Begiraiozu eta gero erantzun. Bai, begiraiozu enbor erori horri, belar gainean etzanda, goroldioak erdi-janda. Begiraiozu ondo, begiraiozu sakon. Ez, begi horiekin ez. Besteak behar dituzu horretarako. Atera itzazu azalpeko poltsikoetatik eta jar itzazu oraingo bien lekuan. Orain bai. Begiraiozu enbor erori horri, belar gainean etzanda, goroldioak erdi-janda. Begiraiozu ondo, begiraiozu sakon. Pagoa, gorostia, urkia, lizarra, gaztaina... halakorik batere ez da. Begiraiezu azaleko arrakalei, zimur eta pitzatuei. Haritza da. Ez, ez da haritza. Begira ezkerreko adarrean dilindan oraindik hostoak. Artea da. Bai, arte eroria. (Neguan, elurte handietan, bestelakorik ez eta, artearen hosto tinko eta latza jangarri etxeko abereentzat). Begiraiozu goroldioari, ihintzaren biltegi itzel horri. Ikusi nola dabilen belaki horretan milazangoa, eta apur bat ezkerrerago zizare txiki arre bat, armiarma sareko borrokan. (Horren desiran zebilen saltoka ihes egindako igeltxoa. Gero etorriko da ostera, gu joandakoan). Eta behatu hor goroldioa altxata dagoen lekuan, azalik batere gabeko egurraren gainean, zenbat arrasto eta zantzu sitsek eta pipiek eginak. Zubi, bidezidor eta lasterbideak denak labirintoan. Eta okilak utzitako hor gaineko beste zulo txiki horren putzuan, bi euli itota eta hiru zapatiari dantzan. Denak urazalean. (Haiei begira dago ondoko elorrian pausaturik burruntzia, behatu, eta haragoko sasitzaren ezkutuan, begirik kendu gabe, txepetxa dabil erne. Begira gabiroia ere itzulika hor goiko zeruan). Eta txarrantxa zati herdoildu hori enborrak irentsita, dagoeneko guztiz lixerituta. Denborak preso harrapatutako haria dirudi. Noren eskuek ote zuten josi arte gaztearen orduko azalean? Bai, begiraiozu enbor erori horri, belar gainean etzanda, goroldioak erdi-janda. Begiraiozu ondo, begiraiozu sakon. Eta erantzun. Erantzun bai, zenbat mundu sartzen diren mundu bakar honetan. Hasier Etxeberria. Hendaian 041124 (Koldo Jauregirentzat) Mira y responde. Sí, mira ese tronco caído, tumbado en la hierba y casi devorado por el musgo. Míralo bien, míralo profundo. No, esos ojos no te valen, necesitas los otros. Sácalos del bolsillo de tu piel y póntelos de una vez. Ahora sí. Mira ese tronco caído, tumbado en la hierba y casi devorado por el musgo. Míralo bien, míralo profundo. Haya, acebo, abedul, fresno, castaño... no es ninguno de ellos. Observa las grietas y arrugas en la corteza. Es un roble. No, no lo es. Mira cómo aguantan balanceándose las hojas en esa rama de la izquierda. Es una encina. Una encina caída. (En invierno, cuando son grandes las nevadas y todo lo cubren, las reses no encuentran más alimento que la hoja perenne y áspera de la encina). Mira con atención el musgo, ese formidable depósito de rocío. Mira cómo camina sobre su esponja verde el ciempiés, y un poco más a la derecha, una pequeña lombriz gris que se suelta de la telaraña. (La ranita que ha huido a saltos los perseguía. Volverá más tarde, cuando nosotros nos hayamos ido) Y mira ahí, donde el musgo se levanta, sobre la madera cruda, el rastro múltiple de la carcoma y la polilla. Senderos, puentes y caminos, organizados todos en laberinto. El agujero que ha dejado el pájaro pito, es ahora un charco de lluvia. En la superficie nadan dos moscas ahogadas y tres zapateros vivos. (No pierde ojo la libélula posada en el endrino y, mira, en el zarzal se esconde un chochín temeroso. Mira también ahí arriba, por el hueco de los árboles, el gavilán cortando el cielo). Y ese alambre de espino oxidado, digerido ya por la madera. Parece un hilo atrapado en el tiempo. ¿Quién fue quien lo cosió entonces en la corteza de la joven encina? Sí, mira ese tronco caído, tumbado en la hierba y casi devorado por el musgo. Míralo bien, míralo profundo. Y respóndeme. Respóndeme cuantos mundos caben en este único mundo. Hasier Etxeberria. Hendaia 041124(Para Koldo Jauregi)