JOSE ANTONIO BELLIDO DIAZ.indd

Exemplaria Classica
Journal of Classical Philology
15, 2011, pp. 123-200
issn 1699-3225
Las notas a Catulo de A. Petreius y N. Heinsius
(Berol. Diez. oct. 2474)1
José Antonio Bellido Díaz
Universidad de Huelva
[email protected]
Summary
In this paper we collect the textual corrections and conjectures made to the text of
Catullus by A. Petreius and N. Heinsius,
many of them based on previous codices,
editions and scholars, gathered on a copy
of the editio Aldina of 1515, now Berol.
Diez. oct. 2474, and also Heinsius’s notes in
his Adversariorum libri IV.
Resumen
En este artículo reunimos las correcciones
y conjeturas hechas al texto de Catulo por
A. Petreius y N. Heinsius, basadas muchas
de ellas en códices, ediciones y filólogos
anteriores y reunidas en un ejemplar de la
edición aldina de 1515, hoy Berol. Diez. oct.
2474, y también las notas de Heinsius en
sus Adversariorum libri IV.
Keywords
Catullus, textual criticism, A. Petreius, N.
Heinsius
Palabras clave
Catulo, crítica textual, A. Petreius, N.
Heinsius
Fecha de recepción: 05/07/2011
Fecha de aceptación y versión final: 28/09/2011
Un ejemplar de la edición Aldina de 1515 de Catulo, Tibulo y Propercio2
conservado en la Deutschen Staatsbibliothek de Berlín con la signatura Berol.
1
Quiero dejar constancia de mi agradecimiento a los dos informantes anónimos, cuyas puntualizaciones han mejorado más que sensiblemente el resultado final. Este artículo se ha llevado
a cabo dentro del Grupo de Investigación HUM-261 “Instituto de Estudios Clásicos Nicolaus
Heinsius: edición y comentario”, del Proyecto Consolidado FFI2008-01843 “OVIDIANA: edición crítica y comentario textual de las Metamorfosis de Ovidio” del Ministerio de Ciencia e
Innovación, y del Proyecto de Excelencia HUM-4534 “Edición crítica de las Metamorfosis y
Opera minora de Ovidio” de la Consejería de Innovación, Ciencia y Empresa de la Junta de
Andalucía, todos ellos desarrollados en la Universidad de Huelva.
2
Catullus, Tibullus, Propertius, Venetiis, in aedib. Aldi et Andreae soc. 1515, 148 ff.
Esta segunda edición, al igual que la primera Aldina de 1502, corrió a cargo de Avantius (Girolamo Avanzi, ca. 1460-post 1534); cf. J. H. Gaisser, “Catullus”, en V. Brown, ed., Catalogus
translationum et commentariorum: Medieval and Renaissance Latin Translations and
Commentaries, Washington D.C. 1992, VII 232-239; J. H. Gaisser, Catullus and his Renaissance Readers, Oxford 1993, 52-65.
Biblid [1699-3225 (2011) 15, 123-200]
124
José Antonio Bellido Díaz
Diez. oct. 2474 contiene anotaciones marginales e interlineales, por lo general textuales, a los tres autores, realizadas por A. Petreius y N. Heinsius3. Se
trata de un volumen en 8o de 148 folios, cuyas hojas fueron recortadas quizás
para mejorar su presencia y ser vendido. Esto afectó a las anotaciones de A.
Petreius escritas en los encabezamientos (la mayoría de las cuales ni siquiera
pueden ser reconstruidas) y en los márgenes y pies de página, mientras que
las de N. Heinsius, que adquirió el libro en Florencia en 1646, en ningún caso
se ven afectadas, por lo que hay que deducir que lo compró una vez efectuados los recortes. El libro perteneció, además de a A. Petreius y N. Heinsius,
a Marcus Antonius Muretus (Marc-Antoine de Muret, ca. 1498-1570), y a P.
Burmannus Junior (1713-1778); de las manos de Laurentius Santenius (Laurens von Santen, 1746-1798) pasó a las de Heinrich Friedrich Diez (1751-1817),
quien a su muerte donó a la entonces Königliche Bibliothek de Berlín su
biblioteca de más de 17.000 volúmenes4.
Antonius Petreius5 (ca. 1498-1570), canónigo de la basílica de San Lorenzo
y bibliotecario de la Biblioteca Medicea Laurenziana, incluyó tres subscriptiones6. En f. 42r, al final del texto de Catulo, se lee: Annotabam et recognoscebam Ego Antonius Petreius collatis vetustissimis et emendatissimis
codicibus, adhibita tamen auctoritate multorum doctrina insignium,
hoc anno 1528. En f. 78r, al final de la obra de Tibulo, a pesar de la mancha
que cubre la subscriptio, puede leerse: Recognoui Ego Antonius Petreius
collatis emendatissimis et vetustissimis Romae et Florentiae codicibus
anno 1528. Esta se encuentra escrita sobre otra anterior también de su mano
que decía: Correctus ex codic. lectionibus antiquis ex Annotationibus variis ex... [non liquet]... Codicibus tribus Pontani, Venturi et Leontini, ex
Diomedis guid. com. et Plautii et ex Cod. Comparini. La tercera subscriptio se halla en f. 148r, tras las elegías de Propercio: C.A.P. Emendabam
et annotabam Catullum, Tibullum et Propertium ego Antonius Petreius
collatis vetustissimis exemplaribus alio Pontani alio episcopi Cremonensis7 alio Francisci Puccii nec non aliis Romae et Florentiae habitis
anno 15-- et 15--. Esta última subscriptio permite suponer que A. Petreius
estuvo trabajando en el texto varios años; sus comentarios son fundamental3
U. Winter, Die europäischen Handschriften der Bibliothek Diez. Teil 1. Die Manuscripta Dieziana B Santeniana; Teil 2. Die Libri impressi cum notis manuscriptis der
Bibliotheca Dieziana, Leipzig: Zentralantiquariat der DDR, 1986, II 36-7. Se puede consultar
en www.manuscripta-mediaevalia.de/.
4
Butrica también cuenta entre sus poseedores a Brokhusius (J. L. Butrica, “Pontanus,
Pucciius, Pocchus, Petreius, and Propertius”, RPL 3, 1980, 5-9).
5
R. Ridolfi, “Antonio Petrei letterato e bibliofilo del Cinquecento”, La bibliofilia 49, 1947,
53-70.
6
U. Winter, Die europäischen Handschriften, II 37, recoge estas tres subscriptiones.
7
Debo a uno de los informantes anónimos que han revisado este trabajo la sugerencia de
que el obispo de Cremona citado por Petreius pudiera ser Benedetto Accolti (1497-1549, obispo
de Cremona el año 1523, arzobispo de Rávena al año siguiente, y cardenal desde 1527).
ExClass 15, 2011, 123-200
ISSN 1699-3225
Las notas a Catulo de A. Petreius y N. Heinsius
125
mente textuales, pero también incluye explicaciones e interpretaciones, y se
basa tanto en testimonios manuscritos, como en las conjeturas o correcciones
de otros estudiosos de la obra del poeta veronés. Resulta al menos curioso que
en sus anotaciones a Catulo Petreius no mencione nunca a Puccius (Francesco Pucci, 1463-1512), cuyas notas, principalmente crítico-textuales, nunca
fueron publicadas8, pero sí copiadas posteriormente en distintos ejemplares
de ediciones de la obra de Catulo9; si hemos de hacer caso a Julia H. Gaisser,
esas notas fueron aprovechadas por los estudiosos posteriores, que casi nunca
aludían a su procedencia, aunque su rastro puede seguirse por las abreviaturas
P (Puccius) y v.c. (vetus codex) que las acompañan. No sería de extrañar que
en muchas de las ocasiones en que Petreius utiliza la abreviatura v.c se oculte
el nombre de Puccius.
En este mismo ejemplar incluyó N. Heinsius (1620-1681) muchas anotaciones, que, en el caso de Catulo, son todas textuales, y, al igual que Petreius,
también dejó su firma, aunque solo en f. 48r: Nh, su acostumbrada abreviatura para su nombre. También nos informa en el vuelto de la guarda de que adquirió el libro en Florencia en 1646 (Emi Florentiae 6. ass. CIƆIƆCXLVI).
Sus anotaciones incluyen correcciones o conjeturas propias, así como de otros
estudiosos del poeta veronés, pero fundamentalmente las colaciones de un
manuscrito y de dos ediciones anteriores a la segunda Aldina, a los que asigna las siglas D, E y G, como él mismo declara en f. 1v, datos a los que hace
acompañar de la copia de la breve noticia biográfica de Catulo compuesta por
el humanista Gerolamo Squarzafico10 que se encuentra, como apunta el propio
Heinsius, en las dos ediciones que utiliza (EG). He aquí la nota de Heinsius11:
D. Ms. meus quem habui a Carolo Dato scriptus an. 1463 [=
Diez. B Sant. 39b u. 37]
E vetus editio Rhegii Lepidi edita 1481. [i.m.] Bibl. Leid.
G. Veneta editio 1475 Hadr. Wallii12
Emi Florentiae 6. ass.
CIƆIƆCXLVI
Ex editione Regii / Lepidi impressa 1481 / EG Valerius Catullus
scriptor lyricus Verona / nascitur Olympiade CLXIII anno ante / naNo se ha identificado el autógrafo de Puccius (J. H. Gaisser, Catullus, 52 y 301 n. 103).
Se tiene constancia de al menos dieciocho apógrafos de sus notas (J. H. Gaisser, Catullus,
301 n. 103), de los que el conservado en la Biblioteca Riccardiana, Edizioni rare 372 (un ejemplar de la edición de 1481 de Reggio Emilia), contiene la suscripción con la fecha de 1502 (J. H.
Gaisser, “Catullus”, 243).
10
J. Allenspach, G. Frasso, “Vicende, cultura e scritti di Gerolamo Squarzafico, Alessandrino”, IMU 23, 1980, 233-92; J. H. Gaisser, Catullus, 26.
11
Nuestras anotaciones se incluyen entre corchetes en cursiva.
12
Adriaan van der Walle, amigo de Heinsius y propietario del ejemplar (cf. P. Burman, Sylloge epistolarum a viris illustribus scriptarum, Leidae 1727, III 105, 207, 696, 697, 704,
706, 718, 728, 730, 806; IV 43; V 270).
8
9
ISSN 1699-3225
ExClass 15, 2011, 123-200
126
José Antonio Bellido Díaz
tum Sallustium Crispum diris Marii Syllaeque / temporibus, quo die
Plotinus Latinam Rhe/toricam primus Romae docere coepit. ama/vit
hic puellam primariam Clodiam, quam / Lesbiam suo appellat in carmine. Lascivi/usculus fuit, et sua tempestate pares paucos / in dicendo
frenata oratione superiorem / habuit neminem, in iocis apprime lepidus, / in seriis vero gravissimus exstitit. Erotica / scripsit, et Epithalamium in Manlium / anno vero aetatis suae xxx Romae mori/tur, elatus
moerore publico./ Hexastichon Guarini Veronensis Orato/ris clarissimi in bellum Valerii Catulli / eius concivis
Ad patriam venio longis de finibus exul:
Causa mei reditus compatriota fuit.
Scilicet a calamis tribuit cui Francia nomen
Quique notat turbae praetereuntis iter.
Quo licet ingenio vestrum celebrate Catullum
Quoius sub modio clausa papirus erat.
Estas colaciones de Heinsius fueron copiadas por Jakob Tollius (16301696) en el Ms. Diez B Sant. 59b13, y por Broukhusius (Ian van Broekhuyzen,
1649-1707) en Bibl. Diez. 8o 2475, otro ejemplar de la editio Aldina de 1515,
a las que añadió las de A. Petreius14.
Heinsius dejó constancia de otras colaciones en varios ejemplares. En uno
de la editio Gryphiana (Lugduni, 1573), Bibl. Diez. oct. 2510, detalla el siguiente conspectus siglorum: 1. Editio Gryph. 1534 in Vatic. nº 2813
Collatus cum Mss. Catullus tamen non erat collatus. 2. Signat in Catullo Collationes Coluthi quem in Tibullo et Propertio per Jo. Col. notavi
edit. Aldina. 3. Signat ut et 4.5. diversos Vaticanae collatos Codices,
inter quos unus erat Ful. Ursini. N. in Propertio signat Codicem Neapolitanum qui ad. S. Joannem Carbonarium erat (= Wolfenbüttel, 224
Gud. Lat. 80)15. Broukhusius copió estas colaciones en un ejemplar de la edición de Simon Colinaeus, Parisiis 1529, Bibl. Diez. oct. 2477 (= Ebd 71)16.
En el Ms. Diez. B Sant. 45, papel, 91 ff., 210 x 170 mm. (ss. XVII-XVIII),
Commentarius in Catullum cum excerptis ex editionibus collectaneisque Graevii, Heinsii, Guyeti, Douzae patris, autógrafo de Broukhusius, se
13
U. Winter, Die europäischen Handschriften, I 65. Heinsius, Nicolaus, Ad Catullum,
Tibullum et Propertium emendationes ex variis veteribus codicibus Manuscriptis. Holmiae Suecorum MDCLXII. XXIV Dec. P. Burman copió a su vez estas anotaciones en el Ms.
Diez. B Sant. 55b, papel, ff. 106, 290 x 200 mm. (ss. XVII-XVIII), Annotationes virorum
doctorum in Catullum, Tibullum et Propertium, ff. 55r-62v, Heinsius, Nicolaus, Ad Catullum, Tibullum et Propertium Emendationes ex variis veteribus codicibus Manuscriptis.
Holmiae Suecorum MDCLXII. XXIV. Dec.
14
U. Winter, Die europäischen Handschriften, II 37-38.
15
U. Winter, Di europäischen Handschriften, II 43.
16
U. Winter, Die europäischen Handschriften, II 38.
ExClass 15, 2011, 123-200
ISSN 1699-3225
Las notas a Catulo de A. Petreius y N. Heinsius
127
hallan en los ff. 73r-80v otras Nikolai Heinsii notae in Catullum17. También trascritas por Broukhusius tenemos nuevas notas de Heinsius a Catulo,
Tibulo y Propercio en el Ms. Diez. B Sant. 38, papel, ff. 57, 235 x 185 mm.,
del año 1705: Catulo en ff. 1r-4v y 30ra, Propercio en ff. 5r-28r, Tibulo en ff.
30rb y 31r. En f. 28r escribió Broukhusius: Descripsi ex autographo Heinsiano A. MDCCV. mense Februario18. Estas notas autógrafas de Heinsius
pertenencen a un ejemplar de la edición de Catulo, Tibulo y Propercio de J.
Dousa hijo, Lugduni 159219, Bibl. Diez 4o 1097, y son las que a la postre imprimió P. Burmannus Junior en Nicolai Heinsii adversariorum libri IV.
numquam antea editi. In quibus plurima veterum auctorum, poetarum
praesertim, loca emendantur et illustrantur. Subjiciuntur ejusdem Notae ad Catullum et Propertium nunc primum productae curante Petro
Burmanno, juniore, Harlingae 1742, pp. 631-762.
En nuestro examen del Berol. Diez. oct. 2474 a través de fotografías en
blanco y negro hemos comprobado que algunas anotaciones pertenecen a
otra mano, sin que podamos dilucidar el autor. Solo podemos asegurar
que la que se encuentra en f. 78v como aclaración a la nota de Heinsius S.
Scaligeri excerpta qui Vaticano codice videtur usus nam libro II Eleg.
i semel ascriptum est “Non habetur in Vatic.” pertenece a P. Burman:
Scaligeris Codicis excerpta habuit Heinsius ab Illustr. Const. Hugenio
Zulichemio, ut patet ex eius notis ad Vell. Pater. II.87, p. 463. A través
de la comparación con la grafía de esta anotación, hemos podido determinar
que pertenece a su mano al menos la conjetura intus a Catull. 61.171 (p. 20r).
Presentamos en este trabajo las anotaciones a Catulo de N. Heinsius editadas por P. Burman en los mencionados Adversariorum libri IV, y las de
A. Petreius y el propio N. Heinsius en el ejemplar de la editio Aldina de 1515
(Berol. Diez. oct. 2474), estas últimas publicadas en conjunto por vez primera. Téngase en cuenta que solo hemos recogido las notas crítico-textuales,
obviando los pocos comentarios explicativos o interpretativos, siempre de la
mano de Petreius, que se encuentran desperdigados por toda la obra. Tampoco hacemos referencia a las variantes de los títulos de los poemas. En la
columna de la izquierda trascribimos la lectura de la editio en versalitas20,
siempre cerrada por corchete, a la que sigue, cuando sea el caso, la anotación
de Petreius. Cuando una parte del texto del lema no se ve afectado por alguna
U. Winter, Die europäischen Handschriften, I 56.
U. Winter, Die europäischen Handschriften, I 52.
19
U. Winter, Die europäischen Handschriften, II 18-19. Catullus, Tibullus, Propertius,
nunc denuo recogniti ac variis lectionibus et notis illustrati a Jano Dousa filio. Accessit
Pervigilium Veneris, Lugduni Bat.: Officina Plantiniana, Franciscus Raphelengius 1592.
20
Hemos respetado el usus de la edición de escribir como V las iniciales de verso o nombres
propios y como U el resto.
17
18
ISSN 1699-3225
ExClass 15, 2011, 123-200
José Antonio Bellido Díaz
128
de las anotaciones, la hemos incluido entre cochetes en cursiva. Asimismo,
se incluyen entre corchetes angulares las restituciones del texto afectado por
los recortes de los márgenes, siempre que haya seguridad de ello; en caso contrario, usamos <?>, que también empleamos cuando no es clara la lectura. En
muchas ocasiones, Heinsius aprovecha la lectio de Petreius para añadir la sigla
del testimonio donde se encuentra, D, E y/o G, como sucede, por poner uno
de los muchos ejemplos, en 4.20. Cualquier comentario nuestro se incluye
entre corchetes en cursiva.
Por último, hemos de decir que aparecen con relativa frecuencia en las
anotaciones de Petreius y Heinsius las siguientes abreviaturas:
v.c.: vetus codex
f.: forte/fortasse
m.p.: manu prima
m.s.: manu secunda
Pis.: Pisani codex
Vir.: Vergilius
Pon.: Iovianus Pontanus21 (Giovanni Gioviano Pontano, 1426-1503)
Sab./Sabell: Marcus Antonius Coccius Sabellicus22 (1436-1506)
Beroal.: Philippus Beroaldus23 (1453-1505)
Alciat.: Andreas Alciatus24 (Andrea Alciato, 1492-1550)
Aurat.: Auratus25 (Jean Dinemandi, Dorat, Daurat, 1508-1588)
Faern.: Faernus26 (Gabriele Faerno, 1510-1561)
Fabric.: Balthasar Fabricius27 (1478-1541)
Guar.: Alexander Guarinus28 (Alessandro Guarini il Vecchio, 1486-1556)
Turneb.: Adrianus Turnebus29 (Adrien Turnèbe, 1512-1565)
No se ha conservado el manuscrito de sus correcciones a Catulo (J. H. Gaisser, “Catullus”,
209), que solo han sido transmitidas por estudiosos posteriores.
22
Marcantonio Coccio publicó un libro de Emendationes seu annotationes in Plinium
et alios auctores, Venetiis? 1497, al que añadió un suplemento titulado Ex Catullo con veinte
notas al texto del veronense (J. H. Gaisser, “Catullus”, 231-2; J. H. Gaisser, Catullus, 40).
23
Annotationes centum in varios auctores, Bononiae 1488.
24
Parergon iuris libri duo ultimi, XI uidelicet, et XII, Lugduni 1554 (en 11.7 trata nueve
pasajes de Catulo).
25
Sus conjeturas se encuentran en Catullus, Tibullus et Propertius, la edición con comentario de Passeratius que llevó a cabo su sobrino Jean de Rougevalet en París en 1608, seis años
después de la muerte de aquel.
26
Recogió sus conjeturas Achilles Statius (Aquiles Estaço, 1524-1581) en su edición de Catulo, Venetiis 1566.
27
Heinsius le atribuye una enmienda a 27.2
28
Expositiones in Catullum, Venetiis 1521, donde recoge las correcciones que había realizado su padre, Alexander Guarinus, pero le atribuye gratuitamente algunas ajenas.
29
Adversariorum, Parisiis 1564-1565; Adversariorum libri XXX, Parisiis 1573-1580.
21
ExClass 15, 2011, 123-200
ISSN 1699-3225
Las notas a Catulo de A. Petreius y N. Heinsius
129
Giphan.: Obertus Giphanius30 (Hubrecht van Giffen, 1534-1604)
Falc./Falcob.: Gerardus Falcoburgius (Gerhard Falkenburg, 15351578)
Scal.: Ioseph Iustus Scaliger (1540-1609)
Dous.: Ianus Dousa (Jan van der Does, 1545-1604)
Parthenius: Antonius Parthenius Lacisius31 (Antonio Partenio da Lazise, 1456-1506)
Salmas.: Claudius Salmasius32 (Claude Saumaise, 1588-1653)
Vid. nota de Heinsius a 53.5 en sus Adversariorum.
J. H. Gaisser, Catullus, 78-102.
32
Plinianae exercitationes in Caii Iulii Solini Polyhistoria, Parisiis 1629.
30
31
ISSN 1699-3225
ExClass 15, 2011, 123-200
130
José Antonio Bellido Díaz
Berol. Diez. oct. 247433
Petreii notae
Berol. Diez. oct. 2474
Heinsii notae
I [p. 2r]
1 Cui]
2 Arido] -a Dio in Calp.
64; Seruius ait Catul.
pumice f. g. usum: Gell.
lo. 15. cap. 28.
8 habe tibi]
I [p. 2r]
1 Quoi DEG
2 arido DEG
Nicolai Heinsii Dan. fil.
notae ad Catvllvm
(Adversariorum libri iv,
Harlingae 1742, pp. 633653)
I
8 hoc tibi habe D : tibi hoc
habe EG
9 quidem ora per uirorum] 9 quod patrona Virgo E :
quod ora peruirorum Pon- quidem patrona virgo D
tanus : quod o Patrona
Virgo : quod o patrua
virgo Sabell. annot. 51.
Dio in Calp. 10
9 Qualecunque quidem
9
videtur legendum
ora per uirorum / Plus
Qualecunque, quod o pamaneat perenne saeclo]
trone gyro / Plus maneat
perenne saecli
33
Vuelto de la portada: nr. 59 Catullus, Tibullus, Propertius, Venetiae, apud Aldum
1515 cum collat. et emend. iull. [nescio quis scripserit]. En el recto de la primera página se
halla, entre distintas notas al texto de Tibulo y de Propercio, la siguiente anotación de la mano
de Heinsius: Lucas Fruterius obiit Parisiis XXII Martii noctis hora III. anno CIƆ IƆ LXVI.
[Heinsius]. No conocemos el motivo de esta anotación sobre la muerte de Lucas Fruytiers
(1541-1566), cuya obra, que incluía sus Verosimilium libri duo, fue publicada por Janus Dousa
dieciocho años despúes de su muerte (Lucae Fruterii Brugensis librorum qui recuperati potuerunt reliquiae. Inter quos Verisimilium lib. II. et versus miscelli. Additus Iulii
Severiani prisci scriptoris liber. Omnia nunc primum edita cura V. N. Iani Dousae a
Nortwyck, Antverpiae, apud Christophorum Plantinum. IƆ. CIƆ. LXXXIV).
ExClass 15, 2011, 123-200
ISSN 1699-3225
Las notas a Catulo de A. Petreius y N. Heinsius
II
2 in]
4 acreis]
5 meo nitenti]
6 Carum]
• lubet]
7-8
7 E t]
8 Credo]
• cum]
• acquiescet]
9 possem]
10 tristeis]
11 gratum]
• mihi]
• in v.c. spatium est hic
longum post quod sequitur tam gratum mihi etc.
III [p. 2v]
4 om. ed.] vacabat enim
carmen alterum in v.c.
6 mellitus] neilitus
10 pipilabat] pĭpĭlare apud
Ovid lég. alii pippilabat
metri ratione
11 tenebricosum]
II
2 f. delendum
4 –ris DEG
5 f. mei uidentis : tuentis
mei D : intuentis [sic]
6 Rarum D m.s.G
• libet DE
7-8
131
II
5 Forte... mei intuentis
6 Forte... parum
• libet forte
7-8 puto transponendos
esse
7 Vt [corr. Heins.] : Et 7 forte ...Tu
DE : f. Id vel Tu
8 corde
8 lege Corde
• cum DE : tum m.s.G : • cum
tum Falcob.
• acquiescat D : et acqui- • acquiescit
escit Falcob.
9 f. –set
9 possim
10 –tis DE
11 gratum est D : gratum
es E
• lege sibi
III [p. 2v]
4 passer deliciae meae puellae D
11 tenebrosum DG : tenebriosum E
12 Illud D
16 O quam factum D
• bonus ille DG
12 Illuc]
16 O factum]
• o miselle]
17 Tua nunc opera] tua
opera
18 rubent] tument
18 tument E m.s.G
ISSN 1699-3225
ExClass 15, 2011, 123-200
132
José Antonio Bellido Díaz
IV
2 ait]
• celerrimum] celerrimus
v.c.
3 neque ullius natantis
impetum ratis] neque ullius
uolantis impetum Alitis
• ullius]
• impetum ratis]
IV
2 aiunt EG m.p.D
8 Rhodumue]
• horridamue]
• Thraciam]
[p. 3r]
10 post phaselus] postphasellus una dictio ut semper et án malorum apud
Vir.
13 cythore]
20 utcunque] utrumque
Pis.
22 diis] deis
23 cum]
• mari] mare sic prisci
24 nouissime]
V
3 unius aestimemus assis]
aestimemus unius assis
6 perpetua] perpetuo al.
8 Dein mille]
9 Dein usque]
10 Dein]
• fecerimus]
[p. 3v]
11 sciamus] sciamur
12 Aut]
13 Cum]
• sciat]
ExClass 15, 2011, 123-200
3
• il- DEG
• [impetum] tardum D :
tardum impetum EG
8 -que DEG
• –que EG
• Thracem DE m.s.G
[p. 3r]
13 –ri DG : -rie E
20 utrumque DEG
23 quam EG
24 -mo DE
V
V
8 Deinde mi DEG
9 Deinde usque D
10 -de D
10
• f. legerimus : f. fixerimus • malim fixerimus
[p. 3v]
11 f. sciantur
12 Vt E
13 Quom EG
• sciet E
ISSN 1699-3225
Las notas a Catulo de A. Petreius y N. Heinsius
VI
2 N i]
3 Velles…posses
4 febriculosi] febriculosus
7 Nequicquam
8 Sertisque]
• assyrio]
• assyrio…oliuo]
VI
2 Ne DG
VII
1 Quaeris]
• quot]
3 libyssae]
4 Laserpiciferis]
7 cum]
VII
1 -riris E
• quod m.p.D
3 Libycas G
4 –sar- DEG
7 quom E
133
VI
3 lege uelis et possis
7 forte nequaquam
8 Sertis G
• assyrioque D
• assyriae… oliuae E
m.s.DG
• flagrans G
• fragrans]
9 –que om. E
9 puluinusque]
• illic]
• ille D et sic Falc.
10 quassa]
10 cassa D
12 Nam ni praeualet ista 12 f. Nam quid praevalet 12 lege Quum nil praevalet
ista mi tacere
nil taceres] Nam ni te pi- ista mi tacere
geat nihil taceres
• ista praeualet D
• praeualet ista]
• praeualet]
• vel per- D : per- G
• nihil D
• nil]
13 et futura D
13 lege Cur nunc iam latera
13 exfututa]
exfututa pandas
14 Nec [tu] DE : f. Noctu
14 Ne tu]
ISSN 1699-3225
VII
ExClass 15, 2011, 123-200
134
José Antonio Bellido Díaz
VIII [p. 4r]
1 desinas ineptire]
2 periisse]
• ducas]
4 cum]
• ducebat]
5 nobis]
6 tum]
9 Nunc iam illa non uult,
tu quoque impotens esto]
Iam nunc et illa non uolt,
tu quoque et nolis
• nunc iam]
• [impotens] esto]
VIII [p. 4r]
2 cecidisse
4 quom EG
5 f. uobis Falcob.
6 quom G
9
VIII
1 forte... desine ah ineptire
2
• forte... duce
4
• lege dicebat
9
• iam nunc EG
• esto om. D : es DG : f. • lege impotem mentis
cessa eia
9-10 esto / nec quae fugit]
es / nec quae te fugit
14 cum]
14 quom D
• nulli]
• nulla DEG : for. nulli
amanti [del. Heinsius]
14-15 nulli... te ne?
14-15 forte... nullam…
noctem vel... nulla… nulla
vel lege... nulli… noctem
15 Scelesta te ne? quae 15
tibi manet uita] Scelesta
quae te, quae te iam manet
uita?
• te ne]
• ne te DEG : Lena Falcob.
• quae tibi]
• tibi quae G
19 destinatus]
19 obstinatus m.s.DG
IX
2 Antistes]
4 unanimes]
• tuamque matrem]
[p. 4v]
6 Visam te]
8 collum]
9 oculosque]
ExClass 15, 2011, 123-200
IX
IX
2 -tas DE m.s.G : f -tans et
sic Aurat.
4 –mos DEG
4
• suamque [matrem] DEG • puto anumque matrem
: f. piamque [matrem] : f.
anumque [matrem] et sic
Faernus
[p. 4v]
6 [Visam]que D : f. visamne
8 f. collo
9 f. oculisque
ISSN 1699-3225
Las notas a Catulo de A. Petreius y N. Heinsius
X
1 Varrus]
3 scortillum] scortillum
ut
4 illepidum]
• nec]
8 Et quonam] Et quanto
Guar.
• aere]
8 Et quonam mihi profuisset aere]
X
1 Varus EG : Veranius D
3 scortillum ut DEG
9 nihil]
• ipsi] mihi
9-10 nihil neque ipsi /
praetoribus]
13 nec]
• faceret]
• nec faceret]
9 mihi DE
• ipsis DEG
15 Natum]
15 f. Notum
• aere] esse
• esse DEG : f. asse : f.
ecce [?; non liquet]
16 –nis DEG
16 homines] hominum
Sabell. 51
17 beatiorum]
19 quod mala] si [mala]
20 octo]
21 neque hic]
• neque…neque]
[p. 5r]
24 decuit]
• cinaediorem] cinaedior
26 Istos commoda nam
uolo]
• commoda] -ta
• Serapin]
27 deferri, mane me,
inquio puellae]
• inquio]
ISSN 1699-3225
135
X
4 in- D
• neque E
8 Et quam D
• here D
8 lege Et quantum mihi
profuisset e re [del.
Heins.]
13 non DE
• facerent GD
8 si quid sit mutandum, scripserim, Et
quanto mihi profuisset
aere.
9-10 lege mihi nec ipsi, /
Nec praeconibus
13
• scripti non facerent.
Quod placebat
Scaligero. Gronovius
malebat num facerent?
vel non faciens.
15 pro Natum, Meleager
Notum
• esse Statii mss. unde
is asse.
17 –rem DEG
19 quae (qui m.p.D) male
DE m.s.G
20 cito D
21 nec EG
• nec…nec D
[p. 5r]
24 do- DG
26 Istos commodita uolo
forte
• comota [sic]
• Sarapim D
27
• –quit G : inquit D
27 forte deferri. itane?
inquio puellae.
ExClass 15, 2011, 123-200
136
José Antonio Bellido Díaz
• me, inquio]
• mane me] minimae legit
Pon. : [mane] tum : mane
uel cau<e>
• tum inquam E
• lege minime
30 Cinna]
• grauis] Caius Pis.
31 me]
32 pararim]
33 Sed tu insulsa male et
molesta uiuis]
• male et molesta uiuis]
mala et nimis molesta
• male]
• et]
• uiuis]
30 cumas G
• Caius m.s.DG
31 f. te
32 E : -rem G : -tum D
33
34 negligentem]
• lege vale
• haec D
• niuis D : lege ubiuis : f.
amicis
XI
2 penetrarit]
3 ut]
• Littus ut longe] Longe
ubi littus
• resonante]
5 Arabasque]
• molleis]
6 Seu Sacas sagittiferosque Parthos] Seu Sacas
Parthosque feros sagyptis
Sabell. 5<?> [non liquet]
• Sacas]
• sagittiferosque] Pharorriferosue
7 qua]
9 altas]
10 uisens]
11-12 horribiles et]
13 quaecunque]
[p. 5v]
21 spectet] speret
• uelut]
22 prati]
XI
2 –uit DG : f. –bit E m.s.G
3 ubi D
• Longe ubi litus EG
m.s.D
• lege resonans
5 –esque D
• –es EG
6
23 Vltimus]
23 Ultimi DG
ExClass 15, 2011, 123-200
• quidam codices mane
tum. sic Excerpta codicis
Angeli Colotii, quae in
Vaticana exstant, et Antonii Petrei in bibliotheca mea. lege manedum
33 forte sed tu insulsa
vale et molesta ubivis vel
cuivis
34 negligenti lege
XI
• Sagax DG
7 quae G : qui E m.s.D
9 latas E
10 uid- D
11-12 horribilesque D
13 f. qua[p. 5v]
21 res- DG
• ut G
12 [sic] lege parati, sic
exigente metro ([cf.]
Columell. II 17)
ISSN 1699-3225
Las notas a Catulo de A. Petreius y N. Heinsius
XII
1 Atrucine] M- v.c.
XII
3 neglegentiorum]
4 salsum]
5 Quam uis] quantum uis
13 μνημόσυνον]
3 –tiarum D
4 fal- G
14 saetaba]
16 Veranius]
• hoc]
17 Vt]
XIII
2 si]
[p. 6r]
6 inquam]
• Fabulle]
9 meros] meos
10 quid]
13 cum]
ISSN 1699-3225
137
XII
1 Marrucine Asini. Asinia
gens e Marrucinis
13 nemosij G m.s.D :
nemosinon E : nemosunum D
14 thessala m.p.D
16 Verannius E
• haec m.s.G
17 Et G
XIII
2 ii E
[p. 6r]
6 un- G
• uenuste DEG
XIII
10 quod D
13 quom DG
ExClass 15, 2011, 123-200
138
José Antonio Bellido Díaz
XIV
2 iucundissime]
5 male] malis v.c.
6 dent]
7 impiorum] improborum
8 ac]
9 Sylla]
10 mi]
14 misti]
• ut die [periret]]
16 hoc]
• salse]
18 coesios]
[p. 6v]
24 legistis, male me marem putastis] Legistis· hic
uersus omnino uacat
25-27 Siqui uo in v.c.
principium est alterius
hendecasyllabi, cuius finis desideratur. possunt
tamen ita continuari. Sic
qui forte mearum ineptiarum lectores eritis: Nec
recuso inquit quin ita quoque faciatis versibus meis,
quos ut malos proiciatis.
durior tamen transitus
parumque <?> [?; non
liquet] conueniens
XIV
2 io- D
5 malis DE
6 dant D
XV
11 quem tu]
XV
11 f. quem vis [del. Heinsius]
• li- EG
12 f. tibi
13 Nunc G
19 –runt DE m.s.G
• lubet]
12 ubi]
13 Hunc]
19 percurrent]
ExClass 15, 2011, 123-200
XIV
8 hoc D : est G
9 si illa E
10 mihi D
14 misisti D
• f. itidem ut [periret]
16 haec EG : hic m.s.D
• fal- DEG
18 sosios D m.s.G
[p. 6v]
24 om. DEG
25-27 om. DEG
XV
ISSN 1699-3225
Las notas a Catulo de A. Petreius y N. Heinsius
[p. 7r] XVI
3 putatis]
4 Quod]
• sint] sunt DEG
7 tum]
• ac]
8 sunt]
9 possunt]
10 iis]
12 quod]
13] [om. ed. cf. XIV 24]
alia quae adduntur aut
sunt principium alterius
epi. aut uacant
[p. 7r] XVI
3 –tastis DEG
4 vel Qui D : Qui G
XVII
1 O Colonia quem]
• quem] quae
• laedere] ludere
2 E n]
3 sub his] sublicis
• sub his totus irrediuiuus]
XVII
1 Oculo uno quae G
ISSN 1699-3225
XVI
7 cum G
• et D
8 sint DG
9–sint E
10 his DEG
12 qui G m.s.D
13 legistis, male me marem
putastis DEG
2 Et DEG
3
• ac sulcis tantis irredivivis DG : ac sulcis tantis
inredivis E : f. assulis
inrecidivi
5 bonus ex]
5 bonus et ex DEG
6 In quo uel salii uel sub- 6
salii sacra suscipiuntur]
In quo uel Salisubsuli sacra
suscipiuntur
• suscipiuntur]
• –piant DEG : -piantur
Falcob.
10 Verum totius] [Verum] 10 [Verum] qua [totius] E
: f. [verum] qua altus
qua [totius]
• tutius D
• totius]
• pudicaeque G
• putidaeque]
11 f. Uvi11 Liuidissima]
13 patris] matris : Martis
14 Quoi E
14 Cui]
• iocunda DE
• cum]
• Cui cum sit]
• Quoi iocus sit G
15 Vt [puella]] et [puella] 15
• tenellulo]
17 lubet]
• uni]
18 se]
139
• tenello D
17 li- D
• vim G : f. hili
18 me m.s.D
XVII
3
• lege irrecidivus
6 sali subsuli.) forte Salii
15 lege Sit puella... vel Sed
puella
ExClass 15, 2011, 123-200
140
José Antonio Bellido Díaz
[p. 7v]
19 fossa]
• liguris]
[p. 7v]
19 –sas G
• –ri DEG : Ligaro pro
Ligarii Giphan.
• superata D
21 nihil D
• nil G
• separata] expernata v.c
21 nil [uidet]]
• nihil [audit]]
22 Ipse quis sit]
• quis]
23 Hunc ego]
24 [potest] olidum] stolidum Cael. 6. 2 [?; non
liquet]
25 Et] Aut
• derelinquere]
26 Ferream...soleam]
<f>errea...<s>olea
XXI
5 et]
6 experiris]
7 instruentem]
8 prius] prior
9 Atqui] At haec si
• id]
10 ipsum id]
11 Nae meus]
• Nae]
• meus puer] meus iam
puer
13 Ne]
• facias]
• sed]
• sed irrumatus]
ExClass 15, 2011, 123-200
• qui DEG
23 Nunc eum E : hunc
cum D : hunc quom G
22 forte is se quis sit, vel
is se qui sit
25
• delinquere DEG
XXI
XXI
5 es Falcob.
6 –bis DG
7 f. struentem
8 prior DE m.s.G
9 Atque qui E : At quae G
• om. DG
10 id ipsum D
11 nae om. DE : Nemaeus 10-11 forte esurire / Una
G
meus puer
• lege Heu
• meus iam puer E
13 Nec D
• f. facesis, nisi
• lege et
13
• lege et inrumatus
ISSN 1699-3225
Las notas a Catulo de A. Petreius y N. Heinsius
XXII
1 Suffenus]
• quem probe]
3 idemque]
4 esse ego]
5 scit]
• palinxesto] palinsesto
[corr. Ptr] : palympsesto
6 Relata]
XXII
1 Ruf- E
• probe quem D
3 idque D
4 ego esse DE
5 sic DE
• palinsesto G : palympsesto E
6
• noui]
7 membrana]
[p. 8r]
8 Directa] desecta v.c.
10 Suffenus]
11 ac nutat] a cultu v.c.
• nutat]
• nouem G
7 –nae DEG
[p. 8r]
8 Detecta DG : desecta E
10 R- E
11
• mutat DG vel nutat D
12 quid]
13 tristius] suauius suarius
sic [nescio utrum sequerentur alia annon]
14 infaceto] inficeto
• infacetior] inficetior
15 neque idem]
12 quidem G
13 f. tritius : sinistrius
[sic]
141
XXII
6 scribe releta, a leo,
leui. Sic et deleta... si
vulgatum tuemur, in palimpsestum relata potius
esset dicendum ut in acta
deferri
• tantum abhorret ac
mutat.) alii nutat. Sed
vulgatum bene se habet.
14 –tus DG : -facetius
• -to DG
15 f. nec quidem item : f.
neque itidem
16 cum]
16 quom EG
18 idem] circa idem itidem 18 f. itidem
19 suffenum]
19 Ruf- D
21 quod ED m.s.G
21 quid]
ISSN 1699-3225
ExClass 15, 2011, 123-200
142
José Antonio Bellido Díaz
XXIII
1 cui]
2 nec…nec…nec]
XXIII
1 quoi EG
2 nec…neque…neque
DEG
4 –es D
• f. –sint
5–rum D
7 Ni DE : f. Nil
8 quom coquitis G : conquoquitis D
10 fata D
4 silicem]
• possunt]
5 pulchre]
7 Nec]
8 concoquitis]
10 facta]
• facta impia] furta improba
12 Atqui] Vt15 sit]
[p. 8v]
17 Muccusque et mala
pituita nasi] Mucusque et
pituita larga nasi v.c.
19 culus tibi]
21 et]
22 tu si]
26 Et]
27 sat es]
15 si G
[p. 8v]
19 tibi culus D
21 atque D
22 si tu D
26 Sex G
27 satis DEG
XXIV
XXIV
1 iuuentilorum] Iuuenciorum v.c.
4 delitias]
5 quam isti]
• cui]
7 Qui non est homo. bellus] Cui nihil est. homo
bellus
1 –tiorum D : -culorum
EG
4 divitias DG
5 quam om. m.p.D
• quoi G
7 dist. Qui non est. homo
bellus etc. : lege Qui sic?
nonne homo : [i.p. pag.
seq.] lege Quid? nonne
est homo bellus, inquies?
est. praeterea transpone
Mallem delicias mihi
dedisses, / Quam sic te
sineres ab isto amari, /
Isto, quoi neque servus est
nec arca.
9 vel hoc G
• quem DG
• obiice DEG
9 haec]
• quam]
• abiice] obijce Phy. St.
ExClass 15, 2011, 123-200
XXIII
XXIV
cum superiori coniungendum, ut XXIX
4-8 scribe et traspone
Mallem delicias mihi
dedisses, / Quam sic te
sineres ab isto amari, /
Isto, cui neque servus est
neque arca. / Quid? non
est homo bellus? inquies.
est.
ISSN 1699-3225
Las notas a Catulo de A. Petreius y N. Heinsius
XXV
1 Thalle]
2 medulla]
• inula]
• mollicella]
4 Thalle]
5 Cum diua mater alites
ostendit occinenteis] cum
diua mulier auos ostendit
oscitantes v.c. : cum dira
maris hiens [sic] aues
ostendit oscitantes
• Cum]
• mater alites ostendit
occinenteis]
• occinenteis]
[p. 9r]
7 catagraphosque]
• catagraphosque Thynos]
catagraphumque Linum
XXV
1 Talle DEG
2 medullula E
• moricilla DG : moricella
E
4 Talle E
5
• Quom EG
• mulier aves ostendit
oscitantes DEG
• oscinentes Faern.
[p. 9r]
7 chirographosque
Salmas. ad Hist. Aug.
p. 412
12 minuta]
9 –gulis E
11 insuta DEG
• Falcob. concribillent
[sic]
12 inimica DG
XXVI
1 nostra]
XXVI
1 vestra E
2 nec]
4 ducenta]
2 neque D
4 –os DEG
9 unguibus]
11 inusta]
• conscribillent]
ISSN 1699-3225
143
XXV
1-2 mollior imula oricilla
[sic]
5 lege cum Clivias Malea
aves ostendit arce nantes.
forte Cum devias mare
alites ostendit obnatantes.
7 Salmasius ad Hist.
Aug. pag. 412 cerographosque ex vestigiis
veterum codicum legit,
et annulos signatorios
intelligit.
XXVI
1 lege vestra. et sic quidam codices.
4 et ducentos.] alii ducenta.
ExClass 15, 2011, 123-200
144
José Antonio Bellido Díaz
XXVII
2 Ingere]
XXVII
2 lege Iunge : Inger Fabric. in Grammaticis
2 amariores] meraciores
Sabell. 51. Ann.
4 acina]
5 quo]
• lubet]
7 hic merus est thyonianus] in codice Pisani sic
est emendatum Hic meus
est Thyonianus supple
calix
4 –o DG : -ne E
5 quod DG
• iubet DG
XXVIII
6 Ecquidnam]
XXVIII
6 Et quidnam DG
[p. 9v]
9] cum superiore coniungitur in v.c.
10 lentus]
11 pari]
• fuisti]
12 nam]
13 Es fartus] farcti estis
[p. 9v]
ExClass 15, 2011, 123-200
XXVII
2 Inger apud Gellium
libro vii. cap. 20. alii
Ingere. utrumque parum
Latine... lege Iunge mi
calices. iunge legitur recte
in codice Britannico
Archiespiscopi
Cantuariensis
XXVIII
6-8 distingue, Ecquidnam
in tabulis patet lucelli? /
Expensum ut mihi, qui
meum secutus / Praetorem
refero datum lucello.
Forte ratum in lucello.
Malo datum in lucello.
10 f. tentus [del. Heinsius]
11 parum D
• –tis DEG
12 iam G
13 farcti estis DEG
13 [in notis ad XXIX]
lege Is fartus, non Es.
ISSN 1699-3225
Las notas a Catulo de A. Petreius y N. Heinsius
XXIX
2 aleo] helluo
4 et cuncta]
5 hoc]
5bis Es impudicus, et uorax, et aleo] vacat v.c.
8 columbulus dionoeus]
columbus et dionius
9 hoc]
10 Es]
• aleo] helluo v.c.
13 uestra] uesca Sabell.
51. c. VII.
145
XXIX
XXIX (XXX)
superiori Epigrammati
adnectit cum Scaligero
Gronovius libro III. de
Pecunia veteri cap. 17
4 cum te et G : et cum te
D : cunctate E : f. in re et
5 haec DEG
5bis om. DEG
4 lege uncti. et sic Faërnus
8 columbus aut idoneus G
: columbus aut dioneus E :
columbus aut hyonius D
9 [sic] ut albulus columbus, aut Adoneus.) malo,
Ut albulus columbulus
Dionius. Dionius a Latino
Diona. sic a Diana Dianius… pari ratione Dionius dicitur et Dioneus.
Statius Silv. III. carm.
5. Ipse Dioneae monstravit Apollo columbae.
9 haec DEG
10 Etsi E
5 lege hoc.
13 nostra G : uerpa Alciat.
partis [? non liquet] XI.
c. VII.
• diffututa]
• -ra G
15 Quid est? an haec] quid 15
hanc alit
• an haec]
• alit G : haec om. DE
• quid est an haec sinistra] • f. Quid est mali? vel ain
sinistra
16 parum helluatus est?] 16
helluatus est parum
• helluatus]
• elluatus D
17 primum] in v.c. pra f.
prima
19 scit]
19 sit DG
20 Hunc] Nunc
20
• Hunc Galliae timent,
• Hunc timet terra et
timent Britaniae]
timent Britaniae G :
Hunc Galliae timent, et
Britaniae E : Hunc Galliae
timent, Britaniae D • f.
timetis et
ISSN 1699-3225
ExClass 15, 2011, 123-200
146
José Antonio Bellido Díaz
[p. 10r]
21 Quid hunc] Quid nam
• malum]
23 oppulentissimae]
[p. 10r]
21
• f. male o
23 opu- DEG
XXX
3 me]
• iam non]
4 impia]
• fallacum] pellacum v.c.
6 eheu]
• dico]
7 iurabas]
XXX
3 om. DG
• iam me non DE
4 -proba D
• –cium G
6 o heu DE : neu G
• dicunt DG : f. dice
7 iubeas E : uidebas G :
iubebas m.p.D
• inique DG : iniquae E
8 omnia tuta DG
9 ad G
10 –to DG
• ac DE
12–tremo D
XXX
XXXI
1 Peinsularum] Ann. 51
Peneinsulae
3 uterque] utroque
5 mi]
6 in tuto] esse in tuto
Sabell. 51
7 quid]
• solutis]
8 cum]
9 larem ad]
[p. 10v]
13 quoque] quaeque
• lydiae] lucidae v.c. :
[post notam] limpidae
XXXI
1 Pene- DEG
XXXI
XXXII
1 Ipsithilla]
4 Quod]
• adiuuato] et iuvato v.c.
Pis.
XXXII
XXXII (XXXIII)
1 f. Isitilla Falcob
4 Et D m.s.G
4
• adiurato m.s.DG : lege
• lege adiubeto
adiubeto ‘adde amabo
adiubeto’ Falcob. Turneb. XIII.8 et iubeto
5
• lege Nequid obseret [del.
Heinsius]
6 libeat tibi G
• me quoque] tibi me Pis.
8 tuta omnia]
9 ac]
10 Ventos]
• ad]
12 postmodo]
5 obseret] obteret v.c.
• Nequis…obseret]
6 tibi lubeat]
9 siquid ages] si occuparis
10 satur]
ExClass 15, 2011, 123-200
5 mihi G
7 qui G
• –tus G
8 Quom EG
9 ad larem E
[p. 10v]
10 f. sarse Falcob.
ISSN 1699-3225
Las notas a Catulo de A. Petreius y N. Heinsius
XXXIII
3-4 inquinatiore...est
voraciore]
5 cur]
7 nates]
8 potes] potis
XXXIV
1 fide]
3 om.] Dianae pueri integri Pon. IX v.c.
[p. 11r]
11 Saltuumque reconditorum] abundat una
syllaba
12 Amniumque]
13 dolentibus]
15 notho es]
17 menstruo]
19 bonis]
21 quocumque]
22 Sancta]
• nomine] numine Vir.
‘quo numine laeso’
• Romulique]
23 Antiquam]
XXXV [p. 11v]
12 impotente]
13 legit inchoatam]
• inchoatam] eritheatam
14 ex eo]
17 Musa]
• est]
18 Caecilio]
ISSN 1699-3225
XXXIII
3-4 est voraciore... inquinatiore fragmentum
veteris membranae
Carrionis
5 quor G
7–tis DG
XXXIII
XXXIV
1 vel aede DG
3 [ad notam Petreii] lege
Dianam
[p. 11r]
XXXIV
147
12 om- EG
13 –tis E
15 nocte es DE : notho es
vel nocte es G
17 –rua EG
19 f. boni Virgil in Culice
21 quae- D
22 f. Aucta
• Remulique m.s.D
23 lege Ancique : antique
m.p.D
XXXV [p. 11v]
12 –tem D
13 eligit indotatam D :
legit indotatam EG
XXXV
14 illo D : f. ilico
17 Musis
• vel es G
18 –lia G
ExClass 15, 2011, 123-200
148
José Antonio Bellido Díaz
XXXVI
1 Annales Volusii cacata]
• Volusii]
4 sibi]
5 Desissemque] Dedissem
6 electissima]
8 ustulanda]
9 hoc]
10 Iocose et lepide]
• et]
XXXVI (XXXVII)
XXXVI
1 annuale suo lusi cacata G
• –si DE
4 tibi G
5 Dedissem DE
6 f. se faedissima
8 usti- DG
9 haec m.s.D
10
10 [in nota ad XVII 15]
• om. DEG
Iocose et lepide perperam
legitur pro Ioco sed
lepido
• uouere se diuis D
12 forte Uriosque portus
13 Gni- DE
14 quae om. D : Collisque
G
• alios D : et alcos EG
16 reditum D : f. credi18 ad G
• uouere diuis]
12 uriosque apertos]
13 Cnidumque]
14 Colis quaeque]
• Colchos]
16 redditum]
18 in] ad
19 thuris] ruris v.c.
20 annales Volusii
cacata]
• Volusii]
20 annuale suo lusi cacata G
• –si DE
[p. 12r] XXXVII
6 quod]
7 aut]
8 me]
• sessores]
[p. 12r] XXXVII
6 quid E
7 an DEG
8 f. om.
• ces-
10 scipionibus]
11 mea]
• quae meo]
• quae] haec
• meo sinu]
13 mihi sunt]
• pugnata]
10 sorpionibus D
11 me DG : lege mi
• quas e meo E
15 quod]
16 semitarii] sellularii al.
17-20 [desunt in ed.;
inseruntur in XXXIX,
inter versus 9. et 10.]
18 cuniculosae]
15–id G
16 –tauri DG
ExClass 15, 2011, 123-200
• lege meo e sinu
13 sunt mihi GE
18 vel Celtiberose D
XXXVII (XXXVIII)
8 sic insessores urbium
dixit Cornelius Nepos
13
• patrata lege cum Scaligero
18 Celtiberosae mss.
Prisciani. unde Vossius
Celtis perosae, ad Melam
pag. 233
ISSN 1699-3225
Las notas a Catulo de A. Petreius y N. Heinsius
XXXVIII
1, 2 est]
• Cornifici]
3 et magis]
4 minimum]
6 sic
• meos amores] locus
mutilatus
7 Paulum]
• quidlibet] quodlubet
8 Moestius]
ISSN 1699-3225
XXXVIII
1, 2 est si DEG
3 et magis ac DEG
4 nimium E
6
• negas amores Aurat.
7 Palum D
• –lubet DEG
8 Moestus EG
149
XXXVIII (XXXIX)
6 forte dic
7 forte quid iuvet
ExClass 15, 2011, 123-200
150
José Antonio Bellido Díaz
XXXIX
2 rei]
3 orator excitat]
4-5
4 rogum]
5 cum]
[p. 12v]
7 hunc]
9 monendus es]
XXXVII 17-20 Tu
praeter... urina] hi
versus quattuor intermissi erant principium
alterius imperfecti
10 Si urbanus...] hi versus
subsequebantur in v.c.
illum Quare monendus
11 parcus umber]
XXXIX
2 f. reo
3 excitat orator DEG
4-5 om. D
4 regnum EG
5 quom G
[p. 12v]
7 hinc D
9 –dum est DEG
XXXVII 17-20] in DEG
inseruntur supra p. 12
post illa omnes pusilli
• hetruscus]
12 lanuuinus]
• ater] acer
14 quilibet]
• puriter]
15 Tamen]
17 celtiberus celtiberia
in terra]
• celtiberus] celtiber nam
v.c.
18 ibi]
• ibi solet]
19 defricare]
21 loti]
ExClass 15, 2011, 123-200
11 Vide Turneb. advers.
xiv. c.viii pinguis umber.
Petrus Daniel invenit in
vetusto <?>[non liquet]
• etruscus D
12 Lavinius EG
• acer DEG
14 –lubet D
• pa- EG
15 Tantum D
17 lege Celtiber in Celtiberia terra / Celtiber ceu
Celtiberia in terra
• celtiber DEG
18 sibi D
• solet sibi EG
21 lotus DEG
XXXIX (XL)
12
• forte acer
17 Mss. Celtibere. lege
Celtiber e Celtiberia terra
19 pumicare ex Apuleio
legit Junius ad Nonium
voce Desquamat
ISSN 1699-3225
Las notas a Catulo de A. Petreius y N. Heinsius
XL
1 te]
• Rauide] Raude nisi fiat
collisio cum sequenti
3 Quis]
5 Anne]
6 Quid uis? qualubet]
• Quid uis?]
• qualubet]
XL
1 ue E
XLI [p. 13r]
1 Acme illa, illa]
XLI [p. 13r]
1 agme an illa E : Acme an
illa G : Ame an illa D
• diffu- E
3 -dulo EG m.s.D : f.
rusticulo
6 medisque E
8 haec EG m.s.D
• imago nasum Turneb.
XIV. c. VIII
• defututa]
3 turpiculo] turpidulo
6 medicosque]
8 hoc] haec v.c.
• imaginosum] vide
Beroal. annot. fol. 65
post 8] vacat hic v. codex
ISSN 1699-3225
151
3 Quid G
5 An DEG
6 lege quoiuis quamlubet
• Quisquis G
• –li- G
XLI (XLII)
8 solet haec imaginosum.)
explicat Salmasius in
Solinum pag. 1087.
ExClass 15, 2011, 123-200
152
José Antonio Bellido Díaz
XLII
[cum superiore coniunxit
ed.]
4 E t]
• nostra]
6 Persequamur]
8 myrmice] famulo quo
vocabulo utitur Apul.
As. aur.
13 o lutum, lupanar]
XLII
•o lutum] olidum
14 potest] pote est
16 potest] pote est
17 Afferre o] ferreo v.c.
Dio. í Calp. 59
[p. 13v]
22 modusque]
• uobis]
4 En G
• vestra DEG
6 Pro- D
13 Non damno hanc
lectionem, sed cum olim
• oblitum Falcob. : olidum legeretur olidum lupanar,
vel oblitum... fors fuerit
DEG
o blitum, o lupanar
13
17 Ferre E : ferreo G
m.s.D
[p. 13v]
22 versusque E
• uobis] no- D
XLIII
1 nec minimo puella naso]
XLIII
8 et]
8 atque D
ExClass 15, 2011, 123-200
XLII (XLIII)
XLIII (XLIV)
1 lege nec nimio puella
naso
ISSN 1699-3225
Las notas a Catulo de A. Petreius y N. Heinsius
XLIV
2 Nam]
3 cordi est]
4 Sabinum]
5 siue]
7 malamque pectore
expuli tussim]
• malamque]
• expuli tussim]
8 immerenti]
• uertitur mihi quam
mens]
9 dedit] ditum pro diuitum v. c.
10 Sextianus]
11 orationem]
• minantum] Munaei
153
XLIV
2 Non G
3 est cordi D
4 Sabini D
5 seu D
7 alia qui pectore expulsus
sum E
• aliamque DG
• –sus sitim D : -sus sum
G
8 in- D
• quam mihi mens virtus
D et emend. quam mihi
veretur mens D : quas
mihi veretur (vertitur
m.s.G) mens G : quam
mihi vertitur mens E :
lege meus venter
10 Sesti- D
11 oratione G
• –trum D : mirantium E :
minantium G
• petitorum]
• peri- G
12 ueneni et pestilentiae] 12 f. veneno et pestilentia
u. et Martial.
13 grauedo]
13 –ido D
14 in tuum]
14 lege tuum in
• tuum sinum]
• sinum tuum D
15 ocymo que]
15 ocioque DEG
16 Quare]
16 Quas E
17 meum]
17 om. E
[p. 14r]
[p. 14r]
19 sentire cesso]
19 sesti recepso D : sextire
cepso G
• quin]
• qui EG : si D
20 mi]
20 mihi E
• ipsi]
• illi EG
• Sextio]
• Sestio D
21 legit librum]
21 librum legit EG
ISSN 1699-3225
ExClass 15, 2011, 123-200
154
José Antonio Bellido Díaz
XLV
1 Acmen]
2 Acme]
4 Omneis]
5 qui] quoi
• pote]
7 Coesio] Cessio
10 At Acme]
XLV
1 Ag- D : agme E
2 Ag- DE
4 omnes [corr. Heinsius]
5
• potest DEG
• approbatione]
19 Nunc]
• auspicio]
21 Acmen]
23 Acme]
10 At Ag- D : At hac me
E : ad hanc me G
12 saniata D : saviata G
18 –ram DE : lege Dextrum
• –nem DE
19 Hunc E
• hospitio G
21 agmen DEG
23 ag- DE
XLVI [p. 14v]
1 uer egelidos]
• egelidos] <e>gelidus
3 Iucundis]
5 ager uber]
7 praetrepidans]
• uagari]
8 Im ]
11 Diuersos] diuersae v.c.
XLVI [p. 14v]
1 uero ge- G
• en gelidos m.s.D
3 Io- D : -di E
5 rubor acer m.s.G
7 per- E
• gravari E
8 Iam [corr. Heinsius]
11 diuersae DEG
XLVII
1 sinistrae]
2 Memmi] mundi al.
4 Verpus] verus v.c.
• praeposuit]
5 lauta]
7 uorationes] vocationes
v.c.
XLVII
1 f. –ri
2 mundi al. DEG
4
• pro- DG
5 –te D
7 vocationes DEG
XLVIII
1 Iuuenci]
4 [nec umquam] saturum
inde cor futurum est] nec
umquam satur inde ero
futurus Pon.
5 aridis]
XLVIII
1 niventi DG
4 inde ero satur futurus E
: inde tot satur futurum
D : inde satur cor est
futurum G
5 arri- D : f. horridis Africis [intellege ‘horridis vel
Africis’]
12 suauiata]
18 Dextra]
ExClass 15, 2011, 123-200
ISSN 1699-3225
Las notas a Catulo de A. Petreius y N. Heinsius
XLIX
[sine notis]
XLIX
[sine notis]
L [p. 15r]
2 in meis] inuicem Sabell.
51.
3 delicatos] delicatis v.c.
7 illinc]
• abii]
10 tegeret]
• quiete]
14 defessa labore]
L [p. 15r]
16 iucunde]
18 Nunc]
• caue sis] lachrymas v.c.
19 ocello] ocelle vocati. c.
7 f. hinc sic
• abiit D
10 vel re- D
• f. quiesve : f. quieto
14 f. defecta sopore [del.
Heinsius]
16 io- D
18 Hunc D
• caveris D : faveas EG : f.
laudes cape eas auspex
19 ocelso D
LI [p. 15v]
3 aduersus]
5 omneis]
7 super mi]
• quidam posuerunt
suprema voce locuta
8 [vacat]] hoc adonico
vacant v.c. addiderunt
tamen quidam quod
loquar amens
9 tenueis]
10 demanat]
post 13] credo esse principium alterius
14 nimiumque] v.c. minimum forsan pro minime
15 otium et]
LI [p. 15v]
3 auersus D
5 –nis DEG
7 suprema G
• suprema voce locuta DE
LII
1 quod moraris]
• emori]
2 Nouius]
4 emori]
LII
1 quid moraris EG
• mori DG
2 Naevius D
4 mori D lege e- m.s.G
ISSN 1699-3225
155
9 –uis DEG
10 f. di-
15 otium DEG
ExClass 15, 2011, 123-200
156
José Antonio Bellido Díaz
LIII
1 in]
2 Cui]
3 meus]
• carmina]
LIII
1 et DEG
2 Qui DEG
3 –os DEG
• crimina E m.s.G vel
crimina D
• salvus G
5 salapantium DE :
salaputium D : salapatium
G: vel salicippium vel
salipontium D
• Caluus]
5 salaputium] salicippium
Seneca in suasoriis solo
pachy<?> : ego ut in v.c.
inveni salicippium lego 34
LIV
cum superiore coniunxit
ed.
2 Heri]
• semilauta]
3 Subtile]
• peditum]
4 Sed]
[p. 16r]
5 Suffecio]
• Suffecio seni recocto]
ante 6-7, quos versus
cum sequenti coniunxit
ed., In Camerium] Ad
Caesarem v.c. Principium
epig. ad Caesarem cuius
reliqua desiderantur
post 6-7] In Camerium
LIII (LIV)
5 salopugium Salmasius
Solinianis Exercitationibus pag. 70. ex vetustis
Catulli et Senecae exemplaribus. σαλοπύγιον,
fritilla. Salipusium Giphanius indice Lucretiano in Sal. merum. Salicippium Vossius ad Melam
pag. 219. Pater Vossius
salaputium interpretatur
salacrem putum, libro II.
Art. Gramm. cap. 17
LIV
2 Et heri G : vel En heri
E : Et en D
• f. -plouta
3 Suctile G : Scurule E
• perdi- D
4 Si DEG
[p. 16r]
5 Sufficio E
• Sufficio seniore copto
(cocto G) DG
34
salaputium, q. salapusio, ab sale et Pusio erat ·n· breuis statura. at Salapantium a sale
a πάντοσ ·i· toto. at Saliplantium a salibus plantinis. at solipugium q. mordacem a solipugia
bestolas. at Holopachium ut solopachium a mensura cubili. Ego ut in v.c. inveni salicippium lego, a ceppo et saliendum et sic corrigendum [non liquet] apud Seneca ait ·n· illa.
“cum uideret Pollionem Asinium circumuentum imponi <se> supra cippum iussit. erat
·n· parvulus statura”, a Catullo dictus est sa- [quae sequuntur non liquent][Ptr]
ExClass 15, 2011, 123-200
ISSN 1699-3225
Las notas a Catulo de A. Petreius y N. Heinsius
LV
1 Oramus]
• si forte]
• molestum est]
2 tabernae] <l>atebrae
4 labellis] plateis ligellis
[quod seq. non liquet]
5 superi]
7 prendi]
8 serenas]
9 Auelli sinite ipse flagitabam] sed iam reddite
saepe flagitanti
• Avelli sinite]
11 Quaedam]
• [nitidum] sinum reducens]
• nudum] nudulum
[versus a non custos
usque ad quaeritando inseruit ed.; vide LVIIIb]
12] hic uersus post illum
ponendus est quaedam
inquit tibi nudulum
reducens
13 quaerere iam]
14 te in fastu]
16 committe crede lucet]
comoti hoc : audacter
comiti hoc licenter ede
[p. 16v]
17 Nunc] Num
• puellae] papillae v.c.
18 tenes]
21 Vel si uis] Nam quamuis
22 Sis]
• quoque]
ISSN 1699-3225
LV
1 Oro EG m.s.D
• si tibi forte GE
• –tus es D
2 tenebrae DEG : f.
latebrae
4 libellis DEG
157
LV (LVI)
5 summi DG
7 prehendo EG vel prehendi D : perdidi [sic]
8 sereno EG m.s.D
9
• -lite sic DEG
11–endam DEG
• nudum reduce DEG
13 iam ferre (fere G) DEG
: lege inquirere
14 f. te en fastu
16 committebas ede licenter E : hoc comite caede
lucet D vel ede licenter
DG : comite hoc crede
lucet G
[p. 16v]
17 Num m.s.D
18 tenens D
16 [sic]
• forte papillae
22 Dum DE m.s.G : Tu G
• sies D m.s.G : sis E :
scie G
ExClass 15, 2011, 123-200
158
José Antonio Bellido Díaz
LVI
5 pupulum]
6 Trusantem] cristantem
v.c.
LVI
5 po- DEG vel romulum
DG
6 cristantem EG : Truf- D
vel Crissantem D
LVII
6 utrique]
8 Non hic]
LVII
6 utrisque G
8 Non quam G
LVIIIb
[hos versus habet ed.
post v. 11. poematis LV.]
principium alterius
epig. ad Camerium
3 pennipesue] penniferve
2 ferar]
5 plumipedas]
9 Et multis langoribus
peresus] Plurimisque laboribus peresus
LVIIIb
LIX
1 Rufulum fellat] me
rursum fallit
• Rufulum]
• fellat]
3 e]
4 Cum]
• deuolutum]
5 Ab]
• semiraso] semindusto
v.c.
• tunderetur]
LIX
1
LX
[cum superiore coniunxit ed.]
3 procreauit]
• ac]
5 contemptam haberes ah
nimis fero corde] contemptam amici haberes
aspero corde v.c.
• contemptam haberes ah
nimis]
LX
ExClass 15, 2011, 123-200
3 penniferve EG m.s.D
2 –at D
5 –des D
• Rufum EGD
• fallat D
3 de DEG
4 Quom EG
• –to EG m.s.D
5 A EG
• ton- DG
3 –rit E
• an D
5
• contemptam animis
haberes E : contemptam
animi haberes G m.s.D
ISSN 1699-3225
Las notas a Catulo de A. Petreius y N. Heinsius
LXI
4 hymenaee o]
5 Hymen o hymenaee]
7 suaue olentis] suaueolentis
8 laetus,]
15 Pineam] spineam Plin.
lo 16. cap. 19.
[p. 17v]
16 Iulia]
• Mallio]
19 cum]
20 nubit]
22 asia] agia i· sancta sed
non autem asia ratione
syllabae
24 Ludicrum]
• roscido]
25 humore] odorem
propter syllabam. In
Lugduni excussis est
honore
29 Lympha]
30 Aganippe]
31 Ac]
34 hac et hac]
36 Vos]
• item]
38 modum] non nodum
propter syllabae repugnantiam
39 hymenaee o]
40 Hymen o hymenaee]
[p. 18r]
46 optimis] ac magis
48 colant]
49 hymenaee o]
50 Hymen o hymenaee]
51 Te suis tremulus]
54 cupida]
ISSN 1699-3225
LXI
4 o om. DEG
5 Hymen o hymenaee hymen DEG
7 suaueolenti DG
159
LXI (LXII)
8 laetus: EG
[p. 17v]
16 Iunia D
• Malio E
19 f. iam
20 –bet DEG
22 vel actia DG
24 f. Vvidos
• rosido D
25 in humore DE : f. hum
[sic]
29 Nym- DEG
31 Ad DG
34 huc et huc DE
36 Vosque DG
• ite m.s.G
22 agia Ramiresius del
Prado legit ad Luitprandi Chronicon an
DCXXIII. e Plinio Nat.
Hist. libro XV. cap. 29.
30 lege Aganippae
39 hymenaee hymen DEG
40 o hymenaee hymenaee
hymen EG
[p. 18r]
46 amatis DEG
48 –lent DEG
49 hymenaee hymen DEG
50 o hymenaee hymenaee
hymen DEG
51 Te suasi romulus vel Te
sibi vel sui G : si remus D
: si remulus m.s.D
54 f. cupida ah
ExClass 15, 2011, 123-200
160
José Antonio Bellido Díaz
56 fero] fer o v.c.
58 Matris]
• e]
• suae]
59 Dedis] Hymen v.c.
• hymenaee o]
60 Hymen o hymenaee]
56 fer o DEG
58 Dedis D
• a DG
• suae matris D
59 om. DG
• hymenaee DG
60 o hymenaee hymenaee
hymen E
68 uicier G : uincirier G :
uincier DE
71 saccis D
[p. 18v]
78 f. splendida…coma
[nescio utrum Heinsii
an Burmanni manu]
79-80 om. DEG
68 dicier] uincier v.c.
71 sacris]
[p. 18v]
78 splendidas…comas]
79-80 Sed moraris, abit
dies, / Prodeas noua
nupta]
81-82] [om. ed.]
83 tardat]
84 Quem] quin v.c. quae
in alio v.
85 Flet quod]
• sit]
79-80] [iteravit ed. post
v. 85]
87 Arculeia] Arunclea
v.c.
91 uario]
92 hortulo]
93 hyacinthinus]
95 Prodeas noua nupta]
98 uiden?] uiden ut
101 tuus leuis]
• malas [-s scripsit Petreius] ]
102 adulteras [-s scripsit
Petreius] ]
103 Procat turpia]
83 –et DEG
85 flet sed quod E
• est DEG
79-80] om. DEG
87 Arunculeia DEG
91 f. riguo
92 ortulo D
93 –thius G m.s.D
95 om. DEG
98 uiden ut DEG
101 leuis tuus DG
• mala DEG
102–ra DEG
103 Procatur pia DE :
Parcatur pia G
• procat] si procat legit ut • lege peccat : lege probra
in c.v., tunc ordo erit a
tuis usque ad complexum
per interrogationem; al.
probra ut in v.c. ordo vir
tuus non uolet &c leuis ·i·
tamquam leuis et deditus
ExClass 15, 2011, 123-200
ISSN 1699-3225
Las notas a Catulo de A. Petreius y N. Heinsius
in adulteras. magis placet
ut pro proba uel procat
legatur pro qua ut est
in codicibus Lugduni
excussis
104 uolet]
105 papillis]
[p. 19r]
106 Lenta]
• qui]
• assitas]
109 abit]
111 O cubile quot omine]
• omine] omnibus. o cubile
quot omnibus / candido pede lectule / Nunc
tibi ueniunt non<a>. in
quibusdam o, cubile etc.
desideratur, deinde legitur candido pede lectule
[v. 115]
112-114 [om. ed.]
115 lectuli] lectulis
115bis [hos tres versus
post 115 ed.] Quae tibi
ueniunt bona, / Gaudeas.
sed abit dies, / Prodeas
noua nupta] v.c.
116 Quae] Nunc
119 Gaudeas]
121 o]
122 uideor]
• uidere]
• uideor uidere] uideo
uenire alii
123 in]
124 o…o] io…io
125 Hymen o hymenaee]
io hymen io hymenaee
126 Ne]
127 locutio]
128 Neu]
132 Concubine]
133 lubet]
[p. 19v]
137 Concubine]
ISSN 1699-3225
104 no- DE
105 papilluis DEG
[p. 19r]
106 leta E
• que DEG
• ad- DE
109 abiit G
111 om. E
• omnibus G
161
111
• forte omina
115 –le DE : lecto G
115bis DEG
119 –at DEG
121 om. D
122 uideo DEG
• uenire EGD
123 om. DE
124 io…io DEG
125 io hymen io hymenaee DEG
126 Nec D
127 lege iocatio
124 Nec DE : Ne G
132–nae DG
133 lege iuvet et sic
Falcob.
[p. 19v]
137 –nae G
127 lege iocatio
ExClass 15, 2011, 123-200
162
José Antonio Bellido Díaz
• hodie]
140 Concubine]
141 male a tuis]
144 o…o] io…io
145 Hymen o hymenaee]
io Hymen io Hymenaee
146 quae licent] caelibi
v.c.
147 Sola
149 o…o] io…io
150 Hymen o hymenaee] io
Hymen io Hymenaee
152 ne] ni v.c. pro ne
more antiq.
154 o…o] io…io
155 Hymen o hymenaee] io
Hymen io Hymenaee
156 ut] et
• potens]
157 Et]
158 [sine fine] erit]
159 o…o] io…io
160 Hymen o hymenaee]
io Hymen io Hymenaee
162 anilitas]
163 Omnia omnibus annuit]
164 o…o] io…io
165 Hymen o hymenaee] io
Hymen Hymenaee io
[p. 20r]
168 subi]
169 o…o]
170 Hymen o hymenaee]
• f. odiose
140 –nae G
141 malle et atius D
144 io…io DEG
145 io Hymen io Hymenaee DEG
171 unus]
• accubans]
174 o…o]
175 Hymen o hymenaee]
176 Ille] illi
• atque tu] ac tibi et
legitur illi
ExClass 15, 2011, 123-200
149 io…io DEG
150 io Hymen io Hymenaee DEG
154 io…io DEG
155 io Hymen io Hymenaee DEG
156
• lege patens
157 f. Ter
158 seruit DEG
159 io…io DEG
160 io Hymen io Hymenaee DEG
162 anilis aetas DG
163 f. Commoda omnibus
abnuit
164 io…io DEG
165 io Hymen Hymenaee
io DEG
[p. 20r]
168 sibi DEG
169 io…io DEG
170 io Hymen Hymenaee
io DEG
171 unius G : lege udus : f.
unctus vel ob vinum vel
ob unguentum : intus interiore paratur lectulus
[Burm.]
• –bat E
174 io…io DEG
175 io Hymen Hymenaee
io DEG
176 illi DEG
• ac tibi DEG
147 forte Soli
156
• forte patens
157 forte En beata
171 forte unctus vel udus
ISSN 1699-3225
Las notas a Catulo de A. Petreius y N. Heinsius
179 io…io DEG
180 io Hymen Hymenaee
io DEG
183 adeant DEG
184 io…io DEG
185 io Hymen Hymenaee
io DEG
186 Vos unis senibus
186 Bonae senibus unis
bonae] Vos thoro assyrio
DEG : f. O bonae senibus
viris : Vos in aedibus unius viris
: Bonae in aedibus unius
Guar.
187 bene]
187 breve DEG
188 puellulam]
188 puellam D
189 o…o]
189 io…io DE
190 Hymen o hymenaee]
190 io Hymen Hymenaee
io DE
191 marite]
191 maritae E
• Iam licet uenias marite] • f. Iam marite veni! Licet!
194 uelut]
194 uultu DG
[p. 20v]
[p. 20v]
196 At]
196 Ad D
• tuum tamen]
• tamen iuvenem D
• At marita tuum tamen] • ad maritum tamen iuvenem EG
198 (Pulchrae res) neque] 198
pulchra nam es
• [(Pulchrae res)] neque] • nec D
199 abit]
199 abiit EG
201-205 [post 195 ed.]
201 remoratus]
201 –ta DEG
203 Iuuerit]
203 Invenerit DE : Invenit G
204 Quod]
204 Quo E
• Quod cupis, capis] cupis
206 puluis]
206 pulveris DEG
• ille puluis erythraei]
163
179 o…o]
180 Hymen o hymenaee]
182 Praetextate] –tae EG
183 adeat]
184 o…o]
185 Hymen o hymenaee]
209 uestri]
• uult]
209 nos- DG
• volunt vel velit DG :
velit E
210 : ludere DEG
199 [sic]
• lege quod cupis, cupis
206 lege ille pulueris aetheri vel aeri, pro aetherii
vel aerii…. forte et Africi
210 lusuum] lusus uel
lusum pro lusuum ratione
syl.
211 Ludite ut]
211 Et ludite DEG
214 indidem]
214 ibidem D : inde G
217 Matris] Matris qui
ISSN 1699-3225
ExClass 15, 2011, 123-200
164
José Antonio Bellido Díaz
218 Pulchrae res] pulchra
nam es
220 [Sed] micante] [sed]
220 [sed] mihi ante DEG : 220 lege cum Scaligero
nitente
lege semihiante
semihiante labello
221 suo]
221 suos D [an E; litterae
superpositae]
222 Mallio]
222 Man- D
• insciis]
• –sciens EDG
224 suae] suo
224 suam DEG
[p. 21r]
[p. 21r]
226 f. Talis filius vel Iulius 226-227 forte Tale Iulia
226 Talis illius]
dum e bona Matre
227 dans D : f. auis auo :
227 laus]
f. edens vel idem
229 –chus G
229 Telemacho]
232 bones D
232 boni]
233 bene uiuite, et]
233 bone vitei et D : vitae
bone et G
234 ualente G
234 ualentem]
LXII
7 eoos] oetaeos v.c. :
hereos v.c.
• imbres] ignes v.c.
9 quo] quos
• canent quo uincere par
est] parant quid dicere
tamen v.c. : alibi parant
quid dicere rarum v.c.
11 aequales]
11-12]
12 innuptae] innuptae
quae D
14 [om. ed.]] Nec mirum
penitus quae tota mente
laborant
15 diuisimus]
[p. 21v]
17 nunc animos]
• nunc]
20 qui] quis
22 auellere]
23 ardenti]
26 qui]
• iucundior]
28 Quod] Quae
32 Hesperus a nobis
aequales abstulit unam]
ExClass 15, 2011, 123-200
LXII
7 hoceos DEG : aereos f.
• imber G
9 f. quas Falcob.
• cavent quo visere par est
DEG
LXII (LXIII)
7 lege Oetaeos ostendit
Noctifer ignes
11 –lis EG : quae D
11-12] 12-11 EG
15 dimisimus E m.s.DG
[p. 21v]
17 non alios D
• non EG
20 qui DEG
22 –ite G
23 –tem G
26 quis DEG
• io- D
28 quo D
32
ISSN 1699-3225
Las notas a Catulo de A. Petreius y N. Heinsius
Hespere quis nobis
aequalem hanc abstulit
unam? Guar.
• aequales]
• abstulit] substulit
35 eosdem]
36 lubet]
37 quod] quem
39 secretus]
40 contusus] conuulsus
43 cum]
45 dum]
• intacta…suis, sed]
• dum cara suis, sed] tum
cara suis est
46 castum]
[p. 22r]
49 aruo]
53 accoluere]
54 marito]
56 Sic]
57] vacat v.c.
59 At] et
• ne]
62 parentum est]
63 matri data]
• matri…patri]
• –lem DEG
35 eodem DG
36 li- D
37 quam DEG
39 –tis G : f. sciceretur
[sic]
43 quom DG
45 tum D
• innupta Quintilianus
IX.3 et suis est
46 casto D
[p. 22r]
49 orto D
53 coluere D
54 f. –tae
56 At G
57 om. DEG
59 et DEG
• nec DG
62 parentum DG
63 matri G
• patri…matri D
LXIII
1 Atys]
LXIII
3 deae]
4 ut] ibi
• animus] animi
[p. 22v]
5 Diuellit]
• ille]
• Diuellit ille]
3 f. auiis
4 ubi DEG
• amnis DEG
[p. 22v]
5 Devolvit DEG
• lectas EG : illectas D
• f. Deviae resecat vel
Deviae secat
• –re silices DEG
• f. Resoluit secta acuto
sibi pondera silice
• pondera silice]
• Diuellit ille acuto sibi
pondera silice] Deuoluit
lactes acuto s<ibi> pondere
silicis Po<nt>
ISSN 1699-3225
165
45
• lege tum cara suis est
54 lege maritae
LXIII (LXIV)
1 Attis et sic ubique
scribendum
ExClass 15, 2011, 123-200
166
José Antonio Bellido Díaz
7 Etiam] et iam
• recente]
• maculans]
9 Cybelle]
• tua]
10 Quatiensque]
• tauri] tauri et
• caua] cauata v.<c.>
11 haec]
12 Cybeles]
13 pecora] pectora v.c.
14 Aliena]
• pede ut]
• exules] exales al. exilio
15 Sectam]
• mihi]
17 euirastis]
18 Hilarate excitatis er-
7
• –ti D
• maculas DG
9 –beles DEG
• tum DE : tu G
10 -que om. EG
• tauri et DEG
roribus animum
• Hilarate] hilarate aere
• excitatis]
• animum]
19 simul]
20 Cybelles]
• phrygia]
• deae]
21 sonat]
• Vbi cymbalum sonat]
• uox]
22 curuo] forato v.c.
23 ui]
• hederigerae]
24 sancta]
25 sueuit]
• diuae]
• uaga cohors]
26 celerare]
27 haec]
• Atys]
• noua]
28 Thiasus] Thiasis v.c.
• trepidantibus]
29 recrepat]
ExClass 15, 2011, 123-200
11 hoc G
12 Cybaeles D
13 pectora DEG
14 Alienaque DEG
• velut DEG
15 f. semitam
• f. meis
17 euitastis G
18 lege Hilarae ire concitate [del. Heins.] extae
erroribus leuem [del.
Heins.] animum
•–tae arae E : -tae are D
• conci- DEG
• in animum DE : f. ite
animum
19 f. insimul
20 –beles DEG
• om. G
• om. E
21 -nans D
• f. Ubi cymbalo insonat
Falcob.
• f. vice
22 f. biforo
23 sui DG
• e- DGE
24 f. sonora
25 seuit G
• duce E : diae m.p.D
• cohors uaga G
26 –brare G m.s.D
27 hoc G
• athis D : actis G
• –ta DEG
28 –siis DG : -sis E
• trepitantibus D
29 increpans G
ISSN 1699-3225
Las notas a Catulo de A. Petreius y N. Heinsius
31 uaga uadit]
• [animo] egens] gemes :
gemens
32 tympano Atys]
34 pede propero]
[p. 23r]
35 ut]
• Cybelles]
36 e]
37 labanteis] labente
• oculos]
38 Abit]
• molli rabidi] mollis
rabidus v.c.
• rabidi]
39 oris]
• aurei]
40 Lustrauit aethera
album, sola dura, mare
ferum,]
• sola dura]
41 Pepulitque]
42 Vbi] Ibi
• somnus]
• Atyn]
43 Trepidantem]
• pasithea] pasithaeo v.c.
44 rapida]
45 ipsa]
• Atys]
46 sine quis]
47 rursus redditum]
• tetulit] quidam
cod. habent re<tu>lit,
sed tetuli<t> asgnoscit
Prisci<a>nus
48 Vbi]
• oculis]
49 Patriam allocuta est
uoce moesta miseriter]
• ita est]
• moesta miseriter] misera
maestula
ISSN 1699-3225
167
31 f. iuga adiit
• gemens DEG
32 –nos actis D
34 propero pede D : propere pedem EG
[p. 23r]
35 at G
• –bales D : -beles EG
36 om. G
37 labante DEG
• ocellos D
38 Abiit D
• rabidus Ant. August.
DE : -lus G
39 horis DEG
• -rus DEG
40 f. Lustrae aethera, alte
sola adurit et mare ferum
• adurit E [sic] : sol adurens D
41 Re- EG
42 Ibi DG
• vel sonus D
• athim D
43 trepidante DEG
• –eo DEG
44 –bida DEG
45 –se DEG
• Athis D
46 sine quo his D
47 visum (vel versum D,
risum E) reditum DE
• re- DEG
48 Ibi DEG
• ocellis EG m.s.D
49 Patriam collocuta est
ita voce miseriter maestula G
• est ita (ista E) DE
• miseriter maiestas D :
miseriter maestula EG
ExClass 15, 2011, 123-200
168
José Antonio Bellido Díaz
50 mea creatrix]
• mea genetrix]
51 quam] te v.c.
52 tetuli]
53 gelida stabula]
54 Et earum]
• Et earum omnia adirem]
et femina earum adirem
alii
55 rear]
56 pupula] pupilla
57 dum breue]
50 mei creatrix E
• mihi genetrix E
60 foro]
61 ah]
• atque etiam]
• anime]
62 Quod]
• figurae est]
• ego nunquid abierim]
60 foro et EG
61 om. G : hac D
• ac etiam DG
• animae E : vel animo D
62 Quid G
• –a est DEG
• lege ego non quod
obierim
• Quod enim genus figurae
est, ego nunquid abierim?]
Quo nam mihi verus figura, quo uigor abierit v.c.
64 olei]
[p. 23v]
66 corollis]
67 sole]
68 deum]
• et]
• ferar]
70 niue]
• amicta]
71 columinibus]
<c>ulminibus
73 quod egi]
• iam iam quoque]
74 huic]
• palam]
• abiit]
75 referens]
76 Cybele]
77 Leuumque]
saeuum[que] lego
ExClass 15, 2011, 123-200
52 retuli DE
53 stabula gelida E
54 lege Ut terrarum
55 –or DEG
56 pupilla E : pupulla G
57 f. dum ad breue
57 forte dum ad breve
tempus
64 f. populi
[p. 23v]
66 circulis DEG
67 –lo DG
68 lege deae
• om. EG
• ferarum DE
70 ne G : neue E
• –ca DEG
71 collibus E
73 f. quod ego egi
• iam iamque EG : iam
iam D
74 hic G : hinc DE
• om. D
• adiit G
75 f. se ferens
76 –les DEG
77 Renumque E : vel Renumque D : f. Ravumque
: lege Fulvum vel Ravidumque Saevumque
ISSN 1699-3225
Las notas a Catulo de A. Petreius y N. Heinsius
• pecoris]
• loquitur]
78 Agedum, inquit, age
ferox, hunc agedum aggredere furor]
• age]
• age ferox]
• hunc agedum aggredere furor] fac in illum
impetum
79 Fac]
• ictu]
81 uerbera]
• pateant] patere
• caede terga...uerbera
pateant]
82 Face]
83 ceruice] ceruice iam
84 Cybelle]
• religatque] re
priuat[que]
85 Ferus ipse sese ad-
• –ctoris DE
• f. alloquitur
78
• age age D
• age (ege G) age ferox E
• fac ut hunc furor D :
fac ut hunc furor E : Fac
ut hunc furoribus
79 lege Face
• –tum DGE
81 verum vera DE
• patere DE
• [f. 24r] f. verbere terga...
tere age tere
82 fac DE
83 ceruice iam G
84 -bele DEG
85
hortans rapidum incitat
animum]
• ipse]
• adhortans rapidum incitat animum]
• animum]
86 infremit]
88 Atyn]
• marmora pelagi]
• pelagi]
89 Facit]
90 Ibi semper]
• semper]
• fuit]
91 Cybelle]
• dindymi domina]
93 rabidos]
ISSN 1699-3225
169
• om. EG
• adhortatus (-talis G) lis
rapidum citat animo E
• animo DG
86 fremit DEG
88 athin D
• –rea pelaga DE
• pelago G
89 fecit DEG
99 lege Ubi Deae per
• super G
• f. cluit
91 -bele DEG
• domina dyndimi [sic]
DEG
93 rapidos DEG
85 Ferus sese adhortatus
lis rapid. inc. animum ex
MSS. et vetustis editionibus Victorius in
Ciceron. ed. Gryph. pag.
697
ExClass 15, 2011, 123-200
170
José Antonio Bellido Díaz
[p. 24r] LXIV
3 aeetaeos] etheaeos
4 Cum]
• lecti]
• pubis]
7 uerrentes]
10 Pinea] linea v.c.
11 imbuit]
• amphitriten]
13 Totaque]
[p. 24r] LXIV
3 : Oeteios D : oetheios EG
4 Quom EG
• laesi EG
• puppis D
7 uertentes EG
• incanuit]
14 candenti]
16 Illaque, atque]
• atque] haud Sab. 52
17 oculi]
18 Iam crurum tenus] Nutricum Pon. : Nutricum
tenus v.c. palat. i. papillarum tenus et haec
vera lectio : Vmbilicum
tenus v.c. : labrorum tepus
Cuer. [? non liquet] 58
19 incensus]
20, 21 Cum]
21 iugandum]
• sensit] sanxit
23 O nimis]
25 eximiae]
• tedis] Thetidis
26 cui]
28 neptunine] vel Nerine
[p. 24v]
29 Tethys] Thetis
• concessit]
30 pater] mari
31 luces] lucis
32 frequentat]
36 Graiugenasque]
• moenia larissea]
37 Pharsaliam]
• pharsalia] pharsalica
38 Rura colit nemo]
ExClass 15, 2011, 123-200
LXIV (LXV)
4
• al. laesi
11 rudiit m.p.D
• –tem E
13 leg. Tortaque [nescio
cuius manu]
• –cand- DEG
14 leg. canenti : caden- E
16 Illa atque E
17 –lis DE
18 Nutricum tenus DEG
19 –sum G
20, 21 Quom EG : Tum D
21 iungendum E
23 Omnes E
25 –ie D
• Thetys G : Thetidis E
26 cum D : quom G
21
• lege sanxit
[p. 24v]
29 Tetis D
• concepsit D
30 mari DE
32 -tant E
36 Cranonisque Turneb.
XXIV c. IX
• micenis alarisea D :
nyceris alarissa E : nitenis
larisea G
37 lege Pharsalos
38 Rura colit nemo,
emendat haec et traspo-
ISSN 1699-3225
Las notas a Catulo de A. Petreius y N. Heinsius
39 humilis curuis]
41 frondatorum]
43 at]
• quacunque]
• recessit]
• Ipsius at sedes, qua-
39 f. uda in curvis
41 f. –datrix
43 ad DG
• quas- G
• f. recessu
171
nit Ramiresius ad Martial. libro I. epigr. 44
43
dent]
• forte Spissius at sedes
quocumque opulenta
recessu Regia. et mox
splendens, pro splendent.
sui tum credidit esse
55 lege Necdum etiam
sese ipsa suam t. c. e.
cunque opulenta recessit
/ Regia, fulgenti splen-
45 pocula]
45 f. ferala
50 Haec]
50 Nec EG
52 Diae]
52 dia DG
55 Nec dum etiam, seseque
56 tum]
57 cernit]
58 Immemor]
[p. 25r]
60 alga]
56 tunc E
57 –nat E
58 In- D
[p. 25r]
60 f. acta Falco.
61 euoe]
63 subtilem]
65 lactanteis] in v.c.
omnibus lactentis
61 heuae DG
63 sutilem G
65 lactentis DG : latentis
E
66 delapsa]
• e]
67 allidebant]
69 te] ex te
70 perdebat]
66 elapsa E
• om. G
67 allud- m.p.D
69 ex te DE
70 pendebat corr. Heinsius
71 misera DEG
71 miseram]
• extenuauit] externauit
legit Nonius
72 serens]
73 feroxque et]
74 e]
75 iniusti] inuicti v.c.
• Gortynia]
• tecta]
ISSN 1699-3225
72 fe- G
74 ferox quo DE
74 om. DEG
75 vel invisi f.
• cor- DEG
• templa EG
60 lege acta. agta scriptum fuit pro acta. sic et
v. 168.
65 Vide Aristaenetum
libro I. Epist, 1 ὡς
κυδανιῶντες οἱ μαζοὶ
τὴν ἀμπεγόην ἐξωθοῦσι
βιάιως. unde Douza F.
luctantes hic fecit.
75 lege invisi regis. Minos
iustissimus.
ExClass 15, 2011, 123-200
172
76 coactam] [v. 79]
77 Androgeoneae]
79 Cecropiam]
• solitam]
80 Quois]
• angusta] augusta
• cum]
• uexarentur]
83 Funera Cecropiae ne
funera]
• ne]
84 lenibus]
87 suaueis]
• castus]
88 alebat]
[p. 25v]
89 Eurotae]
• pergignunt…myrtos]
• myrtos]
90 ue]
92 toto…pectore]
• toto] cuncto v.c.
93 tota]
94 misere] -a
96 Quaeque…quaeque]
97 iactastis]
99 languenti]
100 Quanto]
101 Cum]
• saeuum]
102 oppeteret]
104 suspendit]
105 uelut]
106 conigeram]
• cortice]
• sudanti cortice]
108 radicibus]
• extirpata]
ExClass 15, 2011, 123-200
José Antonio Bellido Díaz
77 Cum Androgeoneae D
: Quom Androgeoneae EG
79 lege Cecropidum
79 f. –pidum
solitum esse. et paulo
• f. –tum
ante [v. 76] coactos, pro
coactam.
80 Quis [corr. Heinsius]
• quom EG
• vers- E
83
• nec DG
84 levi- G
87 –vis DEG
• costus in Parthenij
commentario
88 f. habebat
[p. 25v]
89 -pae E
• f. praecingunt…myrtitus [del. Heinsius]
• myrtus DG
90 ne G
92 cuncto…corpore DEG
93 f. tosta
94 miserae E
96 Quique…quique DG
97 -ti G
99 -tis G
100 –tum E
101 Quom EG
• scaevum E
102 expeteret G m.s.D
104 succendit D
105 –luti D
106 carni- EG
• corpore m.p.D
108 –tus D
• -turbata DEG
83 forte Munera Cecropiae
seu funera, vel ceu funera.
nefunera cum Scaligero
legit Meursius in Plaut.
Asin. cap. 1.
91 [sic] alii codices toto,
quod si admittimus,
versu subsequenti tosta
erit legendum.
106
• puto nutanti vertice.
ISSN 1699-3225
Las notas a Catulo de A. Petreius y N. Heinsius
109 lateque et]
• frangit]
110 domito]
• saeuum]
111 uanis]
112 uictor]
118 consanguineae]
109 late quae EG
• –gens D
110 duro E
• scae- E
111 f. vacuis
112 sospes DEG
118 f. consanguineas
[p. 26r]
119 Quae misera ignaro
fleret deperdita lecto]
[p. 26r]
119
• ignaro]
• gnata E : ignara DG :
lege ingrato
• om. EG : deflebat D
• leta DEG
120 portaret DEG
121 f. sinuosa
• fleret]
• lecto]
120 praeferret]
121 spumosa]
• Diae] Diae est
122 deuictam]
123 discedens]
125 Clarisonas]
126 Ac]
• tristem]
• conscendere]
127 aciem]
• pelagi]
• protenderet]
128 procurrere]
129 nudatae…surae]
nudata…sura [a supr. ae
scr. Petreius]
132 oris]
135 Immemor]
137 praedo] praesto v.c
138 miserescere]
139 blanda]
140 hoc]
• miseram]
143 Tum] Iam
145 Qui]
• apisci]
ISSN 1699-3225
122 vinctam D
123 descendens D
125 –rissimas D
126 At G
• –es DE : -tis G
• ostendere D
127 acie G
• f. in pelagi
• prae- D
128 per- G
173
118 lege Ut consanguineas,
complexum ut denique
matris.
119 lege Vae miserae, ingrato fleret deperdita luctu. gnata et ignata MSS,
infra quoque vae miserae
v. 196. vide notas ad
Nasonem nostras.
122 devinctam rectius
alii.
132 aris DG
135 In- D
137 praesto DEG
138 mitescere EG
139 nobis DG
140 haec DE
• –rae D
145 Quis D
• ab ipsa G
ExClass 15, 2011, 123-200
174
José Antonio Bellido Díaz
[p. 26v]
151 deesse]
153 nec iniecta]
156 uorax]
• uasta]
159 saeua]
• quod horrebas]
abhor• prisci]
160 potuisti]
163 ue]
• consternens]
164 conqueror]
165 Externata]
168 [in] alga]
[p. 26v]
151 deessem DEG
153 neque intacta DEG
156 rapax DE
• rapta D
159 scae- E
• -que abhorr- G
170 aures]
170 auris DG : auras D
[sic]
171 f. ne
174 Creta D
176 –silia E : -silia in D
• requisisset DE
171 nec]
174 Cretam]
176 consilium]
• quaesisset]
• Consilium nostris
quaesisset] Consilium in
nostris requiesset
178 Isthmoneosne] Ideos
ne v.c.
• a]
178-179 a gurgite lato
/ Discernens pontum
truculentum ubi diuidit aequor] at gurgite
lato discernens pontum
truculentum diuidit
equor sic legendum ut
si ips<a> respondeat
non posse remeare se in
Cretam quod undique
deserta insula claudatur
mar<i>
[p. 27r]
180 nae] ue Pis.
182 consoler]
183 ue]
• lentos]
186 nulla spes] nulla est
spes
ExClass 15, 2011, 123-200
• f. stricti
160 –tuistis D
163 ne EG : que D
• pro- D
164 –rar DEG
165 –tenuata G
168 f. acta Falcob.
168 lege in acta. dictum
supra ad v. 60.
178 Idomeneosne D :
Idmonaeosne EG
• lege at
[p. 27r]
180 ne D : ue E
182 –or G
183 ne G
• vectis D : ventis G
ISSN 1699-3225
Las notas a Catulo de A. Petreius y N. Heinsius
187 ostentant]
188 languescent]
190 multam]
191 comprecer]
192 multantes]
193 anguineo]
194 praeportat]
195 audite] –re
196 num] nunc
• misera]
• proferre]
197 amenti]
200 quali solam]
• quali]
201 deae] deos
• funestet]
202 moesto]
204 inuicto] invito
187 –dunt m.p.D
188 –scunt DE
190 mulctam DEG
191 –cor DG
192 mulct- DG
193 anguino D
194 –tet E
205 tunc et tellus]
205 modo tunc tellus G
m.s.D
• -ere D
207 mente D
207-8 lege mentem…
conditus
• –scius E m.s.D
[p. 27v]
210 subs- D
211
• contremuerunt]
207 mentis]
207-8 mentis…consitus]
• consitus]
[p. 27v]
210 sustollens]
211 Sospitem et ereptum se
ostendit uisere portum]
• Sospitem et ereptum]
212 classi cum moenia
diuae]
• classi] castae v.c.
213 Linqueret et]
• concrederet]
214 complexus]
215 iucundior]
216 Gnate, ego quem]
217 extremae] –a
220 saturata]
221 gaudens]
223 multas.. [querelas]]
224 puluere]
225 infecta]
ISSN 1699-3225
196 vae DG
• –rae D
• prae- D
197 –ter G
200 –lis sola D
• -lis E
201
• –tent G
202 f. infesto
204 invito EG : in voto D
• sospitem ereptum D
212 classi quom moenia
divae EG
213 –quentem DEG
• cum crederet D : quom
crederet EG
214 –xo D : -xum E
215 io- D
216 gnate quem G
217 –a DG
220 sociata G
221 f. in laudes
223 lege mutas
224 pectore G
225 f. insueta
175
204 lege invicto. et sic
MS.
211 lege Sospitem Erechtheos se ostendit visere
portus.
212 lege ex scripto castae
cum moenia Divae. vel
Actaeae olim.
223 forte mutas querelas.
ExClass 15, 2011, 123-200
176
José Antonio Bellido Díaz
227 dicat]
228 Ithyni] Ithonis
229 ac]
• sedes defendere sueta]
• sueta]
227 dicet DEG
228 Hythomi DEG
229 has DE
230 Annuerit tauri ut]
230 –uit ut tauri DGE :
lege annuat ut
223
233 nostros inuissent
lumina colleis]
• simulac]
• inuisent]
• lumina]
234 deponant
235bis
236 ut]
237 sors]
[p. 28r]
239 flamine]
242 absumens]
243 inflati] infecti Sabell. 57 annot.
246-7 paterna Morte]
247 Morte]
• minoidi]
248 immemori]
249 tum prospectans]
• cedentem]
251 parte]
254 Qui tum alacres]
255 Euoe [bacchantes]]
258 tortis]
259 cauis]
260 cupiunt]
261 alii]
262 tenueis]
263 Multaque]
35
• freti DG
• simul hac DE
• –ssent G
• f. lintea
234 ] f. dis- [non liquet]
235bis Lucida qua splendent summi carchesia
mali inserit Faernus et
Muret. sed est Cinnae
carmen
236 quam D
237 aetas DEG : Lambin. legit fors in Saty. 1.
Hor35.
[p. 28r]
239 –na G
242 contollens G: vel
contollens D
229
• pro fretis alii sueta,
vel sueta est. forte sedes
defendere avitas.
233 forte nostros tua
visent lintea colles.
246-7 lege –nae Marte
247 -a- E
• –da DEG
248 –re D
249 tamen asp- DG
• ac- E : accedens G
251 pater EG
254 Quantum alacres G
255 Heu uoe E
258 totis E
259 quavis E
260 f. –piant
261 aliae D
262 –uis DEG
263 Multi DEG : lege
multae
Lambinus ad Hor. sat. I 1.2.
ExClass 15, 2011, 123-200
ISSN 1699-3225
Las notas a Catulo de A. Petreius y N. Heinsius
265 amplifice]
268 sanctis...diuis]
• sanctis] tectis v.c.
[p. 28v]
271 lumina]
272 tarde]
273 leuiterque sonant]
274 increbrescunt]
275 a]
• refulgent]
276 tum]
277 A se] Pro se
278 abitum]
• Pelii]
279 syluestria]
280 quoscumque]
• campi]
281 quos]
283 Hos indistinctis]
284 Queis] Quo at
285 Peneos] πηνηος
peneus
• adit] adest
287 Nereidum]
<N>onacris : Nessonidum
alius. estant [sic] Nessonius lacus prope Tempe
• claris]
ISSN 1699-3225
177
265 –cae G
268 f. silvis divis
[p. 28v]
271 limina DEG
272 –di E
273 leuiter re- DE : lege
leviter resoni
274 increbescunt DE
275 ab E
• –gens DG
276 tibi D
277 f. Celsi
278 hab- E
• pelei DEG
279 caelestia D
280 quod- DEG
• –pis G
281 quod D : lege quot
283 hos in districtis E
284 Quo D : Quot EG
285
• adest DEG
287 Minosim vel Minosium D : Minosium E :
Minosim G : lege Haemonisin
• doris DEG
283 lege Hos interstinctis.
Statius III. Silv. Carm.
5 v. 90.
287 Meonisin fere scripti,
vel quid simile: et doris
pro claris. Scaliger notat
in scriptis editisque esse
Minosin doris. etiam
Minosin Achilles Statius.
Scaliger Doris tuetur, et
legit Minuasin. Minyae,
Minyades, a Minya. Sed
apud Nasonem semper
Minyeïdes prima correpta. Lego Haemonisin,
et Doris; ut duo coniungantur patronymica.
sic Inachis Acrisione, et
Phasias Aeetine, apud
Nasonem, ubi vide quae
noto. Potest et haemonisin esse casus tertii: vel
etiam legi Mnemosysin…
Minosin potest scriptum fuisse pro Monisin,
transpositis literis, hoc
est Aemonisin.
ExClass 15, 2011, 123-200
178
José Antonio Bellido Díaz
288 Nonacrias] corrigunt
illi non vacuus
• atque]
• radicitus altas]
288 –rios DEG
290 nutanti]
• namque DEG
• radicibus actas Turneb.
xxiv. 9
290 f. lae-
• [lentaque] sorore]
• –rum E
292 sedes]
293 uelatum]
296 silici]
298 diuum]
• natisque]
[p. 29r]
300 montibus idae] motis
Ithonis v.c.
• idae]
292 –dens E
293 vestitum G
296 f. Scythicis
298 divi G
• natis G
[p. 29r]
300
308 Candida purpureus-
• ydre [ydri? non liquet]
DE
301 Pallada DG
302 –lis EG
305 Quom EG
• in terra E
307 Is G
• questus DEG vel vestis D
308-309 DEG
309 At DEG
308 –rea rubicunda
incinx- vel purpureaque
talos D : -reaque tuos E :
-rea extinxerat ora G
308-309 Candida purpu-
que rubos intinxerat
reusque rubos intinxerat
301 Pelea]
302 iugaleis]
305 Cum]
• interea]
307 His]
• quercus] vestis
309-308]
309 Et]
308 purpureusque rubos
intinxerat ora]
ora]
candida purpereis
radiis praestrinxerat ora
ExClass 15, 2011, 123-200
288
• lege radicitus actas. fagus patula, non alta.
290 forte flutanti (Lucret.
III 190). Sed lutanti habet codex Oxonius. Lego
laetanti. platanus genialis
Ovidio. Virgil IV. Georg.
146, Martialis IX. Ep.
62. Virgilius I. Aen.
Lucus in urbe fuit media,
laetissimus umbra. Haeret
in hoc loco Scaliger, qui
et male mox fletaque sorore, cum in v.c. invenisset letaque. nam lentaque
sorore debuit dixisse,
quia alni sunt lentae.
/ et roseo niueae]
Candida, purpurea talos
incinxerat ora / Et roseo
uittae etc.
ora
ISSN 1699-3225
Las notas a Catulo de A. Petreius y N. Heinsius
312 Dextera]
• tum]
313 tum]
314 uersabat]
316 haerebant]
317 leui]
318 candentis]
320 tum]
• pellentes]
• uellera]
322 carmine]
323 eximium et magnis]
324 columen Peleu]
326 quae] f. quos
[p. 29v]
330 flexo animo mentis…
amorem]
334-337
334 tales umquam]
• contexit]
336 adest]
338 uobis]
339 haud]
340 persaepe]
343 conferet]
344 teucro]
• riui]
349 gnatorum]
350 tremulo incanos]
351 Putridaque] for.
Luridaque
ISSN 1699-3225
312 dextra G
• f. cum vel nunc
313 f. cum vel nunc
314 librabat D
316 aequabat GDE
317 vel leni D : leni EG
318 cadentis G
320 cum G
• f. vel- : f. polientes
pernentes
• aera Faern.
322 –na EG
323 et om. DEG
324 tutamen opis DEG
[p. 29v]
330 lege flexanimo mentem… amore et sic ed.
Dousae
334-337 om. G
334 umquam tales DE
• –et D
336 adest tali E
338 no- D
339 aut E
340 prae- E
343 –rat D
344 tenero G
• campi D : trunci E
349 natorum D
350 in cinerem canos
DEG
179
320
• an polientes? Ov. epist.
1 forsitan et narrres…
351 alii Putria. sic mammae putres de vetula,
Horatio Epod. VIII.
Pacuvius Teucro, Quamvis annis et aetate hoc
corpus putret. Alii Livida.
sic livens uva, quae et
varia. Vertumnus apud
Propertium, Prima mihi
variat liventibus uva racemis. Columella libro IV.
cap. 20 variantibus adhuc
et acerbis uvis. et libro
XII. cap. 50. sic et Cato
cap. 73. de uvis. Brachia
ExClass 15, 2011, 123-200
180
353 prosternens]
• messor]
355 prosternet]
357 magnis]
358 Quae]
[p. 30r]
360 permista]
362 morti quoque]
• reddita]
363 teres excelso]
364 perculsae]
366 simulac]
• copiam]
368 madefient]
369 succumbens]
372 animi]
374 Dedatur]
379 discordis]
380 mittet]
• sperare]
ExClass 15, 2011, 123-200
José Antonio Bellido Díaz
liventia, Ovis Metam. VI.
pectora liventia, Martiali
libro VIII planctu liventes
lacerti, Lucan libro II.
Sed praestat Putria.
353 prosternes E : praecernens G : f. praecidens
• cultor DG
355 –nens DG
357 lege magni
357 malo magni Scamandri. Sic de Xantho
Homerus Iliad. V… sed
parvus Scamander Horatio est Epod. XIII.
358 f. Qua
[p. 30r]
360 permixta [corr.
Heinsius]
362 f. votivaque
• f. dedita
363 f. terrae e celso
563 [sic] Quomodo teres
bustum? nam rogi quadrata forma exprimuntur in nummis antiquis.
nec pro sepulchro
commode sumitur. in
nonnullis scriptis terrae
est. Apud Propertium II.
El. VIII. vs. 30 in tectis
legitur, ubi vetus codex
Passeratii in Teucros.
Forte, Cum Teucrum e
caeso coacervatum agmine bustum. multi enim
mactati Troianorum ad
Achillis tumulum.
364 percussae Falcob.
366 simul hanc EG
• omnia D : f. obvia
368 madescent G : mitescent vel madescent D
369 procurrens D
372 lege animis
374 f. Cre- [=creatur]
379 f. dissortis
380 –tes D
• sepa- E
ISSN 1699-3225
Las notas a Catulo de A. Petreius y N. Heinsius
382 Pelei]
382 f. Peleo vel Pelio
384 castas]
385 Saepius]
387 in] a
388 dum]
[p. 30v]
389 Conspexit]
384 –tae D : f. suetae
385 Nereus DEG
387 f. e Falcob.
388 f. cum
[p. 30v]
389 pro- D : f. Elide
conspexit
• procumbere DEG
390 Parnasi E
391 –tis G : bacchantis D
vel Evantis D
392 Quom E
• –tum E
393 f. Latum acciperent
laeti
• f. Letonigenam
• procurrere]
390 Parnassi]
391 euanteis]
392 Cum]
• certatim]
393 Acciperent laeti
diuum]
• laeti diuum]
400 parenteis]
402 potiretur]
404 scelerare]
• penates]
405 permista]
407 tales]
LXV
2 a]
3 dulceis]
• foetus]
4 animi]
• ipsa]
5 lethaeo]
6 alluit] abluit
8 obterit] substulit
[p. 31r]
9 ne unquam]
• tua]
• uerba]
• loquentem]
ISSN 1699-3225
400 parentes [corr. Heinsius]
402 f. –tere404 scelere E
• parentes DG
405 permixta corr. Heinsius
407 –lis DG
LXV
2 et G
3 –cis D
• fletus E
4 hominibus G
• f. usque [del. Heinsius]
: lege icta sic icta dolore,
Ovid. fast. II quove sit
icta malo
5 –thei DEG
6 abluit D
181
382-383 Tollius legit
Peleo…pectore ad Posessores Ausonii carm. VI.
pag. 164. non capio.
393 forte Acciperent
Laetonigenam, vel Letoïdem acciperent laeti. vel
Letoum acciperent laeti.
405 lege permixta.
LXV (LXVI)
4
• τὸ ipsa mendosum est.
opinor icta.
[p. 31r]
9 nun- DEG
• f. tria Falcob.
• facta DE
• lege loquentis
ExClass 15, 2011, 123-200
182
José Antonio Bellido Díaz
12 canam]
14 assumpti]
12 vel legam D : legam EG
14 abs- D
• Ityli] Ityos ithyos gen.
cas. v.c. : Itylus frequen.
a Ity
19 furtiuo]
21 oblitae]
24 Hinc] Huic vc.
• rubor]
• vel Ithidis D : Ithilci E :
prothei G
LXVI
1 despexit]
5 latmia]
6 gyro]
• devocet]
7 numine]
LXVI
1 f. disp5 limia DG : lamia E
6 vel clivo D : clivo E
• –ret G
7 munere G : f. in limine
: lege lumine
11 re ex D
• –o DEG
• –o DEG
12 vel vastum iter ad D :
vastum iter ad G
[p. 31v]
15 atque DEG
17 lu- G
18
11 rex]
• nouis]
• hymenaeis]
12 Vastatum]
[p. 31v]
15 anne]
17 limina]
18 Non, ita me diui, uera
gemunt, iuerint]
• iuerint]
21 At] An
• luxti]
22 dissidium] discidium
23 Cum]
• excedit]
24 Vt] et
• tunc]
• sollicitae]
25 atque] atqui
26 a]
27 regium]
• adepta es]
28 quod non fortior
auxit auis]
• quod]
ExClass 15, 2011, 123-200
14 absumti, Carrio in
Valer. Flac. libro IV. vs.
169
19 –vum D
21 –tum D
24 Huic DEG
• pudor D
LXVI (LXVII)
18 lege Non ita, ne Divi,
ut vera gemant, sierint
• iuverint DE : f. superi
22 Et EG
• luxisti D
22 discidium E
23 Quom G : f. Quoi
• –edat[? non liquet] DEG
24 et DG
• nunc DG
• –tet G
25 at D
26 et G
27 vel regia D
• –ptus DEG
28
28 forte quo non fortior
hausit Halyn… lege quo
non fostior audit avis…
fostior pro faustior
• quo m.p.D
ISSN 1699-3225
Las notas a Catulo de A. Petreius y N. Heinsius
• auxit auis] ausit alis v.c.
30 tersti]
• manu] madent
33 At quae]
• pro cunctis] me cunctis
35 tetulisset]
• haud]
41 adiurarit]
43-44 maxima in oris /
Progenius Phthiae]
[p. 32r]
45 irrupere]
47 facient]
48 χαλύβων] telorum
Pon.
54 Arsinoes]
• equus] aquis
55 auras]
58 Grata]
• canopeis]
• incola]
• incola littoribus]
59 in] ut
•[scilicet] in uario]
• limite] in limite
63 Vuidulum a fletu]
uuidulam a fluctu v.c.
• Vuidulum]
• a fletu cedentem]
• deum me]
66 Calistoe iuncta]
• lycaoniae]
70 Luce]
• canae]
• tethyi] Thetidi at
• restituor]
71 haec]
ISSN 1699-3225
183
• aut sit alis DEG
30 tristi DEG
33 f. Meque Falcob.
35 re- E : audisset G
• aut [? non liquet] DEG
41 –ret DEG
43-44 Turneb. maximum
in orbe / Progenies Phthii
Auratus <?> [non liquet]
Persae ab Achille <?>
[non liquet]
[p. 32r]
45 rupere D Val. Flacum 45 lege rupere
[sic] : prorupere EG
47 -ciant E
48 celitum EG : vel scelerum D : scelerum E [sic]
54 –noes DE : vel –noem
D
• equos G : equis E : equas
[an equa? non liquet] D
55 umbras DEG
58
58 gratia DEG
• –picis EG
• f. in loca
• forte in loca littoribus
59
• ibi verso DG : Hii dii
ibi E
• sub limite G : in lumine
E : in numine vel lumine
vel limite D
63
63 lege Uvidulam ac fletus
edentem
• Viridulum DG
• a fluctu cedentem DEG
• vel Dianae D : Dianae G
66 –to iusta DEG
• –nia DG
70 Lux DG
• –vae G
• theti D : Thesei G : theti
ego E
• –em D : -tue G
71 hic DG
ExClass 15, 2011, 123-200
184
José Antonio Bellido Díaz
72 ullo]
73 Non]
• discerpant]
[p. 32v]
74 euoluam]
75 abfore]
77 expers] expleta v.c.
72 nu- D
73 Nec DG
• –ent DG : discrepent E
[p. 32v]
74 -ue G
75 af- DG
77 lege exspersa [sic] : f.
exspersa [sic]
78 vini D : f. crocini
79 -ta E
• quae m.s.D : quem G
• vicit D
80 post DEG
• –mos G
• –re D : forte cingula
81 dei- D : detecta G
82
• io- D
83 petitis DG
78 una]
79 optato]
• quas]
• iunxit] vinxit v.c.
80 prius] post v.c.
• unanimis]
• corpora] vincula v.c.
81 reiecta]
82 Quam] sed v.c.
• iucunda]
83 colitis]
84 dedit] foedat v.c.
85 aura leuis bibat, et
dona]
87 semper]
90 luminibus] liminibus
v.c.
91 non uotis esse tuam
me] non monstres esse tui
me pis.
• non votis esse]
92 effice]
93 utinam]
94 hydrochoi fulgeat]
• fulgeat]
• Proximus hydrochoi
fulgeat Oarion] Proximus Irriconi fulgeret
Oarion v.c. : vetus codex
habebat Proximus Iriconi. proinde si reponatur
Proximus Erigone fulgeret
Oarion, habebitur convenienter ratio posi<??>
[quae sequuntur non
liquent]
ExClass 15, 2011, 123-200
85 ah mala dona levis
bibat DEG
87 magis D
90 vel muneribus D : muneribus E : numinibus G
91 : vestris non esse tuum
me G : non vestris esse
tuum me DE
• lege ne siveris esse
92 affice lege
93 ut et G
94 Idrocoi fulgeret D
• fulgeret EG
77 expersa lego
94 Erigone fulgeret Grotius Arateor. pag. 43
ISSN 1699-3225
Las notas a Catulo de A. Petreius y N. Heinsius
LXVII
6 es] est
• proiecto]
[p. 33r]
7 dic nobis]
8 ueterem]
9 credita] tradita
12 Verum isthaec potius
ianitor ipse facit]
• isthaec potius ianitor
ipse]
13 Quin]
17 Quod possum]
20 nanque] non v.c.
21 siccula] sicula diminutiuus a sica; quid si
legatur verpula
22 Nunquam]
• ad]
23 nati]
25 caeco]
27 Ne]
• aliunde]
• Ne quaerendum aliunde]
29 narras]
• pietate] virtute
30 minxerit]
31 hunc]
32 chinaea] cenomanae
• in specula]
• Brixia chinaea suppositum in specula] Brixia
cenomanae supposita
specula Pis. : Brixia ciconia supposito specurent
33 Mela]
34 meae] tuae
35 Postumii]
• Cornelii]
[p. 33v]
37 qui]
38 limine]
ISSN 1699-3225
185
LXVII
6 est DEG
• porrecto DEG
[p. 33r]
7 de vobis DEG
8 –ram E : Venerem DG
9 tradita DE
12 verum isti populo
ianua quid reficit v.c.
for. ianua quidque facit
Falcob.
• <???>tis [non liquet]
populi ianua qui re DEG
13 Qui DEG
17 Quid possim D : f. Qui
possim?
20 non DEG
21 sicula EG : vel sucula D
22 Nus- G
• hanc DE
23 gnatae D
25 tecto G
27 Et EG
• unde E
• Et quaerendus iuc(om.
G)unde DG
29 –rem G
• virtute EG
30 –rat DG
31 hoc DEG
32 Echinaeae Turneb.
v.xvi
• specula DEG
• Proxima ab Arcturo
fulgeat Erigone Auratus
33 Mella DE : mello G
35 –mio DEG
• –li DE
[p. 33v]
37 quid DG
38 lumen G
ExClass 15, 2011, 123-200
186
José Antonio Bellido Díaz
• abesse]
39 huic]
42 consiliis] a ceciliis :
cum mochis
44 Nec speret]
45 ardebat]
• lege abisse
39 hic D : hoc m.s.D
42 conciliis DE
47 cui] qui
LXVIII
1 Quod]
• casuque]
3 Naufragum]
9 ducis]
11 Malli] Manli
13 Accipe]
• queis]
[p. 34r]
26 omneis]
28 hic]
• nota] nota est
30 Malli]
32 cum]
33 Nam]
34 quod] quum
35 mihi] mea
36 e]
37 me]
39 petiti]
• utriusque petiti]
• non utriusque petiti copia] non petitique petenti
copia Pis.
40 deferrem]
41 Mallius]
42 Iuuerit aut]
43 Ne]
46 haec]
• charta]
[p. 34v]
47 Omnibus inque locis
celebretur fama sepulti]
• celebretur] uulgetur
49 tenuem texens]
50 Deserto in Mallii]
51 Amathutia]
ExClass 15, 2011, 123-200
44 speret nec DEG
45 ad- [sc. addebat] DG :
ade- E
47 qui DEG
LXVIII
1 f. Quo
• –susque D
3 –ium E : f. Naufragi sc.
aequoris
9 di- DEG
11 Mali DG
13 Aspice DE
• quid E
[p. 34r]
26 –nis D : -nes E
28 is D
LXVIII (LXIX)
30 mali EG
32 quom EG : lege quoi
33 Non E
35 mea DEG
36 ex DEG
37 nos DEG
39 petenti DEG
• f. prius usque petenti
40 diffendi G
41 fallimus DE : fallius G
42 Inven- E
43 Nec D : Haec E
46 f. hoc Falcob.
• certa G
[p. 34v]
47 [omnibus] et triviis
vulgetur fabula passim
DE
49 texens tenuem D
50 In deserto Aliis DEG
51 –thusia D : -thutra G
ISSN 1699-3225
Las notas a Catulo de A. Petreius y N. Heinsius
52 corruerit genere]
52 torruerit Turneb. xvi.
c. i. : lege torruerit cinera
53 arderem]
54 mallia]
55 nec]
56 Cessarent]
57 pellucens]
61 Dulce uiatori lasso in
sudore leuamen] <ut>que
viatori lasso <in> sudore
leuamus
• Dulce]
• leuamen]
post 62] in v.c. hic reperitur fenestra
63 Ac]
64 Lenius]
66 Mallius]
67 clausum]
72 Innixa]
75 Incepta] Accepta et
76 coelesteis]
• conciliasset] pacificasset v.c.
[p. 35r]
77 tam] iam
• ualde]
78 Quod]
79 desyderet]
82 ueniens]
84 ut]
• abrupto]
85 scibant]
• abesse]
87 Nam tum]
• argiuorum]
89 Europae, Asiaeque]
91 Quae nempe et nostro]
Quae ue etiam [nostro]
53 –ntem G
54 maulia EG
55 neque DEG
56 –rem E : -re G
57 per- DEG
61
93 iucundum]
• lumen]
• ademptum]
94 una tota]
• est]
97 Quem]
ISSN 1699-3225
187
52 cenere, h. e. cinere,
Pontanus ad Macrob. i.
cap. 7. quem vide.
• Utque E
• –mus D : lavamus E
63 Hic DG : Flet [sic] E
64 –niter D : Levibus G
66 Manlius EG
67 crassum D
72 Inque ipsa G
75 Inceptam Turneb.
76 –tis DEG
• pacificasset EG : vel
pacificasset D
[p. 35r]
77
• valide G
78 Quis EG
79 –ficeret G
82 venerit G
84 et D
• ob- D
85 scri- D
• abisse DG
87 Non cum D
• Achi- G
89 Asia Europaeque D
91 Quae vetet id [nostro]
DG : Quae ue ter id [nostro] E : lege quaene etiam
[nostro]
93 io- E
• li- EG
• f. –to Falcob.
94 totum una E
• om. D
97 Que DEG
91 forte Vae mihi, quae
et nostro. Quaeve etiam
nostro MS. lege Quaene
etiam nostro.
ExClass 15, 2011, 123-200
188
José Antonio Bellido Díaz
99 sepulchrum]
100 a nostro] externo
101 cum]
102 penetraleis]
• focos] Deos
105 Quo]
• tum]
[p. 35v]
107 absorbens]
• uortice]
• amoris]
108 detulerat]
109 peneum]
• cyllenaeum]
111 quondam]
• montis]
• fodisse]
112 Ausus]
99 sepultum G
100 extremo DEG
101 tum DEG
102 –lis E
• Deos vel focos D
105 Quod DEG
• cum E
[p. 35v]
107 -solvens D
• vertice EG
• amori G
108 f. depulerat
109 –eoum D
• –em D
111 quadam G
• monitis E
• sed- D
112 Aldit [sic] D : Audet
EG
114 –tu- EG
118 lege Qui te adeo : Qui
nondum Qui te non [sic]
Falcob.
• Qui divum domitum vel
tunc te indomitum D :
Qui tuum domitum E
119 tonsa G
120 f. Ulla Falcob.
121 cum EG
123 f. Irrita
124 et DG
• vol- DE
• –ti DEG
126 quae multo DEG
128 Quamquam DEG
114 Perculit]
118 Quod diuum] Qui
dirum Pis.
• Quod diuum dominum]
119 tam]
120 Vna]
121 tum]
123 Impia]
124 a]
• uulturium]
• capite]
126 seu quicquid]
128 Quantum] quaeque
et v.c.
• multiuola]
130 es]
131 paulo] -um
[p. 36r]
139 flagrauit] -bat
140 Noscens [omniuoli]]
141 Atqui]
• homines]
• componier]
145 nigra]
147 id datur unis] is datur
unus Pis.
ExClass 15, 2011, 123-200
• f. vulgivola
130 e G
[p. 36r]
139 –rantem DEG : f.
flagrantis
140 lege Ignoscens
141 –que EG : At quia D
• –nem D
• –ponere DEG
145 mira DEG : lege prima
147
ISSN 1699-3225
Las notas a Catulo de A. Petreius y N. Heinsius
• unis]
148 Quo] Quem
• diem]
• notet]
150 aliis] Manli v.c.
151 uestrum] nostrum
• tangat]
• unus D : f. unum
148 Quem DEG
• dies DG
• notat EG
LXIX
LXIX
om. D
3
• Nos illa mare EG
• -tos EG
4 pro- EG
5 quae G
[p. 36v]
7 Nunc G
10 f. fugitent
189
151 nostrum DEG : f.
vostrum
• –am D
156 ipsi Panthagatus37
156 ipsa]
157 nobis dominam] [nobis] 157 [nobis] terram EG :
terram v.c.
terram nobis D
• a quo]
• aufert DEG
158 Sunt primo nobis]
158 A quo sunt primo DG
: A quo sunt primo eam E
159 ipso]
159 ipse D : ipsa EG
160 uiua]
160 –vo G
• mihi est]
• est om. D
3 Non si illam] Nonullam
• Non si illam rarae]
• labefactes]
4 pelluciduli]
5 qua]
[p. 36v]
7 Hunc]
10 fugiunt]
• Aut admirari desine,
cur fugiunt]
LXX
4 uento]
LXX
4 vino Giphan.
LXXI
1 [Siqua uiro] blanda est,
LXXI
1 f. bello sacer alarum
: bello sacrorum (vel
furtorum D) obstit [sic]
hircus ED
cui mox sacer obstitit
hircus]
• mox sacer obstitit]
exsecrabilis
• sacer] teter al.
2 siquem]
• secat]
3 uestrum]
4 actu] a te Pis.
• Mirifice est actu]
37
LXIX (LXX)
10
• lege Aut te admirari
desine cur fugiant
LXXI (LXXII)
1 forte caper alarum obstitit hirtus
2 aliquam DG
• sequa E : secet G
3 nos- DEG
4 a te DE
• lege Mirifico est factu
Falcob.
Flavius Panthagatus (Giovan Battista Capranica, s. XV1-1484).
ISSN 1699-3225
ExClass 15, 2011, 123-200
190
José Antonio Bellido Díaz
LXXII
1 nosse]
• te nosse]
LXXII
1 f. posse
• f. adamasse Turneb.
xxiv. c. i
3 tunc D
6 in codice manu scripto
sic est: Mi tamen es multo uilior et leuior [nescio
quis scripserit]
3 tum]
6 Multo, ita me nec tu
uilior, et leuior]
• Multo, ita me nec tu]
Multo tu ne mi es
• me nec]
• tu]
7 Quis potis est] <Qu>i
pote nam est Pis.
• Quis] Quid v.c.
8 Cogat]
9-10 Odi et amo… excrucior] <?> duo non sunt
in v.c. Pis.
LXXIII
1 quicquam]
[p. 37r]
2 tuum] pium
3 benigne est]
4 taedet, obestque]
5 quem]
LXXIV
1 obiurgare, sorori]
3 perdespuit]
4 et]
5 quamuis] quando hunc
v<.c.>
LXXV
2 perdidit]
3 queam]
• nec me EG
• om. EDG
7
• Quid D [an E?; litterae
superpositae]
8 –git EG
9-10 om. DEG [vide
infra LXXXV]
LXXIII
1 quis- E : quen- G : vel
quemquam D
[p. 37r]
2 pium DEG
3 est om. DEG
4 stetque magisque DG :
obesque magisque E
5 quas E
LXXIV
1 –gia flere DEG
3 –depsuit Cauchius38 et
Scal.
4 at D : ad E
LXXV
2 pro- D
3 quae tot EG
38
Iohannes Cauchius (Iohannes van Cuyck), f. s. XV-1566 (vid. Burmannus, Petrus, Sylloges epistolarum a viris illustribus scriptarum tomi quinque, Leidae 1727, t. II p. 255, t.
IV p. 49; Burmannus, Caspar, Traiectum eruditum virorum doctrina inlustrium qui in
urbe Trajecto et regione Trajectensi nati sunt, sive ibi habitarunt, vitas, fata et scripta
exhibens, Trajecti ad Rhenum, 1738, pp. 82-84; van der Aa, A. I., Biographisch Woordenboek der Nederlanden, Haarlem 1858, t. III p. 289 a-b).
ExClass 15, 2011, 123-200
ISSN 1699-3225
Las notas a Catulo de A. Petreius y N. Heinsius
LXXVI
3 in ullo]
4 abusum]
5 manent]
9 omnia quae]
10 Quare te iam cur
amplius excrucies?] Quaero, te iam cur amplius
excrucient
• te iam]
• cur]
• excrucies] excrucient
[denuo Petr.]
11 Quin te animo affirmas, teque instringisque
reducisque] Quin tu
animum obfirmas, teque a
moerore reducis
• te]
• affirmas]
LXXVI
3 nullo DEG
4 ad- D
5 –nti EG
9 omniaque DEG
10
• iam te DEG
• lege cura et sic Falcob.
11
[p. 37v]
14 hoc qua lubet] si lubet
• qua lubet]
• qua lubet efficias]
15 hoc est]
16 Hoc]
18 Extrema]
• ipsa in]
19 puriter]
21 Quae]
• torpor]
22 laetitias]
23 quaero]
25 tetrum]
• morbum]
• tu DEG
• lege offirmas et sic
Falcob.
• atque instincte reducis E
: instinctoque reducis DG
[p. 37v]
14
• quod lubet E
• quamlibet efficies D
15 hoc et D
16 Nec E
18 –m DG
• ipsam E
19 om. D
21 Seu DEG vel Heu D
• corpore G
22 delicias D
23 f. curo
25 totum G
• verbum E
LXXVII
1 cognite]
3 surrepsti]
• meaque] mihi ad
4 Sic]
5 Eripuisti]
6 heu heu]
• pestis]
LXXVII
1 credite DEG
3 surrepti EG
• me atque E : mi atque DG
4 Me G : Mi E m.s.D
5 Ar- DEG
6 heu om. E
• pectus DEG
• teque instringisque
reducisque]
ISSN 1699-3225
191
ExClass 15, 2011, 123-200
192
José Antonio Bellido Díaz
LXXVIII
6 patruus]
7 impura]
8 suauia]
[p. 38r]
9 Verum id]
10 quis sis fama loquetur
anus]
LXXVIII
6 f. fatuus
7 pura DEG
8 sauia G
[p. 38r]
9 id verum D
10 qui sis te famulosque
tenus (tuos DE[sic]) D
LXXIX
1 Lesbius] Gellius
• ni quem] inquam D
4 Si tria amatorum
suauia reppererit]
• amatorum] natorum
• suauia]
LXXIX
1
• inquam D
LXXX
3 domo]
• exis, et]
6 Grandia]
7 Sic]
• miselli] puelli Pis.
8 Ilia demulso] Illa tui
mulso Pis. : Ilia et emulso
v.c.
LXXX
3 –mum DE
• exissem et E
6 f. Pran7 Sed D
• f. viselli
8 Illa temulso [sic] E : Illa
tui emulso E [sic]
LXXXI
5 Qui]
6 at]
LXXXI
5 Quid EG
6 et DEG : ah Falc.
LXXXII
3 ei]
4 quod] quid Pis.
3-4] Eripere ei noli,
LXXXII
3 lege id
4 quid DE
multo quod carius illi
• natorum DEG
• sauia G
LXXIX (LXXX)
4 forte Si tria amatorum
savia surpuerit
LXXXI (LXXXII)
6 forte ah nescis
/
est oculis, seu quod carius
est oculis.] Eripere ei noli,
multo quod carius illi /
est, oculos: seu quod carius
est oculis
[p. 38v] LXXXIII
4 quod nunc]
• garit] gannit v.c.
6 irata]
• loquitur]
ExClass 15, 2011, 123-200
[p. 38v] LXXXIII
4 nunc quod D
• gannit DEG
6 invita D
LXXXIII (LXXXIV)
6
• forte coquitur
ISSN 1699-3225
Las notas a Catulo de A. Petreius y N. Heinsius
LXXXIV
1 Chommoda]
2 hinsidias]
3-4
4 hinsidias]
5 liber]
• Eius]
7 Syriam]
• requierant]
11 Arrius]
12 Hionios]
LXXXIV
1 Com- E
2 ins- DEG
3-4 om. DG
4 ins- DG
5 –et E : f. fuerat
• ei est DG
7 Syria EG
• –bant D : -runt E
11 arctius EG
12 ionios E
LXXXV
[ed. inseruit in p. 36v
in fine poematis LXII.
(quod vide)]
LXXXV
[Heinsius in initio
carminis “De Quintia et
Lesbia” inseruit notam
et in pede paginae
scripsit quae sequuntur]
Odi et amo: quare id
faciam fortasse requiris. /
Nescio. Sed fieri sentio et
excrucior DEG
LXXXVI
2 ego] ergo v.c.
6 surripuit]
LXXXVI
LXXXVII
3 ullo]
• tanta]
[p. 39r]
4 suo]
LXXXVII
3 nullo G
• –to DEG
[p. 39r]
4 tuo DEG
LXXXVIII
3 qui]
4 Ecquid] Et qui
6 abluat]
7 quicquam]
• quo] quod
LXXXVIII
3 quid G
LXXXIX
6 sit] sis D
LXXXIX
6 sis D
XC
cum superiore coniunxit
ed.
5 accepto]
XC
ISSN 1699-3225
193
LXXXIV (LXXXV)
5 forte sic Cimber
6 sub- D
6 –it DE
7 f. cui• quod d [sic]
4 f. oc- : f. accento [vel
occento; non liquet]
ExClass 15, 2011, 123-200
194
José Antonio Bellido Díaz
XCI
2 nostro]
3 constanterque] constantemque
4 Haud] aut v.c.
• a]
• mentem]
[p. 39v]
9 id]
10 [Culpa] est]
XCI
2 nostro hoc DEG
3 : –ve D : -temve E
XCII
2 dispeream me nisi Lesbia
amat]
3-4
4 uerum]
XCII
2 Lesbia me dispeream
nisi amat DG
3-4 om. G
4 f. vere
XCIII
1 Caesar tibi]
2 scire utrum sis albus,
an ater homo] Nec curo
utrum sis albus an ater
homo ex Quintiliano ita
emendo. uide 47
XCIII
1 tibi Caesar E
2 nisi orem (ne si orem G)
utrum sis saluus an alter
DEG
XCIV
cum superiore coniunxit
ed.
1 certe] uestra
XCIV
4 Aut E
• aut E : om. G
• –te E
[p. 39v]
9 in DE
10 esse D
XCV
XCV
5 [Smyrna] cauas Atracis] 5 canas Satrhachi DG :
[canas] Satrachi E
albas Atacis
6 peruolüent]
7 Paduam morientur ad
ipsam]
6 –uit DE
9 sunt]
• sodalis] laboris v.c.
9 sint EG
• laboris DG
10 Antimacho]
10 Enthimare D :
[Enthima]-cho G
ExClass 15, 2011, 123-200
XCV (XCVI)
5 lege Smyrna cavas Atacis et sic bene Livineius.
Achilles Statius Attacis
aeque probat.
7 Paduam veteres libri.
lege Aduam morientur ad
ipsum.
9
• mei sodalis, scripti.
Forte meri laboris
ISSN 1699-3225
Las notas a Catulo de A. Petreius y N. Heinsius
XCVI
2 Accidere]
[p. 40r]
4 missas]
6 quantum]
XCVI
2 –pere D
[p. 40r]
4 amissas DEG
6 –to D
XCVII
2 culum] culum iam
3 Nil immundius hoc, nihil
est immundius illo]
• hoc, nihil est immundius
illo]
5 Nam]
• hoc denteis sesquipedaleis]
6 Ploxemi] Ploxeni Sex.
Pomp.
7 defessus]
XCVII
• aestu]
8 Meientis]
9 atque Asino] ac Asinu
11 attingit]
12 carnificis]
XCVIII
1 in quenquam] cuiquam
v.c. al. quicquam
• pote putide] putidus pote
3 cum]
4 crepidas]
• carpatinas]
6 Dicas]
XCIX
2 suauiolum]
6 uestrae]
[p. 40v]
8 Abstersti] abstersi
10 commistae]
14 Suauiolum]
• helleboro]
16 iam]
ISSN 1699-3225
195
3 Nihilo mundior hoc nihilo est immundior illo D
• hoc nihil est nobisque
iter illud E
5 lege Iam
• hic dentis sesquipedalis
DEG
6 Ploxoni D : Ploxenio E :
Ploxonio G
7 Defessus D : lege Diffissus
• -um EG
8 merentis vel discissus D
: Mingentis G
11 attigit E
12 –ci G
XCVIII
1 inquam DG : unquam E
• [pote] putride E
3 tamen G
4 trepidas G
• caprotinas vel
καρβάλινας vel cercolipas
D
6 Discas DEG
XCIX
2 sauiolum G
6 nos- G
[p. 40v]
8 abstersi DG vel Abpergis D : abstergis E
10 coniunctas D: conmitti
E
14 sauiolum G
• elleboro G
16 om. D
ExClass 15, 2011, 123-200
196
José Antonio Bellido Díaz
C
1 Auphilenum]
• Auphilenam]
2 Veronensium] Veronensum
• depereunt]
6 Perspecta] <p>erfecta
Pis.
• exigitur] exigit hoc
C
1 –fi- G
• –fi- G
2 Veronensum DE
CI
1 Multas]
2 has]
5 Quandoquidem]
6 miser]
7 Nunc] Haec
• quae]
8 tristes munera]
9 multum manantia]
CI
1 f. Multas ego
2 f. ah
5 Quando quidem E
6 lege misero
7 Haec E : Nec D
• de DG
8 –ti munere DEG
9 multa mea munera D
[p. 41r] CII
1 tacite]
3 unum]
• illorum iure sacratum]
• illorum] illo tibi
[p. 41r] CII
1 –to DG
3 unumque DG : neque E
CIII
1 mihi redde]
2 esto]
3 nummi]
CIII
1 redde mihi EG
2 es E
3 mimi G
CIV
[sine marginalibus
neque interlinearibus]
CIV
CV
1 pimplaeum]
• scandere]
2 furcillis]
CV
1 Pilaeum G
• scin- EG
2 fortillis D vel furatiis D
: furcilis E
CVI
1 puero bello]
CVI
1 puero obello D : obello
puero E
• ipse DG
• esse]
ExClass 15, 2011, 123-200
• –at G
6 <p>erfecta DEG
• est igitur E : f. est igitur
Falcob. : f. eximie est vel
egregie est
CII (CIII)
1 lege taciti
3
• illo tibi iure sacratum
MSS. Italici
ISSN 1699-3225
Las notas a Catulo de A. Petreius y N. Heinsius
CVII
1 -que obtigit] et contigit
2 Insperanti]
5 insperanti ipsa]
CVII
1 et obtigit EG
6 O mihi cara magis] signandam o lucem
7 hac est]
7-8 aut magis hac est /
6 O nobis lucem D : Nobis
o luce EG
7 est me G
7-8
197
CVII (CVIII)
2 lege Insperati
5 insperanti nobis] et sic
Tibullus
optandus uita dicere quis
poterit] aut mage nostram / optandam uitam
ducere quis poterit v.c.
• poterit]
• potuit E
4 execta]
[p. 41v] CVIII
1 Sic hominum arbitrio
populari G : Sic homini
D vel Si populari arbitrio
hominis D
• populari D [denuo
Heinsius]
4 –cepta D : -erta EG
CIX
5 perducere]
6 Aeternum]
CIX
5 f. pro6 Alternum G
CX
1 Aufilena]
• bonae]
4 Quod nec das, nec fers,
saepe facis facinus] Quod
capis et non das, turpe
facis facinus
5 pudicae]
6 sed] nec
7 Fraudando efficitur]
CX
1 –ne G
• viro m.s.D
• efficitur] effesti,
peffecisti v.c. • auarae] auarae est
8 toto]
• effecit DEG
[p. 41v] CVIII
1 Siconi arbitrio populi]
• populi]
ISSN 1699-3225
CX (CXI)
5 –ca E
7
7 Fraudando, est facinus
Tollius ad Auson. pag.
270
8 –ta EG
ExClass 15, 2011, 123-200
198
José Antonio Bellido Díaz
CXI
1 contentam]
2 nuptarum laus est
laudibus eximiis] Laus in
nuptarum est laudibus
eximia
• laus est]
3 fas]
4 efficere ex patruo]
CXI
1 –ta est EG : -tae m.p.D
2
• lege est laus e
3 par m.p.D
4 f. sufficere ex patruo
CXII
1 es]
• neque]
2 descendis]
CXII
1 est DE
• nec D
2 –dit DEG
[p. 42r] CXIII
1 sedebant] fouebas
[p. 42r] CXIII
1 solebant DEG
2 Moechilia [facto]]
2 Moecilia DE : Maechilli
Falcob. : f. Maechidia
aliter Turneb.
CXIV
1 Firmanus salius [sic]]
CXIV
1
• Mentula] v.c. -sula
2 tot]
3 pisceis]
4 Nec]
• fructus sumptibus]
5 concedo]
6 Saltum]
• tamen]
• -sula D
2 quot G
3 –cis DEG
4 Ne G
• sumptus fructibus D
5 contendo G
6 –tem DEG
• modo DEG
ExClass 15, 2011, 123-200
CXIII (CXIV)
1 sedebant] alii solebant,
et sic Vossius libro Construct. cap. 51. pag. 518.
2 lege Moechi, illo facto
CXIV (CXV)
1 libri Firmanus saltus.
Lege Firmani saltus. Muretus Formiano saltu, e
scriptis. quod negat ferri
posse Vossius libro II:
Art. Gramm. cap. 36.
ISSN 1699-3225
Las notas a Catulo de A. Petreius y N. Heinsius
CXV
[cum superiore coniunxit ed.]
Principium alterius; v.c
coniunctum sic habet
1 Mentulam]
3 potis sit]
• sit]
4 bona]
5 saltusque]
• paludesque]
7 tamen ut sint maxima
et ultra] tum uero maximus ipse est
8 uere]
• mentula]
• nimis]
CXV
CXVI
1 uenante] et cupiente
• requiris] requiro
CXVI
1
• –res DEG : requiro
m.s.D
3
3 Queis te lenirem nobis
Quis te
lenirent nobis ne conarere
• Queis]
4 Infestum telis icere
musca caput]
neu conarere]
• Infestum telis]
• icere musca]
• musca] mi usque v.c.
5 hunc]
6 hinc ualuisse] eualuisse
• hinc]
7 amictu]
8 Affixus]
• nostris]
ISSN 1699-3225
199
1 Mentula DEG
3 potesset EG
• set DE [sic]
4 modo DEG
5 altasque D
• –que om. DG
7 ipse si maximus ultro
E : ipse et maximus ultor
DG
8 –ro EG
• –sula G
• minax DG
• Qui DEG
4
• telis infestum DEG
• mittere musque DEG
vel mi iare musca D :
lege icere mi usque et sic
Auratus
• amica E
5 Hunc ego D
6
• hic D
7 –ta D
8 At fixus D
• nobis E
CXVI (CXVII)
4 lege ex scriptis infestum telis icere mi usque
caput
ExClass 15, 2011, 123-200
200
José Antonio Bellido Díaz
Annotabam et recognoscebam ego Ants Petreius
collatis vetustissimis et
emendatissimis codicibus, adhibita tamen
auctoritate multorum
doctrina insignium. ho
año 1528
Nh
Finis MCCCCLXIII D
ExClass 15, 2011, 123-200
ISSN 1699-3225