LATÍN 1º PENDIENTE 2ª EVALUACIÓN NOMBRE____________________________________________________________GRUPO__________ 1. Analiza sintácticamente (sujeto, verbo, OD, CC…) y traduce los siguientes textos (6 puntos) El lobo y el cordero (adaptación de Fedro) Lupus et agnus in fluvii ripa1 aquam potabant. Superior2 stabat lupus longeque inferior agnus. Agnus parvus et innoxius erat, at lupi audacia magna erat. Agni et cervi lupos timent, nam lupi agnos saepe devorant. Agnus lupum videt et fugam temptat, sed lupus videt etiam agnum et causam iniuriae quaerit. “Tua causa3 ”, dicit, “aqua turbida est”. At agnus respondet: “tu potas superior et aqua decurrit a te”. Tamen lupus iniustus timidum agnum vulnerat et devorat. Sic viri iniusti fictis causis viros infirmos et innoxios saepe opprimunt. Deucalión y Pirra (tras un diluvio, castigo de los dioses, Deucalión y su esposa Pirra deben repoblar el mundo) Iuppiter olim, propter hominum pravitatem4 iratus5, magnis eluvionibus paene genus humanum obruit. Deucalion tamen, Promethei filius, et Pyrrha, sua uxor, in montem Parnassum evaserunt. Post aliquot dies subsidit aqua. Inde Deucalion et Pyrrha in campos iterum descendunt, tristesque per vastam solitudinem errant. Tandem ad Themidis templum veniunt et deae oraculum consulunt. Dea sic dixit: “Velate capita et matris ossa post terga iactate”. Diu haesitant; vix enim oraculum intellegunt. Tandem Deucalion: “nonne (acaso no) terra omnium mater est?” exclamat. “Nonne lapides in terrae corpore ossa sunt?” Ego hoc tentabo”. Sine mora caput velat, magnumque lapidem post tergum suum iactat. Lapis statim homo facitur. Tum Pyrrha quoque lapidem iactat. Pyrrhae autem lapis mulier facitur. Tali modo Deucalion et Pyrrha genus humanum restituerunt. 1in fluvii ripa: fíjate bien en este tipo de construcción (que te saldrá más veces): tiene el CN entre la preposición (in) y su régimen (ripa) 2 superior … inferior: son predicativos (mira la traducción en el vocabulario) tua causa: están en ablativo 4 propter hominum pravitatem: construcción igual a in fluvii ripa 5 Iratus… tristes… homo… mulier: predicativos 3 1 LATÍN 1º PENDIENTE 2ª EVALUACIÓN ENEAS (“Troya va a ser destruida desde sus cimientos”. Con estas palabras Venus avisa a su hijo Eneas de la destrucción de la ciudad. Eneas toma a su padre Anquises, a su hijo Ascanio y a su esposa Creusa) Aeneas audivit verba fatalia Veneris, matris suae. Super umeros patrem suum Anchisem tollit et cum suis servis et familiaribus suam coniugem committit. Nocte inter flammarum fulgura per vias perque muros cum patre Anchise et filio Ascanio fugit; debet parere deis et condere novam patriam. Nox erat obscura et in caelo pallida luna fulgebat, tamen senex Anchises per noctis tenebras hostium arma videt et ait: “nate, nate, celeriter fuge. Hostes appropinquant”. Sic omnes ad Cereris antiquum templum perveniunt, sed sola Creusa deerat. El cíclope Polifemo Virgilio, inspirándose en Homero, narra cómo Eneas, el héroe troyano, en su viaje de Troya a Italia, llega a Sicilia. Los troyanos encuentran en las playas solitarias a un griego, compañero de Ulises. Éste narra a Eneas y a los troyanos el espectáculo dantesco de del Cíclope Polifemo. Iam dies in caelo surgebat et Aurora ex aethere humidam umbram dimoverat. Tunc homo pauper et sordidus ad Troianos procedebat et ad litora manus tendebat: «Per sidera, per deos inmortales, o Troiani, oro vos: tollite me ex hac terra. Sum Graecus et ex Ithaca et comes infelicis Ulixi». Troiani tacent. Sed Graecus continuo dicit: «Mei amici trepidi insulam Siciliam reliquerunt et me in vasto Cyclopis antro deseruerunt. Cyclops Polyphemus in antro vasto, obscuro, sordido habitat; est monstrum ingens, altum sicut Aetna; suum caput alta sidera pulsat; unus oculus in fronte est; nullus homo tale monstrum in vita vidit». Graecus cum multis lacrimis plorat; nos miserescimus et ille ore trepido dicit: «Suum cor impium, sceleratum est; carnem humanam manducat. Ego vidi Polyphemum suis manibus cruentis duos amicos meos occidisse; ego vidi Polyphemum, supinum in antro vasto, ebrium et madidum vino, carnem humanam manducare; ego vidi...». Sic dixit. Nos subito videmus monstrum horrendum, ingens. Erat Polyphemus: sua manu altam pinum portabat et ad pascua nigras et horrificas oves vehebat. 2 LATÍN 1º PENDIENTE 2ª EVALUACIÓN Deucación y Pirra” Aliquot: adv: algunos Aqua,ae: agua Autem: nx: sin embargo Campus,i: campo Caput,itis: cabeza Certus,a,um: cierto, sin duda Consulo,ere,consuli,consultum: consultar, preguntar Dea,ae: diosa Deucalion, onis: Deucalión Dies,ei: día Diu: adv: largo tiempo Eius: genitivo: su, de él Eluvio, onis: inundación Enim: pues, en efecto Erro,are,avi,atum: errar, andar errante Evado,ere,avasi,avasum: huir Exclamo,are,avi,atum: exclamar, decir Filius,i: hijo, descendiente Genus,eris: estirpe, género Hesito,are,avi,atum: dudar, titubear Hoc: ac sg: esto Homo, inis: hombre Homo/mulier facitur: se convierte en hombre/mujer Humanus,a,um: humano, de los hombres Eneas Aeneas,ae: m: Eneas Ait: vb presente: dice Alius,alia,aliud: otro, otro distinto Anchises,is: Anquises Ante: prep acus: delante de, antes Appareo,ere,ui,itum: aparecer, mostrarse Appropinquo,are,avi,atum: acercarse, aproximarse Ascanius,i: Ascanio Celer,celeris,celere: rápido, veloz Cerer,eris: f: Ceres Committo,ere,misi,missum: reunir, juntar Condo,ere,condidi,conditum: fundar, crear Creusa,ae: f: Creusa Iacto,are,avi,atum: lanzar, arrojar Inde: adv: entonces Inquit: dice Intelligo,ere,lexi,lectum: entender, comprender Iratus,a,um: airado, enfadado Iterum: adv: otra vez, de nuevo Iuppiter, Iovis: Júpiter Lapis,idis: piedra Magnus,a,um: grande, gran Mater, matris: madre Misericordia: abl agente: por la misericordia Modus,i: modo, manera Mons, monstis: monte Mora,ae: demora, retraso Motus,a,um: movida Obruo,ere, obui, obrtum: destruir, deshacer Olim:adv: En otro tiempo Omnis,e: todo, entero Oraculum,im: oráculo Ossum,i: hueso Paene: adv: casi Parnassus,i: Parnaso Post: prep ac: después de Pravitas,atis: depravación, maldad Prometheus,i: Prometeo Propter: prep ac: a causa de, por Pyrrha,ae: Pirra Quoque: adv: también Restituo,ere,tui,tutum: restituir, rehacer, reponer Sine: pr abl: sin Solitudo,inis: soledad, desolación Statim: adv: al punto, en seguida Subsedeo,ere,sedi,sessum: bajar, disminuir Suus,a,um: suyo, su Talis,e: tal, así, de tal clase Tamen: nx: sin embargo, no obstante Tandem: adv: finalmente Templum,i: templo Tento,are,avi,atum: intentar Tergum, i: espada Terra,ae: tierra Themis,idis: Temis (diosa) Trisits,e: triste, desolado Tum: adv: entonces Universus,a,um: todo, completo Uxor, oris: esposa, cónyuge vale: adiós Vastus,a,um: vasta, enorme Velo,are,avi,atum: cubrir, tapar Venio,ire,veni,ventum: venir, ir Vix: adv: difícilmente, apenas Desum,deesse,defui,-: faltar deus,i: dios Ecce: nx: he aquí que Familiaris,e: familiar, amigo Fatalis,e: fatal, profético Flamma,ae: llama, fuego Frustra: adv: en vano Fugio,ere,fugi,fugiturus: huir, tratar de huir Fulgeo,ere,fulsi,-: brillar, relumbrar Fulgur,uris: n: brillo, destello Hesperia,ae: f: Hesperia (región occidental) Anchises,is: m: Anquises Incensus,a,um: encendido, sobrecogido Invenio,ire,veni,ventum: encontrar, hallar Natus,i: hijo Pareo,ere,ui,itum: obedecer Quaero,ere,quaesivi,quaesitum: buscar Reverto,ere,versi,vertum: volver, regresar Senex,is: anciano Servo,are,avi,atum: guardar, cuidar Sic:adv: así, de este modo Simulacrum,i: imagen, fantasma Solus,a,um: solo, único Super: prep acus: sobre, encima Tenebra,ae: tiniebla, sombra Tollo,ere,sustuli,sublatum: levantar, llevar Troia,ae: Troya Umbra,ae: sombra, aparición Umerus,i: hombro 3 LATÍN 1º PENDIENTE 2ª EVALUACIÓN El cíclope Polifemo aether, -eris n., éter, aire Aetna,ae: Etna (volcán de Sicilia) anturm,i: cueva caput,itis (n): cabeza comes, -itis m., compañero continuo: adv: sin interrupción cruentus, a, um, ensangrentado Cyclops,opis: Cíclope cor, cordis (n): corazón desero, is, ere, -ui, -ertum, abandonar dimoveo,ere,movi,motum: mover, alejar ebrius,a,um: ebrio, borracho frons,frontis: frente horrificus,a,um: horrible, horrorosa humidus, a, um, húmedo impius,a,um: malvado ingens,ntis: enorme, ingente Ithaca,ae: Ítaca (isla,patria de Ulises litus, -oris n., litoral, orilla madidus, a, um, mojado manduo,are,avi,atum. comer monsturm,i: monstruo me: OD: me, a mí miseresco, is, ere, tener compasión nullus,a,um: ninguno occido,ere,cidi,cissum: matar os,oris: boca oro,are,avi,atum: pedir, suplicar ovis,is: obeja pascua, -orum m., pastos pauper,eris: pobre ploro,are,avi,atum: llorar procedo, is, ere, -essi, -essum, avanzar pulso, as, are, tocar Poliphemus,i: Polifemo relinquo, is, ere, reliqui, relictum, abandonar, dejar sceleratus, a, um, malvado sicut: adv: como sidus, -eris n., estrella, cielo Este vocabulario es parcial. Consulta un vocabulario o diccionario si no aparece alguna palabra. Ten en cuenta que hay pronombres en los textos: de te: CC: desde ti ego: sujeto: yo ex hac: esta hoc: OD: esto ille: sujeto: él, aquél nos: sujeto: nosotros te: OD: te tu: sujeto: tú vos: OD: os, a vosotros sordidus, a, um, sucio supinus, a, um, tumbado boca arriba surgo,ere: surgir talis,e: tal, de tal clases tendo, is, ere, tetendi, tesum, dirigir tollo, is, ere, sustulli, sublatum, elevar, levantar tunc: adv: entonces trepidus, a, um, medroso, miedoso veho, is, ere, vexi, vectum, llevar, conducir vinum,i: vino El lobo y el cordero A te: dede ti Agnus,i: cordero At: nexo: pero Audacia,ae: audacia, astucia Causa,ae: causa Cervus,i: ciervo Decurro,ere,cucurri,cursum. Discurrir, correr devoro,are,avi.atum: devorar, comer Dico,ere,dixi,dictum: decir, hablar Etiam: adv: también Fictus,a,um: fingido, falsos Fluvius,i: río Fuga,ae: huida Inferior: nominativo predicativo: más abajo infirmus,a,um: débil Iniuria,ae: daño, injuria Iniustus,a,um: unjusto, malvado Innoxius,a,um: inocente Longeque inferior: y mucho más abajo lupus,i: lobo Nam: pues opprimo,ere,oppressi,oppressum: oprimir, agobiar Poto,are,avi,atum: beber Quaero,ere,quaesivi,quaesitum: buscar, reclamar Respondeo,ere,ponsi,ponsum: responder Ruipa,ae: orilla Saepe: adv: a menudo Sto,stare,stavi,statum: estar en un sitio Superior: nominativo predicativo: más arriba suus,a,um: suyo, su Tamen: sin embargo Tempto,are,avi,aatum: intentar Timeo,ere,timui,-: temer Timidus,a,um: tímido, apocado Turbidus,a,um: turbio Vulnero,are,avi,atym. Herir, dañar 4 LATÍN 1º PENDIENTE 2ª EVALUACIÓN 2- Identifica los sustantivos según sean del tema consonante, tema en -i, o tema mixto (1 punto): canis,is comes,itis fames,is urbs,urbis frons, frontis civis,is mulier,eris crudelitas,atis ovile,is apes,is 3- Declina en singular y plural felix senatus (felix,icis; senatus,us -m-) (un senado feliz) (1 punto) 4- Conjuga el presente y pto imperfecto de subjuntivo del verbo vinco,ere,vici,victum (0,5 puntos) 5¿Qué son los participios y cuántas clases de participios hay?, ¿qué es un participio concertado? ¿qué es un participio no concertado o ablativo absoluto? Traduce los ejemplos. (1,5 puntos) . mors Platonem scribentem oppressit . inimico exercitu victo, nostri milites in Italiam reverterunt mors, mortis: f: muerte Plato,onis: m: Platón scribo,ere,scripsi,scriptum: escribir opprimo,ere,oppressi,oppressum: sorprender inimicus,a,um: enemigo exercitus,us: m: ejército vinco,ere,vici,victum: vencer noster,tra,trum: nuestro miles,itis: soldado Italia,ae: Italia reverto,ere,reverti,revesum: regresar 5