INDICE ! ! " #$ (" ' * " ! ! " " " % ' $ & ) + $ ' $ $ " ' " , & / 1 ) * * . ( " ' " ' " # " , , / 1 1 ) ) + 0 ' . , " $# ! " , , , " ' * - $ # - " ( " -, -- " ' $ " 2 2 " & " & & & / / / / " " " " # 4" ( " 5 6 5 " 0" $ " 3 " 0 2 1 1 1 1, , , , - # ! 3 &, &&& 1 2 " % ( ' " " " # " 5 ' # " " ( " % " , , & & & / ) , , , ,, ,/ ,) ) ) ) ) ' "7 $ + ,) -+ - ' " 8 (" 9 % + # " - + + # $ " 9 % " " " ' -, -, 1 Visión Global del Cambio de Regulación % ))1 : " = 3 < 8 % : " " % > &; " " 1.1 Naturaleza del cambio de regulación 1.1.1 Actividades eléctricas " 5 #> " " ' ' 8 $ " > 9 ' " " # ' " # ( " " ( # > " >" 9 > 9 ?" > ( " > > 9 ' " $ 9 $ # 0 $ # " * " " ( 3 ' " @2 A 4 $ ' ( " 3 ' " ! $ ! $ ?" " " 0" " ! $ ! $ ?" *9 . 0" 0" 0" " " ' 2 % " ' 5 #> 4 " # > : 9 " " > 9 $ 5 >9 $ ( * (' " 6 ' : " # > " >9 " " ( $ > 7 " " ( " " 0" 3 ( > 8 " " * ' # ' " " ($ : ' " 9 " 9 " " $ 8 2 " " #$ ' ! ?" 8 > # 9 ! ! ! @ " A 5 $ 0" 0" " @ " 0" ! ! A " " " $ $ ?" " " " " " @ A " " 0" ! > > $ ! > > $ ! > > $ > ? " $ @ " # " *9 0" A ( " " . 0" 0" $ > * ( ( ! >" (" 9 3 ' ' 7 " > > 0" 0" 3 , > ! ? $ 8 " " $ ' > 9 " ' ( ' " " 4 " " 6 ' ' $ * 6 8 6 ? ( 9 9 ' " > ' > ( > 8 # " " 1.1.2 Aspectos estructurales 0 " ' ' " ' 5 9 " $ > " ' ! " # " : 6 9 > > $ 6 " " " 3 " " 9 B * ' $ 7 " 4 " # 9 % 9 ( " ' 6? ' " ! " ' (" " " > ? " " B C % ? ' : 9 " " ' $ 1.1.3 Contexto internacional : $ " " " ' 4 B " % " " ( " : ' " # " >: 9 " # $ " B * " % B $ B * $ # ( " : " # 6 : " ' >9 $ ( " ' > 7 " ( $ 4 " > ' > ($ " $ ' > ( " " $ " # " $ )) > ( 4 : )1 > % " ( ))+> $ )) > 5 " # - " # " ' " %# ! 8 " %# ? * " # " ' > 9 " " " > " "7 : " @ " 9 ( " > " * " A " " 9 ' " ( ? $ " ' > " " "7 > 0 $ ( > " " " " " # " % : " % >: ' $6 " : ' " " ( $ > " ( ' * 9 6 $# : > " ' ' " ( 7 " $ 9 6 6 9 $ 9 > " > ' ! " * > " ( " % (> > ?" $ " > > > " " " ' ( ' " 8 ( > > " " ' 8 # ( % > $ 9 " 1.2 Planteamiento específico para el sector eléctrico español 1.2.1 Proceso de cambio " % > " ' ' " >( > " : ' " " " ' " ' ( ' $ ( > $ ' # > ' ( > " " > " % > 8 " " " " # " D " " " " # * " # " * " $ " & $ ? # " " ( ' " " " > " ' " " : )1, " " ( " " 9 " > ( " " ( ? # ( " " ( " 9 * " 3 " @*03 A >" 9 ? # " " " # # " ' " " ( 3 " " " " # ' 9 " *03 " " " ))& $ ' " " * ( $ ($ ? " 9 3 0 ' " 8 9 ( 3 ?" ' " > " " 9 ( " " ' " ' $ " ' " ( # 2 > " $8 % > > $ : " ' ))1 " >8 8 * ( 3 " %# 0" 0" ( > " ))/ " % $ > 6 >: ' $ 3 ( " % ( " " ( $ " 9 >9 9 ))1 ( " 1.2.2 Nuevo marco regulatorio 5 # 6 ' " " % 4 B 3 ' > > " " ' > ( > > > > 9 " #$ 3 " 8 # > " ' ( ( " B 3 : ( $ " # 8 " " " " ' 3 $8 ' > " " " " $ ( # > " B * " > " >9 $ " 0" $ / " ( >9 B ' 0" * ? $ " ( 3 ' " " " " 6? + % " " % ' 6? 6 $ " ' $ ( 3 " 6 2 " * " $ 9 ( " $ " $ ' > 8 ( $ ( : > 3 ' 9 B B " > " ? " 9 6 B B " $ " > " $ > ' # " 9 ( : " " > # " B 3 # " > $ > " $ 8 ' ' ( " ( " $ ' " $ $ B " > " % " 6 ( ' " * * ( 9 $ * * ( > 6? ' " " > + ? " ' " 3 " 9 ' " " ' " $ B " " " 3 > ' 3 9 ' " " $ > * " % 3 " " ' " " " ? ( " " >9 > # $8 3 " " ( ( 6 $ > 9 B " > 9 " 9 " " $8 ( 8 " # " " ( $ @ 2 A " 6? " " $ " ' 9 ' 9 # 4 5 " " 6 6" : > " 6? * 3 " 8 # + % ' 1 ( " " ( ( ' " 1.3 Primera valoración y perspectivas de futuro " % " " " : 6 6 " " > 6 6? " $8 > : A> " % 5 #> >( 6 9 $ 3 $ " 6 ' " " @ + % $ 8 " 6 " : " ! 3 : " " " 9 " $ > " " " ( " 5 9 " ' " > > " " ' 9 ' > # > ' " #$ ( " # " 3 0" ( ! ' ( 6 " > " 9 $ ' ' 4 ( ' > ( ' 9 " " 9 > : ( " " " $ " ' * " ' ' " ' 9 " 4 ( 8 " > > " ' ' " ( ?" ( > 9 " > ' " ))1 * $ ( ' ? " " > ' * ( 9 : ( " > ( " > " $ ! ( " : " ( 5 : ( : ?" ) " # " ' > # " " $ " @ " % A> 9 " 5" ' " > " $ " 9 " ( " > $ ' " $ ! > 6 " " " " ' " ' " " " 9 ' ( " # E $ " > " > ' ' ( " " 5 ( ' ' ( * " " > > " " " ? " > # " " > > ' " % ' 6 4 > " " ? 2 Las empresas de generación frente al nuevo entorno * " ( ' ( " 9 " ?" # $ " $ " " % " " # " 9 " $ ? $ 5 " # " : > " " " " $ ' 8 ' A ' 9 ( ?" $ @( " ( 6 $ ' 9 6 " 4 " ' " > 5 9 9 >( " ( " : + ' " " E " > 9 ( " " " " " 8 ' 6 " " ( " " " ' > : " " ' > " " 7 " ' $ " > " $ ( " > " " 2.1 Planificación eléctrica tradicional * " " ? $ ( : :" ' ' ( ( " 8 ' : 6 " ' $ : 9 $ 6 ?" " > " $ $ > > >( " ( 8 > 6? 9 ? 9 0 " > ' > ( " # $ " $ " # " # $ ? : " 5 " 6 " " " (" # " > $ " " 9 " # * $ " ' : " > # ? " 9 ' > " ' $ " : 2.2 Planificación en un marco competitivo " $ 9 " " " (' " " :" : $ ' " " % " " >( * $ " 9 % " $ " $ > $ > ' > " " " ' " # ? " $ $ " " " 9 > " " > " 9 9 > > $ > > " ' # > > : ' 5 ' " > 9 : 6 # " >" # 6 9 " 8 " > ' % " ' " ? ' ( ' :" : ( ' ' ' " > ' > " " ( 6 " 9 % $ 3 $ 9 " 9 % " " " ? 9 ' 6 ' " % ( ' ' " " " 6 $ ? $ " $ ( " $ # " # > " " 6" 9 " 9 9 6" * " ' " > " " " > " ' ' * $ " 9 : " ' ' ? " 9 ( " " " 8 > " " ( $# " " ' 9 > 9 6 2.3 Remuneración de los generadores en el pool " % ( 6 " ( " " ' > >( " 6 " " $ 7 9 $ " " " ( > ( $ " ' >" 6 9 6 " 9 " : $ " $ 4 ' > " # " ( $ " " " " ? ' " >$ " " % " : : : ! $ " # " * ' " 6 > > " " " >9 ?" " " ( ( " " * " " $ " > " : ( 9 " ' " 5 ' " > 9 " " ( ( " " 6 6 :" 9 ' " 9 > 9 " 6 ( $ ' > $ ( ?" 6 " 6 $ > 9 " ' ' " " $ ( 5# " ' " : $ 2.4 La demanda y el precio del pool " 5#" * " > : " > ( " * ' " > " " ' # " ' $ " ' > 9 ' " " ( ' >( " * $ ' >9 " ' # 9 " ' $ " " " 8 " " ' 9 9 ' $8 9 >(9 " @ ( ( ' # > 9 ( # ' " " % $ " ' ( * " ' " " " ( $ " " ' $ $ 9 $# >( " 9 ' " " 9 6 " > 9 " > A " " " 3 " 9 " " ' > 9 " " : " 7 " 6 $ > > " $ " ' ( 3 % 9 $ " > " > " " 9 9 2.5 Fiabilidad e inversiones en nueva capacidad E $ ' $ " > 9 ' $ " ' ( 9 # $ * 5 9 " " " " 7 ? " $ 6 ( 7 ' " ' " 6" $ $ " " ( " ' > " 9 > 9 6? >" ? % " " >" 6 ' " " 4 B 3 % " " ( ? ( : ( ? ' " ? ' " " $ * B > 9 > ( " B $ " ' ' 6 3 3 ' " : 9 5 #> : ( ( 3 ' ' ' " " > >" ' ( 9 ' 6 >" ' " " 9 $ " ' > ( >9 ' ( " ( $ " " 2.6 Remuneración por garantía de potencia " " > >" " " % 6 " " " " : " % ? " " > ' $ " " $ 9 ' 6 " " ' 6 ' $ ( >" $ * $ ' " ' ' " " " 9 $ >9 6 ' ' ( " ' " # 9 9 $ " > > " ' 6 " " " " , ' # " > * " " " : ' 9 ' ' " 5 " " ' $ > 6 " ? " " 2 " $ " 9 > " " " A 3 9 : # (" " 9 $ " @" 6 " $ " " 9 > " "6 >( 9 9 ' " " ( " ( > $ $# $ " $ " ? " : ! > " $ 2.7 Otros ingresos de los generadores * 8 " * ' 9 ' > " " $ ' * 9 " " " # " ( " " >" " ' # > 7 " 8 > " % * " " > $ " > $ ( 9 9 : # " ' 9 9 " : : > " " $ ' 2.8 Mecanismos de gestión de riesgos $ " 6 B ? $ B " ' 9 4 ' ' 7 " " " ' # " > " " " ( $# > * - " " 9 " ' ( * ' $ " > 6 # $ "7 : " 6 " " ' " ' " " 5 " " " 9 $ 9 " 9 " ( " ' > 9 ' 6 9 " " ? 9 " * : " ' ( 6 " ' # ( ( " E " > " 6 " " " " " ( " 9 ( " $ : $ " ( " " " " " ' > # " > >(' ' >( 9 9 : " ' ( 9 " " > 9 ' : " : 3 8 >" " " $ ? " $ " " $ ( 9 : : " " > " " > # ( " " > (' 9 9 " > " 5# " 6 ' ( " ' 9 " ( " " : >8 ( " " ! E " " > " > " " >9 " 8 (7 " $ ( " * 8 " : " @ " " 9 ' ?" " $ $ ( > " >" " " " " $ E A ( : ' " > " " 9 " $ ? 6 " > 9 > ( " $ 6> $ ' > % 7 9 " 9 6 ' > $ > 8 > (> ( $ ' 8 9 & . ( 9 $ > 9 6? 9 ( " $ " " " 9 ! > # $ ? > " ( > " 6 9 " ' " ! ( 9 $ 9 ? " " ? " 9 $ ( 7 $ " $ > : " ' $8 3 9 $ " " A> " " " $ > 9 ' >" 9 " " > > " " " $ >$ $ ( % > 9 " 8 $ 7 9 (6 * $ ? > ( " @ " " : " $ >9 > " > " " $ (' > ' > 9 > 9 9 2.9 Conclusión * " 9 ' " ( ?" > ' : " (" ' ' ( ' " $ * * >" ' ? : > : $ " " " ! ( " " : ? 9 ' " " 9 > : > >( ? : ' " 6 ' $ 9 " " " > " " " / " * : ' ' 3 La nueva generación. combinados " % El " 9 6 $ " " @ > ' " # @: 6 ( 3 caso de los ciclos ( " ' : " A A ( " : " $ ? ' " 8 ' ? $ " ' 9 " " # : " ! $ * B # ( 6 $ B " ( " ' : % " " " 7 " " >( 9 " $ " > ' : ( 9 6 >( ' " " # " $ " 4 : ( > ' % % >( 8 " # > ? 3 $ 5 6 ( F ( " ( " 6 $ " " " 6 5 $ % ' " " > > 9 " ' " ' : ' # " ' ' 9 8 " ' ( : > ' $ 8 : " 9 $ ' : : ( $ " % ? 1+++ 6 : ' " " G> ( 9 " " 9 : " " $ : 6 " % ( > ? 9 " 3.1 Filosofía del ciclo combinado * ' ?" 8 6 : : > : 9 " : ( # ? 1 " > " ' " ' * ( ' ' 7 # 8 % > > 8 " 6 " $ 4 B ( > " 7 # B B B B B B B B " ' " " ( 9 " " ( " $ " " " 9 " ( " " $ ? ( 6 " ( 4 Producción de electricidad en régimen especial * " ' $ # > : " " $ 8 $ > " > " " ( > 6 6 " " > 8 > ' # > 4.1 Instalaciones en régimen especial * " " " # * ' " " ' # " " " ( " # ' : # ' " 9 ' * > " >( ( # " ( ( > " > > 8 > " > > 9 ( " : ' > ( " " > $ % + + 8 $ $ " " 9 " 8 * " # " 5 $ $ ( 9 $ ' * ( -,D ))/> # ' $ ) 9 >9 # ; " % > # ' > ( 8 ' 6 6 " $ $8 " 4.2 Evolución del marco legal * > 6 * * ( " ? " ' ' # > " " 9 B " 6 5 ' 4 > " " " > > B 8 # 9 ( $ ( " > > " ? " %# > 0 ? 7 > " %# " " ' # " $ B # 9 " " 9 ' ' >8 ( 5 > " " " 3 " : 6 ' B B " > >( # ( " " $ $ 8 9 5 " $ $ ' # ' 4 @ ? # A $ * $ 6 " 4 B $ >( ' " ' # " B B ' 0 ! ?" ? " " B " # ' ' ' ( ' " % " " " + 6 ? > * > ( > " ? " > ' +>/+ " DHG: " ? &&D )), $ " " ( > % ( : # " ' $ > # 9 " ? ' $ 4.3 Liberalización de la energía * " ' > > " # ' >9 # " " ' > " " $ ' " " ( 9 " " > > # " $ > 9 " 8 ' > " ( 6 * 5 B 6 " 4 * ' " F * " 8 ! ( 9 " " ' * ( " B ' ( B B " 9 " $ 8 " " % $ " $ " ! " # " * ( ( # 8 > ( " # ' ( " ' ( ? >9 >" 8 ' " # 6 ( 5 Costes de transición a la competencia * # 6 ' " % 3 ( " " # " ' ' " ' 9 9 6 : " " ' 3 ' $ " " " 9 ' " $ * ( $ ( " % 3 : ' 3 " ' 5 8 ' 9 9 " $ ' : 8 " " ' # 6 " > 5" 6 > * ( " ' : ' >9 : " $ $ > " 9 > ' ( " 6 6 # " $ ' : : ' " 9 9 : " > 9 " $ # $ " " 2 9 " * " 6 " " " " " ( " 5.1 Diferencia entre los medios de generación y el coste marginal de desarrollo a largo plazo " > " " 9 : ? : " " " ' " " : ? " ? > ' $ ' " 9 : 9 : " " * $ >( 9 " $ 5 ' # >: > >" 9 " " # ( : : : " ' ' # ' " > ( > > 9 " 6 " ( ' > ' > > ( > 3 8 ' : $ " > 9 " " 9 ' " " " > ' " '# >( 9 " " " " > " > > " > " ' : ' " : 9 9 5.2 Concepto de Costes de Transición a la Competencia " >: " " $ " #$ " " " $ " * $ " " * > 9 4 " > 8 " 5 > ( : ( ' ( " $ ' " " ' " " ' " 8 ' " ' " 9 $ 9 9 " 9 ' # " ' " " " " 6 " * : " ' " ' > " (" " ' $ " " ' B ( ' " % B > " ' " B ' " # " " ' 9 " ( $ "7 " 5.3 Costes varados en España " % " ' > " " ( # " " " 3 3 " B 3 " 3 " B 6 4 " $ : " $8 ' " : " " " 9 ' " B 3 " % 6? " " ' B B 3 2 $ $ " " 5.4 Cuantificación de los Costes de Transición a la Competencia ! $ " " ' " 6? " > " > ' 9 : " " ' " 5 ' -; " $ 8 >9 " : "# $ 8 " ' $ 5 " " ' > " " > $ 8 $ ' ' > " $ % " " -, &8 ' > " " " ' $ " 5.5 Recuperación de los Costes de Transición a la Competencia " " 6 " " > 9 > 9 # " , 9 6 $ : " 8 $ " $ " $ ' 6? >9 9 " " ? (9 " " ' # % " "6 9 " " > 2 $ 5# " " $ " ( " 8 " : $ " " " " $ " 2 " 6 Mercado de producción de energía eléctrica * $ ! 3 $ % " ' 8 " " ! " " ' ( " ' # 9 ! * " " ' 9 " " * ( > ( # ! ' * 9 6 " > 9 " " " >$ " ' "7 ( " " 8 ' 8 9 " * ( ( " 8 " ( 9 > > " % > 9 $ " ' 3 3 ?" " ' # * ( ' ( # ' " % ' 9 9 > 7 $ " % ))/ " >9 3 > # " 9 % ))/ " 3 2 > ))1> 6 ( * ( " % ( " ' ))& " % ' ' > $ 9 " ( " ' 6.1 Estructura del Mercado de Producción 6 # ( ' " # $ " " " ( 9 ( " 9 ( > $ " # ' ( > " ! $ $# 8 ' > ' > ( 9 9 > > - * " ' " # ( " > ? '# > 9 " ( * $ " ' ' 8 >" 9 # ( ' ' # (" # ( ' * ' ( ( " " 7 9 > " > " > 7 6 " " > " " $ : " " $ # $8 " ( " $ ' " : $ >: (9 * $ " 9 $ : # ( $8 3 " > 9 9 ? $ 9 ' ' " > > $ 9 " " 9 6 6 % ' $ $ : ' " " 9 " > 9 " E : 9 9 : 9 " 5 ( ( " 7 $ " " " # > $# 9 " 8 " " " 9 $ " " > " " " 9 $ # '# $ 6 " ' % " " " % ( 8 7 " " 6 > " ' $ # 9 $ ! 0" 0" 3 @0 A @03A 0" ' # ! " # # " " $ " $# ($ & @ ( " : " A " > " > $# > > > $ " $ > " >( ( " 9 > ( ' 5 6 " ' > " # " > $ # * ' ( " " " ( > $ # 9 0" " " ( * 3 $ 8 " $ 0" > ( # > $# ( ' ( ' " % # " " " ( # " " * " : , : > : # ! ( 9 2 " " " " ' # G ( $ ? " ' " $ -+ G ( " 3 " > $ ' -+ ( " # 0" $ " ' " )-; # 6 " ( ' ' " G> > " # " " " # ? " > : 9 " ( 2 " ! " " 9 >9 ' $ ' 6 " 6 " $ 9 > $ 9 * " ! > ( ' " " $ " ( $ " 8 >( ' " * " 8 : 9 # > ? # > 6 9 " $ " : * $ " 9 " " " 4 # # " ' 9 9 $ " > " " $ > " : " / D 8 D" (" ? " $ " 8 " : : $ : 6 > " " : (" > # > $ ( > $ # # 9 $ > 6 " " " 9 $ # > " " " $8 : " " $ 6 9 ' $ ' : ' @ > " ?" $ : " ( 9 ? " 8 " $ ( " $ > " * ( ' " " A " $ " ' @ # " " A " ' @ " " A> ( 9 ' > " > $ " ' > 6 (" ( " 6 : > $ $ " 6 > 9 ' " # > 6 @ $ > " A> " " 6 $ ( > $ ( 6 " >( " $8 ( > " >9 ' " > " ( # > > 6 4 " > " ' @" ' ' 9 > A9 $ " > " @ 6? ( > A ( $ * 9 $ 8 '6 8 ( " '# * " 9 > @" " " 0" ? " ? " > " ' " ' > >(" " " & E ' " 0" " 3 " 6 > ' 0" ( ' 6 " > $ " ! 0" " > 9 9 ( ( ' " ' > 0" 3 $ ( $ " : 1 > ' " 9 " * " 9 : $ " # " 9 9 " " 57 " " 9 " 9 " " " : " 6 ( ( ? 9 : 6 " " " $ 9 2 $ ( > 9 " ' 9 9 8 " ' '# > # . > " 9 " 6 " $ ! 3 9 " 9 " > 3 : " > ' A( " ' 4 @ # * ! ' @ ( " " $ ' ? " " " ' > 9 A ' " " 6 ' > ' " 9 # ( $ # # ' 6 >" 9 " " " " $ ! " > " > 6 @5 A9 8 7 9 > $ # > ' # 9 > " 8 " % '# > " 9 " 9 E " ' 0" 3 0" " " ' " ' > ( " " " ' " ' 9 " " " % > > # ? * " 8 $ > 5 0" : : " > ) > # 3 $ (" 9 " " ( # 9 " " " " " " " (D " " : 6 > > 0" 3 ' " ' # " ( " ' $ 9 " 6 ( " " " : 8 ( 9 # 5 ( D > 0" 3 " # " * $ " 3 : : " " ' " : > 9 3 ' > $ 8 ' 9 8 8 E " 9 " 9 D 8 ( ' " # > " 8 " ' 9 " $ " " " * > " 6 " " $ $ $ " >$ > 9 # " : # " " " 6" >9 " # : " 9 # # 9 " " : 9 " " " 6 : " 9 > 8 " ' " * # # 0" " ' $ 0" " > " 3 9 " $ 9 # " 6 3 ' ' ( ( > ' 8 ( ( 8 > > $ $ > " G > " " + $ " : ' > $ $ " : ' 3 " 9 0" ' 3 > ( ' : " 0" (" : > " > 6 " " ' " E ' " 6? " $ " " # " " 0" ( 9 " 6 9 " 3 '# " 3 " " " (" " 8 ( " " 3 " " ! " : ' 0" " $ : > " " " E ' 8 " $ ' ' ' 2 " " " ' $ ( ' ! % ( 8 " 8 9 $8 : " $ ( # " ' $ " ' 0" ' 9 6 " $ ( " # " 6 ' " : ( " ,' > " : > # 3 " " ' > ' $ " ! ) ! " : : " ! * ( " ' '# * : ( ' ' 4 > ' " ( 6 ( 9 ' $ " > @ 0 " ! $ ' E $ > '# " ' " ' *A " 8 " " 6 " ! 0" " 3 3 > > ' " 9 " ( * $ ( 6 '# > $ 9 * " " " > 0" $ ? $# ? # * # > " ' " ? " 6 * 9 " > " " $ : " " # $ " ' ' " > > $ >9 $# " " " 2 ( " " " > # # " % > ( $ $ > " 8 > " " 0" " ( ( ( $# E : 0" >" " " 3 > " " 9 $ " : " " " 9 " > ! : 0" 3 $# ' > $ $ > ( 8 " > " $ " ' ( # 9 6 : " ' " " 3 $ 0" " : " 9 $ 9 > > # 8 " # 2 $ " > ' " ( " ' " > * 9 ' 8 " ' " > $ 8 " 9 ' > # ( $8 " #$ ( ' " (> > " ( " (' ? > " ' " ' " " > " 2 # > " ' > " " " . $ " " > > 9 8 " > " " 7 $ ' " " > * " # ( ( " " 3 >" E ( ( ( $ 6.2 Secuencia de operaciones en el mercado * $ : " ( " 5 5 # 14 +> 0" ' " > : 0" 3 ' 9 3 > " ' " > $ $ > > 4 " " " # > " " ' " 5 ( +4++> 9 - & / 1 ) 8 $ # ' # " ,: +4++> 0" " " (' $ ( " 5 4 +> 0" " " ( 0" 3 " 5 4,-> " $ " (> " " 0" ( 0" 3 " ( > " $# 9 " " ( 9 * 9 : $ ' $# > " " 0" ( 0" 3 $ 9 " ' ( " : > # " ( 5 4++> 0" " $ > 9 " > " " ( 5 ,4++> 0" 3 " " ( 0" > " ' " ' > 9 : 6 " ' 0" 3 " ( > 6 " " > " '# $ ' " >9 -4++ 5 &4++> 0" 3 ' ( > 6 " 8 '# " 9 " ' ! " '# &4 + ( " " $ 9 /4 + * " " ' " 8 > '# >" 6 14++ " ' $ ' 5 14 +> '# 8 $ " ' " 9 9 ' ' ' " $ > " ( " 5 " " : $ 5 " ' " 8 " '# > ( # , '# 5 : " : $ 9 6.3 Retribución de las operaciones: precios de los mercados y la retribución de la garantía de potencia " # " " 6 " " " ( $ ( $ '# > ? " $ ( " ' " ' ' 8 ' " ( " " 9 ( " " * * " 4 " > " # " : " ( # " $ # " > 9 " " > " # > 9 # # " $ # , # " " >9 ( " $ 9 ' " " " " 0" " ( # $ " ?" $ ( # 9 > 9 0" >" ' # 9 0" 9 # > " # # " ' " 3 " # " $ ( 6.4 Instituciones gestoras del mercado 5 6 # > 3 $ " ( 0" ( 0" $ 3 0" 3 $ " B B " " ( 4 " : $ $ ' ( : , ( " " # ( 4 B B B B .8 *9 $ ! " . " (" "7 $ ( # ' ( " " # " 5 : ( 0" 9 8 9 " +;> ( " > " 3 " ' 9 ! " 9 " 5 " 9 " " 8 4 : ( $ 9 3 " " " 3 ( ( ( " " " " 4 " ( ' ? " " " " ( " ' $ " " $ " " 5 3 " ? " B B 1 " > " " >" 6 " > ? ( $ $ 8 ! " " ' ( > ( ' $# # " ( # " " > " 0" " 6 $ " 0" 8 0" 0" B B B " ' " ,+; ( 9 6 B " " 8 " " 3 $ " ! ! " " " ( $ $ # " 5 B B " ' * B > ( " B B B " 3 9 ( 8 * 9 ' " # 0" " - $ 6.5 Análisis del funcionamiento del mercado de producción 9 B " 8 $ ? $ B 8 > ( 9 $ " ' " % >" # ' : " "6 " : $ ( 5" ' " " ' " ( > " ' $ B > " > # 4 ' $ ' ( $ > " ( ( 8 " * $ " ( " $ B ( >9 " " 8 ' $ ( " B 9 " B ' 4 $ > ' " (" $ 6 ' 8 ( " " ' ' > " " " 6.6 Adaptación interna de los agentes ? # # " : ' ' 6 > > $ 6 " $ > " >( " " $ " * : 9 7 El Operador del Sistema ' " " 9 % $ " ( " > >( 6 ( $ 9 6 > $ ( 9 " (> (: > " ! " $# $ > " " $ ? 9 $6 9 " $ > > ( & > " 6 $ ? " : * " 6 9 " " 8 ' * " 79 " 9 B >9 " $ 8 " $ 0" $ 9 " " 3 ( ( > " ' " 6 " ? $ " # " ' " ( ( " 4 "6 > $ ' " >" " " ' $# 9 $ ? ?" $ " ( " 7.1 Naturaleza de la operación del sistema y el transporte * " # " > 9 $ " " ' 4 " 9 ' # > ?" $ $ * " ? ( " ' 8 " > ( % * " 9 : # " # " " : ( % > -;> " " 0 " , * 9 " # " 9 " " ' $# ' " " > ! " ( " $ " 9 > >" ' $ " " " ( " ?" " ' ( > " ( $ / ' 6 $8 6 % # " @ " " " $ >9 " # ;A * > 6? " ?" " : " " " # 6 9 >" " " # ' " > # $ 9 > " 9 " 7 ' " > $ ( ? " $ (> " " $ " 9 7 # # (" ? 9 " " " ' ' " - 3 9 " " " " ' > " " & : " ?" ' >" # " ' $ 5 " > " # ' # $# 6 ( " ' (> " > ' 9 > 0" " $ ( " ! $ " ' ( 9 ' 3 $ ' ( ? * 6 9 9 6$ " " 3 ' $ " * / 5 " " 9 $ 8 ' 6 " " 9 $ 8 > > ( " " $ * >9 9 $ " " " " : ' >(" > > " ? ( " ' ( " " > ' ' " ' 6" > $ > ' 9 " 6 ( ( " " 9 > 9 * 7 " " " " " ? " ( > 9 $ 9 " < $ " => > ( (" 6" " " * " ? $ ? ( 9 ' " " ( % ' ( ' > $ 8 " 6 6 * " >( " 9 6 " : 9 ( " $ ( " " 9 " 0" * 9 9 ? 9 " ( " $ ' # " $ 1 8 " " 4 7 ? > 9 " % ( > 6 " ' ( $ " > > > 7 > " $ 9 " $ " 1 > " ' 8 > " > E ' " 9 : 9 >" > " " $ " " > > 9 ( 6 $ # 7.2 Organización de actividades en la operación del sistema 3 ' " " 9 3 " " > # ! * " ' " 4 8 " " ' 6 ( " > ,! $ ( " " " " ' " " " # ( $ ?" > " $ $ > ' > > " ' 6 " ' " $ ?" ' 6 3 " ' > ' > > $ > " > ! " " ' " 9 6 E " $ $ " " " " > : : " $ $ " ' 9 >" 9 6 6 $ ( " 9 9 $ " 3 " " " " ' " " " (" ' " " $ I ? ( > $ 6 ( 0" " ' $ " " " $ + 5 " ' " $ " 8 ?" $ >( 9 > ( " : 8 $ " " " 9 # $ " ( 9 (D $ " " > 8 > 9 " ) 9 " " $ " ! " " # " 8 * " " ( " ! " $ 6 9 " 8 > " : 9 > * " >" ' 6 " " " " > " " > : ( 9 " : $ 9 " " $ " ( ( 9 " > " # " " " > " > $ 6? ' > " > 9 ( * " " ' 9 $ ( # >: > 8 " ' " ( ' * " " 9 " >9 : ' " $ " " " $ ' 7 9 " " 7 " 9 " ?" " " ! ( " " " 9 ! " " " $ " " 8 " $ $ ( ' B" $ 8 * ' ' > 8 9 " ! ( ' " ' " " : > " " ( " $ " ( # ! ( " ?" : > > " ' ( " F ( > '# 8 $ >' ( " '# " ' ' " ,+ ( ' 8 @$ A 9 " * " 6 : 8 8 3 " : " " : $ 9 ' ' ( ' ' " " > 9 9 $ - ' (" 7 ' : $ : >" " 0" ' $# 6 9 >9 3 >" ' >( 3 0" ' ( > " 3 ' # 1+++ $ ,B > " " " " 9 > " 6 " " " 5 #> " 9 " ' " " ' " ' >9 " " " " $ " " ' # > 9 " 6 > ( $ " " " ' " " > >" ' > ' " > > ' 7 : # @$ > > " ' 9 > " 6 ' " ' $ ' ( " ' 6 $ " " > A> " ( " " " : > > > " ! -+ " ( ' >9 " ! ' * > " " > " 8 ?" 9 >" " " " " , ' 9 " > " " > * 8 " " " " " $ E % ) ,! ' 3 ' 0" ?" > ' 0" # ( " $ 9 # 9 " * " 0" ( 3 " " " $ " ! $ " ' $ # : 3 03> 9 $ 9 : $ 9 ( " " " " $ ( ' 6 " >9 " * # 6 6 > >' ( 8 8 " # > " " ( : 8 > # ' " 5# > " ? 9 ? 0" :' 3 > > # " 9 " 9 * " $ " 6 9 ' # " : ' $ ' 9 " $ " " 8 $ $ " 6 ' >9 # 7 " : > > ' 3 03 3 3 03 " ( $ 5 " $ " " 6 " > '# > " ( $ 5# 0" 9 " 6 > " 7.3 Conclusiones ' " " % " % ( " " " " ,++ ( + H " , ( 6 " " > : * * ( " " * " # ' +; " " ? ( $ > 8 > $ " >9 ' " " " > ' " ' > " ( 8 8 Transporte de energía eléctrica # 2 " ( # * # > > ' > " * " ' : : > ( 6 " 8 > $ " $ ! " ? $ 6 " " * > ( " ( " ? * * ( # ' # ( " ? # 9 ( : $# $ " 9 9 > " ( " 8.1 Red de transporte de energía eléctrica en España " % 9 # " ? F ' % 9 )1- " % 9 ? * $ " " ' '# > " " > " ( 7 " : ( ( 7 ' % : # : # 6 +H > " +H >$ > : % > ,++ H ( " * " ,++ ' 9 , " " % ( " 6 > 9 " $ ? > ' " ' > > # E > > " ' : " " >( 9 > 9 7 8 $ 6 $ ( " 8 ' " ( > $ ' 8 ' " ' " 9 * ( " ($ 3 " ( : ? " " 8 ' " ' 8.2 Actividad de transporte en un entorno de competencia * " " > 9 ( : " ' : 8.2.1 Definición de la actividad de transporte y de la red de transporte * ' " ' " 9 9 9 " 7 " 5 * " ' $ ( " " " 7 (9 " >" ? ' ' 8 " %# " 9 " * $ " @,++ ( @ +H A ( && H A " >" 9 ( " $ " $ 4 " " " $ " ( " > " 9 " 6 > 9 " " " ,, : 6 ' > " ( > 9 " ( 3 " 3 " > ! 9 " ' # " # $ 8 " " ' : ( ' ' ( 9 8.2.2 Propiedad de la red de transporte " ++ H * ,++ H " +H ! " " 9 " " * " ( " ' " ( " >" " " " " 9 ' : ( ' " " 6 $ " " " " > 9 ( 7 8.2.3 Acceso a la red de transporte * " " " 9 " " " 8 ' " 6 6 9 : ' " 8 ' 9 ? 9 6 > 6 " " ( (9 * 8 " " " 9 * " * 9 ? 6 ? 7 ( " $8 8 " ' " " " * ( 0" 3 " " 8 " " ? ( 6 8.2.4 Red de transporte como monopolio natural * 9 " " # 7 ( " " $ ( " " ( " ' $ $ # " # # " $ 9 6 * " > " # >" $ " > ( " " >: (9 6 " $ ( " " " ,- $ ( " ' " ( 3 " " " " 8 " 9 ? " ( " ' " > ( 9 > " " " : 9 9 8.2.5 Retribución de la actividad de transporte * ' " 9 : " # $ " 9 " " # 9 ( G 9 " " " 6 G( ( 6> > 9 $ ( # " * " $ > # " 6 # # ( ' >9 9 " > ' " $ " " > " # 9 " # " " 6 " " # " " # " # E 6? " " " 9 " 7 $ > " > " " ( " ' 5 " (9 > 9 * 7 " * $ " # ' 8 8 ' >" " > " 8 9 9 >9 " $ 0" " " " " ( ' " 9 ( " > ( # ' ( # 9 " 6 " " ' ?" " ( ' ( ' $ " ! > ' ' " * # G" ' ? 6 9 * " # $ " 2 # ? $ " 5 #> > ' > " $ $ $ " " 3 > $ 8.2.6 Peajes * 9 " * 9 " " " " 9 > " " 8 " ,& > # ( * 7 # ( $ ' 9 " " >" " 8 9 9 " * " " " $ # 9 4" 6 ( >: ( ' ? 6 ' " " " : " # " > " $ : ( > $ 9 ( " # ' " > > 7 ' > 6 " > > 6 " " 8.3 El transporte en la ley del sector eléctrico " $ ' ? " 6 * ( " " > 9 6 9 6" " ( 0" 3 8.3.1 Actividad empresarial " $ " " * ( 9 ' 3 7 > " ' " % " 9 " # > # 9 $ 9 " (> " " " " 9 $ > ( : 8.3.2 Red de transporte * * ( $ $ 4 * $ H ( 9 $ " " # 6 # ( > " " % ' " $ " " > > ' " ? 9 ? ( ? 9 > ( 3 ' " 9 > " #$ ,/ " > 9 ? > " 9 > + " > > " " 8.3.3 Operador del sistema * 3 " 9 5" " $ " 0" ( " " 3 " " " " 6 ' $ " 3 ( 9 " " $ 8 6 $ 0" 3 ( " 8.3.4 Acceso a la red de transporte * * ( $ " > 9 " " " 6 " " 68 " " " 6 " ' # 6 6 9 $ 0" * ' $ " $ " 3 9 " 8 3 6 ' " ( " $ " 8 ( " " $ " 6 9 6" " " : 9 ' " " 8.3.5 Retribución de la actividad de transporte * " 6 ' > ( > " ( " ' " 9 > ( " ' 9 " " " ' " " 8.3.6 Peajes ' 9 " 8 9 9 ( " " 9 " " ))1 ,1 ? 6 ( ' * ( : $ % " 9 : $ 8 9 ! > $ " # > ( 3 : " $ >$8 " 8 7 " $ 8.3.7 Gestión y planificación de la red de transporte 3 " 8 " > > * # " (: : > " $ ( ( ? " $ 6 ' 9 ' " ' " > " " ( > " $ > 2 > " " > ( > " 6 ( " ' * " 8 > : : > ' ( ( ' 9 > " ' " * ( 8.4 Conclusiones " " : $ * " % > ' ' > " ( " 8 > 9 0" " > " 3 " $ 8 6 : > $ " 9 ( " ( ? " " " $ $ " 9 6 $ * " : ? ' " " 9 6 6 ( 6 " # " % ( " " 8 ? ' 6 6 $ 9 Distribución 8 9 ( " 9 $ ,) " ( * ' " " : : ( " $ ' # " % > $ 9 9 7 " $ J : " ' 9 $ " " * ( 9 ' > 6 $ ( " " * ' >( 9 ( 9 ? ' ( ' " ? " ( $ > 9 > > $ ? : 8 # 9 9 9 > 8 " 9 " % ' ' 9 9 ' " ( ' 9.1 Del servicio público al servicio esencial 6 # 9 ( " ' ' > 9 " ' " " 9 " " " > 8 " " 9 " $ 5 9 $ " $ " " > > $ ( > 9 " " $ "6 ' ' $ > ' -+ " $ ( > " $ > " * > ( 9 ' : ( 6 9.2 De las tarifas a los peajes 3 " 6 ? $ > " 9 > 9 " '# $ 3 " 8 " " " " 8 3 " ( " % " 6 $ : " $ 9 $ $ (9 ' > " 9 " " " " 9 ' " " $ : ( 9 " > > 9 ' 9 ( " : " 6 $ ' !7 " > " > > " ' ( 9 5 9 ( " " 6 ' 9 " 3 9 ( " " $ " 9 $ " ' 9.3 Conclusiones ' " > 8 $ " " $ ' * ' " ( >( ' " " " " : > '# " '# " $ " ' 9 " 9 " 6 ' " " > " 6 " 8 " ' " 9 " ( " 10 Comercializadoras y pequeñas distribuidoras * ' : " " " 9 % - " : " 6 >9 " " " " > ' ( $ " $ " " : $ ' ? " " ' 9 : $ "7 " #> 6 " " % > ' : * : " $ ? > " 6 ' 10.1 Características del sector eléctrico antes del inicio del proceso de liberalización ' ' "7 > 9 $ ' 9 " ? " ' " " ' # * # ? # " * " ' 9 9 " 8 $ , : " " 7 ? # " $ ( " 9 3 : " : " " # " ' $ : # " " $ : : : > 8 : "7 >" > ' $ > " " $ 10.2 Características de las pequeñas empresas distribuidoras antes del proceso de liberalización ! " $# # > " > >9 3 " " 9 % " " " " 9 % > : " : ( " ? # 7 " " " ' 8 " > 9 " " : " ? ( " $ > " 9 : " " " - " $ ' $ " 9 % * 10.2.1 Inicio del proceso de liberalización ' " 9 " ' " ' 4 B B 9 2 " ' $ " ' > " B ! " ' # >" > " " 9 % " 9 % " ' B " " ' 8 9 4 ? " 9 % ' " " ( >9 > 9 ( " ' " ' : ( " " B " ' " E " $ " : ( $ B ( : > * $ * " " ' " 4 3 " 9 : > ( > " " B 3 ( " ( 9 ' " % ' $ ? " " > " 6 $ " " ' 10.2.2 Comercialización de energía eléctrica como actividad independiente ($ 9 9 " : " " : ' # > ' " ' # ( " (7 " 8 ( ? > " 9 ! " " # > - ' > 9 " ' ! 6 # > " 9 $# " " > ' " ( ' " ' " > $ " ' " >" # " $ " > " " ' " " " 9 9 " " ' " 9 * " >" > " 8 # " ( " " ( : " 2 6 " > " ( ' " 6 " " ' > ( " 6 $ " % : " 10.3 Dificultades de la implantación del nuevo modelo * $ B 4 2 " $# 9 " * $# ? ' ? ' * B ' ( " ' " B B 6 " % ' ( ' " " ' " % ! > $ $ 9 " " " " " " " * " " ' " 11 Conclusiones $ ( " ' " % " " ? " " 6 " A> ' ? " " 9 9 -, > 9 % > $ 8 " " @ ' * " 6 $ " 8 9 " ' $ $ > " " " * " : > .8 9 " 9 " ' ? ( " ( " 9 ( " " " % ? 6$ 9 " ? ? 0" > (' " > " ( $ " ( > ( 9 > " > ( " " 9 $ " @3 ! A " " " " " ' " ' " 0" " 8 ( ' +; " " * 3 * * ( ' 9 : ' > ' 9 6 ,+; ' > > * 7 $ " " $ " " > >( $ " " $ 9 " ! > 8 $ 9 > " ( $ " " 0" " ( " >9 ( * * ( ? # 9 " " $ ' > $ ( " " ( " " $ " > " : > " 9 ( ( $ $ " $ $ " > ' $ " 9 % ' " " >( 9 " $ $ " : $ " 8 $ " : " 6$ " 9 ' $ * 6 $ ' $ * * 9 ' ' ' 8 # 9 : : : " $# ( >( ( 9 > " -- 9 " >: " 6 > " " $ 9 " > " : ' " * $ * : " " >( $ " ' " %# # 9 " " # " 6 > " > ' > > $ ( " > 9 " " " 6$ 9 6 * " 9 ( > ( $ " ( "7 > ' " " " -& '