TEMA 10: EUROPA FÃSICA. ¿Onde Se Sitúa Europa?: No hemisferio norte do planeta Terra. Limita con: − Polo norte co o. Glacial Ãrtico. − Polo sur co m. Mediterráneo. − Polo leste cos Montes Urais, co rÃ-o Ural e o m. Caspio. − Polo oeste co O. Atlántico. É un continente de pequenas dimensións (o 2º máis pequeno do mundo). Ten gran variedade de formas de relevo e de climas e vexetación. O Relevo De Europa: Europa é un continente no que predominan as chairas e os altiplanos, aÃ-nda que tamén existen sistemas montañosos. A costa é moi recortada e forma diversas penÃ-nsulas. Os mares e océanos bañan as súas costas e neles atopamos numerosas illas que as veces se agrupan en arquipélagos. Chaira: superficie plana situada a pouca altura sobre o nivel do mar. Sobresae a Gran Chaira Europea. Altiplano: terreo máis ou menos chairo situado a grande altitude sobre o nivel do mar. Destacan as Alturas do Volga, a meseta de Rusia central e a Meseta da PenÃ-nsula Ibérica. Principais sistemas montañosos: Norte: cadea Penina Británica, montes Escandinavos. Centro: macizo Central Francés, montes Metálicos e os montes Tatra. Sur: os Pireneos, os Alpes, os Balcáns, os Cárpatos, o Cáucaso e a cordilleira Penibética. Mares e océanos: Europa atópase rodeada de auga en todo o seu perÃ-metro, excepto polo leste. Principais mares e océanos: m. Mediterráneo no sur, m. Negro no leste e o. Atlántico no oeste. PenÃ-nsulas: Europa ten moitas penÃ-nsulas. Son grandes porcións de terra rodeadas de auga salvo por unha parte, que as une ao continente. 1 Sobresaen a penÃ-nsula Ibérica, a Itálica, a dos Balcáns, a de Crimea e a Escandinava. Illas: En Europa ha numerosas illas, algunhas agrupadas en arquipélagos. Illas de grandes dimensións: No o. Atlántico: Gran Bretaña, Irlanda e Islandia. Illas de mediano e pequeno tamaño: No o. Atlántico: o arquipélago das Canarias. No m. Mediterráneo: Sicilia, Sardeña e Córsega, no leste Creta e Rodas e na parte máis occidental o arquipélago das Baleares. No m Báltico: Gotland. Os RÃ-os De Europa: Son maioritariamente curtos e de pouco caudal, comparados con outros rÃ-os do mundo. Débese á curta distancia entre o nacemento e a desembocadura do rÃ-o. Agrúpanse en 4 vertentes segundo o mar no que desembocan: Vertente ártica: Desembocan no o. Glacial Ãrtico. O seu caudal é regular e adoitan estar xeados durante todo o inverno. Vertente atlántica: Desembocan no o. Atlántico. Son rÃ-os longos e de caudal abundante e regular. Vertente mediterránea: Desembocan no m. Mediterráneo. Son rÃ-os curtos e de caudal irregular. Nacen en montañas próximas á costa. Vertente oriental: Desembocan no m. Negro ou no m. Caspio. Son os rÃ-os máis longos de Europa porque cruzan a Gran Chaira Europea. O seu caudal é abundante e regular. Os Climas E Paisaxes Naturais De Europa: O clima, o relevo e pertencer a unha zona húmida ou seca son os elementos que determinan as paisaxes naturais dunha zona. En Europa existen distintas paisaxes naturais, igual que distintos climas. Clima e paisaxe natural Atlántico: − LocalÃ-zase ao longo da costa occidental europea (dende Noruega ata Portugal). 2 − Temperaturas: suaves durante todo o ano. − Precipitacións: abundantes durante a maior parte do ano, en verán máis escasas. − Vexetación: os carballos, as faias e os castiñeiros; a landa, con herbas baixas e arbustos; e os prados herbáceos, nas zonas máis frÃ-as. − Fauna: o cervo, o raposo, o porco teixo e algunhas aves coma o bufo. Clima e paisaxe natural continental: − LocalÃ-zase na Europa central e oriental, nos territorios máis afastados do mar. − Temperaturas: en invernos suaves, en verán calorosas. − Precipitacións: escasas. − Vexetación: no norte de Europa predominan a tundra (carriza e arbustos ananos resistentes ao frÃ-o) e a taiga (conÃ-feras e bidueiros). Nas terras máis cálidas do centro de Europa predominan os bosques de faias e carballos. En zonas próximas ao Cáucaso e ao mar Caspio medran plantas herbáceas adaptadas á seca. − Fauna: raposos, lobos e roedores coma o lemming, en zonas frÃ-as. Clima e paisaxe natural mediterráneo: − LocalÃ-zase ao longo da costa do Mediterráneo, na PenÃ-nsula Ibérica, na Itálica e nos Balcáns. − Temperaturas: no inverno suaves, no verán calorosas. − Precipitacións: escasas e irregulares, sobre todo en primavera e outono. − Vexetación: bosques mediterráneos de piñeiros e aciñeiras, o maquis, a garriga e a estepa subtropical. − Fauna: o coello, o ourizo, o lirio e a gran variedade de aves, coma a perdiz e o paporrubio. Clima e paisaxe natural de alta montaña: − LocalÃ-zase nas cordilleiras máis altas de Europa, como os Alpes, os Pireneos e os Cárpatos. − Temperaturas: en inverno moi baixas e en verán suaves debido á altitude. − Precipitacións: abundantes, e en inverno en forma de neve. − Vexetación: diminúe a medida que aumenta a altitude. Ao chegar aos 2.500 m é escasa, só atopamos herbas que poden sobrevivir durante varios meses baixo capas de xeo e neve. − Fauna: as propias desta paisaxe son as cabras salvaxes e, nalgúns casos os osos. Clima e paisaxe natural polar: − Dáse nunha estreita franxa do norte de Europa: norte de Islandia, norte da PenÃ-nsula Escandinava e unha parte dos montes Urais. 3 − Temperaturas: moi baixas durante todo o ano. − Precipitacións: abundantes e en forma de neve. − Vexetación: practicamente non existe vexetación, pois esta queda cuberta polo xeo. Só no verán, cando se produce o desxeo, aparece a tundra. − Fauna: o oso polar e o raposo ártico. 4