Unidade Formativa 1 1 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... Unidade Formativa 1 Introdución ao deseño vectorial UNIDADE FORMATIVA 1 Denominación: Introdución ao deseño vectorial Duración: 1 hora MÓDULO FORMATIVO DESEÑO E PRODUCIÓN EDITORIAL 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 2 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... Índice Software gráfico libre e non libre Obtención e instalación Tipos de imaxes e usos Interface gráfica de Inkscape Obtención de recursos gráficos legais Obxectivos Objetivos xerais do curso Coñecer os principais sistemas e modelos que fundamentan os sistemas dixitais de creación de gráficos dixitais. Coñecer, obter e capacitar no uso de ferramentas dixitais para a creación de imaxes vectoriais. Coñecer en detalle as contornas de traballo da edición vectorial, así como as súas ferramentas e as opcións. Localizar e obter imaxes de forma ética e legal para complementar as nosas composicións gráficas. Distinguir entre diferentes tipos de imaxes e saber o seu uso máis adecuado. Crear ou modificar calquera tipo de composición visual, para combinala en calquera proxecto. 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 3 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... Ter presentes os conceptos básicos da cor, composición e escena, para a creación de infografías e composicións complexas. Mellorar a calidade de calquera traballo dixital (presentacións, memorias, páxinas web...) Introdución A creación visual de composicións gráficas está ao orde do día. Sobre todo nestes tempos, onde a comunicación visual é esencial para achegar información en todo ámbito, dende a educación ou o periodismo, ata a publicidade ou a presentación comercial. A infografía é outra forma de representación visual informativa na que se combinan diagramas visuais xunto con texto para resumir ou explicar figurativamente ideas e conceptos. Para esta transmisión de información empréganse diversos tipos de gráficos e signos non lingüísticos e lingüísticos (pictogramas, ideogramas e logogramas) formando descricións, secuencias 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 4 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... expositivas ou narrativas e mesmo interpretativas. Coa intención ante todo didáctica, a infografía naceu como un medio de transmitir información gráfica de forma máis dinámica, viva e imaxinativa. A infografía aplícase principalmente en revistas, documentos, xornais, folletos, páxinas da internet, educación, libros, etc. O propósito é que os gráficos chamen a atención de quen os visualiza polas cores, imaxes ou deseños. Como o seu impacto visual é moi elevado, provoca viralidad na publicación e incrementa en forma exponencial o alcance da mesma. Para a elaboración destas tarefas, traballarase principalmente coa aplicación de deseño Inkscape. Esta ferramenta é un editor de gráficos vectoriais potente, cómoda e de código aberto, especialmente compatible cos estándares que se usan en Internet. Aínda que hai ferramentas específicas para facer infografías, incluso varias web específicas para tal labor (comentaranse en Unidades Formativas vindeiras), este curso centrarse no uso de Inkscape para a creación de infografías, xa que este nos permite elaborar con total liberdade creativa calquera tipo de composición infográfica. Neste curso perséguese que os participantes adquiran as nocións e habilidades necesarias para a creación de elaboradas infografías coas amplas posibilidades que ofrece o mundo vectorial, e por suposto, contando tamén coa propia imaxinación do creador. 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 5 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... Ademais de aprender a usar Inkscape, tamén se tratarán certos aspectos concretos sobre deseño gráfico. Evidentemente non só se aprenderán a facer infografías, senón moitas outras composicións gráficas máis básicas, como sombras, gradientes, logotipos, sinais... que logo completarán e formarán parte das propias infografías finais. Tamén se abordarán outros aspectos interesantes como a busca e obtención de imaxes (fontes de uso legal de imaxes para as nosas composicións), diferenciar entre imaxes de mapas de bits e vectoriais, cando usar unhas ou outras, como integralas nunha mesma composición, e incluso como transformar unhas imaxes dun tipo noutro. O curso é eminentemente práctico. Comezarase con tarefas básicas, para logo ir aumentando paulatinamente complexidade dos traballos para conseguir resultados máis interesantes, logrados, coherentes e integrados. Software Libre e software non libre Software Segundo a RAE, o software é un Conxunto de programas, instrucións e regras informáticas para executar certas tarefas nun computador. Unha definición menos formal, sería que o software é a parte dun computador 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 6 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... non podemos ’romper’ ou ’tocar’ fisicamente, pero que permite que nos comuniquemos coa máquina. Entón un programa informático non é máis cunha secuencia de instrucións que un computador pode interpretar e executar. Código fonte O código fonte dun programa informático é un conxunto de liñas de texto cos pasos que debe seguir un computador para executar devandito programa.No código fonte dun programa está escrito por completo o seu funcionamento e comportamento. O código fonte dun programa está escrito por un programador nalgunha linguaxe de programación, pero neste primeiro estado non é directamente executable polo computador, senón que debe ser traducido a outra linguaxe ou código binario/executable/máquina. Unha vez en código binario ou executable, a máquina será capaz de interpretalo (linguaxe máquina ou código obxecto que si poida ser executado polo hardware da computadora). Para esta tradución úsanse os chamados compiladores, ensambladores, intérpretes e outros sistemas de tradución. Na seguinte imaxe pódese ver os estados dun programa, de forma que, partindo do código fonte (escrito neste caso nunha linguaxe de programación chamado Python), este será traducido por un compilador a código binario ou executable. Neste caso é un programa moi simple, que ao ser executado empregando o código binario, amosará unha xanela coa frase "Hello, world!" (típico primeiro programa que se adoita facer cando se está a comezar a usar unha nova linguaxe de programación). 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 7 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... Como se pode observar na seguinte imaxe, un símil moi común empregado para explicar o concepto de código fonte e código binario está na comparación coa cociña. O código fonte equivalería á receita, neste caso dun biscoito de chocolate. O compilador ou intérprete, neste caso sería o cociñeiro. E obteríase o produto final, o código binario ou executable, que sería o propio biscoito. Software Libre 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 8 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... Unha vez definido o concepto de software e código fonte, chega o momento de ter claro que é software libre e que e o software non libre. Un software para ser considerado libre debe cumprir as 4 liberdades básicas (debe cumprilas todas, non fallando en ningunha delas): Liberade 0. Executar ou programa con calquera propósito (privado, educación, público, comercial, militar...) Liberade 1. Estudar e modificar o programa (necesario ou código fonte) Liberade 2. Copiar e redistribuír ou programa (axudar ao próximo) Liberade 3. Mellorar/adaptar o programa e publicar esas melloras (contribuír á comunidade) O software libre é unha forma ética de entender o desenvolvemento do software, que persegue os valores de creatividade, acceso á ciencia, eficiencia, non discriminación, competitividade, intimidade, cooperación, transparencia, seguridade, e sobre todo o demais, a liberdade. A continuación pódese ver un mapa conceptual que resume moi ben o que é o software libre e todo o compendio de conceptos que 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 9 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... o rodean. Terminoloxía Sinónimos de software libre Software de fontes abertas (SFA) Software aberto Código aberto Open Source FLOSS (Free/Libre Open Source Software): emprega o termo en 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 10 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... castelán "Libre" para evitar confusións co termo en inglés "Free", xa que este pode significar tanto Libre como Gratis, e como xa se comentou anteriormente coas 4 liberdades básicas, o concepto de liberdade vai moito máis aló que o concepto de balde ou gratis. De feito, o software libre non ten porque ser gratis, aínda que na inmensa maioría dos casos a distribución é totalmente gratuíta. Aínda que Open Source (Código Aberto) non sexa exactamente o mesmo que o Free Software (Software Libre), sobre todo dende o punto de vista filosófico, a efectos prácticos, para os usuarios finais que van empregar o software pódese considerar o mesmo. De aí o termo FLOSS, que trata de xuntar as dúas correntes (a da FSF e a OSI) baixo un mesmo concepto, sendo un termo imparcial respecto a ámbalas dúas filosofías. Antónimos de software libre Software privativo Software privado Software propietario ou con propietario (acepción non moi correcta, xa que o software libre tamén ten propietario, un propietario que decide compartir libremente a súa obra baixo unhas condicións especificadas cunha licenza libre) Software non libre 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 11 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... Non-Free Software Aínda que inicialmente poida sonar algo raro, a acepción máis empregada é a de software privativo. Non se debería empregar o termo de software propietario, polo indicado anteriormente. Organizacións en prol do software libre Existen moitas organizacións, asociacións e incluso estados que loitan, defenden e levan a cabo significativas políticas que beneficien o desenvolvemento, adopción e uso do software libre. A continuación nomearanse algunhas das máis destacadas para así ter unha referencia da ampla comunidade do software libre, tanto a nivel internacional como nacional. Organizacións internacionais Free Software Fundation (FSF): organización creada en 1985 polo seu fundador e actual (2016) presidente Richard Stallman e outros entusiastas do software libre co propósito de difundir este movemento. Nos seus inicios, a FSF destinaba os seus fondos principalmente a contratar programadores para que escribisen software libre. A partir de mediados da década de 1990 existen xa moitas compañías e autores individuais que escriben software libre, 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 12 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... por iso os empregados e voluntarios da FSF centraron o seu traballo fundamentalmente en asuntos legais, organizativos e promocionais en beneficio da comunidade de usuarios de software libre. A FSF está detrás das licenzas GPL e o Proxecto GNU. Open Source Initiative (OSI, non confundir con ISO, que é a Organización Internacional para a Estandarización): é unha organización adicada á promoción do código aberto. Foi fundada 1998 por Bruce Perens e Eric S. Raymond. O obxectivo desta organización era limitar a carga ideolóxica e filosófica do software libre e tentar acercar o software aberto ás empresas e estados cunha visión máis pragmática. De aí que empreguen o termo Open Source, evitando así tamén a confusión da palabra free en inglés. Free Software Foundation Europa (FSFE): fundouse en 2001 como unha organización irmá e independente da Free Software Foundation dos Estados Unidos. Traballa en tódolos aspectos relacionados co software libre en Europa, especialmente no Proxecto GNU. É tamén un centro de información competente para políticos, avogados e xornalistas, co fin de garantir o futuro legal, político e social do software libre. Organizacións nacionais e locais 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 13 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... CENATIC: O Centro Nacional de Referencia de Aplicación das Tecnoloxías da Información e a Comunicación é unha Fundación Pública Estatal española, único proxecto estratéxico do Goberno de España para a promoción do software de fontes abertas en todos os ámbitos da sociedade. É un centro pioneiro en España para a difusión e uso das fontes abertas nas Tecnoloxías da Información e a Comunicación (TIC). Promovida polo Ministerio de Industria, Turismo e Comercio (a través da Secretaría de Telecomunicacións e para a Sociedade da Información e a entidade pública Red.es) e a Junta de Extremadura, que ademais conta no seu Padroado coas comunidades autónomas de Andalucía, Asturias, Aragón, Cantabria, Cataluña, Galicia, Illes Balears e País Vasco. Tamén forma parte do Padroado de CENATIC a empresa Telefónica. Mancomun: portal web promovido pola Axencia para a Modernización Tecnolóxica de Galicia que pretende servir como portal de referencia e aglutinador de todas as iniciativas sobre software libre e de fontes abertas (FLOSS) que se están a desenvolver en Galicia dende os diferentes ámbitos; institucional, empresarial, educativo, voluntariado, etc. con dous obxectivos principais: 1. Servir como canle de comunicación pública na que informar das distintas iniciativas FLOSS, non só da 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 14 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... Administración Autonómica, senón tamén do resto de axentes promotores do software libre en Galicia. 2. Proporcionar un conxunto integrado de servizos dirixidos a promover a difusión, formación, desenvolvemento ... do software libre e de fontes abertas en Galicia. Oficina de Software Libre do CIXUG: Servizo de apio técnico e formación en software libre para as tres universidades galegas (USC, UDC e UVigo) GULs (Grupos de Usuarios de Linux) de Galicia: Diversos grupos e asociacións de usuarios galegos que proporcionan, apoian e levan a cabo actos de volutariado (formación, divulgación...) a prol do software libre. Trasno: O Proxecto Trasno é unha comunidade aberta de voluntarios que se dedican a localizar software libre ao galego. Isto é: é un proxecto de colaboración por medio da Internet para traducir (localizar) aplicativos informáticos ao galego é un proxecto que se dedica só ao software libre é un proxecto formado por voluntarios que contribúen o seu tempo e esforzo a esta actividade 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 15 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... é un punto de encontro para todos aqueles que queremos que haxa tecnoloxía informática en galego Comunidade O Zulo: Comunidade sen cor nin afinidade política, que colabora a través da rede para impulsar o software e a cultura libre. Somos un grupo multidisciplinar: cociñeir@s, biólog@s, informátic@s, xubilad@s, avogad@s con intereses comúns no mundo da tecnoloxía e GNU/Linux. Ghandalf: entidade sen ánimo de lucro que traballa na consecución do obxectivo xeral da construción dunha sociedade do coñecemento baseada nos principios de libre acceso e uso do software e da información. Xeopesca: Asociación cos fins de: Desenvolver, promocionar, investigar e divulgar o uso das ferramentas libres (software e/ou hardware) na sociedade Promoción da pesca sostible e responsable. Preservación do medio ambiente mariño. Colaboración coas cofrarías de pescadores e ou institucións semellantes e organismos adicados a investigación pesqueira. Galpon.Org: Asociación Cultural sen ánimo de lucro 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 16 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... adicada a promover e difundir o emprego do Software Libre na sociedade galega. O seu ámbito de actuación principalmente é a provincia de Pontevedra, en Galicia, España. GPUL: Grupo de usuarios máis antigo de Galicia afincada na Facultade de Informática de Universidade da Coruña que aporta múltiples actos formativos, culturais e eventos tecnolóxicos de ámbito nacional e incluso internacional. Amigus: Agrupación cultural, deportiva e tecnolóxica a prol do software libre Melisa: Asociación de usuarios afincada en Melide que levan a cabo múltiples actividades de promoción, dibulgación, formación en software libre no concello e arredores. Empresas AGASOL: asociación de empresas galegas de software libre que se agrupan para intentar acadar maiores oportunidades de negocio así como para exercer como interlocutores coas distintas Administracións e a sociedade civil galega. Os seus principais obxectivos son: Promocionar o software libre como ferramenta válida para desenvolver a sociedade da información en Galicia. 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 17 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... Servir de interlocutor ante a Administración pública galega para apoiala e asesorala no proceso de migración e implantación de software libre e estándares abertos. Fomentar e organizar a colaboración entre os seus socios, de maneira que poidan facilitarse e xerarse novas oportunidades de negocio. ASOLIF: Federación Nacional de Empresas de Software Libre ou Asolif (de Asociacións de Software Libre Federadas) é unha federación de empresas españolas de software libre. Creouse a principios de 2008 e fórmana máis de 200 empresas do sector, divididas en nove asociacións rexionais, de Andalucía, Aragón, Canarias, Castela e León, Cataluña, Comunidad de Madrid, Comunidade Valenciana, Galicia e País Vasco. Os seus obxectivos son defender e promocionar os intereses das empresas dedicadas ao software libre. Cultura Libre e Creative Commons Cultura Libre A cultura libre é unha corrente de pensamento que promove a liberdade na distribución e modificación de traballos creativos baseándose no principio do contido libre para distribuír ou 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 18 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... modificar traballos e obras creativas, usando Internet así como outros medios. É un movemento que se contrapón ás medidas restritivas dos dereitos de autor, que varios membros do movemento alegan que tamén obstaculizan a creatividade. A cultura libre está conformada por 4 correntes de pensamento: Dominio Público: O dominio público sempre existiu ao longo dos máis de 100 milenios que ten a humanidade, ata que fai tres séculos aparecen os dereitos de autor. Aínda existindo os dereitos de autor, estes teñen unha vixencia limitada dependendo do país de publicación, a cal oscila entre 5 e 7 décadas. Polo que a maioría de obras publicadas antes de 1940 hoxe en día atópanse baixo o dominio público. Moitos autores de obras de finais do século XX e principios do século XXI decidiron publicar as súas obras en dominio público en lugar de publicalas con dereitos reservados. Copyleft (ou licenza protectora): Trátase dunha práctica que consiste no exercicio do dereito de autor co obxectivo de permitir a libre distribución de copias e versións modificadas dunha obra ou outro traballo, esixindo que os mesmos dereitos sexan preservados nas versións modificadas. Aplícase a programas informáticos, obras de arte, cultura, ciencia, ou calquera tipo de obra ou 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 19 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... traballo creativo que sexa rexido polo dereito de autor. O termo xorde nas comunidades de software libre como un xogo de palabras ao redor de copyright: «dereito de autor», en inglés (literalmente «dereito de copia») con outro sentido, o de left: pretérito do verbo deixar ou permitir (literamente «deixar copiar»), así como esquerda, en contraste con right, que é dereito. Considérase que unha licenza libre é copyleft cando, ademais de outorgar permisos de uso, copia, modificación e redistribución da obra protexida, contén unha cláusula que dispón unha licenza similar ou compatible ás copias e ás obras derivadas. Licenzas Creative Commons Software Libre As obras en dominio público poden utilizar tamén formatos libres. Cultura Libre tamén é o título do libro do 2004 por Lawrence Lessig. Hoxe en día, a expresión é sinónimo de moitos outros movementos, incluíndo o hacker, o movemento copyleft, entre moitos outros. Definición das obras culturais libres (2007, Freedomdefined.org): Usar o traballo e desfrutar dos beneficios do seu uso 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... Estudar o traballo e aplicar o coñecemento adquirido Facer e redistribuír copias, totais ou parciais, da información ou expresión Facer cambios e melloras, e distribuír os traballos derivados Como se pode observar, son case idénticas as 4 liberdades do software libre. Licenza Definición Autorización formal con carácter contractual que o propietario dun software outorga a un usuario para que poida exercer “actos de explotación” legal sobre o mesmo. En definitiva, é un texto legal no que se acorda o que pode facer e o que non pode facer un usuario cunha obra. Dependendo da licenza, esta pode restrinxir o uso (privativa) ou ben garantir a liberdade de uso (libre). Depende dos termos da licenza. Tipos de licenzas Toda obra técnica, literaria ou artística está automaticamente protexida polo Copyright ©. Non hai que facer nada. O problema xorde cando a túa obra a queres compartir con máis xente. Hai dúas opcións: 20 de 74 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 21 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... Escribir pola túa conta unha serie de regras que deben se deben cumprir (a túa propia licencia) para o uso da túa obra, limitando ou favorecendo o uso da mesma. Iso obrigaría a calquera usuario a ler e interpretar as túas condicións, e incluso faría necesario o uso dalgún avogado especialista en dereito intelectual para estar seguros ao 100% dos dereitos de uso, modificación e compartición posterior. Isto é o que adointan facer todas as obras privativas. Empregar algunha das licencias coñecidas para que os usuarios que queiran empregar a túa obra xa saiban que poden e non poden facer con ela. É o que adoitan facer os proxectos e obras libres. Licenzas software Na seguinte imaxe resúmese o grupo de licenzas que se poden atribuír ao software, aínda que tamén se poderían aplicar a calquera outro tipo de obra. 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 22 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... Dentro das licenzas software libres, existen dous grandes grupos: Recíprocas (baixo o amparo do Copyleft): tratan que calquera software derivado (modificado) manteña as 4 liberdades básicas (usar, estudar, copiar e redistribuír modificacións). O exemplo máis claro é a licenzas GPL (General Public License). Na seguinte ligazón atópase máis información texto legal, guía rápida, preguntas frecuentes - sobre a licencia GPL e derivadas e Copyleft: gnu.org/licenses/licenses.es.html. Nesta outra ligazón, atoparanse un listado de licencias compatibles con GPL, incompatibles e licenzas non libres: gnu.org/licenses/license-list.html Permisivas ou "Súper-libres": permiten que calquera software derivado poida cambiar as condicións de liberdade da licenza orixinal, incluso chegar a privatización do código da 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 23 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... nova obra derivada. Exemplo deste tipo de licenzas son a licenza BSD (Berkeley Software Distribution) e a MPL (Mozilla Public Licence) Existen un medio cento de licencias libres coñecidas, fronte as innumerables licenzas privativas, xa que existe unha licenza privativa por software privativo. Licenzas para outras obras Para produtos que non sexa software, como por exemplo, documentación, obras artísticas, de entretemento ou educativas, tamén se poderían empregar as licenzas software, a GPL por exemplo. Pero neste caso habería que indicar cal é o significado de "código fonte" en cada caso particular. De aí que non sexa habitual usar GPL ou outras licenzas software para licenciar de outro tipo de obras que non sexan software. Exemplos de licenzas libres para obras non software: Creative Commons (coméntanse máis adiante) GFDL (GNU Free Documentation License): Para calquera tipo de documentación, manual ou dicionario. FreeBSDL (FreeBSD Documentation License): Igual ca anterior, pero sen copyleft. DSL (Design Science License): Para datos en xeral (con copyleft) 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 24 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... FreeArt (Free Art License): Para obras artísticas (con copyleft). A continuación amósase mapa conceptual que resume e aclara todo o relacionado coas licenzas libres. Creative Commons Un caso especial e moi empregado para licenciar calquera obra (non habitual para o software) son as licencias Creative Commons. Creative Commons (CC), que significa "[bens] comúns creativos" 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 25 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... é unha organización sen ánimo de lucro, cuxa oficina central está situada na cidade de Mountain View, no estado de California (Estados Unidos). Dita organización permite usar e compartir tanto a creatividade como o coñecemento a través dunha serie de instrumentos xurídicos de carácter gratuíto. Devanditos instrumentos xurídicos consisten nun conxunto de "modelos de contratos de licenciamento" ou licenzas de dereitos de autor (licenzas Creative Commons ou licenzas CC) que ofrecen ao autor dunha obra unha maneira simple e estandarizada de outorgar permiso ao público en xeral de compartir e usar o seu traballo creativo baixo os termos e condicións da súa elección. Neste sentido, as licenzas Creative Commons permiten ao autor cambiar facilmente os termos e condicións de dereitos de autor da súa obra de "todos os dereitos reservados" a "algúns dereitos reservados". As licenzas Creative Commons non substitúen aos dereitos de autor (Copyright), senón que se apoian nestes para permitir modificar os termos e condicións da licenza da súa obra da maneira que mellor satisfaga as súas necesidades. A organización foi fundada en 2001 por Lawrence Lessig (exprofesor de dereito da Universidade de Stanford e especialista 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... en ciberdereito), Hal Abelson e Eric Eldred co soporte do Center for the Public Domain. O primeiro conxunto de licenzas de copyright foi lanzado en decembro de 2002. En 2008, había estimados uns 130 millóns de traballos baixo licenzas Creative Commons. En outubro de 2011, só Flickr albergaba máis de 200 millóns de fotos con licenzas Creative Commons. A fins de 2015 había máis de 1.100 millóns de traballos baixo licenzas Creative Commons en todo o mundo. Estas licenzas foron entendidas por moitos como unha maneira que teñen os autores de tomar o control de como queren compartir a súa propiedade intelectual. Entendendo as licenzas Creative Commons As licenzas Creative Commons ou CC están inspiradas na licenza GPL vista antes, compartindo boa parte da súa filosofía. A idea principal detrás delas é posibilitar un modelo legal axudado por ferramentas informáticas, para así facilitar a distribución e o uso de contidos. Existe unha serie de licenzas Creative Commons, cada unha con diferentes configuracións, que permite aos autores poder decidir a maneira na que a súa obra vai circular na internet, entregando liberdade para citar, reproducir, crear obras derivadas e ofrecela publicamente, baixo certas restricións. Aínda que orixinalmente foron redactadas en inglés, as licenzas 26 de 74 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 27 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... foron adaptadas a varias lexislacións noutros países do mundo. Entre outros idiomas, foron traducidas ao español, ao portugués, ao galego, ao eúscaro e ao catalán a través do proxecto Creative Commons International. Condicións Attribution / Atribución (BY) Share Alike / Compartir Igual (SA) No-Commercial / Require a referencia ao autor orixinal Permite obras derivadas baixo a mesma licenza ou similar (posterior ou outra versión por estar en distinta xurisdición) Obriga a que a obra non sexa utilizada Non Comercial (NC) con fins comerciais No Derivative Works / Non Derivadas (ND) Non permite modificar a obra de ningunha maneira Licenzas posibles Estes módulos combínanse para dar lugar ás seis licencias de Creative Commons: Attribution / Atribución (CC BY) 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 28 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... Attribution Share Alike / Atribución- (CC-BY- CompartirIgual SA) Attribution No Derivatives / Atribución- (CC BY- NonDerivadas ND) Attribution No-Commercial / Atribución- (CC BY- NonComercial NC) Attribution No-Commercial Share Alike / (CC BY- Atribución-NonComercial-CompartirIgual NC-SA) Attribution No-Commercial No Derivatives / (CC BY- Atribución-NonComercial-NonDerivadas NC-ND) A lexislación en España esixe a condición de Atribución en todo caso. A condición de Compartir Igual (derivadas baixo a mesma licenza) e a de NonDerivadas son incompatibles entre si, e é posible non incluír nin unha nin outra. Igualmente a condición de NonComercial é opcional. Dominio público Existen dúas licenzas Creative Commons para o dominio público, é dicir, para que os traballos poidan ser redistribuídos e manipulados de maneira completamente libre e sen restricións, xa sexa comercial ou non comercialmente. 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 29 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... Dedicación a Dominio Público (CC0) O autor desta obra renunciou aos seus dereitos de autor á mesma, pasando a formar parte do dominio público, de modo que o beneficiario pode usar a obra libremente para calquera fin sen necesidade de solicitar permiso ao autor de tal obra. Etiqueta de Máis que unha licenza trátase dunha etiqueta, a Dominio cal resalta que o traballo xa se atopa baixo o Público dominio público e que o beneficiario pode usar a obra libremente para calquera fin sen necesidade de solicitar permiso ao autor de tal obra. Refelxión sobre Creative Commons e a liberdade A licenza Creative Commons CC-BY pódese considerar libre nos preceptos explicados nos apartados anteriores? Verdadero Falso Verdadero É verdadeiro, xa que o único ao que está obrigado o usuario é indicar o autor se usa a súa obra na súa creación. A licenza Creative Commons CC-SA pódese considerar libre nos preceptos explicados nos apartados anteriores? Verdadero Falso Verdadero É verdadeiro, xa que non limitas o uso da túa obra, obrigando unicamente ao usuario 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 30 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... a manter unha licenza compatible en caso de que use ou modifique a túa obra nunha creación propia. A licenza Creative Commons BY-ND pódese considerar libre nos preceptos explicados nos apartados anteriores? Verdadero Falso Falso Falso, xa que non permite publicar obras modificadas da obra orixinal A licenza Creative Commons CC-NC pódese considerar libre nos preceptos explicados nos apartados anteriores? Verdadero Falso Falso Falso, xa que falla na liberdade 0, pois non permite calquera uso da obra, xa que limita o uso comercial. Formatos estándar Definición: Estándar aberto Estándar aberto (según Wikipedia) é unha especificación dispoñible publicamente para lograr unha tarefa específica. A especificación debe ser desenvolvida en proceso aberto a toda a industria e tamén debe garantir que calquera a pode usar sen necesidade de pagar regalías ou render condicións a ningún outro. Ao permitir a todos o obter e implementar o estándar, poden incrementar e permitir a compatibilidade e interoperabilidade entre distintos compoñentes de hardware e software, xa que calquera co coñecemento técnico necesario e recursos pode construír produtos que traballen cos doutros vendedores, os cales comparten no seu deseño basee o estándar. Os estándares abertos teñen as seguintes calidades (seguindo a definición de Bruce Perens): 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 31 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... Dispoñibilidade: os estándares abertos deben estar dispoñibles para a súa lectura e uso. Capacidade de elección: cun estándar aberto, debe ser posible elixir o uso do mesmo, sen restrinxir o cliente a un distribuidor ou grupo concreto. Sen regalías: os estándares abertos deben estar dispoñibles sen custo algún para o seu uso. Non discriminación: a elección de uso debe ser por motivos puramente técnicos. Extensión ou redución: os usos poden ser ampliados ou utilizar só un subconxunto do estándar. Prácticas abusivas: o estándar pode limitar o seu uso só para evitar tácticas subversivas de tipo "abraza-e-estende", como o limitar certo tipo de extensións propietarias. HTML (páxinas web), TXT (texto plano), JPEG (imaxe bitmap) ou PDF (documentación non editable) son exemplos de formatos de arquivo abertos. DOC (MS Word), DWG (Autocad) ou WMV (Windows Media Vídeo) son exemplos de formatos pechados. Os estándares abertos tiveron unha importancia crítica para o desenvolvemento das novas tecnoloxías. Un exemplo disto son os protocolos da internet que permitiron, grazas á súa difusión aberta e a creación de implementacións interoperables, o seu propio desenvolvemento e o de multitude de aplicacións: correo electrónico, a World Wide Web, transferencia de ficheiros, etc. O risco de usar formatos pechados ou propietarios é depender dun único provedor para acceder aos nosos propios arquivos, creando unha gran dependencia cara ao software que permite o seu uso (normalmente único no mercado), de forma que se nun futuro devandito provedor pechase o seu negocio ou ben soportase unha nova versión do seu produto, poderiamos perder información. Boa práctica: formatos abertos para documentación PDF, para documentos finais PDF (do inglés Portable Document Format, Formato de Documento Portátil) é un formato de almacenamento de 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 32 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... documentos, desenvolvido pola empresa Adobe Systems. Está especialmente ideado para documentos susceptibles de ser impresos, xa que especifica toda a información necesaria para a presentación final do documento, determinando todos os detalles de como vai quedar, non requiríndose procesos anteriores de axuste nin de maquetación. Cada vez utilízase máis tamén como especificación de visualización, grazas á gran calidade das fontes utilizadas e ás facilidades que ofrece para o manexo do documento, como procuras, hiperenlaces, etc. Debería ser o formato empregado para documentos finais, que non vaian requirir modificacións por parte de terceiros. Incluso, para presentacións, é moi recomendable levar por duplicado a presentación dixital, en formato PDF e no formato da aplicación de presentacións. ODF, para documentos editables Formato de Documento Aberto para Aplicacións Ofimáticas de OASIS (en inglés, OASIS Open Document Format for Office Applications), tamén referido como OpenDocument ou ODF, é un formato de ficheiro estándar para o almacenamento de documentos ofimáticos tales como follas de cálculo, memorandos, gráficas e presentacións. O seu desenvolvemento foi encomendado á organización OASIS (siglas de Organization for the Advancement of Structured Information Standards) e está baseado nun esquema XML inicialmente creado por OpenOffice.org. Formatos de imaxe Tipos de imaxes Unha imaxe dixital ou gráfico dixital é unha representación bidimensional dunha imaxe a partir dunha matriz numérica, frecuentemente en binario (uns e ceros). Dependendo de se a resolución da imaxe é estática ou dinámica, pode tratarse dunha 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 33 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... imaxe de mapa de bits ou dun gráfico vectorial. Imaxe de mapa de bits Unha imaxe en mapa de bits (bitmap), imaxe ráster ou imaxe de píxeles, é unha estrutura ou ficheiro de datos que representa unha reixa rectangular de píxeles ou puntos de cor, denominada matriz, que se pode visualizar nun monitor, papel ou outro dispositivo de representación. Ás imaxes en mapa de bits adóitallas definir pola súa altura e anchura (en píxeles) e pola súa profundidade de cor (en bits por píxel), que determina o número de cores distintas que se poden almacenar en cada punto individual, e por tanto, en gran medida, a calidade da cor da imaxe. Imaxe vectorial É unha imaxe dixital formada por obxectos xeométricos dependentes (segmentos, polígonos, arcos, muros, etc.), cada un deles definido por atributos matemáticos de forma, de posición, 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 34 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... etc. Por exemplo un círculo de cor azul quedaría definido pola posición do seu centro, o seu radio, o grosor de liña e a súa cor de recheo. Este formato de imaxe é completamente distinto ao formato das imaxes de mapa de bits formados por píxeles. O interese principal dos gráficos vectoriais é poder ampliar o tamaño dunha imaxe a vontade sen sufrir a perda de calidade que sofren os mapas de bits. Da mesma forma, permiten mover, estirar e retorcer imaxes de maneira relativamente sinxela. O seu uso tamén está moi estendido na xeración de imaxes en tres dimensións tanto dinámicas como estáticas. Entón as imaxes de mapa de bits distínguense dos gráficos vectoriais en que estes últimos representan unha imaxe a través do uso de obxectos xeométricos como curvas de Bézier e polígonos, non do simple almacenamento da cor de cada punto na matriz. Transformación de imaxes É posible transformar unha imaxe de mapa de bits a vectorial e viceversa. A transformación dun mapa de bits a un formato vectorial chámase 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 35 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... vectorización. Este proceso normalmente leva a cabo ou ben manualmente (calcando o mapa de bits con curvas de Bézier ou polígonos vectoriais) ou ben con axuda dun programa específico, como por exemplo o Inkscape. O proceso inverso, converter unha imaxe vectorial nunha imaxe de mapa de bits, é moito máis sinxelo e chámase rasterización. Formatos de imaxe Existen multitude de formatos de imaxe para almacenar a información necesaria para que os computadores poidan interpretala e amosala por pantalla. Existen formatos estándares/libres e pechados (cerrados empregados por programas de edición privativos). A continuación amosarase unha lista dos formatos máis empregados. Formatos de imaxes de mapas de bits png: (siglas en inglés de Gráficos de Rede Portátiles, pronunciadas "ping") é un formato gráfico baseado nun algoritmo de compresión sen perda para bitmaps non suxeito a patentes. Este formato foi desenvolvido en boa parte para liquidar as deficiencias do formato GIF e permite almacenar imaxes cunha maior profundidade de contraste e outros 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 36 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... importantes datos. Soporta transparencias. Posiblemente sexa o mellor formato de imaxe ao cal exportar. jpg ou jpeg: (Joint Photographic Experts Group) é o formato de imaxe máis común, utilizado polas cámaras fotográficas dixitais e outros dispositivos de captura de imaxe e tamén para o almacenamento e a transmisión de imaxes fotográficas na internet. Emprega habitualmente un algoritmo de compresión con perda para reducir o tamaño dos arquivos de imaxes, isto significa que ao descomprimir ou visualizar a imaxe non se obtén exactamente a mesma imaxe da que se partía antes da compresión. Non soporta transparencias. jp2: JPEG 2000 pode traballar con niveis de compresión maiores que os de JPEG sen incorrer nos principais defectos do formato anterior con altas taxas de compresión: xeración de bloques uniformes e aspecto borroso. Tamén se adapta mellor á carga progresiva das imaxes. Unha vantaxe de JPEG2000 é a posibilidade de poder seleccionar unha "área de interese", evitando transmitir detalles de toda a extensión da imaxe. Soporta transparencias. gif: No seu momento foi un formato gráfico moi empregado na Inernet, tanto para imaxes como para animacións. Ten un formato de 8 bits (256 cores máximo, o cal o limita moito a día de hoxe), con soporte de animación por cadros. 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 37 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... tiff: formato de imaxe moi empregado na industria gráfica e na fotografía profesional pola súa versatilidade e compresión non destrutiva (sen perda). Un aspecto moi práctico do formato TIFF é que permite almacenar máis dunha imaxe no mesmo arquivo. webp: (pronunciado «weppy») é un formato gráfico en forma de colector, que soporta tanto compresión con perda como sen ela. Desenvolvido por Google. Como derivado do formato de vídeo VP8, é un proxecto irmán do formato WebM, e está liberado baixo a licenza libre BSD. O formato pretende ser un novo estándar aberto para gráficos en cor verdadeira con compresión con perda, e por tanto sendo presentado como competidor directo do esquema JPEG, fronte ao que se espera superar na produción de arquivos de menor tamaño cunha calidade de imaxe comparable. ico: formato para iconos. Se se crea un icono con varias representacións e tamaños, deberían ir cada un nunha capa diferente. raw: Negativo dixital, imaxe directa do sensor dunha cámara dixital sen perda cun mínimo de 10 bits por cor (rgb), xeralmente inclúe Exif. Formatos de imaxes vectoriais 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 38 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... svg: O formato vectorial por excelencia a día de hoxe. Do inglés Scalable Vector Graphics (Gráficos Vectoriais Redimensionables), é un formato de gráficos vectoriais bidimensionales, tanto estáticos como animados, en formato interno XML, cuxa especificación é un estándar aberto desenvolvido polo W3C, que se converteu nunha recomendación do propio W3C en setembro de 2001, polo o que a día de hoxe é soportado por todos os navegadores de Internet. Actualmente hai moitos programas de deseño gráfico que o soportan. Entre os que son software libre o máis popular é Inkscape. A Suite Ofimática libre LibreOffice, incorpora Draw, programa exclusivo para traballar con SVG e outros arquivos gráficos vectoriais. Tamén hai editores en liña que permiten abrir arquivos ou crealos como , Vector Paint, Method Draw, svgreal ou Draw SVG. ps: Postcript, linguaxe xenérica de descrición de páxinas baseado en vectores, creado e patentado por Adobe. PostScript é unha potente linguaxe de programación baseado en pila. Compatible coa maioría de impresoras láser. eps: Encapsulated PoiiistScript, é un arquivo PostScript que almacena pequenos gráficos vectoriais, a diferenza dos que almacenan unha ou varias páxinas enteiras. pdf: En esencia non é un formato gráfico propiamente dito, 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 39 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... senón un formato de almacenamento de documentos, que permite almacenar texto con formato, imaxes de diferentes tipos, etc. É unha versión simplificada de PostScript; permite conter múltiples páxinas e ligazóns. Software de deseño Editor de gráficos vectoriais Un editor de gráficos vectoriais é unha aplicación informática que permite ao usuario crear e editar imaxes de gráficos vectoriais de forma interactiva na pantalla dun computador e gardalas nun dos tantos formatos de gráficos vectoriais, como EPS, PDF, WMF, SVG ou VML. Algúns editores de gráficos vectoriais teñen soporte para animación, mentres que outros están orientados especificamente á produción de gráficos animados. Xeralmente os gráficos vectoriais son máis adecuados para a animación, aínda que existen tamén ferramentas de animación baseadas en gráficos de mapa de bits. Os editores de gráficos vectoriais están estreitamente relacionados co software de autoedición como Scribus, quen tamén comunmente inclúen algunhas ferramentas de debuxo de gráficos vectoriais (que polo común son menos poderosas que as dos editores de gráficos vectoriais independentes como Inkscape). Os editores de gráficos vectoriais modernos son capaces de, e a miúdo preferibles para, o deseño de documentos únicos (como carteis ou folletos) dunhas poucas páxinas; os programas de autoedición son máis apropiados para documentos de maior extensión ou estandarizados. Os editores de gráficos vectoriais especiais son usados no deseño asistido por computadora (CAD). Estes non son aptos para gráficos artísticos ou decorativos, pero son ricos en librerías de obxectos e ferramentas usadas para asegurar a precisión e o cumprimento de estándares en debuxos e planos. 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 40 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... Finalmente, os programas de gráficos 3D, como por exemplo Blender, poden considerarse extensións dos editores de gráficos vectoriais tradicionais, e teñen en común algúns conceptos e ferramentas. Deseño gráfico Deseño gráfico O deseño gráfico é unha actividade que consiste en proxectar comunicacións visuais destinadas a transmitir mensaxes 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 41 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... específicas a grupos sociais, con obxectivos determinados. Esta actividade axuda a optimizar as comunicacións gráficas. Tamén se coñece co nome de deseño en comunicación visual, deseño de comunicación visual ou deseño visual. Dado o crecemento veloz e masivo no intercambio de información, a demanda de deseñadores gráficos é maior que nunca, particularmente a causa do desenvolvemento de novas tecnoloxías e da necesidade de prestar atención aos factores humanos que escapan á competencia dos enxeñeiros que as desenvolven. Algunhas clasificacións difundidas do deseño gráfico son: o deseño gráfico publicitario, o deseño editorial, o deseño de identidade corporativa, o deseño web, o deseño de envase, o deseño tipográfico, a cartelería, a señalética... Aplicacións para o deseño gráfico Deseño vectorial Imaxe vectorial: Formada por obxectos xeométricos independentes (segmentos, polígonos, arcos, etc.), cada un deles definido por distintos atributos matemáticos de forma, de 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 42 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... posición, de color, etc Exemplos de software: Inkscape, LibreOffice Draw DTP (Desktop Publishing) Texto + Imaxes (vectoriais e bitmaps) «Publicación de escritorio»: habilidades de disposición de elementos nas páxinas (maquetación) Colocar de forma atractiva/artística texto+imaxes para transmitir o mellor posible e coa máxima eficiencia unha mensaxe/información Exemplo de software: Scribus Retoque fotográfico Imaxe mapa de bits (bitmaps, imaxe matricial, imaxe raster): Formada por unha reixa rectangular de pixeles ou puntos de color. Exemplo de software: GIMP, Krita Procesador de textos WYSIWYG 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 43 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... WYSIWYG é o acrónimo de What You See Is What You Get (en galego, "o que ves é o que obtés") Texto + imaxes. Pero sobre todo texto. Non hai control total sobre os elementos a hora de interactuar entre eles. Exemplos de software: LibreOffice Writer, Calligra Suite Deseño vectorial - fonte a - DTP Deseño verctorial Elemento base Obxectivo Lenzo Crear imaxes ou logos individuais DTP (Desctop Publishing) Modelos (plantillas) Crear composicións (textos + imaxes) finais Texto e imaxes adoitan Composición actuar como obxectos Texto e imaxes independentes (aínda interactúan entre eles que poden chegar a (fluxo de texto) interactuar) 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 44 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... Procesador Non inclúen procesador de textos de textos Resultado 1 soa páxina/lenzo Soen incluír un procesador de texto simple Varias páxinas Poden crearse marcos Marcos de Habitualmente de texto dependentes, texto independentes de forma que o texto continúe dun a outro Retoque fotográfico - fronte a - Deseño vectorial Retoque fotográfico Deseño vectorial Elemento básico Composición Creacións principal Tipografías Reutilización Conversión Píxel Vector Malla de puntos Fórmulas matemáticas Retoque fotografías Creación de logotipos, sinais, infografías... Integración con Boa integración con tipografías complexa tipografías Pouca e complexa Fácil Conversión a Conversión a bitmap 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 45 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... vectorial difícil fácil Cada cousa para o que é Para crear/manipular imaxes Vectorial: Inksape Retoque fotográfico: Gimp Para crear contido textual Procesador de texto: Writer de LibreOffice Táboas: Clac de LibreOffice Para presentación final profesional de artigos ou libros: DTP: Scribus Deseño vectorial Existen un bo número de editores de imaxes vectoriais, tanto libres como privativos, pero entre eles todos destaca Inkscape, tanto pola súa potencia e versatilidade, como pola súa madurez e perspectivas de futuro. Por iso foi elixido como ferramenta base para este curso de creación de deseños vectoriais e infografías. Inskcape 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 46 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... Como xa se veu comentando en apartados anteriores, Inkscape é un editor de gráficos vectoriais gratuíto e de código libre que non ten que envexarlle nada a programas privativos como Adobe Illustrator, Freehand ou CorelDraw. Con Inkscape pódense crear e editar calquera tipo de diagramas, liñas, gráficos, logotipos, e ilustracións complexas como infografías. O formato principal que utiliza o programa é Scalable Vector Graphics (SVG), aínda que pode importar e exportar moitos outros formatos de imaxe. Inkscape ten como obxectivo proporcionar aos usuarios unha ferramenta libre de código aberto de elaboración de gráficos en formato vectorial escalable (SVG) que cumpra completamente co estándares XML, SVG e CSS2. Inkscape atópase desenvolvido principalmente para o sistema operativo GNU/Linux, pero é unha ferramenta multiplataforma e funciona en Windows, MacOS, e outros sistemas derivados de Unix. Éstá dispoñible en moitas linguas, máis de 60, incluíndo sistemas de escritura complexos (como sistemas de escritura de dereita a esquerda como árabe, hebreo...). Entre as moitas características soportadas en Inkscape inclúense 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... figuras regulares, trazos, texto, marcadores, clons, mesturas de canais alfa, transformacións, gradientes, patróns e agrupamentos. Inkscape tamén soporta metadatos Creative Commons, edición de nodos, capas, operacións complexas con trazos, vectorización de arquivos gráficos, texto en trazos, aliñación de textos, edición de XML directo e moito máis. Pode importar formatos como Postscript, JPEG, PNG, e TIFF e exporta PNG así como moitos formatos baseados en vectores. O obxectivo principal de Inkscape é crear unha ferramenta de debuxo potente e cómoda, totalmente compatible co estándares XML, SVG e CSS. Tamén queren manter unha próspera comunidade de usuarios e desarrolladores usando un sistema de desenvolvemento aberto e orientado ás comunidades, e estando seguros de que Inkscape sexa fácil de aprender, de usar e de mellorar. Ficha técnica (a agosto 2017) Desenvolvedores Equipo Inkscape Versión actual 0.92.2 Versión inicial 2 de novembro de 2003 Programado en C++ with gtkmm, Python Sistemas operativos 47 de 74 GNU/Linux, FreeBSD, MacOS, 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 48 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... soportados Windows... Licencia GNU v3 Idiomas soportados 66 Web oficial inkscape.org Formatos soportados Inkscape traballa principalmente co formato estándar SVG na súa versión 1.1, que emprega os estándar dos estilos CSS internamente. Inkscape tamén pode importar dos formatos seguintes: Adobe Illustrator Ilustracións (AI) CorelDRAW (CDR) Microsoft Visio (VSD) PDF SVG Zip (SVGZ) Formatos bitmap: JPEG, PNG, GIF, BMP... Tamén pode importar os formatos seguintes coa axuda de extensións: Computer Graphics Metafile (CGM) (utilizando UniConvertor) Dia Software (DIA) 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 49 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... Encapsulated PostScript (EPS) utilizando Ghostscript Postscript (PS) utilizando Ghostscript sK1 (SK1) (utilizando UniConvertor) Sketch Xfig Software (FIG) Inkscape pode exportar aos formatos seguintes: PDF Flash Gráficos de XML (FXG) Hewlett-Packard Graphics Language (HPGL) HTML5 Canvas LaTeX (TEX) Encapsulated PostScript (EPS) e PostScript (PS) POV-Ray (POV) Synfig Animation Studio (SIF) Extensible Application Markup Language (XAML) Outos editores vectoriais libres Karbon, editor de deseño vectorial que forma parte de Calligra Suite para KDE sK1, software libre de deseño vectorial (fork de Skencil) 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 50 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... LibreOffice Draw y OpenOffice.org Draw, editores de gráficos vectoriais, que forman parte das suites libres LibreOffice e OpenOffice.org Software comercial Inkscape preséntase como unha excelente alternativa libre e gratuíta a outros editores vectoriais privativos. A continuación preséntase algún deses software privativo e o seu prezo no mercado a agosto de 2017. Prezo por licenza Produto (para 1 persoa e equipo) Adobe Illustrator CC Sobre 450€ CorelDRAW Graphics Entre 309€ e 760€ dependendo do Suite paquete Adobe Fireworks Descontinuado Adobe FreeHand Descontinuado 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 51 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... Acceso e descarga Descarga de Inkscape Dende a páxina oficial inkscape.org, pódese descargar (a agosto de 2017) a versión estable 0.92.2. Web oficial: inkscape.org Descarga: Elixir a plataforma para a cal se quere instalar (GNU/Linux, Windows ou MacOS X) GNU/Linux: permite elixir en formato Fackpak ou engadir o repositorio a través de PPA (para ter a última versión). De todas formas está dispoñible en todos os repositiorios oficiais de calquera distribución de GNU/Linux. 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 52 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... Windows: permite elixir entre arquitectura de 32 bits e 64 bits. Recomendable esta última. Para Windows 10, pódese instalar directamente a través da Tenda de Windows Store. Tamén se podería descargar a versión portable (para levalo por exemplo nun USB pendrive ou disco externo) en https://portableapps.com/apps/graphics_pictures /inkscape_portable MacOS X: permite descargar directamente o dmg ou a través das opcións de Homebrew e Macports. Documentación oficial: https://inkscape.org/es/aprende/ Como xa se dixo, para os sistemas operativos Microsoft Windows existen versións para 32 e 64 bits, en versións exe, msi, 7z e portable. Simplemente descargar o ficheiro instalable .exe ou .msi, executalo e seguir os pasos da instalación. Como apunte durante a instalación en Windows, comentar que tras seleccionar o idioma inicial (a primeira das seguintes imaxes) e aceptar a licencia, hai un momento no que se pode seleccionar os idiomas adicionais da interface na xanela de Selección de compoñenes (ver segunda imaxe das seguintes), por se se quere engadir outras traducións. 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 53 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... Recordar, que se non se ten permisos de administración para a 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 54 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... instalación, pódese empregar a versión portable, que permite instalar e usar o Scribus en calquera cartafol, incluído por exemplo, nun pendrive (lapis USB). Se se ten dúbidas para a instalación, pódese seguir o seguinte manual de instalación. Para a instalación en sistemas operativos GNU/Linux baseados en apt, pódense empregar os seguintes comandos para a súa instalación: Versión estable da distribución $ sudo apt-get install inkscape Últimas versións $ sudo add-apt-repository ppa:inkscape.dev/stable $ sudo apt-get update && sudo apt-get install inkscape Software libre que complementa a Inkscape Software Descrición Web oficial Completa suite ofimática de código LibreOffice aberto e de balde desenvolvida por The Document Foundation como unha bifurcación de gl.libreoffice.org OpenOffice.org. Interesante opción para a redacción de artigos e logo 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 55 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... poder importalos directamente en Scribus. Para a edición de imaxes en Gimp formato mapa de bits, coma por exemplo fotografías. Por se é gimp.org necesario retocar algunha imaxe en profundidade. Krita Software de pintura dixital e ilustración incluído en Calligra www.krita.org Suite Scribus Programa de maquetación de páxinas e autoedición (Desktop www.scribus.net Publishing) Espazo de traballo Inteface de Inkscape 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 56 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... A versión coa que se vai traballar neste curso, e ás cales pertencen a maior parte das capturas, vai ser a versión 0.92. Na seguinte imaxe pódese ver unha descrición das partes que a compoñen a interface de Inkscape e os nomes que se lle asignan para así evitar posibles confusións na documentación vindeira. Tomarse o tempo suficiente para recoñecer cada elemento e incluso tentar empregar algún deles para que a introdución a Inkscape sexa máis amena. Ademais da área de traballo e o lenzo, existen inicialmente 8 barras 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 57 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... con diversos elementos para interactuar co Inkscape: 1. Barra de título: Nome do documento que se está a editar. 2. Barra de menús: Contén os menús despregables agrupados en 10 menús xerais que se iran vendo ao longo do curso. 3. Barra de comandos: Contén atallos a moitas das opcións localizadas nos menús. 4. Barra de controis de ferramenta: Contén cadros de entrada e botóns que son específicos da ferramenta que estea seleccionada. Por exemplo, na imaxe anterior amósase cando se pulsa sobre a ferramenta de creación de círculos/elipses. 5. Barra de controis de axuste: Contén botóns para controlar os axustes, que permitirán recolocar os obxectos de forma máis doada e rápida. 6. Barra de ferramentas: Contén as Ferramentas para seleccionar, debuxar ou modificar obxectos. É a principal barra que permitirá engadir novos obxectos ao deseño. Facendo clic sobre un das iconas actívase a ferramenta correspondente. Facendo un dobre-clic ábrese o cadro de diálogo coas preferencias desa ferramenta. Dependendo da ferramenta seleccionada, o cursor (punteiro) cambia de forma cando se coloca sobre a área de traballo. En orden, de arriba abaixo, estarían e o seu atallo de teclado (en negriña os máis 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 58 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... empregados): 1. Seleccionar (F1) 2. Editar nodos (F3) 3. Retocar (Maiús + F2) 4. Zoom (F3) 5. Medir (M) 6. Rectángulo (F4) 7. Caixa3D (Maiús + F4) 8. Elipses (F5) 9. Polígonos/estrelas (*) 10. Espiral (F9) 11. Liña (F6) 12. Curva de Bezier (Maiús+F6) 13. Pincel (Ctrl + F6) 14. Texto (F8) 15. Esparexer (Maiús + F3) 16. Borrar camiños (Maiús + E) 17. Encher (Maiús + F7) 18. Degradados (Maiús + F1) 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 59 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... 19. Mestura de degradados 20. Contagotas (F7) 21. Conectores (Ctrl + F2) 7. Paletas de cores: As cores pódense arrastrar desde a paleta ata os obxectos para cambiar a cor do seu Recheo (ou simplemente pulsar clic sobre a cor, previa selección do obxecto/s a colorear). Se mantén presionada a tecla Maiús. ao cambiará a cor do Bordo. A paleta pódese cambiar facendo clic sobre a frecha que se atopa no extremo dereito da paleta. Moitas paletas predefenidas veñen incluídas. Se o número de mostras de cor dunha paleta excede o espazo da mesma, pode usar a barra de desprazamento situada debaixo dela para acceder ás mostras de cor ocultas. 8. Barra de estado: Contén varias zonas que inclúen o Indicador de Estilo, a capa de debuxo actual (e se está visible ou está bloqueada), a posición do cursor, o nivel de zoom actual, o tirador para axustar o tamaño da xanela, e unha Zona de Información onde se describen as opcións dependentes do contexto. 1. Indicador de estilo: Mostra o estilo (Recheo e Bordo) dun obxecto seleccionado, dun fragmento de texto ou dunha parada de degradado. Facendo clic co Botón Izquierdo do 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 60 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... rato sobre a parte do Recheo ou da Cor de trazo do indicador, ábrese o cadro de diálogo Recheo e bordo. Facendo un clic co Botón Dereito ábrese un menú despregable. Vexa a sección Indicador de Estilo no Capítulo 10. Atributos para coñecer detalles e máis aplicacións. 2. Información de capa: Permite ocultar e bloquear capas, ademais de seleccionar a capa na que traballar. 3. Zona de información (entre a Información de capa e a Posición do cursor): Contén información dependente do contexto actual. Se a zona é demasiado pequena para ver todo o texto, coloque o cursor sobre ela e aparecerá unha nota emerxente co texto completo. 4. Posición de cursor 5. Zoom: Nivel de zoom aplicado. Cadros de diálogo acoplables Trátanse de cadros de diálogo que se sitúan dentro da xanela principal. Os cadros de diálogo acoplables poden reordenarse, cambiarse o seu tamaño (se o espazo permíteo), apilarse e reducirse a unha icona. Para mover un cadro de diálogo, arrastre co botón esquerdo do rato a barra de título do cadro de diálogo. Os cadros de diálogo tamén se poden arrastrar fóra da xanela principal formando a súa propia xanela. Cada cadro de diálogo 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... pode ter a súa propia xanela, ou se poden agrupar varias en xanelas flotantes. Para amosar os diferentes cadros de diálogo, a forma máis habitual é empregar os botóns de cada un da Barra de comandos (ver os cinco que están dentro da elipse vermella da seguinte imaxe): Ao pulsar sobre unha das iconas sinaladas, amosarase o cadro de diálogo acoplable correspondente na parte lateral dereita. Para ocultar/amosar todos os cadros de diálogo acoplables pódese facer co atallo de teclado F12. En orde, de esquerda a dereita, as iconas sinaladas na imaxe anterior corresponden a: 1. Recheo e trazo (Maiús + Ctrl + F): O termo Recheo refírese á maneira en que está coloreada a área encerrada polo trazo que forma os límites do obxecto, mentres que o termo Trazo refírese ao propio bordo que forma devanditos límites. Tanto o Recheo como o Trazo (neste caso, a súa Cor de trazo) poden ser dunha única cor, ou ter un Degradado de varias cores, ou mesmo non ter ningunha cor. Coa excepción dunhas poucas diferenzas, o Recheo e a Cor de trazo teñen as mesmas propiedades. O Trazo dun obxecto pode ter máis atributos 61 de 74 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 62 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... tales como a súa anchura, a súa continuidade ou descontinuidade, e a clase de marcas que se poden engadir ao mesmo. 2. Texto e tipo de letra: Para seleccionar a tipografía e diversas propiedades dun obxecto texto (non se emprega moito). O máis interesante deste cadro de diálogo, é que se pode seleccionar a tipografía por defecto. 3. Capas (Maiús + Ctrl + F): Para crear, eliminar e recolocar capas. Interesante cando a composición ten moitos elementos e así poder dividilos en distintas capas. Ten tamén interesantes opcións como a Opacidade ou Modo de mestura (Blend mode). 4. Código XML: Para ver o código XML que compón o ficheiro SVG resultante. Recordar que un ficheiro con formato SVG non é máis que código (neste caso XML) onde se van inserindo entradas etiquetadas para cada un dos obxectos cos seus parámetros. 5. Aliñación: Para recolocar, aliñar e distribuír uns obxectos respecto a outros ou respecto ao lenzo. Para cerrar ou minimizar os cadros de diálogo, pódense empregar os botóns dispoñibles na parte superior dereita de cada un. Por exemplo, na seguinte imaxe estanse a amosar os cadros de diálogo de "Recheo e trazo" e "Capas", mentres que "Aliñar e distribuír" e "Texto e tipo de letra" están minimizadas no panel lateral de forma 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 63 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... vertical. Recordar que tamén se poden mover dentro do panel lateral dereito, arrastrando e soltando dende a cabeceira de cada cadro de diálogo. Se se moven fora do panel lateral dereito, entón quedarían como unha xanela independente. Preferencias En canto a interface e moitos dos compoñentes de Inkscape, 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 64 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... pódense configurar a través do menú Editar > Preferencias (Maiús + Crtl + P). Tamén se pode acceder a través da última icona da Barra de comandos. A primeira vez que se abre, poida que se amose moi pequeno, tal como se pode ver na seguinte imaxe. Para facela máis grande, simplemente situarse co cursor no bordo ou esquina da xanela, e arrastra e soltar. Este cadro de diálogo de Preferencias ten demasiadas opcións para tratalas todas neste curso. Merece a pena explorar e probar as distintas opcións incluídas dentro de cada unha das seccións deste cadro de diálogo. Por exemplo, para cambiar o idioma da interface, pódese facer no menú Interface deste cadro de diálogo, a través do despregable Idioma (necesita reiniciar): 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 65 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... Obter recursos libres A continuación amosarase unha serie de páxinas web onde obter recursos libres para as nosas obras. Pero antes un par de consellos: A hora de procura de software, tratade de descargalo sempre, sempre, sempre, dende a páxina oficial, evitando a toda costa repositorios comerciais como Softoni(c), Download(.)com... Acceder á páxina oficial de calquera software é tan simple como buscar en calquera buscador o nome da aplicación, en entre as primeiras posicións dos 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 66 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... resultados (normalmente a primeira de todas) será a páxina oficial. Nese punto, buscar o botón Descargar ou Download, e seguir os pasos. Seguindo Non empregar software privativo de forma ilegal, xa que está penado no Código Penal, artigo 270, apartado 6. Será castigado también con una pena de prisión de seis meses a tres años quien fabrique, importe, ponga en circulación o posea con una finalidad comercial cualquier medio principalmente concebido, producido, adaptado o realizado para facilitar la supresión no autorizada o la neutralización de cualquier dispositivo técnico que se haya utilizado para proteger programas de ordenador o cualquiera de las otras obras... Como podemos observar, non se trata dunha falta administrativa, xa que vai directo ao código penal, con penas de cárcere, a parte da posible multa económica. De aí que antes de complicase a vida, mellor usar software libre, procurando sempre unha alternativa ao software privativo, que as hai na inmensa maioría dos casos. Software 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... SourceForge.net: repositorio web de colaboración para proxectos de software. Foi fundado en 1999 por VAI Software e, desde o 18 de setembro de 2013, é comercializado por Di Holdings. Prové unha portada para un amplo rango de servizos útiles para os proceso de desenvolvemento de software e integra un amplo número de aplicacións de software libre. Todo o que se descargue desta web e totalmente confiable (libre de malware) e legal. CDLIbre.org: Amplo repositorio catalogado de programas de ordenador, todos libres. Toda a información está moi ben categorizada, con descricións, plataformas para as que está dispoñible... E o máis importante, está en constante actualización. Openpym: Interesante repositorio de aplicacións orientadas para PEMES, coa información moi ben categorizada e ordenada. Truco: Busca de software alternativo que sexa libre A veces non é fácil atopar software libre alternativo a opcións privativas. Existen varias webs que facilitan esta labor. Unha delas é alternativeto.net. É moi fácil buscar un programa, sexa libre ou non, e unha vez atopado dános unha lista con programas das mesmas características, podendo nese momento filtrar por programas con licencias Open Source e outros filtros como a plataforma (sistema operativo). 67 de 74 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 68 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... Truco: Atopar licenza dun software A veces é complicado saber a licencia baixo a que está un determinado programa. Indo incluso á web oficial, a veces resulta complexo atopar a licenza. Pois para eses casos, o mellor adoita ser empregar a Wikipedia (mellor a versión en inglés, xa que adoita estar máis actualizada nestes casos). Se a aplicación software é suficientemente coñecida, probablemente teña información na Wikipedia sobre ela. E nunha rápida ollada, na columna dereita onde se resume a información sobre a aplicación (recadro técnico), está a información sobre a licencia. A continuación amósase un exemplo da páxina da Wikipedia en inglés do artigo adicado ao software GIMP de retoque fotográfico, resaltando o recadro técnico e a información sobre a licenza. 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 69 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... Imaxes e fotos flickr.com/creativecommons openclipart.org pixabay.com commons.wikimedia.org openphoto.net everystockphoto.com Música e son jamendo.com: Comunidade creada ao redor da música libre, onde os artistas poden subir a súa música gratuitamente e o seu público descargala de igual maneira. Fundada en xaneiro de 2005, o seu número de artistas e álbums aloxados creceu de maneira exponencial desde entón. Toda a música en Jamendo está baixo algunha das múltiples licenzas Creative Commons, facendo que sexa libre e legal descargala. commons.wikimedia.org Documentación e noticias 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 70 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... Wikipedia: toda a información baixo CC-BY-SA. Non necesita presentación. Wikinews: fonte de noticias libresbaixo CC-BY. Open Eductation Consortium: Rede global de institucións educativas, individuos e organizacións que apoian un enfoque da educación baseado na apertura, incluída a colaboración, a innovación e o desenvolvemento colectivo e o uso de materiais educativos abertos. O Consorcio de Educación Aberta é unha organización sen ánimo de lucro, organización de beneficio social, rexistradas nos Estados Unidos e que opera en todo o mundo. OpenCourseWare: OpenCourseWare (OCW) é un exemplo das iniciativas que nos últimos tempos emerxeron para promover o acceso libre e sen restricións ao coñecemento. En abril do 2001, o Massachussets Institute of Technology lanzou a iniciativa OCW-MIT a través da cal se ofrece en aberto o material docente que os seus profesores utilizan nos ensinos xunto cunha guía de estudo. Exemplos de universidades que optaron por esta vía: Universidad Oberta de Cataluña: destaca pola cantidade e calidade do seu material, sendo ademais unha institución privada. UNED 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 71 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... Universidade de Cantabria Universidade da Laguna Universidade de Murcia Universidade de Granada 20minutos: Portal de noticias dos máis visitados co seu contido baixo CC-BY-SA, excepto dos viñetistas que está baixo CC-BY-NC. xataka.com: Coñecido grupo de portais de noticias e artigos sobre tecnoloxía, gadgets, móbiles, informática, electrónica... que publica todo baixo CC-NC. OpenStreetMap: tamén coñecido como OSM, é un proxecto colaborativo para crear mapas libres e editables como alternativa a GoogleMaps. Os mapas créanse utilizando información xeográfica capturada con dispositivos GPS móbiles, ortofotografías e outras fontes libres. Esta cartografía, tanto as imaxes creadas como os datos vectoriais almacenados na súa base de datos, distribúese baixo licencia aberta Licenza Aberta de Bases de Datos (en inglés ODbL). O número de usuarios crece un 10% por mes. Por países o maior número de edicións proveñen de Alemaña, EE.UU., Rusia, Francia e Italia. 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 72 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... Vídeos Vimeo: Ten a súa sección de CC. Youtube: Permite fitar contidos con licenzas CC. creativecommons.org/videos: Sección de CC para busca de vídeos coa súa licenza. Pequeno compendio de aplicacións libres e multiplataforma Licenza 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 73 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... Unidade Formativa - Introdución ao deseño vectorial Esta Unidade Formativa forma parte do material formativo de preparación para a o curso Creación de infografías e deseños vectoriais. Material elaborado para a Oficina de Software Libre do CIXUG. Copyright: Oficina de Software Libre do CIXUG Licenza: Distribúese baixo a Licenza Creative Commons Recoñecemento Compartir igual 4.0 18/09/2017 12:59 Unidade Formativa 1 74 de 74 http://localhost:51235/temp_print_dirs/eXeTempPrintDir_3h209h/01_i... Obra publicada con Licencia Creative Commons Reconocimiento Compartir igual 4.0 18/09/2017 12:59
