TABLA PERIÓDICA Y FORMULACIÓN – 4º ESO

Anuncio
TABLA PERIÓDICA Y FORMULACIÓN – 4º ESO
TABLA PERIÓDICA Y FORMULACIÓN – 4º ESO
HIDRUROS
Son combinaciones binarias de H con otro elemento (no metal o metal). La valencia del H es
siempre 1.
Hidruros no metálicos
Hay que tener en cuenta la tabla de electronegatividad:
B < Si < C < Sb < As < P < N < H < Te < Se < S < At < I < Br > Cl < O < F
La valencia del no metal es siempre la más baja excepto para el C que lo hace con valencia IV
y el N con valencia III. Se distinguen 2 casos:
•
Si el elemento está a la derecha del H en la tabla de electronegatividades anterior, se
añade el sufijo –uro al elemento y se añade de hidrógeno. La formulación es la siguiente:
HIDRURO NO METÁLICO
HF
HBr
H2S
H2Te
HCl
HI
H2Se
NOMBRE TRADICIONAL
Fluoruro de hidrógeno
Bromuro de hidrógeno
Sulfuro de hidrógeno
Telururo de hidrógeno
Cloruro de hidrógeno
Yoduro de hidrógeno
Seleniuro de hidrógeno
DISOLUCIÓN ACUOSA
(HIDRÁCIDOS)
Ácido fluorhídrico
Ácido bromhídrico
Ácido sulfhídrico
Ácido telurhídrico
Ácido clorhídrico
Ácido yodhídrico
Ácido selenhídrico
Es importante recordar los hidrácidos anteriores para más adelante formular las sales ácidas.
•
Si el elemento está más a la izquierda del H en la tabla de electronegatividades, a los
hidruros se les asignan nombres especiales:
HIDRURO NO METÁLICO
BH3
NH3
PH3
AsH3
SbH3
CH4
SiH4
NOMENCLATURA
SISTEMÁTICA
Trihidruro de boro
Trihidruro de nitrógeno
Trihidruro de fósforo
Trihidruro de arsénico
Trihidruro de antimonio
Tetrahidruro de carbono
Tetrahidruro de silicio
NOMBRE TRADICIONAL
Borano
Amoniaco
Fosfina
Arsina
Estibina
Metano
Silano
Recordar el amoniaco porque se usará en formulaciones más adelante.
Hidruros metálicos
El nombre tradicional es el de hidruro del metal usando los sufijos –oso (para la menor valencia
del metal) e –ico (para la mayor valencia del metal). En el caso de que solo tenga una valencia
se usa el sufijo –ico.
HIDRURO
METÁLICO
LiH
CaH2
CoH2
PbH4
FeH3
NOMENCLATURA
TRADICIONAL
Hidruro de litio
Hidruro lítico
Hidruro de calcio
Hidruro cálcico
Hidruro cobaltoso
Hidruro plúmbico
Hidruro férrico
NOMENCLATURA
SISTEMÁTICA
Hidruro de litio
NOMENCLATURA
DE STOCK
Hidruro de litio
Dihidruro de calcio
Hidruro de calcio
Dihidruro de cobalto
Tetrahidruro de plobo
Trihidruro de hierro
Hidruro de cobalto (II)
Hidruro de plomo (IV)
Hidruro de hierro (III)
TABLA PERIÓDICA Y FORMULACIÓN – 4º ESO
ÓXIDOS
Son combinaciones binarias de un elemento (metal o no metal) con oxígeno. El oxígeno actúa
con valencia 2.
Dependiendo del número de valencias, se usarán los siguientes prefijos en la nomenclatura:
ÓXIDO
Valencia de menor a mayor
PREFIJO
hipo-
SUFIJO
-oso
-oso
-ico
-ico
per-
Para elementos con 3 valencias se usan los 3 primeros, y para los que tienen 2 se usan –oso e
–ico y para los que tienen una sola valencia se usa –ico.
Los dos tipos son:
Óxidos no metálicos
Como hemos dicho, el oxígeno actúa con valencia 2 y el elemento no metálico con cualquiera
de las que posea, por lo que deberemos indicarlo según la nomenclatura que usemos. Estos
son algunos ejemplos:
ÓXIDO
NOMENCLATURA
TRADICIONAL
Óxido cloroso
Óxido hiposulfuroso
Óxido sulfúrico
Óxido fosfórico
Cl2O3
SO
SO3
P2O5
NOMENCLATURA
SISTEMÁTICA
Trióxido de dicloro
Monóxido de azufre
Trióxido de azufre
Pentaóxido de difósforo
NOMENCLATURA
DE STOCK
Óxido de cloro (III)
Óxido de azufre (II)
Óxido de azufre (VI)
Óxido de fósforo (V)
La nomenclatura tradicional de los óxidos de nitrógeno es un tanto especial:
Valencia Fórmula N. sistemática
1
N2O
2
3
NO
N2O3
4
NO2
5
N2O5
N. stock
Monóxido de dinitrógeno
N. tradicional
Óxido de nitrógeno (I)
Óxido nitroso o
Anhídrido hiponitroso
Monóxido de nitrógeno
Óxido de nitrógeno (II) Óxido nítrico
Trióxido de dinitrógeno
Óxido de nitrógeno
Anhídrido nitroso
(III)
Dióxido de nitrógeno
Óxido de nitrógeno
Dióxido de nitrógeno
(IV)
Pentaóxido de dinitrógeno Óxido de nitrógeno (V) Anhídrido nítrico
Óxidos metálicos
Los metales, por lo general, tienen 1 ó 2 valencias y se usarán los sufijos –oso e –ico.
ÓXIDO
FeO
CaO
PbO2
Au2O3
NOMENCLATURA
TRADICIONAL
Óxido ferroso
Óxido de calcio
Oxido cálcico
Óxido plúmbico
Óxido áurico
NOMENCLATURA
SISTEMÁTICA
Monóxido de hierro
Monóxido de calcio
NOMENCLATURA
DE STOCK
Óxido de hierro (II)
Óxido de calcio
Dióxido de plomo
Trióxido de dioro
Óxido de plomo (IV)
Óxido de oro (III)
TABLA PERIÓDICA Y FORMULACIÓN – 4º ESO
HIDRÓXIDOS
-
Se forman por la unión de un metal (varias valencias posibles) con un grupo OH (valencia 1).
HIDRÓXIDO
LiOH
Ba(OH)2
Al(OH)3
Cu(OH)2
NOMENCLATURA
TRADICIONAL
Hidróxido de litio
Hidróxido lítico
Hidróxido de bario
Hidróxido bárico
Hidróxido de aluminio
Hidróxido alumínico
Hidróxido cúprico
NOMENCLATURA
SISTEMÁTICA
Hidróxido de litio
NOMENCLATURA DE
STOCK
Hidróxido de litio
Dihidróxido de bario
Hidróxido de bario
Trihidróxido de aluminio
Hidróxido de aluminio
Dihidróxido de cobre
Hidróxido de cobre (II)
TABLA PERIÓDICA Y FORMULACIÓN – 4º ESO
SALES BINARIAS (METAL + NO METAL)
El no metal actúa con la valencia más baja. El metal puede actuar con varias, por ello
usaremos como en los casos anteriores los prefijos adecuados:
SAL BINARIA
FeCl2
FeCl3
CuBr
CoS
Co2S3
NOMENCLATURA
TRADICIONAL
Cloruro ferroso
Cloruro férrico
Bromuro cúprico
Sulfuro cobaltoso
Sulfuro cobáltico
NOMENCLATURA
SISTEMÁTICA
Bicloruro de hierro
Tricloruro de hierro
Bromuro de cobre
Sulfuro de cobalto
Trisulfuro de dicobalto
NOMENCLATURA
STOCK
Cloruro de hierro (II)
Cloruro de hierro (III)
Bromuro de cobre (I)
Sulfuro de cobalto (II)
Sulfuro de cobalto (III)
TABLA PERIÓDICA Y FORMULACIÓN – 4º ESO
OXÁCIDOS
Se forman por la unión de óxidos (tanto metálicos como no metálicos) con un número
determinado de moléculas de agua. Vamos a dar solamente unos casos de los muchos que
existen. Como antes, para determinar la valencia con la que actúa el elemento del óxido:
OXÁCIDO
Valencia de menor a mayor
PREFIJO
hipo-
SUFIJO
-oso
-oso
-ico
-ico
-ico
perHiper-
Solamente los estudiamos con su nombre tradicional. Los organizamos en varios grupos:
HALÓGENOS (X = Cl, Br, I). Valencias 1, 3, 5, 7
OXÁCIDO
X 2O + H 2O = H 2 X 2O2 → HXO
NOMBRE TRADICIONAL
Valencia 1: Ácido hipo...oso
X 2O3 + H 2O = H 2 X 2O4 → HXO2
Valencia 3: Ácido ...oso
X 2O5 + H 2O = H 2 X 2O6 → HXO3
Valencia 5: Ácido ...ico
X 2O7 + H 2O = H 2 X 2O8 → HXO4
Valencia 7: Ácido per...ico
GRUPO DEL AZUFRE (X = S, Se, Te). Valencias 2, 4 y 6
OXÁCIDO
XO + H 2O = H 2 XO2
NOMBRE TRADICIONAL
Valencia 2: Ácido hiposulfuroso
XO2 + H 2O = H 2 XO3
Valencia 4: Ácido sulfuroso
XO3 + H 2O = H 2 XO4
Valencia 6: Ácido sulfúrico
NITRÓGENO. Valencias 1, 3 y 5
OXÁCIDO
N 2O + H 2O = H 2 N 2O2 → HNO
NOMBRE TRADICIONAL
Valencia 1: Ácido hiponitroso
N 2O3 + H 2O = H 2 N 2O4 → HNO2
Valencia 3: Ácido nitroso
N 2O5 + H 2O = H 2 N 2O6 → HNO3
Valencia 5: Ácido nítrico
CARBONO Y SILICIO. Valencias 2 y 4
OXÁCIDO
CO + H 2O = H 2CO2
NOMBRE TRADICIONAL
Valencia 2: Ácido carbonoso
CO2 + H 2O = H 2CO3
Valencia 4: Ácido carbónico
SiO + H 2O = H 2 SiO2
Valencia 2: Ácido silicioso
SiO2 + H 2O = H 2 SiO3
Valencia 4: Ácido silícico
TABLA PERIÓDICA Y FORMULACIÓN – 4º ESO
FÓSFORO. Valencias 3 y 5. SE AGREGAN 3 MOLÉCULAS DE AGUA
OXÁCIDO
P2O3 + 3H 2O = H 6 P2O6 → H 3 PO3
P2O5 + 3H 2O = H 6 P2O8 → H 3 PO4
NOMBRE TRADICIONAL
Valencia 3: Ácido fosforoso
Valencia 5: Ácido fosfórico
TABLA PERIÓDICA Y FORMULACIÓN – 4º ESO
ANOMALÍAS DEL CROMO Y MANGANESO
Estos elementos actúan como metal y como no metal (son los llamados anfóteros), por lo que
es conveniente estudiar los casos y las valencias que usan en cada uno de ellos.
CROMO (VALENCIAS 2, 3 Y 6)
El cromo actúa como metal con las valencias 2 y 3 y como no metal con las valencias 3 y 6.
V
2
ÓXIDOS
CrO
Monóxido de cromo
Óxido de cromo (II)
3
Cr2O3
Trióxido de dicromo
Óxido de cromo (III)
OXÁCIDOS
HCrO2 Ácido cromoso
Cr2O3 + H 2O = H 2Cr2O4 → HCrO2
6
CrO3
Trióxido de cromo
Óxido de cromo (VI)
SALES
CROMOSAS:
CrCl2
Cloruro cromoso
Cloruro de cromo (II)
CRÓMICAS:
Cr2(SO4)3
Sulfato crómico
Sulfato de cromo (III)
CROMITOS:
NaCrO2 Cromito de sodio
CROMATOS:
Ca CrO4
Cromato de calcio
H2CrO4 Ácido crómico
CrO3 + H 2O = H 2CrO4
MANGANESO (VALENCIAS 2, 3, 4, 6 y 7)
El manganeso actúa como metal con las valencias 2 y 3 y como no metal con las valencias 4, 6
y 7.
V
2
ÓXIDOS
MnO
Monóxido de manganeso
Óxido de manganeso (II)
3
Mn2O3
Trióxido de dimanganeso
Óxido de manganeso (III)
4
MnO2
Dióxido de manganeso
Óxido de manganeso (IV)
H2MnO3 Ácido manganoso
MnO3
Óxido mangánico
Trióxido de manganeso
Óxido de manganeso (VI)
Mn2O7
Óxido permangánico
Heptaóxido de dimanganeso
Óxido de manganeso (VII)
H2MnO4 Ácido mangánico
6
7
OXÁCIDOS
SALES
MANGANOSAS:
MnBr2
Bromuro de manganeso o
de manganeso (II)
MANGÁNICAS:
Mn(NO3)3
Nitrato mangánico o de
manganeso (III)
MnO2 + H 2O = H 2 MnO3
MnO3 + H 2O = H 2 MnO4
HMnO4
permangánico
Ácido
Mn2O7 + H 2O = H 2 Mn2O8 → HMnO4
MANGANITOS:
FeMnO3
Manganito ferroso o de
hierro (III)
MANGANATOS:
Au2(MnO4)3
Manganato de oro (III)
PERMANGANATOS;
KMnO4
Permanganato potásico
TABLA PERIÓDICA Y FORMULACIÓN – 4º ESO
OXISALES (O SALES) NEUTRAS
Proceden de la unión de un anión procedente de un oxácido y un catión metálico o el catión
+
amonio (NH4 ). El oxácido pierde TODOS los átomos de H.
La nomenclatura del anión es como la del oxácido cambiando la terminación –oso por –ito o la
terminación –ico por –ato.
La valencia del anión es el número de H que posee el oxácido y que le hemos quitado.
Vemos los siguientes ejemplos:
OXISAL NEUTRA
Fe(ClO)3
HClO Ácido hipocloroso
ÁCIDO DEL QUE PROVIENE
NaClO2
HClO2 Ácido cloroso
Co SO4
H 2 SO4 Ácido sulfúrico
Cu ClO4
HClO4 Ácido perclórico
(NH4)3PO4
H 3 PO4 Ácido fosfórico
NaNO2
HNO2 Ácido nitroso
Fe(NO2)2
HNO2 Ácido nitroso
Au(NO3)3
HNO3 Ácido nítrico
K2SO3
H 2 SO3 Ácido sulfuroso
CuSO4
H 2 SO4 Ácido sulfúrico
Ni2(SO4)3
H 2 SO4 Ácido sulfúrico
FeCO3
H 2CO3 Ácido carbónico
Fe2(CO3)3
H 2CO3 Ácido carbónico
KClO3
HClO3 Ácido clórico
(NH4)3PO4
H 3 PO4 Ácido fosfórico
NOMENCLATURA
Hipoclorito de hierro (III)
Hipoclorito férrico
Clorito de sodio
Clorito sódico
Sulfato de cobalto (II)
Sulfato cobaltoso
Perclorato de cobre (I)
Perclorato cobaltoso
Fosfato de amonio
Nitrito de sodio
Nitrito sódico
Nitrito de hierro (II)
Nitrito ferroso
Nitrato de oro (III)
Nitrato aúrico
Sulfito de potasio
Sulfito potásico
Sulfato de cobre (II)
Sulfato cúprico
Sulfato de níquel (III)
Sulfato niquélico
Carbonato de hierro (II)
Carbonato ferroso
Carbonato de hierro (III)
Carbonato férrico
Clorato de potasio
Clorato potásico
Fosfato de amonio
Fosfato amónico
TABLA PERIÓDICA Y FORMULACIÓN – 4º ESO
SALES ÁCIDAS
Se forman a partir de los oxoácidos o hidrácidos de forma similar a las oxisales neutras pero no
pierden la totalidad de átomos de H.
Se nombran de idéntica forma pero indicando el número de hidrógenos que poseen de la
siguiente forma:
OXISAL ÁCIDA
LiHCO3
ÁCIDO DEL QUE
PROVIENE
H 2CO3 Ácido carbónico
NOMENCLATURA
KHSO3
H 2 SO3 Ácido sulfúrico
Al(HSO3)3
H 2 SO3 Ácido sulfúrico
NH4H2PO4
H 3 PO4 Ácido fosfórico
NaHS
H 2 S Ácido sulfhídrico
Be(HS)2
H 2 S Ácido sulfhídrico
Sulfuro ácido de berilio/berílico
CuHS
H 2 S Ácido sulfhídrico
Sulfuro ácido de cobre (I)/cuproso
Li2HPO4
H 3 PO4 Ácido fosfórico
LiH2PO4
H 3 PO4 Ácido fosfórico
Hidrógenofosfato de litio/lítico
Fosfato ácido de litio/lítico
Dihidrógenofosfato de litio/lítico
Fosfato diácido de litio/lítico
Hidrógenocarbonato de litio/lítico
Carbonato ácido de litio
Hidrógenosulfato de potasio/potásico
Sulfato ácido de potasio
Hidrógenosulfato de aluminio/alumínico
Sulfato ácido de aluminio
Dihidrógenofosfato de amonio
Dihidrógenofosfato amónico
Fosfato diácido de amonio
Sulfuro ácido de sodio/sódico
Vemos que cuando hay un H en la formulación decimos ácido en la nomenclatura, si hay 2
diremos diácido y así sucesivamente. También hay otra forma de nombrarlos diciendo el
número de hidrógenos que tienen como se ven en los ejemplo “hidrógenocarbonato de litio”,
“dihidrógenosulfato de potasio”, etc…
Descargar