To rēgs ʔest. Ta reks est. To rēgs (é)est. So

Carlos Quiles, Fernando López-Menchero & others, Indo-European Language Association. Originally by S. K. Sen’s “rēks deiwos-kwe” (1997), following “king Harishcandra”
episode of Aitareya Brahmana (7.14 = 33.2), from ca. 900-500 BC; in collaboration with Y. E. Arbeitman, E. P. Hamp, M. Mayerhofer, J. Puhvel, W. Winter. Later revised and
rewritten by Winfred P. Lehmann.
“THE KING AND THE GOD” IN PROTO-INDO-EUROPEAN AND ITS MAIN PROTO-LANGUAGES (Version 4, 07/3/2008)
« Once there was a king. He was childless. The king wanted a son. He asked his priest: “May a son be born to me!” The priest said to the king: “Pray to the
god Werunos”. The king approached the god Werunos to pray now to the god. “Hear me, father Werunos!” The god Werunos came down from heaven.
“What do you want?” “I want a son”. “Let this be so”, said the bright god Werunos. The king's lady bore a son. »
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
PROTO-INDO-EUROPEAN II, 3500 BC
PROTO-ANATOLIAN, 2500 BC
PROTO-INDO-EUROPEAN III, 2500 BC
To rēgs ʔest.
So-qe n̥gn̥ʔtós ʔest,
súχnum-qe wl̥neχt
so ghutérm̥ pr̥kskét
“Súχnus moi génʔsisto!”
ghutḗr nu rḗgei weuqét:
“Χwecheswo ghi déiwom Wéln̥om”.
úpo pro rēgs-qe déiwom sésore
déiwom-qe χwechesto.
“Kludhí moi, pħtér Wéln̥e!"
So nu km̥ta diwós ceħt.
“Qid wl̥néħsi?” “Wl̥néħmi súχnum”.
“Tód ʔéstu“, wewqét leukós déiwos.
Rēgós pótniħ ghi súχnum gegonʔe.
Ta reks est.
Ša-ki ankantás est,
súhnun-ki walnét
so kutéran parskét
“Šúhnus mai ganzistar!”
guter nu rékei hwewkét:
“Hawakasua gi téiwan Wélanan”.
úpa pra reks-ki téiwan sésarre
tíwan-ki hawakasta.
“Klutí mai, patér Wélane!"
Šo nu kamta tiwás kuaht.
“Kuít walnáhsi?” “Walnáhmi súhnun”.
“Tót éstu“, hwewkét lukkás téiwas.
Rekás pótni ghi súhnun héhana.
To rēgs (é)est.
So-qe n̥gn̥̄tós (é)est,
sū́num-qe (é)wl̥nét
so ghutérm̥ (é)pr̥skét
“Sū́nus moi génsēto!”
ghutḗr nu rḗgei (é)wewqét:
“(é)wécheswo ghi déiwom Wéln̥om”.
úpo pro rēgs-qe déiwom sésore
déiwom-qe wéchesto.
“Kludhí moi, patér Wéln̥e!"
So nu km̥ta diwós cāt.
“Qid wl̥nsi?” “Wl̥nmi sū́num”.
“Tód éstu“, (é)wewqét leukós déiwos.
Rēgós pótnī ghi sū́num gégone.
PROTO-INDO-IRANIAN (IE IIIa), 2000 BC
PROTO-GREEK (IE IIIa), 2000 BC
PROTO-TOCHARIAN (IE IIIb), 1000 BC
Ta rāĵs āst.
Sa-ka ajātás āst,
sū́num-ka ávr̥n̥āt
sa ghutrám̥ ápr̥skat
“Sū́nus mai ĵanĵeta!”
ghutār nu rāĵai ávaukat:
“Ávaghasva ghi dḗvam Vár̥nam”.
úpa pra rāĵs-ka dḗvam sásara
dḗvam-ka ávaghasta.
“Srudhí mai, pitár Vár̥ne!"
Sa nu káta devás gāt.
“Kid vr̥nsi?” “Vr̥nmi sū́num”.
“Tát éstu“, ávaukat rauķás dḗvas.
Rāĵás pátnī ghi sū́num ĵáĵana.
To rēgs ēst.
So-qe ãgnātós ēst,
sū́nun-qe éwlanet
so khutérã éprasket
“Sū́nus moi génsisto!”
khutḗr nu rḗgī éweweqet:
“Éwekheswo khi déwion Uránon”.
úpo pro rēgs-qe déwion sésore
déwion-qe éwekhesto.
“Kluthí moi, patér Uráne!"
So nu kãta diwós cāt.
“Qid wlansi?” “Wlanmi sū́num”.
“Tód éstu“, éweweqet leukós déwios.
Rēgós pótnja khi sū́num gégona.
Ta raks es.
Se-ke əngnatás es,
swānäm-ke wälnät
so kutéräm pärskät
“Swānäs me känsata!”
kutár nu ráge wäwkät:
“Gäkäswa i tsígam Gélänam”.
úpa pra raks-ke tsígam säsarä
tsígam-ke gäkästa.
“Klutí me, pākär Géläne!"
So nu käntā tsägás kot.
“Käd wälnósi?” “Wälnómi swānäm”.
“ Täd éstu“, wäwkät lukás tsígas.
Rakás pátnī i swānäm käkanā.
PROTO-CELTIC (IE IIIb), 1000 BC
PROTO-ITALIC (IE IIIb), 1000 BC
PROTO-GERMANIC (IE IIIb), 500 BC
To rīgs est.
So-k(h)e əngnātós est,
sū́num-k(h)e wlinét
so gutéram pharskét
“Sū́nus mai génsītor!”
gutḗr nu rgei wewqét:
“Wégeso khi dēwom Wélinom”.
upho phro rīgs-k(h)e dēwom sésore
dēwom-k(h)e wégesto.
“Kludí mai, phathír Wéline!"
So nu kánta diwós bāth.
“Qid wlinsi?” “Wlinmi sū́num”.
“Tod éstu“, wewqét leukhós dēwos.
Rīgós phótnjā khi sū́num gégona.
To rēks est.
Se-qe əngnātós est,
sū́num-qe wollét
se whutérem porskét
“Sū́nus mei génsētor!”
whutḗr nu rḗgei wewqét:
“Wéghwese khi déiwom Wélenom”.
súpo pro rēgs-qe déiwom sésore
déiwom-qe wéghesto.
“Kluthí mei, patér Wélene!"
Se nu kénta diwós wat.
“Qid wollsi?” “Wollmi sū́num”.
“ Tod éstu“, wewqét loukós déiwos.
Rēgós pótnja khi sū́num gégone.
Tha rīkz ist.
Sa-ukh unkuntház ist,
sū́nun-ukh wulléth
sa gutérun phorskéth
“Sū́nuz mai kénsītha!”
gutḗr nu rkei wewkhéth:
“Wékheswa ki téiwan Wélunan”.
úpha phra rīkz-ukh twan sésare
twan-ukh wékestha.
“Khludí mai, phathár Wélune!"
Sa nu khuntho tiwáz khwōth.
“Khwit wullsi?” “Wullmi sū́nun”.
“ That ísthu“, wewkhéth laukház twaz.
Rīkáz pháthnī ki sū́nun kékanno.
PROTO-ARMENIAN (IE IIIa), 500 AD
PROTO-BALTIC (IE IIIa-b), 1 AD
PROTO-SLAVIC (IE IIIa-b), 1 AD
Ta arkh ēs(th).
Sa-kh ankanatúh ēs(th),
hústrũ-kh égalane(th)
ho ĵutérã éharkhe(th)
“Hústruh me kénsis(th)a!”
ghutḗr nu ark'i égojkhe(th):
“Ágokesga ĵi tívã Wárnã”.
úwa hra arkh-kh(e) tívã héhore
tívã-kh ágokes(th)a.
“Ludí me, ha(th)ír Wárnã!"
Ho nu kãtha tiváh kāth.
“Inkh galanáhi?” “Galanámi hústrũ”.
“Da ésthu”, égojkhe(th) loikháh tívah.
Arkháh póthnī ĵi hústrũ kékana.
Ta rěž at.
Sa-ke neģintás at,
sū́nũ-ke vilnít
so gutérim pirit
“Sū́nus mai ģénsita!”
ghutḗr nu rěžim vjaukít:
“Vágesva gi déivam Vélnam”.
úpa pra rēgs-ke déivam sísari
déivam-ke vágesto.
“ludí mai, patér Vélne!"
Sa nu kimta divó got.
“Kid vilnósi?” “Vilnómi sū́nũ”.
“Ta atu”, vjaukít laukás déivas.
Rēgós pátnjo gi sū́nũ žižana.
To raz jázĭt.
So-če nezẽtŭ jázĭt,
synŭ-če vŭlnét
so gutérĭm prĭsét
“Sýnŭ moi zẽsito!”
ghutḗr nu razi vjučét:
“Véžesvo ži dívŭ Vélŭ”.
úpo pro rēgs-če dívŭ sésore
dívŭ-če véžesto.
“Sludĭ moi, patér Véle!"
So nu čẽto dĭva gat.
“Kid vŭlnási?” “Vŭlnámi sýnŭ”.
“To jáztŭ”, vjučét ljučŭ divŭ.
Rēgós pódni ži sýnŭ zézono.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
Please send any corrections to the latest version of this paper to the Indo-European Language Association using the contact form, or edit directly the Indo-European Wiki.
Copyright © 2007 Indo-European language and Indo-European contributors | Licensed under dual GFDL and Creative Commons Attribution Share-Alike 3.0