Guerra de sucesión

PROBLEMA SUCESORIO.
Tras a Guerra de Sucesion pola coroa españolaTratados de Ultrech en 1713:
• Francia ten o seu candidato con Castela e Aragon e as posesions americanas.
• Carlos de Habsburgo os Paises baixos españois, Napoles, Milan e Sardeña
• Inglaterra . Obten Xibraltar, Menorca e autorizacion de un navio de permiso para comerciar con
amercia rompendo o monopolio do comercio colonial e o contrabando de negros como man de obra
escrava.
• Holanda obten para a sua defensa na fronteira cos paises Baixos españois.
• Portugal obten a coloni Sacramento (uruguay)
• o duque de SAboia recibe Sicilia e o titulo de rei a partir Italia
• O elector de Prusia recibe o Alto Gueldres e o titulo de rei Alemaña.
FELIPE V (1701−1746)
NOVO MODELO DE ESTADO BORBONICO
xurou respectar os seus privilexios forais.FilipeV introduciu numerosas reformas:
• intoduciu a lei sálica que reservaba o trono aos herdeiros varons
• a reorganizacion administrativa. novo modelo de estado borbonico centralizado. Para iso reduciu i nº
de consellos e incrementou as funcions do Consello de Estado e o de Castela, Potenciou as Secretarias
de Despacho que daran lugar aos ministerios que se encargaban de asuntos como Estado, Xustiza,
Facenda, Guerra, Mariña e Indias; Incrementous o nº de capitáns xenerais(rrepresentates territoriais
non vicerei) e audincias (xudicial). Creou os intendentes encargados do mantemento do exercito e do
fomento economico polo que se crean provincias e capitanias. Ademáis diminiu o papel das Cortes
que so se reunian para xurar aso herdeiros da coroa e non se reunen por estamentos.
• En america tamen introduciu modificacions pois mantiveronse os vicerreinados e estableceronse
intendentes. A casa de Contratacion foi traslada de Sevilla a Cádiz e o sistema de flotas e galeons foi
sustituido por sistema de navios soltos ou navios de rexistro. Ademáis crearonse compañias
comerciais privilexiadas autorizadas a comerciar cunha determinada zona.Co que reactiva a
economia.
• Abolicion dos privilexios forais dos reinos da Coroa de Aragonxa que perden a sua autonomia por
apoiara a Carlos. As suas instituccions politicas particulares foron suprimidas e substituidas por unhas
novas inspiradas en modelos castelans. Os seus reinos foron transformados polos decretos de Nova
planta en provincias gobernadas por un capitan xeneral e os seus tribunais xudiciais foron
modificados pola creacion de Audiencias a imitacion con Castela.
REVISIONISMO DE UTRECH
non recoñeceu nin a renuncia a ocupar o trono de Francia nin a perda dos territorios de Italia con especial
importancia a 2ºmuller deste que interviu para manter os seu dereitos dinasticos sobre o ducado de Parma e
instalar aos seus fillos com duque ou reis en territorios italianos, Entre 1717 e 1732 houbo diferentes intentos
militares e diplomaticos para conseguir os territorios pero finalmente tivo que recoñecer de novo as suas
renuncias pois tan so conseguiu que Austria o recoñecese como rei de España e qie o infante Carlos fose
aceptado como herdeiro dos ducados de Parma, Plasencia e Toscana
PACTOS DE FAMILIA
1
a partir de 1732 a politica exterior centrase na alianza con Francia para contrarrestar a Austria e inglaterra. En
1734 asinouse o 1ºpacto de familia con moptivo da sucesion de Polonia e asi as tropas españolas conquistaron
Nápoles e Sicilia territorios cedidos ao infante Carlos recoñecido polos europeos como rei no 1735. En 1743
asinouse o 2ºPacto de Familia con moitvo da sucesion da Coroa de Austria e asi España conseguiu que o
infante Filipe fose recoñecido en 1748 duque de Parma, Plasencia e Guastalla.
conseguiu o mediterraneo baixo a influencia borbonica
FERNANDO VI (1746−1759)
Busca a paz e neutralidade co resto das potencias asi en 1748 asi a paz con Austria e Inglaterra. As alianzas
con Francia non foron renovads e asinaronse tratados con Portugal, Inglaterra e Austria para manter o
equilibrio.Tentou fomentar o crecemento e o poder economico da monarquia asi dende as Secretarias de
Facenda, Mariña, Guerra e Indias o marques de Enmseada buscou incrementar e racionalizar os ingresos
fomentar a agricultura comercio, industria e mellorar a Armada.En 1749 o sistema de intendencias, capitanias
xenerais e provincias extendeuse elaborando un ctrasto para coñecer a riqueza existente coñecido como
catastro de Ensenada e tentou crear un imposto unico que non saiu pola oposicion popular. Potenciou a
Mariña. So se aplicou en Cataluña, Aragon e Valencia. Ademais tentou consolidar o regalismo tentando
limitar o poder da Igrexa e en 1753 asinouse un novo Concordato co Paap polo que España conseguia o
dereito de presentacion das candidaturas dos bispos en todo o seu territorio. Dereito padroado, en 1758 morre
a sua muller deprimese e no 1759 morre sen herdeiros.
CARLOS III (1759−1788)
é o fillo de Felipe V que leva 10 anos sendo rei de Nápoles, apoiase en persoas defensores ds reformas para
incrementar o poder da monarquia. No s. XVIII estendeuse unhas ideas que reforzaban o absolutismo como
medio de incrementar a riqueza asi o rei era un despota ilustrado que xunto con distintas personalidades
(Campomanes, Florida Blanca, Olavide, Cabarus e Jovellanos) defensores do racionalismo que pensan que as
transformacions debianse facer en favor da comunidade pero sen contar co pobo por consideralo ignorante.Asi
impulsou numerosas reformas economicas administrativas e culturais como a liberdade dos prezos dos
alimentos sendo o mercado quen os marca rompendo coa tradicion de tasalos (1765).
RIVALIDADE CON INGLATERRA E PORTUGAL
Carlos III esta ameazado polos ingleses en canto ao comercio e colonias americanas polo que activa unha
politica exterior en contra de Inglaterra e Portugal apoiadonse en Francia asi en 1756 iniciase a Guerra dos
sete anos na que os ingleses derrotaron sucesivamente a Francia que foron perdendo o seu imperio colonial. O
temor ao expansionismo colonial ingles en 1761 asinase o Terceiro Pacto de Familia polo que en 1762 os
ingleses declaran a guerra a España que finalizou no 1763 ci Tratado de Paris gañando Inglaterra case todo o
imperio colonial frances e de España Florida e privilexios comerciais. Francia cedenos Luisiana. No 1776
produciuse a sublevacion das colonias inglesas de norteamerica apoiadas por Francia e España e ata 1779
Carlos non participou activamente nesta disputa. A guerra favorable para os rebeldes e a alianza
franco−española e en 1783 asinouse Tratado de Versalles no que se recoñece a independencia das colonias e
España recupera algun territorio.
REFORMISMO ILUSTRADO.
Proxectos para incrementar a riqueza e o poder da monarquia e o progreso e benestar dos seus habitantes.
Pensaban que a nobreza debia ser o motor das transformacions.Resultados irregulares pero bses para
transformacion social
• fortalecemento do estado incrementando o poder do rei. Aumentaron os efectivos da administracion,
2
modificaon provincias, intendencias e os conellos, regulamentaron e transformaron os exercitos,
crearon novos tribunais e organismos.
• Mellora da agricultura e do rexime de propiedade. Buscando aumentar a produccion fomentando o
cultivo de novas terras, introduccion de mellores tecnicas, mellora das sementes, estenderon o
regadio. Critican o exceso de terras vinculadas (nobreza) e mans mortas (Igrexa) e a abundancia de
campesiños e xornaleiros pobres. Chegando a conclusion de que habia que reformar a agricultura para
mellorar a economia. Podense seguir varias vias con distintos precedentes: Inglaterra: levou a cabo o
liberalismo economico enunciado por Allan Smith que escribe A riqueza das nacions que fala da
economia sen regras senon nas mans dos suxeitos economicos. A persoa é quen mellor sabe o que
quere e el o buscara mellor. A suma de individuos que buscan un interese individual sera unha
sociedade progresista. A economia autoregulase mediante a ley oferta−demanda. Antes criase que era
o ouro quen che facia rico (teoria mercantilista) e di que a riqueza nace coa industria. holanda
consegue a sua riqueza a traves do comercio. Francia o mellor é modernizar a agricultura, fisocracia,
este é o modelo que tenta levar a cabo España.As nosas terras estan distribuidas en poucas mans e que
non se moven asi os nobles (morgado), clero (mans mortas)e terras comunais e valdios
(improductivas) deben ser reformadas seguindo o exemplo de Inglaterra que antes da revolucion
industrial fixo unha revolucion agricola. A revolucion agricola supon a reforma da propiedade e a
reforma tecnica (sitma Norfol) abandoando o barbeito que supuña 1/3 sen producir introducindo nabo
e alcachofa. Da revolucion agricola se toma capital, man de obra para a Revolucion industrial e a
Industria establece un mercado interior ca Revolucion agricola. Todas as terras son revisadas para
crear unha propiedade media en mans de un propietario libre todo foi diagnosticado e o recolle
jovellanos en Informe sobre a lei agraria1795 a consecuencia da revolucion francesa en 1789 pero
sufrimos unha evolucionpolo que non se leva a cabo. Tan so se fixo unha esperiencia de pobos piloto
en Serra Morena nas que se construiron casas e deronlles terrs aos campesiños que forno enseñados
por outros extranxeiros. Os nobles e o clero non e estan de acordo e respaldandose co acontetcido coa
Revolucion Franesa. Tema pendiente.
• Fomenta a produccion artesanal e industrial para superar o atraso econmico. Aplicaronse medidas
proteccionistas e difundiron novas tecnics e crearon manufacturas reais destinadas a Coroa,
construccion naval, abastecemento de material belico, consumo populor. Asi optaron pola
potenciacion da industria popular realizada polos campesiños nos periodos de descanso agricola con
textiles e curtidos e ademais defenderon o valor do traballo artesanal recoñecendo que o
desenvolvemento destas tarefas é compatible coa nobreza.
• Apoio ao desenvolvemento do comercio suprimindo as taxas dos grans 1765 mellorando a rede viaria
acondiaciando os portos. Creouse o servicio de Correos Maritimo da Coruña 1764 e permitiuse
comerciar conAmerica a multiples portos (decretos de Libre comercio 1765 e 1778)
• Renovacion da educacion tranformando os habitos sociais e incrementar a riqueza. Educacion de tipo
util e practico baseada no coñecemento ds novidades tecnicas e cientificas existentes, creacion de
escolas dun oficio, institucions culturais e cientificas Crea a instucion coñecida como Sociedades
Economicas de amigos del pais.La actividad dignifica el ocio no.
DIFICULTADES
numerosos obstaculo o pobo da ignorancia, nobreza e eclesiasticos tampouco.
o marques de Esquilache levou a cabo numerosas reformas como en 1765 a liberacion de prezos o que supuxo
en 1766 un tumulto popular coñecido como motin de Esquilache apoiados polos contrarios á politica
reformista.En 1767 acusados de ser os principais incitadores dos motins decretouse a expulsion da Compañia
de Xesus pois obedecian o Papa polo que se opoñian as ideas absolutistas e regalistas do rei. A vixilancia da
Inquisicon e o proceso de Olavide a inquisicion era reacia as ideas ilustrads e continuou vixiada a conducta e
pensamento e converteuse nun freo daquela reformas máis avanzadas condenaron como a Olavide intendente
en Andalucia. As reformas son lentas e o cambio das ideas chegando transformacions radicais conformando
un incipiente liberalismo español e asi os inimigos das reformas foi xurdindo un pensamento conservador e
3
reaccionario partidiario da defensa dos usos e costumes.
CARLOS IV (1788−1808)
Con gran influencia da sua muller Maria Luisa de Parma.Epoca dificil pola revolucion francesa. No 1789
estala a Revolucion francesa e o temor ao contaxio revolucionario levou ao goberno dirixido por
Floridablanca a controlar a propaganda mediante a Inquisicion, ainda asi as ideas revolucionarias estenderonse
por España que para os ilustrados e reformistas radicais Francia era un exemplo a seguir eliminando o
despotismo monarquico e establecer unha nova Constitucion e para o clero e a nobreza eran ideas
rexeitadas.N1791 se promulga a 1º constitucion europea que supon o fin dos reis absolutos.A influencia
francesa chega tamen a America e o grupo crioulo comeza a tomar conciencia da defensa dos valores propios
fronte á dominacion. En 1792 coa detencion de Luis XVI de Francia as monarquias europeas defenderon os
dereitos reais do monarca.A reina eralle infiel e co consentimento do rei o seu amante Godoy convertese no
Primeiro secretario do estado en 1792 que inicialmente tratou de negociar e conseguir a liberacion de Luis
XVI. A politica exterior en comun rompese, non Pactos de familia e hai un cambio de alianzas con Inglaterra
durante 3 anos ata 1795En 1793 despois da execucion do rei francés españa loitou contra os revolucionarios
franceses coñecido como guerra dos Pirineos e en 1795 Godoy viuse obrigado a firmar a Paz de Basilea.
España dalle a francia a metade de Santo Domingo.A partir de enton a politica exterior tratou de consolidar a
alianza coa francia revolucionaria pra facer fronte a Gran Bretaña eno 1796 asinouse esa alianza no Tratado
de San Idelfonso. Jovellanos tras escribir o informe sobre a lei agraria que supuña un ataque directo a Igrexa e
a nobreza Jovellanos foi expendientado pola Inquisicion pero en 1797s Godoy nomeao Secretario de Gracia e
Xustiza aos poucos meses foi cesado e condenado a desterro e prision. Os gastos da guerra obligan a
incrementar os ingresos polo que aumentan os impostos, obrigan aos privilexiados a contribuir con donativos
e levase a cabop a primeira expropiacion e venda de terras de mans mortas coñecida como desamortizacion de
Godoy afectando as terras das institucions beneficas da Igrexa. A partir de 1800 podese considerar o
responsable da politica da coroa foi mi criticado afectando as criticas aos reis contribuindo ao seu descredito e
a crear un forte descontento e odio contra Godoy.
No contexto internacional é negativo para os españois polos enfrontamentos belicos con Inglaterra que
provocan a quebra do comercio con America, ruina. En 1804 Napoleon autoproclamse emperador cun gran
inimigo maritimo,Inglaterra, conflicto polo que as alianza franco−españolas se reforzaron ainda que nos
vencen na batalla de Trafalgar 1805 enton Napoleon no 1806 co obxectivo de causar prexuizos economicos a
Gran Bretaña decretou o bloqueo continental impidindo que os portos europeos contacten cos ingleses pero
Portugal non o cumple polo que napoleon planifica a sua conquista co apoio de España que no Tratado de
Fontainebleu no 1807 no que a cambio de autorizacion de cruzar o noso pais acordan repartir Portugal
quedando o norte os reis de Italia do norte e o Sur para Godoy quedando o centro para francia. Os
movementos das tropas francesas cara Portugal e a actitude de Gody provocaron malestr que provocaron que
Napoleon considerada facerse co control da monarquia española.Hai un complot encabezado polo principe de
Asturias en contra do seu pai e que Gody no 1807 ao decatarse de que os franceses tentan conquistar España
tenta defender a monarquia que a reune en Aranxuez para marchar cara America pero Fernando apoiado polos
nobles impiden esta accion e o obligan no motin de Aranxuez (golpe de Estado)a abdicar a favor do seu fillo e
coa conseguinte destitucion de Godoy
En 1807 Carlos ponse en contacto con Napoleon para que exerza de arbitro entre el e o seu fillo e este
convoca aos dous en Baiona e os convence para que abdiquen en Napoleon que nomea ao seu irman Jose I de
Bonaparte rei
LIBERALISMO. NOVO MODELO DE ESTADO.
cambio do antigo rexime ao inspirado polo liberalismo: revolucion industrial. o liberalismo xorde da reflexion
dos ilustrados radicais inspirados no parlamentarismo ingles(poder politico nace dun pacto co rei e o pobo
polo que as Cortes representa o pobo legisla e limita o absolutismo)baseado na liberdade, igualdade xuridica,
4
limitacion da autoridade e participacion politica dos cidadans. grandes personalidades que influen en esto e
Locke que escrve sobre o bo goberno a favor da revolucion de Montesquieu do que temos O espiritu das leis
nobre consciente de que o absolutismo relega a nobreza e pide que sexa a derradeira quen faca as leis, a sua
obra é lida pola burguesia de onde xorde a separacion de poderes. Rousseau esxribe O contrato socialpacto no
que se representa un triangulo de dereitos inalienables que di que un home ten que ter (propiedade) ser libres e
iguales. Os seus grandes principios e institucions politicas son:
• dereitos e liberdades individuais que o Estado debe protexer. Dereito natural, o home é libre po
natureza
• Igualdade ante a lei polo feito de nacer sen estamentos. Para iso ten que ser propietario e asi
independizarse.
• Limitacion do poder politico. Ten que defender os dereitos inalienables
• Soberania da nacion en contra do mandato divino propio do absolutismo o pobo delega o seu poder no
rey para que goberne pero establece as normas
• Division tripartia do poder: executivo lexislativo e xudicial que debe resider en institucions
independientes: Goberno, Cortes (lexislativo), tribunais
• Participacion dos cidadans creando o sufraxio (facultade para que cada individuo con cuota de poder
politico exerza o voto)un home un voto.O voto censitario moi restrinxido e propio dos liberais
moderados, os progresistas segue sendo censitario pero abarca mais xente e finalmente o voto sen
restricion pero masculino coñecido como sufraxio universal defendio polos democratas que non
chegara ata 1869.
• Institucion representativas dos cidadans: Cortes ou Parlamento.
• Constitucion na que se recollen principios politicos do exercicio do poder
• Leis escritas e organizadas en codigos.
En canto os principios economico esta o respecto a propiedade individual, liberdade economica e o libre xogo
de oferta e da demanda. O liberalismo é a expresion ideoloxico dos interese da burguesia gruo hexemonico da
sociedade. En españa o liberalismo espallouse dende 1780 nos grupos ilustrados da sociedade pero a
Ïnquisicion fixo que se soterrasen at 1808 que na guerra con Napoleon e o baleiro de poder permitiu aos
liberais proclamar os seus ideais. A rebolucion liberal en España caracterizase por unha revolucion
fundamentalmente politico, protagonizada fundamentalmente pola burguesia, non moi forte pois non alterou
as bases do sistema e unha revolucion con procedementos especificos pois realizaban un pronunciamento
acompañodo ou non de revoltas urbans formaban xuntas revolucionarias que aumen a soberania e conclue co
enfrontamento coas forzas opositoras, se teñen exito a Coroa debe aceptar o que din nomean un novo goberno
reunense as Cortes e realizase unha nova constitucion.
XOSE I BONAPARTE (1808−1813)
tras a cesion da coroa española a Napoleon este coa finalidade de conseguir partidarios convocou unha
Asamblea en Baiona con representantes dos tres estamento onde despois de xurar fidelidade a Xose I
Bonaparte a Asembleea aproba a Carta outorgada (obra do propio rei) na que Xose se autolimita no exercicio
dos seus poderes ainda que o rei seguia sendo o centro. Recollia a separacion e limitacion de poderes coa
creacion cun Senado encargado de vixiar as liberdades e dun Cosello de Estado con voto consultivo sobre as
leis e Cortes divididas en estamentos para os asuntos fiscais e orzamentos, quedaban garantidas a oficialidade
da relixion catolica, a responsabilidade dos ministritos, nidade lexislativa, igualdade contributiva e defensa de
certas liberdades individuais pero non tiveron unha aplicacion practica e ao pobo non lle satisfacia por non
recoller a soberania popular. Encontrou un territorio en guera e no seu reinado estala ademais a guerra da
independencia. Eliminou os dereitos señoriais, reduxo as ordes relixiosas, as aduanas interiores, creou escolas
e intentou a centralizacion e racionalizacion da administracion mediante a division do pais en perfecturas
regulares suxeitos a autoridade dun prefecto estas medidas certa continuidade co reformismo ilustrado.Frente
a unha minoria que apoiaba a Xose I chamados afrancesados o traidores a maioria son patriotas e se opoñen a
el esto supon unha division politica unha minoria é o motor do mandato e os partioras dominan o pais. Os
5
patriotas subdibidense en un grupo que non queria cambiar nada chamados absolutistas e quren a Fernando
VII un grupo intermedio chamado Jovellanistas que querian cambio de forma gradual e din que a constitucion
creada por Francia xa existia en España antes dos austrias e logo os que queren o mesmo modelo frances pero
dende españa que son liberais. Todos eles loitan na guerra da independencia tras un chamamento do alcalde de
Madrid para que o pobo se levante en armas.
GUERRA DA INDEPENDENCIA
Estaloubo 1808,ante a superioridade francesa utilizamos a estratexia de guerrillas alguns xefes como ESpoz
Mina, Martinb Díaz o Empecinado son heroes populars.na guerra interveu o exercito ingles para defender a
Portugal e expulsar aos franceses da Peninsula. Fases:
• 1808. Intento dos franceses de ocupar España. Levantamento dde maio e termina coa batalla de
Bailen gañada polos españois en Andalucia e obrigan a Xose I a retirase a Vitoria
• 1808−1812. Dominio frances. O exercito frances vence pero a forma de loita dos españois, a guerrilla
(actos de sabotaxe)debilita psicoloxicamente aos franceses e pondra resistencia nas cidades como
Zamora que frean a Francia. As tropas inglesas eran perseguids ata a coruña onde rembarcaron tras
perder a John Moore. Unicamente Cadiz e lisboa resistiron á ocupacion francesa.
• 1812−1814. repregue frances pois chegaron a Rusia e co frio do inverno non poden sair de ahi polo
que desvia tropas de España a Rusia. Ademais Espña lle pide axuda a Inglaterra quen nos axuda a
crear un exercito disciplinado e ordenado, chegara Welligton e dende Portugal nos organiza asi
conseguimos vencer nas batallas de Arapiles 1812, victoria e San Marcial en 1813. En 1814 as
ultimas tropas de Francia en Cataluña retiranse cara Francia.
ANALISIS DE 1 CONSTITUCION
1.forma de goberno (monarquia, republica)
2.fundamento do poder politico (nacional: %poblacion, popular : todos os homes, compartida: rey e cortes)
3.division de poderes
executivo: rei e ministros
lexislativo: comparida (cortes+rei) e popular (cortes)
xudicial
4.sufraxio (censitario restrinxido, censitario, universal)
5.regulacion de liberdades (moderado: pocos, progresita +)
6.relacion estado−iglesia
moderado: confesional
progresista e democrata: liberdade de cultos
7.progresistas Milicias Nacional e conservadores Guardia civil a partir del 45
8.poder local. Organizacion de Ayuntamientos
6
moderados: se nombran dende o apartado do goberno
progresista ou democrata: alcaldes de eleccion.
OBRA LEXISLATIVA DE CADIZ.
Tras a derrota dos franceses os patriotas aprovitan a situacion de vacio de poder e non fan caso a rei Xose
senon que obedecen a un poder territorial chamado Xuntas que se organizan coa Xunta Central Gobernativa
de España e Indias que exerceu o goberno dende o 1808 e que no 1810 foi sustituida por un Supremo Consello
de Rexencia. Acuden a Cádiz e constituen unha Asamblea Nacional Constituinte para crear o novo sistema de
goberno levado a cabo polos liberais diferenciandose mais dos outros patriotas. Para uns na sua maioria
eclesiasticos e nobres tratabse sde restablecer o absolutismo fundamentado no catolicismo para outros
partidarios do liberalismo era crear un novo modelo de estado. Nos constituintes das Cortes de cadiz
predominaron as clase medias urbanas e instruidas doinando os eclesiasticos. temos duas opcions os liberais
paartidarios ao cambio e os realistas ou absolutistas.
DECRETOS DE CADIZ
son as medidas para dar finalizado o antigo rexime. Implantse o principio do liberalismo os homes son iguais
e libres coñecido como decreto de abolicion do sistema feudal (1811)pois o feudalism pervivia no señorio
xurisdiccional, non se tomou ningunha medida territorial deixase de chamar señorio pero son propietarios de
grandes terras.Proclama a soberania nacional e a separacion de poderes (1810). Ademais decretaron a
liberdade de imprenta sen censura, regulamentacion do poder executivo coa creacion ds Secretarias de
despacho, formacion dos concellos, creacion do tribunal Supremo de Xustiza, supresion da Inquisicion
(1813).
CONSTITUCION DE 1812
recolle as ideas liberais aceptadas pola maioria dos deputados.
• Soberania nacional: todos os españois teñen o poder, soberania popular que exerce por delegacion dos
seus representantes elexidos mediante sufracio
• monarquia co poder do rei limitado
• separacion de poderes. o poder executivo no rei que o mesmo tempo é xefe de Estado e goberno a
traves de secretarios de despacho libremente escollidos por el. Lexislativo as Cortes unicamerada, o
xudicial reside nos tribunais de xustiza. A desconfianza do poder executivo fai que aparezan
delimitados os poderes do rei e a preeminencia das Cortes sobre o rei,
• dereitos e libertades defendidos. liberdade de opinion e imprenta, igualdade ante a lei e ante as cargas
do Estado, recoñecese a propiedade privada individual. Para asegurar a orde publica e a defensa ds
liberdades e Constitucion creanse as Milicias Nacionais.
• Catolicismo do estado: oficial e unica autorizada
• Unitarismo e centralismo politico. unha unica lexislacion eliminando os particularismos dos antigos
reinos e privilexios forais
FERNANDO VII (1814−1833)
Napoleon fala con Fernado VI_I e no Tratado de Valensai 1813 recibe o poder de España. Enfrontouse aos
liberais e supuxo a restauracion absolutista. 3 periodos:
SEXENIO ABSOLUTISTA (1814−1820)
Os liberais pretenden que o rei acate a Constitucion de 1812 pero co apoio dos absolutistas declara nulos a
7
Constitucion e os decretos de Cadiz e restablece o Antigo Rexime retornado ao absolutismo real sen apenas
resistencia popular.Os absolutistas trasmiten as suas ideas mediante o Manifesto dos Persas. As forzas liberais
eran militares pero as suas ideas non desaparecen, reunense en reunion secretas creando masonerias, ao
mesmo tempo no exercito hai militares dispostos a protagonizar os pronunciamentos militares moi numerosos.
Destacan Espoz e Mina no 1814, Porlier na coruña en 1815 e de Luis de Lacy no 1817 todos fracasan pero no
1820 hai un que ten exito protagonizado por Rafael del Riego.
TRIENIO LIBERAL (1820−1823)
Un mariño Rafael del Riego que esta en Andalucia con un destacamento militar que acude as colonias
americanas que pola influencia do liberalismo piden a independencia protagoniza un pronunciamento que ten
exito e proclamou o restablecemento da Constitucion de 1812. Fernando VII ten un discuros de convencido
liberalque a pon en vixencia e xura a Constitucion pero ao mesmo tempo contacta con Francia e Europa
conservdora para que creen un exercito que acabe cos liberais exercito coñecido como os 100 mil fillos de San
Luisos liberais restablecen todo o de cadiz e inspirados polos ideais reformistas da burguesia buscan
transformacions socias economicas e adminisrativas: supresion de conventos, exclautracion eclesiastica,
desamortizacion dos bens da inquisicion e dos conventros, supresion dos morgados... As diferencias entre os
liberais sobre temas como a necesidade de modificar a constitucion divideos en moderados ou exaltados
enfrontados por estar no poder. A idea dos que queren modernizar Esopaña é facer lotes e darllos a
campesiños para facer unha revolucion agraria pero expropianse as terras pero como facenda non ten cartos
vendeas aos ricos asi nn hai revolucion agraria senon saneamento de facenda.
DECADA OMINOSA (1823−1833)
O exercito dos Cen mil fillos de San Luis restaura o absolutismo de novo cunha forte represion politica contra
os liberais como Riego e Empecinado que foron executados e outros tiberon que exiliarse onde seguiron
conspirando para lograr o restablecemento das liberdades. Os mais absolutistas non virton clara aactuacion do
rei e apoiaronse no seu irman que era considerado futuro herdeiro no trono pois fernado tiña duas fillas pero
en 1830 derroga a lei Sálica para que Sabela fose a herdeira do trono .O monarca morre no 1833 cando a
pequeno tan so ten 3 anos asi Carlos reclama o trono e Maria cristina apoiada polos liberais
tamen para a sua filla esto propiciou o estoupido da guerra carlista.
CONTEXTO EUROPEO.
a revolucion Francesa en 1793 se modera e Francia entrega a sua soberania a Napoleon que modera os
liberais.Napoleon pretende facer unha Europa a modelo de Francia e conquista dende España a Rusia pero
foman coalicons que o vencen no 1814. faise unha Asamblea para ver que pas con europa liderada por
Austria, Rusia, Prusia e Francia chamada Congreso de Viena e formulan tres principios nos que se vai basar
Europa. O lexitimismo ao frente dos paiss deben volver as dinastias que xa estaban, interveccionismo como
defenderse do liberalismo crean un exercito de intervencio os cen mil fillos de San luis e Europa de Congresos
pois para evitar que se forme unha potencia dominate as decisions tomanse colexianamente.
ISABEL II (1833−1868)
REXENCIA DE Mª CRISTINA.(1833−1840)
Mª Cristina apoiase no liberalismo pero tentou manter as prerrogativas politicas da realieza sen demasiadas
concesios establecendo o rexime politico do Estatuto Real so ante a presion popular cedia conseguindo en
1836 conseguiu ampliar as bses do sistema. os gobernos ede maria Cristina moderados realizaon reformas sen
alterar o poder absoluto da Coroa buscando a racionalizacion administrativa e o desenvolvemento economico.
Division provincial decretada no 1833 na que se divide en 49 provincias mesmas que na actualidade
8
desaparecendo os antigos reinos medievais. maior centralizacion e control territorial. en 1834 promulgase o
estatuto real ou carta outorgada baixo o mandato do novo xefe Goberno a Martinez de la Rosa e a realizar
concesions politicas. A coroa renuncia a manter en exclusiva o poder ampliando a participacion politica
dentro de un sistema liberal moderado a soberania seguia sendo do rei, as cortes bicameradas supeditadas á
Coroa e a participacion politica moi restrinxida, os dereitos e a separacion de poderes non aparecen
recollidos.No 1835 oubo numerosos pronunciamentos estimulados polos liberais radicais e pola situacion ante
a guerra carlista asi Mª Cristina confia o goberno a Mendizabal (progresista) que realizou numerosas reformas
restableceu as deputacions provinciais, supresion os conventos e a exclautracion a excepcion dos que
prestasen servicios de auxilio social, expropiacion e venda dos bens das ordes eclesiasticas coñecidas como
desamortizacion eclesiastica coa finalidade de solucionar problems de facenda, ampliar adeptos e desmantelar
o poder da Igrexa para isto parte da idea de que se a sociedade non se moderniza non serve nada na politica
pero coas terras que debia de dar aos campesiños para adoptar a nova agricultura que é unha reforma
socioeconomico que supondria unha politica pero as necesidades de facenda fan que as terras se subastn. ad+
reforam o recrumento militar recorrendo a redencion de quintas exencions de alistamento mediante pagos. A
sua actuacion non gustou e foi sustituido no 1836 por Isturiz(moderado) que paraliza as reformas polo que se
producen levantamentos populares nas ciddes que crearon novas Xuntas e proclamaron o restablecemento da
Constitucion de 1812. o pronunciamento das tropas encargads da proteccion da raiña motin dos Sarxentos da
Granxa obrigouna a restaurar a Constitucion de 1812
1ºguerra carlista
a parte del conflicto dinastico tamen é un conflicto politico pois os absolutistas defenden a Carlos Mº Isidro e
os liberais a Isabel e tamen un posicionamento relixioso porque o carlismo é a continuidade do carlosmo e o
liberalismo introduce o laicismo.Son carlistas os de propiedade media, foreros, nobres, fidalgos mentras que a
burguesia non. o seu lema e Deus, rei e forosA primeira guerra carlista comeza no 1833−1839.a guerra mais
intensa foi en Navara e cataluña sdestacando os calistas Zumalacarregui, Maroto e Cabrera e polo lado
isabelino Espartero. hai unha division interna no vando carlista polo que se busca un acordo que poña fin á
guerra uns queren un pacto co goberno de maria Cristina e outros seguir loitando en 1839 Maroto e Espartero
firman o Convenio de Vergara tamen coñecido como Abrazo de Vergara que propon ao Gobrno que propoña
ás Cortes o mantemnto dos privilexios forais, fai amnistia a todos os militares carlistas que podian entrar no
exercito isabelino e se non queren dalles un soldo a cambio os carlistas recoñecen a constitucion de 1837 e
recoñecian a Sabela mais Carlos non.
rexime progresita de 1837
Convocanse cortes constituintes e elboraron unha nova constitucion qu efoi promulgada en 1837 e con ela
gobernaron tanto os moderdos baixo a rexencia constitucional de Mª Cristina como os progresistas con
Espartero. O obxetivo desta Constitucion é garantir a estabilidade politica e alternancia do poder
• soberania comppartida: entre o rei e nacion colaboracion do monarca e Cortes(predominando a
Coroa) no funcionamento do sistema politico
• separacion de poderes: rei poder executivo e nomea e separa os seu ministros ad+ comparte o
lexislativo coas Cortes.
• Cortes bicameradas formads por congresos e Senado que posuen iniciativa legal e son colexisladores.
Os deputados elexidos por sufraxio censitario directo e os senadores nomeados polo rei.
• Eleccion popular dos concellos
• Mantemento da Milicia nacional
• declaracion de dereitos e liberdades destacando =na lei e liberda imprenta
• Certa tolerancia relixiosa xa que o estdo non se declara confesional
Os progresistas foron sustituidos polos moderados e os seus intentos de modificar a lei dos concellos e o
sistema de nomeamento dos alcaldes e oposicion da milicia nacional levaron a levantamentos en 1840
9
encabezados por Espartero. A negativa de Mº Cristina a aceptar limitacion renuncia a rexencia
REXENCIA DE ESPARTERO.
o seu autoritarismo supuxo descontento tanto dos moderados e de moitos progresistas e masas populares.
Destaca o intento de resolucion do problema foral vadco e navarro con convenio de Vergara. En 1841 a
chamada Lei paccionada recoñece alguns dereitos a Navarra pero como vascos non quixeron non1841
suprimironselle todos os privilexios.No 1843 a union de moderados e progresistas permitiu o
desenvolvemento dos pronunciamentos e ESpartero ten que renunciar a rexencia. O novo Goberno formado
por progresistas e moderados disolven a milicia nacional, e adiantan a maioria de idade de Sabela que comeza
a reinar en 1843 con 13anos
ATRASO E DESENVOLVEMENTO ECONOMICO
O proceso industrial español do periodo liberal foi lento, menor profundidade e repercusion social, atraso no
crecemento. Caracteristicas: perdominio do sector primario (mineria, transformacion agricola) proteccion
arancelaria, dependencia ao exterior no referinte a novas tecnica, forte desequilibrio territorial. Factores da
lentitude foron os obstaculos fisicos e naturais, escasa transformacions nos sistemas agrarios, reducida
capacidade de consumo do mercado interior, fala de competitividade dos productos españois, despreocupacion
polas innovacions tecnica, escaseza de capitais. DESAMORTIZACIONS pretende abolir o rexime señorila,
desamortizar as terras eclesiasticas e comunais, desvincular os morgados, e autorizar a liberdade de cultivos e
a libre compra venda da terra. Esta reforma foi iniciada polas Cortes de Cadiz e o Trienio liberal pero quedou
anulado polos absolutistas. O triunfo dos liberais a partir de 1833 permitionas. Foi a medida mais importnte da
reforma agraria. Foi un proceso moi longo. As cortes de cadiz promulgaron un decreto de desamortizacion no
1813 polo que o estado confiscaba e vendia os bens dos afrancesados, ordes militares, conventos suprimidos e
parte do patrimonio da Coroa, dos baldios e terras dos concellos.volveronse a por en marcha no Trienio liberal
pero non continuaron. Foi no reinado de Sabela II instalados os liberais no poder cando se tranforma o rexime
de propiedade.
• 1835−1836 Mendizabal acometeu a desamortizacion eclesiastica que afectaron principalmente ao
clero regular suprime os mosteiros das ordes monacais e declara en venda todos os bens das
institucions suprimidas. Os seus obxetivos eran reformar o rexime de propiedade, obter recursos
economicos, reducir a debed publica e conseguir a poio
• 1841−1843 durante a rexencia de espartero completase a eclesistica pero tamen afecta o clero secula−
Os moderados no 1844 paralizan o proceso co concordato de 1851 polo que aceptaba xa todo o
disvinculado coa condicion de que o catolicismo fose a relixion do Estado.
• 1855 no bienio progresista foi aprobada a lei xeral de desmortizacion de Madoz que fixo
desamortizacion civil vendendo bens do Estado e concello. Maiores cambios polo volume de terras
postas en venda, facilitaba un aumento considerble da produccion xa que os novos donos
transformaron pastos e monts en terras de cultivo. Non se intensificou a productividade ois non se
modernizaron os sistemas de cultivo.Parte dos ingresos eran para o ferocarril.
Os principais compradores forn xentes que dispoñian recursos economicos polo que hbia igualo moita pobreza
acentua a oligarquia.
A desamortizacion como medida politica foi un exito dende o punto socioeconomico uns analistas lamentan
que incrementaran os latifundios sen modernizar e consideran unha ocasion perdida dunha revolucion agricola
e outros pensan que os posibles compradores non tiñan capacidade para mercalas por falta de capitais.As
victimas foron a igrexa, municipios e os campesiños pobres e xornaleiros que viron empeorar a suas
condicions.Producironse tamen perdas no patrimonio artistico e cultural da Igrexa.
10