Neste comentario de texto temos como tema central as distintas... das distintas constitucións dende ...

Neste comentario de texto temos como tema central as distintas elaboracions
das distintas constitucións dende a de 1837 ata a de 1876. Poderemos ver os
diferentes trazos que as caracterizan e por que tendencias están principalmente
influeciadas. Vendo a diferencia de ideoloxia que existe entre cada constitución
podemos ver a complicación que houbo en España para a consolidación do
parlamentarismo en España.
En 1836, o triunfo dos motíns populares e o pronunciamento das tropas liberais
( Motín dos sarxentos da granxa) permitiron o acceso ao Goberno dos progesistas,
quen restauraron a vixencia da constitución de 1812 e das leis do Trienio liberal e
convocaron Cortes constituintes co obxectivo de establecer as novas bases do
sistema político. Nesas Cortes, os progresistas, de acordo cunha parte dos
moderados, elaboraron una constitución que foi promulgada en 1837;con ela
gobernaron tanto os moderados baixo a rexencia constitucional de María Cristina
como os progresistas na rexencia de Espartero. Esta constitución mostra un certo
equilibrio entre principios progresistas e moderados. Desta forma establecia soberanía
nacional que en realidade era compartida entre a coroa e a nación, así como a
colaboración entre o monarca e as Cortes ( cun claro predominio da coroa) no
funcionamento do sistema político. O poder executivo o exerce o rei, nomea e separa
libremente os seus ministros, comparte coas Cortes o poder lexislativo, sanciona ou
veta as leis convoca, suspende e disolve as Cortes, aínda que neste caso tiña que
obrigatoriamente convocalas de novo ao pasar tres meses. As cortes eran de tipo
bicameral formadas por congreso e senado, que posúen a iniciativa legal e son
colexisladores; os deputados son elixidos por sufraxio censatario directo ,mentres os
senadores eran nomeados polo rei entre unha lista tripla por cada provincia. Así o
poder do Rei era moito maior do que era na constitución de 1812, coa cal se ve unha
gran diferenza. Esta ultima creando una ferrea separación de poderes existindo una
preeminencia das Cortes sobre o Rei. Esta é una das grandes diferenzas entre a
constitución que se nos presenta no documento 1 e a do 1812. Na primeira o poder do
rei sobre as demais institucións e fácilmente visible, como podemos ver que este
posúe o poder executivo, nomea os seus ministros e ,ademais, posúe o poder
lexislativo compartido coas Cortes que lonxe de estas poder pór travas o poder do rei,
este podía disolvelas ( tendo aun así unha mera trava que como é a de ter que
convocalas os tres meses. Sendo así, e vendo as convulsión que hai neste periodo de
goberno, como logo se ve coa promulgación da constitución de 1845, as
circunstancias podían cambiar tanto que o monarca poderia sair coa súa).
Así
delimitar o poder absoluto do rei era complicado polas amplas competencias que esta
constitución lle brindaba.
A pesar das liberdades que esta constitución lle outorgaba o monarca estes que a
constitución era moi popular e nunca estiveron de acordo. Dentro dos progresistas,
pese a ser eles os que a elaboraran, tamén existían descontentos por considerar
excesivos os poderes outorgados o rei e escasos a participación popular.
A finais do 1343, os progresistas son desprazados do poder. O apoio real deus
o goberno aos moderados, dirixidos por Narváez. Aproveitando o seu dominio, os
moderados convocaron Cortes, nas que lograron reformar as bases do sistema e
promulgar unha nova Constitución de 1845. Esta era moito mais conservadora que a
súa precursora e establecia una soberanía compartida entre o Rei e as Cortes,
supremacía política da coroa que ten o podre executivo, comparte a soberanía e o
poder lexislativo coas Cortes, nomea libremente o gobernó, designa os senadores e
ten o poder de suspender, disolver e convocar a cortes sen case ningunha limitación.
Desta forma e vendo o contraste existente entre as dúas constiticións comentadas
podemos ver unha discrepancia entre os ideais dos redactores das dúas constitucións.
Así podemos dividir o pensamento liberal en doutrinario e democrático. Desta forma
vemos que as diferentes ramas dos liberais veñen dadas por estas diferenzas
ideoloxicas.
O liberalismo doutrinario surxiu como reacción ante os excesos revolucionarios
e o temor das clases altas a perder a súa posición hexemónica na sociedade ante as
demandas populares. Como trazos definitorios tería a constitución do estado como
monarquía constitucional e así que todas as insituticións do estado, incluída a coroa,
exercen os seus poderes de acordo coa constitución; o poder executivo e a dirección
política é exercida polo rei, quen nomea libremente o seu Goberno; a coroa comparte
o poder lexislativo coas Cortes, de modo que as leis xorden da vontade conxunta de
ambas institucións; o rei posúe o poder moderador entre o poder executivo e o
lexislativo e manter controladas as Cortes ( xa que o rei era o poder executivo do
estado este podía disolver as Cortes se estas non aprobaban o que el propuña);
soberanía nacional, aínda que exercida polo rei e as cortes xa que esta se identifica
coas súas institucións políticas históricas: a coroa e as Cortes.
O liberalismo democrático ten a súa formulación anterior o doutrinario, foi a
corrente minoritaria. Este ten como trazos definitorios a soberanía nacional (esta non
vista como nacional pero exercida polas Cortes e o rei senón como a vontade popular
de todos os seus habitantes); sufraxio universal masculino; a existencia de xurados
nos xuicios para a participación na xustiza dos habitantes.
Así, e apoiandose en estos principios ideolóxicos, creanronse tres grandes
familias políticas liberais: os moderados, os progresistas e os demócratas. Estos
últimos non terian participación política real ata chegar a 1868. Os moderados
asumiron planamente a defensa dos principios do liberalismo doutrinario. En cambio
os progresistas seguiron unha liña ambigua. Procedentes dos exaltados nas Cortes de
Cádiz e do trienio liberal, na segunda metade da década de 1830 moderaron as súas
reivindicacións. Aceptaron unha gran parte dos principios do liberalismo doutrinario,
pero convinados cos de defensa da primacía das cortes sobre o rei,
a
descentralización municipal e unha interpretación ampla das liberdades. Esta forma a
rama mais rexeitada dos monarcas para gobernar.
Desta forma as constiticións que se nos presentan nos documentos 1 e 2 son a
conxugación en maior ou menor medida destas duas ideoloxías. A constitución do 37
é algo mais progresista que moderada por que existe( aínda que menor que na de
1812) unha certa separación de poderes, e aínda que a coroa tiña bastantes
liberdades para exercer o seu poder tiña certas limitacións. Este non e o caso da
constitución do 45 posto que nesta xa podemos ver un gran predominio do
pensamento moderado sobre o progresista. Nesta época progresistas preferirían a
constitución do 37 e os moderados a do 45. Así os problemas para gobernar eran
notables, posto que os que querían unha non querían a outra e viceversa.
Nun contexto de malestar social crecente, provocado polas malas colleitas e as
dificultades económicas da industria e das finanzas e do descontento de case todos os
grupos políticos do goberno de Isabel II, produciuse en septembro de 1868 o intento
de cambiar pola forza as bases dun sistema que só beneficiaba os moderados e as
clases máis acomodadas da sociedade e que tiñan na raíña a súa principal e
fundamental valedora. A revolución iniciouse en Cádiz cun pronunciamento das tropas
da mariña. Pouco despois, os sublevados vencen as tropas leais a raíña. Nas cidades
xorden numerosas xuntas revolucionarias que xunto as reclamacións democráticas do
sufraxio universal e da liberdade de prensa, ensino e asociación,esixen reivindicacions
de orixe social, como a abolición dos consumos e a supresión do sistema de quintas.
O triunfo revolucionario obrigou a Isabel II a abandonar España cara o exilio en
París, fomándose un goberno provisional integrado polos unionistas e progresistas
presidido por Serrano. Desta forma convoca Cortes constituíntes elixidas por sufraxio
universal, co obexectivo de concretar o modelo político e de goberno que debía
establecerse en España. Estas Cortes elaboraron unha nova constitución que foi
promulgada en 1869, inspirada nos principios do liberalismo democrático. Establecía
soberanía nacional, o rei como xefe de estado que podía disolver Cortes unha vez por
lixislatura, Cortes formadas por dúas cámaras: congreso e senado, unha clara
separación de poderes, o rei co poder executivo, as cortes posúen o poder lexistativo
e o poder lexislativo están en mans de xuices e elixidos a través dun sistema de
oposicións e xurados con participación popular.
A constitución que aparece no documento 3 é a anteriormente exposta e vese
claramente a natureza democrática desta. É a primeira sin duda algunha que posúe
libremente os ideais democráticos, sen intervención dos moderados. Polos
descontentos que había no país esta constitución tan progresista non durou moito e se
sustituiu por outra moito mais parecida a do 45. Esta foi a constitución do 76 xa
promulgada na restauración borbónica.
Nesta podemos ver que a coroa se lle outorgan os anteriores poderes que tiña
coas anteriores constitucions.
Cánovas, nomeado presidente do Goberno por Alfonso XIIao seu regreso a
España, convocou eleccións constituíntes para asentar as bases políticas da
monarquía. Comforme á lei electoral vixente de 1868, estas realizáronse mediante
sufraxio universal masculino e, grazas á abstención das forzas opositoras e á fraude,
doron amplamente gañadas polo partido do Goberno. As novas Cortes, seguindo os
principios canovistas, aprobaron a constitución de 1876 na que se establece o modelo
correspondente a unha monarquía constitucional doutrinaria convervadora: a coroa
comparte a sobreranía cooas Cortes, sanciona e promulga leis, posúe iniciativa legal,
ten dereito de veto, pode suspender e disolver Cortes, exerce o mando supremo das
forzas armadas…; as Cortes constituidas polo congreso e o senado, teñen iniciativa
legal compartida co rei e non se especificaban as función que podían exercer para o
control do goberno. Así o poder do rei outorgado pola constitución era moito maior que
o que outorgaban no resto das constitucións. Esto tamén foi feito posto que baixo esta
constitución terian que gobernar tanto conservadores como liberais.
Desta forma podemos ver que a tendencia do século XIX é a preminencia dos
moderados e a súa ideoloxía fronte ós progresistas e todas elas contrastan bastante
coa primeira constitución existente en España, a constitución de 1812, por ser esta
moito máis avanzada do que o serían posteriormente as seguintes.
Este século tamén se caracteriza pola alternancia no poder dos progresistas e
dos moderados, con clara preeminencia destos últimos sobre os primeiros. Así
podemos ver a convulsión política do momento en España.