1 - e-Archivo Principal

Anuncio
A dd.A nn.Ref.aclG l.XII.L.illl.tt.I.P.v»
'3
5
<6
%
p
^
I
♦
%0
14
■jy
16
I
A
\
17
é ' naturaliter 'ex mutuo recepto i
fra tre , qui efifu b eadem p a tri* po*
tsfate , é ‘ pifuliumbabt't.
Contrarium,
in numtr. 4 .
Quid de iur» regio,
FUhisftmilias f i pofi morti patrii}
v e l fu i iuris fa B u s arnofcit debitam
per ignorantiam f a B i , vel non ani' mo qpproibandi contrsBum,folututtt
poteft repetere: fethsfifeiens, é " ani­
mo ratificandi. & in numer. 7 .
An retrotrabatur ratificatio adcon
traBus tempus, vd-adtem puj ,quO
appt'ob&iur.
Filius contrahens cum patre alterius
'licentia dn egeat.
quodd caftrenfepcculum , v e l quafi caftrenfe, v e l
aduentitium , V(l profeBiiinm immedi.ite ex bonis proprys patyis, vel
profeBetia mediate , dñ valeat mu*
trri xontraBus inter ipfos,
dn al~
ter alteri obligetur naturaliter tan*
iiim , vel e ia ilitir , vel fim ul na­
tural i t c r , ^ ciuil ite r .& ennumer,
it.li.tjk
Conffejio patris tonfitenti s recepifie i
filio pecumam ei pertinenti, d n prx*
iudicet cxterisfratribus.
lafonis opinio in explicatione l . f r a i
ter dfratre.
Antont) F a b ri opinio.
Naturalis obligatio ex fU Bo , rtoii
t x iure x ¡iimatur, fij- improprie d ieitur obligatio , é-nori iure ,f e d
0qtiitatefujlinetur, ibi.
E a , qua fu n tfa B i,a d patrem iran*
fir e ius patria patefiatis non poteft
facere,nec ad dominum,ius dominicet
patefiatis, ibi.
BartoU opiniofiequituY ab auBore.
D
G lo T . I z . In
D
D
I
T
I
to
i.
ki
i, 3
%.4
fey
1 6
2S
30
G L O S S AE. xir;
O
p rin c ip io N o t a
18
'Renunciari non poteji exceptio Se
n.itus confulti Macedoniani.
Exceptio M acedoniani poteji oppo*
ni etidmpoJlfententiam.
Renuntiatio Alacedo-niani cum iu*
ram entavalet.
Contrarium.
IFilius fam ilias obl
recepto pojl matrimonium confttm*
matum.
M utuatam pecuniam fil iofamilias},
ab to que folutam ali] eiiis creditori^
fo l utrefil iusfa m il tas tenetur.
Fauor a tat is prxualet exceptioni
M acedoniani,
teneturfiliu s f.i*
m ilias ex muttio eifaB o d minore.
F iliu s fa m ilias non iuuatur M a te l
doniano adinrjus mutuumfufiepti*
a liberto in fraudem patroni.
F iliu s fam ilias v t fideiujfor inter*
cedens , nie in fraudem fenatus
eonfulti > tenetur ob ptiuniam ere*
ditam.
N a tu ral thusfilys ,fpurys, ^ illig il
t im ii, qui fu b patria poteftate non
f u n t , non competit MacedonianumJ
A lij cafus, in quibus cejfat Macedo!^
nianwn remifsiue.
luramento non confirmatur contrai
tiiscdebrati pecunia credit a per f i ­
lios fa m tli as,vel minores curatorem
habentes.
L. zz. titul. I T. libr. y. reiompiU
non ejl correBoria buiui legis, f e i
extenfiua.
L ex noua quando addit,vel detrabiP
¡egi antiqua,recipit omnesreJiriBio-.
n es, ^ ampliationes, quas h x ^ n ti*
qua recipiebat.
r.
quodm ilcs non prxllimitur expediiTc pecunia mucuacam in alios vfus,
quammiUci^. Adde Ant. G o m . z. tom.
vanarum , capit.(,.numer.z .v e rf.9. lim iíáivbi alios alkgat.Pac.Ludouic. M o*
\iik.difput. 4 0 1. v t r f tertius, coi. 3 1 8. &:
ampluda videtur procedere, licet cx
p o ft f a d o
p a re r v e le t
p r o b a r e íilíu n í
,gl<iffirti
n o n in ill a m c a u f a m c r o g a iT c
in f i n , C.ad Macedón,
fe d te n e n d u m
d i c o , q u o d d i x i m u s , / » ?/o /ii i
t
iu -
.fup.
N o t a f e c u n d o , q u o d fi f r a t e r d e p c <
c u l i o , q u o d h a b e t , m u t u a r e t a l t e r i fra**'
t r i, q u i eft f jb e a d e m
maneret
o b lig a tu s
p a tria p b tc fta tc ,
c iu ilite r,
& n a r u -
la litc r.
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
Add. A m .R er.ádG hXil. Ll IlII.tt.I. P.v.’
[
jjf
íf
r a lic e r , qui mutuum recípíc. E t A dde
C a id ín . Francifc. M ancic. d e U t ft .&
ambig.conuentionib.libr.2. titu l.y. num*
33. N ico!. M oz. in traílat. de mutuo,
titul. deperfon.quapojp.mntuar. n .í 7. <¿0
per totum, v bidicit mutui contraélum
poíle celebrari Ínter fratres ,
inter
patre,& íiliü^íi fraccr,vcl filius mutuec
pecuniam caílrenfis , v clq u áfi caftrcnfis , vel aduentitij p ecu líj, ( in
q u op atri vfu.sfrudus ilon quaeritur)
Petr. Auguftin. M orí, inempor. iu r.tit.
8. quafi.z. num. i .verf. Jecunda e f. loan*
Gurier. deiuram. confirmat. 1 .part.cap.
Af\.numer. 1 1 .Anton. Faber. tonieéiurlibr. zo. capit. z o .fo l. mthi 79 3. col.
verf. fed quid ex Imperatorum. 40 in rational.adpandeéi.in d.l fr a te r dfratre.ff*
de condiét. indebit.col.4. inrationedecid.
in princip. & invejfi.pro ea verb.in ration.
decídcnd.fol.mihi: 1 9 2 . Bart.auccm /»
d iB . l. fra ter d fratre, numer. 1 3.
1 4,& laf. ibidem, in z. leBur. numer. 2 7 .
diCunc contra glojj.magn. in d ié i.l. f r a ­
te r, quód íi filias mucuacde pecunia
fui caftienfis peculij, v e l quáfi caftren
fis contrahitur mutuum, c íq u c com pecic c iu ilis ,& naturalis obligariojí'cd
quód obftat exceptio M aeedon ian i,
néc ceíTat eius ratio,mutuat enim alte
ti filio exiftéti in patria poceftare,.Scfa
c¡unt,que tradic Ant.Góm ez-/»
é.n. z.circd prin c.inverfetfi dicas,vhi C.itísfacic racioni con tratix opinionis,
£¿ C a id . Ftaricíf. M antic. d iB . titul-y.
numer. 36. 3 7 . 3 8.¿fi 39. v b i t m d i t n a
cellare legis diípoísitionem> licéc ho­
dic filij non infidientur vit.x parctum,t néc l.z.fil.tdM aced. Gloífa iubatur,lo
qaicur enim in c o , qui accepic mücuu
in caulam caftrenfem, vel quáfi caftre
fem;ideó qué vel diccndum Glcf.inteU
Kgendam in cafa,quo vtcrque habcrcc
peculium caftrcnfe; vcl in cafibus, in
quibus ceíiat Macedonianiiin.
Hodié dc iure noftro regio,/»d iB . I J
i z . tit.\ i.lih r . y recompil. lex fr a t c r á
fratrc.tF.de códidió.indebicinó li.ibec
locum in mutuo fa d o á traeré fta tri
cxíftenti ín patria p o te fta te , & frater
8
fi pecuniam caftrenfis p e cu lij,ve l q uáfi, vel aduentitij mutuet fratrí in po­
teftate patris c x i í l e n t i , nulla ei a c ­
quiritur a d i o , & fracer non cenccur
n é c c iu ilitc r , née n a t u r a lit e r ; v t di­
xim us in Addit.Glof. 1. /, 4. numer. 4 .
¿ ^ / » Addic.^/o/i 1 . numer. i. verf. f e i
bodie, 40 in numer. i .
p er totam. níti
in cafibus,ín quibus ccíl'at fenatufcóíi
M acedonianum , quorum nonnullos ¡n
Glofsis a n te c e d e n tib u s, & fequcncíbus retulimus: t & frate r , q u ir e c c p ic
mutuum, fifoluic p o ftm o rtcm p atris>
ye í fad u s fui íuris,poteft r e p e t e r e , íi
p e r ignorantiam f a d í debitum agnouit, vel non animo ratiíican di, íéu a p probádi cocrxótú.V igel.part.y/ibr. i jz\
f.i.ríp/;V.30.MCIIC. defuctf. creat.lib.^..
%.z8.ní<i%.verfi. caterií.Mxnt.vbifiup.m^
* i . Á n t . Fab. infuisratonal. adpandeB.
in l.fi is,cui fin.filadfenat^ conf.Maced.6C
fcribé tes /¿/á?.fecus.fi íciens,6¿prudés:
debitum agnoueritr ita tcuenc proxi­
me rclati, & Fabcr.it/aff2 in leg. itirñ
Jifiliu sfa m ilia s .y .%. fip a tet fam iliasfa c ­
tus. 1 6 . 40inl.fedfipattrfam ilias.9.eod tt,C o u . inc.quam uispaéiu.zpart.% .^.« .4 , '
M c n c h . vbifup. T re n tac. variar.refol.
r. T
libr. 3 . refolut. 1 9 . de folut.numtr. lo .d é
verf. tertia conclufsio,vfqué ad .fin, num...
A nton. Picliard, in §. illudproprief e r hatur.Injlit. quod cum eo, 40c. numer. i xY.
P e tr. Gstgox.fyntagm . iur libr. zz.cap,
X . numer. 1 1. verf. feptim us , e f i in nu-,
mer. 1 2 . verf. (fi filiu s fa m ilia s, P e tr.
N icol. M o z z . in d iB . traBat. titul.
fuomod. defic.fcu fim at. mut. numen 2 4 .
qui abfoluté loquuntur in quocumque
filio familias patrc familias, vcl fui iurls f a d o , k app'robante, leu ratifican­
te co trad u m : t ncc recrotrahitur h e c
tatificatio ad tcmpus concradus,cuín
fiieric nullus; fed vc valeac c x eo te m ­
p o r e , quo approbatiir, feu r.itifica-'
tur c o n crad u s, 6c co tem pore íntelíigatur fa d u s ; 6c n o iítr a d u tcm porisz
(cd noua voluntare coiu u lidatu s. A nt.
F ab e r vbifupra. in d iB . § .fip a terfa m i­
lias fa B u s.in princip.6c fac¡unt,qua: tra ­
dit D idac Pcrcz- lib. 5. ordinat ..titu l.2 .
’ j
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
'
, ' ‘t \
Add. A iin.Ref.adCl.XII.L. I I I I . t t . I . p.v.
I
O
11
xz
Itg. I . tol. 607. verf. z. modo intellige.
' Sed fi filius contrahac cum parre,
[ CÚ fine aliqua alterius licécia valeat
co n tr a d u s,vc tradic D idac.Percz.t^ii
proxime,coi. éo6- verf. f a llit nono, SC
plures refere] & patri mutuet ex p e ­
cunia pcculij caftreniis, velquafi, vel
aduen cij, ia quo vfumfrudum|patcr
non h a b e a t , confiftit mutui concrac,tus, & pacer obligatur ciu llicer,& n a­
turaliter.Nicol. M oz. in diSl, traSi.de
inu tuo, titul. de perfonis, quapojfunt mu­
tuare numer. z j . v trf.fi vero pater. loan.
Gnt[cv.vbifupra,num er. u . Cardinal.
Fran cifc.M an tic. diS i.lib r. B.titul.B»
numer. 1 . &: vide Addit.yi/pr4,ad G l o f
5.66 i n G i o f .i i .B a r r . in d iS i. L fra te r
d fratre.numer. 7. & la f. ibi, in z. lec­
tura, numer, 27. & 28. vbt optime, ¿y in
1. leSl, numer. J o. verf. argumento contrd
tex.¿y in v e r f ago puto,¿y innum.-^y .iz \
A riaf. P in c l.i» / . i . C .de bon. matern.
pari.X. numer. \ 7. probat non dari effi­
c a c e m conuentioncm inter patrem , I J
&r filium in aduétíjs; camén loquitur in
ad u c n tic ijs, in quibus patri vfus fru c­
tus queritur, 5 ¿vide Addic.4 Í l . j . t t . x 7.
p a r t .y v h i h.rc d c rccg im u s.Se d anfufficlac corifcfsio patris conficcncis á fi­
lio rcccpiffc pecuniam pertinentem
adipium filium, vc prseiudicec cijteiis
filijsivide lofph. yía k a v á .d e probat ion.
torn.i. concluf. } 6<¡ psr totam, vbi aJios
a'legat; <S¿ d icic, quód fi talis confefio
fic vcrifsim ilis, quiá filius erat aliquo
artificio edoftus, Sc verifsimilitér pocuiffet fua indulfria illam pecuniam
comparare,ftandum cfi tali cimfeísioni,fccus vero é contra propter fraudis
14
iuip itionem.
Sin vero mutuat pecuniam propria
p.attis, non poteft confiftere mutuum:
pecunia cnim propria ipfu domino
mutuo dari non poteft. Bart. in diSi. l.
frater afyatr:,num.4y.\aW.. ibi in x. lec­
tura , numtr .^ o.verf egoprobo triplici ra­
tione imitncihili. Y iozz.vbi proxim e, iiSI,
numer. z j.verf. fed,pro magis,Sc com m u­
niter fcribcn!:cs,»»íhd//ríiíi;’ dfratrj^
Si vero mutuat c x pecunia pcculijpro
fc r litij, N icol. M o z z . v b ifu p .z \ Bart!
d ic ic , quód pater obligatur nacuralit é r r c fp c d u creditoris p c c u lij, quiá
habito r e fp c d u ad cos ob ligatu r filius
cum fuo pecu lio, iicuc homo liber cu
fuo patrimonio, ex tex. i n l .J i ex duobus
circd prin.Cy inl.nofo ln .in jin ./.d ep ecu ­
lio, Sc laCin diSi.l.frater dfra tre,in z.Ite­
tur.n. 3 o.inverffedfacilefuperquaftione,
v b i án in a d io n e de peculio detur na­
turalis obligatio, vel ciuilis tantum ,in­
quit tutius fibivideri tcnédü,quód p a ­
t c r , qui conuenitur a d io n c de pecu­
lio , obligetur nonfolum ciuilicér.imó
n a t u r a lit e r ; Sc quód fufricic confenfus
á principio pratfticus , quando concefsic peculium filio:intelligicur cnim
concedendo adm iniftrationem tacito
c o n fe n tir e , quód vult obligari,qu ate­
nus eft in p e c u h o , Sc c o m p ro b a t: SC
facit quód dicit A nton. Faber, in r a ­
tion. aa diSl. 1. in coi.Jin» verf. vtrumque
intm. t H ab ito autem refp ed u ad hliu
traditjfi peculium propi ie eft de bonis
patris p r o fc d u m , ita quód de iurc g e ­
tium abfque aliqua difpofitione iuris
ciuilis efict ipfius patris, time non co ­
trah i mucuum, néc filio naturaliter obligari:quod fi im m cdiaté non eft profeilicium ex bonis patris , confideracis meris iuris gentium rcgulisnoneilc
p atris;fedfilij: Sc licet qua:fitum per
filium ex pecunia patris exdilpoficione iuris ciuilis dicatur p io fc d ic iu m ,
i.
cum oportet.C, de bon. qua Uber.tzm c
in v eritate ncn c fle , Sc fic coniidcrato
iure gentium,quo filius no eft in poteftace p a t r is , con fifterem utuum .f A c
\ai.indiSl.l. fra te r, d fratre. x.leS iu ra , n.
30. v e r f aut vis in telligere, triplici r a­
t i o n e , quam dicic in e u ita b ilc m , pro­
bat quód mutuum non ^ t e f t c o n fft c r c in propria pecunia patris , vcl in
p ro fed itia[q u am cfle idem a i t ] 5¿traditam d o d rin am B artoli r e p r e h e n ­
di ab A n g e lo , <3«: D . Mare. Lau. Sc co­
rum, aliorum qué confiderationcs ad
d id á Je g é tradit,quas vide apud ipfum
In
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
Ann.Ref.adCLXIÍ.t-^lIííitt#!.!. p . v *
In verf.ego pwío.concludir alium cflc íntc lle d u m ad d id u m tcxtum : néc lo­
qui dcpccunia caftrcfi,vel quafi,ncc dc
a d u e n riíia , néc de pecunia propría
p atris,vcl p r o fc d ic ia , fed quód loquixur quandó íilius mutuauit pecuniam ,
que non crat fua, nec patrisi fed crat
akcrius tcrcij, A: pater illa cófumpfit*
«5
Antón, Fabcr. | in mtional. ad pandeíi. in diB . l. fra te r d fr a tr e ,
in lib .
í o . eonieBur.iur. ciuil. capit.zo. late d c
explicatione hufus légis agit,&: infiftic
probare,quód pacer manet filio nacuxalicér obligatus, c x pecunia pcculij
profed iti) ei mutuata,vcl prom itten­
do , aut alitér quómodocüqué contra­
hendo: adcó quód nullo modo, nulloq;
vnquácafuobligacionaturaUsacquifita
fiUo,veUrarriacquiratuipatri;nifieficc
tus illius naturalis obligationis,quate­
nus cófiftit in iure retinendi folutu; cu
fit cx eodem iurc c iu ili, e x quo &: pa­
tria poteftas ; eam que clfc rationem ,
quare no acquiratur patri ;q u ia natu­
ralis obligatio ex f a d o tantum,non ct iá m e x íu r e ^ftimatur./.wfr feruus, 4-1,
f f . depeculio,éhl/iquod dominus,6o .ff.d r
tondiB. indeb-ó'- ipfe ibr. ob id qué im­
proprie obligatio dicitur, l. fideipffor
ij.^.naturaliSfffdefideiuff.ue.o tá iuris,
quam e q u itatis naturalis vinculo fidtinctur. /. Stichum , autPapbtlu. 9 3 .§.
naturalis, de folution. d¿ quiá nihil eft,
quód pofsit impedire naturalem obli­
gationem inter eos contrabi.c;v¿;¿?. l.
fra ter df r a t r e , nec patria poteftas poceft fac c i e ,quód c a ,q u 9 iunc f a d i,a d *7
patrem tran fean t, néc etiám iurc d o ­
minice poteftatis,qux videtur potcntior,pcllut cráfire ex fcruo addominii.
l.q u ih xred i.in princip. Ó' in
de
eond. Ó'derr.onji.l. legatum, z \ . ff. de Adim- legat.L quodftruus.z4.ff. deacquir.
poffejf. lit latifsimc p ro fcq u itu r, v t v idciC eft apud ipfum.
Qu(j Fabri opinio non poteft ita abf6
folutc procedere in peculio p r o f c d i tio;quia fi mutuetur patri pecunia pro
pria ipfius, nuÜo iiu e nafcitur obliga­
tio inter filium,&:patrem:vt diximus.
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
yi/;/. ideó qué d c b c t iiircliigi, prout lo
quitur Bartolus,&: r c in c id 't in cad cm
opinionc.H ^ cnim o b lig a tio n e s, qua;
fune c x bo n o, & ? q u o , ¿¿n a tu ra ­
le m habet preftationcm , néc ciuilis
ra tio corrumpere poteft ; c x iu rc
naturali,id eft ex m etis iuris g en tiu m
regulisproueniút,vt dicitBart-cui p ro
nunc inhatrco, ¿¿ quód procedat vbj
cumqué dc iure getium fic eadem idctita tisra tio ; ¿¿ e t i a m , quandó parer
mutuat filio pecuniam p r o fe d itiá m ,
qua: c x propijs bonis patris eft- E t h a c
Battoli opinionem fcquitui cciáC ard .
Francif. M a n t i c . de tacit. & ambtg. couent. d iB . lib. 8. titul. S . d numer. i , v f ­
que infné,íi\ih iri mutuo f a d o a patre fi­
lio,fiue á filió patri:¿¿ cóprobatu rBartoli opiiiio rationc,quá F ab c r adducic
adcóprobáduquód obligatio naturalis
acquifita filio có trá patrc, vcl e córra,
non reacquiritur patri, ¿¿ mancar c t i í
poft em ancipationem ,néc folucionc
f a d a poft cmiancipationcm pofsit íolutum icpcci. reliqua ad hanclcgcm*
f p c d á t i a vid cap u d B art. laf.Ba].PauI„
C aftr. Ancon. 0 1 iuan in dtelar»t.iur.iiutrf. 5¿ communícér fcribcntcs in d iB .
i. fra ter d fra tre , ¿¿ o b icd ¡o n í,q u ó d no
pofsic confiftcrc tale mutuum á p a t rc
filio fadum ,rcfpondit Ipann. G u tie r*
deiuram. confirmator. \. part. eap. 4 1..
N ic o l. M o z . ¿¿ Ancon.Faber. vbifup..
P ctr. Auguft. M o rí, in tmpor.iur. titu L
8- qtia jl.x, 4.
y , ¿¿ Mancic- v b i pro»
teimi.
D e quatftiane, v tru m huic e x c e p ­
tioni renuntiari pofsit?vidc D id a c .C o
uarr. in tap. quam uispaB um .í.part.^.).
numer,4. verf. ego vtrd.depaBis,in 6-ybi
tradic renuntiationem non v a le r e , ¿¿
hanc cora nuncm opinionem cíTc co n
tra Zafiu m ; S¿ eam deft'cndit And ren.
Fachin.//^r. z. tontr. iuris.eapit. 6 t . SC
argumentis pro contratia opinione
addudis fa t is fa c it : ¿¿ cain fequuntur
A r ifm . T c p a t . vaw<4>*. titul. 1 57. espit.
f . M yn fin gcn .í«§.» 7 /«¿ proprie ftrua»
tur.numer. 9- I n f i t . quod cum eo, qui ¡n
alien. & t . N i c o l . M o z . in traB at.dt mu-
A dd .A nn.R ef.ad G l.X II.L .IIII.tt.I.P.v.
IS
M
■l
'tuo.tit. dtperfmis.quapoJf.mut.num.z6.
¿y in c.fin. n. iji.L co n ard . L c f. deiuff»
¿y iur. diB. libr. z.eap.zo.dubit. z. num.
8. ver/, vnde. Pac. R cb cil. de oblig. iuff
libr, 8. titul. devfurit.quajl. i . feSl. z.
numir. i y. vbi dicic ctiám ncc fidciuffores renuntiare p o ilc hoc priuilcgiu,
feu hac cxceptioné.Pet.Grcg^/ywí^^.
iur. libr. zx. cap. z. numer. 9. Alexand*
,T r entacinq. variar, refolut. lib. 3. refol»
i9.defolution.numer»i9. Aiicon. G o mcx.var. tom. z. diii. capit. 6. numer.
z. verf. quodprimo extende.Kzch^k. in
1.1% . titul. I i.libr. 1^. recomp. numer.z.
Sc loann. Gucierr. deiuram.conJirm.il
part. cap.^ynumer. 5. vbi eam fine du­
bio eíl*edicit.Pat.M ol.2.íow .d;yp.5oi*
vtrf.pratered , & fere om nes fuperlus
relati, t Poteft qué opponi etiám poil
fcn ten tiam .N icol. M oz. vbifup. titul,
deperfon. quapojf. mut. numer. z6, Anc.
G oraez. variar.tom. z. capit. 6. num.z.
verf. quarto extende.Mynkng. in §. iUud
proprie, injlit. quod eum eo, qui in alien,
poteji. ejl. numer. 14 . A rifm in. T ep ac.
variar, titul. i ^ j . eapit. 4. R e b e ll. de
obligat, lujl.part. z. libr. 8. titul. demu­
ttio,¿y vjur. quaJl. I .feSl. z, numer. 14 .
inJin.
Q lftd fi iuramenco filiusfam llias
han c exceptione renUntiauerit,an hu
jafmodi renuntiatio v a le a t , Sc m utui
cótr.adus firmetur iuram enco?& quód
valeat talis renuntiatio, firm etur qué
co n trad u s iu ramento,fequuntur C o ­
uarr. vbifup.Caxdin. Francif. M an tic.
de tacit. 0 ambig, conuent. libr. 8- titul.
7 . numer. 32. D idac. TtxtZtord. libr. 3tit. 8. /. l.col. 6 o y v e r f fallit tamen,in
fin. Sc loann. G iu ic rr. de hiram, confir­
mat. 1 .part. numer. x. verf. rurfus, vbi
dicit ncc ctiám com petere abfolutioncm á iu ram en to,
in verf ipfe vero
dicit communem, SC v e r io re m , Sc in
«. y.quod M acedonianum poteft re*
nuntiariiuram ento , idem qué fequi
videtur loann. Parlad- rer- quotidian,
Hbr.x. cap. 4. numer. 2. v t colligitur ex
aiuoribus , quos alleg at: Sc C o rn e ­
us. inautbent. /aeramenta puberum.C.fi
siuerf. vendit, ren e t M aced on ian i cx**
ccptioncm jnon p o flc oppon i, n iffp ri-'
us o btenta abfolucionc iu ram cn ti.
C o n trariam opinionem tenencNi**’
c o i. M o zz. diB.capit.fin.ntimer. i y. ¿y
in tit. deperfonis,qua poJf. mutuar, numl
z 6 i lo a n .M a ticn z .;» /. xx.gloJf.B.num.
8 . titul. I I . libr. y. recompil. ibi qui
K zchcd. numer. 6. A le x a n d . T r c n t .i.cinq. libr. 3. variar, refolut. titul. defo­
lut.refolut. i9.num.zo.yb\ d icit d id a m
ren u n tiation em , ctiám dc iurc cano»
niconon, firm ari iuram cnto ; v eriu s
qué c fle iuram cntum non e fle obliga­
torium de iurc can o n ico , non m agis
q u ám d c iure c iu ili: efle qué hanc v e ­
riorem , Sc in iudicaudo ab ea non re ­
cedendum : Sc pofle folutum rep eti, ii
né incidat in periurium , néc anim o
ratum h a b e n d i, folu atu r; n é c.ab c o
iuram cnto vc poté nullo petendam
c fle abfolucionem icontrarium ten en ­
te s quoád hscc tria m enbra allcgac
H iero n ym -C cuall.fOfK»z.fOMi»4 commi
quaji. yé2. verf. folet tamen, fed ip fc
ten et talem renuntiationem non fir­
m ari iu ram cn to , c fle qué verifsim am
o p in io n e m , ac in iu d ican d o , Sc con fu len d o ab ean o n cfle recedendum : 8C
cx p ro p o fito exam inat hancquseftion e m ,/ « 5. tcm. quaJl. y y y numer. B»
c a m a l/ , vb ieu d em verba r e f e r t ,86
ait tá m d e iuie com m uni,quám regio,
& c a n o n ico tenendam ,efle qué com u­
n io re m , & :verio rem o p in io n em , a c
iuram ctum nullum c fle ,néc abfolution c indigere :8 ¿ contra M e n c h ac . vbi
fup. etiám poft m ortem patris p roce­
d e re , adeo qué veram hanc e fle ,quód
néc ín foro animae obligetur ob d id a m
/.2 2.q u am G u tierré n o n ag n o u iflé ccftatur,8¿ quód com petir pecuniae folut x repetitio*
Item ccflat fenatus confuIcíM ace21
doniani e x c e p tio , fi fílus fam ilias ma­
trim onio cólum m ato re c ip ia t m utuu,
/. 4 7 . Tauri, qua: eft /. 8. titul. i. Hbr. y*
recompil. D id ac. P e r e z ./» /,1. í/íh/. 8;
libr. 3. ordinat,fo l, 8 0 3 . v e rf iternfaUit
tertid.cum duob.fequent .\oanxi.G\it\(txr.
dt
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
Add.A n n .R en ad C K X ii.L illir.tt.i.p .v, jj
43
Francif. L in g ío if.d ccif.i . quafi. i . numer.
de Htram.confirm. itipart. capit. 4 r . nunr.
^ .verfdeciaratur.K zbcW . de obligat.iufi
J4 .p er fo#«w2.TIlom.Sanch. dim atrim .
tit, d iB -lih r, %.40ti fui-quafi- i.f e B .z .
iibr. 6>difptit. 38'. fmmer. Z9‘ Ancon.
numer. 14 . ihfin M .o z .in d iB . capit.fin..
G o m c z . in d iB . leg. 4 7 ; & A z e b e d . in
n. 28. v b i 5¿ quid fr m ulier contra hac.
d iB Je ¿ . 2 :vh{ quód c xit á patria poccfcu m filio fa m ilia s ,
fc r e m it t it a d
,ta rc .P a t.M o lin ;í//V?. difput. ¡ ¡ o i . v e r f
lo
an
.L
am
b
érth
én
g.
iñ
ttaB.de cbtraB^
fraterea.poji liter- B . &¿ facit quód di­
'quafi. 3 y n im . i z y k qUod filiusfamicit N icol. V ig c i. d iB . libr. 1 7 . capit.z.
J/aS fi fic minor fauore artatis p rx p o n replicat, .zy. Vidclicec cellare M a c e dercc
V clleian o. Lzxx.de vita bomkil
donIanuin,fi cumquis c fle i ftipuLatus á
ca
p
.z
x
.n .z G ,
filiofamilias, pátrifamilias fació ereN e c fi lib'értus infraudc patroni m u­
didcrirjob iura ab co ad d u d a.
^4
tuer filiofamilias. N ic . V ig e l. in d iB .
Filius quoque familias tenetur ad
.m eth o d .iu r.ckiil.pa rt.ylib .iy.'c. z-repl.
mutui recepti folutionem , fi mutua­
4. Cardinal. Francif. M .xntic. d iB . lib .
tam pecuíiiamfoluiíTét alij c ic d ic o ii,
8 .titul.y .num er.iy.ifipofiertori,quid efi,
quem nulláalía e xcep tio n e i néc alio
modo poiTetfumouerc,néc aliter pof, duplicatiisItém fi intercedat vc fidciulTor fi^
f c t a b e o crédito excuflari l.ftfiliu s fa .
5
cnilLts. y.cfi l .fedluliaúns,% .jifiliu s aclius fathilias,nec fraus fiat fe n a tu sc ñ ;
fulto Macédoniarto, Anton. Pichard.
aeptt.ff.adfeñát.confMaced.ibi qui c o m ­
'vbifupra,num
er. 10 . Anton. F ab cr./w
muniter fcrjbeiices, &c nouifsimé Anc.
fu is ration. ad pandeB. in l. ite/d f i filiuA
Vahzc. in fu is rational. in ratione decid,
fa m ilia s , 8- & in l.fed lu lia n u s.^ . qtiÁ
ad §: 1 4 .M an tic. in d iB . libr. 2-tituLy.
in ^lorentin. 'eft%. d iB B . %.in ratione denmner. ly M y n d n g .i n d i B . $ . iUudpro'€iden.Scx\hcntzs>diBtsinloc. M o z -d iB .
p rie .ln jlit. quod cum eo, cfic. numer. 1 1 ;
tr a B . de mutue.cap.fin . »,23. Azor, infix
A le xan d . T ren cacin q . libr. 5. variare
.Vnoral.libr. y.p a rti ytittil. de vr.ttuo cafg.
refolut. rejol: 15)- 'defolution. 'numer. i 5*
■^.vérfquintü,qUándafiliusfamil.Kchz\\\
N ic o l; V igcl. in method. iur. ciuil-part*
in d iB : lib r. 8. titul de mutuo >pu -fi. i .
'j-lib r. i y . capit- z- replicat. 5 5 •
fa­
f e B . i . numer. Í4. verf. oilauh.Vxx. Mc-^
ciunt qu?tradidimUs fu p r a , iiiA ddirt
1in. d iB . difput. 5o Í . v e rffe x tu s .
G lc i. z.nttm- 'yádmcdiísmi
N o ta vlrra G l o f l a , quód filij natura­
N e c iubátur M acédoníano filius familias maior,fimirlor ei m utuct.Cardles,fpurij, 5¿ illlgirirhl,qui non funt ftlb
patria poccílaré.non iuuancur M a c e Mantíc.¿iV?. lib.% -iit,j.nurn. 5 1 ; p rio ri
doniand,vt Lité comprobacDi^iac.Pc-i
T vtmxcin<4-v'ar.refolui. lib. i .tit.derefcrip. refolut.\.n- 7. verf.h'incetidm-XoV,
x iz .lth r. 3. ordinat, titul. 2.d icl.jeg . i .
pagiii. 603. c d l.fim in fin . v e rf-fa lli^
Vxc\-'traBat.demuttio.c.6.n.i,l.kú(vi\[h,
T e p x t.v a ria r. titu l.i '^y. capit, ¿¡.'verf,
^«arroiquchavidc..
filiu s fam ilias m a io r.[iic o l. V ig c b iti
Alios cafuS, in quibus cx.cfeptio
diB -p art. y lih r.\7 -re p lic a t, z- A nt.
natus cofultiMaccdoniani ceílát.videí
V i\hzx.vbifuprd.ini. fiquis patrem fam .
apüd Ahton. G o m cz. 2. 'torn.. v a tia r.
3*§. proinde,in ratiOne decidendi, q u ii
capit. 6. Humer. 21 vbi Vfldecim limita­
magis xtacis , quam fenacus cbnfulci
tiones t r ld it, k in capit. 1 4. titimcr. I / J
tatio habenda eft)&: ibi aic pupillo fuc-'
v b i refert qüádartilim itationem A b ­
currendum , minor i vetó caufá cogni­
batis,Á; cam impugnatj tH v e rf. vtrum.
ta , fcilicet án minori liotunicifer, vel
tam hiejl. Cardinal. FraÜcif. Mancic*
h o n ls filio familias credere; Ancon.
detacit„4 0 ambig: cóñúent. libr: ^ .tit.y s
P ichard. iiid iB . §. illiid proprie fr?:i'av b i v ig in ti, ífetiés lim itationes coU
tur num. y 'v e r f ant aiatis beneficio eXi
le g it-A n to n . Pichard- in § . illud p r e i
tifetu r.In fiit. quod cam eo, ¿fit. PctluS
ptii.inflit.quod cum tt ¡ vbi alios lawdir*
Pat,
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
Add* Annv Ref* a d C L X II *!>•I I I R t t . 1 .P . v .
LudouIc.Molin-z. tom.decontrait, 30 SC limicationesrtnam quandó lex noua
g en eraliter loquitur, ncc detrahit an■difput. 3OI.&:aliquos p r x t e r relatos
tiq u x l e g i , recipit om nes re ftrid io ilipra inucnies in glofisTcqucncibus.
n
c s , Sc interpretationes , quas le x
■In Additione GI. i. ¿ ¿ 4 . diximus
antiqua recipiebat. L u d o u ic.R o m a n .
iam hodie filium fam ilias,& minorem
'<onfl. 35
1 8. D . G a r tia .M a fcuratore habete ex mutuo pccunui^,
\
ú
\\
-d
e
cif.\ií.
num
.) 4f. R i p a ./ » /. m i­
nec ex .alijs contractibus pecunia c t t nor ib .n u m .i8 .ff.d k vulg. C a n c e r , v a ­
dica celebratis,a bfqué licentia patris,
ria r.refolut.part.z.cap. i . de minoribus.n.
v c l curatoris ncn obligariffar/. zz tit.
1 65-. loann.Gutierr.vé» fu p ra ftu m .j^ .
■ 1 i j i b r . 5. rtcomptl. quq cciam prohi7 5 .« ^ 76.&: pura iura rcfert Fontanei.
ber in huiufmodi concradibus iuradep a{l.n u p t.clau .4.glo f,j.')lpart. ». 4 4 .
mcnrum intcrponeie' [ dc cuius ma4
5 . ^ 4 6 . in prine, vbi no nulla c xe p la
r c n a Videndi fune loann. M a tfe n z . Sc
ponit, Sc tráfic cum hac d o d rin a, qua:
• Azebed-//'/.Didac. P c re z. in l. i. tit.
fuic loann. G u ticrr./w¿/#?. repetitione,
8, libr. 3. ordinament. Sc loan. G iitierr.
MMw.49.vbi di d a m legem i i . c x t e n f i in repet, autb. /aeramenta puberum C.
uam eiTe a i c , Sc idem dixit. lo a n . M a f aduerf. ven d .d n ..4 j.'^ t ¿¿quia praztienz /wp rin c.g lo f i.in d iB .l. z i.S c A z t
' d i d a lex lion e(l co rrcd o ria , fed exbe J- ibidem ante numer. 1 . Sc pro c o m ­
tcnfiua noftra: lOgis, quie cantum lo­
plemento huius materiq v id c A dd ita
quitur ih riiiituo f a d o filio familias,
adlegesfequentes.
profequutus fum eius am pliationes,
Par.
i8
í 9
LEX V.
J
I "
'I
1
S V M M A
"X y f Inor,velfiliusfam ilias non adJlrin g itu r ex mtctuofibi ab alio
minore, v e l ab altofilio fam ilias fa c
to, nifi quatenus in eius vtilitatem
fuerit verfum'.
Idem f i vterque x q u i agit de damno
v ita n d o ,^ in num. 9.
F iliu s fam ilias non pote f i conueni­
r i ex ráutuátofibi d ciuitate , f i v t ilitatem nonfuerit confequutus.
Priuilegiatus contra xqne pariter
priuilegi atum non gaudetfnopriuile^io.
St concurrunt in omnibus xqtie parit h priuilegiati conquafantur pritiile g ii, R a d iu s commune reducitur
caufa.Et quid f n on fn t ita pariter
priuilegiati,remifue num. 6.
Agens dedamno esitando p r*fertu r
agenti de lucro captando xque p.iritlrpriuilegiato,^Bart .^ F o t a n e l.
declaratio in num.%.
M inorant mutuam pecunia ludido
amifsit, é'^^dedopariter recupera-
R
r m :
uitotrÜ ad mutuifolutioni teneatur
Filiu s fam ilias,feruus,vel a ly ,qui­
10
bus bonis interdíBum eft,non tenen­
tur ex mutuato eis ad ludenduni ab
alio tertio qudm d cblluffori, vel lu dií babete,&ab eis deperditu inludo
repetí nJt p o te f,n if quatinus ex mu' tuato f a h i fu e rin t locupletiores.E t
de alijs quodd materia ludi rem ifsiui
Infamis
oppopta ei exceptione non
II
admittitur ad agendum contra aliA
infarñem,ctf replicet quod etidm e f
infamis.
Regnld,qubd priuilegiatus contra pd
iz
riter priuilegiatum non gaudet fu o
priuilegio,limitationes, e¡É amplia­
tiones remifsiue.
M in o r, vel E cetefarefitu itu raduerfusómmijfamprobationem in lite
eurh alio rhinort, v e l Ecelefia.
Viduá,p u p illi,vel a lia tnifferahíles
14
perfona ,q u d fo r i priuilegio vtu n tnr,dn eo vtantur aduerfus a lia s f mi
liBrpriuilegiatasperfonis,remifsiue.
I
A DD l -
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
Ádd*Ann-RenadCiof,I . L , V . tic.I.P.v. fi
G L O S S A E . I.
A D D I T i p
"BdcclMsin d iB . coüeB. 348. Gratí.ani|
V T . O t a c x hác leg. y é ¿ Glóf.
difcep..forenf.
capit, 19 6 . d numer. 1 8 .
LN^xioieincencii cx mutuo fibí ?ciárq
(^ .in 4. tom .capit. 6 y4 .n u m er.‘^- Can-^
>ab alio minore f a d o , S¿ filium familias
Qxx. v a ria r, z.part, capit. i . n um .xys»
c x mutuo f a d o fibi ab alio filiofaiioi2 4 0 .C o lc r. deprocejf. ex ecu t.p a rt.4 l
í í á s f i in eorum ytilitatcm fit verfum;
fapit. x.num. IZ2,.pag.m ihi 609. C a r d .
fc c ii s v er ó é .con? r á A Ip h . A z c b e d .
Francif. Mancic.de taat. ¿ y ambig. con­
5 .recomp,titul. . 1 .1 o.numer. i y ¿ y 1 4 .
tuent. lib r. I . titul, 2 6. numer, y. ¿y de
inVtbr. 8. tit. 10./• z.num . 2 4 7 . C a r d .
conieB.ment. tejlat. Hbr. 6.Situl.z. num.
Frandfc.Mancic.í/ff tacit.¿r ambig.con-r
J 9 ‘ MaxCi\.Jmgul. 99- P c tr. G re g o r, de
uent» lib. 8. titul. j . numer. 2 6. inpoHer
tenfib.infeolys F idericiCam pixani,n. 1 4«
riori,quia ejl d u p lic a tiis.N ic o l.y i^ k i.iii
fo l. mihi 1 80, C e n í, de cenfb. part. 1 , el
method.iur. ciuil. part. y libr. l y . capit.
2 . quafi. i.a rticu l. 2. numer, 9.fo l. m ihi
2. replicat. 2. verf. buius replicationis,¿y
z y C a u a lc,d ec if ^ o .n u m er.iy. 32.33^
replicat, y Ant-Pi'chard.iwd/¿ 7 .§.;//«i
eum tribffequeíitib.M axx.dem rifd.partí
proprie.numer. 5. in fin . I n ítit. quod cum
4. centur. \.cafu4% ,num er.6. volum , r»
eo,
Stephan. G ia tia n . capit. 19 6 .
^Barbof tit.fffo h it.m a trim .p a r.y .l. i.n .
mimer. zo. vbi ponic cafum in m inore,
ly .a d fin .ve rf. r .M enoc. de arbitrar. U bi
qui alteri minori m ucuauit, ¿ ¿ m u c u i
2. centur. i . cafu 66. numer. 3 9, Surd.d#
pcrdidic:t¿¿ dicir vnum aduerííis alte­
alim ent.titul, B .p riu ile g .iB , numer. y
rum non reftituii quiávcerquc xqué a■¿r priuileg. 6 1 . numer. 1 y ¿y conf. 3 3 5 .
git de dam no vitan d o .M o rí.;»
numer. y o . ¿ y in conf. 4 z}-n u m er. z i l
iur. titul: 5. in pram ifi. numer, z y . v e r f
EroCpcx.Eaxinat.indeeif.Rota.yz i .num]
■ñeque.his.pojl-médium. Ant-. Faber. ;»■
é.a liá s in cent.8. é r 9. decif. zr. d iB .n . 6*
'vation.adpandejl.in leg.Ji quispatrem.§»
A f f l i d . decif. %6. ibi que .C.-x(arr.Yx{\\.‘
prm nde.in ratione decid-poji m ed.jj.adfeY'wúws.decif,
4 oy.n u m .y. lib.s,.fol. 40nat. conf. Macedón, ¿ y in fu o fi. eod. titi,
Parif.eo;^y3.«. 64. v o la m .y M e n o c h l
definit.\z-. A loyf. R icciu s in callcplan»
• in conf. 5 2. numer. 4 1. conf. 242 .numen»
part. 2. colleB.14% . vtrf. infertur tertio*
1 8 . conf. 680. numer. 38. ¿y 44. ¿ y in
Ioann .M aiia.N ou ar.d e eU B.¿y variar*
■(onf.y64,numer. 8. qui ¿¿alios refecútá
f o r . quaji. z i. numer. y .fe B . fo l.\ 8 6 *
B a rt. in auth.quás aBiones.n.y C.defacíBarbof. in remijf. ad ordin. lufitan.lib.^*,
/ iw ^ .ie r e / iv b i magiftrálitér hanc rc^
t it .^ o .^ .z .n u m .y
gulam declarat. ¿¿ poft antiquos carii
Idem fi C iu itas mutuct fíliofamilías*
e xp licat D idac. Qonaxx.inreguLpoJfeJquiá non reftituctur. M a n tic . vb i pro ­
fo r.z .p a rt. §. z.n um er. 4. A n d r.T ir a q .
xim e, n. i y.Pichar. ».4. infirr. Fab. ;«/*
deprauileg.piacaufa,priuileg. z 6 . v e r f
nihil interejl. 1 5 . in rat. decid, ibi qud
fe d quod primo loco diBum e/2 .Caldas Pe S c t ib t t é s .N ic .V ig c l.d ;7 ./ ;¿ .i7 .f.i.r e reír, in l.f i curatorem habes.C.de in integú
plicat.ylukW ac.traB.da m utuoa.G .n.íz
irejlitut. in diffinit ion.fuper vcrb.lajis. n¡c
Vndé fecundum e a , q u x dixiirks
in n t m - 1 .ex principio huius legis ma­
16 9 . loanh.Gucicr. quaji.p ra B .ltb r.z it
iquajl. i y numer. 1 6 , cum fequent iba f l
nee limitata regula y quij habec, quód
A z e b e d . ;» d;7 ? . /. 2. titul. 10 . Hbr. 8*
priuilegiatus coiltrá equé paritér priuilcgiatum non gaudet fuo priuilegio á
recompil. numer.z4z. cum multisfequ en qu(^ regula probatur ex tex. in l. vtriu
'tibus. Peer.Auguft. M orí, ir» emp.vtrias^
%.fin.fi'.deviinor. in auth. de fantifsim ,
^qtie suris, i .part. titul. y in p r a m if. num i
. z 6 .¿ y 2 7 .V ice n t.d e Franch.dee;yi j 8<íi|
E p i f ^-fed
boc in p ra fe n ti, ¿y ex texi
¿y ibi Amendol.wwweir. 5.
6. Sforti;^
in §. rurfiis. Injlit■de aBion.Sc D o d o r e s
Oddiis in tra B . de in integ, r e f . 1, p a rtí
ibi.Wci- F ran cif Ling. dectf i . q u a ji.inumer. 14. v o f , quibui appareat, infip.
'f iu a f f iB .q r t, 4.
3 1.5 2 ,3 3 - é “ 5 4 ;
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
Add» Anñ.Rcf.ad
¥■
111
}
In!
•
npn eft ferendum
v ltrá relatos fuC a m ill,B o r r e ll. irtadditio.aá Pec.Bepra A dde Stephan. G ratian J/y/fp/./oIlug./»fpcculoPrincip.rub.z r .
renf. x.tom .capit.zoz. num.^x.CatdoC*
A m a t . Rodrig.dtf priuileg. credit-i.part.
in p ra x . iudic. cf)“ aduocat. verbo p riu ile*Tt. í . d m m . 7. oprime pofl: eos loan.
gium,numer. 46. Fxanc. H ie ro n . L c o J
Peer. FoncancII. depaBis nupt.clauf.4.
in decif. regn. Valent. 90. num. 5
2 3¿lof- i t . d numer, 1 0 4 . O luald. Iligercumyé^.Menoch,
in
conf.
4
4
7
.
ntm
.
37 .
in annot. adDonell.enueleat. z.tom.lib.z i .
t. iz .litt.Q . loan.M arian.N ouarius./»
g & in c o n J.8 \ 3 .» « w .i5.t A lit é r d e c la r a c
Bartolus vbifu p. cuius d o d r ín a m pro-!
p ra x i,de el ecl.& va ria t .fori.fiB . z .quxjl.
fequitur
loann.Petr.Fonranell. numer,
Z j . num. i . G iarb a. decif. %z. numer.8,
\ o 6 .v b ip ro x im e, d ic e n s, q u ó d a d h o c
Tren tacinq-hi/'. i.t/áwiwr. refolut,refol.
v t m in o ri, v el Eccleíice com petat be­
j. d e refcriptis. Borgnin. C au alc. decif.
neficium reftitutionis v ltrá priuilegiú,
J'iu iz a n e n f.\o .n .iy .& ) ) . cnmfeqstent,
quod h a b e t , requiritur,quód ficla:fus>
lllefonf. Pérez á L a ra . d ev ita bomin.
vndé cu m in hoc cafu minor non r e p c n u m er.iz .c a p .z í.& pertotum. C a r d in .
Tui'ch.pWíííí.fowc/.fowc/. 7 6 0 . pertotam
riatur larfus , non poteft dici paricéc
priu ilegiatu s;
fie regula non p ro ce ­
tutn alijs.
dí
dit:
t
fl
vero
minor,qui
mucuum acce-'
Quando cnim cocutrút paritér prU
pitjCVUTi ludendo pcrdidifl'ec, am bo a nilcgiati in fp e c ie , in a d u , in e x e rc i­
g e r c n t d e dam no virado, & priuilegio
tio, tc íp c d u eiufdem caufejfupcr ea­
reftitutionis minor, qui mutuauit,noft
dem re. vcl caufa,de qua agitur, í>c e o ­
v t e t u r , ¿ ¿ i n h o c cafu procedit diéla
dem m o d o , ác cqvié paticér priuile­
r e g u la , v t declarant F on tanell. num.
giati, couquafl'anwr priuilegia, <5¿ ad109. Stcph. G r a t, in d iB . deeif. M a rcK
¡us cómune reducitur caufa,vt tradunc
\ 9 C,numer. \%. 19 . zo. & z\. M o r í./ »
fupra rclaci. 1 Secús íi no fint itá paritcr
empor. iur. d iB . titul. y. inprxm ijf.num .
priui,'cgiati,vcluci fi quis eft priuilegia
z j.v e rj.n e q u i h is, pauto antefin. &: v i d c
tus in g en ere, alter in fpecicjvcl priuiSforti.O ddu. in d iB .p a r t. 1 . queejl.18}
legÍLimvnum cít potentius aliojvcl c 5
a rt. 4. ) . & 6 . vbi late agltd enu itu cr
ccírameíl: e x caufa fau o rab ilío ri; v c l
f a d o minori ab alio m inore,¿z in ludo
minus derogat íurí communi j vel pro
amilfo:&: dicit quódfi amplííis pecu­
co eft miior tatiojvel v t ilit a s ; vcl rcfpicít perfonas, contrarium vero cauniam in ludo deperditam non rec u p crauíc, non tenetur minor ad m u tu atg
fas. D e quibus omnibus,fímilibus qué
pecuní;E foIutionem;íed fí rccuperaujc
aliis :
quid quandó alterum efl:
negatiuum ptohibitiuum,alterum afin eodcm ludo,antequám á lu d o d ifcefirinatiuum. vidc late in Additione
deret,renecur. &: inverf. e g o exce­
ad G l c l . z . 1. y. titul.5.part. 3, ad Gloí.
dit fi eadem die rccuperauic. G u z m i
y J . 1 y. titul. z 1 . ead.par. ad Glof. i . /.
deeuiBton. quafi. 60. num. 1 8 . Profper*
í a r in .praB.crt m .tom, 3. q u a fi. 109.parta
) tit. IX .p a rt. 6.
Sit qué limitatio prima Ijuius regu­
lí.wa/wffw. 2 1 8 . v b i , & pro hac refertS
i?
lae,excommuni oranium confenfiuquáParíf. de V oz.intraB .deludo,numer. i S }
dó vnus ex priuilegiatis agicdcdáno v i
Cacialu p. eodem in tra B . numer, 6 4 tando, &c alter de lucro captando;qu^
A n g c l.¿í malef. in verbo,metitordemaliS'
limitatio approbatur ¿rV.ná minor,qui
dati,numer. 14. km adcom .defyndieat}.
mutuauit, agic de damno vitando,pe­
numer.94. Angel, in fum m .verboludui,
tendo pecuniam, quam mutuauit mi­
verf. itemquía.Sy\\iQ.R. in fum m . verb%.
nori ; minot v e r o , qui pecuniam mu ludus,numer.9.S{ idemFarin./^» in num,
tuatam inluos vfus, & vtilitatem c 5 2 2 4 .exrcndit m in o r e m tcncri exmu?.,
ucrcit, agit de lucro capeando,
vulc
cuo fibi ab alio tertio,quám a colluíTolocupletari eumiudura aliena ; q u o i
r c T e íi red ncnrc ludiim fació j e tiá m
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
T '
A d a .A V iñ .R e r a a .G ib r .i x .v .tc J .p .V A j?
r
mi 5 ,quinon p o teftag ere , agÍi^Yontrí\
fi minor perdideric nummos mutuatos
paríter infamem, 6.5 cSuentus e x c ip it,
p r x te r viiG,&:cuni iilo iaperllice amifquód a d o r e ft ihfamisnepeUitur enim
í'ós.vel aiios t ecuperailtr.
a d o r quamuis icu m pariter cíl’e ín Filius familias,an teneatur c x mu­
fajn e m opponat, ir a C ardinal. T u ftuo fibi nor, acolluflbre , feu luduiii'
10
Jiabcncé, icd á tertio ad ludédum faci w ch . p ra B ic. concluf. verbo priuileghtm .
concluf y6o- num. .1 S .é x lu í.C ia r . lib .
to,6¿ i-niituacum án pofsit repetere,vcl
teneatur c x fiinili mutuo quiuis aliusf
. A po fíi.l.ad A n g.d e M a !e fic .B a r c .;» / í^ ,
cui bonis intcidiflus efi:, vekitiferuus,
feru o sff. de a c c jfk V ly Z í.in verb.
ud,
nVonac!ms,6:iimilis;vcl án pofsit am if
quarelam.poji. numer. 69. cx quo d ic ic
fum ab cis in ludo retineri ? k quod ta­
com m unicer ren eri p e r D o d o r e s .
le mutuum non valeat , nec pofsit reAlias lim itationes,&: am pliationes
poti,docet Fariri.•¿'¿iproxim ynum Z 19 .
ad d id a m regulam,quod priuilcgiatiis
6 : plurcs refcrr: iV' quód p a t e r , domi­
6lC. vide apud íupra relatos in addinus, aut fuperior áb eis deperditum intíon.ad G lc f. \c\'xx.a.%fuprannmx6.infin,
Kido pofsint repetere : C a p e l. Tholof.
D e m ;n o rc,v cI Ecclelia,qui v u k refq-axíl jcti dccif. 19 5 , numer. 3. vbi k di- ^3
tiftii
adutrfs ommilíam probationem
■cits ludentes cum illis t e n e ric x lurro.
in lite c u m a lió m in c ic , v cl E ccle lia,
Cardof./w prax.itidic.feit ad'iocat.vírbc,
fuo loco agemus, in pr?féci carné v i J c
./AíkíjWrtr/fr.é.qufalios r e te iS c .fL im iFócan.iM oi vbi proxim e , vbi increpat
t ahda tamen videtur ex Farin. in num.
quemdam lu dicem ,qu im o£u shac r e ­
?- isz .qu .1ce nu s c X c o fu c r in c Io c u p' c t io
gula noluit reuicuticnqm ccncedeje»'
1 csFrcdisqux hic bicbiccr dixifie fufiiiác vidua,pupiÍlo, v el alijs, q u ifo ri
c ia ñ t.E t dc hac materia ludi vidc pto- ^4
piiuiiegío
vtuncur aduerfús alias \ inunc fupra relatos,Ó6 SelV./w dscif.AtadLias,,yel miferabiles perfonaspritiippn-. T44.pcrtotam,lv.\mm.Q\:xr. in §- lil-lcgiatas,án éo vti pcfsint? vide.D. D ;
ditfJib. y.Sanrern. Lucifan- in traBat.
loann. á Caftiil.Sotom ayor. quottd.cSde affeciirat. 1 -patt. d humer, y i.q n i há-sc
'
trouerf.
lih r .y capit. x.n u m er.zj. L ara.
bctur, ó; traBat. de pigñor. Bcnueriuc.
de v ita homin. capit. t t . d numer. i . v f S tra c c h . in traBat. de adieB0.yp.2rt. i
que infin. v b i ¡a tc M c n o c h . de arbitrar.
nurri.í 1 8.
rcliquá ad hanc rnatcriani
^lib. í . cent, i,c a fu 6 6.pertotum .yhi cúá.
Ip e d aiitia vide in A ddir-ad Glof. 15 ;^
rcfert,quc dicantur m iferabiles pcrfo
l. 2 0 titul. 4. ad G lof. 9. Cfi í I
5 6. ad
’ h x , quoíd fori priuilcgiü,& nouilfime
G lo í. y l . ^ y t í t . y. & ad G l o f 5. / .15 :
' Nouar./» tráB.de eleBione,velv.2riaBi9
j I tit^ ic.p a rt.y G lcC y l.z o . tit.i y p a r .j . '
n efo ri,z.feél. qtiajl. z i .K z eh .lib . y tit,
• Lim itan da ctiám videtur regula
3- /. 1 o .p er totum. k nos diximus alibi.
quod priuilegiatus , Q c. quandó infaC. Q V O D C V M
AD r r c . FF. E T
s
V
M
M
I d Ater tenetur cx niut 110filiofam i• h liasfaBo, fifilin s in 'vtilitate pa- ^
tris rnv.tuum conuertAt.
F x contr.2B:i filij pater rioti terie-y
tur v ltra peculij qnarititatem,nec
p o ft mortem, v e l emantiphionem
fih j vltra annuinfffi verfum fit ¡np.itris 'Vtilitatem.
Pater ocupan: hcn.2 ture peculij téne
tur per Annli creditoribus quateniet
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
A
ÉO, Q V I I N A L I E N A ,
t V M.
efiin peculio-,ex adíiétUio 4 0 <¡fi)'eñ
f i , tenetur perpetuo.
Mutuumfiliofam ili.is dnfoluere d j
be.2tpaterfifiliu s infu isj vel pat r i f
alimentis expendat.
Mutuans ei, cui deóffieio iudicis alimcntá debsntur.dnpofsit a^ere aduerfus eum,qiñ alimenta debct.
M itJo r,v B j 7ly dn teneatur foluere
^v.tuum dpatre acceptam jicum so
K
aluity
A dd .A nn.R er.ad C lor.IL L.V .tt.LP .v:
a lu it , ¿ y pater ñon ejlfoluendo. E t
quid adpcnfidñciñ domui. Affirm ati
ua refertu r.
N egatiuafequitur.
^
A ffirm a t iuam poffefequi declaratur
am pliando; ¿ y limitando eam ,vt m
num fcquent.
F iliu s tenetur de mutuo d patre ac-
7
S
cepto, ¿y in eius alim ítis con/uptot
etfi patris h i r edítate repudiauerit.
Am plia , etfi in alimentis non er0gaffetfed infaBts adjlatus coferua10
II
11
12
15
H
M
'16
^8
tionem.
Item dd pretium merctum emptarum.quandd pater eas reuendideriti
vtiU um aleret.
F ilius .¡¿y vxdV fion tenentur adfolu­
tionem mtñtii, velpenfsionis domus,
quando tempore cont ratius pater,
v e l maritus erat diues.
F ilij , ¿ y v x o r non tenentur f i erant
ttiam pauperes.
Vt vxor.,¿y f i l y teneantur ad mutui,
fe u penfionis domus folutionfm , neceffé ejl probare in eorum vtilitatem
pecuniam virfam fuijfe, ¿y in hoc affirtio n i m dfttiñon ejlflandam.
Item dtbet cojldre maYitu ríülla bona
babere,ex quibus pofsit foluere.
Refutatur cautela,vtfilij, ¿y v x o r te
neantur, quod petat expreje ad eot
alimentandos.
Filiusfantilias/ui iuris efeBus dhpofsit cSueniri ex muttio confumpto
in vtilitatem p a tris; v e l accepto ex
patrts confenfu-, vel ex alijs contrac­
tibus,in quibusJimUl ctipatirefe obli
g a u it,v ltrd quafacere poJfet,¿yfruatur,beneficio,út.ñ.C..QpiCsÁ cú c o
Afsignatur ratio quare boc priuilegitirn ipjisfuit conceffum, ¿y dn fauO
refiliorum ,vcl creditorum. '
Vt benificiu cC.quod cú co. competat
f i l i j sfam ilias tempore celebrationis
contraBusfu b patris potejiate debet
effe,¿y cu C'oueniüturfeu tudicAti ac­
tio exequitur,extra patris potejafe.
Filius quado tjlfubpotejiatepatrisin
folidii cdutnitur, & poteji carcerari.
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
1 9 E t anpofsit compellt fe ru irt creditoribus.
xo R efefuñtur dua cautela, v tfiliu s d
carceribnsfe txcufet.
2 Í Item ,vt gaudeant diSlo beneficio r eq u iritu r, qubd non f in i haredes p a ­
bo n o ru p cffu res.
2 2 kdeudoharcditate cu inucntari bene
fid o ahfienfio bareditatisprobatur.
X 3 E t quando ex minima parte fu n t ha
redes, dn gaudeant boc beneficio.
i 4 Beneficiu. 1. x. ff.quod cum eo,»o»
competitfilys in bonis, quafilius ha­
bebat tempore contraBus.
'i y 7 « quibus bonis pofsit fieri executio
filys,d u m fu n t inpatris poteñate.
x6 E t d n ih proprietatebOiiorumpectilyadnentity , quorum vfusfruSius
pertinet patri.
2,7 E t quidpoflqud eJi effeShisfui iuris.
28 Item, requiritur^quod cbueniaturex
contra ilibus celebratis tempore, quo
erat fub patris pote/late: nam in celebratis poflqudm tfi eftéiu sfu i iuris
cefat huiufmodi priuílegium ,
'x9 Creditores,qui contraxerutpojl em*
cipationem,prioribus praferuntur.
30 D ebita creditoribus priuilegiatis,
vel pojl emdeipatione contrahetibus,
cumfilius ab alijs creditoribus anterioribus couenitur , detrahi debent.
3 f Ftliu s fa m ilia s,qu i dolo verfatus
ejl in contrahendo beneficium tit.
rf. Sc. C . quod cum co nonbabet.
3 1 F iliu s fam tUas, quando per multos
annosJietit quinfolueret dn teneatur
v ltr d quam faceré pofsit\dua contra­
ria opiniones referuntur.
3 3 Quando pecuniam non in r 'em patris,
fed in proprios vfus cum dijpendio co
fum pfit,dnpribetur dsBo beneficio.
3 4 F iliu s fam ilias in eO , quoddebet
ex dei i chynon gaudet ditio beneficio.
3 y Filhisf.irntlias quife vnd cum patre
obi igauit. an fu i iuris effeflus pofsit
iudicis offictu impetrare, v t cornpe.
lat aflore, v i aduerfus eutn agat.Et
inquibus cafs ibusJ i mile officium iudicis pofsit impetrari,remifsiue.
3 6 Aduerfus guaretigia feripturam dn
pofsit
Add-Anri.R.cCaclClof.IÍ.L.V«ttil.P.v.
pofsit fe tueri dicio beneficié,ibi.
Filiusfam ilias an pofsit renuncian
diClo beneficio, (ff dnfub generali
G
A D D I T I O
d Glof. 1 . N o ta i.aliam íimÍEOtion c m a d le g c m a n te c e d e n te m , A:
calam ,in quo pater tenetur cx mutuo
filio familias f a d o , f c i l i c c t fihlius in
vtilitaceiii patris mutuum conucrtac,
vcluti fl pro forote fua in dotem d e Jic
f
pecuniam mutuatam.Et adde A dd in
ad Glof. 3./. antecedentis,n. z: &C Ancon,
G o m . 1 . tom. va ria r, cap .^ .n . z.verj.
bSlauo lim ita A a c o b . M cnoch.//¿r. 34
prxfum p. 6 8 . I .F r 3 c. M antic.^f tacit.
ffa m b . conuent.lib.8itit.j.n. z 6 - f f 2 7 ,
». 28. el x.nam funt duplicati,loam
Gucierr.;?i4//7¿í'Kí. Sacram impúber. G.
f i ad u e rf.v en d 1t.n A 4 . f f deiuram. con­
firm at.par. I .r.4 J •» 6.verf.itaquefecun¿//,VigcI.rfp//f4#.l6.G“ K j.purt. ) .lib ,
X7. Anfm in. T e p a r . va ria r.ti. 3 6 1. c . j .
v e rf.fa llit. Vabzx:. infuo G .tit adfinat.
confuí.Macéd.deffinio.4. n-z. ffin r a t io g
Kai-.idpddeB.eod.tit.in l fifiliu sfam .in id
acceperit.RcbcW.de iu fi.f f iur.par.z.lib.
Z.tit.devfur- qudfi.i .fic ii.z .n . 14 . Lin^ \ -d e c if.i.q n a fi.n .4 .ff) . Pac. demutiio
capit. 6. numer. 28. requifito, Z.Xoxtib..
M acin cz. inleg. zz, titul. i i . l i b . ) .r t tompil. g lo f.). numer. z. v b i tradic hoc
procedere non obftantc d iB . l. 2 2 .qu^
annulat co trad u s á filio finé pacris coic n fj fa d o s. <Sz H e d o T . Felic . in tra B .
deficiet, capit. 6. numer. 37. cum duob,
antee. vbi aic, quód etfi p.arcr non toneacu rcx co n trad u filij vlcra quanti­
tate m pccuhj [ vtd ixim u s fup. ] ne‘ qnc poft morte , vel filij em ancipatio­
nem virrá.innú pater teneatur, v tp e r
tot.tit.ff.qtidd.aB depeculfit annal.zxmc
pcrj ccuo teneri fl fic verfum iripatnS
vtilitarem. Sc T c p a t . 7>7. 5 2 1 . cap. 6.
dicit quód patci' occupa ns bona iure
pecuiij tenecur perarinuivijiii aduentitio vero, ¿ i caftrefi perpetuó , e x laif.
in Sj.dBion.ti. 1 4 .irfi.de aBion.
N ora fecundo ex tcxt.bic inverf.otro
f i f i quod p.atcr tenetur ad folutionem
inucuat.e pecunia: fihoiuojfi filius eam
'37
A
t
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
. renuntiatione tomprebendatur, f f
quid f i generalis renuntiatio f i t
iurata,
L O S S AE. ir.
co n u c rtitin alimentis finís i vel ipfius
pacris >dc quo v id c A dd ita .ad G l o f / .
l . G.infr. &: Adde A nc. G om .
fu p .verfi
nono
A zebed. in d iB . l. zz . num,
3.
loann-GutieiT-/» repetit.autbent. S »
cramenta impuberum ,n . 84. lul. P a c .
v b i fu p ra . f E t de co > q u i mucuauit
cijcui alim enta officio iudieis deben*
tur, an pofsic ag ere aduerfus eum, qu£
alimenta d e b e t , fi pro alimentis mu­
tuum fuit fddum? Vide Stephan . G r a *
difieptforenfx.tom .capit.G o.num tr. 19 ,
cu m aljs, vbi creditorcj qui mutuauit^
A ipfij, qui ali debebat jag cie pc-fle rc^
foluic, no obftantc quod alimenta pra:terita,quac c:t oificio iudieis debentur#
peti nonpofsint j fi inteipcllacus fiiic
debitor, ¿c d c mutuo ftatim c o n tr a ito
pro fe alendo conftac, Sc aiios allegati
Sedqua:roecontra,fi parei>vcl ma­
ritus pecuuiam mutuatam acecpic ,A5
cum ea filios,vel v xorem aiuit,feu fico
duxit domuin,in qua filius,A: vxor ha*
b itaru n t,
p a te r , vcl maritus non fic
íüluédo J án creditori detur aólio con-?
era filio s, vel r x o ic m pro m u tu o, v e l
jenfione domus? hanc quaiftionem fo*
i
cmaeinjdiiicilcmjgrau£m;'5i;grauif>>’
má D p ilo res appellant.vt inquit.loa^
PctrToncanell.m loco infra, citando,SC
pro parte .iffirmatiua, fcilicec quó .i fi* _
iius, & vxo r teneantur ad iblutioncrri
pecuniae mutuatae ,q u á pater inilloiu
alimcnc;s confampftc) fi ipfc foluendo
non fic, dixit Bart. inleg. his fiiis ./ fft
de condiSi. indebit. per ilium text, fed
'cogitand u m reliquit j Sc camfcquua
t i funt Ange!./JM/w .z.Sc iaiV.aum. 2 1 .ib i,
idem Ia fl. in l.fiiu m firm tm ,in prin.Jfi,
eodem.V\clz. ih l. vxorem C. de decurión,
libr. 10. Ludouic. K o m zo .ftn gu l. 2 1 j .
incipit pater p.tuper, Sc ibi eius additio»
nator. C tem enC fip g u la ,)6 . C^pol,.
cautel. Z46. V x la c .R u b , de donat.inf er i
v ir, f f v x o r .^ .6 6 :n. f f in 1 . 6 x. F a u rm ,
I I , Sc ibi C a ft il l.». 1 4 . loan. M a t ie n i
K A •
4«'
Add. A nn.Ref.ad Glof. 11.L . V . t t .1 .P . v7
4 n l. y t ii u L 9 'fio f. 7. numer. y . 40 ittl<
V zt.T otzn el.iepaB .nu p.elauJuta^.glof.
9 . part. y . numer. 7 1 . cum. 6. fiquentib.
J>, titu l. 5 .glof.^dibr. 5. recómp. A zeb.
v b i e tiá m rcfpohdit contraríjs , k
iU m m . 5 1 . j 1 . ¿fi 3 } ; Surdusí(?»A 3 67.
h a n c fundat.¿fi x.p a rt. clauf. y .glof. z.
num.t%. r¿w^4io.
Cord ub. de L a r.
»»l . f quii i liberis^^.Jiquis ex bis,d num.
p a r t .10 . numer. ^4. ¿fi 3 y. cum alys. v b i
alios rcfert. Ec liíhiCac in cafu pofito in
8 y v fq u ia d S ^ . iuclujiue ,40 d n u m .io i.
vfquéad i 1 5. vbi cohtrarijc opinionis
n. l y i n f r a i C o ñ z.d eq u o t .40 rata.quaf.
i 5. 40 de remedi/s fub(idiarys , remed.
argumentisfa tisfa c it, S¿láté materia
I í.illa t . vnieá,pagin. 4 8 . vbi tradic foprofequitúr.Gaí'par. B ac z. dt inope de- \
lúm teneri mulicré pro r a ta penfionis
debitor.cap. i.n u m . 53.^^ y4.H ieron.
domus pro co tcm p o rc, quo poft m or­
G cn M p raB .to n elu f. tomm. contra tom.
t e m mariti habitauic d o m u m , quibus
o ..to m .q u a ft.jz y i numer.4 !.. 404- tom.
m e libétér fubfcribo: ham dc iure eam
quaJl.90Ó.numer. 4\.tüm%,feqq. idem
verio re m éíTc iudico. S c d in p e n fio n c
repetit \ó 3Lná.Vzt\iá.infefquicenturúi,
domus idcm ,ac ín mutuo tradunt.Pee.
difieren, z, §. t . numer. z. ^ 5. Pccrus
S u rd ,M a t ie n z ,C c u a ll. A zebed. Sccp.
Barboí. in l.fitanjlante,z 5. m princip.n.
G ra tia n . G ab riel. V a la s. numer. 1 1 .
^ -.fi.fo lu t. matr. loann. Petr.Surdus,
v b i fu p rd .
in traBat.de alimentis,titul. 2 .priuilegio,
I
Sed fi prim am opinioném fcquí
48. numer. y 40 6 .4 0 conf. 3 67. numer.
i 8 . v b i hac opinionem fequitur, & cof.
'v e lis , ampliabis , k lim itabis e am
vc infra. P rim ó cam amplia
k íi
4 i o . v b i per totum dc hac quacftionc
o g it ,í¿ filios, 5£ v xo rcn stcn eri, ctfi pe
filius patris h ? re d itatcm repúdiauccunia no fit data ad eos alédosjfcd alia .
r ic , quia obligatio h.Tcnonconfurgic
r e s , quaná pacer Vendidit, fi p txtiu m
c x h x r c d it a c is additione > G rcm e n f. •
i a corum vtilitatem verfum fu it,com ­
Baeca*«awiír. 3 y. A eT h om . Sanch. n.
probat M afius G iu rb.í» confuetudinfet,%,verf.40 retenta ha'efintentia,vbifup.
nutus Mefanenf. tapit. 9. glof. 3. numer.
9
A m p lia fccundó,ctíi in alim entis
lo .p a rt. i .S té p h .G rac iari. difcept at.fo pacer nó crogaflctjfed iñ f á d i s ad fta­
rtnf. 1. tom. capit. 10 7 . « numer.x. 40 c:
tus conferuationem. A ntón. G a m m a .
10 8 . nttmer. Z9* & tom* 4. capit. 71 3. d
d e e i f i ó j . num. 6-Grauiél. V a l a f . w w .
numtr. 6. V iccn t. Qzxxox.. decif.feu cufie
'lo .v b ifu p r a .k ratio cft,quiá honor, &
1 z 8.v6¿ nouifsimé eam defendit G rab .
v it a aquíparántur in iure : k ica c ífe
V e laf. depriuileg.pauper, i.pa rt.qu a fi.
lim itandam opinionem táuriftarum
dicétium non teneri ad folutionem de4 8 . m<»í#r. 8. ¿fi 9 *
C o n tra ria m opinionem , imo quód
b ít o r u , q u x maritus m atrim onio c 5 ffiHus,6¿ Vxor nonttncantur adfoluciotanrc c o n tr a x it , k hanc am pliatione
n e m pccuní?,licét pater non fie folucp r o c e d e r e aiü'c.&: V e la f.» » » . i z . etíi
d o ,veriorem dicünc D eciu s i n l . f i eum
in emendo , fuftincndo qué cu rru ,
firutim gi. i . k A.\c\zt.n.y. f i . f i eert.p e­
quo ducatur vxorjdum eiusdifpofcaB
tat. quorum fundamenta refere Cord.
conditio.
de L ará.‘y¿/fuprd, d numtr.%9. vfque ad
ló
A m plia terció e xtra cafum mutuf,.
1 0 0 . concrarijs fa t is fa c it , licct ipfc
fi m crces emptas recepir,vc e a s r c ab cadifcedac.FloreS á M e n a, in addi­
ucndac, illos qué a l a t , nam pro huiuf­
tio. ad Anton. G am . iñ deeif.1% 6. in t .
modi debito conueniri poflunc filj, &;
part.fol. 1 . vbi inquic opinioném Barc.
v x o r pauperis.loann. Pecr. Sm A.conf,
•raro praaicati.Pac.Thom .Sách.d/ ma
4Z0. d numer. i-GabrieI.Veláf.»»»ffj.i j .
trsm .lib r.9 d'fput. 4 .n u m e r .x t .^ 1 9 .
vb i fupra.
vbi vtriuíq;opinionis fu nd am enta, &C I I
Ec limita p rim ó , fi tcm porc conauthoiitatcs refere, k hanc v eriorem
traftus murui , vel conductionis do­
'dicit, Sccontraris rcfpondit,6¿ loan.
mus p ace r, vcl maritus cr.inc diu ites,,
nám
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
A d d .A n n *K e f.a d
GloCII.L»V*tt.í*P.Vi
n í m cunc,licéc poftcá in paupertatem
inciderint; filij, & vxor non tenentur;
quód enimí'uum crat acccperunc.Pec.
B arb o f.lo an n , P c tn Suid* ¿ ¿ T h o m *
Sanclx.vbifuprd.8c Stephan* Gratian*
capit. 7 1 yrtumer. 10.
1 1 . Lata.»//»;*
30.
32* G ab riel. Caftill. Velafc.
14.qui Gti.á in, péfionc donlus loquúcur*
L im ita fecundó, íi v x o r , 3c filij crant
qtiám pauperes tem porc recepti mu­
tui, iwm tunc non tcnctu rde mutuo,
iic cd c penfionedomus, ¿ ¿ e tfi poftcá
bona habcát non poterunt eonuenirí,
nifi pro rata,quiá in Cis defecit obliga­
tio alendi p atrem ,¿¿ maritum, cum *56
ipfi paupeics fuiilcnt. Thom * Sanch» 1 J
in Jln .iiitn .z B .
L im ita t e r t io , fi probatum fuéríc
iu filiorum, ¿6 vxoris v tilitatem p ecu ­
niam mutuatam verfam fu ille , in quo
aftercioni p aren tis, vcl mariti non eft
ftandum; fed qui agit probare debet*
S tc p h . G ratian . d iti, capit, lo y .n u m i
I7 .q u c m fequitur* Pctr. Fontanell/ ».
1 7 L in fi- if loann. P c t. Surd. difl-con/.
36 7. nim er. 28. vbi fatis conftare di­
cit,fi maritus eft pauper.¿¿ redditus to
n u e s , qui ad iliftcntationcm e i u s , ¿6
fam ilix non fufficiebÚt¡maximc (1 erae
nobilis.t G am m .decif. 3 6-/.nim , 6. aic
í»5
maritum nulla bona debere hab e re ,e x
quibus pofsic foluere mutuu, 3 i mutuu
deberi in alenda familia ccnfummi.Ec
his cocurrentibus teneri ad debita c 5 tracla matrimonio conftante, ait M a ­
rius Muta.dic/yT 94*»,3 3.Fonc,‘y&/ fupÍ14 Sed vc creditores ab boc onere pro
bandi rclcucntur,pro cautela tradunt
d o d o re s, quód pater cxprefte ad d ic ­
ta alimenta mucuum p e t a t , & bon.l
vxoris, vel filiorum obliget: nám cíintí
quiá rcm filioru m , ¿6 vxoris egit , ad
quám ipfi ratione ciusim potentiq te­
nentur r ¿6 creditor quodam modo
cum cis concraxiilc v id e tu r , xq u um
e f t , v : mutuam pecuniam foluant, ¿6
patris fa d u m non concradieant.
Flores de M en. in fim d it ia additionis.
C e p o l. inc.vitel. 1 4 6 . Palarius Rub./»
rub. ¿e don.itisnibus. §. <í6. mimtr. Í .
»
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
H ieron ym . C é u a ll. diSi. qúájl. 7 2 7 . ñ47*vbitradCíc fu fficere,quód in ínltru*^
¡meto dicatur,quód credito r dat pecu­
n iam pro alenda faínilía.Sed h x c cau­
tela non eft tuta,cafn q;repfobar loaii^
P c tr. Surd. in dU i. titul. B .p riu ilc g .q B ?
verf. add.ctidm,n:tm.6: quem fequitur.’
S te p h . G ratian»/»d ifi. cap. 1 9 J . num.
1 8 . vb i dixit aliundé d eb ere conftare
de vCra erogatione pecuni^ irt alen­
dos filios ) ¿6 Ermiliam ide quo v id é
cü in ibi. S£ A d d ita ad Glof* 7 ./ . y / u f r d , n . vbi diximus qualiter probetur
Verfio p ccu n ix in vcíJitaterriEcclefi?,
Vcl minoris, ¿c Addcnda.4£ÍÁ^. y .in fr.
Sed dubitatur án in cafu n o ftr x G lo fi
filius familias fui iuris e ffcd u s pofsic
conueniri vlcra qua facere poteft ? cui
dubio rcfpcdendum eft, iri chfu nbftrij '
Glof.¿¿ in alijs quincjué cohréncis. /»
l.í.ff.qn dd cu eo.tiió poíTe cüuéniri vlcrá
quam facerc potcft.V etbá c d i d i h x c
(anz.Ast P ratnr, in eum , qui emancipa- *
tus,aut exharedatus erit,qui iie ahjlinuer it fe bar edítate eius, cuius in poteftate
cum (is) morereturfu e rit,eius rei nomine,
qua cum eo contraílá erit cum is inpotejla
teejfet : Jiu e voluntate , Jiuiittffueitksiri '
cuius pote B a te e r it, contraxerit .fiue in
peculium ipfitis,fiue in patrimonium eiiist
cuius in poteftatefairit ea res r i dalia fu e ­
rit , aliionem caufa cognita dabo in (id,)
qubd facere poteft. Accurfi Bafc. Baldí
P au l.d e Caftr. ¿6 rioüifsimc Anton,
E o .h ttA n fu o ra tio n a l.ib i.l.í. C: eoiem
& ibi comm. Scribcnt. l.p a te rfilh ,¿ ft
l.fin . §.expartejfeodem ,Bait'. in l.P e n ponius.ff: denegot.geft. Parif. corif 94*»*
4 4 -¿y y i .t;í7/«wj*l .MiiladouS./-#»/!;/»
««/wfr.A. Bcnuenur. Strach. demeréa^
tur.tr.iélat. de decoliorih. num. i i.V rfil;
ad Afflict, decif.■’j o B iiiu m .ió .W z'eiú z.
dc Franch. dectf 70* A m c íid o lá , ib í
decif. 16 4 . d ecif i 1 8 1< Ó" décif.
decif. 380. numcr. ’i o . ¿6 K laríus.
Giurb;</fí-//. 41 .»■ t.¿ y decif 4-^ .n. 3 i .qui
loquitur ín cafu,irt quO V n áeu m pacr6
it obligauitiVidc tx iñ \ in d e é if.4 4 .¿ y 4 y
MarÍLtsMucad¿f/yÍ94* »* 5. C a r c á r iu i
decif. y . n, lO .Baeza. de inoptdebitore.
K 5
•l
Add.Ann.&Ref.ad C l.II.L .V .tt.L P .v *
4 ' numer. 1 4 . D . Anton. Picliard. in
rubric. injlitjitul.quod cum eo,numer.
20
Cardinal. D . T u ic h . variar, litter. E .
16
eprichf. )z8. nutner. 5 i . | & : h o c b c 'ncicium indultum fuit filijsiamilias
miteracionis c.iufa. Rouid. adpragm.
Reg. Neapol. titul. ad Macedonian. nu­
tner. 1 5 . V i c e n t . de F ran ch .
wwwir. 7 . M arius M u t. numer, iz . v b i
fu p r. SedP arii.».43\SLQatiat»vbifupry
hoc beneficium 'ex equitate, ¿¿iu re
quodam fpccialicopetere aiunt. Odo->
tedr. in ruh.ff. quod tumeo- Bart.¿¿ C a f trenf./»/. í.ff<?¿?7/7a/.¿¿ M arius G iu rb.
in d iB . decif.qz. num. 10 . tradunt,quód
d iB . leg. z. non fuit indufta in fauorem
filiorum familias tantum 5 f ^ eorum
creditorummái'nfilij familias fui iuris z i
e ffe d i ex iuris ciuilis dilpofitione ad
nihilum tenebantur,
tía:. i«/. z .ffd e z i
capit, diminut. S¿ ira Praetorem ftatuifie vtrique confulendo , non infplidum, liec in n ih ilo , fed c a t e n u s , qua­
tenus facere poiTent teneri-.nam nun­
quam ie faciunt locupletioresifed pa­
trem,cui acquirut;fiue in ipfius filij peculium,fiué in pacris patrimonium re­
d a d a fit res.
i7
Etnota quód plura req u iritur,vt hoc
beneficiii filijsfamiliascopecac. Prim ó
quod filius tempore ce k b ra cio n is cñtraduS lub pacris poteftate fit , ¿¿
cum c6uenitur,feuiudicati a d i o c x c 18
quitur, fic cxtra patris poteftate : t na
fi fic fub pacris poteftate in folidú tcu e
ietu r.P au ld eC aft.B art.P arif.».i2.4 3,
) ) . 6 ) . f f 64. Midafi. num. 5. Marius
Mut.nutner. 1 o.Giurba.w.i 3. vbifupra,
A n to n .G p m . zAom . va ria r, capit, i y.
numer.\.z. ¿¿ loann. Gutierr. deiur.tm.
confirmat. \. part. capit. '5. num. 7. vbi
declarat hoc cfle incelligendiim de fi­
lio familias maiore vigenti quinque an
nis,qui obligari ex omni c o tra d ii prae­
ter quam ex mutuo poteft. Vide tradi*
ta in Addic.ad Glof. i .l.^ fup'. Felic. de
foetet, capit. 60. numer. 30. qui omnes
19
etiam carcerari polTe trad u c.fE t Ant.
Gom. dilpucat an talis filius teneatur
feruive creditori,¿¿cocludit,quód noni
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
quiá c o m m o d u m , ¿¿ vtilitas laborura
filij debetur patri, taquam v fu fru d u a *
rio. t E t vt liberentur filij familias á
carceribus,duo rem edia, (cu cautelas
traduc D D .Prim um ,quódcefsion é bonorú fa c \a t.l.c u m ,fffilijfa m il.C .q u i b»
nis cederepofsint.vbi Ime habeant pecu liú,fiué patrimonium,fiue nblpoifc c e ­
dere bonis probatur.Paiil.dcGaft./» re
pet.d .L i.ff.q u o d cu m .n .z.R a n .in l.filiu t
fam ilias,C .defideiuf, H e d - Felic. defociet.c.6. »Í29.Seciiiidú,quóderoácipctur á p a t ie .Bal. ¿¿ Salye- i n l .f i e x alio,
C .quQdcv.rr¡ to,Q ax‘X\x\Z.ad pragm at. N ea
p o lit.tit. adMacedon.%. i i . d n . 6 ) .v f q u i
a d y i. V rfil.ad A fflid . d ecif ) o Í . n. zo.
Strach. ¿¿ M arius G iu ib a . v b i fu p ra .
Secundo requiríturiquód nófinc hqrcdes,nec bonoiQ pofleflores pacris,vc
tradunt fere omnes 1 elati D D . E t abftenfio hxrcdicacis patris probabitur
adeundo hcercditatem cu m inuentarij beneficio.ifatf. ih U fin . % .fiexprafatam. C . de iure de liber and. la lf. ibi,in §.
tn computatione, numer. 9 . Ktin. alleg.
3 o. numer. 1 3. P ont. 'conf. 3 7 , numer. z.
f f 3. C x p o i. conf. ZO). num. J . vbi non
'eife Verum haeredem,qui cum benefi­
cio inuencatij adit h q ie d iratc m ,ait.
M idan, ^h. 3. vb i fu p ra . B ard el. conf. t.
n. 30. 'M .oñúcxú.deinuentar.c.Z.inprin.
Amendol- vbtfu p. n . z. M arius G iu rb ;
in d iB id ecif.4 ).n u .z y-tE t vide Viccnt.
¿tF xxcb .in d iB .d ecif. 1 64,¿¿ Giurb. v b i
fuprd.Sc Pául. de Caft. in repetit.diB. /.
2. vbi,vique ad vnum niimum c x h.ercditare patrisfiliosconueniri in foliduni
pcire,cradnnt.
Sed e b iu m refolutioni exp rcil^
obftare videtur text. in d iB . l. z .ib i.ite
fiq u is ex minima par tef i t hostes infiitutus
aquifsim im efi caufa cognita,etidm in huc
dari aBionem in id, quodfacere poteji, Sc
A ccu rf. ibi. vbi aritimandam efte arbi­
trio iudieis hanc partem i Sc poftcá
ib i , vél dic minimam , id e il fuam legitim-am, ¿¿ratio n e m huius edidb’ aflign;u:¿¿etiá pro hac parce facit
/ .fed etfi ex parte non modi cd^ 4. ff. eodem,
f f i b i Glof. Palu. de C a ftr in d iB . l. z.
vbi
Á d d .A n n .R e C a d G lo r.IL L .V .ttil.P .v .
24
2.5
26
27
vbi fummans cam,a it,íilium etfeftuHl
fui iuris,fi non obcinct bona patris,vel.
obtinet non vlcrálcgicimani, non pofíc conueniri ex concraftibus celebra­
tis te m p o re , quo crat in p á t r ia p o t e f- .
tzzc.E xinfra \ tcició requiricur,quód
nó habcat bona pacernaivél íáltém nó
habcat vlcrálcgirimam.Bal./«;//<f/./,2i
¿fi/» diél. l. fed f i ex parte. A ccu rf. íequitur. E t more fuo A n r o n .F a b e r./ »
releñ. d iíl. Ug. t. declarat ca u íx co g ­
nitionem in eo v e ifa ri,á n illa m inim a
pars cantum commodi fit,quácum ner
ccíTé eíTcc ad í'atisfaciédos creditores,
k quód efliedusrei infpicicndus eft,nó
quocá pars hxreditatis. S e d a b v t r a q ;
non eft difcedédum: nam feparanda eft
obligatio propia filij,á caüí? h xred itar
r i x obligatione:cx íftaénim cenetur,&:
fi pro ea non lic foluéndo:cx obligatio­
ne v e ió propia poteft conueniri infolidumjfcd non condem nari,nifi in quan­
tum faceré poteft.
^ E x quibus •¡nfércur,in bonís,qux fiiij habenc t é p o i e c o n t r a d x obligatio^
his, celTarc beneficium nccóueniácur
v lc r á q u á facere pofsinttnacreditores
vidécur cótraxifi’e cótcplacione eorú,
A rifm in-Tepac, h b r .i. variar, fententiar. titul. quod cum eo, Caftrenf. fo«/¡
98. /■» cauf. líb r.z. C arauic. /»pragmat.
R egn.N eapolit.titul. ad Macedonian.§.^.
5. «aw/r. 20. C a r p a n , ád confuetudin.
•Mediolan. íap/í. 4 1 S.Pafcald. in tra éi.
de virib p a tr. poteB. capit., 6. num: 1 2 5 .
V ic e n r. de Franch, decif 70. vbi irá
fu iíled eciílóm ,teftatur. Flau. Atncnd.
/■¿A Marius M utz.decif. ^^.numer. y .f
V id e Antón. Gom . 2. tom. va ria r, cap.
i y numer. i i . ¿ f i l 2 . vbi d¡rpucac,inquibus bonis filij pofsit fieri exccu tio,
&: concludit,quód in bonis caftrenfis
peculij,vél quáfiracinproprietateadue
titioiú ,quorú vfus fruftuS nó q u xritu r
pacri¿negát;& afsighat ratio n e m , k f
C a ft.‘t/¿/y«7.ait,quód difta b o n a , faóto
fui iuris,lió habcnt hoc priuilcgimquia
corum contemplaciónc videntur c re ­
ditores cótraxifte.vide Addic ad Glofi
leg. titu i
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
28
29
30
3I
35
58
T ercio requiritur,ciiód conucniátur
e x co n trad ib u s celebraris tem pore,
quoicfác íhpátriapoteft.ite:nam ince­
lebratis poft ceíTat huiufmodi príuílegium ,vc tradunt feré omnes D O .r e la ri fu p rd , in num. r 5 . j & crfedicores, qui
cócraxerunt poft, prioribus pr.Tfcruntur:tid¿óquodpriuiIcgiat¡sdebecur, 3 ¿'
pofterioribus, qui poft cm ancip.ltíohem coritraxerunti prius detrahi deh c t.te x t-in l. y 40 ibi G lof. Anc. F a b .
in rationál. eiufdem leg. vbi afsígiiac ra­
t io n e m , quia poteft eis impucari,cur
cum eo contraxerint. Parif. in d iíí.
to n fs if.
Sed ín multis cafibus hoc bcnefí- ‘
cío pribantur filij familias. Prim ó
quandó dolo vCrfati funt in coiitrahédoivcfifalfo aflcueraíl'entfé cflfe emácipato s,feü habere peculiú caftrcnfe,
Vel fi ftudioflc multa debita concraxerut,vt d e i n d é e m a r i i p a r é t u r eum,qui
ffi.qubd cum íó.C arrot. decif i . num. i 5.
Vrfil.adA fflid.í¿íí//84. « « /w .i.C xp o l.
cautel. 14;Mariu.Giurb.¿(f«yr43 .« aw ík
11.
1 z- B aez; de inope debitore,cap: 8.
»a/w. i9.Bcnuenu. Srrzch-traB.derH hcat. titul,. de decoBorib. numer. 1 3 . vb i
hoc beneficio priuarf filios familias ,
qui fuá culpa nonfolueiido facti funt,
tradic.
'
Secundó,quandó filius familias p e r ’
hiultosanos ftccerit,quin íoXüzr'ct.l f e d
fiexpórte,% .jeddn teporis,ff.quádcum eo,
K z o ñ in fam m ,C . eodem.
C o n trariu m tradunt Vicenc. de
F ran ch in decif. t t i . Arifmln. T c p a r .
variar.titul.qaod cum co.^xi. capit, 6l
A n ton . F a b e r ./«rat/ow. diB.%. vbi de
eius mcerpretatioBeagitjCuicft ia h x rendum.
T ertió,qu an dó pecuniam non in
rem p a tris, fed in propios vílis m agno
cum difpcdio cófumpfic. M ariu sG iu r.
i v diB.decif. 4'^. numer. 1 6, vbi alios r e ­
fere, V icent.de Fracb.ííef//8 i .v b i ideó
h o c bciieficiümeíl'e eis cóceíl'um tradihquiá proprér,patris reu cren tiam
íé obligarunt ad folutionem p e cu n ix,
de qua nihil ad eos pcrucniti X v id e n ­
tur
A cld.Á nn.& Ref.adCl.I.L.V I.tt.I.P.V ;
$4
55
fc u fc rip tu ra ? v id c M ariu m . G iu rb ./»
¿#c//T44. (vbi ¿¿alios p L ^ es cafus cum?
muJat,inquibus d id u m officium iudi»
cis poteft im petrari,¿¿ A d d it.ad G lo fi
/ .)t ¿¿ M aríum .M uc. /«dfay: 9 4 .v b ¡a d
uerfus guarcntigiam fcripturam para-j
ta m cx c cu tio n c m h a b e n te m poíic Co
tucri d i d o beneficio,ctiám cradunc,&:.
Y ic c n t . d e Franc. in d iB , decif. num.11.>
Secundó dubitatur, án fi filius fami-^
Jias i cnútiet huic beneficio pofsic eo.
vci,¿¿cÓ ckiditu raffirm atiu c.A Iucríc.:
inrub quod cum ío,Carauíc./» diB .quaf,
I y. V ic c n t. de E ia u c.in d iB .d ecif. 1 6 4 ;
nt mer. 7.
ib i. Am endol. V ifil. a d
M Ciidi,decif. 3o8.Giurb.¿#f//:4y •»«»».>
j ó.Su b gencrali autem renuntiatione,
c t iá m iurata ncn com prehenditur,
V ic e n t . de Fr.anc. numcr. 1 3 . M in a - '
dous in d iB . conf. 1 7 . col. fin . verf. nec
ebfiat. M arius. M uta- dtiij. 94. nnmer,
9. M arius G i u ib , in d iB . decif. 4 y . vbifub tcnunciaticne d c d u d o né ? g c a t,
ctiá m iurata non c ó p ix h c n d i tradir,
pertotam ipiciGp^fkftnnum er. 1 6.
■Cur mcripaCris fidciuíTorcs.Scd ncchsec
Jímicario fubftincrí poteft : quiá licéc
v c r S fit,cura pecunia in rcm patris ver
fa , fcu eius confcnfu p e cu n ia fi­
lio mutuata eft,gaudere d i d o priuilc- 3 ^
gip, iuxtá text. in l<pater f ilio ,¿ y tbi c 5 inunitér fc r ib c n tc s , &: quandó filius
vná cum p a tre fc obligauic , vt Jatc
Giurb,
Mwta.vkifuprd.SiC in cafu ab
co tradito d id am limitatione habere 3 7
locum ,quádó fua culpa fuic fad u s non
fo lü cn d o : tamcn indc non fequ itu r
in alijs co n tra d ib u s, inquibus filius j
familias m aior cffed u s poteft íc o b l i
gari, (dc quibus fuo lo c o )d id o priuile­
gio non ciTc locura; dum fit e x cafi*
bus exprcfsiSjí» d i ¿ i . L i . \ i tradunt i c laú Y kD .in n u m er. i6 .
Quarcó inco,qui d eb et e x d c U d o .
Azoa. infumni. C . quod cum eo.Bacz.in
d iB . c a p .y n u m .í^ .
Sed dubitatur primó,án filius fami­
lias íui iuris cftedus in cafu, quo cum
pacte fc obligauic,pofsic a d o rc m iudi­
cis officio corapcllcte , v t aduerfus cu
agat.’aut quód cancelletur obligatio.
LEX; v i;
J
X
S
V M
M
" C Iliut fam iliaspatre confentiente
^ tacite, vel exprejfe ip fe , ¿ypater
efficaciter obligantur ex mutuo.
S ciens, ¿y nonprohibens,qudndo acBum impedire potefi,confentire v i ­
detur,
A D D I T I O
(
d Glof. i . N o r a quód fi filius fa ­
milias patre confcncicntc ta­
cite,vclexpracíTc mutuam pecu­
niam a c c e p it , ip fc , ¿¿ p aterad eius
folutionem efficacitér tenentur. Ec
vide Addita ad Gloí. 3./. 4-fu p . numer.
4.
y. & a d Glof.yé^«?í.Et Adde lul*
Paciura. i» traBat.de mutuo,cap.6.num.
xB .requ ftie.y.'íc.n . Ka\aci\.fing. 228.
N ota etiám quód fciens,¿¿; non pro­
hibens videtur cqnfcm ire, quandó a-
A
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
'A
R
3
4
L
T V M.
M u lie r de voluntate v i r i pofitaalicui negotiationi, abfque Hcetia v i ­
r i ex coniraBibus ab ea celebratis cbligatur.
>
Intellige de eontraBibus telebratiq
ratione negotiationis,
O S S AE. L
d u m impedire potuit,dc quo vide A d
dita ad G lof. t . I . 37. tit. 1 3. infra hae
part. vbi plurcs laudatos inucnics, ¿6
A dd e la co b .M cn o ch . deprafum pt.lih.
6 .prafumpt. 9 9. numer. i y. eum alijs,S\,
giim . S cacc. libr. 2. deiudicis, capit, i .
numer. 927. Cardinal. T u fc h . praB.
eonciufHtter. P .concluf. ioy-www.S* ¿ y
litter. T . concluf 3.
in litter.
S.ccn ch f. 69.n, 1 0 . lo fcp h . M aicard .
deprobation. conci. 1 2 2 4 * ^ c«ncl,\4 y 6*
qui
••i
Ádd.Ann.8cRcf.adCl.II*L.VLtt;I.P.v. yí
qui late tradunc quandó praefens, 5¿ no
conciadiccns confentirc v id c a c u r ,&
A n r. G o m . z. tom. de eontraB. capit. 6.
numer. x .in 9. lim itatione, é ^ i n l .^ y
Taur. numtr. 7. vbi ágic dc quctftionc,
vcrüm requiratur conlciifus m áriciin
cótraékibus celebratis á m u lic r e , q u x
co fcicncC,ó<: paciente pofica eft: alicui
n e g o tia tio n i; & non requiri aic. N an i
co ipfo quód fcit, k non contradicit,
videtur confcntirei In qua qu?ftionc
idem docuerunt R o d e ric; Suar./»/.
1 3. tttul. 3 .de Us deudas,l ibr. 3 .fori, num.
li * M a c ie n Z i/ » / . ¡¡.titu l. ^ .lib r. y re­
S
i
t
J
4
V M
M
1 3 Ater mutUii aprobare videtur f i
recepit litteras, in quibus de eó
certiorfit,fi non contradicit.'
Procurator, qui retepit litteras madati,40 noti contradixit,videtur cSfentire, 4¡0 mindátum acceptare.
Litteras canibij recipiens, 40 legens
eas dcceptare videtur, 40fe obligare
adfolutionem, nifi cóntrarium pro­
teíiatusfit.
Littera cambij dn paratam execu-^
A D D I T I O
A
d Glof. z - N o t a , quód pater di­
citur tacite aprobare mutuum
failurh filió ■, fi recepit litteras,
in quibns certior fit de eo, 6¿ n 5 cotra*
dicit. kW ázVzhr.inratiori.adpadeB.tit.
adfenat.C 0n fult.M iced.in i. iterrifi filius
fa m tl.7 Í-( .y & s 6 .in l.fita n tu r n , i x .40
in l .f i filiu s fa m .\ 2 . i n ration.decid. verf.
in própofitai 40 in fuo.C.eod. tit.deffin it.
3. numer. 3 .v e r f .f ed 40 interuenijfe, 40 iri
diffin it. 4. verf. multo minus. Atifrnin.
lic p i.t .v a r ia r .t iiu l.1 6 1 . capit, q.verfic.
f a U i f . & cap. 10 .verf.fin . Lingloif.
I . qua/iion. i-m im . 3. Hicrori; C euáll.
tommun.contra comtnun. ; . tom. quajlion*
y 7 ^ .numer. >i.ctirhfequít. vbi quód re ­
cipiendo pater Cpiftolarti filij confcniirevidecur,oC ad folutionem obligari,
eb d iél.lfifiliu sfa m ilia s,cpú. dicic Paul.
compil. glof. 1 : numer. 9. Valdef. in a d dition. ad R o d e r ic . Suar. 'in d iB . n . i i ,
Hieronym.Ccball.pr-aifii quafi.eommu.
contri commtin. 5 .tom quajl.%04.numer.
4 t . & a l i j , quos referunt M a t i c n z , &
y z X á t^ .v h ip r o x m e .
Q u ó d tantum ititelligc de co n trac­
tibus f a d i s á m ulicre ratione n e g o ­
tiationis , k officlj, quod d c confenfu
viri e x e r c e t , vc rcfte anim aduertir.
R o d e r i c .S u a r , v h i f u p . k v i d z A d d ita
ad G lo f.4 ./.6 .i/W . I i . \nfra bac par.nu­
m er.^o. v b ila c c d e h a c q u x ílío n c a g i­
mus.
4
Á
R
j
6
7
I
VM .
tionem habeant.
Libranfa dn habeatparatam execit
tionem.
Litteris recipiens , 40 non contra­
dicensfateri videtur contenta in eis
ejfe vera, 40 banc ejfe elegantem cau­
telam extorquendi confefsionem,di­
cunt DoBores.
Pater tenetur exmutuo filio fa B o t
b ipfo pa tre ratificato.
G L O S S AE .
I I.
C zñ .rcn (.¿éc\zvzxéin L iñ terd u rfy.Jfire
ratam haberi, k lafl. in leg. emptore. §.
T u tiu s, n y j f . depaéí. & vid e Addita
adG lof. 3. leg. 4. fu p rd . numer. 3. 4,
40 y ia c o b . M e n o c h - dedrbitr. libr.
x.centur.i.eafit. xX .num .^. k iiifra A d ­
dendaN o t a fecundo c x Glof.¿;V quód pro­
curator , qui recepit litteras mandati,
& n o n con tradicir,vidctur cSfcn circ,
k mandatuni accepcarc.Et A dd c tex,
in c. cum rerii,di regularib. k i¿ ;,P a n o r .
i « 4. notab. Bald. in l . f i littera infine, C I
mandanti» Imol. iril. qua indúm ini,in fi­
ne,fi. de teilament. B a ld ./ » / fid ifu n B u s
in p rm c ip id .fi dé procurat. R o m a n . in /.
qua dotis^ 3 4. verfego auttfn,fi.folut. matrim .4 0 ib i P etru m B arb ofam . num en
1 5 8 . verf. itim fecundo lim ita, A b b a t. in
eap-
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
■J '
li
r'i
'•! ^
•I 4
,
iI
Add.Ann.ScReCadGl.II.L.VI.tt.I.P.V.'
eapit. cum in h iB e, n.y .deprocurat.D eci­
m a inexurn M .F e r r a r .n ,x ) .ffib iFelin.
veff. z. fa llit, de conjiítttíionib. Romall.
c o n fz 9 y.Anton. Gabdel.com m un.opi­
nión. 5. tom .lib.i.tit. deprafump. conchf,
Z. «MWÍW. z. Franc. M a n tic . detacit.
f f ambig.conuet. lib r. 7. tit. i ).n w n . 9.
N o ta te rtio ex G lo f. quód recipies
litteras c a m b ij, Sc legens viderureas
a c c e p t a r e , &: fc obligare adfolutionstn, nifi cócrarium protcftacus fic. E c
A dde. Paul. Parif. confil. y. numer. zo 6 .
lib r. 4. R o ta m . Genuenf. decif. 1 3 3 ,
nffm .z. Sigifhiund. Scacciam . in trac­
tat. de commertijsff z. glof. 5. quafi. i j .
numer. 3 3 6. F ului. P ac ci. in ir a ila t. de
probat, libr. i . capit. 29. A lcx . in addit,
ad Bart. inleg. quo tntm. i z. fu b . verbo.
eJi approbare.]f.rem ratam haberi, Sc M a gieUum./M nonis additio,ad eiidem,Bart.
in l. liJiU usfam tl.jf.adfinat.confult.Aiated.Xzzdo. M enoch.//6r. ).prafum pt.
6 5. numtr. i . cum a lijs,lib r. 6.preefump.
9 9 ,num er.Z). Anton. G a m . decif.)i% .
n. 4.
y. 6¿ ibr Flores de M e a z .v e rf.
tertió d iñ o. \ b i alios referunt , SC
quando, & cuius fauorecx receptione
litccraru obligatio inducatur, traduc:
Sc fiiciunt A ddenda, infequenti notabili.
Ecde qu.xftionc vtrum Ire Jitteric
■ cambij, aut p agam cntorum , qiias noS
librancas appellamus, paratam habeat
exCciitioncm, vide A z e b e d . in l. 1 4 .
titul 7. libr. 9. recomp. vbi trad it,quód
fi funt d a t x a R eg e in fuos thefauralid se xe q u i poiluiic, icciis v etó ii ab
a l i j s ; nifi fint acc cp tatx coram t a ­
bellione, aut coram alijs, Sc poftca rccognic.e, Sc vidc. loann. Parlad, lib. 2.
rerum quotid. \.part. capit.fin .
). nu­
mtr. 19 . ¿¿dicemus,
N o ta quattó ex Glof. quód recipies
litteras, ¿¿non contradicen; videtur
fateti contenta in cis vCráeírc,¿¿ illis
conlentite.Ec Adde.Barrolurr.. in l- f i
fiiusfam ilias, laz-ffl ad Alaceion.in leg.
Titius, in fine , f f de confitt.pecun. SC
'
Bald. idcm Bald, inl.ernptor.^.tu­
tius,ff.d t pañis i f f i n l . procur.itor. in
prinff.deprocurat, f f i n l . vltim , co L i.
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
verf. quxroffinon contrahatur,C.ad M a ­
cedón. f f i n capit, v ltim . coi.pen. vcrfic.
quid depignore.de iure iur ando. A n ^ c i. in
d iB .l f i filius,, FulgOj./'»¿./. emptor. §. Lu~
this. Salicet. in d iB .l.v ltim . coi, z .v e rf.
q u a ro q u id fifiliu s, R o m a n . conf. z9 ).n
y. A bba, in c. cum iniufie, n .z. de procu­
rat, f f conf88-col.pen.verf. f autém interuenitJcientia, lib r. i . f f confil. i8 .it }
y .lib r .z . Imol. in l. nonfo lu m , mor-^
te,coi.). ff.d e 0per. noui. nunt. f f in cap,
cu m M .ferra rien fs,co lu m . 1 8 . verf. 4 :
cafu, f f ibi. Fclin.w»w. 3 6. ¿¿ IGp.num..
i) z .d e co n fiit.la ilo n , in l. admonendi,in
repetitio,numer. 1 3 8. de'turi turando, f f
in l.qua doti s,numer . 9 Z . f f fo lu t. m atrim .
f f i n conf 47.«. 2. lib r .i. D e cc iu m ,
4 3 8 .in fin cyff conf.6)Z.num er.1 6.Paul.
Parii. conJ.4~.numer. 1 ) . f f conf. 9 1 . nu­
mer. 3. f f conf. 1 1 2 .num, 4 5 • conf. 1 z j .
rutm cr.)t.libr.\.Q xpo\.cautel .9. numer.
z .A n c o n .G a b r ie l.j.fo w .zomm. oppintóItbr. I .titulo deprafumpt.concluf. z. num,
I . R o ta m . G enu enf. decif. 9 1. num er.
Ia c o b .M c n o c h .¿ í arhit. lib r. 2. centur.
i.cafu z i . f f deprffum ption. libr.).pr<e-^
fumption. 6 y -per totam.Scltbr. G .pra f up^
tion.99.numer.z y- lofcph. Malciird. de
probat, concluf. 4 8 1 .Petrum Barbof. /»
l.qu a dotis, i 4.num er. 14 8 . verf. item f e .
cu n d ó lim ita ,ff numer, x ) 9 -ff fo lu i.m airim . Vicent. C arro tiu m , in traBat. de
depofito, in rubric. 'depofitupertefiesyfol.
mihi 224. numer. 8. cum a ljs. C ard in al.
T uich .praBic. concluf. litter. L . conclpf
36 4 .vbi trad it, q iiádórecipietis litte - '
ras contra i e , ¿¿ non contradicens v i­
deatur apptobaie , 5 ¿ c o n fc n t ir c r v c l
n o n ; ¿¿ nonnullas am pliation es, ¿¿ li­
mitationes refert.Sigiim ud. S caccia.
traBat .de commer.^.z. glof. ), quafi. i i .
numer. ) )9 - f f pertotam . f f tn qua­
jiio n . l o - f f x z . cumpluris a ljs fq u e n t i¿-Mj.vbiagic de litteris cábij,¿¿ nos lare
e g im u s , in titul. 6 . f f j . in fra bacpart,
qui omnes dicunt cilc elegantem mo­
dum , ¿¿ cautelam extorquendi cwfcffiontm á debitore : S¿ crcditoi i confulunr,qu6d fcribat litteras debitori pro
recuperatione pecuuiaru co ic m ceftibus,
A dd.A nn.& R er.adC l.ni.L.V I.tt.I.P.v. ( o
bus,quibus lcgar,S¿: per vnum cx teftíbus [irccras cranlmictat ,qui rccipíens
fi nihildicat.iiéc proceftecür,6¿ tacuc
rit céfetur cófcnciré , & per huiusrtiodi tacicurnicaté fiáhiifsimaiemergitdc
bírí prbbatio.adéó v t ex hoc ad í'olucd u m ,& fatisfacicndum credicor! cóppellí pbfsit j d¿ quo vide. M en och .
Mafcard. A n t o n .G a b r ib l,¿ ¿ V ic é .C a ■S
1
z
^
4
j
'6
7
'I
V
M
M
i p Ater,jÍfoluitfartem d'ebili d filio contracii,contráéiarn approbaYe videtur, <& ex éo efficacitér te­
netur.
^
SoluenspáHem debiti ex contraíJü,
aduerfus qué exceptione tutus erat,
vtdetíir jolutione partis in reliquó
contraéiumapprobojfe, ¿yexcepttonirenunttajfe.
CoñtraYium fcilicet , quódfolutionc partis non videAtuY agnofcere to­
tum debitum.
Solués parté debiti, & refer ensJ e a i
maiorem quantitatem in injirumenio ontentam, debitum agnofcere di­
citur,
L.cíifidem.C.de non numer. pecunia
declaratur, ¿y innum .4.
Solutione partis conualidaiur oblia
gatso.feu titulus inualtdus odio cre­
ditoris.
Solutione partisfa B a ab eó,qui con­
traxit,totu cotraciu agnouiffevidetñ
rroc. vbi fu p. qui h oclin aican t, & d cclaratlr.
A D G l ó f . 3 . N o t a ; q uód fi p a tc r racurrt habuic mucüum filio f a d u m ,
tenetur a i eius íolutionem ,¿¿vide lu í,
P aciu m , traBat.de mutuo, c.6. num.^S.
&Additaa</ G lo f.yl.4.fu p .m m .4.¿y y,
Ó-tn Glof.ynumer. 4.
7
Á
R
1 V
8
Obligationem ex parte approbare,
¿Y ex parte reprobare,abfurdum e/l.
B x folutione mere voluntaria non
poteft quis cogi ad aliquid vlterius,
¿y in n . 10.
ContraBus approbatus non dicituf
éx folutione al fcuitisfumma.
Solutio,¿y annua práfiatio redditus
n i exprejfa caifa,vtr>üm obligationi
tnfuturum inducant i ¿y 'qutdfiex­
primatur.
Cenfus dnprafcribdtur quoddpdrtem ,fidebitor, qui erat obligatus ad
decern in quolibet anno, noA foluit
nifi quinqué.
C ontraBni ex quibus dBibus appro­
batus cenfeatur, remifsiui.
ContraBus approbatusvidetur, qaa
do pignus pro fecuritati datur in
quantitatempignoris.
ContraBus non videtur approbatus,
necfafihrn debitum áb eoyqaifidtiufi
forem dedit.
.
8
io
i
r
ii
tj
14
JJ
„
M.
III.
. A D D l T I O d L OSSAE.
Bart.««»2#r.i .Baldi&t Salyccc.wawf;** J,'
d G l o f .5. N o t a p rim ó , quód
in diB.l.cum fidem.K.itn\n.conf.zi y* nu*.
fl pater foluit parte debiti,qiiod
m er.í^.volu m .t.lxíión .in l.fiobtitrper»,
filius c o n tr a x it, videtur cótracnumer.z.ff.dé eondiB.ob turpem.eauf vbi
tum approbarfc.tenéturqué efficacitér
quxftioncm exam in at, & cogitandam
c x é o , &¿vida Addita ad Glof. 3 . / . 4.
relinquit.Felih./« c.f i cautio, numer. y 6.
útinn y fupra. ¿y ad leg. 49 . infra hac p .
defidéinftrument. Regular* lut* libr. 7 ,
N o ta fccúdó quod fi quis foluit parverbo fo l utio. adfin. pag.fnibi 409. coh
tCfn debiti ex cbiitradu, aduerfusquc
1 .verfpartem quifoluit. lib.i '¿.verbn
exceptione tutus e r á t , videtur folutotum verf. qui partem.foL y i 8. 'M o z .
t i o n e partis ¡ni tcliquum co n tra d u m
traBat. de niUtuo j capit, quornod. de­
approbafie , 8c exceptionem rbiiunficiat. feufinat. mutuum , numer. 1 4 ,
Ciaíle, text-hic , ¿ y i n L Cumfidem. C .d e
n'ó mimeratpecíin inl. n C. débis , qua
R o t a R o m a, apud Profpcr. Farinae*
decifion. y i i * numer. 1. in 1. tom. %»
v i mein ve caifa fiu n t , ¿y facit texH
inleg. non dubium yinfiné.C. áetcfiarrteni,
part.fol.mibi<^6i. D . M x n z . decif t o y.
Ux.inauib fed cu teilator.C.adleg.Fal.
i?«w#r.4.Ioann.Pccr.Foncanell.<¿f/4Á
A
nup-
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
í
A d d ; A n li;k K .e n C ! .I I I I .k V . L . V
J:
yyitttial.clauf.Af.¿Uf.2-pArt. i .num. 1 4 5 *
.'í '
A n c ó n . H c n 'n g . in traBat. d efiM u pr^
i
tApit.4 .numtr.\y6 .40 - »7 9 - v b i ad iura,
.
q'-ix p r o c o n tra tía o p i n i o n e tacíunt^,
r e f p o n d ir .S t c p h a n . Gvzúzw.difceptati
forenf. ytom.e.ipit. 5 14.W fcffJir.40.quem
4
v i d c d nurner.í y . P y r r . M a u r . J » traélat.
ds folut.oblat. & ret. capit. 24 . numer. 2 .
pag. 69. V b i d i c i c i n d u b i o c b l o l u c i o -
o p p o n e t q . l o a nP_c t . S u r .
r 2. w. 2 5 v b i q u ó d licéc íib i p r e i u d k c c in fo lu to ,'
n o n tam én poteft c o g í ad fo lu cd am aL’a m p a r t e m , 5c r e f c r t A r e t . N a t c . 5c
a l i o s , 5c v i d e A d d i c a . infrd,in titul. 1 4 *
T E t non o b ft a t text. iu diB . leg. cum
fidem, p r o c ó t r a r i a o p i n i o n e adduélusj^
c u i c u m B a r r .¿ ¿ / .B u t r i g ,/ « A i . C . deng,
numer. pccun.k íaí./w l.qui pecuniam, n i
5
rfrr.p c f.ir.rcfp ó d ic A c o d a , / » diéi.
n c p a r tis d c b iti p r e r u m i a g n c u i í r c d e ­
b i t u m , 6c p í x i u d i c a r i fibi in o m f iib u s ,
» a f f J í r .4 .d ! c e n s ,q u ó d eft in tc llig e n d u s y
q iia d ü ille ,q u i folu ic, r e f e r e (c e n id é c é c
a d m a i o r é q u a c ir a t é in c a u c io n e , feu
c o n t r a c t u c o n t e n t a ; f e c u s v e r o ¡i íim p U sité r p artis d e b itifo lu tio n e m fc c ifI c t : k in liu n c c a l u m diÓtam o p i n i o ­
d o n éc non p ro b e c fe crrafl'e.
C o n tra ria m o p in io n e, fc iü c é tq u ó c l
íb lu e a s p a r c ? n ) d e b i c i ,n o n id e ó v i d e a ­
tur a g n o f c e r c cocu m d e b i t u m , v t t e ­
n eatur a lic ta rn p .trte m fo lu ere,feq u ú l\xx,Sz\yczx.indÍciJ.cíimfidem , v b i c ó t v a B i l d . 6c a l i o s , f a iié liu s íibi v i d e r i
ia it, q u ó d ¡n c a fu d u b io n o n v i d e a t u r
|!í k
I .t f . L P .V .
5
n e m p ro c e d e re aic ,e íle q u é c o m m u n e ... A l i t e r r c fp o n d ic i a c o b . M e n o c h ,
depi'afur/íption iibr.'yprafum pim e.i 3 1 .
á g n o f c c r c fidem c a n t i o n i s . A n g e l . A r e t in .í» .§ .jd f w iuris,numtr. j Z.InJlit. de
numer. y verffecundo adduxit, c u m F u lg o íio , 5c B u n i o l u n l o i c d i c e n s , i d / ¿ ¿
excepi ion. hcoW.in l f cx cauthm.y.fah
lent .mimcr.JfC.de non num pecun.loann.
P e t V. S n rd J » traeiat.de al imentis, titul.
S .prhtílcg. 2 2. numer. i 6 . & i n decif. Ma
taa, lynumer.x i . P a r i f conf. j^.numsr.
I i.vo l. 3. N atca.f£»?/446.»rtff2.1 9 - H i e xon\m.M .zg,decif.Florenti.i4yvh\ o p *
t i m é l o q u i t u r , 6c tra d ic d i f f e r e n t i a m
C ü t in g c r C jq a iá p e r í u b f e q u c n t c s p r e ft a t i o n e s , 5¿ f o l u t i o n e s , I c x p r x f u m i t
p i 'x c e f s i f f é p e c u n i x n u m e r a t i o n e m ,'
k it a illum tex. in t e liig e r u n r . B a i d . 6c
S a ! y c c r . / ¿ / ,6 c l u é C u r t i u s í u n í o r .f c i f f y r
^
b l i g a c i o , íeú t itu lu s eft in u a lid u s o d ió
c i u s ,c u i fit p a r t í s f o l u t i o ,c b fub fe q u é -
i n tc r v o l u n t a t e m f a ¿ l o d c c U r a t a m, &:
Yttí^ís e x p rx ft'á m , A r e c . í » conf.9 x.vol:
fij¡rlverfnM <ahJlat,kp';o h a q o p in io n e
fiacft, tex. in l.fin. <¿r ibi glof.C. nevxor
t e m p r c f í a t i o n c n y titu lu s, c o n u a l i d a t u r , 5c o b l i g a t i o : v t c u m B a r c . in l. cuni
dc in rem v e r f o. col. 1 . verf, quandoque pro
pro m.vrito, v b i B a l d . n o ta t, g r a t u i t a m
íq la t i c n 's i t v p a lx 's m o n g r a u a r c f o lu en t o m pi;<Tatiaq>aiicc>OD. lo a n n . á C a f ­
tillo',
controHSifliír. 4. cap.,
6 o.ñumtr.ú\ .cum aíys,ízcli c t i a m tex.
kí:L cum de indebito, verf. fed ¡ i pro parte.
fiJe.probationib. 40g lo f verb agnouerit,
tíifnondíM umBh'i B a r t . 5c alij.Q .d: tefP y r r b . 'M aü r. A r e : , in diB..
traéi'Jefohd-. oblat. & reicnt. c.tpli. r y
numer.ycumtribusjeqiient.vbi e x S a r d .
dieic,gtacaica'm f o l u t i o n e m v n i is pai>
t ¡s non gra.yatc in f o 'u t i o a c a i t c r i u s ;
n ce-fo lu ciircm . p a r c e m i n d e b i t i c o g i
aliam p a v tc r a lo lu e r e ;p o !ie q u é f o lu c n cetn p a r t e m dcbiti- c o n .'ella ti p r o a lia
A o n n u m e r a t x p e c itn ix e x c e p t i o n e m
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
X4 ynum er.\ 2 .libr<.j'.-.. .. - .f
N e c o b f t a t j t e x /yií, 5 c in ¡.fedluHcf.
r.us.9.%.Jin.ff‘ad Maced.nzm q u a n d ó o -
tedit.titff.cU yfítrss.Floúm o. k C u r e .
J tin i o I í r c íp o i id i t M c no'c h . indi él .n. y
j
A lice r has o p in io n es c o m p o n it
A n t o n . H e r i n g . in d iB . capit. y nu-
m er.iyy. 1 7 8 . 0 c 1 7 9 - dicG iis p r ir n a n i
p p in in io D c m p r o c e d e r e , q u á d ó parcis^
d c b iti fo lu t io tit a b ip fó m e t , q u ic ó - '
t r a x i t , ( / n i á f c i e n s in m a i o r e m q u a n ­
t i t a t e m c c u c r i e x c o n t r a c t u .p r o c u íu s
i m p l e m c t o f u m m a m foiuíc, t o t u m a g n o u ifie v i d e t u r : n a m a b íu r d u m e f i ‘¿
a i c, c X p a r t c u b] ig a t i o n c m a p p r o ba r e ,
k e x p a r t e xzptohx-:é,í.ftitaJiípu¡atut¡
§. vltira .ff. de oper. iihert. l. cum quari­
tur,ff. de adminifl. tutor, l. in caifa cogni­
tione. i j.f '. dcprocufJt.loza.Ezti\ S u rd i
di
-Addi Ariñ.&Ref.Cl,V1 .L.VI.tt.T.P.v.' A
9
dea/. 3»3 • nurher. \ z-verf. f f non objiat.
T rcutacinq.-i'é/fu p .v e rf fe tid a cóclu/io
ejl. fecunda vci o opinione quando quis
nomine alterius foluir, q'»>a cuc partis
folucioucnou videtur cotum agnouif*
(z .d iB .l. vltim .C .m v x o r pro marito JS C
cftrac io ,
e x voluntaria lolutionc
in folafoluentis voluntate fita, credi­
tor debitorem cogere non poccft,vc de
rc fua faciat aliquid inuitus /. dudnm.C.
de contrah. em p.l.vclutatis, C, de e x c u ft,
iutor.l.creditor. C. ele vjiiris l. operis non
promifsis ff. de operis libert.
Jdcm dicetur fi eflet h x r e s illus, 1 3
qui contraxerit, qui partem debiti (ol­
uit ignorans fubltanciam ccncraffius,
Sc quanritarcm d e b it a m , qux ignoiatia in hanedibus prqfumicur./.ir// inal* 1 4
terius, ff.d e reg. iuris , nara ex folutiono
alicuius fumme non debec induci ap­
probatio cótraiítus v in a quanticatérn
folutam. loann. Pecr. Surd. decif. 33.
numer. i z. Barbof. de iudic. in in terpre­
tat. l. bares abfens. i p .num. j o . f f j i . f o t ,
mibi. ! 9 I . v b i quód in aófibus volunta­
1 y
rie factis nulla fic cxtenfio vitra aiftum
cxprefl'ú l.voluntarie, C.de excufat.toturE x anmia prxflatione redditus,
non expreíTa cauíá án obligatio in
futurú ialu catiU ívid c G afpar.R od rig.
deann.reddit.libr.i. q u a f. i 5, numer. z.
cum alijs, Elor. dc M ena, variar, q u a f.
Vthr. 3. qiiejl. Z3. numer, i z . cum alijs,
qui alios plures laudant, Sc non induci
obig.ationcm in futurri rradunt,&:vidc
apud cos fi caufa ex primacur per quod
tempus inducatur.
E t de e o ,q u ite n cb aC u rexc e n fu d cS V M M A
I
" f i l i u s fa m ilia s legationis capfa
aLfns f mutuum rceipiat,excep­
tione Senatus copJultiMacedoniani
nUii poteii v ti.
S
A D D I T Í O
O ta I .acrGlofyí.ví.í?w,quód e x ­
ceptio Sciiacus confuti M ace deniani ccflac,quanck> filius-fa­
milias le g itia n isc a u fa eratabreu sy.&
c i fuit pecunia mutuata viquc a d d e b i'
ti4in raodam.Ec Ad,ic.Cardinal,Pran.^
q u i a
10
II
12
>
N
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
ce m foluere in quolibet anno , S cn o ú :
foluit nifi quinque,vtrum per longifsi
ntum tempus p r x lc r ib a t quoad p a r t é j .
non folum quoad praeteritas,fed eríám
quoad futuras pcnfsiones: vide loann.
Pecr. Fontanei, depaB- nuptial.claufuU
4 -glof. 1 8 . I .part. d num. 14 4 . vbi dif*
tmguit inter (cientem ,& ignorantem ,
Sc e.am c 'c g a n tc r e x p l i c a t , i u r a , q u a s ,
v id e n tu ro b ila re , &: multa ex his, quq
ip fe ,¿ ¿ R o d r ig .trádút,faciunt ad q u xftjo n e m p rin cip ale m , T h z f d e c i f ijó ,..
per totam, ic d v id e Addita , vb i infra:
D c alijs adfionibus, ex quibus.contraéfus approbatus iudica tur,vide A d ­
dita ad Gloi. z. L 46. tit. í^.infráyCyao.
in titulo difufsius egim u s.
N o t a tertio ( c x G l o f , ) q u o d fip ig *
*us detur pro fecuricate fulutionis,
m u tu icórradu s vid etu r approbatus in
quantitatem pign oris, l. ftdft paterfamilias. 9 .ibi que [cn h iz ts.ff.adJenat.eon-fu it. Macedón, ibi qué Ancon. Faber, irt
ratione deciden, f f in l.ite m fi filiusfam il,
in § .fipatérfam iliasfaB u s, x 6 . infin. Sc
vide Addica.í'n titul. fin . hac part, f feti
quid dc eo, qui fidciutíorcm d e d i t , án
e x euius datione d e b itu m , pro quo fidciuiTorintcrcefirjfareii vidcatur:vidtí
A nton. H eringium . in traBat- de fid e iujf. capit, ) . numer. 1 5 3 . cum aljs,vfquH
nd numer, x 8 4 .vhi anum er. iSy.d cfcn*dit eum, qui fidciuflbrcm dat,dcbicuni
ncn agno(cerc:cuiusdida optim é con­
ducunt ad e xp lication em huius nota­
bilis , &: vid e Addica, in fra t it u i.ii,'
hae part.
ii.
%
I VM ,
F ilio fa m ilia s edufa raercatur* aiii
feñ ti (iquispetuniam mutuet,potefi
mutuU ab to yffa patre recisperarc/
L d S S AB. V L
cifc.M atit. ¿ Í tacit. f f ambigi eotitíenñ
lib r. 8.titul. 7 . numer. z z . vbi alios lauS
d a t , 5¿ M c n o c b .¿# prafum ptionib.lib. j »
prafumptiomG 8 ,numen 3.4 .5 , 8, (^
b iq u o d ten e tu r pacer e x muttio filio
famil- fi'fto iegatioiiis cau la intra cat»
Ijjmraani
Ad. An.R.'C. V II, Y I I L 5cIX .L . V I .tt'. I.P .y3
/ f
fuminam, quam folcbat filio adminii*
t ia r c ,e t ia m pacre inUito dato.Pichar.
in § .illu d propiéferbatur.'num. \ y ln jli
quddxum eo , ¿yc. Baibof. in rémijf. ad
ordinat- Lufit. lib r. y t it u l. 50. §■ 4 *
plu resrcfcc , & v i d e Addita ad Glof,
fequentem.
N o ta fecundó ex G lo f. quod mutuu
fa d u m filio familias , qui caufa m e ic a t u r x e r a t abfens, poteft abeo ,
S V M
M.
I•
iofam ilias caufa B u dij ahfenti
^ f i mutuetur, ip fi, & Hus pater
adfoluticnemtenentur, f i mutuum
debitam moderationem non excefitt.
2Ainplia , etfifiiku iiudeat contra
voluntatem patris.
3
Intellige \ .banc ampliationem,quaddfilius addlfcitgram aticd, ¿p dat
operamhumanislitteris, ¿y artibus
liberalibus,vel maioribusfa cu ltati­
bus f i pat erfim e l incepit eu erudire.
4
Intellige z- f i filiu s fit habilis adfiu*
denium, ¿¡y cofideratis patrisfatu i­
tatibus,¿y fa m ilia .
.J
S i verb f i t inhabilis tenetur ad ex*
a
d
d
i
t
i
o
g
l
o
d G lof. 7 ' 8 9. nota ex tex.Sc
e X diB .glo f. 7. aliu cafum,in quo
ceflat e x c e p tio Senatus cofulti
M.accdoniani, fcilicec quando filio fa­
milias caufa ftudij abfenri mutuatur;
tunc enim ipfe, S¿ pater ad eius folu­
tionem tenentur y fi debitam m odera­
tionem non excefit. Et Adde B a ld ./«
l. omni modo, in §.imputar i,C.de in offie.
tefament. Socin. regul. i^ y . lim it. i .
Duen.w^w/.} yo-in /iriw.iacob.Menoc,’
deprafum pt. libr. 3 .prafumpt. 6%. num.
5.
8. Stepli. G tzt\zn.difiept.forenf.
\Aom . capit. 6 o . n u m . z y & i y M a t thtw m C olcv.deprocef. execut. part. i l
eapit. 10. numer. 28. A lc x .T re n ta c ih q .
■variar. Ubr. refolut. 19. defilutionib.
numer. i4 .P c tr . G x t‘g fix..fyntagfiur.lih.
Z i . capit. 1,, numer. i i . vérf. fecundus.
Anton.Pichard. in %.illud proprie,num.
' ^\dnfi.quod cum to,¿yc. M oz. de mutuo,
eius patre rec u p erari. E t A dde- B a ld .
id l.Macedoniani.num. 4 . C . eodem tituh
L u d o u ic . B o lo g . in rub. ff . f i cert. petatnumer. 58. C a r d in a l. F r a n c if. M a n t i o
vbtfu pr d.numer. 1 9 . P a t . L u d o u i c . M o Ym. z.tom .de contraB. difput. 30. verf.
Pat. R e b e ll . de obligat, iu ji-z .
p a rt.q u a fi.z .U b r. B.numer. x y in fin e B enuepuc. S c r a c h . de 'm ereatur.y
part. infin é.
'A R
I V
M.
penfas,quas ivm eo domi feeiffet.
Salaria magifirorum tenetur pater
JoluerCyibi.
$
Intellige 4. nifi pater prouideretfi-lio deneceffarys J ¿y qui mutuauit
fiiebat.
7
JL.4. titu l.7 .I i b .i . f c c o m p . 't / ¿ ; ^ a tulit i fcolari pecuniam , v e l alium
sontraBum cum eofacienti denega­
tur aBio contra patrem ,¿yinfiU unt
datur, intelleBus.
0
L .4 .t i c u l .7 .h b r . lA bnciliatu r, cum
1 . 2 2 . tit. 1 1 . libr. y .r e c o m p . q u a
•aorrigiper eam videtur.
S S A.
V II. V III. E T IX .
A n t o n . F a b c r. in rat. in leg. item f i filiu s
fa m ilia s , a liasfidiu liam is,in %. quod di­
citur ffla i S enat.confMaced.ibi qué D o c
to r e s - R e g u l , Iur.//¿. w . verb. mutuum
v e r f.fa ll it et ia m ,fi efifilius fa m ilia sfiu dens,Ya.x\3.á. infefquicentur.dfferent. t z*
§. i.n u m e r.9 . & i y D id a c .P c t e z .lib *
3 .ordinam. titul. 8 . iib r. 1. fo l. 6 0 y. ¿ y
6 0 6 .v e rf. fa llitfeptim d v b i , &C a m p lia t
A
tit. quom.defii.feufiniat.mut.numer.zi*,
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
i n c o n d u d i o n i b u s d o m o ru m a d p r o p iu m v f u m , 6 £ in c o n d u d io n ib u s iit*
m e n t o r u m , m ularum , & fimiliumjra*»
tio n ih u s ab c o a d d u d i s - P a t . L u d o u ic
M o l i n . 2. tom .decontraB. difput. 301'
v e rf. 8 . P a t. A z o . in ñ . moral. T^.part.
Ubr. y. quaji. 6. P a t . K chtW .deobligat
lu jl.p a rt. z .lib r . 8. quafi. z. numer. i }
td
A m p lía c x G lo f.¿/f,etfi filius íh id cat
c o n tr a v o lu n t a t e m ^a.txis.glof.verb.fol
uit.inl.fedlulianus.^.quod dieiUtr.ff. a i
Senat.conf. Maced. bic á G r e g . L o p e z .
alJcgata »A dde B art. ibi, Bald, N o u cl.
dc
A d .A u .R .a ,V X T v V JII:& m b
‘f
4
5
J t x t . b i c , k G l o f . 8. D u e ñ a s .awi/i/a/, 7 /
N i,e dote.par. G.prtiiiíeg, 46. numer. n qiii
ioann.Gatticr.»ow /;*.74. vbifupry.pVQi
oamTequuntun^c Ducii. m m ,z . v b ifu
v t t c h c t u r etfi fic Inhabilis , quandA
prd.SxQ^pXxzn.Gxzzizn.difceptat.forenf.
p a te r pofluic cum in ftudidiGJofi 9 . hi»
iTow .fí/'.óow w w r/'.ij.loan n.G uttier.
D u e ñ a s. m lim ita i-Ó ‘ z. v b i declarat*.
repetit.uuth, S aer ament.impub. nutnir*
, InteUige quarto,nifi p a te r p r o y id c T
aiuerf.ver}d.Eo 4otX:h.nxi. in a d €
re t filio dc rebus ncceffarijs, ¿¿ q u im u d¡t. a dV itcn t.d eAnnu.Jing. 1 8 4 . Barb»
tuauit hoc fciret. D ueñas, in 4. íim it*
in rcmijp.ad orjinat. L ufit an .Itbr. 4. titul *
k loann. G u tic r. wfe-wfr. y 2 .vb i fu p r d ,
jo_.§.4.ybialiosrefetc dicctes id icruaN o t a c x G lc f. nona, quód h ?e e r a /
i'i,eciam fi raucuuin fiac iimico patre,&:
p
,nia vid entur eorrcéla p t x l.4 .tif.y.lib*.
eo inuito operam litteris det.
i.rec o m p B h i lnutuanti,7el alium coiv*
Intclligc primo hanc ampliationem^
tra d u m fk cjcn ti cu m filio pecunia c r ®
quando filius addifcit g ra m a t ic a m , k
dita denegatur adtio a d u e rfu íp atré ¿
dat operam iium aiiis litte ris, 5c arti­
& ei folum aduerfus filium cocedicura
bus liberalib u s: nam pro iftis difcipli-*
Sed intclligc cam e x Q rcg. L o p e z ¿
nisaddifccndis, pater prseftarc dcbcc
hic. quaiido filius expenderet in fuper­
expcnfas. N o n vero pro m.>ioribu$ fa-*
flua >quem in :c llcd :u in , licec ipfe c o ­
c u lta tib u s, nifi paccr fe m sl incepit fi­
gitandum reliquerit,fcquuntur D idac^
lium erudite. Petr. B arbof. inleg. i . f .
P e r c t . in I a . titisl, 8- lib r. 5. ordin. coi.».
folut. m atrim .j.part.num er. 2 6. verf.prd
6 o y v tr/:6 .fa B ii,q \ic m vidc in eol.6oo[
concordia , & numtr. 2 7 . vbi plurcs lau­
in verf. no ¡a pueda alegar, ni poner, v b i
dat , k qu£tll:iohcm exfiminat. Spino.
ircfcrt nouem limitationes ad d iB . 4»
infpeculo iej.am 1t.glof. 18 . h.yg.verficé
loann. G u ttie r. in repetit, auth. Sacraqv.td autem dicem us,hnton.GovPitz.in L
ment. im puberiC .fiaduerf. vendiB .n urñ i
X9,taiiri,némer. 1 8.qui nort aíTéiiciC his,i
7
1 . 7 4 . 7 6 . ¿ '“ 8 1 . vbi i n f a i l i concinji
qui dicunt, quód tenetur pcrfeuerare/
g en tia, fie effé ¡ntelÜgendam, «Se Iimí»
fi cepit,fíhum eiudirc,S¿G lor.6./.5-ritandam prxd iclam Icgein defendic, k
tul.\ ypart.Givhx vide Addica, Auendinformationem iurís,quamin caufa fe*
refponf. 1 7. D- Ant. M e n e fiu s, in autb»
cit,rc fcrcj k in éa obtinuiffe teftatur,'
res,qu£.numer. 9 i-C . m nm un.delegatis»
M caclxzc.defucef creat..^.‘^ o .n u m .zo i,
A ze b e d ./» 7 .zz.//VaAi
yreeomp^
numtr. 3. Ipann.Pctr. P a r la d .mftfqui»
Pichard./» %quadam a£iiones,in traBat»
tenturia dijfirent. dijferít. \ i . § . ; . a num'
de coUationib.aB.^. numer. 5 5. in fit . de
j>. Didac. Vald. in addit. a d R o d c ric *
aBionib. loann. A nton. M a n g iliu s.i»
Süar.m l.pofi rem iudieatam,notabil. i x j
tra B at. de imputat, quajlion. 3 1 . vbi la­
te haric quxilioncm e x p l i c a t , án [ízlittera. A . fo l. 600- tn noua impraftionr.,
te r pofsit compelli em ere libros; e cii
vbi hunc intcllecium con tra loann^
i n v it a patris filius (ludium|non perfi­
Maticnz./»d/<??./<-^. íz .g le f . ^^num.q»
cit,vcrCt h.Ti cdes teneatur ei fub m in if
Veriorem cfíc.dicunc.
'
trarc c x p e n fi s , donec illud perfecerit'.
S
E t dc conciliatione d iB . leg. 4. quaJ
Iutellige fecundó, dummodo filius
ténus dicit contra ipfum fcholarera
fit habifis ád (ludendum, k cortfideradari a é iio n e m , q u x vidctur c o r r e r á
tis patris facultatibus,&: famiiia-Glof.
p ér d iélá/.2 2 .vb i contra fiíios familia»
fe/e,cui addc 'Dwzh.vbifup. lim it.z . 4> y
fine confenfu patris contrahentes ac-<
Vzhzx.vbifup. k fere omnes addudos. •
»io denegatur, ctfi coiitraélus fie iuraInteUige tertio-,vt teneatur pater^
tus;vidc Parkd./» á iB .difierít. i ii»«wi j
in cam q u an titate m , quam domi cx1 4 . D id a c . P crcz. in d iB .1. t. titul. 8 .
cxpcndillct cum filio, etfi filius fic inlib r .í.f o l.ó o y v t r f fa llit fe x td .y b l q u ó i
i i .1 b i1 i s,nam alia s e t i á m ad fal ar i a mafalcem ad obligationem filiorum nort
giiU orusa, Sc his fimilia teneretur,
eft q u x ftio .G u ttie r. » . 7 3 , g>bf p ro x tm l
t. > .
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
‘
S V M -i
Ádd. Ann:& Ref. C l.X .L .V l/ tt: I.P .V
'S V M M A R
S
T I b r i multi ‘p rofforib u s legum
^ nectfary fu n t , alids dicuntur
aquom cribro bautiri.
X
VeritasJtni edpia multorum libro­
rum , f f multojlu iio difficult er in*
'^ uenitur.
J
Autoris moderni vtilesfu n t.
J)
Legalemfcientiam,qzti vu lt di/tere,
qua obferuar e debet.
‘C
A D D I T I O
d G lof. decima >N ota p r o fe llb '
res legum male is libris indigere»
ahaseflb aquam cribro h a u riic .E c A d
de 01dra!d'jrn,f9»j/r84.vbi tradit quam
ncceflatium,&: expediens fic in noftra
ciuili fc ic n tia : quod poft eum multis
com m endat, & ornat I o a n .d e N e u j z ,
in qziafiion. quaritur dn oporteat p lu ­
‘J
res habet! //¿woi.Alueric, in l. z. numer.
y C .d e veteri, iure enuclean. C ard in al.
Z ab a re la m , ¿fJf/ewfwí. i. numer. lO. d i
magiJir.StZ'fix'xa.Qxzxian. difceptat.forertf.i.iom.capit. i8 6 . numer. 89. f f 90,
T ellum Fcrdinahd./» /. i z .E auri, num.
2 1 .infin . t v b i tradit; hodie deucntum
cite ad tempus,quo fine copia m u lto ri
librorum ,& multo ftudio [ita v t vnum
fm calió non fufficiat) dificulcer veri*
tas inuenitiir: & confulit operam dan*
t i , vc feciidum fubftantiam non mino*
tcm parccm in libris confumac, fi d o c­
tus vult éuadferc. Vicencium C a r r o t .
in tra£lat.locecti,ff conduBi, ).part,rubr.
ie vfuris,quajiion. 1 1 .in parergon fu b num er.áefol.zzGjvh'x infurgit contra cos',
qui modernos odio h a b e n t, & difpli*
€
cct eis habere nu'mcrbfamlibrari 5 >Hy ^
politum M ontencir. in addit, ad Antón.Oliuall./» práfaBíone.de aBionibus,
k 4 5 . 1 ü¿ dc methodo feruanda in iure
eiuilipcidifccn do; dc interpretum ,&
A
I
V M.
F iliu s fam ilias, qui mutuum accepit
contra Senatum eonfultum ,f i pojlek
Y
illu d conuert.ttin emptionem librorti,non tenetur ad eius folutionenty
vide contrarium, ibi.
'g
Fiiiusfam ilias db exceptione Senatus
eonfulti dnextliid»tur,fi mutuu acce­
p it in cdufawnecefariam,lieet illu d
pojlea lujerit.
L O S S AE- X .
D o é lo ru m d e le d u ,'¿¿ dc alijs, quae
h o c ftudio Vc ili a, neceflaria fune. V i­
de A ndrcam Fachincum,//¿’r,9,íe»íríuerf. iur. capit. 1 0 3 . quod eft illius libri
fin a le ,& v id c loaniiisParIadorij cpiftola ad filios mifla dé ratione iuris difccd i , que habetur»'»» f in e , libr. z. rerum
quotid.in)itbm .
In eadem G lo f. ibi. vh i etidm qua.
r it , nota mutuum a filio fam ilias co n ­
tra S enatum cófultura a cc ep tu m non'
pofle ab t o rcpcci,licet poftca illud in
em ptionem librorum conuertarC on trariu m v idetur probare, text.
'in l.fed lu lia n u s, %.proinde, ibifed etfia b
initio . f . ad Macedón, vbi iuris confultus docet Schatu confuku cellare fi fi­
lius pecunia mutuatam in rem patris
'conuertic, etii filius ab initio e a m , v t
non v e r t e r e t , acc ep e rit. Card- Fran.
M ancic. de tacit. ffa m b . tonuentjibr.^.
titu l. 7. numtr. 2 7 . vide pro folutione,
‘g lof. verb.ndneeffartt.ini. mandati. ) .C .
ad Macedón. & Addica ad G l o f 3. 4■fuprd.
In 'eadem ibi. q u id fifiliu s , nota
quód fi filius accepit mutuum in cau­
fam n e c e ffa rla m ,& poftca lufic pecu­
nia, ce flacexcep tioM aced on ian irfcd
hoc intellige vc diximus fu p ra . in glof.
7 ./.5 .v b i vide Additaf
L E X . V II.
^
AD' r i f . F F . E T C . D E E X E R C I T O R I A , E T I N S T l T O R I d A C T l O N E .
S V M M A R I V M .
xercitoria , f f injlitotia aBioto ob id, ad quod naui ejl prapofitue.
nis nomen, f f eius ratio.
j
Injlitor efi,qui taberna, loco ve a i
Exercitoria aBio c f, qux datur in
emendum , vendendum v t , v t l qui
txereitore cxiontraBu m agijlri in i­
fin t loco ad eundem aBum quafiuar i*
E
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
Add.Aníi.ReHad Cloni.L.VILtLI.P.vr a
ria mgotiationis prápotiítur.
4
f c r t cuius cm ditiéni¡,fexus^vtl ata*
tisjit prapojitusjicet rejpefiu obli*
patioñis ipfius prapofiti multum iñ j
tcrjity & in num. y.
E iliusfam il,pr aponi p g t jl negotia­
tioni a patrt,vilab alió,ndm refpecUi obligationispraponentis nihil fe-
A D D I T I O
d G l ó f . I • rlómina harum a d i o iiumj riorhimlfrt que racionero.
Vide,/» §^í igitur iujju'.verf.exer­
citoria , ¿y verjic. injlitoria. Iñjht. quód
cUm eo,qui in aliena poteji fi>C ibi. D o d o r e s , ( ^ s n l.x ffM exercitor. aSiid, ¿yff.de
in íiir.a ñ ¿y in rubric.C.de exercit.aBio.
Eft enitti exercitoria adioy q u x daror in exe rc ito rem ex eo n crad u m agiílti inico ob i J , quód haui eft p ix p o litusi/. 1. ¿yfequentib.ff.de exercit. a¿íí
d iíii^ f i igitur, v e r f exercitoria; Pe t . G rc
goi.lib.z9.fyntdgm .iur.iap.s>iBcrí'aznz.
S txzch .in tra éia t. demereatur, titu l.d t
mddato. ex n u tiie riiy M aÉtb;dc A fli d .
deeif.J8z.8¿ibi. C x íá fV r fil. A n t .P ic h i
in §.eadem ratione.i.Infiit.quod cum éo.
luflicor veró eft >qui cab crn ?, loco
v e ad enicndufri, V etid cnd u m ve, v c l
quí íinc loco ad e u n d c m a d u m quxftuaric negotiationi proponitur,’/ tnjíitor. \.8 .ff.de infiit o.aBion.ibi qué.XkT). 8C
no'aifsimc Ant. Faber. d iB . ^ .Jiigitur,
verfínBitor:a.\<íOX.Gcn'j..in decif. 14*vbi multa de liac materia tradic #P e tr;
G ie g o r . diB '.libr. i $ . capit. 1 2 . N ic o l:
V ige l. inm etb.iur.ciu il.part.ylib. z i.e .
7- de exercitor, ¿ f capit- B .d e in ílito r:
4/?/o».qucm vide, Antón. Pichard. vbt
pToxtmé,d numer. 14 . Arií'minus T e pat. va ria r. fn te n . titul. 5 ¿o. C atdih,
D . T h u f. verbofinjli íor, coMc/w/i 2 14 . N i -»
cof.Gétiuáí Pdtauin./» traB.defcriptur.
pi'iaatajtbr.4. capa. 1 1 . de libr o rationis
injÍitor!s,nubier.i. cum a ly s , Alias fi negocinrío nSeftqurftu'aria, prxpofittis
nondicetiu’ inftitor, fed procriiatorjVt
docéat S.1 XX.¡tíd iB .1. ^.\z i i n l . f i i n f l i Uretn.ff.de reb .credit, vbi etiana D cc iu s.
n \ i & x< M c iz tvsín p rin . Roe. G e rtuenús.decif. 1 4 . « . i . N ic o l; Genua.
vbifupr.n. S. cum alys.vhi late explicat.
Noca ex Glof. quód etiá filiusfamílias proponi poceíi ncgociacíóni ab ip ­
A
fii
^
4
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
j
fe L O S S i l .
í.
fo patre,¿icabaliom am i« his duabuá
ad ion ib u s refpcélu obligationis pratponcntis nihil refere cuius, t o n d itíc "
n i s j v clfe tu u s fi c ís , qui p rxp o n itu ri
n e c tu iu s sccatisy l. fe d etfi. j . v t r f paruit
v e rffe d jifilia . ¿y tnl.pl crique. B-ff.de injii*
tor. aBio. V i^ ld iB .libr. 2 1. capit.B. castf.
r x íí^ .y .re fp c d u vero obligationis pra:
pofiti intcreft multum. Si enim filius
familias pacte nOnc6fentientc,ab alió
prxportacur>&: pccuniam mucuam ac>
c e p it,exceptione fenatus cófiilci M a»
ctd o n ia n i tutus Critrfccus veró fiab ip
fo p a fr c j yel co confcncicntc p r x p o fitIÓ ñzx..l.fedlulianus,9.^*interdum. f f ad Senat. Confuít.Macedon. ibi ^.ví'D Dv
& nouifsimé Anton. Faber. luh Paci'
in traBat. de mutuo capit. 7. numer. 3 í i
M ach . A fr iid . in./decif. ^oB. numer. y.
¿ y 6. Ariím inus T c p a t . v b iju p rd . cap.
4. ^ vific y i g c l . vb i fu p ra . ic Addica
ad G l o i - i - l . 4 -fu p . n.6. ¿ y j i f Scá'cpcí^
fca s in h ís infticoribu's licqáíratur, &s
in procuratoribus ad riegocía?&: quód
in inftitoribus.Tcas|í7.amiorumrcqui-‘
fatur,volu¡t,f/./»/, minor. y i .ff'.depro*
éurat. ¿ y i» .§.’ ea lepe, I n íiit . quib. ma*
numi lieet, per tepet.ibi,¿y hi IjicolleB d-i
neus.ff.de m a n .vin iiéiá yic eft cafiis,/» tf»
quigeneralitir.deprocur.in 6. vtrf. jm »
<py in g lo f pen.1.9. tit, 1 o. lib : 1. fo r, legúni
laíT. in 1. exigendi, tiumer. 1 9. C. de pro*turat. contrariam opinioneih, fcilicéc
m inorem cuiufcumqué x t a tis fie p r o ­
cu rato rem ad negocia confticui po.(lc,;
cxprefl’é p ro b a r, text. iri leg. fed S j l
quís.j.^.pupillus .ff.de in fiit.aBio-ib iyjfr»
pillUs , autem in jiito r, ¿y ití leg. fequen tí
U I .§.1 .irifin.ff.de exercit.aBio:ih\,riec a ttas atatisfit intererit, fibi imputaturo, qui.
prapo¡uit,l.commodato .%4.ff. d i minorifii
exquibus h x c e ftv crro ri, 8c tcncnda,'
í¿ cam communiter appío batam cllc¿
teftatur Gouarr./» ¿áp.tua. numer .4. d i
i ;
tejía*
Add.Ami.Rer.adCl.n.L.VII.tt. I.P.y;
tiftam. &c c a m
fé q d u n tu r a l i j»q u o s rc ­
fe rt,¿ ¿ fe q u itu r C a ld a s P e rc i.
in l-Jitu
r M o r e b a b ís ,C .d e in in t e g .r e ft .fu fe r .v e r f,
hunc contraBum ftru d ri non opertcrc,n.
4 o .v b i c o tra w js fa t is fa c it , q u e m
v id c
S
V M
M
I
T M ilito r tx p rejfi, v e l tacite pra*,
■
-^poni potefi.
t
injlitor dicitur exprejfe conflitutus,
quandd dominus ncgoty dicit facio
. . Titium meum in ilito rm , v e l p raponotalinegottaliohi.
In p to r tacite prapofitus'dicitur ,cA
3
fepubJicsgerit pro injiitors domino
fiiente, f f paciente, f f pro tali pu ­
blice habetuie.
In fiito rin re communi tacite confi
titui non poteji.
'5 Injlitor obligat dominii cxfuofaBo,
perinde ac f i negotium gejlum ejfet
tumeo.Cafus,in quo obligatur quis exalte*
g
rius contraBu.
Ratione contraBus injlitoris do­
minus in loto tontraBuspoteji contienm.
m*
H a re ie s damini ex contraBuinfiitoris tenentur.
Dominufiex deliBo injlitoris tene^
tuf.
Contrarium.
10
Concordiafieu conciliatio.
11
Dominus tenetur ex deliBo puero­
11
rum , qui mittuntur per duitatem
ad úendendüm.
Dominus inforo confcientid tenetur
r e ñ itu e r e fi injlitor vltrd preettuni
a lege taxatumvendiderit.
*4 Injiitor tenetur ad reJiitutionem,fi
domimisni rejlituit. InJUior quado
d numer. 37 . vbi etiam tradit,quq ictas;
in minore (requiratur ad negotia pu­
blica perfungenda , vbi dc procunatore|ad lites,¿¿d e publicis muneribus,
6¿ nos in fuo locodixinius.
R
I V M.
teneatur de xontraBu vfur&rio.
ly
I n ii itor obligat in folidum qUem libet ex eis,qui eum negotiationipretpofiuriint.
1 6 E tid m fi fit f ocius in parua quan­
titate.
jT
17
Injlitor habens mandatnm ad mu­
tuum recipiendum obligat dominii f i
c iu s gratia ,
contemplatione con­
tra x it.
18
Injlitorfpeciale mandatum ad nsutuum recipiendum non babes,mutiiii
fummere non poteji.
19
Contrarium. Declara , v t in nu­
mer. 10 .
2 1 Infiitor v t dominum ohlrgct ex mutuo ab eo receptum,quinque requi­
runtur,de quibus num. z z . 2 5 . 4 1 ) 0 . f f 3 2k
z)
Contemplatione 'alicuius aliquid
fa B u m effe, quomodo probetur.
z 6 L . cuieumqtle, §. fin . ff.d e injlitor.
aBion. interprjeiatorff num.z 8.
17
Injlitor non obligat dominum f i cre­
ditor ignorat eum,cum quo contra­
hit,fuum infiitorem effe.
'29 luramento creditoris dicentisfciu iff e eum,cum quo contraxit,infiitor em
eje nonfiatiir.
JI
Quod ob caufam permittitur,debet
fecundum Hi ani moderari.
5 3
a B io injlitorta , velexercitatori*
perpetua efi.
G L O S S A E . II.
R o t a G c n u c n . decif. 1 4 .numer.). & ¡hd G lo f. i.p r c m it c e p r im ó ,q u o d
f r a referendi.
d u p lic ite r q u is p r x p o u i p q te ft
n e g o tia tio n i, c x p re fle fc ilic c t,
2,
E x p r c lle autcm quis prarponitur,
quando dominus negocij dicic, facía
¿¿ t a c i t e . D o d o r é s ir» L fi infiitorem ff.fi
T itiu m meum inftitorcm , vCl prae­
cert. petat, v b i lail'. numer. i . B a r t . cSf.
pono eu tali negiacioni mea*. In n occu .y
79. libr. i . f f i n l . i . fam ilia,num er.6.
in capit, 'quod quibufdam,numer. 5. i e f i .
ffd e publ.Kons^tív^aX.in l.eadem,inprin.
ff. de duobus reis, numtr, i ) y . f f 1 5 4 ,
deuiffhr, Alcx. in additio,a.á RaiG-mleg.
cui
A D D I T I O
A
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
j
'
^
Add.Añn.Ref.adCl.II.L.VILtt.i.P.y.', H
j
4
y
C
j
celebrati cum i'nftitor'c incíuítate,vb'i
cuicumque, in p r in c .lit t.E .fi.d einjlitor.
dominus
non h ab e t dom icilium , p o llc
laíl- k Bald. in lotit relatis á Rüca G e ­
dom inuniibi conueniri) ii ibi r c p e ria ­
nu e n
i
39. v b i late e x ­
tu r , c x Paul. Gaítr'en. inl.baresabfens.
plicat.
%.apui Ldbeonem.fi. de iuditijs quein fe"lacice vero quis prxpoficus dicitur,
quirur N icol. Bocri. .¿íí/. 1 1 4 . mim, i .
c u m ie publice gerit pro inllitorc,do­
"Ñicol. G zn n z. v b i fu p rd . num er.zz. de
mino fcicnce, &: p a c ie n te , k pro cali
quo
vidc A ddita ad G \ o { fin .l. <¡6. tit»
pubÜcé habetur. Ronquegal. n. 1 5 3 .
y. in fra hac part, nurner. 1 6 1 . cum alijs.
vb i fu p r d .k R o t a Genueníis. num. 4 1 .
vbi vide án racione concradus, quis in
cumalijs.vhx lacé omnia requifsica hu­
lo c o , vb i celebratur , pofsit conue­
ius deícriptionis caciri ¡liltitoris e x ­
niri.
/ ,
,
plicat-Scephan.Gracian.¿//í-í/’í.yorí;^
4.
tom.c.%pit. 6 7 J.num er. z6. C a n c e r . A m plia fecudójCtiam cócrá h x r e d e s
domini conftitueniis hác aétionc darí.
variar. 5.part.cap. i .num. 8 1 .pag. 1 1 . v bi
/. nouifsimé, 40 L cuicumque,%. f in .fii de
alios a ile g a t , k quid de maliere. N ic .
iníiitor.aéisonJN ic. G e n . n. z ^ .v b tju p .
Gcnua. numer. 10 . cum alys, vb i fup. k
Ampliaterciójvc nedú ex tacto inftico
d e m jlic r e prxpofita alicui negociarisjfed
cx ipfus ctiá dolo tcnéatur príe
tioni^qux í'cicnce marico eam e x e rc e t
pontnsyl fed etfipupillus,^.de quopalarn,
v i d c 'fepat.r/Vw/. yro. capit. y verf.
Jf. de injlitor. l.procuratoribusjnp r t n .fi.
om nia.k Addita ad Glof. 6-/. y t i t . i z .
irtfra h.acpartit, v b i , ex huius modí nede tribut.atlion.l.\.%.vnde q u a ritu r,fid e
exercitator. Paul. Caftteirf. in §. non
gotiation cab fq u élicciltia m a r iti, k
autern eiufdem legis ,
ibi. Salyc, R o t a
lenunciarione benatus confüiciVcIJcidui obÜgari diximus.
G e n u e n í.decif. 14, num. iC .t y . 40 t9*
H e d o r , lecWc.defociet. capit. 30, hum.
, In re autem communi inftitór tací% y l.\ .% .fa m iiia ,fi.depu b l: Bart. conf.
fé coiiilitui 110 poieftifed exp reílb má
y 9 -libr. i. late M ariu. Giiirb.í/ífí/'iSS.
dato opus e íl,vt late fundat R o t a G e numer, 12; ¿ M 3. N icol. Genua. num.
nucnfis vb i p ro x im i, num .6yeuni alijs.
30. 40 y .& n n m .y % 40 79''vbifuprd4,
Pi xm ictc fecúdó,quód dominus c x
C o n trariu m ) íciliccr quód domiinfticoris f a d o obligatur. /. i. fi.d e ir if í o
hüs ex d e lid o fui iiiftitoris, fed p r?p o ttt.aéiion. % fiig itu r,verf,in ñ ittiria ,ln f.
fici nomine nó reneatur, ncc c x ¿o cótit. quod cum eo. loan- Pcti Surd. conf.
ucniri) pofsit tencnc L au ten r. á Pino,
¡i 6 .n . I. A n ton .P ich ard . in § . eadem
conf l y i i per totum. V icen . Hotidcd.
ratione,numer. 18. Injlit. quod cum eo:
eonf. 9 6 . numer. \ %. cumfequent. Volums
SccpbiG rácian . numer.zs,. vbtfuprd.
1 . N icol. Gtínu. vbifup.num er. 2o. cum
5¿etl: pcrindé y a c fi n eg o tiu m geltum
l^ .fequ in tib. vbi hmdsmenca huius oellct cum ipfo domino. §. f in . Infiit.
pinionis i e fc r t ,t k pro concordia ha­
difi-titul .quod cüm eo,l.Prator ait,§.fed í í
fifum usfi.de edendoj-hares abfens.§.apud
rum opinionum quatuor diílindioncs
tradic,&: priin am opinione procederá
Labeoncyffde iiiditijs ,tA: ille eft vríus e x
cafibus, quibus obligatur quis ex alcéinquic, quandó fcíence, vcl mandante
domino,8¿ circa pfhciumjin quo á d o ­
rias c o n t i a d u , vt inquit. Paul. C aftr.
m rp.bride exereitat.aíiion. k z o n .in fu m
mino conftitutus e f t , k non e xtra d e ­
linquir) vcl quandó dominus p rxp o tna,C.eod.numer.\o. loann.Pcrr-Surd.
n c n sd c c u lp a rrialx clcd io n is poteft
numer. i . R ota Gcilucnfis numer.\. vb i
fu tr a . lÁ xx\.G \m b.decif. 22 .numer. 9 acc u fa ri, fcilicet fi elegir inftitóreni
minus idoneum, vcl quandó ex deliéto
vbi alios plures adducic,&: am pliar,N i
col. Genua. numer'. l y curtí alys vfq u i
fui ínftitorisaliquid commodi dominris
percepit;de quo vidc A d d ita a d G l o f
ad numtr. z 1 • vbifup.
I 1 5 .tit. 1 4. infra hac part.
Amplia primó,ratione co n trad u s
Am*
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
Add.Ánn.Ref.adGl.II.L.VII.tt.I.P.v.
11
15
(I4
r5
A m plia quarto,dominum etiam te ­
neri per pueros, qui mituficur circumfcrcuces per toram ciuitacem ad ven­
dendum , naiti hi infticorcs apellan*
cuT.Níeol.Genua. itum:r.^z»vbi fu p rk .
Amplia quintó, etiam in foro con*
cien tixtcn erl ad refticutioncm,quan*
do inftitor vendidit criticum, vcl alias
metces v ltr á p r x tiu m taxatu m , ¿¿fi
ipfe non rcftitiiit^ ipfum inftitorcm ad
rcfticutionem cíTe obligatum.Francil.
'ViuldíCff.íB.ttít. 1 6 .vbi, ¿¿ agit de clc­
rico , qui vendidit triticum laico vltra
taxam.
Quandó ipfe inftitor de co n crad u
vfu rarioáfcgefto teneatur. V id e A d­
dica ad G lo f. 5 ./.48 .t it . <¡.infra bac p a r­
tit.in.
6 . qutjliene. vbi dc hoc du­
bio egi muí.
Amplia fcxtó fi inftiror filit á pluri*
bus prcpoficus n e g o tiatio n i, quilibet
cnim coiú tcnctucinfolidu’,A z. C . de
txsrcitd.ttticuque.l.haiebAt.
iC
17
\
ca
Icgefequmti.ff» de in fiito r^ B z rta o n fy f,
v o L i .i á c Bart.lafl'.Dcc.A:Alciat.íwA
fiinfi'storem .ffji cert. pet at. Mifiñg. í« § .
fiigtUir.nmner. 16 . injlit.quod cum to, &
ibi Anton. Pichard. in §. eadem ratione,
numer. 1 9. C a p ic . decif 180. numer. 3.
loann. Pócr. Surd. conf. 3 l ó . numer. 2.
R o ta Genuení. decef. 1 4 . num.
z»
cum aifi\ vbi tradic, non referre quód
vnus fit focius in parua quancicare. N iCol.Genua. numcr »49.cum 6 .fequentib\
vbi fupr Á.
H is praimifsis jNot.a ptimó ix te X .
¿/fjC u ód fi inftitor vircutc martdati
imuuam pccuniam acccpit, dominus,
quieumpi^pofuit,obligatur,fi accepit
pro negotiatione , in qua prxpofitus
eft;quia nó omrie,quod cu inftitorc ge­
ritur obligat dom inum ; fed ita fi cius
gr-rtiacontradum eft, l.euicumque, 5.
§.«0» tantum,4.1.pemil.%*f i n . f f de injlit.
líy. 3.C . eod. Roe. Gcnuenf. decif. 14.
Ti«r»íj'.i4.94.ioo.iot.(íi“ 1 0 1 . vbi mul­
t a trad't. Anton.Pichaid.»«w«’.20.2’W
fttprd,8¿ Izíntimer. i 4. N icol. Genuatn diíl. traéi.'it.defcriptur.priuat. libr. 4.
capit. II.d e i ibro rationis inJHtoris.». 5 J .
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
Si vero fpccialc m.rndatum non ha
bcat ad mutimm recipiendum , de iure
communi concroueifum eft,án inftitor
mutuum accipere pofsit, ¿ ¿ a u a n d ó e i
n o n fu it mandatum,regulariter mutuu
fum m erc non poíl’e prob.it-ífAf. apertsis in l.i.C .d e e x m i t .¿y im U B .l. cuictiq u é . q u i s p i í i o r , vbi fi piftor « 5 per'la ifsii dare pecuniam fuo infticori,quc
m ittebat ad panera v e n d e n d u m , non
ten ctu r.¿M » /. in Htm .%itahcrnam. ffe o d em ,R otz GcnucnCdecif. 1 4.m m er.8B^
v e r f z-data qtiodcambium.
Contr-ariü, im óquód inftitotih’ccAC
19
pccuniam ac c ip c n e , dicunt, text. in i.
\.%.ruin au tem .verfqu id ji tm tuam .¿y.in
l.fin .f ild e exercit. A ifl. A cuieumqué
non t&ntdsm. verf.J'ed etfi pecuniam.cum 1.
jíqa en t.¿y-d ifl l .babebat.Jf.deinjlit. i . i t í
fifilm s fr m . f f . ad Macedón. A-zon- án
fúmm. C. eod. Ruin. conf. 91^. numer. z»
vol. 5. R o c a Genuenf. v b i fu p r d n u­
mer. I y.
H u ic difículrati rcípondir R o t a
^O
Gcnuenf. vbt p ro x im i, numer. 90. cum
Bald. /«A l. C -dein jiito rA iccn s mutuiS
hoc loco duplicit-er co n fid e ra ri, v c l
t 5 qu.iTn n egotiatio dc j>er íé áiftinda>
cuiuscxercitatio'cft inmucuádis pccu
nijs,¿¿ prxpofit'us nrcnfx muttmdubio
p rocu lfu m m erc potcftí nám finís é t
mu t uo e g 1 ííc Vide cu r p r X j.x)nc s, A Iciat
linl.Jt in fiito re.ff.fi
.R onq ueg.
m m . z 6 z. vb ifu p rk . A ucconfideracut
mucuum tanquám dcferuiens m crci
c x ctce n d x , '5¿cunc infticoti lice bit 'ac­
cipere quatenus e x ncccftária coTtícquxncia m c rcis e xe rc itatio ülud r e ­
quirit , v t c u m p rxp o n o aliqu em c mcndis paniíis , tune fi non trado
pecunias c e n fc o re o ipfo pnepofuiíTe
ad accipiendam pccuniam mutuó,
pro illa re em enda. Paulus. C a ftte n f.
conf. 242- libr. i . ¿ ¿ hoc c a fu p ro c c *
■dunc iuí a , qii'? dicunt inftitorcm m u­
tuum accipere p o f l c , .5¿ ín primo mebro diftiudioniN: ¿¿ e x t r a hos ca(us,¿6
fnniles iura in contrarium ad d u d a, vide ibi.
Sed v t d o m í m i s t x h o c mutuo cenca21
tur
18
A d d . A t 5 i :& R e f .c i .r r .L '.Y i i .f t .i .p .v :
\ b ¡ ait obligari creditoribus praepo­
tur tecundúní Alcx,í^W /oj infra , lau­
nentis , etiam fl ignoretur qui f m t , &
dan dos, quinqué dcbcnc concurrere.
quocrmt,Gafp.Thefau.íí/if//owí>í/
7 »¿.
Q uód cót radus fit pro vrilitatc prq2.2
i
.
q
u
a
f
.
Í7*
6.
M
ariu
s
G
u
ir
b,
p o n c n tis, Sc in caufam negotiationis,
decif. 8 %, numer.9.
cui prarpofitus eft, & pro ea fc .iccipcSed dic ex Rbca G en u e n f. v b ifu p r i
JC tiíipúraax,l.vltim a.ffdetxercit. f f l . i .
numtr.
10 0 . fufficcrc, quód fciacur ad%.quddjiab initio,ffeodem . l. euicumque,
cftc focios J liccc ignoretur qUi fmc, Sc
non tantum ffdt iñfi. ^xadém ,vhi om-,
quot íincjná alias-, et fiqui^íit inftitor, .
nes D o d o r c s injiit.quod cum eo.GioCbie
&: pr.Ttpofitus,creditor ighoraueric, no
Paul. Caftrení. in dici. /. i . §. non a u fí,
o b igat dominujvt dixit P e t.d c B e lla p .
in princip.ff. de exercit. f f i n rubric. f f t i i
q uem r c f c r t ,& fequicur. R o ta , ibi,num..
l.injlitoria.C.codctn A lexand .ío«/57. 4 4 , •
99 .Bai
5 .Tufch.i/WyMp.«.4 r ,
numer.G.libr. i . v b i Innocént. Bart. Sc
N eque obftat, tex. in d iB .§ .fin . namafios laudar, Paut.Parif.'fOMyT? ynumer*
28
ibi contrahens non ignorabat i llu m ,>
)0.cím fequent.voltira.i .R o ta G é n u cf,
cum quo agebar , inftitorem e l f c ; fed.
iccif.\4 .n u m er.\o o .ff l o i .l o a n n P c tr.
'n o n fuifle aditam haeredicatem illius,
Svixá.conf.)z6.n- i4.Gaill-/;'6w. z obfer.
qui cum prxp ofu it.
zo.n.%. C a r d .T h u íc . verb.injlitor. con- S e d in hoc cafuíán ftandumfic iura-í
(luf. z24.«nwfw.36éStephan. Gracian,
m e n t ó adorum * án íci u e r in t , cum al»
d ecif M arcb. \j%.^numer, i . cum alys,
eorum animo dependeat , vidc R o e ,
N ic o l. Getiua; Patauin. in traB at.de
Gcnucnf.'d; 7 J.¿íCí/i i 4 ‘»MW.io6.vbi e o fcriptur.priuat. libr. 4 .capit. delibro ra r u m iu ta m e n to ftin d u m n o n eífc t r a ­
UontimivJiitQris,nume¥.)%.ff. 39. cursi
dit , quia lex cxprefle probationem
%,fequent. f f numet. ^4. cum alys.
requirit.
jc c ú d ó q u o d t ü c g u u ern atio n in cg o30
C ^ r t o quód inftitor faciat contrac­
tij opportuftú eílcc accipere pecunias
tum quantum opus fit, Sc no vlcra.¿/V?.
mutuo, d iB .l,v ltim a y A lq x a u i.» « w .6 .
l.vítim a.ff.áé exercit.k\zyi.conf.44num .
R o c a Genuenf. numer. ló ) f f i 04. v b í
6 .In n o ich t.A rcc.& : alij,quos rcfe rt,&:
S»/ifpr¿.vbiIaté e x e m p iific á t , & d ecla­
fequitur R o t . GenuCuf num. 108. v b i
r a t. N ic o l. G e n u a. numer* 40. v h i
^w<?a:/W,vbi late e xp licat.lo an n . Bap.
fu p r a .
Coft, de ratione r a ta , f f quotti.quajlion.
- T e r c ió quod crcd ítot mutuans fcircC
'14
4
).n u m e r.z .ff 3-Nicól. G enu a, vh iftti
hacopporcunicacé, Sc contem platione
p rd ,n u m .4 Z i t q u id q ilid enim e x cau­
pnicponentiumcredidifléc, S¿ ad coy
intuitum habuiH'cc.á//?. /. v ltim . verf.
fa i v c lo b caufam p e rm ittitu r, debec
fecéndunl
illam moderari. G r e g . L o *
ffc iu e r h pecumam effe neceffariami ff. d^'
p e c.i» G lo f.3./.i 8.f/#.i 5 .p iift.6 .v b iy {exercit.h\cyi. eonf. 4 4 . //¿w. i¿núm er.6*
dc A dd ita.C ard in .F ran cif.M an tic . da
R o t a Genuenf. d iB . deeif. 1 4 . numen.
tacit. f f amhig. coauent*libr.8. titu l.1 y
105.
anted numen. 9 7 .' f f 98. v b í
late .declarat. N ic o l. Getiuar numeri
fium .6. la c o b .Mcnocli.¿ípwrf///wp./»W
ypráfH m p.z 9 .n u m ,z z .ff z ) .v h i multa
4 1 . vb ifu p rd .t
cummulat* A x tt\n .T c p a t» v a r,tit.)z o i
modo aucenrf ptobárí pofsír#
ia p it.7 .verf. ¿X contraBu.
alicuius cótcm plationc aliquid fa d u m '
Q u in tó quód Contradus Cr ce le b ra
e f l e , tradit Bart. in t.fp u JsH li.§ . litent
t
u
s
in lo c o , vbi vigebat caufa ncceCsi^
qu eritu r.n u m .).ff.d cn eg .g eíi.'
tatis,¿/<3 ./.t//7.A le x.R o t.G cn u e f.»« w ^
Sed obftare vid e tu r, ííarf. iriUcui»
1 0 9 . vb i fup.
ettmquc.%.f n .ff.d e i n f tí.v b l VI pianum
xquumetl'c a it ,e t iá m in ignorantem 55
E x t r a G l. autc N o t a quód inftitoria
dari a d i o n e m , Sc d o d r in a Paul. C a f a d i o , vcl exercitoria perpetua , c f t
tt%n(.in¡.rees.num. y j f - dt dstolsus reis¡
■itit.isU .noufsim l.ftiU ü.x 3 .ffM in fiitá f
a B itrfi
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
Add.ASff.Rer.adClJIIX.Vrr.tt.LP:r:
zi.eapit.j.cauf. 7 .4 0 in capit. 8. tauf. 7*
reUqua ad han c m ateriam fpcdanci»»
v id e apud fuprkpcchxQ s-
juBiojj
exerci^
/or.ad/oB.ibiquc D o d o r c s ,
nouifsi- ;
m e Antoii-Fabcr,í»y«A raí/o», adpan- »
dc¿s.Y igehi» metítodJur.díB.part. 5 Jib .
3
-’z
■ . i ..
S V- M M
'Á
iB jfkor m n ohligat dominum tx
mutuoi^tiandó abfqué fp etia li man- ^
datocontriXÍt,niJiittcius v tilita ti •
verfum tffleptohttitr.
Declafátur,quo modo iehe'ai m tela
d
d
i t
i o
g
l
a
5
,
0
I
1
r ni»
‘
% •.
.
Procurator K n ffitu tü s a ia c A p ité l
dummutuumpro faciendo «difitio,
velreficifn da n au i, quandó oiíiget
'dominum.
«
¡ S S A E .
IIÍ.
'
tur vcríum t x contraéiu mftitoris, rc¿
d GloC jv N o tíi ex tex. quód mu*
cuaiis ínftifoi'ijquí non habet.man
nebitur dominus./.i .f.nHautem, & ib i,
datum á domino ad mutuurn r c c ip ie n
Salyccc.Rot.Gcnucn.:</írtyri 4.W)«w 1-4^
verf. nec refert. loanh. P e tr. Surd.xfeir^C
dum.non obligat dominum,nifi in c i u s »
vtilitacé mutuú vcríum fciiflc p r o b e - , jj 1 y t . p e r totam ,i vbi idé eíTc aít d c mu­
tuo faélo procuratori coftituto ad ao<».
tur:quod fingulare efle aic G r c g . L o p .
in g lo f fequent. &¿ fe alibi non lcgifl*c,8¿
, cipiendum mutuo pro faciendoaedifr*
t io , vel pro reficicndá n au i,ex B a r tcum rcquitur.D Toann.Gutcier r.dí tuquem,jr¿¿,laudat. loann. Gutticrr./*//!»'
te il.z.part ca p it.iyn u m .i.
g a t-1 . núm. 1 1 . A nton.Pichard .i».
Intclligc quandó mutuum hbtide*
dtm ratione,numcr.\9 .Injiit.qutd etm W,
feiuiebat mcrci e x e rc c d x , v cl in cius
N ic G e nu./« d sB .traB.deflr ip priuata^
r e c c f tione non intetucnerunt ca ,q u ?
lib r. 4. cap. 1 . de libro rationmrsitgftiPerif^
diximus in Addicioné p rX cc d cn ti, w.
í3
1 4.cum ali¡s.k\iz5 cm m ,licct mu
numer. 1 8 .
-■ '■t
lúum in domini v tilita te m non probe:
S V M
M
A
^
i" ív M .
-1
T U jiitorfinito officto non temtur,
ratori aliquid Aequmtitr^putaaBiH.
^ nec poteft conueniripro eo,quod e*
d:iYeBa,velpratium rei venditá.
durantefecit.
k4
Item quandó ferib rt litteras eotii..
í.
Contrarium.
fin u n d o , quód ipfo pecuniám t;xe3
L ftn .ffie injlit.délio dectaratur, éb
g it .
in aly¡,num er fequentib.
t y E t quandó pirocuratorio rtomna a B tí
4
Injlitoris officium efl mluntariuni.
gefiit,quifolipraturai(Sri exrtuenit’.
5
Procurator manet obligattis,licH
1 6 Procurator, eni Ttonfolstm petuniA.
procuratorio nomine c?trabat,fiexf u it numerata ,fed etiam procurato­
pnfse Jidem fuam a dflrin gat,^ n .6 rio n<nni»ejlipttlatusfttrs,dn obliga»:
y
Etqtianda fe etiam obligat adebtus m a n ta t.^ n .x y .
feruantiam contraBus.
Proi;ttrator,q¡«prom ifsitprofe, 4j*
8
B t quandó fa cjt fe procuratorem J »
Vt fupra procuratcfrio rum ine,dn 0^
quo non erat.
hlígetur, 40 ttum .i9 .
j)
'E t quandóoblígauitfe, fleosbJtno Procurator,qui ddfaeieridfim mutuis
. redes,40 bona.
fu b vfuris in ¿sbfentia dominipigno­
1 0 E t quandó contraBus eft ej¡ebr.ítui
ra accepit, 0 “ pignora debitorss do­
contemplatione procurationis.
<.
mino, qui eumeonJUtuit nontradi11
B t quandó cotrabendo ntiUam mendit,tenetuT.
tiontrh offlcyfecit, 40 contrabitp r»
4 1 .Procurator,quita proprio,qudm apj
negotio proprio ,40 n. J
pellatiuo nominepromifsit,dn f i n i ­
, j 3 E t quandó ex contraBu ¿ fio procuto officio maneat obligatus.
; i
F r» -
A
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
A d d .Á m
T s c R e r .G
i .i i i i x :v i i :t t .i :p .v :«
22
Froctirator,qui jlmpVtcittr aecepit
Hueras cambij miffas a dominoptcu~~
niam recipiente f i pendente dilatione
dominus decoxerit,pojl de coBionem
áom ini ad folutionem compelli non
potefi.
2 3. Procurator non tenetur finito offi­
cio , quando procuratorio nomine cbtraxit y ¿y nibilfibi acquirit.
2 4 “^ E t quandófimpliciter aliquid eonfi*
tetur,nec ad aliquid fe obligauit.
2j
E t quandó contrabit v t m inijlsry¿fi
", , dotúiriifolius contemplatione.
z 6 É t quandó explicatur aBiis in iu ditio,qui fo l i domino conuenit, v e l j t
. tonucnit vtriqué, ipfe proeuratorid
^
j
A D D I T I O
(
• ifc D Glof.4. N o t a quód inftitor fi/ ] » nito officio non tenetur,n cc po« c T L t c f t eonuenirí pro e o , q u o d e o
durante fecic.Eü Addc A le x . confil.44,
numer.9. Ubr. 2. vbi hunc teftatur eíTe
magis cotntnunem,&: verum in te lle c­
t u m
, inJlit.aB.Vz\x\.VzxK.cóf,
94.num er.} 5 .;« princip. D'ecium. conj^
^ lo lD o S ío itíy in lfiin Jlito re m .fffic e rti
píítfí.oi/, Alclatüs dixic inftitordm de­
bere fe preftare calem, 8c ad aliud nort
tencri. Ron qu e gall.i/í /. eaá!¿.ff.d e duoh*
reisynumer. 1 7 <{-cumfequent ib .\h i trad i­
tis p to co tra ria opinione accucifsimé
refpódit.Nat am.f
6 4 1 . ; « princ. v b i
alios allegat, A n con.H ering.i» tra B da
fideiufforib. i .part.capit.zy .numer. 1 3 5 ’«
¿yx 3 7 .R o t a G e n u e n r.d /f^ i4 . nu. 6 4,
Card.D.Tufch.prwíP/. concluf. verb .in fi
titor.coneluf.zz4-num er.\z.¿y \ 5 .loan#
Guttierr. in tra B at.detu tell.z.pa rt. ca\
p/í-i 3 .« n w .8,N ¡C ol. Genua. Patauim
IB traBat. de fcriptura pviuat. libr. 4 ,
eapit. ii.d e libra rationis in íiit oris, num.
6. cumfequentihus, vb i huius opinionis
fimdaméca refere, 8c alios pro ea add»
cit. Q u x opinio apud nos eft íin e d o }
bio,íaí text.hic.
;
Sed de iurc communi coritrariai-fii
©pinioncm, imó quód finito o ffic io , e -f
tiám inftitor teneatur e x c ó c r a d u a b ,
60 celebrato,teuec Abbas
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
nomine contraxit.
Syndicus, v e l adm inifirator,qui ac­
cepit pecuniam mutuo pro vniuerfitate, quandó vniuerjitatem obliget.
)ag T u to r ,v tl curator, ¿ y a iy adm iniftratores,¿y decuriones , J i nomine ofJ i e y contraxeunt yfin ito ojjicto non
tenentur.
a 9 InfHtor, t'istor, ¿y al y duran te officia
conueniri pojfunt.
¿ o Jnjiitorfinito officto tenetur f i d e re«eptione mutui mJn confiat, n ifi per
€iús confefsionem, ¿ y aliter non con­
fia t áe earura conuerjione in vtilits^
' tem domini.
9,7
1 Oí
im.
princ.^hi cam dicit com m uniorem , &
e u m fequitur G ard in . D . T u fc h . v b i
fu p r d ynumer.
Pro qua opínióne fa c it,f ?a:, in l.fin ff.
de in jlit. wéí20». fecundum eius veratix
in t e r p r x ta t io n c , q u x eftjquód ibi inf­
tito r ñullum co n tra d u m celebrauir^
qu ia Séius'non reddidit pecunia ínfti^
t o r i , fed m enfx n u m u la rix , hec infti­
t o r promifsit Seío p e cu n ia, fed dedic
cau tio nem ,qua declarauit apud fidem
tn cn fx miné denarios cfl'e num erandos certa d i e , 8c ideo inftitor ibi, n c«
c x caufa potuít conueniri,cum ipfe ni­
hil acc ep e rit y n e c e x v e i b i s cp iílo lx *
quia nul am cótinebac prom ifsioncm ,
fed fidem celebratam cum mcfa,quód
r e d e a d u e r tic Scclmxsyinconf.i 34.»«mer.z.volum.z.cpxtíxi bie G r e g o r . L o 4
^tz.z\\tgzt.K\s.x.(onf.z%.num er. vol»
9.Fulg.&: alij,/» d iB .lfin .Q x quo fcqui-^
t u r , quód fl inftitor concradum c e le *
b r a lfe t ív t in cafu noftrx Icgisjcenere^
' tur, & e tiam finito officio pofscc con*
ueniri, facit e tiá t nam officium inftí-é
toris eft voluntarium,ficuc officiu pro»
cu rato ris,qua ratione, Q hf. v«rb- empd
to ri ejfe,inl. S eiu m T it/ ff.m andati. diciop ro cu ra to re m , qui procuratorio no-j
¿ninc vcndic tcn e ri de e u id io n c finito»
o f f i c i o , Glof. v e rb . non leueibitur,in 1]
Add. A n n .S cR érC .n iI.L .V IÍ.tt.I.P .V '
ViÁXi.Q úR.Vtrzi.dí ir » p t,ff x)end.eapit.
1 )in:imtr. 59. vbi alios allegar, & prO
Iiacü pin íoac faciunc cradira per N ic o ’ .G c a u . v U fítp J» u m e r.)7 .y fq tié a d
6'f., vbi alia.iura in eius Coníirniacio"
uem e xp en d it, Sc Bartolú. Paul. Caf*
trpr/. Angel. A r c t.P c tr.P e c h .A : Roe.
Roin.in am , cam ícquutos fuiílc,dicic.
Cui diflculcati reí'ponde,opinionem
A b b a tisv c iá cíTe in cafibus , in quíbus
procurator inanct obligatus , licét
pioclirarorio nomine cótraxCrít:quos
rc/crtSocin.Seuior. conj.i
cuvifequentib lib r ,i hic a G lo í.laudato,
A' A lcíacu s,/»/./ inptorem . f f . f t ccrt.
petat.d numer.\ o vfqué a d fi.ie m ílufeh.
praB ic.ccm !uf litte r.P . co n cl:f 823 -»«tner.zz,. co n d vf.p .4 .& litter.A -co n elu f.
1 4 8 . A: M .xícaxá.comluf. 1 2 5 9 .
Piim uscft quando cxprefsé fidctn
fuá adllriuxic, G lüf//'í',;«^K í.C ui addc l .meum.^.tAberna f f ’.áe in íiíto r.l. pró*
curatar, qui pro euiciiont-ff'. de procurat,
Angel í¿», Soclxi.iadíci.conf. t 54.»«
rner. 6. vbi dicit co m m u n e m , C ardin,
F r a n c if M a n t ic .¿ íía n í. f f ambig. conucnt.librA ’titíil.i i ..w«w#w.4.Catdin.D.
'XxRch.praóiic.concluf.verb.inílitor.con'
(Isifzz^- numer. \ 9. loan n.G u rtietr. in
tr.tíh t.d e tu t¡l,í.p a rt. capit. 1 3. w«w.S*.
verf.limitatur tamen, f f numer.z. f f 1 7 .
C.ild. Perei. ie empt. f f vend. capit. i y.
numer. 57, verf. feptim a concluf o. &C
7 u fc h . n úm .iz.in d íB .c o n c lu fiz y
,
i Secundus cíLquádó contrahit procu
ratorio nomine, S¿ fe ctiam obligat ad
óbfc ru ant iain. Soc: n. wawí w. 7 ,C a rd i n. _
rrancilc.Mant.waw;. y.C avd in .D .F u íc h . w . I ) .ffií.e o n c l:if.Í i) .ffin d i£ i.c o cluf.zz4.n-z0.. loan. Gutcierr. numer»
í 8 .'5¿CaU.Pci'Cir, vbi pro x im é:
T e rtius efe, cpandd facit fc procuratorem ,inquo nó crat. Socin. ntunfi.
Mancic.w-ó.Tufch.^iíí?. concluf. 12,4.«.
z í . f f cond.8z).n. l y . f f i S-Gutt.w. 19*
&c Cald. Pcreir. num. y 8 .v b ifu p .
Quartus e f t , quandó procur.ator fc
nbligauit, 5¿ fuos h xred es,& : bona.So«1U.K.9. Mantic.'».7.Tufch.¿.fI/r/. i 24.
ñ - z z . f f t ^ l. 813.«. 2 1 . G n tt.n .zo -vh i
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
/ a p . G a fpa r. A u to n . T h c í'au r . q u a fi ion V
forenf.lib. 3. quiftione.zy. ntifn.O. CÍM
vbi in obligatione fantuna bondrunv
aliud v id e cu rícn tíie.M ariu s M uta.¿rctf8i-num er »i y. vbi plures t c f c r t . M a f ­
card.
2 y. T u fcb . in d iti, concl.
8 z }.n -i 5 . f f . z z - f f i n d . cScl.zz4. n .i z .
10
Ó iilo t u s e ft,q u a n d ó coiicraduseft:
celebratus contem platione procura­
to ris.Socin.«awíw. 10 . M an ric. numer,
S .T u f c h . n » z ) . f f in d ifi. concl. 823*
» .2 2 .G u r t.w .i i.P e re i. w. yS- verf. nona
concl. f f num .)6-V ttJ.finverd, v h ifu p t,
11
S e x t u s , quandó cóntrabcndo nul­
lam o ffc i j mentionem fc c ic , S¿ con­
trah it pro negocio p ro p rio , nam tune
ip íe ío lu s ob'iigarur, ctíí in rc m com muiíem ipfi,(>¿ d o m in o ; fi \ eró in rem
domini,dominus íbIus.Socin. num. 1 1 M ancic. » 9 .Tufch.«arwfr. 2 y. cúncluf
2 2 4 . Gutcierr. « . i i . C a l d . » . y4-cé//fiíIj_ p r a .tC o n n a r ia m o p m io n c in fy n d ic o *
vel adminiftratore ,qiii acccpic p ecu ­
nia mucuó pro vniuerfirarc nulla faéla
m entione ofhcij,ncc habita ínter con-*
trahentes illius officij mentione , t e ­
n e t.Bart. myá/Y quafion.quxft.).S¿ alíj,
quos r e fe r e , Sí fequicur G afpar. T ir e ­
la u r. in d iB .q u a f ton.zy-num er.z.libr,).
Septimus e f t , quandó c x contraíftu
M
gcftü per procuratorem procuratorio
n o m i n e ,aliquid procuratori acquirit u r jp u ta a d 's o d iic d a , velprattium rei
v c n d i t x a b c o lecipirur; quia tu n c d c
c u id io n e obligatu r , / / r a « w / / j f / . wát¿aí;.Socin «awfr.i 2 .T u fc h . numer, z 6 .
in d iB . (T(?«i'/.Z24.loann.Gutcicrr.«aw.
2 3 . vbi alios laudat.C ald.«aw .y 6.
Octauus eft, quandó inftitor fcriuiC14
litteras confiriendo quod ipfc pccu*
niam exegit. Vide infra,numer.
Nonus cafus eft, quando procura-*
D*
tor procuratoris nomine actum g e r it,
qui loli procuratori conuenit,pro vt fi
prom ittit dc rato. Soc. n. i y . T u f c h . «.
iy .ffiS .c o n d .8 z ) .ffd .c 8 e t .z z 4 .n .z 8 i
Gutc. ».zy. vbifup. C a ld . d,c. i
16
D ecim us cafus eft,qua«dó mutuansCprocuracorijiicn folum numerat e i p e ­
cuniam , fed ctiam v u h ftipulationem
, '
ab co*
A a d .Á m
r &
R e r .c i .i i j i .L .v i i .t T .i .p .v ;
praHíC.concluf¡verb. in ílit . concluf 2 1 3 .
n. I t.lom n.G 'dtiQ xr.detutelíZ.p.'ir.c. 1 3 .
« . I o.vbi inquic in h o c cafu p r o c e d e re
vbi fu p .
p o lfeíí.ví. in lcg.fin .ff.d e in jiito r.¿y tex .
Contrarium ,quód iílo cafu procu­
h
ic .Q z A .d eem pttb.¿yvendit. c . i y . ? ; , y y .
rator non cenc.itur,lacé defendit loan*
¿ y y j í vol fi proteftatus f u i t , quód d e
G u ticrr. m m .
& 2.7. quem ícquoc
fuo,in,aliquo
non teneatur,E c rta z . de
tS¿ faciunt rradita in n u m er.15.
claufuliSyClaufula.G.glof.
1 .p er totam.
Vndccím us cafus e f t , íi procurator
Sccundus cafus,quandó p rocu ratoé
qontrahit procuratorio nom ine,& do- 2 4
fim
pliciter aJiquid confitetur , n e a
mini,Í£ J in obligatione dicic quod pro
ad
aliquid
fe o bligauit.Angel. &: loan»
míttit pro f e , <3<: vc fupra procurorio
R o n c h e g . numer. 1 ^.cumjequenttb. i n l nomine. Socin. m m tr. 1 6 .
C a rd in .
eandem in fin .prtncip.ff. ueduob. reis. A Tufch.»;/»?. JO.fo«/i í i 4 ‘ vtrbo.tnjlitor!
Jéx.£-c»3/i'44.«'í'/í/w'.'.2.Socin. «.z.T iiíc h »
Contrarium cum Salicet./»»- d q u i,
num er.iZ.loarín.G iixiert.fsum er. i
numer.9 .C.qucdcum eo, & cum Bartul.
Cald.»K»2»r. y 6. v b i fu p r. Paul.Caftren,/
eonf.94xQv.QX G alp ar.T h efau r.
fo«/r94.//í>*.i.»»»2.5
3. A n r o n .H c r in g *
fvrenfi'tbr. 3 .q u a jlio n .x j. nnmer-%.^
¿efideiujfor.
l.p
a
rt.
capit.
x y .n u m .i 36.,
Duodecimus caíus eft, quandó pro-^
tum feq. v b i dicic c x Angel. Io an. Ron-!
curator ad faciendum mucuum íub v chegal.inftitorem
non tenerijetfi m ille
furi's inabfenciadomini recepit pigno­
litteras
fcribat
elle
d eb itorem , quia ici
ra , íc iiodum pignora debitoris domi­
¡nfticoris o fficiofacir , non quód p ro r/
no tríididic.Ioann, G uticrr. numer. 50.
priam fidem veiic obligare.
¿y ^ \.in d¡a.capic-i^ .í-p''*rt. detutel.vT e r t iu s ,quandó conttahít v t m in ifJ
bi hunc cafum examinat.
ter, 8c domini folias contem platione*
D e co,qui cam proptío,quám apellaSocin .n um er.^.T u l'ch. numer. 1 1 . G u ciuo nomine promifsit, fi ín o b lig atio­
ÚQXtnumer. 1 z-&: C ald. vb i fup.
ne prajcefsic nomen proprium,án m a­
Q u a r t u s , quandó explicatur aLliisr
neat obligatus finito officio;Videíoan.
iniuditio,qui íoli domino conuenit, 8c.
G v x k x z -v b iproxim eynumtr.i.%. ¿9 -19 .
idem fi aélus relpicerec vcrumquc, fci8¿hocx.decif. \yT¡.nim.<^.
licét dominii, 8l procuratorem, 8 l ipfia
Ec de p ro cu ra to re , qui fimpliciter
procuratorio nomine cótraxic. Socin-i
acceptauic Heteras cambij m iífasá do­
numer.4.
T u fch . n u m er.it, G u tie r r. de
mino pccuniam recipiente,folucnJam
tutel.
I
.par.
capit. i .n u m er.tx. ¿ y v b i fu -,
ir.tra certum te m p u s, íi pendente di­
pra,numer. 1 1 . 1 4 . & 1 y, vbi limitat, 8¿
latione dominus decéfteric, án ífte a c ­
d eclarat.Cald.;».w«»?ír. y S .v e r f quin^
ceptator ad eius folutionem compellt
ta
concluf.¿y capit.y.d numer.4.
pofsit,etiam poft d e c o d io n c m domiQuintus,quandó procurator>vel fy n j
ni-Vide loann.Baptift.Toro./w compedicus fimpliciter procuratorio nomi­
¿iOydeiifsiontim Kegni Ncapolis in verba,
ne rnutuureccpic.Socin.w.y. Tufch.
litteras cambif v b i vtriufqué parcis fun­
1 z.Gutierr.wft»?;/'. 16 . vbi alios laudar*
damenta refere,&; pro acc c p ta n tc S c Cald.«;V 2.».y6. contrahens enim faX-b.
n.uumiudicaíic teftatur.
mencione officíj intelligicurcocrahe■ Cafus V eró indubitabiles, in quibuS
re contemplatione offic)j}&: non t e ñ e procutator finito officio non tenetur,
tur
v t ipfe,ncc finito ofhtio. M a r t . wafunt léquentcs.
to
fenatus
P ifa n .io ^.d num. 1 7 , Gcorgrf
pninás eft,quádó ptocu tatorion oQz\xQ¿.decif.Lufitan. x.part.decif.Bo.namíue c o n tra x it, 8¿ nihil fibi acquirit.
m tr.4.Q zxxox.decif 77.Mcnoc.<íe p ra *
É 3cin .Scx\.cliH .eonf.iS4-libr.z.:nprin fum
p.libr. j .prafump.49 .ñ u m .lj,¿ y 1 yá
f i p ‘ vh\ dicic cpmmuneiíi. N icol, Bocr.
Mz(cxz<\idt probat.concluf 1 2 5 4 . Boer*
' d e e ifz j'2 ' w/íw/E5. C a r d i n , D . T u í c h i
ab c o , licét procuratorio nomine. Socin.n um er.z 9 M zntic.ntim er.i 4 . & J J .
jíj.
¡i 8
19
'¿O
2^,
£,
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
Add. Ann.&Rcf.Cl.IIII.L. VII.
d t c if.ijy n .
I.
A n to n .H c d n ^ .tra B a t. defideiufior.Hlc
rouym. L m r c n . decif. Anenwnenf. y6 . 30
Q u ado vniiicriitas,fcu communitas
m aneat obligata ex mutuo per eius
fyndicum , ad m in iftratorcm , vcl pro­
curatorem rec e p to ,v id e kW Alufuprd,
ad G l o f z.
6-/. 2.
E x te n d e ea, q u x d i d a funt de inftit o r c , k. procuratore,ad oflitiales pu­
b licos, t u to re s, curatores, & alios adm in iftra to re s: nam & hi fi ratione officij, quod e xerceb an t, nomine otficij
fe obligarunt, co finito non tenentur,
nec ratione ralis obligationis poterunt
con u en iii,& eil text. in l.cu m quadam.
§■. inuenimus. C. de adminiftr. tutor. Vbi
Acurfius,?¿ X)odioxzy l .p o fimortem.fi.
quddo ex facio tutor.l.\.C.eod.k ih i Bart.
k Salicec.Nicol.Eucrard.iM/ofoaf^wa
feu rejpeiiiuis. i\ 6 .n .it .in fu is locis lega/¿¿ax.Paul .M ont. deiur.tutel .40 cura.c.
¡¡[.n . 9 9.cum fe q .vh i multa tradit.ParU
lib.z.rer.quot.c.fin.y.par.^. 5 .per totum.
Kohzd\\\.lib.¡,.cap.2. n. 88- G u tierr. de
tutel.i.part.c.i y n . i .cuma/yV,Thefaur.
q u a jl.fo ren f lib. ¡¡.quaft. z / . vbi tradit
quando adminiftrator rei p u b licx mu­
tuam pecuniam accipiens pro com ­
munitate,teneatur finito officio.
D u ra te aure officio n 5 efl dubiu, qtiin
inftitor pofsit c 5 ueniri.Gur.iJ¿/fu p .n .2
In eademGlo{./¿/,9'a;í¿ J i de receptio­
ne mutui nS conJl.iret, n o ta ,quód inftitor
de mutuo á f e rec e p to e tia m finito offrcio tenetur,fi de receptione non c » E
tat,nifi per cius co n fefsio n em .E t Add c C ard in .F ran cif. M zm ic-de tacit. 40
a m b ig . conuent.libr.2.titul. t \ .num er.i o.
40 1 1 .& lo a n n .G u tic rr.i/ i tutel.-i .part.
capit.i n u m er.xy.^ h ijn jin .d iil.n u m eri hoc intelligit dummodo inftitor aliter non probec pecunias a f c r e c e p ­
tas in v tilita te m d o m in i, v c l m e n fx
conuertiflc : f i e n i m d c conuerfione
in v tilitate m domini d o ce re t, dom i­
n u s,& non ipfe t e n e re t u r ; nam cofeffio p ro cu rato ris, vel inftitoris de re- '
cepco ipfi, 5¿ n 5 domino n o c c t,v t mul­
tis com probat C a rd in .F ran cifc .M an ­
c i c . proxim e,de quo vide Addica,ad
Glof. z ./• 5 .titul. 1 4-.infra hac pa rtit.
In eadem,/¿i lim ita íí/aw ,v id e A ddica./aprdjwwwir-.6. A lia notabilia in h a c
m ateria inftitoris.Videper Pet. N ic o l.
Genua. Patau. in traB at. de fcriptura
p riu a ta jib r.^ .ca p .l.d elib r» rationis inf­
titoris adjintm ,fub rubric.qiiadam nota­
bilia in has eadem injlitoris materia nort
fpernenda deducuntur:per tttam.
L E Y . VIII.
S V M M A
Vtuiim reddendum ejl eiufdem
^ quantitatis, 40 bonitatis in te r
mino praJixo,alids ad ajiimationem
p o ft moram debitor tenetur.
Creditorpoteji r? perfequi,40jim u l ad
ajiimation? damni (ibi illati agere,ihi
M o ra cefiante interefie damni em ergetis ,40 lucri cefiantis peti no poteft.
M utuatarius in ajlimatione con­
demnari potejl,Ji mutuli in eoddgenere,vel aque bonum nbpotejl reddere.
Equus / i tempore fententia mortuus
ejl,potejlferrif1t?tia in aftimatione.
Sententia fe rri potejl ad pretium ,
quando res eji perempta.
Mutuum tutius ejl petere ingenere,
40 in qualitate mutuata: 40 in cafu
R
7
10
V M.
mora pro ajlimatione iudicis ofjtciu
implorare.
In obligationibus,qua competunt ad
dddum lis ajlim aturperfentetiam .
Libellus tn aBione matui quomodo
f t formandus.
M ora contraBa,fiaB itnatio decrefc a t, periculum prety dim inuti ad
debitorem pertinet ,Jiue mutuum c^JiJiist in tritico , fine /» pecunys; 40
creditor rem mutuatam recipere,nifi
cum ajlimatione illius p ia r is , quod
empore mora valebat,compelli non
otejl.
Sivalorpecunia ante mora ejl mu­
tatus ad quem pertineat augm?tum,
fe u diminutio.
1 1 D if-
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
Add.Añn.ScRcf.G.T.L.VIII.tt.T.P.V- s»
II
Difiingutnio refpondeturprcpojita
qiujitoni.
Qitddd mutuatur aureus ríiímus abf*
qué aliqua aftimatione,diminutio,
aut augmentum extnnfecum pertinetcredíton iite m ji aftimttur,dum
mutuatarius ad aureum nummum
filtiendumfe adftrinxerit.
, w.i 3 *
Quandd mutuantur centum ducat a
lí
non año,quód in vnatAut alia mone­
tafoluantur,periculum , f f commotdum pertinet debitor i. f f nfequent.
Quandd mutuantur decem ducatain
D
A D D I T I O
d Glof. i.N o t a 1, ex tex. mutiui
reddcduir. efle ciuídem quaÜcatis,
bonicatís in termino piíefixo, Sc loco dcfignato,aliás ad cftim a* 4
tioncm poTtmoram debicorein tcnc*
ti.E t Adde./.vtn u m .z í jfjicert.p sta t.S c
ib i, B i v t . numer. y .P a u h C a ftré f/« prtnc,
f f numer. 6. la ñ 'n u m cr.zi. Sc a \ i j , f f L
f r e s a liq eia .yf.d e cddiB.tirttic.Vct. N icol. M o z. de contradi, traciat. de mutuo,
capit. de naturalib.mutui , numer.10 . Sigifmund. ^'SQXcc.iecommer.^.z.glof. y*
numer. 1 47. paulo antefinem , Sc íi vuIC
Gredítor poteft ipfam rem perfcqui,iS6
fimulad qftimationem damni fibi il­
lati a g c i e D . Anton. Fichad. i«pW«í-.
Injlit. quibus modisre contrahitur obliga­
tio.ntmer. 3 3. P etr. Auguftin. M orí, in
em por.vtriuf.iur. \,p art. titul, 8. de reb,
credit.quaflion. 9. num. 1 . verf. nec objiat,
t o¿ antcquá debitor in mora foluendi
iit conrtirutus , nec intcrcíl'e damini
5
em ergentis,ncc lucri ceíl.rntis peti po
tcft./.i. §. fin .\u is.ff. adl. R oi. d eia íi. l,
leCia.ff. ficert.pítat. Glof./» e. conquejlus,
de vfurie, quam cum Caftrenf. Crauct»
Anton. G ratian. Couarr. & a lijs ,fe quuutur. M a f c a r d . prob.conclufi^^y
jj.34.Andr, Gaill.pw.id. obfer. obfernat,
6 .num. 3 .Barbaf.i» /. i.in p rin . i .p¿iw.w«» w . 48. Ñ auan Buiz. G ag m . C e p li .
Francif. Bacu- H ypoli. Rim ínal. quos
refere, A: fequitur CaftilU//¿w-i. cap.i,
»K w .y7.¿?'7y.Sig¡fm .Scaccia íw.jd. de
commertijs, §.i .quaftion.y.i par. amp.%,
ttum cr.ioo.vhi alioslaud.at, Sc late c x-
A
14
ly
G
moneta aurea ea conditione, quod in
eade maneta reddantur, áiminutiot
f f augmentum attsnet ad credito­
rem: f f dnliberetur debstOr.fiin to­
tum reprobetutiremifsiué.
Sententiadebet effe Cüformis libello,
etiam de iure regio, f f plures lim i­
tationes remifsiue traduntur.
Solui dn pofsit pecunia profrumen­
to, f f alys rebU S , qua pddtrc,numtrOi
f f menfura confjiunt, f f quid temy
pore íierilitatis, f f penuria.
L O
S S A .
plicac quandó mora eft c x c u fa b ilís, 8£
non noccac.Vide A.Á¿iz.infra,xá GloíE
fin.l.fin:
N ü ta - i- c x Glof. mutuatariu in x ftH
riiirione condem naii poíle , etfmoncíícc p ecita, fl mutuum in eodem ge'*
ncrCjvelqqué bonum reddere non pof*
íic .E tA d d c .G lo l.i ./.i6i7/í«/.zi.paw.5* *
f f ibik¿á\tZiGta\XírT\ax.,deciJ.'iS>.n.í9Í
v b i tradic , quód fi petatur e q u u s, qu i
tem p o re fcntétiae mortuus c i l , poieíh
ferri fententia in qftimati(mc,<5£ cum
rcfert,&: fequitur Cardinal. Dom inic.
T u fc h .f í » f / í / 1 ) 6 .litter- S. numer. yo.
vb icrad it quandó qüíspcric triticum
lapfo triennio,fi non excat,poíle ficrí
condemnatione ad intcreíl’c. A zebcd d
in /. 1 o.titul. I y.lib.q.retomp. num. 1 1 8 w
M atth .d e kiW\di.decif. x).num er.y, SC
ibi,Q ^(xx,YxR \.num er.i.í.ff 3.vbi tra­
dunt códem nacionem ad prctiu,A: qftimationcm pofle fctri; quádó ferri nó
poteft ad tcm ,¿£ quandó res cftperép-*
ta fi ignoratur, vbi fir,¿r* in decif ) z . vbi ctiam Vrfil.Petr.Rebuf./»wípí7i/í¿'i
vnica. C.defcnten, qua pro eo, quod Ínter*
ejl,fup g lo f verb.in alys,numcr.44.Gaxái
D .T u fc .praBit. concluf. verb fin t ent. con*
t líif.i ) ).numer,y4.aá G lo f.3 .( ^ .4 ./.y*
tit.fequent. Vide Addtia.
N o ta tertió cx G l. cutius eííe,quócl
mutuu pctatur in g e n e re ,& in quáticaqualitate mutuata Sc in cafu mo*
tíc pro íeftimacionc iudicís officiú im ­
ploretur,6i Adde Specu lator./» tit u h
dtfruB.^ ffintereffe.% .') .Antefin, Alber*
M a
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
h
“
Roíaú
-7^
Add.Anh.Rer.adCl.I.L.VlIT.tt*T.P,v.
7
i
9
iOuftr c.tpit.z.
y .M a r e fc o t . v a r.
d e K o íz t Jn L v in u m .fifi ffrt. petat. toU
refolut.lib.í,cap.9¡k'n.\4.1A
\p{m . S c a c .
fenult.verf.quomodo fo rm ari debeat ergo
decommer.%. z.glo f.^ . nümer. 147* Ñ a ­
fe n t e n t.k ibi,hzWnumtr.x 6 .YzYx.nunter.
u
a
r
e
.
1 7. wrtffífr. 1 9 4 .4 0
í3 ,N ic o l.B o e r.¿ fr / / ! 62.num er.4. vbi
in
capit.
nauiganti
,
ver/ie. décimo nolu n c Bartol.opinioHcm dicic comnui*
1 0 «o,«.4 8 .tfe d fian te m o ra m re se ft m u nem. In obligationibus, qu? compctqc
ta c a ,á n d e re rio ra tio ,fc u augm entum
ad dandum,lis ?ftimatur pet fentenciai
pertine.it ad cre d ito re , feíi ad routuak quarc poft condemnationem ?fti*
cariumdübitatur?S¿ pertinere mutua­
macio crefcac. V ide Anc. Fab. deerror,
ti fcilicet c r e d ito r i, tradüc D c c í. in l .
pragm .par.y.dteada.hyerror.yfol.'^ y 8.
quod te.n.% .fi.Ji cert.pet at. A rc hi d . /« chp.
D e lib e llifo r m a t io n e in h a c mutui
Jiq u is clericus.y v e r fjt n » i4 . quájlx^. A adlionc.Vidc 1 zl\in.§ feqtiens, m m - 1 o.
\c2i.conf. 6 1. incipit vifo procejfu, numer.
lnjiit.de aéiion.V ^zv.K cbü i.vbifup. nu I ¡¡.U b r.i.L z m . R o d u l f , incapit. confutn er.i6.cum alijs,verfqu a ad,numer. 4 y
lu it.part.zqu afito n . 8. num. 10. 40par.
k in obligationibus le m d a t i , v cl rem
¡¡.numer .Z.40 •¡¡.Gx.zx.: conf. i ¿ . numer.
rcftitui,qu.ando res no exta t. V id e A f44 . B a r b . conf. 19 . volum .4. B.ild. eonf.
K\di\im.deci{.i4-j.numer.■>,.k vide A d ­
2 1 ¡¡.volum.c,. A ic t in . conf.\ \ . verf. r i
dita.ad GI0Í.5 .l.if.titulifequentis,
tamen vera ,40 in diéi.l.quod te, verf. a li­
■ 'Niotz<\\.\zxxo.exglof bic.in v e r f 40 '
quando,40 eJi tertius í - a / i ¿ r , I o a n n . F a b e r .
quia debitor pojjet ejfe in mora ,4 0 decrefinjlit.qtiib.mod- tollit, obligat, iñ princip.
tere ajiimatton? , quód íi cotvaéla m ora
K th ü í.in l.z.num er. y C .de vet.Humis.
qftimatio ciefcat , penculum pretij
p 6 í.P e tr ,F e r r a r .& : F e rd in a n d » M e n c h .
deminuti ad debitóte pcrtincc,&:quód
vb i fup. k n to n .G z h t.in d ifi. titul. def o ­
credicor non tenetur rem mutuatam,
r e c ip e r e ,nifi cúxftim ation e illius plu
lut.concluf. t .numer. i . H e r c u l . M ar e f e .
va ria r.refo íu t-lib r.í.cap it.9 4. num. 1 4.
Tis,c-uodcemporc m o r x valebat. Et
Sigií'm .Scac.deeom m er.§. i . quajlion. i .
A d d e .R o e . G c n u .d f f í / i 44 -» .1 4 .v e rf.
nonobfiat. vb i cum G lof. Barc. A lb e rt.
numer-Jf09 , 40 4 1 0 .k z tn tA .in h 6 .titu l.
Bald.Salyc.Paul.Caftrenfwawí?/*.?. ¿r*
í i . l i b r . y recomp.
1 3 . / » /. Ítem illa .fi. de conjlitut. pecunia,
1 1 Sed breuiter refpodeturcum diftincí ¿ ex Alcx.iw l.infulam ,num .9.f.de verb.
tione,aut mutuantur d cccm ducata iii
oblíg.¿\c\t communem. C aftill.de B oaurca m oneta ea c 5 dicione,vt in eadc
hzáú\.in po¡itic.Frator. libr. 3. capit.1,.
fp e cie r e d d a n tu r, auc fim pliciter
»««2fr.75.Collantcs,/« coment, adprag.
inucuáturfcuta aurei,abfqué v lla fa c t a
.Agricol.libr.ycapit.4 numer,6. vbi tra­
?rtimacíone, aut f a d a , fed ad ipfa fold it,quód non tenetur dom in u s, e tia m
^2 u eñd afe obligauít m u tu atáriu s, t aut
fifruélus extent, accipere f r u d u s , nifi
mutuantur centum d u c a t a , non a d o
cu xftiinatione illius p lu ris, quod tera
án debeant eílé invna,auc alia m on e­
pore mor.x valcbác:pro quo expendit,
ta, k ad ccncum ducatorum folutioné
■tex.ini.inbacañione.fi. decondit, tritic.
fe obligauic debitor, non a d o ,á n in vídem qué procedit in pecunia. R e n e r ,
ua,aut alia m oncta foluere teneatur.
"SiViA.mtraBat.de monet.c .i6 .n u .y h o ( í.
1 3 Ec in primo cafu feclufa mora augméintraü.crim in.títul. de monet.fub. num.
tum,&: diminutio pcrcinec ad mutuan1 í ¿ / , M a n d o f . i n A ddic./íí.S.G abr;
tc.a\.l.creditor ohlatamfi.defolutionibus,
l.cum quid.fi. f i cert. petat. Petr. F errar.
tomnt.concluflibr. ytitu l.d efolut.conclu.
¡¡.num .y vbi plures cumulat«Pct.Ferr.
v b i fupr.num .y .Gzmfíz. decifi^yy.Vlor.
inprax.Papin. tit, i .de fo rm . libel,in acD ía z á tM e n .in a d d it.a d ipfam. Anron.,
tion.hypotbecar.^i-gl.relaxandum, 9■ n.
Gzht.commiin.concluf titul.defolut.con6 .Boer. dectf.¡¡zy.numtr. 1 3 . verf. quin
eluf. 2 .loann. Guccierr.//¿>'. z<praciic.
tuscafut.^ erdinand. M enc h . controuerf.
quaJl. quafiion. \y9 ,n u m ev.z. Azeued.
ócM a-
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
Add.Anff&RenC.IX.Viri.tt-I.P.y; e.
A :\ l a r e f c o t , vbifupr. Sígífni. Scac. de
tommer.%. 5. qtujlion. i.ntimer. 4 1 0 . ^
^.í.glof.'^.nnm tr. 1 4 7 . ¿y Í4 8 . Anton.
T h e fa u r ./ » traBat. dt augment.mtneti.
Tiumer. 8 o.part. i . ¿y t . part. numer. 1 6 *
& in hoc cafu fi in cotum pecunia r e ­
p r o b e t u r , án liberetur d e b it o r , vid e
A d d it, iu Glof-z./. }. f/i..,i y. Tnfecudci
aUté cafu,&: tertio idem diccdum eft.
A n to n .G z h t-v b ifu p r.n .\ o .¿ y i i.I o a n .
G r iu e ll.decif.fenat. Dolan. deeif^ 6.nu i
t»¿y ^ .k n x o n .H h tiz u t.in d iB .traB a t i
l.part. numer. ^ ^ .in jin . In vltim o cafil
dicendum e ft.cre fccre , 8c d c c r e fc c r é
dcbicori. A n to u .G a b r. loann. Griuell*
numer.9 . v b ifu p r. P arifie n fis, quafiion,
9 z.de vfu r.k n zo n .T k tC z u r.in d iB .tra C i
I .part.numer. ^ z . & z.p a rt. numer. 1 3.
C on ar./» irwif/. veter .coUat.numifmati
tap.j.% .vnico. numer.-^. T iraq u c ll. d ev *
tro q .r e tra B .lib r.i.% .i.g lo f lé.fiu m .zy*
A ncon. EAoQX.intraB.de v a r . nummar.
debit.fol ut.capit- y. Pec r* Ferrar, vhifup*
numer. 10 . ¿ ¿ h x c proccduric quando
m u tatio eft facta c irc a b o n itate m e x trin fc cam : quando v e ro eft m u tata
b o n itas in trin fc ca, v id e Sigilm . S c a c .
§. 1-,^/0/y.i « » » 2 .1 7 8 .G riu cl. T h e fa u r .
Q ouzx.vbifeipr.8L A d d it a ,a d G lo f.t ./ *
^.titul. 1 y .in fra bacpart. v b i multa t r a ­
duntur c irc a iftam m a c e r ia m , S¿ diólu
lu fficiat a d in te llig e n tia m iftius q u x ftionis.
- N o t a q u in tó ,e x glof. tn v e r f é ' time
fem per eritfent entia fu p e r p e titis, quód
fcn ccn tíad e b cce íT e co n fo rm is lib e llo .
S
r
M
M
jl
"^ R o h atio a ñ im á tio n isfru m en ti,
A vtnifOlei, ¿y aliarum rerum, qua
modo fitfaciendd.
i,
Interejfe quanti p lu rim i ñon eftfa*
íiliterconeedendü.Qitindecifn requi*
f t a referuntur remifeiué.
^
A eftm a tio feu p ra tiu m momentane*
<
tm non efi in confideratione.
4
Contrarium fe ilic e t morofnm teneri
ad afiim ationem ,refertur 4
R efertur tScofdia tradita db A lc x .
T ic n ta c iu q .
f r im a opinio fe^
tex. in i. v t fundus .ffeom m un.diuid c. l i 'eet beli, defim onia, r»»; vulgatis,
in /•
fin .C - defideicomm.libert.cap.inter dilectoSydefid.inflrim ent.l.\6 .iitu l .z z .p a r.^ l
v b i G r e g o r . Lopez.^g/o/r i . & / ¿ / , A d ­
dica. de qua dodirina fe c it regula B a r.
tol. Socinir#^a/.j 57. v b i du od ecim IÍ7
m irationes tradit. Iafl'on,m/. vinum .ffi
/ice rt. petat, vbi tre d e c im modis lim icac.Felin. in d iB . capit, lic it hA i, d num%
1 8 . vbi vlcra triginta lim itatin oes aifign at.A zcb ed./» I n o .t it u l. 1 7 ; Hbr.4 .
n u m tr.w ^.eum a ly s,v b i h oc de iu ic re-;
g io procedere ait. P c tr. A u g u ft.M o ri*
#« em p.vtriufq.inr. l .part. titu l.9. quafti
zz.»«»7fr. y .C a rd in -D . T z í c h .p r a B ic .
concluf verb. fentent. concluf. 13 y. F e h c i
d e Solisydecenfib.libr.i.cap.^. num. i 3.
M aran t.d / ordin.iudic.6 .par.§.deciforia.
iu dicij , numer. 6 z . Afflidl.d#c<yi57z.»«-.
»»#»*.) iSccph.Gracian.d//«pi.yor#»T f»/ / M 83.» ;/» ;.4 6 .A n to n . C a r d o f.
kidic.éy adttocator. verb.fentent. n u m .j»
v b i d u od ecim lim itatio n e s r e f e r t , 6c
alias congefsit Sebailian . V a n c i u s , dc
nullitatefent enti a ,t it. de nullitate ex d tfe B u p ro c e Jf d numer. 7 . M in fig e r ./ » § .
curare "^z. In fiit. de aB'on* d numer. j» .
ibidem que D . A n ton . Pich ardz .d M y
E t quid dc d c b itc rc fru m cti,8 ¿ alia­
rum rerurn, q u x p on d ere, m u n e r o ,v c l
m cnfura confjftunt , a n p ofsit pro eis
pecunia foluere.'vide A d d ic a a d G l o f z.
A 5.//#.! 4.» .v b i quid te p o r e ftcrilicacftj
¿¿periUtiXi
R
I
V
Mi
5
Quddo eligit urinator reifetudtiquod
v a lu e rit in ta li dti) an ifiim a tio ma
m ttanea veniat in cofidetatione.
F u r quando teneatur a i dfiim ationi
momentaneam.
S
M o ra f i com itiatur d creditore in re­
ceptione debitifibi oblati,fipofiea afetimdtiO reifoluenda crefcat, debitor
noñ tenetur adfolutionem rti^nifi iit
eaafiim atione,qud temport oblatio*
niseurreb.1t,
quOd crtUit i u R i
f i b i retinet,
-
p
quHur.
•A».
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
C ontrarium ,
M },
Add. AnS.Ref.adCl.II.L.VIIR.tRLP.v^
dn teneaturdehitorfoluere.
Concordia harum opinionum:
^
1
5
Debitor non a u d itu r ,f veUit foluere
Ir
Mutuantesfrumentum coguntur il­
alio in loco,qudm conuentumfuit.
lud recipere,quandd offertur.
J4
Creditor an pofsit tonuenire debito­
II
Debitor in diem f i an tediemfoluere
rem
alio in loco ,p ra ter deítinatum
v e li it,an teneatur creditor recipere^
incontraiiu.
E t quid (i creditor ante diem petat,
G L O S S oE.
X
A D D I T I O
fu p r. Tiraquell. in re p e t.l.fv n q u d m , in
d G l o f .i . N o t a I . e x t ia GloiT.
gloff. verbo fufcepcrit librorum ,n . 1 3 8 .
quod qui eftimacionemfrumenA le x .T r e n t a c in q . variar.refohit. titul.
tijvini, olei, & aliarum iimilium
de inter effe,refol. i . d numer. 4 ) .vfque ad.
rerum vult probare , debet articulare
4 ) . lib r .i.S t c p h . G taxian.difcepforenf.
de iufto, Sc communi prqcio, quod per
I .tom,capit.4z.numer, 3 1 .v b i, p rxtiu m
plures dies valebant in loco,& tem po­
v eru m co m m u iic vc d ic a t u r , d eb ere
ri,q u o debitor foluere tenebatur,&: in
c fle non brcbis t e p o r i s , Sc in fo r o p u ­
foro publico illius loci: nam leftimatio
b lic o , cum non fufficiat á fingulis ita
mom entanea non eft in confideratio­
v e n d i , 2.. tom. capit. z4 ).n u m .z . f f 4 .
n
e
. rerum, 6 ) . §.nonnuBam ,vbi
Doiftores ffa d l.F alcia d. leg.ideo in arbi­
M u h o z a S co h . deratioc.capit.iy. n .z i.
cu alys,Sc alios refert lo fe p h .M afcard .
trium iudieis, y Sc ibi, eciam D o d o r e s .
v b i fu p r .m m .) . verf. tamen A ret.
•
ff.d e eo,quod certo loco. M atth .d e A fflid .
4
C on erariam o p in io n e m , imo quód
decif ) i 6.num .).6. f f j . vh i áicii,c]Vi6i
qftimatio momencanea contra morofnon debec infpici, fi multo pluris e x tra
fum,¿¿ tardé foluentem accendatur,
forum potuit vendi.Sc formam a rticu ­
quód in odium fiix m o r x ad qftimaciolandi, ad probandum verum valorcm
■ ‘ harum rerUm,tradic N i c o l .B o e r .¿ m /
nem quanti plurimi res valuit á te m ­
6r8.w 6 -R o t. G e n u c n i i s . ^ f i / 44.«;»pore m o rx , teneatur : vltra A lex. Sc
m er.6. Aluax.V ahCconfultat.^), numer.
la fq u o s , G loi.rcfert,feq u iitu rR apha.
v e r f f vero agatur de a[limatione rerii
Cuman,/w l.vinum.f f . f i cert.pet at, H i e mobilium, lofeph. M afcard.¿í probation.
r ®n y m . C ag n o l.;»/. z. C. derefiindent.
vendit, numer. z ) J . f f i n d iB . l. vinum ,
coneluf.649. n. r. Sc Stephan. Gracian.,
difcept.f0renfcapit.z4) .numer.z. f f in i .
numer. 36. vbi fundamentis D e c ij fa2,
tom. capit. 4 ).num . 57. a i t , t intcrefle
cisfacir,&; hanc communem opinione
quanti plurimi non eife faciliter concfle profitetur;quem,&: alios referens
cfidendomrvbi cciam tred ecim req u ifequitur lofeph. M afcard. in d iB . con-.^
firti tradit ex Ploro /w l . f i quandd, num,
c h if6 )9 .n .).R o t.G cn n \x c t\d e cif. 14 4 .
1 8 5 . C. vnde v i, f f Aim. conf. 8 2 7 . r,un .y .C a u a lc a n .¿f tutore, n. 2 3 7 . infin ,
m e r.16 . libr. y. F.abcr. Ann. conf. 9 ) ,
f f z ) 8 .S c c a m receptiorem efle dixit
per totum , ic alia ipfis addit M u ñ o z
C ou arr./» regul.peccatu, z.par.% .6.n.z.
de Bfc ob .¿í raiiocinys, capit.\7 . numer.
Sed has opiniones concordat T r é T
2 0 .’ 1.22-ci^ 2 5 .Vide A d d it a , adGlof.
tacinq. vb ifu p. Sc pluribus com probat
) . f f 6 .1.) ) .t it .) .infrahac part.
á prima non eflc difccdcndum, Sc t r a ­
5
N o ta fecundo ex Glof. quód mpraedit, quid fic m o m e n tu m : Sc ampliat etanca xftim atio,de q u a/ip r. non actetia m fifu iflec conftirutus in mora rc• dicur, nec eft in confideratione, cciam
gulari,ó¿limicat quando creditor tem ­
contra m orofum , Sc tarde foluencem.
pore illo paruo vendidiiTec illoprqcio
Ec Adde Arecin. in. % .fqtiis agens,Infl.
criticu,auc vinum.
deañion.numtr. 4. vbi tradic caritate m
6
A m plia , &: fi eligatur á credi­
momentaneam annona: non efle a t ­
tore valor rei fcilicec grani , vlcitendam,nec penuria, q u x raro euenir.
m ad ie menfis M a i j , nam debec cla ­
Afftid.Boer, Aluav. V a la s , Sc alij, vbi.
re probare quantum valuit vltim a dic
JO
n.
A
M a ij
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
'Add.Ann.Rcr.adClJIX.yill.tt j.P.V.
y
H
5
M a i j,non foliim inter priuatin i e m e n ­
t e s , v e n d e n t e s j f c d e tia m in pub lico
fo ro ; & non felum illa d ie, fcd an te, k
p o f t p e r a liq u o s dies. B a r t . in l.fe p t e m
diebus. C. de erogat, m tlit. anno. lih r . 1 1 *
A n g t U n l-p r a t ia r e r . f i. a d l. A q u il. lu ic h tp ra fi.co n d u f.e o n clu f.[o j.n . 8. l it t .L :
L i m i r a i n f u r e , q u i d c ? f t i m a t io n e
quantum cum quc m o m e n t a n e a oneratiir. Icg.in re fu rtiu a . § .f ie x caufa, f i d i
condic fu rt.b & W o w .lib r.z.fu p p u t.ca p .i^ .
n u m .t .V \o x .in i.f i quando,numer. 8 i . G*
t;/,fed d eclara c x Stephan. Grac*
in c a p it .1 4 . n. 4 . quando dominus eflec
vend iturus illo t e p o r e , a l i a s a d r c f t itucion em rei o n e r a b i t u r , k ipfa p e­
re m p ta ad x q u a m x f tim a tio n e m .
N o t a tertio e x G lo f./» v e r f <¿0 q u i i
t p n t r a , quód fi d e b ito r v i n i , vel gra n i,
v e l alterius quan titatis o fle rt c re d ito ­
r i fuum d eb itu m in te m p o r e d eb ito,
q u o modius tr itic i v a le b a t ad ratio n e
v n iu s icuti, k ipfe renu it a c c i p e r e , k
p oft m o ra m c re d ito r is,x ftim a tio c re fcac ad r atio n e m duorum fcu toru ra,
qu ó d d e in d e d e b ito r n6 te n e b itu r adfo lu tio n em p r x d i t la r u m rerum , nifi in
c a xftim atione,qu.T fecundum tem pus
o b l a t i o n i s , k r a o r x á c re d ito r e f a ¿ l x
c o m m u n it e r h a b e b a t u r , k reliquum
p r ? tiu m ,q u o d c re u ir , iufte fibi r e t in e ­
b i t e x Ia flb n e ,a d q u e m G r e g o r . L o p .
l i c fe r em ittit,/» l.v in u m ,fu b numer. 8f i f i cert,pet a t . k a n te eos h x c fuit o p i­
n io C y n i./ » l,m m inorem ,quajlion.9. C .
de in in t e g r .r e jiit .k eos r c f e r t , & nouifíím é feq u itu r,V ic e n t. C a r r o c . in t r a H .
de oblat.z. p art. quafi. 9 9 . P e tr. R e b u f
Í » rep etio n e,l.vn ica.C-d efen t.q u ap ro eo,
quod in ter efi,fup.glof.verb. dupli, numer.
% y v b i pro h ac opinione a l l e g a t , text.
q u e m dicic e g r e g i u m , /»/.««///.
rog. m ilita , an n .lib . i z . k \ c X ‘B a .\á .V rz n .
C r e m , k B c n cd iélú .E c pro e a eft. tex..
in l.r a t io . 5 .% .fip e r venditorem ,vbi G lo fi
verb. agatur.fi.de a ilio n .e m p t.k D o é l o íes/¿/,S ig iíin . S c a c . d e cb m e rt.% z.g lo f.
y n u m e r. i S v b i alios c u m u la t , k v i ­
d e A d d ir.ad /• 1 t it .i,.in fr a .
C o n tra ria m
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
o p in io n e m
te n u it
A -
lo
II
12
retin u s, q u e m i e f c r c Q yti\as,vb ifu p .e:».
m o tu s ratio ne, quó d nulla le g e h o c c a
ViCt\xx,%.conJider.2mus,Authet, de t r k t .fe m is. 40l: illa m . 40 ib i. h z n . C . d e collat.
H a s opiniones ad c o n c o r d ia m r e d u ­
c it C o lia n t e s de A u e lla n e d a ,/ » com m ?ta rijs ad pregm . t a x a p a n is, lib r , 3 - cap.4.
n u m .j 40 8 . vbi h an c q u x ftio n e m e x a ­
m i n a t ; k Opinionem la flb n is p r o c e ­
d e r e a i c , qüandó in c e r ta q u a n tita s v i ­
n i, aut o lei, aut fru m e n ti d e b e t u r : qui
eft cafu s, in quo lo q u i t u r , tex. in d. % .f i
p e r venditorem . C ó t r a r i a v e r o ,q u a n d o
c e r t a q u an titas d e b e r e t u r , quia cuiic,
ficut jSericulum ad c r e d it o r e m c xp ec -'
t a c , ica k c óm o d u m ad eum e x p e é f a l e d e b e t , q u i hanc q u x ftio n em
d e c id e r e videtur, / » / / ■ « » p ericu lu m C :
de a B io n . emp. quádó enim c e r t a q u an ­
tita s tritic ijid c ft c e r t u m tritic u m in
fp e c ie d e b e tu r cG ip fu d m e c i e d d id e b e a t, d e b ito r non p o te r it l e t r a l i t i e ,
quod plus c re u it; quando v e r ó no c e r ­
ta quan titas , id eft non c e i tu m triticu
d e b c t u i, tunc eft locus détraiftioni,
qucm adrnodum e n im periculufri d é ­
te rioracionis poft m o ram á d e b it o r e
c o n t r a r i a m p e r tin e t ad f p e c i e m , k
com m od u ad cre d ito re m , Vr diximus#
in G lo f.a n te c e d c tijfn m liz c r poft m orafrl
c re d ito ris periculu p e r t in e b it ad c r e ­
d i t o r e m , aügm éturn ad d e b it o r e m .
M u tu a n te s fru m e tu m ,n e d e tu r p r o craftinatio in te m p u s c a r e f t ix , c o g u n ­
tur illud rc c ip e r e ,q u a n d ó ofFertur,GI.'
sn l.n u llt.G .d e e ro g .m ilita t. ann. lib r. 1 1 *
Bald./». % J i rem fin fiit.d e /f?a 4 Stephan<
G t z t iz n .d ifc e p t a t fo r e n fz .toni.c.ip.i y i.num er. 59. S e d h o c in t c ll i g e ,q u a n d o
t e m p o r e , 8¿ locooífértur--
S e d q u id fidcb icor in d ie m , an te­
quam veniat dies,foiucre vellit; vide/.quod in d ie m .y o .& Ib lG M .fi.d efo lu t. k
v id c Addita, ad Glof./<i3.hV-ii./»/r<i
bac/a>/.PecnAuguflin.M orl./» empor.
vtriufq,iur.prim .part.tit.2.de reb.credit.
q u a fi.il.k fi ante diem p e ta t cfeditocdebitor án foluere ten eatur,vide ie'xt*
/«. g fiq u is agens,Infiit tds d B io .^ .^ .a lia -.
quin, 40 *% hodie,Tnfilt.diexc(J k Addi­
ta,
[Add: Ann.6c R c f.C l.III.L -V III.tt.I.p
f
13
G.vbic&ueniatur,qui certo loco dare. § plts»
injlit. deaBionib. Auguftin. M o r l.v b b
proxim e,num tr. 7 8 . v b i quinque ratio­
nes huius deciofionis tradit. Sed vciliratis gratia ad id,quod c e r to loco d ari'
l.vinum.ff.fi cert. pttat.l. bis.qui certolopromiflum
eft, aliquando P r e t o r alio»
eo.ff.déeo,quod certo loco l.\* j.iit.\t.v e rlo
c
o
aélioncm
concedit , v t in d iB .l. i»..‘
Jk .e Jiporauenturadnfrabacpart. vbi vi­
& in l.fi duo. §. 1 . J f dt conji. pecun.l. qtif
de Addita, & P ctr. Auguftin. Mori, in
certo
loco.ff. decondiéí. indebet. d iB .l. i 3 J ‘
emp.vtriufq.iur.diSi. titul. 8. inprem iftitu
l.
\ i.in fra dc quo vide Petr.A ugnfJis,num . 76. vbinoncünftitueic crcditin.M orl.t'ii; proxim é,n u m er.B o.¿y8 tf>
to r e m m o r a p robatur,t ¿¿paritér crc
v b ic x p llc a c q u a r c h x c aá:io vtilis ap-^
dicoré,fl velit compellere debitorem,
pelletur ; 8¿ lacé de his quxftionibus,'
vc quod fibi certo loco dare promifsit,
vid e A d d it'ad Glof. /. i j . * / .
id in alio loco tradat, n 5 poffe, fXííA?.
f r a bac part.
>
inl.\ .ff.it eo,quod certo loco,¿y in l. vnica
A
R
I
V
M
.
S V M M
aduerfus malefid e i pofiejforeml
X
\ EJiimatiopoJl mora debetf i eri
Rojfejfor mala fidei tenetur def r u B i
fecundum valorem,qnem res ba
bus iffum ptis, acf i illi ext arent,ibiA
bebat in loco,quo tradi debuit.
10
A eiiim atiP crefcit per toium tem­
X
AJlir/iatio ejlfaciendafecudum vapus mora,quddo debitum eftgeneris.:
lorcm loci,in q u o petitur,quando lo­
Genusfemper efi id em ,
nunquam
cusfolutioni nonfuit deJHmatus.
peryt, i i i .
Intellige,fi in tali loco poterat con1
1
Cont
rari tm ficil itet quod non erefcat ¿
ueniri.
vltra tridnium debitum frumétiyCtAeftimatiofrum enti, olei, vini ,
f i Jit generis.
aliarum rerum,qua plodere, num ero,
11
Frum ent ii vltra triinium durare
vel menfura confJltmt,cYefcit,vfqub
prafem itur.
adfentent iam, ¿y eius exeiutionem.
1 5 Interejfe non debetur quando res ea­
Referuntur dua opiniones.
‘
dem modo in manibus creditoris efi*
Aejlimatio quando venit tureaBiofe t peritura.
nis.ftii officio iudici s vfque ad quod
14
Aefiimatio nB crefcit v ltra trienitif
tempus crefcat.
etfipojfejfor m alafidei fit .
Ae¡lim.ttio non crefcit confumpta ri
7
1 y Contrarium.
ad die confumptioriis.
1
6 Quando interejfe quanti p lu r im i, ¿ y
^
FuBus
confumpti
ampliits
f
n
iB
u
i
S
' non dicuntur.
m ora, non eji probata , an reus d t\
beat abfolui.
Aedimatio crefcit,etiám reperépta,
G L O S S AE. I I I .
A D D I T I O
d Glof. 3 - N o t a t . ese tex. quód
I .tom. capit. 4z. numer. 5 z. & proxim e
cftimatio poft moram debet fielaudandos.
ti iccundum valorcm , quem res
Coritarlum a u t e m , fcilicéc locufti
liabebat in loco, quo tradi debuit. E t
to titrad u siiifpicicn du m e l l e , ¿ c non
vide Addita ad G lo f antecedentem. Ec
íblutionis inertimacione quanti pluri­
Adde Alucr.IaiT.w-iz.Pecr.Loriot.y3.
mi facienda, defendit h lc x .in d iB .l.v i
‘ Dec.««.i.Bolog.w. Z4. in l. vinum.ff.de
num .Sochi.Scn.inc.tp. diltB . colum.f in .
, ff&.cyfá. A le x .T renracinq. Variar, refodeforo competent.
s'
xjfut.libr.i. titul. de interejfe, refol. \. num.
Sed á prima no cftdifccdédum jlocut
46. ¿y. 47. Afftift. decij'. 3 r 6. numer.6.
cnim dcftinatx (blutionis infpicicurad
C,o\\a.m.inptag.taxapan lib.'^ .c. /¡..nuomnia,qtix refpiciunt co r r a d u s o b fcr
^ ^ffr.p.Stepban. G iatiau . difcep.forenf.
uáciam, kw zhzzt.in rubnc.de tSfuetudit
col.i*
t a ,a d G lofu ./.io.íií. i ^.hfraynim er.^,
¿ y a d l.\^ .tii. 1 1 . cadcmpart.
Ec quidjfi alio in loco,&:,non In deftinaco dcbicor folucione oficrat: vide
A
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
Add.
Ann.Rer.adC.m.L. VIII..tt.I.P .v . 7
coi. iíKo\aná.conf. lOQ.numer. 1 3. v erjl
J i vero de b is, qu<e oriuntur, libr. 4. A le x .
T rentacinq,
fupr. num er.4j. vbi no
folum locum deflinatx folutionis ad
c o n trad u s obfcruantiam refpicicndum c i l c ; fed e tiam ad e a , q u x ad
con trad us refcifsionem rcfpiciun r:&
ita nó efic audiendum,ait,qui c u m c e lebraiVct Biatie venditione vini,.quod
erat in Luceiiá, vbi em ptori erat tradédum, etfi prxtedat le eife IclTumex
quód plus ííftimatúr in B i a t ia , vbi cotrad u s celebratus fuit: ¿h /»»»wiw. 3 8.
efie infpicicndum locuiii contrae*
''tus, qüóad ipfais refcifsionerri,quando
Vinum erat in loCo.vbi venundatu fiiic,
licét cxtra exportandum eflc á v é d it o re conuencuni fit. Stephan. G ratian.
vhi fu p r .m m e r .) 9 .ff 40. trádít,Vt quis
dicatur cfl'e in n i o i a , ¿ ¿ ndgligentia#^
debere infpici 1'ocurrt c o tra d u s, S i de*
bere attendi ad ftatuta loci deftiiiatní
folutionis, Sl non c o n t r a d u s ,
alioS
cumulat, Sc vnám R o t x decif.
' .N ota fccundó,fo:j?/o/iquód fi folutid
fton fitdeftinata in aliquo loco, qftiina
tio debet fiéri fecuiidum valoi ém locij
¡11 quo petitur.Ec h .á ¿ c ,te x .iñ l. f n f f d i
cond.trit. l. quoties iri dient.)^.ff.de vehr*
ohti^d f i calendis.ff. de re iudic. t, vinunt
ff.fi cert ‘petat. C urtium luniorefri, in it
bares abfens.%-proinde,numer.\.ff. de iud.
quem rctcrc,¿¿ fequicur Villalob./w in tino,litter.S.num er. 131.- Bart. in l. iteni
illa,nürner. 13 .ff.de conf it.pesun. ScephGtatiavi.dici.capit.4t.rium er. 4 1 . Pecr.Auguilin.MorI* iriemp. Vtriufque iuris.
1 .pa rt.titu l.8.de rebus credit, n u m er.)j.
eim fequentib.inprém ifits. vbi e xp e n ­
dit iura, q u x videntur obftare , f f i r i
8 1 . cis fatisfacit.N o t a tertio ex Glof/»V ÍÍ In tali locci
poterat cóuenh i.C u i Adde, traditain*
f r a in Additione GloiT 4./. f y titu l. 1
partita.).
N o ta q u a rto ex G l o f quód qftirrfatiof
frumenti, olei, vini,- Sc aliarurii rerum,
q u x pondere , n u m e r o r v e l menfura
cófifturfc, crefciC vfqüé ád fententiam#
Ciiíí cx¿CHtibné.H»c ílifelligc qua-
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
»
dó habetur racío interefl'e, Sc x ftim a tionis iudicis officio» quia cUnc poteft
crefcere, quo vfq u édu rat officium iudicis:quod eft non folum vfqué ad f e n - .
tcntiam , fed etiam vfqué ad illíus e xc*
cucioném, prouc tenet B a r t . 7«/. 3. §;
in bac, num, 3 -. ff.comm oda1.hic á G l c f .
laudatus,cw\ Adde \a R .in i.vinüm ,num .
iz .ff. f i cert .petat ,Roóítúc:S\xax. in leg .
pcji rem iudicatam,in declaratione legis
J i egni.^.quaritur v lte r tus,numer.z.ff. dé
re iudicat.Bo\o^i\.in additíon. ad A nm -.
conj. 5 .Curc.lLin./» d ic i.l.v m u m fltm er.
29. vbi Paul. Picüs.hum er.z ) iB u zicellí
» « w .« ¿.R u b é , numer.z) ^-ff.ficerlxpet.
N a t i . í o » / 599. wa7/7m4.Capelli T h ol*
¿ fí'/ / 3 6 8 .^ ;¿ / ,S 't e p h a n iA u p h r c r .v b i
late explicat» M ont, a Clicb- decif. 48*
num. i 6.Vbi alios allegat- A iéx.'í renta*
cicpvariar.refolut.libr. i.titu l.d é interefi
rejól.i .dnu»ur.)Q .
y
Sed h x c quxftio difficilis eft,¿¿ in ca
A le x , T re n tacin q . duplicem refert o*
p in ió n e m , prilnam p oftiitem contfeftatam xftim ationém quahti pluirimi
non cicfcére.Sccundarn poft petitio­
ne m .E t d e m u m ipfe tradic,a
)ii
quód quandó fumus in ijs contraóli-»
bus,qu¡ ab.initío réfp¿<ftu xftíín atíohis,&: pretij contrahuntur, vt in e m p ­
tione,xftimaciohem étiam p o ftm o rá j
& litis conccftationem créfccre i q u á­
dó vcrófühius in cótra,ftu,qüiabitiitioj
rcfp e clu xftim atio n is , vel pretij lión
eelebtatu rj vc éft iií mutiio,póft p é titioneirt non crefceréjíaf téJe. /» diBileg*
vin u m ffi de reb.Credit.
g
Alia ópiiiio eft i aut xftimac/ó ré*’
h itíu re a á io n is » Sc infpicirür téní*
pus contráiftaí obligationis» n C ó v ltr l
progreditur: aut vénic ófficio iüdicis#
Sc tune áut rcspetijc ante l'encentiam>
t e irifpicitür quariti píurihii fucric
vfqüé ad diera,quo res p é t i j c » v lt r a
hon f aut rés düraüic»aut erat quánti-*
ta s,q ü x perire hó poteft, Sc t u n c c r e fc it x ft im a t io v fq ü é a d fé n ten tiá. Aü-«
fréd . vb i fu p r d, litter. A -v c r f ffprttm iffA
'T yfch .p raB .co m l.lit.ii tonel.)oy.ti. 1 6*
% icjí)ÁiGtat\ip..difetpforénf.z.tom .tei*
' 'Add.AnnTScRef.CÍ.IIl.L.VlII.'tt.I.Pi?:
> k .i45.
Sed ab hac corroucrfia communiter
relati. D D . & quos,/;/r-retcram,non
differunt,diftingunt enim inter debiru
fpecieijvc puta (1 v en d itio ,v cl promiffio fit f a d a de frumento,oleo, v el v iiio
talis p r?d ij, v cl quod eft in tali domo,
Jaorreo, v e l n a u i : 5c debitum generis,
v t fi fuit f a d a ven ditio frumenti abfq;
aliqua demÓftracíonc,vel loci afsignationc. Priori in c a f u , fi fpecies cxtac, 1 0
xftimacio crefcic vfque ad e xecu tior e m ícm tnzizsd.in/idei comtnifsis.ff. dt
vfur, d.l. ratio,%. cump#r.Scouar- der.it.
c. 17. n. 15 . vbi refert Su arem dicentc ita in hoc R e g n o p r a d i c a r i.& T re c.
n. 54. vbi fu p . aitjfi mora eft c e n t r a d a
E
ante fencetiam non ven ire xftim atio ncm, q u x poft fententia crcuit-.fccus fi
poft fentenciá.fcd Ba: tulus fequitur e x
r e la tis , n. 4. qui tradit tempus datum
ad foluedum ded u cidcb ere, k T u fc h .
7
n im .\ 2 .v b ifu p . Sed fi eft confumpta
xftim atio a die cófumptionis nó cre f­
cic. E t idem eft, fi a lege prcfumatur
g
non e xtare , vt'in frumeto tpoft trie n ­
n iu m , quia vlcra illud tempus durare
non pr.xfumicur, dc quo infra: poft cofum ptionem enim v e r a m , vcl fid a m
non dicuntur amplius ftu d u s , k fic
n e c v a lo r , nec .'cftimatio quanti plu­
rim i crefcic, Annan.
5. A retin .
in §. quis a non domino,colam.fin. I n fiit .
de rerum ditcif.D oiJorcs in l. quotta, f i ­
f i cert. pet. Qz\iz\o.zn.de tu tor.num .ttj»
M u ñ oz, dc Scohzx.de ratiocin. capti.
1 7 . numer. i r.Gafpar- Rodrig. de ann.
reddit, lib r. 1. quafi. 1 1 . num. z ^ .v e rf.
fiv e r o confiumptijint- Step h . Gratian.
dfcept.forenf. \-tom . capit. 4 2 . numer.
4 9 . 40 50. & t . to m .cap.14ya num.^o. IX
A ufrcr. vb ifu p ra . Trenc.w-yi.v b ifu p .
0
Lim ita in mal.x fidei poíTcíTorejnam
turic etiam rc perempta crefcic xftimatio vfque ad rcftitutionem , quia
m alx fidei poflcflbr renetur dc f r u d i ­
bus, ac fiitficxtaient. /. m alafide,C. de
condi ¿I. ex lege, l.fi concubina, %fin.ff', de
I
afl. rcrii amot. vnde quafi fr u d u m cxiftcn tiu m , Sin o n reftitutqrura poteft
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
ci cfccrc xftiraacio quanti plurimi, /.yí
cum dos,§ f i n . & lcg,fiequcnt .fi.de a B io,
rerum am otar,k ita tenet Bart. in l. eu,
qui,adfin.inprincfi.de his quib.vt in dign»
Paul. C aftce n f in l. diuortio,2. %.obdonationes,adfin .40 fbi A lex. n .6 .k Barb.
n u m .iL . vbi contra A retin. hác defen­
dit , k concraijs fatisfacit, Stephan.
G ratian. num. 9. v b i fu p . A lciat. conf.'
1 4 0 .nu>ner. 8. dc quo vidc infra.
Poftcriori autem in cafu,quando d e ­
bitum eft g e n e r i s , per totum tem pus
m o r x crefcit xftim atio ,q u ia genus í'épcr eft i d c r a , S¿ nunquam p e r i t , l.i n ­
cendium, C .fi cert.pet.it.h x c eft diftincrio,&: d o d rin a Baxc,indiB . leg. eum quir
infine f i . quib. v t indignis, 40 in diéi.ieg^
diuortio,2.§.ob donationes-infim ,fffoiut»
matr. vb i Bald. hoc mcuci t e n e n ­
dum cfl'e,dicit-.&: ibi Alexaiid. num. 6.,
k Petr. B a r b o f numtr. z i . C u r t. luni.
in l. v in u m , n.
f i . f i csrt.petatur.vhx
ficCucciii S en iorem fenfsiflc inquit,
k ;¿;,Paul. R u iz . numer, 2 y. infine.
tigel.*«»wir. y2. 40 . Rub.««»7fr.2 3 yj
loan.Pec.Foncanel
i .tom»
ila u f.4 . Glof. 1 8. numer» l o i . T rentacin q ./«i/.» .yy.& :earafeq u u ti fuc o m ­
nes fenatores M antuani loann. Pccr.^
Surd.cxxcpto, v t ¡pfcteftacur,í«»¿í«/
8 1 . & fenatns S ‘i cilix,vc fidé facit M a ­
tius G iurba. decif. 1 1 y . numer. 3. v b i a
numer. i. hanc quxftionem exam in at,
S i plures laudat C o rn a r. decif. 1 1 . n.
1 2 . A l o y f R ic c . colleB. 1 89 2. in fin e. y.
p a rt. G afpar.R od rig. de ann. reddi, lib .
1 . quafi. 1 2. numer. 29. C a r d i n . D .T u f ­
c h . verb.interefie,concluf. \oy-num er.9.
v b i dicic com munem. Steph.G racian.
in d ici, rap. 1 4 3 .» .7 8 .vbi alios refert.
C o n tr a r ia m opinionem , imo quod
valo r frum enti, etiam debiti i n g c n c re, non ccffac vitra crieniú adíe m o r x ,
deffcndit loann. Pccr. Surd. d iB . decif.
t i.num . 1.
y. M uñoz, de E fc o b a r .'
deratiocinys.capit. 1 7 . numer. i z . & i y
Stephan . Gratiañ. difcept.fo rtf.z . tom.
capit,
numtr. 7 9.
80.
1. tom.
capit. 42, numer. yoj 40 yi. vbi co n tra­
riam procedere, dicic fi probaretu r
crc-
7^
li
13
<
Q uód eciam in m ale fidei poíl'eíTocreditore folitum ciTc renouare frii. 1 4
ire
procedere
d ic u n t m a m licét fr u d u s
mencom. R o ta G cnucnl. dccif. 1 4 4 . n.
reftituere
t
e
n
e a tu r , etiam poft tric­
Jin .V c iQ g il decif. 6i. lacob. M e n o ch .
nium ,vt diximus,yi//». num.
Barba.
derecup.pojejfrem ed. 15. n. 6O0. quiaconf.Bo.colum.Xi.
volum
.:).
lo
fe
p
h. L u ­
vlcra illud tempus durare non poteft.
d
o
u
i
c
.
3
3
.nu.)..¿y
I
S.lo
ann.
G l o f . in 1,\.C .fiaduerf vfucap.vbi B a l d .
Pctr.Surd. conf 4. num erí4).Q \xr. Sen.
numer. 4. P a u l . j C a f t r .
Arerin»
conj’' .yi..n u m .9 . ¿y 10 . BertazoI. eonjil.
& íU ].¿y in leg.fed etfi lege, %..fcire, vbi
ciui.i<^.numer.y.
horum tamen xftim aB a r c . ^ de pet.hared.D .E ttx.É ^ xh oí in
tio quSci plurimi non crefcit poft trie l.diuertio.%.^. interdum.n. 45. verJ. quo­
nium.Cagnol./w/^w^K/w;*;.;,». i ) 9 .ffl
ad principalem aut em.jf. folut. matr. Anft
cert.petat. Lambercég.d# contr aB.rnulon.h]cg\i(,depignorib.^.part. memb. y.
l i e r . g l o f \ . n . i i ] . & 14 6 . C a n c e r , var*
numer. i i . Stephan. G x Z xizn .vb ifu g r,
refol.
3.part.c. i .de aBion.¿yobligat.num .
numer. 60. vbi teftatur de magis c o i V
1
8
i
.
Caualcan. d ec if z i . numer. 6 y.
muni opinione. C a r d . T u ich . praBic*
par. 5 .¿y ie tutore,num. 1 4 0 .infip.M nv*
concluf. Verb.fruBus,concluf. 49 Í . numer.
G \m h .d ecif 1 1 e,.numer. z. in fin . quia
B .c ü a lijs.y ín . Giurb- d ic if.ii y.
nihil
nocet mala fides,cum á lege pro­
n u m .i.f vbi multos laudat,ó¿ cum poft
cedat
confumpcio. Stephan. G r a tia n .
confuraptionem v e r a m , vel fidam u 5
d iB .ca p it.2 4 ). numer. 83. Q z u A c .d iB .
dicantur amplius f r u d u s , xftim acio,
num er.í40. vbi ampliat in qualibet oncc valor crefcir, vc diximus.yi///;’.*»«bligationc pnuilegiaca.
mer. 8. t<5<: q u a íntercílé non debetur,
Sed liccc h x c opinio probabilis fic,
quando res eodem modo fuiftec in ma- i f
ab opinione Bartoli, & aliorum in indi
nibus creditoris peritura, vc per D o c ­
cand©,&
confulendo non eft receden­
t o r e s , ; » qui a c r e ­
dum,
quiá
eft co m m u n is,
in fenatiditori nihil intcreft. leg. J i ferum * in
p r in ff. decondiñion.furtiua-.Sc opinio* i é bus approbata, t V b iin te re fle quanti
plurimi nó eft probatu,&m ora,reus d é
nem B a rto li,
aliomm procedere
bct abfolui, vt late diximus infra ;n A d
inquit M uñoz de Efcobar, poft R o dic.ad G lof/?».& cumAnn.filtf£';/’9 y-V i
landum , vb i fu p rd numer. 1 3 . in
uio.//í£'//T44z.Fab.¿£’r;/.i
).C .deiure.em cafu,quo fru d u s e x tet,v el extare p r x phyteut.Eo.tC
d
ecif.ii
1
.V
ice n .d e F ra n .
fumalitur, hoc eft intra tricnium, fi eft
decif
iiy
.V
o
ú
ú
-d
e
c
ifi
y
z.
R ot. Roman.
frumentum, vinuni, 8c alij frudus ; vel
OCoCc.decif.ii.. C a u a lc . decif.4).par.i*.
intra annii,fi poma, vcl fimilis,vt dicut
tradic.
Aloy. K xcc.colleB. 1 89 z. inprinfupra c it a ti, numer.non v eró quando
cipio.).parti
D e d e b ito r e , quiptoptei?
funt confumpti f a d o h o m in is, vel le­
paupertatem non potuit foluere.V idé
gis prxfum ptione, 6¿ eu fequitur. Steinfra A dd ita,ad G l o f 4./. 10.
p ham G ratian .i» diéi.numer.y9. ¿y 80.
S V M M A R I V M*
pellatione, vel plures requirantur.
1
'V
Ora non com m ittitur,niJiper
L. mora.ff. de vfuris.interpretatioi
•A * litis CijteJlationem in contrac­
remifsiue.
ibi.
tibus firiB i iuris,ad hoc v t morofus
^
Interpellationes,
v e l oblationesptuad interejfe quanti plurimiteneatur.
res in quibus cafibus requirantur,
Í,
Contrariam opinionem.feilicet fu fjt
cere extra iiidictalem interpellatio­
¿y tt.
1 o Oblatio dn vn a ,vel plures requirdn*
nem.
.
:
tur.
Declara,¿y num.4.^ ¿y 7.
l
i
M ora dn cBmittatur ex interpella*^
Officium iudicis nobile, ¿y mereenal
tione verbis enuntiatiuis fa B a .
rtiim,quod dicatur*
1
3
Contrarium
M ora an committatur ex vna inted*
Í 4 Co»-
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
Add.AnmScRef.G.lIIIX.Viil.tt.I.P.v:
-ti
CoKcHiath.
Limita inforo confciHia,in quo quis
conftituitur in mora etiam perjignum.
1 6 Inter ejfe in foro poli pendente ter­
mino , f f ante moram dn debea­
tur.
1 7 M era dn c'dmittatur ex interpella­
tione verbis enuntialiuisfalia.
jS
M ora f i per interpellationem tomrnijfajn , f i pojlea debitor iterum in­
terpellatur , vtrum prim a mora f i t
purgata.
Co7itrarium.
19
20 Interpellatio qualiter Jitfacienda, f f
quid continere debet, v t debitor irt
mora conñituatuf.
2t
M ora, in qua qaisper litis contejlatiomm conflituitur, vtrum in lib el­
lo deji/naiio locifieri debeat,vt com' ' a d d i t i o
t
D G lo f.4. N o t a valde controucrfTum cfle inter Doctores, vcrumad conflitucndum debito­
rem in mora taliter, quód ven iat iurercfle quanti plurjmi requiratur liciS
conteflatio, vel interpellatio extraiitdicialis fafticiac: Sc interpellationem
iudicialem per licis cSccftationem neceflariam cflc in contractibus ilv id i
iuris probat apud no^,text.hic,Sc dc iu­
re c'óm \s\\\.inl.fin.jf de condUl. triticam . F u l g o f Albcric. D ee. Sc C o r n .;« / .
viníi>nff.(ic¡rt.petat.kí\áY. Fachin./jó.
z.íontrJuerfiAi'.inr. capit. 64. vbi banc
quicflionemexaminat, A: cam lacifsiine tuctut.Pctr. Auguflin. M orl./« empor.vtriufq. iur. z.part. titul. 8. de rebus
creditis, inpram if. numer. j i . vbi hanc
opinione apud nos fme dubio per hanc
legem feiuandam gíTc,&: contrariis fatisfa citjO h n . in reduflio.antinom.littera,0.num er.% .ff 3. vbi contra Gregor.'
L o p e t iu m , h ic , hanc opinionem cum
■Villalobos defendit, Sc in punfto iuris
cam veriorem cfle agnofcic D D . loa.
á Qa&'ú\o.quotidianar.fontrouerfiar.Hb.
z.capi t. i. numer. 6 y .a p u d q u o s alios
laudatos pro hac opinione inuenics.
Contrariam opinloncm/'cilicct ce^
M
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
mittatur.
21
25
2.'4
%)
z'6
27
28
49
L
Interpellatio debet Jie r i congruo lo­
co, f f tempore.
Interpellatio a i per f nam eius, cui
fit ,v e l fl non reperiatur ad domum
fie r i debet.
Interpellatio extra ludicialisfieripo
t efi in die feriato.
Interpellaffifidicat a B o r ,f f reus ne­
get,cui potius eredtnelum ejl.
Probandi onus incumbit et, q-ui alle­
gat contra ea,qtta communiter acci­
derefo l ent.
Intereffe quanti plu ri mi petens,diem
interpellationis fa B a probare delet.
Interpellationis extrahiiicialis ef- '
fetkts.
M o ra non eommittitur fla t im ft B *
inlepelLitione, fed pojl aliquod tem­
pus arbitrio iudieis.
O S S X .
IU I.
p o r e m ora: c o n im if la : p e r c x tr a iu fli- .
cialcm iiite rp clia d o n cm , x ftim a tio h e m c fle f a c i e d a m , n u l l a f a £ l a d iftin c t i o n c a n c o n t r a f t u s ficitriffii in ris, v e l
b o n x f i d e i ,r e n e n t , G r e g o r - L o p e t i u s ,
}r.c ,ff inglof.áf.L 1 8 . titul. 1 1 . infra, cbf.
V id e A d d ic.E t adde G lo l.v e r b .« ;w p :-
tiium efietfinl .v in u m .z z .fffi cert. petat.
Sc G 1-of. vcxb.acciperet,in lfin .ff.d etriti.
Bavc.num .z-ff 3. IxCl.inpri/tcipio, f f n. ’
I y.Bolog. num. 4 2 .
58. C u r t. luni.
numer. 15.Paul..Caftrenf.wawrw. 20-. A lex. Zafi. Cagnol- Sc coinuniter D o c ­
tores,/» d iB .l.v in u m , lacob. M cn o ch .
de arhit.cafit,zzo.inum .z8.\o{t'fi\, M a(card.deprobat.concliifi 9 34.
3 y. ©*•
concluf. lo y i.fiu m c r .10 . H é c t o r . Felic?
in traciat .defocietat .capit .í¿f. numer. 8.
f f 9 B art.Cafan , m eonfuet. Burg. rubr}
4.§.2 .verf.ferafuffifatnm njnterpeU at.
num er.y.vbi fex cafus r e f e r t , in quibus
iudicialis interpellatio eft neceflaria,
'H ciC vd.M axcicoU vA riar.refolut.lib.zi
capit, tq. numer. 4. V ic e n t . C arrot- tn
traBat. de depofito. \ . p.7rt. titul de cu'p.t
depofitary,num.A) f j l .mibi. 9 1 . Sigifm .
Sczc.dccom m er.^. 1 . qufil- 7. part. 2.
ampliat.8.numer. 10 6 . f f 1 0 7 . cum alys,
& :c x noftiis lo aiv). G \iticn .d eiu ra m ,
T
c«n-
B
A dd. AnñT&Ref. C I. II11. L .V I TI.tt. I .P.v? 1
4
confirm A .part. capit. [6 . m m c r j-S c da
iu re noftio R e g io etiam traniit cum
p a G aipar.R od rig. deaán, reddit.
qua/lion.ym tm er.y.Q oW xnfcyin pragágricol.lib r .y capit.4»nftmer. lo . D o n u
J.oa. á Caftill. quotidianar.controuerjiar»
d iB .lib r.z .c a p it.i. numer. e^^ivbiinnu*
iwiy-ey/ffyfw.dutumcileprofitecut cotcia hanc communCm obcmcre,6¿ e a m
i.equitur Pecn B a r b o f . , l o . z .
par,n.\o.ff'folnt.m atrim . G rzc.reg. 1 1 8.
.
D cc iata primó hanc opinionem
procedere quando intercíTe, quod pe­
titur d e b e tu r iu ic a d io n is , vcloblga»
tionisjnó veró íl officio iudicis debcayu fjq u ia tuc Utis coteftatio eft ncccffa ria a d conftitucndum debitorem irt
inora.Lopez.i»^/.4./. i8 . tit. 1 1 . infra
bac part .vh\ vide Addic. Bart. in l . f i ese
legat i caufa, adfinem ,40 Ibi, Alex.». G.ffi
de vefb.o blig.iácm Barc. in l.fidepofita.
4.nui.v.\o. CfefpoTÍr.Marc.Anc.Baucr.
in titul.de mora, i .part .numer. 1 9. loatin.
G u t i e r r . capit, yé. numer.9. vbi
dicit comunem, 6c plures allegat H c r
CwI.M.i rcfcot. diB,capit, 1 1 4 . numer. y,
B d i f . C aían ./» confuetud.hwxg in rub.4.
^.23 fu p . verjfsrafuffifam ent. interpelle .S \^ \in \.S c z c .in d ic i amptiation.2tn.
10 8 . C0 109 , C a r d in .D . T u fc h . p ra B .
(onclufverb.rnora.conclif. 3 7 5 . num-zz*
40verb.interefic,conduf.z9%. nurner.z i*
40 i t -Tofep b. M a fc zxá.diB. conci. 93 4,
numer. 3 9. 4¡'* eoncluf. x o j i . num. i y.Si
eft r a t io , quia cCi nafcitura fic a d i o e x
officio ipdicis,a indice poftulari,&; imp e c r a rid c b c t, qui p a r r c m c o g a f hoc
f a c e r e , * : ideó cftn e ce flaria interpel­
latio indicis. Vc traduRt/J/pra citati*
- InteUige tam e n d e officio iudicis
nobili, 61: non m e r c e n a r io ,q u ia iftud
dcfcruic a d io n i.R o m .1./» /. i .ff, dearb.
n.z r.Alex./» ^^/Aad Barc./?/Aci/pq/lithjfem.n. i .apojiilla.ff. de damno in fs B o ,
M .ir .A n to n .B a u e i.» .i9 . H crcu l. M a ­
re f. »a»»f ?*.('.&: Sigifm. Scac. 'ubifuprd.
C on trarin m dicit D c c im inleg. vinu ;»
ntimer, 14. in verf. 40 retenta eonclujiont.
f f f . (ch.petat, vbi tradit non dcbcri iu­
re adio.ris>quando officio iudicis, (rue
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
\-
nob¡l),fiuc m e rc e n a rio d e b e c u r, q u ia
licet m erccn ilriu m dcferu iat a d i o n i,
intelligitur quoad principale, nó quo*
ad inccreflc. E t omnes D o d o r e s
pliciter, k abfqué p r x d i d a d if t i n d i o n eloq u u n tu r, k dicunt in te re ile non
deberi folui,qúandó‘ officio iudicis d e ­
b e t u r , nifi mora fit p t r litis concefta-5
tionem ,vcconftar c y fu p r. t ra d itis, S£
declarat C a r d .D .T u fc h . vb ifu p r. con-*.
tluf.-^y yn u m er.z 6.40 d iB .concluf. 2 9 8 ,
num.% 3. quod á u tt m dicatur officium
n o b ile ,
m ercenarium , v i d c j a p u J
B a r t./ » l. I.num. t z f f . d e iu rif. omnium»
i iudic.40 in l . f i depofita. 4, d numer. z. C*
depojiti, Sigifm .Scac. in traéi.áe c5mer-¡
t p . § . i . quajlion.y.part. 5. ampliat. 82*.'
-numer.z9%. k 1 9 9 - 6 ' in traétat. de iud»
tauf.lib.\.capit.6 2 .numer. i . infin. k a n
fi6 duplex,vel trip le x ,v id e H ie ro n y m *
GtuAMpratiB.copimUn. contra lommun»
1 . tom.quafi.40. & A d d itaad Glof, 6 .1»
tit. 1 1 . infra hac part.
E x quibus fequitur in cafu huius Ic»
gis interpellationem extra iudicialcni
nonfufficcrc
litis contcftationcm
ncceflariam efle, k á littera noftrx le­
gis non eflc recedendum , cam ex ra­
tionibus traditis á D o d o rib u s fu p ra
laudatis 1 quam cx t o , quód in tere ile
hic non debetur iure a d io n is ,v e l obli­
gationis,fed officio iudicis.
'
E x tra G lo fq iix r o prim ó ,án Vna fuffid
c iat,vcl plurcs interpellationes e xtra*
judiciales rcquiiantur ad coiiftiriiendft
debitorem m mora, v id c G l o f Bart*
inleg. mora . in prin. ff.d e vfur» 4 r inleg»
T itia Seio.^.vfüras.ff.deleg.z.40 in l. qui
Roma. §. quo baredes, numer. 2. Arctiii*
1 .»oía¿.lafl .».9. Alue r . ». 2 i .ff. de verb»
eblig. vbi vnam interpellationem fuffic c r c tradunti k hanc d o d iin a m com*
Jnunem dixit ¥ e\in ,in e.eeclitteris,num»
2 díí-o»í/?/í. Andr. T iraquell. derstraB»
linag.§, 9.g lo f.y n u m .z i. l a c o b .M e n a ch. de arbit.cent.^ .llb.z.iafu i z ó . ff.29.’
cum a/^/.Gracian. V bifup.T \i(c\\.lit.I»
conci. 3 i 6. C a f m ./« eonfuttud.Burg.ruh
4 - § - i 8 ./» U x fuper v e r f fe ra f u f f i f a mtnt»
Hi.ni!, 1 1 . C a c h e r . decif. Z l . inprineip»
N
Petr»
Add.Afin;6cRer.G:iiiix.vnLtt.i.pv?
pi
| >
I
I' ' I
9
id-
IO
II
IL;
iz
a
de depffito, titulo de culpa depojitary, ntf l f i m r a , lo . i.part- m m er.46 foHmihi. 9 3 .H e rcu l. M a re fc o c .
mer»9.¿ y iO j/fo lu t.m a h \Y iccn t. C a r vartar.refolut. libr.zTcapit. 1 Z4. numer.:
tot.;» traBat.de oblat-nfiart. qitajl.6.mi
r z .v b i teftatur de communi,
pro ea:
m (r.).£H m altjs,foLm ibi.)y6.D . loann.
alios authores ,
o d o fundam enta
á C aftillo , qtfotidianar.. tontrouerfiar.
,a ífe r t . N ic o l. G en u a. in t r a B .d e verb .
lib.i-capit. i.««wi?».6i.H.crcul.Matcf.
enuntiat mis.Hbr.z. q u a fi.iB . d num. 19 ,
variar.refolut.Hbr.Zy capit, íza.ñum er.
C o n tra ria m opinionem tenuíc C y ­
j..vbi dicic c ó m u n e m ,, N icol. Gcnua^. t j
nus,;»
l.in minorum. C .in quibus cdufis irt
á Paí'er.mfríiiííííí. deverb.tnunciat.lib.Zí
integr.rejlit.nonejliieceff. 8¿ cu m feq u ú quaji A 9-vbi laté de hac qiixftione agit,
tur C u m an u s,;» d iB .l.fi quis mihi bona..
& d e intetpret ationc d iB a le g .fi mora,
%.iuffiim,num. 16 . f f . de acquirend.bxread quam í'eptctn intellcdus tradic.
ífií. Aiucr. in l. qu o i te.ff. f i cert. petat,
D o d .A n c ó n . Pichard. in difputat. de
verf. vide in contraiitione, 3 ¿ B o log. tbi,
mora , numer. 46.
yz. vbi tradit hác
num .)B.8¿ laíl'.fib icon cratiu s,;»/.yír x
doólrinam procedere, quadó interpel­
legati cauft,numer. 1 6.ff. de verb.ob.iigat.
latio fic prxí'enci;tfocus veró fi abfen¿ y in d iB .l.fi quis mihi bona.^.primó, im ti fiei e c , nam tune duplicem in terp e l­
rr.er.x 1. i n p u n d o iuris hanc v e r io r e m
lationem lequiri teftatur, ó<: d o d é , 8c
d ic it , 3¿; B o lo g ,;» /.•£>;»«»;,wa»7ífr. 4 ).ff.
cppipfé dc hac quxftione d iflé r ic , 36
f
i cert .petat .\ok .p\\.M o íczt .de pro batióconctarij!, fati5facit,apud quem ,&¿fup.
nibus,concluf \ 0 7 1 .numer. z ó.Iaco b .M c
relatos alios plures laudaros inueiiies.
nochi.£/f arbit.iudic.centuria, ijyCaf 2.461.
Amplia e a , q u x d i d a tune de in te r­
v b i alios a u thoies, ¿¿fundam en ta hu­
pellatione,ad oblationem ,S¿ protefta*
ius opinionis refert. N icol. G e i lua. v tionem ;nam cafu,in quo vna interpel­
biftipr.nu m er.4. vbi duodecim funda­
latio fufficit,vna etiam oblatio, 3¿ prom enta tradic, ¿y in numer. 3 5. e as co n ­
teftatio eft fufficiens:&: quia D o d o r e s
fimul de his loquuntur. V ic é t. C a r r o t.
I 4 ciliare conatur , f dicens prim .im opi­
nionem procedere , quando d e b ito r ,
vbtfu prd, numer. y .apud quem, 3¿ apud
c u i á c r e d i t o r e f a d a f u i t denuntiatio,
B a rrh o l.C a fa n .f vide multos cafus, iu
crat talis perfona,quarn propter rcuequibus pintes in terp ellation es, obla­
rentiam ,aut tim orem iuftum cneditor
tiones ,
proteftatíones n e ce lla rix
funt. ."VlTutch. litter. I . concluf ) z 6 .
p o t u i t , ¿¿ debuit tim ere , ¿¿ idiro ali­
Q u arofecu n dó,vtru m cx interpel­
tér denuntiare non poteracifccundam
v e t ó quádó debitor erat talis, cu i abf­
latione , q u x verbis enuntiatiuis fit,
debitor in mota confticuatur? vt ppta
que timore expreíTéheri p o t i x a t .de­
nuntiatio.
cum creditor dicic debitori fuo, ego
nraltum indigeo p e cu n ia, quam mihi t y
Sed licét bi^c in foro fori p ro c e d a t,
debes. Inq u a quxftione partem affittam en inforo poli, prima opir.iioabinratiuam , fcilicéc quóp debitor his
que dubio eft ten e n d a, quia eo liu ie cy c i bis interpellatus cóftituatur in mo­
tiam fig n a , e g e ft a s , vel rcuerc.ntiali,s
ra, fi non foluit, ícquuntur Bart. in j.f i
metus creditoris pro interpellatione
quis mihi bona.§. 1 .nnmer. I .ff. de acquir.
fufficiunt ad coiifticucndum d e b ito re
hareiitat. Paul. Cattrciif. ibi in. §. fed
in m o r a , vccradunt R ic a r d . inquart.
quid, numer y.Im ol.«»?»ír.4,Albet.«afentent. d iB in B , )S . articul. y. quafi. r.
TOfr.io.vbi hanc magis com muncm di
D .T h o m .z . z .^«4^.3 ).infine,\.aYticuL
cit, At crin numer. 1 1 .laíl ;’» l.vinum ,nu
A n g e l.Claua. verb. mora. §- i . lo fe p h .
mer.i y ffficert-petat. Puipur. num .) 3.
M.oicoK.h.concluf.9)4.numer. i¡6. G a fp ,
cumfquentikus.Xycz.numer. r 3. ibidem,
R o d rig .d eann.reddit. lib r, 3 .quafi. y .»«nouiisimé Andiea, Kohl.
m er,)z. N icol. G e n u , vb i fu p . num. 39.
).numer. i ) ic c n z .C o tt.in tra B . í 6 A n veró pedente term ino,¿¿ ante m o­
ram
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
Add.Añn:scReCClJIILL.VITLtt.LP.v: 74
>7
AS
ratn debícor teneatur in diébo foro po­
ris , v t declarant Barc. Paul. Socin* 6c
li ad ínter efle? V ide M e xiam ,/» pragm*
Ploc.quos refere, & fequitur M u ñ o z a
taxís panisgontluf.x .«awíw.73 .G afpar,
F fc o b a t, deratiecint/s, cap.iy. num. z j»
R o d r ig .¿ í .«»». rfddit. ¡il/.)-qu a fi.).fíií*
Q a !d \n .D .’T\\{cb.praBicarnm,cQntluf»
trier. ) ) • & 34- qui ncgaciuam vetara
littera I.conclufi)z4,n. 7. M a r i. Giurb*
efle tradunt, aliquibus eafibus e x c e ­
d e c if.ii4 .n . ) . f f 6 . v b ip Iu ic sr e fe r e ?
ptis , quos in m m . i y. referr R o d o ric . AZ
E t de q u x ftio n e , án in mora, in qua
Queritur .3. quid de e a interpella­
v t quis per litis cóteftationc cóftituatione,qua: verbis dcpr^catiuisfitJvide
tur,defignatio lo c ifie r id c b e a c , fie ft
Gutcierr. de iur.tmeto confirmat, i .p a r.
in creditoris arbitrio loci eicsftio. V i ­
ca p it.)6. num. 8. v b id eb icoicm per eá
de M o n t .á C u c b .¿ í « / 6 .» .2 i ? f K )feq»
in mora confticui tradic. ¿ ¿ T u f e h //#?
v b i plures re fe re ,
tradic quód fi lí*
ter.I. concluf.zxOf.nurn.
bcllus eft generalis,á¿obrcurus,&: rcus
Quxricuc .4. q u id fld e b iro rfe m c l
Opponit de generalitate libelJi) Sc dó
fuic in mora cóftitutus, Sc. poft aliquod
eius übícuritaceante litis cóteftaciotemporis fpatiura iccrum interpella­
n em ,vcl in ipfa litis conrcftationefditur,vtrum prima mora fie purgata, v c l
cendo pofsita prout ponñtur,&: narra»»,
potius mora geminara dicatur ? S¿ p e r
tap ro u t narrantur i aut vera non eíTe
fecuiidamintcrpcllationé primam m o
credo,aut vera non funt,raluis iuribus,
ram purgan dixic B art. in leg .Aemilius
6¿ delfenfionibusfuis lo c o , & tem po­
largianiis,vtrfex quo nota{per illu m ,ttxi
re deducendis) mora non com m ittitur:
Jfid s rninortb.c^víCixn alij {'equúcur.jtCó*
Secus v ero fi reus conuencus poft litis
contcftationem de obfcuritatc,vcl ge*
trarium ícilicéc per talem fecundam
neralicate libelli exccperit,q u em vidtí
inccrpellationcm m o ram n o n e fle pur
D c b e t etiá ficri cógruo lo c o ,& cem*
g a t a m , fed potius g e m in a ta m , tuetur
Vieenc.CarroCí/»íwaí?aí. de depofito,!»
p o r e , L m ora.jfide v ju r is , iuxta decía*
tion cm Bartol./»/ cumfiliusfamilas.^*
part.tit til.di culpa depofitarj, numer. 4 9.
fin-iium er.z.ff.de verb: obl/gat. quam có*
fo l.m ih i 9 5.quem vidc;¿¿ diétum Bart.
m uniter receptám effe afl'etit Erna*
reprchcndifle laflbnem,teftatur Bart*
nuel
S u a r c z , infuo thefau. corr/mun.ópiC aí'a n./« confuetud-Burg. rubric.4.§.iS»
nio, verb. mora. »«»j.2I y.Bald./»l.item
in text.fuper verffera fufiffemmtnt. num*
iUa,colum. 1 .in prncipio.ff. de confi.pectm»
8.verf.tertio lim ita , Sc cum etiam im ­
V i c en c. C a rro t. / » traBat.de d epofito. ti*
pugnar HcrcuLMarefc./Zé. 2.
tul.de culpa depofitarj, num. 4 7 . vbi c x
í . 2 4 . » . i o . f f I i.Tuí'ch.t'é/yííp.».34.
Baldo in lo'co proxim e citato tradjc,
Interpellatio etiam debec ficri fequód interpellatio debec fieri ad per*
CtmdumftilumcuriXj vbi fic, Sc debet
fonam eius,cui fit; & fi ¡s non reperia­
continere d ie m , in qua vult folutioné
íec ip c ic,& : Ipecificare lo c u m , & locú
tur,ad domum ipfius,Scephan.Gratiá*
difceptatsen.forenf z. tQm.c.z4).nut»i y?
loci vbi fieiid cb et, Sc proteilacionem
quód alias teneatur debitor ad daña,
eum alijs, vbi tradic quód interpellatio
non debec ficri tem pore, quo ducebat
interefl'e quanti plurimi * de quo vi­
v x o re m , vel fepelíebac defuriólum*
dc lofeph. M aícard .¿í probationibus
nec ¡ncra noucm dies luólusjvel quan*
e}uf.9)4num er. 3 8 . M a t t h . d c Áfflitf.
do audiebat mill'am.&: vidc Addic. mdecif. 5 1 6.»«wfW.4.5¿/¿/,Caelár Vrfil./»
fr a .a d Giofl'. fin leg fin . huius tit.
annotatione.numer.4.\\3x tradic ad confInterpcHatioaurem e x tia iu d itia lis
ticuendum debitorem fruméti in rnó- 24
poteft ficri iñ dic feriató, ctiam irt b.ol a oportGts creditorem ireGumfacci
paracú .ad domum d e b ito ris ; quod í r norem D e i ,q u i a n o n c f t a £ l u s i ú d k i a tellígc , vbi cx natura concraélus, vcl
lis.GuidiPap.¿íc//T215. B. 4. T ufch. n i
4 1 . vb i fu p ra ,
ex p u do debitor nó efl'et obligatus ad
portandum illud ad domum crsditqS f d quidíicotitcndant e.t\ Inuiccm
N b
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
^
«acor
Add. A
2,7
S Ref. C . I I I I . L . V i l I .tt. I . P v:
attenditur p r x d i d x pr^fiimptíoní,fed
a d o r , 5£ ’r e u s , quia dicit a d o r inrcrrequiritur
p rxciílu ,
exprcfla probapelhtfl’c .rcus veró íiegac,cüi magis crc
cioné pr.xCefsiíl'ervtlaté cópiobauimus
dédnmcft? 5¿ q u ó d a d o r i m agis crcdft
in fra in A d d i r , /. i o. in fra hoc tit.
tur,'S¿ reoncganti incumbat oiuis pro)k hanc d o d rin a m inm ateriaq u aiicí
bandiconcrariújdocuic Romanus
píurimi ica inrOlligít Gagnoh/«/.w»*?,
g u U r i, 42 2. prxíum ptío ciiím eft pro
m m er. z x .ff- f i cert. petat. k eum rct
a d o re , quód rcú intcrpcllauití ná hoc
fert,& : requiturNícol,Pino!et)i»arf¿;#.
cómuniter a c c id it , v t \nc\\i\ttex,fingí/ad Rom anum ivbifuprd. M a fc a r d .-//pV.
h ris , in l. fidei com m ifsijnprincipio, tbi
tamctji non facile euentre pofsit, v t mora 1 8 ?U4m.6.Dc cíFedu huius interpellatio­
nis excraiudicialis V i d e M afcard. ibi,
non precedente perneniatur ad ittdicem j f .
numer 1 . ^ . 2 ¿ “ in A d d .a d G lo f/ r e 8.
dc vfuris-. Vbi nocat Bart./«principio,
titu l.4. in fra bac part.
n'
quiain communiter accidentibus onus
F a d a enim interpellatione non ftaprobandi cransfcrrur in n c g átem .G lo f. 1 9
tím debitor in mora c o r.llitu itu r, fcd
ordinaria in leg. ñeque natales. C. de nronccellé e f t , quód tranfeat tcm pus ali­
kation. N icol. EutxZxd. in loco d com­
quod arbitrio iudicis , frarí. in leg f i ex
muniter accidentibus, 104. numer. 6. v legati ,
ibi. D D .m a x im c laíf. ww/w.
bi alios allegat. &. Rom anu m fequuny ffd e v e r h o r oblig.C\\. notabilis verb .
tur Felín. in. c. nouit, de iudicijs, in v lt imis ve rb is, k licéc ibi cogitandum re­
reJiitui,ÍH l.Aemilius ff. de minoribus,
liquit cum feq u itu r, tn capit. quoniam,
fingularem dixic Bald./»cap. i.t n p r in ,
de probation num .i y.B avb at.í» capit. Jt
de nouaforma fidelitatis. R i p . in leg. in­
quis Epifcopus,col .z.dc probationM aiíú»
fu lam ,numer. 3 y.vbi bzvt.num er.y A n ’
qui valde commendat inleg. i .inprin.
gcX.inrepetitione , » aw .yo. Alciac.»«w.
Oítmer.ty.
in.^ fiq u is dicatur,numer.
f
I y .Iac o b .N ige r. numer.ioo.ff.de verb.
^ i . & i n l. pat re, vel m sritofub num.44»
obligat.O fa c h .C z c h .d e c ifji.n u m . yo.
'Stcphzn.G rztiiín.difcept.forenf. r. tom.
ff.d e quajlion,Y'\cc.rxt'Qxxxoz.intraBat, '
de depofito i .part.titul. de culpa depofita eapit.4z.num er.^y
36 .V ice n r.C ar-.
roe./» traBat-de depofit. i . part. titul, de
ry,«.y \ .fo l. m ihi 9 y- lofeph.M alcard .
ieprobat. eoncluf. 9 1 6 -n. 3 .vide Paz. in.
culpadepojitary,numer. 4 2 f o l . mibi. 94.
p rax i. z,tepore.\.t 9m .i.p a rn .^ vbi hác
v b i plures laudat. Ec hanc d o d rin a m
opinionem retulic, 5<:concrariá in puccom m unem elle ccftantur la c o b .M c to iuris eílé vcram tradic,videlicét no
n o c h .d earbitr.cafu. 3 6. lib r.z . ccntur. r.
prxfummi interpellatione nifi probe*
E m an u el Suarez , in tbefauro recept.
turiqu iarcfu ltarctm ag n ain iqu icaso.
fentent.verh. mora, numer. 2 16 .C a rd in .
ncrando rcum ad probandam negatiD o m .T n ích .p ra B .co n c h f.lít.I.eo n d u f.
uam :vbi iuribus, k audoritatibus c 5 ^ ty n u m . 2. Ec talis.tcrminus arbitrio
probat. Sed cócor J a has opiniones c x
iudicis eft ftatu e n d u s.Iaco b .M cn o ch .
M a f c a r d . , p r i m a i n procede­
v b i fu p rd ,n u m .í- Alia de interpellatio­
r e,quádó vocacus in iudicio negar de­
n e , & mora V ide in Additione G olf.
bitum; fccúdá quandó fatecurdcbitu,
1 .1.2 .tit. 1 4 ,in ffa hac p a rt, D c xftim at & quádo agítur de xftíniatíone quau
tlone quanci p lu rim i,, k c a f js , in
tiplutim i facienda rcfp cd u c e r ti, k
quibus debeatur, vide Addit. ad G Io E
determinati tenjporis j nam cune non
f i n . leg. ro. infra boe titul.
LEY
"A B n t V L . C O D I C . d e N O N
S V M M ' A
*
"C X eep tio non numerata pecunia
'fauore,
priuiltgio debitoris
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
IX .
NVM E R A T A PECVNIA'.
R I V M.
eJíinduBa.
Exceptio non numerata petunia cHp eíip
A d d it.A
n n . S t e f . G . l X 'I X . t t . I . P iV .
petit debitoribus, quijpefutuiU*
merationiS cantiones de recepaciunt, quamfi opponant intrcñtnium , liberantur , f i creditor *m
numerationem no probet,remue.
Etdn hac exceptio fitfauorabs
Exceptio non numeratapecutcS*
petitfide'iuJfQri,ndm cabaret reton
f
■í
7
S
p
'fi t
f
jz
*1)
^4
perfona.
Am plia , etfi debitor contradi, Ó*
confiteatur recepijfe ad numer pe*
cuniam.
Exceptio pradiBa dn jfueriini*
ta iure dsgeflorum.
Exceptiononnumerata pceue in
mutuo pecunia, ¿y aliarü rer> la­
cum babet.
Exceptio non numerata pecut ta*
tum babejlocum in mutut comBu,
¿ y no numerata dotis.
Contrarium.
Exceptio non numerata pecua in*
trabiénnitím d debitoribus pofítá
in mutuo, ¿y in contratiu des in­
tra tempus ipfi a f signatum .ransfe rt oniit probandi in ereditem-. irp
alijs veró eontraBibus, ¿yfipfilacusfit,pradiBu (ffeciü non opatur,
Exceptio non numerat a pectia nori
itpetit commodatario, quia oBen*
tationempetiuit commodatrt.
Item nec depofitario, etfipecniade*
pofltafint ad numerum.
Exceptio non numerat a pecn{a,feii
rei non tradit af i opponat? in al ja
eontraBibus intra trigint dies,dn
diBum effeBum operetur ¿y ontit
probandi in aduerftrium tcisferati
dua cBraria referuntur,¿¡affirma*
tinam eJfe communiorem traitur,n9*
gatiuam veró iuri conformytem.
Exceptio nonnumerata peunia da^
bit a competit creditori i qiamf i iri*
tra triginta dies opponat,iehitor te­
netur real em numerat k ú probare]
A poclia,in qua creditor confiteturf t
tecepiffe debitum,non liberal debito­
rem d debita ,fed ab onere probandi
lapfis triginta diebus.
Creditor B ji cjftt quis tx alia catip^
tJ
16
I7
Í®
/ a , quam ex mutno,prad:Ban: exr
ceptionem opponere poterit.
Creditor dn admittatur,f i h audia­
tur opponens diBam exceptioni trd*
faBistriginta diebus-.referuturduri
opiniones.
Quando creditcr liberat dcbitoreny,
peY paBum ,vel acceptilationi,prad iB a exceptioni non efi locus in­
tra triginta dies. Secus f i per tofefi
fionem de recepto, q u x ipfi intra tri\
ginta dies nonpraiudicat,¿y pofi,licit aduerfus tpfam pofsit excipere,
neratur onere probandi.
Creditor aduerfus fuam e’dfefsionem
de receptione depofiti t*on admitti­
tur excipiendo,ad boc vt onusprobadt in aduerfarium transferat.
Iter/i procuratorfifci,feufifcus tonfid
tentesfe rtctpijfepecunias ab exatlo*
re tributorum exaBas.fibipraiudicat. Idem in priuato confitente
recepijfe petunias d fuo procuratore.
exaBaSi
Idem in procuratore fifci cifitentefi
rtcepifis pretia reru fifci veditarui
Confefsioprocuratoris de recepto drt
40
noceat domino, refertur affirrr.atiuai
Regulariter confefsio procuratorii
ZI
nocet domino,remifsiui.
Referturnegatiua: ¿y corfefsioneni
il
tutoris, feii tuiufuis admmijiratoris, ¿y executoris teBamentinori
nocere domino traditur,¿y fequitur.
i 5 Domino perpetuo eompctit exetpiio
nonnumerata pecunia aduerfus cott
fefsionem procuratoris.
14 Amplia,¿y(t mandatum fit datum ad
quietandum,exigendum,¿y ad exat\ •
tdmpecuniam confitendum.
CBraria refertur, ¿y refutatur, ibi.
Donationem facere tutori, nec cui\
'4 5
uis adminiBrateripermittitur, re*
•mifsiue,
Confefsio riecefidriaproturatoris
minopraiudicat,¿yquandóinttf, uf*
nit iudicis decretum.cum n-fe’-quentt
g i Sed quidfi tanquam u fiii i.uret , ¿ y
quandofponte iit cum ad,'„trfi.Tio a4
ittditium ad iurasd*' m,
i9
-
VI’
5
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
17
G oni
■Addit:A'rifi:& RenGX.ix:tt.i.PT:
■3,7
Cenftfm procuratoris nocct domino,
J i in miniato dominus hirajjctfe ra­
tum habiturum quidquid procura*
torgefsijfet.
a % Item quandd úonJlAt dt vera numerac­
tione , v t l j i a iitñ a effent verba ve­
ram numerationem denotantia: f f
Jtutiiis effe,quod debitores foluant tu­
toribus feu quibufuisadtninijiratori­
bus mpreefentia tejlium, f f tabellio­
nis, qui de vera numeratione attejll-^
tur,vt fint tuti.
%9 Itemfi in mandato adefiet paBum re­
cipiendi , exigendi, f f paBum Ih
berandi,ff componendi,fcilicet m adatiícumlibera.Interpr¿etatio,zex.
fum , non efilocús'exCeptioni non nafi
merati debiti,
■■ Conftfsio creditoris de recepta pecu­
nia dfideiujfort dn fufficiat, v t f i ­
deiujfor conuenire pofsit debitorem
prineipalé-.dua opiniones contraria
referuntur, f f dffirmatiua fequitur^.
fi) Fideiufior dn ante lapfum triginta
dierupofsit agere-, referiiturdua opi­
niones. Etan cx-céptiorilHo numera­
ta folutionis pofi triginta di&sjpofsit
apponere.
'p Refertur traditum , a b H c r i n g .
a i euitandas controuerfias,videlicet
'■ quodfideiujfor cancelletfcripturam,
feii eamfibi tradi petat.
5 fideiu jfor mortuo creditore nondurn
' traditafibi apocha poteritfolutione
tefiibus probare. E t erit pro,bataji
debitor detulerit ipfi iuramentu vo ­
luntarium fe u iudicial e , f f ipfefol uijfe declárajjet.
;
'g 6 Bi an pofsitfideiufior pet ere,fifemidene probauit, ( b i iur amentumf u - <
detorium deferri.
7 iiddofideiufior efi mercator hofiá^opi
tonis, f f in libro rationisfe prode\toreprincipalifoluifiefcripfijfet,ff
a efie iur afi'et,dn probeturfolutio».
lercatorutn libri datU) f f accepta
hirientes,dn probationifadant adtrfuseum, contra qui producuntur
«m iuramentoproducetis.remifsiue
ionfefsiofideiifihris afferentisfe pra
diitorefol uifii,dn probet,ibi.
"3S DutOri principali dn profsit apoehinfauorifideiufiorisfaBad ere*
dtoré,aut é contra.
in lX uciiis.§. cucclxj f£ de admi*
nift.tutor remifsiue.
f)0
■51
Limitatur in habente mandatum d
lege cum libera , f f in rebus magni
preeiudicj.
Cofefsioproturatorisfeu apocha qua
do noceatfifco. E t quidfi(itfolut do,
ant m n .Et quid fiJitfuper receptio­
ne prety rerum veditarum, aut tri­
butorum. E t quid de iure regio, f f
■communi. E t quidfidebitores anno»
tatífuntiniamera,aut non.Et qud­
do admittatur diéia exceptio no nu­
merata fiecuni<e,autnd.Et dn resfifValespofsint Vedi habitafide de pre­
tio, aut non. E t quid in rebus mino­
ris.Thefautarif u t obligati iure nof­
tro habere librum, f f ibi quod reci­
piunt annotare.
S i in libris Camera feu thefaury ani
n otata fit cdutio de recepto, licét de­
bitor apocha non habeat aduerfus ip-
A D D I T I O
d G lo f.i .Noca i . éx G lo f.¡11 faLiorem, & priuilegium debito­
ris hanc exception e cfle induc*
tam .vt tradunt D oelorcs in l f i ex cau­
tione. C . di non numerata pecunia. Fclin.
in capi t f i cautio num. 4 ) • defide infirurnR o t.G c n u e n .¿ íí/ i6 é » .2 .¿ h 3 .M a fc a r*
concluf, 69). numtr. i . A Coft. iri diB. l.f i
A
ex cautione,in verb feu no numerata pteu»
■nia,numer.4 .vh\ contra ailercntes háó
exceptione induiftam fuifle odi<? cre*
•■
■
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
1
G
L
O
S S
A E .
I.
ditorun, ideoque a debitoribus, ttoa
pofle nnaciaii yc etiam voluit Bart.
in l.cumie in rem vcrfoim m er. 1 .fil de v *
fu r . aic,)otius fuifle in d u d a m fa u o rc ,
S)C priuihgio debitoiii» quam odio ci cditotunijA: clTe fauorabiIem ,& non odiofan 7;&; idem tradit M eiich. defucefsion.cuat.lib.\.%.9.n \ 6 A l ratio huius
incrodnftionis fuit;nam fi^pifsime h o ­
mines tgentcs pecunijs confidunt dc
^rediCoribuSj quod pecunias mutuo flbi
Addit” Annr& ■Kef.'Cl.lX.IX.tF.i.P.v?
bidabuc,8¿cauciones de recepto facluc
fpe illius fucur? numerationis. E t ideo
fancitum eft b ic , vc liceat debitoribus
intra bienniu á tempore f a d x confefíionis opponere hanc exceptione non
nu m eratx p e c u n ix , & qüód tenentur
creditores probare numeratione,aliás
debitor liberatur, de quo lacé in Additíon.ad Q hLy.buiusleg.
Am plia primó hanc exception em
n o n n u m cratx pecu nix tanquam rei
coherente non perfo'nx com petere etiam fideiuftbrib./.faffí mandatori,C .de
pon numer.pecun. Angc). in %.idem iurisy
in jlit deexception.numer.i 3 .Gloí. in l. is
cuf.i y 40 /¿/.Bart.Bald.& D D . C . diél.
titu l.p e rte x .ib i, fcrád u n t vfqué adeó
procedere,quód concradicence debic o r e , k confitente pecuniam íibi fuiffe numeram,pra:dida exceptio detur;
loañ n .P etr. S u rd .d íí// 301.WWÍW.13.
Anton.W cxm g.deJideiuJfor.capit-zy.nu
mer.49.40 50.vbi anipliationem Glof.
refere. Stephan. G ratian. difceptat.fore n f.y tom. eapit. 497 - numer. 24. E t iri
««»2.25; tradic fi appareat poftéa fuif­
fe pecuniam num eratam p r x d i d a m
exception em tolli, feii aufferri íideiuidcm tradit H cúng.num er. 1 2 ;
vb ifu pr. k afsignac rationem , quia reconualefcit obligatio in prxiudiciuni
fideiuftbriS.
Concrouerfum autem eft,án h.x¿
e xceptio de iure digeftorum íuerit agnica,vc á luftinianoinuenta,/»/./« cotraélibus.C. de rtonnuníerat.pecun. 40 iri
titul.Injlit.de litterar.obligat.ác(\x\o v ide Acoft.i«d/íí?. l.J ie x cautione,inprin.
numer. 2, k H ieronym . Ceuall. praéli
concl. comm. eontracomrri. 2. torrt.quajl.
62 y. vbi duas comunes opiniones c6trariás r e f e r t , k afíirmatiuá fequicuc
cu A c u rf ini.n onjiguralitter. “¡¡y-ff-dt
aél. 40 obligat, k Acoft. vb i fu p rd . n.
1 . cradir # quód olim predicta e x c e p ­
tio retinebat fuam ordinariam natu­
ram, & vt perpetua, p ro b an d am eíTe
ítb excipicte.Sc Felic.de Solis,/» trdéi.
dc cénjib.likr. i .capit.i .numer. 1 1 . plures
cumulas tradic,6¿ cam nuncupat c o ra ;
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
7^
m u n cm .D . Ancón.Pichard./»pr/»f/p.
Injiitut.delitter.obligat.numer. \ 9 ís . N o t a fecundó e x C lo f.q u ó d e x c e p ­
tio non numerar? p e c u n ix , non folum
h a b e t locú in pecunia,fed etiam incófefsionc de recepto aliarú rerú ,q u x in
p ó d e t e , m e n f u r a cófiftiíc.Adde,rfx.
in l.in contracltbus.C.de non ntimerat.pefa » / a ,¿ “/¿/Bart.Bald.6¿com raun.D D t
Q \oUnl.prafens.C.deEpifcopis,40clertc.
A lcxaiii T re n tacin q . 4'ar/ara»7 refolut.
libr. 3 .titul.defolut ton. reful. zo. num. 1 2.
M anuel. Acoft. i n l . J i ex cautione. C.de
non numer.pecun-Pzx.MoWn.deiujlit. 40
iur.difput. 302 verf.áixifu pr.K cheW de
obhgati. iu jl.lib r. 8. d e v f u r .q u a jl.x .k
G lo íT .y.iffra hac.l.
N oca terció e x Glof. quód h x c e x ­
y
ceptio non m e r a tx p e cu n ix taucuni
h abet locum in contraéiu m u tu i,*: nó
numerar? d o t is ,d e quo v id c Addica
ad Glof.4./.53-f«M 5 ./»/l*.t,non veró in
alijs cótrad ib u s. vnde fi c x alia caufa#
quám muttii,quis cófiteatur recepiflc
pecunias, vel alias resincont?néc/,fibi
prxiudicat,6¿ecfi cóucntus hac c x c c p
cio n c m oppon at, non transfcc onuS
probandi in creditorem./, aduerf.^. 40
ibiglojf. verb.pracejferitjn verjic. v e l hic
f u i t conJeJfus,C. dtrion numerat, pecun,
k A dde Fclin. in capit.fi in cautione,n.
y 4 .v e rff a llit tertio,defidt inJlrum .A U x.
nurner. J y.
A rctin. colum. 6 1 . inleg;
folut. matrim. l á f l . /»/. legitima,m
*
‘ 6. infin. colum. 3.' ff. depáíiis 40 in l. i ;
Hum. %. prope fin . colum. 4. ff. de condiíl;
ex leg. Anxo- G o m c z . i.tórn.variar.vapl
6. tnfin. Manuel. Acoft;>/« ltg .fiex cau~
Íione,z. fa llen , nnmer. \ 0ctm alys,Ct i é
non numerat. pecun- D . Ferdinand.M éi
chac.defuceff. ereat. lib r . i» §. j» » ,2 7 .
v b i hác opinioném dicit cóm muncm j
& eam ooncraM anucI.Aéoftam inlóc»
in frá f/rá»í/o defendit Petr. V n col. in.
praB .ártis notariátufin tit. litteris ior»'trahiturobligatio,numer. y .d n l í . ton¡*
traB at. Roland. eonf 4. volum . 4. num.
l.A fft ic l. decif lo y . A le x a n d .T r c t t cacinq. variar, refolut. libr. 3.' titu l. áe
fo jlff. re fo l^ .z o i ^ m e r . zo. v e rf.p rm A ,
Addic:AmT.&ReCCl.IX.]X.tt.LP:v:?
Í
¿y verf.nonejt recedcndum.Qzráln. F racif.M an tic.d f íííf/í/;, C^* ambig.conuent,
x.tom IH/r.iB.tituLb.numer. 4 1 . C^rd.
D.Tulch./>r4£5iMr;;OT, conclnf. verb. ex*
ccptio.conduf. 4 1 8 . «ftw. 1 1 . D . Ancon.
Pichard./»
de litter. 0*
bligat.num. 3 i.B crcazo l.d i clauful. injir,
(■ a ifu l.ii.g lo j.i.n u m e r. 3 . D . Ludouic»
QALiw.eonf^ numer.OfZ. hanc dicit re­
ceptam opinione. E x T h eolog. Patr.
Lu douic.MoHn.ííí;iuJH tia.& iur difput,
) 0 z .v e r f d ixi fup. Pat. Rebell* ;/r obhg.
iuJiit.libr.B.de vfur. quaji. l . numer. 1.4,
qui etiam in confefsionedotis lim itan t, ¿6
vide A ddita,GloEy.wawir. i z.
Contrariam o p in io n e m , imo quód
h x c exceptio decut pro omni r c , qu 5
quisnon numctauic,velnon foluic cum
A z o n c , 5c Alucrico/j/i a G lo i’ laudatis
icquitur eciam Pecr. Dueñas , reguL
2 6o.ampliatione,6.c[\x[z pccu u ix verbu
latifsime accipitur ,1 .pecunia f f de v e rhoriim fgnifieatiom ,l.fin. C.de conflitut,
ptcun. c. toturn.i.quaji.).V ttz.K d o\j.íiñ
, canftitut.diali.i.tOTn.titiil. decbirograph,
¿y cedul .recog.inpraf. art.x. n. 3 4. M afc.
€4nf. 5 61.num. 44. Manuel Acoft. in v l*
tima quaji.repetit, l . f i t x cautione.C. dt
m n numer.ptcun. vbiiubtilitct eam de­
fendit,& publice diiputando dcfendiffe teftatur, & aigum enris in con traria
faciétibus refpondit.Scd in hacdificul
tatc con cludit, G lof. b ie , dicens hanc
exceptione in mutno,&: cofcfsioncdof»
lis.tantumlocum hcbarc, vc oiius p r o ­
bandi intra b.icnium in creditote traf­
feratur , ex toto titul. C. de noti numerat,
pecunia^ (ty ds..dote caut. non numer. In
alijs vero contradibus poftc opponi;
fed qui opponit debere cara probare.
V n d e Eq u is in inftrumeto cóíefl’as frc
c x caufa emptionis, conductionis, v e l
c x alio c o n tra d u reccpiile , e xce p ­
tionem rei non tradicq oppones illam
debet probare: ea p rx c ip u a ratione,
quia prontiorcs funt homines ad con*
iitendurn cx caufa m i t i i l, quám cx alijs contradibus. Et A d J c Per. R c b u f.
.vbipro)dme,memer. 3 5. R o d cric Suar.
ittl-pojl rem iu.iiiataja,in detlaralionelt*
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
¿is RegniypoJ l im itq u q fl. r . in c ip itte j^
■proeuidstia numer. 5S. á¿ ibi V ald e fiú »
A z c b ./» /.I .iit.zi.n.BO f.lib.^. rtcompHvbitradunt hac cxcc.prionc in alijs co*
tm d ib u s appellari rei non t r a d i t x : d c
q u a vide Addita, ad Glo(,/. 5i./,>. j./jg
fr a numer. ■&£. ad l. 1 7 . eiufdem tituli. l o T cp h .M afcaid.d/¿?.eonclnf.) 6 1.num er4 ó.Fcl in. cafit.fi cautio, numer. 54. defi*
deiujlrum ent.\k, Fcrnand. M c n c h . i *
ftffe fio n . creat, lib r . 1 . §. 9 . numer. 27»
F la n c rationem impugnat Scraphin*
deprtuiUg.iurampriuileg. 6 o .n . 2. d ic e * '
ca m d c m fpcra,(í¿ fa c iliia t c m ,q u x m iJicac incon fefsion c cx caufa m utui(da
quafit fr a egimus #«
2.)m ilita re
I n contcfsione fa d a in alia caufa,quan»
mucui, v t confrcens perducat ad finctn
fu am in tcn tio n e m .E t ipfc e x P a u l.d e
C a ftro ,fo»/? 5. aliam a d d u cit,d ice n s
ideo contra con fcfsioncm c x caufa mu,
tu i fa d a m intra biennium e x c e p t io n e
co m p e te re , quia ccdit ad obligandum
i c c ip c n c e m m u t u u m ,v e l dotem : 56
con tra confcfsioncm receptionis p r x *
t i j r c i v c n d it x ,v c l lo c a tx non com pe*
t e r e , quia tendit ad liberandum em p*
€orem ,vcl coiidudorcm,S¿ hanc GIoR
opinionem fcqu u tu sfu it A c o ft a ,in re*
petitione eiufdemlegis,injecundafallHia^
?
inprineip. ¿y in numer. i 4 .f c i li c c t n c ii
co m p e te re p rx d íd ú b cn c ficíu m coilm odataiio afferenti pecunias ipfi noii
1 0 fuille nu me tatas > ¿ y in numer. 4. A m ­
pliat indcpofiti c o n tra d u ,e tia m fi pe­
cunia dentur ad numerum, 56 dominiu
tranfcat in dcpofitarium,vbi c o n tra ria
opinionem refert , 8c c a m fequi vi­
tietur T re n tacin q . variarum refolutl
tit.de fohaionib. lib . ).refolut lo.num er.
x$-&c afsignat r a t io n e m , quia dcpcfi>
tarius obligatur ad tancuhdem in g e ­
ne re,ficut in mutuo,¿6 hoc fi non fa t e ­
tur fequerctLirjquod potius vcrbis,qu a
rebus lex impolita cffet. Sed ab o p i­
nione A c o ft x n ó e ft d ifc c d é d ú m ; nam
pro ca eft.íí.v*/»/. /« eontraBibus. §-fed
quonid. C.de non numerata pecunia, ¿6 iii
caufa mutui p t x d i d a e x c e p tio ad miffa fu ic , quia lo iiflr.e sp ro p te rn c c c fsitaccni
Add.Ann.8c Rcr.Cl.I.L.lX.tt.I.P.v.
II
12
77
doíftrinam Baldi,quam I/;V,GIof.rcfcrc
tatéiíecunixf^pcnUrñcTocóScécurúi*
P c rr.R é b n f. in d iB . tttul. de chirograpb.
ture numerationis l'pe accepiílc pecu­
f
f cedul.recogit articul. z .numer. 1 4 R o nias :¿£ e a m d e m opinionem defeudic
land, conf.4. numer. y v o lu m . 4. BercaV ctz.F z.xvax.in p ra x i,Papin.titul.defo r
7ül. declaufiilis,claufiil. ) u g lo f. i . n. y.
m alibeliU n aBionebypotheear.
loann.
Peer Fóc.incll.¿íp a B . nuptiaüb.
5 .incipit in depofito,num. 2. f f in A ddit,
clauful.4.glof. 1 8 .z-part numer. 16 . A n litter.B .in fin .M oxh in emporio vtriufq-,
tün.Go)r.CT.f*»p/7 6.;»/?». *. tom. H i c iur. tituL8.inprtm ifsis.m m . zy. &c piu­
lü u vm Ccuail.fOwwM». contra commun.
le s alij relati /»/wd in G lo f.7 .
q u ffi.)8 n 6 . f f y . f f qu<eíi.699 -nim .y.
•Sed controueiiüm c tlán , fi in alijs
é>*8. Stcph. G xatU n.inadditíon.adde*
contraftibus p rxcer mutuum h x c ex­
c if M arcbia 1 1 y numer, 18 ik n c o n .F a ceptio infra t.riginta dies apponatur,o*
be r. infuo co ttce, tttul- de non numeratá
ñus probandi transferatur in crcditopecunia,li'0.4 tit. zz.deffinition.x. y, f f y .
r c m X r i m a e í l afh rm atiu a,& e a m d c AfHiCfi decif. 9 4 .numer. z. R o c .G e n fcndir M atth.d e k íñ 'iA .in confiit.Neadecif. z6. n.zy.verfic.ftdrefponfum fuity
fo litJib .i.ru b ric.8 ó .n y f f in decif 1 0 ) .
A lexand.T xtntxcxnc^.variarum refohit.
motus cx doélrina Bald.óc e il G lo f finlib r.). titul. defolut. refolut. zo.num er.
gularls jn /. 1 .C .defaifa caufa adíeB.\’ bi
t 9 - v e r f. Ínter confefsionem,yhi tradic
pro ca refere te x .m l.in contraélib §.fu*
quod
ccnfcfsio de recepto fa£fa á c r e ­
fe rca te ris, quam fequicur A nt. G o m .
ditore ftatim ci non piijiudicat, ncc
varUruni refolutionum z. tom: capit. 6.
probat num eratione; fcci poft triginta
n. y.Ét tex.inl.generaliter.C .de non nu*
dies: at tamé cófeísioné fa£fam de re­
merata pecunia yxcñ tin xlt A fflid u s ad
cepto a debitore ftatim ipfi prxiudicócratlú cm p. 5¿ vcdit. quemfequútur
ca té ,B a r z decifsiont. i y. ».8. f f 9. M a . .
lo ícp ll.M alcatd . de probat cb n cu l.)6 i.
g o n .d íc ;/ Lucénf. z ). numer. l y . M arc.
n.\ 5 .D .M a r t .¿ í» « r . Ecclefiafi. citu r.x *
Anton.de kxxxit. decif. Ftrrarien f 54. ¿
cafu 5 1 1 6. Serapliin. depriuileg. iur.
numer. ).'vbi alios laudat,
vidé Addic.
fr m .60.n .z.kxnat.decij.Ferrar. )4 i n.z*
ad G lo f.2./. 1 1 .titíiL I z.infra.Cardinal*
N cgaciuá defendit Emanuel A ro fra
T íxlch .verb . exceptio.concluf. 4 Í 9 . » . l i
vh i fup. n. iz , in fin . vbi'aitverba Baldi
de forma prorcftádí íntra. 50. diCs ad*
Affiicfnm corruptc allegafl'e,dcccpueifus apochas con fe llatas,V id e G rc-,
tú q U£ tLi i (Te, cí^ l generaliter,non p roe c gor L o p c z .in l.6 ) .t it , 18 . p a r.). S cibi
dere in Tola caufa vcnd iu oiiis, fed g e ­
Addic. Ant. GoxníZ.z.tom .c. 6. n .y. in
neraliter in omnibus confcfsionibus,
q u x finar e xtia caufam mutui,&doti<.. I y fin e, apocha enim, íeú confefsiode r e ­
cepto non inducit liberationem ; nifi
h x c inri magis con fona, prima com ­
rc
vera pecunia numerata eftecjfed e x
munior cll.
apocha, inqua creditor debitum rece
N o t a cx G lo f 4 .multa cíTe particu­
pilfe confitetur, inducitur probario, /.
laria iuccr confcfsionem dc recepto
talepiBurri.ff.depaB . &C ibi. Pául- C a ffacfam p er dé b ico fem ad fe obligan.'
trenf. &¿ onmt*, i n l . f i expluribus.ff. d i
d'nni,& per creditore adliberandú: ic
fo lu t.l ftAccepto latü,§. i .ff. deaceptilatiú,
aduerfus confefsioncmde recepta pe­
l.fiobligatü.l. inter.C.defo lu t.k c o R .in i.
cunia,vcl alia rc debita exception em
f
i ex Cautione. C . de non numerat. pecüHl
non ñvmicracx pccuniq,feun6 reccpin prin .in ).decl.traíicne, num .y. ló a lin .
t.T infra riigintadies continuos á tem ­
Parlador./;¿w. 2. rtrum quotidianar. cap.
pore confefsionis dc'bcrc apponi. Ec
yntimer.x i - & non folum in confefsioA dde Glof. verb. trifinta ,in leg .in con­
nc de recepta pecunia mutuo data i
traBibus.C.de non numerat pecun. E m a ­
creditore hanc exception em locum
nuel A c o ífa m rípít/Y/tWf
,
1
4
h a b e r c , fed ctiam ficftcc c r c d it o r c x
tione, ifalU nt»num er. 12 . vbi declarat
alia
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
Addit. Añni 5cRef.C. I X . I X .tt. I .P.r?
num.z-40 6 . k etiam ante triginta dies
>alia caulájquám mutui, l.in cótraéiibusi
cofefsione pr.-Eiudicarc,quado c x caiw
%.fuper cateris. C .de non numerata pecu­
fa tran fadionis r cce p ifle debitum c6nia ibi Glof. k c ó muniter D D . Alcfitetur,tradit Lxznt-xc.ohi fupr.
x a n d .T tcn tadnq.variarum refolut. vbi
L im ita fecudo indcpofito, quia illu i
yi/pr. Emanuel k c o ñ a jn l.fi ex cautione, * 7
creditor cofitedo recepilfe fibiprxiudi
C.diéi. titul. in quctjiione fin . fcilicet in
CaCjvtnotatG I.;»/.»» cbtraBibus.^.quafin . repetition. diéi. leg. numer. 4. vernia, vbi tradit difpofitu in d iB , §. pro­
fic.tertio g ra n d e,k ferc omnes D D .fupt
ced ere tám in deponente,quám inde»
rclati.
p o (ita x vj.T vzn x a cin q .vb ifu p rd ,n .z^ .
jt y
L im ita p r im ó , quandó intra trigin'*,
L im ita tertio in c x a d o i e publico,fct»
'
ta dies creditor cqnuenire ceperit dc- 1 8
procuratore fifci,feu in fifcc,fi cófitcábicorcm ,*: debitor opponit e x c e p tio ­
t u r fe leccpiiie funélioncs , fcu p ecu ­
nem íolucionis , G creditor rep lice t
niam ,nam flatiin h x c cofcfsio eis prx»
tranfadis triginta diebus contra apo­
iudicac- A le x . T re n ta c in q . v b ifu p ra
cham,excipiendo pecuniam b a d e n u »
k afsignac r-ationem , quia talis
non fuifle fibifolntam. Acofta,t;¿/yápr<*
cxaé lo r dc his pccunis nullam per­
poJi vltim am fa llen t, in. §. petitur,nucipit v tilitatem ; nam c x a d a s ftacini
»wi’r.4.vbi tenet ei non p r o d c ir e ,c u m
rcftituere debet: k pro com prcbacio*
Baldo,quem etiam refert, &: fequitur,
n c adduc if,íí.v.;«í</í?.§ fed quoniam,
Trentacinq.í'éÍ!fu p .T o iz h .verb . excep­
in l.fin.C.de apoc.public.ltb. l o . k c x B a r J
tio,eoncluf 4 1 9.».9.C ontrarium tam en
am pliat in priuato domino , fi qu i­
te n e t,* : defédit ide.m kcoü .x,in fexta ,
libet adminiftrator , fcu priuatus e x 40 vltim afallentia, d numer. 1 1 . vbi fup»
adlor confiteatur pecunias exaélas
¥ 5 ia n d .d e paB-nuplxlauful» 4 g lo f.i2 ,
accepifle : 40 in numer. z 8 . f i n pro­
p a r - i. d. n. 5 r. qui innumer. 57, tiadiC
curatore fifci confitente pretia rerum
quód creditor non fimpliciter petac
fifci venditarum fe rccepííTe, ex texta
pecuniam,fed narrando fa d u m oppoin l. o m n e s .fin .d e quadriena pojfefsione,
x6
nat exceptionem . fC o n c o r d a has opi­
niones, j¿,dic prima procedere,quádo
& idem tradic M a fc a r d .//<? probatio­
nibus,concluf. 3 69. numer. 1 o.
creditor liberat debitore per paélum
dc non pctédo,vel per acceptilatione* j o
S e d dubitatur án confefsio de rcce p
'2>d\A.conf.4j.numer»z.libr.4. Alexand.
to noceat domino ? k pro affirmaciua
T vcntac.vbifup.verf.nota bene,vhl t ra - j, i facit , t qnia rcgulatitcr loquendo
dit idem operari,fi creditor confitea­
confefsio procuratoris nocet domi-'
tur debitoremfibi non teneri. C ardin.
no,
contra ipfum probat, fi dom i­
D .T u fch.w i/ fu p r. numer. 4. k in num.
nus no ofledat rem aliter fc h abere:dc
8. refert opinionem Caftrenf. tenetis
hac regula latc agimus infra in Addic.
in hoc cafu etiam polTc .admitti e xce p
Q \oU .tit.X4.bacpar. vbi vide. P i x c c tionem, ca ratio n e ,' quiacontefsiodc
rea pro ea f a c i t , hLucius.^.tutela
recepto habet vim p a d i : cui k tisfa ff.d e adminifirator.tutor.¡ hlfiofieacti d dt
cit negando habere vim p a d i ante
hitoribus paternis, quorii nominain lihr»
triginta d ie s, & p lu s o p e ra rip a d u ra
rationit n^ inerant, exigere velletpupilcxpreflura,c,uod ab initio ponitur,qua
Ius decem, prolatafunt ab eis apocba tu­
quod ex lapfa triginta dierum pra:toris.Quafitü ejl v tr ii aduerfus tutore, dn
aduerfus debitores aBio ei competaP P au­
fummitur.
Sccuilam vero procedere quadó c 5 lus refpondit,Jit empore adm inijlrada tu­
fitctur creditor fe rcccpifle debitum,
tela debitores tutori tutelageritifolu ffit^
aut fibi fuifle numeratum , fcu
liberatos eos ipfo iure d pupillo, icéfacir,
iam fibi fuifle fatisfadum. A lexand.
tex.in l.z.% fin.C .de quadr.prafcript,\hx.
JTxcntacinq.ft/ iupr. C a rd in .T u fc h ,
íipochaá procuratore fifci faéla fifco-
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
A d d .A n n .S c
,2 2
^
Ref.Cl/T.L.IX.ft.I.P.v.
78
p rxiu iü caie pl•obacu^j¿^t e x .in l.fin .ff
gitl.)BB-num er. 1 0 .A nton. G o m e z / « /.
deinJlitor.a¿i.\b'\ apocha iiillitoiishjfc)v.v.taur,numtr. y z .Parlador, rerum qttohcit. de quo la t e , vbi fupr. <S¿ eam de^
tid ian a r.lib ríz,ca ptt.i4.K ó\zá .k V a lle .
fcndunt Grat. c o n fiz .n u m e r.jíí h b :i.
conf.iy.num er.y .H b r.i.¿y conf.4 volum .
E e c r.F e n ar, in tit. dsforma.ltbel.in aB.
4 . loann. Giicicrr. deiurament. confirm.
hypotbcc.4).gl.z.incipit mutuo,¿yin Ad~
eapit. )o. per totum,<\Vii in numer. i- a it ,
iitt.litter.M .Syvzch.intraB.deaffecura i
non fufficere,quód procurator conftideadieBopart. 5 .numer. \ 1 5 .D.hrancili
tiitus ad mutuum accipendum,tnutuo
Sarraienc. Hbr. ).fe ieB a ru m , capit. 1 1.
pecunias accepifle confiteatuijnifi ap­
pareat dc numeratione. & in num.4.
r.uner.4.
-J. Ncgatiuaautem ,fcilicec cofefsih—
nolufficere procuratoris cóftituti ad
nem procuratoris habentis mandatu
exigcd u m cofefsiohem de receptione
ad exigéduni, feu ad mutuum accipic*"»
p cciim x: ¿6 in numer.6. ampliat in tu­
tore , &: executore tcftam cn ti.R o ja s ,
drum domino non praeiudicare,proba­
tur ex tex t.in l. certum ff. de eonpef 8c e i
defuccejf.c. w. n . x ) . C e u a ll.commun.eddefendiic Bart.Bald.Fulgof. Paul. C a ftra commun.quafi.699.numer.4. ) . ¿ y á i
v b i a it k a ied e fadOobiinuiñc,iS¿ noftten f.R om an . Socin. A le x a n d .& Jafl'
in 1 .i.§ .v lt m .ffjiceri-petat.iL idé Bart.
tram lcgem,S¿. Glcf.habfcre locum co ­
tia confiteiitem r e c c p iile , non vero
& lmol./»/f^. /i debitorem,per text'. ibi,
ff . demuation. Feder. Scrienf. conf. 33.
contra cre d ito re m ,cu m quo nihil eft
aiftum,& in numer. y. ex Anton. G o m .
Paul.CaftrenC conf. i 66- ¿y confil.) ) j*
coi. z .v e r f item pone per confefionem , li* ¿ 3 ¿6 Rolad-a Vall taic domino perpetuo
com petere exce p tio n em non numcbr A .¿y co n f)?..paulo antefin .lib r.z . C x
racx pecunix adueriusconfefsionenf
pbú.conf. \o i.m m er. 1 8.¿y fequen t.lib.
procuratoris habentis mandatum ad
f]\.E\.\\goLconfzo9 nnctpit duobus,
p,er totum.\Qx\\ri.k‘\A itz,in l.vltim . C.de
mutuum recipiendum confitentis fe
le c e p ille mutuutn.Ror; Genuen. decif.
apochis public. libr. l o . B a i b . conf. B. in ­
y 3. numer. 3. lofeph. Ludouic. decif.
cipitfa p ien ter, colum. I 6. libr. z- Guid.
yé.«a»;.85».Stephan, G ratian. difcept.
Vap- fingul. 6yo. verf. fecurido , Parif.
forenf.cap.zz 4 -n. 4 i- qui indiftimftc d c
conf 4 1 , numer. y ( , ¿ y conf.4 ).n u m .zZ i
omnibus adminiftrátoribus loquitur.
^ een f.A j.n u m er. 90. volum 4. Andr.
A m plia primó diélam opinionem,
T \t:(i\ütñ.deretraBu. Hnag.glof 4.§.6-' ¿ 4
etfi mandatum datuln procuratori ef» . 1 1 . v b ip liiie se u m lila t.P e tr.Ferrar.
fc ta d exigendum, q u ie ta n d u tn ,& ad
vhifupr.num er.z).¿y Z4.vh\ tradit noni
e x a d a m pccuniam confiréndú. B art.
obligari dominu,fi pi'ocurator coílítuin
l. z.%. mutui autem ,ff. de reb. credit.
tus ad recipiendum pccuniam mutuo/
Strac./B traBat.de affeiuratiofiide adieB.
confiteatur fe 1 ccepilTe. R o d e r. Suar.part. ) ,numer.\ z).Y etr.V ei:za t. in d iB .
in l pofi rern iudicatam,in declaratione, /.
t it .4 ) g lo fí.n ii4 .lo í'c p h .M a ( c 'd e p r o regia in verf.quia fupra v fu m tii,numer*
bationib.concluf.)69.numer. S. Herculi y.¿>' v6.ff.de re indicat. lofep h . M afc.
M a x c ic .in d iB .c a p it.9 ). loan. G ucicr.
deprobationib.concluf) 6 9 .\h\A\t á c h tin diB .capit.)o.n um er.4. infin. ¿y num»
re contlare aliter de num eratione , &t
Í I .verffed his non objlatibus.
plures c u m u iat, ¿y in concluf. 3 70. vbiContrarium autem defendit B a ld ,
idem tradit in confefione tutoris, cu­
iri.% fin . diSi. Itbr. z. Sarm ie n to , 8c
ratoris, cxecutori.s, feii adminiftratoP e t i. Ferrar, in Addit, numer. 24. v b i
ris , &’ alios r e f e r t , H ercul, M aref.
fu p rd . Alciar. in leg. folutionis , numtr,
variar, refol.capit.9 ) .per totum,ltb.z.cp\l
) ff.de verb. fign fic .S e á á prim a non eft
innum 7. loquitur ui t u to re , 3¿ procurecedendum
,¿6 ratione afsignac M a fra c o ie .D . Francif.Sarm iét.ye/#c/ar,/«ris,Hbr.).eapit. Xx-fertot. G ratian-r#iazA.numer. 9.56 M a i e f c . fciiicet,nam
p rx d ic -
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
A ddit.A m '8cR ef.G .I.L.IX .tt.I.P.v7
p r x d ifta claufula ad cxaélam pecu­
niam confitendum , vulgo y dar cartas
dt pago, intelligitur f a d a reali numera­
tione,nam alias eflet donatio, q u x eis, x 7
ncc tu to r ib u s, ncccuiuis aliadminiftracori perm ittitur , vc late infra in
Additionibus ad G Io f.4 .& . j .l.y .t it .iy
bac part.
!
L i m i t a primo noftram opinionem
in confcfsionc necciraria, qug domino
prxiudicat.Bart.m l.vnic.C.de confefsis,
numtr. \ 4, Abb.Panorm ir. in capit, eum
olim , n u m .ii. f f i) .d e cenjib. Fclin. tn
tap.x.column.pcnult.vtlite non contcftat.
lofcph. M afcard. ds probat, concluf.
3 yo.numer. 3 .vbi cradic,quód confefsio
f a d a in iudicio concentiollb á tutore, 2 8
feu curatore nocet domino
in contlu f)6 \.n u m tr,z 9 . H ercul. M a r c fc o t .
variarum refolut .libr .x-capit.9 3. numer.
9 . vbi aic,quód quando decretu m iudi­
cis intcrueaiCjCuuc confefsio procura­
toris domino preiudicat. D . F ra n c ifc .
Sarm \tnz.vbifuprd,num er.),\oan.Q \xticrr.di iurament. confirm. 1 .part. capit.
)o.num er. 5. vbi aic,quód fi tanquam
teftiscum iuramento interrogetur be­
ne facit fidem vna cum alio tcftc; fed
tu intellige,quandó á debitore p rx fe n
tatur tanquam tertis,nam tu n c fc m iplenam probatione e x i[)fofaciet; fecus a u te m , fi non tanquam teftis ipfi
juramentum deferatur; fed tanquam
principalis rccognofcac apocham ab
ipfo fa d a m de re c e p t o , & deponat in
ipfa contentum eife verum , 5¿ v e re ,
realitcr folutioné a cc e p iffe , tuc cn im
pr.xiudicauic d o m in o ,& plenam ad­
uerfus dominum probationem faciet,
v t tenent Mafcard. in d iB . numtr. z p .
f f in concluf.) 6 9 . tn num .i 4. limitat
quandó fponte cum aducrfarioit ad
indicium ad iurandii, &: cam dcfenduc
/«p.relati, & G ratian difcept.forenf.i.
part.capit.).n.%.v\3\ eciam aic,quód co 1 9
fcfsio facfa ab .aduocato, quamuis non
prxiudicet parti, cum non habeat má
d a t u m ,n e c ipfipr.xcedac interroga- ,
tio,nec fitdominus licis,ex Barc. Bald. \
& D cc.prxiu d icat,fifaci:a f i if c k n t q
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
domino , fcii p rocu ratore pr-Tfcnidlj^
ffin e a p it . 2 2 4 . Wi*»«r.44. á contrario
fenfn.
L im ita fecu n d o, quando iuraíTcr fc
ratum habiturum quidquid per procu
racorem fad u m cn ct;nam tunc do m i­
nus tenetur e x có íclsicn c p rocurato­
ris.Roman.fo»/'.279 .C a f l r c f
409.
lib r.\.0 \ á x a á .c o n f.z )8 .D c c .c o n f4 9 ).
n u m e r.y .ff 2 4 -B oer d e c if.z j) .n t m e t .'•
4 . Hercul. M a rc fc . n u m .j) . G u tic rr.
» • 2 1 . f f z i.v h ifiip .\ b \ in mandato d a - ’t o a d recipiendum mutuu c u i n d i d a c la u fu la , &L in fin . rc ftrin g itc x D e c i o >
in omnibus calib u s, vbi dceft omnino
v o lu n tas,& confenfus domini
L im ita cerció,quandó conftac de v e ­
r a num eratione,nam tunc p r fd ift a co
fcfsio nocet domino: vc fi a d ic d a elfec
aliqua verba v c t a m ,
rcalcm num e­
rationem pr^faponcntia, vt fi f a d a cffet folucnti c c fs i o a d io n il lo a n .A n d r .
in addition. ad Specul. iit. de U fiib .^ .p rimo , in verb. fundus , verf. in vltim .
qutcJl.Baxx.inl.fiitajlipulatus, §. G tifogonus, pro ^éfinem ,ff\ de verb. obligat.
B o e r .¿ í « y .iS I .num. 18 .H ercu l .M a c T clc.variar. refolut. libr. z . cap.p 3 i o.'>
v e l fi in apocha a d fu ifscn ttrc stcfte s,& i n ipfa fateatur fibi fuifle integré^
fatisfiid u m ; feu folutio per teftcs pro- *
bctur , vcl per fcripturam. R od eric.
Suar, in l.pofi rem iudicata in declaratio*
nt,l. regia,in v e r f quia fu p r a vifum efi.nu ‘
mer. 1 y. f f 16. vbi monet d eb itores
folucntes procuratoribus, quód foluác
in prxfcntia tertium,& tabellionis,qui
atteftetu rd e v e ra num eratione. C c uall.exTiraquell. M afcard. R o jaf. G u ­
tie rr. Auendan.Parlador. idcm a d m o ­
net d ebitores ioluentcs tutoribus,
fciiquibusbis adm iniftratoribus, v t i l
m in orib u s,
alijs veris credito ribu s
liberentur, in d iB .q u a ii. 699 . num .6.
^ Lim ita 4. fi in m adato adcrt paduns
cxigéd¡,rccipicdi,ccm ponendi,S¿ per
p a d u libcrádi crcditoré; nam tunc ip ­
fius confefsio n o cct domino. /. Lutius.
% .tutella,ffibi, G \oÍff.d e adminifiv.tt.tu# o r.R o d cr,S u a r.» .i7 . H e rcu l. M a r c f.
num 6.
Addif. Ann. SíRcf G .1X .IX dt.T.P.
.
*
m m er. 8. vb ifu pr. ac licec telaci DD.hunc text. f x o lu e limicarionc cxpedanr, ipfam non probae: nam .apocha
habetis poreftacem alege cum libera,
&c generali admiñilrrarionc non pro­
bae aduerfus domimimi /. i . -viff. denique f f d e offisio procuratur. Cafar. 40 ibii
BakiSeciis,aurem eflec,ii Eicum ab lio
mine haberet, vc opcime itotac loann.
Qwtxcxv.di iurament.confirmator, i .pari
(apit,[o.nudier.y,«fb'\,dtci.%. tutela expendic,& im u m e r.9 Y\xci5 probae piocüracorem c u m l ib w a ,* : generali pofíeconfitcri-1-cóepiíle, k ipims confefiionem nocere domiiv), cum pafvic e xl
gere nou.11 c, k viui pro a' o pcrmucar-c:5¿ pro ea aliegar,re.v./w/.7. tit.xa, p .
5 .(vbi vidc A ddica, &:lacc tbi de hacr
qoxftioiis agitur) & tex. in l. 4. tit. 1 1 .
& in 1 . 1 9 It.s .par. 5. (v ide i bi A ddi ta,)
&: ex cis GOfickidic poit criginta dics
non adtnicci e x c e p tio n e m non nume-i
la c x pcounix adue-rfusdictam confeffioneiUyY in numer i o.e x G r c g d r .L o ;
fz i- in d ic .l. 1 9 .redringic in v eb u ym ig
ni pi ?iudicí},o¿: poilquam In c o n t r a r ii
plura oppofuifletj-ob rationem,.Y equi
catcm piqdictam G lollam G r c g .L o p .
etTc iequendam , *£ icadeb crc inrellig i , k intellexiffe Couarrub.
dcteJl.z.part.nnm .iJ.. 4 .-lih r.\. vam ur.
3*Qucfad.z«^«4/. 3 i m .i t .l i b .t .
k M .A t\z vi:\n l.g l-z .n .^ .tit ij.lib.y re
iu p .& in l. 2 .g l.i4 ,n .9 .tit.t 1 .fed d c baci
q u xil. vide cr.aditaaid/Ti.Glof 4 .¿ * y.
d iB .L y . vbi quid-tencdii,*:: in tcrp rxra
t u r ,qua: apaice linic opinionr obdar#
‘ L im ita quilico in fifco-, quando piocurator cil folucdo, nam tunc fimplex'
ipfius cofefsio fifco noccc in quancum'
non pofsic, nifi ipio cxcufovagcre coti
tr.t debitorem ex tex. in l.firt. C.deapoebispublie. lib.xo. ibijecnritatibxs , qu.¿
pithLcar^ füü ioniim grati a,fiuc infoiidu,
fiu e ex p.irtefoluta efe eonfct ibuntur,nul­
lam exceptionem no numer at a pecmiiC pe­
nitus opponi conci,lim us,k ibiGlofdiciC
hanc legem clVe notandam.q-ahi irfsignacur c a fis in quo non admittitirr no
jn im c ia t x pocunix e x c e p t i o , * : m c ^
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
79
lio \ \ t e x .m lfif o quidem ,Í . deconneniendisfifiideinturib. G. eodem Isb.ibifijlo qui­
dem contra te manet aBio,quod argentum-,
quod ttkfsrre debebas, rationibus fu e r it re-"
latum ,firaiionem , qua tthíj'uper eo expofit a efi,takuiar 'ttisnonfubnotuun, aquum
tamen c jl, v t prius de bon's eius,qui exac­
to rfu it fifclu en ao eji, 40 conueniendi eius
facultas datur,indemnitati fijc i futisfiat-,
tune d te,jiferuari hic tnotsu nbpojsit, rep fc a iu r .L t ibi lummatui ex Bar. qucd!
cantio, qu.x non probat contra hicug^
ic d c c h ti a officiales,facit, vc officiales
primó conucniantur, A’ ibi Glois. ver-*
bofijco , 40 verbo rationibus, c x qu.i,
piobacur, qv.od fi adtiiec tabelionis
fcbicriprio noceret fiftO, ecii officia­
lis non eflec ibluédorpro eaquccfl,/íA ’.
in l. o-n.nes , v. §• adhac. C. dequadrieñná
prafcript.ih\ Adhacfifc.ilium rerum emp
toribus cum ratione lufiitia ccnjulentcs,
iuuemus quoties compctensfirmiiim, '¿cftis mteriitnientibus difiraBarum rerum
pretia jefe depofuerit fifc e p ifie , rninimi
poH buiufmod i follita pecunia depofiiion?
emptores quafinoH numtratispecunijs mole jta ri, v e l necejsiiatem iijdem emptori­
bus imponi {licet nonfoiemnem confiquuti
fu erin t fexuritatern'] foluta fuiffe pretia
probare,4} c .k ibi, Glof. verb. competens
f rin iu m ,q u x\erb .i explicans aic,idem
efle, ac fimplex apoCha á tib c llio n e
f c i i p t a , feu ab illoiqui fcrlnio prX efl,
qu? quidem facit fideni aduerfus fifcufn, vc ctia m ex fin . d iB . §. prObatur,
\\>\,plenifsimam exbuiufniodi dépojitioní
fu p erprety folutionefecuritatim cofequúitn.Alexaiid.Trencacinq. variArtim re­
fo lu t hh-r.\.refolut. i c . titul. déjolutinn.
num er.z6:vtrf. nota, vbi cx Bald. ih l.ih
Co-ntr.%Bihus,%.fed quartsa-rú, cradit,quó<l
confefsio ofhcullis publici nocCt hlco;
fi officialis edibluendo, k quód fi hofl
tflfolu en do ; iion rioccc, nifi quandó
tonflat de numdrarionc , vel qiiando
confefsio fuic faffa fo)cm niccr,*:m oi 0
foUcO. AíiVir.¿fí officiofi f cali i,gloj. i 6.priilileg. 4 [.u :im tr. l ó í . v b í prius ddbcfi
Cxcufionc fieri In officiali,quám rcu cft a t ü r ad primu d e b ic o rc in ,p íó b a t , 40
O
in g lo f 1 2-
Add. A m
.&
Ref. Glof. I . L
inglof, iB . priuiltg. iO ¡numer, 19 : yhi
aic prluilegium , quod in f i f c o ', íiuc
actorcjfuie reo no tan poteft,illud effe,
cófefsionem officialis inopis de re c e p ­
to aon noce r c fifc o , fecus fi diues fit;
pro comprobatione teferc Bald.^
laffon. 3¿ C aflan.Ec in g lo f j ^.priuiUg»
X.numer.4 0 .^ i n »»w fr.4i.am pliac iil
apocha adminiftratoris ciuicacis : vbi
eciam tradic,cum apud nos cx ordina­
tione regia hodic comités rérum pri- '
uatarura fimul dcbcanc íblutiones r c cipcre,&: llacim in libro f c r ib c r e , non
ccaí'crí fijfticere ínftrumentum folu*«
tionis,nifi cx huíufmodi libris apoche
fides com probetur. Sed etiam hodic
v i d e t u r , ccfiin libró non adfitracio,fi
otíicialis eft foluendo confefsionem'
prxiudicare fifco:fi veró non eft foluédo debicotemnon liberari,liccc coftet
de num eration e, nifi c x hCiiufmodi li*
bris a p o c h x fides comprobetur.
Ec diftinguit Ínter c x a d o r e m publicum,¿£ procuratorem fifci Venden­
t e m res fifci: nam in primo cafu apo­
c h a fimplcx non probac c o trá fifcura,
8c ideo fl non eft foluendo procurator,
n o n uocec fiíco: in fecundo cafu de iure communi noccc fifco,’ fA; text. iti
áiB»%.adh£c,c\i\vís t e x . hanc eílc v e ra
menté fupcriori interpretatione rem tat.-i nocaut infra referendi, 8¿ racioné
effe, quia res hícales de iure com muni
vcndinon poílunt, nifi prefente pecu­
nia./. 7? procurator,f f de iure f i f c i, ¿y ib i
Glof. dicit p r x d id á legem effe notan­
dam pro minoré,86 Ecclefia;namipforiim res fide habita de precio non pofíúc v e n d í : 8í in fifco alios adducés notauic Tir.iquell-i¿í rítraB* conuention.%,
4 .n tm er.\).in fiñ - M artin. Laudenf. de
¡Ifco quafi. 2 . 6 . k \h x . in d iB . priuileg. z .
Alexand,Trentacinq.'y/'//«p)"á, n. z8.
Mplures telaci in fra in Additionibus
ad Glofl*. leg. 5 3. iitíil. 5. Iure autem
regio nó nocet:, nifi in libro fit fcriptu:
quia iu venditione fetum fifcalium, vc
tradic Klfax.in numer. 42- non requiri­
tur, quód fiac prxfentc pccunia/ed dc
hac quxlt. vide infra in Addit.ad G lo f.
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
. I X . t t .1 . P . v :
/.
titul. 5. vb i lacé. 86 Pcregrín. J t
iu r fifc i,lib r . 4 .titu l. 2 cnUmer.^.eJy titul,
4.» «« w ífr.p.Si v e ro veré c o n í k t dp
numeratione noctíbic fifco in quantii
ad hoc,quód prius dcbeac éxcufioneni
ñ rce rcin bonis offidialís/, v t nótauic
V e ie ^ ú a .d e iurefifc i, lib r . %. titul. 4 .d e ’
venditionibus, -¿y em pfionib.fifi, numer.
10 . vbi tradic perpetuó em ptorem m a
nere fecurum e x m tletMCoris libro an­
n o tata receptione,eam crarij aflereiitis precia rerum ven ditaru m a ccepiff e .E t in num. 1 1 -declarat dummodo ín
c o officio, v b i f a d a fuic v en d itio pee
c a m e ra riu m pretij -numerario fie an­
n o tata : 86 pofteaíubintclligit in cau t io n e d c recepto: fi v e f ó p e r v ia r a c o fefsionis officialis diceret pecunia fi*
bifolucam , confefsioncm offlcialis no
n o ce re fifco,fifolucdó non elle,tait:86:
deinum co n c lu d it, quód,quandó cau­
tio eft minus íblemn¡s.,fifcus ag it prius
cócra procuratorem ,86 cam erariu m ,
& eo exiftcnce non fo lu e n d o , contra
debitorem . E t iterura h a n c q u x ftio nem cecigic ,56 declaraui: in t it .j.d .lib .fcilicet,de debitor.fifcal.vhi ait,debícoré
non liberari nifi folutionis apocha in
libris thcfaurariorum annotata fueric,'
nec releuari d e b ito r e m , qui cautione
d c rece pto penes fe habet fcripcam
manu c a m e r a r ij, feii th e fa u m r í: 86 in
h oc czfu,legem feu text.in d iB . §. adhac
fuccurrcre debitori e x x q u ic a tc , v t
iifcus conucniac prius officialem fuum
fipr.xfens fit; foluendo , 36 hoc_qué
procedere in debitoribus in cam era
annotatis pro debitoribus; fecus au­
tem in c o tr a h é n tib u s, qui adhuc non
funt annocati,nam totum c o n tra d u in ,
66folutionem polfuncper t e ft e s p r o b a r c :ld tameii non procedere dicit in
debitoribus e x caufa trib u to ru m , ¿c
onerum realiumrnam i ftidebitores fac
ta caucione, v t ju p r a , tuti funt adeo,
quód exceptio p e cu n ix non numerat x aduerfus ipfos opponi non pofsic,
exUz.cumfequitihus, C. dcapocb.public.
lib r. i o.l. fecíiritas, C.defufceptís nrebar.
'hixÍQZiá.deprobationibus, concluf. 16 9 .
n u m .io .
Addit. A n n .& R e f.G .IX .IX .tt.T íP .v .
il
^2,
' n u m :r.1 0 .Sc r c h t i .D D . in m m er. 1 8 . &
h e c vltim declaratio e itic q u e n d a .f Si
m iliter exceptio non numeratig p c c u n ix non admittitur aducriiis deoi(torein, ii in libris e a m e r x annotata fic
cautio de r e c e p t o : vt optime adnocauit Percgrin- deiurefifcthbr. 6. titu l.),
d eJifeioffiñ dih.n um . 5. Priuati aiicem
procuratoris fimplex co n fefsio , feiia*
pocha non libeiat deb itorem ,ni(i de
vera numeratione confiet : v t prxcet
/uprd relatos annctauic Percgrin. tn
d íB .tra B a t.titu l.y n u m . 10.
Ex q u ib u s o rc a fu it c o n t r o u e r fia ,v t r u m fo la c é fe fs io c r e d it o r is d e r e c e p ­
ta
p e c u n ia
c o n u e n iri
a fid e iu ilb re fu tfic ia t ,
p o isit
d e b ito r
vc
p rin c ip a ­
lis , v c l á n
v e r a , & : reali» . n u m e r a t i o
re q u ira c iu ?
5¿
fo la m c o n te fs io u e m n o n
fu fric e ie ,d e fe n d it P e t.C o ila lin u s ,;» / .
d u ob u s f f a fid eiu jjb reff.d e tu r. iu ra n d lH i
c o l. d e M ili,
T.
ñu m er.
11.
in fu o á u reo rep ert. litter .
L e n fra lic .
B a lb u s
, d ecif,
3 0 5 . B c ita Z o l.ftí c l a u f u l . i n f i r u m . c la u f
4 ; . g l o f 6 .n u m e r . i L
u Ig o f./» d iB .% . a f i -
d e iu ffo r e ,S c B x x t.ih i n u m . 3 *
C o n tra riu m autcm ,fcilicecrufficefideiufl'ori probare folutiuneai á íc
f a d a m per folam creditoris Gonfefsion e r r ,tenent B x xt.in confil. 160. incipit
T itiuiprom i/sit,Vxvú.ác CaRxo,inconfl
64./¿¿r. i.A le x . in conf i ) . volum. % .ff
tonf.po.volum, ) . f f in l. z.ff,de iur. iura,
D e c fow/39 5 .incipit vifo tenore, colum.
1 .loann. Ccphahco»/" I o 1 .wMwfw. 5
l.G u id .P an cIrol. conf. »08. numer. 1 y*
C e p o l. 6onf.c.iufar. ciuil. i i- R o la n d ?
á \xW t. confil<\y. numer. p . lib i . H i pollit. Marfil, in repet, rubr. Jfd e fid e iu f
fo r.n . t6).D úCñX Sregu!. 4-49 ‘ Cimpliat.
4. H o rat. C a rp a n . a d B ^ i. Medioian*
part. i. capft. 4 ).n u m . 4 z .lf\ c o \ . B o l­
lón, raí?//. 7 5 .
6. iofeph, M afcde probation. concl. mtbi ) j) .n u m e r . i .
eum alys. V a k n c . Franc. defideiuffor*
capit, y . num. i i p . f f i 30. Em an. Siiarcz. in arar, comm, cpinion. litter. E .
B//WÍW. 16 4 . M a t t h .d e A fflid is decif.
N eapol. 94. numer. z. V icent. C a r r o t .
d e cxtnfsien.beñor. XO. quafi. quafi.lo^
rc
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
80
princip. numer. z . f f in trailat.de h ir ani.
d e c if r qua ft. 3. 14* ystetH- p rin cip .n .
4. A nd f. ta c h ín . Itbr. 6. controuer. tur*
capit. 68. verf.fundam entum e f t , 7 Jraqiicl d eretrait.^. i . G loi. i8 .n u m .8 4 .
Auil. in capit, p ra to r. capit, to . verb.
txecucion.nurrter. 39. M a g o n . decif. F lo ­
rent.num er. zy. Ancon.Gomez.2.#tfw.
va ria r. capit. \ ) . numtr. 13 . FeÜcian?
Á e S o \R .d e e e rf.lib . ) , capit. ) .n u m .8 ,
v b i alios laudatiEman. r .c o R .tn repet.
l .f ie x cautione. C. de ncn numer. pecun*
ve rj.fex ta , f f vltim a differentia, numeri.
1 o. loa n. G u t i e r. ¿ f iura ment. confirmat*
I.part.capit.6 3 .numer. 1 2 , Stcph. G i a txxn.difcept fa ren fz.to m . cap it.i8 6* nu*
w e n xi.A u e n d id ' cenfib.captt.4).numeri
4.knton.}r{(i\\vr^.defid:iuffr. c.tpit. zo.
§-i .d numer. 10. Ceuall. commun. contr¿t
commun.quajiion. 699. d numer. 6. f f i n
J J numer.y.jduicVaxxt procedere craniactis triginta dicbiiSinam tune eum c ar­
ta dc lafto poteii aducilus reum de*
bendi a g e r e .q u ia prxfurapcio iuris
eft, quod r e a litc r , & vere folurafuic
p e c u n ia .w tex J in contraBibus m §.fu*
p e r cateris, f f ^.quonia , C. de non nume­
rat peeun.SsC Menchac./»A z.controuer*
vfufreqtient. capit. z% «. 4. &: Roland*
confil. 4. numer. 1 5 . ¿ ¿ c x k c o R a .v b i
fu p r a , qui melius d e c la ra t,v id e lic e c
fideiuiroie ante lapfum triginta dieru
r e d é polTc agere, icd oppolita e x c e p ­
tione á principali debitore fideiuilorem teneri probare folutionem vei á;fi
vero poft triginta dies a g a t ; & á deb i­
tore opponatur non n u m eratx p e c u ­
ni? e x c e p tio , prxfum i fideiuflbic folulfle, 6¿ debitorem teneri probare folucioncm non fuiile fa b la m : Sc poft tri
g in ra d ie s debere ad probandum ad­
m itti j quemadmodum ipfc c re d ito r
adnliccicur! & pro hoc .allegat G l o f in
d iB .l.in contractibus,ó£ ibi, teftatjar comunirer defend eie D D . c x q u o c o n uincitur opiilio A le xa n d .T re n ta cin q ?
variarum refolut. lib r. ) . titul. de folut*
refolut.zo.num er.zp.verf.inter confefsionem,infin. ailci entis non poiie oppOni
p t x d i c i exception e á creditore tráfatí
O 2
tis
Addit. A nn.5cRef.G.IX. I X .t t .I .p.v?
tis triginta d iebu s, etfi probare con­ 36
trarium velit,vcy?//r/»,nocauimus; fed
ab opinione Ceualli noneft difcedédú,
quia creditor intra illud tcpus poflet
venire cócra fuá cófefsioné, 8¿ de iurc
non prc;í'umitnr incra illud tépus fuiíle
f i d a m folutionem: 8¿ ica,nifi alijs pro­
bationibus p robaret folutionem ad ­ 3 7
uerfus debitorem , fencentia non difcernecur.et finó opponat exceptione,
ipforum tranfcurfus fperabitur. Poft
tranfcurfum autem triginta dierum
cum de iure ,
realem folutionem
fuilfe fa d a m pr^fumatur ,(vc nocauimüs fu p r d ,
tradit C e u allu s plurcs
rcferensjtunc cogi poterit d eb itor fatisfacere fideiuilbri; fed adm itcerur
ad probandum non Fuiífc f a d a m folu­
tion em ,fiexC ipetc v o lu e rit,e x nota­
tis fu p rd .
34
Ancón. H crin g . de fid e iu f oribus, nu*
~ BJfr.y 6. vb ifa p rd . admonet, 56 caucius
efle tradit , u hdeiuflbr originalem oblig.rtionem fufcipiat,feu eam cancel* ^8
lcc,aut coinburac > 56 poftea quitantiá
feu apocham folutionis r é p o fc a t , q u í
c ie d ito r reddere cog¡cur,e;e tex.in leg.
plures apoebis,C. defide injirument. C a 3y
p el.T o lo ízn . decif. 307. f 5¿ idem A nt.
Heriiig-í»»«»2í». yp.tradít fidciuíToré,
mottuo credícorc» Y. non recepta ap o ­
c h a ,pofle folutionc tefcibus probare:
56 á debitore, fciicofideiuilbre fiiuramécú vcluntariú, v cliu d iciale d e tfc r a c u r , tale iuramentum loco íblutio­
nis , 56 probationis c e d ere .E t in num.
é i.re ífu ta t M afcard. 5¿ laf.cótrarium
1
1
3
S
V M
M
'C ' Xceptio nonnumerata pecunia
competit etiam ei, quiprafentibus tejhbus confejfus eft ,feaccepijfe
pccuniam.
Amplia jrocedere etia inconfefioni
fpom anea,¿y volun tariafaíta iniu
dicto.
£ xccptio non numerata pecunia op*
pañi potefi etiam v ltr a biennium,
vL’i chirographum debitoris non ap­
paret, ¿y foiu m conflat de edfefsione
fertcjies,¿y q¡,o modo debeat in telli
'tcnenccs.Et/»«aw . t ó y .t c t i g i t q u x ftionem , fi folutionc íem iplene, au t mi
ñus, quám íem iplene probauít, pecac
qué fibideflerri iuramentum íuplecorium, fcu necefl'arium, án fit ei co n ce ­
dendum ? 5¿ negatiuam refere, 5 ¿ poít c á f e c re d e ie relinquendum e fle a r -bitrioiubicis crad it.tE c ;» » .7 o .¿ r - 7 1,
ait,quandó fideiuflbr eft m e rcato r bo­
n x opin ion is, 56 f a t n x , 56 in libro r a ­
tionis rctulliflct fc pro d e b ito re prin­
cipali foluiflé, 56 ¡uramctoaffirmaíTec,
probare folutionem: n ainlib ri m e rca ­
torii d a t a , 56 a c c e p t a cótincn tcs pro­
b ationem faciunt aduerfus eos,aduer­
fus quos cum iuramCntoproducuntur
[ d e quo vide A dd ic.adG lof./# ^. í / í.7 .
infra bac p a r t .) E t d numer. 7 4 , retíg it
q u xftio n e m . quid diccndú fit fi ín tcfta m é to declaret fe pro principali p e ­
cuniam debitam íoluifl'c, 8c in numer.
7 7 . tradic p r x d i d a m d c c k ta c io n e m
nonfufficere.
Sed cx d id is fequés deducitur nota*
'daqu^ftioján creditori profsit d i d a co
fc f s i o , feu apocha de rece pto f a d a ín
fauorem íideiuflbris?cui icfpondccur
prodefle fi craníádi fint trigiftcadics,
v c lf i creditor e xcep tion em nonnum e r t x p ecunix rcnüciaíTet,poíl'e que
exce p tio n e folutionis á fideiuflore
f a d ? fc tu c ri.v cn o tat lofeph. M afc.
deprobat. concluf. 57 5. numer. 4. ¿ y B ,
injin.xátm que dicendum eft á con tra­
rió,fcilicéc apocham fa d a m in fau orc
creditoris fideiüflbd prodeflc»['cx craditisy*^/» Ba/wfr. 3,
A
R
I V M‘
¿ i remifsiue.
4
Exceptio ñola 'numerata pecunié..
competit ; ttfiin injlrumento p u ­
blico conffsto de receptione pecunia
fa B a fit .
y
Exceptio non numerata pecunia in
viaexecutiua,dn opponi pofsit. ^
5
Exceptio m n numerata pecunia J i
opponatur ftatim in recognitione catt
tionis, ¿y biennium non ejl tr a n f ac­
tum ,xnjirumentimnon mandabitur
executionif
ADDI-
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
A d d i t . Ann, ScRef. C , 1 1 . L *I X . t t . I . P . V?
%
S
^
y
Í
(5
A D D I T I O
G l
D Glof. 2. N o t a i . c x doétn'na
B a r C j i / f a G l o f . la u d a d ,e x ccp cioncm nonimmerat? pecunia:,
etiam com peteré ei, qui teitibus ptreleiicibus confeiTus c ftie accepifle pe­
cuniam , non aliter quám fi ch iio grapho effet obligatuS-Et Adde, text inl,
(nrn vltrA,C.de non numérala pecunia, (¡0
in %.tdem iu ris, Injlilut.de ex cepi. Bald*
inleg Jiexcautim e, colum .penult.k ili .
Sah’cz-fium er.io. A b h . incapit. J i cati» 4
tiojds Jid s inftrument. numer. 11. Fclin,
ib im u m cr.I^ .vcJ.co n ira riu m .C a td n i.
Mantic. detacit .40 ambig. conuent. libr*
l 2 .titu l. ycu m a lys. A nton. G o m e z,
in i.tom.variarum,capit. 6 .n u m .i, verf.
pradiBafam enintelligo. A lc ia tu m ,/«/.
qut pecuniam circaf) , f f j i cerUpetat. A-“
y
coW M dtB i . f i ex cautione 4 fa llen t.n .\.
vbi hanc B ar. fcnccntiam rcccptifsi*
mam efle d ic ic , Bei tazol. de claufuUs,
dat fu i
z.part.glof.im um er i 6. ioan*
F abr-i»princip.Injiitut.de litter obligat,
nnm.y. vbi tradic in hac fpecie oppo­
nendam eílé fadli exceptionem . Alex*
Trentacinq.cramrww rejolut lib r . y í i ^ul.de/olilt.refolut.^o.numer,l4^ vbi le*
fert duas opiniones,primam qnod noii
habet locum p rq d id a e x c e p tio ; fed
exceptio irt fa á u m ; fecudam quód lo­
cum labccrquamamplctSf it.
A m plia primó cciam in Gonfcfsio*
r c rpontanea, & voluntaria faela iniu
dicio, in ciua etiam hatc e xcep tio locii
ha.hct.¥c\.ln.vbifuprd,n,4y. C achera*
decifiónCii jq .A e o ft.í t./aBenf.nurner.z,
v b ifu p r a , MaícavA concluf. i^ 6 i.n .z 2 .
A m plia fecundo, vt ctiam vltra bichiumnon numcratat pecunia: e x c e p ­
tio opponi pofsit 5 v b i chirographum
oebitcrrisnonapparet, & folum conf- ^
tat de confefsiqne pertcftcs. Aciirfius,
ini.fn 'bfingítli.C .fi cert.petat.k poft But figar. C in . Cumanu* Bald.. Immol.
ffadit F clin./»d;¿7. ca p it.ficautio, num.
de fide injlrument. Iacob. M enoch*
3 V M M ~A
^
1
^
O S S X . 11.
de prafumptionibus fih r. 3 .prafiitnp.i 4 y/
n u m er-1 7 . vbi contraria; opinionis ar­
gum entis fa t is fa c it : cam que compriabac , & .ampleélitur A n d reas F achiricu^,controuerfiarutn iu r is Jib r .z . capit,
y<i.verf.vtrum qu i. Cardinal- Fran cifc.
M a n t i c .‘t/E/ f t p t d , nt w ir. 1 . \ bi tradic
quód fi cofcfsio fa d a eft in fcriptis,poft
bicniCi Ipcu no h ab c t.V id e Add.ad G l.
6 .itfra . vbi h?e ampliatio declaratur.
A m p lia tertio procedere , etfi in
inftrunaento publico ccfeisio fiat.E e r*
tXioX.diii.plof. 1 .numer. 5. Acoft in i x.
faUentmumer. 5. Roderic.Suar, ini.pojt
remiudicatam. 1. quafipofi limitationes^
incipit fed pro f«f</f«Aa,Cardina!»Mantlc.vbifu prd .iitul.6 .m m er. 1 y.
Sed Vtrum hzec e xce p tio cum e x c cutiue agitur contra inftrumenruia
v e n ia t a d m it t e n d a ft a h t e / .i.^ - i.X / tul.% I .lih t.¿..recoTnptl'VaúaÁos.ltbr. z¿
rerum quotidianar. capit fin .y p a rt.§ ,\ i ,
num er.^ 1. non efle adm ittendam tutx
tur. Cótrarium , imo quód pr?dicfa Ic' g c n o ii obftante adm itti debeat;late
com probat R o d c r . Suar.a numer. x z.
40 in fu a Add. A nt. G o m e z . & i b i eius
additionator vbifup. httcr. G . Eman*
A c c fta , in diei- 1 \ fallen t, nuwer
A*
zebcd. in diei. 1 . 1 . numer. 8 1. cum alys^
H ic r o n y m .C c u a lh i.tom .quafi.■^9, ntA
mer. 1. Aucnd. in traB at. de exceptionibtu ,40 de excequtndis mandatis, i *p a r,
ta p it.i6 .m tm er.ii. D u c h a s ,regu l.zó ci
ampliat.y. D idacus Pcrcz./«/, 4. tttuh
8.libr. ordin.pagin: mibt. 634. verfia
quotidianum dubium , eoi. 1 0 . illiusglojf,
V x i..in p ra x .4 .p a rt. primaparU t.tom»
capitéi 'Humer, y .QxAZiah.reguLi 6 8 .««-*
m e r . i y k nota ex Paihidor. vh ifu p rd¡
num. i z .4 0 1 3. i quód fi quis ftacim itl
recognitione cautionis obiiciat pecu*
niamnori fuiffe numeratam,fi in tra*
• biennium f i t , quód cautio eXccutiottt
mandari non poteft. A v i d e A d d , ad
Glof-y. num.% .infra,
R
Xceptionem non Humerata pe-
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
Í
V M.
d B o r nihii p e t a t , ^ po tejl p roteftfiriar.
' cunia potefi^ rcii: opponere, etji
-W'-
-8 i
"•
..........I
O 3
A
d d i
^
Add. A nS. Ref. C . III. &I V . L . I X . tt. I .P .V?
i''i
A D D I T r O G L O S S zE . I I I .
m er.í.ff in §.á«#ípenúltimo, incipi t,abd G lo f. 5. Nota^qnód t t fi atlhc
fal'títiofequitur, numer. \.fffu p er verb,
nihil petac, poteft veus excep­
feu non numerat .pecun num f r. 2 . Pi c h a r*
tionem non num erat? pecuni*
inprimip.lnjiit. de litter. obligat, numer.
o p p on ere. Et Adde. l:fiqa a ji, y . C.de
78 .yíant{c.detacit.ffambtg. lib. 8.tit.
nh num.GXoí.in, §.plañe,verb. exceptioni,Injlit.de litter .obligat.Tcxpauvariar.
i .n . lo.cumálijs, rre n cacin q . variarií
refolut.libr.). titul. defolut.refolut. to .
titul. I )8.de non numerat.petan.tapit.4.
numer. i y. qui omnes notant hoc cfl'c
verf.excep.Kchuf-tn fSJl.Gall.i .t^.trafi.
fp e c ia le in hac e x c e p tio n e , quia ncn
de-'cbirograpb. f f cedul. recogmt. artie. i .
eft perpetua ad excipiendum , ficuc
»8Wfr,.yo.Ancon. G ó m ez, i- tom. vari
fue c.xcerx excepcion es. E t ctiam po­
eapit.6. numer. i- verf .fed objlatfi dicas,
te rit d eb itor p ióteftare. vt fupra d ix i­
A coftam inl.fiextautione,C.di¿l. titul.
fuper verb.fek non numeratapecunia,numus , in G lof. anteeed.
'
S V M M A R I F M.
nemin caufaproponipoteji.
I . ‘C ' Xcepthnon numerata pecunia
5
Excipiens non tenetur probare fe
.1
debet allegari coram tudice,fed
tjfe intra biennium.
non eíi necejfe,quód in fcrtjtisap­
4
Huic exceptiont ejl loeus nonfolum
ponatur.
in confejsionefimplici, fed etiam in
I
Exceptioni numerata pecunia pojl
relata ad aliud.
litem eontejlalam, ffpojlconclufio...
A D D l T í O G L O S S zE . I l l l .
D G lo f. 4. N o ta qliód h x c e x ­
dit poft litem conteftatam propcni
ce p tio ,feu petitio debet fieri co
p o íl'e ,¿¿p o ftc o n c lu fio n e m in caúfa,
' ram iüdicc.Ec Adde autben.h.snb
& / » quafi. i.p o íl fallent, incipit quaro
autem querelam .C deni numerat.pecun.
3
/^iiw r,exam inatt vtrum excipies alle­
M ancic- detacit. f f amhig. conuention.
gare ,
probare debeac fe eíl'c intra
Ubr.\8 .titul. 1 , nunier. i o. infin. Ariím;,
biénium ,¿¿ opus non CÍTe huiuS allega­
T e pac. variarum, tit. t y 8 .de non nume­
tionis refpondit.
rat. pecun. Capit.'4. C atdín- D . T u fc h ; 4
.
A m p lia p ro ced eré non folum in
praBic. concluf concluf. 4 1 8 . numer. 27.
eonfefsione fim plíci,fed ctiam iri rela­
Emanuel Acofta, in l./iex cautione', C.
ta ad a liu d , puta h confiteatur pecudiB.tit.fup verbd-exceplionecppofita ,ñ.
híam .fibi folut.im per médium tabul?,
v .ff 2 .vbi etiam exam inat,án in fcripv e l quid fim ile , v el fa d a l elation e ad
tis proponi debéat, ¿¿fc rip to o p u sa o ’
áliud.Ioan.Pccr.Füntanell.¿í/7áY?»M p.
cífe aic , licét qiiercla l’n fcrip tis pro­
elauful.4.glóf.i 8 .1.part. nUmer, iliUuin
poni debeac , inn. y Sí 4. f f i n ) . rraalijs i
''' '
A
R
i
M.
.- T ’
\
.
'
■ S V M J 4Í
t
T 7 Xceptionenon numerata pecuRéfertur alia concordia confisiutniiia tránfaBo biennio debitar
tiurñ differetiám
tiuni
dijferétiam iníer
tníer exteptio'neni
epcCeptlo'hehi
vtt norrpoteji'fiddcbét foluere debinon numerata pecunia apjofií.fm
tiim,acfi verenumeiiaiitrn-ejfet.
'0 ■
permodym quir el a , Vél nón
Tranfaéiobienniódnfiiprafumpth
y
R efertur concófjia Glóffa, f f 'fiíáiuris, f f de iure,pecuniamf uifie nu­
rum ‘qfiff éntiürfiHe iürt 'c ljM fc Ji
meratam,ibi.
bienniUjh úókadmth, ff.d eáquitaContrariam.
* - ’
i
té canoniraddm'hti ,
'-t j ' ' ' ;
Refertur concordia Nojlienfis, f f
3
4
Refertur ófinie diécntium etiam de
aliorum confituitiunv dtjferemiarti
aquitate Canonici pofl bíénjum pra. inter exceptionem non numerata pe
diéíam excepflóñé non pofie ^dmitc]
tunia,ffdoli.
y
Concordatur bac vltim a opiniones
A
p r i-
A
A’
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
A ad.A nfi.Ref.C l.V .8cV LL.TX.tt.LP.v.
■4
Vj.'
9
primam procederé quando opponens
fufeepit inft onus probandi: Jecstnda
vero quando nonJufcepit.
lurenojlro Regio exceptionem non
numerata pecunia pojfe opponi pojl
hiennium,defenditur.
Iniquum eji , qucm locupletari cum
iaéiuraalttrius.
Declarantur verba noftra legis, tbi.
Negatiuaeji dtjicilisprobationis. '•
Deponesfuper negattiid de fatfofuf*
petluificdditur.
T e ii ibus duobus affirmantibus magts
creditur,quam mute negantibus.
Declaratur procedere, quando nega*
tiua efi vagadbfi
Quo rnoduprobetur negatiua,remiflo
Jiue : fy dcmódo probandi negatiua^
inrnateria nori nusncratapecunia.
Clericis nomine Bcclejt.e contraII
hentihns trdfeurfus bitnny nocet. ■
Contrarium.
11
Concordantur vfque ad num. 16.
‘n
Exceptio nort numerata petunU
14
perpetuo pote i i opponi transferendo
onus probandi increditorem, quando
mutuumfatium ejl Ecclejia , ¿y f u ­
mus tn cafu,in quo creditor tenetur
probare verfionem in Ecclejia v t ilitaterrii
■
Difta exceptiopriuilegiata no habet
15
locum,quando creditor non tenetur
probare verfionem in vtilitatem E e clefa,fed opponeti onus probandi ntj
fuijfe numeratam incumbit i
%6 Exceptio non numerata pecuniam
moditm querela riori competit cleri­
cispajt biennij lapfurri*
*7 B itn n j tranfcurfui currit aduerfus
fucctjjbrcrn debitoris.
18
J 9
vv
Pupillo, feu minorifuccejfori dn pojl
htcnnnim competat querela non nu­
mtrat a pecunia^ ¿y
cSpetere quado ille,cuifiiecefsitpojl bieniflapfum
'decefsit f ¿ y intra biennium eam ndri
oppofuit. , ^
'.fupiilqfeu minoriperpetuo rionnumeratapecunia exceptio in modum
querela Umpetit, quado debitor in­
tra biennium dttefsit, ¿ f exceptio-
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
s¿
nem prádiSiam oppofuit.
10
ri.
41
Aduerfus pupiüun. )Jeii minoré cur­
rit bitnnij tempus , quando tlle, cui
fucecfsit ,decejsit intra biéniü ¿ y ex­
ceptionem nS oppofuit-jilli tamen re­
medio refitiutionisfuccurritur.
Biennium currit aduerfus baredifatem iacentem, 0 aduerjus exijlen­
tem in vterojedpojieatpjlfm curritur bcncffim rejiitutionis.
XI
Biennium currit aduerjus creditori
debitoris,qui vu lt eo tranfaño diiUi
exceptione cum priuilegio fuo v t i.
Aduerfus mulierem coniugatam dic­
tum biennium currit.
¿4
Aduerjus 'confejsionem Jin e f r i p t i s
f a i i a m , Jea coram tejiibus, diBus
tranjcutjus iitn n y lu rrit.
Debitori molefiato mifericorditer
officium m aius in.ploranti dn ctm petat diéia exceptio cum fi.o p r iu ilegiopoji bitnmum-.rcftruniur dua
opinionesi
!¿ 7
B u p ilio , 'm inori, cÍuitati,Écilejja,
loco pio , J iii cuiqunqut vniuerjitati
minoris priuittgio gaudinti u n p ttit difia exceptio priuilegiata pofl
hiinniu. Declaratur opinio Aret, ¿ y
an iuramHu fupleat m inoriatatf.
Exceptio non nuhicrata pecunia
perpetuatuf, quando contraBus e fi
nullus, <¿y exemplificatur. E t an
minor obligetur ex niutuo,remiffllC -J.
Debitor cenfus pojl hiennuim excep­
tionem non numerata pecunia cum
priiitlegiq poteji opponei e s .
• W .'-
' ’j tí
In creatione ienjus V era , 0 “' realis
numeratih rt(Júiritur,¿y in ipfisfa­
vore anima prafunditur numerationem non effe faBarh.
Iuramentum non corroílórdfconfeffiom m venditoris cenfus > quia eo
" ' ' non veré Jed fiB ip ro b a tu r num^ndtio :¿y nvrhtratio in cenfu debet probarí per'erlditorem per probationes
eu id en tes¿y rumprafurnptluas.
JI
Declaratur procedere in iuranrehto affertorio, ^[non decijforio.
1)1
Exceptio non numerata pecunia
in
A 4d. Ann.Ref. Gl V . 8 c V l. L . I X . tc. I . P .f :
ix cenfn compt tit,. etfi ¿ebitor longo
tempore folHijfetpenfionem.
^
3 5 Am plia etfi venditor exceptionem nU
numerata pecunia renunciajfet.
. Contrai'iitmpluries ejfe deciJJuK in
Supremofenatu, f f apud Siculos.
Qu.mdo
cum confefsione concurrunt
34
aha prafumptiones onere probandi
oneratur debitor.
Cutraria opinio, f f quomodo debeat
intelligi.
:
E.'cceptio
non
numerata
pecunia
p
ri
35
uHegiata competit cenfus venditori»
Numeratio in cenfuejiprobanda v e ­
re, f f realiter. E t p ra d iila excep­
tio in cenfii etiam contra partem for­
tis habet locum.
36 Tertius pojfjfor rei cenfat fuhieB a
aduerfus cofefsionem debitoris cenfus
exceptionem priuilegiatam non nu­
merata pecunia opponere poteji, f f
impugnare injlrumentum cenfuale,
37 T ertius pojfsjforperpetuo poteji oppo­
nere non numerata pecunia excep-^
tionem. Contrarium,num.\4.
Cofcfsio
fa B a d marito de recepta do
58
tedn marito, f f mariti creditoribus
p r e iu d ic e t ,ffn u m .4 ) .4 6 .ff 48.
Confefsio patris dicentis f e recepij e
pratium rei ven d ita ,d n , f f quando
praiu dicetfiljs in legitima. B t dn
,f i conf f i o patris fit fa B a cum iurarneatopfaitidicetfihjsinlegitim afi
aliter di numeratione no confiet, ff[
, numer. y, (
,'^0^ ^Conffsio cedintis quando p ra iu d il
cet ccJfonario,aut non. ffnum . y 3.
j 4 l .^Cofefsiopfocuratoris,tntoris,feiiad
\ A minifiratoris dn noceat domino ,' f f
'"'.'•A.'. ‘ ■
'•
..
,
41
Confejsio t flatoris dicentis fe debi. tor em altcniiis, dn noceat creditoti4)^^D ebitum poiU riusfit cuiv.s vera nu, m crationeconfiat,dnprafratur anterioft,de quofoUimper conffsionem
,1 r.. o o rifa t,ffn u m .)6 .v fq u e a d 46.
4 T er tilis nortgauJif'priuilegio non nu
merat a pecunia lapfo biennio.
' '
^5
Dos conf jA tdU jfoyienn io.feh
*:v
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
46
47
4g
49
50
’5 2.
S5
J 6
*57
' '
"
tneratione renuM iatadnprafer.ituv
alijs anteriorihus creditoribus taci­
tas hypothecas habentibus.Et quidfi
.creditores ignorarent ccfefsionem do
tis,aut quando ctfefio fa B a ejl confi­
tante matrimonio, ffn u m .4 6 .
Conffsio debitoris anterioribus ere^¿itor)hus,quihus efi ius quafitum,nS
praiudicat.
Caju,in quo exceptio non numerata
pecunia non competit d eb ito ri, m n
competi t ip/ius creditoribus.
Confefsiofa B a d m arito,fiue iurata, fiue in lejlament» fa B a , fiud
m n , non probat dotemfuijfe nume­
ratam.
Quando exceptio non numerata do­
tis renuncrata eJJfieu quando lapfum
efi biennium, tunc numeratio dotis
conffsi one probatur.
Declaratur qu.mdo ncn e B fa B a tn
fr.titdem creditorum,fculegitimafi­
liorum: f f in quibus c.ifibus io fr a u ­
dem p ra fu rna tur f a B a , remifsiui.
Confefsiofa B a d patre dicent e fe ha­
buif i epecuniam d filio ad eumpertitentenon probat in praiudicium aliorum filiorum ,ctiam Jifit iurata.
Am pliatur in omnibus cafibus , in
quibusfufpiciofraudis in e B , f f li ­
m itatur in cafibus vero fsim ilibus.
Cffcfsio fa B a in fauor emf i lijJ J u r y
quando valeat,ibi.
G'dfefsio teflatorls dicentis f e debito­
rem alicuius,non nocet alijs creditoribiisfitdfuishdtedibus: f f dnpUne
probet. E t dii vno tejle i n praiudicm
' treditorum probetur debitum,f u lo
cus iuramentofupletoriofit.
Quando h.abensfcripturam priuatam
v u ltp ra fe rri inpignore, f u hypo­
thecafecundis creditoribus habenti­
bus publica uijirumenta non audi­
tur.
* Habens m fikum fauorim fcriptura
" Jrtuatam tum fbleyhnitate requifita /«l.fcriptui a s .C . qui potior.in
pignor.habeSt.j&jirf/iw/^Vy^mV-.
rlbus creditor d'usBypóíbecambabtn
t pui .
A dd .A n n.R ef.G l.V .& V I.L .T X .tt.I.P .C
S8
Quando tertius noñ babet publicum
injirumerttum,nec potitur prtutltgiata caufa , ipfipraiudieiu, infer­
tur e»! priuata fcbedula debitoris, cSJitentisfedebere ccntu.Et dn hoc taf u vocentur in tributum-, 40 in cafu,
quo debitorm n Jit foluendofohiti»
fi%t pro rato: 40 dn J i conjefsto Ja éla
in fcbedula corit ineat caufa priutlegiata,praferátuf ea vtensperfenalibus creditoribus.
Proteñatio fa B a coram iudiceper­
petuat querelam nb numerata petu­
nia.
Proteflatib ,feu exceptio appojita ex-
j9
6q
Debitor creAitonponenspojitiones
6z
poft biennium auditur ; (0 ijit eft
vnus tX modis iri ncfird matertd
probandi negatiuam.
Contrarium:
6}
De iiiri regio d prima non ejl difced?
diitA.
64
iri caujis éxecutiuisftn quibus lapftt
deeem diebus no admittunturprobaiionés,adm ittitur reus pojlulans, v t
pojitionibus rejportdeat.
Interpretatso,CG'ii.in 1 .
*6y
m
betfieri debitorepraferste ,4 0 dn de­
beat Cxpreffe acceptare.
Conjfio gemmat a abfente partefai\
ta an praiudicet confit enti.
Numeratio msnorts quantitatisfac­
ta de maiorifumma contenta in cau­
tioneprobat negatiuam.
N egattua probatur per aliud infiru
menturñ.
N egatiudprobatur per tefies, 4 0 no­
tarium , qui interfuerunt tempore
confecit inftrufneHtt.
71
7»
7 5
trd iudicid cora creditore d reo,dic?ddfe nb recepiffe pécumamfeu quatitaténi tn cbfefsionede recepto cbtentamt,ransfert onus próbandi nume­
r a t iotiern tn cnditoreni.
6l
7 4
75
Ampliatur, 40 fi folum deponant ñon
fiifie fa B a m tempore lojefstonis.
7 Í
ArnpUatur J i deponerent, quod tem­
pore cautidnisABnm fuit,quod tnfirú
mentum fieret, & pofiea numeratio.
7 7
Ampii.ttur'tertio finotartusdicatin
infirumento Titiii conjjfhmftnjfefe'
accepijfepecuniam qudmbahutt ,4 0
recepit ,4 0 te ile i cffcriptipicuniam
tune ñon fuiffe numeratam : Verbd
prateritt temporis referuntur aá
tempus coñferipts injirumenti.
Contrariuas.
Inftrümtntüm dñ reddatur fufpscd
tum, fi notarius dicatTttium centutri
dccepiffe, ¿ tefies deponant tempori
injirumenti nulUni ddjulffe pecu­
niam,ibi.
Concordantur p ra d iB d opiniones, cjf*
coriftituitur dtprentia inter tbjfsionesJaBds cauja mutuis feu receptib­
ilis dotis, 40faB as ex alys taujist
78
c o tra d i-
b u s)§ d c lilo .G . d c n o n n u m e ra r ,
p ecu rt.
66
Pofi lapfam hienny auditur volent
probare negatiuam.
67
Négatiuá in hac materia probatur
per cbfefsibnés credit oris ,40 numer atioriesdiutrjis tempórihuifcíBas, 4p
quoniddo probetur^, nurri.b^,
A m pliatu r, etficonfeftidfaBd fu e rstextraiisdiau m , & poft lapfum
A D D I T I O
A
D
G t
G lo f.y .(á “ i .N o t a p r im ó ,tr á -
fá n d o
b ie n n io
e x c e p tio n e
vti
d e b ito re m
n on
h a c
p o fle '; fe d
t e n e r i f o i u c r c d e b i t u m , a c fi v e r e n u ­
m e r a t u m e f l e t . E t Ádác. tex iriauhtentl
detempor. nonfolut. pecun.fuper dote, m
p rin e,
co lu m ,
i.
to lla t. 7 .
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
\ b \ ,Ji
títere
H
, bienni.
6% S i creditor agnouerit tempore cautio­
nis non numerajfe pecuniam,tenetur,
numeratione probare, etfi dicat pof­
tea numeraJfe, 40 bi inium ejfe tranffacium ,4 0 num:
7 0
Confefsid vtpraiudicet creditori,de­
7 9
0
$
S
JE .
V .
E T
V I.
ellegerii,palam efi,voluiffe,velfi non a'ce^
piidotém.úmninóeum: autfuosredúé¥eha
rtdesd.finonfinguli,C. f i cért.petat, i b i / i
pecunia nonfit riumaratd, éxception?mn
numerata pecunia pofi biennttim nonpóffe opponi,t .affí'UerAtió,C. de non numerat.
pecm A bii exCeptio m n numerata p em m a
eerta
'Add. Am.Ref. C I. V . & V I- L . Í X ;ft. I.P ,?:
certa d i; noñ delata, querelaiuanefcit. &
tex. infia .I n p t .d e liter.obligat.xWx v ltra
bienny metas minimi extídatur. I f i intra,
in fia.C .de non numerat,pecun. i b i , omni­
nofoluer;com pillitur, G I 0 Í .& Barc./»/.
f t cum exceptione, quodf i homo, ff. quod
m st.cauf.ic idem Barc.in l.g ra c e , §- Ü"
lud, ff- d ;f ii;iif f o r . Excciitiuc p rx c iie
ibluerc pofle cogi ex di¿Í l - f i intra, dcfediinc Faber, in princip.Infiit. de litter.
obligat. Arc{udiac. /»f.í/ví.7?í»/J B p ifcoporum,numer. JO. ^.quafi.G . GI0Í.8C
Aluer. /k/. 5. C. denonnumer.pecun. ¿y
ibi,V)\n. O d o te d r.G u id .R ic a rd .& O ldiad.Glof. Bald. 56 SaUcet./w/.nowy?»gttli,C .Ji cert pet at.Eül^of.-conf. i 3 1 . in­
cipit proponitur probatum . Vitalis de
C ainbano, de dauf. in quafiione, dn e x ­
ceptio non numerata pecunix renuntiari
poJsit,numer. 3■.Fc lin. m c»piu f i cautio, n.
^ y.iefid e in jirim .V z u . R c b u f. in conJi.
G ali.in traB at de chirograpb.¿y cedul .rc
■cog.artk.i.num er.4j.lib» i .Colcr-t/i/iro
cef,execut.p.'irt.\,c.\o.m iin.z\6.verJ.fallittertio.T)\.\Q.{\AS,reg. z6 t,F e rd in an d .
V afqui.dc yi.znc\\z.defuccef. creatione,
%.9,numer r 9. c
a
r »
Maf car .
cojtcluf. 6 9 5 . lacob. M cn o ch . d eprxf.
Hbr.%.pr.efump. 14 ^ . numer. i 1 1 . vbi ex a r a in .u , an cranfacio biennio fic p r x fiunptio iu ris, 56 de iure pecunia tuif»
Ic mun£i.atam?Cardin D .T u fc h .^ r4 fiic.concluf.4 ij.lit t e r , E . numer. i . E m aniiel A c o f l a , in d i B J . f i ex cautione , in
v l tim fallent, num. 1 . p r x c c r antiqu io­
res relatos,refert B n rr.A zo n .R icard .
Y a f u . Bald. Salicct. loann. Fabr. Fiorian.Fiu'p.Curt.lun. 56 Marfil. E c / « » .
4 . idcin in non nuinerat.n dotis e x ­
ception e tradit. A fflid . á«;yr 1 1 0 .
A m o n . Gopoez. z.tom. variar, capit.6,
n uraer. 7. A nd r. Fa c h i n. eotrouer. iur. lib .
z.capit.Zi .D .F e r d in a n J.M e n c h ,£¿í/atefcreat. in d iB . §. 9. numer. z y . verf. re­
deundo , lib r. i-GoHer.. v b ifu p rd .lk u c iias,rf?a/.i0
M a rtin -B e •jrte-ch.j»addit.ad Serapb.depriuileg. iur.
priuilso^o.nurner.j.O fa ú á . Illiger, irt
,notat.ad Doatl.Eniiclec t lib .i4 .ca p . 5 8.
litter. Catdin.E.raasiil. M an tic.d t
II h
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
cit.& amhig. conuent.hb. 1 8. titus .z .q m
-d numer. i . p r o c a d c c c m fundamenta
refc-rt. E t de iure noflro R e g io cx hac
noftra Jcge tcn ead am tradit G r e g o r .
L o p e z .¿/f /» W. 6. vb i reu m non excu fa
ri afolutione p ccu n ix , etfi opponat
e xce p tio n em non nu m eratx pecunix-,
■56 doli elapfo bie n n io , 56 v elit in fc
affumnicie onus probandi; v erh a le^tshc£ci\int, dendcenadelantt, neipodrit
poner tal qu erella, S)¿ idem tenendum,
tradic Kcoftx,vbifuprd,infin.G xzt\3A.\,
Falcon, in regul. 16 ^ .num.B.
Secunda opinio eft,quód poiEbicn*
niu m c o in p e tic e x c e p tio non numera
t x pc c u n ix ,d Úmodo de b 1c-or p 1 o ba t io-:
nis onus in fe fu lcip iaf.it e am detédúc,
GXúí.verb.religione, in 1.generaliter. 1 3.
0 in l. in cbtraBibus., 1 4 C .d e nonnumerat.pecun. ¿y tn p rin .ln jl.d e litter.oblig,
verb.obligatu r.D cc. in l.iu ren atur£,aum er.) ff.d e regul.iur.\k\w.8L loan . Andr.
in cap. locupletarari, infin. de regul. iur.
in 6 .'C\.\tiá.in 4 .ft ita ftipulatusfuero, §,
'Chryfogonus,nurn. 'i 4 .^ . d : verb.obligat,
C y n .56 Vctc.inl.affeueratio, C.denb nu»
mcrat.pecun. Angel. Arétínidem
iuris, In p t.d e except. Barc. F u lg o f A n ­
gel- 56 Salyccc. i n i , ).ff.deiur.iurand. Ó6
ibi,ljtíY.in§.iurari,num .B.S& cin. in conf.
6%.Voliim.4. Paul- de G aftr. in confil.
¿ 3 3 . incipit, vif'J cafu, numer. ).V o l. z.
A lexand . £•<?«/. 148. coiumn.penul. lib r.
2. S o c in .in leg. i - f ^ f in . numer. 8 ff.de
N ic o l. dc M acarei. Bart. Fulg o f. A ngel.SalyCet.iw I f i ex cautione, 'C.
denonnum erat. pecun. A nton. G o l n e ^
in d iB .n u m .j. com uncm nuncupat. &
, Em an ucl Su arez in Addit. P ctr.
R e b iif. y. tom. conflit. Francia. traBat.
dechifograph.¿y cedul. reeogn. in prafat.
■numer. 4 7 . M afcard.
6 9 y. Pa-z. in fioUs ad l.B 4. J l i l ffc b lio z .
-Ia co b . M c n o c \\.deprltfu mpt.li b. 3: p r a ­
fum pt. 1 4 y .numer. 13. D. F ranc ifc. M e n ehac.««»2, 2,1. vb ifu p r d hu'ic opinioqi
a c q u ie fc it , Sreph. G ratian. d ec if 1 6 4 .
numer.9 . lo-C^* i r .R o c Gcnucnf.afci/yt
rS .n u m er.i. z. ü “ 3 . 'C a r d in .Franciícl
M a n tic .d i tacit.& dmbig, conuent, lib r.
i 8.
i
Acld.Ann.Rer.Cl.Vk&VIX jX*tt.LP.V. 84
18 . titu l, 1 . a m m er. \ 7 . Ancon, Faberá^
in fuo codice, titul. de non numerat, pecun,
défi»ip.í.Qc\xai\.commun.contra tommu.
3 9 - Alexand. T re n cacin q .
y
variarum.refolut libr»^ .titul.defohit.re.*
fo lu t. zq.numer, 3 Q.verJ. fecunda e it opi»/a,Nieol<Moz. tratafí. decontraéi. ttt.
de mUtuOy in princip. n. 9- D. Ancon. Pi*
chxráA nprm cip.InJlitut.delitterar.obli
gat.nutn.1 .1 .4 0 y y
: VaiiG. D D . has opiniones concor*
dare incendunt , aliqui enim dicunt,
primam opinionem locum habere in
cxcepcione noil numerata: pecunirei
iccuiadam autem admittendam effc
indoli excepc-ioneTx t f^ t .in l. z f f . d e
dol.except.k ita declarat Hoftienlis>/»
sap it.Ji cautio , defid e inftrument. 6c ibi,
Abb.«j/w. I o. 6c Fclin. numer. 6 6. alids^
ff.4.Idcrn Abb.««?B.8.Hoftien('.A A n ­
char. m; 1 1 . in c.vltim . defolut. Florian*
in-Lcim de in d e b it o ,fin . numer.%.ff. de
pronai. loan n .F aber.i»princip. Infutut^
delitter:ohligat.quafi.%. Angel- Atécin*
in^.idem tur.numer.% Inftitut.deéxcept,
¥>a\yccx.inl.fi ex cautione ¡ C- de ron nu­
merat, pecun- n. 19 H ypolic. dc MaiTil*.
fin g u l.ty y .v e rftte m Jeta s, Alidr. Sicul.
in conjil. 1 9. volum. x .co lu m fin . Ferdi*
nand-Vaíq-á M znc\\.in diéi.^.9 .numer. fi
zt.verf.caterum ,k\ty.áá. T ren tacin q *
indiéi.refülut.ÍO ,num er. 3 i.C a rd in a l*
Francifc.M antic.
E t non eft pr&dlélíc concordia: muí*
tutn difíim ilis,quaiii tradunt alij DD^
dicé n te s,primam o p in io n e m , & inr»
pro eaadduétdin exceptione non nu*
mei'ata: pccuni?>quííE per modum que*
rcIíB prop on itu r, qua oftus probandi
in credito rem transfertur, p rocede­
re : fecundam vero in excep tion e,
qua: in hac materia c x fpeciali f a d o
appcllatu rnonn u m eratx p e c u n i? , A
peten te creditore oriri incipit , qua:
non eft tem poralis; fed perpetua alia­
rum exceptionum frucns natura.M an­
tic.'Z'6/fupr .numer. 16 . verf. fed ditlerfa,
y
v b i legibus, A ration bus hanc c o n ci­
liationem , A opinionem com probari
t r a d it ,A vfquéjadw w .fr.zy.fex fundá;
tnentís c o m p ro b a r , A cam defendic
A nc. ¥\cha.\A»inprincip.Injiit. delitter,
obligat.numer. i J .
A lia etiám con cordia afsignatur á
G lof. ¿ Íí.videlicet prim am p ro c e d e re
dc iure ciuili, fscudam dc seqiiirare «a»
n o n ica.E t Addé. Dee.»'»/. ture natura,
^ f f . d e regul. iur. D y n . A Pcct. Piccs
in capit.locupletari, de regul. iiir.in g .F c '
lin.m capit.Ji cuutio,numer. 6 1 .áefide inf­
trument. kx\gx\.corf. 5 6. R o m a n . conftlk
4 4 .H y p o h t .d e M arf^/3g«/.463. loan*
'M oiiach.in cap.1 .numer. y depaéi. in 6.
Purpurat, tonj. 440. nunier. 4. Salyccc.
in /. in contraétibus , in prsncip. C, de non
numeratpecun P c t r .K e b u f / » traélat.de
tbirogrupb.Jcedíu .recúgnit.in p r a f numer.
4 2 .G ' ati\xc:,.m c o n jú -c iu tly n u tn e r.z ,
cumfequent i iaCob. M e n o ch . ¡ibr. 2. de
prajuw p préfum p. t ^.ynumer. 1 4. C a i dD .T üíoh.praéiis.concluf.litter.B .coclu.
4 1 8i>i«w.i7-Stcphati.Gratian. tn aiél^
decif.iC y.WíiWíf.9. Acofta, in d ié i.l.fie x
cautione,num er.j 40 S -C a id m a l. Fran cifc.M ancic.í/í tacit .40 ambig conuentJ
lib r .\ % .titu l.í.n .íy v e r f. et hac Ccuall*
comrnun.contra tommim.quafi. 1 8 . ¿ “ 59*
D .M a r t . in traélat. desur jd ié i,p a r t . 4*
eent.í.cafíi.16i.num er. 1 4 .
C o n tra riu m ,fcilicet quod poft bic*
hium, etiam de requicate canonica no
pofsit opponi,defenduht loann. Andr*
C ard in . Abb. A lm ol.i«fap7/.^«. def o ­
lut.Sptcxúat.in titut.de intntegru. rejii*
/«f.§. 1 .numer.í 5. Archid.»» capit fiq u is
Epfeoporum, y quafi.6. Bald. in l. cum­
quis,num er.íí.C. de iur. 40faci.ignor. A
ib ijIaíT .w w fr.i S dd em laf, in l. qui pecuníam,numer.y.fi'ficert.petat.Luáo\iíQi
Bolognin* inl. i.infecund. interpretat.
C.de condiél.ob turpieatf.klcxatiá.Ltctacitiq.variarum refolut. libr. 5* defo ­
lut. refolut. ÍO. numer'. 3 3. Petr- Duen#
regul.íbi.nim -í.EacW do.lihr. 2. contrauerjiar.iur capit.8: Benechcnd. in A dd.
ad Serapbin.priuilégi 60. num.y^
C o n co rd a has vltimas opinióncs,prí
.mam procedere quandó opponens
in fe fufcepit onüs probandiifecundam
vcró quandó non fttfccpic.Vnde appa-
rcc
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
,Add. Arin.Ref.Gl. V .& V I.L. ÍX .tt.I.P.v?m
I r’L*
A
iI
9
r e t (c fcfcllillc D D - qui D yn . ¿ ¿ r e ­
latos Dodtores intelligunt defendeie
b c u in habere exceptione nóm nn erat x pccunix poli biennium cum fuo pri
uilcgiode x q u ita tc canonica: vcaccé ’ pit LxC in l.qu ipecu n iam ,n u m .y.ff 8.¿«2
A n g e l.P c ru f ni d iB .l. fiexcaiitione,n,6*
C.non de n¡imsra{.pecun.Dw&\\.6cTiétic'm a.vbifiip p jN . c x rationibus ab ipiis
in com probationem fu? opininis tra ­
ditis apparet,n 5 recle fenrccia D y n i,¿ ¿
uoilrain inreUcxifie : n a m d c x q u i t a te canonica exceptio non num cracx
pe cu n ix priuücgiata folum durat bi­
ennio, vc declarat M e n c b . de fncceffion.crcat.%,9 d num er.zz, M .u tin . B e n c c h c n d .;« /i¿ ¿
Seraphpriuileg.6o.
» . 1 4 . infin.D * Maic.
D u cn . vb i fa p .
E x quibo s colligitur de iure noilro r e ­
gio a fecunda opinione non e llc difccdéduHT.quialumma xquicatc nictitur,
¿¿ iniquum eft,quód quis cum ia d u ra
alterius locupletetur. Glof. in d iB .l. in
eontraíiíbus, ¿¿ relati D D . in d iB islo «•/■/.¿¿ eam Rcgn icoli omnes fequutur,
quos/;pw. leculim us.N ecobftant fundamcca pro contraria add u da : nam
loquucurdc querela n c n n u m e r a tx pe
cuniXjipfiufquc priuilcgio,quod tran?
facio biennio euaiiefcic; ¿¿ non dc potcilatc excipiendi fummendo in fc onus probandi cxc tp tio n e m :¿¿ ira v e r­
ba noftrx legis , \h\, y j i ge U demandiífedtfp'ats ,feriatenu iodedirlelos mara u e iis, bien afsi cornofiios ouiejfe receuido- dccl.trac Menchac
numer 2 5 .v b i
f i ip r d , debere intelligi fecundum ius
commune,rebus Gc ftancibus, non t a ­
men excludi quin,pollquam comprobatuinfit pecuniam numeratam non
bi iii c , a 1iu d 0 b fc 1 uc t u r : u e c d e ne ga cu r
poEcftats:n id p r c b a n Ji. ¿¿ fingilatim
contrari?- fundamentis refcodic C a r ­
dinal, Fraucirc.Mantic- in d iB .lib r-1 S?
kn :m . \ 6.
Nec,oberit fi quis dicat ncgaciuam
ciTedifici’ is probationis, ¿¿ per rerum
mtruv.rn 'mprobabilcm, /. aBor, C. de
pi''obat.', 'J}huraiio,C.denon numerat pecun.capit bon.e.l.deeleB. Mandof. adrC-
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
g u L Canctll. regul. 14 . deinflrm .rejign.
quaB.ú.nuir.er. 4. Anton. G ab r. infu is
comm.concluf.libr* i .titul. de probat.con'-»
^ f/«/]6.Hcrculan. dt-Pcrnf. ititraB.it.dgi
neg.it.probat,numer:A i.4. Iofeph. M .lfc a r d .ik probat*csncluf.\9 i .ritmei*, f . v-\
bi cx cis infert deponentem fuper ne *
gatiua de l a d o fu fped u m reddi, i a *
c o b -M e u o ch . deprafum pt. iibr. x .'pra*
fu m p . 5 y . 7. Profpcr. Parin, deoppof.
contra d iB . tift.Ubf. 5. titul. 7- quaJl.G y,
numer. 207; qui in numer. zoo. teftibus
afSmantibus m agis'credi,quam ncgan
tibusjait.cjr- /« m m cr. 1 0 1 . magis credi
duobus teftibus affirmantibus ,q u a m
mille n e g a n tib u s, vbi pintes pro vtra­
que cumulat,de quibus n o s /»//’» .ergo
e lu fo r ia , ¿¿ innanis eft noftra opinio:
quia d i d a o b ie d i o habebit locúquan •
dó ncgatiu a cífec v aga,n cc c o a r d a r e tur lo c o ,¿¿ rem pore. íacob. M enoch*
deprafum pt.libr. 2 .prafumpt. yo. numer,
11- Borgniii.Caualcan.//¿w. ). decif, 19*
n. 5. ¿¿relnt. D D . D e probatione negaciux vide lofeph. M cfcard . H c r c & nouifsime Falu. Pacian./w traBat. de
fro b a t.lib r. i. capit, 3 3. vfque ad y 6- vbi
de modo probandi negaciuam latea-.,
g it pluresdiftinguens fpecics r.egati-s
uariun , ¿¿ in v/iaquaquc fpecie plures
modos probandi refcrc.M c¿l. Emi!, in
tr,iB at.de tcjlib.verb. teftis affirm .ins,vel
negas,C.QxxziX.'iofu a p ra x .titn l.d e tejiib*
rubr.de negat. laco b . M e n o c h . d ep ra fu m p t.lib r. z.precfiimpt. ) o ,d n. 8 . vbi
quadrupHcctn fpccié n e g atiu x t e fe .c;
N ic o l. M ilio, infuo repertor in verb.nc*
gantesf.iBum , Profper. Farin. d numer,
z z y . vh i fu p r .D z v .io lo probandi noió
t ra m ncg.ar?uam,‘o'.v/? infra in num.~
II
^ A m plia primó in clericis nomfnc
E c c le u ? contrahcntibus,quibus ctiam
t r a n fa d io bicnnij nocet. Anron. C a r ­
dina. Abb. & IxxíO iJncapit.'uitim .ckfo.
lut- Abb./w c .ip it.f cautio,numer‘ 9 .v e r f
fecundo lim ita, f f ibi, Fciin. w m e r. y 7 .
d ijld e infrum ent. B u trig e ’. Z a b a ie ll .
B.irb. & rdij, quos retere la c o b . M c ­
n o c h . pnefum pt.libr. 3. prafump. 1 4 3 .
numer.'). ff. é J u í c p h . MaGard.depr.?l.it.
A d d .A ñ n .R ef.G l.V .& V lX .IX ,tt.L P .v .
do fumus ín cafu,in quo neccíTc eft crc
ditori probare verfum fuiíTe in vtilicatcm E c c l e f i x , vc picrumqué euenic in
fc ;r m akó magis nocere clericis ín
pacrimoíiialibus: & id e m d o c e c A le ­
mutuo,ex quo no obligatur Ecclcfia ni
x a n d .T renracinq.m numer. )).vbifup¿
fl ih quantú ptobatú fueric, fuifle locu­
verf.fecunduSyD. M art. intraBat. deiu*
p l e t a t a m , íeu eius ín vtilitatem v e r riJ.iiB.4.part.cént.z.cafu. 1 6 1 . dnumerl
fü m , vt lacé diximus fu p r. in Addit. a d
G \ o { . y . l . ) fup.hoctit. d n . i . E c in h o c
j i.R e b u t-1. tom.conJlit>Gaü. traiiat.de
ch¡rogyaph.0ceclitl. recog. artic.z. n. 69»
cafu exceptio non n u m crarx pecu nix
Contrariam autem defendunt H o P
perpetuó poteft opponimam cum cre ­
tie.i(./>í diB. capit.Ji cautio, ¿y in diB.caditor non poísit obtinere,nifi veré prd
pit.vltim .knton.Ás. Butr, Ioann. de Ibet verfum fuifle in vtilitatem E c c le ­
mol. Angel, dc PcruL Ludouic.Romá.»
fix neceílarió fequitur d id a m e x c e p ­
quos refere Dueñas, vbifuprd i l k f . iri
tionem Ecc!efiam,fi vellir,pcílc o p p o ­
l.cu quisff.de iuris,0 fa B i tgnor.0 in L
nere; Capel!. T o l o f kff/yi .loS.íorephi
qui peeuniamff.fi cert.petat.k ndr. T ir a M áfcard./ndí/?' concluf. 6 9 y ; num en
quell.aVpritiileg.pia caifa,priuilegA 74.1 6 . vbi pro ea refert A b b . Alcxandj
vbi .lir,contra piañi :a u G m bienniú 110'
T re n tacin q . verf. fcu n d u s cafus.vbifu*
currcre. Aliiar. \’ alaf. de iur. emphiteut.p r d . D.' M art. d num. 3. vfque ad num*,
quaji.y .numer. l y . Cardinal. Francifc*
10 . v b ifu p rd . qui alics pluresrefeiúry,
MinziC-detacit. 0 ambig. ccnuent. libr*
&: ira efle intclligcndam opinionem
1 B titul. 6.numcr. 2.4. vbi clericis de x Hoflieníis rradnnt. Cardih. D .T u í c h i
quicate canonica poft biennium p rx p ra B íc.eo n clu f litter. E . concluf. 41%*
diclám exception em com peteré,tra­
m ,tn.\)i
dit. 36 m w'üwíir. l y . querelam non nijSccundus cafus e ft , quado fuínus irí
m cracx pecuui^ poft biennium pia lo­
cafibus,in quibus non eft neccíTcjquód
ca poíTe introducere. Barbof. inremJS.
creditor probet muruú verfum fuífld
aiofdin.Lufttan.lihr.4. titul.) I. in prin*
in E cc le fix vtilitaté .Et túc poft lapfá
cip. num .). 0 4. Ívíarr. deiurif 4 .part*
biennii nonaudíEur opponens didami
cafu. %6\.ñumer. 5. OTuald.
exceptionem/ volens transferre o n u j
Donel.Enucleat.lib r.4-cap. 38. litter.Ae
probandi in creditorem ,feciis fi in fe
tn;?/■:. lofcp h.M afcard.d¿ probationibus,
aírumnúit,vt docet Almíand. T r e n t a ­
íoncluf 3 6 I .numer. ) z . 0 ) ) . a mpliac
cinq. in verf. primus cafus, M.nfcard- 8¿
d id a m cxceprioneni poft biennium' ■16 rchüjX klD .vbifup. t V n d e coli/ges cíe-'
polle opponi de xquicate canónica iii
ricis in patrimonialibus pr^diófame x ­
te r r isfubiedis Ecclefix quoad tempo*
ceptionem cum d i d o priuilegio noit
raiitatem , 8c in con trad ibus inibi
cortipcrerc, cum crediton*ion adftrinfa d ís .
gatur ¡n ípforS vtilitaté vct lú fuiíic pr<y
C on corda has opiniones,prim'ain
haiit.k\\.\tzt.intraBat,Jiatut.in verfetá
procedere exceptione non nimicratq
e:p ere,q u a fl.B .S ¿itA cf[Q ftatutum in
p ccu n ix opponendo per modum qucflilo c u r ix Ecclcfi.x V ic u r lin ru b r. dé
le lx , transferando oniis probandi inr
ordin iuáic.articul. 6. tradic Rebuf. v b í
ádueifariurn. Secuiídá procedere opfíip r d ,in v e r fji ve ro , Alcxand. T renponedb illain.ad modum exceptionis*
tacin'q. in verf.fecundus cafus / 36 relati/
)"n fa¿1íim,fufcipicdo excipiens infe oYkYk.vbifup.
ñus probandi: vt declarar Alex. T rcn A m plia fecundó p r x d id u m bien­
17
tacinq. Ducñas.D. M arta,
1 4.V *
ni jtrai*rfcuríu Currerc contüa fucceílb'
biftipr.
;
rcm debitoris, l.fi in h a , 8c ibi, Bald.3&
Sc i pro mclibri concordia diftincommun. D D . C.de non numer-pect e n i a ,
giícdi íimc dúo caíus- Primus sft, q u í*
Fcliu-í» c a p i t . f i C í t u t i o , ñiimer, y 9 . v e r f
F
ampiia»
b a t - c o n d u f . 6 9 n u m e r . 2.).D ueíu
regul. í 6 í . numer, i . 0 z , vbi ex eo ín*
11
14
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
Add. Afin.Ref.Cl. V .& V I X J X . « . LPiv?
a m p lia » íJe fid e in ftru m \* c o \iM c n o c .
de prafu w ptJib r.^ .prafu m pt.^ y numerv
1 0 . & 1 1 .Alexand.T rentacinq.-uam - 2.2
pum,refolut.Itbr.t. titul. de/olut- refolut,
zo numer.1,6.v e r f tertiui.Ezzx. Rebut*
1 .towiM uJiit.Franc.tr.ici.de chirograph.
40cedul.recogn.’a rtieid.í.nu m er. 40. vbi
admonet h?rcdé, quód noopponat ex
perfona propria;quia d e b it o r i, A non
ip fi, qui fe opponitj debebat pecunia
numei'ari.
18
Sed dubitatur án pupillo, fcu m ino­ ' i 3
ri iliccellbri comperat poft biennium
cxcepcio>Alcxan.T r e n ta c in c .T e s c a ­
fus afsignans huic dubio refpondit,
vb ifu p. Primus cft,quádó i'le,cui co m ­ 2 4
petebat h x c e xcep tio poft biennij lap
iu m d e ce fsit,n e c intra biennium eam
oppofnic ; A in h o c cafu p rx d icta iu
exceptionem ipfi non c o m p ete re ,fc iliccc cumpriuilegio transfei endi onus,
probandi in c r e d ito re m , aic,«a? text.
in l.f i mtra, C. de non numerat.pecun. A
Acur(ius,¿¿/, A ita elíe intelligendum
prardiélumífa?. tradit Emanuel A cofta,/» diB. l.fi ex cautione, verf. boc autem
biennij,num er.6.k ex Bald. A Felin.tra
ip
dit M en o c h . vbifupr. tSecundns cafus
eft,quandó debitor intra biennium dec c f s i c , A o p p o iu it non numerate pecom? e x c e p t io n e m , A concludit per­
petuó có p etele hoc cafii minori hanc
exceptione cum fao priuilcgio. t T e r 20
cius cailis eft, quádó debitor intra bie- i !
nium decefsir abfquc eo,quód e x c e p ­
tionem non numeratx pecunia: propofnerit; A concludit hanc e x c e p t io *
n em tranfmitti ad h xred em , A deb e­
re eam Opponere intra te m p u s, quód
rcftabac defunclo, ex tex in d iB l J i i n ­
tra ,k{\V\Atcm <p\is fcm per cui rere,
fed dari minori iníiitcgrú reftitutione*
Felm .Bald-Iacob-M enoch. A Acofta>
in numer,4.tnpracitattslocis.
XI
Amplia tertió bicnium correré aductlus’ h x ie d ita te m iacentem* Fclin.
A lacob.M enoch. A A lexan d . T re n xacm q.infin.diB. numer. 3 6. vbi etiam
contracxiftctem in vtcrocurrC re aic,
ex U x.inl.ttiam ü ff. de minor
ei pofe
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
tea nato dari elapfobiennio rcftitiicionem in inrcgruin.
Am plia quarto, biennium currere
aduerfus credito rem d cbitoris, qui,co
trnnfaélo, vult contra alium cred ito ­
rem p r x d id a m exceptionem oppone­
re; fed non auditur,vt contra Andr.Si-'
cui.tradit Roderic. Suar./»/, pofi rem
iudicatam jn declaratione,legiregnMmtt.
x.numer. 5 .fol.m ihi éx^ .in noua editione,
A latius
com probatur.
Amplia quinto in muliere coniugata,cui etiam biennium curfir-, Ancon.
¥a.hcx.inftto,C.TítíiÍ. de non numerat, pe­
cun.deffinit. 6.
A m plia fexto in cafu, quo quis c o n ­
fitetur fe recepifle pecuniam c x cau­
fa m u tu i, nec fcriptura incercefsitjfcd
fimplex confefsio coram teftibus; A
traniarlum fic biennium; nam prxdicta e xce p tio cum priuilegio ci non cópetic. ha.\d.in leg,/t ex cautione) numer.
14 . A /¿/Sa]ycct-«fcWir. 1 1 . verf. 40 itá
fu n t m irabilia, C. de non numerat, pecun.
E m inuel Acofta , in repet, eiufdem legis
v e r f vltim . quafi. vtrum bac verba,Ji ex
cautione, vbi loquitur in cafu,in quo interuenitftipulatio^. Cardinal. Francif.
M an tic.d i Íáf/í, 4> ambig. conuent. libr.
1%.titul. y n . y vbi tam in c a i u , in quo
interfuit ftipulatio,qualnin c a fu ,c u i
fimplex confefsio interfu it,loqu itu r,
A l a t e kcoKa.,inqíidrtáfaUentiá.
Lim ita piimo, quando debitor moIcftarus mifcricorditer imploraret iudicis officiQ: ná tuc poft biéniú admit­
titur exceptio nó n u m cratx pecuni?,
vc tradit Addicion.ad Panormir. inca* ,
p it.fin . defolut. H ypolit. Marfil. 7?«g u l-x y y . Fclin. in capit.fi cautio, numer:
6 <i.defide inftrument. Ioan.Fabcr /»/»y^
titut. de l itter. obligat, in fin-princip. É inaniicl Acofta, in I-,J i ex cautione, v e i f f
officium iudicis, fo l. mihi 3 i 5. vbi hoC
m axim e locura habere in iudiee E c clefiaftico trad it, quia ad ipfum p e r ­
tinet confcientias hominum purgare.
Iacob- M e n o ch . de prohatiombus,libr.
prafum p. 1 4 5 . n u m c r .i^ .& in io n f i l . 4 7 : numer.-2Mbr. 1 . Guid. Pap. ie ó f.í9í.
A d d . A f i H : R e r . G i . v . & v í . u . i x . t t . i . p : v : Sé
áeciJ.íSz.num cr. i. Petr. RcbuF.
libr, I iConJlit.Gall traBat.de cbirograpb.
f f ccdal. recogn. aríic. i . numer. 2. i.. R oUnd.á W a \lc o n f.i.n u m e r .)j.ff ) S . l : b ,
^
i.qui alios laiidat. AioxádíTrécacinq.
variarum refolut.libr. 3 ditul. defolut.re*
folut.zo.num er. 3 y.vbi contra Felin.dé
clarar lio ce ile intelligenfduin,fumen-d o í n f s omis probandi j fed prxcicatí
D D . contrarium videntur íentirc.
L im ita fecurnló in pupillo# minore#
ciiiit.ate ,feú in quacumque vnrucrfitate minorum priuilegio gaudence,
quibus priuilegium exceptionis nonf
num eracx pecunie c o n c e d i t u r , femp e r e a vti políu n t, ita vt creditoribus
incumbat prob.ire pecuniam fuifle nu
m eratam ././w.C. in quibus eafbus in in*
tegrim refitutio yaon ejl necefaria. An*gel. A r c t i n . turis.numer.) .Inf*
titut.de exceptionib. Fclin. in d íB . tapit*
f l cautio fu b numer. )0. f f éo* Caldas,
legífi ciir.itorem., verb. fuafa cilita te, nunjer.94. Bertazol.7» traBat.de clauf.clatt
fu l. 3 z.glofA .n.).K nR.Fzc\ún.cStrouer*
Jtarum iur.lib. 2.<?.7. vbi de república,
ciuitate loquitur.<S¿ M o zá n traB.de cd~
traBib.titul.de mutuo, capit. d ep erf qu¡e
pojfunt,numer. 1 8 .Ofuald. Ilü gcr.j» no­
tat.ad D 0nd.lib.i4.cap. 3 8.//íííw.ví.M a ­
rius M uta, decif. 7 1. «í/wíw./.Barboí./»^
remijf.adordin. L u ft. libr. 4 . tttul. ) i . h í
princip. numer., 6. Emanuel A co fta , irt
d ÍB .l.fi ex cautione,C.de non numerat pe*
tun.verfbocautembienny, vbi tradir erraíTe Fclin,cum fcripfilfat fauorem minoru i-y. annis in hoc confiftcrc, q uód
¿íapfo bicnnio admitterentur ad probádam negatiuá;&: apud eos ait cauto
face rc creditorcra, fi probationi norv
confidens expe¿laftóc, doñee de-bitor
exeeífcric viginE¡,& quinqi¡éaanos,&:
íexaginca dics,qui de iure Luficano fo-..
lutn-dantur, ex L u ft.ordm .lib .4 .tit.4 j»in p rin a p . f f in §• 3. & rationem afsrgnatj quia licét minori bencfficium reftitucionis in integrum vfqué ad i9-annum compctacyillud intelligicu-r,quan
dó Ixfio fuit p e it c d a in minoreuEcatc,
S¿ in mi/», i , dcvlatac opinionem A t ^
d n dicentis minori ccíath fi lapíü fit bie
niü, poft maíorc jetare cppetcre prarrro gac iu am d id e exception is, quchiam
crcditbr probare tcnetur mütuum v er
fum cflc in minoris v t i li t a r e m , díílinguédo: aut curator homine minoris v íginci, 5c quinqué anuís mutuam pecu*
niá accepitj<3¿ in hoc cafu non ob ligar^
nifi pecunia in fuam v tilitatem vcil'a
fuerit,íA’ tex. in l . f i n rem , C . quando ex
fa B o tutoTiawt minores mutuam p ecu ­
niam acceperunt aiitoribus fuis tu*
toribus , 6c cu rato rib u s, íé u a d o lcfcens curatorem ncn habcns mutuam
pecuniam a c c c p it ,& fuam opinionemi
locum habcic 5 quia lioc cafu m in o ­
res ipfo iure obligantur , ctiam fi
pecunia in corum rem non fie vcrfai
tamcn fi Isfos fc fuifle probaucrint i a
inregrum rtftltucutur. A lexan d .T rcrt
tacinq.Variam m refolut. h b r.) . titu l.d i
fo lu t .refolut. 20. numtr. 36. tiad it,6¿:
fiiu rsfie t fpe fututae h u m cráticnisfó
rcccpiflcjiui amentum non fupltrc mi*
norem ?taté. E t ex co quód mJnod,&:
pupülo vniuerfitas ffquipaietur ( d c
t]i:o nos h x é ftp r a , ad GÍofi 2. l.i.nuirn
1 9 -) hoc h a b e rclo c iim in q u a cu m q íii
\niuerfitate. & Acoft. opinicnefhfc-*
quitur Cardin.Francifc. Mancic. de ta*
t i t . f f amhig.conuetit.libr. 1 S.titul.z.na*
mer. 3 r .e x Aluert.Salyc.Bald. Menoc?
& Felin.rradit hoc priuilegium mino*
libur c o n c e íllm in eo ccn f:ftcre,vC
tcmpus opponendi hanc exccptionS
nó numerat? pecunie no incipiat curre re ,n ifiá d íc pcrfeflae a:catisvlgfñtt
quinque annorn. C a t d . Tiifc./r*jé?.
coficluf, litter. E . concluf. 4 1 8.,».r y*gcncralcm eonfticuit conclufionem , e x ­
ceptionem nó numerar? pCcunix per­
petuó pofle o p p o n i, quandó contrac­
tus eft nullus ipfo iu re ,& excmplificac
in depofito fació apud F cclcfi? Pr.-elatú ,& in mutuo, 5¿ íifalicn aticn é b o norú Ecclefi?, dum nch conftcc dc nu-*
m c ra tio n e , S¿ vcrfíonc in vtH itarcn i
Ecclefiacjíz inGrhnibu|cafibvis,in qui­
bus ci editor tcnctu r ppobaic vciiGop s fta in y tiiita tc m u tn ataii; f c u i a c c d
P Jk
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
*
¿o
A d d .A n ñ .R ef;G .V .6cV I.L .IX .tt.I.P .k:
fid e p ro ce d it, 36 num eratio in cenfu
d o , 8C qui fiat.p rxd id i cafus, vidcsT»requiritur v c r e , 36 realirer ; 3 6 i t a d e ­
prd in A dJic. ad G l o f i . 5.4- 6.
7.
ber probaie e m p to r nó j cr probacio­
leg. 5. hoc titul, 36 cam amplia incafines prxfun -ptiu as, fed per euidentcs,
bus 1 elatis iu Addit. ad dictas G l o f
3 ¿ neceílarias , vc c x Felin. 36 Anton!
án mjnor obligetur c x mutuo. Y id c
G ó m e z , defendit Ludouic. C e n f
Áád'M ,addiB- Glof.4.
3 3.Aucnd./««. ao. T v b id cc larat p io z8
L im ita terció in debitore cenfus»
51
c e d c ic in iuramcnto confirmatorio,
qui aduerfus fuam cófefsionem de re ­
íed nó in aílertorio,cx Bald.Salyc.Feceptione capitalis cenfus poli biennüí
lín. M afcard S¿ Acofta, -vhifupr.lt\{poretl exceptionem non num eratx pc
cian. in dtB.c. f i n .numer.) .v trj .0 licét.
cun q opponere, 36 trasferrc onus pro
A mplia íc c u n d ó , etfi d t bicor lon­
bandiin cred ito rem , feu em p to re m
jj,
go tem pore fponre ci editori peufio-cenfus.Felician.//¿;*. i Jecen fb u s,ca p it.
ncm foluiflét, Aucud- vbt fu p rd , n . i i ,
B.ntmcr. 1 4 0 capit.9.numer.4 . 0 in 2 .
tom.Ubr. 3, capit.fin, numer. 5. verf. per
v b í lefutac opinicineraG alpai.Rudeconfefsionem , vbi pío ea refere P a r i f
ríe. contrarium dicctis.
in co n fj 5. numer. 5 3. voiurn. 4. C aflán . ^ j
A m plia tertió, ctíi venditor renunin conf. 6 ). numer, 19 - 0 to . in fecundo
tiallcc in con fe fsicn e e x ce p tio n em no
dubio,quinta partis, 0 in conf. y ) . D cc .,
nuineiat^ pcciini.x. Fehcicn de ccninconf.4i i coium.i.numer. \z. 0 \),8>C
fibus,hbr. \.capit. B.numer. i 5. v e r f alte­
Francifc.Milanea(d'«de«yi 6. R eg n .S ira ,0 tom* z .g lo f.y -e a p itfin .n u m e r,).
cil. numcr. 19 . lib r. i . qui alios refcrt.
v e r f 0 lic t t , vbi 36 hanc elle adm itéGA^xt.RodQ .z de ann.reddit.Itb i quaf.
d am p ro p re rn atu rá cenfus e xp o fcttis
1 5 .fub numer. 4. Auend. in codem traB*
ad fui v alid itaicm v e ia m , 8c .a¿tiialcm
capit.4 ) . per totum, vbí con crarix runnum erationem , t r a d it , licct fateatu r ■
(jamenra refere , 36 i ». 7. hanc fequiS e n ati m fi piem uin pluries tontraiiu
tu u L u d ou ic.C en fiu s, de cenf part.z.ca­
iudicafte.bic qué apud Siculcsi'cripfir
p í t. \ .q u a Ji.i.a rtic.Z .a num er.zy.praciobcinuille Franc. Milanenl. in decif. 6P
pue. a numer. 3 1. ¿6 huíus limitationis
n .i i.S ¿ eam defendit Galpar.^Rocer.
ea eil p ix c ip u a r a t í o , quia ín cr e a tio ­
de ann.reddit.libr. i . quaJl. i 3. numer. 4 .'
ne cenfus vera, 36 icalis numeratio re
v e r f ex quo.A i'cnd.'v bifuprd , numer. 8.
quiricur ex Pij Quiiici cóllícutione fu- ^4 qutin numer. 9. tradit , quandó cum
per forma cveadi cenfus 0 tex. in i. S .
confeísione pretij concurrunt a lix le-,
tiiu l. \ ).lib r. ). recompil. Qu<¿ quideni
g itim x c o n ie d u r x receptionis inte­
nunjeratiocum in fa d o coníiftac,prqgri pietij , onere probandi onerari
cilVe ab empeore cenfus probanda eft
debitorem , 3¿ pro e a ie f e i c Milán.
v e i é ,36 non per coníersionem cenfuain d iB .d ecif 6.n u m er.z\:8 l Bald Salyc.
rij. Secundó quia id c ótradibu s limaTiraqucll. 86 alios : fed eum rcfuri
l.icis, 3¿ Fiíp ed is pixfum itur non eífc
. tat Ludouic. C e n f vb i fuprd d nu­
f a d a m folutionem faiiore a n im x , 8¿
mer. 57. S e d f i p r x t e r cciniefsiofiem»
iuüicarur cócradus faoneraticius, nifi
36 alias prxfum ptioncs conGuiiat d e ­
probetur legitimé coaílicutus: 36 ideo
bitorem cenfus longo tcm p o ie fpoiitc
cum prxfumpcio fic contra ípfú cied icreditori fo lu ifle , 36 fraudis coiedlur.-e'
to¡,cm, onus probadi in ipfum trásfern o n c x fc n t ,a b Auend. non erit difcetur, vt pluribus autoritatibus exornac
den J u m , 3 ¿ quandoconiedturx fú't ra-?
k'-ACod.innumer.%. vb ifu prd.
le s,ex quibus v e r á , 36 realis prcb.ario
JO
Amplia primó,etfi cofefsio vendito­
rKimeracionis neceflario deprehcndaris cenfus eíTet corrouoiata iuramentur.in quo index arbitrabit.
to,quia iiccr iuramentum habeat v im 3 5
Ampla quarto dicl.Tin limitationem,
folutionis,illud lam en iron vete j f e i
etfi e x c e p tio non n u m e ta ix pecu n ix
aon
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
A d cí.A n fi.R er.C l.V .& V I.L .lX .tt.í.P .v ’. 87
»/
nonopponacur contracotamCortem#
fed íbliim coiicra partem,vc fi fateatur
debitor aliquam pareé Cortis,feíi prin­
cipalis cenfus lecepifl’e , A neget reli­
quam CuilVe numeratam. Gafpar. R o . drig.dí? attn»reddit.ltbr.í .q u a jí.i ^.num.
. 4. A pro ca expendit, text. in l, z. C. dé
non miTuer.picuñ. Avien J , numer. zo. v b i
fa p r. vbi pío ea refere Felíciatl.dfct»;
/ibus.z.tom l i b .y cap. v l i .n . y
Am plia quintó) in tertio poíTellbrey
qu id iéiam exception em aduerfus cófefsioncm receptionis fortis p otcíl
a p p o n e r e , A impugnare iriftrtunctum
cenfuale, cransfcicndo onus probandi
i n c r c d i t o r é - F c l i c . d í i.to m .¡ib .]i
c.fin.n.yvcrf.quam refolntionem, A u cr;
tciecenfib c.1pit.4y numer. zz. qui ratio­
nem aisign.anc, A pro ea expcndunr#
F u lg o f.A M alcard. (quorum autoritas
infequenti iimicarione r é te r tu r jA re-^
fütanc opinioném Francif. Milanénf.
in diéi. decif. 6 núfner. 24. contrarium
tenentis : A eos nouifsimé fequitur
a*
Ludouic C e n f. de cenfib.part. 2. capit.
j . articul. 8. numer. 29.
50. A racio#
qua: com muniter affignatur eft:; quia
écnfus cxpoícic v c r a m , A reale.m nu­
merationem, A qiiádiu dc ca non confta t laborat vitio intrinfcdo, 1 Je o á quo­
cumque poteftobijci, A opponcti nort
incu m b itonui p r o b a n d i ;quia credi­
tor tenetur iuCtificare contraélum.
jcy
L im ita qu.vrtó noftramf GloíLinrer*
tío,qui perpetuó poteftaH cgare.Aopponcrc exceptionem non n u m eratx’
p e cu n ix , A iplms prinilegio vri.Fulvoíconjil.
confil. z o y ío fc p h ;
MaCcArd.deprobat. concluf 5 1 0 , www.
Oj.
com hf. 361. numer. 3 1 .
47*T ¡ xaq u cl.d í retrafí, confanguin.%. i.g lo f:
:\%.nufner.% i. 40fequent. knxqn. G o m .
cj.itom .vari.ir. capit. iz.nm ft. % i.v érf.
it? infertur, quodjip.tter,in l. fo .tauri, n.
\z. hn cn d. incapit. Prator. capit. 29.’
tviméí'. 1 2 . //¿r. 2. cxq u ib u s A zeb éd .
h l. i. numer. 90. titul. 2 1 . libr. 4. re4?fep.cradit,quod Ivcc cxcep tio inperje tm im per tcrcinm aÜcg.iri poteft:
cent. C a r r o :.
depofit. t.pán
fuhr. de depofit.prchat. numer. y v b i cofefsionem dc r ecepto non pr.xiudicarc
tcrtió ,ait.F e lician .d i
2. tom. lib .
3 c.vlt-ñ.yverf.quam re/oiut. vbi tradic
Ci editoretn,fi aduerfus tertium pign o­
ris poireiTorcni agat e x to h fcfsio n e
d c recepto niutüo jOpponeilce cercio
exception em non rlumeratx pecunia:,
teneri nümerationem probare : A
eum fequitur B a rb o f/» ‘r em ijf.ai ordin.
Lujit. titul. 50. libr. 4. inpriñeip.ñum .yl
K u c q d .d e cenfib. capit. 4 3 . n itm er.zz.
É t com probatur p r im ó , quia licéc
cO nfefsiodedorc rccepra pr?itidicec
ip fim atito , A probet cortem eum ,ii
CxcepcioilS no rtumcrarx dotis nó o p ­
ponat, vt dixiniusykp.irtGl. 1. A infr.hi
d id a G1.4.cámé illa c ó f c L ib n ó n o t c c
creditoribus] mai:iti,rtcc probat cótrá
fcos,uiil Hac v c r.i,A plcrta probatio dot is.lfin. ^autbet.ibipofita.C.di dote caut..
non numer. l. Jiquis ppfthac.C, de bonis
procf.vbi probacUr,qnodfi borta mariti
funt c o n filc á ta ,A ttiuliCr c o tra fifcuni
ratione fruí: dotis agat,deb¿c proba­
re veram , A a d u a le m iiumeiarioneni
dotis. D c h a c qufcftione Jaté agitur
in Addit, dd Glof. 4. leg. 3 y titul. 1 3*
infr.bacpar.vbi deciditur iri quibus ca*
HbuS fifco,feu alíjá credicoribus p r x iu i
d i c e t , A in qliibuS rtom
.^
j9
Secundo facir;rtám cbnfefsib pdttii
dicentis fc rccépifté p rétiu m réi v¿n*
dira:,hón hocct Hlíj§,niíi alicér conftec
dc numerationé prctij./.' i .§.fi mittamj
J f . f i quidinfráuderripAt» qüem repucaC
fingnlarém \a ¥ ih l.i.c ó l.z . C. deiopeñ
éjuemfáBíirh 'erit. S pe cubat, A loan. A n-'
dr./w Addit. íti titul. dé tonfefsis,^.nitn¿
videndunyvtrf.fedmiric quid patris con^
fefsió,v\oi tradurit,quód Ibla patiís con-
fcfsio e tiafricu ín iuíam étótionnoceC
filijsinle¿itima,ríifi.alítér c oítec.A lcx.
eonjil. \ 2 . iücipitnon biinuitur Ugitimái
infin. libr. 4 i
iti confil. 4 y ¡ncipit
bitafttpch bis, ’cOl.Vltim. libr. i . 4 0 conJiU
z6. to l.i.lib r . 2. 40 conjil. 57. ¿ “ 1 4 3 .
libr. 5 - H crcnl. /» traB. de proban.
Hsoati.numer.198. verf. j% ./a U it,k plu4
íibus com'prqbííe, A d s í e n J ic T í í ^ ^ 5
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
raqucU
Add. Ann.Rcr.G.V.&Ví.t.lX.tt.I.P.vr
ceret de facili deb itor poíTct p r x p o n e ie pofieríorem creditorem priori,
quod eílcc inconuenicns.
C o n tr a r ia m a u t c m ,fcilicec tertiuh)iCrahía£lobienhio'debitori prin­
cipali ccncefso , non gaudcic priuiuüegio-exceptionis nó numerata: pe­
cunia:, e x A ngel. 6c Salyc. dcftndic
A rx o x \iQ tin .in i. A l-td u r. numer. 86.
\ b i nó adm itti,nifi in fe fiilcipiat onus
prcbandijcraditi&í'w/. )o. taur.numer.
52. verf. fextó //wk». ait» t quód confefsio icce p tio n is dotis príCiudicac
liiplü bicnnio alijs creditoribus ta cita
h ) po th ccam habétibus,itidcm,iSc i c m iniiatio exceptionis non mimeratac
d o t i s , ¿¿ pro ea allegat G k f notabi­
le m / » /. aJsiduis.C. quipotior, inpignor,
habeant.6c B a it . ibi dicehtes,quou dos
c c ft í ia t a nc'n gaudet priuilegio dotis,
quando non eft ic r u n tia t u m e x c c p ' t i c n i non n rn rerat? dotis , v c l iumus intra ten .p o ia conceíla ad oppor.cndum ei mialiás e xce p tio n e renun­
tiata, 6c laplo tempore ottinia priuile­
gia ipfi cópeterc,tan qu á fi v e ié , &c r c a ü ie i fuifiet loluta: 6¿ pro com proba­
tio n e refeic. A n g e l, de Peruf. Sa­
lyc. Paul. de C aftr. A lexand. Sociii
BaJd. N ou el. loann'. C a m p e - P c tru m
B a i boí .i» 6.p a rt.l.i.ff.fo lu t .matrimon.
n u m .) j.\ o z n . G a tlz x . allegat. \ \.num.
1 4 . Capritaq. decif. 1 9 6. lib r .i * S tep h .
Gxaxlax\.d{fcep.forenf.i.:tom.tap. ) 6 z . f f
in decif.\o).num er.i 8. BoCr. decif.) 30,
n u m tr.).
D e c la r a proccdere,qu.nndo c r e d i­
tores fcirent co n fe ísio n tin dotis ,<5¿
ipfius renuntiationis e xce p tio n em fa c
tam per m atitumd'ccus fi ighoraienr,
quia poííent r e ftiti;ie x claufula g en e rali, feu quandó confefsio matiri &manauit cóftante matrirnonio-De quibus;
quefcionibus vide injra Addic- a d G l ,
4-leg. 3 ).tit.i). infra hac part.
4^
Ec hanc opinionem cfl'e intcllígcridam dc cieditoribus pofterioribiis
non anrcrioribusj quibuS eft ius quafrtum,naln eis confefsio debitoris nom
dcbet pi?iudicatc, nCC iio ccrcid ecb ranr
q u cl. ¿e í/íro^. retraÜ- titu l. deretraóf.
Itng^. §, i.g lo f. 1 8 . numer. 80. vbi tiadic
Ivoc eílé nocandiim,quia Hcet fit m aximVis parcntuim aft'célus in libcros» is 4 4
' alíectiis noii tolíit íbípitionem fraudiS)
qua:exíblaconfcí'sione ontur» Anton*
G o m . in l. 45. taur. nufner. 8 6. Verf
oBatió confirmatur, f f in i. tom. variar,
capit. 1 2 . W.81. verj.item etidm m firtur)
T ertio fácil,naln ccnlelsio ceden40
íisd ic et ipfi p ieiú d icet,n cn tam c p i? iudicat te itio .B a rt. inl.perdm erfas,C-. qy
mandati, numer. 1 2 .
idem Baic- poft
D y n u j n . in l.f.:B a , § . / hares,vtrf. quaro viru m conjfjsio. 6c ibi Imol. 6c baulde Callr/*»í¿ ■/rffií///<3«.C\n.&: Saíyc*
in l. v t r i,n ¡.C . de procurat.l aul.QsRxCi
ccnfil. 139 . m.rner. 3. Ithr. ). I h i lip .
Coin.rcW//, 13 9 . m.m.Of.lib. 3. Alex*
(o r.fl.G y ni ri.cr.i 1 i . h l r . 5 Hcicul.;/#
prcband. rtgaíiu. m rt.er. 198. verf. quad ra gifiim op rim o faliit .hi'iWX). G t m . 1 .
tcm. va ria r, capit. ¡ 2. r.umer- 8 1. )Wdicto verf. irjin . M a t t l i . c c A í f i i é l . tífc//*
1 6 3 . ir fin . K x Á .T ixx.q.de r ítraB. í.nagi
^ . i . g l c f . z . numer. \a¡. l o l e p h . M a l e .
de probat, concluf.
per totam , f f i n
num.4
.
t
I
t
e
m
o
b
f
t
a
i
i
i
a d i t u m / ' f / r d in
41
Qdo{ anitc n u m tr.io .\h \ c o n t c i s i o r e n l
puotUratoris, tütoiis, admimftj atorisj
pu'pilli, f t ü E c c l e f i a r j f i u e c i u i t a t i s n o n
n o c C i c dt iTiinc p r o b a t u r .
41
43
Q ú a r t o fa c it jh a m ccn fcfsio etiám
iutata teftatOris d i c c n t is le d e b ito ié
alictiiüsnon nocec c ie d it o r ib u s , fed
iCftatoti , 6c hariedibus. Authcntic*
quod obtinet. C. de prokatc h n i. Gom *
t n d iB . 1. 45. taur. numer. 86. verj. nono
conJlrfKatiir,\o[cp\\. M afcard. de pro­
bat. concluf. 359. ntifner. 18.
Qipintó facit traditCi á G i e g . L o p .in
Gis f. I . in fin . i. Z J. titul. 1 3. infra bac
pjw .M afcaid . « « r/.á 6 2 .G iitie ii. deiuram. confirmat. ).-part. capit, i ). numer.
Z i.6 c Ceuall. comm. contra comm.quaji*
9 9 -wíw». lo .fc ilíc e t d c b itu m pofterius#
dc cuius Vera nüíticraríone conftar,
prxfcrri a h te r ío ríjd c cuius nürreratione non cóftat; ergo pr?d i¿la c ó fe f
fioaó aocct tercio crediroriniam fi no­
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
A dd .A nn.R ef.C l.V .8cV I.L .IX .tt.I.P .v:
47
48/
''
49
jo
'JI
crcdendú pacré habuífle animum p i x rae Exzt.inlfaBo.^.hareies-ff'.aiStn.céf.
íerendi'cxtérds filijs.Andr. T iraq ueJ.
Trebeü, ¿y ibí Paul- de C aitr. infin. t x
U x .in l . f i pater,%.fin-ff.quemaám,feruit.
m d i B . § . \ .¿lo f. 8- numen. 87. v b i a b
am ittat. 6¿ in confil. 1 3 4 . num. 3. vol. i .
opinione Speculatbrís diflcncít, eum
Anron. Gom . v b i fuprd,verf- item ,0 z.
que ícquitur Ic fe p h .M a fc a r deprohat,
boc debet intelligi. vbí crad ic , licre d iconcluJ.) '64. numer. 4 . cx quo colliges
roí es habei eric riypothecas e xprcllás, y i coníeísioné fa d a m á patre dicénte í c
d o re m c ó té ílará iplis nó pr.xiudicarc:
habuífle pccuniam áíilío fuo tanquam
fecus fl cacicas; 8c tem pus bieiinijlapad cum pertinentem ,ncn probar e .T i*
lum fiC:«S6 huius opinionis ea ¿ft p ix c iraqucl. m repet. leg.fi vnquam , in verbo*
•pua ratio,quia cum exceptio non nu­
Aonat. largit.nutntr. 7 7 . C. de reuocand.
mer atq pccunix com petar ex a¿tu,vcl
donation. vbi plures r e f e r t : 36 alies cuex d ebicork p é rfo n a , nó pollút ea v ti
mulát lo lc p h . M áfcard. de probat, connifi eum illa q u a l i t a t i , &c natura atri­
f iu f .) 6 )*numer. i.Q u p d ampliat M a fbuta exceptioni , 8c ica cum debito­
caid. vbifu p. ex T iraq u e l. etiám íi ca­
ris lenutitiatici impediar -natiuitacem
lis contelsib fit iu rata, ¿6 in ómnibus
e x c e p t io n is ,36 peiTápfum biénij taci­
calibusiin quibus poteft adefle fuípita reiniriciatid inducatur , 36 cre ­
tio traudis , 86 limitar in cafibus,
ditores fmc in culpa,cum iplá víi non
in quibus cc n fcíiib cít v c io fim ifuerinc eo t e m p o i e , in polterum ea
h s , vc in cafu,in quo filij cflcnc aitifiv t i ndn poírunt>pioqua expeiioic A ut.
t c s , 36 vero limilitcr pecLiniain { dtuifG o m . in d ici. verf. Jextd lim itá ,text. iii
ícni e x luo artificio com p arare :86 am ­
pliat in confeísione faóta de re c e p ­
l.p en . G. derion numeeat pecun. 6c ex co
tione pccuni^ a filió lpurio,quam proinfcrti fl aliquo cafu nó com petit p i x bai e a i c , fi íit \ é ro fili, &c pro ca refere
didta e xce p tio d é b it o r i , nec t c p e t e 1 iiaqr el. 36 alios.
-ic ctiám cicdiioribiis.
N e c obflat tertium nam procedit
Nfcc obílantfuhdam cnta p r o c o n - y j
tra r iá a dd u tla.noñ prim i m ,n am h ce c
éjuatido céílbnarius non liafccc i c g r c íim c o n r t a c c d e n tc m , 36 in alíjs cafímagiftraliter veruln fit confeisionem
buSjdc qi.íbus Mafcard. v b tfip . 3¿ m iá
t a c l a m á m arito diccnte íe le c e p ilie
litar diuéifa latidih hoc cafu, ac in n o f
dotehijCtíi fit ¡tirata, fcu in tcíiam cntro. N c c cjucd d id i m eft in Gl.<j«ííí-,
to faÉta, nó probai e doiéiTi fuifle ciará,
in ütB. n.zo 0 infequent ex tb> traditis.
v t latédocuimus in fr.m Add. ad G k 'f.
N e c c lü a t q i i a t c u m , c o n fc ís io c*
4-A 3 3 - t T am eii p ixd icla magiílralis yy
conclufio venit limitánda , qiiahdo
n im te fia ro risfio n n c c c t cicdicóribus;
huic exceptioni n o n h u m cratx dotis
íéd ipfi tcftatori ,36 h xied ib u s;o u ia lo,
renuntiatu cit,-aut huic exceptioni télum ihducit fem ipléná próbatióúcm ,
pus prxllitum tranfaétum. E tin tc ü ivt notauit A n to n .G ó m e z .
g e quando nOn eft faéta ¡hfraudera
81 .v e r f ex quo m táhilíter,\h\ ctíam tra
c r e d ito ru m ; aut legitime filioium; &c
d i c , quód in ho'c caíu vno relie credi­
inquibus caíibus prxfumactir dicta c 5
tor p k n é probabit dcbitum ,56 efle lo­
fefsio in fraudcin faéta , vide Addit.
cum iurámehto íuplétorio. vide G lof.
a d d i£ t a m G lo l .36 Ioan.G u tticr¿ií«/K
fequent. numer. 44.
tonfirm. i.p a rr. capit. y* dnumeié. i i .
N c c obftat q u in tu m ,nam pró'fatisfa d io n é ,'36 intcllígétiá noftrx cjuqf0 libr. 3. praB . q u a fi. 96. numer.' ^.
N e c obitat fecundurn fundamcnturri,
ficn is pluiCs cafus diítinguéndi funt.
nam procedit,quádd cquáticas rei,fcu
y 6 Pririius , cíl , quaridó Iccuhdi c r e ­
ditores habent pro fe pública inítruqualitas pcifon^ inducúc fufpícioneni,
fcilicéc voluiflc pairé fraudare íibctos
m c n ta , 36 habcns fGri|)turam priu a¡n lcgitiraa.Gutr.r/¿; /« p r.a a m n o a c n :
tam vulc eis p rx fe rri,v o lc n s v e n d ic a i c ¡US
\
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
' I'
T
A d d .A n n .R er.C I.V .& V I.L .IX .tt.I.P .v r.
57
1 8 . ¿ “ 2 0 .vbi tradic,quód confefsio dc*
rcÍLis in p ig n o re , vcl h y p o th e c a .D e
bitoris nocet tertio probanti caufam
quo lacé cgiimis in fr.n i Addit.ad Glof.
ab co, p rxte rq u am incaíu.<//é2././wpA ( y titu l. 1 5 .vbi procul dubio pr?teiri
tu ra s, A ipfam,ec lex in principio pro
tradidimus, ex text. in leg.fcripturas, §.
Jin a n tem , C. qatpqftiores in pigm r. banoftra conclufione faciz,ibi,fiue totafibeant,ibi,eum,qidifijirumentis publice cSries earum manu contrahentium,vel notafcclts nititur , praponi decernimus, etiam
ry ,v e l alterius cu iuflibetf cripta fu t r ii,ip Jorum tamen habeant fubfcriptones, (iue
fipofterior ts contineatur: n ififorte proba­
teftibus adbibitis ,fiue non licet cbditionata,atque integra opinionis trium ,velam ­
l es fint,quos vulgo tabularios appellant.fi­
plius virarum fubfcriptiones eifdem idioue non,qtiafipublice confcriptasfiperfonacbiris cQntineantur.tunc enim quafi pu bli­
Jis aBio €xcerceatur,fuum robur habere dece eonfiila accipiuntur. Vide A lidr. F isernimtis.
raquell.i/if retraB.conuent. §. i , glof. j , d
o .y t. vfque ad <¡9 ■exclufiaé,vb\iüíCÍtA.Z 59
L im ita fe x to noftram G lof.fi p rcte fquxflionem , i n (1 in fcriptura priuata
tatio fa d a fie aneé biennium coram iutantum (int fcripciduo t e lle s, fiadfunt
dice , quód licec confeftus fuerit fe rc­
alia adminicula maioris ponderis,qua
cepifle pecu niam ,tam en v e rita s eft,
vnus tell:is,pr.xdictá vim opeieru rd ed
quód fuic fpe fututa: num erationis in­
nos latc dc queflionibus ad dibl.A perde nó fcq u u tx , quo h x c cxccpcio perf cenatur.H crcul./» traftat.de probandi
tiiicnribir, egimus ;?j/aí in Addic, ad
G ioff. 5.
4-leg. 5 1 . titul. 1 5. vbi vid e
negat, numer. z 2 4.
22 5. volum .i. A rii m in .T cpAZ.vAriarum fentent.titul.dt
A ddita, t Secundus cafus c l l , quando
fcedula, feii fcriptura faéba eft cum ionon numerat pecun. i
capit,4. v trf. x,
Icmnirate requifit.i in diB .l.fcripturas,
1 0 fe ph. M a fc a rd. deprobationibus, conA in hoc cafu,auc confefsio debitoris
o iu f.iz 9 .n u m e r.il.
prxcefsic obligationem c o n tr a d a m
L im ita fepcimó, quandó is,qni deb i­
cum alio te rtio , A prxfertuviaut non,
tum fpc future numerationis fuicconA non p r x fe r t u r ; vt demonftrauimus
feflus) intra biennium e xtra iudicium
infsa in Addit.ad d id a m G lo f.5 .idem
coram creditore e xce p it dicens fe n ó
qué eiic dicendum, ii fcriptura priua­
recepiflc p ccu n ia,vcl tantam fumma,
ta n o n co tin e at caufam,vc latc in A dquam recepifle fuic confefllis, G lof.
d t. ad glnf, leg. titu l, 1 1 . tnfra has
in l.ft intra,verb. querimoniam,C. denon
pa ’i .| T e r c I u s cafus,cft quádó fecundi
numerat, pecun. Pat. Molm,í¿í iufi.
itir.
creditores non vtuntur publicis inftru
I . tom. d ifp u ta t.lo z.vb xx zx c i r c d c c i t
m •“■cis,ncc habent priuilegiaram cau­
(\Mn,inLtifirania ordin. aic.
fam A in hoc cafu ipfis prxiuditium
61
N o t a fecundo ex GIof.qu?ftioncrn,
i n fe r t u r , A fimul in tributum vocan­
án adm ittatur debitor ponens qiofuio*
tur (ICC alter alteri p rxfertu r.E t in canem creditori poft biennium,quod p ¿
f i,quo debitor foluedo nonfit cuique
cuniam non num crauit?A exB arc.re f­
fo utio fiet pro rata bonorum debito­
pondit creditorem teneri refpon dert
r i* , A d c b i t x q u antitatis, ncc alter
attenta .xquitate canonica,nifi c x iufal eri p rxfertu r : vc lacé demonftr.ata,caufa rccu flct(A hic eft vnus cx mo
ui nus,in X d d iz .a d t.i x .titu l.\4.part1t.
dis quibusnegatiua in hac noftra m ate
5.nifi confefsio fit fuper Jocis qu.xftio*
riaprobarur) A Adde / . 1 8 4 / / / / ,Q ibi
n e , aut alius cau ix p r iu ile g ia t x , nam
pA Z.in ,§.vltim . Purpurat, in l. manifeftunc mulier ratione dotis pr.xferrur,vC
ta , nurner.z i .ft.deiur.iurand. Aretin. in
lliucrius tradidimus, A infra in Addic,
%.idem iu ris,In iiit. dc except.numer: 7 0 .
ad C i\o(.J,.l.]ytitu l.in fraljacpar.6c idé
4 0 7 2 .lofep h .M afcar. deprobationibufy
detendit Nicol. G enua, in fuo tractat.
z.tom .concluf \ xt 9. num er.1,. Em anuel
defct'iptur.priuat.libr.x.in princip. num.
Acoflrt./tf repePitione.l-Ji ex cautione,p(¡ft
:
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
/
'
■
fa lla n f
rk
tl
Add. Ann.Ref.Cl. V .6 c V I.r :lX .tt.I.P .v :
!
4%
fllen tia s,in fo lio ,feu v e rffe d quam p la ­
ceat, num. I . v e r f illud obferuandum ejl.
A ncon.G om ez.t
va ria ru m ,capit.
6 .nupiex. 7. v tif. vnum tamen e f ljn fin .
F ra n c ifc .M a r c .¿ íf// 6 9 8 .««wíí’ .y. lacob.Meaoch.fow/97- Ubr. i . numer. 8?
^ 9. fttw á/yj, CaVd ina 1- Franc ífc. M a a
tic.d etacit. ffá m b ig conuent.libr.\ 8* tifa /.iw aw íÁ iy.H iero n y m -C ciialh com.
muñes,contra tommun.quícjl.) 8*
Concraria canicn, fcilicét credi­
torem non podé cogi iurare.nec pofitionibns reípon deie,probatur,fA’ text.
dut in caufis c x e c u t ü i s , in quibus la p 64 íis decC m d iebu s non a d m ittú tu r p ro ­
b a c io n e s,a d m ifti rcu m po ftulantem i
v t a d o í pofrcionibus re ? p ó d é a r ¿ N c o
65 obftat, §. ¿f///o,n am d e b e c in telligi, íi
iu fta m h a b é a t caüfam r e c u f a n d í, vc
d e cla ra n t relati D D * ¿ ¿ alias in t e r p r e ­
taciones refere M a n t ic a , v b i f u p r a ,( c á
c u m h a b i a m u s le g e m r é g ia m h a n c
noftram fe n té tia m a p p r o b a n t e m c o n trarijs rcfp on d ere non c u ro jfc o la ftic c
en im n on p r o c e d o ;
E x h o c n o ta b ile colh'gicur,poft iap66
fum biennij aod icn d um eflé; v ó lle n t e m probare n e gatilia m , 6c prteter r e ­
6 j la tu m m odum : P riin o n o ílrá iiegací*!.
u a probabitur per c re d ito r is c o n f e f - .
fion es, & n (.m ieratiü n es í a d a s d h cr-*;
fis t e m p o r ib u s ; G lo í ¡ in d ic i. leg. ih io n
traB ibus , v srb , nullo m oáo,6c ibi» Bald?
S a !y c ■&: C a ft r e u f •1 Cií e p h. M a fc á td. ¿ é ’
inl.in contraélibus,§. tilo videlicet, C . di
non numerat.pecm.\b\,illo videlicet obfer
uando,vt in qutbus non permittitur excep
tionem non numerata pecunia opponeret
vel ab initio, velpoji taxatum tépus elapfum,inhis nec iufiurandum offerreItcét.iC
cam deí’endut, B/ild- & Saiyc. & c o m ­
muniter lyD.tbi (¿aficdecif. i ) .n.i . f f
i.Fraucif-Crameil/wgzí/tiw. i y 5. Fcrr?
caution. 1 6. num. 1 y. alij, quos leferc
M e n o c l i . ¿ c ratio e lin a m v.cl u t i i l ! c , q u i plene prübauit intentio
ncm fuám ,non cogitur iu r a r e : ita illcj
qui piatfumpciuc probauit e x lapfu te ­
poris.Secundo facit,nam^ quandó da-*
tur terminus ad probádú,
intra illud
non p ro b a tu r,poílea non auditur pron
barevollens* Tír.aquell. in traBat. de.
retraB.conuent %*i.glof. 1 . » . 4 5 - l a c o b f
MenoG.//é< i.de arbit.quajlíon. 5 5 1 5 .
S e d a prima opinione h od ie n o n e ít ¿8
< Í í f c c d e n d u m . f A ? / f A ' # . 6c
pXo cottiptobationefacit,/. jz A itu L A .j
libr» }. recomp. 6c traditum á R o d e r.
Sliaí* in leg. poJi rim indicatam , §. ,
fe'dpulcrUM jVÁZ.inprax.i .tom. 4. part. >.
capit.•¡¡.mivier. 40:. Ülan./Jí concord. iuvi
liíier.- C. num. y y .R u lz Á e o ijib r. 2. rerr
quotidan cap fin.part.).% .i.o.num er. iy,.j[
26,D id ac.P crez./»/,y. titul, 8,H bm
3. owdfw.Monterrof/«fita prax.ctuil.in^x
y.traBat.fol.4 3.f 0/. z.Iviexia , inpragt^r.-.
tax.pan.conclt:f,i,nurr.er.4). fffq u e n h ,\
Azeucd.í»/. 1 .«*í )..út.\i:líb.4.recom p.\[
lo a n n .Gutierr. praBUartm..eiuaJl.libr^n
t.qu £¡í. í ío.per íotam.QcüolUcommuff, .^^ f o
tptr.tümní.quafi 38.». qui qmh é S
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
probationíhus,conclufi i 19 m ¡m x. C a r * .
dvnal.Francilc. M antic. ¿ttacit. ffa m * .
big.conuent. lib r. 18. titul.%i m m tr.a p u
R cd cric.Su ar./» rcpetit.LprJi rem in d i* .
tatam,in declar.l.regn.pojl lirnitat,. quaJl,
I .wí/Wfw.28.Eman. Acofta»;» / f i e x ca u tiene.pojlfallent f o l i o fe d cum placeat,nU
n it r .i.ff z . v b i ampliat ctiam h cohfef*l i o f a d a fueYit extra ftidiciüm,.&: ante­
quam fu.eritJapíum biénniuín» 6c Hoti
íqlum co.hícfsionem p iodeíle, fi con*!
fcftus fúcrit fe adueifatio nunquam
aum crafie, t feó etiam ft agnouéritfd'
cautionis tem po te non numerafl'e pe-.
cuniatn;náhó'c-t:aíildicét dicac fe pof-<
tea nurñetaflé;# 6c biennium.cíl'e elapfu ip ; nihilpininirs creditor renebituC
num erationcra.probare : 6c pro co m *
ptpbatione refert Salyc. A ic c i n , 6¿a*
licis» & intetum. Zf t explicat quomodo
perruimera£ic<nesfadas:diueríis tcm-'.
póribusptoJQCiuijrítgaiiuajjSz probarí
ait’faciédo pofitiones credito ri,vc co fi fceatu t fc! perpflT r« s -p c cu n ia s; num er3f f c ,-6ÁpoBea probando p rim a v ic C
númcraíhíhantum j 'fecundatantúm»
Sí fie ao h a fo ’t índerc totam fumniam
íneautjoñ.ccóteíM am .í E t cófefsio;vC
p r s iu d icd c ü r p d iíQ ii nfiexi/débcD p a r *
4
,li
Add, AmúRef. C I V . ScV I . L'.' I X .t t .1. Rv.;
i.
te prxfchte; nam o* abfentc,creditori
non preiud-cabicjvcex A re tin .A n g e k
Salync,tradit lofcph. Mafcárd. n:imi
4 .v b i fuprd, nam confefsio f a d a parre
prx’fcncs faciP plenam probationem.
/\ cofia, in repetitions,AiU Ug,verf. qiiartó fa ü it.n u m -1 . vbi agir,án requiratuf
qUÓd debitor acceptet confefsionem,
vcl non? <S¿ probabiliorem eífc non rc- ’
quiri e x p r c íla m acceptatione, tradif.
(fed vide lace in A dd.Glof. i .t ^ i . /. 2.
& G 1 6. 1.4. tit-1 5 3 . )
infcboHo fe u
verf.fid cu n tplaceat,n. j.fufficerc pro­
bare bis creditore confeífum fu íllé fe
non numeralfc pccuniam , & racioné
ahlgnaci, quia cófcísio gem inata f a d a
jbfciiccqíarte prxiudicare dieicur. D e
quxlf ione fi nó eft gem inata, fed iurata. Vide lofeph. Mafcar.i.ío»;.fow/í//r
3 iy.G u tk rz.d eiu r.co Jirm a t.(.p ar.c.)4 .
GQüzU.cófrimun. contra commun. quasi» '
a 1 0 . 5¿ Addit.ad G l.i./ .7 .ír í.r ).p.).SC \
idem Aeofl.¿M7?í/»2.4. aic frquis con­
fit ca cu r I CC c p ifi e mu t u ó , fc fi no m in c '
t o tis centum , ¡Sc poft confefsionem ei
74
ndn'iciétnrquinqu.agintn, ex dicta c6- '
fefs!onc,o£-varia quantitate rcfultarc
pia:fumpcionem,quodrionvecepitnifi '
qUinquaginca , & y\tr-A non ccnevi
inutuacarium',fcu maricñ 7 6 6 p ro c o m probarionercfert. S a iy c iF c lin . A r e t . '
3¿ D cg í. quibus Adde A ccurf. in l . t .
Q. de non numerat. pecun :.0 tbi Barc. 56
jBald. Herculan.dí proband, negatia. n. 2 7 1. Icfcph. Mafcard.íí#probat, conel.'o
n 1
Roderic-Suát.'/rt'ff/ícri'í
Upojlrern iuditatam,m deeintat.lyregn'.
p B Íi.lim itat, quafi: i . n a m .tj, qái oalives affirman-tnumeraEionem-minoris
q u an titatisfacl.aih de-maiotji'fumma'.'
Contenta in cautione probare-ncgati- ;
uam,fc¡licct nó fuiílénum eiacanvpe-I
cuniam', & ,¡fte eftaItcr.modusprobÍ4[
di negatiuam.
/ uq:-.
- - Secundó probacar'^egafiua per aá
Hudinfttumentum, vc quorfdté vidi *
mi-.s praéticari ún mandatis»-darís. iri
caufam propiian^ad ah’qliid cxigeh du
in ali j s contraü Jbu s:;rin qu rbusi
quis con fitetu r, ób i(E qiiód.'iancam!
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
quantitatem acc cp it á P ctro , ip*
fum procuratorem conílitucrc in caufa
propría , vt x x i g a t ádoanne debitore
fuo: ac Pctrus facit aliud inftrumcntu,
in quo prom ittit fokicre drétam quan­
t it a te m ,66 declarat in veritate fe non
accepifle : 66 idem procedit ín'vénditio.nibus,66 in dote,cófitcn-do que*) re
ccpifl’e preciu m , íé u d o fe m , & parea
f.i cit aliird inflrumcntum ,ín q u o'^ n p
ror ,fe u patcr prom ittit íólucrc p icr i u m ;í c fi d o te m . B a r c. /«</zVZ./y? í*• tan»
tione,numer.i 3. cfM4.6¿ íccundü Bald.
i n l j i abfentis g o lu m .y G .fi csrtumpetaorr/y.cft'ífAí.fiiigularís ad \\oc i n l . minor.'
z )tannis,in princip f f de minoribus, -H et'
cul. deproband. rxgatiu. numer. ) z . 0
) 9 ,v c l. z<
d ed o íe, q u a fi.
K o m a n .fin g u l.i6 . adfin. conf. 4 4 ). 0
4 47.D cc.c3/tl.4z\.n . 15 . 0 ló .I o ic p h .
M aícaxá.de probationibus,concluf 1 1 1 9 .
numer. 8-C ardinal. Fr.ancifc* M a n d e .
d etcK Ít.0 am big.ltbr.’i B.titul.x-num ir.
40 verfpraterea.
T e r t io probabiturncgatfua per reftcs,qm interfaerünc,6¿ notarium ,fid e
ponant nullam numerationem faét-alra_
fuifle co tem porc,,aut loco,quo alTtritu r. A ngcl . ñ; / . f i ex pretio,.id fin .G .fi cer­
tum p e ta tm \0 inlfifiipulatus.% . chrfbgonus,colum .tff.de verbor o b lig jt .0 i b i f
Itnínci.rc/aTM 7.A lexand.»«w (fr.i4. &
Alerin,coA/w, 7.
in , §- idem iurtsynUi
in er.5 . 0 7 1 . qui ponit form am arcicülandijin hac materia. Acofta, num er.).
v b i iílum modum probandi ncgatiua
ómnibus c x c c d e r c , ait. lofep h . Mafcard.«»w zír.y,Cardinal.Fianciú M a n * ,
txCL.verfntemfubinngkrvbifupr.
A m plia p r im ó , etiam íi ccftes foluni^
- deponant num erationem fa d a m non^
fuilFerépore confefsfonis. Paul- C a f T
im x U n d ifi.l.fi ex cautione, num er.).
iñ l. affeaeratio , infin- G. de non numerat j
pteun. Alexand. vb i fu p r. 56 Mafcard."
in num er.G.vbi afsignac racionen-ijquiív.
licét nümcracib potuít ficri antea,tam tn confefsio ái'guir fa d a m eíl'c t e i t : p<3teipfiüs c6nfefsio.nís,66 plurcs alios
ckthá\AttA íoíU fiñfiutn,é> in d iB , v tr f.
—
fe i
A d d . A m . R e f . G i . V . S c V I X . l X . t t . I . P . v : ' ,9 ,0
77
78
di prarccáentem caufam mutui : A
/id cum placeat, vbi dicic probationem
Cam fequi videtur Peer, f errarienf.
quod tempore c o fc d i iníhuméti nulla
infua p ra x . Paftin, titul. 4 y .d e fo rm .
adfuit numeratio,probare interim nelibeüi in aéitone hypoihecar.glvf.x.mcipit
gatiiiam; & latc hoc com>probar,/»
mutuo numtr. 1 8 . vbi lu lcita tq u x ftio rn:fK. 8. infin. ad ipfam probandam fac
nem)án
i edargüatur inftrumencuhi dc
t iic proLare tempore cautionis non
fallo# fi notarius dicat Pctrum fuifle
fuillc ninnerarahijA tUnc teneri cre ­
ccfefl'um fe céntum mutuo accepiffe#
ditorem probare prxcedentem cau*
fi teítes in inftrumcnco fcriptí di.*
fam mucui,alias fuccumbere , ait.
Amplia fecundo,celtibus negatiuarri
cunt nullam inferfuiffe pecuniam ,nec
numerationem? & tradit quód non. Ec
probari, cum t c fte s , qui interfucrunCj
quando cautio f a d a fuit, déponunf#
poflea,m»aíwm 19. án pfefum atür reCepifl'c pecuniam tem pore conféfsioa d u m fuifle , quód initrumencUm fie­
ret , A pollea fieret numeratio : vc
nis confcripti ihftrumcnti? án v eró an­
c x Bart. tradit M afcard. n. 7. Vbifupn
te ipfam confefsionem? A tradic p r x Amplia tertio, probatam efle n e g a ­
fumi retro recepifle , A in re dubiá
tiuam,fi ininltiunicniO notarius dicae
v erba referenda efl'c ad tempus confP etrum confeiTum fuifle,fc pecuniam
cripci inftrumenti, quandó aduS eft eaccepiffe.quam h a b u it ) A r e c e p i t ; ii
ius natui,x,Vt pocuiflet eo tem pore iritcftes confcripti dicác pecuniam nul­
teruenirej A llánc prxfum ptioncrh clam tutic fuifle numcracam. B art .in
lidi fiteiles contrarium dcporianc i A
d iit. %.Cb<yf>gonus, vbi nadir,quód ifta
dcmú éx hoc virtuté inftrumenti nort
v erba C h i vlogoni fcripfl me accepifim pugnari, quia tune deb crc intelligi
de numeratione longa, A nó próxima#
fc , vel accepi , qunquám p rx te riti
teporis fint, refsriicur nihilominus ad
fed retro f a d a , cócludic.
tempus cocfCiipcx cautionis;quo mo­ 7 ^
Sed á prima non éft recedendum: A
do verba nctarij fcribetis a d c e p it,A c .
fccundam procedere diceudurn eft#
referuntur ad tempus inftrumcti. R o*
quando confefsio f a d a eft ex aJía cau­
¿tvlc.'qxíAX.t'bifuprd,num er.
. Emafa,quám mutui.cx tex.in difl.l.aduerfus ^
§.cum autcm,ibi,cum autem exprécedeniiLiei Acofta , numer. 8. vbifup. vbi pro
comprobatione expendit te x t.in l. adte caufa débitiin chirographum quañtitM
verfus.C.de non numerat, pecun. áíl'erenredigitur: non requiritur, a n t une tauehatur,numerata fit:fe d dn iujia caufa debtti
t e m , quód vbi quafi credita pecunia
p e ritu r,A c ra d a r u r d c exceptione no
p ra ctp rit. E t i t a i n h í s cafibüshón in n um eratx pCcunie , requiritur quód
firmabitur confefsio , fi quis probet,
t e m p o i é , quo canebatur,num erata
quód rem pore confefsionis nort iccc-;
h ien t pecunia.
píe rés,vel p e cu n ias: incáu fa v e ró m u
. Sed contrariam videtur defendere'
tui, A dotis prxfumicur confeísio htiR á p h a e l Qy\mAm%,inl.pradia,ff. de-aeiufiriodi f a d a fub fpc fucürx numera­
quirerid.pojfijf. afferens verba p rxte rltionis , cum conftiteríc tem pore cau­
tireiTipoi is fcripca in inftrumsto [ fci­
tionis nó íntéruenifle:vr cradit A hgél,
licet habuifl'c,A recepiffe] nó refí'erri
■ iri diB . l. fifiipulatus, §. Chryfogonus. A
ad teiflpus confcripti inftrumehci; ied
hac diftindioric in terminis proband.ie
habere contrariam piefumptionem:'
r hégáciux tradic ¥>A\d. in conf .197. A:
n.im fi numeratio interueniíTec,ÍnftfuA cofta i vb i fu p rd ,\b \in á q x .c id é m aic
mcn cu m nu mera f ion i s , & confc fs iocproetdcre,ac in mutuo: yide infraxxznis coufcriptum fuiflet: A ita fi Petrus
'¿xtA ,inglof/equen tid numer. <i4.vb\ plii
probet nuliam numerationem inter-'
íe s rcféruntür pro hac o p in io n e , A e x
ucniife tempore c o n fc d i inftrumenci#
ib i traditis hanc.Tcfoiutioncm éffc ve-'
non onerari creditorem enere p io b á j
ram comprobatur*
'
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
s v
M
m a
-
.1'!,]
A dd.A irTSc'Rer.Cl.VILL.TXrtt.I.P.V:
I
'
/
s V MMA
I
T¡* Xteptíonem mii numerata pecuL-* nia debitor intra bicnniii oppones
liberatur, ft (redit or numerationem
nonprobet.
%
Debitor opponens diBam exceptio­
nem liberatur , etfifoluere pecuntd
iur.luerit.
3
S i iuranerit pecuniam mutuam retep:fe,ff eamfe redditurum,adinittitur opponens diclam exceptionem
fummendo infe onusprobandi.
4
Contrarium fcilicet non debere ad-^
mitti.
3
luramentum dn habeat tacitam con­
ditionem finumtrauerjt. E t prima
opinio fequitur.Et tutius ejfe abfolutionem d iurametopetere,priufquam
exceptionem opponere, traditur.
6
Exceptione non numerata pecunia
gaudet debitor,eam intra diBum tepus opponens , etfi in confefsione di­
xerit recepJfefaBo,ff nonJpefu tu ­
ra numerationis.
Item ,fi dixerit,haftc cofefsionéfacio
non Jpe futura numerationis, quid
J
pecunia m habui, f f recepi, ibi.
In litteris eamby dn diBa exceptio, .
n' fitlocus,quandd carnpfiriiis conftjfus ejl numerationem.
8
Exceptioni pradiB a eJl loeus, etfi
debitor in inflrumento publico con­
fiteatur mutuam pecuniam acccpiffe.
^
Item, fi eJfetftatutu in ciuitate,quod
contra inftrumentum publicum mn
pofsit opponi aliqua exceptio.
-*®
Exceptio non numerata pecunia h t
impediat viam executiuam.Et qtiid
tn exceptione non adimplementi. »
Exceptio pradiBa aduerfus priua­
tam fcripturam recognita babet lo­
R
1 V M.
Item aduerfus confefsionem voluntad
n a iurifdiBionts faBam in indicio
pradicia exceptio admititur.
l y Aduerfus confefsionemfaBam in in­
dicio per vtam contentiojfa iurisdictionis dn admittatur, f f num. 4 5.
1 6 Exceptio non numerata pecunia ha­
bet locum aduerfiis confefsionem de
recepto, etfi adfitjlipiilationis ohligatio,etidfifitfaBa inpublicafcriptura.
ij
Item aduerfus litteras camhy ad­
mittitur , f f quomodo hocf it intelligendiimftn numer,y. f f in num*66,
1 8 Item f i debitor dedifiet pignus,efi lo­
cus huic exceptioni aduerfus fuam
confefsionem,
19
Item,etficbfites dedijfetfidtiujfores}
zo Exceptio non numeratapeiunia non
folum babet I0CÜ in mutuo pecunia,
fed .Hterius cuiufuis rei.
ai
Exceptioni non numer.ita pecunia
ejl locus,quandd quis promijsit dare
centum ex aliqua caufa non adim­
pleta, confitendo recepijfe ex caufa
mutui.
a i H ares intra bienium poteji hanc ex­
ceptionem opponere,remifsiue.
a 5 Huic exceptioni dnfit locusf i rcnun
tietur,rem f i u e .
44 M aritus aduerf¡is dotis confefsionem
dn pofsit eam opponere,remijsiue.
Z ) Exceptioni non numerata pecunia
eft locus,fiue aBor petat Jiue non.
z6
Quandd ex tenore injlrutnetiproba­
tur pecuni a numeratio, m n admit.. N titur hac exceptio , 'f f in nfequent*
14
zy
'
cum.
12
i'"'
/
' ij
Refertur opinioV atháoxi, f f decía
ratur quomodof i t intelUgendai
Exceptio nS numerata pecunia poteji opponi aduerfus confefs tonem de
receptefaBamcoramtefiibus. ' i
Vtilior quandojit eonfifsiofaBa ab ­
fente parte,
uo.i
Numeratiopeeunia probatur,quaridd notarius certific.viit ininftriimetomutuatariumhabuijfe.ff recepif
fe centum in/ua prafcntia, f f u f
tium.
S i conflit’ S'it in di Bo cafu debitorari
nihil habtisjf,notariuspanaftlfip u
ni etuA, ibi.
2 8 ' Numeratio dn probetur, ft notarius
1’- -
ininftrurnevto dicat confejsus fu it
babuijfe,ffrecep:jfe centum,qiuehab u it ,ff reccpitytEnb adiectt inm ti
prajen-
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
Add. Aiin.ScRcf.G
*9
jj O
1
¡ z
^j
'J4
.
)6
j7
'■
y i i x ' . i x . t t . i . p . ? :
praftntia ,0 teJliumtDuo contraria
referuntur, 0 dn hoc cafu puniatur
pana
probetur eonfitentein
nibil recepijfe. Affirmatinafequitur»
Ir» cenfus injlrumento dn di¿ia ver­
ba prolata d notarioiprobent numtratimemt
Numeratio probabitur, fí notarius
apponatverbü rumerauit. S tpecunia
hoc cafu non fit numerata,d crimine
f i l j i notarius non potefifeexcufari.
E t v t vera nu meratioprobetur,nota­
rius debet de prafenti numeratione
fidem f i e ere-, namJi dlcat h&i tn mei
prafentia, 0 tefthimfidem n3facit,
niJi tanqudm perfona priuata.
Numeratioprohaturjinotarius cen*
tum nummos habuijj'e, 0 recepijfe,
Jeü numerata fuijfe dicat. Et dn excufetur dpcenafalfJi prafensfuijfet
marfiipíum,etfipecunia numeratand
fiitfet.
Notarius, 0 tejies debent cognofcerá
quántapecuniaJit in facu lo,0 ad id
aperirefaculu.Et -Jt exeufetur d fa l
J i peana,dn debeat dicere centum mu­
tuo data fuijfe referendo fe ad par*
tiucQnfefsionem'>0 quidjijimpliciter ejfe centum dixeriP.
Notarius nonpoteji darejidem, nifi
de his,qua vidit,ac intelligit.
Numeratio dn probetur,quandó no­
tarius dixit mutuauit cétuminmei
prafentia, 0 tejlium Titio, qui pro
aicepto habuit. Referuntur dua opi­
niones, 0 affirmatiuafequitur.
Hoc cafu,dn excufeturd peana faljt,
J i numeratio non adfniV ibi.
N umeratio probatur,f notarius ap*
ponat in injirumente¡ conftjfus fu it
accepijfe d T itio dado, 0 numer an­
do decem,
Quidji notarius f ir ip jr i t á .T itia
d a n íé,0 numerante deeem>
. Qjwties verba contenta ioinfrum eií
to referan tur adpartium cbfefs ioné,
numerati o non probatur-,quandó rtferuntar ad notarium probatur ve­
ra numeratio -, 0gton ejl locus exteptioñi non numerata pecunia p ri-
«jfi
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
-
Q
tulegiata.
~
N um eratioHo'n probatur inpriuad
3»
tafcriptura, etfi dcbitor confiteatur
f e habuijfe, 0 recepijfe.
í|9 E t quidfi dicat habui, 0 reetpi de­
cem , qua m ibifuerant numerata iñ
prafentia tejlium in fra fcriptoru m l
fe u habui, 0 recepi decern in veritate'feü habui,0 recept decern, 0 pe­
nis mehabcoi
40
41
41
45
44
'4y
Exceptio non nuñieratapecuñia noñ
habet locum aduerfus confefsioruf»
fa iia m in vltim a volúntate.
E t qu idfi m n fit f a lla per exijlentí
in extremanecejsitatp
E t quid J i redundet iñ prxiudiciuni
creditorum,0 legitimafiliorum>
Corfcfsio faüain tejiaméto dnftihftineripofsit , J i tejiamentumreuoce*.
tur\
P r a d iB a confefsio dn plene probet y
v el non, 0 dninducat legatum, v e t
donationem'i
Exceptio nbn numerata ptcimiée nlf
habet locum in confefsione f a B a iñ
iudicio per modum contentiojfe iu-,
rifdiBionis.
46
Item in confefsione geminata ex m d
teuallo.
.»
47
Idem quandó in duobus cbirograpbíi,
diuerfis temporibus csnfeBis eanderñ
JtimrHam debitor recepijfe c3fitetur¿
E t d n d iB i chirographi debeant in ­
telligi comprehendere diúerfasfuma
maSfdn eandemí E t ílipulationes dm
femper debeant intelligi de diuerfii,
fumrnisí
48
Exceptio non mmerat a pecunia noñ
habet locum aduerfus confefsioneni
fa B a m abjénte parte.
49
Item quandó quis in inflrum ito iñ i
ucntary confitetur pecuniam recé-e
p ifia
^
‘
JO
V
V.
jI
Item quandó^quis tranfigendó con^
fejfu s e íi pccuniam Mcepijfe,etiamf t
lis cjfct de pecunia cre d tta ,0 áe ca»tione d debitóteferipta.
Item quandó pofl Confefstonem fIBÍ
degecepto,debitar partem dehi tiJ'd l-
q;... . uifiet.^
,
li
;
Q
,,
Coiitrxi
A d d .A m F 'S c R e f .G l.V I I .L .I X .tt.I .P :v :
C o n tra riu m ,40 tenendii,ibi.
52
Quando ex interuaU o ^ t iit agnouit
debitum , feu p ajfu sefiex in teru allo fe
fubdelegari, v e l (lloco p r a t i/ re i.v en d it a cred itorifit ipficautio data d cre
ditore, exceptioni nb num erata pecu.
n ia non eft locus.
Ex ce p tio n o n n n tn e ra ta pecunia
datur ei,qui coittionei» f c r i p jit , 40
negat m an u fu afcrip fjfe, 40 de m enJ
datio oonidncitur.
5 4 Qpjridd debitum ex a lia caufa quts
dzbere ex caufa m uti confitetur,ex­
ceptio non num erata p e cu n ia ei non
d atu r,
yy
E t quid quando ex f u t u r a eaufa in
mutuum conuertitur.
y 6 Con c'tliatu r,\.(\ aduetfuSvC- de rtS
n u m e r a t, p e c u n .c u m , l.fi e x p ras­
tr o ,C .fi c e r tu m petacu r.
y 7 In a ly s co n traB ib u s,p raterq u d m tn
mutuo, 40 dote,non f i locus huic e x ­
ceptioni.
58 Quando pro m ifsio m u tu d d ip ra c e f
J i t confsfsioni m utui recepti,dnfit lo­
cus non num erata p etu n ia exceptio­
n i, D u a opiniones referm tur,teneda
rem ifsiue,
'
5 9 Quando in te ru e n itJli p u l otio,dn ex­
ceptio non n u m e ratap tcU n ia, v e l in
f a B u m competat.
. éo
E t q u id jt in cautione d ic a tu r,p ro m ifsitcu m clau fu la ex certa jVterrt entia,
€ I
Quando in loco adefl Jla tu tu m , quod
non pofsit opponi exceptio nonnum e
r a t a p e cu n ia , ei non eJi locus-, 40 in
G a l l i a , 40 apud Btiturseenfes non
t
adm ittitur-, 40 Htfutatur optnio d i­
centium apud nos nb ejfe adm ffam '.ap u d Lufitanosfolum fexagtnta diet
conceduntur,
61
Quando m u lie r co n f c p f u it rtcep iffcp e cu n ia m ,v t prom utuo intercede­
ret,dn buicexception ifit locus.
Í } B i,q u i iuram ento confefsionem retep
ti m utui co nfirrnauit, bac exteptio
non datur,
-44 T u to r confit ens f e debere pecuniam
p up illo fu o ex caufa m utui bac excep
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
iio n e fe tu e ri non potejl.
O ffic ia lis puhlicus-xonjittns puhlicS.
fu nB aon em recepiffe hac exceptione
vti4ibpotejl. Aduerfus m utui, 40 do
'fiscorifefionem ea v t i poterit.
<>6 N im u t a r t u s , f t u cam pjor aduerfus
litte ra s cam hy non potejl opponere
banc exceptionem nomtne proprio,
quando ip fep ro m ifsitjhluere, quan­
do veró prom ifsit fe f o lu t u n m pro
a lto ,q u i co n fjfu s e f i mutuMH pecu­
niam a cce p tffeeavti p o te rit,
6 7 C o n tra riism , 40 c anc it i at to ,ih i.
■6% Q u i acceptauit litte ra s cam bij banc
exceptionem apponens, non au d itu r.
<s9 K d u e rfu s e x tra B u m d banco G en u a
nuncupato f a n B i Georg. non datur
hae exceptio,
7 0 A l ia lim it a t io refertu r,re m tfsiu i.
7 1 D e c la ra tu r, quod l ic it in cafihtis in
num eris antecedentibus contentis ex­
ceptio non num erata pecunia debito­
rib u s denegetur,id tamen cffe tni e l l ig id u m , n if i in f e affumm at onus p ro bandi.
7^
N u m e ra tio quomodo probetur, r e m ifsiue.
73
M u tu u m quibus modis probetur. E t
74
S i tefies deponant fo lu m de cbfefsione, d n probent m utuum . E t an in f tru m ?tu m ,Jt in ip fo fo lu m probetur
m u tu i confefsao,refertur opinio nega
tiu a .
75
R e fe rtu r opinio dicendu m p ro b a ri
num erationem ,4/0 m utuum ,fidepon an t trm fa B o biennio,
^ v'
S i lib e llu s creditoris cocluditfuper
n a t u ra li m u tu o ,n v Ju fficiu n tte fh s
deponentes de confejsione a d ipfud
probandum fe c u s /i lib e llu s coptineatfim plicem mutuum-,nam tunc m u t.uum c iu il e e rit probat ¡i,idem q u a n do prafu m p tiu e concludit lib e llu m .
M u t u u an p ro b etu r,fi vn u s te jlis de
ponat de m m eratio n e .a lter de confe
Jsio n e , 40hóc in cafu an pofsit deferri
•iuramentum fttpletorium. E t quan­
do tejles
76
t
11
prim o probari injirumtnto ,40 t e fii
bus re fe rt u r.E t quomodo debeat teftes éeponere,vt probent:
Add.AnhóficRef.Gl.V II *L. IX . tt.I . P¿V;
do teftü fun t fngulares, dn f i t ioctís
iuramenti delationi.
Refertur caliditasM.'ifiriili adprohandutn mutuum in cafu,in quo non
adfiint tefes nec infrumcnta.
Mutuum dn prafumptíonibuspro­
bari pafsit,remijsiue.
7 8
Quandd tefes deponunt de diuerfii
fummis dnprobetur mútuum, f f irt
qua quantitate dicaturprobatum.
Rrobata
mutuifiihfl.\ntia,ad quanti­
79
tatis prob.atiomm defertur i uram en
A D D I T I O
D G l o f . 7. N o t a quód debitor
ncn tenecur,fi intra bicnnluni
1 opponat exception em non nu­
merata: pect nix , nili creditor ptobci:
num erationem.Ec Addc,/./« ccntrafii-
A '
b u s ,ffl f ex cautione,l f i pecuniam,!.miiroré tn,l.aduerfus, € . dt non numerat, pe­
cunia, f f fere otnius leges dicii titul.^.boe
tnnltum I n f it.delitterar obligat.l. zy.ti*
tui. 1 1 .par.y.ea, ordin.at.Lnftiinprincip*
titul.A j.libr.4. f f titul. y i . /;i’r,4. nouíé
recoUeB ver totum, Acofla ,itil f ex cau­
tione fallent.vltim.MtScax..concluf 3 6 1 .
numer.14 . i S . f f 17 . Petr. Dtrcñ. regul.
i6 o . in princip. G ratian. Va\con. regul.
1 6 8. Pe cr . Fc t r a r. /« p r a x .Papin. tit. 4 3 ,
deform .libell.inaBhypothccar.glof.z.nit
mer.\6. Cardinal. Franciic. Mantic-^#
tacit. f f ambig conuent.libr. 18. titul. t .
numer- y .A lexand .T ren tacin q. variar*
refolut.lib-).refolut.zo.titul. de folution.
D. AuLon.Piehard. in princip.
titul .de litter .oblig.Gzvd.D oxxim .Tuic.
practicar.concluf.litter. E . concluf. 4y%.
f f 4z I .D . loann.á Caftill. quotidianar.
controuerf.libr.).capit.! 1 1 .whw.6.Híc*/
wnqrri.QesxaaW.commun.contracom muni
quafi. 38 ,C^ 3 9-Serapliin.f/?priuilcg.htrAmcnt.prinileg^.6o-f!umer. t. f f i b i cius,;
Addiciou.itor./jwwfw.i .Petr.Rcbtif.//^?
X.conf it. Gal Uit, titul. de chirograpb. f f
cedular.recognit.artic.z-bAxc. M uta, de­
cif.yi.n u m er.). f f lOi Aloyf. Ricc.re/leil.decifz.part. coli eel- x y o<N i coi. G \tzax,decif.\9. numer. 8. C a m il. BorrclJ.
fumm- decfion, titul. )o. numer. i 7. f f ,
titul.bo.nur/n r.ziy. Pat. M olin. d eiu f*
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
T.
92
Ium altori', f f quid f i quantitasf it
magna.
‘¿ b In caufa m agnipraiudicy non deferí
tur iuramentú aB o ri ad tIlius liq u i:
-.dationem, nifi pdufqudm fe m ip le n i
probatu fu e r it, f f quid dicatur p lu fqudm fsm ipleni probatum.
'
fe t
Mutuans ad reparationem, r e flit u l
tionemque edificij,feu nauis,fiue ad
feminandum, dn h.ibe.it tacitam hy»
pothecain in r c , f f prtuilegium p ra »
lationis, remifsiue.
G L O S S
V JI.
V
ffiU r.zitor». d ifiu t. j i z . Pat. R c b e llJ
eodem traB.r.part.de oblig. iu fiitia, libr,
8*quaft. I .fsB . 3 .numer.
Í
A m p lia primó; etfi deb itor iurana,
r itfo iu c rc pecuniam muttio accepra»
icti doré;/.fin .C .denon numerat-fecun.l'.
z y .v erf. otrofitiecimos titul. 1 1 p a r t .) .
Glofl'. Paul. C allrcn f. Salyc. ¿¿B aJd ;
in ¿/t7 ./y/«.idcm Bald./n£'CK/447. v o l.
I. C o u arr. in repetit, cap. quamuispaBu)
fw§.3 www.ioiAuton. G o m e z . i h l . ) ) i
T a n r.m m .)z .\h \. in caufadotis loqui­
tur,ó ' in z.tom .variar.capit.t-nutner.zj
infin . Iacob.Mcnocb.eowf. 84. num. 3 8.
vol, I . Icfcph . M afcard. de probat, concluf.69 5 «aweriz .D .Fcrdin . M é c h a c ;
defucfjf. creat. §. 9 * numer.\9 - CoW cv.di
proccjfexectit. i .part.capit, i o.nunn. z j 3
M ancln.deiur.im .q.part.efiiB. r y y. nu­
mer. z. Anron. Q o tn tu L in tra éla t. d i
abfolut.iuram. 3 .part q u a fi.)- num: i o r.
A lexandr. T re n ta c in q . variar.refolutl
lib r .). titul. defolut- refolut. zo. num-4Í
VtrJ-primus eiif.Seraphin. depriuileg.iuram et.priuileg. 60. numer.)- f f w . S C
M artin.Bcncchcnd.citis kááiz.ibi,mi-^
m er.). D . loann. Q utltxi:. de iurament.
'confirmator. \ .part.capit. 3 7. riur/ter. i . v-j
bi in caufa murui;
dotis loquitur.
- S i v ero quis iuraueric mutua pccu3
ni.im fc recepifie,iuraticritque feillam
reJdictirüjhtiíc exceptioni cum d i d o
pi iuilegio non eft locusex Felin /w cap.
f i cautio, defid e infirum- A lc ia t ./« c.cmn
contingat f e iure iur and. i £!f. in l-qiii pecti
niam, n .) y -jffi ccrt .petat .l'u lg o l.in l fin .
Gide ¡í3 numerat.pecua.M e x .c ó if.z y . m
QL ^
quafi.
Add/Anñ. &Ref. GlIVIT.L .IX .tt.I.P.F:
th' '
I'
. é r h c o n f %4. m ctpitvifo
viin'lo,injin.iibr.z.V cu.K th\.\i.in conjl.
M ali.-lu tont. tradat, de cbirograph,
Cfj^:-r^epg^,Art. i . «. a 3 •D- Fe rd ina n. M é.cííac.vbiy«pr.Cardin. D . T uCcb.,¿itter.
. É.corie/uf 4 1 1 'ttumer. y. A ]ex A n d -T ien
tacjq. in diéi. refiiut. io ^ v e r f. fecttnd ^ tp n d u f vbi harté conclu iione m-io
q^.Liildo iiiris eile veriorem tradic , A
Acq-ft. in difi. l .f ie x cautione,fallent.9,
v b iiíí/ w íé x F e lm . aic attentis
rationibus iuris canonici iuramencum
iijpropofita ipccie efficere debitore
jimitttfre pciuilegiú huius e x c e p t io pis, fed non ipfammcc exceptionem ,fi
velit probare negatiuam. B a u c i. de
p irt.h ira tn .n .4 6 .vtrf,\i.V i'\cxo n ,7.tZ '
zcz.dekirarnent. lib .l
4.Benecheiid.v¿¿ fuprd numer.9 *
■ , Sed io vtioque cafu non d e b e ­
re audiri debitorem, ex eo quod dipedo contradiceret iuramento >quo
firmaurc numeratum fuiile , defen­
dunt Bald. in d iB .le g .fin . C .denonnumerat-pecun. numer. 6 - Salyc. numer. t*
PduL Ga(lrenf.rt««/fr.4. D c c .in leg qui
p cuniam,numer. 4.ff'.fi cert. petat. Alex.
in f s eius,40 Augertus,col.fin.fi.ad legem,
palcid. Couarrub. vb ifu pr. nuncupat
eo m m une m .Tiraqu el 1. in. l . f i vnquam,
in praf.it. numer. 7 2 . 40 de legjb.connub.
glof. y i n quart.gener, exprefsi. Aufred.
tn decif lapell.Tbolofari. 3 7 </.num. 3 .M a c,csAZzn{.variar.refolut.libr. 2. cafu. 3 r.
(uann. Gutictr. deiurament confirm. r.
part.quitjl. 3 4.Jiawfr.8. vbi plures alios
cum ulat,A p io e a expédic7íx./«/.27.
Verf.otrofi,titul .1 t,par/-3.Á fundantur
ca pocifsima racionci nam in cafu ainpli.rtionis iuranientii adiicitur fiiper
obligatione de foluendo: infecundo
vcrd caiu a pponitur,fuper ipfa Confe-.
fsionc dc r e c e p t o , A hx^c opinio de­
fendi potcil.
Sed prima verior ciljnam ficut con
fefsiode recepto habet tacitam con­
ditionem fi numerabitur, fimiliter iuramcntum. Vnde colligitur, animum
Confitcntisnon fuifle mendariuin fa ­
tere,cura recepturum fe ilaiim fpera-
r e t : A licet videatur periurus, r e f l c
abfqué labe periurij exce p tio n em ob■iicietiquianon mraflcc,nec obligatior
niconfenfiflet , fi fciuiiiet pecuniam
non fuifle fibi numerandam ; ita cum
a d o r turpiter iuramenrum reo detu­
lerit, A ad indebitum turpiter a g a t ,A
reus paratus fic oflendere excorquciítis curpiCudincm,audicndus videcur,
clI de damno cuicdndo t r a d e t , p r x c i pu ecu m eu ad i pofsic p e riu r iu m e x e d
quod incontinenti futuram Ipeiaicc
num erationé, A in id tem pus videcur
conculiiTe iuramentu. Sedcutius erit
im petrare abfolution em , piiufqudm
aduerfus iuam confcfsiouc v e n i a t , cx
M a c ic .A ie la tis D D .p v o hac opinione.
Amplia fecundó,etiam fi in ipfa cófefsione de recepto dixerit recepiffe
f a d o ,A non fpe futurx numerationis.
V>A\d.inl.fiex cautione\in x.col.infin lai.
in l.qui pet uniam, numer. \ . Imol. A Felin. incapit. ft cautio, de fid e injlrument.
Pecr-D ucn regul.z6o.num tr.\ t. v b ic fr
fe locum huic exception i a ir , ctfidi-t
x e tit promitto rcftituere viginti anieos,quos recipio.Pecr. R e b u l. in d iB ,
torn.conjiit. G all.traci.it A t cbirograpb.40.
tedul. recognitione iri p rafat. articul. t i
n. t i . vbi loquitur in cafu ,q u o qnis
dixit hanc confefsionem facio n ó fp c
fjatiu-sc num erationis, quia pecuniarii
habui, A rcccpi. Alexand.Trentacinq.
v.iriarutn refolut.libr.'¡.titul.defolut.refol-zo.num er. 6. vbi in cafu am pliatio­
nis loquitur.
'
L im ita hanc ampliationem in cam *
bijs, qüandó debitor,id eft campfarius
coiifciluscftin litteris cambij nume-'
rationem , vc fi dixerit pro valore
pecunix,quam mihi recip io, feu mi-,
hi num erauiiA ratio diucrficatis eft,i
quia campfarius gerit iiiam proprfam
perfonam , A perfonain fui d e b ito ­
ris rcp rcfe n tat, cum det cam bio fibi^
i-pfi,reprxientaiido perfonam debito*^
ris, Bakl'Js. in confil. 290, incipit. Scm->
pronius, fub numer, %. libr. i . F o U if.'
* i M árant.m JpsCul.iiid.part.C. artic, 6.
prineip. numer- 5 3. in fia . Sigifm.ScaCti,.
de
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
Á d f f A n n . & R e r . C l í V I l X . I X 'i t t . I . P . V ?
g
dt com m ertijs,%.z g lo f.B .n u m e r.9 . 0 . 6 ¿
A m p lia t e r t ió ;f ilie c o iifefsio ifad á
Be in iafiru m en to publico,fiuc in f c r ip
tu ra priuAta.Glo('.<S¿ Bald. & c o m m u u ite r D D . / a / . f i t x cautione,C.d e non ntá
m e ra t-p e e u n .P e tr.D a th n u m e r.ZiY cix *
R e b u f » . i o . v b if u p r d , 66 íd em D u e ñ .
#»»,7. eílé locum exceptioni nonriu*
m e rarx.p ec u n ix, aic.eciamexcante./.
y t it .B . lib. ).ordin ain!t.qax prohibcc
contra inílrumentum publicum oppo­
nere e x c e p t io n e m , nifi folutionis, 6¿
íimuiacíonis, 6 6 alias» de quibus
Bald. in l. qui pecuniam f i f i cert. petat.
'
AffiióT. in conjlit. regn. confiitut. caufa sp e rfiih g iu m e r. 6. in v e r f item beneft- ^
•cit. P ro íp er. G x A \\\z.in co m m ;n t.fu p e r
n t ih . magn. C u r ia , in r it u , 1 6 6 .num . a 6*
E m a n u e l A cofta,/» d ió i.l./ie x cautione,
v e r f v n ie cim o f a l lit . numer. 3. A lexand*
T r e n t a c in q v a ria r.re fo lu t .lib r.). titul*
defo lu t .refdut .z o .num er .y . 0 in n u m e r i
8. auipliac , e tiam fi eíl’c t ftatutum in
c iu ita te , quód con tra inftrum enta pu-'
b lic a non pofsic opponi aliqua e x c e p tio:66 c a n d c m am pliatione refere R e ­
buf. t/é/ fu p r.in n u m e r. 3 6. Fach in . cont*
iu r . lib . i.M /.Sq .S u ar./w l . pofi rem h d i
c a tá m , pofi lim itatio n es,in verf.fed pro eu id eñtia,nu m . i i . v b i poftquam co.utravaria: fu n d a m en ta retirlic, ait p r x d ic tam e x c e p tio n e m h a b e r e Jo cum c o n ­
t r a d i d a inftrum enta, 66 con tra e x e c u
t i o n e m :56 eum fequitur V ald ef. ipfius
A d ittio n a to r / M arius M uca, decif. y í .
numer. i y.C .ird inal. F ra n c ifc .M a n c ic .
de tacit. 0 ambig.connent. libr* 1 8. tit. 6*
ñumer i 1 8.Ceuall.co»;>»»».co»/r/» oomm.
q u a fi.) q.infin.vh'x omnibus e íle notuinp r ^ d id a m e x c e p tio n e m a lle g a ri poffe c o n tra fcrip tu ram pub licam , cu m
fit de im pediétibus viam e x e c u tiu a in .
D id a c . P c r e z . in le g . 4. tttul. B .lib r . 3*
o rd in a m .g lo fl. A n tó n . G ó m e z . i - tom.
v a ria r .c a p it .6 .num er. 3. A z e u e d . in l . i *
t it u l. i \ . numer. 8 l . lib r. 4. recom pilat,
P a z . in p r a x .A p a r t tom. i .capit.) - num*
5. v b i oppofita ia t r a b ie n n iu m , onus
probandi tran sferre in c ic d ic o r e m e x
A u c n d a ñ de exsquendymañdat. i.p a rt, cá_
í í
p it . í6 .n ü m e r . i r . d e c la r a n te i t a e f i e
in telliged u m í lo d e r i c . S i i a r . t r a d i t . E t
in numer. 6. e x c e p t i o n e m r e i rion era*
d i t x im p ed ire c x C cu tio n e m , v b i re ­
f e r t Bald. D e c . P a la c . R u b - 66 D i d a c .
P c i e z . 86 id e m r r a d i c Á z e u e d . in n u m c
8 1 . v b ifu p r. Sigifmund. S c a c . de com erty s,% . z .glof. 8 .»«»7.4. P a t. Molín.<///^»í;
) o z . v e r f duhium efi. f S u b a m p lia h á c
a m p lia tio n e m , etfi fcrip tu ra p r iu a t a
r c c o g n o fc a t u r á d e b i t o r e , quia illa r e ­
c o g n itio p r o c e d it r e f p e d u c h i r o g r a ­
p h i , 66 non d eb iti: vc e le g a n t e r d o c u it
co n tra Parlad or. H i e r o n y m . C c u a l l .
tommun.contra io m m u n .q u aji.3 9 -n u m e n
1 . S te p h a n . G r a tia n . in A d d it . addecifi.
i 6 4 .n u m e r.y.0 . 8.P.ai lado ri a u te m 66
lo an n . G u ttie r r . in lih . i • p ra é l. q u a f i.
quafi. i ’ 4 . » . ) * 0 8. o p in io procedic/
q uandó rcco gn o u it c h i r o g r a p h u m c 5
fitendo d e b itu m , v t fi dc d e b it o fimuí in te rro g a tu s fuift'ec ,■ 5 6 fim p lici*
t e r recogno ueric.
it
A m p lia q u a r tó , ctia rn fiq u is c o n fi­
te a tu r a c c e p ifle m u tu ó p c c u n ia m c o ra in tc ft ib u s : q u ia te ftc s
á
q ií!S c o fic c tu r v c r b is ,q u á fc r ip tis ,/ ^ £ -A ?
eautione. C . de noñ numerat,pecun. &¿ ibi
Bart.66 S a íy c ./» lo .cp p o fit.Felin .in cap *
Ji cautio , fu b numer. i j. A le x a n d , T r e n
'
ta cix iq .v b ifu p r. n .1 4 . vb i r e íp c d it o pi­
nioni afi'ercntium p r x d i d a m cxccp-^
tio nem non h a b é r e lo c u m , fed e x c e p ­
tio nem iri fa d u m .R e b u f w í/ w . 1 9 , P e e r.
ik u eh .n u r/iér* i.'v b if u p r . E m a n u e l A c o f t a , in le g .f iex eautione, in 4 . f a lle n t ,
i 3 numer. 6 . Ec q uando fic a b le n te partCy
an fit locus huic e x c e p t i o n i .
14
A m p lia q u in t ó , d id a m e x c e p tio n e
a d m itti ad u erfu s
c o n fc fsio riC m
t a r ix iu rifd id io n is
fa d a m
ín
v o lú -
in d ic io ;
E ú 'd .in v It im .q u .if t .S ú s c .in l.in cbtractibus,C.denonnum er.pecun. &¿ i d o B a l d ;
in l.fiué a p u d a íla .C .d e t r a n f iB . A l u e r c ;
in ¡ J ie x cau tio n e,co l-z.in fin .C * d e non nti
w z í r a í . / ’ í ’í w » . A l e x a n d . T r e n t a c i n q . ñ u -
tner. y .36 P
c n v R e b u f.
num en 3 1 ,
C a rd .
a m íig .e o n u e n t.lib r. 1 8. t it u l.6 numer. y .in fin . [ bC
F r a n c ifc .M a n c ic .d f íí« 'if.ü “
i J
Q 5
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
, be f c r i p t u r a
p a r í p r o c e d u n t , 6¿ e a d e m E r c i J í t a r e
q'Jíii
Add.AB:&Ref.ci.vri.L:tx:tT.T.p:?:
.v;
11
: 'I
quid fie dicendum , quandó fit in iudi-, 1 9
cío per viam contentíoí? iurifdidioTiis.víde
» « w .4 y .
16
AmpHafextó,etfi ftipulatiofiís obli­
gatio exm utui caufa in teru cn iíle t, vt l ó
contra Alciatum ex A curfiodefendic
Acoft. in d iB . l.fie x enutióneftnprincipa
§. vltiin. quaro, fffn p e r Verb. eíi f f in
fxBur» exeeptio.vbx Hanc exceptionem
cum filó priuilegio com peteré ate, etfi
Cx ftipalatione coñueniatur reus; &2
defendentibus reo non com petere hu
ius exceptionis ben cfficiú »cum adlot
e x ftipulatione ag ic) íatisfacic. A lex.
T xcotzótiq.variar.refolut.libr. y titul,
difolüt.refolut.zo»nUmer: 15 . vbi etfi irt
fcripcura incerfuiflec ftipulatio, h ab e ­
re locum exceptionem non num era­
ta: pecuniae,aic.
17
Amplia fcptim ójpraedidam excep
tionem poíTe opponi contra litteras
cambij, Bald eo»/. 19 0 . incipit Sempro­
nius, fub numer z.ltbr. z .A fftid . in confi.
N eapollft hbr, 1 -.nsbi^o-vt magijier inftitia riu i, & in conjlit. caufa. numer. 10.
R o t . diuerf. decif. 5 5. An:on-de Amar. i 4
dects.Ferrar-decif.4 y n ü m e r.j. Alexan.
Tien tA cinq.variar.re/blut libr. ^.titul.
de folut. refolut. lO. numer. 10 . Baptift.
C auaz. de camb. tit. deñtter. verf.quaró
K n litttY a f ifTtn.ScAC.decomer.^. z .g l.
%.nu7fier.\. Et ba:c ampliatio p ro ce ­
dit,eciam fl eftec c a m p fo r ,q u i promifsiírec folueic pro confitente: qui
pío eo,pro quo ptorrtifsit,opponere po
tecle illinó fuiíl'e tlumeratam pecum á,
vc cx Salycec. 5¿ Felin. defendit Alex.
Trcntacinq.Ó¿ Petr.Rebuf»aw íw . 57.
vh ifu p r.h in ú ta , vtfupr. in ñ im e r .j.f f
v t irfra in numer.66,
ig
Amplia o d a u ó , cciam fi conficcns t é
mutuum recepiíTe dediftet pignus./, i*
C de non numer. pcCurt.
ibi Bald. CÍh»»
/. I .C flptgnor.conuent.num. pecun. feciit.
Emanuel Acofta,/» d iB .l - f i ex cautione,
inp'incip. verf. licet hypotheca data conutnirt cep:ns,numer.4. Petr. R e b u f »«mtr.zz. A lexand.Trentacinq. f/iw/.ir.
refolut. n-am. 9. vbi fupr. Petr. D u cñ ./»
regul.zÓQ.numer.y
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
- Amplía n o h ó , etfi is,qui conficctuf#
dedificcfidciuflbrem ;vt tradít R e b u f.
numer. )S .S ¿ Petr. Diíeñ. numer. S* v b i
fup.&c r e h t i D D fu p .m G \ . i . n . 8 . f f ) 4
' Amplia d ecim ó ,prirdidam e x c e p ­
tionem nó folum habere locum in mu­
tuo p ccu n i?, fed etiam in mutuo cuiufcumqué alterius reí././» contraBibus,C.denonnumerat.pecun.Vezt.D\sen.
» « w . 6 .Pétr.Rebuf.»«Wfr. 3 y. A lexan .T re n tacin q . ««w. 1 i .
*
Am pliá vndecim ó, quádó prom iffl alicui daré centum ex aliq u a caúfa#
quam non impleuic,confitendo m e r e cepifte ex caufa mvXxú.l.fubfpecie,C.ág
poJlulando.Fett.D w en numer. 1 2 . Peer.
R e b u f.» « w fr .4 i.‘t>^/yapw. A ntón. G ó ­
mez.i./ow.í/m/irc»/». 6.
A m plia duodecimo in h xred e ,q n i
poteft intra biennium hánc e x c e p t io ­
nem apponere,v id c quie diximus/apA
i n G l o f . y . é “G num.xy.
Am plia décim o t e r t i ó , etfi fie renutlacum e x c e p t i o n i non num erata: peC iin ia:.vide in frA tra h ta in G ¡o f.8 .¿-9 .
A m p lia d c cim o q u a rtó , in marico,
qui cófeíTus fuit récepiíTé dorcm .vidc
tradita/«p. inG lof.i.jji.7.& G l.é .w .yg .
f f infra Addic. ad Glóf.4. /, \ ) .t it . 1 1 .
infra hac part i
A m plia décimo quintó, p roced eré
fiue aftor petac,fiue non,vcíireus c ó iidiófione fine caufa petat inftumétiim,
feu obligationem , & agat vt ca n c c lecur / •/ quafi.C.de except.non ñuiner.pera». Acoft. inleg f i e x cautione,Ante lim i­
tationes verf. condiBiofine caufa, A lc x .
Tren tacinq. numer: i y. vb l fu p ra , &
plures pro ca p r x re r relatos retulimus
fu p .m Glof. ).ñumer. i .
L im ita primó notabiíénl G lo ílx ,
quádó exfcripturxTeu inftrurneti teño
le probatur pécuniarn fuifle numera­
tam , quo cafu actor intra biennium
exceptione non num eratx pecu n ix,
non repellitur,¿¿ opponenti onus p ro­
bandi non num erationem c o m p e tit:
6í pro declaratione huius limitationis
confiderandí funt plures cafus, vt c o g nofcatur in quibus tam^ in fcriptura
publica
A d d .A fjn .& R e n C l.V IL L JX .tt.L P .v .
47
publica,quám priuata de numeratione
conitarc dicatur.
Primus cafus efl: , quando notariu^
cercificat mutuatarium h abu ifle, S¿
recepiíTe decem iri fu ap rxfen tia , A
teftium iri fcriptura fcripcoru.fe^. 8 tit,
1 5 Jtbr. 5 .recomp.l.fi ex cautioni, 40 ibii
Bald. numer. 7. A Paul, de C aftn Bart.
numer. t . A Salyc.«»wrr¿ 1 8 .C.de non nú
nter.It.pecun. R o m an ./ « l.p r a d id , ftum.
4 ff.dcacquir.poffejf. Antori- de Butr. A
Inn in capit.ficautio,defide injiruuii Erna
nuel kcoYt.indiB. l .f i ex cautione, verf.
decimo fallit, numer-1. vbi alios cumu\oit.¥\iáo\jL\c.Komo.ú.inl.pradia,ñumer.
4ff.de acquirend.poffefi.k\t\And.T renX.3.c\tíc\.v.%ria.r.refulut.libr.i. titul. defolutionib.refolut, xo. numen i j . v e rf p ri­
mus,WLA'cAtá.de probat, concluf 1 7. nu­
mer. 30.Pccr.Rebuf. 1 .tom.ionfiit.Franf ia , traBat.de chirogfAphor.4 0 cedul. recog.in prafat.artic.x.r,umer.e,4.GA\d\m
Fraricifc-M antic.ííí tacit.4 0 ambig. coñ
uent.libr.\%.titul.6- num .i. 40 3. C a ld .
VciciT.deemp.40 vendit.capit, t t . nunii
. kncnd.de cenfibus, capit. 44. num .i.
D . Anton.Pichard. inprtmip InB it- de
litief. obligat, numer. 1 4 . loann. Pecr.
Fontanei', áí pdB.nupt.z.tom. clduf. 14.
Glof,vriica,part. i . numer. 1 4 .
i y.Ludonic. Cenfius de cenjib. dectf. 9 5 .» .
1 1 . 40 decif. 9 ^ -numer. y.
decif. loz,numer. 1 .4 0 decif. i\o . numer. 4. decif.
1 1 3 . riumer. 1 . 40 d icif 1 1 y. riUmer. 4.
40 decif. I z 7 . riumer. z. & decif 1 3 3 . « .
y . 40 d(cif 155» riumer. z. 40 decif. 1 3 7 .
nurritH. 3 i Et in hoc cafu, fi cofifticetic,-
2_g
quod cdrificens nihil habuit, notarius
poéna falfi punietur Í quia d id a v erba
nó referúcur ad confefsiané partis, fed
ad ipfum notarium- Ancon, de Burr. A
Felin. numer. y z. in diB. ia p it.ficautid.
Paul. Cdtlreni. confil. 1 86. C ardin. D*
T ufch. H ttcr.N. concluf. i yo. riumer. 6#
Profper. Farin. alios cumulas i/i«/. d i
filfit. etfimulat. quafi. i 54. numer. G j:
A relati D D .v b i fuprd,
Secunda: cafus eft , quando nota­
rius dicerct iu inftrumeuco,mucuatarius confellas fuic habuilPe, A recepif­
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
le c e n tu m , qu? h a b u it , A r e c e p i t , &
no a d ie c it 5n p r?r¿n tia m e in o carij, A
te ftiu m ; A in hdc cafu duplex eftfententiajfed co m m u n is, A rec e p ta fe n ­
tentia eft,próbari num erationem :quíá
h xC vétba ad conféfsionfem miituatafij refctri non poflTunt, feu ad v ifu m ,A
féfum ipflus notarij. Bald. in d iB .l.fie x
tautionefuh numer. 1 4 C.de non numerat,
piffcw.Anton.de Butr. A F e lin .A com ­
muniter D D ; incapit. f i cautio , de fid e
injlrum entor.kcoW i, numer.4. A le x a m
T ren tacinq . c'f?yifo»ir¿i,t'¿//fc’p r. C a r d ;
f ranc Ifc. M a n ci c . m d iB . titu l. 6. numtr.
4 .v b ia ic ,a u r notarius folum dixit h a­
buit, A r e c e p it , A ncn probari num e­
ratione : quia hoc poteft intelligi d ic ­
tum á Contrahentibus , Á fc iip t u m a
hotarioiaut dixit,quód T icius cófeftuS
fuit habtiifle, A i t c c p i l í e , A addidé*
rit habiiitj A l e c c p i t , A turic probari
v e ia m n u m eration em : A pluresprd
io m p ro b a tio h e i e f c i t , A relpódit obie d io h i, qu? iri cétrariü Oppcnitui(.vi­
delicet! p r x d i d a v e rb a efle prqttri-i
ti temporis,) Quod qriácló verba p í x t é
iiti tem poris reterri poíTunc ad tem*
pus inftrumenti,tunc ad d id u m terti*
pus v erb a, A adtiis réferti d e b e n t : A
quia aliter corifcribi inftrumentum ri5
poteft, A dici iriftrumeritum perfedO;
cum inftrumentum loq u atu r, A rtuitiquam eflec verum dicere,quód mutriatrarius habet;, A r e c ip it ; ideo nbtatij dicunt h a b u it , A recepit. Sed con­
trarium in cenfu videtur fentiie Aue?
Vbifup.num. y. Sed ídem in céfu dicen­
dum eft,videlicct num erationem pe­
cunix ex d id is v erbis probari. Cenf#
in d iB .d e c if .lo z i n.4. nec Auend. con­
trarium tradir;nara loquitur in cafu,irt
quo tcfles dixerunt ad inflantiam ceil
fu a r ij, quód non viderunt cenfuariurrt
téc cp iífe pecuniam.
Vnde idem Mantic. in numef.-4.
ait,notarios non pofle opponere p i x d i d a verba,nifi f a d a iit vera hun era»
tio co loco j A tem pore , A prxfcntibus teftibus, licec pio certo iciac veru
efle,quia non poteft atceftai e de e o ,
quod
{’
Add.Ahn:ScRef.Gl.VII.LJX.tt.LP:k:
2.9
n' '
t '
'I
|r :
quod non vidic taftibus prxfentibu',6«:
numer. y. A ucnd.
4. v b i fuprd*
iiuelligciuibus. Idem e x Socin. E m a ­
Stephan,Gratlan.//(rf;y?Af<j;£’Wrf. i 65.
nuel Acofta, v b i fupr. in verj. bine reiie,
»//w2.i 5 .B oer.dfi (/7 )y.nume-r. 3. 8c qua­
clcfcndic: 3¿ ipiufequitur C ald .P e re ir.
uis mentitus fuerit non punitur de ialde cmp. 0 ven d it.ca p .it n. 3 B.paulo ante
fo, vt lare com probant rclnci D D .
Jin , ¿6 ai c faUu a ile re r c n o t a r iu d i c en ce
Itera nota probari numerationem,
pecunia recepilfe,quq prqfens nó fuit,
finorariusdicác ccntuui nummos acr
6e Ludouic. Ccnf.de cenf.decif.x
ccpiirc,&: habuiile,feii numeratos fu if
(c,b¿ non excufari poena falli,etfi vide*
Sed Profp.Earin.?2Í»/y;/p.«.59.decIarac
has duas fentcntias,&; commune nofrit m.ufupium. leg. litiga to resfj^ .i.Jfd e
ttá p ro ced ere,quádó illis verbis [ h.areceptis arbitris, leg. -ad h a c, §. i . f i . de
v fu fru B .h g . f i i n ve n tri, in bonis.fi.
buic,&: recepit]nulla p rxccd crcc co n ­
de priuileg. creditor-leg^. Lucius ,fi. defidefefsio partis de rec e pto , 8c tunc puni­
tuffor.1 .filfiis ,ra princip. cuml.fequenti,
ri notarium de filfo.-quando v e r o prq*
f i defu r t is,l.qui Roma.filde verb-.obligat,
ccfcric confefsio parcis de rec e p to ,
§.item p retiu m ,Irjlit, de emp. 0 vendit.
tunc fubfequcntia v e r b a referri ad
qu^ iiii a pro didlx conclufionis c o m ­
eandem parcis con feision em ,atque iprobatione expendunt lalV. in l. certi
deo non punui dc faUb.Scd a c o m m u ­
conditiij.fi nummos f i : f l cert.pet at. C a l d , ,
niore non eft recedendum , quia o m ­
Vcxcxx.indiB.capit.zz.n. 39. M atienz.
nes aperte loquutur in lecundo cafu :36
in n u m er.zy .v b ifu p r. vbi ait quód no­
Gos videtur icqui i d e m F a r in ./« w. 67.
;
52
«
tarius , & teftcs debent cognofccrc
Sim iliter ncc verbu m numerauic d e ­
qu.inta fit p ecu nia,& ad id deb et ap e ­
bet opponere,nifi ta£la fic vera num e­
rire faculum , ¿6 pccuniam videre , &
ratio; quia eo traditionis modum e x ­
prim i c. 1: manu c 1 A c o W izybifnprX. e ne.im numerare: bc pro com probatione
refert Bart. & Bald- & etiam rec­
fu.s de csnjib. decif, 1 1 7 . numer. i . C a r ­
te notarium polle dicere cantam pe­
dinal.Francifc. M antic. in d iB . tituLS.
cuniam elle in marfiipio , velfaculo,
minier. \4 . \h\ quód fi notarius fcripv t con trah en tes aireruertm t; fed eis
lit pccuniam fuille n u m c r a c a m , t c f adm onet,quód licét pecunia fie in mar
tes aliuddcponantjá crim ine falfi non
fupio,&: partes ibi ccntum aureos eíl'e
pctcft defendi :
pluribus com pro­
d ic a n c , quod non fim pliciterdícant;
bat F a r in .;» numer. 1 i . 0 innum er.(¡4.
led le referant ad partium allcrtio0 64-Marius M n o M c i f - j i . nurn. 1 6 .
nein. Profper. Farinac. vbi fu p r . 0
air excullari á poena falfi , fi icadc con
in
y. ait excufari notarium a¡
Ibetudine potera: Icribcie. t Ec nota
p t r n a fa l íi , fi crediderit partibu s; fed
q lod ucbcc dare fidem de pia;fcnci num :ra rio n c , vt p rx d id u m e flc d ú o p e ­
rutius elle teftaie de aílcrtionc,&:
re .ur,nam fi dicat h e iiin m e i p rxicn confefsione partium : 6¿ r.itio eft,
quia ipfe nó poteft fidem facete ¡ quód
t i a , arque talium teftium pecunia nu-"
m orara fuit,fide nó facic,qui.i hoccafu
ib; fimc centum a u re i, cum in p rxfen dc aclu tradidonis pretij , cu d e a d u
33 tia fua nó fint numcr.ici;no:aríus enim
p r x c c d c n t i non fuiflet r o g a tu s,n o n
non poielt daré fidem, nifi de h i s , qu.t!
v ld ct, ac intclligic , arque corana :p'rt
dat fidem tanquam n o ta riu s, b¿ peifo^
fiunt. Bald./'» rubic.C.defide injirument,
na publicadcd tanquam p e rfo n ap rE '
numer. \ o . 0 14 . (56 comprobant rela­
nata.B ald-;»I.e x b h verbis, num cr.].C.
ti D D .in n u m .
de tef dt.m ilit.VcWn. in ca p .fi cautio,nntr.cr.96.defde irjlrum ent. Petr. Surd. 34
T ertiu s c.ifus eft,quandó not.afius in
f0fj/Í44O.«.9.Hvpolic._/r»?«/.q d i . G o t iiaft rumcto dixit, Sempronius centum
ta verb.natarhis,Q ú ¿-d t e m p .0 vendit,
ducaca in mei prx’ fc r:a , 3¿ rcllium nmcapit.zz.numer. 37. Cardinal. M cm tiu
ruaui: D i d a c o , qui pro acceptis ha­
buit
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
T
A d d . A n n . & R e f . G l . V I I . L . I X . t ’t . I . P .v.
h u ic , quo quidem cafu fimiliter pro­ 3 y
batur n u m eratio , & Didacus non au­
dietur,nifi in fe onus probádi fufcipiat:
& ratio eft , nam notarius , &c tcíles
debcnc teftaride a¿lu vifibili,
natu­
rali, non ciuiii: & ita íntelligédú eft atreftaíTe de naturali mutuo. Accurfius,
in l.Ji ex pretio, C .Ji cert-petat. Bald.fo»J i l . 2,8.incipit, inqnodaminjlrum ento,lib,
1 .«awfr. 2 «Socin.wí/wfw. 9 .Philip. D e c .
namer. 11.6 c C u r.Iunior. numer. z6 . in
l.i.ff.Jic e rtpÉ-raLEmanel A cofta,/kw ípet.diíhe h jie x cautione, C . de nonnumerat.pecun.n.j. ybi ait,quod ccftat vtilicasilonftrx exceptionis , 6c v eib u m
mutuauit ob notarij dcfcnficnem noií
pofle rcflcrii ad T itij cont:cfsíoné;etíi
Caftrcnf. 6c Cafaiicus in contrarium
argumcnreutur. Sed pro C a ia n e i o pi­
nione videtur efic C ard in . Francif.
y ia n ú c .in á iH .t iu il. 6. niímer. i z . c a
prcxcipua racione , quia de mutuo ciuiliter contraélo poteft in tellig i; cura
v erba in dubio fie accipi debeac,vt cri 3 7
m e n fa l fi excludatur , ¿ ¿ p r o com pro­
batione plures refere , quibus A dde
quos congerit Profper Farinac./w¿íV/.
qujejl. 1 5 4 . numer. 7 5 . vbí reddic
r a tio n e m , quia mutum pluribus m o­
dis intelligi poteft co n tra d u m , ¿¿
e x B a r c .m leg.Jingularia,numer. i i . f f . f t
eert.petatur cx.R\\olax{\is dixerít T i ­
tius d e d it ) ¿¿ mutuauit Sem pronio de
c e n í: quia hoc poteft v e rica ri non
folum in numeratione ; fed etiam in
delegatione debirorüm , ¿¿ in conucr*
íione debiti in caufam mutui.
Sed ab Acoft.-E opinione non eft rc*
cedendum,licct verum íic indubio ver
ba accipi debere, vt Crimen falfi cxclu 38
d a tu r, tamen verba centum mutuauit
non poíTuut adaptari ad partium confefsioncm ; 5¿ vt omnes fatentur ceflac
priuilegium non num eracx pecunix;
crgo Confcquenter fatendum eft de
mutuo cluili non deberelntelligi,alias
non priuarctur debitor d fd o p riu ile gío.Ec ica notarij debenc efle cauti,ne
d id is v c ib is v ta n tu r ,'nifi in íua prefehtía pecunia fucric nam erata.
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
—
9y
Quartus cafus eft,quandó notarius
dixic Didacus confefllis fuic rccepifi’c
á T ir i o d a n d o , ¿¿ numerando d e c cm ;
6c numerationem probari ex d i d is
ver bis tenendum eftiquía gerundia fonanc in adu,qui ocülis.fubiiciturV.e'/w
f a c i t , ff. de v i, f f v i arm ata, 6c notanc
communicer D D ./« rubrtc.C.de edendo,
6c ita animaduertitBald.in prxfenci,/»
i f i e x cautione,numer.^.verf. quinto qua­
ritur, C.de non numerat.pecunia, A coft,
numer.8.\)bifupr.k\ty.ax\Á. T re ta c in q .
variarum refolut.libr. 3 .titul. defo lu t. rt~
folut.zo.nu^ner. i y.vcrf. quartus, f f v l i ,
.C ard in al.F ran cifcM an tic.
ff
am big.conuent.libr.\8.iiiul,6. num. i i.
V io íp .Y a ú n .vh i fu p r. n. 7 3 .q u io m n e s
contrariíí defendunt,fi'notaiius fci ípferit recépiife á T í t ¡ o d a r e , ¿ ¿ numei á
te ácctvc\.F>a\á.m.mer,j .in v e r f quartó,
quaritur, f f i ñ l . i . tium er.41. C , de conjejiis,M a x \ú c.in num. 10 . T re n ta c in q .
tn verf.tcrtius cafus,6c Acofta,-i;¿/ ftp ra .
Vnde colligitu r, quod e xce p tio
non num.eratx pe cim ix poteft op­
p o n i, quoties v e ib a contenta in inftrum.ento reféruntur .id partiu m ccnfefsioncm ,n.im probatio confefsio­
nis per publicum ínftrUmentum noil
tolHc priuilegium exceptionis non nu­
m erat? pecüni?,fi opponatur intra bic
n iu m , v tla té fu p ra in ampliatione ter­
tia cóprobatur. C ^ o tie s v e tó refctútur ad notarium , ex ipfis probatur
v e ra numcratio.-exceptioquc p ix d íc ta excluditur , S¿ cam opponcñs étiam iiitra biennium oneratur onere
p ro b an d i, fi vellit vti d i d a e x c e p tio ­
ne : ¿¿ fumendo in fe p r x d id u m onus
fé p crau d itu r.Iíi priuata vetó fcriptu­
ra,fi deb itor cofiteatur habLiifl*e,&: :e cepifl'e decé á T it io no probatur v era
numeraciofled folu confefsio; vt notat
g lo fin h n b fingid i,C./l cert.peta t .B a it Jn
princip.Inflit, de litter. obligat. A !e x .¿ ¿
R o m an .i» l.pradia,ff- de aequirend-poffeff. Paul.Caftrenf. in l. incontraciibus.
C.de non numerat.pecun. Immol. 6c t c lin- ili capit, f i cautio, defid e inftrumtr.t.
Salyc-m d iil.l.f.e x cautione, n u m er.ly,
A lcxaru
A
40
d d i A
h f f s r v c r . G
r . y . i i . L . i x . t t . L p . v :
Alexaudr* Ti\-n:acinq.^« ve rf.primus
e f s l . i . Cardinal. FranciCc. iVJ.rntic.
iifir/ar.y. vbifiipr.-& in lim ier.Z. tiadit,
quod Í1 qnis dixerit in priuata fci iptuu i i a b u i , A r C c c p id e c e m j qu.x niihi
ffieninc numera in pr.xientia icftium
Ki t‘i afe r ip r o i um,nn mci a r ion c m p rc*
bai i: A comprobar c x Salycet. A idem
.tradit Alcxandv, TreuM cinq. in v e r f 4 1
fecundus cafus ejl , quando pars d i x i t , A
pro ca refere VcWn-inrelato loco fu b nu*
mer.i% (¡0in vefffequ en tifc. cx eodem
Fclm coiKraimmol.aic idem diceudú,
quando pars dixic habu i, A rcccpi in.
pr.rie.Tci.i tellium infrafcriptorum, A
idem tiadit rMantic. A S a ly c cc./«««-. -42
sntr.^.vb.fupr.Ei nota e x Aco?l:a,/»rfpetit dicl.l f excautione,numer.]0.idcii\
operari,fi confiteatur recepifle p e a i niam mutuo in v e rita te : A limitat iir 43
chirogr.xphis nofiii temporis, in qui­
bus dc fliio AYYonituT,d:gopfulano,que
cs verdad que receui ciefu la n o ,k in fiU e t.
o.idcm t r a d it , ctfi dicat rcocpitle, A
penes fe habere,cum fic rccepcifsiin.a
Jentcncia , quod quxuis vCrba dicta .i
debitore tempore confefsionis non
ilmc illi impedimento,vc hac exceptio
nc vcacur.
/
:
Lim ita fecundo in coiifefslone fac-'
ta in vltima voluntate, vt fi reflator in
tcflam enro, vel codjcillo confiteatur
ic rspiflc cerrainjqiianticatem cx cau­
fa rnutui, A iubeac foluii G lc f. A Baid.
in leg. I .C .d e fa lf.c a u f'ú t m
B a ld . in le g ,
fin . tn v lt .c o l. C . de n on n u m era t, p ccu n ,
inl.in cdintéiibus, in princip. C.co-r
¡¿fffj.Pvcbuf. de conftit.Gall.tom. 1 .tr.tc(.:f. di cbirograph cedular. reccgrnit art.z.
» . 4 5 . ^ - 4 4 . ^ 0 1 . 0 1 . A c o f t a ,in l jie x c a ii
tione,verf. duodecimofa llit. C. demn n:i'
meratpecun. A nton.G om cz.i. tom. var(aruir..cap:t.6.tittwer. y lofcph. >víafc*
deprohat;onibus,csncl.)
5 61*
n. 34.D. Fcrdin. M cnc h. defuejf. creat,
Jib r.1.^.6. numer. 2 9 . v b i c o i n m u n c i r t
n u n c u p a t - A le x a n d .T rcntacinq,
mm rcfoliitjlibr.y titul. defolut. refolut».
2 0 . numer. 8. Cardofi in prax. iudtc. g \
Aauoeator.vejb.exceptio nunter. )o. v e rf
S a ly
'4 4
h a c r e g u l. C a r d in a l. F r a n c ifc . M a n tic ."
18.
d e ta ci'tié'-.v n b ig.ccfíu .en t. lib r ,
iit.6 .
m im -er, 19 , M a n c in . in tr a é la t. d e co n fsf.
fa p it.z
8.
lim it- J .n u m e t'. \6 j . 4 0 ca p it.
n u m t r , 1 1 .S ig ifm .S c a c .< / f e o m m e r t y s , ^ :
i , g lo f .9 . n u m e r . 1 5. v b i a lio s la u d a t. P a *
te r M o lin .d f in ji.&
iu r.x .to m .d fp d a t,
4 q z -V crf quando d eb ito r,tn fin .
I n r e ’lig e h a n c
w.
lim ita tio n e m ,fl fa c*
t a fic p e r e x i f l - e n t c m
in e x t r e m i s
, vc
d e c l a r a t l o i e p h . M a ib -a ^ d . /b n u m .
C a r d in .F ra n c ifc . M a n t ic ,
■in d i é l . c a p i t .
.T te n c a c in q .A
A
4 2 .
%. n u m e r .
M a n c in -
A ie x a r.d r.
k co Ü íA in u m .x A n fin .v b i
fu p r.u
D e c l a r a fc c tin c fo n ifi h i d a fit i n p r x -
A
iu d ic iu m c r-e d ito ru tn ,
ru n ijc x
t r a d it is fin p . in
le g itim a -filio
ad d . ad G k .fi
h u iu s.legfn u tn er. y ).(¿ 0 y i.
re rtid q u ó d , e tfi reu -ccct
t e it a in c n t u m , n ih ilo m in u s
lu b flin e tu r, q u o n ia m
c o rd e fsio
d ic itu r q u id a m
q u a fi c o n tr a ctu s lO g h a r ed es p a l a m ,
d f i n f f ' . d e t s f i a w f w i. R e b u fi « . 4 y .
F m an u e!
A c o fta ,
n u m er.
1,
ifu p r,
vbi
tra-
■d i c , q u o d p r x d i £ l a c ó f e f s i 0 i r o n p o t e f l
le u o c a r i,
ficu t
q u o d lib e t a liu d r e lic ­
t u m ; fe d p io iiid e
v iu o sfa u fa e fle t
q u o n ia m
v is
p ro b a u it,-a c fi in t e r
,
A
m u lc o e ffic a t iu s :
h u iu s fc m ip lc in x
p ro b a­
tio n is n o n d e flr u c tiir p r a T e x t u e x c e p ­
t io n is n o R lU im C ra c ?
ta c c
X
p e c u n ix , vt n o ­
G k i f w /. 1 , C . d e f a l f a c a u f a a d i e B ,
le g a t . B a x .in k L u tsu s,% . q u is q u i s , z . f f d ú e
ga t.z . A
t r a d it p re d id lá c o u t c fs io n e m
« q n p le n e p r o b a r e
m u tu u m
v e l p e r fe ,v e l p e r a liu m
a c c c p ta -fle c ,
A
in
, n ifiq » a rs
c o n fe fsio n e m
fu a p i-x T c n tia f a c la
fic .q u .o d e t i a m n o r a u i t A c o f t a , i n d i é i . »
n u m e r . \ .i n p rif?« ^ í> ,C a rd In a !. F r a n c i f c .
A L 'í n r i c - d f w w /V f/. v l t i m . v o h m t a t . l i b r ,
u i . Í i t / V . 4 . w r / w f r . z . .V b i a i t , q u o d ' C Ó f e f * •
fio fa ifta á t e f t a t o r c ' in v lc im .t v o I u n t A t.e n o n p r o b a t , d c b i t n m j f c d q u o d , i n d u ‘ i
cfit f i d e i c o m m i f l u n r , A
b f g .l i h r .% -i/f/ d .ó .
d e ta cit. 40 a m - .
1 9 , q u o .d in d u » i
C 1 Í I c g a r m n r A p r o c o m p r o b a t i c n c fa>»i
C lX ,l.L iitiu f.f .q u is q u is fi'.d c l e g a t . i . i j k j
L u t iu s ,S e p i- o n ia .d e iega t. c ^ .& l.A u ttf
liu s , í9 .% .fin ,d elik a v J eg a t. &
tex t. in l» i
cupa
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
A d d .A 'n n .& R e r.C L V II.L .T X '.tt.I.P .v .
■s.
«/«.Emanuel Acofta, iri repetit, eiufdem
etí quis decedens, §. codicillis,^. delegat. 3.
leg.verf* décimo quartofu ü it. num. 1. A faniraaducrtíc, & per dicíá cófefsíofli£f.í/#f/yrtio.«z<w#r.t.Petr-Rebüf.«anem rñutuum n 5 proba^í; fed illud támer.i6.EoxQ\\. conf. y 6.«z/w<?r. 43 .R©quam legatúm d e b e r i , vcl v t doDatio
Jao d -á Vall.ío»/?/. 1 7 . i» caufa verten ­
inorte cófirmata* idem tradic Ferdim
te,numer. 1 1 .libr. I . Aloyf. R i c c . colleB*
Vafcliius á M e n c h ./» d iíl. traBat,de
d ec if c o lle B i) o .p a r t.\. G ra m m a t.
fticefsion, creat, libr, i. §. 9- nutner. 30.
IQ ). numer. 3 1 . Antofi. de Amar, decif.
' AleiJlmd. Tren tacin q . in d iB , refolut*
E errarien, 4 y . numer. 3. loann- á L o y f.
a o . numer, 18 . vbí ait h ab erc vim fiQ ztidzx\,intraB.abolition, 0 indultor*
d e ico m m ifsi, etfi re vera eflét indcta p it.\.n u m e r.i4 i. A l e x a n d r . T rcnta^
bira pecunia.Emanuel Acofta, vbifup.
c¡nq*Card¡nal.Francifc. M antic* num*
numer.ó.bc idem defendit, &: ampliat,
2 6 . qui omnes refutant, Felin, c o n ­
etiam fi verba difpoíkiua non fubiecerit.Ioann-Gut ¡ e r r J í iurament.confirm*
trarium fe n iie r .t c m ; éc ratio eft; n.im
i.p a rt.c a p it.).n u m e r.li.A z e u e á .w leg,
qui ex intciuallo confitetur debix.titu l. 16 , lib- 5 .recbp,n. 1 6 . vbi pro ea
tum ,ex caufa pi.xcedenti videtur ag refere A u cd .& tcftatoré v ir t u t e dicfae
íiofccre, & nó eft credendum, quod d c
cófefsionisin vita non poflé coniieCeptus eadé facilitate denuó decip ia­
tur. Vnde idem Acofta, in num. y. agic
niri, tradic.
iteruiii loann- Gutierr*
tetigit h á c q n ‘xW..inc,6.part. i- num.)*
óe inccrprctatione,/fA:,/»/..* 4 aí"f//zn,§,
tra B de iur am.confirm .0 in Hb, 3 .praB.
fin fidelibr,rationelegat,q\x\ huic limiraq u a fi. 9 6 .per totam , vbi íroil probari 4 7 tioni obftare v i d e t u r i t ^ p ofteáttad it
Idem dicendum efle, quandó creditor
d e b itu m , nec ex confefsione pofle in
v ita conueniri, quia habet t á tu m v im
duo chirographa diuerfis terhporibns
fmiplicis legacijaic : & lim ita t, quaná debitore confecta,in quibus viginti'
’
do pars fuit prxfens,66 a c c c p ta n s , fetí
aCcepifle mutuó á creditore fatcarur,
quandó iuraíTec confefsionem*
in iudicio p r x ie n t a f lc t : dum crediror
hon intendar diuerfas quantitates p e­
4j
Lim ita tertió , in confefsione fa£ia
in indicio per modum contentioíhj iutere,fcilicet quadragintainam tunc ad
rifdiflionis.lafl'/» l.q u i pecuniam, num*
Ueifus vnum quodque obftabif non nu­
y . f f . f i cert.petat, Felin. in ca p .fi cautio,
m e r a ta pecunux exceptio.indubio án
fub numer. )).v e r f. am plia.l. C y n .B ald .
pr^fumatur eadem viginti in vtro8c Salycet. in l.in eontraBibus, C. de nori
qué inftrumenco comprxhendifl'e, án
numer .pecun, kfExfk.in eonfi.regn.Neap,
v e r o in eis quadraginta co m p re h e n ­
incipit caifasfiub numtr. 7. O faíc. C h a dantur vide eunde k c o E .v b iJu p . 0 i n
cheran.d#fzyri34. Emanuel. Acofta.
««W.9. concludit de eifdcm viginti v rtpet.díB.l f i t x eautione, verf. vndecimo
trumque chirographum incelligcndii,
fd lit.n u m er. i .lo fe p h .M afcard . áe pro-^
licec ftipulationes fem per de diueriis
batíonibus,concluf.)6\ .numtr. 1 9 . A le*
fummis efle intelligantur: & rationem
xand .T ren cacinq . variar, refolut. libr.
diferencia: afsignat. Ec vide A ddit.ad
) .t it . defolut.refol.ío.rt, y .C a rd .F ra n ­
G l o f i/i»/. 1 1 .infra hac partit.
cifc.M an tic.d í taeit .0 ambigt d iB . tit* 4 8
L im ita quintó in confefsione fa£ta
é.numer. 3 y .P e tr .R e b u f.fo ^ / í, Frane.
Crtrani tcftibus ablente patre , (cilicec
tom. (. traBat, de chirograph. 0 cedular.
c re d ito re ,q u x licet plena probatione
rtcagnk. numer. 3 1 . Peer. Dueñ* regul.
non fiiciac,tamen femiplena p ro b atio ,
xto.vndetim a lim it at.
q u x ex ipia refultac, non debilitabitur
exceptione non n u m e ra tx p e c u n ix
L im ita quartó.in confefsione g em i­
nara cx intcruallo. Panormit./«£-¿jp/í.
op p o fita: vt eleganter notae A c o ila ,
f i isiiitio.infin.defide injirument.SidyQQZ.
vb i fupr.in quarta fille n t . numer. ¡ - 0 6 .
in l . f i ex eautione, C, de non numerat, p e ic a is ig n a t rationem , quia n cm ofolec
coram
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
Add. AB.'6cRer. Gl. V I I . L .I X .tt. L P T :
49
5o
■yi
cor.xm alijs d fc e r c ,fc r e c c p ific á T í ■tiodeccm mucuó,íub l'pc futur? luime
rationis. E cait vríJiorem efle liSc c6fcísioncm crcdiroi i, q u lm fi coram ip
lo f.id a fu ille t, liccc íHal'emiplenam,
h x c picnani probationem faciat.
Limicaí'extó, quandó quis íninftru
mentó inucncati confitetur.pccuniain
rcce p iiíc.I ji n . C .arhitr.tutel.Vczu R cbuf-/« d.iB, traciat. dt chirograpb. & cedul.recogn.numer. 46. Matclixiis dc A fñ \d :.d e c tf)i4 . Peer. Dueñ. regitl. 260.
lim it. i.v b i ex Match, de Affl i d . ale,
non poíl'e.contra l'criptum in inueinario probari cotraríum : quia h o n io ad eó íimplex nó inncnicur,qui in publico
inuencario contra fe aliquid fcribi pa­
tiatur,vc tradu Im perator,/» ¿ i d - / / » .
R e b u f auceiVi ait,iii Francia impetran*
do Heteras regias relcuari probando
c rro rc m , & confefsionem falfam , 6c
hoc principis folo beneficio , qui non
vult quem indigne moleílari.
Lim ita feptimó , fiquis tranfigcndo
conícílus iit fe pecuniam a cccp iíle ./.,
tranfaciionis, C. de non numerat, pecun
Salyccr.
commun. D D . ibt
.Du cñ .numer. 4. P c f r. R c bu t fu b numer
6 \. v b i fupr. Cardinal. Francifc. M and c .d e :.ic it.ff ambíg.conuent.libr. \ %.tl*
tuL6.numsr. z839. Am pliat
hanc limicacioncra,etiam fi controuer
fia eíTct de pecunia credira,
de cau­
tione á d e b ito re fcripta, filisíic trr.nfad ion e finita,o¿ agatur c x cranfadio»
ne, duin modo trauiadio non fit fadla
in fraudcm ví'araium.
i
L im ita o d au ó , quandó pofl confeR
fio n c m fa d á de recepto Ldebitor par 4
tem dcb'iti foluit, l.cumJidcm,C. denon
numerat.pecun. •'iC ibi BaJd. Salyccc.
Bar t.Fclui, in capit. ft cautio, numer, )6,
Koman. /'«eonf. i t i . vbi c ia d it , quod
per folucionc mqiartis. fcienrér la d a m
vidcturquis renuntiare fux oxceptio?
if..Petr.Rebuf.»/. 7»fw. y.A Jcxan .T ie u ?
ts cinq.variarum refd u td tb r.zo tituLdt
folut .refoiiit. i o. numer.zx .-verf.fecunda
conchf E leph.Mafcard. de probationi,bu¡,concluf,}.61 .numtr,j)6/. .Card. FraU''
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
.c/fc. M a n tic .n u m er.íS .vb i fu p r .S ttv W
G r a t um.difcept .forenf. 3. tom,capit. 524*
numer. 40. Pat. M olin. ¿ í iu jlit. f f i t i r .
tom.1 . difput.)O i.verf.quQ dfl debitor pojl
confefsionem,6c pro com probatione v i ­
detu r etiam tace re G a fp . R o d e r ic .
authoritas in libr. i ,de ann. reddit.quajl,
» 3 .n um tr.yverf. boc autem litanStm , v bi rraditjfi dcbitor longo rem pore,feú
aliquibus annis r e d d it u s perfoluiflec,
6¿ fraudis fufpitío non excat, p r x fu m ífo rtcm , feu princip ale cenfus ip­
fi follitum fuiíl'c:vide tiadicay«/>. in A d ­
d it,ad G l o f 4./.6.wa/wfr.i.
Con trarium ,fcilicét debitorem noti
v id crifid c m to ciu s debiti per folutio­
nem parcis agnouiílc , 6¿ p a rtc m n o n
foluram exccprioiíe nó num erar? peciinix polle defendi , p r x r e r relatos
in d / d .G lo f 4 ;»»///».}, tradunt Salyc.
in difí.l.cuinfidem ,6¿ ibi Bart. Angel./»
%.idem iuris,num. y 8. In ílitu t. de except.
El ;c ron .M .agon.dec¡f.Fhr ent.decif r 4 2 ,
numer. i y . o¿ pro c a videtur face re op iuiü A ue nd de cenjibus,capit. 4 y. ntm»
2 1 . vbi R o d cric .rep re h cu d it.
Sed tu dic,aut debitor t r a d a t d c rc*
petenda parte foluta, q u ia c rro rc tra ­
dic foluifie ,<5¿ non foluta defendenda
e xception e non nu m eratx pccu n ixj
. & tune crfi fimplicicerfoluifl'et par­
tem ,non eílc audienduiti: quia qui pac
■t e m dehiti confefl'ati foluic, no poteft
illam recuperare, nifi indebité probec
/oluílle, nec reliquam defcndcre:quia
e x diéla partís folucionc hoc cafu c o n ­
firmata fuic confefsio m u t u i, v t trad it
A le xan d r.T re n tacin q . v b ifu p r. v b ic -,
tiam afsig u at aliam racioncnij ne vna»
cademquc diuerfo iurc ccnfeancur co ­
tra rcguiam,/.e«/» qui adss,ff.de vfucap»
f f l.v n i c a , §. b isita ,C . decadttc. tolendí
ffl.fi/o lu s,ff.d e acqmrét.harsdit. [vc d b
x i n v js .í n d i d .G lo f i q ./;///»- 7. ] Si v e rá
d c b itQ ^ in p lic ite r foluac,& non crac*
tc c d c rc p e re n d a parte foluta; fed de
ciefcndcda non foluta,cxccptioni non
.rau n e rar?p cc u n i? efic locum , dutn
probct. iliam parrem tanrúm fibi elle
numeratam. Itera quádó ceinpore Iblisrionis
A cícIy
Si
Si
c i .VI i .L.
IX
yP*V-
Ea pccna cHiplim,praxi vid.i. Em anueh
hictoiiisq'1 fatetur ibluiji illam partcri|i
AcpiU
In repet'á ..d iB .L Jiex cautione^fcng
ieccpjlie,rGl{qiiam aiioem neger/contefallent-veif. tua.qttsm,y bi in numer.ia
l(ers¡o,ca¡m i ij uunscracx pecunix , fia i c , in pacnr.m d iti? authent. incidere,
CMC.poceil opponi pro tora quantitate
qu
i t a n t u in fu b fc r i pli i fe t iptu ra m .
coiifcllata , yénon numerhta, ira pf<?
Lim ita dccimo in cafu leg. ainerfusj
pai ce non '.rdixxzxziz.tix.exprejfus, in /. 54
C.de non numeratJ>ecm quando quis c é f
%.G dt nonmimetat.p ecu ñ .0 ibi,G \oi.in
t u m d c b e i c t e x caufa e m p tio n is, fcii
jíi 'vci'bo, minor , 0 in vtrbo , conitiv en d itio n is, 5¿ confofTus luerit fc ÍII4
t i r i f , B i Id-PauJ, 8c Bart. 6¿ com m uni­
debere ex ¿aufa h'.utui-Acurl./«<//<5 ./i
ter D D , ibi y $c pro com probatione
ndúerfus.E tlin in capit f i eautJD,num. 5 4faciunt rciaci D D .in Glof.5.¿^.6.¿z»a
in v e r f fa llit fepttm . de fid e inf.rv.ment.
h g .n w n .) 6 .^ .,
-.¡i
R o h n d .z y z \\.c e » f. 4 ,ntmer. 1 5. 0 1 6 *
/\mpiia iiac.lijmitatlonem, qtiando
libr.q.K m n.ecnf. 1 9 .incipit y f a petitio­
c% inreruailo aliter agnouillcc dcbilut
ne,numtr. 1 1 dibr.4 .Vuip\iX.(onf/\ 4 1 .nu­
BicoL\Putcu.»’m y :4 j8 . vbi aic,excep­
mer. I 5. Riminal. tonj, 69. numer. 34.^
tione non numerat? p ccu n ix non pof/ilexandr, Trentacinq, variarum rtfoie illum fe tu c ri, qui pafTus fuit fe fbbliit lib r.).titu l.d efü ¡u t,rfílítt. l o . numt
d c ’ c g a i i c x iiiteru-allo poli coafcfsioZ ) . Emanue) k c o ilz , v b i Jv g r.in tertia
nc iam faffá dc r e c e p t o ; feeus fi in c6/¿flí«
t-P e tr.R c b u f vbifupr. numer.1 4 ,
c i n t t i ; n a m videtur patife fubdelcgaCardinal.Francifc,Mcintic/kf tacit. 0
rifu e h itu ix numerationis. Emanuel
ambig conuent.lihr, 1 8.f;7 zi/i6 .Stephan .
A c u llá , vb i fupr. ntnver. 5. v e r f ego, vbi
G ratian difcept.forenfz.tpm .capit, 3 2 1 ,
flit.qubd fl q ui: creditori chirographii
numer.
11.
ratio c i t , quia noftia e x ­
numerat-E pccUnix dcc, iSc poftea eide
ceptio habet locunijvbi origo petitioven-liJcrir alicjuam lera >6¿ notarius,
his fiidatur in numeraticncdcd hcc ca
qui inftrumcntum c o n f e c ir , ceflat,
fu
p ciicio creditoris habet tiig in e m
'qubd diftuin ch iio gfaph u m credicor
e x prxccdeiiti ca u fa , fciJiccr emptio­
reddit cancellatu debicoii,qua(i| vicd
nis,quo folum ínfpicítur,án caufa p t ? - .
prcti); ex tunc debitor non poterit,cu
cedentis debiti ficvcra. E t e x Alexan*
fainouilicc v ic c pretij traditum fibi
T
re n tacin q .06 R c b u f vbt fupra , nota*
liiiVc chi rographa m ,exceptionem no
quod fi cx fcriptura conñac debitum
numerara’ pecunix opponere* 0 innu
mutui c o tia d n m fuifí'e c x c a t f a locam er.i. cxcmplificac etia in mari to,qiii
ticnisj feu cmpcionii, non cll neccflc,
polt receptionis dotis confefsione m
qi od alirer debitu rei principalis pro*
piaPicic alimenta vxOri-De t p o vide
b c tu r , dum notorie coflct dc locatio-*
A n r fir .a d G lo f./. tit. infrabaepariit.
ncTeu
emptione; alias tenebitur pio*
numerBarCjáneaiifa
fit ¡11 fla,\ ci n on,& debiL mita nono in co, qui cautionem
puip prcccdens,S6 quód fuic aólú,qucd
fcripiic , 6c negat manu fua fc tip fife ,
,cóljertcreciit ili mutui c a r f i , ex á iíl.l,
& de mcdacio céu¡n6Ítiir,cui h.xc nof­
aduerfus, ibt fd a n itfia c a r fa d e b itip r a tra exceptio non c o iv p c ú x .authent. cof jf .r it . 8i Fachin. hbr, z. eontroiierfiar.
traqiii- C. de non numerat, pecun b t i l i
it r capit. 8 3 . inde ihterr,adnciius ccnBald. 56 D D . C a r d m . Franc. M antic.
fc
fik i.e n ijin qu.a quis ccnfiretiir 1 e ccde tacit. cónuent.Hb, l 6. tit. 6. r.um. 33*
jviitc
antcarnurh c í t i ni i r .u i u ó á T i vbi etiam aic con u id u m du plici pcena
iio,huic exceptioni cflc locü.Vnde c oi
itinii i ,nili iiiiamcto illato cóíitearur*
Iigitui-pi?dicl.1 liniicatifme n o nhabc’ ctr. Kcbr.ff. m/wft. 6 ) . vbt fu p ra , irt
ic locum, (1 debirum nó cx p rx t eden­
Francia d id a pecua <lupli nonferuari,
fliCilcdpio arbitrioiudieum debitore 55 ti caufa; fed cx futura conuertatur in
fnutuum j6 ¿il]a n.m fcquatui*. l jt fi,h
m ultan. Ec in|l 4 iipania tiunquatAdie-;
\
y,
di
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
^ cM .A B h ;& R e C G K V ÍIX JX .ñ T .P / ?
•% leg.hgitim a, coi. [ ff. depaü . A in l. il
f f fóie-, C. 'dtpójlalixni Pdnl. Gafti'ertf.'A
‘■ébi: 4 ff. de condiB. e x leg» Ac oft'á,''z« re­
íííúívmüilitéi'
’A
petit'.diéi.l.fi tx 'cautione,fallen t, z.num.
*- •N óca d / if /. d'iuetfus' v IderFcóht ta^
1 .ex quo in nunier. 3 . ¿ “ ^'.in coinnioda»
•rikFi-t^l.fii'ff'prl!HÓ\Gficertép¿t: A an*
l o , A depolito rion eife locum,tradic,
xié k b o f y f ¿ ‘ D b:'itt Ipfis cóiiciliáñdisj
P c t r. D u e ñ .regul. 2 60. r» quin ta i imitat.
CttnV-bi'dtíf?) ¡ t g f á'díitffíis -piobeírifdc
Alcxandr. T rentacihq.'cz^'/ywpr. numer.
hicum é x a liá oádfa pier coiiFefsionédl
ín Icriptufa cbbtcricá i-hTnntui*ca:ufat‘A
zorvbiduas opiniones contrarias rcfci t.'Cárdinal. Francifc. M.incic. detacónuerti pdffeí S¿ in l.jf écripretis, n eg t
t u r ebc finiplici roñfeí'sione , A nndo
'^it >40 ambig. conuent .libr .2 .titu l. 6. tut•pacto coniitrtfpoile í-n caulam miiíuf,
v»#A'42. vbi alios refere , A reftringic,
fed per ílipalatío'né/'De Ivac quxílíór■ quando fraus Commicciriir dc cóciact u a d contractum ,' nam cunc veritas
ií¿ egimus iri A d d íc .a d G lo l.i /. z.» ñuinfp icitu r, vbi pro corriptobatiohe fu­
iher. 6. vfqué aifiñ.fúptdjoc titul'. vbi de
ra', A-autoritarcs r e fe rt , A alios cu­
tohciliacione, /. qm ñegotia.ff.mdnd.itt,
m u la t , M afcard. vb ifiipr. F c li c i a n .i f
rn»j,/.7fc7^a/Brzd,Adciñrerprecat¡one,
'eenfib.z.tom. capit 2.n u m .j.
d iíl. hg. f i ex pretio , A ita léfutata
58
C y n i conciliatione tradicá in rerd id á
Lim ita duodecimo, quddo promifiufa,ac íeqcidta ab A c o f t a , [ vi ­
fio précelferic dc mutuand.a.Baid. N o delicet, indiH.l.exprthOyOoa agi de re ­
Uell./w /. I .nuirter. 2 i \ - f f folut. mutrini,
digenda quantitate an litterarum obliRoman.i'ow/ 445. numer. 8. A Icleph' g itionemdedde transferenda quanti­
M a fc a r d .¿lí’probat.concluf. 3 6r-.numer.
5 i.Cardinul. Domin. T u fc h ./ k / ir . E .
tate an mutui naturalis obligationem
concluf f z o numur. 1 3.
■qux- rc. contrahirur,é° in difi.leg. aduer
f u s , mutuum ciuile Fuiffe contractum]
Contr.ariam defeildit Emanuel A interpretatio á nobis vbiyi/p.tradita ie
Cofta,<« repet i t.l J i ex cautione, C .d e non
q uéda eft,p a d o Icilicet nodo debitum
liumerat. pecun. in dccima quinta fa lh n t.
e x 'v n a caufa pofle in caufam nuitifi
videlicet hoc cafu ordin.ariam é x c e p ■conucrti.i;/ indtcl.l.aduerfus,é " inl.f i n ­
tion ém d eb itori com per&te, A hanc
gid aria,m o h ‘XZ'ZiX\k. iw ip tc x c d iB .lJte X
in iudicando eife tened.i, aic. D e hac,
preftojAco rtipulatidnS réqu¡ri,.quía ii5
'quxftione agitur in Addit, ad Giof. 4,
Agiturfokim dc boiluerrCrido d’é bítum
/. 3 y titul. 13 - Infra hat partit, vbi v id c
in caufam nlutui 5fed depntftando foequid in ea fit tenciiJutii i A plurcs pro
nore e x ilio m utuo:quod nudo padof
vrraque cumuldntur.
elficitlon poteft, v t late inibi prob'aui - 59
Lim itad ecim otértió) fi interuenit
m u s , A aduertC,quód iu aliquib'fe co ­
ftipulatio,nam turic ceflac h xc e x c e p ­
dicibus pro d id io n e tum crrorb fdit
tio, A datur in fafium exceptio. /. cum
p ofitad id io /M f; ^
vitra,C .de non numerat.pecun. 4 0 ibi G k
L im ita vndccimo in alijs caufislqua
verb.in /diZzzwjE manuel k c o { \ y v b i f u ­
mutmknam in reliquis contí ad ib ilsd ó
p rd , antefalh n tias,m verh .feil non nueft 'ocUs huic (ixztpuonul.in coni¥dilifrierata pecunia , alij eniin defendunt
bus,i/ed quo,•.■tam, C. de non riumerai. ped id a m exceptionem in iadurn , qo.-c
i n l ji e x c,'iutifjne\C‘.eod'e,¥sx.'Kthoc cafu datur debitori) efle non nu­
\)\si.vatraBai.decbirograph. r f cedul. n m erar? pecun:? exception em 5 A
eius prxcipuuin fiind.unencum e.ft
(ogn numer. 5 4 - 5 5. Ci?" 5 6* vbi afsignac
rationem. lofeph. Mafcard. dfpr¿¿4r.'
diél l. vltra in illis verb is, c f f e
Concluf 5 c I . numer. 44. P e l i i v in capit.f i
dandam exceptionem connerAt , /; nec­
dum tepus,intra quod huius rei querela de
cautio,numer.Si4.verffa llii tertio,defide
infinimertt. Alc x an d . - numer. 3 5. A r é fe r r i debeat, trdfit. {'gti G l.v h ifu p .i'ee!atiii. w/, (¡Anhgí t .jf.defolut. matr» L v ll'
e r in .e r raé-cBdá cxcepcionS in Í
precatio-
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
Add.Ánn.&Rer.Gl.VII.L.IX.tt.I.P.vr ss
barc pecuniam nó numcratan'deni t e fpteftaciofsem indudam cíTe ad fimilitacur Apoftill. ad A le x a n d r. conf 1 4 1 .
tudinem noh num erat* pecuní?.
’
Rupellan./;ér.
i.foren f. In jiit. capit. 3 y.
- S e d dubitatur quidfit dicen du m ,fi
C atdín. D . T u(c\\.praBic.concluf.Uttér.
in fcriptu ra, feii cautione promifsít cu
E . concluf. 420. numer. lo. C ard in al.
óhuiüla ex cértajcfé»tfa]í ó¿ refpondeFrancifc. Mancic. detacit. f f ambig.
(ut non ad m itti, quia donare vidccur,
conuent. libr. 1 8 . titul. 6. numer. zzv t noíat B art,m /.t.§./?». n u m e r.).Jf.ji
vbi cx*Couarrub. in c. quamuis paB um .
cert.petat. Kchwí.in traB. de chirograpb.
part. 1 . §. 3. numer.. 10 . verf. illu d
f f eedúlar.retognit.numer.) S.vbi etiam
tamén obitér natandum tjl, apud G allo s,
tradit,quód piobaco erróte fucurre& B itu ricenfes, 6c apud nos nunquam
tui; quia qua facilítate con fitetu r, eahabuifle cfFeulum, vc inria biennium
de'm opponeret hanc claululam. Sed
aókori incumbat onus proban di, t c R
©bdidam rationem, ¿¿ argumetú fuptatur 5 fed in hoc ipfi non a d h x r e p i
tú ex eraditis,y»p. d »¿w -i6.teu end um
eft locum cflehuic exceptioni, vt tra­
nam huic exceptioni locus cfl; ínBffR^
patíia , vt communiter omnes fcatendic Pu r purat. in diB.%.fin.num. z y f f i ),
tur ,
C o u arru b íx re c e n tio r e s, ex
cui aflcntire videtux Emanuel Acofta,
fupra traditis, f f infra tradendis in GloR
v h ifu p r.in fe xtafallentia,m m er, z . f f ) .
fequentibus.\n Luíirania autcm fexagin
vbi aic,quód clare debet confiare de ata d ie sa d opponendam cu m fu opriu íiiiino donandr , 6¿non tlitíicere debi­
uilegio exceptionem non n u m eratx
torem in inftrumento confefllim fuiR
fe non fub fpefurura: numerationis fc
pe cu n i* c o n c e d u n t u r , ratio elt,quia
cu h ?c excepriOjfit deiurc ciu¡li,poicít
mihi debere centum ex caufa mutui,
tolli per aliud ius d u ile , vc notát lel.anec eciam fi fcriptú effct ex cerca fcie
tía,fcieus fe nonteneri. Sed fí magis
ti D D . ¿¿ M a n tic. aigur;^ént¡s, que in
contrarium opponuntur,refpondir, &
clare cóitec de animo do nand i, Barco
notat quoád iorum Ecclefiafticum no
li fententia admittenda e f t , ficuti non
valere
boc ftatutum , 6c ídem tradic
■'miiius donationis caufa per litterarú,
RebüfF. in numer.69.6c Acoft. v b i fu p .
quárn per verborum obligationem po
Lim ita décimo quintó,quando mu­
teft nouari:vt nocat k c o R a , v b ifu p rd , ( í
lier confeíTafuic fe rccepiíTe pecunia,
nos infra in Addic, ad Glof./.
vt pro mutuo intercederet , 6c eft
titu l.4 . num. bacpart.
facía in inílruméto publico tribus tcR
D é cim o q uaito limita, fi in loco eft
tibus fubfignato /. antiqua,v e r f fed qui­
ílatutum,quód infra biennium nó poR
dem. C .adFelleianum .V ci.D üch. regule
fitopponi h x c exceptib./.2.§./í».C.¿#
x6o. verf. feptim a lim itatio. A le x a n d .
coYtJiit.peeun.F.manue.\kcoR.A,vbifHpr.
Trentacinq. Variar, refolut. titul. de fo»
indecirnatertiafa llen t, vbi aliter interlut.refolut.zo.numer.tOpictac. d iB . §•/«■ Boer. in confuetudin.
L im ita decimo fextó,fiquis íuramen
Bituricenfin titul-de iurifdiB. capit.8. v- 4 )
to confefsionem rece ptx pccuni? con
bijhanc exception em apud BicuricenfirmaíTct, nam vt diximus fupr. in n .) .
fes non adm itti,tra d ir,P e tr.R e b u f ©¿I
aduerfus
confefsionem iuraram recen
fupra. num er‘ 64, f f 6 ). f f 66. repre­
ti mutui nondatur h x c c x c e p c io p ifhendit dicentes in ftylo Biturigum
uilcgiata ,fed rcus debet probare tur­
in rubric.de execntion.cxctpciotxem non
pitudinem
extorquentis iuramcntum,
num eratx pecunix efle prohibitam
v t docer.Acofta, 6c rclati D D . in d iB .
opponerernam in eorum ftacuto folum
n . ). fi vero iurameiKum , non incidac
prohibetur iii cafibus executiiiis,&: ex
fuper con fefsion em ; fed llipei macui
e i s non poccflad alios íúmi argum en­
cófefsi redditione,time e x c e p u o piiui
tum, ffin n n m . 68. in R e g n o F r a n c ix *
Icgiata com petit debitori , t,- ¡.-ubi:
d e b ito re m k
tenéupro-.i
L
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
CüUl-
fA d d . A d n .6 c R é r .C l .V n '.t * I X > S t > L P .V ? '
numer. 3 5 -yty Jjptrfeiftringit, quqnddproprio non/inq * promilsit fokreiQ
prop tet publicam h d é m , quando v e ­
ro promifs.it ACj^fpluturqm pro alio»;
‘qui confeilus.eft .mutuam pecuniatjt;
a c c e p ifle , cilfie c x peifoíia illiu^ pqi.^
pro K ib etu fvti hac exceptione,Y.i.te-7
'nent fe ia t í’D D . ,
. . ^
; a 4^.0
Contrarium aqterh fcntlre videtul’>
Sigffmund. Scac.di com‘e r.^ .z -g lo fi,rm
m e r.i. v h i ai[,fi fe c e rim 'tib i liccerast
cam bij fcutofuin decem folucndoruni,
á loaiihe in C iu ita tc Venetiarfi , & tu.
illas defers , & requiris , 8c loanne^
non acceptat,venis que ad m e , v t rcfr
ticfiam tibi fcutá decem , me poflc exccpcionem non n u m e ra tx pecunix o.p
ponereiA: idem trad it,C ard in al. M an
’ íic.z» d eeif.jy .n u m .^ .c x AfflicL/r» ( f i j
tiT.in tit.v t M ag. iu fiiticriu s, rubr. 40,
dncipit catifas n. 10 . vh i in cam biis huic
excep tion i effe locum tradit,quam opinionem late comprobauimusfu p . ¡
Sed refponde inter fe non concraj’rlari, nam prima loquitur dc cam phy
re , Ceu nuniulario, qui promifiit ibluc;
re , feu confcflus fuit pecuniam acce:-.
pifle , cui non datur diéfa exceptio ob
rationem rraditaro. Secunda vero I07
'qúirur,quandó non eft Campfor,qui lit.ter.is cambij dedit. Ec eam limitat Sig! (iTiud. Scac.íw ñumer. y .vbifupr,.cpuzT
ylócaniprarius , feu debitor confefl’us
eflet niiineratiqnem pecu n ix in lit­
Lim ita vigcfsimo in litteris cam,teris c a m b ij, 0 t ñ ñumer. 6 . eam de­
bij,Quádñnumularius,rcucampfor,fii!¿
cía r.ar.
m c icaro r confcfiiis eft mutuam pecuVigefsim o prirnó limita in eo, qui
iiiam accepifle. Salyc.66 Bald. per tex. 68
ácceptauit litteras cábij fibi fcriptas,
ib i in Ifru fra ,d e nOn numerat.pecun. laf.
in lfn gularia,nu m i/. ) 9 - f i f (fft. petat.
^ vc eaSfoluerec.Sigifmud.Scac.r¿/y«/7,
««wíz*. t i . vbi vnam Roe? decif. refere
pAÁ.co.nf I 9o fiih num.z. //¿r.i. Foller.
'adM .irant infpee.part.6. artic. 6.prine,
Aloyf. RicC.dtf«yÍD«r/.r Archiepifcop.dec if.f) . infin.
numer. y ).infin.verffedfngecarnpfonm .
lofeph, M afcard.¿f probat .concluf 3 6 14 €9
Lim ita vigefsim o fecundó in cxtraftis Cartularioru. S. G c o r g i j , fcilínumer.40. Duefl- in lm ita t 9* vb ifu p r.
Alexaudi .T xc\\K..\C\q.vari arum refolut,
C'ét ex banco Géilu? nuncupato Sane.
titul.de folut.lihr.),refolut.zo.numir. i y.
G c o r g ij, cui ineftiíber ,qiiofcriburiturdaca,Ó6accepta inrer creditores,
Petr.Rebuf./iif’. i . confit. Franc. traB .
quiinrcr fe concrahimr inillo banco.
de cbirograpb .recugnit .artic»t. in prafat.^
Sigifnuiíid.Scac.t'í/AíjPr.ííí.'^zír. 10. 0
«ttwir.3y.Cardinal.Francifc. Manric-*
dctAcit.0 ambig.eonutnt. libr. i8 .tif. 6*
Itx % j i l o f yn u m er.)). ¿6 ratío eft,quia
^ V'
^
“
-p rx !
comprobatu eft-vide q u x diximus>/»p.
irfjfanfifa ).
_
..
65 , ^Limita dec-imo fcptím ójfi hai^? cx'ceptioncm ténunciaftct :-vid e tcaBit^
’i rfra,m G \oí/eq»gntibus.
64
Lim ita dccimo oclauo in tutore, qui
'confitetur fc debere pecuniam pu­
pillo fuo»excaufa mutui-Gldf.i«/7{>j(gaja r ia , f jictrt.p eta t.G \..i
Ludor <4^
uic.]<oman.»« Ug. fubfptcie.fidepojlulandflfdtxx. DviQn.vbiJiipr.in j .Im ita t.
vbi ffcciarat, quando cucorcaperet p c
cuniam pupilli palam , & b o n a fide, a^
lioqiiin incidere in poenam, v t tradit
'G 1.7» /. nb exiJiim ofi.de adminijir .tutor,
&c idem tradit K c b n U n d iB , artic. z.di
■cbirograph.0 cedular. recogn.numer. 5 ”i .
t m a n . kcoE .z,in decim afexta fa llen t.
V^/yi/pr.Martiru.Mant./w^w/. 3 37. D .
Anton. Pichard. íwprmcíp. Utul deltt-.
ier.o b lig .n u m erB i.
Lim ita uecimofiono in officiali puj
blico confitente ie publicam funftii?iiem recepifte.Duen. inoiiaualim itat.
^ b ifu pr, ^ in fe x ta lim itatione, iderii
tradit in adminiftratoribus vcéligaliú.
¡Cardinal. Francifc. M antic. in d iB . ti/z</.6,»«»z#r.22.vidctradita,y»p.inAdHit.ad Glof. l./.^.wawz.jo.fi vcto confi*
icatur fe mucuanr p e cu n ia m , feu doté
a f c e pifie,dub io caret,copere ipfi hanc
c.xccpuoncin : vt notant M an tic. v b i
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
Add.Afiñ:&Rer.ci;Vii:L.TX.«.i.p:v:
70
71
i
2)
»
7^
yy
r
f i nummosf i f i te n .petat T t á t ú c . d e Se*
pra’d id u s liber cuíioditur in publica
nis,fow/i 3.AlcxaBclr.ro?/3 ) .in c tp itv i
ed«, ¿c ícrjbitur matiü publici notarij,
VC
vc tradic ScaCi
Sci\C:vl/i
v l i proxim
p ro x trre
. c ,, numer.m
fafcriptura,ñuni. z y,.
qui in num er.)4-c\ Rot,Gcnucní'.¿<?oyr f&
Cardinalis autcn.1 E^omin.Tufch.
zá-M íim er.íy.inJín.ff numer.z? .ait,au­
««« 7CW.1 4 . ©¿¿/ípr.dcclarat has opinio­
diendum cíle rcum , fi in fc aíl’umac
nes, quód ft iibelltis conclüdic ad natu­
onus prpbandi:qu¡a veritas nunquam
rale mutuum, non fufficiunc teftcs d c
eft rciiciénda, 6c tacilius admitti par­
confcísione; fi vero libellus folum cótes ad probandum fimulacé numcraR
tincc fimpiicein fnutiiuin, probara cófc, quam ad probandum talfc fcripram
fcfsionc probabitur mutuú ciuíle. e x
cílG'in cartulario num erationem .
M exia,t.’¿ / / p .f c d S a iy c c t ./ « d iB .lfii ex
L im ita VGgcfsimo tectio , e x fupra
c'autione, aic,íccurdam p ro cé d e ie ,e tiá
tiaditis.in G \oC z.l.6.per totam;
f i i n libello diclum eft'et numeraui,e.a
A du erte, licct in omnibus relatis Ií*
pr.Tcipua ratione,quia v eib a ,q u ?fu u c
mirationibus debitori denegetur e x ­
in confefsiohc > habufie, 6c rccepijfe^
ce p tio ,efl’e ad hoG,vt onus probandi in
prob.int prefumptiuc num erarionem,
cicd itoix trásfcrat,nó vero dcncgacur
6c fufficit libelluin prxíumptiué condebitori, fumendo infe onus probandi
cluderC:¿¿ (ilures alias raciones pro ea
pecunia fibi nó fuifle numerata, Bald.
refert M aícard. vb i fupr. cui accedo#
in l. incbtrciBihiis,%.\.quaJi.z. C« de non
dum m odo pofl biennium continuum
numerpecun.BcWn.ineJi cautio, defid e in
a die cófefsionis elapfum intctccur ac-^
lofep h . Mafc? de prohationib.
tio,vc late,/z.;pr.cDmprobauimus.
toncluf. 3Ó1. » . 4 6 , ¿ ¿ c o ll ig it u r c x D D . j j
Sivn us teftis de numeratione altcy
pro vna quaque limitatione relatis.
de confefsicnc deponat ccntrcuerN u m eratio quomodo ptoban poffu rn eft,án probetur mutiium, D u as
fit,egimtis in Q R .).ff9 rn u m .6 6 *ffin fr¿
opiniones refcrt y iA ic a iA .v b ifu p .ff iit
in Addit.ad G \oi,6.l-9.ttt. t a . penesfini*
nutn.i I. pi-xdiiítos téftes nonconitingi
Mutuun>autem quibus modis proad plenc probandum; fed plurquanifebetur,reflat dicéndú,¿¿ primus,inflru*
m i p lc n c ,¿ ¿ ad p e rfe ftx probaríoni?
m ento, ¿¿ teftibus, fi tali mutuo in ter­
íiipicmencum iurarnentum in litem
fuerunt. E t teftes debcnc deponere#
d e f e r r i » licét ínter teftes fingulaics
vc plene probenc,qu0d talis mutuauit
deferri non foleat,quia ídnó procedit^
tali in iplbrCi p rxfentia catam pecunia.'
quádó ftrnt fingularCs fingularirate ad-j
l.cum j u i d f f f i cert.petat.l. ctmferuus,jf*
m iniculatiua.^ pro ea rcfert, Bald-Fq
de c&d/H. indebit.Vaxú-ác Caftro, /» / . 1 .
En .D e c iu m ,B a r b iC c p o l. C ald . PariR
6c Socin..Vide M arfil.;» rubr.C.depro^
§ J l'f i tert,petat.khB. in c.Jicautio,de
fid e
.lofeph. Mafc. de probat.
iationib.num .)z8i vbi ponit caíu m , iní
concluf. 1 0 8 5 .» . i . ¿ h 2. vbi ait,efte ne*
quo q u id am , qui ñeque t c ftc s , ncquc?
fci ipturas, ncqué quid .aliud probatio^
ceiTe, vc prxcipue deponant dc luime-*
nis h abebat,6¿ debitor ncgabat cicdi-*
lacione, ncc fufficere ad obtincdum in
tum , ¿¿ c x ipfius coníilio rem pix-j
cauf;!,(ifacrit per eos-, v el fcripturam
probacum de conícfsion0;¿¿ idem tra*
tcnfaift callide obtinuit, ¿¿ Mr.feard?
dit 'O . f
prailtc .concluf.litter .M .con 7 8 v b iftip .d n .X íi vbidifciitit án prxfiíp-»
tionibiis mutuum probari pofsit r
chf : \ 4 1 .wwwfw. 10. lacob. M enoch. cofi
numer. l y . án probetur teftibus, q u o ­
z z .u u m .z y lih .! *
rum vnus probat fummarn viginti auContrarium autc m, f eificcc mutuu
rorum,alcer vero d e cem ? ¿¿duas opi*
p r o b a r i,fu c fte s c c p o n a n t d e coiifcR
niones ie fc r j 5¿concordat,quandó noii
ftnnc tranfoTo bienio, defenduc Bald.
conftat,q.iód teftes de vna, ¿¿ eanderii
in l.fi ex cauhone,nmitr. \ o .C de non nu­
fumma deponerent,cilc locum negat i merat ■otcun.Bax.i. in h certi (ondiBio, §■
V
,R 3
t
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
75>
uxifi vero coDftaretjquod dc eadem
íll m m a d e pon e t,cnc ,a ffi ru a t i u X : & qu X
íumma videatur probata, vide Additv
.titul. y infra h if part. k quando "
tcltis interrogatus dc caufa fcientix
deponac > quia vidic inftrumentum,
án probec? vidc cundcm M afcard .i
numer. i8- vbi concludit ncgatiué,
nifi oftenderetur inftnimcntum; aut
teftibus idoneis, A peritis inftrumenti
tenor probaretur.
Sed deucnitur ad qu?ftioné, quid fie
agcdú, quádó probata íubftátia mutui
de quácicate non c 5 ftat?A ten eud ú eft
quátité iudicandácíTe iuraméro acto­
ris. Qoxn.confti. roo. infin .libr. y . R a íner. dc Forlib. in 1.1 . f f de in Itttm. iur.
Bart.i»/. I .% fi tifia ff. depofit,
l.ad,
monendi ff.de iur. iur and. colum. i a . H i^oWhftnpular. 5 z i .O ld . con f.61. 'v o l.l.
Emanuel Suarez. in tbefaur. receptar,
fententiar.verb. creditor. C e p o l. cautel.
1 iü.loan.Pet.Surd-í/e«yi 1 99.num er»y
AtBi¿t.ílf«yi 3 iJ.nu m er. i . lofeph- Lu- douic. decif. Peruf. 1 00. vbi ita bis iudi
caíTc cradit.Boer.¿líf//ii4 3 .infin .40 de­
c if.11,9 fu b fin . A in confíe,, numtr. í í ,
lo a n .PaI ¡zá.l/br, í.rerum quotidian.ca­
p it. 1 8.per-tot. Sera ihin. depriuileg. iurament.priiitleg. 3 ó.Francifc. Viuius,¿í*
r/yiioS.Iofeph.Mafcard.tz^z fu p r.d niim e r .u .k hoc inteUige dum res non fit
magni prxiudicij,A adfint aliqu x con- S
ie£turx,feu indicia,ex quibus iudex ad
fidem iuramento dandam adducarurjfi
v ero cóiectur? non adfint, non poílét
i'defterri iuramcntum ad probandam
quantitatem, nifi minima fie quáticas,
S V M M
'1
"T^Ebitorrenuntians exceptionem
'
non numerata pecunia, angauc
deat eiuspriuilegio>
X
Renuntiatio exceptionis fa éia in\
continenti,feu in eodem infirumento
de iure ccmmtini nullius efi mométi,
fecüs fi ex interuallo.
3
Deture Luft.w o renutiatiofiéiain
eodem inflrunieto efi ipfo iure nulla,
Ó-pocna amifsionis cfficy impnfita
eft tabellionibus,qui confieerwt i n f
k caufa leuis, vt demonftrane lo fcp h .
Ludouic. k Parlador, vb i fu p r. k hoc,
confiderata qualitate p c r fo n x ,A quód
fie cali s,cuius aílertio iurata m ou crc
pofsic animum iudicis. Ec traditum á
Barc. in h ¿. admonendi rcftringi debec,
quádo caufa eft parui p ó d e r is .fln cau­
fa enim magna non defertur ¡uramentum ad illius liqividationem , nifi plufquam femiplcné probatum fu e rit.Bur-i
{■xt.conf. 3 9,numer. 3 6 .libr.uG.lXM tt.con
JH . \9 2 .n u m e r . x o f ^ x t t . c o n f i l . n u ­
mer. <^.Go7.xá\n. conf. 1 1 . numer. x%. C e ^hed.confil.1 Jfi.m tm ei'. í o . l i h r . i . R o l.
á Y2.\\.confil.í6.m fin.libr.\, A lcxan d r,
confil. líí.in f in .lib r , 2 .Peer. D u e ñ . reg,
3 oo.lim itat. í . lo fep h .L u d o u ic. num .y.
Seraphin. numer. 4, Palador. numer. 6.
vbifupr. Et dicecur pluíquam fem iplené pn>batú,fi per vnum rcftem , A c x traiudicialem cófefsioncm partis faieric verificara; vcl quandó funt teftcs .
vnus in teg e r,alter non;vcl funt alia cu
vno tefte indicia j vcl per v n u m tefte,
A famam;aut quádo vnus tcftis d e p o ­
nit de numeratione c e r c x quantitatis,
A alter de ciuídéquátitatis á d e b it o r c
p e titio n e ; item quando teftes d epo­
nunt dc certa quantitate petita e x t r a
iudiciú á debitore, vt tradunt Scrap h .
L u d o u ic.A feré omnes D D . á E o ti-d e cif% ynum er.4. vbifuprd.it\xt\.
i
Si probatum fit, feú conftct mutuum
fa d u m fu ifle in r e fe d io n e m n a u is, feu
domus,fcu ad ipfaín emendam, fuic ad
fcminandú,ángaudeat priuilcgio pr?lationis, vidc A d d it .a d G lo f ./ .i S .í/ í ,
ly p a r t .y
R I V M,
trtm enta: é - quid obferuetur,fi fiat
ex interuallo^.
4
D e iure Regio renuntiatio diéia e x ­
ceptionisfa éia in eodem infirumento
valida efi.
5
6
Debitorfumm?doinfe onus probadit
pofi renuntiationem auditur.
Debitor renuntians pofi biennium
nullomodo admittitur, etfi in fe ajfumat onusprobadi,
dn hos in cafu
f i t locus doli exceptioni, tnifericor
diter
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
,'AddvAñrt. Ref. C I. V I I I . ÍX *L . I X .f t . i . P-V.:l o o
diter officium iudicis pofsit implorare\
7 Quandó renunciatló f i t ex interualld
intra bienniura,non efi locus huic exéeptioni.
8 In con traíiibus iuris refiflentiam ha­
bentibus renuntiatio exceptionis noti
numerata pecunia inutilis e íi.
9 Refertur contraria,
refutature
I o Renutiatio iuratafacia tn eodem inftrumtnto,dn de iure communi validafip. 0 refertur affirmatiua*
II
12
Debitori,qui d principio iurauitfe nf-t
renütiaturum non numaratapecu­
nia exceptionem,renuntiatio iurata
pofiea fa B a non p ra iu d ita t , quin
exceptione v ti pofsit,
i 4 Exceptionem non numerata pecunia
aduerfus conJefsionem,non obfiante
^ renuntiatione iurata fumendo in _/#
onus probandi,debitor dn opponere
pofiit ?
i 5 Exceptio nonfolut a pecunia intrd
triginta dies non competit tr editort)
qtiim liberatione data debitori re­
nuntianti numerationem. E t dn pofif i t ,fumendo infe onus probandi, agereiibi.
IJ
Contrarium.
Affirmatiuam ejfefequendami0pofi
Joiutionempofie pecuniam d debito­
re repeti. decl a ra tur.
A D D I T I O
G L O S S zE- V l l I . E T I X .
ambig cbnúent.libr.\8.titul.4. C o lc r. de
D G 1 8 .&: 9.N o ta i. debitore nó
procef execut. i.p a rt. capit. 10 . numer.
gaudere priuilegio exception is
k non num eratx pecunix , vt non
1 9 4 . Andr. Tiraqucll. in traB at.de
teneatur, nifi creditor probet numera
iure coniitt.).paf t.numer. )o. 0 3 1 . C 0
tioncm , fl ei renuntiaflec.Pro declara­
MztiwE.libr.z.variar.refolut.capit.4 .nu­
mer. 5. Pecr. Rebui- in traBat. de chirotione barura G lof.-prxnotandum eft/
, graph. 0 ceduhr. recognit. inprafat, arti
de iure cómuni magnopere controuerfüefle.án huic exceptioni incotincnti,
%.nurner.zy .hlxxzxN zlzLcorfulc .feu decif.).n u m .\i. 0 I J . Marius Mut. decif
v c l ex poft iíTteruallo pofsit renuntiari*
7 1 .per totam , Cardinal. Domin. Tu fc.
P rim a ,66 verior dc iure cómuni e f t , r C “
praBic.concluf.litter. E . concluf4 2 1 . nn­
n u n tiation em f a d a in continenti ,fc n
mer.y. Bcncchend. in addit. Scraphin.
in eodem inftrumento efle nuliius modegriuileg. turament.priuileg. 60. numer.
ucnti;fecus fi ex intcruallo.Barc. in l . f i
1 i.Pat.Molín.¿ízz//?.¿- iur.difptit,)oz^
t x cautione,numer.4.6 . 0 j.C .d e non nu­
Verf.vtrum,6ctz
prxcipua ratio fundamerat.pecun. B a l d .C y n .& Salyc. n. i j *
/■¿z,Felin.m capit.ficautio, numer. 5 5.A llu nn am d iim contrahitur,vnus eft ani
ciat.z» le g .p a iia , qua contra. C. depa£l.
ivi motus,eadem facilitas. T á t a cnim
Bald inLpecunia.C.defolut. 0 chfil.i^y*
eft facilitas debitoris inquirentis pe­
libr. 5 .1oan .Faber, z»prtncjp.n. 1 4 ln jl.
cuniam, quod facie inftrumetum,qua»
literciique creditor v u l t : v t c x cómu­
de litter .obligat .loicpb.lA fCczxÁ . de pro
bationib.concluf.)6\.num. 1 8 .Pctr. F e r ­
ni adagio,qucm refert, Rebuf. ex A n ­
g e l.probatur,qui fumcrgitur,ncc refpi
rar.
Papin. titul. de form a Itbeli in aéi. hipotbe. glofil t. numer. 16.
cit quid bibat,hec debitor quid faciat/
R o d e ric.S u a re z , inleg. poJiremitidtcaimo obligaret corpus fiiufn,vxoris,&: fi tam pofi lim itationes.verf.fed pro euiden-i
h o r u m , a n i m a i n aliquando,quód eft
deterius.
tia, numer. x6. Alexandr. T rcntacinq.
variarum refolut.Ubr, ) .titul.defolut.re3
In Liifitania a u t e m , in libr. 4, titul.
fo lu t. 1 0 . numer. 1 6. Emanuel Acofta,
4j.in prin c. p r x d id a m renütiationem
cífe ipfo iure nullam fi fia t , & pa-na ain repetit.diBil.fi ex cautione fallentia i
P e c r .Dueñ rf^w/.iéo.wz/wír.q.Fcrdin
mifsionis officiorum decernitur tabel­
M e n c h ac . de fuccejf. creati libr. 1 1..
lionibus, qui iuftiumenca con fecerint,
numer. z i. v e r f contrariam fententiam,
KXwzx.Yzizí.conjult.feudecif ).num. 1 5 ,
Cardinal.Francife*M antic. de tacit. 0
B ztb o í. in remif. adordinat. Reg. Lnftt.
titul. 5 1.
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
J
‘ l>I
A(Jd.Ann.Rer.Cl.VííI.lX#L.IX.tt.LP.rdebitorem mifcricocditér pofle implo '*
tit u l.y I .in p r in c ip .n u m .ií.& i t . Pac.
rarc officium iudicis. V n zola,quem re­
M olin.df
iur.diJpHt. 302. verf.vfcrr , A fequitur loícph- M afcard.
trurn, vbi dicit p i x d i d a m Luficanix
fu p r. att,pv¿edidam renuntiationem n 5
conftitutioncnidcbcrc intc!Hgi,qvunobfcarequin debicoa exception em dolí
dó renuntiatio fie tcm porc cócradus,
p o ísk opponere.
liv c r ó fiat cx interuallo,validam eÜc,
y
C cuall.au tem , rwí/W.
6 j 5. c x
idíémquc í'entit Aluar. Valas.
G
rac-F
alco
n
-m
diB-regnl.
r
68num. 4 ,
D c iure aute m regio , ex text. hic, A
40
5.
afleiicjquandó
renuntiatio
fir ex;;
G rcg o r.L ó p e z.re iu n tiacio exceptio­
interuallo iiirrá biennium, non cflc lo->
nis non numetjc? pcconi.x in eoieria
cum huic exccpcionijctfi dcbitor in fe
inllrumcnro fad a valida éft, A de iure
aflumat onus probaúdi; fed concratiq
c^mnni eam nónulli fequuti fuerút, vt
verius eft ía;yz/pr.i,ciadkis.
' ■'
K o X íí.in d iB .l J i e x cautionCyin vcrb.pro8
Lim
icaíccu
nd
ü
¡n
c
o
n
tra
d
ib
u
siu
-'
b.vre,infin. Cardinal, in cap. fin . defolut*
lis refiftentiam habeqcibus, in quibus;
num .^.kzon.infum m. C. denb numerat.
1 enuntiatio exceptionis non numera-,
_pífa«. Aufred.m Addit.ad decif. ^7 y ca­
r
x pecunix inutilis e ft, nec confefsio,
pell. Tkolof. niimsr, i . D e iure regio fede recepto obftat - Felician. de cenftb.
quuntur omnes r c g n ic o lx , R o d e ric .
part. i.lib r. i .'capit,9.numcr.7.40 tcm.z»
Suar-Couarrub. M cn ch ac. numer. zz,
libr. 3. capit. vltim . numer. y G a f 2 5.Dueñ.loann. G u tierr. numer. 9.
pa.r.Rcidcr. de ann. reddit, lib r.\. qu á íf»
vbi fu p rd . Anton. G om cz- in leg. 53.
13 .numer. 4. verf. ex quibus in fertu r, in
taur. numer. 51- O k a . antinom. iuris
fine,cum.fec!utnli.40
Hbr. 3. numer.40. v cemmun. 4¡0 regij. littcr. R . numer. 9.
bi loquitur in cafu,quo inucuum datur
loann.Gratian-Falcon. regul. \ 08 .num*
fub p adion e dc cerca ímnma fub no­
4. Aucndañ. ¿ í cenfib.capit. ^.y numer,
mine interefie foluenda. Aucnd. dec?5. E m a n a d A c o ft a , vb i fu p rd jn verb.
fib.decif. IZ7.num . i .
compellitur antefa llen t .numer. 2. 3.^ *4 .
9
Contrarium aurem tradit Pat. Sa-]
Alfonf. kzz\.\o.5. l ib.yrecom pil.titul. 1 1 .
lazar./»
traB at.dev fii .40 confuetud. cap.
deg. I . C cuall. comrnun. contra commurt.
8. numer. 4^. verf.ftdnon parum. fedá,
q u a jl.-jéy ^
prima non eft difcede.nduin.
N o ta íe c ú d ó c x G l. noftra légcm e f­
C on troLxrtifolet de iure cómuniján
fe limitandam.Primó,quandó debicor ío
i-enunciatio exceptionis non numera*
íumicin íc onus probandi. Ec Addc.
t x p e cu n ix iuramento firmata in eo­
omnes D D -p ro w w f relatos.
dem
mftruinenco fada,Valida fit> & a f ­
Sublimita hanc limitatione , e x G h '
firmaciuam deícndúc Salycec./»/. 5.««
iíc,quádó poft bicnniú f a d a fuic rcnvím er.zyC .den on numerat.peciin.¥>zxi.in
tiatio,nain tune nullo modo admitti­
l.fin.
A D e c . in l. qui pecuniam, A n g e l.
tu r, eefi inte atrumac onus probandi.
in l.in contraBibus,C.eodem. Felin./» caL e Addc cuiidem Salycec. i d a t u m á
pit.JicAutio, numer. 3Ó. C o in c u s,/» » » Glof.Z/íV in l.cumfidem , C. de non nume­
thent facramentapuberum. G.fiaduerfus
rat.pecunÁQ(\\\.\ confidcracionc ipfc íie
veditionem,qtiaJl. i y. ¿ - /» confz9 3 -Hb,
exaltar, accxcollic. loícph- Malcard.
4.Im ol./»capit.cum contingat.deiu reiu concluf 69 ynum er. 1 6* Cardinal.FranEmanuel Acofta,/»d iB .lfie x c a a cifc. Mantic. de tacit. 40 ambig. libr. 1 8.
í<f;i/.j.»«,'Bfr.9-Alexand. T reiitacinq.
tionefaüent. i.numer . 40 4.Socín.c<?z;-'
fil.%0.numer. 1 2./»fin .lib r. i . Alexandr.
variarum rejblat.libr, 5 .tiiu L d íjo lítt.rc'
T rentacinq.ürtmrfcw refolut.libr- 3 .tit,
folut.zo. num. 1 6. verf. primó declaratur.
vbijCK Bal in l.illia ta s ff.d e offic, P r a defalut.refolut.zo.numer. 1 6. verf. fecun­
do íifr/¿rMf«r,D.Fern.Vafcq.á M c n c h .
pd.k¥z\[{\.in AiB.c.ipit.ficautio,2i\t, CC*
in
traBat. defucejf, creation.ljbr. i. § 9fi renuntiatio fic fa d a poft bicnnium
m m .z y
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
A d d .G IiV U I;iX ;L il^ ;5iaL 'iX .tt.I.P ¿v :,,oí
^
f
II
12.
• •
fc.
fc
I
-
, ^ 'wy *
^w?fr...2,;,i..G
tfgul. \ 6 8,
ia, jj.yjjaJ.d c C^ñíbíitio, in traBat. claiif f a i j f ^ ^ U i f . d n j o n ñmnerat pecun. epc-^
ee^fp rcnunciáripcfiit numér.} .v e r fb r t
biteg iijiingui, M xcicvq.de.iurai/ntrit,part
4 - f it B f f * S 5.mimer^, j . loCeph. Mafcár*j
deprobat ionib .concluf.6 9 )-num. 1 9. Ca,^
pcJl-Tbolofan. decff. ) j . y & i b i Aufr’c iiu s .p jr o l.d e
traB at j de epcte p t.c x c (p t.4 ).n u m k i^ f f ) y Coler*
drpgñeefexecut.Uparj capit.lo.verf.fat»
Ut- fecundQ-numer. %1 1 . M ari.M ura. dteif.y 'ynum .io.Scxaph. depriuil. iuram.
pjjuiteg,6(x.num. i y f f tbi Bcncchend. H
éius zfjÁxxionax .*numer. 10 . Cardinal.
M a ú t ic .de tacit. 'f f ambig. conuenL lib/}
1 8 . titu l. 44 Cardinal. Domin. T u f c L x j
praíljc.concluf.litter.E.concítif. 4 2 1. nu-^
'
merly, ^\AX\exxi dé iurament, confirmati
i.p a ri'.'c a p íf ) j\ nurñer^ió. BertazoL
cla u f.)z .glo f.).ff.4 .n u rn eréi‘
Conciarimn,fcincéc iuramento réhuntíationem iio|i c'onfirrhari, defen­
dit Alciat.iwMp/Eiwjw contingat.numer.
i 7 7 J e iur.íürand.f)- M arta, in traBat.
d e iu fifd iB p .y c e n iu f. í.cafü.x6 i . ». z 3.
S cd .i prima non eft difcedendum,
5¿ Bir.'íié'í/i/.tÉadirjquod poft folutio­
nem poteft petí p ecu nia, argumento
tex.ih capit'.x . f f in c'apít.debiioriife turé
iurand. ídem craduncAhgel. AufTCr¡us,■
m</w,íw. 3. M encft; ín d iB . §. 9 . numer. j ^
i i . '¿¿’ ipfcs fequitur loanm Gutierr?
vbifupr.6c ctiam poft im petrationem
pofle v t ¡, & fe cueti hac exception e ex
Cafauic. inritu. \66, numer. 43. tradic
'Alexándr.,Trentacinq. vbifupr. M a n ­
tic./» numer. 3. 6cinnumer. 6. á diéla
opinione Bartel. non effe difceden-.
■. ■
.
k k
-
■
■
dum aje,quia qui rep e tit non ton-q
ttanenit iuraraenro , & in nut»eriíjt¿
q u e n t i b u s poílc im petrare habi^f
lít4tcm ,y,|:ppfs¡tcxcipere, & p r o b a r e ,
pecimiam non fuiffe,numcraqqm, '
.EtJimitajprqfatam opinionem,fia.
prihcipiQ'jqüiHiyafl^c fe noh^'eqiintia
fúriim exceptíbpi.ñohpum crat? p.ccii
n i x .Glof.i» ^apít.fin-déprocurat tn 6.ff \
in capitlJicet.de tur-iurand. eodem f ib .D .
Fyrdmand. M e n c h á c ; defucejfireat. §L
1 %.numer.\4 %.libfl i . BenechendV»«wE
1 y v b ifü p r loaxxix. Q utxcxx.vbtfupri ,
Ec non obftantc rénuntiatioiie pof-^
fe debitorem ¡h fe aflh mine re onus prc^
bandi pecuniam non fuiffe numeratan^
d¡ximusy«pr. in num ,). ^ in G lo f. 7. ri.'
7 i.E c » » /¿/ relatis,ká<ic lofeph.-Marcátd. concluf. € 9 ) . numtr. 16 . R o d e r i c .
S iia r .inleg.pofi, remiudicatam,indecía»
rat.l.regn.pofi lim itationes, ^.'fedpracedenti,numer. i 6 j f . de re iudicat. C o u a r r .
h b r.t.v a rid rlc a p it.4 . numer. 4 . v t r f á f f
»/¿/7 ow/».Emanuel Acofta. in repetit, /.
f i ex cm tione,antefaBent.C Je non nitme»
rdt.pecun.num er.4.ht\xoñ.Gotntz. i n l í
y ytaur.num en 3 z.tolum .i .verf.fed Ad»
¿í.M e n c h a c . §. 9 .numer, i ).libr.% , f f
M a n tic . d e ta c tt.ff ambig. libr. t í . ti»
iu l.i.d numer. j . f f titu l.y n u m tr.j. B e r
tazol.dí clauf.claitf.)i.plof. 4 . n u m t r .il
I Jem qué dibendum eft in confefsio-i
he fafta de recepto p e r cfc d íto r e m i
validam fcilicét efle renuntíátioneni
incontinenti fa d a m , 6c pofle crédito*
rem fumendo ín fe onus probandi
e x c ip e r e , prout in debitore diximus*
t x te x .h ic , 6c vide A d d it a d C lo fi
Ti‘ i í . f u p boetituL
L E X. X;
ó
.-I
.
S V M M A R I V Mi
' r / Vtuum potius prafum itur,qua
■^ ^ depofitum regulare.
*
Mutuum dn contrahatur, cum quis
A D D I T rO
D Glof. I . N o t a indubio mutuú
potius prxfum i contra¿iuírii
quam depofitum irregularc. E c '
A d d e . C ardic. Francifc, M antic.idf
i- t 4-
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
dicit ám'ito ioUe ,fu m i bdrie petU»
ñiam .Vtl quis contraBusfif._
O
L O S S ZE. I.
sil
e i t .f f ambig.conutnt.libr.%. t it ítli) ¡ n i l
mer. 36. cutpalijsfequentih, vbi riiaterií
e x p li c a t , ¿¿plu res co n ie d u ras r c fe r t ,
c x quibus inutUum,vcl dcpofitum íuif‘ Me
I'!
i^í
Á
d d . A
n ñ . R e f G
. I . I I ; 8 c í I I . L . X k &
L P : > á ¿ ó
ii.Iaf.«zM 7ííf, i5>-De'C.-m 1. leffur. ñtim^
fc ró n trad u m p rxfiim icu t, indubio
2 ) . 0 i n 1: nümet. 5 3v ■&: C u r t. lu n io^
c-nim magis prxfufni mtrtnuro , quám ’
ñurner. \ 6 .inleg. cum qttidam, fi. fi'u ri.dcpofiuim irregularc- tradit N ic o l-'
peiat. 0 innum.6. J . 0 8 . efle conffadflA o i.d f (ontraB.traÜdf.de niutuo, capit:
tum iimominacvjm, & innumer. 9, 'íí).'^
dcmtur\ñiíit,n.z ) : 0 v U i Addit.zA G l.'
1 1 . & u . nuilüm fuiiTe c.iufatum coni'
2.1. titüL ] Hnfra^íc de'qQ?ftÍone qiiado áliquis dixic am ico tblltífiim e hanc
t fa d iim , 8ííiin .\
16. cfle*
d
^
o
fltu
m
,¿
^
d
numertj.vfqué
adfintj
pccuniatn/án is m utuarcjcqm m odare,
c íle donationem V
hanc vlciiriáiiT
donaré, v e l indcporitum traderc viopinionem poíse defendí a ffirm a t, iST
deatifr , Vide plenc per h c o b . M e -.
tíoch J é prafumpt.Ubr.).pr<ifumpt. 54.
lias ortiues opiuiones rhultis argú m eií
tís,& : autoritatibus com probat,
re'-'
per totam. vbI/<*«. i.vfque ad numer, )p íó b a t ,5¿ argum entis facisfacit,qucm '
probare nititur,in hoc cafu c o n t r a d i
■ v id e ,& P etr. N icól.'M oz.vé//»/»*. vbí*
mutui eljfe, pro h ac opinione refere
quando prxfum aturm ucuum ,donatio»
Qyn.iñl. ince dium,C J i cert.petat, B a rt.
fcu d ep ofitu m trad ic;
A n gcl.P au l. .C aftren f. A le xand .numtr.
S F M M *\ R l V M. 3
Frumenti detitor'tempore ñeriUta-'
'I
Vtmtu res,etJt\cafufortuitopt
tis folíieñdo' afiimationem, dn libe-- ,
reat,mutuatarius na liberatur.
returt •* '
X
Dominares perjt.
G L O S S íE . n .
■ ^
A D D I T I O
C e u all. fow/«. contr. comm. quafi. 3 1 :1 ; 1 1
D G lo f. í.. N o ta,q u ó d m utuata­
rius non lib e ratu r, ctíi res munumer. 4. D . A ncón. P ich a rd -7» §.
X JL c u a ta cafu fortuito p ercat.E c A d
ítem is, eut.numer. 5 1 * ínflit. quibus mo­
d e. l.fiquis nec caufam. 4. adfin.fi.fi cert,
dis re cont. obliga Scgeuus perire no po­
petat.l.4 .%.is quoque,fi. de oblig. 0 aBio.
teft./- in ratione )0 .^. fin vero fi- ad leeft racio,quia m utuatarius dominus
gemfalcid.Vzt. kzox. ifilit. moral part.
3. libr. 7. de mutuo. 'capit. 10 . v e r f s .
eft, vtdixim usy«/>ri ín A dd it. ad G lof,
x.leg.i.boctitul.&cdom ino res perijc, l.
quaritur. Ludouicus L ó p e z , infirmpignus.C.de pig-aBio.l,necefiario,fi.de petor. eonfeient. l.part. capit. 1 96. de doló
ric, 0 commed tei vend.gl.inl.non omnis,
letii, 0 lata culpa.vtrf.infuper.
%.fipupillus, 0 iht, Paul, de C a ftro , &
5
D e qu xlT ioñ c, áftdebitor frum en ti,
\zCfificert.petat.knáx.UxZQyLQ\\.de rev in i, vel olei tem pore fterilttacis, quo
traB.conuention, aifin, titul. n. 1 6. Pee.
rep eriri non poteft, nifi precio im m óderato,fatisfacíac foluendo xftim atio K íc o 1.M o z .¿í contraB. tit. de mut. cap.
nem fecundurn taxam , V id e A dd ita,
. dt natur.imttu.numer.X).Qzx¿\na.\.Eízn
c ífc .M a n c ic .¿í tacit. 0 ambig. conuentadglof.2.l.ytitui. i ^.infra.
hbr. 8. titul. 3. numer. i j . H ieron ym .
A
(l
3
4
S V M M A R I V M.
C onditio quod debitor,fi nonfoluit,
fojit compelli ad reddimédü cíftim,
dn valeatlibi.
^
j
Solitus faner ari ex quibus aBibut
quis dicatur.
S
Faena conuentionales,vtrumpofsint
exigí vltra quam intereñ,0 vfqué
ad quamfummam pofsint afcendere.
foftít.
A D D I T 1 O G L o S S zE . III.
n a m , fi intra term inum fignatum no
D G lof. 3. N o ta valere p ad u m ,
rtftitu at mutuu cred ito ri >fi credicor
in quo quis obligatur .ad poenon
" p kBum,in quo quis obligatur ad
* paenam fiintraterminum afsignatum non refiituamutuum, va­
let , f i creditor non t ñ folitus fantra ri, 0 num.4 .
Contrarium.
ían ain tontfaBu ttrfuali dnponi
A
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
\
A á¿. Aifi .-'ScKenGf.i I í íU X íc t. i -P:vLf)Así
tjo4í.oft^olvtus fornetaliijA Addc./. 7 0 .
'fiUtti i - i . p a r t .y k Addit. in Qloí. 4. ibi
& aá-Qíoí.Jequent^ & ad Glof. y Ug.fin.
titul. I I . tnfrAh.tcpmrt.KotnAM.coiifilú t\ t) g C io tu m , in conf, 8 6. A a nté
ebsvtrwiaccnc. in capit. z. dt poenis,
B a rt,A lc x a n A a li o s , in l.JHpulatioiJiai
i^.ahtriff.de vtrb obllgat.&c éft com m u­
nis opimo ex Bcnedv C a p i a , confil.yo.
íitim tr.18,’ loann. Gutierr- deiurament.
confirmat.\ .part-capit.^ 6 . numer. i o. vi­
dc C ü m in eaptt. 40. numer. 1 1. loann.
Q zxc.dtexpenfis, 40 melioratio, capit. 9.
»awfr.'66- Gafpar. R o d rig . de ann. red­
dit, libr t 5. quafi. y. niimer. 7. 40 9 - A ücnd. de ccnfib. f. 9 .». i 2 . 1 3.v bi a mpliac) ccti appofita eílét poena per de­
numerationem dierum, menfium, vel
cnnoru m. D e quo Vide A dd ica,adG !,’
dicl.l.fin . titul. 1 1 . Felician.de Solis,
- » tra íla t decenfibdihr.z.tapit.ynum er.
l o . v erf. ynon licet,40 numer.\ 5. v e r f ce,Tcfcph. Scfí.deciJ. Aragón, i 10 .
part. \.n . 1 .r«wj a'/yx,loann:Pee 1 . FontzncW .intraíiat.depaB.nuptialib. clauf.
4
refpondit #A iA d d it. infr.aá G lo C l.tit, H artó p ad io n e m in mutuo nón habére lotum exiftimarunt plures ex
c o , quódiinm utuo detur vibra form alis,í^t ténetGlof.;«/.r£)^»/íz § ¡.f i trhi.fi'.fi
icert, petat. ha\d: inleg. cum allegas,Cidt
vfuris. R o m an . ffoWjf/. 5 1 0 . numer. 1 3 .
lo fe p h . MaCcatáiCQbfil.i ly z n u m - z i .
K t b u íin L v m e o íg lo jlt .Huh/er.6o. C .d e
fent. qua pro eo quod ínter fi, Petr,Barbo/".
■in k z.m p rin cífffffo lu t.m a trim . numer.
4 2 . vbi plurés1a<.dat:Et h x c opinio a.pud*Lufitano¿ ¿íi legc R e g ia ap p ro ­
bata 7 « í/íí(/.7o.Wr.-4.or¿/;>í<!w.
;
Contiariam.t>,pjíiÍQnem , r.empc
p a d io n c m pixnalebi étiafn in mutuo
iocum habere,appfobat text. bie, k i r i
d tíl.l.7o .th U l: i8 .p a rf,4 .G x i^ x u K o d c ric.de ánn.reddit.likr. 3 .q u a jl.j. v e r f .40
quamuis,4 0 «awíi*. 3.Auend.f<íp/#.9.««-
5
6
w fr .ly .v b i alióslaudant.
E x quibus ad ib u sq u is folitusfoenetari d ica tu riV id e A d d ita , adglof. 3.'
d iíl.l.fin titül. 1 1 .inf ra. hac part,
Ec de q u xftio ñ e , vtruni h.xc poenx
conuétionaics pofsint,exigi vlraqu.ám
in t é r c ft , & vfqué ad quam fumm.ifri
afcendcre pofsirH::videAdd/r,ad G I.8 .
l . i ) Z . t t t u l . i n f r d , ñumer. 9%: 40 xd G l.
•8
87. vbi cxam in *c,an poena in con trad u cenfus poffit appóni.Ec de códitioné,quód pofsit
debitor cópelli .advedifntdú, fi nonfoI1 fequentem.
luat.Vide e u m , » «• 84.vb¡ atfirmatiué
'f ' T R A C T A T V S D E I N T E R E S S E .
-A
.
s V M M A R 1 V M.
t
X fiV tu u m qui nori fülítii temporé
8
V trié diuiditür interffe ,40 commú-^
A
prafixo,tenetur ad damna, 40
interffe cmfattím creditori ex d ilaÍhniipjlutionís\ tAm de iUre ciuili,
qudm c.inonicol40>ktm. 5. contrariÜ,
Jl
•
i
4
j
€
7
I
num. 4. Quid tcnendum\numcr. y.
Vfura de iure naturali, 40diuinofut
praljtbita,remifstu¿.
fe rb a , \o<i d a n o s, y los menofcabos , appofita innojira Icge dn idem
fignificent >40 nurner. y.
Qpoi ture nofiro', 40 vulgari loquerí
ái modo dicitur menofcauo,/¿irz»í>
fermone vóeatuVíntereffc.
Intereffevarips viodís accipitur, 40
h.ibet multas fignificationes rem if
Interffe plures .deffinitiones refe­
runtur ,40 Acurftj fequitur:
1
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
h itir injingulare,coinmuney,40 coñ-{
uentum.
\
j
9
10 '
11
12
15
14
»5
Inter ejfefingulart qu idfiti
>
j[li
i-
'li
Inttrffe commune quídi.
' .;
Intereffe conuefitum quídfih.y
A lia diuifiones interefferemfsiuí;
Iritereffe ali'd diuifio refertur in in ­
ter effe dámni emergentis, 40 lücri ceJejfañtis . ,
Iritereffe damni emergetis quid fit *
Interejfe damni emergentis dsuidt-
iur iñ iritereffe extrinfecum j 40 intrinfecum.
z6
*7
íntereffe intrínfecum confideratíim
v t menbrum damni emergentis quid
fif> E t ánfit prapríe Ínter effe,tbi. '
Qui rcmittit damna,&intcreffe,non
viditüt*
1
Vf
Add A nn. ScRef. C 1.I I Í I . L . X .f t . I. P .v ;
videtur rtm prm cipaiiw remittere.
Inttrejfetxtrmjecimeonfideratu v t 4,
membrum damiti emergUu ,quidjit\
19 lutirtff: damni emergentis.magis per
ti poteji, quam inter e£i lucri ceJfdtVs
ao InUreJfe damni emergtntit v t .r it i
petatur gmn requiritur,quod oBor (k
/obtus negotiare. :
''i 1
a 1 * Intereffe damni ejairgenth ante mo»
! ram nunquamdebettir.
\
■ tl Antemer.un
íwíw^íwí A intertffireBepacijii potxjl. E t ce»ta
^ ' quantitasfnpaciodeducipottB,ibi.
J, 3 Vt paBum certa quantitatis in p rin ­
cipió contraBus taxata valeat,plu­
ra requirunturi.
*
1
24
Damnum 4 creditore prxtenfumnté
m alitiofsefid vere debet timeri.
25 Mutuataritts non debet cogi pacifci
di periculo dani potius,qua de dano»
l 6 M utuatarius,fiparatujjit refardrt
damnum , non cogitur promittere (
certam quantitatem pro damno
emergenti.
2>7 S i mutuatarius malit certum prea
tiv.m fsluerefu 'ám proincertodam­
no manere anctpitem, valetpaBum^
f f quamuis damnumpjjlea non euir.iat,-cQnutntttm exigipQtrJl.
Z% Pretiii quodpratextu damni a prin
cipio exigitur) debet effe iiijlum , v t
aqiiiuaieat damno, f f non excedat»
X9 PaBum ,in quo debitor quanti falte
Jmmtio ,qu i a i exigendum debitum
ierit promittit foluere pro vna qua­
que die certam quantitatem,va! et.
50 Gnmrarium.Et knmorojttsdebitor
pa¿1opofsit adjiringi ad inter(J f lueri ctffantisyvel ad cambiurn ,j:u ad
.< ' certas exper.fa sf::ifa la ria,ff exper
fa s meiio iuramíto creditoris liquidandas,aut ad partem rei cenjiiifub»
¡(¿iam amitt?d.i, aut aliitcuusper­
dere,aut in aliquB potnam cadereUbf,
31
Ad concordiam rediucuntur diBS/
0 pintones, f f declaratur dc explica­
tur,verba bulla P if quintifilarij,
f f expenfarum taxationem in ccrf •
(lbusproliibentia,ffinnumer. \ 14 .
) i Execittoribus redditum iiirh m ,dti
18
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
:» iu H i exigat falarium ipfis pragtna»
iá’v .f tica regia taxatatum , f f quari
fia te Bulla P j quinti dsBam taxsh
.■s-i.í.tionemprobibe/íí,
-j
.5.} HodieAt iure nofro regio in paBum^
ji-.,,» certumfalarium non poteji exigi, (ff
5;. A-. dn iudex,l'(cetfalartum, f f expeffk
- 1 irp cnpaBum non deducantur,debitorem
rvr in ipfis condenare debeat]
54 Dies,in quibus ekaBor folamprotef»
tationem debiti fecit,nonfunt numtr
radi in taxationefila ri/ ,etjt in p a B li,
f i t falarium deduBum , ffn u m . )6»
Quando deb’ tor non tenetur portare
35
dckith ad domii creditoris , viaticii,
f f f aptus itiner:sfoluere,dn teneatur
^6
E t quid qu.indd ad domum credito­
ri s por lare obligatur ? f f in boc cafu
dn dies,in quibusfo l t/m f cit qrotef»
tationem, fin t computandi.
l
Index
poteji
m
eder.v'efaiariü,
qtta■37
tds d principio taxetur d partibus
confiderando pcjfonam exectit oris^ff
fuT/!ptus,quos potuitfaccre.
38
'Totutn JaUrittm diei incept i dn de­
beatur,fe h pro rata diei]
IUi,qui m vno die\confecit iter, quod
alius duobus crat peragendum , dn
duorum dierum debeat habere fa la rium ]Et quid in (xecu tere,ff in ta ­
xatione expenfarutn Contra mbumtem httm iniujlam .
4 0 Vifitatori,qut. in vna die plures Eadefias v fit n a jp t ff quod alius/ac ien
do occupabat plures dies.dn vltra v nam procurationem,feli dieifaloriii
ipji afscgnanAnmfit]
An
valeat' paBum in mutuo, quod
41
ratione damni intrinficialiquid mu­
tuanti ¿etu r,viliiti quando mutua­
tur triticii in rntfe M a r c j , vtrefiitvaturin menfe A gu R i.
4 2 PailuM fa B u m a ir,untante triticii
timentererq minus valituram tem­
pore nRitijtip*sis., v t reddat ix xfa
va!orer/t,qu<u{}epors contraBus mti
tui valU igifia sn effeBu ejl contrac­
tus empuionis.''^ .
Sed
quid f'exprjffe jit mutuum con*
45
tr,aBu3nfidrt't»\de**i menfura rs d ii
44
4y
46
47
48
49
(jo
51
4 2,
dat , 0 quod plus crcuit in pceun js.
PaBum iñ 'muYtio píciiñia fa S ltm ¡
quód mutuator teneatur in , eadem
fpecie moneta fecundum kjlimationeni, quam habebat tempore mutui
celebrationis j eo quod probabiliter,
vel certo crediderit eius aftimationem minuendam fa r e , d n jit vfura­
rium,
FaBu,quod interim , qubd mutuata­
rius non rejlitUit foluat redditus eius
pecunia,quam creditor acccpit m cen
fum dn valeat in mutuolEt dñ licite
mutuare quis pofsit ea conditione
quod foluat vfu r as , quas ipfe alij
tertio fo l uehat.
Contrarium docentes, 0 -quid tenen­
dum, ibi.
P a B ü , quod mutuatariusfoluat red­
ditus cerfuos pecunia, quamjibi wutH.iri petit,eo quod mutuans habebat
paratam ad reddemtiOnern cenfus,dn
va!eat>.0 num. r 4 3 -c r 1 44,
Inter ejfe damni emergetis articulari,
0 probari debet. Alleganti incurntbit onui probandi. É t siecejji; quid
teneatur pr'oharc.ibi.
Mutuas accipiens pecunias cum v .fu r is propter aliquod periculum in^
minens non potefi d mutuatario v furas exigere, cum nonfu e r it paJSui
damnum fedipfud aJjeCiaJfet
A nfulicial verificare datumim, v t
damnum emergens quis confequipoJsit. E i ininterejfe lucri cejfantis dri
fu jjicia t conftare, quod creditor def i it Intrare ; aut oporteat probaré
verifsim iliter, 0 certitudirtaliter
fu ijfe lucraturum.
,\l:tlie n , p u p illo , 0 m arito, cul
ios reiiituta non e jl, 0 Jim ilihiis
damnum emergens debetur : Ju fficit eniin ipfas pecuniam acccpfie
d ita mora ,.,
Ft mutuans pecuniam,qttani cum b fu ris d tertio accepit, pcjsit cx-igcrg
cum cifdcm Vfaris d mutuatario
morofo, dtbet denuntiare mutuatarm n fc eum xfa ris pecuniam a cce/
¡(-'ri:
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
i
53
54
55
T7
:58
€0
61
A
f
<
tarum , 0 pojl acceptionem debet
rurfus eum ctrtiorem fa c e re , qubd''
fuum debitum eft iam cum vfu ris,0
v t confequi p o f sit,etiam requiritur,
qubd accipiat propter vfus neccjfarios,noñ voluntarios.
ID
A d probationem damni dn detur iu^
ramentum in litem,remifsiue.
Interejfe lucri cefantis quidpt\
í) ”
Interejfe lutri ceffantis diuiditur in
interejfe intrinjeenm , 0 extrinfecum.
^
,J
irkerejfe intrinfectm lucri cejfantis
quidfit}
Interejfe intrinfectm lucri cejfantis
dicitur commune intcreft e.
Inl ereffi intrtrfeaim regulariter dé*
betur, in interejfe communi venit
dan. ñ t m ,0 non lucrum.
Inttrejle communepluris a jlm a tu r]
quam res valet.
Index dn pofsit rondeinnare reum
ad interejfe quanti plurim i.
Inter effe lucri ceffantis extrinfecum]
feti extra refn eji in duplici di feren­
ti a , cirea rem aliud , aliud extra
rem.
Inter eft e lucri cejfantis extrinfecurn
circa rem quidfit ?
Interejfe lucri ceffantis extra rem
quidfit}
Qua f i t differentia inter interejfe,
quod debetur ratione mora tantum,
0 q u o d debetur ratione m o rs, 0
etc defeclu negotiationis. Quomodo
J i t intclligenda opinio D . loann.
á C allill.
Regulariter interejfe circa rem,Jiut
imrinfecum lu cri cefsantisfemper
debetur,
Interefse circd rcm lucri cefsantis
tdm in eontraBibus hon a fidei,quam
in f i r i B i iuris debetur.
In eontraBibus bone fid e i debetur d
tempore mora.
Item hi c'ontr.iBihíís J l r i B i iuris d
tempore mora dibetur.
Contrariiim,f cilicet in contr aBibps
ii r i B i iuris non venire d tempere
mor a, fed a lit is conttjiaiioiie.
S
<>5 Co»-
IJ
i'
' ‘l i
‘A dd. A n n .& R e f.C l.IIIl.L .X .tt.I.P .v .
CS cordantur,int efefse deberi, qnaa*
do dtesfolutiani ejl adie¿ius ,40 qud­
do non f i adieihts non deberi,n fi acoMteJlatione litis
Refertur opinio G re go r. Lopecij#
64
40 nortfequitur.
''
tnelujio vnius ejl exclujio alterius.
66 Irt contraBibus i i r i B i iuris tasituf
dieitranfcurfut ,feu aiuentus nori
operatur idem, quod exprejsus.
Interefst circa rem,fcilicet quatiplur im i, 40frucius,quando diesfolutio­
n i addi cBusnS efi,Vsniut d tempore
m ora,fiia ipjd interpellatione inejl
loci,40 diei afsignatio.
tn contraBibus J i r iB i iuris, quando
<S
petttur,quodalids fu it petentis, ve­
niuntfruBus,etidm antelitis conteffationem.
Quando conuentumtfi,quod ihtcrefse
quanti plurim i non peteretur,no v e­
nit d tempore m ora»
Quandó conuentum efi de certo interefse, non babetur ratio ad intercjfe quanti plu rim i, fed ad conten­
tum in conuentione.
Quandó poena appfita eflfinterefsi
70
quanti plurim i non debetur.
Quddo creditor priu s f u it confl ¡tu­
tus tn mora , etfi diesf i t folutioni adieBuS,tviic nonfu ffisit interpellatio
e-xtraíudicialií,fed litis contfiatio
requiritur.
Contrarium.
7*- Qiiando creditor nortinterpellaust^
/ed eius procurator non doBo de madato a i rectpiSdum, d die interpella­
tionis non debetur interefse, nec cre­
ditor conjiituitur in mora,
7Í interpellatio fa B a tn inctjgruo tem­
pore ,4 0 loco non conjlituit debita,
rem in mora.
Interefse
quantiplurimi nS debetur,
74
quando creditor accepit triticum ,fea
vinum fim pliciter f i n i protejtatione.
75 Debitor non potejl dici efsesrt mora,
f i die defignato adfolutionem credi­
tor non probafsetfuifse paratum déeipcrerem,^
«5
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
N u lla tenfetur mora tomnúfsa»
quando creditor non adejl in loco
folutionis.
M o ra irregularis non confideratur
fauore m m oris, quando minor non
babet perfonam legitim am , cui fo luatur.
Lim ita , nifi debitor efset obliga­
tus portare rem ad domii creditoris.
A lias limitationes remifsiue.
Interejfe dn debeatur d debitore iti
mora confiitutO, f i per mortem cre­
ditoris ignoraret adejfe pirfonam .
Cuifolueret,refertur ajfirmatiuaContraria.
Quando in obligatione conuentum
ejl de interefie, feu de poena, (i data
mora non Joluatur, dificultas poftea
fuperueniens non excufat d poena.
Quandó interefse ex conuentione ventt,non Jufficit ad mora excufationi,
non ad ejse legitim.imperfonam, cui
fo lu a tu r, fecus vero, quando venit
officio iudicis.
Debstor Ad aJUmationem quanti
plu rim i non tenetur,quando ex iijla
caufa Ignorabat fe efse debitorem
v im , v e l olei.
7 7 Interefie quanti plurim i nori debe­
tur d lapfu diei certa, f i debitor ante
aduentum diei ejfet certiorandus A
creditore.
Interefie d quo tempore debeatur ab
obligato foluere fortem ad omnem
reqiiijitionem creditoris, f i dies ap­
pofita efi , d qua debeat currere
interefie, nulla alia fequuta requiJitione.
78
Quandó creditor plus petit d debito­
re , qudm efi debitum,abfqué p ro te f
' tatione, quód e fi paratus reeipere'i»
calcula quid quid confiiterit debi­
torem foluifie , nOn confiituit debito­
rem in mora.
Quando dificultas adefi,foluendi,exn
cujatur debitara mora, 40 d file h
tiorie interefie quanti plu rim i.
So Contrarium.
Quid tenendum:
Quando d prin iipid dcbitof iiegauit
82
debitum
A dd.Annx&ReO^j. I I I . L .X^ 11/1. P .y. ^ojp
dtbititm , perdic beneficium fe excufandi d mora, ob dficultatefnfql» ^
uenii,
[
hiterejfi lapfii diei certa non dibe'tu r, quando'aje f l pá£lum ,quod f¡t
j n eUñione creditoris lociis, vbi efi^
fucicnda folutió'ffieleSiionem non
f::erit.
“
S4
Sí
87
IS
^9
90
\
91
r-
Quando contraBus efl reciprocus,»:)
■•oneratur debitor afiimatione qúanti
plurimi,
la contraBu vfitrario [htereffe quan­
ti plurimi fieheiur.
Oudndo mutuator probabiliter Tde*
hat ajlhnationemfrumenti crefcitu, ram , f f obltgauit debitorem,vt an- '
te templis prafinitum non folueret, non poteji conftqui intereffe
quanti plurimi :J i vero ignorajfet ajlirnationem crejcituram,
nee tali intentione mutuajfet,tunc
intereffe quanti plurimi rite confie*^
q u i poteft.
Eadem nienfara tritici, qua mu­
tuatafuit,feii ajlimatio modiorum
tritici redit debet fecundum valorew tempore folutionis, licet pretiU
creuerit,
latereffi quidti plurim i, non debe}
i ar ftatim quod qais confitultar
in m or.i , fid erit cxpeBandum aliquodtempus conueniens.
E t quidfi per lapfim diei quis in ma
ra 'conftituatuf.
Paupernon lerteturfoluere intereffe
quaritiplurimi, remifsiue.
V f fue a i quod tcmpUS ¡tftim.ttió
quanti plurimi crefcat , f f d n <tftivi ttio debeat fie p fecundum valorem loeiftuores tradi debet , f f dn
a.ifaciendam afiimatidnem quanti
plurim i habeatur ratio modici, vel
parui temporis: remifsiue.
{Regulariter in cafu, quo venit in­
ter eff: extrinfecum,inter effe intrinfecurnnon venit.
Interpretatio, text. in leg. dn. tf.
dcpcrlcul.
comm. rei vendi,
cum vnorn intereffe debetur aliud
non venit.ibi, f f num. 1 00. alia in-
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
H
t er Uretat io , dntimea. 78.
In cafuj n quo venit intereffe itftrinl
fecu^nUrfffe exlrinjeco nb eft Ucus,
Corifrariurn.
/
Refertur concordantia trád¡’t a , a i
Alexand.lrrcnrdcinq. '
S6
Refertub concordatia tradita d B ar­
bóla.
97
Damnum a partibus prauiffum, efi
fifit remotum dn debeatur] .
p3
Int erpra tatio , leg. Lu c iu s , ff! dd
adioii.enipc.
99
Opinio Q)o{. non differt ab opinio­
ne RathoRx.
10 0 íñ illis rebus in quibus confideritur int ereffe intrinfecum iam dam­
ni emergentis , qiiam lucri 'ceffantis, intereffe extrinfecum lucri ceffantis, quod tx ipfispoteJfgoeilire,ji
remotijsimum.
1 0 1 Interpretatio, leg.fi ftenlls,§.cum
per vciidicorerii, ff. d e a d W . i b .
empri
,
' i o i Intereffe remotum non venit in cohI@5
Í04
io y
'106
fideratióne.
Suhpromifsione refoBtoriisdamnonorum, noh compreherMunturd.im*
na extrinfeca.
Interefi e remotum in pecuhis non
confideratur.
Contrarium: f f quando prim a opi»
nicnifit locus.
Qiioiies ex qualitati perfonarum^
feu negocij partes cpgitaffe de intes
refie extrinfeca fiue remoto (. in ca­
fibus,in quibut ve/iit intrinfecum)
nnjlet, illud debetur : f f bac ejt
d Theologis recepta, f f itá inter­
pretatur
in d id . § .p cr vcd-
dicorcm;
-
/
Intereffe intrinfecum, f f extrinfcc-i
ven it, quando qatis promifsitfoltie •
r i Seiodecem modios tritici,quos ip .
f i ego dedi, vtfolueret ad mei liberationem, f f nonfiluerit.
' ^
io y Opinio , f f coricordantiatráditá .ib
Alcx.-ind. T re n ta cin q . dnpojsit
fiiftineri] f f qu.tr.do adefl mcr'a Ve*
gul.iris dnpojsit agi ad intereffe ex
trinjicli in c.ifibus, etiam ih quibus
S z
cadit
A d d .A ñ n !& R c f C K l í I I .L .X :t t ::l .P h ñ
: aadit.intereffe intrinftcum , 0 alia
Jnterpretatio rtfertur,z¿.lQ \t. inl. '
fin.fr.dcpciicul.& cqm m od. reí
.. . vendie,
^
N on adimplenspróuiinJpecíedie* '
íífie g . fin. 6¿ Icg'. curauic , C .
de adionib. « m p t . ¿6 vcndit. í«
qua mora incurriffe dicatur, ibide,
0 in n tm .\ .o B ,0 \os>.
lo S Mora regularts efficit, qubd morofu s vltra quantitatem jt'u B u s a i
omne interejfe moram pafsi tencatur.
f \ 109 A d .concordiam reducitur t e x t . i n
did .lcg . fin. cum text.in leg. fin.
rf.de eo quod ceit.loe.
fit mora regularis, 0 irregula ris,remifsiue*
M ora regulari cefiante in Jpme\Q*
gis curauit>C.de adioniD .cm pt.
,( . an teneatur debitor adinUrtfiegrO
fruciibus perceptis.
XlO M ora regularis folum excludit morofum d lucro , 0 ih ea incurrens ad
aliud dandum prater aniifsionem
lucri,quam habuit,non tenetur.
I I I Incurrens in d ifla mora non teñetur ad interejfe lucri cejfantis,nec
de rei interitu, nec incidit in poe­
nam commiJfarn,nes priuatur ture
fuo.
1 1 V Socius an per lapfurrt quinqttenriy irt
'
mora cojiitutus dicatur.
Fauore minoris ob moram irregularem tenetur debitor foluere x/furas,
quas rion percepit J i habuitJactih atem percipiendi.
1 13 Regularití\' interejfe lucri cejfantis
extra rerridebetur: 0 refertur opi­
nio hanc regulam negatiue traden­
tium , 0 vnam ab alia non differri,
0 af/irmatiuam mdgis ejfe confonam i u r i traditur.
1 1 4 Tdm in (otrailibus bonafid ei, qvH
JiriiU iuris p ra d iB a rogula habet
locum.
S t ) Ad vltimas voluntates vires fuas
diciaregula extendit.
1 1 6 Fxpecunia nautica, feu traieBitia
tn aliquod lucrum exigi ptfsit e x ­
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
tra fortem . ,
Mutuans propter onus, quod fn hfiinet tn pecunia numeratione, feu in^ '
tritiei mcnfura, aliquid vltra f o r - '
tem anpofsit exigere.
1 1 8 P aBum facium d creditore, qubd
'
fruBuspignoris pofsit retinere ra ­
tione interejfe abfque eo qubd eom-^
penfentur infoHem,dn valeat,
" '
quibus alys modis amplietur d iB *
regula,remifsitib.
^
^ 1 9 M ercatori tam inter effe damni e -'
mergentis, quam lucri ceffantis ex-.^
tra rem,tam de iure humano,quanfi
dttitno nb fo lii tx contraBu mutui,
fed ex alys eontraBibus mercatori
interejfe debetur.
Interefie debetur mercatori f i in fo . cietate, v ltra capitale, 0 conuent a,
pofi uit pecunias in commodum Jo cietatis.
1 1 0 Inforo confcientia mutuatarius te­
netur ad interejfe mercatori.
1 1 1 Interefie alterius interefie mercato­
ri non debetur.
1 1 1 Interejfe nec damni emergentis, nec
lucri ccfiantis debetur mercatori , j i
iUudpfffus non efi.
^
Exceptio tua non intcrcfl: fepeU if
aiiorem.
y ¿4 Debitor morofus cbfus compelli m i­
nime potefi ad interejfe lucri cejfanris foluendum mercatori cenfui,
quamuis ab eis in cenfus creatione.,
ita fit deducium in paBum ; quo­
niam pa B a continentia morojfum
cenfus debitorem ad interejfe lucri
cefiantis, v e l ad camhiiim , feu ad •
certa Jalaría feu a i cert.is e.xpenjas,
medio iuramcnto creditoris liquidandas ex toto nuUa,ac irrita f ut.
Í 1 5 Interffe ex mora, vel cx alia contraBus inohferuantia laufaturn v ■
trum debeatur recepto cap u aliabf
que aliqua prote fla t ione.
I 1 6 Pauper cb inopiam ad prafixuni
tenninum nequiens fo luere, rurt
po tefi compelli adintereffeprafian
dum .-nercaiori.
Vtrum necejfario requiratur quod
exirer/.a
117
extremafit opprejjus necef itate feu
fu f fici at ahjque ipfius magno detri­
mento non pojfe debitum prajtare.
' t i 7 Q ¿ñd,fi d principia adefiet ditia
paupertas,
creditori perfpiqua
ejfct ,vfln on .
^ 2,8 Quando debitor, & creditor eadem
opprimuntur conditione necefsita­
tis, vtrum teneatur debitor addic­
tum interejfe , quamuis f it talis
pauper.
{ i 2 9 Lucrum in certum ñon deberur mer­
catori.
Lucrum qualiter débéat probari,rernifsiui.
ji 50 Lucrii cejfans dn debeatur pifcatoribui: (0 a n cofiaris maritimis dé->
beatur.
\i 3 i Ojiando .1 priHcipio taxatur luernni
non poteft plus ratione lucii cejfantis pr at endi,num.
T 3 2 Totum lueium non debetur mercad
tori fed quod verojimiliter p c tu if
fet lucrare.
3 J Lucrum ,qtiod principaliter fecifsei
mercator folum poteft pet i,non i/xvero,quodfecundaría.
Lucrum,quod ipfe mercatorfecifiet/
folum debetur, n i vero quod lueraffet venditor.
¡*35 Interffe, qucd extra rem prouenit
tum iniuria aitertusi mercatoribus
nodebetur, nec vnquam eiushabetur
rdtib.
^ J (j Lucrum cefians dñ debeatur merca toribus pro primo anno,an vero prd
alijs annis fuccef tuis,referuntur
dua opiniones.
i 3 7
Ñ onfolíto negotiari inteiefie de­
betur f pecuniam dejlinatd ad emp­
tionem pradiorum , feh cenfus ha­
bebat , <¿0 certumfit empturum,ftif
inconfum ,Jt h in lambit. m pecu­
niasf i f f e daturum , vel aliud lacrum Jper.ittim omifsijf oh id, quia
pecunia debito tempore ei non fu it
foiKta.
^ 3 8 i V o n f o l i t o n e g o c i a r i p r a t e n d H i Ia­
eram dri fuffieiatp r o b a r e , f i p e c u
niam habuiJfJ ,potuffe fundii eme-^
i 39
i 40
Í4 1
¿42
i45
14 4
'Í 4 J
Í4 6
^
i 47
re, feu cenfum\dut quod iUe fun­
dus , feh annus redditus erat ve­
nalis.
Qut mercaturam hon excreet dn l i ­
cite pofiit deponere pecuniam pe­
nes campforem, feu mercator em ,vi
fia t lucri parciceps, 4 r cbnfequaiuf
honejltm lucrum ex alterius mtnifterio.
Solito negotiari plus interefie taxdtUr.qua nbfolito negociari, 40 qua­
literfiat taxatio.
Marito non folito negociari ohdod
tem rionfohitain ad rationem vnius
pro quatuordecimfolet taxari: ne­
gociari viro folito ad ratigneni
deeem pro centenario quatenus ex^
negotiatione fuijfct lucrat ursis, etiá
f i excedat txptnfamfaB am in fh b ftinendis oneribus matriifionf
Interejfe lucri eejfantis extra rerr, d'é
betur,quando in conuentione deduc-^
tum efi.
in conuentioñc dt prafidtid b omñiá
damna , & interejfe , etiam in ­
terejfe lutri eejfantis extra rtrii
venit.
Pafium,qucd rriUiuatarius fotuai
lucrum cambpid quo cejfat creditor
tx eo quód mutiló dedit,dn valeat/
40 quidfifit mutsiiim volutariurm
É t dripofsit inpaílurñ deduci inte­
refe alterius negotiatio n ii, cuip ei
cunia erat parat a.
FaBum de foluendo vfuras j quaf,
creditor ex pecunia m utuata foluei
bat,an valeat.
Qgando emptor fub vfuris accepH
pecuniam, v t ex parte fua adim ­
pleret contraBum , 40 venditoñ
pofi traditam pecuniam rem non
tradit,an ad vfura S teneatur eráptari, eijiextalirt non perctpercr.a
tiirfruBus, 40 jolurninta veniat,
interefie intrinjeium.
QuáiidO Venditor tradit rem , ex
qua emptor percipit fru B u sJice g
nonfitfoliitis negociari, rite potejl
exigere interejfe rtcon.pinfatium iib'
empore.
S J
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
tHej
Al’
Add. Ann. 5 c R e r.C l.Iin .L .X .tt.I.? ,Y r
1 48 lUt,euires euiBa ejl , poteji vna curri
aBtone it eu 'úiione ágete ad interefie
tam dani emergtfis,quár?t lucri cef- fantiJ aduerfus venditorerri.
'i '
X49 Marito ob retardatam folutionern
•
dotis proinifia ahfqui alia interpel­
latione interejfedebetun 0 J id foctro
fandus pignori datus (it , non tene­
t u r fruBus tornputare in fortem,0
nutn. 160 .0 I 61 *
t JO Miritus d principio poteji áiButñ
interejfe in paButn dtducere.tbi.
t j l Pradicium interf i e debetur mari­
to ah.eo,qui dotemp r ornifstt,fini pro
mijfent doti fua nepti,feu extraneX
mulieri.
I j i FruB ui pignoris daíí marito ob noA
follitam dotem , f i fint ingentes, drt
debeant cbmputari infortem.
1 5 J P ra d iB u interejfe debetur marito f i ui doi cb/ífiát inpectmia.fiue infadoi
Jiuein mobilibus iocalibus fiue in alys
mulitris ornamentis, 0 d n e x p .in n i j , 0 camiHt''.
a 54 Quando bona rn ohitid in dotem datd,
feuprornijfa afiimata non fu n t , dn
debeanturfruBus marito ddie mora^
fe iid die litis ccntefiationis^
S i d principio quantitas dotis non
afsignetiirjed arbitio tertij comrnita
tur, decl aratur dndotls interefie dtbeatur r/lirito.
i )6 Si dospromijfa fit vkori, 0 non ma
rito,dn ipfi debeatur interefie dotis}
1 5 7 Vir,cui dos tacite,vel exprefie contli
tuta ejl d vidua feciido rrubente,potefi
petere dfoCern , feu promit ente vfuras dotis non f l u t a : etfiprimo ma^
rito nonfolnerit,nec ipfe diBurn im*
ter ejfe exegerit.
J j g Ab baredibus prim i mariti, dn ma­
ritusfecundus pofsit exigere vfurai
dotis fiondntnjbluta.
1 j 5
j j 9 Contrarium.
] 60 Quando marituJpetit tanquam pro­
curator vxoris,interefie dotis nofi
follita non debeturf i vero petat tan­
qudm principalis,debetur: 0 i t d c 3cordanturdiBa opiniones.
I 6 i Cejfante matrimony ontrt ihUfej/e
t»
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
dotis ñon debetur.
I6 z Sipacio quis teneatur multtrem,qud
matrimonium contraxit,alere,an di
cantur eeffare onera tnatrimonij. '
1 6 ) Soluto macrimomo,dn maritus po f At
confequi interejfe dotale.
i ¿ 4 St morte manti difoluaXur matrimanhtm,vxor dn poterit inter ff: dotis
nondumfolut a exigetx.
Í 6 ) S i per diuortium dtfiohiatur matritnonmm,áHtntereJie dotis nonfoluta maritus exigere pofsit-.
16 6 E t . f i Ju petfintfiiij marilO\ .fohtto
mairimonio iMtrfJenondebttur.
] 67 Contrarium.
16 8 Ténéda.Bona 'reiitrjfa vxonohfoUc-
t/one matrimony»Jiu e per áhwrtiü,
feu ex alia caujaperdunt nome dotis.
1 69 Qpddo diuorttu non annullat rnatrirnomu , 0 non efficit-ras-dotales dtji
nere ejfe dotales,debttur tnter-Jfe. E t
dn, quando res dotale^ fefiituuntúr
v x o ri, co/idte matrimonio pofsit agere contra maritum , v t cedat fib i
aBione contr afuum patrern,velpre’ ,
mittentem dotcifi.
i 7 0 Sidsuortiufiat perfeuitiam mariti*
aut per adulterium , fe d ioncubinatam,aut morbu Gallicum , aut ob ve
nenañdi conatum, dn debeatur inte­
rejfe ratione dotis nofoluta.
i 7 1 M at itus., f i ex diB is cattftsfidt ditior
tnim , non excufitur ab onere alendi
vxorem,ibi.
Í 7 2 Quando maritus vxórifeorjirnhabi­
tanti nuUapraftat altrnent'a,interef­
fe dotis non currit.
i / } Vxor,quandó d domo marlts rtCidit
culpa illim,potefi repeteredotem.0
etiam interejfe peterepotent. Cbfrarium.niim. 184.
* 7 4 Qn-mdo maritus v x o r i prafiat ali*
menta interffe dotis eu fritfin iB u t
qui dotisfuosf i citi
t j j FruB us dotis augent dotem,quarida
' *•■ maril i caifa v x o r d domo ipfius rec e fsit,0 ei non prafiat alimenta.
\"]6 Vxoriqv.andb feorfim habitat d viro,
interejfi; d-otis petere non pot tjl..
1 7 7 Cffonariusrnaftti in i ereji e dotale
con-
A d d . Anni 8 c R e f .C íiÍIír X .X .'t t :L P .v r
confeqtii non poteji.
Mutata perfonamutátur priuilegiui
quandoperjorta ejl immediata caufa
priítiiegijdbi.
i 79 Contrarium.
1 8 0 Qudndo gener , feu maritus nometi
foctri vendit J t ü delegat ,feü dat iri
folut umponendo ceffonaritim infuü
locum, tej¡onarius mn poteíl exigere interefie dotale,feufruifruíiibus
pignoris non cúptiiado eos infortem,
i 8 1 Quando interueHít delagetiofeü da­
tio infolutum , pcriiülü nominis ex­
pellat ad recipientem, f f omites ae:
tionesytam aiiitue,quampafsiua ipJottanflatajunt.remifsiue.
i 8 1 Sifimplicitcr ejlfaíia cejsio.ff vfu c'
ras nomine proprio cefonarius pet it , erunt infortem computanda ,fi
vero nomine cedentis,non erunt com­
putanda.
1 8 3 Per delegationem feu dationem info.
lutum liberatur tedens-,ptrfimplid
ttfsibnem cedens non liberatur , f f
acitonis direcia penes ipfum rema­
nent,remifsitti.
1 8 4 Exfimplhictfsibneqtiidóquis agit
nomineproprio fufficit cefsion’épro­
ducere anté conclujiohefn in caáfa,(t
vero agat hohiine cedentis t eheturf i ­
demfatere ante litis Coteflatam.
1 8 5 Litis ciütejlatio,quddo cefionarius d; ¿tt nominé proprio, efficit quód ce:
des non pofsit debitorem conuenire.
i Z 6 Cefionarius mariti , f i exiujla caufa
intereffe nonpoteji confequi, quando
■U'-' agit nomine cedentis poteji iriterefie,
,t. feufruñuspignóris retinéreffed ip forurri éxaíiioné debitum cefionary
éxtinguitur,ff principale mariti dé
y ' bitum remañetJaltiUfrí:
Marstus.finSduminterufuriumdo*
lis petiuijfei f f (impliciter nomenf»
. teri eefsifietituc,acfi cedentis nominé
txegilfet,d debitofocér liberatur.
J 88 i PaBum faBum inter focerum, f f
generum,quod dos,qua erat in prontu non deturgenero,fed pignuifruc­
tiferum , vtfruBuipeftipidt tapad»
none f quod non teneatur inforttné
178
lO é
■computare, f i vfurarwm.liem,^uan*
do recepta iam dote, illam rejistuitfi
cero,ff pcfiea recipitpighus.
1 89 Maritus accipiens dotem alfquipro
tfiatione de petendis vfuris eas ttn
feturremifsifie.
ip o Contrarium.
1 9 1 ' T eneda. ludi cit. fc dotis tx parte 'Vxcris (fi 'cnhurfale, f f ex parte ip­
fius agendo pot ejl peti intenfie , itfi
recepta fit dos alfqueproteflatione:
ex parte mariti iudidtm dotis efi
particulare in quo intenfie dotis noii
venit iure aBionis , fed officio indi­
tis mercenario, f f ita cenjetur remtffijfe intereffe.
i 9 1 Maritus quamuis tempore receptio»
nis dotisprotfiafilt depetendo interejfi.fifocer contradixerit,ipfud exi­
gere non poterit. Interefie dvtale de­
betur marito officio iudicis , quod
per fe peti nonpol eft.
Í9 3 Socer f i potefiationt acquiefieritjnté
refie covfequipoterit.
i p 4 Int erejfe dotis pofl acceptationem abf
que proteflatione conftqui poteji, f i
de interefiefuerit conuentum.J: u de­
beatur vigore alituiusfiatuti.
1 9 ) Maritus ex eo, qitbd dotispart em de- ,
ceptujfet,mn cenjetur remifsijfe dotii
intenjfe.
1 5 6 Quado ddieBo dos dfocerbfoliita efi,
liberatur d principali, f f non ab irt»
terejf?decurfo . Solutiofaci a adieC»
to non liberdt d fOrte propter intii
refie,ob deftjBum eonfenfus vert ci tditoriS. •;
Í 9 7 M ar itui,qui dum vixit,non peiiUit
vfurds,videtur eas- remifsifii tnCc ad
■T earum e-XaBibnem baredts ipfius po
ierunt ageré. '
{ 9 8 Taciturnitas mariti per totum tem-i., pus contraBi matrimonij,quod.cuqub
illud fitfifficit adremtfsiontm intt' ■"B.gejfeinducendam.Vhi lex n b p rjfig it
,\\~s tempus, nec nos prdfigere dibemtis19 9 Refutatur opinio afferentium mariti
mortem cum taciturnitate p tr temk
pus conflanti matrimony non indu'J
cereiHterqfiiNfnifsionem.
,
XQH R ii
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
*iiiil
1IT
• Ir'
qi;
iiil
Add.Ann. 5cRer.Cl*IIII.L.X.tt.LP.v?
200 Refutatur opinio CanchcT.dicentis
ad diciam rcmifsienem inducendam
non ftifficere prafumptionem mortis
m ariti,40 taciturnitat'é, nijiper v i ­
g in ti annos duraret matrimonium.
401 Qg/sndo fuperfuntfily ¡ eorurrifauo­
re per mortem ,
taciturnitaieni
oioriti no:i cenjentur rtm ffa.
4 0 4 IntCrJfe dotale per mortem vxoris
nonctnfetur rem ffum , etfi concur­
rat taciturnitas mariti per temput
conflantis .matrirnonij-.
t o 5 Interejfe dotale cenfetur renvjfum ,J t
per triginta annos mar itus non pe­
tierit.
404 Refutatur opinio tenentiumfufficeré
decem annorum tranfcurfum.
,
40 5 Durante dilatione data d marito, in­
terejfe dotii non currit.
406 Quddo a d jip a ih m eju o d 'currat intertjf dilatione pendente,debetur.
407 P atTio,quod dos n l eji trudenda,donei
in annuos redditus Ciuertatur, mn
impedit curfum vfurarum.
408 Durante biennij dilatione, qua ex­
traneo promittenti dotem d lege datui',interefienoneurrii.
2cp Interejfe dotis non debetur viro ante
obtentam difpenfatiomm contraii'éi
tf nuptias in.gradu prohibito.
1 1 o interejfe dotis nS currit pfo ea quan­
titate , citius maritus erat dcbitor foz
ceriiaamde iure pro rata dcbiti fu it
f a Bá cotnpenfa ti 0.
4 1 1 Interejfe tani damni iinergentis, qua
lucri cejfmtis debitur vidua, Ji poji
annum luBus haredes i.n mora rejlituendi dotem ifjeñt. Interejfe vxorj
pauperi debetur-fi non habeat, vnde
^ . viu a t, & quando patitur inserffe¡
et/l vnde vii:at,hakeat.
i i 2 . Mantustsrietur/alturecognatofiei^
focero interejfe., vel Alimenta ad ra‘
tionem viginti prd VitJ.
i
2 1 } Refertur opinio dicentiuni diBtini
intenff-. mulieripoflanjrutm.diuonij,
feh folliti matrimoay non ejfe dandik.
Conco rdantur-diBa opiniones.
I Í 4 Mulier inopsnanbabtns vnde fe alat
poft anmim iiiBus potejl exigere a*■5.1
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
morofo hartde alimentafub nontine
damni emergentis.
1 1 5 M ulier potejl exigereinterejji, quod
fecundo viro foltti debetur ab haredi
bus primi mariti,
4 1 6 liares mariti teneturfolutn mulier
ri poenam in qua incurrerit , feii v furas pecunia,quam cum eis acccptt,
ob retardatam dotisfolutiomm.
4 1 7 E x p a rte vxoris quomodo debeatfor
mari libellus tonucniendo bartdem
mariti ad interjfe amifium.
,
4 1 8 M ulier v t pofsit exigere 'interefie,
duo copulatiue requiruntui/quodntf
babrataliunde, 40fecerit omnem di­
ligentiam in exigenda dote.
i 1 9 E t dn requiratur pr*Bjfe litiscOnteflatio.
t i o Alimenta , qua dantur vxo'fs irrtra
annum UiBus,dnfint inJruBus com
putanda E t vtrum marini** feu ba­
res ipjíusfr'uéhis dotis rernm moiiil iumfuosfaciat,vel e x illh alereinu
iterem , 4 0 qmfupeifintp o ñ avnum
reflitftere teneatur.
fc4i Sidos c'ójiftat in immobilibus, oWnci
fru Bu s pertinent v x o ri,fi conjiftai
in mobilibus naturaliterfruBuofsis
fruBiiS tenebiiur rejlitucre tfiverd
alimentaucrit xompenfasre cum ali­
mentis p r a f itis vjqut ald alimento­
rum concurrentem quantitatem f i
vero dos confiftat in pecunia, haredes
gaudebunt intenfurymedy teporis.
¿ 4 1 Bienny dilatio non datur,fidds coium
0 a t in rebus immobilibus.
Vj.
2 4 } ¿ t quid dicendum , f i res immobilis
confi.ante matrimonio fu it venditat
V
.in pecunia -'qua eius locofu ctfiit*
t í ^ . ÁduerJus haredes mariti mnrefiituentibus res immobiles mitVieri da­
tur Iu r Amentum in ditem ad p m
-C
bandnlnintcrejfci
*'
1 4 5 M ari tus exigere pol efl Omne inter ef■fe aduerfus mulierem,qua rem amo-,
uit. i ,uddo'pecc,%tum confijlii infv»r
ciendofetxptr interefie extrinf-eum
-I.- ve n it,.
t i é Interefie lucri cejfintis dehettir pu4 ptllo,m im ri; f iu EeclefiafiOutorc,
Xurato'ft
, curatori
admmijlrators , exto .
quod pecunias in bqmfium lucrum,
fe u in emptionem pradioriim
vel
in annuos tjdditus non tollocauerit,
t i j Interefie diBum nonfolum tutores-, .
fe d etiam ipfortm haredesfoluere teV. nentur*
>zi8 IrAtllige fiir , fuos vfus ccnuertit,aut
dolo, autlataculpanoneolloeauit tn
peadiBos vfus,
.
2 1 9 f /aredes in tribiis cafbtis de l eui cul1 p.i tutoris tenentur.
2 ) 0 Haredes tutorisfolum tenentur de in
ter ejfe decurfo in vita tutoris du­
rate tutela,nifiin cafufpeciali text;
in l.qui repeicoriuui,§.pecunix,
qu? in a ix a ,rf.de adminill.tutor.
v>! curat.
t ) t Tutore 5 nonfolum tenentur intere ff e foluere de pecunijs ocxofis 0 in fu is
vjibus conuerfij 5fed de debitis non ex a B is , /i debita fuerunt abeo con­
t r a t a , 0 exibilia tempore fufcepté
tutela-.itetn de bonis mebilibus non
venditis, qua alias vendere teneba­
tur. E t ad interejfe reddituum nort
exaBorum an teneatur.
X )\ T utor quamuis de leui culpa tenedtur f a llit autem in exigendis nomi­
nibus debitorum, in quo non de leui*
fe d di lata, 0 de dolo tenetur.
Í ) ) Culpam latd in exigendis debitis ddfuijfe, 0 terr.pars fubjcepta tutela
debitoresfuifie idoneos nu debet pro­
bari per pu pillm »,.E t quomodo p r a
di B a la t a culpa efi probanda.
2 3 4 In nominibus debitorum,qua ipfe tu
tor contr.txit tenetur de leui culpa,
0 tutori incumbit onus probandi no
men debitoris tepore lom raBusfiiiffe idoneum.
i j j Tutor tenetur ad interejfe alteriui
interefie.
2 7,6 Contraria refertur ,^ 0 refutatur,
2 j 7 Declaratur ad interefie alterius in ­
ter tff: teneri , quando in fuos vfus
conmrftts fuit.
258 P(ci,nis a dibitore non exaBis,tutor
non tenetur ad inter efi e ahe rius in-^
;
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
Urejfe.
2 ) 9 Item , quando Jetun iam pupilarem
fecnerauit.
240 A d interefie vfurarum fe u reddiftfii,
quos patri pupill i, cuius debitor erat
tutsr,foluere tenebatur,non tenetur.
¿ 4 1 Tutor,quando palam d pupillo mu­
tuam pecuniam accepit, ad inte*
rejfe m n tertttur. E t idem Ji,non
adfit contutor,fied ipfefib i mutuajfet
palam , ponendo in libro rationum.,
Í 4 1 TranfaBa tutela,feu cura.tutor non
tenetur ad interejfe, J i (ff.ra t, 0
deponat pecunias tuto in loco \ re­
f e r t u r opinio afierentium oblatio­
nem , 0 depojitiontm non ejfe n tcejfariam.
i 4 3 T u tor,vt ab interefie fortisliberetur*
necejiario debet conjignat e, 0 depo­
nere fe d v t db vfuris vfu ra ru m ,tra f
eurfus pupilaris atatis fufjicit. I d f
v t afolutione inter efi:,ai quod tene­
batur,quia d debitoribus non exegit.
Quod tempus detur ad ex'tffdum de.
bitum p u p illa re, 0 ad collocandas
pecunias pupillares, remifsiue.
Í 4 4 Procurator alienas pecunias exigent
tenetur ad interefie domino,
Í 4 j InaBionibus arbitraras venit iucri*
cejfans-.
»
24 6 In obligationibus faciendi ob fa B o
non adimplet ám venit in.,:refse lu­
cri cejfantis, 0 ¡ure aBionispetipotefi.
Í 4 7 In aBione rem tradendi ex non trfa
ditione venit interefie extrtnfecum»
248 Inmontepietatis plufquam m utm tum efi exigitur. B i quid f i t mon*
pietatis.
¿49 Morofus debitor ex dei iBo ,feiidolo
ad omne interefie tenetur,quauis danumpáfins nonfitfoh tu s negotiare.
Occidensfcrutim haredem nonfolum
tenetur deferuo,fed de hareditate ,0
occidens vnum exferuis exfocijs mu
fica, nonfolum deferuo tenetur ,fed
de alterius dettt ioratione.
i j o In tommoiatQ inter f l e exigitur*
quddo ptciinia ad pompa cbmodatur.
2 5 1 Qajndo res -viciojfj. feienter commo­
datur.
Add.Ánn. 5c R e f.G l.IIII.L .X .tt.I.P .v .
datnr.dípjn'itíirfeu per mutuatur dt' ' pOTtení,videns,permutans, Jiue com­
modans ad omne tnterejjc tenetur.
i 5 i' Interefií da debeatur ex anfuiauti*
* liter tmpojito.
2 , j 3
E t quid ex datione iñ folutum, fi ex
legts difpojitione non habe.xt ffiélumi
2 J 4 Quidolo, ffa slu tia induxit alium
ad fibi mutuandum adintejfe ilH te­
netur.
Mutuans coañe intereffe extra rem
exigere poteji.
z ) 6 Inter ejj’e exigí in mutuo poteft loci ra
tioné,et/iJit intraeundem regnurn.
1 5 7 In Hifpania interefse rationslocipra
bibitutii eft.
4 5 g Campfor quandopnus aítepit, v t alíbi rfiiftuat,an fofsit aiiquidexi-
í))
464 Interefse dn pofsit multiplicari' v h
tra capital e y f f deinterprxtatior.t
tcx.in leg.vn ic, C . de (cntcncijs,
q n x pro eo,quod in rcrcft, f f i n
orbe non efi fiatutum it.s ohfiurum.
4É y Opiniones, cua inprafen ti quisfiiota
funt,referantur remifsiue.
x66 Regulariter in omnibus cafibus, qui'
certam habent quanti t.itemjinterefse :
'non poteji excedere duplum.
1 6 7 Cafus, qui certam habent quantita­
tem,quifint.
im cvcllrepellitur.
4 6 9 Adintcfse agens, f i probetfe pafsum
gere.
459 Mutuans affecnrationis ratione ex
mutuo gratis celebrato áliqutdvl­
trafortem poteft exigere.
1 6 0 Contrarium, f f de interpretatione
texc. in capit.nauigancrs de vídr.
f f i n n u m .iC í.
í 6 i ContraBus ajfecurationis an habet
naturam fldeiifsionis.
1 Refertur concordantia inter has opi-
1.70
nioftéi á S\glííi.Scac.tradita,diftinguendo plures cafus.
Quando periculi afsecurntio f it a i
vtilitatem mutuantis formidantis
damnum,eíi mutuum vfuranum.
Iti quando mutuans ea mutuat ctditioiie.qudd mutuatarius teneaturf a ­
cerefe afecurari.
Q-jado mutuans nquifitus d mutua­
tario .sjfecíiratmutuatariü nulla obii
g Itione precedente, pcft perfecium
nrutuu ,ttbere,ff gratis, tale mutuu
non efi vfurarium.
Mutuans poteft obligare mtituatariiim, quod ipfum ajfecuret dando
idoneumfiieiujfjrerrt, etfifidenfsor
exigat a mutuatario pretiumfidciufion;s.ilri.
í 6 ) Interefse lucri eefantisin c.ifibus, in
quibus exigitiir,nonJolumpro primo
anno, fed etiam profiqucntibuspiti
an poJit\
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
a
4 6 3 Quando nullum interefse probatur,
ad ipfum agens exceptione tua non :
ly i
'iy x
ty 3
fuifse interefse ,necdolum,ff moramy
feu culpam eius, que dicit fuifse cauJ a m , probat, repellitur d iudicio.
Venitns tigna bonafide ,fi emptor ex'
ipfis edfiiauit domum, f f cum efsent
vitiofsa,domus corruit, venditor ad
interefse non tenetur-, fed quanto mi­
noris aBtone.
ABoreprobanti interefsefuifsepafsu
mera,aut culpa.feit dolo dehitoris,ff
interefse habet Jpecificutn obitBum
a i rem deduB&m in contraBu, tunc
interijfi poteft adaquar i forti, f f non
'v ltra ,ff numer. z y t.
Agenti, f f pctentifumptus in rcfaci os, f f quod amittebat reddituum, f f
pretium rei , ex eo quod res euidaijl,ita quod interefse crefcit in immen
fu , quomodo int erejfe taxari debeat,
Interefsefingulate exceden duplum
nonpoteft.
Intcrefic commune,quando efi extra
rem,duplum excedere non pot ejl-,fectisfi intra rem.
- 7 4 Interefse cZuenium an pofsit excede­
re duplum.
4 7 y In cafibus incertistotum interefse ve'»
n :t ,f f quifint cafus incerti.
2 7 6 In obligationibus dandi,dn interefse
pofsit excedere duplum.
1 7 7 In malefftcfi dn idem dicendtt,quod
in' contraBibus circ.adupU intcnfse.
zy 8 Interefse in inierdsBis dn excedat du
pium*
479 Eifcus
Add. A n n .& R e n C L lI I L L .X .tt.I .P .v .
1 7 9 Fifctts an pofsit condemnari a i dupli
interefse,remifsiuÉ.
1 8 0 interefse alterius interefsenon debe­
tur. Vfura vfurarum de iure fu n i
prohibita,ibi.
¿ 8 1 Contrarium.
1 8 1 Refut.itur.
i 8 5 Interefie de poena cHmiJia n\odebeiuf.
484 Interefie alterius interejfe debetur,
quando non petitur vt interefse,fed
vtfors.
4 8 4 IntelUi^epdebitoris ,
creditoris
perfonaf t mutatA.
48 6 Cenfum de nouo confitutum ex red­
ditibus alterius cenfus non valet.
487 Alia opinio quod valet i f i cum alió
qudm cum debitore.
488 Affirmaitua,qua/équifur.
489 Cenfus eorfiitutio ex redditibus noñ
valet .quando Agitur, quod prior, 40
poftertOrJit vnus cenfus.
ip o Item,quanio in eodem contrailupdcifcitur, quod ex redditibus decurfis in cafufolutionis noHfaBa intelligatu*'fada alia Jubiugatto.
4 9 1 Sola confefsio cenfuatary ajferentis
f e debitorem effe nanfuffieit, v t nouut cenfus ex ipfis confiitui po/sit,
fed debet confiare euidentifsime.
4 9 1 Tutor tenetur ad interejfe alterius
interefie.
4 9 } Quando agitur de interejfe damni emergentis,interejfe al tertus interejfe
debetur.
494 In petitione hareditatis interejfe al­
terius intereffe debetur.
2,9 y Quando eJiJaBa cddemnaito interef­
fe ¡4 0 taxatiofequuta txeot?pore irt
tcrejfe de interefie debetur.CStrarid
496 hicar/tbis dn debeatur interefie de
alterius int erejfe,remifsiue.
i 9 7 Q /a reqnijita fint ntcejfarid, v t in­
terefie legitime peti pofsit, variAopi
niows referuntur.
¿9 S V i interefie legitime peti pofsit,pri­
mo requiritur,quod articuletur , 4 0
'' . probetur mordi
499 Mor.i dupliciter confderatur,rem if
300 Mora, vt quis ad intereffe cddemnetur debet effe inextujabii is.
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
IcS.
}OI PáBtim, quod interefie debeatur Plo­
ra iffante,non valet.
30 2 PaBuAnte m orafaBu défoluída cer
ta quantitate rdtione lucri ceft aotis
in cafu,quo mora commitat ur¡valet j
303 Contrarium refertur.
304 Taxatio certa quantitatis d p rin ­
cipio valiti fi pojlea vere interfrñjje
probetur.
}0 5 Refertur opinio Gafpar. R o d é ric ;
dicentis ,fiinterefie moderate taxe­
tur,(ipojlea non probetur extrA par­
tium confefsionem, ditium paBuni
non valerti
PaBum de certo lucro práfiañdo ta­
xato fecundum vfum regionis con­
tra Rodcric. defenditur, 40 hakeré
locum in ómnibus contraBibut, 4 0
innumer. 308;
T axatio interejfe dprincipio d v?ditorefaBaob defeBufolutionis,fi correfpSdeatfrudibus rei vtdita valet»
3 0 7 Taxatio certi iñterejfe vniformit
babetur pro probat A.
S
308 i taxatio excedatftimmani vniformem i eft locus dccl arationi R ode r;
3 0 9 Mutuans coaBi,etiam ante morarn¡
interefie petere poterii:
3 0 0 Interejfe lucri cejfantit, vt quis ctfequi pofsit,fife effefolitum riegotiari
dicat,debetprobare qualitatifu a pe¥
fiona, 40 to tempore, quodebitorfuit
inmora negotiationem exercui/se.
3 1 1 Item pecuniam ad negotiandum deftinatam habuific, & quod cum ipfd
negotiaretur J i eifuifietfolutd.
3 1 4 S i interefie f retendens aliam pecu­
niam otioffarri babitijfct, nonpoterit
exigere,mfibaberet repofitasprofor
turiis, 40 iñ opinatit c.fibui,4 0 ñon
tjfet ingésfumma.
Interefie pr*tendeni probare debet
certum , 40 detetminatum interejfe.
Interefie,vt pofsit quis confequi,debet probaréfe fuiffe in poteJÍA'.e pro­
pinqua l u c r u m pratenfur afiitileHd i,& pramanibits batíiiffe,é' ob pe­
cunia defeBttm none mifie.
D i
Refertur opinio a/ferentlumfuficere
creditoremfe effe , 40ftiiffe mereat o~rewif
,^dd. A.nn. 5cRef. CI. II1 1. L .X".tt.I .P.v
• r tr n ,0 m ircatotafim ilis conditio­
nis tot e* anno Iticrajfe.
31Ó A!ia opinio probationem interefie
■* tjp arbitrio iudicis relinquendam,
. Probat (onesjunt iudiei arbitraria.
317
H c d .F c lic .
3 18 Secunda opinio fequitur in mercato■ r:,q t:i omni negotiationi pecuniam
d'flinasam babet.
3 1 9 ' Mercator,qui vnamfolam mereattt* ^
'' ram excreet,tunc in ffe iiu debet pro
vare mercatores fim ilis conditionis
tol lucrajf: , 0 ipfim eandem occa*
Jioriemhabuifii^aut ob defeBum p e­
cunia dejinu)f i t ad emendum ire. E t
tefces quomodo debeant deponere.
3 1 0 Ñon folitus negotiare, v t in te rfis
‘ confequi p o filje b e t probarefe pecuntd dfiinatam a i emptionem p ra ■' dioruy fetiannum reddituumh.tbuiff e , 0 fin iu m adfuifis venalem,feu
annuos redditus,
»
J i, I R -ni non deb •t condemnari in tot uniinterejfe probatum fed ineo,quod va*
luit illa oirifsimslisJpes.Itern l aba­
res,0 expenfa debent deduci.
3 1 1 M inus valet fper.itnm intercfse,qu(i *
a 'iu exiflens. Item debet confiierari
qumitas peeuiiasin mercibus impen - ^
il J'i e t, 0 quantas merces expsndtf
‘ ' Jctin an n o .
3 V 3 'T '¡hs juper interefse deponentes non
■ _ interrogati rationem d iB ifu ired d ere dthtnt.
'■ j 7
A l probationeiii interefse conuentl
rejniritur, quod plene probetur t e f
tibus,aut infl rum i: is , aut iuramsn <
to .i parte part ¡'delato-,fiue partis con
J i j ’ IntereJ'se tefr.uns rti immobilis qua
modo probetur,remifiite, 0 n.)z'6.
) i 'j Dctcr;o.*.ifio rei immobilis ,feit nei
■ mobilis tejHbus.probatur: apud nos
per ¿fi i mataresjblct probari.
3 1 7 Interejfe 'quinti,plurimi quomodo
probetur rerntffitie.
J i S Interefse domutde fir u B .i v t probetur,tefl:s «‘5;i folum debent deponere
d i V llore demus,fedfoH,cim(nti» 0
materialium.
. s
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
3 i 9 In tereff commune dn probetur iura- mento}
350 Jntercjfefinguiare tfiibiisprobatur. ,
E t quando ad- ipfadprobandum de­
feratur iur amé tii in litem, retniffiuc
5 3 1 T fie c ,v t interejffingulare probent,
quornod 0 deb ea nt depon ere.
S i deponat de proprio inter e f t , 0 f e .
referat ad peritiam artis,dn probB.
3 3 1 Regulariter oJJ'eBio non auget valórem rei.
Lim itatur in libro , in quo di h f i ¡r-^
diiit creditor,0 alys m odis.rem if i ■ ue,ibi.
333 Interefse litcri cefsantis dn pofsit ht^
ramentoprobart} 0 refertur a ffir­
mat i ua.
3 J 4 Contraria.
^
3 j y Refertur concordantia tra d ita ,a h .
V ..Huclor Foiic.
536 Iuramcnto iudiei&li, 0 volunt.irio
dsciforio interefse probatur. E t aniu:
r.i mento in Ut em in cafibus,in quibus
ip fi eH locus} remijsiue, ibi.
5 57 Lucri potentia .ftts interfwjfe.plene
probandum tfi* ..
33 8 Quantitas lucri,lucri amifsioneprs^
bata,pot tfi probari per iuramtéum»
3 3 9 iude X potefi taxare quantitatem lu ­
cri incertam in fentétia lureS.ixonieo. Quid in boc cafupraBicetur} ¡
340 Iudex,etiam pofi delatum iuramen-^
. ^ tum ,0 probatam qudtitatem,poteJi
interejfe moderare in fen t entia.
3 4 1 Juramentum in fiplem cntum adpr»
bationem interejfe damni emergentis
dn admittaturXremiJsiue.
. .
3 4 i., PaBurn,qubd fletu r suramento dam*
num pafsifuper damnis, expenfis, 0>
interejfe, validum efi,
.
345 Contrariam.
) 4 4 F .iB u m dt fiando iuramcnto alicui
iuifuper interefie, 0 damnorum,0
ex p tn f irum taxatione in contraBi‘
b us,inquibus vjurarufifpitsoade fii
J j -repellitur.
345 In mutuo an pradiBum paBum f u h f
tineripofsiv.refcrturnegaiiua.
3.45 -Affirmatiitai
. 1 4 7 RaBsitn-ie fiando .declarationi iu ­
rata
A d d .A n n .& R ef.C l.IIIIX .X .tt J.P .V .Í 07
rat£ alieuiiisfuper ddnis , f f interef­
fe cucurrétibus cSieiiuris,quibus eli­
daturfraudis prafuptio, validti ejta
34 8 PaBum appofitim in mutuo,quodfi
non reddatur mutuum temporeprd*
fixo,ait er promittat quindecim pro
interefie extunc liquidato cum iu:
ramento,in validum eíi.
,* Itern f i incontraiiufodetatis appd*
y
n a tu r, ib i.
J49
P a i i i m d e jl& r iio J i m p l i c i d i i l o a l i
c u iu s h a b e t lo c u m i n c S t r a é ii b u S y f f
'v l t i m i s v o l u n t a t i b u s ,
3 )0 DedaratiofaBa d partefuper dam­
nis, f f interefie executioni manda­
ri poteft fedfaB a executione in ter­
mino oppojitionis auditur reus, f f
redducitur ad veram prohationemy
f f ad arbitrium boni viri.
J y X S i declarat U) ejl exctjiua non debet
mddari executioni ,fed termirfaday
f f moderanda arbitrio iudieis efi.
3 y i PaBum deflando iuramento alicu­
ius nonpoteft reuoeari.
35 5 ReferturopinioRaxt.
1
} 5 4 PaBum reuoearipoteJi,Jiiile cuiui
iuramento erat flandum conditioni
fuam mutajfet-
35 5 Q jlj
jy 6
'(1'
3 y7
f
í
k
Ci
3 y8
3y9
¡6 6
emergunt, nono indiget
legis auxilio.
Iuramento autem erit (l&ndum, li­
cet antequam inrafiet conditionem
mut ajjet,[ifacultas iurandi non dii
fuerit reuoc.atd.
PaBum deflando declarationi dam^
nipafsi intelligitur, quodd proba­
tionem quantitatis,nonquod ddnum
fuiffet datv.m.
Idem dicendum ejl ininteteffe Iticricejfantis,ffquid debeatprobare mer
catares,qui v i Iit per diuerfa loca an­
tequam iurcnt, f f quid negotiatio­
nem vnam exercentes, f f quidnon
foliti negotiari,
'
Probata potentia lueri,iuramétuht
fuplctorium ad probandam quanti­
tatem afiori defertur.
Declarationi iurata eritjlddu.fi in­
tra ter mi nli probat ortumf uifi et tn- ,,
ratum.
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
3 6 1 Facul tai iurandi ccriceffa'd part»
non extenditur ad bared:s\, nec ad
procuratorem ad idffectaliter cbtiftitutnm.
¡ 6 í Quando b<eres'ejl informatus depegotijs defunti,facultas iurandi in f i
fum tranfit.
363 Quandof atuitás iurandi concefiaejt
dlege trdfit in hartdem, remifsiug.
564 Faeiunadtjlando iuramento alicu­
ius adminiilratoris ipfum nS execti:
fat ab exhibitione libri rationis.
3 6 y Probatio, qua refultat ex diBo iu­
ramento ejl ir regul aris, f f admittit
probationem incontrarium. 4
¿
¡6 6 Contrarium.
¡ 6 j De teBo ptrJurio,in hoc cafu nonp iil
nitnris,qtit iurauit.
368 Relillis alys concordaMys vera coH
(ordia tr.uliiur, f f conJeque ter ad­
uerfus quod iurarnentum probatio
in cbtrarium admittatur, f f quafst
natura iur ament i litis deuifiui, ff^
qu<e d lege,feu abhominedefertur. •
¡6 9 Iur.tmentum litis deeifiuum ejl in l
triplici deferentia voluntarium,iu­
dicial e, f f neceffarium.
3 70 luramentum voluntarium eft iUuA,
quod -voluntarie dfitrtur d p a rti
p a rti extra tudicitm.
3 7 1 luramentum voluntarium fpeeiem
I
tranfaBionis babet,habetque maio­
rem vim, qudm res iudieata , f f h)cofol utidnis cedit.
¡7 1
N egicitm d i¿h iuramento decifurri
no poteji retraBari p ra textu peri»:
ri,ffn o u is inftrumcntis repertis,
373
ludicialeiurarnentum eft,quod défertur d parte parti in iudicio indice
approbante , illoque illató tenetur
pars iurare,aut referre.
3 74 S i iurarnentum deUttim acceptetur,
f f pars iur et,idem operatur etc v o ­
luntarium iurarnentum.
3 7 5 Qj.sre predi B i tffeBus caufeni preediéla iuramenta.
¡ 7 6Deferens iurarnentum confitetur,
quodpars,cui delatum ejl,iuraret.
3 7 7 P er viam attentatorum p rx d iB a
iurdmenta non yofsunt reuoeari.
'
Add. Ann. & R e f.C l.IIII.L .X .tt.I.P .v .
^78 In cafibus, in quibus fententia non
tra nfitm rem iudicatam iuram entum litis deciforiupotefi re tra B a ri,
v t in cafu m atrim onial t A l f a lim i­
tationes referuntur rem ifsiue.
379 lu ra m en tap ra dicia habent v im nouationis,fo lu tion is, delegationis, acceptilationis, iit is contefiatioms,rei
iu d ic a ta ,p a B i,& to llit accejforiam
obligationem s
alios eff<Bus, quos
producit remifsiue.
380 Item contra detinenti rem traditam
p ra textu iu ram iti datur rei v e n d i­
tatio.
381 Item iu ram tn ti datur aB io aduer, fu s deferentem , & quare hac aB ih
d k a tu rin fa B u m ,
384 h em pradtBurn iu f amentum babet
executionem paratam.
385 Item exceptio iuram ctl litis d edfo ry impugnat ftntenAid¡fiopponatur\
dum ie eo cSfiet inpiocejfu-.alidsJen ten tiafu b iiin ebitu r.
384 luramentum iudictale dn retrac­
tetu r pratextu infirum itorum denuo repertorum , v e l aliarum p r o ­
bationum. Secundum ius commu’
nenon potefi ret raB art. Conti art*
um, num 386.
385 Iuramento p aftito exceptio litis f i ­
n ita oritu r, non attento dn veru m ,
v e lfa lfu m jit iuram entum , c5” noo
fo lu m natu ralew ,fid ciuilem obliga­
tionem tollit.
'
5 87 Cafus Jit quibus maiorem v im qudm
res iudicata babet, remifsiue.
388 Iuramentu iudtciale, p ra tex tu nouorum infirumitorttm.Jeu aliarum
probationum,quando abfqué v i l a iu
¿iciseoagtione ille,cui delatum f u i t ,
iu rau it,retraB ari non po tejl, nec ab
eo appellari.
389 Quando p a r s , cui defertur,defereri •
ti rcfert,retra B a rip o teIi.
3 9 0 Contranu*ri.
3 9 I Concordia.
39 L Conuentione partium iuramentum
iudtciale, feu voluntarium retraeB a ri potejl tdemfi opponatur claufu¡a,qua in allegationibus fo let appo­
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
ni,Cin fer vifto r e fe rir m e a fu ju ra
tnenco,4>>de interpretatione, t e x t .
in 1 . 1 . C . d e r e b .c r e d it .
3 9 } In terpretatio,tcx.in l- fin .C .e o d e ,
A l . t y . tit. 1 1 . p a x t .y 40 refertur
opinio ajferentium vltim a volütatisfm ort iuramentum retraBari.
4 9 4 lurametum potejl retra B a ri,qu a doper euidenttd -.oirarium aparuit,
5 9 5 Item per contrariam confefshnem
partis retraBatur iuramentum.
' 3 9 6 Item pretextuUiJlrumentorum de­
fluo repertorum,quando ex iuflo inpedimento nonfuerunt produBa.
3 9 7 Item quando incontinenti pars,cui
delatum eji iuramitü,ñon iur at.
3 9 8 Quando pars gratiam fecerit turare
%'oleúti,quód-tx interuallo iuret ta­
le iUrameñtumnon pótefi reuocari.
J 9 9 Referunturduo cautela qutbus po­
tejl quis vtiy Vt tempus ad delibera •
dum concedatur,<¿0 refutantur.
4 0 0 luramentum quispoteji recufarie»
iu íia caufa.
4 0 1 Ojia Jim iufia caufa rícufotionis iu r amenti,rernijsitié.
4 0 4 luramentum delatum acceptatum
deferens oblationem turamenú m n
potejl reuocdremiji ei fuperueniant
noua probationes, aut ille , cui dela­
tum efi,mut a jft Juam conditionem
405 Vt iur amenti delatio ante ipjius ac­
ceptationem pofiit reuocari dn requi­
ratur cdufia.
4 0 4 luramentum litis deiiforium ejlleuamenab onore probandi.
403 I lli, cui defertur iuramentum tene­
tur iur are,etiam ji v e li et probare aduBa per tfles, (¡0 injlrumenta.
406 ABore iuramentum deferente, reus
tenetur iu ra n , etiam J i aQor nihil
probajfet. Contrarium refertu r,
eonciliatio vfque id num 409.
4 0 7 luramentum litis deciforium poteft
deftrrt omni tempore ante litem cÓ- '
t e ii atam fiue p o ji, fiue antefient entiam .fiuepoft appelatiotie interpofitam .
408 S i dBor penitus nibil prohduit non
eji locus iuramento litis decifiuo.
Qgando
Descargar