i ucalrn ut sszddl papan Juay

i
UNIVERSIDAD DE HUELVA 2010
^unJvuu !'id 'Zr •1 02977 cun,coaQ PAflWu
• rh •I i o297j a.cojro ap 7n `ucapnrl stuowv ui ?fa pr (;i
_a9!A'Jc zpnr^gnj) 'ucauoJPJ ut 'atxtp £ • Anwrt u ,d a p
ucalrn fit `cnucvpoa oca ucauoa'J au ',Aoa,can'irizp ífrnb
•aauP./nUA a7rru C snucaPi cuvsaicurui sn fdr ponb Csou
` J J czgou otptxa sn»pnr/ u^alrsv OJPJ : sn uap
=snvj cz cJ Jst.c?fou ucla £ ccuauOJPJ ut sn:uPq?A), f sou
aU ` 103Aan • {fa srJuaf • ruragaw
uc 4uto.cPUA.7a
pncJ
4fa tnb Est tun,z' Juagncr : rtfnian ñor cuna u,^auori^aj
auPH sou uz o,,J ` ucauo»J Ul au c d 0 3 'd 3 A
LOT *1 A X X V jo jf?da x3
• -czzla.cv y-7aouc Aoxyz sntund rug 4n cuca Juatuc:op JajV;
=nw J Foszb c .csz^a.i»zp OVoua.Lr.crCI irb 'mtgr.ta_ f wrponb
ordr^ r a[fa vcnavu C otuLLop cngzuuco uoN c una rpp
!nb f ss^c.cuznll J3A ucn30j otad cuod o j fa3 xa sou • jurgac^
crcl da117T^ ^t,, c ozdaj ucrpznb snt:t> u<tua curptnb •,cnt
ua.^a'aj fopuauc 0.101 ut aocJ z dt.cjnuPuA U4Ptla paf '[[?A4í
=WW7 opouc UOU saucuo 12917 U(fl) `5nu4zflvpuausa vit srrjv
otu4Aop sn9luut0 UON `uctlo `.coutdo c S A I d V J
- 901 'A XX FJoiltda x3
•opuacua rndd JPcurQ spn.)PJ sada3an 1tuPJul
• I I ?2977 - II I r.'Cj 's $nt2PAOH onb ap c si ¿1
•auzAas;aPj.^ uou tcjua avnb ciizxzp uunpouwpPucanb -cauc v
3Ptua aA [ ri uajuJ ut sszddlPcupa .L V 3 N V W
:SOT 1 1I1XX rj0 drda x3
• 1»^/nL ?Aap 0wp ut of
=VD *w aa3op c l od IA?!! pl oln)Pld auíl La. C aja,c wiva
opocu oub • papan zpa>> otzrga.c.L y was zssb 'á(finpnf
=uo.) atdcui ucauo,tan] anbau f a^t►t^hjrga.t,I, sapa juv
paf'sa;ai.Avd r.«ut UOU sunanj' ssiu4Pu"t fftxa sou • Juay
-
3K V 3 ' 1 d 3 N I
SCHOLI A
re, vercor ne in Cstonium Cato nos boc renr4 . ue=
rcor,, ne Cato in Cd onium , id ear f d,m ins erorurn ,
nos trdl7Qt .
Exep ifiolt xxvlII . 108.
G A L L O S. ', ,. ] Alij credunt, hunt ej e M.Fs
bi:cm GaU4'n,g3t d c coflif r.Ztl0fl e Cstilán.M,q.sx ab Alm
lobroQibus acccper.±t,sd Cic.ronem detulit. fed efi imi z
c: ¡tm^,s meas, uir rune his literis, q:,x hum1riores ap=
pellantur , inf ruc^tu.s , sed m-iximsrum docirinarssm
co ritione pr'flantáor, qui hunt potius exiflimet ele
P. sextium , pro quo extat crdtio , cui cognomen fuerit
Gz`lo : ffje enim l^oc Sextix gentis cognomen, intellí=
giturex ora tiene pro Milone,uL-i ita fcri ,t: sdcrsrium,
quod eft infundo T. Sexti1 GaUi . Tribunsturn ctutem
plebs petiTe Sextiu-n Ciceronis reftituendi caufa,et
pro ei:;s alutegel7iJe, ex ipfius ciceronis f riptis notif
fimum eft. quod item de M. Fabia Bici non poteft : ne=
que enim u, quo tempere Cicero exul-:itt , tribtsnus
fait : ne alijs quidem tem.poribuc,gtaod fciri po t. Warn
quod infra dixit, f faifa fuerút,qu tu ad a-ne detuhifli:
fiZnáfrcat ed quit S-extius,C.Antonij ecfulis qu'/7of,ad
;
Ciceronem con fulern de ipjo Antonio, con (isle f. o, deft
lit: fic enirn in oratione pro eodern Sextio habita. C^ae^
or C . Antonzj collegoe mei fuit forte, fed rociet ate cone
fi
filiorum rneus . impedior nonnuliius o ffiei; , ut ego in
terpretor , religiorze , quo minus ex ponam , q;idnts ad
ne detuicrit . H raciones fdciunt , ut amicifj'irni homiv
nis fententi liben ter etcquiefcsm .
Ex efiflold XXXI ion
S A L V I S rrbtcs] Fotius,rep. nondum afY^^`Is,
.
UNIVERSIDAD DE HUELVA 2010
IN E P T. F A M.
qudni , ut q:.t.iddrn uolunt,fine bonofum imrrinutio^
ne . [c enim dixit eti4m dd sulk iciifm epi ?cld i. liz
bri I i i I . vtinsm serui raluis rebtas colloqui potuif
(emus inter nos. r Philos . ud. I. I 5. 11 :1i fi-ti[Je per=
nnultos faluis rebus illis .
Ex epifiold ultirnd , 1 1 0
P E N N I ; E R O, ron zrn ibero in corporei non
dubium el inte!ligi de durtus , quts I-hilo;fetes con fl
yebat tdrdus celeres, flans uoltntes. dli; tomen, pir „i=
gero mataerunt , contri Qyintiliani fenteQ1tid n , c^ui
-
f
pinnds de ai&us dici non cult.
111.
I L L I S interioribus literis: is,quibv^s f-rp. uere-
cundiorem mein toruendo fdcis j iandiu furpicdtus
(um, hunt locum of e deprdt ttu•rn : ne que enim, fi itt
legdtur, (en fees elici bonus poffit . Hieronymus dutem
Ferrdrius Corrigienfis arbitrdturefle 1 gendit , illis inte
)ioribus literis, cis, quibus te pe uerecstndiorem me ira lo
quendo facis . cuius fententio. nos facile icquiefcirreus :
itd enirn j- dptus collig etur fenfus ete:it locutto fortqudfr elegdns , qua in finis fcriptis itt frequenter Cicero
eft ufus,ut eius exern ple, huc dJ erre pzi tid!zm prope jt.
Ex epiffold I III . 1 13.
L E N T V L I Crucis -1 Hi: eft , opinor , L. Len=
talus eru fceüus , qui inno fegtsenti confute f pit cap m
M. Marcello . puto uutem iU% ertcri,, et Cruf celii
cognomine indifferenter ap peUari folicum .
;
I1 j:
N O S T R I equites -1 Cum in libro mdnurcripto
legeretur,, elu. fdcile in edén opinionem de;crndi , it
00
UNIVERSIDAD DE HUELVA 2010
iy
SCHOLIA
equites , legendum efe exi/i imarem . no/Iri Qutem , in2
quit, quad er.it ipfe ex ordine equefiri, ut ex oratione,
qua eum Cicero de fendit, cogno fcitur.
114.
r injidijc ufus uideretur in eui,
tdndis eorum conJ li;s-] forte rnelius, ratione, Or con/i
(jo ufos uideretur in euitandis eorum inJ dtjs.
R A T I O N E,
114.
Forte, Lollios ; ji C r/iris amici
futrunt , quemadmodum Anton: nam L elij Pompe=
L AE L I O S
]
z,tni. qua in opinione mdgis fern confirmatus,poftquam
in epiftold I 1 I. libri V. ubi, Laelrum , irnpreJism erat,
uetuJii¡jimos libros, Lollium , habere uidi .
114.
M EA
porro comitia quern euenturn lint habito=
raj sic ante in omnibus impreffis. nos uocem , comi=
tla, fftulimus : q:4x fubinte!Jigit?tr; ut etiam cKm dixit, Pratorijs
more a,uaeddm inciderunt .
Ex epiflolct V. 1 15.
C^V O D A M f lice ism omnict Liber uetuflus
Ioannis scalx f c habet, quodam omnic in Sicilic : Bet=
nardini mdffei , Quodam uiFtilicrct omnid : Q uí
cfi in Medicec bibliothecw, C- qui aped vbaldinum
ndinellurn, Qttodi incilicis omnia. uulg.ata lec`lfo nó
eft in libris mamo fcriptis . tsidendum an ita legi pofit ,
ttoddm incili ¡am ornnis . notú duré , incite quidfit .
Ex epiftol.a
V I. I I S:
C O N F E C T A, omnitfrda, et inhonefia funtl
Hoc in loro uctafIt ltbrt inter fe difcrep nt . nos eum,
qué habet ioines scal z, ut minus depr^ttsatú fecuti fits
UNIVERSIDAD DE HUELVA 2010
IN E P I. F A M.
,
mus : fic enim in ea legitur : con f e tct 0 mn¡d fa-dd , 7
inhonefid¡unt . ex quo iddu¿7i fumas, ut y una litera j
immutdtd, legeremus : co;,feLí, omnia foedd, er in=.
honefl`a f ant. Yafl in Petri Bernbi libro, confe&14 omnid,
difiinrle f riptum dri.'m duerti.
II S: .
TABERNARIIS 1 Aqudrumiuspenescedí.
les, r cenfores erit . it,lque ctsm tczbe; ridri1 publicas
dquds in fuum ufum deducerent , Ccxlis^s, qui tulc
^dilítatem gereb:it , el de re cura tabern.drvs '- 1
dqudrijs pugnduit : concionem etidm de dq 4s fcripfit , 1
cuius meminit Frontinus 1 ib ro l I . de dq uoe d.0 il'us .
-
V I A R I A M
II6.
Dicit nef io ntsid A ppictnuc de
Zui s Q Curjone inf1durdtís : tdmen , Vindridrn , Tdois
Ú
probdrem, qucim vidria : cZ7 pc/I, t^ ets iuñet ceca =
,
les metiri . ut hoc dicdt : iubet ediles iegibus, quds ipf e
aliment poi arlo ;r.etir i. Annonidnd,n
legem et P . Clodiu s tulerdt : de quct in ordtione pro sexes
tic, A feonius in Pifonern .
Ex epiff old vii. 116 .
P A V L A vdleridIj Alij, can hoc Bruto nup¡erit,
dubitdre uíd er. tur, pro ptered l u ód libro X I. roidrn
Bruti uxorern fuijTe perf ici,'t. ego ;iupri Jre exff imo, et
fert, uinum, J
-
edm ipfarn efe, quoe libro x I . dppefiatvr Polla
quemadmodum, ab dula olla, Jic á Pauli Pollc di5ia j t.
116.
NO N DV M retulerdt_] Si it
le ^atvr , fulain
tell isi poterit, doren . fed niihi non di(^^ iicet dnicrí?^r^%i
tne¡ conté Surd gqu1 ita legendum puta v:yrndvr%il re=
)
UNIVERSIDAD DE HUELVA 2010
SCHOLIA
tulerdt . mundos autem muliebrís qui fit , exponit Lií
uius lib . XX X i I i I. munditi e (tnquit) orndtus, et
cultos, fceminctrtum infignia Punt . IT une mundum mu
liebrem appellarunt niaiores noftri .
Ex epiflola viii. s 1 G :
M. T V C C i V M dccufatorem fitium etc. Hu
rus loci fenrum, etf obfcturiJmus eft, tomen declarare
eonabimur. Reorum caufe ordine agebantur : nom
que tempore prior fuerat , eius prior item locus eral .
excipiebantur tdmen ea cau fae,qu^e cum caufis ¡am iu^
dicatis coniunFtionem aliqul habebant,ut earum quaff
appendices quedara uiderentur : eiufmodi enim caufis,
etiam Ji oft multas alias delate effent ; tatuen primus
locus Brat conflitutus. itaque in oratione pro cluentio,
Fabricium (in quit) ream fiatim fecit 3 utq; e¡ locus primo
gnus confiitueretur, propter eau fie coniunFtionem, ira=
petrauit . pro pter cau f e coni:tnFtionern , in quit , qucd
Fabricij cau cddem Brat, que scamandri , gtti antert
ro
condemnatus erdt . 'j- infra in e,idem oratione : apud
cold:7n ind ices reus efi fiaus Oppi.inicus , cum is duobus praeiudicijs ¿am damn itus efret . ab ij fdem autem
iudicibus locus of Primus efi eonfttutus . Hoc ideo
ft-.
Ftum efi , quod oppianici cauta coniunFiionem habez
bit cum Fabricij, et scamandri caufa, quos iudices íarn
da »2nauerant . Excipiebantur etiam cauff de U4, que
primo loco ageb.antur, rcieFtís alijs caufis, qua ternfore
priores uerant. fi c Milonís Cdtí fa,qued crat ¿e ítí, extra crdincm el ctcd. Fc NI.Cxlius, cuna Atratini fi.2tte
de am bit a, ream fecif et de uf pollea accu fattss, cauc fam
;
ipfc L rior dicere coactus eft . fic etictm C . sempr onlus
UNIVERSIDAD DE HUELVA 2010
IN E P I• ] A M.
eum úrcio
effet
accuratus , j- cats fctm fucim to
anno nollet agi,(forte quad ex i s,gtti tunc iudíces er t,
eompluresfibi in fen[os intelligeret ) accu fauit accu fato.
rem fuum lege Plotiia de ui, eo confilio, ut , interpofi
ta extraordinaria caufa, tern pus tereretur : et fu4e cau
jae iudicium, turn eius dgend£ f atium n6 effet, in dn=
num fequentem neccffario rei ceretur . Extraordina =
ricas dutem reu.s is dicebatur, cuius caufa non ordine,
ut alije cau f e , fed primo loco [em per ageretur : o- in
de extraordin fria cciufd, qux ftatim dnte omnes eauw
[os dgeretur , ut cum erat de ui, uel coniunEtionem ha.
bebas cum aliqua cauta anted ludicata .
¿17.
LATE R E N S I S lepes
ignordns, pronunciauit
quod finguli ordines iudica/rent j cum ex tribus ordi
nibus , qui res iudi cabant, duo szruíliumdb}oluifent,
onus condemraffet, uniuerforum autem iudicum xquo
numero fententix fuiJent, Ldterenfis , qui ordines, no
fententias re#iceret, aL'folutum credidit , feq; cum in
tabulas dixit ab¡olutum relaturum . poftea cum in lege
reperifJ t , non ex ordinura numero ,fed e iudicú malo
ri parte uel ab f luendos , uel condemn andos efJ reos:
non retulit , ut dixerdt, in tabulas ab folutscrl ; ordinü
iudicia perfcripfit . fitjus auté explícabimus, propterea
quód obf urior eft fen firs , ita ut eurn pauci uiderint ,
nemo certe off enderit . nun enim, in quo LctterQnf s pr^e^
tor deceptus fit, animaduertervnt . quod nos pluribus
uerbis,ut etiam tardiores inteWgont,oftendemus . Ica=
dicia penes tres ordines erant : qui quidem tres ordines
ex fenatoribus , equitibus, tribunis rariá s conf abant.
UNIVERSIDAD DE HUELVA 2010
SCHOLIA
fieri dutem poterat, ut., quem duo ordines abfoluiffent,
sinus condemnafet , is tomen non abfulutus , fed con=
demnatus iudicaretur, hoc modo . aunt in connlium fe=
natores X X V I. equites X X V. tribuni £rarij
X X T I I I. ex jenatoribus abfoluunt room X I I 11.
condemnant X I I . ex equitibus abfoluunt x i i I.
condénant x [ i. ex tribunis erarijs ab[oluunt t i 1.
condemnant x x. j ex ordinum numero iudicarctur
reos , abf lutum appareret : quippecum rx tribus or
dinibus abfoluerint duo ,^enatorius, 7 equefler . cum
dutem lex , qucd iudicum maior pars iudicarit , id isss
ratum e/% uelit : condemnatum reum , nemo el , quin
uideat , cum fententias grdues habuerit X L I I I I.
abfolutorias X X X I. pretor autem Laterenf2s cum
ex more pronunciare deberet, quot fenzcnttjs ab f lotus,
quot efTet condemnatus reus; leges ignorans , de nurse
ro iudici nihil , de ordinibus, quod frnguli iudicaf ent,
pronunciauit, ac re in tabulas abfolutum dixit relatu=
rum . po/lea cum, lege pert fetid, erratum in tei igeret ;
dabius animi, quid ageret ; quod neque contra legem,
neque contra Id, quod pronunciarat, ueUet facere ; neque abfolutum , neque damnatum retulit : tantum
ordinum iudicia perf^ripfit . ex quo paulo po¡? ir feet
Ccelius : Sic nuncneque abjólutus , neque d tmnatus
seruilius , de repetundis JTiucius Filio tradetur .
-
E ICI I S S A R I O rf? fac`fus.i In exem plari an=
tiquo Medice bibl,othecr , e in libro rnanu fripto re
tri rrembi eardinalis, - vbaldini randineUi legitur,
ernij7,i ru/fetio faius . forte cos rigendum , emi^srio S.
UNIVERSIDAD DE HUELVA 2010
Tetio fac1us : it exiiIim t dmiciJfimus mcus. Tetiof d1
tern libertos, amitos c1cudiorrum f uijfe, e quac
gente erdt Appius, of edit A fconius, ubi in oratione pro
Milone locum i11í ex ponit : H^ec in f didtet Porn peio eft .
gtsarquan ibi tdntuvn de Damioneclodij liberto loqui=
tur . fed Damionem Tetix gentis fuife, oft editur in dd
Atticum 56. itdque Tiic cc'lius de Ap i plo loquens, dtccu=
fdtus , inquit, cp a quodam fuorun. Sexto Tetio . nam
cum, Seztt s, antiqui lignificare uolebant, uel Sex
fcribeban t , u el S.
¡17:
L. I V L 1 V S L. F. Po M. Annalis] Villiuc,
pro Iulius, reporuimtts . nam Annctles plebeij : r It
li patrici-j . f c etiarn i: Liuio, ubi erat Iulius correxit,
r repofuit ingenio do6riwa ; excelíens, isre;7¿a nzihl
coniunc.`tus ddn2ieátii carclus sigonmss . P O M. tvib giss
Pomptind f uit. nam ex X XX V. ti zeb us, atigssam,
ut inquit Pedianus, neceffe- erctt , cuiujcunq: e e,7ct
ordinis , ciuis Rornanus obtineret . is ',ten: of! endebdtur
z cencrnine fuo, ci nomine , ( nomine al". flern
;
-
miliafiñfietur) d paatris prcennornine , 4 trtu , ci cognomine, ut Phi1ippicd I X. ser. s.slicyzts Q^P. Lem
monia Rufus. Lernonia enirn trd,us cfi dbLatiu. cdfus :
ut fit, ex Lernonia , ut inquit -Aj onit,s . in ltj,idi&us
atstem antiqu is Pere fe mptr , 7n li b; is a uiq ua cio p iori
bus t.itun modo literislienifica 'i tri,us anim iducrtas ,
ut in hoc s. c. ubi enifn legitur,, PQnI. fcitndurn cfi ,
Pontinarn intelligi :- (nam 7 Ponti4d, qjr Pornrtind in
lapidiiLS anti juis, «- uetufu s libris fcvil:tun cf!) ubi
Pop. Popílliam : ubi Pup . Pupini. : bi An. Anienf rn;
UNIVERSIDAD DE HUELVA 2010
SCHOLIA
quod cum dnted non effet ex plordtum, dli) PYO An. Ca
pito, duabus uocibus coniuntlis legebant Ancdpito: Eer
,sardinas autem Rutilius , qui nuper veneti;s ohi1t, in
fuis adnotationibus credidit, antiquas notas fuife, qux
figniicarent , Attei1 nepos . in quo qua m deceptus
fit,
non dttinet dicere. fi enim ab duo oftendendus aliquis
er.tt , non ab eius nomine , fed d pra nomine offendebir.
tur . fed incidit in errorem, quia tribum Anienfern non
dgnou it, quee dudbus modo literis , ut jam dixi, fcripta
fuerat . quze me ratio mouit , ut ubi , Puphirrus , unit
tdntum uoce antes legebatur, duabus in noflro libro
fcriberem, Pup. Hirrius , id efi, Pupinia Hirrus • tribus
enim ante cognomen ponebatur, ut etiam alibi licet ui=
dere . yuoni,zm dutem hanc tribuum cognitionem non
its facilem efJ^e per[Jicimus, (naco cr vol aterranus, et
Alexander, qui dies Geniales fcripfit, C- alij , quo s no*
necefre eft cornmemorare , parum uidentur in fuis libris
edrum numerum , 7- nomina tenuife) ffudiof s non
fore prorfus inutile, dut iniucundum arbitramur ,fi
que in l,anc rationern di[J'erja in ueterum monumentis
leguntur , toads huc aferdmus . Euerunt igitur Ro=
manca tribus x x x V. quorum nomina in frd fcri=
pfinnus , er fcript ores alicjuot , qui de jis merninerunt,
dppofuimus , ut inde facilior earum , ac certior unicui^
que cognitio fit.
A E M I. Aemilia . Cicero ad Atticum libro . I I. 30:
Liuius libro. X X X V I I 1 antique urbis in fcrí=
.
ptiones. 7 S
A N I . Anienjs . Cicero pro Plancio .2. 7 O. epiffos
UNIVERSIDAD DE HUELVA 2010