Parasitologia.doc

Anuncio
UNIVERSIDAD NACIONAL AUTONOMA DE MEXICO
FACULTAD DE MEDICINA VETERINARIA Y ZOOTECNIA
1. PROGRAMA DE LA ASIGNATURA: Parasitología Veterinaria.
2. SEMESTRE: Segundo.
3. CICLO: Básico.
4. ÁREA: Medicina y salud animal.
5. CARÁCTER: Obligatoria.
6. CLAVE: II-04
7. HORAS/SEMANA/SEMESTRE:
Teóricas: 2
Prácticas: 2
7.1 CRÉDITOS: 6
8. MODALIDAD: Curso/Laboratorio.
9. ASIGNATURAS CON LAS QUE HAY SERIACIÓN:
Antecedentes:
Ninguna.
Subsecuentes:
Inmunología, Farmacología Veterinaria, Patología General, Epidemiología y Metodología
Diagnóstica.
10. OBJETIVOS GENERALES:
El alumno:
 Aprenderá la clasificación, nomenclatura, sinonimias, huéspedes, localización,
morfología general, ciclo biológico y técnicas de diagnóstico en los parásitos
más importantes de los animales domésticos y útiles al hombre en México.
 Aplicará técnicas parasitológicas para identificar los parásitos de los animales
domésticos y útiles al hombre en México.
11. UNIDADES TEMÁTICAS:
Unidad 1
No. de horas: 2
Introducción a la Parasitología
1.1
1.2
1.3
1.4
1.5
1.6
1.7
Definición de Parasitología y ramas en que se divide.
Argumentos que demuestran la importancia de la Parasitología.
Definición de parásito y su diferencia con depredador.
Diferentes grados de simbiosis.
Teorías del origen del parasitismo.
Diferentes formas de adaptación parasitaria.
Tipos de parásitos: Ectoparásito, endoparásito, errático, accidental, temporal,
permanente, obligado, hiperparásito, eurixeno y estenoxeno.
1.8 Tipos de huéspedes: Definitivo, intermediario, paraténico, reservorio, accidental y
vector.
1.9 Tipos de ciclos biológicos: Directo e indirecto.
Unidad 2
No. de horas: 5
Protozoarios
2.1 Generalidades de Protozoarios.
2.2 Kinetoplastida: Trypanosoma cruzi, Leishmania mexicana, Tritrichomonas foetus,
Giardia canis.
2.3 Eucoccidiida: Eimeria zuernii, E. bovis, E. ovina, E. ovinoidalis, E. arloingi, E.
caprina, E. acervulina, E. necatrix, E. tenella, E. maxima, E. stiedae, E. perforans,
E. solipedum, E. debliecki, E.scabra, Isospora suis, Cystoisospora canis, C.
ohioensis, C. felis, C. rivolta, Cryptosporidium parvum, Neospora caninum,
Toxoplasma gondii, Sarcocystis bovicanis, S. bovifelis, S. suihominis.
2.4 Piroplasmida: Babesia bigemina, B. bovis, B. canis, B. caballi, B. equi.
2.5 Microsporida: Nosema apis, Encephalitozoon cuniculi.
2.6 Trichostomatida: Balantidium coli.
2.7 Hymenostomatida: Ichthyophthirius multifiliis.
Unidad 3
No. de horas: 2
Trematodos
3.1 Generalidades de Trematodos.
3.2 Digenea: Fasciola hepatica, Paramphistomum microbothrium, Calycophoron
calycophorum, Cotylophoron cotylophorum.
3.3 Monogenea: Dactylogyrus vastator.
Unidad 4
No. de horas: 4
Cestodos
4.1 Generalidades de Cestodos.
4.2 Cyclophyllidea: Anoplocephala perfoliata, Moniezia expansa, M. benedeni,
Thysanosoma actinioides, Raillietina echinobothrida, Choanotaenia infundibulum,
Dipylidium caninum, Vampirolepis nana, Taenia saginata, T. solium, T.
hydatigena, T. pisiformis, T. serialis, T. multiceps, T. taeniaeformis, Echinococcus
granulosus.
4.3 Pseudophyllidea: Bothriocephalus acheilognathi.
Unidad 5
No. de horas: 11
Nematodos y acantocéfalos
5.1 Generalidades de Nematodos y Acantocéfalos.
5.2 Ascaridida: Ascaris suum, Parascaris equorum, Toxocara canis, T. cati, Toxascaris
leonina, Oxyuris equi, Heterakis gallinarum, Ascaridia galli.
5.3 Rhabditida: Strongyloides papillosus.
5.4 Strongylida: Strongylus equinus, S. edentatus, S. vulgaris, Cyathostomum
radiatum, Chabertia ovina, Oesophagostomum columbianum, Stephanurus
dentatus, Syngamus trachea, Mammomonogamus laryngeus, Ancylostoma
caninum, Bunostomum trigonocephalum, Trichostrongylus colubriformis,
Teladorsagia circumcincta, Ostertagia ostertagi, Cooperia curticei, Nematodirus
sphatiger, Haemonchus contortus, Mecistocirrus digitatus, Hyostrongylus rubidus,
Dictyocaulus viviparus, D. filaria, D. arnfieldi, Metastrongylus pudendotectus,
Muellerius capillaris, Protostrongylus rufescens Filaroides osleri.
5.5 Spirurida: Habronema microstoma, Draschia megastoma, Spirocerca lupi,
Gnathostoma spinigerum, Dirofilaria immitis, Setaria equina, Dipetalonema
reconditum, Onchocerca gutturosa.
5.6 Enoplida: Trichinella spiralis, Trichuris vulpis, Capillaria plica.
5.7 Oligacanthorhynchida: Macracanthorhynchus hirudinaceus
Unidad 6
No. de horas: 4
Insectos
6.1 Generalidades de Insectos.
6.2 Anoplura: Haematopinus suis, Linognathus setosus.
6.3 Mallophaga: Menopon gallinae, Menacanthus stramineus, Chelopistes meleagridis,
Damalinia bovis, D. equi, Trichodectes canis.
6.4 Hemiptera: Cimex lectularius, Triatoma dimidiata.
6.5 Siphonaptera: Ctenocephalides canis, C. felis, Pulex irritans, Echidnophaga
gallinacea.
6.6 Diptera: Culicoides sp, Simulium sp, Lutzomyia sp, Culex sp, Aedes sp, Anopheles
sp, Tabanus sp, Musca domestica, Haematobia irritans, Stomoxys calcitrans,
Cochliomyia hominivorax, Oestrus ovis, Hypoderma lineatum, Gasterophilus
intestinales, G. nasalis, Dermatobia hominis, Melophagus ovinus.
Unidad 7
No. de horas: 4
Ácaros y pentastómidos
7.1 Generalidades de Ácaros y pentastómidos.
7.2 Parasitiformes: Dermanyssus gallinae, Ornithonyssus sylviarum, Raillietia auris,
Varroa destructor, Argas (Persicargas) sp, Otobius megnini, Ixodes sp,
Haemaphysalis sp, Boophilus microplus, Amblyomma cajennense, Dermacentor
sp, Anocentor nitens, Rhipicephalus sanguineus.
7.4 Acariformes: Demodex phylloides, D. canis, Acarapis woodi, Psoroptes equi,
Sarcoptes scabiei, Knemidocoptes mutans.
7.6 Porocephalida: Linguatula serrata.
TOTAL HORAS TEÓRICAS: 32
Unidad 8
No. de horas: 32
Actividades prácticas
Práctica 1. Generalidades: Organización del grupo, material y
equipo de laboratorio y manejo de microscopio.
Práctica 2. Colección, conservación, envío y observación de
muestras sanguíneas para identificar hemoparásitos. Tinciones
2 horas.
de Giemsa y Wright. Técnica de Knott.
Práctica 3. Colección, conservación, envío y observación de
muestras fecales para la identificación de parásitos.
Técnicas coproparasitoscópicas: Macroscópicas y microscópicas.
Práctica 4. Técnicas parasitológicas para identificar
protozoarios de los animales domésticos.
Práctica 5. Técnicas parasitológicas para identificar
platelmintos de los animales domésticos.
práctica 6. Técnicas parasitológicas para identificar
nematodos de los animales domésticos.
práctica 7. Técnicas parasitológicas para identificar artrópodos.
2 horas.
3 horas.
2 horas.
5 horas.
9 horas.
9 horas.
TOTAL HORAS PRÁCTICAS: 32
12. BIBLIOGRAFÍA BÁSICA:
1. Cordero, C.M., Rojo. V.F., editores.: Parasitología Veterinaria. McGraw-HillInteramericana. España; 1999.
2. Hendrix ChM.: Diagnóstico Parasitológico Veterinario, 2da. Ed. Harcourt Brack.
EUA; 1999.
3. Melhorn H, Düwell D, Raether W.: Manual de Parasitología Veterinaria. GrassIatros. Colombia; 1993.
13. BIBLIOGRAFÍA COMPLEMENTARIA:
1. Cox FEG.: Modern Parasitology. Blakwell Scientific Publication. U.K; 1993.
2. Matthew BE.: An Introduction to Parasitology. Cambridge University Press. U.K;
1988.
3. Melhorn H, Piekarski G.: Fundamentos de Parasitología: Parásitos del hombre y
de los animales domésticos. Acribia S.A. España; 1993.
4. Urquhart GM, Armour J, Duncan DH, Dunn AM, Jennings FW.: Veterinary
Parasitology. Blackwell Science. U.K; 1996.
Revistas:
Advances in Parasitology.
Journal of Parasitology.
Parasitology Research.
Research in Veterinary Parasitology.
Trends in Parasitology.
Veterinary Parasitology.
14. METODOLOGÍAS DE ENSEÑANZA Y DE APRENDIZAJE:
Teoría.
 Exposición del profesor con preguntas.
 Trabajos grupales.
 Lecturas comentadas.
 Elaboración de resúmenes.
Práctica.
 Exposición por el profesor.
 Demostración.


Prácticas de laboratorio con base en manuales.
Ejercicios.
15. SUGERENCIAS PARA LA EVALUACIÓN DE LA ASIGNATURA:
Teoría: 50 %
 Exámenes escritos: 4 exámenes parciales y un final.
 Participación.
40%
10%
Práctica: 50%
 Exámenes prácticos: 4 exámenes parciales y un final.
 Reporte de prácticas.
 Colección de material biológico.
30%
10%
10%
16. PERFIL PROFESIOGRÁFICO:
Médico Veterinario Zootecnista con maestría en el área o 5 años de experiencia en el
área.
17. ELABORARON EL PROGRAMA:
María Teresa Quintero Martínez.
Froylán Ibarra Velarde.
Evangelina Romero Callejas.
Cristina Guerrero Molina.
Danilo Méndez Medina.
Antonio Figueroa Castillo.
Alberto Ramírez Guadarrama.
Irene Cruz Mendoza.
Norma Rivera Fernández.
COORDINADOR:
Héctor Quiroz Romero.
Descargar