Os servizos Xeografía 3ºESO O transporte aéreo mundial En tempo real Os servizos Que son os servizos? Son as actividades que non producen bens mateirias e que van destinadas a atender as necesidades das persoas e das empresas É o sector máis importante nas economías desenvolvidos e, pódese dicir como norma xeral, que a maior desenvolvemento maior importancia do sector servizos Tipos Servizos Públicos Finánciaos o Estado cos impostos Organizan o funcionamento da sociedade e satisfan necesidades básicas sen ter en conta os beneficios Servizos Privados Ofértanos empresas ou persoas e páganos os consumidores A principal finalidade é o beneficio económico Tipos ● Podemos distinguir dous grandes grupos: ○ ○ Servizos públicos: finánciaos o Estado con diñeiro público que recada dos impostos. A súa finalidade é organizar o funcionamento da sociedade e satisfacer as necesidades da poboación aínda que non se obteñan beneficios Servizos privados: ofrécenos empresas privadas ou persoas particulares e páganos os consumidores. A principal finalidade das persoas ou empresas que os prestan é obter un beneficio económico A deslocalización dos servizos ● ● ● ● Tradicionalmente, os servizos concentráronse nas áreas urbanas onde hai un maior número de consumidores, empresas…. Os servizos máis cualificados e avanzados adóitanse localizar en grandes áreas metropolitanas formando distritos de negocios mentres que os servizos públicos están máis dispersos polo territorio O desenvolvemento das comunicacións e do transporte provocaron importantes cambios na localización dos servizos. Permitiron que empresas trasladen a servizos a estados menos desenvolvidos, onde a man de obra é máis barata Os servizos estanse deslocalizando como antes o sector secundario O comercio Que é o comercio? É o conxunto de actividades de intercambio de bens e servizos entre productores e consumidores É unha das actividades económicas máis importantes por volume de negocio e de empregos que xera A súa achega ao PIB é proporcional ao desenvolvemento do estado (maior achega ao PIB é igual a maior desenvolvemento e á inversa) O comercio: factores Que factores inflúen na activiade comercial? ● ● ● O desenvolvemento dos transportes e das infraestruturas A densidade de poboación O nivel adquisitivo Mapa do transporte público en Europa . Neste mapa podes ver as infraestruturas de transporte público en Europa. As liñas amarelas son as liñas de tren e os puntos amarelos estacións. En blanco están as liñas de bus e as súas estacións. Fíxate que o mapa non está debuxado simplemente podemos velo grazas ás infraestruturas de transporte. imaxe satélite de New York Onde hai máis poboación aumentan as posibilidades de mercado A Place Vendome de París. Nos seus arredores o nivel adquisitivo é máis alto, polo que as tendas e hoteis máis caros están alí. Tipos de comercio Comercio interior e exterior ● Podemos dividir o comercio en dous tipos: ○ ○ Comercio interior: comprende as actividades comerciais que se realizan dentro das fronteiras dun estado. No seu interior distinguimos: ■ Comercio polo miúdo: son comerciantes que venden directamente ao consumidor en cantidades pequenas ■ Comercio por xunto: comerciantes ou empresas que compran grandes cantidades aos produtores para vendelas aos comerciantes polo miúdo. Adoitanse almacenar en mercados centrais Comercio exterior: comprende as actividades comerciais que se realizan entre estados. As compras de produtos estranxeiros chámanse importacións e as ventas exportacións. A diferenza entre exportacións e importacións reflíctese na balanza comercial Comercio: Tipos Interior Exterior desenvólvese dentro dun mesmo Estado realizanse entre estados distintos Comercio polo miúdo comerciantes que venden ao consumidor en cantidades pequenas Comercio por xunto grandes cantidades para vendelas aos comerciantes. Mercado central Importacións Exportacións (compras a outro estado) (ventas a outro estado) A diferenza entre ambas é a balanza comercial A organización do comercio mundial ● ● ● O comercio mundial está regulado por acordos que se establecen entre estados e na OMC (Organización Mundial do Comercio), á que pertencen case todos os Estados do mundo O seu obxectivo é regular o comercio internacional, resolver disputas e facilitar os intercambios comerciais Para facilitar o comercio moitos estados únense formando bloques comerciais que poden ser de dous tipos: Areas de libre comercio son tratados entre estados que eliminan os aranceis de determinados productos ou os rebaixan dentro das areas formadas polos seus membros Un exemplo deste tipo é o Tratado de Libre Comercio de América do Norte (TLCAN ou NAFTA) entre EEUU,México e Canadá atasco en Los Angeles, CA Unión aduaneira é un área de libre comercio onde ademais de eliminar aranceis se establecen políticas aduaneiras comúns fronte a estados non membros Dous exemplos serían a Unión Europea (UE) ou a Unión Aduaneira de África Meridional (SACU) OPEP A Organización de Países Exportadores de Petróleo é unha asociación creada para o comercio dun produto concreto O comercio mundial ● ● O comercio mundial medrou intensamente coa globalización pero este crecemento non beneficiou por igual a todos os países Tradicionalmente as áreas comerciais do mundo foron a Unión Europea, Estados Unidos e Xapón. Pero coa globalización, o crecemento doutras áreas e coa crise do 2007 a situación cambiou aparecendo novas áreas como o eixe USA-China ou os estados do sudeste asiático O comercio da UE ● ● ● ● ● ● A UE é a primeira potencia comercial do mundo con máis do 20% das exportacións mundiais A maioría das exportacions dos estados membros son a outros membros da UE, despois os principais mercados son USA,China, Suíza, Rusia…. A maioría das importacións proveñen de China,Rusia e USA Alemaña é o estado membro que máis exporta A maioría das exportacións son bens industriais ( +80%) e case todo o restante son mercadorías agrícolas Como xa vimos, a UE negocia acordos comerciais con outros estados A relación comercial UE-USA ● ● ● ● A UE e os USA son grandes socios comerciais Os seus intercambios alcanzan os 2000 millóns de euros ao día e xeran máis de 15 millóns de postos de traballo Os intercambios UE-USA supoñen o 53% do PIB mundial Esta relación sostense sobre dous piares: ○ ○ a relación estreita entre grandes grupos industriais as negociacións para a creación dunha área de libre comercio e un acordo sobre investimentos O transporte Que son os servizos de transporte Consiste no traslado de persoas ou mercadorías dun lugar a outro. O transporte é unha actividade fundamental do sector servizos Para que sexa posible cómpren dous tipos de elementos: ○ ○ Os medios de transporte, que son os vehículos que se utilizan para ese traslado As infraestruturas que son os elementos necesarios para que funcionen os medios de transporte Os oleodutos e gasodutos, como conducións tubulares que son, considéranse infraestruturas de transporte Trafico marítimo en vivo Funcións ● Unha función económica ● ● permite o intercambio de produtos e o desprazamento da poboación é basico para outras actividades económicas ( turismo) é un factor fundamental no proceso de deslocalización da produción, propio da mundialización económica Unha función social porque favorece as relacións humanas, o intercambio cultural e o coñececemto de produtos doutras partes do mundo Unha función política ● ● unha rede de transporte equilibrada contribúe á unión dos habitantes dun territorio o control de certas infraestruturas de transporte aumenta o valor xeoestratéxico dun estado ( a canle de Suez) As redes de transporte A rede de transporte é o conxunto de infraestruturas creadas para a circulación dos vehículos. Esta formada por unha serie de nodos ( cidades, estacións…) e de eixes ou liñas que son as vías que unen os nodos Unha rede de transporte pode ser máis ou menos apropiada para o desenvolvemento económico. Para que sexa eficaz debe: ● ● ● Ser unha rede densa, é dicir, cun elevado numero de nodos e eixes Ter unha ampla conectividade, é dicir, todos os nodos teñen que comunicarse entre si a través de percorridos o máis curtos posibles Presentar unha boa accesibilidade, de xeito que resulte fácil acceder a un nodo concreto da rede desde outro nodo calquera Os transportes: a intermodalidade ● ● Na actualidade, as redes de transporte tenden á intermodalidade, é dicir, á confluencia de polo menos dous modos de transporte nun mesmo lugar para que os traslados sexan máis eficientes No caso das mercadorías, o transporte intermodal implica o uso coordinado de ous ou máis medios de transporte nun traslado ( tren, camión, barco…) sen ter que manipular a mercadoría no cambio de medio Trasbordo de contenedores marítimos a un convoi ferroviario en Long Beach (CA,USA) en calquera mapa de metro dunha gran cidade podemos ver a intermodalidade de pasaxeiros tren,bus, aeroporto Os transportes: tipos de redes O transporte terrestre ● ● O transporte terrestre engloba os desprazamentos que se fan por terra, estrada e ferrocarril Noutros momentos da historia englobaba outros tipos de transporte como as caravanas e os transportes terrestres animais Transporte por estrada ● ● ● ● Engloba automóbiles, camións e autocares É o máis empregado polas persoas para os seus desprazamentos, sobre todo en distancias curtas.Para as mercadorías é un dos máis importantes Vantaxes: comodidade e flexibilidade pois permite ir do lugar de orixe ao de destino directamente Problemas: ○ ○ ○ rede de infraestruturas costosa alto número de accidentes e contaminación problemas de conxestión de tráfico nunha cidade a “boina de contaminación en Madrid”, producida polo transporte por estrada O transporte terrestre: o ferrocarril ● ● ● ● ● Inclúe o tren en todas as súas variedades: tren, metro, tranvia É un medio fundamental nas grandes áreas urbanas e cos trens de alta velocidade gañou moita competitividade na media distancia É moi útil para o transporte de mercadorías pois permite grandes volumes de distinto tipo en vagóns específicos ( frigoríficos, cisternas…) Vantaxes: rápido,seguro e barato. Ademais é menos contaminante Problemas: ○ ○ é pouco flexible pois segue rutas fixas infraestruturas custosas O transporte terrestre: as redes ● ● ● ● As redes de transporte terrestre son un factor clave no desenvolvemento xa que fan as rexións máis accesibles e atractivas para a actividade económica Nos estados desenvolvidos: a rede terrestre é moi densa, con alta conectividade e está ben xerarquizada( autovías, autoestradas, estradas) Nos estados menos desenvolvidos: o ferrocarril é pouco denso pero eficaz. As estradas está mal acondicionadas e a rede resulta insuficiente Como as infraestruturas son moi custosas os gobernos recorren, ás veces, á iniciativa privada O transporte naval O transporte naval: características ● ● ● ● ● ● Abrangue o transporte marítimo e o fluvial Úsase principalmente para transportar mercadorías pesadas e voluminosas: máis do 90% do comercio mundial É barato pero lento polo que foi desbancado polo avión no transporte de pasaxeiros agás nas viaxes de pracer ( cruceiros) Precisa infraestruturas portuarias para acoller grandes buques e manipular a carga. Esixe enormes investimentos Segue rutas fixas marcadas pola capacidade dos portos e os seus tipos ( pesqueiro,industrial,pasaxeiros…) É un transporte moi contaminante O transporte naval: os contedores ● ● Un dos inconvenientes do transporte naval é que non pode levar as mercadorías directamente do produtor ao consumidor. Precisa complementarse con outros medios Os contedores son enormes recipientes en que se trasladan as mercadorías. Os portos modernos dispoñen de grandes terminais de contedores O transporte naval: as principais rutas ● ● ● ● ● O transporte marítimo realízase por rutas transoceánicas moi transitadas que comunican os grandes centros económicos mundiais A do Atlántico Norte, que une Europa occ. con América do Norte A do Pacífico que une os mercados asiáticos e Australia con América, e con Europa a través do canal de Panama A ruta do Mediterráneo que une Europa occ. cos oceános Índico e Pacífico a través do cnal de Suez. Comunica Asia e os paises petrolíferos de Oriente Medio con Europa e Estados Unidos Nas rexións con grandes ríos navegables o transporte fluvial cobra grande importancia: o Rin, o Volga, o Mississippi, o Congo, o Nilo.. Transporte aéreo Características ● ● Destínase principalmente ao traslado de pasaxeiros a longas distancias. As mercadorías transportadas por este medio restrínxese ás máis urxentes (medicinas), as de gran valor (material informático), as de rápida caducidade e pequeno volume Vantaxes: ○ ○ ○ Rápido Seguro Cómodo ● Problemas: ○ ○ ○ ○ ● A súa capacidade é limitada Alta contaminación atmosférica e acústica Estrutura complexa e tecnificada de gran custo Controis de seguridade = tempo de espera Nas últimas décadas as compañías tradicionais entraron en declive coa aparición do low-cost e os gobernos liberalizaron as compañías propiedade do estado ( que agora están rescatando coa crise da Covid) un avión de Ryanair, unha das compañías europeas de baixo custo máis famosos Rutas principais ● ● ● ● ● Os aeroportos conéctanse a traves de rutas aéreas A maior ruta é a que une América do Norte e Europa A segunda é a que une Asia con Europa A terceira é a que une America do Norte con Asia Oriente Medio convertiuse nun centro aéreo de rápido crecemento e os seus aeroportos conectan Europa con Asia O transporte aéreo mundial En tempo real Loxística e actividades anexas ● ● ● ● A loxística fai referencia ao conxunto de medios e procedementos necesarios para a organización dunha empresa ou para a prestación dun servizo, especialmente a distribución En sentido amplo, a aeroporturia compende as grandes instalacións e os servizos axeitados para desempeñar a súa función: pistas, hangares, torres Por outro lado os aeroportos son atractivos para moitas actividades económicas que se benefician do importante volume de persoas e mercadorías que os utilizan. Servizos na terminal: bares, compras, rent-a-car Outras actividades tamén se concentran nas inmediacións dos aeroportos coma os hoteis Parte dos negocios situados nunha das terminais do JFK en New York, USA se nos alonxamos podemos ver a gran cantidade de negocios e localizacións de loxística aeroportuaria necesaria nun aeroporto do tamaño do JFK; como referencia fíxate nos edificios para comprender a escala A maioría dos aeroportos contan con grandes zonas comerciais O turismo O turismo: concepto e importancia ● Que é? Todo desprazamento das persoas a lugares que se encontran fóra da súa residencia habitual por motivos de ocio,persoais ou profesionais ● A importancia do turismo para a riqueza e prosperidade dos estados é cada vez maior. En 2013 supuxo o 9% do PIB mundial e achegou un de cada once postos de traballo O turismo: concepto e importancia ● ● Efectos positivos: ○ Crea oportunidades de negocio e empregos directos e indirectos ○ Dálle valor económico ao patrimonio cultural e natural, o que axuda a conservalo ○ Fomenta o coñecemento entre culturas Efectos negativos: ○ Efectos no medio ambiente coa degradación de ecosistemas fráxiles, incremento de consumo de recursos naturais como a auga e o aumento da contaminación ○ Ten un grande impacto sobre as sociedades tradicionais que pode chegar a causar fenómenos de aculturación O turismo: Evolución ● Medrou a partir da segunda metade do século XX, cando nos estados desenvolvidos se xeneralizaron avances sociais como as vacacións retribuídas A guía Bradshaw de comezos do século XX era unha guía de viaxe de Europa en tren O turismo: tipos ● Turismo de ocio: ○ ○ ○ ○ ○ ● sol e praia cultural rural deportivo do xogo Turismo por motivos persoais: ○ ○ ○ ○ de visita de saúde relixioso de comprar O turismo: tipos ● Turismo profesional: ○ ○ ○ comercial e de negocios congresos e convencións formativo e educativo Museo de Orsay Sala de Turbinas da Tate Modern Praia de Balos, Creta, Grecia Praia de Balos en Creta-Grecia; unha das máis visitadas da illa pese a que só se pode ir en barco ou camiñando máis de 8 km O turismo: destinos e procedencia ● ● ● ● ● Europa constitúe, por moito, o principal destino turístico do mundo Por estados Francia, Estados Unidos, España e China son os que reciben máis visitantes Por procedencia, a maioría dos visitantes corresponden aos estados desenvolvidos e comezan a sumarse algúns estados emerxentes Aquí tamén Europa ocupa o primeiro lugar seguida de Asia-Pacífico e América Segundo ao gasto que realizan os turistas, China sitúase á cabeza seguida de Estados Unidos e Alemaña Os servizos financeiros Que son? ● ● Os servizos financeiros reunen todas as actividades e negocios que se dedican a xestionar o diñeiro: o seu investimento, préstamo e aforro O sistema financeiro dun estado está formado polo conxunto de institucións e medios que poñen en contacto aos que ofrecen o capital cos que o necesitan. A súa función é basica pois permite mobilizar capital, isto é, convertir aforro en investimento Bancos son as institucións financeiras máis importantes e a súa función máis importante e captar diñeiro dos aforradores para prestalo a un xuro Compañías de seguros cobren os riscos que poden sufrir as persoas e os bens a cambio do pago dunha prima Fondos de investimento formados por achegas de diñeiro dun gran número de persoas, que unha sociedade xestora administra e inviste para obter un beneficio Organismos supervisores para controlar estas institucións os Estados contan con organismos supervisores (Banco de España, Comisión Nacional do Mercado de Valores) A bolsa: principal mercado financeiro A bolsa: principal mercado financeiro ● ● ● Os produtos chamados activos financeiros cómpranse e véndense nos mercados financeiros As bolsas son os principais mercados financeiros. Existen en case todos os estados As máis importantes son as bolsas de New York, Toquio, Londres e Hong Kong Os servizos de información e comunicación ● Podemos diferenciar dous tipos de medios de comunicación: ○ ○ ○ ● ● interpersoais: poñen en contacto a unha persoa con outra ( teléfono) sociais ou mass media: informan e comunican ao público en xeral ( prensa, radio,tv) internet é a vez ambos Na actualidade, as redes de comunicación permítennos conectar en tempo real co resto do mundo. As TIC ( Tecnoloxías da Información e da Comunicación) provocaron grandes cambios na economía e na sociedade Estas tecnoloxías crecen continuamente pero a súa taxa de penetración e a calidade presentan grandes diferenzas entre estados Os servizos a empresas ● ● Estes servizos reúnen as actividades que satisfán as necesidades das empresas, substituíndo ou complementando servizos que ata hai pouco se realizaban dentro da mesma empresa Podemos distinguir dous tipos de servizos a empresas: ○ ○ ● Servizos intensivos en coñecemento ( terciario superior): asesoramento fiscal e xurídico, mercadotecnia,deseño,formación…. . As persoas que os prestan teñen elevada formación Servizos operativos ( ou tradicionais): limpeza,seguridade,transporte…. Estas activididades facilitan o funcionamento das empresas e contribúen ao crecemento económico xeral xa que melloran a competividade Os servizos persoais ● ● Son os que se ofrecent directamente a unha persoa ou a un grupo reducido para o seu uso e gozo persoal Servizo doméstico, asistencia á terceira idade, coidado da infancia, actividades de mantemento e reparación, servizos profesionais independentes de avogados,arquitectos... Os servizos en España O comercio é o transporte en España ● A actividade comercial é unha das máis importantes na economía española tanto pola súa contribución ao PIB (+30%) como polo número de traballadores O comercio interior ● ● ● ● ● O sector maioritario segue sendo o comercio polo miúdo se temos en conta as persoas empregadas En cambio, máis da metade da facturación corresponde ao comercio almacenista O 95% das empresas teñen menos de 10 empregados O sistema tradicional de comercio continúa sendo o principal, seguido do autoservizo Medraron de forma notable o comercio electrónico e o comercio en réxime de franquía ( un acordo polo cal unha marca permite que unha persoa abra unha tenda co seu nome e venda os seus produtos, a cambio dunha parte dos ingresos) O comercio exterior ● ● ● ● ● ● Tradicionalmente, España tivo unha balanza comercial negativa Nos últimos anos esta tendencia inverteuse, porque as exportacións aumentaron e as importacións reducíronse Os estados cos que realiza máis intercambios son Francia e Alemaña O estado co que temos maior deficit comercial é China As principais importacións son produtos petrolíferos,agrícolas,metálicos e minerais As principais exportacións son bens manufacturados, produtos agrícolas, mineiros e metais A rede de transporte española ● ● ● ● ● A rede de transporte española sempre se caracterizou por ser un sistema desequilibrado, pois presenta grandes diferenzas entre os seus territorios As zonas máis poboadas están mellor conectadas A rede de transporte terrestre ten unha configuración radial con centro en Madrid. Desde hai anos o obxectivo da política de estradas é transformala nunha rede mallada con vías transversais e verticais que facilitan comunicacións O transporte marítimo é moi importante. A través dos seus portos, España realizada máis da metade dos intercambios comeerciais coa UE e case todos os que efectúa con estados non comunitarios. O maior porto por tráfico Os principais aeroportos españois son os de Madrid, Barcelona e Palma O turismo e os servizos en España A actividade turística é fundamental en España, pois achega case o 11% do PIB e o 12% do emprego ● Esta situación privilexiada explícase por un conxunto de factores: ■ ■ ■ ■ Praias e sol Políticas dos gobernos promocionando o turismo Enormes investimentos en infraestruturas realizadas para o sector A riqueza cultural de España O turismo e outros servizos en España ● ● ● ● ● O turismo nacional inclúe os desprazamentos dentro de España e as saídas dos españois ao estranxeiro O principal destino dos españois é Europa e a cantidade de viaxes aumentou en termos históricos España recibe máis de 60 millóns de turistas estranxeiros anualmente Os principais motivos de visita son o ocio e as vacacións Os princiapais destinos son a costa leste con Cataluña, Illas Baleares, Canarias e Andalucia Os servizos financeiros ● ● ● España conta cun sector financeiro potente Quedou moi danado pola crise de 2007 producíndose unha restruturación do sector financeiro En España operan 4 bolsas de valores: Madrid, Barcelona,Valencia e Bilbao Os servizos públicos ● ● ● Ao longo do s.XX desenvolveuse en España un potente sector público que abranguía servizos de interese xeral, como sanidade, educación…. Desde finais do s.XX asistimos a un proceso de privatización de empresas públicas e estendeuse un modelo mixto de xestión público-privada dos servizos de interese xeral: sanidade e educación A inversión social supón a maior parte do orzamento anual do estado Outros servizos ● ● ● ● O sector das TIC caracterízase por un alto grao de innovación tecnolóxica e produtividade. É un sector en cremento en España, como en todo o mundo. Telefónica é a principal compañía do sector Os servizos a empresas son tamén un sector cun peso destacada na economía española. A maioría das empresas de servizos intensivos localízanse en Madrid pola pequena fiscalidade Tamén amosan un crecemento, aínda que menor as empresas de servizos persoais Os servizos en Galicia O sector servizos en Galicia ● ● ● O comercio é un sector onde dominan as pequenas empresas do comercio local que foron sufrindo a transformación de pequenas tendas a grandes superficies No comercio exterior, Galicia exporta produtos alimentarios, rochas, madeira, automóbiles e roupa. Nas importacións destacan a maquinaria, os electrodomésticos e o petróleo e dereivados Nos últimos anos Galicia ten unha balanza comercial con saldo positivo Os transportes en Galicia ● ● ● ● A rede viaria vai desde pistas rurais ata vías de alta capacidade. Destacando a AP-9 que une o eixe atlántico sendo de peaxe e sen alternativa gratuíta A rede ferroviaria destacan as novas liñas de alta velocidade no Eixo Atlántico e a liña Ourense a Santiago que ven de Madrid. O resto da rede é moi deficiente sen trens de proximidade Galicia conta con 5 portos de interese xeral que concentran o transporte de mercadorías Galicia ten 3 aeroportos para voos comerciais moi pequenos e pouco competitivos con respecto de Porto en Portugal O turismo ● ● ● ● O turismo é un sector importante para a economía, pois representaba máis do 10% do PIB con visita de máis de 4 millóns de turistas O principal tipo de turismo é o de sol e praia O turismo cultural ten como grande foco o Camiño de Santiago Outros tipos de turismo importantes son o turismo termal e o turismo rural Os servizos públicos ● ● ● Ata 1980 a administración en Galicia estaba baseada no centralismo da ditadura franquista A partir da autonomía Galicia tivo unha transformación radical coa creación da Xunta de Galicia e coa consolidación das estruturas do estado do benestar en Galicia cun forte desenvolvemento do ensino e da sanidade públicos A Xunta de Galicia converteuse no principal axente económico do noso país cun equivalente ao 20% do PIB en orzamento de gastos