TIMBRE DOS VERBOS

TIMBRE DOS VERBOS
VOGAL SEMIABERTA / ɛ/ / ɔ/
1.
Verbos
Exemplos

PRIMEIRA CONXUGACIÓN
berro, berras, berra, berran, berre, berra..
o
As formas RIZOTÓNICAS (e/o tónico no radical) da maior parte dos verbos : P1,P2,P3,P6, do
Pres. de indicativo, subxuntivo e imperativo): ;

o
O e de todo o paradigma de enxertar, mermar e quentar
o
O o de todo o paradigma de aboiar, obrar, votar.
xogo, xogas, xoguen...
quento, quentas, quentamos...
voto, votades...
SEGUNDA CONXUGACIÓN
o O e do radical dos verbos semirregulares nas P2,P3 e P6 do Pres. Ind.
o en tódalas persoas de quecer e esquecer
o as formas rizotónicas do v. irregular querer
bebes,bebe,beben
quezo, queces...
quero, queren..
podo, podes..
o as formas rizotónicas do v. irregular poder


TERCEIRA CONXUGACIÓN
o
O e do radical da P2,P3,P6 do pres ind dos verbos que seguen o modelo de SERVIR
o
O o do radical da P2,P3,P6 do pres ind dos verbos que seguen o modelo de DURMIR
O e/o vogal temática no TEMA DE PERFECTO dos verbos IRREGULARES
mentes, serve, feren...
dormes, foxe ,soben
viñera, tivesen, fixeches, houbestes
VOGAL SEMIPECHADA / e/ / o/
1.
Verbos

PRIMEIRA CONXUGACIÓN
o
o


Seguido de consoante PALATAL
o
Nas formas ARRIZOTÓNICAS dos verbos da CI
o
o
No e de todo o paradigma de cebar,chegar, pesar
No o de todo o paradigma de arrolar, botar (tirar), contar, podar, torrar
ceas,ordenar, voan, abandonas, comprar,
contar...
pecha, empeña, axexamos, aconsella...
entrades, cobramos
pesabamos, peso, chegan…
boto, podan,
SEGUNDA CONXUGACIÓN
o
No e/o tónico da maior parte dos verbos da CII (agás nas P2,P3,P6 do pres. ind dos verbos
semiirregulares)
o
o
o
O e do radical dos verbos CRER, LER, VER (e derivados) e SOBRESER
o
Nas formas dos INFINITIVOS
Nas formas do tema de perfecto dos VERBOS REGULARES
Terceira conxugación
o

Na vogal radical dos verbos rematados en –EAR / -ENAR, -OAR/ -ONAR e cando hai un –o–
TRABADO POR CONSOANTE NASAL.
Exemplos
No e do radical dos verbos da CIII que seguen o modelo do verbo PEDIR e as restantes formas
con e dos verbos que seguen o modelo de SERVIR (exceptúanse nas P2,P3,P6 do pres ind.)
Verbos irregulares
o
Nas formas de TEMA DE PERFECTO dos verbos “SER” e “IR”
o
As formas arrizotónica dos v. querer e poder
bebo, bebede, temo, tema, corre (ti)
temera, temese, temeres, colleron…
temer, saber, sabermos, pór, poren…
pedimos, servimos, ferides…
fose, fomos, for...
queremos, quereredes, poderei