UNIDAD III. CONMUTACIÓN DE CIRCUITOS Tecnologías RTC, RDSI y GSM (14hT + 6hP) El contenido de la tercera unidad temática está centrado en el estudio de la conmutación de circuitos y el análisis con más detalle de la estructura y topología de las redes que operan según estos modos: RTC, RDSI y GSM. La primera parte se centra en la evolución de la Red Telefónica y sus conceptos básicos, como son: técnicas té i d señalización, de ñ li ió multiplexación, lti l ió jerarquización, j i ió etc. t La L segunda d parte t trata t t ell diseño di ñ y la l planificación de las redes. Así, dado un determinado tráfico de acceso (+ expectativas de crecimiento), se pretende determinar los recursos necesarios (enlaces, conmutadores) que minimizan el coste de la red, manteniendo un mínimo aceptable de calidad de servicio. Para alcanzar este objetivo se describen, por un l d tecnologías lado, t l í de d acceso de d usuario i y de d la l red d de d enlaces l en la l red d troncal t l y, por otro, t l redes las d de d interconexión (redes multietapa) o conjunto de dispositivos que permiten realizar la conmutación de circuitos. Se analizan, para esto, los conceptos de accesibilidad total y cálculo de bloqueo interno (condición de Clos), según el método de Lee. La tercera parte presenta a modo de ejemplo una tecnología de red b basada d en conmutación t ió de d circuitos i it (GSM) detallando d t ll d su estructura t t y arquitectura it t f funcional, i l procedimientos di i t y servicios básicos. Para esta unidad conviene leer el Cap. 5 de J.C. Bellamy “Digital Telephony”, 3ªed, J.Willey & Sons, 2000. Tema 1. RED TELEFÓNICA BÁSICA. CONCEPTOS Y EVOLUCIÓN. Topología, encaminamiento y señalización. Evolución de la red. Tema 2 2. PLANIFICACIÓN DE RED RED. Tecnologías de acceso: ADSL, RDSI. Tecnologías para la red de enlaces. Redes de interconexión para conmutación de circuitos. Cálculos de probabilidad de bloqueo bloqueo. Tema 3. GSM: GLOBAL SYSTEM FOR MOBILE COMMUNICATIONS. Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.1 Arquitectura de Redes III.1 RED TELEFÓNICA BÁSICA Contenidos del capítulo Topología, encaminamiento y señalización Evolución de la red. Conmutación de circuitos Su característica básica es la reserva de recursos (transmisión y conmutación) para uso exclusivo de cada llamada. llamada Ejemplo de red de conmutación de circuitos RED DE TELEFONÍA PÚBLICA • El servicio telefónico es aquel que permite a distintos usuarios establecer comunicaciones de voz a través de un terminal adecuado. • ¿ ¿Conexión total entre usuarios? Inviable. A cada terminal llegan/salen N-1 enlaces de capacidad 1 (pueden soportar 1 llamada). ( ) / 2 enlaces. Total red: N·(N-1) Ejemplo: N = 1.000.000 => 499.999.500.000 enlaces. Inviable para conectar un número no trivial de usuarios. Solución: red de conmutación Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.2 Arquitectura de Redes III.1 RED TELEFÓNICA BÁSICA TOPOLOGÍA, ENCAMINAMIENTO Y SEÑALIZACIÓN Servicio telefónico se apoya en una red de conmutación de circuitos de bajo retardo extremo a extremo, formada por: • Terminales telefónicos (“teléfonos”), iniciadores y terminadores de llamadas telefónicas. • Enlaces telefónicos, de capacidad múltiplo de 1 llamada telefónica. un • Centrales de conmutación telefónica: reciben llamadas por los enlaces de entrada, y las encaminan hacia los enlaces de salida en función de una dirección telefónica (“número de teléfono”) de destino. Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.3 Arquitectura de Redes III.1 RED TELEFÓNICA BÁSICA TOPOLOGÍA, ENCAMINAMIENTO Y SEÑALIZACIÓN Dos tipos de enlaces: • Bucle de abonado (terminal - central). Capacidad = 1 llamada. • Troncales (central - central). Capacidad = número de llamadas simultáneas que pueden atravesar el enlace La red de abonados o “last-mile” (terminales de abonado + central local) está constituida por N enlaces con N terminales. terminales La red troncal o transporte (centrales conmutación + enlaces) dimensiona en función tráfico telefónico. telefónico de de se del Red Telefónica Básica Conjunto de medios que permiten la p p provisión del servicio telefónico Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.4 Arquitectura de Redes III.1 RED TELEFÓNICA BÁSICA TOPOLOGÍA, ENCAMINAMIENTO Y SEÑALIZACIÓN Estructura de la red troncal o de transporte. La interconexión total de centrales telefónicas también es inviable, inviable ya que implica un número de enlaces igual a C(C-1)/2 en la red. Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.5 Arquitectura de Redes III.1 RED TELEFÓNICA BÁSICA TOPOLOGÍA, ENCAMINAMIENTO Y SEÑALIZACIÓN Estructura de la red troncal o de transporte (cont.) • Estructura E t t j á i de jerárquica d la l red: d Central local: Conexión a usuario. Área de influencia hasta 4 o 5 km. con decenas de miles de usuarios. Central primaria: Interconecta centrales locales dentro del mismo sector. No hay abonados conectados directamente. Central secundaria: Interconexión de centrales en provincias pertenecientes a la misma área multiprovincial. Central terciaria: Interconexión de centrales secundarias en distintas áreas multiprovincial. Central internacional: Enlaces con otras centrales internacionales en otros países. Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.6 Arquitectura de Redes III.1 RED TELEFÓNICA BÁSICA TOPOLOGÍA, ENCAMINAMIENTO Y SEÑALIZACIÓN Circuito telefónico internacional CL CP CS CTer CT CT ABONADO A CTer CS CP CL ABONADO RED LOCAL B RED TRONCAL RED INTERNACIONAL CL Centro local CP C Centro t primario i i Ci i a 2 hilos Circuito hil CS Centro secundario Circuito a 4 hilos CTer Centro terciario Teléfono CT Centro de tránsito internacional Bobina híbrida Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.7 Arquitectura de Redes III.1 RED TELEFÓNICA BÁSICA TOPOLOGÍA, ENCAMINAMIENTO Y SEÑALIZACIÓN Estructura jerárquica de la red troncal o de transporte Ventajas: • Disminuye el número de enlaces con respecto a un red totalmente mallada. • Facilita la tarificación, el crecimiento de la red d y ell encaminamiento. i i t Desventajas: • No hay redundancia. • Cuanto más se sube de nivel más recursos intervienen y, por tanto, el control del establecimiento de llamada es más complejo. complejo Solución: • Central fuera de estructura jerárquica ((central tándem). ) Cursan llamadas entre centrales del mismo rango (añaden cierta redundancia) La estructura cuasi-jerárquica es la empleada actualmente en las redes telefónicas de nivel nacional Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.8 Arquitectura de Redes III.1 RED TELEFÓNICA BÁSICA TOPOLOGÍA, ENCAMINAMIENTO Y SEÑALIZACIÓN Encaminamiento de llamadas (1) Desde el establecimiento hasta la liberación, la llamada ocupa un canal en: Enlaces terminal - central (en origen y destino). Enlaces troncales atravesados. Las redes jerárquicas son de camino único, sólo existe una ruta posible para cada llamada. Establecimiento de rutas directas entre centrales del mismo nivel jerárquico y a través de centrales tandem (redundancia y mayor capacidad). No hay adaptación a condiciones cambiantes. Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.9 Arquitectura de Redes III.1 RED TELEFÓNICA BÁSICA TOPOLOGÍA, ENCAMINAMIENTO Y SEÑALIZACIÓN Encaminamiento de llamadas (2) En la actualidad los operadores utilizan un encaminamiento variable con desbordamiento donde las decisiones dependen tanto del tráfico existente (una ruta se descarta si está ocupada) como de patrones de tráfico conocidos (secuencia de rutas a considerar) Las llamadas pueden seguir distintas rutas, ¿qué camino elegir dentro de la red en caso de que existan varios disponibles?. Los criterios son establecidos por las operadoras de la red. Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.10 Arquitectura de Redes III.1 RED TELEFÓNICA BÁSICA TOPOLOGÍA, ENCAMINAMIENTO Y SEÑALIZACIÓN Red troncal o de t transporte t Central de conmutación Funciones básicas de una central de de conmutación • Señalización Monitoriza la actividad de las líneas de entrada (de abonados o de otras centrales). Envía la información de control adecuada al elemento de control. control Coloca señales de control en los enlaces de salida (a los abonados o a otras centrales) bajo la dirección del elemento de control. • Control. Contiene la lógica para decidir las acciones a realizar (es el “cerebro” del sistema de conmutación). Procesa la información de señalización y establece conexiones adecuadas. • Conmutación Completa conexiones entre líneas de entrada y líneas de salida que comunican con abonados o con otras centrales. Se utilizan varios conmutadores (etapas de conmutación) por razones de eficiencia y economía. Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.11 Arquitectura de Redes III.1 RED TELEFÓNICA BÁSICA TOPOLOGÍA, ENCAMINAMIENTO Y SEÑALIZACIÓN Señalización de control Medio de gestionar la red y establecer, mantener y finalizar llamadas intercambiando información entre abonado y conmutadores, conmutadores entre los conmutadores entre sí y entre conmutadores y centro de gestión de red. Funciones Comunicación C i ió audible dibl con ell abonado b d (tono ( d marcar, de de d llamada, ll d señal ñ l de d ocupado d etc). ) Transmisión del nº marcado a las centrales de conmutación para intentar establecer la conexión. Comunicación entre conmutadores indicando que una llamada dada no se puede establecer. Comunicación entre conmutadores indicando que una llamada ha finalizado y que la ruta puede desconectarse. Generación de la señal que hace que el teléfono suene. T Transmisión i ió de d información i f ió con fines fi d tarifación. de t if ió Transmisión de información indicando el estado de los equipos, las líneas para emplear en el encaminamiento, mantenimiento y diagnóstico de fallos C t l de Control d equipos i especiales i l para canales l vía í satélite. télit Dos contextos de señalización Entre usuario y red: tonos de información,, señales de timbre y ocupado, p , marcación,, etc. Dentro de la red (entre centrales): canal asociado y canal común Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.12 Arquitectura de Redes III.1 RED TELEFÓNICA BÁSICA TOPOLOGÍA, ENCAMINAMIENTO Y SEÑALIZACIÓN Ejemplo: central de conmutación local Concentra el tráfico que proviene de fuentes con baja actividad sobre medios de transmisión comunes y encamina la información de una fuente hacia el destino, destino según un itinerario fijo o variable a través de la red. Funciones básicas: Función de espera: el abonado descuelga su aparato. Función de aviso: indica al abonado, con diversos tonos, el proceso que sigue su llamada (“invitación a marcar”, “llamada”, “ocupado”, “línea muerta”). F Función ió de d recepción ió de d información i f ió numérica: éi necesaria i para ell intercambio i t bi de d información (marcación) entre el abonado y la central. Función de control: encargada de establecer la comunicación interpretando la información recibida. recibida Función de selección: encargada de elegir la ruta que ponga en comunicación a dos abonados pertenecientes a la misma central o a distintas centrales. Función de transmisión: encargada del intercambio de información y señalización. señalización Función de supervisión: una vez establecida la comunicación, detecta y corrige incidencias en los diferentes elementos que intervienen en ella. Funciones auxiliares: tarificación, identificación de abonadas, transferencia de llamadas , prioridades, rutas alternativas, etc. Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.13 Arquitectura de Redes III.1 RED TELEFÓNICA BÁSICA TOPOLOGÍA, ENCAMINAMIENTO Y SEÑALIZACIÓN Procedimiento de llamada ABONADO LLAMANTE CENTRAL CENTRALES INTERMEDIAS ABONADO LLAMANTE CENTRAL Descuelgue. Identificación del abonado llamante Tono de invitación a marcar Marcación del número abonado llamado Información de dirección, etc (encaminamiento) Dirección completada Tono de llamada Notificación del abonado llamante Timbre de llamada Respuesta (Descolgar) Conexión Cuelgue Liberación de la conexión Cuelgue Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.14 Arquitectura de Redes III.1 RED TELEFÓNICA BÁSICA TOPOLOGÍA, ENCAMINAMIENTO Y SEÑALIZACIÓN Señalización por CANAL ASOCIADO (INTRACANAL) La señalización está directamente asociada al canal que transporta la información. La voz viaja i j por los l mismos i circuitos i it y conjuntamente j t t con las l señales ñ l de d control. t l • Intrabanda (dentro de banda) Transmite las señales de control en la misma frecuencia utilizada por las señales vocales. Problemas: limita la velocidad de transferencia y sólo puede ser usada cuando no hay señales de voz en el circuito. • Fuera de banda Transmite las señales de control utilizando el mismo recurso que las señales vocales pero a una frecuencia diferente (aprovecha que las señales de voz no utilizan completamente los 4KHz de ancho de banda reservado a ellas). Ello permite una supervisión continua durante la duración de toda la conexión. conexión Problema: ancho de banda pequeño. Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.15 Arquitectura de Redes III.1 RED TELEFÓNICA BÁSICA TOPOLOGÍA, ENCAMINAMIENTO Y SEÑALIZACIÓN Señalización por CANAL COMÚN Transmite las señales de control sobre canales de señalización que q están dedicados en exclusiva a esta función y que son compartidos por un número determinado de usuarios. Equipo de señalización por canal común • Ventajas Se puede compartir un dispositivo de señalización común con capacidad de atender miles de llamadas, ahorrando en equipo y transmitiendo mucha más información y más rápidamente. Reduce el tiempo de establecimiento con respecto a los métodos de canal asociado. Permite la señalización durante todo el tiempo que dura la comunicación. comunicación Es más adaptable a las necesidades cambiantes futuras. Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.16 Arquitectura de Redes III.1 RED TELEFÓNICA BÁSICA TOPOLOGÍA, ENCAMINAMIENTO Y SEÑALIZACIÓN Señalización por CANAL COMÚN. Modos de funcionamiento • Asociada El haz de circuitos de voz entre dos centrales es señalizado por uno o más enlaces de señalización con recorridos paralelos a la voz, que también están conectados directamente a las centrales. • No asociada Se incorporan nodos adicionales denominados puntos de transferencia de señalización. La señalización no viaja j necesariamente en p paralelo con los circuitos a los q que señaliza Asociada No asociada R dd Red de señalización ñ li ió P t de Puntos d transferencia t f i de d señalización ñ li ió Red de voz Punto de conmutación de voz Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.17 Arquitectura de Redes III.1 RED TELEFÓNICA BÁSICA EVOLUCIÓN DE LA RED La Red Telefónica Básica (RTC) experimenta una evolución digital a principios de los años 80. En esos años, la tecnología empieza a permitir la creación de nuevos servicios de telecomunicaciones, pero el diseño original de la red telefónica RTC (pensada para la transmisión analógica de voz) hacía difícil su integración. Así, la integración de servicios en una sola red pedía que la nueva red fuese digital, de forma que el acceso y el transporte de señales seria uniforme, independientemente del servicio. Además, la digitalización permitiría un mejor j aprovechamiento h i t del d l ancho h de d banda. b d Como C resultado lt d del d l esfuerzo f d las de l compañías ñí telefónicas por crear un estándar que permitiese la comunicación digital extremo a extremo aparece la nueva Red Digital de Servicios Integrados RDSI. El objetivo de digitalización requirió tres etapas de implantación: A. RED DIGITAL INTEGRADA (RDI). Incluye la digitalización de los medios de transmisión, de las centrales de conmutación (desde las jerarquías superiores hasta las locales) y de los sistemas i t d señalización de ñ li ió entre t centrales t l (estándar ( tá d CCITT nº7 º7 por canall común). ú ) B. RDSI BANDA ESTRECHA (RDSI-BE). Sobre la base de la RDI, provee de acceso digital a los usuarios soportando un amplio abanico de servicios (voz, imagen, datos), utilizando un número limitado de funcionalidades estandarizadas. Soporta aplicaciones de conmutación de circuitos, de conmutación de paquetes y además servicios no conmutados (líneas dedicadas). C. RDSI BANDA ANCHA (RDSI-BA). Soporta altas velocidades de transmisión que permiten la inclusión de servicios que consumen gran ancho de banda, como vídeo de alta calidad. Está b basada d en tecnología t l í ATM de d conmutación t ió rápida á id de d paquetes. t El ancho h de d banda b d ofrecido f id all usuario es uno de los factores que marcan la diferencia entre RDSI-BE y RDSI-BA. Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.18 Arquitectura de Redes III.1 RED TELEFÓNICA BÁSICA EVOLUCIÓN DE LA RED Esquema de la evolución de la red RTB ( ANALÓGICA ) Bucle B l abonado Terminal analógico A Instalación Abonado A A A Terminal analógico RTB ( Mixta ANALÓGICO/DIGITAL) Terminal analógico Terminal analógico Terminal digital A D D A A D D A D RTB ( DIGITAL ) D Terminal analógico Terminal analógico Terminal digital Central analógica Central digital Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.19 Arquitectura de Redes III.1 RED TELEFÓNICA BÁSICA EVOLUCIÓN DE LA RED Primeras centrales analógicas Interesa que haya conectividad total y bloqueo q nulo o acotado CONMUTADOR ANALÓGICO Ó F D M F D M CONMUTADOR ANALÓGICO Ó F D M F D M CONMUTADOR ANALÓGICO Ó Centro de conmutación Las señales vocales son moduladas y multiplexadas en la central local y enviadas por la línea utilizando un sistema de multiplexación p en frecuencia ((FDM). ) En cada sentido de transmisión,, el canal vocal se modula en BLU utilizando una subportadora separada 4Khz de las adyacentes y que se suma con los restantes para construir la SEÑAL MULTIPLEX FDM. La señal pasa a través de uno o más centros de conmutación hasta alcanzar la central local destino. En cada centro de conmutación la señal debe: - Demultiplexarse y demodularse. - Encaminarse hacia el puerto adecuado haciendo uso de un multiplexor espacial. - Modularse y multiplexarse. Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.20 Acumulación de ruido y coste elevado Arquitectura de Redes III.1 RED TELEFÓNICA BÁSICA EVOLUCIÓN DE LA RED Primeras centrales analógicas. Jerarquías de multiplexado FDM Primera implementación en 1918. Apenas se utiliza actualmente. CANAL VOCAL GRUPO PRIMARIO 1 3.1 KHz 12 48 12 11 10 9 8 0.3 3.4 7 5 f KHz 4 3 60 GRUPO TERCIARIO 240 312 552 f KHz 812 2044 f KHz KHz 1232 300 GRUPO CUATERNARIO 900 GRUPO PRINCIPAL 1 f 108 KHz KHz GRUPO SECUNDARIO 60 2 900 KHz 3872 KHz 8516 12388 f KHz 3716 KHz 312 Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.21 f 4028 KHz Arquitectura de Redes III.1 RED TELEFÓNICA BÁSICA EVOLUCIÓN DE LA RED Evolución de centrales analógicas a digitales Desde la invención del teléfono en 1870, se sucedieron varias generaciones de centrales analógicas de conmutación. En las p primeras la operación p era manual mediante clavijas. j Después p se introdujo j el disco de marcación. Desde principios del siglo XX se impusieron los sistemas de conmutación electromecánicos que empleaban componentes electromecánicos para realizar el proceso de conmutación (siempre espacial) y las funciones de control mediante programas de lógica cableada: M di t movimiento Mediante i i t horizontal se selecciona uno de los 10 contactos en cada banco CONMUTADOR DE BARRAS CRUZADAS (años 50) Líneas de salida 10 bancos de 10 contactos Líneas de entrada Contacto Mediante movimiento vertical se selecciona uno de los 10 bancos de contactos CONMUTADOR ROTATORIO ( ñ 20) (años puntos de cruce Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.22 puntos de cruce activados Arquitectura de Redes III.1 RED TELEFÓNICA BÁSICA EVOLUCIÓN DE LA RED Evolución de centrales analógicas a digitales • Años 60. Comienza la utilización de la multiplexación digital TDM. • Años 70. Control por Programa Almacenado (SPC, Stored Program Control). Utilización de ordenadores para realizar las funciones de control sobre barras o relés. • En los años 80 nacen los sistemas automáticos digitales, en los que tanto las funciones de control como de conmutación se llevan a cabo mediante ordenadores. ordenadores • En 1993 se consolida en España la RDSI-BE, que es una red digital en sus estructuras de transmisión, conmutación y señalización. • Hasta la década de los 90 las redes instaladas utilizan PDH. PDH Las redes posteriores utilizan multiplexación SDH / SONET. T D M P C M CONMUTADOR CONMUTADOR CONMUTADOR DIGITAL DIGITAL DIGITAL Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.23 T D M P C M Arquitectura de Redes III.1 RED TELEFÓNICA BÁSICA EVOLUCIÓN DE LA RED Fundamentos de la conmutación digital • Técnicas de digitalización g de la voz: - Modulación PCM - Velocidad de muestreo de 8000 muestras/seg. - Cada muestra codificada con 8 bits. - 64 Kbps Kb cada d canal.l • Técnicas de multiplexación por división en el tiempo (TDM) para la transmisión de la información entre centrales de conmutación. • Tecnología T l í digital di it l en las l centrales t l d conmutación de t ió para realizar li l las funciones de control, conmutación y señalización Características a tener en cuenta en los sistemas digitales • Parámetros de la modulación utilizada: frecuencia de muestreo, ley de cuantificación. • Parámetros de la transmisión digital g en banda base: medio de transmisión,, tasa de error,, código de línea. • Organización secuencial de las señales elementales que llevan la información digital correspondiente a los diferentes canales telefónicos y de las señales auxiliares para señalización y sincronismo (estructura de TRAMA). Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.24 Arquitectura de Redes III.1 RED TELEFÓNICA BÁSICA EVOLUCIÓN DE LA RED Ventajas de la conmutación digital • Flexibilidad debido a que el control del conmutador se lleva a cabo mediante programas. • Se pueden proporcionar nuevas facilidades a los abonados. • Rapidez en el establecimiento de la comunicación. • Calidad de la comunicación. • Reducción tamaño conmutador. • Facilidad de mantenimiento. • Uso potencial de nuevos servicios. Contrapartidas Co t apa t das de la a co conmutación utac ó d digital g ta • Requieren un mayor ancho de banda. • Se hace necesaria una sincronización en el tiempo. Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.25 Arquitectura de Redes III.1 RED TELEFÓNICA BÁSICA EVOLUCIÓN DE LA RED ¿Cómo es hoy una central de conmutación local? A Di A. Distribuidor t ib id MDF entrada MDF: t d de d pares de abonado y de pares de líneas dedicadas. B Central B. de conmutación telefónica: realiza la conmutación de llamadas telefónicas de usuarios conectados a la central local. C. Digital Cross-Connect System (DCS): Interfaz con la red de enlaces entre centrales. centrales Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.26 Arquitectura de Redes III.1 RED TELEFÓNICA BÁSICA EVOLUCIÓN DE LA RED A. Main Distribution Frame Digitalización de la voz Regleta principal que conecta los cables de pares hacia las viviendas de usuario. Cada par p externo,, correspondiente a un usuario, se conecta a un punto de la regleta. Cada punto de la regleta se conecta a un puerto de entrada de la central de conmutación telefónica, que determinará el número de abonado de ese par. par Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.27 Arquitectura de Redes III.1 RED TELEFÓNICA BÁSICA EVOLUCIÓN DE LA RED B. Central de conmutación telefónica Sistemas altamente complejos con capacidad de conmutación de canales telefónicos digitales (64Kbps), en función del número de teléfono. • Interfaces de línea de abonado: manejan señalización de abonado, conversión A/D. • Interfaces I t f d líneas de lí t troncales. l • Unidad de control. Elemento inteligente del sistema que permite efectuar las operaciones necesarias para establecer las conexiones, supervisarlas y liberarlas cuando los abonados cuelguen. • Red de interconexión: conmutación de canales de 64Kbps entre puertos de entrada y salida. 1 pue puerto to de e entrada t ada y 1 pue puerto to de sa salida da pa para a cada línea de abonado. 1 puerto de entrada y 1 puerto de salida, para cada canal de cada enlace troncal que conecta la central con la red de centrales. centrales Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.28 Arquitectura de Redes III.1 RED TELEFÓNICA BÁSICA EVOLUCIÓN DE LA RED C. Digital Cross-Connect System (DCS). • Ancho de banda de sus enlaces con otras centrales debe repartirse entre: Llamadas cursadas hacia otras centrales Líneas dedicadas • El reparto o provisionamiento es: Realizado de manera estática en función de las necesidades estimadas. De manera “gruesa” gruesa (fracciones de ancho de banda) • DCS C1/C2 Entran enlaces de capacidad C1 Capaz de repartir en agrupaciones de capacidad C2<C1 Capacidad C id d para conmutación t ió “gruesa” “ ” de d canales en el provisionamiento Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.29 Arquitectura de Redes III.1 RED TELEFÓNICA BÁSICA EVOLUCIÓN DE LA RED ¿Cómo es hoy la red de enlaces? • Enlaces entre centrales que transportan llamadas entre usuarios servidos en centrales locales diferentes • La capacidad de interconexión de cada enlace (número de llamadas simultáneas i ltá que permite) it ) se dimensionada di i d según ú parámetros á t d tráfico de t áfi que debe soportar un enlace. Esto incluye: Tráfico telefónico. Tráfico asociado a líneas dedicadas. • Transmisión entre centrales (multiplexación digital de canales). P t Potencialmente i l t a largas l di t distancias. i Tecnologías PDH, SDH. Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.30 Arquitectura de Redes III.1 RED TELEFÓNICA BÁSICA EVOLUCIÓN DE LA RED ¿Cómo es el acceso de datos en el bucle abonado? • Sobre el cableado telefónico existente: • Técnicas para obtención del canal físico: • Módems analógicos (en desuso) • Accesos RDSI (Digital Subscriber Line). • Accesos xDSL (ADSL, HDSL, SDSL, VDSL, ...) • Gestión del canal físico mediante PPP • Otros alternativas existentes: • Sobre cable de TV (CATV): • Módems de cable • Sobre S b red d eléctrica: lé i • PLC Aplicaciones residenciales cada vez precisan mayor ancho de banda. Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.31 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED Contenidos del capítulo Tecnologías en el bucle de abonado y en la red de enlaces. Redes de interconexión para conmutación de circuitos. Cálculos de p probabilidad de bloqueo. q Diseño de la Red Telefónica Problema Encontrar una solución que permita ofrecer a los abonados una grado de servicio (Grade of Service, GoS) mínimo especificado al menor coste para el explotador. Objetivo Dado un determinado tráfico de acceso (+expectativas de crecimiento), determinar los recursos necesarios (enlaces, (enlaces conmutadores) que minimizan el coste de la red, red manteniendo un mínimo aceptable de calidad de servicio. Aspectos p a diseñar Ubicación de las centrales de conmutación. Topología red de interconexión y capacidad enlaces (nº máximo de circuitos). Capacidad de los conmutadores (nº max. de comunicaciones simultáneas, prob. de bloqueo). Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.32 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED ESQUEMA GENÉRICO DE RED DE ACCESO Y DE TRANSPORTE fija / móvil RDSI / xDSL PDH SDH Red Usuario Red Acceso Red Transporte Proveedor Acceso a Red PYMEs central conmut m ltiple ación multiplexación encaminamiento control de congestión gestión de tráfico Residencias Particulares Redes Corporativas Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.33 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED EJEMPLOS Red Universidad de Zaragoza R d Aragonesa Red A d de S Servicios i i Integrados (RACI) Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.34 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED TECNOLOGÍAS DE ACCESO EN EL BUCLE DE ABONADO • Cable de cobre instalado en el bucle de abonado (UTP-3) con ancho de banda de varios Mhz. Mhz • Filtrado de frecuencias por encima de 3.6kHz. • Los codecs en los extremos del cable muestrean la señal en banda vocal 8000 veces/seg y generan flujos de 64Kbps Tecnologías g de acceso sobre cableado telefónico existente • Módems tradicionales limitados por el ancho de banda vocal que dejan los filtros y por el ruido de cuantización introducido por los codecs (conversores A/D). Li it d a una máxima Limitados á i velocidad l id d tteórica ó i a 35Kb 35Kbps. • Accesos RDSI (Digital Subscriber Line) • Accesos xDSL (ADSL, HDSL, SDSL, VDSL…) Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.35 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED TECNOLOGÍAS DE ACCESO EN EL BUCLE DE ABONADO RDSI. Estructura de transmisión Canalización La información L i f ió digitalizada di it li d de d RDSI es una cadena d d bits de bit estructurada t t d en canales l multiplexados TDM, estandarizados y duplex : Canal B: Canal digital PCM de 64kbps para voz o datos, Canal D: Canal digital de 16 o 64kbps para señalización fuera de banda. Canal H: Canal digital de 384 (H0, 6 canales de 64Kbps), 1536 (H11, 24 canales a 64Kbps para EEUU y Japon) o 1920kbps (H12, 30canales a 64Kbps para Europa). CANAL B. Es el canal de usuario, en el que se pueden enviar datos, voz digitalizada o ambos. Puede submultiplexar a 32-16Kbps o a velocidades más bajas. En el caso de mezclar varios tipos de tráfico en un solo canal B, el destino debe ser el mismo para todos ellos. Permite conexiones de conmutación de circuitos, de paquetes y semi-permanentes. CANAL D. Transmite la señalización de los canales B asociados. También puede utilizarse para conmutación de paquetes o transmisión de datos de telemetría durante los periodos en los que no hay señalización a enviar. CANAL H. Transmite información de usuario a altas velocidades. El usuario puede acceder directamente a toda la capacidad o organizarla en subcanales para diversos tipos de datos, con multiplexación temporal. Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.36 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED TECNOLOGÍAS DE ACCESO EN EL BUCLE DE ABONADO RDSI. Estructura de transmisión Agrupación de canales L usuarios Los i pueden d contratar t t d dos titipos de servicio: Acceso básico básico. BRI 2B (64K, voz y datos) + 1D (16K, control). Acceso primario. PRI 30B (64K, voz y datos) + 1D (64K, control) Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.37 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED TECNOLOGÍAS DE ACCESO EN EL BUCLE DE ABONADO RDSI. Grupos funcionales y puntos de referencia La configuración del cliente presenta las siguientes prestaciones: conexión de más de un terminal para diferentes servicios a una línea de abonado, abonado operación simultánea de varios terminales de un mismo abonado, llamada selectiva de un terminal al servicio solicitado, y transmisión a larga distancia. Así, en la definición de requisitos para el acceso del usuario a la RDSI, la UIT-T utiliza una configuración de referencia basada en dos conceptos: • Grupos funcionales: conjunto de funciones que pueden ser realizadas por un solo equipo y que son necesarias en las disposiciones de acceso. • Puntos de referencia: es un punto conceptual en la conjunción de dos grupos funcionales que no se superponen. superponen Puede representar interfaces reales ( físicos o virtuales) U Acceso Básico BRI TE1 S/T CENTRAL LOCAL NT1/2 4 hilos 2 hilos (bucle abonado) Acceso Primario PRI TE1 S R TE2 T NT2 TA U NT1 CENTRAL LOCAL 4 hilos USUARIO Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.38 COMPAÑÍA OPERADORA Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED TECNOLOGÍAS DE ACCESO EN EL BUCLE DE ABONADO RDSI. Grupos funcionales TR1 (NT1). Incluye funciones de nivel 1 OSI asociadas con la terminación eléctrica y física de la red (terminación de línea de transmisión digital, control de calidad de la transmisión, sincronización de las instalaciones de usuario con respecto a la red, transferencia de alimentación de potencia y multiplexación de conexiones físicas). La TR1 se controla por el proveedor RDSI y constituye una frontera entre la red publica y la privada (bucle de abonado). Sobre el conector se puede insertar un bus pasivo, pasivo que puede soportar hasta 8 terminales (con un máximo de 2 accesos simultáneos, ya que las conexiones son punto a punto dado que el bus pasivo, aún implementando CSMA para el acceso compartido, no funciona como una LAN). TR2 (NT2). (NT2) Realiza funciones de usuario hasta el nivel 3 OSI, OSI como conmutación local (para llamadas internas a la instalación), concentración de tráfico hacia la red o encaminamiento, multiplexación de canales de conversación y señalización, mantenimiento de la instalación de usuario. Un ejemplo de TR2 son las centralitas de conmutación privadas (PBX), los concentradores, los multiplexadores. ET1 (TE1). Son terminales diseñados para conectarse directamente a RDSI, es decir, cumplen la interfaz estándar RDSI (ej: teléfonos digitales, terminales voz y datos, facsímil grupo 4, etc.). ET2 (TE2). Abarca los dispositivos no compatibles con RDSI (teléfonos analógicos, ordenadores, terminales con interfaz V.35, V.24) que necesitan un adaptador de terminal para RDSI. AT ((TA). ) Proporciona p compatibilidad p RDSI a los equipos q p no RDSI. Por ejemplo, j p los adaptadores para acoplar terminales V.35 y V.24 a RDSI. Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.39 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED TECNOLOGÍAS DE ACCESO EN EL BUCLE DE ABONADO RDSI. Puntos de referencia R. Interfaz funcional entre un equipo ET2 (equipo no RDSI) y el AT. Puede haber múltiples posibilidades. Cada fabricante puede definir la suya. La interfaz R existe básicamente para tener compatibilidad con terminales basados en estándares anteriores a la RDSI. S. Define la comunicación entre los grupos funcionales ET1 y TR2. S TR2 Aísla los equipos terminales de usuario de las funciones de comunicación relacionadas con la red. T. Es eléctricamente el mismo que el S y esta situado entre el TR2 y el TR1. Normalmente separa los equipos proporcionados por el operador de red de los equipos del usuario. En la práctica las interfaces S y T pueden considerarse idénticas y en muchos casos son referenciadas como la interfaz S/T. La temporización de bits y octetos, la eliminación de potencia la activación y desactivación y la petición y permiso para acceder al canal de potencia, señalización con el fin de transmitir datos se realizan a través de esta interfaz. U. El punto de referencia U define la estructura de la transmisión dúplex en el bucle de abonado. b d En E realidad lid d no se ha h llegado ll d a estandarizar, t d i d j d que se defina dejando d fi a nivel i l nacional. i l Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.40 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED TECNOLOGÍAS DE ACCESO EN EL BUCLE DE ABONADO RDSI. Configuraciones de acceso (bus S0) Si un teléfono, un fax y un ordenador comparten una misma línea dentro de una oficina solo dos de ellos pueden utilizarla simultáneamente (2 canales B). En una oficina con dos escritorios adyacentes se podría d í compartir ti una línea, lí con un teléfono t léf y un PC por escritorio it i pero, para comunicar i estos t 2 PCs entre ellos, se ocupan los 2 canales B, y no podrá entrar o generarse ninguna llamada telefónica hasta que se liberen. Por lo tanto el ahorro en número de líneas es a coste de una cierta probabilidad de encontrar la línea ocupada. FAX G3 ACCESO BÁSICO TA S/T NT1 2B+D 192Kbps 4 hilos FAX G3 U Bucle de Abonado 160Kbps 2hilos CENTRAL LOCAL ACCESO PRIMARIO TA S 2B+D 192Kb 192Kbps 4 hilos CENTRAL DIGITAL (NT2) T 30B+D 2048 Kbps Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.41 NT1 U Si t Sistema MIC30+2 (2 Mb Mbps)) Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED TECNOLOGÍAS DE ACCESO EN EL BUCLE DE ABONADO RDSI. Arquitectura de protocolos Una sola pila de protocolos no sirve para representar todas las funciones requeridas en RDSI. Por tanto ITU-T define el modelo de referencia I.320, compuesto de 2 pilas de protocolos: Bloque de protocolos de usuario: rige la transferencia de información. información Bloque de protocolos de control: utilizado para soportar la señalización RDSI. Establecimiento y terminación de conexiones. Control de llamadas ya establecidas. Control de llamadas multimedia. Provisión de servicio suplementarios. El modelo de referencia de RDSI incluye un plano de gestión que permite el control de parámetros y modo de operación de sistemas remotos y que permite al sistema local recopilar datos de configuración y operación para enviarselos a un sistema de gestión. Modelo de referencia desarrollado por ITU-T Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.42 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED TECNOLOGÍAS DE ACCESO EN EL BUCLE DE ABONADO RDSI. Nivel 1 (Físico) El nivel físico del acceso a velocidad básica depende del punto de referencia en que nos fijemos. • El punto de referencia U, es una conexión digital de 2 hilos a 160Kbps (144Kbps+bits de sincronización y mantenimiento). • Los puntos de referencia S y T comparten la misma especificación de nivel físico. Se trata de una interfaz de 4 hilos (1 par por cada sentido), en que cada par soporta transmisión simplex a 192Kbps (144Kbps + entramado y sincronización) obteniendo, así, comunicación dúplex. La codificación de línea es pseudoternaria (el uno se representa por la ausencia de señal de línea, mientras que el cero se representa por un impulso positivo o negativo, alternativamente. Se utilizan violaciones de la norma para alineamiento de trama (entramado). ((192Kbps p de tasa total de transporte). p ) Cada sentido de El formato de trama es de 48 bits/trama cada 250s transmisión presenta formatos diferentes e incluyen los siguientes canales: a) Transporte de datos. - 2 canales B (B1 y B2) a 64K (16bits) cada uno. modo circuito. - 1 canal D a 16K (4bits). Usa medio compartido. Transporte p de datos efectivos ocupa 144Kbps. Acceso básico. Estructura de trama en los puntos de referencia S y T. Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.43 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED TECNOLOGÍAS DE ACCESO EN EL BUCLE DE ABONADO RDSI. Nivel 1 (Físico) b) Gestión del interfaz. De los 192Kbps, quitando el transporte de datos, quedan 48Kbps repartidos así: - 1 canal E (16 Kbps). Es el eco del canal D. Resuelve conflictos que se dan si lo que se recibe es distinto a lo que se transmite. - 4 bits F, L, Fa y N (20 Kbps). Se utilizan para el sincronismo y equilibrado de trama. - 1 canal M (4Kbps). Se utiliza para el reloj de multitrama a 200 Hz (1 de 20 tramas). - 1 canal A (4 Kbps). Se utiliza para la activación/desactivación eléctrica. - 2 canales mantenimiento. Un canal S a 4Kbps (TR a ET) y un canal Q a 800bps (ET a TR), incluido en Fa. - 1 canal de alimentación. Corresponde al enlace funcional. - 1bit L p para el balance de contínua en el sentido ET a TR - Reloj de bit. Incluido en la señal. - Reloj de trama. Incluido en el sincronismo de trama, a 4 Khz. Acceso básico. Estructura de trama en los puntos de referencia S y T. Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.44 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED TECNOLOGÍAS DE ACCESO EN EL BUCLE DE ABONADO RDSI. Nivel 2 (Enlace) El nivel 2 depende del canal: - Canal D. D Usa protocolo LAPD. LAPD - Canal B. En servicios modo paquete (transporte para conmutación de paquetes) usa el protocolo de nivel de enlace de la tecnología de paquetes usada (LAPB en X.25, LAPF en Frame Relay). En servicios en modo circuito presta un transporte transparente a la comunicación que se quiera utilizar. LAPD. Permite la existencia de diversos terminales en la interfaz usuario-red. Esta basado en el protocolo HDLC. Los mensajes se estructuran en tramas que incorporan a los datos de nivel N3 los campos flags, direcciones-DLCI, control y CRC. La trama completa es la que se transporta dentro del canal D del interfaz S0 (4bits) Info … Data Nivel 3. (Q.931) Nivel 2. (Q.921) Flag DLCI Control 1 oct. 2 octs. 1 ó 2 octs. Info … Data CRC Flag N octs. 2 octs. 1 oct. F L B1 E D A FA N B2 E D M B1 E D S B2 E D L F L Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.45 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED TECNOLOGÍAS DE ACCESO EN EL BUCLE DE ABONADO RDSI. Nivel 2 (Enlace): protocolo Q.921 Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.46 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED TECNOLOGÍAS DE ACCESO EN EL BUCLE DE ABONADO RDSI. Nivel 3 (Red): protocolo Q.931 Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.47 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED TECNOLOGÍAS DE ACCESO EN EL BUCLE DE ABONADO RDSI. Procedimiento de llamada Fase de establecimiento t bl i i t (canal D) Fase de transmisión (canal B) Fase de liberación (canal D) Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.48 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED TECNOLOGÍAS DE ACCESO EN EL BUCLE DE ABONADO RDSI. Aplicaciones y servicios Comunicaciones de datos punto a punto. Transmisiones de imagen sonido y imagen, datos de manera simultánea. Back-up de circuitos. Interconexión de redes de área local local. Acceso a servicios de Internet e Intranet. Interconexión de centralitas. Comunicaciones de voz de alto tráfico. Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.49 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED TECNOLOGÍAS DE ACCESO EN EL BUCLE DE ABONADO ADSL (Asymmetric Digital Subscriber Line). g de banda ancha • Definición: Tecnología que utiliza la infraestructura telefónica convencional para la transmisión simultánea de servicios de voz y datos sobre el par de cobre clásico. • ¿Cómo lo hace? Utiliza multiplexación en frecuencia de voz y datos (splitter) y duplexación en frecuencia de cada sentido de transmisión de forma asimétrica: - Descendente D d (d (downstream, t d centrall de local al usuario): mayor ancho de banda para permitir descargas de gran tamaño (KB t MB t ) desde (KBytes-MBytes) d d ell servidor. id - Ascendente (upstream, del usuario a la central local): menor ancho de banda para peticiones/envíos desde el usuario hacia el servidor (Bytes). Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.50 RTC 4 24 ADSL ascendente 130 138 ADSL descendente 1.104 f(KHz) Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED TECNOLOGÍAS DE ACCESO EN EL BUCLE DE ABONADO ADSL. Estructura funcional Solución con splitter o microfiltros • El filtro splitter es un conjunto de dos filtros (paso bajo y paso alto) que separa las señales: - Baja j frecuencia: voz telefónica ((vía RTC)) - Alta frecuencia: datos ADSL El splitter se coloca a la entrada de la vivienda (después del PTR) y es el elemento que accede al bucle de abonado hasta la central local • La solución con microfiltros permite filtrar paso bajo la banda de voz para la conexión telefónica. Se colocan entre la roseta y el teléfono (3 como máximo) aunque existan más rosetas sin utilizar. Esta solución es más económica (no requiere splitter ni ampliación de cableado) pero menos posibilidad de ruidos ((un mal fiable y con más p contacto de rosetas afecta a la conexión del PC). Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.51 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED TECNOLOGÍAS DE ACCESO EN EL BUCLE DE ABONADO ADSL. Estructura funcional DSLAM (DSL Access Multiplexer) La modulación asimétrica implica dos módems ATU (ADSL Terminal Unit) distintos: • ATU-R (Remote) en la instalación de usuario (trx upstream y rcx downstream). • ATU-C (Central) en la central local, (trx down y rcx up), up) agrupados en tarjetas integradas en un chasis de acceso múltiple DSLAM, que concentra el tráfico hacia una red WAN del proveedor. N3 N2 N1 Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.52 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED TECNOLOGÍAS DE ACCESO EN EL BUCLE DE ABONADO ADSL. Estructura funcional CENTRAL LOCAL BUCLE ABONADO SPLITTER Splitter Módem Mód ADSL Asymetric DSL ADSL. Tecnologías xDSL DSL Access Multiplexor (DSLAM) Symetric DSL High DSL RTC Punto Acceso Internet Operador Autorizado Very high DSL Rate Adap DSL ADSL SDSL HDSL VDSL RaDSL medio de trx. (bucle de abonado) 1 par 1 par 2 pares fibra 1 par reparto t d de BW (up/down-stream) asimétrico 512k-2M simétrico 2M-2M simétrico 2M-2M distancia media bucle al DSLAM 3kms 3kms 5kms 0.3-1.5km 3kms comportamiento ante pérdidas/SNR según d y SNR similares a ADSL menores que ADSL menores que ADSL + robusto (variable) compatibilidad voz 4kHz con datos SÍ Reutilizar par clásico más BW aspecto clave ámbos asimétrico 2M - 2M/9M 64k-2M+ NO VoIP NO VoIP SÍ SÍ mejora UP mayor dist Up/Down++ down++ sobre 1par 2 pares menor dist BWvariable simétrico simétrico 1 par + robusto Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.53 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED TECNOLOGÍAS PARA LA RED DE ENLACES • Las centrales se encuentran enlazadas siguiendo una estructura cuasi-jerárquica por enlaces troncales multiplexados. Su dimensionado se realiza en función del tráfico (número de llamadas simultáneas) que se espera deban soportar. soportar • Inicialmente la voz no era digitalizada en las centrales locales, y se transmitía en formato analógico multiplexado en frecuencia en los enlaces entre centrales. Esta t tecnología l í se encuentra t en desuso, d a partir ti de d la l generalización li ió del d l proceso de d digitalización de la red. • Hoy en día los enlaces entre centrales transmiten la voz correspondiente a una conversación en formato digital en flujos de 64Kbps. Los flujos son agrupados multiplexados en el tiempo sobre señales binarias de mayor capacidad y transmitidos sobre medios físicos adecuados (principalmente fibra óptica). • Existen dos tecnologías fundamentales de capa física para transmisión de estas señales multiplexadas por división en el tiempo: • Jerarquía digital plesiócrona (PDH): Los dos extremos del enlace operan con un reloj (de cuarzo en general) independiente. La diferencia de sincronismo entre ambos relojes no puede ser despreciada, lo que da un funcionamiento “casi síncrono” (plesiócrono). • Jerarquía digital síncrona (SDH en Europa, Europa SONET en EE.UU.): EE UU ): Las dos centrales comparten una señal de reloj común, de gran precisión. Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.54 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED TECNOLOGÍAS PARA LA RED DE ENLACES Jerarquía Digital Plesiócrona (Plesiochronous Digital Hierarchy, PDH) • La jerarquía digital plesiócrona, creada en la década de los 70, es el mecanismo de transmisión i ió empleado l d ampliamente li en los l primeros i sistemas i d telefonía, de l f í principalmente i i l en medios de transmisión basados en cobre. • Las señales multiplexadas (tributarias), procedentes de fuentes con temporizaciones i d independientes, di t se entrelazan t l a nivel i l de d bit. bit Aunque A sus velocidades l id d nominales i l son iguales, i l sus velocidades reales pueden desviarse según un cierta tolerancia (señales plesiócronas). Se permite un margen de error de sincronización de 50 ppm sobre la velocidad nominal del enlace,, efectuando un relleno de bits extra a los enlace más lentos. Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.55 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED TECNOLOGÍAS PARA LA RED DE ENLACES Jerarquía Digital Plesiócrona (Plesiochronous Digital Hierarchy, PDH) • Existen un número limitado de capacidades de enlace PDH, organizados en jerarquías de transmisión. i ió Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.56 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED TECNOLOGÍAS PARA LA RED DE ENLACES Jerarquía Digital Plesiócrona (PDH) en Europa • E1 (MIC 30+2) Sincronismo Señalización S ñ li ió por canal común • 30 canales de datos + 2 de control • Velocidad: 32x8/125 μs = 2048 Kbps • Velocidad de canal: 2048 Kbps/32 = 64 Kbps E-carrier Digital Multiplexing Hierarchy Nomenclatura Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.57 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED TECNOLOGÍAS PARA LA RED DE ENLACES Jerarquía Digital Plesiócrona (PDH) en USA • La agrupación de menor orden se conoce como T1. Agrega 24 canales telefónicos transmitidos mediante la siguiente trama: T-carrier Digital Multiplexing Hierarchy Delimitación de tramas por digitos añadidos: − N Necesario i para asegurar la l sincronización i i ió de d las l tramas t − Se usa una combinación predefinida de bits a modo de canal de control. Ejemplo: bits alternantes 01010101…,que resultan poco probables en un canal de datos. − El receptor compara los bits de entrada en una determinada posición con el patrón dado. Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.58 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED TECNOLOGÍAS PARA LA RED DE ENLACES Jerarquía Digital Plesiócrona (PDH). Limitaciones • Las derivas entre relojes (limitación de velocidad alcanzable) impiden identificar con precisión el punto donde empieza un flujo de bits multiplexado de nivel más bajo dentro de un flujo de nivel más alto. Para acceder a un canal individual dentro de una señal multiplexada, todos los canales deben ser demultiplexados (carencia de flexibilidad y encarecimiento del equipamiento PDH). Circuitos dúplex PDH de 140Mbps Multiplexor para derivar o insertar B C CLIENTE 34 Mbps 140 Mb Mbps Equipo terminal de línea 140 140 8 Mbps 34 34 34 34 2 Mbps 8 8 8 demultiplexor multiplexor 140 Mbps Equipo terminal de línea 8 2 2 Multiplexor para derivar o insertar CLIENTE Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.59 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED TECNOLOGÍAS PARA LA RED DE ENLACES Jerarquía Digital Síncrona (Sinchronous Digital Hierarchy, PDH) • Jerarquía digital basada en la tecnología SONET (S (Synchronous h O ti l Network, Optical N t k en USA y Canada) y diseñada para ser usada en redes de fibra óptica. Aunque existen ligeras diferencias entre SDH y SONET son “interconectables”. interconectables . • Posee una red de sincronismo independiente de la red de transporte (sincronismo fuera de banda) basada en un reloj común muy preciso (reloj atómico). ó i ) • Elimina las derivas producidas en la velocidad de transmisión permitiendo establecer la posición exacta de los bits de los afluentes dentro de un tributario y, por tanto, extraer cada canal individual, accediendo directamente a su posición en la trama. • La topología más común es en anillo (dual ring), aunque admite también topologías punto a punto. • En PDH la unidad de información es el bit (exceptuando el primer nivel jerárquico). jerárquico) En SDH la unidad de información es el octeto. Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.60 Niveles de multiplexado Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED TECNOLOGÍAS PARA LA RED DE ENLACES Jerarquía Digital Síncrona (SDH). Características principales • Flexibilidad Una única estructura de trama permite acomodar diferentes módulos de transporte (tanto flujos plesiócronos como síncronos) en función de la demanda del tráfico. • Accesibilidad Se puede acceder a un tributario cualquiera dentro de la trama principal sin necesidad de demultiplexar la trama. De la misma forma, se puede incluir un nuevo tributario sin recurrir a equipos de multiplexación intermedios. Por ello, a los equipos SDH se les denota A&DM (Add and Drop Multiplexer) • Control En la trama principal se incluyen canales de datos para el control de los tramos de regeneración y multiplexación. Se proporciona una gestión y supervisión del conjunto de la red de modo centralizado, centralizado desde un único centro de gestión. gestión • Capacidad Acepta velocidades de hasta 10 Gbps. Esta capacidad le permite adaptarse a las actuales necesidades del mercado. • Costes competitivos Los costes iniciales de inversión y los costes de operación son inferiores a los de una red PDH, puesto que los elementos de la red son muy competitivos y la gestión puede realizarse de forma centralizada. Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.61 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED TECNOLOGÍAS PARA LA RED DE ENLACES Jerarquía Digital Síncrona (SDH). Configuraciones topológicas Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.62 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED TECNOLOGÍAS PARA LA RED DE ENLACES Jerarquía Digital Síncrona (SDH). Estructura de trama básica • STM-1 se compone de múltiples tramas que se repiten con un periodo de 125μs. Cada trama está compuesta de 9 segmentos (filas) de 270 octetos (2430 octetos - 155.52Mbps). Cada segmento se compone de 9 bytes de cabecera y 261 bytes de carga útil. Camino: trayecto de transmisión extremo a extremo. POH: Cabecera de camino. Sección: enlace entre dos equipos terminales de sección dedicados al mantenimiento del enlace (ej: repetidores) Línea: enlace entre dos equipos terminales de línea que controlan la fiabilidad del enlace (ej: ADM, conmutador cross connect) . Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.63 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED TECNOLOGÍAS PARA LA RED DE ENLACES Jerarquía Digital Síncrona (SDH). Estructura de multiplexación • Al contenedor se añade una cabecera (PoH) para vigilar y administrar extremo a extremo el contenedor asociado. El contenedor más el gasto extra de camino constituyen un contenedor virtual (VC-x). • El contenedor virtual no tiene por que estar sincronizado con el inicio de la trama STM STM-1 1 por lo que hace falta un puntero. El puntero más el contenedor virtual constituye una Unidad Tributaria. Si la unidad tributaria contiene más de una tributaria se llama Grupo de Unidades Tributarias (TUG). • El VC más grande se llama Unidad Administrativa (AU). En una trama STM-1 se pueden multiplexar un ú i VC-4 único VC 4 o tres t VC 3 VC-3 Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.64 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED TECNOLOGÍAS PARA LA RED DE ENLACES Jerarquía Digital Síncrona (SDH). Estructura de multiplexación • Contenedor Capacidad disponible para el transporte de información (payload). (payload) Se han definido sus capacidades de forma que se adapten con las velocidades de PDH. En algunos casos, la adaptación se consigue mediante la adición de octetos de padding. • Contenedor Virtual Se forma añadiendo una cabecera al contenedor. contenedor Dicha cabecera se denomina POH (Path OverHead). OverHead) Se han definidos dos tipos de contenedores virtuales: • VC de orden inferior (VC-11, VC-12, VC-2). • VC de orden superior (VC-3, VC-4). • Unidad Administrativa Formada por un contenedor virtual de orden superior y por un puntero que indica la posición del primer octeto del contenedor. Las unidades administrativas definidas son UA-3 y AU-4 que transportan un contenedor virtual de orden 3 y 4 respectivamente. • Grupo de Unidades Administrativas Agrupamiento de varias unidades administratvas (3 UA-3 o una única UA-4). • Unidad Tributaria Formada por un contenedor virtual de orden inferior y por un puntero que indica la posición temporal del primer octeto del contenedor. contenedor Sirve para adaptar las capacidades entre los contenedores inferiores y superiores. • Grupo de Unidades Tributarias Agrupamiento de varias unidades tributarias. Se define para permitir la transmisión de tributarias de distintas capacidades sobre una misma trama STM STM-1 1. En consecuencia, consecuencia los grupos no tienen por que ser homogéneos entre si. Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.65 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED TECNOLOGÍAS PARA LA RED DE ENLACES Jerarquía Digital Síncrona (SDH). Método de multiplexado CONTENEDOR 1 CONTENEDOR-1 VC-1 POH TU-1 Puntero VC-1 TUG-2 AU-4 Puntero AU-44 Puntero AU SOH VC-1 TUG-3 TUG-2 TUG-3 TUG-2 VC-4 POH VC-1 TU 1 TU-1 VC-1 TU-1 Puntero TU-1 Puntero CONTENEDOR-1 TUG-3 VC-4 VC-4 AU-4 VC-4 AUG AUG Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.66 AUG STM-N Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED REDES DE INTERCONEXIÓN PARA CONMUTACIÓN DE CIRCUITOS • En el contexto de conmutación de circuitos telefónicos, llamamos red de interconexión de M entradas y N salidas al conjunto de dispositivos que permiten it realizar li l conmutación la t ió de d circuitos i it de d voz desde d d las l M entradas t d hacia h i una de las N salidas. • Cuando una llamada entrante no puede ser conmutada hacia el puerto de salida, que la llamada es bloqueada. q Existen dos causas de bloqueo q de una se dice q llamada entrante: Bloqueo externo: La llamada no puede ser conmutada porque el puerto de salida se encuentra ocupado por otra llamada. llamada Bloqueo interno: El puerto de salida está libre, pero la red de interconexión no es capaz de configurarse para conmutar esa llamada. Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.67 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED REDES DE INTERCONEXIÓN PARA CONMUTACIÓN DE CIRCUITOS • Clasificación de las R.I. por número de puertos • Clasificación de las R.I. por comportamiento de las llamadas entrantes. − Modo concentrador: Las llamadas entrantes pueden ser conmutadas a cualquier puerto de salida (concentradores suelen usarse en este modo). − Modo encaminador: Las llamadas entrantes pueden ser conmutadas a cualquier puerto de salida entre un conjunto concreto de puertos de salida (distribuidores suelen usarse en este modo). − Modo conmutador: Las llamadas entrantes demandan puertos de salida concretos (expansores suelen usarse en este modo). Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.68 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED REDES DE INTERCONEXIÓN PARA CONMUTACIÓN DE CIRCUITOS R. I. de una central local • Puertos de entrada y de salida: − Puertos de abonados: llamadas desde/hacia abonados de la central (hasta decenas de miles de puertos). La ocupación de estos puertos es pequeña. − Puertos de líneas troncales: llamadas desde/hacia usuarios en otras centrales (aprox. centenas de puertos). La ocupación de estos puertos es alta. • RI de una central local, se diseña como la conexión de 3 R.I. − R.I. concentradora de las líneas de abonado ((en modo concentrador). ) − R.I. distribuidora, con tantos subconjuntos como posibles grupos de destinos (en modo encaminador). expansora pa so a hacia ac a las as líneas eas de abo abonado ado (e (en modo odo co conmutador). u ado ) − R.I. e Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.69 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED REDES DE INTERCONEXIÓN PARA CONMUTACIÓN DE CIRCUITOS R. I. de una central de tránsito • Diseñadas para trabajar en modo encaminador. • La ocupación de los puertos es alta: no existe etapa concentradora. • Centrales de baja jerarquía: se pueden diseñar con un pequeño bloqueo interno. • Centrales internacionales: en general, se diseñan sin bloqueo interno Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.70 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED REDES DE INTERCONEXIÓN PARA CONMUTACIÓN DE CIRCUITOS Diseño básico de R. I. analógica: conmutación por división en espacio Un conmutador por división en el espacio es aquel en el que las rutas que se establezcan serán físicamente independientes unos de otros (división en el espacio). Fue originalmente desarrollada para los entornos analógicos y, posteriormente, se ha desplazado al contexto digital. Cada conexión requerirá el establecimiento de un camino físico a través el conmutador que se dedique exclusivamente a la transferencia entre los dos puntos finales. El bloque básico de un conmutador de este tipo consiste en una matriz de conexiones (o de puntos de cruce) que se pueden habilitar o deshabilitar por una unidad de control (matriz de puntos de cruce o crossbar) El número de puntos de cruce necesarios para una matriz de M entradas y N salidas es de MN. Se activa el punto de cruce (a,b) para que la llamada entrante en puerto a, salga por el puerto de salida b. Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.71 crossbar M N Los circuitos o rutas establecidos son físicamente independientes unos de otros. Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED REDES DE INTERCONEXIÓN PARA CONMUTACIÓN DE CIRCUITOS Propiedades de las matrices de puntos de cruce crossbar • Sin bloqueo interno. Se dice que una red de interconexión no presenta bloqueo i t interno sii para cualquier l i par entrada/salida t d / lid existe i t un camino i libre lib en caso de d que la l red estuviera ocupada completamente. En este caso, una llamada siempre puede producirse si el puerto de salida se encuentra libre ya que sólo sería necesario activar el punto de cruce adecuado. adecuado • Accesibilidad total. Se dice que una red de interconexión es de accesibilidad total, si una llamada, llamada desde cualquier puerto de entrada podría alcanzar cualquier puerto de salida, si la red estuviera desocupada completamente; por tanto, este concepto depende de cómo se establezcan los múltiples cruces entre las etapas intermedias. • Número de llamadas simultáneas. En el momento de mayor utilización es igual a mín{M,N}. • Eficiencia de los puntos de cruce. El porcentaje que, como máximo, un punto de cruce está siendo utilizado es mín{M,N}/M·N. En el caso de matrices simétricas es i igual l a 1/N. 1/N Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.72 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED REDES DE INTERCONEXIÓN PARA CONMUTACIÓN DE CIRCUITOS Limitaciones de las matrices de puntos de cruce crossbar - El nº de puntos de cruce crece con el cuadrado del tamaño de la R.I. Muy costoso para conmutadores t d grandes. d - La pérdida de un punto de cruce impide el establecimiento de la conexión entre los dispositivos cuyas líneas se cruzan en ese punto. - Los p puntos de cruce se utilizan ineficientemente incluso cuando todos los dispositivos p estén activos. Sólo una fracción de los puntos de cruce estarán habilitados. Para evitar estas limitaciones se emplean conmutadores de múltiples p etapas p tal q que: - El nº de puntos de cruce se reduce. 10 líneas de entrada 100 puntos de cruce para crossbar simétrica, y 48 para la red multietapa de la figura. figura - Hay más de un camino posible a través de la red para conectar dos estaciones, aumentando así la seguridad. g - El sistema de control es más complejo en una red multietapa: se han de habilitar las puertas que permiten obtener un camino libre: por tanto, tanto son bloqueantes (los crossbar no lo son). Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.73 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED REDES DE INTERCONEXIÓN PARA CONMUTACIÓN DE CIRCUITOS Ejemplos de redes multietapa Sean 1000 líneas de acceso: A) CROSS-BAR CROSS BAR SIMÉTRICA. SIMÉTRICA 6 - 10 puntos de cruce. - PBint = 0. Si la entrada y la salida están libres, siempre existe un camino que las une. - Accesibilidad completa completa. Desde cualquier entrada se conecta a cualquier salida. B) ETAPAS 1000x100. 2·(1000 x 100) = 2·105 puntos de cruce. PBint 0. 0 Son bloqueantes Accesibilidad completa. C) ETAPAS 100x10. 2·(100 x 10)·10 = 2·104 puntos de cruce. PBint 0. 0 NO Accesibilidad completa (cualquier salida no puede conectarse con cualquier entrada). D) ETAPAS 100x10 multicruce. M = [2·(100 [2 (100 x 10) + (10 x 10)]·10= 10)] 10= 2·10 2 104 + 103. PBint = ¿?. Accesibilidad completa. B . . . C . . . . . . D Bloqueo interno nulo Accesibilidad total La condición de bloqueo interno es más restrictiva que la de accesibilidad total. Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.74 1000 x 100 . . . 100 x 1000 . . . . . . 1 100 . x .. 10 . . . 10 x 100 . . . 2 100 . x .. 10 . . . 10 x 100 . . . . . . 10 x 100 . . . 10 … 100 . x .. 10 . . . . . . 100 x 10 10 x 10 10 x 100 . . . . . . 100 x 10 10 x 10 10 x 100 . . . . . . 100 x 10 10 x 10 10 x 100 . . . Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED REDES DE INTERCONEXIÓN PARA CONMUTACIÓN DE CIRCUITOS Matriz de dos etapas genérica • 4 Parámetros para su definición: Nin, Nout, nin, nout • Elementos 1º etapa: (Nin/nin) * (nin * Nout/nout) = Nin*Nout/nout • Elementos 2º etapa: (Nout/nout) * (nout * Nin/nin) = Nin*Nout/nin • Nº ptos cruce total = Nin*N Nout/nout + Nin*N Nout/nin • Nº de enlaces entre matrices necesario = NinNout/(ninnout) Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.75 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED REDES DE INTERCONEXIÓN PARA CONMUTACIÓN DE CIRCUITOS Matriz de tres etapas genérica Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.76 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED REDES DE INTERCONEXIÓN PARA CONMUTACIÓN DE CIRCUITOS Bloqueo interno en una matriz de tres etapas Red de camino múltiple: una llamada desde un puerto de entrada (p0) a un puerto de salida (p0), puede ser encaminada a través de k2 caminos distintos. ¿Cuándo una llamada sufre bloqueo interno? − Sea una llamada desde puerto 0 a puerto 0, disponiendo de k2 posibles caminos para ser encaminada. − Un camino válido sería si está desocupado el enlace entre etapas 1 1-2 2 y el enlace entre etapas 2-3. Cada llamada encaminada, ocupa dos enlaces: una entre módulos de etapas p 1 y 2,, y otro entre módulos de etapas 2 y 3 (llamada p0-p0 ocupa enlace 1-B y B-1. Ejemplo: • llamadas establecidas anteriormente: − (p0-A-p3) => ocupa 1-A ; A-2 − (p2-B-p1) => ocupa 2-B ; B-1 • Consecuencia: llamada p1-p0 sufre bloqueo interno. − Si ninguno de los k2 caminos es válido, la llamada no puede ser encaminada (bloqueo interno) interno). Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.77 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED REDES DE INTERCONEXIÓN PARA CONMUTACIÓN DE CIRCUITOS Matriz de tres etapas: condición de Clos ¿Cuál es el número de etapas intermedias k2 con el que puedo diseñar mi red de interconexión para asegurar que no exista bloqueo interno?. ¿k2? • Estudiar caso peor: Llamada desde p0 a p0 (módulo de entrada 1, módulo de salida 1). nin-1 1 enlaces etapa 1-2, 1 2 ocupados por llamadas desde módulo 1 de primera etapa, destinados a cualquier módulo de salida salvo el módulo 1 . nout-1 enlaces etapa 2-3, ocupados por llamadas originadas en cualquier módulo de entrada (salvo el 1), y destinadas al módulo ód l de d salida lid 1. 1 • Condición de Clos (1953) para no bloqueo en sentido estricto: k2 ≥ (nin-1)+(nout-1) +1 k2 ≥ nin + nout - 1 Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.78 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED REDES DE INTERCONEXIÓN PARA CONMUTACIÓN DE CIRCUITOS Matriz de tres etapas: condición de Clos (red simétrica) k2 ≥ (nin-1)+(nout-1) +1 k2 ≥ nin + nout - 1 Condición de Clos k ≥ 2n - 1 Número de puntos de cruce N N M = 2( 2(n·k) k) + k n n M ópt 4N Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.79 2 2N -1 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED REDES DE INTERCONEXIÓN PARA CONMUTACIÓN DE CIRCUITOS Matriz de tres etapas: redes reconfigurables (1) Ejemplo: • llamadas ll d establecidas t bl id anteriormente: t i t − 1º llamada) (p0-A-p3) => ocupa 1-A ; A-2 − 2º llamada) (p2-B-p1) => ocupa 2-B ; B-1 • Consecuencia: llamada p1-p0 p1 p0 sufre bloqueo interno. interno − Si posteriormente llega llamada p1→p0, antes de que termine alguna de las existentes, sufre bloqueo interno. Los algoritmos de encaminamiento deciden para cada llamada entrante un camino libre. • Deben intentar prevenir situaciones de bloqueo para FUTURAS llamadas entrantes. Por ejemplo: si el algoritmo h bi hubiera d idid encaminar decidido i l llamada la ll d p2→p1 2 1 por ell módulo ód l A, ahora la llamada p1→p0 se podría encaminar por B. ¿Qué criterios se deben seguir en el diseño de algoritmos de encaminamiento? • Deben ser simples y de ejecución rápida, rápida para no retrasar el establecimiento de llamada. llamada • Deben intentar que las futuras llamadas entrantes tengan menor probabilidad de bloquearse. ¿Cómo?: Depende del tráfico de llamadas entrantes (se puede estimar, pero es desconocido!). • Call packing: Técnica utilizada por algoritmos de encaminamiento, que intenta aglutinar todas las llamadas posibles por los mismos módulos de intermedios. intermedios por ej.: ej : búsqueda de módulo libre, libre siguiendo siempre en el mismo orden. Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.80 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED REDES DE INTERCONEXIÓN PARA CONMUTACIÓN DE CIRCUITOS Matriz de tres etapas: redes reconfigurables (y 2) • Redes cuyo hardware es capaz de reencaminar llamadas que se están cursando. modificando la etapa intermedia (redes reconfigurables). − Cada vez q que una llamada entra,, el algoritmo g de encaminamiento busca camino en la red de 3 etapas. − Si no encuentra camino, se intenta reencaminar las llamadas que están en curso, con ell objetivo bj ti de d crear un camino i libre lib para la l nueva llamada. ll d • ¿Cuántos módulos intermedios (k2) son necesarios en una red reconfigurable para asegurar que no existe bloqueo interno? − Se conoce como condición de no bloqueo en sentido amplio. − Para redes simétricas: k ≥ n asegura la no existencia de bloqueo interno en sentido amplio en redes reconfigurables. Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.81 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED REDES DE INTERCONEXIÓN PARA CONMUTACIÓN DE CIRCUITOS Matriz de tres etapas: resumen probabilidad de bloqueo ¿Cómo p ¿ podemos calcular en un caso g general la p probabilidad de bloqueo? q − En general: Hay accesibilidad completa si, con la red completamente desocupada, cualquiera de las entradas puede conmutarse con cualquiera de las salidas. Hay PBint = 0 si, con la red completamente ocupada, existe un camino libre para cualquier par entrada/salida. Por tanto, la condición de bloqueo interno es más restrictiva i i que la l accesibilidad ibilid d total. l − En redes multietapa hay que comprobar la Condición de Clos (k ≥ 2n – 1) y: Si se cumple l PBint PBi t = 0 no bloqueante. bl t Si NO se cumple PBint ≠ 0 bloqueo en sentido estricto, y además: Si hayy reordenación ((k ≥ n)) NO bloqueo q en sentido amplio. p Si NO hay reordenación (k < n) Sí bloqueo en sentido amplio. En estos casos, hay que buscar los caminos posibles entre entrada y salida Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.82 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED REDES DE INTERCONEXIÓN PARA CONMUTACIÓN DE CIRCUITOS Diseño básico de una R.I. : conmutación de canales TDM Antes de la digitalización de la voz: − Entradas y salidas de la R.I. R I son enlaces que pueden transportar 1 llamada en estado analógico. Cada llamada entra por un puerto de entrada y es conmutada hacia un puerto de salida. − R.I. se diseñan a partir de crossbar basados en puntos de cruce. − Medida de la complejidad de una R.I.: 1) Número total de puntos de cruce necesarios para su diseño. 2) Número de enlaces entre módulos. T Tras l digitalización: la di it li ió − Conversaciones digitales como flujos de 64 Kbps (1 byte cada 125 μs). − Enlaces de entrada y salida a la R.I. = enlaces TDM de velocidad igual a C · 64 Kbps C bytes y cada 125 μ μs => C conversaciones transmitidas a través de ese enlace. − Esto requiere dos tipos de conmutación: A Conmutación Espacial: variar el enlace de salida de una conversación. A. conversación B. Conmutación Temporal: variar el canal (slot) de salida de una conversación. Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.83 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED REDES DE INTERCONEXIÓN PARA CONMUTACIÓN DE CIRCUITOS A. Conmutación espacial de enlaces TDM (etapas S) • Entrada: k enlaces de capacidad n. • Salida: m enlaces de capacidad n. n • Una conversación en el slot C en entrada ein, puede ser conmutada al slot C de cualquier enlace de saluda eout. • No puede variar el slot de una llamada!! Esquema genérico de un conmutador espacial digital Un conmutador espacial se compone de NxN puertas AND y de N puertas OR, dispuestas de tal manera que cualquiera de las entradas puede ser encaminada a cualquiera de las salidas. Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.84 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED REDES DE INTERCONEXIÓN PARA CONMUTACIÓN DE CIRCUITOS A. Conmutación espacial de enlaces TDM (etapas S). Ejemplo Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.85 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED REDES DE INTERCONEXIÓN PARA CONMUTACIÓN DE CIRCUITOS B. Conmutación temporal de enlaces TDM (etapas T) • Entrada: 1 enlace de capacidad C1. • Salida: 1 enlace de capacidad C2. • Una conversación en el slot sin puede ser conmutada a cualquier slot sout. Time-Slot Interchange (TSI) El mecanismo TSI de intercambio está basado en el almacenamiento de los datos que llegan al TSI sobre una memoria (buffer) que reorganizan los slots en la trama de salida atendiendo a las conexiones existentes. existentes Sin embargo, embargo el tamaño de tales conmutadores (el nº de conexiones que permiten) está limitado por la velocidad de acceso a memoria. (por ej., para un sistema de 24 fuentes a 64Kbps con 8 bits por slot, la tasa de llegada es de 192000 slots por segundo, y el tiempo de acceso a memoria será 1/(2·192000) 2.6ms) Dos implementaciones p habituales: • Escritura secuencial-lectura controlada • Escritura controlada-lectura controlada lectura secuencial. Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.86 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED REDES DE INTERCONEXIÓN PARA CONMUTACIÓN DE CIRCUITOS B. Conmutación temporal de enlaces TDM (etapas T) Escritura secuencial Lectura controlada Proceso de almacenamiento de muestras entrantes La muestra entrante en el time-slot i (1 ≤ i ≤ nin) se almacena (secuencialmente) en la memoria de muestras en la posición i. Proceso de transmisión de muestras salientes Paralelamente, el proceso de obtención de la muestra saliente en el time time-slot slot j (1 ≤ j ≤ noutt), ) comienza leyendo la posición j de la memoria de conexiones, que es un número entre 1 y nin. Este número indica la posición dentro de la memoria de muestras que debe ser leída (acceso directo de lectura a la memoria de muestras), ya que contiene la muestra que debe transmitirse. Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.87 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED REDES DE INTERCONEXIÓN PARA CONMUTACIÓN DE CIRCUITOS B. Conmutación temporal de enlaces TDM (etapas T) Escritura controlada Lectura secuencial (*) (*) la realidad de implementación que el de estas memorias hace q tamaño de la memoria de muestras sea el máx {nin, nout} Proceso de almacenamiento de muestras entrantes El proceso de d almacenamiento l i t de d la l muestra t entrante t t en el time-slot i (1 ≤ i ≤ nin) comienza leyendo la posición i de la memoria de conexiones, que es un número entre 1 y nout. Este número indica la posición d t de dentro d memoria i de d muestras t que debe d b ser escrita it (acceso directo de escritura a memoria de muestras). Proceso de transmisión de muestras salientes La muestra saliente en el time-slot j (1 ≤ j ≤ nout), se lee ( (secuencialmente) i l t ) en la l memoria i de d muestras t en la l posición j. Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.88 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED REDES DE INTERCONEXIÓN PARA CONMUTACIÓN DE CIRCUITOS B. Conmutación temporal de enlaces TDM (etapas T). Ejemplo Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.89 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED REDES DE INTERCONEXIÓN PARA CONMUTACIÓN DE CIRCUITOS B. Conmutación temporal de enlaces TDM (etapas T). Ejemplo Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.90 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED REDES DE INTERCONEXIÓN PARA CONMUTACIÓN DE CIRCUITOS Conmutación multietapa de enlaces TDM (etapas T y S) • Para superar las limitaciones de los conmutadores espaciales (alta probabilidad de bloqueo) y temporales (falta de flexibilidad) utilizados de forma individual, individual las redes de conexión de las centrales digitales se diseñan con una combinación de ambos tipos de conmutadores. • Las redes de conexión que llevan a cabo el proceso de conmutación mediante el empleo de conmutadores en sucesivas etapas reciben el nombre de redes de conexión multietapa. • Existen numerosos tipos de redes de conexión multietapa en los que varía tanto la organización como el número de conmutadores de cada tipo. Red de conexión TS Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.91 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED REDES DE INTERCONEXIÓN PARA CONMUTACIÓN DE CIRCUITOS Conmutación multietapa de enlaces TDM. Ejemplo Etapas TS • Matriz espacial de 3 x 3. Múltiplex de entrada/salida con 16 ranuras temporales. • Conexiones: C i circuito i it E2 canall 10 con circuito i it S1 canall 15 Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.92 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED REDES DE INTERCONEXIÓN PARA CONMUTACIÓN DE CIRCUITOS Conmutación multietapa de enlaces TDM. Ejemplo Etapas ST • Matriz espacial de 3 x 3. Múltiplex de entrada/salida con 16 ranuras temporales. • Conexiones: C i b E2 canall 10 con circuito bus i it S1 canall 15 Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.93 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED REDES DE INTERCONEXIÓN PARA CONMUTACIÓN DE CIRCUITOS Equivalente analógico de un conmutador de enlaces TDM Cada canal representado por un puerto t distinto. di ti t La representación de las etapas S y T como R.I. analógicas permite aplicar conocimientos i i d de bl bloqueo ya adquiridos. 1 … C1 1 … n 1 … n 1 1 … n … k T 1 … C2 1 S … 1 … n m Arquitectura T-S-T • Interconexión de una etapa S y una etapa T. • La etapa S selecciona el enlace de salida. • La etapa T selecciona el time slot de salida. • Interconexión de una etapa T y una etapa S. • La etapa T selecciona el time slot de salida. • La L etapa t S selecciona l i ell enlace de salida. Arquitectura S-T-S Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.94 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED CÁLCULOS DE PROBABILIDAD DE BLOQUEO El análisis de sistemas de conmutación multietapa de naturaleza híbrida (unidades S y T) y el cálculo de la probabilidad de bloqueo es, en general, una tarea compleja. Dada una red de conmutación, con un determinado número de entradas y salidas, y un tráfico ofrecido se pueden calcular los siguientes tipos de bloqueo: • Bloqueo interno: Probabilidad de que una llamada entrante, destinada a un puerto de salida concreto (libre), pueda ser conmutada. • Bloqueo de llamada: Idem bloqueo interno, interno pero teniendo en cuenta la probabilidad de que el puerto de salida esté ocupado por otra llamada. Existen muchos caminos a considerar en un conmutador llevando a problemas de combinatoria. De forma más significativa aún, las dependencias entre las probabilidades de bloqueo de distintos enlaces a lo largo del camino o ruta, hacen el problema prácticamente intratable. Por tanto, resulta necesario hacer aproximaciones para obtener una estimación a la solución del problema. problema La aproximación más simple para el cálculo de la probabilidad de bloqueo (PB) en un conmutador o red de conmutación de circuitos multietapa en la que NO se cumple la condición de Clos, es el Método de Lee. Este método permite calcular la PB interno (Pbint 0) utilizando el equivalente analógico y asumiendo un conjunto de hipótesis. Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.95 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED CÁLCULOS DE PROBABILIDAD DE BLOQUEO Método de Lee: 1ª Hipótesis de partida Todos los puertos de entrada reciben el mismo tráfico telefónico (tráfico balanceado). Los parámetros del tráfico entrante son los siguientes: • λ llamadas/segundo: media de llamadas entrantes por cada puerto de entrada, • μ segundos/llamada: duración en media de cada llamada. • Tin = λ· μ < 1 (tráfico medido en Erlangs (E)) • Nota: Cuando en un problema se proporcione un valor > 1, se referirá al tráfico ofrecido a toda oda la a R.I.,, no o po por pue puerto o de e entrada. ada Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.96 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED CÁLCULOS DE PROBABILIDAD DE BLOQUEO Método de Lee: 2ª Hipótesis de partida Para los cálculos de bloqueo, el tráfico ofrecido al sistema, se supone igual al tráfico cursado. Esta suposición p es razonable cuando las p probabilidades de bloqueo q obtenidas finalmente son bajas. j Como consecuencia el tráfico en cualquier parte del sistema se conserva. En cualquier matriz crossbar de la R.I., el tráfico que entra es igual al tráfico que sale (las probabilidades de ocupación de los enlaces en una misma etapa son independientes). 1 a 1 … n k p Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.97 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED CÁLCULOS DE PROBABILIDAD DE BLOQUEO Método de Lee: 3ª Hipótesis de partida En cualquier instante, la probabilidad de que una línea se encuentre ocupada es igual al tráfico medio que circula por ella. ella A su vez, vez la probabilidad de ocupación de una línea se considera independiente de la ocupación del resto de líneas de la R.I (las probabilidades de ocupación entre las etapas sucesivas son independientes ) Bl Bloqueo d llamada de ll d (Hipótesis 1) Igual a la probabilidad de bloqueo de una llamada desde el puerto 0 al puerto 0. (Hipótesis 2 y 3) Igual a la probabilidad de que el enlace intermedio esté ocupado o que el puerto de salida esté ocupado (una u otra situación provocan bloqueo). BllamM.C. = 1 – P(llamada se produzca) = = 1 – (1-a)*(1-Tout) = = 1- (1-0,45)*(1-0,36) = 0,648 Cierto Ci t porque se asumen probabilidades independientes !!! Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.98 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED CÁLCULOS DE PROBABILIDAD DE BLOQUEO Grafos de Lee • El método de Lee admite una representación gráfica (gráfico de red), que ayuda a la resolución Su punto de partida es el equivalente analógico resolución. • Idea general − Se representa cada matriz de la R.I. como un nodo. nodos − Cada enlace entre matrices como un enlace entre nodos. − Cada enlace tiene asociado su probabilidad de ocupación. • Se define el grafo canal como cualquier camino que une un par entrada/salida dentro del g grafo de red. De esta forma,, se p pretende buscar todos los caminos p posibles. Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.99 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED CÁLCULOS DE PROBABILIDAD DE BLOQUEO Grafos de Lee: bloqueo interno • Se toma una llamada entrante por un puerto concreto y saliente por otro puerto concreto (p.e. puerto 0 a puerto 0). • Se dibujan únicamente los nodos y enlaces por los que esa llamada podría ser encaminada (no todos los nodos de la red!!!). Bint Resolución del g grafo: Bint = a = 0,45 Grafos de Lee: bloqueo de llamada • Existe bloqueo de llamada si hay bloqueo interno o si el puerto de salida está ocupado • Se construye añadiendo al grafo de bloqueo interno, el enlace asociado al puerto de salida (ocupación Tout) Bllam Cierto porque se asumen probabilidades independientes !!! Bint Resolución del grafo: Bllam = 1- (1-a) )·(1-Tout) = = 1 - (1-0,45) (1 0 45) ·(1 ·(1-0,5) 0 5) = 0 0,725 725 Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.100 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED CÁLCULOS DE PROBABILIDAD DE BLOQUEO Grafos de Lee: PB para grafos simples y compuestos Simplificación p de enlaces en serie en un grafo de Lee Simplificación p de enlaces en paralelo en un grafo de Lee pequiv = 1 – [(1-p [(1 1)·(1-p ) (1 2)·...·(1-p ) (1 k)] PB serie 1 1 pi N pequiv = p1· p2 · ... · pk PBparalelo pi PB para un grafo tipo telaraña PB telaraña P(m)PB(m) aplicando N N! m ! ( N m)! m m0 si la probabilidad de ocupación de todas las entradas es la misma y, por tanto, el sumatorio de posibilidades se convierte en una multiplicación según las reglas de la combinatoria. P(m): prob. prob de que haya m enlaces libres combinatoria asociada al nº enlaces PB(m): prob. de bloqueo con m enlaces libres libres (m) respecto del nº total (N) Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.101 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED CÁLCULOS DE PROBABILIDAD DE BLOQUEO Ejemplo R.I. de tres etapas Bint Resolución del grafo: Bint = (1- (1-a)·(1-b))3 = (0,84)3 = 0,602161 Bllam Resolución del grafo: Bllam = 11 (1-B (1 Bint)·(1-T ) (1 Tout) = 0 0,761297 761297 Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.102 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED CÁLCULOS DE PROBABILIDAD DE BLOQUEO Metodología de trabajo para calculo de probabilidad de bloqueo La metodología utilizada para el cálculo de PB en redes de múltiples etapas S y T sigue 3 pasos: 1. A partir de una red de conmutación digital se construye su equivalente analógico. 1 analógico 2. Sobre este equivalente se puede comprobar si se cumple la condición de Clos. 3. En el caso de que no se verifique, se explica el método de Lee para el cálculo de la PB. Paso 1a. 1a Encontrar los equivalente analógicos de cada etapa T y S. S 1 … C 1 … k 1 … L T 1 … 1 CxL C 1 … k 1 1 … k 1 … N/n … 1 S … 1 1 N/n N/n 1 1 … k … N/n 1 2 N/n … L Cada enlace de entrada/salida es un slot de la trama original de entrada/salida … En el equivalente analógico se sustituye y p por un módulo de comunicación para cada slot temporal. … N/n 1 … N/n 1 k … N/n Ejemplo. Dimensionar el tamaño de los MIC en la etapa S de la red TST para garantizar PBint = 0. (suponer entrada/salida 2 MICs de 4 canales). MIC1 MIC2 1 2 3 4 1 2 3 4 T T 1 … k 1 … k T MIC1 4xk … S T MIC2 Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.103 2x2 2x2 … kx4 … 4xk … 2x2 … kx4 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED CÁLCULOS DE PROBABILIDAD DE BLOQUEO Metodología de trabajo para calculo de probabilidad de bloqueo Paso 1b. Establecer el equivalente completo de la estructura multietapa (ej: TST). 1 1 … n T N 1 … k 1 … … N/n 1 … n 1 … k T 1 … k T 1 S N/n … … N/n … 1 nxk n … T 1 … 1 1 N/n … N/n k 1 … 1 kxn k … … … n … k N N/n 1 nxk … n N/n 1 1 … n 1 … N N N/n 1 … k 1 1 1 … n 1 1 … N/n k 1 … N/n k … Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.104 1 kxn … n Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED CÁLCULOS DE PROBABILIDAD DE BLOQUEO Metodología de trabajo para calculo de probabilidad de bloqueo Paso 2. Sobre este equivalente se puede comprobar si se cumple la condición de Clos (k ≥ 2n – 1). Paso 3. 3 En el caso de que no se verifique, verifique se explica el método de Lee para el cálculo de la PB. PB Paso3a. Establecer cada grafo canal Gci encontrando todos los caminos posibles entre cada entrada/salida. 2x2 2x2 2x2 2x2 2x2 2x2 Equivalente analógico PBRED 1 N PB i GCi Grafo de red Grafos canal siendo i d i ell nºº de d caminos i asociados i d a GCi de d los l N totales l i Paso 3b. Expresar correctamente las probabilidades pi de cada enlace: Cálculo del factor de expansión () na k p p a n a k ya que k En general general, an pk i n Paso 3c. Resolver matemáticamente las probabilidades aplicando las expresiones: P Para casos elementales: l t l PBserie 1 1 pi PBparalelo pi PB telaraña P(m)PB(m) aplicando P(m): prob. de que haya m enlaces libres PB(m): prob. bloqueo con m enlaces libres combinatoria del nº enlaces libres (m) respecto del total (N) N Para casos complejos: m 0 m Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.105 N m N! m ! ( N m))! Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED CÁLCULOS DE PROBABILIDAD DE BLOQUEO Ejemplo 1 Construir una red de conmutación de 8x8 a partir de 4 unidades 4x4 y 8 unidades 2x2, de forma que proporcione la menor probabilidad de bloqueo posible. Considerar la probabilidad de ocupación de las líneas de entrada del sistema de valor a=0.1. OPCIÓN A a4 a a GRAFO DE RED a a a a a a a a a4 a GRAFO CANAL Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.106 a PBA = { 1- [(1- a)2(1- a4)] }2 = 0.0361 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED CÁLCULOS DE PROBABILIDAD DE BLOQUEO Ejemplo 1 (cont.) OPCIÓN B a a a a2 a a a PBB = { 1- [(1- a)2(1- a2)] }4 = 0.0015 Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.107 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED CÁLCULOS DE PROBABILIDAD DE BLOQUEO Ejemplo 1 (cont.) OPCIÓN C y D. Son simétricas y, por tanto, presentan la misma PB. OPCIÓN C a a a a a a a2 a a a4 PBC = 11 [(1[(1 a)(1a)(1 a2 )(1)(1 a4)] = 0.1091 0 1091 OPCIÓN D Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.108 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED CÁLCULOS DE PROBABILIDAD DE BLOQUEO Ejemplo 1 (cont.) OPCIÓN E y F. Son simétricas. OPCIÓN E OPCIÓN F Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.109 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED CÁLCULOS DE PROBABILIDAD DE BLOQUEO Ejemplo 1 (cont.) OPCIÓN E OPCIÓN F N PBGC2 P(m)PB(m) m 0 siendo i d N=4 N 4 enlaces l N! siendo Nm m ! ( N m)! PBE = P(0)· PB(0) + P(1)· PB(1) + P(2)· PB(2) = 4 4 1· a 2 2a (1- a )·1 (1 a ) 2 (1- a ) 2 ·1 (1 a )(1 a 2 ) 0.0103 PBF = P(0)· PB(0) + P(1)· PB(1) + P(2)· PB(2) + P(3)· PB(3) + P(4)· PB(4) = m=0 P(0) = a 4 , PB(0) = 1 ya que todos los enlaces son ocupados m=1 P(1) = m=2 P(2) = a (1 a) 4 1 4 a 3 (1 a ) 4a 3 (1 a) 2 2 2 6a 2 (1 a) 2 PB(2)= a(1 a) 4a(1 a) m=4 P(4) = (1 a) (1 a) m=3 P(3) = 3 4 3 4 4 4 4 3 ( PB( PB( PB( PB(1)= ( ) PB PB(3)= PB(4)= Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.110 ) ) = 1 [(1 a )(1 a)] ) = 1 [(1 a )(1 a)] ) = 1 [(1 a )(1 a)] = 1 ((1 a ) 2 2 2 2 3 2 4 2 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED CÁLCULOS DE PROBABILIDAD DE BLOQUEO Ejemplo 2 Input A Input B 1 2 1 A 3 1 2 2 1 2 2 1 1 2 2 1 1 2 1 1 1 2 2 3 2 1 2 Output #1 1 2 3 1 B 3 1 2 3 Output #2 1 2 1 2 2 1 2 1 2 3 1 1 2 2 A Output #3 1 2 1 2 B Cálculo del factor de expansión () Como n = k : β●= 1 na k p p a 3 n a k ya que k n p p1 p2 p3 Como 2p = 3p1 : Como p + p1 = 2p2 : Como 2p + p1 = 2p3 : β = 3/2 β▲ = 6/5 β■ = 3/4 Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.111 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED CÁLCULOS DE PROBABILIDAD DE BLOQUEO Ejemplo 2 (cont.) A 1 2 1 A 2 B 3 Grafos Canal: GC1=A1(6) + B1(6) = 12 B a 1 b 2 c 3 GC2=A2(6) + B2(6) = 12 = GC3=A3(6) + B3(6) = 12 12 12 1 2 PBRED 12 36 PBGC1 36 PBGC2 36 PBGC3 3 PBGC1 3 PBGC2 p p1 p2 p3 PBGC1 1 (1 2 )(1 1 ) 1 1 p22 1 1 (1 p ) 2 1 (1 p )(1 p1 ) N PBGC2 = PBGC3 P(m)PB(m) aplicando m0 m! ( NN ! m)! N m m=0 P(0) = p 3 , PB(0) = 1 ya que todos los enlaces son ocupados m=1 P(1) = p 2 (1 p ), ) PB(1)=PB(1a)+PB(1b)+PB(1c) PB(1a) = 1 (1 p )(1 p 3 ) 1 (1 p )(1 p 2 ) PB(1b) = 1 (1 p )(1 p3 ) PB(1c) = 1 (1 p1 )(1 p3 ) 1 (1 p1 )(1 p 2 ) Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.112 etc. m=2, m=3 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED CÁLCULOS DE PROBABILIDAD DE BLOQUEO Ejemplo propuesto Dada la siguiente red de interconexión, calcular: • Suma S d puntos de t de d cruce • Grafo de Lee para Bint y Bllam • Calcular probabilidad de bloqueo interno y de llamada para los parámetros de funcionamiento indicados Datos: • Tin=0.5 ; nin=10 ; nout=12 ; k1=4 ; k2=15 ; k3=4 ; G1=4 ; G2=5 Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.113 Arquitectura de Redes III.2 PLANIFICACIÓN DE RED CÁLCULOS DE PROBABILIDAD DE BLOQUEO Ejemplo propuesto (solución) Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.114 Arquitectura de Redes III.3 GSM. Global System for Mobile communications Contenidos del capítulo Introducción a la telefonía celular: evolución y especificaciones Estructura de transmisión Estructura funcional Arquitectura de protocolos Aplicaciones y servicios Redes de Telefonía Móvil Sistemas de Telefonía pública para usuarios que pueden cambiar de posición, incluso durante una conexión ya establecida. Esto implica añadir nuevas prestaciones a la red tradicional para permitir la movilidad y la localización del terminal (estructura de red distinta). Otros sistemas de telefonía vía radio son: • telefonía inalámbrica (de uso residencial y/o centralitas sin hilos, bucle de abonado inalámbrico Wireless Local Loop) • sistemas i t d radiomensajería de di j í (tradicional (t di i l BUSCA). BUSCA) • Sistemas trunking Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.115 Arquitectura de Redes III.3 GSM. Global System for Mobile communications Introducción a la telefonía celular: evolución y especificaciones Concepción inicial Maximizar la zona de cobertura •Potencia de las estaciones base (BS) muy elevada. •Potencia de los móviles (MS) elevada. N canales Eficiencia Superficie N canales BWTotal BW Canal R “handicap” Eficiencia en términos de número de canales por unidad de superficie es pequeña. Un número de usuarios alto requiere un ancho de banda muy grande. Cada móvil necesita un canal de subida y otro de bajada. Por tanto, el sistema funciona bien siempre y cuando la demanda sea pequeña. Si el número de usuarios es elevado se hace necesario un ancho de banda yg grande. muy Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.116 Arquitectura de Redes III.3 GSM. Global System for Mobile communications Introducción a la telefonía celular: evolución y especificaciones Principios básicos de una arquitectura celular • Fragmentación en células de la zona a cubrir. n.N canales • Potencia de las BS y los MS reducida. Eficiencia Superficie • Reuso de frecuencias. “Reuso de frecuencias” limitación: I t f Interferencias i (cocanal ( l y canal adyacente) f3 f2 f3 f4 f2 f3 f4 f1 f7 f1 f4 f7 f2 f1 f7 f6 f5 f6 f5 f6 f5 “CLUSTER” conjunto de células que emplean frecuencias diferentes. En este caso el cluster es de 7 células. Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.117 “Localización y traspaso” limitación: Complica el control de la red Arquitectura de Redes III.3 GSM. Global System for Mobile communications Introducción a la telefonía celular: evolución y especificaciones Fragmentación celular Permite al sistema adaptarse a crecimientos en el número de abonados. Cuando el tráfico alcanza cotas de servicio insatisfactorias, la celda o celdas afectadas pueden subdividirse en celdas más pequeñas con potencias de transmisión más reducidas. El reuso de frecuencias puede repetirse a escala reducida. Podemos tener entornos macro, micro o picocelulares en función del volumen de tráfico que deba cursarse. Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.118 Arquitectura de Redes III.3 GSM. Global System for Mobile communications Introducción a la telefonía celular: evolución y especificaciones Componentes básicos de un sistema celular Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.119 Arquitectura de Redes III.3 GSM. Global System for Mobile communications Introducción a la telefonía celular: evolución y especificaciones Componentes básicos de un sistema celular: movilidad Usuarios alcanzables en cualquier momento y lugar: • Handover: Siempre que el terminal se mueva de una estación a otra, la conexión radio se traspasa sin necesidad de ser interrumpida. g g Mecanismo p para alcanzar al terminal cuando • Paging: hay información desde la red destinada hacia él. • Actualización de posición: Permite a la red conocer la localización del usuario dentro del área de cobertura. Añadir a estas funciones, la itinerancia (roaming) y la seguridad Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.120 Arquitectura de Redes III.3 GSM. Global System for Mobile communications Introducción a la telefonía celular: evolución y especificaciones Evolución de los sistemas móviles 1G Analógicos 1G. AMPS (Advanced Mobile Phone System) TACS (Total (T t l Access A C Communication i ti System) S t ) NMT (Nordic Mobile Telephone) NTT (Nipon Telephone and Telecommunications). 2G Digitales 2G. GSM (Global System for Mobile Communications). 3G. Digitales + integración de servicios UMTS (Universal Mobile Telecomunic System). Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.121 Arquitectura de Redes III.3 GSM. Global System for Mobile communications Introducción a la telefonía celular: evolución y especificaciones Las características técnicas del SISTEMA GSM permiten: • Transmisión de datos con distintas velocidades. Posibilidad de interconexión con RDSI. RDSI • Implantación de sistemas criptográficos que mejoran la seguridad de transmisión de voz • Implantación I l t ió de d técnicas té i d acceso múltiple de últi l que permiten it aumentar t ell número ú de canales disponibles para las mismas frecuencias asignadas que en el caso analógico. • Mejoras en calidad de servicio al incorporar códigos para control de errores y ecualización. • Mayor calidad en presencia de interferencias. • Mayor eficacia de las baterías de los portátiles. Reducción del volumen y consumo. • Capacidad p de seguimiento g automático,, tanto nacional como internacional. • Utilización de los sistemas de señalización avanzados. • Coste para el usuario no superiores a los sistemas anteriores. • Posibilidad de coexistencia coe istencia con la primera generación de sistemas móviles, mó iles utilizando los mismo emplazamientos de estaciones base. Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.122 Arquitectura de Redes III.3 GSM. Global System for Mobile communications Introducción a la telefonía celular: evolución y especificaciones Bandas de frecuencia: Canal ascendente (móvil-base) de 890-915 Mhz Canal descendente (base-móvil) de 935-960 Mhz Transmisión duplex La transmisión y recepción se efectúa a través de dos canales separados en frecuencia 45MHz. Separación entre portadoras 200KHz. Por tanto el sistema cuenta con 125 parejas de portadoras (124pares trx/rcx + 1par control). Acceso múltiple TDMA / FDMA. Cada portadora sustenta una trama, constituida por 8 intervalos de tiempo (slots). La duración de cada intervalo es de 0.577ms. Modulación GMSK Canales de tráfico: Se establecen canales para tráfico de voz y datos. datos Canales de voz: a 13kbps Canales de datos: a 2.4, 4.8 y 9.6 Kbps. Señalización entre las estaciones base y la MSC similar a la de RDSI. Sistema de señalización SS7 por canal común. Seguridad p j sistema de autenticación p para Cifrado de las comunicaciones de voz y datos y un complejo el acceso al sistema por parte de los terminales. Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.123 Arquitectura de Redes III.3 GSM. Global System for Mobile communications Estructura de transmisión Canales físicos: estructura frecuencial (FDMA) Las bandas de frecuencias asignadas i d son: Enlace MS-BS: 890-915 Mhz Enlace BS-MS: 935-960 Mhz Las bandas L b d están tá divididas di idid en 125 parejas de portadoras separadas 200KHZ, empezando por e po el pa par 890/935 MHz ((1 pa par de control y 124 pares de tráfico). Para una variante de GSM, el sistema DCS1800, las b d de bandas d frecuencia f i son 17101710 1785 y 1805-1880MHz. Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.124 Arquitectura de Redes III.3 GSM. Global System for Mobile communications Estructura de transmisión Canales físicos: estructura temporal (TDMA) Cada portadora sustenta una trama de 4,615ms dividida en 8 intervalos de tiempo de 0,577ms. Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.125 Arquitectura de Redes III.3 GSM. Global System for Mobile communications Estructura de transmisión Canales físicos: estructura temporal (TDMA) Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.126 Arquitectura de Redes III.3 GSM. Global System for Mobile communications Estructura de transmisión Canales físicos: estructura temporal (TDMA) El canal ascendente está retrasado tres slots con respecto al descendente. El MS transmite y recibe en instantes diferentes con lo cual no es necesario el uso de duplexores p en la antena para separar la transmisión y recepción en el MS. Además de la recepción y transmisión se requiere la monitorización de las celdas vecinas para,, en su caso,, solicitar un cambio de celda. p Retardo fijo de transmisión de 3 time-slots Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.127 Arquitectura de Redes III.3 GSM. Global System for Mobile communications Estructura de transmisión La consideración individual de cada uno de los intervalos asociados i d a un canall físico, fí i a lo largo de la sucesión temporal de tramas, configura un canal lógico (o más de uno). ) Por tanto, P t t un canall físico fí i puede soportar varios canales lógicos que se repartirán los intervalos de ti tiempo d l canall físico. del fí i Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.128 Arquitectura de Redes III.3 GSM. Global System for Mobile communications Estructura de transmisión Canales lógicos Canales de TRÁFICO. TCH (Traffic Channel). Constituido C tit id físicamente fí i t por un par de d portadoras t d y de d intervalos i t l de d tiempo ti asignados i d a un móvil para efectuar una comunicación. Puede sustentar la transmisión de información de voz y datos, así como canales especiales de señalización asociada a la llamada que ocupan ciertos intervalos de la trama.Los canales de tráfico se dividen también de acuerdo a su velocidad en: • Velocidad completa TCH/FS o Bm (Bearer mobile channel). • Velocidad mitad TCH/HS o Lm ( Low mobile channel). Canales de SEÑALIZACIÓN. Estos pueden subdividirse en: • Canales de difusión- BCH. BCH (Broadcast) − BCCH (Broadcasting Control Channel) Es un canal que se transmite permanentemente para permitir la transferencia de parámetros del sistema e información general de la red, de la célula actual y las adyacentes, así como para el envío de ráfagas de sincronización. Permite al MS orientarse en el sistema. − SCH (Synchronization Channel). Sincronización de trama e identificación de BS. − FCCH (Frequency Correction Channel). Información de corrección de frecuencia para sincronización de la portadora en el móvil. Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.129 Arquitectura de Redes III.3 GSM. Global System for Mobile communications Estructura de transmisión Canales lógicos (cont.) Canales comunes-CCCH. Sirven para regular Si l ell acceso de d los l t terminales i l all sistema. i t E tá permanentemente Están t t a disposición de los terminales y utilizan un par de portadoras. Se dividen en: − PCH (Paging Channel) (down). Donde se notifica a un móvil que está recibiendo una llamada. − RACH (Random Access Channel) (up). ( p) Por el que q e se cursan c rsan las peticiones del móvil mó il a la red de recursos dedicados (ej: registro o establecimiento de la llamada- Protocolo ALOHA ranurado). − AGCH (Access Grant Channel) (down). Utilizado para asignar al móvil los recursos que previamente había pedido. Canales dedicados-DCCH. Son canales dedicados a funciones específicas y se asocian a cada comunicación. Utilizan un par de portadoras y se dividen en: − SDCCH (Stand Alone Dedicated Control Channel). Canal bidireccional. Se utilizan para efectuar la transferencia de datos de usuario. − ACCH (Associated Control Channel). Canal bidireccional. Se utilizan siempre en conjunción con un canal dedicado (TCH o SDCCH) y transportan información necesaria para la comunicación. comunicación Se subdividen en: - FACCH (Fast Associated Control Channel). Transferencia de mensajes urgentes. - SACCH ((Slow Associated Control Channel). ) Permite el intercambio de información de control durante la fase de establecimiento de la llamada. (ajuste de potencia, medidas de calidad de canal. Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.130 Arquitectura de Redes III.3 GSM. Global System for Mobile communications Estructura funcional El sistema GSM se estructura en: •Entidades funcionales: entidades que tienen a su cargo la ejecución de funciones definidas del sistema. •Interfaces: los interfaces establecen fronteras de repartición funcional. funcional MS. Mobile Station OSS OPERACIÓN Y MANTENIMIENTO IInterfaz t f Abis MS BTS BTS ADC NMC OMC OMC BSC E BSS RED DE ACCESO Interfaz Radio Um PSTN / RDSI Interfaz A MSC B MSC VLR IWF VLR D C HL GMSC G R H AuC F VLR NSS EIR RED TRONCAL Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.131 BSS. Base Station Subsystem - BTS Base Transceiver Station - BSC Base Station Controller NSS. Network and Switching Subsystem - MSC Mobile Switching Center - GMSC Gateway Mobile Switching Center - HLR Home Location Register - VLR Visitor Location Register - EIR Equipment Identity Register - AuC Authentication Center OSS. Operation Support Subsystem - OMC Operation and Maintenance Center - NMC Network Management g Center - ADC ADministration Center IWF Conjunto de operaciones que permiten conectar el sistema GSM a redes externas: ej modems, canceladores de eco, etc. Arquitectura de Redes III.3 GSM. Global System for Mobile communications Estructura funcional MS (Mobile Station) ME (Mobile Equipment) Puede P d proporcionar i un interfaz i t f con ell usuario i humano h ( i óf (micrófono, auricular, i l pantalla t ll y teclado t l d para gestionar llamadas con transmisión de voz), ofrecer un interfaz con otros equipos terminales (fax, ordenadores personales, etc) o ambas. Puede incluir terminales RDSI conectados a través de los interfaces R o S definidos para esa red, ya sea directamente o a t é de través d adaptadores. d t d SIM (Subscriber Identity Module). Proporciona una identidad al terminal móvil dentro de la red. Contiene algoritmos de cifrado, datos de configuración (celda de localización, localización frecuencia de la base). base) Puede utilizarse la misma SIM en distintos terminales. Puede almacenar mensajes cortos provenientes de la red. Para proteger la SIM antes de usarla, los usuarios deben introducir un número de cuatro dígitos de identificación personal (PIN). MT0 Configuraciones del móvil TE2 TE1 S MT1 TA S MT1 TE2 MT2 R Um Entorno GSM Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.132 Arquitectura de Redes III.3 GSM. Global System for Mobile communications Estructura funcional BSS (Base Station Sub-system) Subsistema que incluye funciones asociadas con aspectos radioeléctricos y constituye el primer nivel i l de d concentración t ió de d tráfico t áfi hacia h i la l red. d Esta E t formado f d por: BTS (Base Transceiver Station) Se suele denominar simplemente estación base y está constituida por los equipos transmisores/receptores de radio (transceptores), (transceptores) los elementos de conexión al sistema radiante, las antenas y las instalaciones accesorias (torre soporte, pararrayos, tomas de tierra, etc.). Funciones: Formación del múltiplex GSM. Realiza medidas de las señal radio proveniente del móvil. móvil Establece el enlace radio con el móvil (modulación/demodulación, (modulación/demodulación codificación). Sincronización. BSC (Base Station Controller) Monitoriza y controla varias estaciones base, típicamente varias decenas. Su función principal es la de gestionar el interfaz radio entre BTS y MS, asignar, supervisar y liberar canales y gestionar los procedimientos de traspaso dentro del área de servicio de BSS (HANDOVER INTRA-BSC). El móvil mide la calidad del canal de bajada y la BTS el de subida. La información se envía a la BSC que decide el cambio de canal. Fija el contenido de los canales de radiodifusión y asigna los mensajes de paging. Realiza el control de potencia. La BSC puede estar situada en el mismo sitio que la BTS, estar sola o en el mismo sitio que el centro de conmutación móvil (MSC). Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.133 Arquitectura de Redes III.3 GSM. Global System for Mobile communications Estructura funcional NSS (Network and Switching Sub-system) Principal subsistema de GSM que incluye las funciones de conmutación, gestión de movilidad, control del sistema e interconexión con otras redes. redes Sus componentes son: MSC/GMSC (Gateway Mobile Switching Centre) Proporciona interfaces de la red móvil celular con la RTC o la RDSI. Se trata de una central telefónica completa capaz de encaminar, con ayuda de sus registros (HLR, VLR), l llamadas las ll d provenientes i t de d la l red d fija, fij vía í BSC y BTS, BTS hacia h i la l estación t ió móvil. ó il Establece E t bl también llamadas desde el móvil hacia la red fija y entre móviles. Es responsable de la gestión de movilidad (localización y autentificación) en conjunción con HLR y VLR. Controla varias BSC y gestiona los procedimientos de traspaso entre distintas BSC. Si el tráfico en la red celular requiere más capacidad que la que puede dar la GMSC se hace uso de MSC’s, entidades con las mismas funciones pero que no tienen HLR. HLR (Home Location Register) Registro de abonados locales. Guarda la identidad y datos de usuario de todos los suscriptores p pertenecientes a un área p relacionada con una GMSC. Los datos pueden ser permanentes (número telefónico, clave de autentificación, servicios suplementarios, etc.) o temporales (VLR actual, servicio de desvío de llamadas, etc.). HLR proporciona al GMSC los datos necesarios acerca del usuario cuando la llamada se ha originado g en la red fija j VLR (Visitor Location Register) Registro de visitantes. Contiene datos relevantes de todos los móviles que están en ese momento localizados en la MSC. Los datos permanentes son los mismos que los contenidos en el HLR. Los datos temporales difieren ligeramente. ligeramente El duplicar los datos de usuario tanto en el VLR como en el HLR reduce el tráfico hacia el HLR. VLR, sirve para proporcionar al MSC los datos del usuario cuando la llamada se ha originado en el móvil Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.134 Arquitectura de Redes III.3 GSM. Global System for Mobile communications Estructura funcional Mobile Switching Centre: Áreas de Localización MCC MNC LAC CI Mobile Country Code (España:214) Mobile Network Code (Vodafone: 01, Movistar:07 Orange:03) Location Area Code Cell ID Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.135 Arquitectura de Redes III.3 GSM. Global System for Mobile communications Estructura funcional OSS (Operation Support Subsystem) Subsistema encargado de la gestión y mantenimiento de todos los subsistemas GSM. Sus componentes son: AUC (Authentication Center) Genera parámetros de autenticación a usar por el móvil y el cifrado de los datos de usuario en el enlace aéreo dentro del sistema GSM. EIR (Equipment Identity Register) Registra R i t l las estaciones t i móviles ó il GSM y los l d derechos h d los de l usuarios. De este modo las estaciones móviles robadas o con problemas se pueden bloquear e incluso localizar. OMC (Operation and Maintenance Center) Centro de control de los subsistemas de radio y red Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.136 Arquitectura de Redes III.3 GSM. Global System for Mobile communications Arquitectura de protocolos La arquitectura de protocolos de GSM se estructura en tres capas: Capa FÍSICA. I l Incluye t d aquellos todos ll mecanismos i que hacen h posible ibl la l comunicación i ió entre t MS y BTS a través del canal radio (modulación, control de potencia, codificación, etc). Capa de ENLACE. Entre MS y BTS se usa el protocolo LAPDm (adaptación de LAPD para entorno radio). Responsable de la transferencia fiable de información a nivel 3 sobre el interfaz radio. Funciones: organización de la información de capa 3 en tramas. Transmisión de señalización entre t capas pares. Establecimiento, E t bl i i t mantenimiento t i i t y terminación t i ió de d uno o más á enlaces l d de datos sobre canales de señalización. Transmisión y recepción de tramas de información numeradas con reconocimiento y no numeradas sin reconocimiento. Entre BTS y BSC se utiliza ut ae el p protocolo otoco o LAPD. Capa de RED o SEÑALIZACIÓN GSM. Contiene todas las funciones necesarias para el establecimiento, mantenimiento y terminación d conexiones de i móviles ó il para ttodos d llos servicios i i ofrecidos f id por lla red d GSM GSM. Se puede dividir en tres subcapas: Gestión de recursos radio Gestión de movilidad Gestión de conexiones RR = Radio Resource Management Sublayer MM = Mobility Management Sublayer CM = Connection Management Sublayer Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.137 Arquitectura de Redes III.3 GSM. Global System for Mobile communications Arquitectura de protocolos Gestión de recursos Responsable de la gestión del espectro de frecuencias, de la reacción de GSM a los cambios en las condiciones del canal radio y mantenimiento de un canal de comunicaciones adecuado entre el móvil y la red. Procedimiento Procedimientos: - Asignación y liberación de canal. - Cambio de canal y procedimientos de handover. handover - Cambio de frecuencias del canal y saltos de frecuencia. - Control de potencia y avance temporal. - Modificación del modo del canal ( voz o datos). - Establecimiento del modo cifrado. cifrado La decisión de handover la toma la BSC. Este puede ser: • Intra BSC • Inter BSC • Inter MSC de Handover SWITCHING POINT BSC BSC SC vieja nueva Decisión de traspaso basada en: • Máxima Má i potencia t i transmitida t itid desde d d MS, BTS, BTS vecinas. • Medidas realizadas por MS. • Medidas realizadas por la BTS. C id d de d la l celda, ld carga. • Capacidad Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.138 MS Arquitectura de Redes III.3 GSM. Global System for Mobile communications Arquitectura de protocolos. Gestión de movilidad Maneja todos los aspectos relacionados con la movilidad de los usuarios, autentificación y seguridad. g Procedimientos: - Actualización de localización. - Localización L li ió periódica. iódi - Autentificación. - IMSI Attach (Registro del móvil). - IMSI Detach. - Reasignación de TMSI. Procedimiento de Localización HLR MSC/VLR vieja MSC/VLR nueva MS Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.139 Arquitectura de Redes III.3 GSM. Global System for Mobile communications Arquitectura de protocolos Gestión de conexión Agrupa todas las funciones necesarias para el control de llamadas y gestión de servicios suplementarios. p Procedimientos: - Establecimiento de llamadas originadas en el móvil (MOC). - Establecimiento E t bl i i t d de llllamadas d tterminadas i d en ell móvil ó il (MTC) (MTC). - Restablecimiento de llamadas. Terminal Fijo RTC RDSI (1) MS ISDN GMSC (2)Procedimiento de interrogación HLR (3) Routing number MSC/ VLR Paging BTS Paging BSC Procedimiento MTC Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.140 BTS Paging Arquitectura de Redes III.3 GSM. Global System for Mobile communications Aplicaciones y servicios En GSM se especifican tres clases de servicios: • Servicios p portadores. Se establecen entre las terminaciones de red a ambos lados. Ofrecen al usuario una capacidad de transporte independiente del tipo del contenido de la información, en régimen síncrono/asíncrono, modo de conmutación de circuitos y paquetes y velocidad hasta 9,6Kbps. • Teleservicios. Se prestan entre terminales móviles: Telefonía digital con codec a 13Kbps en conmutación de circuitos. Llamadas de emergencia. Mensajes cortos. Permite a los usuarios enviar y recibir mensajes j breves a través de un centro de control conectado a la red fija, incluyendo mensajes de difusión a grupos de usuarios. Es decir punto a punto o punto-multipunto. Facsímil. Conexión entre aparatos de FAX del Grupo 3. Videotex. Teletex. • Servicios suplementarios. Identificación del abonado llamante. Redireccionamiento de llamadas. Llamada en espera. Terminación de llamadas de usuarios ocupados. Grupos cerrados de usuarios. Grupos p de usuarios con acceso limitado. Tarificación ((llamadas gratuitas, a cobro revertido, avisos). Mantenimiento de llamada. Transferencia de llamadas. Multiconferencias. Prohibición de determinadas llamadas desde el terminal. Unidad III. Conmutación de circuitos: RTC, RDSI, GSM – pág.141 Arquitectura de Redes