Debido a la escasez de material especializado para simplificar la labor de los equipos de educadores y educadoras sociales en materias que faciliten la atención a los y las menores emigrantes no acompañados (MENA), nos hemos propuesto aportar este manual; que puede ser muy útil en una de las cuestiones más complicadas en el aprendizaje del árabe: el aspecto verbal. UNIÓN EUROPEA Los 200verbos más usuales del árabe marroquí para educadores sociales Los 200verbos 200verbos Los más usuales del árabe marroquí para educadores sociales Los 200 verbos. Granada 2006 Edita: Junta de Andalucía. Consejería para la Igualdad y Bienestar Social Autor: José Carlos Cabrera Medina Coordina: Observatorio de la Infancia en Andalucía ISBN: 84-690-2221-O Depósito legal: Diseño y maquetación: www.transversal.tv El Observatorio de la Infancia en Andalucía es un órgano consultivo y de propuesta, adscrito a la Dirección General de Infancia y Familias de la Consejería para la Igualdad y Bienestar Social de la Junta de Andalucía, que tiene por objeto el desarrollo de actuaciones de investigación, formación y documentación sobre los asuntos relacionados con los derechos y la atención a la población menor de edad que viven en Andalucía¹. ¹ Decreto 75/2001 de 13 de marzo por el que se regula el Observatorio de la Infancia en Andalucía. 200verbos Los más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales Los 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales Los 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales PRESENTACIÓN Debido a la escasez de material especializado para simplificar la labor de los equipos de educadores y educadoras sociales en materias que faciliten la atención a los y las menores emigrantes no acompañados (MENA), nos hemos propuesto aportar este manual; que puede ser muy útil en una de las cuestiones más complicadas en el aprendizaje del árabe: el aspecto verbal. Lo que aquí se presenta es una pequeña guía verbal de los verbos más usuales en el árabe marroquí para personas que no tienen ningún conocimiento previo sobre esa lengua. Para ello, hemos dejado a un lado toda transcripción científica sobre los fonemas representados, acercando dichos verbos a una pronunciación más cercana al español. Esta recopilación pretende básicamente ayudar a aquellas personas que, por su trabajo o simplemente por dedicación, comprenden que es quizás el acercamiento lingüístico la mejor herramienta para conseguir la empatía con estas personas y una mayor aproximación a su realidad sociocultural. Su perspectiva intercultural quiere incidir en acercar esta parte de la lengua árabe marroquí, transmisora de una vasta cultura, a la población autóctona; intentando crear y propiciar lugares de encuentro mutuo. Los 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales SOBRE LA UTILIZACIÓN DEL MATERIAL Para una optimización de este material, adjuntamos a continuación una serie de características (en relación con los fonemas), para una mejor pronunciación de las formas verbales. A la hora de utilizarlo hay que tener en cuenta una serie de aspectos sobre la transcripción de los sonidos y sobre el futuro. Hemos adjuntado al final del documento, para aquellos que tengan nociones de árabe, qué clase de fonema nos referimos exactamente y qué tipo de trascripción fonética hemos utilizado. Sobre las consonantes La [sh] se debe pronunciar como un fonema que se encontraría entre la “s” y la “ch”. Como aproximación diremos que se pronuncia como la “sh” de determinadas modalidades del andaluz. Así, la palabra mucho es pronunciada como musho. Ese sería el sonido mas aproximado. El fonema [y] se debe pronunciar como en la lengua francesa la “j”, como por ejemplo en la palabra Jean; un sonido fricativo suave. En algunos casos este fonema se pronuncia como una “i” normal, alargada un poco en su sonido. Los dos sonidos comparten en el dialecto marroquí una misma zona fonética muy parecida. La [h], carente de sonido en español, es un fonema que se debe pronunciar claramente. Por esta razón, es una letra en la que debemos hacer especial hincapié. Se pronuncia como una espiración notoria, como si intentásemos empañar el cristal de unas gafas. Existe el símbolo [´] (fonema de la letra ´ayn) que sirve para referirse a un sonido gutural de esta letra propia del árabe. Su pronunciación es compleja ya que se origina en una parte del aparato fonador que no utilizamos en nuestra lengua. Los 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales Para ello recomendamos su omisión en un primer momento a la hora de aprenderlo, pero prestándole una atención especial al practicarlo. Para la letra [t], que en árabe tiene diferentes formas, no hacemos en este material distinción alguna, aunque advertimos que podemos notar diferencia en algunos de los casos, ya que una de ellas es pronunciada de una forma claramente “picada”. La [z] debe pronunciarse de una forma más suave que en nuestro idioma; prácticamente como si fuera una “s” pero con un sonido más fuerte. En el caso de las letras [k] y [q], la segunda tiene un carácter mas velar. Su buena pronunciación pasa por una buena práctica. Las consonantes dobles se deben pronunciar de una manera independiente. Así por ejemplo, la “ll” debe pronunciarse como una doble “l”. Así por ejemplo, Jallasti (pagaste) debe ser pronunciada en dos tramos: jal-lasti. El mismo fenómeno ocurre con cualquier consonante que aparezca de manera doble, debiéndose pronunciar cada una por separado (son consonantes reduplicadas). El resto de consonantes que aparecen deben pronunciarse de la misma forma que lo hacemos en nuestra lengua. En algunos verbos existen ciertas asociaciones de consonantes de las que no tenemos referencia; para su pronunciación recomendamos la más absoluta tranquilidad y paciencia; le sugerimos dejarse llevar por el sonido vocálico que intuya que acompaña a esa consonante. Debemos también hacer un esfuerzo para la pronunciación de todas y cada una de las consonantes de las que está compuesto el Los 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales verbo. Así, en la palabra Bdilt (cambiaré), deben sonar tanto la “l” final como la “t”. Por lo demás, y como hemos dicho, la práctica suple el resto. Sobre las vocales Todas las vocales que aparecen debemos pronunciarlas como en nuestra lengua. Existe un símbolo [ ] que representa un sonido que está a medio camino entre la “e” y la “i”. Sobre el futuro A lo largo de todo el compendio, hemos adjuntado el futuro en su forma más simple; pero recordemos que, para que dicha forma resulte más completa, en la mayoría de los casos habría que anteponerle lo siguiente: gadi + verbo en futuro gad + verbo en futuro Como se puede apreciar, la forma resultante es más compleja, pero su utilización es amplísima. En este manual se incluyen verbos con esta forma para que los equipos educativos puedan familiarizarse con su uso de forma más sencilla. TRANSCRIPCIÓN No hemos adoptado un sistema único de transcripción, ya que elegir uno en concreto no cumplía el objetivo de acercar el compendio a aquellas personas que no tienen un conocimiento del árabe. Por lo tanto, a continuación se detalla el fonema más representativo y más práctico. Consonantes Lo mismo ocurre en los casos del “alif” y el “alif maqsura”, donde se han omitido todo signo y sólo se han adjuntado la vocal que hubiera llevado dicha letra. La letra ( ﺶshim) se ha transcrito por el sistema que utiliza la enciclopedia del Islam, que nos parece el más apropiado A veces tanto la letra ( يya) como la ( جyim) han sido transcritas de la misma forma, de la manera que lo hace la revista Al-Andalus. Lo que ocurre es que en el caso de la (yim) se omite el acento circunflejo, para hacerlo más práctico. En las letras ‘( عayn) y غg (gayn) se ha respetado el signo fonético igual que el de la revista Al-Andalus, para mayor perfección de aquellos que conocen el árabe. تt (ta) y ثt (tha), no se ha hecho distinción ninguna. Como con la letra ( ﻃt). En los dialectos Entre las letras estos sonidos tienden a unificarse. Lo mismo ocurre con la da, سsim , صsad حha y ha. dal, ضda, زzaid, ظza, 10 Los 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales Vocales En el tema de las vocales se han omitido las largas, las que a pesar de esto sigan pareciendo especialmente largas se les ha adjuntado otra a modo de reduplicación. En el caso de los diptongos se ha seguido a Dozi y a Whight. A las vocales “o” y “e”, inexistentes en árabe clásico pero perfectamente reconocibles en el dialecto marroquí, se les adjunta incluso un sonido intermedio que aparece con el signo ( ) siguiendo a Herrero Muñoz-Cobo. Por lo demás, se ha seguido el sistema de transcripción fonética de la revista Al-Andalus. 11 12 200verbos Los más usuales en el árabe marroquí 13 14 Los a 2 3 4 5 abandonar abrazar abrigar abrir acabar de (ver permanecer) 7 8 9 acercar acordarse adelgazar afeitarse (ver cortar el pelo) 11 12 13 14 15 16 17 18 agarrar 1 6 10 (ver coger un (1)) ahogarse almorzar alquilar amar apagar aprender apretar apretar (2) 19 21 22 23 20 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales arreglar atacar avisar ayudar ayunar c caer 32 cagar 33 cambiar 34 cantar 35 cenar 36 b cerrar 37 cocinar 38 coger 39 coger (2) 40 41 coger (3) comer bailar 25 bajar 42 27 28 29 30 31 bajar (2) barrer beber bostezar bromear bucear 44 (ver nadar) 24 26 15 comprar 43 comprender 45 conducir (no vehículos) (ver llevar) conducir 46 (automóviles) confundirse 48 contener 47 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales Los continuar 69 50 convertirse en 70 (ver volverse) 71 51 correr 52 cortar 53 cortarse el pelo 54 coser 55 crecer 72 56 creer 73 57 criarse 74 (ver nacer) 75 58 cruzar la calle 76 (cortar) 77 78 79 80 81 59 dar vueltas 82 (tourner) 83 60 decir 84 61 defender 85 62 dejar 86 (ver abandonar) 87 88 63 desayunar 89 64 desear 90 (Ver querer) 91 65 devolver 92 66 dibujar 93 67 discutir 49 (Ver permanecer) 68 doblar doler dormir ducharse e d f firmar 95 follar 96 fotografiar 97 fumar 98 fumar (2) 94 echar fuera empezar empujar encender encolar (ver pegar) encontrar encontrar (2) enderezar enfermar engordar enseñar enseñar (2) entrar enviar equivocarse escapar escribir escuchar escupir esperar estar (ver ser) estudiar 16 g ganar 100 ganar (2) 101 golpear 102 guardar 103 gustar 99 h haber 105 habitar 106 hablar 107 hacer 108 hacer (2) 104 Los i 109 informar (ver avisar) insultar 111 intentar 110 112 interpretar(ver (ver traducir) ir/irse limpiar (2) 121 llamar 122 llamar (2) 123 llamar a la puerta 124 llegar 125 llenar 126 llevar 127 llevar algo 128 llorar 120 j m l n 113 matar 130 mentir 131 mirar 129 114 jugar (televisión, etc) montar 133 mover 132 lavar 116 lavarse 117 leer 115 (ver estudiar) levantarse 119 limpiar 118 o 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales nadar 135 nacer 136 necesitar 134 17 oler 138 oir (ver escuchar) 139 olvidar 140 ordenar 141 orinar 137 p pagar 143 parar 144 pedir 145 pegar (ver pegar/encolar) 146 pelearse 147 pensar 148 perder 149 permanecer 150 pinchar 151 pintar 152 planchar 153 poder 154 preguntar 155 preparar (ver arreglar) 156 probar 142 Los s 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales q quedarse 157 (ver permanecer) quejarse 159 quemar 160 querer 161 quitar/quitarse 158 saber 171 sacarse (un pincho, un clavo) 172 salir 173 saludar 174 seguir (ver permanecer) 175 sentarse 176 sentir (ver contener) 177 ser /estar 178 soltar 179 soplar 180 subir 170 r t recordar 163 regalar 164 regañar 165 reír 166 respirar 167 retrasarse 168 robar 169 robar (2) temer 182 tener 183 tener ganas 181 (Ver contener) terminar 185 tocar instrumento 184 u v 191 (ver llevar) untar vender 193 venir 194 ver 195 verter 196 vestir/vestirse 197 viajar 198 vivir 192 162 toser 187 trabajar 188 traducir 189 traer 190 transportar 186 (ver jugar) 18 (ver habitar) vivir (2) 200 volar 201 volver 202 volverse 203 vomitar 199 19 20 Los 1. 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales A Abandonar/Dejar Personas Pasado Presente Futuro Yo Jallit Jalliti Jalla jallat Jallina Jallitu Jallau Kanjalli Katjalli Kijalli katjalli Kanjalliu Katjalliu Kijalliu Njalli Tjalli Ikalli Tjalli Njalliu Tjalliu Ijalliu Personas Pasado Presente Futuro Yo D D D D D D D Kand rra Katd rra Kid rra Katd rra Kantadarra Katdarraatu Kiatadarrau Nd rra Td rra Id rra Td rra Antsadarrau Tadarrau Iatadarrau Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 2. Abrazar Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 3. rr´at rr´ati rra‘ rr´at rratna rratu rrau Abrigar Personas Pasado Presente Futuro Yo Gattait Gattaiti Gattat Gattat Gattina Gatteitu Gattau Kangatt Katgatt Kigatt Katgatt Kangatt u Katgatt u Kigatt u Ngatt Tgatt Igatt Tgatt Ngatt u Tgatt u Igatt u Tú Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as Él 21 Los 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales 4. Abrir Personas Pasado Presente Futuro Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as Ftaht Ftahti Ftah Ftaht Ftahna Ftahtu Futhu Kenftah Katfath Kiftah Katftah Kenfathu Katfathu Kifathu Enftah Tftah Iftah D ftah Enfathu Tfathu Ifathu Personas Pasado Presente Futuro Yo Karrabt Karrabti Karrab Karrabát Karrabna Karrabtu Karrbú Kankarreb Katkarreb Kikarreb Katkarreb Kankarrbu Katkarrbu Kikarrbu Ankarreb Atkarreb Aikarreb Atkarreb Ankarrbu Atkarrbu Aikarrbu Yo 6. Acercar Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as Tú 7. Acordarse Personas Pasado Presente Futuro Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as Akalt Akalti Akal Akalat Akalna Akaltu Aklu Kanakal Kadakal Kiayakal Kadakal Kanokolu Kadokolu Kiayakolu Anakal Adakal Ayakal Adakal Anokolu Adokolu Ayakolu Yo 22 Los 8. 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales A Adelgazar Personas Pasado Presente Futuro Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as Arqaqt Arqaqti Arqaq Arqaqat Arqaqna Arqaqtu Arqaqu Kanarqaq Katarqaq Kiarqaq Katarqaq Kanarqaqu Katarqaqu Kiarqaqu Anarqaq Atarqaq Itarqaq Atarqaq Anarqaqu Atarqaqu Iarqaqu Yo 11. Ahogarse Personas Pasado Presente Futuro Yo Garaqt Garaqti Garaq Garqat Garaqna Garaqtu Gorqu Kangaraq Katgaraq Kigaraq Katgarq Kangurqu Katgurqu Kigurqu Ngaraq Tgaraq Igaraq Tgaraq Ngurqu Tgurqu Igurqu Tú Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as Él 12. Almorzar Personas Pasado Presente Futuro Yo Tagadd d Tagadd ti Tagadda Taggaddat Tagaddina Tagadditu Tagaddau Kantagadda Kattagadda Kitagadda Kattgadda Kantagaddau Kattagaddau Kitaggadau Antagadda Attagadda Aitagadda Attagadda Antagaddau Attagaddau Aitagaddau Tú Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as Él 23 Los 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales 13. Alquilar Personas Pasado Presente Futuro Yo Krit Kriti Kra Krat Krina Kritu Krau Kankri Kantkri Kikri Katkri Kankriu Katkriu Kitkriu Nkri Tkri Ikri Tkri Nkriu Tkriu Ikriu Pasado Presente Futuro Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 14. Amar Personas Yo Habit Kanheb Anheb Tú Habiti Katheb Taheb Él Hab Kiheb Ihéb Ella Habet Katheb Théb Nosotros/as Habbina Kanhebbu Anhebbu Vosotros/as Habbitu Katbbu Tahebbu Ellos/as Habbu Kihbbu Ihebbu 15. Apagar Personas Pasado Presente Futuro Yo Itfit Kantfi Ntfi Tú Itfiti Katfi Tfi Él Tifa Kitfi Itfi Ella Itfat KatfiTfi Nosotros/as Itfina Kanftu Ntfu Vosotros/as Itfitu Katftu Tfu Ellos/as Itfau Kitfu Itfu 24 Los 16. 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales A Aprender Personas Pasado Presente Futuro Yo Ta‘allamt Ta‘allamti Ta‘allam Ta‘allamat Ta‘allamna Ta‘allamtu Ta‘allmu Kanta‘allam Katta‘allam Kita‘allam Katt‘allam Kanta‘allmu Katta‘allmu Kita‘allmu Nata‘allam Tata‘allam Ita‘allam Tata‘allam Nata‘allmu Tata‘allmu Ita‘allmu Personas Pasado Presente Futuro Yo Skit Skiti Ska Skat Skina Skitu Skau Kanski Katski Kiski Katski Kanskiu Katskiu Kiskiu Anski Atski Iski Atskiu Anskiu Atskiu Iskiu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 17. Apretar Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 18. Apretar (2) Personas Pasado Presente Futuro Yo Siart Siarti Siar Siarat Siarna Siartu Siiuru Kansi rt Katsi rt Kisi rt Katsi rt Kansiuru Katsiuru Kisiuru Ansiert Atsiert Isiert Atsiert Ansiaru Atsiaru Isiiru Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 25 Los 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales 19. Arreglar/Preparar Personas Pasado Presente Futuro Yo ‘Adilt ‘Adilti ‘Adl ‘Adlat ‘Adilna ‘Adiltu ‘Adlu K‘andil K‘atadil Ki‘adil Kat‘adil Kan‘adlu Kat‘adlu Ki‘adlu N‘adil T‘adil I‘adil T ‘adil N‘adlu T‘adlu I‘adlu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as *Este verbo tiene también la acepción de preparar la cocina = cocinar. 20. Atacar Personas Pasado Presente Futuro Yo Jsart Jsarti Jasar Jasarat Jasarna Jasartu Jusru Kanjasar Katjasar Kijasar Katjasar Kanjasru Katjasru Kijasru Njasar Tjasar Ijasar Tjasar Njarsu Tjarsu Ijarsu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 21. Avisar/Informar Personas Pasado Presente Futuro Yo Jbart Jbarti Jbar Jbarat Jbarna Jbartu Jbru Kanjabar Katjabar Kijabar Katjabar Kanjuburu Katjuburu Kijuburu Anjbar Atjbar Aijbar Atjbar Anjubuu Atjuburu Aijuburu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 26 Los 22. 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales A Ayudar Personas Pasado Presente Futuro Yo `Aunt ‘Aunti ‘Aun ‘Aunet ‘Aunna ‘Auntu ‘Aunu Kan‘aun Kat‘aun Ki‘aun Kat‘aun Kan‘aunu Kat‘aunu Ki‘aunu N‘aun T‘aun I‘aun T‘aun N‘aunu T‘aunu I´aunu Personas Pasado Presente Futuro Yo Somt Somti Sam Samat Somna Saomtu Samu Kansom Katsom Kisom Katsom Kansomo Katsomo Kisomo Personas Pasado Presente Yo Shtaht Shtahti Shtah Shtahat Shtahna Shtatu Shotahu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 23. Ayunar Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 24. Ansom Atsom Aisom Atsom Ansomo Atsomo Aisomo Bailar Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as Kanshtah Katshtah Kishtah Katshtah Kanshthu Katshthu Kishthu 27 Futuro Nshtah Tshtah Ishtah Tshtah Nashthu Tashhthu Iashthu B Los 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales 25. Bajar Personas Pasado Presente Futuro Yo Au Au Au Au Au Au Au Kanau d Katau d Kiau d Katau d Kanaudu Kataudu Kiaudu Anau d Tau d Iau d Tau d Anáudu Táudu Iáudu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 26. dt dti d da dna dtu du Bajar (2) Personas Pasado Presente Futuro Yo Ansalt Ansalti Ansal Anslat Ansalna Ansaltu Anslu Kansel Katansel Kinsel Katansel Kanuslu Katnuslu Kinuslu Ansel Tansal Insel Tansal Nuslu Tanuslu Inuslu Personas Pasado Presente Futuro Yo Shetabt Shetabti Shetab Shetabat Shetabna Shetabtu Shetubu Kanshetab Katshetab Kishetab Katshetab Kanshutubu Katshutubu Kishutubu Nshetab Tshetab Ishetab Tshetab Nshetubu Tshetubu Ishetubu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 27. Barrer Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 28 Los 28. 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales B Beber Personas Pasado Presente Futuro Yo Shrabt Shrabti Sharab Shrabti Shrabna Shrabtu Sharbu Kanshrab Katshrab Kishrab katshrab Kansharbu Katsharbu Kisharbu Nshrab Tshrab Ishrab Tshrab Nsharbu Tsharbu Isharbu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as *Este verbo se utiliza también para la acción de tomarse una medicina, así como en español encargamos esa acción sobre el verbo tomar (el jarabe, la pastilla, etc), el árabe dialectal hace recaer esa acción en el verbo beber. 29. Bostezar Personas Pasado Presente Futuro Yo Sa’akt Sa’akti Sa’ak Sa’akát Sa’akna Sa’aktu Sa’uku Kansha’ak Katsha’ak Kisha’ak Katsa’ak Kanshu’uku Katshu’uku Kishu’uku Ansa’ak Atsa’ak Aisa’ak Atsa’ak Anshu’uku Atshu’uku Aishu’uku Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 29 Los 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales 31. Bromear Personas Pasado Presente Futuro Yo Tamala’at Tamala’ati Tamala’a Tamala’at Tamala’ana Tamala’atu Tamal’u Kantamala’ Katamala’ Kitamala’ Katamala’ Kantumul’u Katumul’u Kitumil’u Antamala’a Atamala’a Aitamala’a Atamala’a Antamul’u Atamul’u Atumul’u Personas Pasado Presente Futuro Yo Teht Tehti Tah Tahat Tihna Tihtu Tahu Kanteh Katteh Kiteh Katteh Kantihu Kattihu Kitihu Nteh Atteh Iteh Atteh Ntihu Attihu Itihu Personas Pasado Presente Futuro Yo Jerít Jeríti Jará Jarát Jerína Jerítu Jarau Kanjara Katjara Kijara Katjara Kanjarau Katjarau Kijarau Ánjara Tájara Iájara Tájara Anjarau Tajarau Ijarau Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 32. Caer Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 33. Cagar Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 30 Los 34. 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales C Cambiar Personas Pasado Presente Futuro Yo Bdilt Bdilti Bdal Bdalt Bdilna Bdiltu Bdalu Kanbdil Katbdil Kibdil Katbdil Kanbdilu Katbdilu Kibdilu Nbdil Tbdil Ibdil Tbdil Nbdilu Tbdilu Ibadilu Personas Pasado Presente Futuro Yo Gan t Gan ti Ganna Gannat Gannina Gannitu Ganniu Kanganni Katganni Kiganni Katganni Kanganniu Katganniu Kiganniu Anganni Taganni Iganni Taganni Anganniu Taganniu Iganniu Personas Pasado Presente Futuro Yo Ta‘asha Ta‘ashit Ta‘asha Ta‘ashat Ta‘ashina Ta‘ashitu Ta‘ashau Kanta‘asha Katta‘asha Kita‘asha Katta‘asha Kanta‘ashau Katta‘ashau Kita‘ashau Anta‘asha Atta‘asha Aita‘asha Atta‘asha Anta‘ashau Atta‘ashau Aita‘ashau Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 35. Cantar Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 36. Cenar Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 31 Los 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales 37. Cerrar Personas Yo Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 38. Pasado Presente Futuro Shaddit Shadti Shad Shaddat Shaddina Shaditu Shaddu Kanshud Katshud Kishud Katshud Kanshuddu Katshuddu Kishuddu Anshud Tashud Ishud Tashud Anshuddu Tashuddu Ishuddu Cocinar Personas Pasado Presente Futuro Yo Tayibt Tayibti Tayib Tayibat Tayibna Tayibtu Tayibu Kantayb Katayb Kitayb Katayb Kantaybu Kataybu Kitaybu Ntayb Tayb Itayb Tayb Ntaybu Taybu Itaybu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as *Para utilizar otro verbo con el mismo significado ir a “arreglar”. 39. Coger/Utilizar Personas Pasado Presente Futuro Yo Shebbart Shebbarti Shebbar Shebbarat Shebbarna Shebbartu Shebbru Kenshebbar Katshebbar Kishbbar Katshebbar Kenshebbru Katshebbru Kishebbru Enshebbar Tshebbar Aishebbar Tshebbar Enshebbru Tshebbru Ishebbru Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 32 Los 40. 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales C Coger (2) Personas Pasado Presente Futuro Yo Jodt Jodti Jad Jadat Jodna Jodtu Jado Kanjod Katajod Kiajod Katajod Kanajodo Katajodo Kijodo Anjod Tajod Ijod Tajod Anjodo Tajodo Ijodo Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 41. Coger (3) Personas Pasado Presente Futuro Yo Asit Asiti As Asat Asina Asitu Assu Kanus Kat-us Ki-us Kat-us Kanussu Katussu Kiussu Nus Tus Ius Us Nussu Tussu Iussu Personas Pasado Presente Futuro Yo Klit Kliti Kla Klat Klina Klitu Klau Kanakul Katakul Kitakul Katakul Kanakulu Katakulu Kiakulu Nkul Takul Ikul Takul Nkulu Tkulu Ikulu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 42. Comer Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 33 Los 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales 43. Comprar Personas Pasado Presente Futuro Yo Shrit Shriti Shra Shrat Shrina Shritu Shrau Kanshri Katshri Kishri Katshri Kanshriu Katshriu Kishriu Nshri Tshri Aishri Aishri Nshriu Tshriu Ishriu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 44. Comprender Personas Pasado Presente Futuro Yo Fahimt Fahimti Fahama Fahamat Fahamna Fahamtu Fahamu Kanafham Katfham Kiafham Katham Kanafhamu Katafhamu Kifhamu Nafham Tafham Iahfham Tafahm Nafhamu Tafhamu Iafhamu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 46. Conducir (automóviles) Personas Pasado Presente Futuro Yo Sugt Sugti Sagk Sagt Sugna Sugtu Sagu Kansug Katsug Kisug Katsug Kansugu Katsugu Kisugu Ansug Atsug Isug Atsug Ansugu Tasugu Isugu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as *En el caso de la tercera persona del singular del pasado, se aprecia una finalización en “k” cortante que no aparece en la raíz del verbo. *Atención a la posible confusión por el parecido fonético de este verbo, que se utiliza en el norte con el verbo “perder”. 34 Los 47. 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales C Confundirse Personas Pasado Presente Futuro Yo Gelet Geleti Gelet Geltat Geletna Gelutu Geltu Kangelet Katgelet Kiglet Katgelet Kangoltu Katgoltu Kigoltu Angelet Tagelet Iglet Tagelet Angoltu Tagoltu Igoltu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 48. Contener/Sentir/Tener ganas Personas Pasado Presente Futuro Yo Kan fía Kan f k Kan fihu Kan fiha Kan fina Kan fikom Kan fihom Fía Fk Fihu Fiha Fina Fikom Fihom Ikun fía Ikun f k Ikun fihu Ikun fiha Ikun fina Ikun fikom Ikun fihom Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as *Este verbo se utiliza para expresar una sensación; así tener frío es “sentir” frío. O para cuando un objeto inanimado tiene algo: una casa tiene dos ventanas es una casa “contiene” dos ventanas. 35 Los 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales 51. Correr Personas Pasado Presente Futuro Yo Yirrit Yirriti Yarrá Yarrát Yirrina Yirritu Yarrau Kanyirri Katyirri Kiyirri Katyirri Kanyurru Katyurru Kiyurru Nyirri Tyirri Iyirri Tyirri Nyurru Tyurru Iyurru Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as *En el caso de las personas del singular, se presupone difícil la pronunciación del grupo yr+ vocal, como elemento orientativo diremos que el sonido que se interpone entre ambas consonontes es el de la vocal “i”, pero se debe pronunciar de una manera rápida. En el caso de las personas plurales hemos adjuntado la vocal en referencia a una pronunciación más clara de dicha vocal. 52. Cortar Personas Pasado Presente Futuro Yo Qta‘at Qta‘ati Qta‘a Qta‘at Qta‘ana Qta‘atu Qto‘u Kanqata‘ Katqata‘ Kiqata‘ Katqata‘ Kanqato‘u Katqato‘u Kiqato‘u Nqata‘ Tqata‘a Iqata‘a Tqata‘a Nqato‘u Tqato‘u Iqato‘u Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as *Este verbo se utiliza también para cruzar la calle o el Estrecho. 53. Cortarse el pelo/Afeitarse Personas Pasado Presente Futuro Yo Hassant Hassanti Hassán Hassanat Hassanna Hassantu Hassanu Kanhassán Kathassán Kihassán Kathassán Kanhassnu Kathassnu Kihassnu Nhassan Thassan Ihassan Thassan Nhassanu Thassanu Ihassanu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 36 Los 54. 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales Coser Personas Pasado Presente Futuro Yo Jait Jaiti Jait Jaitat Jaitna Jaítu Jaitú Kanjait Katjait Kijait Katjait Kanjaitu Katjaitu Kijaitu Anjait Tajait Ijait Tajait Njaitu Tajaitu Ijaitu Personas Pasado Presente Futuro Yo Kabirt Kabirti Kabir Kaberat Kaberna Kabertu Kaberu Kankbir Katkbir Kikbir Katkbir Kankoboru Katkoboru Kikoboru Nkbir Tkbir Ikbir Tkbir Nkoburu Tkoboru Ikoburu Personas Pasado Presente Futuro Yo Danit Daniti Dan Danat Danina Danitu Danau Kandun Katdan Kidan Katdan Kandunnu Katdunnu Kidunnu Andan Addan Aidan Addan Andunnu Addunnu Aidunnu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 55. Crecer Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 56. Creer Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 37 C Los 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales 59. Dar vueltas (tourner) Personas Pasado Presente Futuro Yo Dort Dorti Dar Darat Dorna Dortu Daru Kandor Katdor Kidor Katdor Kanduru Katduru Kiduru Andor Addor Aidor Addor Andoru Addoru Aiddu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as *En este caso por asimilación se aprecia que la “t” desaparece al contacto con la “d”, y hace que esta se reduplique. 60. Decir Personas Pasado Presente Futuro Yo Qolt Qolti Qal Qalt Qolna Qoltu Qolu Kanqol Katqol Kiqol Katqol Kanqolu Katqolu Kiqolu Anqol Atqol Iqol Atqol Anqolu Atqolu Iqolu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as *En este verbo tenemos diferentes pronunciaciones de la primera consonante, en árabe clásico la “q”, se pronuncia por la gente del sur de Marruecos como “g”. También la vocal medial que acompaña a la segunda radical, sobretodo en el caso del futuro, puede sonar a veces más cercana a la vocal “u”. ej: Nqul. 38 Los 61. 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales D Defender Personas Pasado Presente Futuro Yo Defa‘at Defa‘ati Defa‘a Defa‘at Defa‘ana Defa‘atu Defu‘u Kandefa‘u Katdefa ‘u Kidefa‘u Katdefa‘u Kandefa ‘u Katdefa‘u Kidefa‘u Andefa‘a Atdefa‘a Aidefa‘a Atdefa ‘a Andefu‘u Atdefu‘u Aidefu‘u Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as *Nótese cómo en el caso del presente no se aprecia en la pronunciación diferencias entre las personas del singular y las del plural. 63. Desayunar Personas Pasado Presente Futuro Yo Fatart Fatarti Fátar Fatarát Fatarna Fatartu Futuru Kanfatar Katfatar Kifatar Katfatar Katfuturu Katfuturu Kifuturu Anfatar Atfatar Aifatar Atfatar Anfuturu Atfuturu Aifuturu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 65. Devolver Personas Pasado Presente Futuro Yo Raddit Radditi Raddá Raddát Raddina Radditu Radduu Kanrud Katrud Kirud Katrud Kanrrudu Kantrrudu Kirudu Arud Atrud Airud Atrud Anrudu Atrudu Airudu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 39 Los 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales 66. Dibujar Personas Pasado Presente Futuro Yo Arsamt Arsamti Arsam Arsamát Arsamna Arsamtu Arsamu Kanarsam Katarsam Kirsam Katarsam Kanrasmu Katarasmu Kirasmu Anarsan Atarsan Aiersam Atarsam Anrasmu Atarasmu Iarasmu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 67. Discutir Personas Pasado Presente Futuro Yo Gaut Gauti Gaut Gautat Gautna Gautu Gautum Kangaut Katgaut Kigaut Katgaut Kangautu Katgautu Kigautu Ngaut Tgaut Igaut Tgaut Ngautu Tgautu Igautu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as *Muy importante: este verbo para que tenga significado completo tiene que ir seguido de la partícula “ma” (con), sin dicha partícula el verbo tendrá el significado de gritar. 68. Doblar Personas Pasado Presente Futuro Yo Lauyt Lauyti Lauy Lauyat Lauyna Lauytu Lauau Kanlauy Katlauy Kilauy katlaouy Kanlauyu Katlauyu Kiluyu Nauy Tauyu Iauy Tauy Nauyu Tauyu Iluyu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 40 Los 69. 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales D Doler Personas Pasado Presente Futuro Yo Harqakni Harqat k Harqatu Harqata Harqatna Harqatu Harqatum Kiharaqni Kiharqak Kiharqu Kaharqa Kaharaqna Kaharqu Kaharqum Iharaqni Iharqak Iharqu Harqa Haraqna Harqu Harqum Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as *Este verbo como se aprecia es especial. La anexión del pronombre personal afijo es obligatoria para dar la idea sobre qué persona recae la acción verbal. 70. Dormir Personas Pasado Presente Futuro Yo Nast Nasti Nas Nasat Nasna Nastu Nosu Kannas Katnas Kinas Katnas Kanasu Katnasu Kinasu Annas Tannas Inas Tanas Annasu Tanasu Inasu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as *Al cambiar a las personas plurales la pronunciación de la primera “a” se acerca mucho al sonido vocálico “o”, por ello la tercera persona del plural del pasado aparece de una forma más marcada. 71. Ducharse Personas Pasado Presente Futuro Yo Duas Duasti Duas Duasát Duasna Duustu Duusú Kandus Katdus Kidus Katdus Kandúsu Katdúsu Kidúsu Andus Atdus Idus Atdus Andúsu Atdúsu Idúsu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 41 Los 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales 72. Echar fuera Personas Pasado Presente Futuro Yo Traet Traeti Traet Terdat Traedna Traedtu Tordu Kantraet Katraet Kitraet Katret Kantordu Katordu Kitordu Antraet Traet Itraet Traet Antordu Tordu Itordu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 73. Empezar Personas Pasado Presente Futuro Yo Ibdit Ibditi Ibda Ibdat Ibdina Ibditu Ibdau Kanebdá Katebdá Kibdá Katebda Kanebdau Katebdau Kibdau Anebbá Adebbá Aibba Adábba Anibbau Adibbau Aibbau Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as *El sonido interdental “t”, al cual estamos acostumbrados como marca de segunda persona, aparece en la mayoría de los casos como interdental “d”. Fenómeno que ocurre en contados verbos. 74. Empujar Personas Pasado Presente Futuro Yo Dfa ‘at Dfa ‘ati Dfa ‘a Dfa ‘ at Dfa ‘ana Dfa ‘atu Dfa ‘u Kandfa ‘a Katdfa ‘a Kidfa ‘a Katdfa ‘a Kandufu ‘u Katdufu ‘u Kidufu ‘u Andfa ‘a Tadfa ‘a Idfa ‘a Tadfa ‘a Andufu ‘u Tadufu ‘u Idufu ‘u Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 42 Los 75. 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales E Encender Personas Pasado Presente Futuro Yo Sha‘alt Sha‘alti Sha‘al Sha‘al t Sha‘alna Sha‘altu Sha‘alu Kansha‘al Katsha‘al Kisha‘al Katsha‘al Kanshu‘ulu Katshu‘ulu Kishu‘ulu Nsha‘al Tsha‘al Isha‘al Tsha‘al Nshu‘ulu Tshu‘ulu Ishu‘ulu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as *Hemos intentado transcribir ciertos sonidos como se pronuncian en la realidad. En el caso de este verbo y para aquellos que sepan la transcripción arábiga, hemos transcrito la vocal fatha larga por otra “a” de tal manera que se adjuntan dos “aes” donde parece que el sonido es más largo, así como la letra shim transcrita como “sh”, la hemos acercado más a la pronunciación de la “ch” andaluza ”sh”, ej: “mucho“, ”musho”. 77. Encontrar Personas Pasado Presente Futuro Yo Yebbart Yebbarti Yebbar Yebbrat Yebbarna Yebbartu Yebbru Kanyebbar Kanyebbar Kiyebbar Katyebbar Kanyubbru Katyebru Kiyebbru Anyebbar Tayebbar Iyebbar Tayebbar Nyubbru Tyebbru Iyebbru Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 78. Encontrar (2) Personas Pasado Presente Futuro Yo Lqit Lqiti Lqa Lqat Lqeina Lqeitu Alqau Kanlqá Katalqá Kailqá Katalqá Kanalqau Katalqau Kailqau Nlqá Talqa Ilqá Talqá Nalqau Talqau Ilqau Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as *El presente de este verbo no se suele utilizar, quedando ese espacio reducido a la utilización del pasado en su lugar y por norma general. 43 Los 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales 79. Enderezar Personas Pasado Presente Futuro Yo Tlakt Tlakti Tlak Talkat Tlakna Tlaktu Tulku Kantlak Katlak Kitlak Katlak Kantulku Katulku Kitulku Antalk Tatalk Itlak Tatlak Antulku Tulku Itulku Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 80. Enfermar Personas Pasado Futuro Yo Marát Marati Márat Maratát Maratna Maruttu Martu Anmarad Atmarad Aimarad Atmarad Anmurtu Atmurtu Aimurtu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as *El presente de este verbo no se utiliza, sustituyendole en este caso el sustantivo; “ana mared, hia marida...” 81. Engordar Personas Pasado Presente Futuro Yo Glit Gliti Gla Glat Glina Glitu Glau Kanglit Katglit Kiglit Katglat Kangoltu Katgoltu Kigoltu Anglit Taglit Iglit Taglat Angoltu Tagoltu Igoltu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 44 Los 82. 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales E Enseñar Personas Pasado Presente Futuro Yo Urrit Urriti Urrá Urrat Urrina Urritu Urrau Kanurri Katurri Kiurri Katurri Kanurriu Katurriu Kiurriu Anurri Aturri Iurri Aturri Anurriu Aturriu Iurriu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 83. Enseñar (2) Personas Pasado Presente Futuro Yo ‘Allamt ‘Allamti ‘Allam ‘Allamat ‘Allamna ‘Allamtu ‘Allumu Kan‘allam Kat‘allam Ki‘allam Kat‘allam Kan‘allam Kat‘allam Kia‘allam Na‘allam Ta‘allam Ia‘allam Ta´allam Na‘allamu Ta ‘allamu Ia ‘allamu Personas Pasado Presente Futuro Yo Dajalt Dajalti Dajal Dajalet Dajalna Dajaltu Dajulu Kandjul Katdjul Kidjul Katdjul Kandujulu Katdujulu Kidujulu Andjul Tadjul Idjul Tadjul Andujulu Tadujulu Idujulu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 84. Entrar Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 45 Los 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales 85. Enviar Personas Pasado Presente Futuro Yo Saifet Saifeiti Saifat Saifatat Saifna Saifetu Saiftu Kansaifet Katsaifet Kisaifet Katsaifet Kansaiftu Katsaiftu Kisaiftu Nsaifet Tsaifet Aisaifet Tsaifet Nsaiftu Tsaiftu Isaiftu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 86. Equivocarse Personas Pasado Presente Futuro Yo Teleft Telefti Teléf Telfet Telefna Teleftu Telfu Telef Telef Telef Telfa Telfin Telfin Telfin Ntelef Telef Itellef Telef Ntelfu Tetelfu Itelfu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as *Adjuntamos en la forma del presente el participio activo tanto singular masculino y femenino, así como plural, por ser la forma más utilizada. 87. Escapar Personas Pasado Presente Futuro Yo Hrabt Hrabti Harab Harabat Harabna Harabtu Harbu Kanharab Katharab Kiharab Katharab Kanharbu Katharbu Kiharbu Nharab Tharab Iharab Tharab Nharbu Tharbu Iharbu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as Acepción colocada en primera posición en el “vocabulario español-arábigo” de Fray José Lerchundi. 1 46 Los 88. 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales E Escribir Personas Pasado Presente Futuro Yo Katabt Katabti Katab Katabat Katabna Katabtu Katabu Kankatab Katkatab Kikatab Katkatb Kankatbu Katkatbu Kikatbu Nkatab Takatab Iaktab Taktab Noktabu Taktabu Aiktubu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 89. Escuchar Personas Pasado Presente Futuro Yo Smá‘t Smá‘ti Smá‘ Smá‘t Smá‘na Smá‘tu Smá‘u Kansmá‘ Katsmá‘ Kismá‘ Katmá‘ Kansumu‘ Katsumu‘ Kisumu‘ Nsmá‘ Tsmá‘ Ismá‘ Tsmá‘ Nsumu‘ Tsumu‘ Isumu‘ Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as *Este verbo significa también oir. 90. Escupir Personas Pasado Presente Futuro Yo Bzaqt Bzaqti Bzaq Bzaqt Bzaqna Bzaqtu Bzaqu Kanbzaq Katbzaq Kibzaq Katbzaq Kanbzaqu Katbzaq Kibzaqu Nbzaq Tbzaq Ibzaq Tbzaq Nbzaqu Tbzaqu Ibzaqu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 47 Los 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales 91. Esperar Personas Pasado Presente Futuro Yo Tsennat Tsennati Tsenna Tsennat Tsennina Tsennitu Tsennau Kantsenna Kattsena Kitsenna Kattsenna Kantsennau Kattsennau Kitsennau Antsenna Tsenna Itsenna Tsenna Antsennau Tasennau Itsennau Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as *El sonido vocalico “a”, se acerca mucho al de la “e”, por lo que la pronunciación más común es aquella que se encuentra entre ambas vocales, en la abertura intermedia. 93. Estudiar/Leer Personas Pasado Presente Futuro Yo Qrit Qriti Qra Qrat Qrina Qritu Qrau Nqra Tqra Iqra Tqra Nqrau Tqrau Qrau Kanqra Katqra Kiqra Katqra Kanqrau Katqrau Kiqrau Personas Pasado Presente Futuro Yo Embbidit Embbiditi Embdá Embdát Embdina Embditu Embdau Kanbbidí Katembidí Kiembidí Katembidí Kanbbidiú Katembidiú Kiembidiú Anbbidí Atembidí Iembidí Atembidí Anbbidiu Atembbidiu Iembidiu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 94. Firmar Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 48 Los 95. 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales F Follar Personas Pasado Presente Futuro Yo Jawilt Jawilti Jawalt Jawalat Jawaltna Jawaltu jawaltu Kanjawilt Katjawilt Kijawilt katjawilt Kanjaultu Katjaultu Kijaultu Njawilt Tjawilt Ijawilt Tjawilt Njaultu Tjaultu Ijaultu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 96. Fotografiar Personas Pasado Presente Futuro Yo Tsauart Tsauati Tsauar Tsauarat Tsauarna Tsauartu Tsauaru Kansauar Katsauar Kiatsaur Katsauar Kansauru Katsauru Kisauru Nsauar Tsauar Iatsauar Tatsauar Nsauru Tsauru Isauru Personas Pasado Presente Futuro Yo Qimit Qimiti Qimá Qimat Qimina Qimitu Qimau Kanqimit Katqimit Kiqimit Katqimit Kanqimu Katqimu Kiqimu Nqimit Taqimit Iqimit Taqimit Nqimu Taqimu Iqimu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 97. Fumar Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 49 Los 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales 98. Fumar (2) Personas Pasado Presente Futuro Yo Tqiíft Tqiifti Tqif Tqifat Tqiífna Tqiíftu Tqifu Kantsqit Katsqif Kisqif Katqif Kantsqifu Katsqifu Kisqifu Antsqif Tasqif Isqif Tasqif Antsqifu Tasqifu Isqifu Personas Pasado Presente Futuro Yo Arbah Arbahti Arabat Arabat Arbahna Arbahtu Arubhu Kanarbah Katarbah Kiarbah Kadarbah Kanarbuhu Katarbuhu Kiarbuhu Narva Tarba Iarbah Traba Narbuhu Tarbuhu Iarbuhu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 99. Ganar Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as *Como vemos en el caso de la segunda persona masculina singular, y la tercera persona singular femenina, que en la mayoría de los casos suele ser la misma, en este verbo se puede llegar a no distinguir el sonido de la dental oclusiva sorda “t” y la dental oclusiva sonora “d”. Por lo que pensamos que esto ocurra en otros verbos. 50 Los 100. 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales G Ganar (2) Personas Pasado Presente Futuro Yo Glebt Gleti Gleb Gelbet Glebna Gletu Gulbu Kangleb Katgleb Kiagleb Katgleb Kangolbu Katgolbu Kigolbu Ngleb Tgleb Iagleb Tgleb Ngolbu Tgolbu Igolbu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 101. Golpear Personas Pasado Presente Futuro Yo Drabt Drabti Drab Darbat Drabna Drabtu Darbu Kandrab Katdrab Kidrab Katdrab Kandarbu Katdarbu Kidarbu Andrab Tadrab Idrab Tadrab Andarbu Tadarbu Idarbu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 102. Guardar Personas Pasado Presente Futuro Yo Jaba ‘at Jaba ‘ati Jaba ‘a Jaba ‘aat Jaba ‘ana Jaba ‘atu Jabu ‘u Kanjaba ‘ Katjaba ‘ Kijaba ‘ Katjaba ‘ Kanjaba ‘u Katjaba ‘u Kijaba ‘u Njaba ‘ Tjaba ‘ Ijaba ‘ Tjaba ‘ Njaba ‘u Tjaba ‘u Ijaba ‘u Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 51 Los 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales 103. Gustar Personas Pasado Futuro Kay‘ayébni Kay‘ayéb k Kay‘áyebu Kay‘áyéba Kay‘ayébna Kay‘ayébokm Kay‘áyebhom Yo Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 104. Presente Haber Personas Pasado Presente Futuro Yo Kan kein Kan kein Kan kein Kan keina Kan keinin Kan Keininn Kein Kein Kein Keina Keini Keinin Keinin Ikun kein Ikun kein Ikun kein Ikun keina Ikun keinin Ikun keinin Ikun keinin Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as *Existen dos formas de expresar este verbo, cuando se atribuye a una persona inanimada debemos consultar el verbo “contener”. *Cuando nos referimos a personas y su traducion será siempre “hay”. 52 Los 105. 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales H Habitar Personas Pasado Presente Futuro Yo Skunt Skunti Skan Skanot Skunna Skutu Suknu Kanskun Katskun Kiskun Katskun Kansuknu Katsuknu Kisuknu Anskun Taskun Iskun Taskun Ansuknu Tasuknu Isuknu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as *En la tercera persona singular del pasado hemos decidido poner esta forma aunque, no parezca ortodoxa, pues la pronunciación se asemeja más al sonido “o”, que al habitual “a”. *Este verbo también significa vivir. 106. Hablar Personas Pasado Presente Futuro Yo Hdart Hdarti Hdara Hdart Hdarna Hdartu Hdaru Kanehdar Katehdar Kihehadar Katehdar Kanhadru Kathadru Kihadru Nehdar Tehdar Iehdar Tehdar Nhadru Thadru Ihadru Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 53 Los 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales 107. Hacer (1) Personas Pasado Presente Futuro Yo Dirt Dirti Dar Darat Dirna Dirtu Diru Kandir Katdir Kidir Katdir Kandiru Katdiru Kidiru Andir Tadir Idir Tadir Andiru Tadiru Idiru Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as *Este verbo se utiliza con determinados sustantivos para realizar una acción: hacer deporte, fotografiar (tomar una fotografía). 108. Hacer (2) Personas Pasado Presente Futuro Yo ‘Amelt ‘Amelti ‘Amal ‘Amalat ‘Amilna ‘Amiltu ‘Amlu Kan‘amel Kat‘amel Ki‘amel Kat‘amel Kan‘amlu Kat‘amlu Ki ‘amlu N‘amel T‘amel I‘amel T‘amel N‘amlu T‘amlu I‘amlu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 110. Insultar Personas Pasado Presente Futuro Yo Esfa’at Esfa’ati Esfa’a Esfa’at Esfa’ana Esfa’atu Esfu’u Kanesfá Katesfá Kiesfá Katesfá Kansufu’u Katsufu’u Kisufu’u Ansfá Atesfá Aiesfá Atesfá Ansufu’u Atsufu’u Aisufu’u Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as *Existe una manera más complicada de expresar el verbo insultar. Esta se realiza adjuntando a la palabra “Zepel” más la partícula “fi”(en) y los pronombre afijos [Zepel fi+afijo]. Si se quiere profundizar en este punto, recomendamos el estudio de los pronombre personales afijos no incluidos en este manual. 54 Los 111. 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales I Intentar Personas Pasado Presente Futuro Yo Jawult Jawulti Jawal Jawalat Jawalna Jawaltu Jaulu Kanjawil Katjawil Kijawil Katjawil Kanjaulu Katjaulu Kijaulu Njawil Tjawil Ijawil Tjawil Njaulu Tjaulu Ijaulu Personas Pasado Presente Futuro y Pesente Yo Mshít Mshiti Mshá Mshát Mshína Mshítu Msháu Mashi Mashi Mashi Mashia Mashiin Mashiin Mashiin Nemshi Temshi Iemshi Temshi Nemshiu Temshiu Iemshiu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 113. Ir/Irse Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as *La utilización de este verbo es compleja, por ello recomendamos prestar atención en sus diferentes expresiones y su seguimiento para un mejor aprendizaje. *En el caso del futuro, la concepción espacio-temporal que se tiene en el dialecto marroquí no se corresponde con la utilizaríamos en nuestra lengua. *En este caso hemos utilizado el participio como la formas más comun para expresar el presente. 55 Los 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales 114. Jugar Personas Pasado Presente Futuro Yo La´abt La‘abti La‘aba La‘abat La‘abna La‘abtu La‘abu Kanla‘ab Katla‘ab Kila‘ab Katla‘ab Kanla‘abu Katla‘bu Kila‘abu Nla‘ab Tla‘ab Ila‘ab Tla‘ab Nla‘abu Tla‘abu Ila‘abu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as *Este verbo significa también tocar un instrumento. 115. Lavar Personas Pasado Presente Futuro Yo Sabbant Sabbanti Sabban Sabbanat Sabenna Sabentu Sabunu Kansabban Katsabban Kisabban Katsabban Kansabbanu Katsabbanu Kisabbanu Nsabban Tsabban Isabban Tsabban Nsabbanu Tsabbnu Isabbanu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 116. Lavarse Personas Pasado Presente Futuro Yo Geselt Geselti Gesel Geselat Geselna Geseltu Guslu Kangesel Katgesel Kigesel Katgesel Kanguslu Katguslu Kiguslu Ngesel Tgesel Igesel Tgesel Nguslu Tguslu Iguslu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as *Este verbo también desempeña el significado de limpiar cosas, pero hemos puesto esta acepción siguiendo el “Vocabulario Básico de Español-árabe marroquí” de Herrero Muñoz-Cobo. 56 Los 118. 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales J Levantarse Personas Pasado Presente Futuro Yo Nud Nudti Nad Nadat Nudna Nudtu Nadu Kannud Katnud Kinud Katnud Kanudu Katnudu Kinudu Annud Tnud Inud Tnud Anudu Tnudu Inudu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 119. L Limpiar Personas Pasado Presente Futuro Yo Vosotros/as Msáht Msáhti Msáh Msahat Msána Msátu Ellos/as Msuo Kanmsáh Katmsáh Kimsáh Katmsáh Kanmusoh Katmusoh Kimsoh Nmsáh Tmsáh Imsáh Tmsáh Nmusoh Tmusoh Imsoh Tú Él Ella Nosotros/as 120. Limpiar (2) Personas Pasado Presente Futuro Yo Nadaft Nadafti Nadaf Nadfat Nadafna Nadaftu Nadfu Kanadaf Katnadaf Kinadaf katnadaf Kanadfu Katnadfu Kinadfu Nadaf Tanadaf Inadaf Tanadaf Nadfu Tanadfu Inadfu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 57 Los 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales 121. Llamar Personas Pasado Presente Futuro Yo ‘aiyy t ‘aiyy ti ‘aiyyet ‘aiyetat ‘aiyy tna ‘aiyy tu ‘aiyytu Kan‘yyt Kat‘ayyt Ki‘ayyt Kat‘ayyt Kan‘ayytu Kat‘ayytu Ki‘ayytu N‘ayy t T‘ayy t Ai‘ayy t T‘ayy t N‘ayytu T‘ayytu I‘ayytu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as *Este verbo se utiliza cuando la persona no se encuentra cerca, y hay que establecer la comunicación a través de un teléfono u otros aparatos similares. En el caso de llamar a alguien que está cerca, se le suele interpelar con la forma “¡takalam!” (verbo hablar/hablar con). 122. Llamar (2) Personas Pasado Presente Futuro Yo Taselt Taselti Tasel Taselet Taselna Taseltu Taslu Kantasel Kattasel Kitasel Kattsel Kantaslu Kattaslu Kitaslu Antasel Tasel Itasel Tasel Antaslu Kataslu Itaslu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as *Este verbo se utiliza en la zona sur del país, aunque evidentemente es conocido en el norte, para llamar a alguien. En este último caso utilizaremos “takallam”. *Este verbo se utiliza seguido de la preposición bi+afijo. 58 Los 123. 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales L Llamar a la puerta Personas Pasado Presente Futuro Yo Dakit Dakiti Dak Dakát Dakina Dakitu Daku Kanduq Katduq Kiduq Katduq Kanduku Katduku Kiduku Anduq Atduq Aiduq Atduq Anduqu Atduqu Aiduku Personas Pasado Presente Futuro Yo Usalt Usalti Usal Uslet Usalna Usaltu Uslú Kanúsal Katúsal Kiúsal Katúsal Kanúslu Katúslu Kiúslu Núsal Túsal Iúsal Túsal Núslu Túslu Iúslu Personas Pasado Presente Futuro Yo Ammart Ammrti Ammar Ammarat Ammarna Ammartu Ammaru Kanamar Katamar Kiamar Katamar Kanamru Katamru Kiamru Namar Tamat Iamar Tamar Namaru Tamaru Iamaru Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 124. Llegar Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 125. Llenar Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as *Tiene la significación de “emporter” en lengua francesa. 59 Los 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales 126. Llevar Personas Pasado Presente Futuro Yo Assit Assiti Ass Assat Assina Assitu Assu Kanouss Katouss Kiouss Katouss Kanoussu Katoussu kioussu Anouss Taouss Iouss Taouss Anoussu Taoussu Ioussu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 127. Llevar algo Personas Pasado Presente Futuro Yo Dit Diti Da Dat Dina Ditu Dau Kandiha Katdiha Kidiha Katdiha Kandiuha Katdiuha Kidiuha Ndiha Tdiha Idiha Ndiha Ndiuha Tdiuha Idiuha Personas Pasado Presente Futuro Yo Ibkit Ibkiti Ibká Ibkát Ibkina Ibkitu Ibkau Kanibki Katibki Kibki Katibki Kanibkiu Katibkiu Kibkiu Anibki Atibki Aibki Atibki Anibkiu Atibkiu Nibkiu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 128. Llorar Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 60 Los 129. 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales M Matar Personas Pasado Presente Futuro Yo Qatalt Qatalti Qatál Qatalát Qatalna Qataltu Qatlú Kanqatel Katqatel Kiaqtel Katqatel Kanqutlu Katqutlu Kiqutlu Anqatel Atqatel Iqtel Atqetel Anqutlu Atqutlu Iqutlu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 130. Mentir Personas Pasado Presente Futuro Yo Kedebt Kedebti Kedéb Kedebát Kedebna Kedebtu Kedbu Kánkedib Kátkedib Kíkedib Kátkedib Kankudbu Katkudbu Kikudbu Nkadib Tkadeb Ikadeb Tkadeb Nkudbu Tkudbu Ikudbu Personas Pasado Presente Futuro Yo Farresht Farreshti Farrash Farryesht Farreshna Farreshtu Farshu Kanfarresh Katfarresh Kifarresh Katfarresh Kanfarshu Karfarshu Kifarshu Nfarresh Tfarresh Ifarresh Tfarresh Nfarshu Tfarshu Ifarshu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 131. Mirar Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as *Este verbo hace referendia a mirar televisión, cine. No se puede utiliar para mirar algo. 61 132. Montar Personas Pasado Presente Futuro Yo Arkebt Arkebti Arkeb Arkebat Arkabna Arkabtu Arcubu Kanarceb Kadarkeb Kierkeb Kadarkeb Kanarkabu Kadarkabu Kierkubu Narkeb Tarkeb Ierkeb Tarkeb Narkebu Tarkebu Ierkebu Personas Pasado Presente Futuro Yo Karrebt Karrebti Karreb karrebat Karrebna Karrebtu Karbu Kankarreb Katkarreb Kikarreb Katkarreb Kankarbu Katkarbu Kikarbu Ankarreb Takarreb Ikarreb Takarreb Ankarbu Takarbu Ikarbu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 133. Mover Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 62 134. N Nadar Personas Pasado Presente Futuro Yo H‘omts H‘omti H‘am H‘amat H‘omna H‘omtu H‘amu Kanh‘om Kath‘om Kih‘om Kath‘om Kanh‘omo Kath‘omo Kih‘omo Nh‘om Th‘om Ih‘om Th‘om Nh‘omo Th‘omo Ih‘omo Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as *Este verbo, como bien se puede apreciar, en árabe no tiene ninugún tipo de sonido “h”, aunque en la pronunciación se puede apreciar perfectamente. *Este verbo más la expresión “ntahet al-ma-a” significa bucear. 135. Nacer/Criarse Personas Pasado Presente Futuro Yo Jalak Jalakti Jalaka Jalakat Jalakna Jalaktu Jalakt Kanjalak Katjalak Kijalak Katjalak Kanjalku Katjalku Kijalku Njalak Tjalak Ijalak Tjalak Njalku Tjalku Ijalku Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 136. Necesitar/Querer Personas Pasado Presente Futuro Yo Jassni Jann k Jassu Jissa Jassna Jasskom Jasshom Kijassni Kijassn k Kijassu Kijissa Kijassna Kijasskom Kijasshom Anjuss Atjuss Aijuss Atjuss Anjussu Atjussu Aijussu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as *No existe ninguna diferenciación explicita entre ambos verbos, la necesidad se expresa mediante otras formas que no tienen que ver con los verbos y que a lo sumo se anteponen a estos. *Adjuntamos aquí un futuro, aunque en una forma poco utilizada. 63 Los 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales 137. Oler/esnifar Personas Pasado Presente Futuro Yo Shamit Shamiti Shamma Shammat Shamina Shamitu Shamu Kanshom Katshom Kishom Katshom Kanshomo Katshomo Kishomo Anshom Tshom Ishom Tshom Anshomo Tshomm Ishomo Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 139. Olvidar Personas Pasado Presente Futuro Yo Ansit Ansiti Ansa Ansat Ansina Ansitu Ansau Kansa Katnsa Kinsa Katnsa Kansau Katsau Kinsau Ansa Tnsa Insa Tnsa Ansau Tnsau Insau Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 140. Ordenar Personas Pasado Presente Futuro Yo Ratibt Ratibti Ratab Ratabat Ratabna Ratabtu Ratabu Kanartib Katartib Kiartib Katarteb Kanartubu Katartubu Kiartubu Nartib Tartib Iartib Tarteb Nartubu Tartubu Iartubu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as *La segunda “a” de la tercera persona del plural del pasado se pronuncia de una manera apenas existente. 64 Los 141. 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales O Orinar Personas Pasado Presente Futuro Yo Bult Bulti Bal Balat Bulna Bultu Balu Kanbul Katbul Kibul Katbul Kanbúlu Katbúlu Kibúlu Anbul Tabul Ibul Tabul Anbúlu Tabúlu Ibúlu Personas Pasado Presente Futuro Yo Jallást Jallásti Jállas Jalsat Jallasna Jallastu Jalsu Kanjallás Katjallas Kijallás Katjallás Kanjalsu Katjalsu Kijalsu Njallás Tjallás Ijallás Tjallás Njalsu Tjalsu Ijalsu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 142. Pagar Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as *Este verbo reduplica la radical medial, pero en algunas formas la hemos omitido para ceñirnos más a la pronunciación. 143. Parar Personas Pasado Presente Futuro Yo Uaqaft Uaqafti Uaqaf Uaqafat Uaqafna Uaqaftu Uaqafu Kanuaqaf Katuaqaf Kiuaqaf Katuaqaf Kanuaqfu Katuaqfu Kiuaqfu Nuaqaf Tuaqaf Iuaqaf Tuaqaf Nuaqfu Tuaqfu Iuaqfu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 65 P Los 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales 144. Pedir Personas Pasado Presente Futuro Yo Talabt Talabti Talab Talabat Talabna Talabtu Talbu Kantalab Katalab Kitalab Katalab Kantolbu Katolbu Kitolbu Antalab Atalab Aitalab Atalab Antolbu Atolbu Itolbu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 145. Pegar/Encolar Personas Pasado Presente Futuro Yo Lasakt Lasakti Laak Laakat Lasakna Lasaktu Laskú Kanlasak Katlasak Kilasak Katlasak Kanlusku Katlusku Kilusku Anlasak Atlasak Ailasak Atlasak Anlusku Atlusku Ailusku Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 146. Pelearse Personas Pasado Presente Futuro Yo Dabast Dabasti Dabas Dabsát Dabasna Dabastu Dabsu Kandabas Katdabas Kidabas katdabas Kandabsu Katdabsu Kidabsu Andabas Atdbas Idabas Atdabas Andabsu Atdabsu Iadabsu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 66 Los 147. 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales P Pensar Personas Pasado Presente Futuro Yo Fakart Fakarti Fakat Fakarat Fakarna Fakartu Fakru Kanafakar Katfakar Kifakar Katfakar Kanfokoru Katfokoru Kifokoru Nfakar Tfakar Ifakar Tfakar Nfokoru Tfokoru Ifokoru Personas Pasado Presente Futuro Yo Jsart Jsarti Jasar Jasarat Jasarna Jasartu Josru Kanjasar Katjasar Kijasar Katjasar Kanjusru Katjusru Kijusru Njasar Tjasar Ijasar Tjasar Njursu Tjursu Ijursu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 148. Perder Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 67 Los 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales 149. Permanecer/Acabar de.../Seguir /Continuar Personas Pasado Presente Futuro Yo Abqít Abqíti Abqá Abqát Abqína Abqítu Abqáu Kanábqa Katabqa Kiabqa Katabqa Kanabqau Kadabqau Kiubqau Anbqá Adebqá Aiubqa Adebqá Anebqau Adebqau Aibqau Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as *Como se puede observar en la segunda persona del plural del presente, la forma regular “katabqa” es sustituida por la existente “kadabqa”, por el mismo fenómeno explicado anteriormente en el verbo nº99 Ganar. *Para el significado de "acabar de..." debe ir seguido de un verbo en presente. *Para el significado de "seguir", "continuar", debe ir seguido de un verbo en gerundio. 150. Pinchar Personas Pasado Presente Futuro Yo Tabaqt Tabaqti Tabaq Tabaqat Tabaqna Tabaqtu Tabqu Kantaqba Katitaqab Kitaqab Katitakab Kantoqbu Katoqbu Kitoqbu Ntaqab Titaqab Itaqab Titaqab Ntoqbu Toqbu Itoqbu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 68 Los 151. 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales P Pintar Personas Pasado Presente Futuro Yo Sabagat Sabagati Sabát Sabagát Sabagna Sabagtu Sabugú Kansabag Katsabag Kisabag Katsabag Kansubugu Katsubugu Kisubugu Ansabag Atsabag Iesabaga Atsabag Ansubugu Atsubugu Aisubugu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 152. Planchar Personas Pasado Presente Futuro Yo Haddit Hadditi Haddid Haddidat Haddidna Hadditu Haddidu Kanhaddid Kathaddid Kihaddid Kathaddid Kanhaddidu Kathaddidu Kihaddidu Anhaddid Athaddid Aihaddid Athaddid Anhaddidu Athaddidu Aihaddidu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as *En la zona norte del país se verbaliza la palabra plancha en francés para hacer este verbo; así para el presente de la primera persona dicen; ana Kanplanche. 153. Poder Personas Pasado Presente Futuro Yo Qdar Qadarti Qadara Qadart Qadarna Qadartu Qadaru Kanqadar Katqadar Kiqdar Katqadar Kanqodoru Katqodoru Kiqoduru Anqadar Taqadar Iqadar Taqadar Anqooru Taqodoru Iqodoru Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 69 Los 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales 154. Preguntar Personas Pasado Presente Futuro Yo Saqsit Saqsiti Saqsa Saqsat Saqsina Saqsitu Saqsu Kansaqsi Katsaqsi Kisaqsi Katsaqsi Kansaqsu Katsaqsu Kisaqsu Nsaqsi Tsaqsi Isaqsi Tsaqsi Nsaqsu Tsaqsu Isaqsu Personas Pasado Presente Futuro Yo Kaist Kaisti Kais Kaisat Kaisna Kaistu Kaisu Kankais Katkais Kikais Katkais Kankaisu Katkaisu Kikaisu Ankais Takais Ikais Takais Ankaisu Takaisu Ikaisu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 156. Probar Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as *Sirve en acepciones que van seguidas tanto de ropa como de comida. 70 Los 158. 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales Q Quejarse Personas Pasado Presente Futuro Yo Xqit Xqiti Xqa Xqat Xqina Xqitu Xqau Kanxqí Katxqí Kixqí Katxqí Kanxqu Katxqu Kixqu Nxqí Txqí Ixqí Txqí Nxqu Txqu Ixqu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 159. Quemar Personas Pasado Presente Futuro Yo Haraqt Haraqti Haraq Harqat Haraqna Haraqtu Haraqu Kanharaq Katharaq Kiharaq Katharaq Hanharqu Katharqu Kiharqu Nharaq Tharaq Iharaq Tharaq Nharqu Tharqu Iharqu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as *Este verbo puede tener el significado de cruzar el Estrecho de Gibraltar de manera irregular. También hace referencia a las personas dedicadas al tráfico de personas en embarcaciones, aunque el significado pueda parecer contradictorio. Las personas que atraviesan y que hacen atravesar de manera irregular, se denominan de la misma manera en marroquí. 71 Los 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales 160. Querer/Desear Personas Pasado Presente Futuro Pasado Yo Kanbgrit Katbgrit Kibgrit Katbgrit Kanbgritu Katbgritu Kibgritu Bgrit Bgriti Bgra Bgrat Bgrina Bgritu Bgrau Nenbgrit Dibgrit Ibgrit Dbgri Anbogou Dibgou Ibgriu Kanjasni Katjass k Kijossu Katjessa Kanj sna Kanjoskum Kijosum Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as *En el futuro se da el fenómeno antes descrito en el verbo empezar, sobre las interdentales como marca de segunda persona. *Atención a este verbo cuya forma habitual de pasado se utiliza para expresar el presente, utilizándose la forma del presente del verbo necesitar (querer en este caso), más una coletilla que representa también a la persona (el afijo correspondiente a la persona). *Entendemos la dificultad de la pronunciación de este verbo por los tres sonidos consonáticos que se encuentran seguidos, aconsejamos la práctica con un nativo, y su repetición perseverando en el intento. 161. Quitar/Quitarse Personas Pasado Presente Futuro Yo Zualt Zualti Zual Zualat Zualna Zualtu Zuulu Kanzoul Katzoul Kizoul Katzoul Kanzoulu Katzoulu Kizoulu Anzoul Atzoul Izoul Atzoul Anzoulu Atzoulu Izoulu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 72 Los 162. 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales R Recordar Personas Pasado Presente Futuro Yo Akalt Akalti Akál Akalat Akalna Akaltu Aklu Kanakal Katakal Kiakal Katakal Kanakulu Katakulu Kiakulu Nakal Takal Iakal Takal Nakulu Takulu Iakulu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 163. Regalar Personas Pasado Presente Futuro Yo Hadit Haditi Hadá Hadát Hadina Haditu Hada Kanhadi Kathadi Kihidi Kathadi Kanhadiiu Kathadiu Kihidiu Anhadi Athadi Aihidi Athadi Anhadiu Athadiu Aihidiu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 164. Regañar Personas Pasado Presente Futuro Yo Ftant Fatanti Fatán Fatanát Fatana Fatantu Fatnu Kanfatán Kataftán Kifatán Katfatán Kanfutnu Katfutnu Kifutnu Anfatán Atfatán Aifatán Atfatán Anfutnu Atfutnu Aifutnu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 73 Los 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales 165. Reir Personas Pasado Presente Futuro Yo Dhak Dhakti Dhak Dhakat Dhakna Dhaktu Duhku Kandahak Katdahak Kidahak Katdahak Kandohku Katdohku Kidohku Ndahak Tdahak Idahak Tdahak Ndohku Tdohku Idohku Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 166. Respirar Personas Pasado Presente Futuro Yo Nefest Nefesti Néfes Nefesét Nefesna Nefestu Nefsu Kantenéfes Katenéfes Kitenéfes Katenéfes Kantenefsu Katenefsu Kitnefsu Antenefes Atenefes Aitenefes Atenefes Antenefsu Atenefsu Aitenefsu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 167. Retrasarse Personas Pasado Presente Futuro Yo Ta ‘allált Ta ‘alláti Ta ‘attal Ta ‘attalat Ta ‘attalna Ta ‘ataltu Ta ‘attlu Kana ‘attal Kata ‘attal Kaita ‘attal Kata ‘attal Kana ‘attlu Kata ‘attlu Kaita ‘attlu Ma ‘attal Ma ‘attal Ma ‘attal Ma ‘attal Ma ‘attalin Ma ‘attalin Ma ‘attalin Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as *El uso de las formas de futuro en este verbo son más comúnmente escuchadas en las formas de participio que aquí se adjuntan. 74 Los 168. 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales R Robar Personas Pasado Presente Futuro Yo Sarraqt Sarraqti Sarraq Sarqat Sarraqna Sarraqtu Surqu Kansarraq Katsarraq Kisarraq Katsarraq Kansurqu Katsurqu Kisurqu Nsarraq Tsarraq Isarraq Tsarraq Nsurqu Tsurqu Isurqu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 169. Robar (2) Personas Pasado Presente Futuro Yo Shafart Shafarti Shafar Shafarat Shafarna Shafertu Shafru Kanshefar Katshefar Kishefar Katshefar Kanshefuru Katshefuru kishefuru Nshefar Tshefar Ishefar Tshefar Nshefuru Tshefuru Ishefuru Personas Pasado Presente Futuro Yo ‘Araft ‘Arafti ‘Arafa ‘Arafat ‘Arafna ‘Araftu ‘Arafu Kan‘araf Kat‘araf Ki‘araf Kat‘araf Kan‘arfu Kat‘arfu Ki‘arfu N‘araf T‘aráf I‘aráf T‘araf Na‘arfu Ta‘arfu I‘arfu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 170. Saber Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as *Este verbo tiene unas utilizaciones que son diacrónicas en nuestra lengua, por ejemplo en el uso del verbo comprender. En frases tipo como “¿entiendes?”, se utilizará este verbo en pasado “¿`Arafti?”. 75 S Los 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales 171. Sacarse Personas Pasado Presente Futuro Yo Klat Kla´ati Kla´a Kla´at Kla´ana Kla´atu Kulu´u Kankla Katkla Kikla Katkla Kankul`u Katkul´u Kikulu`u Ankla Takla Ikla Takla Ankul´u Takul´u Ikul´u Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as *Sacarse un clavo, una espina... 172. Salir Personas Pasado Presente Futuro Yo Juruyt Juruyti Jaraya Jarayat Juruyna Juruytu Jaryu Kanjuruy Katjruy Kijruy Katjruy Kanjruyu Katjruyu Kijruyu Njuruy Tajruy Ijuruy Tanjruy Najruyu Tjruyu Ijruyu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 173. Saludar Personas Pasado Presente Futuro Yo Salamt Salamti Salam Salamat Salamna Salamtu Salmu Kansalam Katsalam Kisalam Katsalam Kansolmu Katsolmu Kisolmu Ansalam Tasalam Isalam Tasalam Ansolmu Tasolmu Isolmu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 76 Los 175. 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales S Sentarse Personas Pasado Presente Futuro Yo Glist Glisti Glis Gelsit Glisna Glistu Gulsu Kanglis Katglis Kiglis Katglis Kangulsu Katgulsu Kigulsu Nglis Tglis Iglis Tglis Ngulsu Tgulsu Igulsu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as *Este verbo también significa permanecer parado en algún lugar sin hacer nada provechoso. 177. Ser/Estar Personas Pasado Presente Futuro Yo Kunt Kunti Kan Kanat Kunna Kuntu Kanú Ana Anta/anti Hua Híya Ehnaya Antum Hum Ikun Tkun Ikun Tkun Nkunu Tkunu Ikunu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as *Los verbo ser y estar en presente no existen en árabe, por lo que adjuntamos aquí en esa forma los pronombre personales que son utilizados en algunas expresiones como pronombres personales y a la vez personas verbales. *En el caso de la segunda persona del singular del presente “anta/anti”, la primera es utilizaza para el tú masculino, y la otra para el femenino. En la zona norte del país se pronuncia “antina” por las dos. *El pasado de este verbo se puede traducir tanto por “kan” (3ª per. sing. pdo.)= “él fue, estaba, era, estuvo”. 2 Herrero Muñoz_Cobo “Gramática de Árabe marroquí para hispano-hablantes”, pg 76 2 77 Los 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales 178. Soltar Personas Pasado Presente Futuro Yo Arjít Arjiti Arjá Arját Arjina Arjitu Arjau Kanarjé Katarjé Kiarjé Katarjé Kanarjeu Katarjeu Kiarjeu Anarjé Atarjé Aiarjé Atarjé Anarjeu Atarjeu Aiarjeu Personas Pasado Presente Futuro Yo Sot Soti Sata Satat Sotna Sottu Sotu Kansot Katsot Kisot Katsot Kansoto Katsoto Kisoto Ansot Atsot Isot Atsot Ansoto Atsottu Isotu Personas Pasado Presente Futuro Yo Tlat Tlati Tla Tlat Tlana Tlatu Tlau Kantla Kattla Kitla Kattla Kanul‘u Katul‘u Kitul‘u Antlá Tatlá Tila Tatlá Anul‘u Tatul‘u Itul‘u Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 179. Soplar Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 180. Subir Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 78 Los 181. 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales T Temer Personas Pasado Presente Futuro Yo Jaft Jafti Jaf Jafet Jafna Jaftu Jáfu Kanjaf Katjaf Kijaf Katjafu Kanjafu Katjafu Kijafu Anjaf Atjaf Aijaf Atjaf Anjafu Atjafu Aijafu Personas Pasado Presente Futuro Yo Kan Ayndi Kan Aynd k Kan andu Kan anda Kan andna Kan ankum Kan anhum Ayndi Aynd k Andu Anda Ayndana Andkum Andhum Ikun Ayndi Ikun Aynd k Ikun Andu Ikun Anda Ikun Ayndana Ikun Andkum Ikun Andhum Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 182. Tener Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as *El carácter peculiar de este verbo responde a la idea árabe de la posesión. Ésta se expresa con partículas que se adjuntan afijadas a una partícula que expresa la idea de posesión. Así se utiliza la partícula “aynd” más esas partículas.[ Aynd+afijo]. *Además esta misma expresión da en marroquí la idea de “en casa de”. Por tanto “ayndi” será también, en mi casa. También esta expresión se utiliza para cuando alguien habla otra lengua. En español decimos, yo sé inglés, mientras que en marroquí se dirá yo tengo inglés. 79 Los 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales 184. Terminar Personas Pasado Presente Futuro Yo Salít Saliti Salá Salat Salina Salitu Salou Kansali Kansali Kisali Katsali Kansaliu Katsaliu Kisaliu Ansali Tasali Isali Tasali Nsaliu Tsaliu Isaliu Personas Pasado Presente Futuro Yo Su´ult Su´ulti Sa´al Sa´alat Sa´alna Sa´altu Su´ulú Kansu’u Kasu’u Kisu’u Katsu’u Kansa’alu Katsa’alu Kisa’alu Ansu’u Atsu’u Aisu’u Atsu’u Ansu’ulu Atsu’ulu Aisu’ulu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 186. Toser Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 187. Trabajar Personas Pasado Presente Futuro Yo Jdemt Jdemti Jadam Jadamat Jdemna Jdemtu Jadamu Kanjdem Katjdem Kijdem Katjdem Kanjedmu Katjedmu Kijedmu Njdem Tjdem Ijdem Tjdem Njedmu Tjedmu Ijedmu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as *Este verbo también puede traducirse como funcionar; como por ejemplo este teléfono no funciona: “hadi telefon ma kijdem sh miziuan”. 80 Los 188. 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales T Traducir/Interpretar Personas Pasado Presente Futuro Yo Téryemt Teryémti Téryem Téryemet Teryemna Teryémtu Téryemu Kanteryem Kateryem Kitéryem Katéryem Kantérymu Katérymu Kitérymu Ntéryem Ttéryem Itéryem Ttéryem Ntérymu Ttérymu Itérymu Personas Pasado Presente Futuro Yo Yibt Yibti Yab Yabt Yibna Yibtu Yabu Kenyib Keteyib Kieyib Kieyib Kenyibu Ketyibu kiyibu Enyib Teyib Iyib Teyib Enyibu Teyibu Iyibu Personas Pasado Presente Futuro Yo Dahamt Dahamti Dahám Dahanát Dahanna Dahantu Duhnú Kandahan Katdan Kidahan Katdahan Kanduhnu Katduhnu Kiduhnu Andahan Atdahan Aidahan Atdahan Aduhnu Atduhnu Iduhnu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 189. Traer Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 191. Untar Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 81 U Los 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales 192. Vender Personas Pasado Presente Futuro Yo Bi‘it Bi‘iti Ba‘a Ba‘at Bi‘ina Bi‘itu Bi‘u Kanbi‘i Katbi‘i Kibi‘i Katbi‘i Kanbi‘iu Katbi‘iu Kibi‘iu Nbi‘i Tbi‘i Ibi‘i Tbi‘i Nbi‘iu Tbi‘iu Ibi‘iu Personas Pasado Presente Futuro Yo Yit Yitti Ya Yat Yina Yitu Yáu Kanyi Katyi Kiyi Katyi Kanyiu Kaytiu Kiyiu Nyi Tyi Iyi Tyi Nyiu Tyiu Iyiu Personas Pasado Presente Futuro Yo Shuft Shufti Shaf Shaft Shufna Shuftu Shafu Kanshuf Katshut Kishuf Katshuf Kanshufu Katshufu Kishufu Nshuf Tshuf Ishuf Tshuf Nshufu Tshufu Ishufu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 193. Venir Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 194. Ver Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 82 Los 195. 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales V Verter Personas Pasado Presente Futuro Yo Kubt Kubti Kab Kabat Kubna Kubtu Kabbu Kankub Katkub Kikub Katkub Kankubbu Katkubbu Kikubbu Nkub Tbub Ikub Tkub Nkubbu Tkubbu Ikubbu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 196. Vestir/Vestirse Personas Pasado Presente Futuro Yo Ulbist Ulbisti Ulbis Ulbiset Ulbisna Ulbistu Lubsu Kalbis Katelbis Kilbis Katelbis Kalubsu Katlubsu Kilubsu Albis Telbis Ilbis Telbis Alubsu Tlubsu Ilubsu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as *Se observa en la pronunciación de este verbo que la primera sílaba puede ser “ul“ o “lu“. 197. Viajar Personas Pasado Presente Futuro Yo Safart Safarti Safar Safarat Safarna Safartu Safru Kansafar Katsafar Kisafar Katsafar Kansafru Katsafru Kisafru Nsafar Tsafar Isafar Tsafar Nsafru Tsafru Isafru Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 83 Los 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales 199. Vivir (2) Personas Pasado Presente Futuro Yo Aisht Aishti Aash Aasht Aasna Aashtu Aashu Kanaaish Kataaish Kaiaaish Kataaish Kanaishu Kataishu Kaiaishu Naaish Taaish Iaish Taaish Naishu Taaishu Iaishu Personas Pasado Presente Futuro Yo Tirt Tirti Tar Tarát Tirna Tirtu Taru Kantir Kattir Kitir Kattir Kantiru Kattiru Kittiru Antir Attir Aittir Attir Antiru Attiru Itiru Personas Pasado Presente Futuro Yo Aryát Aryáti Aryá Aryát Aryána Aryátu Aryáu Kanaryat Kataryat Kiryat Kataryat Kanoryou Katoryou Kioryou Naryát Taryát Iryát Taryát Notyou Toryou Iryou Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 200. Volar Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 201. Volver Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 84 Los 202. 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales V Volverse/Convertirse en Personas Pasado Presente Futuro Yo Oellet Oelliti Oella Oellat Oellina Oellitu Oellu Kanoelli Katoelli Kioelli Katoelli Kanoellu Katoellu Kioellu Anoelli Toelli Ioelli Toelli Anoellu Toellu Ioellu Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as *Las consonantes que se reduplican no deben pronunciarse como otro fonema, lo que ocurre en nuestra lengua, doblaremos por tanto su pronunciación. Así palabras como “kioelli” (se volvió), la pronunciaremos como “kioel-li”. 203. Vomitar Personas Pasado Presente Futuro Yo Taqait Taqaiti Taqaia taqaiat Taqaina Taqaitu Taqaiau Kantaqaia Kataqaia Kaitaqaia Katqaia Kantaqaiau Kataqaiau Kitaqaiau Ganqaia Gatqaia Gaiqaia Gatqaia Ganqaiau Gatqaiau Gaiqaiau Tú Él Ella Nosotros/as Vosotros/as Ellos/as 85 86 Los 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales notas 87 Los 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales notas 88 Los 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales notas 89 Los 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales notas 90 Los 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales notas 91 Los 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales notas 92 Los 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales notas 93 Los 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales notas 94 Los 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales notas 95 Los 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales notas 96 Los 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales notas 97 Los 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales notas 98 Los 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales notas 99 Los 200verbos más usuales en el árabe marroquí para educadores sociales notas 100