Concello de Santiago de Compostela Departamento de Educación Praza do Obradoiro, 1 15705 Santiago de Compostela Tfnos: 981 554 400 / 554 401 Fax: 981 571 511 [email protected] http://www.santiagodecompostela.org Xefe do Departamento de Educación e Mocidade Xosé M. Rodríguez-Abella Gómez Equipo Técnico Beatriz Varela Morales Juan Carlos Iglesias Martínez Susana Papín Fernández Persoal administrativo Mª Filomena Bolaño Liste Deseño e realización: Lúdica 7 Fotografías portada: Arquivo fotográfico Dpto. Educación Dep. Legal: C 3982-2008 I.S.B.N.: 978-84-89597-24-3 NOTA: Consonte o disposto na Lei orgánica 15/1999, do 13 de decembro, de protección de datos de carácter persoal, os seus datos serán tratados de xeito confidencial e poderán ser incorporados aos correspondentes ficheiros do CONCELLO DE SANTIAGO DE COMPOSTELA. En calquera momento poderá exercitar os dereitos de acceso, cancelación, rectificación e oposición comunicándoo mediante escrito que deberá presentar no Rexistro Xeral do Concello. N o noso compromiso coa educación presentamos un ano máis o programa xeral de actividades, complementario aos contidos curriculares regulados, que cunha perspectiva de transversalidade nas actuacións pretende colaborar para que Santiago conte cunha educación de calidade. Quero unha vez mais salientar o determinante que é para o desenvolvemento integral das persoas, e un valor determinante para a consolidación dun proxecto de cidade, a utilización de todos os recursos didácticos cos que conta Santiago de Compostela para poñelos ao servizo da rede de centros de ensino. Aquí está pois un avance importante do compromiso do Concello na mellora da calidade educativa e a dinamización escolar, aproveitando a ocasión para agradecer a dedicación e o esforzo de todos os membros da comunidade escolar para facer de Compostela un espazo único que acolle ao longo do tempo o mellor da creación humana, que soubo manter o patrimonio herdado, que procura coidalo e enriquecelo para transmitilo nas mellores condicións aos que nos sucedan, constituíndo a mellor aula para a aprendizaje colectiva. Moitas grazas. XOSÉ A. SÁNCHEZ BUGALLO Alcalde de Santiago de Compostela C omo cidade educadora Santiago pon a disposición do alumnado, do profesorado, das familias e dos diferentes colectivos e persoas preocupadas pola mellora da educación dos composteláns e compostelás un conxunto de programas, recursos e equipamentos que axuden a facer da cidade un espazo de convivencia e de realización persoal. A cidade ten que ser cada vez máis un contorno educador, un espazo que dea resposta aos retos que a sociedade deste novo século nos presenta. O Concello de Santiago está empeñado en desenvolver esta acción educadora en todos os ámbitos de actuación que a escola procura. Con esa perspectiva agradezo todas as colaboracións dos diferentes órganos, entidades e colectivos que se implican na elaboración e desenvolvemento deste conxunto de recursos educativos que agora tedes nas vosas mans. GUADALUPE RODRÍGUEZ SILVA Concelleira de Educación ÍNDICE 1. 2. O DEPARTAMENTO DE EDUCACIÓN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 ÁREAS DE ACTUACIÓN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 2.1. Planificación e xestión de competencias educativas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1.1. Planificación educativa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Mapa Escolar do municipio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Participación educativa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Representantes municipais nos Consellos Escolares de Centro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Consello Municipal de Educación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1.2. Xestión de competencias educativas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Conservación, reparación e mantemento de centros escolares públicos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1.3. Servizo de comedor escolar e madrugadores . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Servizo de comedor escolar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Servizo madrugadores . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Programa Municipal de apoio ás ANPAS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 23 24 25 25 26 28 28 29 29 31 32 2.2. Equipamentos Educativos Municipais . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.1. Rede de Escolas Infantís . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Escola Infantil Municipal de Conxo. “A escola de Min” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Escola Infantil Municipal as Fontiñas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Galescola de San Roque . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Galescola do Polígono do Tambre . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Galescola do Ensanche . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.2. Escola Municipal de Música . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.3. Centro de Recursos para o Xogo e a Animación á Lectura. Ludoteca Infantil e Xuvenil . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.4. Centro de Interpretación do Medio Rural . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 34 35 37 39 40 42 46 48 50 2.3. Dinamización Educativa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.1. Programa de utilización didáctica da cidade Vivir Santiago . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Programa de coñecemento de centros de interese da cidade . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Seminarios e cursos de formación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – 7ª Edición dos Premios Educacompostela . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Materiais didácticos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.2. Roteiros didácticos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Percorrido Histórico . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Esculturas de Compostela . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Roteiro de artistas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Parque de Bombeiros . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Policía Municipal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – A Praza de Abastos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Visitas ao Refuxio de Bando . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 52 53 54 55 57 60 60 61 62 63 64 65 66 2.3.3. A Casa do Concello . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.4. Coñecer os Museos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.5. Programa de colaboración co COAG. Proxectoterra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.6. Programa de colaboración coa Galería Sargadelos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.7. Programa de colaboración co Consorcio da Cidade de Santiago . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.8. Coñecer as Cidades Patrimonio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.9. Programa didáctico do Eixo Atlántico . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.10. As artes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Programa de Teatro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . XIV Certame de Teatro Intercentros . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Programa de Música . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Concertos didácticos da Banda Municipal de Música. Os venres, concerto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Música para os máis pequenos: contos musicados . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Estrea do concerto didáctico do conto O castelo da Rocha Vella . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Programa de colaboración co Conservatorio Profesional de Música . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Música tradicional . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Concertos didácticos de música clásica: O violoncelo e compañía . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Programa de Danza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Programa de aproximación á danza: Compostela en danza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Programa de colaboración coa Deputación da Coruña . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Programa de colaboración coa Fundación la Caixa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Programa de colaboración coa Obra Social e Cultural de Ibercaja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.11. Programa de Educación Ambiental . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Itinerarios por zonas de interese natural e patrimonial de Santiago e comarca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Roteiros verdes da USC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Día da Árbore . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Día Mundial do Medio Ambiente . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Programa de educación ambiental para a sostibilidade . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – O tratamento da auga . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.12. Promoción do libro e animación á lectura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – IX Campaña de Animación á Lectura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – II Premio Internacional Compostela para Álbums Ilustrados . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Curso de formación na promoción e animación á lectura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – VIII Salón do Libro Infantil e Xuvenil . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – XIV Concurso Literario Ánxel Casal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Letras Galegas 2009 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Programa de colaboración coa Concellaría de Normalización Lingüística . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Visitas didácticas ás bibliotecas, librerías e imprentas da cidade . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Campaña de fomento da lingua galega e da lectura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.13. ¿Onde está o perigo?. Programa de Educación Viaria e na Autoprotección . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Programa de Autoprotección de Centros Escolares . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Curso sobre os servizos básicos de seguridade . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Visita didáctica ás dependencias da Policía Local . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Visita didáctica ás dependencias da Policía Nacional . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67 68 76 78 80 81 83 87 88 88 89 89 90 92 94 95 96 97 97 99 101 102 103 104 106 108 109 110 115 116 117 122 124 125 126 129 130 131 132 133 134 134 135 136 Visita didáctica ás dependencias do Servizo de Urxencias Sanitarias de Galicia-061 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Visita didáctica ás dependencias da Cruz Vermella . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Visita didáctica ao Parque de Bombeiros . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Simulacros de evacuación de centros escolares . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Programa de Educación Viaria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Programa de colaboración coa Dirección Xeral de Tráfico . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Programa de colaboración con RACE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Programa de colaboración coa Fundación RACC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Programa de colaboración coa asociación STOP Accidentes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Recursos didácticos do programa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.14. Educación para a saúde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Iniciación aos primeiros auxilios . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Campaña de doazón de órgaos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Información e educación sexual . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Á auga, patos. Práctica de natación para escolares . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Proxecto THAO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.15. Programa en colaboración coa Concellaría de Benestar Social . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Programa de colaboración coa UMAD . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Programa de colaboración coa Concellaría da Muller . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Programa de colaboración co Departamento de Inmigración . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.16. Nadal 2008 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Concurso de carteis e programa de Nadal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – NadalXogo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – XVI Edición dos Premios Vagalume . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.17. Educación para a paz, a convivencia e a solidariedade . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Quincena da Paz, a Convivencia e a Solidariedade . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – X Foro das Organizacións non Gubernamentais . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.18. Programa de Verán . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Barcelona, educa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Campamento de Educación Ambiental . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Ferradura Aberta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Vacacións en Paz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Escola Municipal de Verán . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – English summer school Good morning, kids. Escola Municipal de verán de inglés . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. 137 138 138 139 141 142 146 148 151 153 156 157 159 160 164 165 167 168 170 172 173 174 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 188 CENTRO DE DOCUMENTACIÓN E INFORMACIÓN PEDAGÓXICA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 191 3.1. Publicacións do Departamento de Educación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Colección Papeis de Educación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Colección Coñecer. Santiago cidade educadora . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Colección Santiago: o proxecto educativo de cidade. Documentos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Outras publicacións . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Fondo de exposicións . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194 194 196 197 198 201 4. AXUDAS E SUBVENCIÓNS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203 4.1. Subvencións a proxectos e actividades educativas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. ENTIDADES E INSTITUCIÓNS QUE DESENVOLVEN PROGRAMAS OU ACTIVIDADES EDUCATIVAS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 213 Xunta de Galicia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Universidade de Santiago de Compostela . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Museos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Movementos de Renovación Pedagóxica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Organizacións Ecoloxistas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ONGs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Sindicatos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Asociacións da mocidade . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Asociacións e colectivos socio-asistenciais . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Outros . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. 215 217 217 219 219 220 223 224 226 228 DATOS BÁSICOS DOS CENTROS DE ENSINO NON UNIVERSITARIO DE SANTIAGO DE COMPOSTELA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 231 Escolas infantís públicas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Escolas infantís de iniciativa social . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Escolas infantís privadas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Escolas rurais públicas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Centros de educación infantil e primaria públicos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Educación especial . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Institutos públicos de ensino secundario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ensinanzas de réxime especial . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ensinanzas de música e danza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Centros privados concertados . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Centros privados . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7. 205 233 233 234 235 236 237 238 239 239 240 241 MATRÍCULA ESCOLAR. CURSO 2007-2008 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 243 Centros de atención á primeira infancia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Educación infantil e primaria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Alumnos/as de educación infantil e primaria por idade e tipo de centro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Educación secundaria obrigatoria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Alumnos/as de secundaria obrigatoria por curso e tipo de centro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Educación secundaria non obrigatoria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Alumnos/as da ensinanza oficial de idiomas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Outros . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 245 245 246 246 246 247 247 248 ANEXOS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 249 Datos de participación nos programas de dinamización educativa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Calendario escolar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ficha de solicitude de participación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 251 257 259 1 O Departamento de Educación O DEPARTAMENTO DE EDUCACIÓN Departamento de Educación Este servizo atende as competencias municipais no ámbito da educación, dispón de recursos e organiza actividades para mellorar a calidade do ensino. Promove o compromiso coa educación e o fomento de valores entre os mozos e as mozas de Compostela, así como a solidariedade e o traballo en equipo. Son obxecto de especial atención as actividades formativas e os programas de información para distintos grupos de idade e con intereses tamén diversos, sabedores de que é imprescindible a presencia constante en todas as canles de comunicación, procurando achegar as novas tecnoloxías á cidadanía. Desenvolve as súas actividades exercendo as distintas competencias que a lexislación estatal e autonómica lle asigna aos Concellos no eido da educación entre os que se atopan: OBRIGAS MUNICIPAIS PLANIFICACIÓN EDUCATIVA O mantemento, conservación e reparación dos edificios e equipamentos escolares públicos de educación infantil e primaria, comprenden: O Concello de Santiago conta cun Consello Municipal de Educación, aprobado polo Pleno do Concello de Santiago de Compostela na sesión celebrada o día 30 de marzo de 2000, que é o órgano de consulta e participación, constituído por membros da comunidade educativa e representantes de todos os sectores sociais. (Máis información páxina 28) – – – – Os consumos de auga, teléfono, calefacción e electricidade A limpeza diaria e saneamento A conserxería e vixilancia dos centros Reparacións e melloras nas instalacións dos centros (carpintería, albanelería, electricidade, …). Tamén se atenden as necesidades de formación do persoal adscrito aos centros de ensino: cursos de prevención e seguridade nos centros, mantemento de zonas de xogo e de xardinería, en colaboración con outros servizos municipais: parques e xardíns, policía local, protección civil, bombeiros… ESCOLARIZACIÓN OBRIGATORIA (Máis información páxina 24) Promóvense campañas informativas sobre a preinscrición e matriculación nos centros escolares dos niveis educativos non universitarios; tamén se traballa na prevención do absentismo escolar, en coordinación con outros departamentos municipais e coa Inspección Educativa. (Máis información páxina 23) OFERTA DE PROGRAMAS E RECURSOS EDUCATIVOS (Máis información páxina 52) Promove, organiza e coordina propostas e actividades dirixidas aos centros de ensino, asociacións, colectivos e cidadanía en xeral. Dentro do conxunto de actividades dase unha especial importancia ás actividades orientadas ao coñecemento da cidade, á educación para a paz, á educación ambiental, ás ensinanzas artísticas (música, teatro, artes plásticas), á animación á lectura, ás actividades de ocio e tempo libre (Ferradura Aberta, NadalXogo, oferta de vacacións de verán), exposicións, entre outras. Dota de materiais didácticos de apoio para o profesorado, o alumnado e cidadanía interesada, mediante publicacións, carpetas de documentación e as coleccións didácticas “Papeis de Educación”, “Coñecer. Santiago cidade educadora” e “Santiago: o proxecto educativo da cidade. Documentos”. 15 O DEPARTAMENTO DE EDUCACIÓN PARTICIPACIÓN EN ORGANISMOS ESTATAIS E INTERNACIONAIS ASOCIACIÓN INTERNACIONAL DE CIDADES EDUCADORAS (AICE) O movemento de Cidades Educadoras iniciouse no ano 1990 en Barcelona, onde máis de sesenta cidades adoptaron a Carta de Cidades Educadoras como marco de actuación. En 1994 formalizouse como Asociación Internacional en Bolonia. A AICE conta a día de hoxe coa participación de máis de duascentas cidades de todo o mundo, que comparten os principios da Carta de Cidades Educadoras, promovendo o intercambio de experiencias, metodoloxías, ideas e información entre as asociadas. Con tal motivo organizamos congresos internacionais, seminarios temáticos e territoriais e outros encontros, nos que interveñen especialistas en diferentes materias, políticos, técnicos municipais e outros axentes locais. Este diálogo continuado e aberto permítenos aprender das prácticas doutras cidades, mellorar as nosas realidades locais e cooperar en proxectos conxuntos. O último Congreso Internacional realizouse na cidade de Sao Paulo (Brasil), do 24 ao 26 de abril de 2008. REDE ESTATAL DE CIDADES EDUCADORAS (RECE) A AICE impulsa a creación de redes territoriais co obxectivo de fomentar o diálogo e o intercambio entre cidades. No caso de España, a RECE establece a súa organización e funcionamento de acordo cos estatutos da AICE e dinamiza as súas actividades promovendo Redes temáticas, que teñen por finalidade o intercambio de ideas e boas prácticas, o traballo en común e a colaboración entre cidades de España arredor de temas definidos. 16 Cada rede temática está coordinada por unha cidade, e hoxe en día manteñen unha actividade estable as seguintes: – – – – – Loita contra o fracaso escolar Transición escola-traballo Educación en valores TIC en cidades educadoras Rede primeira infancia O portal de Cidades Educadoras en internet (www.bcn.es) constitúe unha importante ferramenta de intercambio e traballo da asociación, onde expresarse e dar a coñecer as diferentes propostas de actuación. GRUPO DE CIDADES PATRIMONIO DA HUMANIDADE (Máis información páxina 81) O Grupo de Cidades Patrimonio da Humanidade de España, creada no ano 1993, é unha asociación integrada polas seguintes cidades declaradas pola UNESCO como lugar Patrimonio da Humanidade: Ávila, Cáceres, Córdoba, Cuenca, Mérida, Salamanca, Santiago de Compostela, Segovia, Toledo, Alcalá de Henares, Eivissa/Ibiza, San Cristóbal de La Laguna e Tarragona. O Grupo creouse coa finalidade de actuar de maneira conxunta na defensa do patrimonio histórico e cultural destas cidades e no mantemento e potenciación de determinadas formas de vida que estes núcleos históricos necesitan, realizando proxectos e propostas comúns, establecendo políticas de intercambios de experiencias, afrontando problemáticas comúns. Todo elo mantendo a personalidade de cada unha destas cidades e recoñecendo que a riqueza dun conxunto histórico estriba na súa individualidade. O DEPARTAMENTO DE EDUCACIÓN ORGANIZACIÓN DAS CIDADES DO PATRIMONIO MUNDIAL (OCPM) Fundada o 8 de setembro de 1993, en Fez (Marrocos), reune 233 cidades que teñen no seu territorio un sitio inscrito pola UNESCO na Lista do Patrimonio Mundial. Ten a súa sede na cidade de Quebec. As accións da OCPM, que van encamiñadas a contribuir a implantación da Convención do Patrimonio Mundial afectan diversos aspectos, entre eles, a información e a formación dos xestores municipais. Desde hai algúns anos, a OCPM multiplica os seus esforzos para sensibilizar á mocidade arredor do patrimonio mundial. Así, no ano 2000, o organismo lanza un concurso internacional de debuxo “Cidade de cultura pola paz”. No 2002, propón un segundo proxecto chamado “Patrimonio e Xuventude” que permite a celebración dun foro da mocidade e desenvolve o programa de intercambio escolar “Xóvenes seguindo a pista do patrimonio mundial”. EIXO ATLÁNTICO (Máis información páxina 83) É unha asociación transfronteiriza creada no ano 1992 polas dezaoito principais cidades de Galicia e da Rexión Norte de Portugal (A Coruña, Lugo, Ferrol, Ourense, Santiago de Compostela, Pontevedra, Vigo, Porto, Braga, Bragança, Chaves, Viana do Castelo, Vila Real, Vilagarcía de Arousa, Monforte de Lemos, Guimarâes, Peso da Régua e Vila Nova de Gaia). Este Eixo, inserido nun espazo máis amplo, a Unión Europea, ten como finalidade principal o desenvolvemento económico, social, cultural, tecnolóxico e científico das cidades e rexións que o constitúen. O seu obxectivo é o de estruturar o sistema urbano da eurorrexión de forma cohexionada. Desenvolve o seu traballo en tres áreas fundamentais: a promoción do desenvolvemento económico, o mantemento dun espazo cultural e social común e o reforzo da súa presencia e participación nas políticas comunitarias. ARCO ATLÁNTICO A Conferencia das Cidades do Arco Atlántico (CCAA) agrupa a máis de 40 cidades dos cinco estados que estruturan a fachada atlántica europea: Irlanda, Reino Unido, Francia, España e Portugal. Santiago pertence á esta asociación dende a súa fundación no ano 2000 e actúa como presidente no periodo do 2007 ao 2009. Os obxectivos programáticos presentados por Santiago están baseados no desenvolvemento sostible acadado en Compostela grazas ás políticas urbanísticas e rehabilitadoras aplicadas durante os últimos vinte anos, a partir da declaración da cidade como Patrimonio da Humanidade. A partir da proposta de Compostela, na declaración final da Asemblea de Chester, as cidades do Arco Atlántico subscribiron o compromiso de elaborar un plan de actuación para establecer un diagnóstico dos retos máis importantes en materia medioambiental a través do estudo das consecuencias do cambio climático e como afectan aos territorios integrados na CCAA. CARTA DE AALBORG Compostela é asinante desta carta que compromete aos Concellos a elaborar unha Axenda 21 local que abrangue medidas e estratexias para avanzar cara o desenvolvemento sostible e contribuír desde os Concellos á sostibilidade global. Santiago foi dos primeiros Concellos galegos que iniciaron a elaboración da A21L. O proceso continúa, agora no marco do Eixo Atlántico. 17 O DEPARTAMENTO DE EDUCACIÓN EQUIPAMENTOS EDUCATIVOS – Galescola de San Roque (Máis información páxina 39) – Galescola do Polígono do Tambre (Máis información páxina 40) – Galescola do Ensanche (Máis información páxina 42) (Máis información páxina 34) A área de Educación desenvolve un conxunto variado de programas de apoio á escola, ás novas necesidades educativas que colectivos da cidade teñen exposto reiteradamente (novas necesidades familiares, estudos especializados, actividades de lecer e formativas,…) para o que se están a crear un conxunto de equipamentos educativos e culturais. ESCOLA MUNICIPAL DE MÚSICA REDE DE ESCOLAS INFANTÍS MUNICIPAIS (Máis información páxina 46) A educación infantil é un nivel educativo que preocupa á sociedade e ás institucións porque constitúe un factor que repercute na calidade de vida das familias. A administración local, próxima ás necesidades e demandas da cidadanía, asume a súa responsabilidade neste terreo, sen ignorar os papeis da familia, doutras institucións e colectivos sociais. Inaugúrase o 2 de abril de 2003 para facer posible a democratización da práctica e a educación musical, o que incidirá nun aumento significativo do número de afeccionados á música e unha mellor vertebración deste servizo como axente cultural de primeira orde. O primeiro ciclo da educación infantil ten unha gran transcendencia e cumpre finalidades educativas e asistenciais das que son responsables, conxuntamente, todas as Administracións. Esta consideración está presente en diversos documentos da Unión Europea que afirma que a calidade da educación infantil é unha cuestión de interese público. 18 – Escola Infantil Municipal de Conxo (Máis información páxina 35) – Escola Infantil Municipal as Fontiñas (Máis información páxina 37) É un centro municipal de ensino musical especializado que ofrece a oportunidade de educar a través da música a todas as persoas; é unha escola para todos e todas. O Concello de Santiago de Compostela como titular deste servizo garante, a través do Departamento de Educación, a súa organización, tanto na estrutura académica como nas actividades de difusión cultural, segundo as necesidades, intereses e as dinámicas propias da cidade. O DEPARTAMENTO DE EDUCACIÓN CENTRO DE RECURSOS PARA O XOGOLUDOTECA INFANTIL E XUVENIL (Máis información páxina 48) É o primeiro equipamento municipal concebido como un espazo polivalente para o xogo, a animación á lectura e a promoción do hábito lector, no que se favorecerá o desenvolvemento psicomotor, cognitivo, creativo, crítico e afectivo dos nenos/as. Conta cun proxecto educativo no que se da cabida ao asesoramento e á orientación en relación cos xoguetes, o xogo, a difusión do libro e un programa permanente de actividades e propostas para o tempo de lecer. CENTRO DE INTERPRETACIÓN NO MEDIO RURAL DA PORTELA-FIGUEIRAS (Máis información páxina 50) O Centro de coñecemento do medio rural créase co obxectivo de desenvolver un conxunto de actividades que integren diferentes áreas de coñecemento, adaptadas para os distintos niveis educativos e para outros grupos de idade. Ubicado na antiga escola rural de Portela,dende hai anos sen uso educativo, conta cunha superficie total de 1.624,93 m2 e unha superficie do edificio de 302,22 m2, a 5 Km de Santiago, na parroquia de Villestro. Disporá dun conxunto de espazos nos que desde a acollida a visitantes, distribúense espazos para: área de administración e coordinación; zona de exposicións temporais; espazos polivalentes para talleres ou actividades puntuais; sala de proxeccións; centro de documentación e biblioteca; dormitorios; comedor; zona de acampada, entre outros espazos. 19 2 Áreas de actuación 2.1 Planificación e xestión de competencias educativas PLANIFICACIÓN EDUCATIVA 2.1.1 OBXECTIVOS ● ● ● ● Radiografar o sistema educativo non universitario. Inventariar, organizar e racionalizar a diversidade de recursos formativos da cidade nos niveis non universitarios. Actualizar o mapa escolar. Establecer un observatorio de necesidades sobre a realidade educativa de Santiago. Velar polo cumprimento da escolarización obrigatoria e pola igualdade de oportunidades no acceso ao ensino público. 23 ÁREAS DE ACTUACIÓN Planificación e xestión de competencias educativas ❚ PLANIFICACIÓN EDUCATIVA ❚ Mapa Escolar do municipio Este documento recolle a oferta existente no municipio de Santiago de Compostela en niveis educativos non universitarios: educación infantil, educación primaria, ensino secundario, formación profesional, educación especial, educación de adultos e ensinanzas artísticas, abordando tamén a oferta de ensinanzas non regradas. No curso 89/90 elaborouse o Mapa Escolar do Concello de Santiago de Compostela, que contou con dúas actualizacións, podendo ser consultados por quen estea interesado. A necesidade de estudos sectoriais que axuden na definición de prioridades e políticas educativas e culturais, así como para a mocidade, a infancia e a inserción social e laboral fan prioritario contar cun documento destas características. A súa realización, coordinada por este Departamento, conta coa colaboración de técnicos/as da Inspección Educativa, da Facultade de CC. da Educación, dos equipos directivos dos centros e dos servizos de Planeamento Urbanístico e de Estatística do Concello. Recursos educativos públicos do municipio de Santiago de Compostela Esta é unha publicación sobre a rede escolar pública do Concello de Santiago que informa, orienta e axuda a coñecer os itinerarios académicos do municipio de Santiago. Ofrece información sobre todos os niveis do ensino non universitario, bolsas e axudas, estudos para persoas adultas e outras orientacións de interese nos niveis de ensino non universitario onde se recollen as características, a oferta educativa, o calendario e horario de funcionamento, os servizos, as actividades complementarias e extraescolares, a participación en programas educativos e culturais, entre outros datos, de cada centro de ensino. Neste curso escolar realizarase a correspondente actualización. 24 ÁREAS DE ACTUACIÓN Planificación e xestión de competencias educativas ❚ PLANIFICACIÓN EDUCATIVA ❚ Participación educativa REPRESENTANTES MUNICIPAIS NOS CONSELLOS ESCOLARES DE CENTRO A Xunta de Goberno Local celebrada o día 9 de xullo de 2007 aprobou a designación dos novos representantes municipais nos consellos escolares dos centros de ensino de Santiago de Compostela con motivo da renovación da Corporación Municipal e en cumprimento do disposto no artigo 33 do Decreto 92/1998, segundo a nova redación dada polo Decreto 324/1996. CENTROS DE INFANTIL E PRIMARIA Apóstolo Santiago Arquitecto Casas Novoa Colexiata de Sar Fontiñas Lamas de Abade López Ferreiro Monte dos Postes Pío XII Quiroga Palacios Raíña Fabiola Ramón Cabanillas Rodríguez Xixirei Roxos-Villestro Vite INSTITUTOS DE EDUCACIÓN SECUNDARIA Antonio Fraguas Fraguas As Fontiñas CIFP Compostela Eduardo Pondal Escola de Arte Mestre Mateo Lamas de Abade CIFP Politécnico de Conxo Pontepedriña CONCELLEIROS/AS Amelia González Brandaríz Cecilia Sierra Rey Ángel Currás Fernández Xosé A. Baqueiro Canabal Xosé M. Iglesias Iglesias Carlos Nieves Vicente Guadalupe Rodríguez Silva Mercedes Rosón Ferreiro Bernardino Rama Seoane Rosa Fernández Somoza María Seoane Romero Cecilia Sierra Rey Olga Pedreira Ferreño Mar Martín García CONCELLEIROS/AS Elvira Cienfuegos López Mar Martín García Rosa Fernández Somoza Marta Álvarez-Santullano Fernández-Trigales Xosé A. Baqueiro Canabal Socorro García Conde Javier Sánchez-Agustino Mariño Jesús Gamallo Aller Rosalía de Castro San Clemente Sar Xelmírez I Xelmírez II Guadalupe Rodríguez Silva Ricardo García-Borregón Millán Marta Álvarez-Santullano Fernández-Trigales Andrés Fariña Cadenas Elvira Cienfuegos López ESCOLAS RURAIS Gaioso-Eixo Sisto-Marrozos Rial-Laraño CONCELLEIROS/AS Albino Vázquez Aldrey Ángel L. Espadas Díez Bernardino Rama Seoane ESCOLA OFICIAL DE IDIOMAS Escola Oficial de Idiomas Guadalupe Rodríguez Silva CONSERVATORIO DE MÚSICA Conservatorio Profesional de Música de Santiago de Compostela Elvira Cienfuegos López CENTROS DE EDUCACIÓN ESPECIAL A Barcia Ángel Currás Fernández Colexio Rexional de Xordos Paula Prado del Río O Pedroso Andrés Fariña Cadenas Duques de Lugo Guadalupe Rodríguez Silva 25 ÁREAS DE ACTUACIÓN Planificación e xestión de competencias educativas ❚ PLANIFICACIÓN EDUCATIVA ❚ CONSELLO MUNICIPAL DE EDUCACIÓN Santiago de Compostela quere ser unha cidade educadora que viva a educación como un referente básico para a formación da conciencia cívica. Un instrumento determinante para conseguir estes obxectivos é o Consello Municipal de Educación onde conflúe toda a comunidade educativa de Santiago. A Corporación municipal aprobou o seu regulamento en sesión plenaria e logo dos obrigados trámites administrativos de publicación e exposición pública celebrou a súa sesión constitutiva o día 7 de febreiro de 2001. OBXECTIVOS Contribuír á corrección de desigualdades socioculturais, conseguir un ensino máis eficaz, de máis calidade, e cohesionar o tecido escolar implicando e comprometendo aos grupos e ás persoas na educación. FINALIDADE O Consello Municipal de Educación de Santiago de Compostela configúrase como un organismo de asesoramento, consulta, proposta e participación do ensino non universitario no ámbito territorial do municipio. COMPETENCIAS ● ● Será consultado pola Administración educativa e polo Concello sobre as cuestións relacionadas co ensino non universitario no ámbito municipal. En atención ao seu carácter esencialmente participativo e á súa finalidade, a actuación do Consello Municipal de Educación refírese ás seguintes cuestións: – Convenios e acordos de colaboración coa Consellería de Educación e Ordenación Universitaria ou calquera outra Administración pública que afecten ao ensino dentro do ámbito municipal. 26 – Actuacións e normas municipais que afecten aos servizos educativos complementarios e extraescolares con incidencia no funcionamento dos centros docentes, como o transporte escolar, os comedores e os servizos de limpeza e conservación. – Actuacións e normas municipais que afecten ou favorezan a ocupación real das prazas escolares, coa finalidade de mellorar o rendemento educativo e, no seu caso, facer efectiva a obrigatoriedade do ensino. – Emprazamento de centros docentes dentro da demarcación municipal. – Prioridade nos programas e actuacións municipais que afecten á conservación, vixilancia e mantemento adecuado dos centros docentes. – Fomento das actividades tendentes a mellorar a calidade educativa, especialmente no que respecta á adaptación da programación ao medio. – Competencias educativas que afecten ao ensino non universitario e que a lexislación outorgue aos municipios. – A programación de investimentos en materia educativa. – Calquera outro asunto que pola súa importancia para a vida escolar do concello lle sexa consultado. – Elaborará, ao finalizar o curso escolar, un informe sobre o estado do ensino no municipio, que enviará á Corporación municipal e ao Consello Escolar de Galicia. ÁREAS DE ACTUACIÓN Planificación e xestión de competencias educativas ❚ PLANIFICACIÓN EDUCATIVA ❚ – Poderá levar á Administración educativa ou ao Concello informes ou propostas para o mellor funcionamento do sistema educativo. – O Consello poderá requirirlles á Administración educativa e ao Concello a información e o asesoramento técnico que precise para o desenvolvemento das súas funcións. ● ● ● ● COMPOSICIÓN ● ● ● ● ● ● ● Un Director/a de centro público de secundaria, proposto polos directores/as dos centros públicos de ensino secundario de Santiago. Un/unha titular de centro privado ou concertado, proposto polos titulares de centros privados ou concertados de Santiago. Dous representantes de sindicatos, propostos polos sindicatos máis representativos. Un/unha especialista en temas educativos, que será nomeado polo Pleno da corporación municipal. Un/unha representante da Asociación de empresarios, que será designado pola Confederación de Empresarios de Santiago. Presidente/a: o alcalde ou membro da Corporación en quen delegue. ● Vicepresidente/a: elixido polo Pleno do Consello Municipal de Educación entre os seus membros de dereito. ● Dez profesores/as (seis do ensino público e catro do privado), dos niveis educativos correspondentes ao ámbito de ensino non universitario do municipio de Santiago de Compostela. Propostos polos sindicatos ou asociacións profesionais de ensinantes en proporción á representación obtida nas eleccións sindicais no sector docente do municipio. ● Seis pais/nais de alumnos/as propostos pola Federación de asociación de pais/nais de alumnos/as. Máis información: Departamento de Educación Tfnos: 981 554 400 / 554 401 Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] Catro alumnos/as propostos polos representantes dos alumnos/as nos consellos escolares dos centros existentes no municipio. ● Un/unha representante do movemento veciñal, nomeado polo Consello de participación veciñal de Santiago. Un/unha representante da Administración educativa, proposto polo Delegado/a Provincial da Consellería de Educación e Ordenación Universitaria. Secretario/a, que actuará con voz e sen voto. Dous representantes do Movemento de Renovación Pedagóxica elixidos de entre os seus membros, polos MRP máis representativos. Un Director/a de centro público de educación infantil e primaria, proposto polos directores/as dos colexios públicos de Santiago. 27 XESTIÓN DE COMPETENCIAS EDUCATIVAS 2.1.2 Conservación, reparación e mantemento de centros escolares públicos OBXECTIVOS ● Xestionar as competencias municipais en educación derivadas da aplicación da LOE, da Lei de Bases de Réxime Local e da Lei da Administración Local de Galicia. ● Determinación priorizada das necesidades de execución de obras e todas aquelas intervencións que incidan na mellora da rede escolar. ● Realizar as obras de reparación e mantemento dos centros escolares. OBRIGAS MUNICIPAIS A racionalización deste ámbito de traballo conleva o desenvolvemento dun programa de actuacións que se concreta nas seguintes medidas: ● ● Seguimento e control dos traballos de mantemento das instalacións escolares públicas do Municipio de Santiago. ● Proposta de Convenio ou actuacións conxuntas coa Consellería de Educación para a mellora das infraestruturas educativas. ● Dotación de elementos de xogo nos patios escolares dos centros públicos do Concello. ● 28 Elaboración periódica de informes de necesidades de reparación e mantemento de centros educativos públicos de Educación Infantil e Primaria e expedientes de obras. Estes informes permiten a elaboración dos Plans de Obras de verán e de inverno. Actuacións que supoñen melloras no equipamento dos centros de ensino: pavimento das aulas de educación infantil, elementos de xogo nos patios escolares, fontes, areeiros, papeleiras, dotación de materiais, entre outros. SERVIZO DE COMEDOR ESCOLAR E MADRUGADORES 2.1.3 Servizo de comedor escolar O comedor escolar é un espazo educativo no que se adquiren hábitos alimentarios axeitados e normas de comportamento social, un lugar onde se transmiten actitudes positivas a prol dunha alimentación saudable, ademáis de prestar un servizo necesario para moitas familias. O comedor escolar representa unha mellora para a educación pública. Por iso, dende o Departamento de Educación se puxo en marcha, dende o curso 1999-2000 unha continua promoción de comedores escolares nos colexios de educación infantil e primaria do municipio, que se concretou nos acondicionamentos de espazos necesarios para o desenvolvemento, en colaboración coas comunidades escolares interesadas en poñelo en marcha. No ano 2007, a Consellería de Educación e Ordenación Universitaria acordou extender o servizo de comedor escolar a todos os centros, a través do Decreto 10/2007 do 25 de xaneiro e da Orde do 21 de febreiro de 2007 que establece a regulamentación necesaria para a implantación do comedor nas escolas. O Concello de Santiago de Compostela xestionou coa Conselleira de Educación e Ordenación Universitaria e coa Conselleira de Cultura e Deporte a sinatura dun convenio para apoiar o servizo escolar de comedor a través dun programa de apoio e de habilidades persoais en comedores escolares, así como de actividades deportivas en centros docentes públicos do concello de Santiago de Compostela, co fin de promover unha educación integral do alumnado e fomentar valores como a igualdade, a interculturalidade e a solidariedade. Os centros que xa contan con este servizo son: CEIP APÓSTOLO SANTIAGO Rúa Betanzos, 55 Tfnos.: 981 589 984/543 172 Correo electrónico: [email protected] CP COLEXIATA DE SAR Rúa de Sar, 68 B Tfnos.: 981 562 018/543 174 Correo electrónico: [email protected] CEIP A. CASAS NOVOA A Sionlla de Abaixo, 10 Tfno.: 981 888 044 Correo electrónico: [email protected] CEIP LAMAS DE ABADE Rúa de Lamas de Abade, 25 Tfnos.: 981 523 313/543 177 Correo electrónico: [email protected] 29 ÁREAS DE ACTUACIÓN Planificación e xestión de competencias educativas ❚ SERVIZO DE COMEDOR ESCOLAR E MADRUGADORES ❚ CEIP LÓPEZ FERREIRO Avda. de Xoán XXIII, 8 Tfnos.: 981 583 459/543 178 Correo electrónico: [email protected] CEIP RAÍÑA FABIOLA Rúa de Entregaleras, 15 Tfnos.: 981 585 372/543 182 Correo electrónico: [email protected] CEIP MONTE DOS POSTES Rúa das Fontiñas, 79 Tfnos.: 981 589 884/543 187 Correo electrónico: [email protected] CEIP ROXOS VILLESTRO Rúa da Barrosa, 74 Tfno.: 981 537 167 Correo electrónico: [email protected] CEIP PÍO XII Rúa de Poza de Bar, 15 Tfnos.: 981 562 522/543 180 Correo electrónico: [email protected] CEIP VITE Avda. do Burgo das Nacións, 8 Tfno.: 981 585 908 Correo electrónico: [email protected] CEIP QUIROGA PALACIOS Rúa de Villaldía, 33 Tfnos.: 981 520 196/543 181 Correo electrónico: [email protected] Máis información: Departamento de Educación Tfnos: 981 554 400 / 554 401 Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] 30 ÁREAS DE ACTUACIÓN Planificación e xestión de competencias educativas ❚ SERVIZO DE COMEDOR ESCOLAR E MADRUGADORES ❚ Servizo madrugadores Complementando o servizo de comedor escolar, as ANPA dalgúns centros escolares comezaron a ofrecer o servizo Programa Madrugar, dirixido ás familias que necesitan, por razóns laborais, que os seus fillos e fillas sexan atendidos antes do horario lectivo. Dende o Departamento de Educación colaborase con este programa facilitando o uso das instalacións escolares e acondicionando instalacións, así como adaptando o servizo de conserxería ao horario desta actividade. Os centros que xa contan con este servizo son: CEIP LAMAS DE ABADE Rúa de Lamas de Abade, 25 Tfnos.: 981 523 313 / 543 177 Correo electrónico: [email protected] CEIP LÓPEZ FERREIRO Rúa de Xoán XXIII, 6 Tfnos.: 981 583 459 / 543 178 Correo electrónico: [email protected] CEIP PÍO XII Rúa da Poza de Bar, 15 Tfnos.: 981 562 522 / 543 180 Correo electrónico: [email protected] CEIP MONTE DOS POSTES Rúa das Fontiñas, 79 Tfnos.: 981 589 884 / 543 187 Correo electrónico: [email protected] CEIP FONTIÑAS Rúa de Roma, 15 Tfnos.: 981 560 741 / 543 175 Correo electrónico: [email protected] Máis información: Departamento de Educación Tfnos: 981 554 400 / 554 401 Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] 31 ÁREAS DE ACTUACIÓN Planificación e xestión de competencias educativas ❚ SERVIZO DE COMEDOR ESCOLAR E MADRUGADORES ❚ Programa Municipal de apoio ás ANPAS para o tempo libre escolar O Concello de Santiago de Compostela ten solicitado á Consellería de Educación e Ordenación Universitara á súa participación no “Programa de apertura de centros educativos fóra do horario lectivo”, co cofinanciamento dun programa de actividades extraescolares como complemento dos servizos de comedor escolar e do programa madrugadores nos centros de ensino, que permita atender as demandas de apoio das Asociación de Nais e Pais de Alumnos/as dos centros de ensino de Compostela. Dende o Departamento de Educación e doutros servizos municipais estase a traballar no deseño dun programa de actividades complementarias para o tempo libre non escolar e a utilización das instalacións dos centros educativos, co desenvolvemento de actividades deportivas, artísticas, relacionadas coa saúde, o lecer e o tempo libre, que contribuirán a unha formación integral dos escolares, promovendo estilos de vida saudables. De acordo coas ANPAS e a dirección dos centros de ensino público neste curso iranse desenvolvendo diferente accións neste senso. OBXECTIVOS ● ● ● ● TIPOS DE ACTIVIDADES Ofrecer un espazo de encontro e lecer para os escolares cunha oferta pensada especialmente para eles/as e para as familias. PROPOSTAS DIRIXIDAS AOS ESCOLARES Propiciar actividades que contribúan a unha formación integral dos escolares e que promovan estilos de vida saudables. ● Contribuír á formación dos pais e nais, axudándolles a que coñezan e comprendan o desenvolvemento evolutivo dos seus fillos e fillas. Ofrecer un novo espazo de encontro e de formación para os pais e nais pero tamén para os seus fillos e fillas. Os centros de ensino constitúen un referente idóneo para a posta en marcha do programa, polo seu equipamento, pola distribución territorial e a súa seguridade. ● ● 32 ACTIVIDADES DEPORTIVAS en colaboración coa Fundación USC Deportiva Obxectivo: Perfeccionar a técnica e as habilidades en determinados deportes e inicirase noutros máis novos. Tipo de actividades: Pre-deporte; Xadrez; “Perdéndolle o medo á bici”; Kárate; Iudo e Danza. OBRADOIRO DE PLANTAS ORNAMENTAIS en colaboración coa Asociación de Productores Ornamentales de Galicia (ASPROGA) Obxectivo: Aproximar os escolares ao coidado e conservación das plantas ornamentais. Tipo de actividades: Obradoiro de plantas ornamentais. XOGOS TRADICIONAIS E POPULARES Obxectivo: Recuperación dos xogos tradicionais no contorno escolar. Tipo de actividades: acondicionamento de espazos nos patios escolares dunha selección de xogos. ÁREAS DE ACTUACIÓN Planificación e xestión de competencias educativas ❚ SERVIZO DE COMEDOR ESCOLAR E MADRUGADORES ❚ ● ALIMENTACIÓN E NUTRICIÓN Obxectivo: Mellorar os hábitos alimentarios dos escolares Tipo de actividades: Actividades gastronómicas. OBRADOIROS E SESIÓNS INFORMATIVAS PARA AS ANPAS ● ● ● ● ● ● EDUCACIÓN VIARIA E NA AUTOPROTECCIÓN Obxectivo: traballar os aspectos básicos da seguridade dos máis pequenos como peóns ou viaxeiros en vehículos (asesoramento sobre os dispositivos de seguridade), entre outros. ALIMENTACIÓN E NUTRICIÓN INFANTIL “Cociñamos en familia”. Obxectivo: mellorar os hábitos alimentarios dos fillos e das fillas. PROBLEMAS E HÁBITOS DE CONDUTA Obxectivo: asesoramento para pais e nais diante de calquer problema cotiá na convivencia familiar e na escola. MUNDO DOS LIBROS. OS CONTOS Obxectivo: orientar na compra de libros, atendendo a temáticas e idades e ensinar as extratexias de cómo achegar a lectura aos nenos e nenas. ORIENTACIÓN EDUCATIVA Obxectivo: facilitar información e asesoramento sobre o proceso de matriculación escolar. ● PROGRAMA THAO-SALUD INFANTIL, DE PREVENCIÓN DA OBESIDADE Obxectivo: favorecer actitudes positivas dos comportamentos saudables dos nenos e nenas e das súas familias, promovendo unha alimentación variada, equilibrada e placentera e incentivar á práctica de actividades físicas regulares, lúdicas e participativas. ORGANIZA Departamento de Educación en colaboración con distintas entidades da cidade. DATOS TÉCNICOS A quen se dirixe: Asociación de Nais e Pais dos centros públicos de Santiago. Datas de realización: a concretar coas ANPAS, de acordo cun calendario de actividades. Horario das actividades: a concretar coas ANPAS. INSCRICIÓN Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviar por fax ou correo electrónico. Observacións: O Departamento de Educación achegará unha carta co programa detallado a todas as ANPAS dos CEIP de Compostela. Información: Departamento de Educación Tfnos.: 981 554 400/401 Fax: 981 571 511 Correo lectrónico: [email protected] EDUCACIÓN SEXUAL E AFECTIVA Obxectivo: traballar a sexualidade infantil. 33 2.2 Equipamentos Educativos Municipais REDE DE ESCOLAS INFANTÍS MUNICIPAIS 2.2.1 Para o Concello de Santiago de Compostela a Rede de Escolas Infantís Municipais constitúe unha intervención educativa que complementa a educación familiar para fomentar e promover o desenvolvemento afectivo, social e intelectual das nenas e nenos de Santiago, unha rede de equipamentos que incremente a calidade de vida e do ensino da cidadanía compostelá. O Concello de Santiago de Compostela e a Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar da Xunta de Galicia asinaron un Convenio de colaboración o día 26 de decembro de 2006 para o financiamento da creación de tres escolas infantís municipais 0-3 na Rede Galega de Escolas Infantís (GALESCOLAS) ubicadas en San Roque, Polígono do Tambre e Tras Parlamento. 34 ÁREAS DE ACTUACIÓN Equipamentos Educativos Municipais ❚ ESCOLA INFANTIL MUNICIPAL DE CONXO ❚ Escola Infantil Municipal de Conxo. “A Escola de Min” Número de identificación: FM-00458-C-002. Situación: Praza de Aurelio Aguirre (contigua ao CSC de Conxo). Superficie: 1.078 m2. Proxecto: obra do arquitecto Alfonso Peneda Dotación: 4 aulas, comedor, cociña, zona exterior de xogos, entre outros servizos. Comezo do servizo: curso 2002-2003. Destinatarios: nenos e nenas de 3 meses a 3 anos. Nº de prazas: 61 a tempo completo. Teléfonos: 981 523 435 / 528 720 Fax: 981 528 702 Correo electrónico: [email protected] Conta cunha subvención da Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar. REGULAMENTO O día 11 de agosto de 2004 publicouse no Boletín Oficial da Provincia o texto integro do Regulamento da Escola Infantil Municipal de Conxo, que o Pleno da Corporación municipal de Santiago de Compostela aprobou na sesión ordinaria do 29 de abril de 2004. Este documento pódese consultar na páxina web www.santiagodecompostela.org IDADE DE INGRESO A idade mínima de ingreso queda establecida nos tres meses, salvo situacións especiais e previo informe do Departamento de Educación. PERÍODO DE ADAPTACIÓN Antes do inicio do curso, o persoal da Escola poñerase en contacto coa familia para explicarlle o desenvolvemento do Período de Adaptación, para o que se requirirá a asistencia dalgún familiar ou persoa coidadora acompañando ao neno ou nena á Escola Infantil, co obxecto de facilitar a súa transición da vida familiar á escolar. HORARIO DO SERVIZO A EIM de Conxo permanece aberta dende as 7,30 ás 20,30 h. Nos períodos vacacionais de Nadal, Semana Santa e mes de xullo e agosto, o horario da escola é de 7,30 a 16 horas. De acordo cos servizos que ofrece a Escola poderá solicitarse: – Media xornada de mañá 7,30 h a 12,30 h – Media xornada de tarde 16 h a 20,30 h – Xornada completa 7,30 h a 12,30 h / 16 h a 20,30 h – Comedor 12,30 h a 14 h – Merenda Incluída na xornada de tarde – Horario ampliado 14 h a 16 h e para nenos/as que non son usuarios do comedor pero permanecen no centro logo de rematar a xornada de mañá. Pese á oferta anterior de horarios, o Departamento de Educación considera que non é conveniente a permanencia dos nenos e nenas na Escola Infantil máis de 8 horas diarias. Os horarios de entrada e saída serán flexibles para axeitarse ás necesidades familiares e características da idade de nenos e nenas. A EIM de Conxo expoñerá no taboleiro de anuncios os horarios específicos de entradas e saídas ao inicio do curso, unha vez aprobados polo Departamento de Educación do Concello de Santiago. Estes horarios non serán de aplicación no mes de setembro, mes dedicado ao proceso de adaptación dos nenos e das nenas á escola infantil. 35 ÁREAS DE ACTUACIÓN Equipamentos Educativos Municipais ❚ ESCOLA INFANTIL MUNICIPAL DE CONXO ❚ SERVIZOS A rede de escolas infantís conta cun importate número de servizos para a atención integral dos nenos e das nenas. Un elemento de referencia é a constitución da biblioteca de cada centro que conta cun repertorio bibliográfico axeitado para cada idade, información para os pais e nais, sesións de dinamizacións e de promoción do libro e do hábito lector e outras iniciativas confluentes con este obxectivo. Biblioteca Produto do Convenio de colaboración entre a Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar e o Concello de Satiago contase cunha biblioteca neste centro. Obradoiros polas tardes Datas: de luns a venres, de setembro a xuño. Durante os períodos vacacionais (Nadal, Semana Santa, Entroido…) realízanse en horario de mañá. Destinatarios: nenos/nenas do 2º ciclo de Educación Infantil. Horario: 16 a 20 h. Matrícula: 75 €, inclúe material básico e seguro Taxa mensual: 125 € 5 tardes á semana 105 € 4 tardes á semana 80 € 3 tardes á semana 55 € 2 tardes á semana Participación extraordinaria nos obradoiros das tardes Hora/día: 3 € Obradoiro 1 día: 12 € Obradoiros de verán Datas: de luns a venres, nos meses de xullo e agosto. Destinatarios: nenos/nenas do 2º ciclo de Educación Infantil. Horario: 10 a 14 h. Taxa mensual: 125 € Comedor: 75 € 36 Almorzo: 30 € Uso extraordinario dos servizos de almorzo e comedor: Comedor/día: 5 € Almorzo/día: 2 € Horas complementarias: (fóra do horario de 10 a 14 h.) 15 € cada hora ao mes Obradoiros dos sábados Destinatarios: o alumnado con praza na Escola e maiores dun ano de idade. Horario: 10 a 13 h. Taxa mensual: 100 € MIN-Campamentos Datas: xullo e agosto. Destinatarios: nenos e nenas de 2 a 6 anos Horario: 16,30 do venres ata as 12 h do sábado Taxa mensual: 30 €. Inclúe merenda e cea do venres e almorzo do sábado Almorzo e comedor por día para nenos e nenas matriculados na EIM de Conxo Destinatarios: o alumnado con praza na Escola que, de xeito extraordinario, precisen o uso dos servizos de almorzo e comedor. Comedor/día: 2 € Almorzo/día: 1,5 € Horario extra por día para nenos e nenas matriculados na EIM de Conxo Destinatarios: o alumnado con praza na Escola que, de xeito extraordinario, precisen permanecer unha hora máis no centro. Hora/día: 1,5 € ÁREAS DE ACTUACIÓN Equipamentos Educativos Municipais ❚ ESCOLA INFANTIL MUNICIPAL DAS FONTIÑAS ❚ Escola Infantil Municipal as Fontiñas Número de identificación: FM-00458-C-003 Situación: Rúa das Fontes do Sar, 1 Superficie: 643,52 m2 Proxecto: Obra dos arquitectos Covadonga Carrasco, Juan Manuel Coira, Juan Creus e Juan Carlos Linares. Dotación: 4 aulas, comedor, cociña, zona exterior de xogos, zona de obradoiros, biblioteca, entre outros servizos. Comezo do servizo: curso 2006-2007. Destinatarios: nenos e nenas de 3 meses a 3 anos. Nº de prazas: 61 a tempo completo. Teléfono e fax: 981 528 703 PERÍODO DE ADAPTACIÓN Antes do inicio do curso, o persoal da Escola poñerase en contacto coa familia para explicarlle o desenvolvemento do Período de Adaptación, para o que se requirirá a asistencia dalgún familiar ou persoa coidadora acompañando ao neno ou nena á Escola Infantil, co obxecto de facilitar a súa transición da vida familiar á escolar. Conta cunha subvención da Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar. De acordo cos servizos que ofrece a Escola poderá solicitarse: – Media xornada de mañá: 7,30 a 12,30 horas – Media xornada tarde: 16 a 20,30 horas – Xornada completa: 7,30 a 12,30 / 16 a 20,30 horas – Comedor: 12,30 a 14 horas – Merenda incluída na xornada de tarde – Horario ampliado: de 14 a 16 horas. Tamén para nenos e nenas que non usan o comedor pero permanecen no centro despois de rematar a xornada de mañá. REGULAMENTO A Xunta de Goberno Local do 2 de abril do 2007 acordou aprobar como normativa de funcionamento desta escola o regulamento da EIM de Conxo. CAPACIDADE A Escola Infantil Municipal das Fontiñas ten unha capacidade de 61 alumnos/as en xornada completa, distribuídos en 4 unidades: 1 para nenos/as menores de 1 ano: 1 para nenos/ de 1 a 2 anos: 2 para nenos de 2 a 3 anos: 8 prazas 13 prazas 40 prazas A capacidade da escola incrementarase dependendo do número de demandas existentes a tempo parcial. IDADE DE INGRESO A idade mínima de ingreso queda establecida nos tres meses, salvo situacións especiais e previo informe do Departamento de Educación. HORARIO DO SERVIZO A EIM das Fontiñas permanece aberta dende as 7,30 ás 20,30 h. Nos períodos vacacionais de Nadal, Semana Santa e mes de xullo e agosto, o horario da escola é de 7,30 a 16 horas. Aquelas familias que precisan un horario complementario, máis alá da xornada escolar de 6 horas, poderán solicitalo, aínda que é desexable que os nenos/as non permanezan no centro máis de 8 horas diarias. Os horarios de entrada e saída serán flexibles para axeitarse ás necesidades familiares e características da idade de nenos e nenas. A EIM das Fontiñas expoñerá no taboleiro de anuncios os horarios específicos de entradas e saídas ao inicio do curso, unha vez aprobados polo Departamento de Educación do Concello de Santiago. Estes horarios non serán de aplicación no mes de setembro, mes dedicado ao proceso de adaptación dos nenos e as nenas á Escola Infantil. 37 ÁREAS DE ACTUACIÓN Equipamentos Educativos Municipais ❚ ESCOLA INFANTIL MUNICIPAL DAS FONTIÑAS ❚ SERVIZOS A rede de escolas infantís conta cun importate número de servizos para a atención integral dos nenos e das nenas. Un elemento de referencia é a constitución da biblioteca de cada centro que conta cun repertorio bibliográfico axeitado para cada idade, información para os pais e nais, sesións de dinamizacións e de promoción do libro e do hábito lector e outras iniciativas confluentes con este obxectivo. Biblioteca Produto do Convenio de colaboración entre a Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar e o Concello de Satiago contase cunha biblioteca denominada “O coelliño branco”, na que colabora a editorial Kalandraka. MINI-Acampada Datas: xullo e agosto. Destinatarios: nenos e nenas de 2 a 6 anos Horario: 16,30 do venres ata as 12 h do sábado Taxa mensual: 30 €. Inclúe merenda e cea do venres e almorzo do sábado Almorzo e comedor por día para nenos e nenas matriculados na EIM das Fontiñas Destinatarios: o alumnado con praza na Escola que, de xeito extraordinario, precisen o uso dos servizos de almorzo e comedor. Comedor/día: 2 € Almorzo/día: 1,5 € Horario extra por día para nenos e nenas matriculados na EIM das Fontiñas Destinatarios: o alumnado con praza na Escola que, de xeito extraordinario, precisen permanecer unha hora máis no centro. Hora/día: 1,5 € 38 ÁREAS DE ACTUACIÓN Equipamentos Educativos Municipais ❚ GALESCOLA DE SAN ROQUE ❚ Galescola de San Roque Situación: Rúa das Rodas-Rúa de Valle Inclán (detrás do hospital de San Roque) Superficie: 650 m2 Proxecto: Obra dos arquitectos Juan Manuel Coira e Xosé Manuel Couceiro. Dotación: 4 aulas, comedor, cociña, zona exterior de xogos, zona de obradoiros, biblioteca, entre outros servizos. Comezo do servizo: curso 2008-2009. Destinatarios: nenos e nenas de 3 meses a 3 anos. Nº de prazas: 61 a tempo completo. Teléfono: 981 528 704 HORARIO DO SERVIZO O horario é de luns a venres, de 7,30 da mañá a 21,30 h. da tarde, segundo a demanda. O tempo máximo de permanencia será de 8 horas, agás casos excepcionais debidamente xustificados os cales incrementarán o importe para pagar mensualmente na contía que estipule a Xunta de Galicia en cada momento. Nos meses de xullo e agosto, poderá ter horario reducido que se establecerá unha vez consensuado cos pais/nais e titores/as dos usuarios/as. CAPACIDADE A Galescola de San Roque ten unha capacidade de 61 alumnos/as en xornada completa, distribuídos en 4 unidades: 1 para nenos/as menores de 1 ano: 1 para nenos/ de 1 a 2 anos: 2 para nenos de 2 a 3 anos: 8 prazas 13 prazas 40 prazas A capacidade da escola incrementarase dependendo do número de demandas existentes a tempo parcial. IDADE DE INGRESO A idade mínima de ingreso queda establecida nos tres meses. PERÍODO DE ADAPTACIÓN Antes do inicio do curso, o persoal da Escola poñerase en contacto coa familia para explicarlle o desenvolvemento do Período de adaptación, para o que se requirirá a asistencia dalgún familiar ou persoa coidadora acompañando ao neno ou nena á Escola Infantil, co obxecto de facilitar a súa transición da vida familiar á escolar. 39 ÁREAS DE ACTUACIÓN Equipamentos Educativos Municipais ❚ GALESCOLA DO POLÍGONO DO TAMBRE ❚ Galescola do Polígono do Tambre Situación: Rúa das Mulas Superficie: 446,69 m2 Dotación: 4 aulas, comedor, cociña, zona exterior de xogos, entre outros servizos. Comezo do servizo: 2009. Destinatarios: nenos e nenas de 3 meses a 3 anos. Nº de prazas: 61 a tempo completo. O número de traballadores e traballadoras do Polígono Industrial do Tambre é superior ás cinco mil persoas, que comezan a súa xornada laboral moi cedo e teñen necesidades de dotacións e servizos para a atención dos seus fillos e fillas máis novos. Na creación desta escola demandada pola Asociación de Empresarios do Polígono do Tambre colaboran conxuntamente o Concello de Santiago de Compostela e a Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar. EMPRAZAMENTO Ubicarase no SUNP 34 do Polígono empresarial do Tambre. CAPACIDADE Prevese que esta escola atenda a 61 alumnos/as en xornada completa, distribuídos en 4 unidades: 1 para nenos/as menores de 1 ano: 1 para nenos/ de 1 a 2 anos: 2 para nenos de 2 a 3 anos: 8 prazas 13 prazas 40 prazas DISTRIBUCIÓN ESPACIAL No proxecto proponse unha superficie construída de 446,69 m2 e unha superficie útil total de 417,62 m2 ademais disporá dun patio exterior de xogos de 169,45 m2. 40 A escola disporá dos seguintes espazos: unha unidade de menores de 1 ano, unha unidade de 1 a 2 anos, dúas unidades de 2 a 3 anos, sala de usos múltiples, comedor, área de administración, cociña, despensa e patio exterior. IDADE DE INGRESO A idade mínima de ingreso queda establecida nos tres meses, salvo situacións especiais e previo informe do Departamento de Educación. PERÍODO DE ADAPTACIÓN Antes do inicio do curso, o persoal da Escola poñerase en contacto coa familia para explicarlle o desenvolvemento do Período de adaptación, para o que se requirirá a asistencia dalgún familiar ou persoa coidadora acompañando ao neno ou nena á Escola Infantil, co obxecto de facilitar a súa transición da vida familiar á escolar. PREVISIÓNS DE HORARIO E SERVIZOS De luns a venres de 7,30 a 20,30 h Xornada de mañá: 7,30 a 12,30 h Xornada tarde: 16 a 20,30 h Xornada completa: 7,30 a 12,30 / 16 a 20,30 h Comedor: 12,30 a 14 h Horario ampliado: de 14 a 16 h. Tamén para nenos e nenas que non usan o comedor pero permanecen no centro despois de rematar a xornada de mañá. Aquelas familias que precisan un horario complementario, máis alá da xornada escolar de 6 horas, poderán solicitalo, aínda que é desexable que os nenos/as non permanezan no centro máis de 8 horas diarias. ÁREAS DE ACTUACIÓN Equipamentos Educativos Municipais ❚ GALESCOLA DO POLÍGONO DO TAMBRE ❚ PROXECTO Obra dos arquitectos César Coll e Viviana Slafer. 41 ÁREAS DE ACTUACIÓN Equipamentos Educativos Municipais ❚ GALESCOLA DO ENSANCHE Galescola do Ensanche Situación: Praza da Constitución (detrás do Parlamento de Galicia) Superficie: 799,31 m2 Dotación: 4 aulas, comedor, cociña, zona exterior de xogos, entre outros servizos. Comenzo do servizo: 2009. Destinatarios: nenos e nenas de 3 meses a 3 anos. Nº de prazas: 61 a tempo completo. CAPACIDADE A Escola Infantil Municipal do Ensanche terá unha capacidade de 61 alumnos/as en xornada completa, distribuídos en 4 unidades: 1 para nenos/as menores de 1 ano: 8 prazas 1 para nenos/ de 1 a 2 anos: 13 prazas 2 para nenos de 2 a 3 anos: 40 prazas A capacidade da escola incrementarase dependendo do número de demandas existentes a tempo parcial. DISTRIBUCIÓN ESPACIAL No proxecto proponse unha superficie construida total de 799,31 m2, dispoñerá dunha planta e un patio exterior de xogos. A súa distribución espacial deseñouse do seguinte xeito: a) Planta baixa de 447,95 m2, na que se desenvolveran as principais funcións da escola dispoñendo dos seguintes espacios: 1 unidade de menores de 1 ano, 1 unidade de 1 a 2 anos, 2 unidades de 2 a 3 anos, 1 sala de usos múltiples, 1 comedor, 1 área de administración, sala de dormir e de lactancia, cociña e despensa, 1 almacén. 42 b) Patio exterior de 256,00 m2. Consta de unha zona axardinada onde se situan areeiros e diferentes elementos de xogo e aprendizaxe. IDADE DE INGRESO A idade mínima de ingreso queda establecida nos tres meses, salvo situacións especiais e previo informe do Departamento de Educación. PERÍODO DE ADAPTACIÓN Antes do inicio do curso, o persoal da Escola poñerase en contacto coa familia para explicarlle o desenvolvemento do Período de adaptación, para o que se requirirá a asistencia dalgún familiar ou persoa coidadora acompañando ao neno ou nena á Escola Infantil, co obxecto de facilitar a súa transición da vida familiar á escolar. HORARIO E SERVIZOS PREVISTOS De luns a venres de 7,30 a 20,30 horas Xornada de mañá: 7,30 a 12,30 horas Xornada tarde: 16 a 20,30 horas Xornada completa: 7,30 a 12,30 / 16 a 20,30 horas Comedor: 12,30 a 14 horas Horario ampliado: de 14 a 16 horas. Tamén para nenos e nenas que non usan o comedor pero permanecen no centro despois de rematar a xornada de mañá Aquelas familias que precisan un horario complementario, máis alá da xornada escolar de 6 horas, poderán solicitalo, aínda que é desexable que os nenos/as non permanezan no centro máis de 8 horas diarias. PROXECTO: Obra do arqutecto Alfonso Penela ÁREAS DE ACTUACIÓN Equipamentos Educativos Municipais SOLICITUDE DE MATRÍCULA NA REDE DE ESCOLAS INFANTÍS MUNICIPAIS SOLICITUDES DE INGRESO As solicitudes de novo ingreso tramitaranse no modelo oficial e presentaranse no Rexistro Xeral do Concello de Santiago, Rúa do Presidente Salvador Allende, 4 (Galeras). ❚ – – Impreso de inscrición. Pódese recoller no: ❚ ❚ – Certificado de empadroamento – Libro de Familia ou Cartilla de familia numerosa – DNI da persoa solicitante – Acreditación de situacións familiares que incidan na valoración da solicitude: ❚ ❚ ❚ ❚ ❚ 44 ❚ Certificados de traballo, nos que se faga constar lugar. Certificados de estar estudando, nos que se faga constar horario e lugar. Informe dos Servizos Sociais, nos supostos que sexa necesario por falta de acreditación documental ou pola situación especial na que viva a unidade familiar. Documentación acreditativa de situacións como: separación de feito de cónxuxe, abandono do fogar, certificación de convivencia e xustificante de calquera outra circunstancia socio-familiar alegada. Xustificante de que a tutela do neno ou a nena está atribuída a unha soa persoa. Declaración do IRPF ou certificación de exención, de ser o caso. Certificación positiva ou negativa da percepción de prestación económica do INEM. – Certificado expedido polo organismo competente sobre o grao de minusvalidez e certificado médico de enfermidade ou deficiencias alegadas polos membros da unidade familiar. – Informe do organismo competente sobre a necesidade de integración, no caso de nenos ou nenas con discapacidades físicas, psíquicas ou sensoriais. Departamento de Educación. Oficina de Atención e Información ao Cidadán (Rúa do Presidente Salvador Allende, 4 - Galeras). Xustificación de haberes: ❚ DOCUMENTOS A PRESENTAR Calquera outro xustificante que se considere de interese a efectos de valoración. ADMISIÓN Os admitidos terán que achegar, nos quince días seguintes á notificación de admisión da solicitude: – Dúas fotografías – Fotocopia do calendario de vacinas da cartilla de saúde infantil, acompañada do orixinal para cotexala – Informe do/a pediatra do neno/a conforme non padece enfermidade infecto-contaxiosa e no que se indique as alerxias, en caso de existir, a algún tipo de alimento, medicamento, ou outros que se considere – Xustificante de abono da matrícula ÁREAS DE ACTUACIÓN Equipamentos Educativos Municipais TAXAS Para a determinación das taxas, tanto na súa contía como nas modalidades de pago, terase en conta a normativa que cada ano regule a administración autonómica competente. Durante o curso poderanse revisar as taxas, sempre que se produzan e xustifiquen variacións económicas ou familiares. Neste sentido o beneficiario ou a beneficiaria ten a obriga de comunicar calquera variación que se produza ao respecto. Tramos de RPC Inferior ao 30 % do SMI Do 30% ao 50 % do SMI Do 50 % ao 75 % do SMI Do 75 % ao 100 % do SMI Do 100% ao 150 % do SMI Máis do 150 % do SMI Media Xornada 0 0 25 € 50 € 80 € 90 € Xornada Completa 0 0 33 € 66 € 99 € 110 € Comedor 0 16,50 € 16,50 € 16,50 € 33,00 € 33,00 € Horario ampliado 0 6,88 € 6,88 € 6,88 € 13,75 € 13,75 € Almorzo 0 9€ 9€ 9€ 18 € 18 € Matrícula: 75 euros. Inclúe seguro escolar do alumnado. Máis información: Departamento de Educación Tfnos: 981 554 400 / 554 401 Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] 45 ESCOLA MUNICIPAL DE MÚSICA Número de identificación no Rexistro de Escolas de Música de Galicia: 15032315. Situación: Rúa de Betanzos 55. A Almáciga.15704 Superficie: 1.130 m2. Dotación: 12 salas de traballo individual, salón de actos, aula de música e movemento, aula de teórica, entre outros servizos. Destinatarios: composteláns a partir dos catro anos que queren seguir estudos musicais. Teléfonos: 981 528 701 Fax: 981 528 701 Correo electrónico: [email protected] A Escola Municipal de Música de Santiago de Compostela está incluída no Rexistro de Escolas de Música e Danza da Comunidade Autónoma de Galicia e conta cunha subvención da Consellería de Educación e Ordenación Universitaria e da Deputación Provincial da Coruña. O Concello de Santiago, como titular deste servizo público, garante a través do Departamento de Educación a súa organización, tanto na súa estrutura académica como nas súas actividades de difusión cultural, segundo as necesidades, os intereses e as dinámicas propias da cidade: ESPECIALIDADES Para menores de 8 anos (dúas sesións semanais de 45 minutos) – “Música e Movemento I”, Iniciación: para nenos/as de 4 e 5 anos – “Música e Movemento II”, Formación básica: para nenos/as de 6 e 7 anos A partir de 8 anos Especialidades instrumentais: acordeón, baixo eléctrico, contrabaixo, gaita, guitarra electrica, oboe, violín, viola, violonchelo, frauta, clarinete, saxofón, trompeta, trompa, piano, guitarra e percusión. Formación complementaria Linguaxe musical Audición Instrumentación Música e tecnoloxía – É unha escola para todos e todas. Actividades de conxunto Conxunto vocal e instrumental Grupos instrumentais Coro Orquestra – Unha escola para todas as idades, a partir dos catro anos. Musicoterapia – Unha escola para todos os alumnos/as. – Unha escola de música para todas as músicas. – Unha escola para todos os niveis, dende a iniciación ata o nivel avanzado. 46 2.2.2 PLANS DE ESTUDOS Plan de estudos xeral (PEX) O plan de estudos xeral (PEX) vai destinado aos alumnos de idades comprendidas entre os 4 e os 15 anos. ÁREAS DE ACTUACIÓN Equipamentos Educativos Municipais ❚ ESCOLA MUNICIPAL DE MÚSICA ❚ Divídese en dous niveis de ensino: – Educación infantil. Música e movemento (nenos/as de catro a sete anos) – Ensino instrumental ( de 8 a 15 anos). Dividido en tres niveis: Nivel I (básico) Nivel II (medio) Nivel III (avanzado) Plan de estudos para adultos (PEPA) O plan de estudos para adultos vai destinado aos alumnos/as maiores de 15 anos. – Ensino instrumental. Dividido en tres niveis: Nivel I (básico) Nivel II (medio) Nivel III (avanzado) Plan de acceso ao conservatorio (PACO) Plan de acceso ao conservatorio pensado para os alumnos/as da Escola que teñan interese e aptitudes para acceder aos estudos profesionais. PREZOS PÚBLICOS Indícanse na ordenanza 4.30, aprobada pola Corporación Municipal na sesión do 25 de outubro de 2007 e publicada no BOP o 10 de xaneiro de 2008. MATRICULA ANUAL 56,70 euros COTAS MENSUAIS a) Música e movemento – Iniciación (Música e movemento 1),dúas sesións cunha duración de 90 minutos semanais 34,00 euros – Formación Básica (Música e movemento 2), dúas sesións cunha duración de 120 minutos semanais 34,00 euros b) Práctica instrumental – Práctica instrumental + Formación musical complementaria + Actividades instrumentais de conxunto 51,00 euros – Práctica instrumental + Actividades instrumentais de conxunto 40,80 euros – Formación musical complementaria á práctica instrumental. (Linguaxe musical) 34,00 euros Os usuarios menores de 18 anos, que pertenzan a familia numerosa ou sexan o terceiro ou posterior membro da unidade familiar que se matricula, non estarán obrigados ao pago da matrícula anual e aqueles usuarios menores de 18 anos, que pertenzan a familias con ingresos anuais netos inferiores a 3.610 euros por membro da unidade familiar, terán dereito a unha cota anual de matrícula reducida (30 euros), e a unha redución do 20% na cota mensual establecida para a prestación de servizos ou realización de actividades na Escola Municipal de Música. Para obter os beneficios que se sinalan nos dous parágrafos anteriores, os interesados deberán presentar a solicitude correspondente no momento de efectuar a matrícula, achegando a documentación acreditativa das circunstancias que se alegan. As solicitudes deberán ser autorizadas pola Xunta de Goberno Local, á vista dos informes técnicos correspondentes e por proposta dos concelleiros delegados de Facenda e de Educación. 47 CENTRO DE RECURSOS PARA O XOGO E A ANIMACIÓN Á LECTURA. LUDOTECA INFANTIL E XUVENIL Situación: Rúa das Fontes do Sar, 3 Superficie: 1080,50 m2 Dotación: unha sala de xogos de rol e imitación, unha sala de construcións, unha bebeteca, unha sala de audiovisuais e xogos de mesa, unha sala de reunións e talleres, unha sala de usos múltiples. Comezo do servizo: 2009. Destinatarios: nenos e nenas de 3 meses a 14 anos. CONSTRUCIÓN A construción e dotación do material deste equipamento está financiado polo Concello de Santiago e a Deputación Provincial da Coruña. DISTRIBUCIÓN ESPACIAL No proxecto proponse unha superficie construída total de 1080,50 m2 e unha superficie útil total de 658,10 m2, dispoñerá de dúas plantas e un soto. A súa distribución espacial e: a) Planta baixa de 357,50 m2, cos seguintes espazos: un vestíbulo, unha zona de espera, sala de propostas de animación á lectura, unha sala de construcións, un taller almacen, unha zona de administración e coordinación, unha cociña e despensa, unha bebeteca, vestiarios e aseos. b) Primeiro andar de 179, 50 m2, que contará cos seguintes espazos: unha sala de audiovisuais e xogos de mesa, unha sala de reunións e talleres, zona de usos múltiples, almacén e aseos. c) Planta soto de 121,10 m2, na que se sitúa o almacén principal, a sala de caldeiras e demais instalacións. 48 2.2.3 OBXECTIVOS – Ofrecer un espazo axeitado para o xogo, favorecendo o desenvolvemento psicomotor, cognitivo, creativo, crítico e afectivo do neno/a. – Fomentar a creación dunha nova concepción do xoguete, de montaxes en prol da animación á lectura. – Propoñer accións globais de desenvolvemento e incorporación do xogo no medio escolar, nas actuacións urbanísticas, na vida familiar e no tempo libre. – Orientar e informar en relación á compra de xoguetes, motivando a reflexión sobre o necesario recoñecemento do dereito ao xogo. – Colaborar na promoción da lingua galega, o xogo popular, a animación á lectura e a recuperación de xogos e xoguetes relacionados co noso acervo cultural. CONTIDOS E ACTIVIDADES As propostas da ludoteca estruturaranse en catro eixos principais: 1. Programas permanentes 2. Producións 3. Actividades itinerantes 4. Centro de información e documentación. ÁREAS DE ACTUACIÓN Equipamentos Educativos Municipais ❚ CENTRO DE RECURSOS PARA O XOGO E A ANIMACIÓN Á LECTURA. LUDOTECA INFANTIL E XUVENIL ❚ PROXECTO Obra dos arquitectos Covadonga Carrasco, Juan Manuel Coira, Juan Creus e Juan Carlos Linares. 49 CENTRO DE INTERPRETACIÓN DO MEDIO RURAL DA PORTELA-FIGUEIRAS Situación: antiga escola rural de Portela (Villestro) Superficie: 1.624,93 m2 Dotación: área de administración e coordinación, zona de exposicións temporais, espazos polivalentes para talleres ou actividades puntuais, sala de proxeccións, centro de documentación e biblioteca, dormitorios, comedor, zona de acampada, entre outros. CONSTRUCIÓN A construción e dotación do material deste equipamento está financiado programa PRODER II Sar-Ulla para a cooperación local e desenvolvemento no mundo rural. Esta asociación integra aos concellos de Ames, Brión, Teo e Santiago de Compostela. 2.2.4 OBXECTIVOS – Proporcionarlle aos grupos instalacións onde desenvolver actividades formativas e de ocio no medio rural. – Facilitar o coñecemento do patrimonio construído e do patrimonio natural do concello de Santiago. – Favorecer a participación na protección e mellora do medio rural, axudando a que os usuarios desenvolvan unha profunda conciencia, apreciación e entendemento da zona na que se ubica o equipamento. – Desenvolver actividades que potencien a cohesión do territorio e a rehabilitación da paisaxe. DISTRIBUCIÓN ESPACIAL Ubicado na antiga escola rural de Portela conta cunha superficie total de 1.624,93 m2 e unha superficie do edificio de 302,22 m2, a 5 Km de Santiago, na parroquia de Villestro. CONTIDOS E ACTIVIDADES De maneira orientativa, citamos un conxunto de programas e actividades que, unha vez calendarizadas constituirán a proposta de usos da instalación: Conta cunhas características idóneas para acometer e desenvolver progresivamente un centro de referencia nos ámbitos expostos. Disporá dun conxunto de espazos nos que desde a acollida a visitantes, distribúense espazos para: ● Programa Vive as estacións Proposta de saídas monitorizadas ao entorno rural e, no seu caso, a parques de interese próximos ao centro de ensino solicitante da actividade, para que coñezan os cambios estacionais que se producen no contorno. Nas catro saídas que se organicen, se lle proporcionará a cada grupo material para o traballo na aula. Duración aproximada: módulos de 45 m. e de 90 m. – – – – – – – – – – – 50 Área de administración e coordinación Zona de exposicións temporais Espazos polivalentes para talleres ou actividades puntuais Sala de proxeccións con rede de conexións Centro de documentación e biblioteca Dormitorios Comedor Baños Almacén Zona de acampada Aparcamentos ● Actividades formativas A través de obradoiros de aplicación práctica e de corta duración, referidos a aspectos da vida cotiá, como por exemplo: plantas de interior, fotografía dixital no medio rural e poda responsable, entre outros. ÁREAS DE ACTUACIÓN Equipamentos Educativos Municipais ❚ CENTRO DE DE INTERPRETACIÓN DO MEDIO RURAL DA PORTELA-FIGUEIRAS ❚ ● Celebración de eventos e tradicións Entroido, Maios, Matanza do porco, Día da Árbore… Para grupos de idade diversos, con saídas de campo, actividades educativas, proxeccións de películas, entre outras propostas. ● Mostra e actividades de etnografía No que os visitantes podan coñecer utensilios, apeiros e ferramentas xa perdidos ou en uso relacionados coa zona, procurando a implicación de persoas residentes no lugar. ● Exposicións temporais Co propósito achegar aos composteláns diferentes temas sobre o medio rural e cuestións concretas do seu interese, así como recursos educativos. Neste apartado resulta determinante a colaboración de profesionais e colectivos que faciliten materiais ou que os elaboren. A dispoñibilidade dun calendario de exposicións de pequeno formato van permitir motivar o desprazamento dos grupos escolares todo o curso escolar, aínda que de maneira puntual pequenas mostras poden estar orientadas cara sectores determinados da poboación ou colectivos especializados, como educadores, afeccionados á fotografía, por citar algúns. ● Actividades arredor do bosque Favorecendo o coñecemento da zona, a súa flora e fauna, con itinerarios guiados, co obxectivo de potenciar hábitos e actitudes de respecto: elementos que o conforman, relacións que se establecen, interaccións co ser humano,… ● Itinerarios guiados Atendendo ao emprazamento do equipamento revitalizaranse e, no seu caso, elaboraranse, novos itinerarios polo seu entorno: Brañas de Brins, necrópole de Chans de Figueiras… a través dos que os participantes podan achegarse a diversos aspectos relacionados co patrimonio natural e cultural da zona e a importancia destos na configuración da paisaxe rural galego. ● Publicacións Creación dunha colección de materiais didácticos co obxectivo de sensibilizar e achegar información para todos os públicos. Na liña das coleccións Papeis de Educación ou Coñecer. Santiago cidade educadora. ● Obradoiro de xoves Para os participantes e para grupos de profesores, con propostas de actividades previas e posteriores á estadía: xogos para coñecemento dos animais; para potenciar a observación, sobre usos e importancia da auga,… ● Noites de astronomía Actividades de iniciación á astronomía. ● Asesoramento a centros escolares Un centro destas características debe cumprir tamén cunha función de asesoramento permanente aos centros escolares que o soliciten. Os educadores adscritos a este centro poden desenvolver actividades á carta que lle soliciten, no propio centro, ou desprazándose aos propios centros, de temática diversa: ecoloxía, residuos, reciclado, talleres como reciclado de papel, elaboración de xabróns neutros, elaboración de queixos, derivados do mel, elaboración de caixas niño, maquetismo, identificación de árbores e arbustos, plantas medicinais, micoloxía… ● Obradoiro de Prehistoria Aproveitando a existencia de restos de xacementos prehistóricos na zona (necrópole, mámoas), vai permitir coñecer como os poboadores prehistóricos da comarca compostelana se asentaron no territorio e aproveitaron os seus abundantes recursos naturais. Os grupos desenvolverán actividades de pintura, gravado, elaboración de instrumentos, talla, manipulación de coiro, colares, puntas de sílex moedas, armas de caza, de elaboración de lume… 51 2.3 Dinamización Educativa PROGRAMA DE UTILIZACIÓN DIDÁCTICA DA CIDADE VIVIR SANTIAGO 2.3.1 O programa Vivir Santiago comprende un conxunto de recursos a disposición da escola e doutros colectivos interesados, como resultado do traballo e a colaboración de profesionais diversos, de colectivos, de institucións e de empresas. Promove o coñecemento do noso patrimonio cultural, contribúe á formación da cidadanía e proporciona recursos ao profesorado que traballan os aspectos relacionados co coñecemento do medio. OBXECTIVOS ● ● ● ● Facilitar a relación escola-medio para que a cidade se converta nun lugar de observación, recollida de datos e experiencias, que deben ser obxecto de reflexión e de elaboración de coñecemento nas aulas. Colaborar dende a institución municipal á renovación da escola, facilitando instrumentos que estimulen o proceso educativo, coa concorrencia de persoas e institucións diversas. Integrar no currículo escolar contidos que incidan nunha concepción aberta e participativa da cidade, contribuíndo ao seu coñecemento, uso e goce. Poñer a disposición do profesorado e doutros colectivos educativos e asociacións cidadáns materiais didácticos e de apoio, para que a cidade de Santiago forme parte da programación escolar e dos proxectos curriculares de centro. 52 DESTINATARIOS ● ● Profesorado e alumnado de ensino infantil, primario e secundario do municipio de Santiago. Profesorado e alumnado doutros municipios que o soliciten, tendo en conta as novas funcións da cidade de Santiago. ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROGRAMA DE UTILIZACIÓN DIDÁCTICA DA CIDADE VIVIR SANTIAGO ❚ Programa de coñecemento de centros de interese da cidade A realización de visitas guiadas a centros de interese da cidade constitúe o eixe central deste programa. A súa elección supón unha oferta para os centros de ensino que favoreza a conexión entre a escola e o territorio, aproximando os estudantes ao funcionamento global da cidade a través dos servizos básicos, a actividade económica, as propostas culturais, as funcións das institucións, nomeadamente a municipal e o coñecemento do medio, coa pretensión de favorecer o uso responsable dos servizos cidadáns e a comprensión da complexidade da vida urbana. Unha acción prioritaria é a publicación de unidades didácticas e a elaboración de carpetas de documentación que acompañan a cada centro de interese: OS OFICIOS Forno de pan Imprenta Obradoiro de instrumentos tradicionais EQUIPAMENTOS CULTURAIS E DEPORTIVOS Teatro Principal Palacio de Congresos e Exposicións Auditorio de Galicia Galería Sargadelos Estadio de San Lázaro INSTITUCIÓNS DE GOBERNO Casa do Concello Parlamento de Galicia Universidade MUSEOS Museo Eugenio Granell Museo Etnográfico Sotelo Blanco Museo e Tesouro da Catedral Museo do Pobo Galego Museo de Terra Santa Museo de Historia Natural Luis Iglesias Museo de Arte Sacra de San Paio de Antealtares Museo das Peregrinacións Museo da Colexiata de Santa María de Sar Museo do Acibeche Centro Galego de Arte Contemporánea Casa Museo da Troia SERVIZOS PÚBLICOS Parque de Bombeiros Policía Municipal Policía Nacional Servizo de Urxencias Sanitarias de Galicia 061 Agrupación de Voluntarios de Protección Civil Cruz Vermella Mercado de abastos Mercado de gando Correos e Telégrafos O aeroporto As bibliotecas e librerías MEDIO AMBIENTE Parque da Alameda Estación de depuración de augas residuais Estación de tratamento de auga potable Vertedoiro Municipal Viveiro Municipal Observatorio Astronómico “Ramón Mª Aller” Parque de Bonaval Zonas de interese natural de Santiago A Granxa do Xesto Refuxio de Animais Roteiros Verdes da USC A CIDADE Percorrido histórico Esculturas de Compostela As fontes Santiago Obradoiro do Tempo 53 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROGRAMA DE UTILIZACIÓN DIDÁCTICA DA CIDADE VIVIR SANTIAGO ❚ Seminarios e cursos de formación Dirixidos ao profesorado de ensino infantil, primario e secundario do municipio de Santiago e comarca, monitores/as, membros de institucións colaboradoras ou outros profesionais interesados. Os temas básicos a tratar nestes cursos e seminarios serán, básicamente: desenvolvemento histórico de Compostela, aspectos demográficos e poboacionais, o espazo e o ordenamento urbano, a arquitectura de Compostela, a cidade na literatura, a música en Compostela e os oficios de Compostela, entre outros. Estes cursos desenvolvidos por especialistas, son unha aportación ás diferentes perspectivas que deben comprender unha visión global da vida da cidade. Os cursos previstos para realizar ao longo do ano académico son: ● ● Curso de formación de monitores/as: a complexidade do Programa, que precisa de coñecementos sobre Santiago e o seu proceso de desenvolvemento e configuración, as súas posibilidades como recurso didáctico e a súa inserción no currículo escolar, así como a necesidade de preparar documentación e, mesmo, realizar investigacións básicas, precisa unha atención específica ao proceso formativo dos diversos monitores implicados, coa posta en marcha dunha acción formativa na que participen os monitores/as encargados do desenvolvemento de “Vivir Santiago”. Seminario de formación de profesorado: co obxectivo de constituír un grupo de traballo estable arredor da cidade, pretendemos a creación dun seminario de formación para o profesorado que achegue a este colectivo a este programa, presente os recursos educativos, e profundice en temas como Santiago no tempo, a universidade, o espazo e o urbanismo, a arte, a arquitectura, a literatura, a música, as tradicións e lendas, 54 as cidades patrimonio, os museos, os programas de utilización didáctica da cidade e todos aqueles temas que o seminario concite. ● Xornadas sobre o proceso de transformación da cidade: a cidadanía en xeral son os destinatarios desta acción, que pretende fomentar un debate arredor da cidade, as transformacións máis recentes e a incidencia de proxectos comúns como o da Capitalidade de Santiago e a celebración do ano Xacobeo. Especialistas en urbanismo, arquitectura, xestión cultural,... e outros protagonistas deste proceso como políticos, asociacións ou expertos diversos dirixirán estas xornadas, que se complementan con visitas a diferentes equipamentos. INSCRICIÓN Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviar por fax ou correo electrónico. Información: Departamento de Educación. Tfnos.: 981 554 400 / 554 401 Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROGRAMA DE UTILIZACIÓN DIDÁCTICA DA CIDADE VIVIR SANTIAGO ❚ 7ª Edición dos Premios Educacompostela poderán participar aqueles traballos que tiveran sido premiados con anterioridade. OBXECTIVOS ● ● Recoñecer, promover, premiar e difundir publicamente aqueles materiais educativos que polo seu valor e interese poidan contribuír ao desenvolvemento educativo de Galicia. Favorecer a innovación, a calidade na educación e a renovación pedagóxica. II. Poderán participar individualmente ou en grupo, quen teña producido materiais didácticos sobre os temas relacionados. BASES DO CONCURSO O Concello de Santiago de Compostela e Nova Escola Galega convocan os “Premios Educacompostela”, co fin de recoñecer, promover, premiar e difundir publicamente aqueles materiais educativos que polo seu valor e interese poidan contribuír ao desenvolvemento educativo de Galicia, favorecendo a innovación, a calidade na educación e a renovación pedagóxica. Temática: os materiais didácticos1 poderán estar dirixidos aos diferentes niveis do ensino e poderá tratar sobre aqueles temas que o profesorado considere oportuno abordar no desenvolvemento do currículo nos seus centros educativos, ben sexa en Educación Infantil, Primaria ou Secundaria. Asi mesmo tamén se poderán presentar materiais elaborados e destinados para o contexto non formal e informal. Dotación do Concello de Santiago: I. Cada material ou conxunto de materiais deberá ir acompañado dun texto explicativo dun máximo de 15 páxinas que dea conta das súas características, da estrutura do mesmo, obxectivos, destinatarios, integración no currículo, proceso de elaboración, experimentación e avaliación seguido. Primeiro Premio: 1.200 € Segundo Premio: 900 € Terceiro Premio: 600 € Os materiais presentados deberán ser orixinais e inéditos. Deberán estar redactados ou elaborados en lingua galega. Non III. Os orixinais para optar aos premios deberán rexistrarse ou entregarse no Rexistro Xeral do concello de Santiago de Compostela entre o 27 de marzo e o 30 de xuño de 2009. No sobre exterior farase constar “Sétima Edición dos Premios Educacompostela”. Aceptaranse os orixinais que cheguen por correo se levan data do mataselos anterior á finalización do prazo de presentación. No interior do sobre deberá constar: ● Nome da entidade, institución, autor/a ou autores/as concursantes ● Domicilio profesional e teléfono ● Título do traballo presentado ● Pseudónimo IV. O xurado está composto por: a Concelleira de Educación de Santiago, dous representantes de Nova Escola Galega, dous representantes do Departamento de Educación do concello de Santiago, o Director/a do Departamento de Didáctica e 1 “ Aqueles recursos didácticos elaborados intencionalmente para o ámbito formal, non formal e informal, co propósito fundamental de contribuír a facilitar os procesos de construción do coñecemento e de adquisición de valores, dos alumnos/as e profesores/as. Acostuman a presentarse baixo variadas formas e sistemas simbólicos e están ao servizo dun programa ou proxecto educativo”. 55 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROGRAMA DE UTILIZACIÓN DIDÁCTICA DA CIDADE VIVIR SANTIAGO ❚ Organización Escolar, un representante dos CEFORES de Galicia e un representante das Editoriais de Galicia. V. As entidades convocantes comprométense a dar publicidade ás obras premiadas. VI. Así mesmo a presentación dos traballos supón a aceptación das bases da presente convocatoria: ● Os premios poderán ser declarados desertos ● As decisións do Xurado serán inapelables ● Os premios están suxeitos a retención fiscal ● As cuestións non previstas nestas bases será resoltas polo xurado de acordo co seu libre criterio. Na primeira edición (curso 2002-2003) o primeiro premio foi concedido ao traballo “A Problemática Medioambiental”, presentado polo grupo de profesores/as do Departamento de Ciencias Naturais do IES nº 1 de Ribeira (A Coruña), constituído polas seguintes persoas: Alejandro Francisco de Rocha, Luís A. Peña Rodríguez, Mercedes Rodríguez Ruibal e Raquel Troitiño Barros. O segundo premio foi outorgado á “webquest Marea Negra”, presentada polo grupo de profesores/as Marea Negra de Ferrol. O terceiro premio declarouse deserto. Na segunda edición (curso 2003-2004) o xurado decidiu declaralo deserto. Na terceira edición (curso 2004-2005) o primeiro premio foi concedido ao traballo titulado “A elaboración de materiais didácticos para e con alumnos/as con necesidades educativas especiais. Unha experiencia no CEIP Serra de Outes”. O grupo de traballo está composto por David Valín Arias, Teresa Villaverde Pais, José Bailón Fernández, Verónica Rodríguez Varela, Patricia Romasanta Rodríguez, Elena Roo Maio, Jesús Rodríguez Rodríguez e Montserrat Castro Rodríguez. O segundo premio foi para o traballo titulado “¡KIMASHO! Axúdanos a reconstruir o mundo.” O grupo de traballo está composto por Belén Domínguez Rey, Irene Calvo Antelo, Patricia A. Fernández García, Leandro Fernández Tome, Lorena Mera Ramil, Rebeca Riveira Vega e Ana Belén Rodríguez Pérez. 56 O terceiro premio outorgouselle ao traballo titulado “Ética da memoria: Análise da historia e a cultura social a través da experiencia concentracionaria”, elaborado por Elena Gómez Gálkina do IES As Fontiñas de Santiago de Compostela. Así mesmo o Xurado decide, pola súa calidade, dar unha mención ao traballo presentado por Rosa Mª Vicente Álvarez, baixo o título “Contos do camiño”. A quinta edición (curso 2005-2006) o primeiro premio foi concedido a curtametraxe titulada “Nico”. O traballo estivo elaborado polo grupo SonCine®, do IES de Porto do Son. O segundo premio foi para o traballo titulado “O millo”, realizado por Mª Jesús Pena Rey e os alumnos/as de 4º de Primaria do CEIP de Xuño, en Porto do Son. O terceiro premio outorgouselle ao traballo titulado “Convivencia e interculturalidade no noso centro”, do IES Antón Fraguas, de Santiago de Compostela. O grupo de traballo está composto por: Mª Inés Barreiro Noya, Mª Antonia Callón Cameán, Xosé A. Dobarro Posadas, María Gómez Paz, Mª Dolores Sanz Lobo, e contou coa colaboración de Teresa Otero Suárez e Mónica Veiga Gerbolés. Na sexta edición (curso 2007-2008) o primeiro premio foi para o traballo titulado “Xogando coa Luz”. O Grupo de traballo está composto por: Mª Dolores Vázquez Camino, Mª Carmen Sampedro López, Sandra Real Nimo, Mª Fé Taboada Fernández, Sandra Otero Lemos, Laura Valiño Lemos e Mª Ángeles Vidal López. O segundo premio outorgouselle ao traballo titulado “O Xogo de Macías”, realizado por: Ánxeles Sandino Carreño, Mª Xosé Rodríguez-Moldes Vázquez, Carmen Abril Banet, Carmen Paredes Pérez, Manuel De La Rosa Pérez e Victoria López Rodríguez. O terceiro premio foi concedido ao traballo titulado “A escola de avós”, elaborado por Isabel González Ares e Luísa Diéguez González. Así mesmo o Xurado decide, pola súa calidade, dar unha mención ao traballo presentado por Francisco Antonio Pérez Otero, Jorge rascado Shedden e Fernando Vázquez Pérez, baixo o título “1059 Imaxes para o estudo da historia da arte”. ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROGRAMA DE UTILIZACIÓN DIDÁCTICA DA CIDADE VIVIR SANTIAGO ❚ Materiais didácticos As coleccións Papeis de Educación e Coñecer Santiago. Cidade Educadora, entre outras, constitúen referencias imprescindibles para a implementación deste programa. Os materiais que comprenden estas coleccións desenvolven todo tipo de contidos que teñen que ver coa cidade e os servizos que presta. O listado completo das publicacións do noso Departamento podes atopalo no apartado 3 deste programa. ● – – – Ficha bibliográfica: RODRÍGUEZ GÓMEZ, X. M. e SOUSA JIMÉNEZ, X. Mª. (1985): O parque da Alameda: Un itinerario para o teu lecer. Departamento de Educación, Concello de Santiago. Santiago de Compostela. 24 p. (Papeis de Educación, nº 1, 2ª edición aumentada e corrixida). Publicacións pendentes de reedición ● O parque da Alameda Ánxel Casal Ficha bibliográfica: – SEIXAS SEOANE, M. A.(2000): Ánxel Casal. Departamento de Educación e Mocidade, Concello de Santiago. Santiago de Compostela. 35 p. (Papeis de Educación, nº 18, 2ª edición revisada e ampliada). A presente publicación trata de rotular as especies máis destacadas do Parque da Alameda, cunha información breve que inclúe aspectos históricos, de nomenclatura, cronolóxicos e os usos das diferentes prantas. Neste traballo adóptase unha división da Alameda en varias zonas para unha maior operatividade didáctica de acordo coa súa historia e coa grande variedade de “escenas” que inclúe. Con relación a este material se organizan visitas guiadas polo Parque de Alameda. Descrición: Recolle unha completa biografía do autor, asi como referencias ao seu labor editor e outras propostas que teñen que ver coa renovación pedagóxica de Galicia. ● Percorrido histórico por Santiago Trátase dun documento no que se recollen lugares de interese como: A Alameda, Porta Faxeira, Praza do Toural, Rúa Nova, Rúa Tras Salomé, Praza de Mazarelos, Praza da Universidade, Rúa do Castro, Preguntoiro, A Catedral, Praza da Quintana, Praza das Praterías e Praza do Obradoiro. No material se describen datos históricos, toponimias, curiosidades, lendas etc. Esta publicación compleméntase cos percorridos históricos polos diferentes lugares citados. Descrición: ● A praza de abastos. Os mercados Neste documento descríbese o mercado da Praza de Abastos facendo referencia á evolución histórica que experimentou, ás características estruturais da praza (asentamento, extensión, sector, postos, persoal ...), aos produtos que nos podemos atopar e aos diferentes vendedores. Por outra parte, propóñense unha serie de actividades a desenvolver antes, durante e despois de realizar a visita didáctica polo mercado. 57 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROGRAMA DE UTILIZACIÓN DIDÁCTICA DA CIDADE VIVIR SANTIAGO ❚ ● A Casa do Concello – Ficha bibliográfica: RODRÍGUEZ GÓMEZ, X. M. e SEIXAS SEOANE, M. A. (1986): O noso concello. Departamento de Educación, Concello de Santiago. Santiago de Compostela. 48 p. (Papeis de educación, n° 3). – Descrición: Contén unha serie de explicacións e actividades que achegan o Concello ao lector, contemplando aspectos históricos da cidade e da Casa do Concello, terminoloxía sobre o Concello, aspectos poboacionais e territoriais, persoal ao servizo da administración, órganos de goberno, departamentos, servizos, empresas e presupostos. Para afondar nos contidos deste traballo organízanse visitas guiadas á Casa do Concello. ● Itinerarios ecolóxicos – Ficha Bibliográfica: CHOUZA MATA, M. e CID GONZÁLEZ, R. (1987): Zonas de interese natural de Santiago (I). Departamento de Educación, Concello de Santiago. Santiago de Compostela. 40 p. (Papeis de educación, n° 6). CHOUZA MATA, M. e CID GONZÁLEZ, R. (1995): Zonas de interese natural de Santiago (II). Departamento de Educación, Concello de Santiago. Santiago de Compostela. 76 p. (Papeis de educación, nº 15). 58 – Descrición: Trátase de dúas publicacións nas que se fai un estudo da xea, fauna e flora de Santiago de Compostela. O texto divídese en dúas partes. Na primeira diferéncianse cinco áreas fundamentais de interese natural polo seu aspecto xeolóxico, florístico, ou faunístico; e na segunda descríbense sete itinerarios nos que se describe o interese natural dos diferentes lugares que integran cada percorrido, facendo alusión a aspectos artísticos, xeográficos, históricos ou a outros complementarios. Organízanse tamén itinerarios guiados por estes espazos. ● – A Banda Municipal de Música Ficha Bibliográfica: RODRÍGUEZ-ABELLA GÓMEZ, X. M. e CASTRO POMBO, C.(1997): A banda municipal de música. Departamento de Educación, Concello de Santiago. Santiago de Compostela. 52 p. (Coñecer, n° 4). – Descrición: A publicación trata de recoller unha serie de aspectos fundamentais da banda municipal de música, a diferencia entre esta e outras agrupacións musicais, os compoñentes da banda, os diferentes instrumentos e a súa distribución, a historia da banda así como unha serie de curiosidades relacionadas con ela. Por outra parte tamén contén un pequeno glosario. Relacionadas con esta proposta, realízanse dúas actividades: “Os venres Concerto” e os contos musicados “Pedro e o Lobo” e “Peer Gynt”. ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROGRAMA DE UTILIZACIÓN DIDÁCTICA DA CIDADE VIVIR SANTIAGO ❚ ● – O espacio teatral. Unha viaxe arredor do círculo Ficha Bibliográfica: VIDAL BOLAÑO, R. (1993): O espacio teatral. Unha viaxe arredor do círculo. Unidade didáctica experimental. Concello de Santiago e Consorcio da cidade de Santiago de Compostela. Santiago de Compostela. 48 p. – Descrición: Esta unidade didáctica achega o teatro, non como fenómeno literario, senón como acontecemento escénico. Deste xeito, faise un percorrido histórico que abrangue dende os inicios do teatro ata o século XX, describindo a evolución dos diferentes espazos en relación coas evolucións culturais, sociais, literarias, etc, propias de cada tempo histórico. OUTROS MATERIAIS DE APOIO AO PROGRAMA ● ● ● ● Fichas de solicitude para a participación nos centros de interese, que inclúen o centro escolar ao que pertencen, número de alumnos e alumnas, curso, profesorado que os acompaña, etc. Fichas de avaliación da visita e do programa. Carpetas de documentación: unidade didáctica específica do centro de interese, planos da cidade e da zona e outros materiais dos que se dispoña en cada caso. Ao longo do curso escolar, en colaboración con diferentes colectivos e institucións desenvólvense programas sectoriais (educación viaria, educación sexual, educación ambiental, primeiros auxilios, exposicións), para os que se elaboran materiais didácticos de apoio. 59 ROTEIROS DIDÁCTICOS 2.3.2 Percorrido Histórico OBXECTIVOS ● ● ● Identificar os principais períodos e factores presentes no proceso de configuración da cidade de Santiago de Compostela, analizando as súas características máis relevantes e a súa organización e interaccións co contorno sociocultural. Analizar as interrelacións que se producen entre os feitos políticos, económicos, sociais e culturais que condicionan a traxectoria histórica de Santiago e o proceso de cambio no tempo. Valorar e respectar o patrimonio histórico, artístico e cultural de Santiago, asumindo as responsabilidades que supón a súa conservación e mellora, e apreciándoo como fonte de gozo. Tipos de actividade Itinerario pola cidade: Parque da Alameda, Porta Faxeira, Praza do Toural, Rúa Nova, Praza de Mazarelos, Rúa do Castro, Praza da Quintana, Praza das Praterías, Catedral e Praza do Obradoiro. Metodoloxía Baseada na observación, sensibilización e coñecemento do espazo urbano. Relacións co currículo ● ● Coñecemento do medio natural, social e cultural (Educación Infantil e Primaria): – As paisaxes do mundo – A organización da sociedade – A vida no pasado Ciencias sociais, xeografía e historia (ESO): – Espazo e sociedade – Sociedades históricas e cambio no tempo – Sociedades históricas e culturas diversas 60 ORGANIZA Departamento de Educación. DATOS TÉCNICOS A quen se dirixe: centros de educación infantil, primaria e secundaria. Forma de traballo: visita guiada e material didáctico. Número de participantes: grupo clase. Duración: 1 hora e 30 minutos aproximadamente. Datas de realización: curso escolar. INSCRICIÓN Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviar por fax ou correo electrónico. Período de inscrición: ata o 27 de febreiro de 2009. Información: Departamento de Educación Tfnos.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ ROTEIROS DIDÁCTICOS ❚ Esculturas de Compostela Compostela ten unha importante e singular tradición escultórica. Como dí Benxamín Vázquez “Son estatuas exentas, ao aire libre, que nos miran desde o bronce, o mármol e o granito, nesta Compostela eterna, onde a sólida escultura se converte en sublime expresión”. Aproveitar as posibilidades didácticas deste importante patrimonio é o que nos move a propoñer este programa didáctico. OBXECTIVOS ● ● ● Suxerir unha nova forma de coñecer a cidade de Santiago, a través das súas esculturas. Aproximar aos rapaces/as ao patrimonio artístico urbano. Contribuír a un mellor coñecemento da nosa cidade e o seu contorno. Tipos de actividade Roteiros didácticos polas esculturas de Compostela. Dotación de carpetas de documentación, nos que se inclúan a descrición dos posibles itinerarios e de cada unha das esculturas que o integran. Metodoloxía Baseada na observación, sensibilización e coñecemento do espazo urbano. DATOS TÉCNICOS A quen se dirixe: centros de educación secundaria. Nivel: ESO e bacharelato. Forma de traballo: visita guiada e material didáctico. Número de participantes: grupo clase. Duración: 1 hora. Datas de realización: curso escolar. INSCRICIÓN Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviar por fax ou correo electrónico. Período de inscrición: ata o 27 de febreiro de 2009. Información: Departamento de Educación Tfnos.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] Relacións co currículo Educación visual e plástica, ciencias sociais. ORGANIZA Departamento de Educación. 61 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ ROTEIROS DIDÁCTICOS ❚ Roteiro de artistas e arte na escola OBXECTIVO ● ● Dar a coñecer o traballo plástico dun grupo de artistas que desexan difundir a súa obra, os espazos de creación, os materiais e algunha das técnicas utilizadas. Descubrir o mundo da creación artística na nosa cidade. Tipos de actividade Visita ao taller de cada artista procurando ubicalo no contorno inmediato. Visita do artista aos centros educativos e realización dun taller puntual. Metodoloxía Baseada na observación, sensibilización e coñecemento do espazo urbano por aprendizaxe activa. Relacións co currículo Educación visual e plástica, ciencias sociais. ORGANIZA Departamento de Educación en colaboración con artistas da cidade entre eles: Manoel Bonabal, Teofila Noemí Ruiz, David Planas, María Meijide, Olmo Blanco, Reina Dihoore, Ramón Conde, Mirari Urruzola e outros. 62 DATOS TÉCNICOS A quen se dirixe: centros de educación primaria (2º e 3º ciclo) e secundaria. Forma de traballo: visita guiada e material didáctico. Número de participantes: grupo clase para os obradoiros e 15 persoas para as visitas. Duración: 2 horas aproximadamente. Datas de realización: curso escolar, en horario lectivo e non lectivo. INSCRICIÓN Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviar por fax ou correo electrónico. Período de inscrición: ata o 27 de febreiro de 2009. Información: Departamento de Educación Tfnos.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ ROTEIROS DIDÁCTICOS ❚ Parque de Bombeiros OBXECTIVOS Material didáctico ● ● ● ● ● Dar a coñecer o Servizo Municipal de Extinción de Incendios como un servizo público que ten que ver coa nosa seguridade, valorando a súa contribución ao benestar da comunidade. ● ● Cuestionario para o alumnado. Analizar a organización, funcións e recursos técnicos e humanos do servizo. Carpeta de documentación para o profesorado: vídeo sobre “Autoprotección de centros escolares” e cartel “¿Que facer en caso de evacuación?”. Ser conscientes dos posibles perigos presentes no contorno habitual e conseguir nocións básicas sobre a prevención e a autoprotección diante de situacións que supoñan riscos. Relacións co currículo Educación para a saúde e a calidade de vida, educación moral e cívica. Fomentar actitudes de respecto e valoración crítica das normas e leis que rexen a vida social. Contidos ● ● Colección “Coñecer Santiago. Cidade Educadora”. Nº 1: O Parque de Bombeiros. Referidos a coñecementos, feitos e conceptos: – Funcións, organización, instalacións e equipamentos do Parque de Bombeiros – Técnicas de autoprotección diante do lume, o gas ou posibles accidentes ou riscos que poidan estar presentes no contorno próximo Referidos a procedementos: – Análise do nivel de seguridade da cidade e do centro escolar Referidos a actitudes e valores: – Valoración dos bombeiros como servizo público para a salvagardar da seguridade e a protección da cidade – Promover actitudes positivas que garantan a protección e a seguridade da cidadanía Tipo de actividade Visita didáctica polas instalacións do Servizo Municipal de Extinción de Incendios e Salvamento. ● ORGANIZA Departamento de Educación e o Servizo Municipal de Extinción de Incendios e Salvamento. DATOS TÉCNICOS A quen se dirixe: 2º ciclo de educación infantil, educación primaria e 1º ciclo de secundaria. Datas de realización: curso escolar. Tamaño do grupo: grupo clase. Lugar: Parque de Bombeiros (Avda. Rodríguez de Viguri, 45). Duración: 1 hora e 30 minutos. Quen fai a actividade: persoal do Parque de Bombeiros. INSCRICIÓN Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviar por fax ou correo electrónico. Período de inscrición: ata o 27 de febreiro de 2009. Información: Departamento de Educación Tfnos.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] 63 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ ROTEIROS DIDÁCTICOS ❚ Policía Municipal OBXECTIVOS Material didáctico ● ● ● ● Dar a coñecer o funcionamento da Policía Local como servizo público municipal e o procedemento para a utilización dos seus servizos. Aproximar á comunidade escolar á análise dos valores e mecanismos que rexen o funcionamento das sociedades e, en especial, os relativos aos dereitos e deberes da cidadanía. Apreciar os valores e normas básicas presentes na convivencia na cidade, fomentando actitudes de respecto e colaboración. Contidos ● ● ● Referidos a coñecementos, feitos e conceptos: – Funcións, estrutura e organización da Policía Local – Análise do grao de equipamento e servizos da localidade – A Policía Local como un servizo municipal que se encarga da seguridade e do benestar da cidade – A coordinación entre os distintos servizos públicos como base da organización da sociedade – A seguridade como resultado da colaboración entre a Policía Local e a cidadanía Referidos a procedementos: – Proceso de comunicación co servizo da Policía Local – Análise do grado de equipamentos e servizos da localidade, sinalando as necesidades existentes Referidos a actitudes e valores: – Valoración da función social que desempeñan as forzas de seguridade na vida da cidade – Respecto as normas de convivencia e seguridade Tipo de actividade Visita guiada polas instalacións da Policía Local. 64 ● Colección “Coñecer Santiago. Cidade Educadora”: Nº 2: A policía local Nº 5: A policía local de Santiago de Compostela. 150 aniversario Colección “Santiago: proxecto educativo de cidade. Documentos.” Educación Viaria e na Autoprotección. Relacións co currículo Educación para a saúde e a calidade de vida, educación moral e cívica. ORGANIZA Departamento de Educación e a Policía Local. DATOS TÉCNICOS Destinatarios/as: educación infantil (2º ciclo), educación primaria e secundaria. Datas de realización: curso escolar. Tamaño do grupo: grupo clase. Lugar: baixos do Pazo de Raxoi. Duración: 1 hora e 30 minutos. Quen fai a actividade: Axentes da Policía Local. INSCRICIÓN Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviar por fax ou correo electrónico. Período de inscrición: ata o 27 de febreiro de 2009. Información: Departamento de Educación Tfnos.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ ROTEIROS DIDÁCTICOS ❚ A Praza de Abastos Por oitavo ano consecutivo propoñemos, dentro do Programa de Utilización Didáctica da Cidade, as visitas didácticas á Praza de Abastos, percorrendo os diferentes postos de venda e servizos complementarios. OBXECTIVOS ● ● ● ● ● Dar a coñecer a Praza de Abastos e o seu funcionamento como un dos servizos públicos tradicionais esenciais para o abastecemento da cidade e como outra forma de venda. Informar aos rapaces e rapazas sobre o proceso de comercialización e distribución dos alimentos, promovendo bos hábitos alimentarios e de consumo. Favorecer o trato persoal entre os alumnos/as e os comerciantes, asi como formalos no seu comportamento como compradores. Valorar as características arquitectónicas e de especialización do edificio. Promover o uso da lingua galega e as especificidades de cada sector profesional. Tipos de actividade ● Visitas escolares ao mercado: visita guiada ao Mercado de Abastos de Santiago, percorrendo os diferentes postos de venda e servizos complementarios. Proxección dun vídeo sobre a comercialización de alimentos, coa implicación activa dos alumnos/as que, en pequenos grupos e de xeito autónomo, deberán responder a un cuestionario. Participación nun obradoiro artesanal. ● Concurso de carteis sobre a Praza de Abastos: dirixida aos nenos/as que participan nas visitas escolares ou nos talleres de plástica que se realizarán os sábados na Praza. ● Exposición de fotografía da Escola Mestre Mateo: que conta cunha colección de preto de 1000 fotografías sobre a venda, a xente, a arquitectura, entre outras. ● Concurso de fotografía. Metodoloxía Baseada na observación, sensibilización e coñecemento dun dos servizos públicos da cidade. Relacións co currículo Educación para o consumo e para a saúde. Educación visual e plástica, ciencias sociais, xeografía e historia e lingua Galega. ORGANIZA Departamento de Educación e Mercado de Abastos de Santiago. DATOS TÉCNICOS A quen se dirixe: centros de educación infantil, primaria e secundaria. Forma de traballo: grupo. Número de participantes: grupo clase. Lugar de realización: Praza de Abastos. Datas de realización: curso escolar. INSCRICIÓN Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviar por fax ou correo electrónico. Período de inscrición: a partir do mes de outubro de 2008. Información: Departamento de Educación Tfnos.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] 65 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ ROTEIROS DIDÁCTICOS ❚ Visitas ao Refuxio de Bando Propoñemos as visitas didácticas ao refuxio de animais, percorrendo as diferentes instalacións e servizos complementarios que ofrece esta nova instalación municipal, entre as que se atopan o aloxamento temporal dos animais. OBXECTIVOS ● ● ● ● Dar a coñecer o refuxio de animais, o seu funcionamento e os servizos que ofrecen as súas instalacións. Promover a prevención do abandono dos animais domésticos entre a poboación compostelá. Fomentar a adopción responsable dos animais que se atopan alí acollidos. Promover o coidado e o trato axeitado dos animais. Tipos de actividade Visita guiada ao Refuxio de Animais, percorrendo os diferentes módulos: cans, gatos, outros animais e servizos complementarios, así como os diferentes espazos que podemos atopar nas instalacións. Metodoloxía Baseada na observación, sensibilización e coñecemento dun dos servizos públicos da cidade. ORGANIZA Departamento de Educación e o Refuxio de Animais. 66 DATOS TÉCNICOS A quen se dirixe: centros de educación infantil, primaria e secundaria. Forma de traballo: grupo. Número de participantes: grupo clase. Lugar de realización: Refuxio de Bando. (Zarramacedo, Bando s/n) Datas de realización: curso escolar. INSCRICIÓN Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviar por fax ou correo electrónico. Período de inscrición: a partir do mes de novembro de 2008. Información: Departamento de Educación Tfnos.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] Refuxio de Animais de Bando Tfnos.: 981 575 957 / 646 492 835. Correo electrónico: [email protected] A CASA DO CONCELLO 2.3.3 Ao longo do curso organízanse visitas guiadas á Casa do Concello e, con caracter especial, se conmemora o aniversario da Constitución das Corporacións Locais, cunha xornada de portas abertas ao Pazo de Raxoi. Estas xornadas véñense realizando desde o ano 1999, con motivo do 20 aniversario da constitución da primeira Corporación democrática, atendendo ao interese manifestado por moitos cidadáns e centros escolares da cidade Santiago. OBXECTIVOS ● ● ● Coñecer os espazos, servizos e patrimonio que contén a Casa do Concello e que teñen que ver con moitos aspectos da nosa vida cotiá: salón de recepcións, salón de plenos, oficinas administrativas, entre outros. Valorar as características arquitectónicas do edificio do Pazo de Raxoi. Promover o uso da lingua galega. Tipo de actividade Visita guiada pola Casa do Concello, accedendo aos espazos, servizos administrativos e ao patrimonio da Casa do Concello: salón de recepcións, salón de plenos, Arquivo municipal, Policía Local, entre outros e que nesta ocasión permiten un acceso ás instalacións administrativas individualizado. Metodoloxía Baseada na observación, sensibilización e coñecemento da Casa do Concello. Relacións co currículo Interdisciplinar: arte, historia, xeografía e lingua, entre outras. Material didáctico ● Unidade didáctica O Noso Concello. Colección Papeis de Educación, nº 3 ● CONDE ROA, J. (1993): Catálogo do patrimonio pictórico da Casa do Concello. Concello de Santiago, Consorcio da Cidade de Santiago de Compostela. Santiago de Compostela. 57p. ORGANIZA Departamento de Educación. DATOS TÉCNICOS A quen se dirixe: centros de ensino, asociacións e colectivos interesados. Forma de traballo: grupo. Lugar de realización: Pazo de Raxoi. Datas de realización: ao longo do curso escolar Xornada de Portas Abertas, abril de 2009. INSCRICIÓN Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviar por fax ou correo electrónico. Período de inscrición: a partir do mes de outubro de 2008. Información: Departamento de Educación Tfnos.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] 67 COÑECER OS MUSEOS 2.3.4 Santiago de Compostela conta na actualidade cun número importante de museos, salas e galerías de arte nos que se pode ver e estudiar o noso pasado histórico, artístico e cultural e coñecer a realidade actual da creación artística. A propia cidade en si mesma é un museo, pero somos conscientes de que ás veces o máis próximo é o máis descoñecido; polo mesmo, é importante promover iniciativas como a de propiciar unha xornada de portas abertas aos museos de Compostela para facer partícipe a toda a cidadanía do importante legado patrimonial con que conta a cidade. En 1977, o ICOM (International Council of Museums) institucionaliza un día, o 18 de maio como xornada de reflexión sobre o papel dos museos na sociedade, en canto medios de intercambio cultural, de investigación, de comunicación, de conservación da identidade dos pobos e de cooperación social. OBXECTIVOS ● ● ● Achegar os museos á cidadanía como lugares de lecer e aprendizaxe. Facer partícipe a toda a cidadanía do legado patrimonial existente na cidade. Infundir na sociedade o exercicio de máximo respecto polo patrimonio e polas diferentes manifestacións culturais, propias e doutros pobos. Tipo de actividade Visitas didácticas aos espazos museísticos da cidade. Neste curso escolar prevese, de acordo coas direccións e departamentos educativos dos museos interesados a inclusión no Programa Ferradura Aberta 2009, Escola de Verán, Nadalxogo e de propostas individualizadas que permitan coñecer e difundir esta rede de equipamentos. 68 ORGANIZA Centro Galego de Arte Contemporánea, Museo Pedagóxico de Galicia, Museo Eugenio Granell, Museo Etnográfico Sotelo Blanco, Museo do Pobo Galego, Museo de Historia Natural Luis Iglesias, Museo de Terra Santa, Museo da Colexiata de Santa María de Sar, Museo de Arte Sacra de San Paio de Antealtares, Casa Museo da Troia, Museo e Tesouro da Catedral, Museo das Peregrinacións, Museo do Acibeche, a Exposición Galicia Dixital e o Departamento de Educación do Concello de Santiago. DATOS TÉCNICOS A quen se dirixe: a toda a cidadanía. Forma de traballo: visita libre ou guiada. INFORMACIÓN Nos propios museos e no Departamento de Educación Tfnos.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ COÑECER OS MUSEOS ❚ REDE MUSEÍSTICA DE COMPOSTELA Centro Galego de Arte Contemporánea (CGAC) Rúa de Ramón María del Valle Inclán, s/n. 15.704 Tfno.: 981 546 619 Fax. 981 546 625 [email protected] www.cgac.org Creado en 1993, con programación estable desde 1995, o CGAC está situado nun edificio deseñado polo arquitecto portugués Álvaro Siza. Un dos seus obxectivos principais é divulgar e achegar a arte máis actual á nosa comunidade, a través da organización de exposicións temporais coa finalidade de propiciar un equilibrio e diálogo constante entre as propostas de artistas estranxeiros como Vito Acconci, Dan Graham, Giuseppe Penone, Robert Mangold, Rebecca Horn, entre outros, e artistas galegos como Maruja Mallo, Luis Seoane, Rafael Baixeras, Francisco Leiro ou Salvador Cidrás, por citar algúns. Conta cun servizo pedagóxico que deseña programas e actividades dirixidos a distintos colectivos que teñen como eixo o pensamento contemporáneo e que van desde ciclos de cinema, de vídeo, concertos, cursos, visitas guiadas, talleres didácticos, talleres con artistas, seminarios, charlas, actividades para as familias, programas para a terceira idade, ata materiais didácticos relacionados coas diferentes exposicións dirixidos á comunidade educativa. O CGAC conta tamén cun servizo de biblioteca, tendalibrería e un centro de documentación. DATOS TÉCNICOS ● Horario: de martes a domingo de 11 h a 20 h (luns pechado). ● Temporada: todo o ano. ● Entrada: libre. ● Servizo pedagóxico: Tfno.: 981 546 631 / 623 Fax: 981 546 605 [email protected] Museo Eugenio Granell Pazo de Bendaña. Praza do Toural, s/n. 15.705 Tfnos.: 981 576 394 / 572 124 Fax: 981 564 069 [email protected] www.fundacion-granell.org O museo ten a súa sede nun dos edificios máis emblemáticos da Cidade histórica: o pazo de Bendaña. A Fundación Eugenio Granell constitúese en 1995, despois da sinatura dun convenio entre o Concello de Santiago de Compostela e o artista Eugenio Granell. Este museo posúe varias coleccións cedidas polo artista: – Colección de obras de Eugenio Granell: óleos, colaxes, debuxos e esculturas. – Colección de arte surreslista, obras de artistas de renome internacional: M. Ernst, Duchamp, E. Abela, M. Cesariny, M. Mallo, E. Francés, L. Zeller y S. Wald, Cruceiro Seixas, C. Tarnaud, A. Ethuin, B. Palencia, C. Moro, Alberto, V. Brauner, Miró, Picasso, W. Lam e Matta, entre outros. – Coleccións de arte étnica procedente de todos os continentes. – Philip West. O fin deste museo é o estudo e difusión da obra de Eugenio Granell, do surrealismo e artes afíns. Amósanse exposicións temporais e fondos do propio museo. Conta ademais cunha tenda-librería onde se poden adquirir publicacións do museo e carteis, cadernos de debuxos infantís, lapis, ceras, etc., e unha sección de xoiería en prata con deseño exclusivo, todo isto inspirado en debuxos ou esculturas de Granell. 69 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ COÑECER OS MUSEOS ❚ A biblioteca é de grande interese para estudiosos do surrealismo e da arte do século XX e nela destaca a biblioteca persoal cedida por P. West e a biblioteca persoal de Eugenio Granell. DATOS TÉCNICOS ● Horario: De outubro a xuño de martes a sábado: 11 h a 14 h e de 16 h a 21 h (pechado luns, domingos pola tarde e festivos). De xullo a setembro: de martes a sábado: 11 h a 21 h (pechado luns, domingos pola tarde e festivos). ● ● Visitas en grupo: previa solicitude. Entrada: Tarifa normal: 2 €. Domingo de balde. Tarifa reducida estudiantes: 1 €. Maiores de 65 anos e menores de 15: de balde. Museo Pedagóxico de Galicia San Lázaro, 107. 15.781 Tfno.: 981 540 155 / 156 Fax: 981 540 154 [email protected] www.edu.xunta.es/mupega É un centro destinado a recuperar, salvagardar, estudar, mostrar e difundir todas aquelas expresións educativas que poñan de manifesto a variedade e riqueza do patrimonio pedagóxico de Galicia, posibilitando así a súa catalogación, sistematización e custodia. Deste xeito, asegúrase a súa permanencia no tempo, fomentarase a súa indagación científica e propiciarase a súa transmisión como legado vivo e en emerxencia continua ao acervo cultural de Galicia. 70 DATOS TÉCNICOS ● Horario: de martes a sábados de 10 h a 14 h e de 16 h a 20 h (luns, domingo e festivos pechado). ● Entrada: de balde. ● Visitas en grupo: previa solicitude. Museo Etnográfico Sotelo Blanco San Marcos, 77. 15.820 Tfno.: 981 582 571 Fax: 981 582 571 [email protected] www.fundacionsoteloblanco.org Tenta recuperar para a sociedade un anaco da historia inmediata, non reducíndose a un arquivo arqueolóxico do pasado, senón que pretende ser unha entidade dinámica que acolla no seu seo unha síntese da cultura popular e, por extensión, do pobo galego. Inclúe varias seccións: os traballos agrícolas, a casa labrega, a mentalidade (relixión, educación e emigración) e os oficios tradicionais. DATOS TÉCNICOS Horario: de luns a venres de 9 h a 13,30 h e de 16 h a 19,30 h Sábados de 9 h a 13,30 h (pechado en agosto) ● ● Entrada: de balde. ● Visitas en grupo: previa solicitude. Museo do Pobo Galego Rúa de San Domingos de Bonaval s/n. 15.703 Tfno.: 981 583 620 Fax: 981 554 840 [email protected] www.museodopobo.es ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ COÑECER OS MUSEOS ❚ Inaugurado no ano 1977, as súas dependencias están situadas no convento de San Domingos de Bonaval, construído polo arquitecto Domingo de Andrade a finais do século XVII. No seu interior, deixou unha das súas obras máis impactantes: a triple escaleira helicoidal erguida no mesmo oco con tres ramplas de chanzos sen soporte visible. O MPG recolle o importantísimo acervo etnográfico e antropolóxico de Galicia a través das diferentes salas temáticas dedicadas ao mar, ao campo, aos oficios, ao traxe, á música e á arquitectura popular. A visita ás súas instalacións lévanos pola historia cotiá da Galicia tradicional e dos elementos que marcarían o carácter e a identidade das súas xentes. A oferta amplíase coa visita á igrexa do convento, obra de transición do Románico ao Gótico, onde se atopa o Panteón de Galegos Ilustres, lugar no que repousan os restos de Rosalía de Castro, Alfredo Brañas, Francisco Asorey, Ramón Cabanillas, Castelao e Domingo Fontán. Conta tamén cunha ampla biblioteca centrada na Antropoloxía e Historia de Galicia, así como unha liña editorial de publicacións relacionadas cos obxectivos e contidos do museo, conxunto de servizos aos que se lle engade un activo Departamento de Educación e Acción Cultural con actividades dirixidas ao público non especializado. DATOS TÉCNICOS ● Horario: De martes a sábado, 10 h a 14 horas e 16 h a 20 horas Domingos e festivos, 11 h a 14 horas Luns pechado Peche anual: 25 de decembro (Nadal) e 1 de xaneiro (Aninovo) ● Entrada: libre. ● ● Visitas en grupo: o DEAC ofrece un servizo de visitas guiadas previa solicitude. Departamento de Educación e Acción Cultural (DEAC). Dirixido a particulares, alumnos/as, mestres, asociacións culturais, etc. Servizos de consultas e asesoramento, visitas guiadas, realización de experiencias educativas, elaboración e préstamo de recursos didácticos. ● Publicacións e vídeos á venda. ● Dispón de biblioteca e videoteca. Museo de Historia Natural Luis Iglesias Avda. das Ciencias, s/n. 15.706 Campus Sur. Universidade de Santiago de Compostela. Tfnos.: 981 593 589 / 563 100 (14202) Fax: 981 595 012 [email protected] www.usc.es/museohn O museo de Historia Natural “Luis Iglesias” da Universidade de Santiago de Compostela é un valioso conxunto do patrimonio histórico científico e o único Museo de Historia Natural propiamente dito existente en Galicia. Consta de tres salas onde poden observarse un gran número de coleccións –que suman un total de 25.000 exemplares– de fauna, flora e xea procedentes non só de Galicia, senón de todas partes do planeta. Como centro continuador do Gabinete de Historia Natural creado na Universidade de Santiago durante o curso 1840-41, o centro conserva nas súas instalacións moitas coleccións do século dezanove, verdadeiras xoias patrimoniais que converten a este centro nun tesouro científico. Todo este patrimonio fixo do Museo de Historia Natural un “escaparate do mundo natural” en xeral, e da ciencia galega, en particular. A través das súas coleccións pódese realizar un completo percorrido polo labor dos máis sobranceiros científicos galegos como Víctor López Seoane, Isidro Parga Pondal, José Rodríguez…, así como pola investigación actual realizada nos departamentos da Universidade de Santiago. 71 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ COÑECER OS MUSEOS ❚ Para a visita de grupos escolares pode solicitarse unha publicación específica para o nivel de secundaria. DATOS TÉCNICOS ● Horario: Para grupos: de luns a venres de 9 h a 13 h e de 16 h a 19 h Para visitas particulares: de 10 h a 13 h e de 17 h a 19 h No mes de xullo: de 9 h a 14 h Mes de agosto pechado. ● Entrada: libre. ● Visitas en grupo: previa solicitude. ● Conta con material didáctico para alumnado de secundaria. último, baixo o epígrafe Convivencia actual, expóñense as variadas relixións e culturas presentes na actual Xerusalén: xudía, musulmana e cristiá. Completa o percorrido unha valiosa colección numismática composta por moedas pertencentes a todos os momentos históricos, desde o período Helenístico aos nosos días. DATOS TÉCNICOS ● Horario: De 10,30 h a 14 h e de 16 h a 19 h Luns pechado. ● Visitas en grupo: previa solicitude. ● Entrada: pechado temporalmente por obras. Museo de Terra Santa Convento de San Francisco. Campiño de San Francisco, 3. 15.705 Tfno: 981 581 600 Fax: 981 571 916 Museo da Colexiata de Santa María de Sar Rúa de Sar, s/n. 15.702 Tfno. / Fax: 981 562 891 [email protected] Situado no convento compostelán de San Francisco, a súa orixe remóntase á exposición de Terra Santa que tivo lugar en Madrid no ano 1954. Os materiais para esta mostra xuntáronse co obxectivo último de crear un museo. No ano 1984 deposítanse os fondos no convento franciscano e en novembro de 1993 o museo abre as súas portas ao público. Fundado en 1975, conta con pezas de valor histórico e documental moi importantes, tales como o pergamiño fundacional do templo, datado en 1136 e selado polo arcebispo Diego Xelmírez. Dentro do apartado dedicado á ourivería pódense contemplar obxectos litúrxicos realizados en obradoiros composteláns durante o século XVIII. A visita ao Museo de Terra Santa supón unha oportunidade única de aproximarse á cultura do Próximo Oriente, contando coas seguintes seccións: Pasado remoto, inclúe os períodos que van desde o Paleolítico á dominación romana. Presente da Terra Santa, que amosa os traballos artesanais da zona realizados en nácara e madeira de oliveira, que xunto coas maquetas –principalmente a Basílica do Santo Sepulcro– son as pezas máis admiradas. Desde o século I a.C. e. ata a I Guerra Mundial, romanos, bizantinos, árabes e turcos foron os encargados de configurar a historia de Xerusalén, civilizacións representadas na sección Xerusalén codiciada; e por 72 A selección arqueolóxica está integrada por unha serie de pezas do antigo claustro románico, obra do Mestre Mateo ou da súa escola. DATOS TÉCNICOS ● Horario: De luns a sábado de 10 h a 13 h e de 16 h a 19 h Domingos pechado. ● Visitas en grupo: previa solicitude. ● Entrada: 1 €. ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ COÑECER OS MUSEOS ❚ Museo de Arte Sacra de San Paio de Antealtares Vía Sacra. 15.704 Tfno.: 981 583 127 Fax: 981 560 623 [email protected] Aberto ao público no ano 1971, atópase no mosteiro benedictino de San Paio de Antealtares e accédese a el desde a igrexa, concluída en 1707. Coa visita a este museo temos a oportunidade de gozar do mellor Barroco compostelán e contemplar, por exemplo, a fermosísima cúpula de canteiría labrada ou os espléndidos retablos trazados polos arquitectos e escultores máis destacados do momento, entre outros, Domingo de Andrade e Castro Canseco. No museo exponse o máis destacado do patrimonio, tanto artístico como documental, que as relixiosas benedictinas foron conservando durante máis de seis séculos. Así pois, o relato expositivo achéganos á historia deste centro monacal, primeiramente a través dunha serie de antigos documentos e libros alusivos ao cenobio e a seguir, cun espléndido repertorio de esculturas, pinturas, ornamentos litúrxicos e ourivería. Destacar tamén a súa peza quizais máis significativa, o primeiro altar situado sobre a tumba do Apóstolo Santiago e que, segundo a tradición, foi levantado polos seus discípulos. Trátase dunha placa funeraria romana cunha inscrición do século I e dun soporte que foron reaproveitados como altar no antigo templo, segundo consta na acta de consagración da basílica de Afonso III (889). DATOS TÉCNICOS ● Horario: De luns a venres de 10,30 h a 13,30 h e de 16 h a 19 h Sábados de 10,30 h a 13,45 h e de 16 h a 18,45 h Pechado o domingo. ● Entrada: 1,50 € (grupos de máis de 10 persoas 1 €) Casa Museo da Troia Rúa da Troia, 5. 15.704 Tfno.: 981 585 159 [email protected] Inaugurada o 27 de febreiro de 1993 e promovido pola Asociación de Antigos Tunos Composteláns, está rexida por un padroado do que forman parte a Xunta de Galicia, o Concello de Santiago e a Universidade. Esta casa-museo de época, reproduce a antiga pensión de estudiantes que rexentaba dona Generosa, inmortalizada na novela de Pérez Lugín “La casa de la Troya”. Na primeira planta podemos ver a chamada sala de respecto e o comedor, na segunda está o dormitorio colectivo de estudiantes e o cuarto de Gerardo Roquer, personaxe que na novela pagaba unha peseta máis a cambio de maior independencia, e na terceira encóntrase a cociña e o cuarto de dona Generosa. DATOS TÉCNICOS Horario: De martes a sábado de 11 h a 14 h de 16 h a 20 h Domingos e festivos de 11 h a 14 h Luns pechado. ● Entrada: 2 €; estudiantes e xubilados 1 €. ● Museo e Tesouro da Catedral Praza das Praterías, s/n. 15.704 Tfno.: 981 552 985 Fax: 981 554 403 [email protected] www.catedraldesantiago.es Creado en 1930, o Museo e Tesouro da Catedral de Santiago permite visitar algúns dos lugares de acceso restrinxido da Catedral, de fermosura e valor artístico. Entre estes, destacan o claustro plateresco, obra de Juan de Álava e Rodrigo Gil de Hontañón (1521- 73 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ COÑECER OS MUSEOS ❚ 1590), cos sepulcros dos cóengos, as antigas campás de “Berenguela” e a Capela de Alba, a biblioteca e a sala capitular, de exquisita decoración; o Panteón Real e a Capela das Reliquias, cos sepulcros dos reis Fernando II (+1188) e Afonso IX (+1211), e o retablo no que se veneran multitude de reliquias de santos; a cripta do Pórtico da Gloria, que completa a obra maestra en tres alturas do Mestre Mateo (cripta, pórtico e tribuna da Catedral), entre outras. O Museo alberga coleccións de pezas procedentes da antiga fábrica da Catedral, como algunhas das da fachada románica do Obradoiro ou da Acibechería, ademais dos restos romanos e outros achados nas escavacións arqueolóxicas feitas na Catedral. Destacar a magnífica colección de tapices que se expoñen no museo, sobre cartóns da talla de Rubens ou Goya, ademais do mestre galego Ferro Couselo, entre outros. Tamén se pode admirar nunha das salas a reconstrución do antigo coro pétreo da Catedral, obra do Mestre Mateo, que ocupaba gran parte da nave central da catedral ata o seu derribo en 1603, que foi rehabilitado parcialmente en 1999. Recentemente unido ao museo, e á outra beira da fachada do Obradoiro, o Pazo de Xelmírez permite admirar un dos máis importantes e fermosos exemplos de arquitectura civil medieval de España. DATOS TÉCNICOS ● ● ● Horario: De outubro a xuño (luns a sábado), de 10 h a 13,30 h e de 16 h a 18,30 h Domingos e festivos de 10 h a 13,30 h De xuño a setembro (luns a sábado) de 10 h a 14 h e de 16 h a 20 h Domingos e festivos de 10 h a 14 h Museo das Peregrinacións Rúa de San Miguel, 4. 15.704 Tfno.: 981 581 558 Fax: 981 581 955 [email protected] www.mdperegrinacions.com Sitúase no edificio coñecido como Casa Gótica, no casco histórico da cidade. Nel reflíctese a transcendencia da peregrinación a Santiago, desde as súas orixes ata hoxe. Principia o percorrido amosando a peregrinación como fenómeno relixioso común a diferentes pobos e culturas. A continuación, evócase a “topografía” relacionada coa traslatio do corpo apostólico. A sala dedicada á Catedral compostelá reforza a idea do nacemento e do desenvolvemento da cidade. Os camiños e o ritual da peregrinación, amósanse a través dunha serie de documentos e distintos elementos da indumentaria xacobea, libros de viaxe e imaxes de santos peregrinos. O repertorio iconográfico de Santiago é moi variado e así é representado como apóstolo, peregrino e cabaleiro. Coa evolución da cidade, e como consecuencia directa e indirecta das peregrinacións, propiciouse o desenvolvemento de actividades artísticas como o traballo do acibeche, da prata ou do gravado. O percorrido conclúe cunha alusión á música orixinada arredor do Camiño e do culto ao Apóstolo. DATOS TÉCNICOS Entrada: 5€ (grupos de máis de 15 persoas 3€; grupos escolares 1€). ● Horario: de martes a venres de 10 h a 20 h Sábados de 10,30 h a 13,30 h e de 17 h a 20 h Domingos de 10,30 h a 13,30 h Luns pechado. Visitas en grupo: previa solicitude. Visitas á cuberta da Catedral: Ao longo de todo o ano en horario de 10 a 14 h e de 16 a 20 h Entrada: 10 € (3ª idade, estudantes, peregríns e visitantes do museo 8 € ). ● Entrada: de balde. 74 ● ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ COÑECER OS MUSEOS ❚ Gabinetes de Ciencias do Instituto de Santiago Campus Universitario Sur Poza de Bar, s/n. 15.705 Tfno.: 981 584 321 Fax: 981 584 533 [email protected] SERVIZOS ● Exposición das coleccións de instrumental científico e material didáctico das cátedras e gabinetes do antigo Instituto de Santiago. ● ● ● Pode visitarse previa solicitude. Envíase material didáctico aos centros de secundaria (1º e 2º ciclo) unha vez concertada a visita. Prezo: de balde. Museo do Acibeche Praza de Cervantes, 12 baixo. 15.704 Tfno.: 981 552 807 [email protected] www.museoazabache.com O Museo do Acibeche achega ao público a artesanía do acibeche, vencellada á cidade de Compostela dende o século XIII. Trátase dunha iniciativa privada que comeza a súa actividade no 2004, nun local situado na praza de Cervantes, onde comeza a rúa da Acibechería, lugar de concentración do antigo gremio dos acibecheiros. Consta dunha colección de arredor de 300 pezas variadas referentes á peregrinación a Compostela, artigos relixiosos, de xoiería e algunha escultura de grande calidade artística, así coma a Figa –amuleto contra o mal de ollo–, todas elas realizadas por diferentes artesáns composteláns e algúns asturianos. Asemade pódese observar un pequeno obradoiro artesán coas ferramentas e o seu traballo e un audiovisual coa historia en Compostela. A partir do mes de outubro comezarán as actividades didácticas para escolares, con visitas guiadas que amosan os fondos do museo con talleres nos que os nenos/as traballen co acibeche. DATOS TÉCNICOS Horario: de mércores a luns de 10 h a 14 h e de 17 h a 21 h. Martes pechado ● Visitas en grupo: previa solicitude. ● ● Entrada: de balde Exposición Galicia Dixital Mosteiro de San Martiño Pinario Praza da Inmaculada, 3. 15.704 Tfno.: 981 554 048 Fax: 981 554 781 [email protected] www.galiciadixital.xunta.es Exposición permanente que ofrece, a través de dez salas, unha inmersión sensorial cunha coidada ambientación, na que se advirte o progreso das novas tecnoloxías que permiten a superación do espazo do tempo e posibilitan a interactividade do público. DATOS TÉCNICOS ● Horario: de luns a sábado de 10,30 h a 14 h e de 16 h a 20,30 h. ● Entrada: de balde ● Visitas en grupo: previa solicitude. 75 PROGRAMA DE COLABORACIÓN CO COAG 2.3.5 Programa de colaboración co COAG Proxectoterra O Colexio Oficial de Arquitectos de Galicia (COAG) e a Concellaría de Educación, asinaron un convenio no que se establece un marco de colaboración que dá como resultado a elaboración e oferta dun conxunto de actividades didácticas destinadas ás etapas de educación obrigatoria co obxectivo de introducir ao alumnado galego e nomeadamente ao alumnado dos centros de ensino deste nivel educativo do concello de Santiago de Compostela e da súa comarca, no mundo da arquitectura, da súa ordenación integrada no territorio e do seu impacto na calidade de vida da poboación. OBXECTIVOS ● ● ● Intervir nos niveis de formación obrigatorios presentando os problemas básicos da ocupación do territorio e da arquitectura. Contribuír a superar a visión da arquitectura como un estudo das formas arquitectónicas e/ou arquitectura histórica, recuperando os seus valores espaciais como cualidade esencial. Colaborar na posta en valor do patrimonio construído herdado, entendéndoo como resultado dun continuo histórico que ten a virtualidade de unir pasado, presente e futuro. 76 MATERIAIS DIDÁCTICOS Unidades didácticas para o profesorado Cada unidade vai acompañada dunha guía para o profesor, un caderno de diapositivas, materiais de traballo e caderno de actividades para o alumnado. – A ARQUITECTURA POPULAR. Paseo polos presupostos, medios, factores condicionantes, aportacións e valores que se derivan da arquitectura anónima universal. Unha aproximación á nosa arquitectura vernácula como singular concreción dos principios universais que guían a estas arquitecturas. – A ARQUITECTURA CONTEMPORÁNEA. Un achegamento, desde as súas orixes, aos conceptos e valores espaciais da arquitectura moderna. O coñecemento de novas linguaxes e a valoración do pluralismo arquitectónico actual, tanto a nivel universal como do noso contorno. – IDENTIDADE TERRITORIAL. Descrición do proceso histórico de conformación territorial do noso país a través do estudo das nosas formas territoriais básicas, desde a aldea, a parroquia e a vila ata a cidade e a área metropolitana, pasando pola cidade difusa en fase de formación. ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROGRAMA DE COLABORACIÓN CO COAG ❚ Materiais complementarios – Banda deseñada, da autoría do ilustrador Miguelanxo Prado. Neste cómic recréanse situacións da vida cotiá en escenarios rurais e urbanos que posibilitan que o profesorado traballe cos conceptos desenvolvidos ao longo das unidades. – Material audiovisual. Facilítanse tres vídeos que tratan de recoller e ilustrar con imaxes a problemática abordada en cada unha delas. ORGANIZA Colexio Oficial de Arquitectos de Galicia (COAG) e Departamento de Educación. DATOS TÉCNICOS A quen se dirixe: centros de secundaria de Santiago. Número de participantes: grupo-clase. Datas de realización: ao longo do curso escolar 2008-2009 INSCRICIÓN Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviar por fax ou correo electrónico. Información: Departamento de Educación Tfnos.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] 77 PROGRAMA DE COLABORACIÓN COA GALERÍA SARGADELOS 2.3.6 Programa de colaboración coa Galería Sargadelos Logo da colaboración establecida nos últimos anos coa Galería Sargadelos no desenvolvemento da Campaña Municipal de Animación á Lectura, desenvólvese un programa para dar a coñecer a Galería Sargadelos como un colector cultural, aproximando aos escolares compostelás o seu patrimonio, a súa historia e a súa produción editorial, artística e cultural. OBXECTIVOS ● ● ● Propiciar actividades de animación á lectura para escolares da educación secundaria, promovendo o uso da lingua galega. Coñecer un dos espazos para a cultura tan significativo para a cidade como é a Galería Sargadelos. Fomentar unha actitude de cidadanía activa, receptiva e dialogante na configuración da cidade. TIPOS DE ACTIVIDADE VISITA DIDÁCTICA POLAS INSTALACIÓNS DA GALERÍA SARGADELOS 4ª parte: Encontro coa cultura viva: unha visión personalizada de Compostela a través da creación artística. Duración: 30 minutos Para cada grupo clase que participe, terán un encontro cun persoeiro do mundo da literatura, das artes plásticas,… – Breve biografía. – Descrición da cidade: Cómo era a cidade/como é? – Falar da súa obra literaria, poética, cinematográfica, pictórica. ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS – Obradoiro de creación de máscaras Creación de máscaras inspiradas na obra de teatro de Castelao Os vellos non deben namorarse e máscaras de Maruja Mallo. Visita guiada pola Galería Sargadelos na que se lles explica: – Qué é a Galería Sargadelos? – O papel da Galería Sargelos como colector cultural dende a súa creación ata a actualidade. – Obradoiro de papiroflexia Realización de figuras como a Paxariña de Resol, Molinillo de Francisco Miguel, Recortables e troquelados feitos en Galicia e Láminas de Seoane. 2ª Parte: Visita ás Exposicións. Fondos bibliográficos históricos. O Exilio. Duración: 15 minutos – A cerámica de Sargadelos Aproximación ao proceso de elaboración e creativo con manipulación da materia prima, decoración e visita á fábrica e ao museo. 3ª Parte: Proxección dos diaporamas Duración: 15 minutos Relación co currículo Interdisciplinar, entre outras arte, historia, lingua e xeografía. 1ª Parte: Visita didáctica polas instalacións da Galería Sargadelos Duración: 20 minutos Algunhas das fotografías máis significativas que compendian toda a actividade cultural desenvolvida na Galería Sargadelos. 78 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROGRAMA DE COLABORACIÓN COA GALERÍA SARGADELOS ❚ ORGANIZA Departamento de Educación do Concello de Santiago de Compostela e a Galería Sargadelos. DATOS TÉCNICOS A quen se dirixe: centros de secundaria. Nivel: último ciclo de educación secundaria e bacharelato. Forma de traballo: grupo-clase. Número máximo de alumnos/as: 25 Duración: 90 minutos cada sesión. Datas de realización: a concretar, de acordo cun calendario de visitas. Horario de visitas: a concretar co centro de ensino. Lugar: Galería Sargadelos, Rúa Nova,16 Quen fai a actividade: monitores/as do Departamento de Educación. INSCRICIÓN Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviar por fax ou correo electrónico. Observacións: o Departamento de Educación achegará a cada centro unha carta co programa detallado. Información e reservas: Departamento de Educación Tfnos: 981 554 400/401.Fax: 981 571 511. Correo electrónico: [email protected] 79 PROGRAMA DE COLABORACIÓN CO CONSORCIO 2.3.7 Programa de colaboración co Consorcio da Cidade de Santiago O Consorcio da Cidade de Santiago de Compostela é unha entidade de titularidade municipal creada no ano 1991 co fin de servir de apoio administativo e de xestión ao Real Patronato da Cidade. Esta organización, estase a convertir nunha institución educativa de gran valor, desenvolvendo diferentes accións educativas. Dende o ano 2006 o Consorcio e o Concello de Santiago de Compostela, a través do Departamento de Educación, veñen colaborando dun xeito estable na aproximación aos centros escolares e á Cidadanía de Compostela de diferentes exposicións e propostas educativas Froito deste traballo conxunto son as visitas didácticas ás exposicións: – Exposición “Intramuros” Esta exposición tivo lugar no antigo Banco de España, entre o 13 de decembro de 2006 e o 16 de febreiro de 2007. – Exposición “Compostela.dC” Do 1 de outubro ao 30 de decembro de 2007. Exposición organizada para celebrar o XV aniversario da creación do Consorcio da Cidade. Concebiuse como unha proposta onde prevalece a percepción, sensible e desacougante, sobre a poética que se desprende das rúas, prazas, parques e edificios nos que se desenvolve a vida da Compostela contemporánea. A exposición propón unha visita planeada a partir de patróns cronolóxicos e temáticos polo universo creativo que se desprende da observación do espazo onde habitamos. Para este curso escolar, está pendente de concretar as diferentes propostas para a comunidade escolar de Compostela. Información Departamento de Educación Tfnos.: 981 554 400/401. Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] Consorcio de Santiago Tfno.: 981 574 700. Fax: 981 574 750 Correo electrónico: [email protected] www.consorcio-santiago.org 80 COÑECER AS CIDADES PATRIMONIO 2.3.8 PROGRAMA DIDÁCTICO DO GRUPO DE CIDADES PATRIMONIO DA HUMANIDADE Con este programa preténdese avanzar no desenvolvemento de novas actitudes que recoñezan o valor patrimonial das cidades históricas ao mesmo tempo que se descobre o seu potencial de desenvolvemento sostible para que futuras xeracións poidan gozar deste legado patrimonial común a toda unha colectividade. Na primeira edición a cidade coordinadora do programa foi Salamanca; a segunda Alcalá de Henares; na terceira edición foi Eivissa (Ibiza). Na cuarta edición foi Santiago de Compostela a cidade coordinadora, na quinta edición San Cristóbal de La Laguna, na sexta Segovia, na sétima Cuenca e este ano a cidade coordinadora é Ávila. Facilitar o coñecemento e o intercambio entre as cidades patrimonio da humanidade. Os centros recibirán os materiais escolmados para preparar o proxecto de investigación e o plan de traballo da cidade coa que se intercambia nesta edición. Este material chegará aos centros participantes antes do día 20 de outubro de 2008. Concienciar aos escolares da importancia de vivir nunha cidade patrimonio da humanidade. O tema sobre o que versarán os traballos desta oitava edición será “Patrimonio e xuventude”. Fomentar unha actitude de cidadanía activa, receptiva e dialogante diante dos problemas das cidades patrimonio. O centro educativo poderá presentar un ou varios traballos que versarán sobre a temática e a cidade obxecto de estudo. Cada traballo será elaborado por un número de alumnos/as non superior a 15, coa supervisión, como mínimo, dun profesor/a coordinador/a. OBXECTIVOS ● ● ● ● Entender o patrimonio como recurso sostible e referente da súa identidade. Destinatarios Grupos de escolares de ESO dos centros educativos de Cidades Patrimonio da Humanidade de España: Salamanca, Eivissa, Segovia, Alcalá de Henares, Toledo, Santiago de Compostela, Córdoba, Cuenca, San Cristóbal de la Laguna, Ávila, Cáceres, Tarragona e Mérida. Desenvolvemento do programa Fase A.- Setembro de 2008: difusión do programa nos centros O centro interesado en participar no programa formalizará a inscrición mediante a ficha que se achega e deberá enviala por correo electrónico, fax ou correo postal ao Departamento de Educación do concello de Santiago de Compostela, antes do 6 de outubro de 2008. O proxecto de investigación contará cun plan de traballo a desenvolver, de acordo cos seguintes intercambios: Mérida-San Cristóbal de la Laguna Toledo-Salamanca Tarragona-Segovia Cáceres-Alcalá de Henares Santiago de Compostela-Córdoba Cuenca-Eivissa Ávila-cidade a elixir Fase B.- De novembro de 2008 a febreiro de 2009: Elaboración e presentación dos traballos Os traballos realizados en cada centro, acompañados da listaxe do alumnado e profesorado que participa, terán que presentarse no 81 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ COÑECER AS CIDADES PATRIMONIO ❚ Departamento de Educación do concello de Santiago antes do día 13 de marzo de 2009. Cada cidade preselecionará os mellores proxectos de investigación e plans de traballo. O xurado do Grupo de Cidades Patrimonio da Humanidade, constituído polos concelleiros/as de Educación das Cidades Patrimonio e os responsables técnicos/as dos seus departamentos, seleccionará no mes de marzo o mellor traballo de cada cidade. O grupo escollido recibirá como premio unha estadía na cidade sobre a que realizaron o traballo e a súa participación no Encontro Final de Ávila, sen custe ningún para o centro nin para os escolares, que será asumido polo Grupo de Cidades Patrimonio da Humanidade. Mascareñas García, Adrián Mota Liñares, Ana Rama Mateo, Esteban Rozas Liñares e Jorge Viz González. Relacións co currículo Interdisciplinar, entre outras: arte, historia, xeografía, matemáticas, química, física e lingua. ORGANIZA Cidades de Alcalá de Henares, Ávila, Cáceres, Córdoba, Cuenca, Eivissa, San Cristóbal de La Laguna, Santiago de Compostela, Segovia, Salamanca, Toledo, Tarragona e Mérida (Grupo de Cidades Patrimonio da Humanidade). DATOS TÉCNICOS Fase C.- Maio de 2009: Encontro final en Ávila Os grupos seleccionados de cada cidade exporán as conclusións dos seus traballos nun tempo non superior a 10 minutos e participarán nun programa de actividades lúdicas, educativas e culturais durante eses días. Na sétima edición (curso 2007-2008), foi seleccionado o traballo co título Cores, olores e paisaxes nunha cidade patrimonio: Ávila. Realizado polos escolares do IES Rosalía de Castro de Santiago de Compostela. A proposta realizouna un grupo de alumnos/as de 2º de ESO, coordinado polas profesoras María Potel e Rosa Quintas. O alumnado que participou na realización do traballo é: Andrés Álvarez Toirán, Karen Blanh Massolini, Erika Brenlla Carballo,Anxo Carreira Casais, Sara Feijoo Moreira, Andrea Fernández Hermo, Lucía González González, Andrea Hermida Parapar, Telma Lago Rodríguez, Natalia López González, Elena 82 A quen se dirixe: centros de secundaria. Nivel: ESO. Datas de realización: setembro de 2008 a maio de 2009. Quen fai a actividade: os propios alumnos/as e profesores/as. SOLICITUDES Forma de solicitude: mediante o impreso correspondente. Información: Departamento de Educación Tfnos.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] PROGRAMA DIDÁCTICO DO EIXO ATLÁNTICO 2.3.9 O Eixo Atlántico do Noroeste Peninsular é unha asociación transfronteiriza creada no ano 1992 e constituída polas 18 principais cidades de Galicia e da rexión Norte de Portugal. Desenvolve o seu traballo en tres frontes: a promoción do desenvolvemento económico, o mantemento dun espazo cultural e social común, e o reforzo da súa presenza e participación nas políticas comunitarias de Bruxelas. Este espazo xeográfico integra as 18 principais cidades do Norte de Portugal e de Galicia: OBXECTIVOS ● ● ● NORTE DE PORTUGAL: Braga, Bragança, Chaves, Guimarães, Peso da Régua, Porto, Viana do Castelo, Vila Nova de Gaia e Vila Real. GALICIA: A Coruña, Ferrol, Lugo, Monforte de Lemos, Ourense, Pontevedra, Santiago de Compostela, Vigo e Vilagarcía de Arousa. Estas cidades, que se caracterizan por similares realidades socioeconómicas e culturais, pretenden ser os auténticos motores do desenvolvemento do espazo rexional no que se integran. A finalidade principal do Eixo é o desenvolvemento económico, social, cultural, tecnolóxico e científico das cidades e rexións que o conforman, así como promover a cohesión económica, social e cultural mediante a vertebración dun territorio común. Orientan o seu traballo ás seguintes áreas: – Obras de infraestruturas – Telecomunicacións – Política social e benestar social – Rehabilitación do Patrimonio Histórico, Artístico, Arquitectónico e Cultural – Protección ambiental – Turismo – Movementos migratorios e mercado de traballo – Promoción de todo tipo de actividades económicas, sociais, culturais e deportivas ● ● Facer partícipes aos escolares e á cidadanía do labor que está a desenvolver o Eixo Atlántico. Dar a coñecer as cidades que forman parte do Eixo Atlántico mediante intercambios de escolares. Promover o coñecemento da historia, idioma, literatura, as tradicións e a cultura común de Portugal e Galicia. TIPOS DE ACTIVIDADE É intención do Eixo Atlántico iniciar unha campaña de aproximación e de coñecemento sobre as accións que está a desenvolver e para isto promoverá entre os escolares de Santiago diferentes accións, entre as que destacamos as seguintes: INTERCAMBIO ENTRE CIDADES “COÑECE O EIXO” Programa de intercambio entre escolares das cidades membro para facilitar a mobilidade dos escolares e promover o coñecemento entre cidades. A duración: As viaxes terán unha duración de 2 días e os intercambios faranse emparellados entre dúas cidades (unha galega e outra portuguesa). Medio de transporte: autobús ou tren. Tipo aloxamento: albergue xuvenil, residencia ou hotel. Custes: Os gastos de organización, transporte do grupo á cidade de intercambio, programa de actividades ao grupo visitante, aloxamento e manutención correrá por conta de cada cidade. 83 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ O EIXO ATLÁNTICO ❚ CONDICIÓNS PARA PARTICIPAR ● Cada cidade enviará aos centros escolares unha convocatoria donde se detallarán as características xerais desta proposta e a cidade de intercambio. – Destinatarios: alumnado de 11 a 14 anos. – Ficha de inscrición: os centros escolares que desexen participar formalizarán a inscrición mediante a ficha que se achegue na convocatoria. – Tamaño do grupo: grupo clase ou como máximo 35 persoas. Os grupos irán acompañados de dous profesores/as. – Proxecto de participación: os centros escolares interesados en participar nesta convocatoria deberán presentar un proxecto o máis completo posible donde se detallen, cando menos os seguintes datos: ● ● ● ● ● 84 Nome do centro escolar, nome e apelidos do profesorado coordinador e participantes, relación de alumnos/as numerado, nivel educativo. Tema de traballo proposto (nesta primeira convocatoria a temática será aberta e pode facer referencia ao turismo, a arte, a arquitectura, a etnografía, a arqueoloxía, ao medio ambiente, ao patrimonio histórico-artístico, ao patrimonio inmaterial, ao patrimonio etnográfico e industrial, tráfico e peonalización,…ou calquera outro que consideren de interese). Programa de actividades a realizar na cidade de intercambio e proposta de actividades que realizarían na súa cidade co grupo visitante. Poderán acompañar a este proxecto con texto en papel ou calquera outro soporte CD, fotografías,… Os traballos deberán presentarse en idioma galego e/ou portugués. ● Para elaborar os traballos, os centros escolares poderán solicitar documentación complementaria sobre a cidade de intercambio. Para isto deberán solicitala por fax ou correo electrónico ao Departamento de Educación da cidade respectiva. Os centros escolares participantes serán escollidos por cada cidade de acordo cos criterios que elas establezan. DATOS TÉCNICOS A quen se dirixe: alumnado do 3º ciclo de educación primaria. Tamaño do grupo: como máximo 35 persoas. Datas de realización: curso escolar 2007-2008 MOSTRA MUSICAL DO “EIXO ATLÁNTICO” REGULAMENTO DA 1ª EDICIÓN O Eixo Atlántico convocou a primeira edición da Mostra Musical do Eixo Atlántico co fin de recoñecer, promover, premiar e difundir a práctica da Música, apoiando a aqueles músicos intérpretes que polo seu valor e interese poidan contribuír a difusión da afición a Música de Galicia e Portugal, favorecendo a innovación, a calidade, a interacción e a renovación no panorama musical do Eixo Atlantico. – O Eixo Atlántico promoveu unha Mostra Musical para xóvenes intérpretes dirixida a estudiantes pertencentes aos municipios membros do Eixo Atlántico, que cursen estudios en Escolas de Música ou en Conservatorios dos municipios do Eixo Atlántico. A Mostra convocarase bienalmente para dúas modalidades: a) Música Clásica b) Jazz ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ O EIXO ATLÁNTICO ❚ – A Mostra terá dúas fases, a previa e a final. A fase previa celebrarase en dúas cidades, unha en Galicia e outra en Portugal. En cada unha delas participarán os representantes das cidades desa rexión. A final terá lugar en Vilagarcía de Arousa, sede permanente da mesma. – A idade dos participantes será a seguinte: – As datas de celebración da fase previa serán determinadas polo Secretariado da Mostra. – No caso dos solistas deberá estar comprendida entre os 16 e os 25 anos, cumpridos no ano natural de celebración da fase final. – A organización resérvase o dereito a grabar en audio ou vídeo a totalidade ou parte das interpretacións deste certame, quedando ditos dereitos en posesión da Mostra e autorizándose exclusivamente o seu uso nos medios de comunicación con fins divulgativos. – No caso das agrupacións deberá estar comprendida entre os 12 e os 25 anos, cumpridos no ano natural de celebración da fase final. – A selección dos participantes será realizada pola cidade respectiva. – Tanto a celebración da fase previa coma da final serán abertas ao público. – Cada cidade participante terá liberdade para xestionar patrocinadores, sempre que sexan consensuados co Eixo Atlántico. – Inscrición. Os Concellos deberán remitir o Boletín de Inscrición. – Premios. Outorgarase un único premio, ao primeiro clasificado en cada categoría. Serán os seguintes: • Primeira categoría: escultura do Eixo Atlántico e 1000 € • Segunda categoría: escultura do Eixo Atlántico e 2000 € Os Premios estarán suxeitos á retención fiscal ou impostos correspondentes, de acordo coa lexislación vixente da sede final. – – – Os participantes autorizarán á entidade organizadora e aos patrocinadores da Mostra a reproducir as obras interpretadas de acordo có artigo 1.4 deste Regulamento, para fins de propaganda e divulgación, de xeito gratuito. O Secretariado da Mostra queda facultado para resolver calquera excepcionalidade non prevista no presente Regulamento. Non se admitirá ningún tipo de música grabada nin en soporte informático. CLÁUSULAS ADMINISTRATIVAS – Establécense dúas categorías: • Primeira: solistas • Segunda: agrupacións de entre 3 e 22 membros En ámbolos dous casos, únicamente terase en conta a idade dos executantes. No caso de que na primeira categoría o solista interprete as obras coa presencia dun pianista acompañante, deberá ter entre os 16 e os 25 anos. 85 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ O EIXO ATLÁNTICO ❚ CLÁUSULAS TÉCNICAS DATOS TÉCNICOS – A quen se dirixe: mozos/as que cursen estudos musicais no Concello de Santiago, entre 16 e 25 anos, ou entre 12 e 25 anos, segundo a categoría. Categorías: solista e agrupacións de 3 a 22 membros. Modalidades: música clásica ou jazz. Dotación dos premios: un único premio por categoría, escultura e 1000 € na categoría de solistas, escultura e 2000 € na de agrupacións. Organización da fase previa Celebraranse dúas previas para cada categoría e para cada modalidade. O xurado que seleccione aos finalistas será o mesmo. Cada cidade membro do Eixo Atlántico poderá presentar dúas solicitudes de participación, independentemente da modalidade e categoría na que acudan. De cada unha das fases previas o xurado seleccionará un máximo de tres finalistas por categoría. – Nesta fase os participantes interpretarán unha obra de libre elección cunha duración máxima de 15 minutos. Organización da fase final Nesta fase os finalistas interpretarán unha obra de libre elección que non teña sido interpretada na primeira previa. A duración máxima da mesma non poderá exceder dos 15 minutos. Con 15 días de antelación á celebración da fase final, os participantes deberán enviar copia das partituras a interpretar. ORGANIZA Eixo Atlántico do Noroeste Peninsular e Departamento de Educación e Xuventude do Concello de Santiago de Compostela. DATOS TÉCNICOS A quen se dirixe: a toda a cidadanía, especialmente aos centros escolares de secundaria. Datas de realización: ao longo do curso escolar 2009-2010. SOLICITUDES Forma de solicitude: mediante o impreso correspondente. Observacións: o Departamento de Educación e Xuventude enviará unha carta con información das actividades. Información: Departamento de Educación Tfnos.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] 86 AS ARTES 2.3.10 A música, a danza, a escena, o cine, a fotografía e as artes plásticas están incluídas nesta oferta de actividades educativas. O programa que se recolle en cada área atende á promoción, difusión e formación nestas disciplinas artísticas para nenos e nenas e tamén para a mocidade. As propostas que se recollen de seguido xunto con outras que se irán concretando ao longo do curso escolar pretenden ser unha oferta de propostas artísticas para os centros de ensino con carácter periódico. 87 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ AS ARTES ❚ ▼ PROGRAMA DE TEATRO ▼ XIV Certame de Teatro Intercentros OBXECTIVOS ● Incorporar o feito teatral ao contorno sociocultural do escolar e da mocidade, deixando de ver o teatro como un fenómeno estraño, illado da súa experiencia cotiá e realizado en circunstancias excepcionais. ● Crear novos espectadores. ● Axudar aos mozos/as á descuberta das propias inquedanzas artísticas. Participantes na última edición Na XIII edición deste certame participaron os seguintes grupos de teatro: Tantometén, do IES Antonio Fraguas Rosalía I, do IES Rosalía de Castro Rosalía II, do IES Rosalía de Castro Vai no dentista, do IES Xelmírez I Farándola, do CPI Bembibre Aula de Teatro do CPI de Vedra Grupo de Teatro do IES de Sar D’animais Teatro, do IES Eduardo Pondal Akeké, do IES Xelmírez II A obra seleccionada foi Carraxe do IES Xelmírez I. Representouse nunha sesión especial o día 3 de xuño de 2008 no Teatro Principal. O premio á mellor actriz concedeuse a Ofelia Carrero do IES Xelmírez I. O premio ao mellor actor levouno Pablo González Antón do IES Antonio Fraguas. Tipo de actividade Representación de obras de teatro, producidas polos institutos. Os textos a representar son en galego. As representacións realízanse durante unha semana do mes de abril nos salóns de actos do IES 88 Rosalía de Castro e do IES Xelmírez I. A obra seleccionada escenifícase no Teatro Principal de Santiago de Compostela. Relacións co currículo Expresión dramática. Animación á lectura. Lingua Galega. ORGANIZA Coordinadora de Equipas de Normalización Lingüística de Santiago e o Departamento de Educación. DATOS TÉCNICOS A quen se dirixe: centros de secundaria de Santiago e comarca. Forma de traballo: grupo. Lugar de realización: salóns de actos dos institutos da cidade e Teatro Principal. Datas de realización: outubro de 2008 a maio de 2009. Quen fai a actividade: grupos de teatro dos institutos e a Coordinadora de Equipas de Normalización Lingüística de Santiago. INSCRICIÓN Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Período de inscrición: a determinar. Información: Departamento de Educación Tfno.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ AS ARTES ❚ ▼ PROGRAMA DE MÚSICA ▼ Concertos didácticos da Banda Municipal de Música Os venres, concerto OBXECTIVOS ● ● Aproximar aos rapaces á música clásica e popular. Facilitar o coñecemento da Banda Municipal de Música de Santiago e, ao mesmo tempo, uns dos espazos máis emblemáticos da cidade como é o Teatro Principal e o Auditorio de Galicia. Tipo de actividade Concerto didáctico de presentación das familias de instrumentos da Banda Municipal de Santiago. Contidos ● Referidos a coñecementos, feitos e conceptos: – A música como forma de expresión e comunicación. A linguaxe musical. – Usos sociais da música e, en particular, da Banda: concertos, festas e actos solemnes. – As bandas de música. Historia da Banda Municipal de Santiago. – Estrutura, organización e membros da Banda Municipal de Música de Santiago. – Os instrumentos de Banda. ● Referidos a procedementos: – Audición e recoñecemento dos diferentes elementos da linguaxe musical. – Respectar as normas de participación en audicións ou espectáculos musicais. ● Referidos a actitudes e valores: – Apreciación e deleite coa audición de obras e espectáculos musicais como unha oferta de lecer. – Valoración da Banda Municipal como parte do patrimonio cultural e social da cidade. Relacións co currículo Intercomunicación e linguaxes. Educación musical. Material didáctico – Carpeta de documentación para o profesorado. – Unidade didáctica A banda municipal de música. Colección Coñecer, nº 4. ORGANIZA Departamentos de Educación e Cultura. DATOS TÉCNICOS A quen se dirixe: centros de primaria e secundaria. Nivel: 2º e 3º ciclo de primaria e ESO. Forma de traballo: grupo. Número máximo de alumnos/as por sesión: 300. Duración: 1 hora. Lugar de realización: Teatro Principal e Auditorio de Galicia. Datas de realización: de outubro de 2008 a maio de 2009. Horario: ás 10,30 h. Quen fai a actividade: Banda Municipal de Música de Santiago de Compostela. INSCRICIÓN Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviar por fax ou correo electrónico. Período de inscrición: ata o 28 de novembro de 2008. Información: Departamento de Educación Tfnos: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] Metodoloxía Os nenos/as participan activamente nas audicións musicais. 89 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ AS ARTES ❚ Música para os máis pequenos: contos musicados OBXECTIVOS ● ● ● Achegar aos rapaces/as a unha das máis populares e relevantes institucións musicais de Santiago. Coñecer uns dos espazos para a música e o lecer tan significativo para a cidade como son o Teatro Principal e o Auditorio de Galicia. Fomenta a sensibilidade e interese artístico e musical dos alumnos/as. ● Favorecer a comprensión da linguaxe musical. ● Aproximar aos rapaces á música a través do conto. Tipos de actividade ● ● Concertos didácticos consistentes na audición teatralizada por un narrador/a dos contos Pedro e o Lobo, do compositor Sergei Prokofiev. Concerto didáctico Peer Gynt Contidos ● ● ● Referidos a coñecementos, feitos e conceptos: – A música como forma de expresión e comunicación. A linguaxe musical. – A lingua escrita como medio de disfrute: o conto. Referidos a procedementos: – Coñecemento e uso de códigos a partir de sons e ritmos. Reprodución e lectura destes. – Atención e comprensión da narración do conto. Referidos a actitudes e valores: – Apreciación e deleite coa audición de obras e espectáculos musicais como unha oferta de lecer. – Interese pola interpretación de símbolos. – Valoración da Banda Municipal como parte do patrimonio cultural e social da cidade. 90 Metodoloxía Os nenos/as participan activamente nas audicións musicais. Relacións co currículo Animación á lectura. Educación musical. Material didáctico – Carpeta de documentación para o profesorado. – Unidade didáctica A banda municipal de música. Colección Coñecer, nº 4. – Unidade didáctica “A Historia do Soldado”. Argumento de “Pedro e o Lobo” Pedro érguese pola mañá e sae ao prado. Todo está en calma. Só se escoitan as eternas pelexas entre o parrulo e o páxaro ao que o gato quere pillar. Pedro defende sempre ao seu amigo o páxaro e advírteo do perigo. Logo aparece o avó de Pedro que o leva á casa porque o prado é perigoso. Ao pouco tempo aparece o lobo que, ao ver ao parrulo perségueo, cólleo e cómeo. Pedro, que non lle ten medo ao lobo sae ao patio da súa casa, salta o valo, de alí pasa a unha árbore para pedirlle ao seu amigo paxaro que distraia ao lobo. Mentres, Pedro prepara un lazo e colle ao lobo polo rabo. Nese intre aparecen uns cazadores que andaban seguindo as pegadas do lobo, e dispóñense a darlle morte pero, Pedro dilles que iso de matar non está ben e que é mellor capturalo vivo e entregalo a un parque zoolóxico. Todos os protagonistas do conto –e todos os instrumentos da orquestra– diríxense en comitiva ao zoolóxico mentres aínda se pode escoitar ao parrulo na barriga do lobo. ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ AS ARTES ❚ Argumento de “Peer Gynt” Ata que chegou Ibsen, todos os heroes das obras de teatro distinguíanse por ser valentes, fortes e intelixentes, por malgastar todo tipo de virtudes (honrados, íntegros, xustos e sinceros) e por ser, ademais, guapos e de bo tipo. Pois ben, o primeiro heroe que non chegou a ser así en absoluto foi Peer Gynt. Este estraño personaxe, astuto, bebedor, e charlatán, entrégase as aventuras máis arriscadas, non por valente, senón por inconsciente: se pasa por profeta é pola sarta de mentiras que solta, se chega a ser considerado emperador é porque convence coa súa lingua viperina aos tolos dun manicomio, si se fai millonario é porque engana á xente, se o segue algunha moza é porque a rapta, se retorna a súa terra san e salvo é porque o persegue a boa estrela. A súa vida non é precisamente o que se entende como unha vida heroica e virtuosa, é máis ben un auténtico fracaso. ORGANIZA Departamentos de Educación e Cultura. DATOS TÉCNICOS A quen se dirixe: escolas infantís e centros de educación infantil e primaria. Nivel: educación infantil e primaria. Forma de traballo: grupo. Número máximo de alumnos/as: 200. Duración: 1 hora. Lugar de realización: Teatro Principal e Auditorio de Galicia. Datas de realización: de outubro de 2008 a maio 2009. Horario: 10,30 h. Quen fai a actividade: Banda Municipal de Música de Santiago de Compostela, Grupo de Metais de Galicia, Banda Municipal de Música de A Coruña, Real Filharmonía de Galicia e o Grupo de Teatro Berrobambán. INSCRICIÓN Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviar por fax ou correo electrónico. Período de inscrición: ata o 28 de novembro de 2008. Información: Departamento de Educación Tfnos: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] 91 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ AS ARTES ❚ Estrea do Concerto Didáctico do Conto O Castelo da Rocha Vella OBXECTIVOS ● Aproximar aos escolares a música a través do conto ● Fomentar a sensibilidade e interese artístico e musical. ● Facilitar o coñecemento da Real Filharmonía de Galicia e, ao mesmo tempo, un dos espazos máis emblemáticos da cidade como é o Auditorio de Galicia. Tipos de actividade Estrea do Concerto didáctico do Conto “O Castelo da Rocha Vella”, dirixida por Maximino Zumalave e interpretada pola Real Filharmonía de Galicia. Metodoloxía Os nenos/as participan activamente nas audicións musicais. Relacións co currículo Animación á lectura. Educación musical. Material didáctico – Carpeta de documentación para o profesorado. – “O Castelo da Rocha Vella”, de Luciano García Alén e Uxía Torres Blanco. Argumento de “O Castelo da Rocha Vella” A historia desenvólvese no inicio dos camiños de peregrinación a Santiago de Compostela, onde confluían xentes de toda condición e dos máis diversos lugares de orixe. Contidos ● ● ● Referidos a coñecementos, feitos e conceptos: – A música como forma de expresión e comunicación. A linguaxe musical. – A lingua escrita como medio de disfrute: o conto. Referidos a procedementos: – Coñecemento e uso de códigos a partir de sons e ritmos. Reprodución e lectura destes. – Atención e comprensión da narración do conto. Referidos a actitudes e valores: – Apreciación e deleite coa audición de obras e espectáculos musicais como unha oferta de lecer. – Interese pola interpretación de símbolos. – Valoración da Real Filharmonía como parte do patrimonio cultural e social da cidade. Daquela Santiago era unha vila pequena rodeada de murallas. O castelo da Rocha era o máis importante dos castelos do contorno. Entre outras dependencias, contaba cunha alta torre, que era a residencia de descanso do arcebispo. Tres son as personaxes que guían este conto musicado: Federico e Manú cóntannos esta historia porque coñecen á perfección o Castelo da Rocha e a cantos viven; o corvo controla dende arriba a paisaxe e a toupa cava galerías subterráneas….. Oca, un canciño de pelo negro crecho e de cola arqueada, leva pendurado do pescozo unha concha de vieira e guía aos peregrinos para entrar pola Porta Santa. Un día pola mañá cedo, o Federico apousado no medio do adro da Catedral, grallaba entolecido porque faltaba o seu amigo Oca…. 92 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ AS ARTES ❚ Ficha técnica do Concerto Título do Conto: “O Castelo da Rocha Vella” Texto e ilustracións: Luciano García Alén e Uxía Torres Blanco Adaptación musical do conto: Amador Santos Bartolomé Director musical: Maximino Zumalave Interpretación: Real Filharmonía de Galicia. ORGANIZA Departamento de Educación. DATOS TÉCNICOS A quen se dirixe: centros de educación infantil e primaria. Lugar de realización: Auditorio de Galicia. Datas de realización: no mes de maio, arredor do Día Europeo da Música. Quen fai a actividade: Real Filharmonía de Galicia. INSCRICIÓN Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviar por fax ou correo electrónico. Período de inscrición: ata o 28 de novembro de 2008. Información: Departamento de Educación Tfnos: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] 93 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ AS ARTES ❚ Programa de Colaboración co Conservatorio Profesional de Música Neste curso, de acordo co Conservatorio Profesional de Música de Santiago, prevese o desenvolvemento dun programa de concertos para os escolares de Santiago, coa pretensión de difundir o traballo de diferentes grupos e solistas deste centro de ensino musical, así como favorecer o gusto pola música entre a poboación máis nova da cidade. O calendario, unha vez concretado pola dirección do Conservatorio será distribuído nos centros de ensino e abrirase o correspondente prazo de inscrición para que de maneira rotatoria podan asistir a esta actividade. Información Departamento de Educación Tfnos.: 981 554 400/401. Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] Conservatorio Profesional de Música de Santiago Tfnos.: 981 519 845/557 325 Correo electrónico: [email protected] 94 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ AS ARTES ❚ Música Tradicional OBXECTIVOS ● ● ● Introducir aos participantes no coñecemento da nosa tradición musical, dun xeito lúdico, participativo e ameno. Promover o uso educativo da música en relación co desenvolvemento sociocultural, político e económico. Estimular a capacidade de comprensión a través da música que nos identifica como colectivo. Tipo de actividade Sesións teóricas nos centros escolares donde os músicos falarán sobre a morfoloxía e a sonoridade dos instrumentos, a súa utilización e evolución histórica, ritmos e a figura do gaiteiro, a figura da pandereiteira, os romances de cego, as cantareiras, o canto coral con gaita e a construción dos instrumentos de música tradicional. Ademais interpretaranse diferentes pezas musicais exemplificadoras dos contidos expostos. Relacións co currículo Educación musical e historia de Galicia. Material didáctico – Unidade didáctica A evolución da música tradicional galega. Colección Papeis de Educación, nº 17. – Caderno para o profesorado. ORGANIZA Departamento de Educación. DATOS TÉCNICOS A quen se dirixe: centros de primaria e secundaria. Lugar de realización: nos propios centros escolares que o soliciten. Datas de realización: os mércores e venres de febreiro e marzo de 2009. Horario das sesións (a escoller): ás 10 h e ás 12 h. Duración das sesións: 60 minutos. Quen fai a actividade: membros do grupo de música folk Caldaloba e Felisa Segade, do grupo Leilia. INSCRICIÓN Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviar por fax ou correo electrónico. Período de inscrición: ata o 19 de decembro de 2008. Información: Departamento de Educación Tfnos.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] 95 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ AS ARTES ❚ Concertos didácticos de música clásica: O Violoncelo e compañía OBXECTIVOS ● ● ● Aproximar aos escolares á música a partir dun programa didáctico lúdico e participativo adaptado ás idades dos destinatarios do mesmo. Propiciar o descubrimento da linguaxe musical e achegarse ás posibilidades sonoras e expresivas dos diferentes instrumentos a partir de audicións en directo. Completar a formación musical dos escolares e propiciar o contacto directo cos instrumentos da orquestra clásica. Contidos do programa ● Introdución: son e orixe dos instrumentos de corda pinzada e fregada. Principios básicos dos intrumentos de corda. Construción dun instrumento rudimentario. Exemplo de Violoncelo solo: Preludio da Suite nº 1 de Bach. ● Desenvolvemento histórico: aplicación do Violoncelo como intrumento de “basso continuo”. Exemplo de instrumento de vento (frauta) e de tecla (cémbalo). Época do Barroco. Exemplo musical: Sonata para frauta e basso continuo. ● Época Clásica e sonata Clásico-Romántica: cambio na aplicación do violoncelo como instrumento solista. Exemplo de instrumento-piano. Exemplo Musical. 1º movemento da sonata de Beethoven ou Schubert. Explicación das partes dos instrumentos de corda modernos e apertura dun violoncelo para mostrar o seu interior. ● Concerto Instrumental e a Orquestra Clásica: exemplo dos principais grupos de instrumentos: violíns, corda baixa, vento, explicación dos tres movementos do concerto como forma musical e interpretación dun concerto para violoncelo e orquestra. ● Aplicación do Violoncelo na Música de Cámara: exemplo de instrumentos (violín, viola, contrabaixo, clarinete, trompa e fagot). Sobre o tema do septimino de Beethoven (Música de “Erase una vez o home”). Exemplo Musical: Menuetto de Septimino de Beethoven e explicación da forma menuetto. 96 Tipo de actividade Concerto comentado de música a cargo do violonchelista e profesor da Real Filharmonía de Galicia, Plamen Velev. Este concerto realizarase nos propios centros escolares e incluirán a presentación de instrumentos de corda. Metodoloxía Sesión didáctica-musical sobre a orixe dos instrumentos de corda pinzada e fregada, na que se realizarán explicacións teóricas, presentación de instrumentos, audición de obras e comentarios. Relacións co currículo Educación musical e educación artística. ORGANIZA Departamento de Educación. DATOS TÉCNICOS A quen se dirixe: centros de secundaria. Forma de traballo: grupo. Lugar de realización: nos propios centros escolares que o soliciten. Nº participantes máximo: 60 persoas. Datas de realización: a concretar. Día e horario das sesións: a determinar. Duración das sesións: 50 minutos. Quen fai a actividade: profesor da Real Filharmonía de Galicia, Plamen Velev. INSCRICIÓN Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviar por fax ou correo electrónico. Información: Departamento de Educación Tfnos.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ AS ARTES ❚ ▼ PROGRAMA DE DANZA ▼ Programa de aproximación á danza: Compostela en danza OBXECTIVOS ● ● ● ● Promocionar e difundir o traballo que se está a desenvolver no eido da danza. Favorecer e facilitar o achegamento da danza aos máis xóvenes. Incorporar a danza ao contorno sociocultural do escolar, deixando de ver á danza como un fenómeno estraño, illado da súa experiencia cotiá e realizado en circunstancias excepcionais. Adquirir unha sensibilidade estética pola danza e a música. Relacións co currículo Educación musical, expresión dramática, educación física. TIPOS DE ACTIVIDADE NADAL DE DANZA Recepción de Nadal no concello Descrición da actividade: con motivo da recepción cidadá de Nadal que celebra o Concello actuarán cunha breve coreografía un grupo de nenos/as de Compostela coas súas mestras de danza. Hora: 20.45 h. Lugar: Casa do Concello e Praza do Obradoiro. Duración aproximada: 15 minutos. Festival “Nadal de Danza” Descrición da actividade: festival de danza no que participarán alumnos/as de danza de centros de ensino de Santiago con coreografías ambientadas e inspiradas no Nadal. Data: a concretar. Hora: 18 h. Lugar: Teatro Principal. Duración aproximada: 60 minutos. NadalXogo Descrición da actividade: no acto de inauguración do programa educativo e de lecer NadalXogo 2008, os alumnos/as de danza representarán unha coreografía creada especialmente para as datas do Nadal. Data: a concretar. Hora: a concretar. Lugar: Edificio Multiusos Fontes do Sar. IV CERTAME DE DANZA INTERCENTROS Obxectivos ● Promocionar o traballo que se está a desenvolver no eido da danza nos centros de ensino de Compostela. ● Aproximar aos nenos/as e mozos/as a danza clásica, a danza moderna e contemporánea. ● Espertar a curiosidade e o pracer pola danza entre a poboación infantil e xuvenil, potenciando deste xeito a creación de novos espectadores. ● Crear un espazo de encontro para os nenos/as e mozos/as que practican danza. Descrición de actividade: representación de distintas coreografías por parte de alumnos/as de danza de centros de ensino de Compostela que desexen participar. A quen se dirixe: alumnos/as de educación infantil, primaria e secundaria. Data: a concretar. Lugar: Auditorio de Galicia. Duración: determinada polo número de centros participantes. 97 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ AS ARTES ❚ No 3º Certame de Danza Intercentros, celebrado o 8 de xuño de 2008 no Auditorio de Galicia, desenvolveuse o seguinte programa: Oréades. C. San Xosé de Cluny Stop. C. Peleteiro Capricho español. C. San Xosé de Cluny Vals do Quebranoces. CEIP Pío XII Giselle I. C. San Xosé de Cluny Giselle II. C. San Xosé de Cluny O fantasma da ópera. CEIP López Ferreiro Rock. C. Peleteiro Umbrella. C. San Xosé de Cluny Cuba. C. Peleteiro Vals do Lago dos Cisnes. CEIP Pío XII Naceu unha estrela. CEIP López Ferreiro Clásico. C. San Xosé de Cluny Contrapeso. C. Peleteiro Cayuco. IES Xelmírez I A frauta máxica de Mozart. C. San Xosé de Cluny Desorientación. CEIP Pío XII 98 ORGANIZA Departamento de Educación e colectivos de profesores/as de danza. DATOS TÉCNICOS A quen se dirixe: centros de educación infantil, primaria e secundaria. Forma de traballo: grupo. Datas de realización: ao longo do curso escolar. INSCRICIÓN Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviar por fax ou correo electrónico. Información: Departamento de Educación Tfnos.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ AS ARTES ❚ Programa de colaboración coa Deputación da Coruña CONVOCATORIA DE PROGRAMAS DE APOIO Á CULTURA DIRIXIDOS A CONCELLOS PARA ACTIVIDADES E INVESTIMENTOS A Deputación da Coruña conta cunha liña de subvencións para apoiar aos concellos na construción e mellora de infraestruturas, na dotación de equipamentos e nas programacións que se desenvolvan en materia de cultura, co obxecto de contribuír á mellora da súa xestión e organización. Outro dos obxectivos prioritarios destas accións é a difusión e posta en valor de todas as manifestacións da cultura e identidade propia de Galicia, así como as destinadas a recuperar o rico patrimonio provincial: tradicional, histórico, musical, folclórico, arquitectónico, etnográfico, lingüístico, etc. Ao abeiro da convocatoria publicada no BOP Nº 24, de 29 de xaneiro de 2008 o Departamento de Educación desenvolverá, durante o ano 2008 as seguintes actuacións: ● Subvención para actividade xeral Fondos destinados á implementación de programas para a conciliación familiar e laboral como as Escolas de Verán e a Escola Municipal de Inglés. ● Subvención para infraestrutura e equipamento Adquisición de material audiovisual necesario para o desenvolvemento das actividades que organiza este servizo municipal. ● Subvención para a escola de música Os fondos foron destinados para as obras de reparación, mantemento e mellora da instalación e do equipamento da Escola Municipal de Música. ● Subvención para a contratación dun/ha animador/a cultural ACTUACIÓNS DA REDE CULTURAL DA DEPUTACIÓN DA CORUÑA O Concello de Santiago e a Deputación da Coruña asinaron no mes de maio de 2007 un convenio de colaboración para contribuír á difusión e á promoción da música, o folclore, o teatro e demais manifestacións artísticas en Compostela. 99 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ AS ARTES ❚ Obxectivos ● Fomentar a formación integral dos nenos e nenas mediante a asistencia a representacións teatrais e musicais de compañías profesionais e non profesionais. ● Fomentar a sensibilidade e o interese artístico e musical dos alumnos/as. ● Crear novos espectadores. ● Axudar aos mozos/as á descuberta das propias inquedanzas artísticas. Tipos de actividade Representacións teatrais e actuacións musicais. Compañías participantes e actuacións XXI Ciclo de Música para Intérpretes Profesionais: Resonet, Quintento de Vento Pentafonía, Chaplin con música en directo e Mamacabra. Información: Departamento de Educación Tfnos.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] 100 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ AS ARTES ❚ Programa de colaboración coa Fundación la Caixa Dende o ano 1993 a Fundación “la Caixa” e o Concello de Santiago, a través do Departamento de Educación, veñen colaborando dun xeito estable na aproximación á cidadanía de Compostela de diferentes exposicións e programas educativos. Froito deste traballo conxunto son: – O programa educativo “Vivir nas cidades históricas”. – Exposicións como “A carpa da Ciencia”, “Ricard Terré”, “Os aromas de Al-Andalus”, “Vivi-las cidades históricas”, “Guerras Fratricidas”, “A ollada intuitiva” de Ellen Auerbach, “Europa foi camiño. A peregrinación a Santiago na Idade Media”, “Deseñadores para un mito. Homenaxe a Toulouse-Lautrec” e “Culturas do mundo. Coleccións do Museo Nacional de Dinamarca” e a exposición “Mozos. Moito que dicir”. – Concurso de iniciativas: mozos e mozas con valores A Obra Social “la Caixa”, convocou a I Edición dos premios MOZOS. MOITO QUE DICIR, coa que se quería difundir e apoiar iniciativas de compromiso social levadas a cabo por grupos de adolescentes e de mozos e mozas de todo o territorio español. Para este curso, a Fundación La Caixa está pendente de concretar diferentes propostas para a comunidade escolar de Compostela. Entre estas propostas, estase a traballar na implementación en Santiago do programa “CiberCaixa. Quedamos ao saír de clase” que tén como obxectivo contribuír á conciliación da vida familiar e laboral, facilitando recursos e actividades lúdico-educativas e a incorporación das tecnoloxías da comunicación e a información en centros que podan atender en horario extraescolar, aos menores con problemas de conciliación familiar e laboral. Información Departamento de Educación Tfnos.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] 101 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ AS ARTES ❚ Programa de colaboración coa Obra Social e Cultural de Ibercaja O Departamento de Educación e a Obra Social e Cultural Ibercaja teñen acordado unha liña estable de colaboración para o desenvolvemento nos centros de ensino de Compostela de diferentes accións de promoción das artes. Nomeadamente ao longo do curso 2007-2008 desenvolveuse: – Campaña de iniciación á ópera para escolares de educación primaria: CÁNTAME UN CUENTO. – Programa de Títeres para escolares de educación primaria: ÉRASE UNA VEZ EN EL ESPACIO. – Campaña de aproximación ao xénero operístico para escolares de educación secundaria: UN DÍA EN LA ÓPERA. Para este curso, a Obra Social e Cultural Ibercaja está pendente de concretar diferentes propostas para a comunidade escolar de Compostela. Entre estas propostas, estase a traballar no ciclo de concertos Historia del Siglo XX a través del rock, e o espectáculo de luz negra Cuando Sueñas, da compañía Caleidoscopio, nos meses de xaneiro e febreiro de 2009. Información Departamento de Educación Tfnos.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] 102 PROGRAMA DE EDUCACIÓN AMBIENTAL 2.3.11 O Concello de Santiago desenvolve un programa de actividades que ten por obxecto lograr unha maior concienciación e participación na prevención e solución de problemas ambientais. De maneira coordinada, distintos departamentos municipais en colaboración con asociacións e colectivos que traballan o medio, poñen en marcha accións de sensibilización cidadá en distintas áreas, como a recollida selectiva de residuos, o coñecemento de novos espazos urbanos, a auga, a promoción do traballo de investigación nos centros de ensino, sesións informativas, entre outros. Tamén se promove a educación ambiental a través de obradoiros, exposicións, itinerarios, visitas e a publicación de materiais didácticos. 103 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROGRAMA DE EDUCACIÓN AMBIENTAL ❚ Itinerarios por zonas de interese natural e patrimonial de Santiago e comarca No marco do Programa de Educación Ambiental que desenvolven os Departamentos de Educación e de Medio Ambiente do Concello de Santiago, en colaboración coa Sociedade Galega de Historia Natural (SGHN) e a Asociación para a Defensa Ecolóxica de Galiza (ADEGA), organízanse unha serie de itinerarios guiados por zonas de interese natural de Santiago e comarca. OBXECTIVOS ● ● ● Promover a información e a sensibilidade da poboación sobre o medio da cidade. Sociedade Galega de Historia Natural (SGHN) – Roteiro Pedroso-Sarela – Roteiro Brañas de Brins Coñecer e comprender a configuración da paisaxe. – Viveiro Municipal Asumir os dereitos e deberes como cidadáns no respecto ao patrimonio natural e cultural. – Alameda-Campus Universitario Tipo de actividade Itinerarios guiados por zonas de interese natural e patrimonial de Santiago e a súa comarca. Os itinerarios previstos son: a) Roteiros ecolóxicos próximos a Compostela: Asociación para a Defensa Ecolóxica de Galiza (ADEGA) – Roteiro polo río Aríns ou Sarela. Descuberta de muíños – Roteiro por Arca-Cequeril: Cuntis-Estrada. Antropoloxía e historia no río Umia – O ecosistema fluvial: roteiros polo Sar e o Tambre – Granxa do xesto. Parque forestal do monte do Pedroso – Parques da cidade (Alameda, Bonaval, Almáciga, Auditorio, E. Granell, entre outros) – Valgada de Vite 104 – Itinerario Sar-Aríns – Itinerario Río Tambre b) Roteiros ecolóxicos por lugares de interese de Galicia: Asociación para a Defensa Ecolóxica de Galiza (ADEGA) – As serras galegas: roteiro pola serra do Candán, serra do Eixe, Courel e Ancares – Ecosistema de praia: roteiros por Baldaio e Carnota – O ecosistema do encoro de Cecebre – A Ribeira Sacra: roteiro polo encoro de Belesar – Roteiro polo río Xallas ata O Pindo – Roteiro polo río Anllóns: de Verdes (Carballo) á Ría de Corme e Laxe – Terra de Melide ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROGRAMA DE EDUCACIÓN AMBIENTAL ❚ Sociedade Galega de Historia Natural (SGHN) – Muros-Lagoa e Monte Louro – Melide-Sobrado – Carboeiro – Itinerario Pontevea-Padrón – A Lagoa de Sobrado – A Illa de Arousa Metodoloxía Os itinerarios guiados contarán con monitores que axudarán aos grupos a coñecer as características do medio. Para os itinerarios autoguiados facilitaranse materiais didácticos que axuden ao desenvolvemento da actividade. Recursos didácticos ● Colección Papeis de Educación: Nº 1: O parque da Alameda un itinerario para o teu lecer Nº 6: Zonas de interese natural de Santiago (I) Nº 8: Breve introducción á micoloxía Nº 10: Introducción á botánica Nº 11: Introducción á micoloxía Nº 15: Zonas de interese natural de Santiago (II) ● ● Colección Coñecer 1: O castiñeiro. Árbore adoptiva de Galicia. Fichas didácticas dos itinerarios, fichas de observación, mapas e outros recursos. ORGANIZA Departamento de Educación, en colaboración coa Sociedade Galega de Historia Natural e coa Asociación para a Defensa Ecolóxica de Galiza. DATOS TÉCNICOS A quen se dirixe: membros de asociacións e colectivos, profesorado, familias, entre outros, sen distinción de idade. Datas de realización: a concretar de acordo coas solicitudes. Número de prazas: 50 por grupo. Quen fai a actividade: monitores/as da SGHN e ADEGA. Materiais didácticos: folleto informativo sobre o itinerario a realizar, recollendo os factores naturais máis importantes (clima, hidrografía, relevo, vexetación, fauna) e os aspectos históricos e culturais máis sobresaíntes. Prezo da actividade: depende do roteiro. Observacións: recoméndase levar comida e bebida para o xantar, calzado cómodo e instrumentos de observación como prismáticos, guía de campo, compás, etc. INSCRICIÓN Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviar por fax ou correo electrónico. Período de inscrición: curso escolar. Información: Departamento de Educación Tfnos.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] Relacións co currículo Educación e sensibilización ambiental. 105 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROGRAMA DE EDUCACIÓN AMBIENTAL ❚ Roteiros verdes da Universidade de Santiago de Compostela (USC) Os xardíns que ten a USC na cidade de Santiago de Compostela desenvolven un importante papel como área de lecer, non somentes para a comunidade universitaria, senón para o público en xeral. Tamén, aínda que menos explotado, representan un recurso didáctico que pode ser aproveitado en todos os niveis educativos. – O roteiro 2 comprende grande parte do Monte da Condesa e é máis amplo e diverso que o anterior. Neste itinerario, xunto con especies exóticas hai representantes da flora autóctona galega, coma os carballos e os érbedos. Así mesmo está incluído o único exemplar de sequoia existente no Campus. Este recurso é tamén útil para aprender a recoñecer algunhas das especies arbóreas e arbustivas de cultivo frecuente, coma pradairos, tileiros, tuias, etc. OBXECTIVOS ● ● ● Coñecer e valorar o patrimonio natural da nosa cidade. Desenvolver propostas de colaboración cos centros educativos do municipio de Santiago e con aqueles outros colectivos preocupados pola conservación e mellora do noso patrimonio natural e pola posta en valor de hábitos e actitudes cidadáns que fagan da nosa cidade un espazo de maior calidade para a vida cotiá. Coñecer e comprender a configuración da paisaxe. Tipo de actividade Roteiros guiados polo Campus Sur da Universidade de Santiago. Propóñense dous roteiros que poden ser percorridos por grupos con diferentes niveis de coñecemento. Propóñense dous itinerarios: – O roteiro 1 abrangue unha área comprendida desde a entrada principal ao Campus Sur ata os Colexios Maiores. Iníciase o percorrido no encontro da Avenida da Coruña coa Avenida das Ciencias (punto 1) e remata tamén na Avenida da Coruña, no cruce coa Avenida das Burgas (punto 36). No plano indícanse os puntos nos que se poden observar exemplares dalgunhas das especies consideradas de maior interese. 106 Metodoloxía Os itinerarios guiados contarán con monitores que axudarán aos grupos a coñecer as características do medio. Para os itinerarios autoguiados facilitaranse materiais didácticos que axuden ao desenvolvemento da actividade. Recursos didácticos ● VV.AA. (2006): Roteiros verdes da USC. Relacións co currículo Educación e sensibilización ambiental. ORGANIZA Universidade de Santiago de Compostela (USC) en colaboración co Departamento de Educación. DATOS TÉCNICOS A quen se dirixe: profesorado de todos os niveis educativos, membros de asociacións, familias, entre outros. Datas de realización: a concretar de acordo coas solicitudes. Número de prazas: 80 prazas por grupo. Quen fai a actividade: persoal especializado da Universidade de Santiago de Compostela ou monitores/as. INSCRICIÓN Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviar por fax ou correo electrónico. Período de inscrición: curso escolar Información: Departamento de Educación Tfnos.: 981 554 40/01. Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] 107 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROGRAMA DE EDUCACIÓN AMBIENTAL ❚ Día da Árbore OBXECTIVOS ● ● Desenvolver propostas de colaboración cos centros educativos do municipio de Santiago e con aqueles outros colectivos preocupados pola conservación e mellora do noso patrimonio natural e pola posta en valor de hábitos e actitudes cidadáns que fagan da nosa cidade un espazo de maior calidade para a vida cotiá. Proporcionar especies que poidan plantarse no contorno do centro escolar. Tipos de actividade ● Dotación de especies para que poidan plantarse no contorno do centro escolar. ● Plantación planificada nunha parcela do Concello de Santiago co obxecto de mellorar o contorno natural elixido. Distribuiranse fichas explicativas respecto das características e das especies arbóreas que se van plantar. ● Con ocasión deste día, distribuirase un cartel explicativo sobre como plantar unha árbore, unha edición que de maneira didáctica expón os pasos elementais do procedemento. Santiago conta cunha superficie, cada vez máis ampla, de espazos verdes a disposición da cidadanía e é moi importante que os nenos/as poidan, non só gozar destes espazos senón tamén aprender a respectalos e sentilos como propios. Neste senso propiciaranse actividades de sensibilización naqueles parques máis próximos aos colexios e que o alumnado se convirta en axente protector das especies plantadas. Metodoloxía Os nenos/as participan activamente nas actividades previstas. Recursos didácticos ● Colección Papeis de Educación nº 1 : O parque da Alameda un itinerario para o teu lecer nº 6 : Zonas de interese natural de Santiago (I) nº 8 : Breve introducción á micoloxía 108 ● nº 10 : Introducción á botánica nº 11 : Introducción á micoloxía nº 15 : Zonas de interese natural de Santiago (II) Colección Coñecer 1: O castiñeiro. Árbore adoptiva de Galicia Relacións co currículo Educación ambiental. ORGANIZA Departamentos de Educación, Medio Ambiente e Servizo de Parques e Xardíns. DATOS TÉCNICOS A quen se dirixe: centros de educación infantil e primaria. Centros de secundaria. Nivel: todos. Forma de traballo: grupo. Lugar de realización: nos centros escolares e nun espazo do municipio pendente de concretar. Datas de realización: arredor do 21 de marzo de 2009. Quen fai a actividade: alumnos/as e profesorado dos centros participantes e persoal do Servizo de Parques e Xardíns do Concello de Santiago. INSCRICIÓN Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviar por fax ou correo electrónico. Período de inscrición: ata 27 de febreiro de 2009. Información: Departamento de Educación Tfnos.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROGRAMA DE EDUCACIÓN AMBIENTAL ❚ Día Mundial do Medio Ambiente OBXECTIVOS ● ● ● ● ● ● ● Promover a información, a concienciación e a sensibilización da poboación sobre o medio. Potenciar o cambio de pautas de produción e consumo dentro da sociedade de cara a conseguir estilos de vida sostibles. Contribuír ao espírito de responsabilidade e solidariedade que garante a conservación e mellora do medio. Fomentar a implicación dos axentes sociais, políticos e económicos no compromiso da súa contribución á mellora do medio dende os seus respectivos ámbitos de traballo. Desenvolver propostas de colaboración cos centros educativos do municipio e con aqueles outros colectivos preocupados pola conservación e mellora do noso patrimonio natural e pola posta en valor de hábitos e actitudes cidadáns que fagan da nosa cidade un espazo de maior calidade para a nosa vida cotiá. Tipos de actividade ● Itinerarios ecolóxicos pola cidade. ● Obradoiros e sesións informativas con temáticas como o coidado dos animais de compañía; as enerxías renovables; a xardinería; a construción de xoguetes con material de refugallo; a auga doce como recurso limitado; o ruído e a contaminación; reciclaxe de papel; a flora e a fauna urbanas, entre outras. Recursos didácticos ● Colección Papeis de Educación nº 1 : O parque da Alameda un itinerario para o teu lecer nº 6 : Zonas de interese natural de Santiago (I) nº 8 : Breve introducción á micoloxía nº 10 : Introducción á botánica nº 11 : Introducción á micoloxía nº 15 : Zonas de interese natural de Santiago (II) ● ● Colección Coñecer 1: O castiñeiro. Árbore adoptiva de Galicia Fichas didácticas dos itinerarios Fichas de observación Mapas Relacións co currículo Educación ambiental. ORGANIZA Departamentos de Educación e de Medio Ambiente e grupos ecoloxistas. DATOS TÉCNICOS A quen se dirixe: centros de educación infantil e primaria. Centros de secundaria e adultos. Nivel: primaria e secundaria. Forma de traballo: grupo. Data de realización: arredor do 5 de xuño de 2009, coincidindo co Día Mundial do Medio Ambiente. INSCRICIÓN Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviar por fax ou correo electrónico. Período de inscrición: ata marzo de 2009. Observacións: o Departamento de Educación vos fará chegar unha carta co programa detallado a todos os centros escolares. O número de obradoiros a realizar dependerán da demanda dos mesmos. Información: Departamento de Educación Tfnos.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] 109 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROGRAMA DE EDUCACIÓN AMBIENTAL ❚ Programa de educación ambiental para a sostibilidade OBXECTIVOS ● ● ● ● Promover a información e a sensibilidade da poboación escolar sobre os problemas ambientais, como o consumo esaxerado, a deteriorización do contorno e o das cidades, entre outros. Fomentar prácticas, comportamentos e actitudes ambientais entre os escolares. Desenvolver propostas de colaboración cos centros educativos do municipio de Santiago e con aqueles outros colectivos preocupados pola conservación, mellora do noso patrimonio natural e pola posta en valor de hábitos e actitudes cidadáns que fagan da nosa cidade un espazo de maior calidade para a vida cotiá. Potenciar o cambio de puntos de produción e consumo dentro da sociedade de cara a conseguir estilos de vida sostibles. TIPO DE ACTIVIDADES BLOQUES TEMÁTICOS As actividades estrutúranse por bloques temáticos, contemplando en cada bloque sesións informativas, obradoiros e itinerarios. Contidos Bloque temático I: Problemáticas do medio ambiente – Sesións informativas: problemas ambientais globais; problemas locais; posibles solucións e/ou alternativas; ¿que podes facer ti? – Obradoiros: xogo de simulación (a autoestrada de Trasnoia); barómetro de valores. – Visitas guiadas: ao vertedoiro, ao polígono industrial e pola cidade. 110 Bloque temático II: Residuos – Sesións informativas: residuos, consumo e impacto ambiental; a xestión do lixo en Galicia; a alternativa dos 3 Rs. – Obradoiros: reciclaxe manual de papel; xoguetes con material de refugallo; obradoiro de compostaxe; coñecemento e sustitución de produtos tóxicos. – Visita guiada ao vertedoiro municipal. Bloque temático III: Consumo responsable – Sesións informativas: necesidades básicas e consumo superfluo; ecoetiquetado nos produtos; publicidade e consumo; ecoloxía na vida cotiá. – Obradoiros: enquisa sobre o consumo; xogo cooperativo “quéresme lixo”; xogo de mesa sobre o consumo responsable e o medio ambiente. – Visita crítica a un centro comercial. Bloque temático IV: Biodiversidade – Sesións informativas: a biodiversidade e a súa problemática; especies en perigo; beneficios sociais da conservación da biodiversidade; animais domésticos en perigo. – Obradoiros: recoñecemento de árbores; realización dun viveiro de árbores autóctonas. – Visitas guiadas: O Pedroso (coñecemento dun ecosistema de monte), valgada de Vite, os ríos Aríns ou Sarela (descubrindo muíños), a Granxa do Xesto e ao Refuxio de animais. Bloque temático V: Cidades sustentables – Sesións informativas: a cidade como ecosistema; percepción integral de diferentes aspectos da cidade; a vida na cidade; por unha cidade sostible. – Visitas guiadas pola cidade e polos parques da cidade (Alameda, Bonaval,etc.). ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROGRAMA DE EDUCACIÓN AMBIENTAL ❚ Bloque temático VI: Cambio climático – Sesións informativas: ¿Que é o cambio climático?; ¿É o mesmo que o burato da capa de ozono?; causas e consecuencias; solucións (dende Kioto á túa casa). – Obradoiro: enquisa ¿Canto contribuímos cada un ao cambio climático?. – Saída: os coches e o cambio climático, ¿Investigamos?. Bloque temático VII: Bosques e incendios forestais – Sesións informativas: a importancia dos bosques, incendios forestais causas e consecuencias, bosques sustentables… – Obradoiros: realización dun viveiro no centro de ensino, recuperación de refuxios para fauna en lugares afectados polo lume ou nas súas proximidades, recreación e análise dun solo afectado polo lume. – Roteiro por zonas afectadas polo lume e plantación de especies autóctonas. Bloque temático VIII: Saberes autóctonos – Sesións informativas: contos ao redor do lume; solucións a problemas ambientais dende a aldea (a compostaxe, a reutilización, a xestión da auga, entre outros aspectos). – Obradoiros: recuperando cultura: plantas mediciñais do Camiño de Santiago; preguntas cara atrás ¿sabes cantos anos fai que existe o camión do lixo?, ¿sabes que facían antes cos restos de comida?,…); as receitas da aboa “obradoiro de productos lácteos”. Bloque temático IX: Paz e seguridade humana – Sesións informativas: a paz non é ausencia de guerra; a crise ecolóxica global (guerras entre humáns e guerra contra o planeta); ¿por qué guerras? Recursos limitados, economía de guerra, cultura da violencia; facer as paces, dende o noso día a día, entre humanos e co planeta. – Obradoiro: vídeo-forum “A princesa Mononoke”. – Saída: dependente de posibles exposicións sobre guerras, refuxiados, cooperación internacional, entre outros. Datos técnicos Destinatarios: centros de educación primaria e secundaria de Santiago de Compostela. Nº de prazas: 25 alumnos/as (nos obradoiros e visitas), e flexible no caso das sesións informativas. Datas de realización: ao longo do curso escolar 2008-2009. Horario: a acordar co centro de ensino. Lugar: centros escolares. Duración de cada actividade: 1 hora. Criterios de selección: por orde de solicitude. A elixir entre os bloques temáticos que máis lle interesen, dúas actividades. Quen fai a actividade: monitores/as de ADEGA. PROGRAMA ESPECÍFICO SOBRE A AUGA Contemplada como temática clave no Decenio da ONU, este ano continúa o Proxecto ríos (www.proxectorios.org). Obxectivos Promocionar a importancia hidrolóxica da zona de Compostela. ● Coñecer as fases e os tratamentos que se seguen na transformación de auga e comprender as dificultades coas que se atopan neste proceso. ● Poñer en marcha o Proxecto Ríos. ● Reflexionar sobre a necesidade de facer un uso racional da auga e o papel que xoga a cidadanía. ● 111 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROGRAMA DE EDUCACIÓN AMBIENTAL ❚ Contidos ● Sesións informativas: – A auga como recurso ambiental e social. – A contaminación das augas: prevención e depuración. – A auga dende a túa casa e a túa escola. ● ● Obradoiros: – O corruncho da auga no centro escolar (elaboración de depuradoras,…) – Xogo de simulación: construción dunha central hidroeléctrica, escasez e contaminación da auga no Concello). – Ecoaudotoría da auga. Visitas didácticas: – Estación de Depuración de Augas Residuais (EDAR). – Estación de Tratamento de Auga Potable (ETAP). – Proxecto ríos. – Roteiro pola ribeira dun río. Datos técnicos Destinatarios: centros escolares de Santiago de Compostela. Nº de prazas: 25 alumnos/as (obradoiros e visitas), e flexible no caso das sesións informativas. Datas de realización: ao longo do curso escolar 2008-2009. Lugar: centros escolares. Duración de cada actividade: 1 hora. Criterios de selección: por orde de solicitude. A elixir entre as actividades que máis lle interesen, dúas actividades. Quen fai a actividade: monitores/as de ADEGA. 112 OBRADOIRO DE COMPOSTAXE E HORTO ESCOLAR Proxecto de aproveitamento da materia orgánica para convertelo en compost e que será aproveitado como fertilizante para abonar e cultivar hortalizas no horto escolar, dos centros que participen neste proxecto. Inclúe charlas, construción do composteiro, preparación do horto, sementeira e transplante de hortalizas e recolección das mesmas. Obxectivos ● Fomentar prácticas, comportamentos e actitudes ambientais. ● Descubrir e investigar os ciclos naturais e actitudes ambientais. ● Achegar á realidade da problemática do lixo e ás posibles solucións. Fases do programa ● Solicitude de participación e elección dos centros para realizar a experiencia. ● Presentación do programa: realización dunha charla e un obradoiro sobre residuos, consumo e compostaxe. ● Construción dun composteiro, tendo en conta a cantidade de residuos que se producen no centro. ● Seguimento do proceso de compostaxe: realizaranse visitas periódicas (semanais) ao centro para comprobar que se está a facer ben o proceso de compostaxe e adoptar as medidas oportunas en caso de que se precise. Aos grupos que participen na experiencia se lles entregará un calendario para anotar cando lle toca voltear, engadir estruturante,...Así mesmo, elaborarase unha enquisa de seguimento que servirá de documentación para a elaboración da memoria e do diario do composteiro. ● Preparación do horto escolar: comezarase a preparar a horta, tendo en conta que será preciso dispoñer dun terreo mínimo de 20-30 m2, de fácil acceso. ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROGRAMA DE EDUCACIÓN AMBIENTAL ❚ ● ● ● ● ● Recolección e abonado do compost: unha parte empregarase para abonar a horta e outra parte reservarase para que os escolares o leven para casa, o que contribuirá a divulgar a experiencia nas familias. Sementeira e transplante das hortalizas: a mediados de marzo ou abril poderíase facer unha plantación de leitugas ou de rabanitos, que poderán ser mercado polos propios escolares no mercado. Recolección das hortalizas e 2ª recollida de compost, ao final do curso. Avaliación do proxecto. Elaboración dunha memoria da actividade, tendo en conta que elaborarase un diario de campo-anecdotario do programa, podendo propoñer que cada escolar elabore o seu. Datos técnicos Destinatarios: centros de educación infantil e primaria de Santiago de Compostela. Nº de prazas: 25 alumnos/as (obradoiros e visitas), e flexible no caso das charlas-debate. Nivel: preferentemente, a partir do 3º ciclo de educación primaria. Datas de realización: ao longo do curso escolar 2008-2009. Lugar: centros escolares. Criterios de selección: por orde de solicitude. Quen fai a actividade: monitores/as de ADEGA. Criterios de selección: contar con comedor escolar ou dispoñer de residuos orgánicos, espazo para o horto e para ubicar o composteiro. PROGRAMA DE EDUCACIÓN AMBIENTAL PARA AS ANPAS As asociacións de nais e pais poderán solicitar un programa de educación ambiental no que se recollan diversas actividades ou versar sobre unha temática específica, das propostas. Datos técnicos Destinatarios: ANPAS de Santiago de Compostela. Datas de realización: ao longo do curso escolar 2008-2009. Lugar: a concretar coas ANPAS. Quen fai a actividade: monitores/as de ADEGA. EXPOSICIÓN ITINERANTE 25 ANOS DE MEDIO AMBIENTE CON XAQUÍN MARÍN Coa exposición preténdese dar a coñecer ao público galego, neste caso ás alumnas e alumnos dos centros de ensino de Compostela, a historia da problemática ambiental de Galicia así como a súa concienciación sobre as distintas temáticas tratadas na exposición. Características da exposición Está composta por 19 paneis (70 cm. X 80 cm.) que tratan sobre as principais problemáticas do medio ambiente ao longo dos últimos 25 anos, empregando como material gráfico obras de Xaquín Marín acompañadas de textos, fotos, gráficos e esquemas. A exposición é un percorrido polo tempo, de 1976 ao 2001, pola xeografía galega e as diferentes temáticas ambientais. O período escollido, corresponde coa aparición dos primeiros problemas ambientais e coas Asociacións de Protección do Medio Ambiente en Galicia, entre elas ADEGA, así como o plantexamento das primeiras solucións a estes problemas. 113 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROGRAMA DE EDUCACIÓN AMBIENTAL ❚ Material didáctico Acompaña á exposición un caderno de traballo, con actividades (investigacións, obradoiros,etc) sobre cada unha das temáticas expostas que son industrias contaminantes, residuos, bosques, medio mariño, transporte, solo e o urbanismo, ética ambiental, educación ambiental e consumo. Datos técnicos Destinatarios: centros de educación secundaria de Compostela. Datas de realización: ao longo do curso escolar 2008-2009. Lugar: centros escolares. Tempo de estancia nos centros: 15 días, ampliable en función do calendario de solicitudes. Criterios de selección: por orde de solicitude. ORGANIZA Departamentos de Educación, Medio Ambiente e a Asociación para a Defensa Ecolóxica de Galiza. INSCRICIÓN Forma de inscrición: mediante o imprenso correspondente. Enviar por fax ou correo electrónico. Período de inscrición: curso escolar. Información: Departamento de Educación Tfnos.: 981 554 400/401. Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] 114 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROGRAMA DE EDUCACIÓN AMBIENTAL ❚ O tratamento da auga: Estación Depuradora de Augas Residuais e Estación de Tratamento da Auga Potable A importancia do uso controlado da auga lévanos a propoñer actividades que propicien a toma de conciencia da importancia do uso sostible, da xestión e da protección da auga doce, contribuíndo así a formar cidadáns responsables. OBXECTIVOS ● ● ● ● Difundir o coñecemento do ciclo da auga e o papel que xogan as persoas. Reflexionar sobre a necesidade de facer un uso racional da auga. Favorecer a reflexión sobre a contaminación e a importancia da auga como fonte de vida, nunha perspectiva de educación ambiental. Comprender as fases e os tratamentos que se seguen na transformación da auga. Tipos de actividade ● Visita comentada ás instalacións exteriores e interiores da Estación de Tratamento de Auga Potable (ETAP). ● Visita comentada ás instalacións exteriores e interiores da Estación Depuradora de Augas Residuais (EDAR). Relacións co currículo Educación ambiental ORGANIZA Departamentos de Educación e Medio Ambiente. DATOS TÉCNICOS A quen se dirixe: alumnos/as de secundaria. Forma de traballo: grupo. Nivel: secundaria. Forma de traballo: grupo. Lugar de realización: Estación Depuradora de Augas Residuais da Silvouta (a Silvouta-Villestro) e Estación de Tratamento de Auga Potable de Meixonfrío (Marzo de Abaixo, s/n, Santa María de Grixoa). Quen fai a actividade: monitores/as do Departamento de Educación e de colectivos ecoloxistas. INSCRICIÓN Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviar por fax ou correo electrónico. Período de inscrición: ata marzo de 2009 Información: Departamento de Educación Tfno: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] 115 PROMOCIÓN DO LIBRO E ANIMACIÓN Á LECTURA 2.3.12 As diferentes propostas que se desenvolven cada ano pretenden promocionar a lectura como un dos elementos básicos na formación integral de calquera persoa en aspectos como a información, a comunicación e o ocio. Aínda que unha parte importante das actividades realízanse no ámbito escolar, non queremos deixar de lado o importante papel que cumple a familia no proceso do hábito lector, polo que se insiste en propiciar lugares de encontro ao redor do libro, para animar á súa participación. Polo tanto, abrir a porta ao pracer de ler dos nenos e nenas é misión de moitos, entre eles o profesorado, as nais e pais, pero tamén das bibliotecas, librerías, imprentas e do concello. Se a escola lle proporciona o poder de ler, é lóxico que dende a cidade se lle proporcione tamén os instrumentos que permitan exercitar e manter ese poder. 116 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROMOCIÓN DO LIBRO E ANIMACIÓN Á LECTURA ❚ IX Campaña de Animación á Lectura: exposicións, sesións de contacontos e obradoiros OBXECTIVOS ● ● ● ● ● ● Achegar á lectura aos nenos e nenas. Favorecer a reflexión sobre valores e actitudes fundamentais (solidariedade, ecoloxía, consumo, saúde, coeducación,…), a partir dos contos. Crear un clima agradable e motivador que favoreza a escoita e o poder da palabra como elemento evocador. Estimar as producións literarias e plásticas como ben cultural e como acto de comunicación. Desenvolver unha conciencia crítica e selectiva en relación coas lecturas. Adquirir unha sensibilidade estética, tanto no plano literario como plástico valorando o traballo de ilustración e o deseño dos libros. TIPO DE ACTIVIDADES SESIÓNS DE CONTACONTOS E VISITAS GUIADAS Á EXPOSICIÓN TALLER DE ILUSTRACIÓN Obxectivo: achegar aos máis cativos o proceso de creación dun libro ilustrado e valorar as producións literarias e plásticas como ben cultural e acto de comunicación. Contidos: – Breve aproximación teórica á arte de ilustrar – Sesión práctica: coñecer un libro ilustrado, inventar novas historias debuxando, manipulando e xogando Duración: 1 hora. Destinatarios/as: escolares do 2º ciclo de Educación Primaria. Lugar de realización: Galería Sargadelos. TALLER DE BANDA DESEÑADA Obxectivo: aproximar aos escolares ao proceso de creación dun cómic. Contidos: – Breve aproximación teórica á arte do cómic. – Sesión práctica: coñecer un cómic, inventar e deseñar novas historias, manipulando e xogando. Obxectivo: achegar ao alumnado á lectura a través dos contos. Duración: 1 hora. Contidos: visita á exposición da editorial Kalandraka, coa presencia dos contacontos. Destinatarios/as: escolares do 3º ciclo de Educación Primaria. Destinatarios/as: escolares de Educación Infantil (2º ciclo) e Educación Primaria (1º ciclo). Lugar de realización: Galería Sargadelos. Duración: 1 hora. Lugar de realización: Galería Sargadelos. 117 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROMOCIÓN DO LIBRO E ANIMACIÓN Á LECTURA ❚ SESIÓNS INFORMATIVAS PARA FAMILIAS “Animar a ler na casa”. Destinatarios/as: profesorado, educadores e profesionais interesados na temática. Obxectivo: dotar da información necesaria aos adultos/as que convivan con nenos/as para practicar a animación á lectura no contorno familiar. Lugar de realización: Galería Sargadelos e nas Escolas Infantís Municipais de Conxo e das Fontiñas. Contidos: – A tradición oral. Cantar e contar – Os primeiros libros – A imaxe e as texturas – Os contos populares e tradicionais – Os contos de creación e a súa interrelación coa escola – Coloquio e mostra de materiais Duración: 1 hora e media. Destinatarios/as: pais, nais e persoas interesadas. Lugar de realización: Galería Sargadelos e nas Escolas Infantís Municipais de Conxo e das Fontiñas. SESIÓNS INFORMATIVAS PARA O PROFESORADO E EDUCADORES “Animar a ler dende a diversidade”. Obxectivo: dar a coñecer estratexias de animación lectora, recomendacións bibliográficas e outros recursos en prol da animación á lectura. Contidos: – A tradición oral. Cantar e contar – A orixe dos contos – Tipoloxía dos contos – A arte de contar contos – Bibliografía e proxectos de animación á lectura Duración: 1 hora e media. 118 ACTIVIDADES NAS ESCOLA INFANTÍS MUNICIPAIS Obradoiro de plástica creativa Obxectivo: achegar o albúm ilustrado ás Escolas Infantís Municipais. Contidos: encontros cos ilustradores e obradoiros de plástica. Destinatarios/as: alumnos/as das Escolas Infantís Municipais de Conxo e das Fontiñas. Lugar de realización: nas Escolas Infantís Municipais de Conxo e das Fontiñas. ACTIVIDADE DE CLAUSURA CONTOS PARA TODOS E TODAS Con sesión de contacontos, encontro cos ilustradores e outras actividades nas que poden participar a cidadanía en xeral. Destinatarios/as: pais, nais, nenos/as e persoas interesadas. Lugar de realización: Galería Sargadelos. OUTRAS ACTIVIDADES Actividades nas librerías ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROMOCIÓN DO LIBRO E ANIMACIÓN Á LECTURA ❚ Obxectivos: Favorecer o encontro dos creadores con nenos e nenas, as familias o profesorado e os monitores interesados en coñecer o proceso de creación do libro. DATOS TÉCNICOS ● ● Achegar á comunidade escolar e a cidadanía en xeral ao mundo do libro e da lectura, mediante visitas organizadas ás librerías. Destinatarios/as: pais, nais, profesorado e persoas interesadas. Lugar de realización: nas librerías da cidade. Metodoloxía Presentación especial para o profesorado da Campaña, na que se dará a coñecer o contido das actividades didácticas, orientacións para as actividades previas de motivación do alumnado e para un traballo posterior na aula. A quen se dirixe: centros de educación infantil, primaria e familias. Datas de realización: marzo e abril de 2009. Lugar de realización: Galería Sargadelos (Rúa Nova, 16). Quen fai a actividade: Kalandraka Editora. INSCRICIÓN Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviar por fax ou correo electrónico. Período de inscrición: ata febreiro de 2009. Información: Departamento de Educación Tfno: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] Relacións co currículo Animación á lectura. Lingua galega. ORGANIZA Departamento de Educación, Kalandraka Editora e a Galería Sargadelos. 119 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROMOCIÓN DO LIBRO E ANIMACIÓN Á LECTURA ❚ RECOMENDACIÓNS BIBLIOGRÁFICAS EDITADAS CON MOTIVO DA CAMPAÑA MUNICIPAL DE ANIMACIÓN A LA LECTURA Libros de 0-3 anos RUBIÓ, A.;VILLÁN, Ó. Lúa. Kalandraka RUBIÓ, A.;VILLÁN, Ó. Crocodilo. Kalandraka BUDD, Nadia. Un, dous, tres, que ves?. Factoría K de Libros VV.AA. O osiño Boris descobre palabras. Rula Edicións JONES, Lara. Me gusta mi orinal. Editorial Molino JONES, Lara. Buenas noches, Lupe Ediciones SM INKPEN, Mick. ¿Dónde está el osito de Kiper?. Timun Mas COUSINS, Lucy. Miaisy´s favourite clothes. Ediciones Serres COUSINS, Lucy. Juega con Miaisy. Ediciones Serres COUSINS, Lucy. ¿Dónde vive Miaisy.. Ediciones Serres MCKEE, David. El nuevo amigo de Elmer. Beascona MCKEE, David. As cores de Elmer. Edicións Xerais MCKEE, David. Elmer e o tempo. Edicións Xerais MCKEE, David. El chapuzón de Elmer. Fondo de Cultura Económica FIGUEROLA, Mercedes. Don Melitón tenía tres gastos. Edelvives GOMI, Taro. Hay un ratón en la casa. . Fondo de Cultura Económica VAN GENECHTEN, Guido. ¿Un gato? Edelvives OXENBURY, Helen. Aprendiendo. Editorial Juventud OXENBURY, Helen. Animales. Editorial Juventud VV.AA. Gato-Libro de tea. Les Lilliputiens VV.AA. Barco-Libro de tea. Les Lilliputiens Libros –Xogo COUSÍN, Lucy. ¡Feliz navidad, Maisy!. Ediciones Serres MOERBEEK, Kees. Old MacDonald. Child´s Play MCKEE, David. The Elmer pop-up book. Walker Books 120 AHLBERG,Janet&Allan. El cartero simpático o unas cartas especiales. Ed. Destino Álbum ilustrado de 3 a 6 anos Tema: a morte e a enfermidade RAMÓN, elisa. Non é fácil, pequeño esquío. Kalandraka TORO, Grassa. Una casa para el abuelo. Ilustrado por Isidro Ferrer. Sins Entido FOX, Mem. Guillermo Jorge Manuel José. Ediciones Ekaré DE PAOLA, Tomie. Un pasito…y otro pasito. Ediciones Ekaré DE PAOLA, Tomie. Abuela de arriba y abuela de abajo. S.M Tema: os acontecementos cotiáns JERAM, Anita. Inés del revés. Kókinos CARBALLEIRA, Paula. Mateo. Kalandraka YEE, Patrick. Conejito va de compra. Ediciones Beascoa SLEGERS, Liesbet. Iago no hospital. Edelvives MOSS, Miriam. Pica, rasca. Ediciones Serres Tema: Familias SANMIGUEL MARTOS, Julia. O monstruo de Ricardo. Kalandraka BAUER, lutta. Madrechillona. Lóguez MCBRATNEY, Sam. Adivina cuánto te quiero. Editorial Kókinos MCKEE, David. Not now, Bernard. Andersen Press VAN GENECHTEN, Guido. ¡Porque te quiero tanto!. Edelvives Tema: medos KESELMAN, Gabriela. De verdad que no podía. Editorial Kónicos BROWNE, Anthony. Sacapenas. Kalandraka ROSEN, Michael. Vamos a cazar un oso. Ediciones Ekaré ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROMOCIÓN DO LIBRO E ANIMACIÓN Á LECTURA ❚ ROSS, Tony. Quero o meu penico. Martíns Fontes. Brasil JOLY, Fanny. ¿Quen lle ten medo á bruxa?. Edicións Xerais Álbum ilustrado para máis de 7 anos LETHANN, TÄI-Marc. Babaiga. Ilustrado por Rebeca Dautremer. Edelvives NOGUÉS, Jean-Cöme. El genio del jazmín. Ilustrado por Marion Lesege. Edelvives LECHERMEIER, Philippe. Princesas olvidadas o desconocidas. Ilustrado por Rebecca Dautremer. Edelvives BATTUT, Eric. Los niños no quieren guerra. Editorial Juventud VANDER ZEE, Ruth. A historia de Erika. Ilustrado por Roberto Inoccenti. Kalandraka SHELDON, Dyan. El canto de las ballenas. Editorial Kókinos INNOCENTI, Roberto. Rosa Blanca. Lóguez Outros libros para máis de 8 anos COLLODI, Carl; INNOCENTI, Roberto. As aventuras de Pinocho. Kalandraka WÖLFEL, Ursula. 27.Historias para tomar a sopa. Kalandraka ALONSO, Fernando. El hombrecillo de papel. Susaeta VV.AA. Contos maravillosos. Ilustrado por Teresa Novoa.Edicións Xerais GÓMEZ DE LA SERNA, Ramón. 100 greguerías. Ilustrado por César Fernández. Media Vaca BELLI, Gioconda. El taller de las mariposas. Barbara Fiore TELLEGEN, Toon. Cartas de la ardilla, de la hormiga, del elefante, del oso,… Destino Libros para adultos (profesorado, educadores, pais e nais..) Tema: obradoiros de escrita creativa RODARI, G. Gramática da fantasía. Kalandraka PORTILLO, José Antonio. Artefactes. Kalandraka MORENO, Victor. Leer con los cinco sentidos. Pamiela MORENO, Victor. El juego poético en la escuela. Pamiela Tema: Tradición oral CENTRO DE PROFESORES Y RECURSOS DE ALCOBENDAS: El cuerpo ritmado. El cuerpo del poema. Madrid; Ayuntamiento de Alcobendas BOULLOSA, Palmira G. Arrolos. Galaxia SÁNCHEZ, Gloria. Adiviñas. Editorial Everes PEREGRÍN, Ana. La aventura de oír: cuentos y memorias de la tradición oral. Editorial Cincel Tema: Teoría PENNAC, Daniel. Como unha novela. Edicións Xerais ORENSTEIN, Catherine. Capericita al desnudo. Editorial Crítica CIRLOT, Juan Eduardo. Diccionario de símbolos. Editorial Labor PROPP, Vladimir. Morfología del cuento. Editorial Fundamentos Tema: Contar contos BRYANT, Sara C. El arte de contar cuentos FORTÚN, Elena. Pués Señor… Cómo debe contarse un cuento y cuentos para se contados. Editorial Olañeta 121 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROMOCIÓN DO LIBRO E ANIMACIÓN Á LECTURA ❚ II Premio Internacional Compostela para Álbums Ilustrados OBXECTIVOS ● ● Recoñecer, promover, premiar e difundir publicamente aquelas obras que se podan incluír na categoría de álbums ilustrados e que pola súa calidade poidan contribuír á promoción do álbum ilustrado e a animación á lectura. Favorecer a innovación e a calidade na produción literaria. BASES DO CONCURSO O Departamento de Educación do Concello de Santiago de Compostela, en colaboración coa editorial Kalandraka, e no marco da súa IX Campaña de Animación á Lectura convocan o II Premio Internacional “Compostela” para Álbums Ilustrados, coas seguintes bases: 1. Poderán optar ao II Premio Internacional "Compostela" para Álbums Ilustrados todas as obras que se poidan incluír na categoría de álbum ilustrado: un libro no que o relato se conta a través de imaxes e textos, de tal maneira que ambos os dous se complementen. 2. As obras poderán ser presentadas en calquera das linguas oficiais da península Ibérica e deberán ser orixinais e inéditas. Non se admitirán aquelas que sexan adaptación doutros orixinais, nin as obras que fosen premiadas ou mencionadas noutros concursos. 3. Poderán participar unha ou varias persoas, autores/as de texto e ilustración, de calquera nacionalidade. Queda excluído o persoal da editorial Kalandraka. 122 4. Os proxectos poderán presentarse en calquera tamaño, técnica e formato, pero a extensión non deberá superar as 40 páxinas interiores (sen contar gardas nin cubertas). 5. Os autores que opten ao premio deberán presentar: – Cinco copias do texto. – Tres ilustracións orixinais e cinco fotocopias en cor de cada unha delas. – Unha maqueta de todo o proxecto. O proxecto ten que presentarse impreso e incluir: o texto, as tres ilustracións orixinais e o resto das ilustracións bosquexadas. 6. Nas obras non constará en ningún momento o nome dos autores/as, senón un lema ou pseudónimo. Os datos persoais dos participantes achegaranse nun sobre pechado, que no seu exterior indique o título da obra e o lema ou pseudónimo, e no seu interior o nome ou nomes completos, enderezo, teléfono de contacto, enderezo electrónico. Dentro do sobre tamén se incluirán unha fotocopia do DNI ou pasaporte así como unha breve recensión biográfica. 7. Os traballos serán remitidos ou entregados no Rexistro Xeral do Concello de Santiago de Compostela (Rúa do Presidente Salvador Allende núm. 4, 15705 Santiago de Compostela - A Coruña - España). No sobre especificarase “II Premio Internacional Compostela de Álbum Ilustrado”. Nos sobres que se entreguen a través de axencias de transportes non deben aparecer os nomes dos autores. 8. O prazo de presentación de orixinais ábrese coa publicación destas bases e remata o 31 de xaneiro de 2009. O selo postal non debe ser posterior a data do último día de entrega. A decisión do xurado farase pública o 2 de abril de 2009, coincidindo co Día ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROMOCIÓN DO LIBRO E ANIMACIÓN Á LECTURA ❚ Internacional do Libro Infantil e Xuvenil, no transcurso da IX Campaña de Animación á Lectura que organiza o Concello de Santiago. 9. O xurado estará composto por persoas de recoñecido prestixio na área da literatura e ilustración infantil. Actuará de secretaria unha persoa que designen as entidades organizadoras. O premio poderá declararse deserto e a decisión do xurado será inapelable. 10. Establécese un único premio, dotado de 12.000 €, en concepto de adianto polos dereitos de autor. O importe do premio non se fará efectivo ata que o/os autor/es entreguen a obra rematada para a súa publicación. A obra premiada publicarase en todas as linguas oficiais peninsulares (galego, catalán, éuscaro, castelán e portugués) pola editorial Kalandraka no mes de decembro do ano 2009 que, para tal efecto, asinará os respectivos contratos de edición. Así mesmo, a editorial terá prioridade de publicación daqueles traballos que teñan recibido mención especial do xurado. Este dereito terá vixencia durante un ano, despois do cal o/os autor/es poderán dispoñer libremente das súas obras. 11. O/os autores comprométense a entregar a obra rematada antes do 1 de setembro do 2009. O ilustrador/a, ademais, comprométese a realizar o resto das ilustracións da obra coa mesma técnica e coa mesma calidade que as presentadas ao concurso. individualismo, sobre os desexos e as emocións. Dende o punto de vista literario destaca pola súa sinxeleza narrativa e a engranaxe interna do relato, que plasma o paralelismo entre as accións dos protagonistas: un pato e un coello que viven pechados na súa soidade; nese sentido, a obra invita ao lector a non darlles as costas aos demais “privándose da posibilidade de compartir os momentos máis simples e felices da vida”. O xurado apreciou a valía dun grupo de traballos que, á marxe do álbum gañador, tamén mereceron unha consideración especial. Así, calificaron como obra finalista do certame o proxecto elaborado polo autor asturiano Javier Sobrino, xunto coa ilustradora arxentina afincada en Barcelona- Rebeca Luciani. Así mesmo o Xurado decidiu conceder as seguintes mencións: A José António Gomes (escritor) e a Gémeo Luis (ilustrador), de Porto (Portugal) polo seu traballo “Trocar as voltas ao tempo”. A Isabel Minhós Martíns (escritora) e a Yara Kono (ilustradora) de Portugal, polo seu traballo “Ovelhina dá-me lá”. A Nicolás Arispe, de Bos Aires (Arxentina) polo seu traballo “La visita”. Xurado do I Premio Internacional Compostela de Albums Ilustrados 12. Os orixinais non seleccionados seranlles devoltos aos autores que así o soliciten, despois de se producir a decisión. Os orixinais serán devoltos ao enderezo que figure no sobre pechado. Transcorrido un mes despois do fallo do xurado, os orixinais non reclamados serán destruídos. 13. Se nestas bases quedase algunha cuestión sen precisar, corresponderalle ao xurado establecer a dita cuestión e, se non o fixera, á organización do certame. A participación neste certame implica o coñecemento e a aceptación íntegra das presentes bases. Na primeira edición (curso 2002-2003) o primeiro premio foi o presentado por María Natalia Colombo, de Bos Aires (Arxentina), co título “Cerca”. Este traballo foi considerado polo xurado como un “modelo de álbum ilustrado”. “Cerca” é unha fábula sobre a incomunicacion, unha reflexión poética e profunda sobre as relacións interpersoais e o – Presidente: Excmo. Sr. D. Xosé A. Sánchez Bugallo, Alcalde do concello de Santiago de Compostela e por Delegación, a Concelleira de Educación, Sra. Guadalupe Rodríguez Silva. – Sr. Fernando Krahn Parada (Artista plástico) – Sr. Miguel Calatayud Cerdán (Artista plástico) – Sr. Óscar Villán Seoane (Ilustrador) – Sr. Marc Taeger (Deseñador) – Sr. Xabier P. Docampo (Escritor) – Representante do Concello de Santiago de Compostela: Xosé M. Rodríguez-Abella Gómez (Xefe do Departamento de Educación e Mocidade) – Representante de Kalandraka Editora: Manuela Rodríguez – Secretaría Técnica: Beatriz Varela Morales (Técnica de Educación Concello de Santiago de Compostela) 123 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROMOCIÓN DO LIBRO E ANIMACIÓN Á LECTURA ❚ Curso de formación na promoción e animación á lectura: Cantos contos contas ti? OBXECTIVOS ● ● ● ● Coñecer as características e o material literario adecuado para cada idade. Descubrir novas estratéxias para animar a ler de cero a dez anos. Iniciarse na arte de contar contos, como fonte inesgotable de posibilidades para animar a ler. Analizar distintos proxectos de animación á lectura que se están a desenvolver en bibliotecas, librerías, colexios e concellos. Contidos – Módulo 1: A tradición oral – Módulo 2: De donde veñen os contos? A orixe dos contos – Módulo 3: Os grandes recompiladores de contos – Módulo 4: Tipoloxía dos contos: contos de costumes, contos de animais e contos marabillosos – Módulo 5: A arte de contar contos: a memoria, a voz, as mans, o rostro, o espazo e outros elementos – Módulo 6: Contos de cero a once anos. Características literarias propias de cada idade – Módulo 7: Bibliografía e proxectos de animación á lectura Recursos didácticos A todos os asistentes se lles fará entrega dunha carpeta con documentación na que se recollen os contidos presentados en cada módulo e outros materiais de interese. 124 ORGANIZA Departamento de Educación do Concello de Santiago, Consellería de Educación e Ordenación Universitaria e Kalandraka Editora. DATOS TÉCNICOS A quen se dirixe: a todo o profesorado, educadores, monitores, bibliotecarios e todas aquelas persoas interesadas en impulsar as bibliotecas de centros. Número de prazas: como máximo 30. Lugar de realización: na Escola Infantil Municipal das Fontiñas. Criterios de selección: por orde de inscrición. Datas de realización: decembro de 2008. Duración dos cursos: 16 horas. Horario: de 10 a 14 h e de 16 a 20 h. INSCRICIÓN Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviar por fax ou correo electrónico. Información: Departamento de Educación Tfnos.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROMOCIÓN DO LIBRO E ANIMACIÓN Á LECTURA ❚ VIII Salón do Libro Infantil e Xuvenil Este Salón ten como obxectivo principal achegar á lectura a un espazo que permita o encontro cos nenos/as e as familias. Pero ademais pretende integrar a lectura nunha proposta máis ampla de actividades culturais e de ocio, ofrecendo un espazo para achegarse ao libro dende a súa relación con outros medios: ilustracións orixinais, relato oral, imaxes, talleres, entre outros. OBXECTIVOS ● ● ● Ofrecer un espazo de encontro cos libros e cos creadores/as. Propiciar actividades de animación á lectura. Dar a coñecer o mundo da produción editorial. Tipos de actividade Na presentación de NadalXogo 2008 darase a coñecer a programación concreta desta VIII edición onde se recollen propostas como: ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● Exposicións bibliográficas: – Selección de libros coa temática deste Salón – Selección de novidades – Libros dos autores e ilustradores presentes no Salón – Libros premiados – Clásicos da literatura infantil galega – A biblioteca ideal Visitas guiadas: á exposición, bibliotecas e librerías Encontros con autores, ilustradores, entre outros Sesións de contacontos Sesións de maxia Sesións de cine Talleres: de vídeo de animación en plastilina, cómic, poesía, encadernación e restauración de libros, plástica, entre outros. Representacións teatrais Rincón de lectura Actuacións musicais ● ● O rincón das familias Bebeteca: un espazo para descubrir os contos e os libros dende as primeiras idades Relacións co currículo Animación á lectura. Lingua e literatura galegas. Lecer e tempo libre. ORGANIZA Concello de Santiago de Compostela, Asociación Galega do Libro Infantil e Xuvenil (GALIX), a Organización Española para o Libro Infantil e Xuvenil (OEPLI), a Asociación de Editores e a Consellería de Cultura e Deporte (D.X. de Creación e Difusión Cultural). DATOS TÉCNICOS A quen se dirixe: público en xeral. Lugar de realización: Estadio Multiusos Fontes do Sar. Datas de realización: decembro de 2008 e xaneiro de 2009. Horario: de 17 a 21 horas. Prezo da actividade: Incluído na entrada de NadalXogo. Quen fai a actividade: grupos de teatro, contacontos, músicos, ilustradores, libreiros, editoriais etc. Información: Departamento de Educación Tfnos: 981 554 400 / 554 401. 125 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROMOCIÓN DO LIBRO E ANIMACIÓN Á LECTURA ❚ XIV Concurso Literario Ánxel Casal Este concurso literario creouse no ano 96 atendendo á proposta expresada polo IES Arcebispo Xelmírez I de Santiago, con motivo da celebración do 150º Aniversario da súa fundación e coa vontade de que a organización do premio tivera un carácter itinerante, compartido entre o Concello de Santiago e cada un dos centros de educación secundaria da cidade. A denominación de “Ánxel Casal” para este certame literario, inscríbese nos actos de homenaxe realizados no ano 1995 a este insigne galeguista. Ánxel Casal, fundador das Irmandades da Fala, pedagogo como redactor das “Bases das Escolas de Insiño Galego”, coeditor da “colección Lar”, impresor de A Nosa Terra, da revista Nós e editor de tantas outras publicacións en galego que fixeron rexurdir o noso ser cultural. Foi tamén un galeguista preocupado polo benestar e o progreso de Galicia, Alcalde da cidade de Santiago de Compostela e vicepresidente da Deputación da Coruña, destacando a súa preocupación polos temas sociais e pola lingua e a cultura galega. As modalidades deste concurso literario son a poesía, o conto e, dende o ano 2001, atendendo á petición de Roberto Vidal Bolaño instituiuse a modalidade de teatro. Na mesma liña, dende o falecemento deste destacado creador teatral, os diferentes xurados teñen proposto a instauración dun premio que leve o seu nome, proposta ésta na que se traballa para a súa concreción. OBXECTIVOS ● ● ● Coñecer e valorar a aportación deste insigne galeguista á cultura galega mediante esta actividade de promoción da lingua galega no constante e necesario proceso de normalización lingüística. Promocionar aos mozos e mozas creadores. Potenciar o cultivo de tres xéneros literarios: o teatro, o conto e a poesía. Tipo de actividade Realización de obras literarias nas modalidades de poesía, teatro e conto en lingua galega. A temática é libre e o idioma será o galego. Relacións co currículo Lingua e literatura galegas. ORGANIZA Departamento de Educación. 126 DATOS TÉCNICOS A quen se dirixe: mozos e mozas de ensino secundario a partir dos 14 anos de toda Galicia. Forma de traballo: individual. Modalidades: teatro, poesía e conto. Presentación das Bases: mes de outubro de 2008 Prazo de admisión dos traballos: 17 de abril de 2009. Dotación dos premios: 1º premio 1000 €, 2º premio 700 € en cada modalidade. Veredicto do xurado: mes de maio de 2009. ENTREGA DE TRABALLOS Lugar: Rexistro Xeral do Concello de Santiago de Compostela ou por Correo Certificado. Información: Departamento de Educación Tfnos: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROMOCIÓN DO LIBRO E ANIMACIÓN Á LECTURA ❚ BASES DO XIV CONCURSO LITERARIO ÁNXEL CASAL I. II. III. Convócase a XIV Edición do Concurso Literario “Ánxel Casal”. O Concello de Santiago, atendendo á proposta expresada polo IES Arcebispo Xelmírez I con motivo da celebración do 150º Aniversario da súa fundación, creou no ano 1996 o Concurso Literario Ánxel Casal, nas modalidades de poesía, teatro e conto. A denominación de “Ánxel Casal” para este certame literario provén do recoñecemento a este insigne galeguista, que foi tamén alcalde da cidade de Santiago. Esta iniciativa quere expresar o desexo de que os estudiantes coñezan e valoren a súa achega á cultura galega e quere ser unha actividade de promoción da lingua galega no constante e necesario proceso de normalización lingüística. O Concello de Santiago convoca este premio e comparte a súa organización cada ano cun centro de ensino secundario da cidade, atendendo a un desexo de itinerancia na coorganización do mesmo. IV. Poderán concorrer a este concurso literario, alumnos e alumnas de ensino secundario de Galicia a partir dos 14 anos. V. As obras, escritas en lingua galega, serán inéditas e o tema libre. VI. Os traballos terán un mínimo de 100 versos, na modalidade de poesía e un mínimo de 10 páxinas a dobre espazo, na modalidade de conto e na de teatro. VII. A dotación total do premio é de 5100 €. Os premios están suxeitos a retención fiscal. Na modalidade de conto establécese un primeiro premio de 1000 € e un segundo premio de 700 €. Na modalidade de poesía establécese un primeiro premio de 1000 € e un segundo premio de 700 €. Na modalidade de teatro establécese un primeiro premio de 1000 € e un segundo premio de 700 €. VIII. Os traballos presentados ao concurso non levarán nome do autor ou autora, senón que serán asinados con pseudónimo. Cada traballo presentado levará adxunto un sobre pechado no que, por fóra, deberá figurar o título do conto, da poesía, ou da peza teatral e por dentro o nome completo do autor/a, enderezo, idade, teléfono, centro no que estudia, título do conto ou poesía e pseudónimo utilizado. Achegarase unha copia do traballo nun CD, formato RTF, acompañando á copia do traballo en papel. IX. Os traballos presentaranse por correo certificado, polo que toda a documentación citada na base anterior deberá remitirse ao Concello de Santiago, en sobre pechado, facendo constar no seu exterior: “XIV CONCURSO LITERARIO ÁNXEL CASAL” Concello de Santiago de Compostela Departamento de Educación Praza do Obradoiro, 1 - 15.705 Santiago de Compostela X. A presidencia do xurado será asumida polo Alcalde do Concello de Santiago ou pola persoa en quen delegue. A composición do xurado, que non se fará pública ata o día do veredicto, contará cunha representación dos institutos da cidade, unha representación dos creadores de poesía, conto 127 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROMOCIÓN DO LIBRO E ANIMACIÓN Á LECTURA ❚ ou teatro e unha representación do Concello de Santiago. Nesta décimo cuarta convocatoria, o IES Pontepedriña forma parte do xurado en calidade de coorganizador do Certame, de acordo coa base terceira do mesmo. XI. A decisión do xurado, que será inapelable, adoptarase por maioría simple de entre os seus membros. A participación no certame supón a plena aceptación destas bases, sobre as que diante de calquera dúbida prevalecerá única e exclusivamente a opinión do xurado. XII. O Concello de Santiago resérvase, durante un ano, os dereitos de publicar as obras premiadas. Neste sentido, os autores renuncian, a favor do Concello de Santiago de Compostela, na primeira edición, a calquera tipo de remuneración polos seus dereitos de autor. XIII. Non se devolverán os traballos non premiados, que serán destruídos cando a finalice o certame. XIV. O prazo de admisión dos traballos finalizará o 17 de abril de 2009. XV. A decisión do xurado e a entrega de premios daranse a coñecer no mes das Letras Galegas de 2009. 128 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROMOCIÓN DO LIBRO E ANIMACIÓN Á LECTURA ❚ Letras Galegas 2009 Ramón Piñeiro López A Real Academia Galega acordou dedicar o Día das Letras Galegas do ano 2009 a Ramón Piñeiro López que naceu en Láncara (Lugo) en 1915 e faleceu en Santiago en 1990. Os seus traballos sobre pensamento e filosofía, maiormente os dedicados á saudade, así como as súas traducións en colaboración con Celestino Fernández de la Vega das obras de Pokorny e Heidegger, supuxeron un paso decisivo na normalización do galego como lingua con capacidade para expresarse en todos os campos do saber, superando a súa cualificación como lingua "rural e poética" na que a tiñan encadrada moitos intelectuais españois da posguerra. O seu labor ensaístico recollido parcialmente nos libros “Olladas no Futuro”, “Galicia”, “A Linguaxe e as linguas”, “Lembrando a Castelao”, reflicten os eixes fundamentais do seu pensamento, que salientan a necesidade da reafirmación cultural de Galicia como camiño fundamental para a súa realización como pobo. Como promotor da normalización da lingua galega nos anos difíciles da posguerra, fica recollido en numerosos artigos e actividades, entre as que se poderían citar feitos tan sinalados como o da publicación do Diccionario Enciclopédico de don Eladio González (1958-1961). Ramón Piñeiro como Director Literario da Editorial Galaxia, contribuíu á publicación de numerosos libros en galego nos anos anteriores á Transición. O seu labor de animación cultural galeguista, deu lugar a actividades tan singulares como a colección Grial e a Revista Galega de Cultura, na que se recolle a maioría do traballo ensaístico galego da posguerra. En 1967 foi elixido membro numerario da Real Academia Galega. Participou na creación do Consello da Cultura Galega no ano 1983, do que foi o seu primeiro presidente ata 1990. E non cabe ignorar o seu intenso influxo na normalización política do galego, facendo a nosa lingua patrimonio común por enriba das opcións de partido. OBXECTIVOS ● ● Facilitar un maior coñecemento do autor homenaxeado e da súa obra. Promoción da animación á lectura e a lingua e literatura galegas. Tipos de actividade ● Dotación bibliográfica ás bibliotecas dos centros escolares de libros editados por diferentes editoriais galegas da obra de Ramón Piñeiro López. Así mesmo, establecerase un calendario de charlas nos propios centros escolares impartidas por autores dos traballos sobre o autor homenaxeado. ● Campaña de uso de nomes galegos. Metodoloxía ● Participación activa dos rapaces/zas nas charlas dos escritores/as invitados/as. ● Lectura e traballo previo co profesor/a encargado de dinamizar esta actividade na clase, para un maior aproveitamento da mesma. Relacións co currículo Animación á lectura. Lingua e literatura galegas. ORGANIZA Departamento de Educación en colaboración con Editoriais e colectivos de animación e promoción do libro. DATOS TÉCNICOS A quén se dirixe: centros de educación primaria e secundaria. Nivel: 3º ciclo de primaria e secundaria. Forma de traballo: en grupo. Lugar de realización: nos propios centros escolares. INSCRICIÓN Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviar por fax ou correo electrónico. Período de inscrición: ata o 20 de febreiro de 2009. Información: Departamento de Educación Tfnos: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] 129 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROMOCIÓN DO LIBRO E ANIMACIÓN Á LECTURA ❚ Programa de colaboración coa Concellaría de Normalización Lingüística Ramón Piñeiro López OBXECTIVOS ● ● ● ● Achegar de forma lúdica e vivenciada a figura de Ramón Piñeiro López aos escolares. Dotar ao profesorado dunha ferramenta didáctica coa que ampliar na aula o coñecemento deste autor. Ofrecer outro punto de vista á hora de estudar a figura dun escritor. Fomentar a simpatía e achegamento á cultura e á lectura dende o xogo. Tipos de actividade 1ª Parte. Introdución Aproximación á figura de Ramón Piñeiro López de forma breve e tratando de que a información que se proporcione sexa atractiva á vez que significativa. 2ª Parte. Xincana literaria Os rapaces e rapazas terán que superar unha serie de probas vencelladas á figura homenaxeada. A posta en escea será fundamental: en cada unha destas probas haberá un educador caracterizado que dará información sobre unha época determinada da vida do autor e proporá un reto a superar. 3ª Parte. Sesión de contacontos Trátase dun contacontos musicado que servirá para rematar a actividade, para aglutinar os contidos que ao longo da dinámica se lles foron proporcionando aos participantes a través da xincana. 130 Material didáctico Unidade didáctica sobre a figura de Ramón Piñeiro López, coa súa biografía, obra, contorno, aspectos históricos, entre outros. Metodoloxía Participativa e activa, tentando en todo momento que os participantes sexan os protagonistas da acción. Relación co currículo Animación á lectura. Lingua e literatura galegas. Lecer e tempo libre. ORGANIZA Departamentos de Educación e de Normalización Lingüística. DATOS TÉCNICOS A quen se dirixe: escolares do 3º ciclo de Educación Primaria e do 1º ciclo de Secundaria. Datas de realización: maio de 2009. Quen fai a actividade: educadores do colectivo Xandobela. INSCRICIÓN Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviar por fax ou por correo electrónico. Período de inscrición: curso escolar. Información: Departamento de Educación Tfnos: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROMOCIÓN DO LIBRO E ANIMACIÓN Á LECTURA ❚ Visitas didácticas ás bibliotecas, librerías e imprentas da cidade OBXECTIVOS ● ● ● Achegar aos nenos e nenas e familias ao mundo do libro e da lectura, mediante visitas organizadas a bibliotecas, librerías e imprentas da cidade. Dar a coñecer as bibliotecas da cidade, Clube 33, Biblioteca da Universidade, centros de investigación, arquivo do Concello e da Universidade, intercambios entre algunhas bibliotecas de centros, e librerías e imprentas. Impulsar a utilización destes servizos formando usuarios autónomos. Tipos de actividade ● Visitas guiadas a bibliotecas, librerías e imprentas: persoal destes servizos encargaranse de recibir aos grupos, explicando distintos temas relacionados co seu funcionamento, estrutura, materiais, fondos, profesionais que traballan no servizo, entre outros aspectos. ● Programa de formación de usuarios/as: específico para cada un dos niveis, contando cunha sesión previa na escola (durante a que se introducen conceptos e actitudes básicas), outra sesión na biblioteca Clube 33 ou na da Universidade (na que coñezan de preto o funcionamento do servizo) e unha derradeira sesión de posta en común na escola. ● Sesións de orientación da compra de libros en datas sinaladas como o nadal ou o verán. Ofertar ás escolas, asociacións de nais e pais e outras asociacións, a posibilidade de organizar sesións de orientación a cargo de especialistas en literatura infantil e xuvenil. A sesión informativa vai acompañada dunha exposición de libros a cargo dunha biblioteca e unha librería da cidade a concretar. ORGANIZA Departamento de Educación, editoriais, librerías e imprentas da cidade. DATOS TÉCNICOS A quen se dirixe: público en xeral. Lugar de realización: bibliotecas, editoriais, librerías e imprentas da cidade. Datas de realización: curso escolar. Quen fai a actividade: profesionais das bibliotecas e do mundo editorial. INSCRICIÓN Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviar por fax ou por correo electrónico. Período de inscrición: curso escolar. Información: Departamento de Educación Tfnos: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] Relación co currículo Animación á lectura. Lingua e literatura galegas. Lecer e tempo libre. 131 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROMOCIÓN DO LIBRO E ANIMACIÓN Á LECTURA ❚ Campaña de fomento da lingua galega e da lectura no ámbito familiar Flis-fli-ris-flas Cóntallo en galego OBXECTIVOS ● ● Fomentar a lectura e o uso da nosa lingua no ámbito familiar. Achegar aos nenos e nenas e familias ao mundo do libro e da lectura, a través do teatro. ORGANIZA Departamento de Educación do Concello de Santiago de Compostela, a Secretaría Xeral de Política Lingüística e a Editorial Galaxia. DATOS TÉCNICOS Tipos de actividade Representación teatral “Flis-Fli-Ris-Flas”. Material didáctico – Libro “Flis-Fli-Ris-Flas”, para contar e xogar, de Araceli Gonda e Francisco C. Díaz Rei. – Cd con xogos interactivos arredor da lingua. Metodoloxía Participativa, activa e comprensiva. Relación co currículo Animación á lectura. Lingua e literatura galegas. Lecer e tempo libre. 132 A quen se dirixe: nenos e nenas e familias. Lugar de realización: Auditorio de Galicia. Data de realización: 30 de novembro de 2008. Horarios das sesións: a concretar. INSCRICIÓN Forma de inscrición: o Departamento de Educación achegará a cada centro de ensino e as ANPAS unha carta co programa detallado, indicando o procedemento de participación. Información: Departamento de Educación Tfnos: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] ¿ONDE ESTÁ O PERIGO? PROGRAMA DE EDUCACIÓN VIARIA E NA AUTOPROTECCIÓN 2.3.13 As actuacións deste servizo municipal fóronse concretando no programa ¿Onde está o Perigo? Programa de educación viaria e na autoprotección nos centros escolares, no que se integran diferentes accións de dinamización, que están moi conectadas co programa de utilización didáctica da cidade,Vivir Santiago, e que se están a traducir nunha oferta diversa de recursos educativos, actividades e materiais diversos. Este programa municipal comprende un conxunto de actividades dirixidas a toda a comunidade educativa que representan o medio máis eficaz para a prevención de riscos e a intervención diante de calquera urxencia que se produza. Propóñense unha serie de contidos, actividades e materiais para contribuír a formar cidadáns e cidadás responsables e participativos en materia de seguridade. Para o desenvolvemento do programa resulta imprescindible a colaboración das institucións, colectivos e asociacións que neste documento se recollen. OBXECTIVOS ● ● ● ● ● ● Favorecer que a comunidade escolar coñeza e valore as situacións de risco e os accidentes que con máis frecuencia se producen entre escolares dentro e fóra do ámbito escolar. Responder á necesidade de que nenos e nenas traballen na escola conceptos, hábitos e actitudes de comportamento, que hai que ter presentes e practicar, como peóns, condutores (en principio de bicicleta e de motocicleta) e como pasaxeiros/as á hora de utilizar os transportes públicos e privados. Desenvolver actividades que permitan prever, evitar e reaccionar axeitadamente diante de perigos, accidentes domésticos, circulatorios ou escolares. Coñecer basicamente o comportamento e os primeiros auxilios, diante dun accidente. Educar á poboación escolar, tentando acadar o desenvolvemento de pautas de conduta que minimicen riscos diante de calquera posible emerxencia individual ou colectiva. Desenvolver a autocrítica entre os mozos e mozas respecto dos comportamentos ou afeccións da fin de semana. 133 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROGRAMA DE EDUCACIÓN VIARIA E NA AUTOPROTECCIÓN ❚ Programa de Autoprotección de Centros Escolares A necesidade de contar cun programa de autoprotección para os centros escolares ven avalada pola importancia de contar cunhas orientacións básicas para a protección civil, coa pretensión de xerar na poboación escolar unhas actitudes determinadas, en resposta a posibles situacións de risco. OBXECTIVOS Educar o hábito de autoprotección entre a poboación escolar, tentando acadar o desenvolvemento de pautas de conduta e actuacións que minimicen riscos diante de calquera posible emerxencia individual ou colectiva, constitúen os obxectivos que se tentan acadar. TIPO DE ACTIVIDADES ● ● ● ● Agrupación de Protección Civil de Santiago. Estrutura. Funcións. Voluntariado. Urxencias Sanitarias de Galicia-061. Estrutura. Servizos. Programas. Centro de Formación. Policía Local. Principios e ámbitos de actuación. Funcións. Dotacións. Policía Nacional. Estrutura. Funcións. Dotacións. Material didáctico CURSO TEÓRICO-PRÁCTICO SOBRE OS SERVIZOS BÁSICOS DE SEGURIDADE E NA AUTOPROTECCIÓN ● Obxectivos ● ● ● Dar a coñecer e introducir na comunidade escolar, os servizos básicos de seguridade existentes na nosa cidade. Incorporar hábitos de seguridade e de colaboración en casos de emerxencia. Ofertar materiais ás escolas interesadas en traballar neste ámbito. Contidos ● ● Servizo de Extinción de Incendios e Salvamento. Formación en técnicas e comportamentos básicos de seguridade en edificios escolares. Creación, mellora e execución do Plan de Evacuación do centro escolar. Cruz Vermella Española. Socorros e emerxencias. Plan de Intervención en Socorros e Emerxencias. Voluntariado e Formación. Caixa de urxencias no centro escolar. 134 ● Colección “Coñecer Santiago. Cidade Educadora”: Nº 1: O Parque de Bombeiros Nº 2: A policía local Nº 5: A policía local de Santiago de Compostela. 150 aniversario Colección “Santiago: proxecto educativo de cidade. Documentos”. Educación Viaria e na Autoprotección. Relacións co currículo Educación para a saúde e a calidade de vida, educación moral e cívica. Datos técnicos Destinatarios/as: profesorado de ensinanza infantil, primaria e secundaria dos centros de ensino do Concello de Santiago e comarca. Educadores e outros profesionais. Número de prazas: como máximo, 25 prazas. Datas de realización: pendente de concretar. Horario: 18 h a 21 h. ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROGRAMA DE EDUCACIÓN VIARIA E NA AUTOPROTECCIÓN ❚ Lugar: sala de formación do Parque de Bombeiros, Sede da Asemblea Comarcal de Cruz Vermella, instalacións da Policía Local, do Servizo de Urxencias Sanitarias de Galicia 061, de Protección Civil e da Policía Nacional. Duración do curso: 30 h. Custe da matrícula: de balde. Criterios de selección: por orde de inscrición. Quen fai a actividade: persoal do Servizo Municipal de Extinción de Incendios, Policía Local, Protección Civil, Cruz Vermella, Urxencias Sanitarias de Galicia-061, Policía Nacional e Colexio Oficial de Psicólogos de Galicia. Contidos ● ● Este curso está homologado pola Consellería de Educación e Ordenación Universitaria como curso de formación continua do profesorado. ● VISITA DIDÁCTICA ÁS DEPENDENCIAS DA POLICÍA LOCAL Obxectivos ● ● ● Dar a coñecer o funcionamento da Policía Local como servizo público municipal e o procedemento para a utilización dos seus servizos. Aproximar á comunidade escolar á análise dos valores e mecanismos que rexen o funcionamento das sociedades e, en especial, os relativos aos dereitos e deberes da cidadanía. Referidos a coñecementos, feitos e conceptos: – Funcións, estrutura e organización da Policía Local – Análise do grao de equipamento e servizos da localidade – A Policía Local como un servizo municipal que se encarga da seguridade e do benestar da cidade – A coordinación entre os distintos servizos públicos como base da organización da sociedade – A seguridade como resultado da colaboración entre a Policía Local e a cidadanía Referidos a procedementos: – Proceso de comunicación co servizo da Policía Local – Análise do grado de equipamentos e servizos da localidade, sinalando as necesidades existentes Referidos a actitudes e valores: – Valoración da función social que desempeñan as forzas de seguridade na vida da cidade – Respecto as normas de convivencia e seguridade Tipo de actividade Visita guiada polas instalacións da Policía Local. Material didáctico ● Apreciar os valores e normas básicas presentes na convivencia na cidade, fomentando actitudes de respecto e colaboración. ● Colección “Coñecer Santiago. Cidade Educadora”: Nº 2: A policía local Nº 5: A policía local de Santiago de Compostela. 150 aniversario Colección “Santiago: proxecto educativo de cidade. Documentos.” Educación Viaria e na Autoprotección. 135 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROGRAMA DE EDUCACIÓN VIARIA E NA AUTOPROTECCIÓN ❚ Relacións co currículo Educación para a saúde e a calidade de vida, educación moral e cívica. – A coordinación entre os distintos servizos públicos como base da organización da sociedade – A seguridade como resultado da colaboración entre a Policía Nacional e a cidadanía Datos técnicos Destinatarios/as: educación infantil (2º ciclo), educación primaria e secundaria. Datas de realización: de xaneiro a xuño de 2009. Horario: ás 10,30 h. Tamaño do grupo: grupo clase. Nº de docentes acompañantes: 2. Lugar: baixos do Pazo de Raxoi. Duración: 1 hora e 30 minutos. Quen fai a actividade: Axentes da Policía Local. COLABORACIÓN COA POLICÍA NACIONAL Obxectivos ● ● ● Dar a coñecer a estrutura orgánica e as funcións da Policía Nacional, como un servizo público e o procedemento para a utilización dos seus servizos. Aproximar á comunidade escolar á análise dos valores e mecanismos que rexen o funcionamento das sociedades e, en especial, os relativos aos dereitos e deberes da cidadanía. Poñer a disposición da comunidade escolar a asistencia técnica e o asesoramento profesional que precisan para previr e abordar os episodios de acoso escolar. Contidos ● Referidos a coñecementos, feitos e conceptos: – Funcións, estrutura e organización da Policía Nacional – Análise do grao de equipamento e servizos da localidade – A Policía Nacional como un servizo que se encarga da seguridade e do benestar da cidadanía 136 ● ● Referidos a procedementos: – Proceso de comunicación co servizo da Policía Nacional – Análise do grado de equipamentos e servizos da localidade, sinalando as necesidades existentes Referidos a actitudes e valores: – Valoración da función social que desempeñan as forzas de seguridade na vida da cidade – Respecto as normas de convivencia e seguridade Tipo de actividade Visita guiada polas instalacións da Policía Nacional. Sesións informativas sobre o acoso escolar para ANPAS, profesorado e escolares. Asesoramento dun experto policial nestes temas. Relacións co currículo Educación para a saúde e a calidade de vida, educación moral e cívica. Datos técnicos Destinatarios/as: centros educativos e ANPAS. Datas de realización: de xaneiro a xuño de 2009. Horario: a concretar. Lugar: Avda. Rodríguez de Padrón, 3 e nos centros educativos. Duración: 1 hora e 30 minutos. Quen fai a actividade: Axentes da Policía Nacional. ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROGRAMA DE EDUCACIÓN VIARIA E NA AUTOPROTECCIÓN ❚ VISITA DIDÁCTICA ÁS DEPENDENCIAS DO SERVIZO DE URXENCIAS SANITARIAS DE GALICIA 061 Tipo de actividade Visita guiada polas instalacións do Servizo de Urxencias Sanitarias de Galicia 061. Obxectivos ● ● ● Dar a coñecer o funcionamento do Servizo de Urxencias Sanitarias de Galicia 061 como servizo público extrahospitalario e o procedemento para a utilización dos seus servizos en situacións de urxencia e emerxencia. Material didáctico Incorporar na escola hábitos de seguridade e de colaboración en casos de emerxencia. Relacións co currículo Educación para a saúde e a calidade de vida. Sensibilizar aos membros da comunidade escolar da importancia na prevención de accidentes. Contidos ● ● ● Referidos a coñecementos, feitos e conceptos: – Funcións, estrutura e organización do Servizo de Urxencias Sanitarias de Galicia 061 – Análise do grao de equipamento e servizos de urxencias sanitarios da localidade – O 061 como un servizo que se encarga da atención de urxencias e emerxencias sanitarias que ocorren na comunidade galega ● Colección “Santiago: proxecto educativo de cidade. Documentos.” Educación Viaria e na Autoprotección. Datos técnicos Destinatarios/as: educación infantil (2º ciclo), educación primaria e secundaria. Datas de realización: de xaneiro a xuño de 2009. Horario: ás 10,30 h. Tamaño do grupo: grupo clase. Nº de docentes acompañantes: 2. Lugar: instalacións do Servizo de Urxencias Sanitarios de Galicia 061. Duración: 1 hora e 30 minutos. Quen fai a actividade: persoal do Servizo de Urxencias Sanitarias de Galicia 061. Referidos a procedementos: – Proceso de comunicación co Servizo de Urxencias Sanitarias de Galicia 061 – Análise do grao de equipamentos e servizos da localidade, sinalando as necesidades existentes Referidos a actitudes e valores: – Valoración da función social que desempeñan os servizos de urxencias sanitarias na vida da cidade 137 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROGRAMA DE EDUCACIÓN VIARIA E NA AUTOPROTECCIÓN ❚ VISITA DIDÁCTICA ÁS DEPENDENCIAS DA CRUZ VERMELLA Relacións co currículo Educación para a saúde e a calidade de vida. Obxectivos ● ● ● Dar a coñecer o funcionamento da Cruz Vermella e o procedemento para a utilización dos seus servizos. Aproximar á comunidade escolar á análise dos valores e mecanismos que rexen o funcionamento das sociedades e, en especial, os relativos aos dereitos e deberes da cidadanía. Apreciar os valores e normas básicas presentes na convivencia na cidade, fomentando actitudes de respecto e colaboración. Contidos ● ● ● Referidos a coñecementos, feitos e conceptos: – Funcións, estrutura e organización da Cruz Vermella – Análise do grao de equipamento e servizos da localidade – A Cruz Vermella como un servizo que se encarga da atención de urxencias e emerxencias Referidos a procedementos: – Proceso de comunicación ca Cruz Vermella – Análise do grado de equipamentos e servizos da localidade, sinalando as necesidades existentes Referidos a actitudes e valores: – Valoración da función social que desempeña a Cruz Vermella na vida da cidade Tipo de actividade Visita guiada polas instalacións da Cruz Vermella. Material didáctico ● Colección “Santiago: proxecto educativo de cidade. Documentos.” Educación Viaria e na Autoprotección. 138 Datos técnicos Destinatarios/as: educación infantil (2º ciclo), educación primaria e secundaria. Datas de realización: de xaneiro a xuño de 2009. Horario: ás 10,30 h. Tamaño do grupo: grupo clase. Nº de docentes acompañantes: 2. Lugar: Sede da Asemblea Comarcal da Cruz Vermella. Avda de Lugo s/n. Duración: 1 hora e 30 minutos. Quen fai a actividade: persoal da Cruz Vermella VISITA DIDÁCTICA AO PARQUE DE BOMBEIROS Obxectivos ● ● ● ● Dar a coñecer o Servizo Municipal de Extinción de Incendios como un servizo público que ten que ver coa nosa seguridade, valorando a súa contribución ao benestar da comunidade. Analizar a organización, funcións e recursos técnicos e humanos do servizo. Ser conscientes dos posibles perigos presentes no contorno habitual e conseguir nocións básicas sobre a prevención e a autoprotección diante de situacións que supoñan riscos. Fomentar actitudes de respecto e valoración crítica das normas e leis que rexen a vida social. ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROGRAMA DE EDUCACIÓN VIARIA E NA AUTOPROTECCIÓN ❚ Contidos ● ● ● Referidos a coñecementos, feitos e conceptos: – Funcións, organización, instalacións e equipamentos do Parque de Bombeiros – Técnicas de autoprotección diante do lume, o gas ou posibles accidentes ou riscos que poidan estar presentes no contorno próximo Referidos a procedementos: – Análise do nivel de seguridade da cidade e do centro escolar Referidos a actitudes e valores: – Valoración dos bombeiros como servizo público para a salvagardar da seguridade e a protección da cidade – Promover actitudes positivas que garantan a protección e a seguridade da cidadanía Tipo de actividade Visita comentada por persoal do Servizo Municipal de Extinción de Incendios. O alumnado responderá a un cuestionario en pequenos grupos. Material didáctico ● ● ● Colección “Coñecer Santiago. Cidade Educadora”. Nº 1: O Parque de Bombeiros. Cuestionario para o alumnado. Carpeta de documentación para o profesorado: vídeo sobre “Autoprotección de centros escolares” e cartel “¿Que facer en caso de evacuación?”. Relacións co currículo Educación para a saúde e a calidade de vida, educación moral e cívica. Datos técnicos Destinatarios/as: 2º ciclo de educación infantil, educación primaria e 1º ciclo de secundaria. Datas de realización: de novembro de 2008 a xuño de 2009. Horario: ás 10,30 h. Tamaño do grupo: grupo clase. Nº de docentes acompañantes: 2. Lugar: Parque de Bombeiros (Avda. Rodríguez de Viguri, 45). Duración: 1 hora e 30 minutos. Quen fai a actividade: persoal do Parque de Bombeiros. SIMULACROS DE EVACUACIÓN DE CENTROS ESCOLARES Obxectivos ● Educar o hábito de autoprotección entre a poboación escolar, tentando acadar o desenvolvemento de pautas de conduta e actuación que minimicen riscos ante calquera posible emerxencia individual ou colectiva. Contidos Simulacro de evacuación do centro que se realizará coa colaboración do Servizo Municipal de Extinción de Incendios e Salvamento. Con anterioridade organizarase unha reunión cos responsables do centro educativo para supervisar o traballo realizado pola comunidade escolar de acordo coas instruccións que se expoñen na Guía de evacuación de centros de ensino. Así mesmo, os bombeiros achegarán propostas para a elaboración definitiva dun Plan de evacuación específico e adaptado e fixarase a data e as condicións de realización deste. Condicións de realización – Aprobación polo Consello Escolar da realización do simulacro de evacuación. 139 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROGRAMA DE EDUCACIÓN VIARIA E NA AUTOPROTECCIÓN ❚ – Estableceranse claramente na visita previa, mediante acordo entre o técnico do Servizo de Extinción de Incendios e as persoas responsables de cada centro. – O simulacro realizarase mentres se desenvolve a actividade normal do centro. – Cada titor/a ou responsable para estes efectos encargarase de explicar ao alumnado, antes da execución do simulacro e de maneira teórica e práctica as seguintes cuestións: ● Características e funcións do Plan ● Percorrido a seguir polo alumnado de cada aula ● Espazo a ocupar no patio ao saír do centro ● Actitudes e comportamentos que deberán observarse durante o desenvolvemento da actividade Outras actividades complementarias A desenvolver en datas previas que se acorden e impartidas por persoal do Servizo de Extinción de Incendios: ● Sesións informativas sobre o manexo axeitado de instrumentos de loita contra o lume, dirixidas ao persoal adscrito aos centros de ensino. ● Maneiras de facer fronte a situacións de emerxencia ● Actitudes a tomar diante de situacións de primeiros auxilios Material didáctico ● ● ● ● Vídeo didáctico sobre o Plan de Evacuación dos centros escolares: con indicacións que se refiren á estrutura do Plan, reparto de responsabilidades, sistema de indicadores, medios de prevención e recomendacións para as evacuacións dos centros escolares. Cartel resume das recomendacións básicas a ter en conta no momento da evacuación. Caderno “Normas de evacuación en centros escolares”. Colección “Coñecer Santiago. Cidade Educadora”: 140 Nº 1: O parque de bombeiros Nº 2: A policía local Nº 5: A policía local de Santiago de Compostela. 150 aniversario Relacións co currículo Educación para a saúde e a calidade de vida, educación moral e cívica. Datos técnicos Destinatarios/as: centros escolares. Nivel: educación infantil, primaria e secundaria. Forma de traballo: en grupo. Lugar de realización: no propio centro escolar. Datas de realización: de acordo cun calendario coordinado co Servizo Municipal de Extinción de Incendios e Salvamento. Quen fai a actividade: o profesorado interesado e os alumnos/as participantes. Persoal do Servizo Municipal de Extinción de Incendios e Salvamento. ORGANIZA Departamentos de Educación, Servizo Municipal de Extinción de Incendios e Salvamento, Policía Local, Protección Civil, Cruz Vermella e Urxencias Sanitarias de Galicia 061. INSCRICIÓN Prezo da actividade: de balde. Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviar por fax ou por correo electrónico. Período de inscrición: a partir de outubro de 2008. Información: Departamento de Educación Tfnos.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROGRAMA DE EDUCACIÓN VIARIA E NA AUTOPROTECCIÓN ❚ Programa de Educación Viaria As diferentes accións e contidos que se propoñen co Programa de Educación Viaria pretenden introducir e desenvolver na escola, ademais de incidir nas familias, hábitos de seguridade viaria e actitudes cívicas. Un elemento importante para o desenvolvemento das propostas que presentamos é a coordinación e o acordo de colaboración permanente coa Xefatura Provincial de Tráfico da Coruña para a dispoñibilidade de equipamentos, asesoramento didáctico e dotación de materiais do Centro Superior de Educación Vial da Dirección Xeral de Tráfico. De igual maneira coas empresas privadas con interese no desenvolvemento de propostas e recursos educativos, como é o caso dos Convenios asinados co Instituto Mapfre de Seguridad Vial e coa fundación RACC ou das colaboracións con RACE, Attitudes e STOP Accidentes. OBXECTIVOS ● ● ● Incorporar nos escolares, hábitos de seguridade e de colaboración na súa condición de peóns e de condutores de bicicletas e ciclomotores. Adquirir actitudes positivas ante as normas de convivencia cidadá, concretamente as que regulan a circulación. Ofertar materiais de educación viaria ás escolas interesadas en traballar neste ámbito. 141 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROGRAMA DE EDUCACIÓN VIARIA E NA AUTOPROTECCIÓN ❚ PROGRAMA DE COLABORACIÓN COA DIRECCIÓN XERAL DE TRÁFICO DIRECCIÓN PROVINCIAL DE TRÁFICO DA CORUÑA PARQUE INFANTIL DE TRÁFICO Obxectivos ● ● ● Introducir e desenvolver na escola, ademais de incidir nas familias, hábitos de seguridade viaria e actitudes cívicas. Incorporar na comunidade escolar, actitudes de colaboración na súa condición de peóns e de condutores de bicicletas e ciclomotores. Adquirir actitudes positivas ante as normas de convivencia cidadá concretamente as que regulan a circulación. Contidos A infraestrutura do Parque está formada por unha serie de vías, sinais, vehículos e monitores de circulación que supervisan as prácticas. Os alumnos e alumnas poden simular unha serie de condutas propias do seu comportamento como condutores de turismos, bicicletas e ciclomotores, poñendo en práctica os contidos que se traballaron na sesión didáctica previa cos axentes da Policía Local: as normas de circulación, sinalización, normas básicas de comportamento, entre outros. Horario: de 10 h. a 13 h. (podendo adaptarse ao horario do centro). Lugar: Mercado Municipal de Amio. Duración da visita: xornada de mañá. Criterios de selección: por orde de inscrición. Quen fai a actividade: persoal da Dirección Provincial de Tráfico da Coruña, Axentes da Policía Local, voluntarios/as de Protección Civil e monitores/as do Departamento de Educación. SESIÓNS DIDÁCTICAS DA POLICÍA LOCAL Obxectivos ● ● ● Dar a coñecer o funcionamento da Policía Local como servizo público municipal e o procedemento para acceder a el. Aproximar a comunidade escolar á análise dos valores e mecanismos que rexen o funcionamento das sociedades e, en especial, os relativos aos dereitos e deberes da cidadanía. Apreciar os valores e normas básicas presentes na convivencia na cidade, fomentando actitudes de respecto e colaboración. Contidos Metodoloxía Visita didáctica ao Parque infantil de tráfico e participación dos escolares nas actividades que alí se organizan. Relacións co currículo Educación para a saúde e a calidade de vida, educación moral e cívica. ● ● ● ● ● Datos técnicos Destinatarios/as: escolares de 5º e 6º de primaria dos centros de ensino da cidade e comarca. Número de prazas: como máximo, dous grupos-clase por sesión. Datas de realización: pendente de concretar. 142 ● ● ● Servizo da Policía Local: funcións Principios e ámbitos de actuación Información sobre datos relacionados co tráfico As sinalizacións viarias, tanto as horizontais como verticais e a dos axentes de circulación A accidentalidade Normas básicas de comportamento Hábitos saudables A detección de problemas no contorno do centro ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROGRAMA DE EDUCACIÓN VIARIA E NA AUTOPROTECCIÓN ❚ Metodoloxía Presencia de axentes da policía local nos centros de ensino. Relacións co currículo Educación para a saúde e a calidade de vida, educación moral e cívica. Datos técnicos Destinatarios/as: alumnado de 5º e 6º de educación primaria que participen no Parque Infantil de Tráfico. Forma de traballo: grupo-clase. Datas de realización: de acordo coa presenza do Parque Infantil de Tráfico. Horario: a determinar. Lugar: centros escolares. Duración da sesión: 50 minutos. Criterios de selección: por orde de inscrición. Datos técnicos Destinatarios/as: escolares de 5º e 6º de primaria dos centros de ensino da cidade e comarca. Número de prazas: como máximo, dous grupos-clase por sesión. Datas de realización: está condicionada á dispoñibilidade deste servizo. Horario: de 10 h a 13 h (podendo adaptarse ao horario do centro). Lugar: Mercado Municipal de Amio. Duración da visita: xornada de mañá. Criterios de selección: por orde de inscrición. CURSO DE FORMACIÓN NA EDUCACIÓN VIARIA E NA AUTOPROTECCIÓN Obxectivos ● VISITA AO HELICÓPTERO DA DIRECCIÓN XERAL DE TRÁFICO ● Obxectivos ● ● ● Coñecer máis de cerca o seu instrumental e o labor que a cotío realizan. Dar a coñecer o funcionamento da Dirección Xeral de Tráfico como servizo público e o procedemento para acceder a el. Apreciar os valores e normas básicas presentes na convivencia na cidade, fomentando actitudes de respecto e colaboración. Tipo de actividade Presencia do helicóptero da Dirección Xeral de Tráfico no parque infantil de tráfico, onde se traballan os aspectos teórico-prácticos deste servizo. ● ● Introducir e desenvolver na escola e nas familias hábitos de seguridade viaria e actitudes cívicas. Proporcionar aos participantes as pautas básicas e os coñecementos necesarios para que poidan incorporar aos seus proxectos educativos nocións e actividades de seguridade viaria e na autoprotección. Fomentar nos educadores hábitos, estratexias e actitudes persoais que lles faciliten a promoción da educación viaria e da autoprotección nos educandos. Ofertar materiais de educación viaria ás escolas interesadas en traballar neste ámbito. Contidos ● Fenómeno circulatorio na educación viaria: normativa ● A prevención dos accidentes de tráfico ● Os primeiros auxilios no caso de accidentes de circulación 143 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROGRAMA DE EDUCACIÓN VIARIA E NA AUTOPROTECCIÓN ❚ ● Fundamentos psicolóxicos da educación viaria ● Grupos de risco. Problemática e características ● Metodoloxías activas: metodoloxía de obradoiros na educación viaria ● Seguridade activa e pasiva ● Novos materiais didácticos de educación viaria ● Experiencias e institucións con programas de educación viaria Recursos didácticos Aos asistentes ao curso faráselles entrega de materiais e publicacións elaborados polo Centro Superior de Educación Vial da Dirección Xeral de Tráfico, polo RACC, polo Instituto Mapfre de Seguridad Vial, polo RACE e outros recursos didácticos de interese. Relacións co currículo Educación para a saúde e a calidade de vida, educación moral e cívica. Datos técnicos Destinatarios/as: profesorado de ensinanza infantil, primaria e secundaria dos centros de ensino do Concello de Santiago e comarca. Educadores e outros profesionais. Número de prazas: como máximo, 25 prazas. Datas de realización: pendente de concretar. Horario: 18 h a 21 h. Lugar: Fundación Granell. Duración do curso: 40 h (todas elas presenciais). Criterios de selección: por orde de inscrición. Quen fai a actividade: persoal da Dirección Xeral de Tráfico e da Xefatura de Tráfico da Coruña, do RACC, do Instituto Mapfre de Seguridad Vial, RACE e a Consellería de Educación e Ordenación Universitaria. 144 Este curso está homologado pola Consellería de Educación e Ordenación Universitaria como curso de formación continua do profesorado. SESIÓNS INFORMATIVAS DE EDUCACIÓN VIARIA PARA ANPAS Obxectivos ● ● ● ● Concienciar aos pais e nais da importancia do seu papel no proceso educativo dos fillos/as. Contribuír na formación dos pais e nais en normas básicas de educación viaria. Facilitar a metodoloxía necesaria para a educación viaria dos fillos/as. Adquirir estratexias que lles faciliten a prestación da axuda necesaria e eficaz en situacións de emerxencia. Contidos Os principais protagonistas no proceso educativo son os pais e nais, de aí a necesidade de informar dos contidos viarios necesarios en cada etapa evolutiva, da metodoloxía que facilita a súa aprendizaxe así como da importancia que os educadores teñen como modelos para facilitar a coherencia no proceso madurativo. Metodoloxía Ciclo de charlas e obradoiros formativos arredor de temáticas como os primeiros auxilios no fogar, a prevención de accidentes, pautas de intervención en situacións de emerxencia, entre outros. Enviaráselle as Asociacíons de Pais e Nais a relación de actividades que poden solicitar, segundo o seu interese. ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROGRAMA DE EDUCACIÓN VIARIA E NA AUTOPROTECCIÓN ❚ Datos técnicos Destinatarios/as: ANPAS. Datas de realización: a acordar coas ANPAS que o soliciten. Horario: a determinar. Lugar: a determinar. Criterios de selección: por orde de inscrición. Quen fai a actividade: persoal da Dirección de Tráfico da Coruña, Axentes da Policía Local, voluntarios/as de Protección Civil, Cruz Vermella, Urxencias Sanitarias de Galicia O61, Asociación STOP Acccidentes, entre outros. REPRESENTACIÓN TEATRAL Obxectivos ● Utilizar o teatro, a música e outras modalidades artísticas para amosar a importancia dunha correcta educación viaria. Contidos Temas básicos da seguridade viaria: casco, ciclomotor, cinturón, alcohol, velocidade, siniestralidade, accidentalidade e o medio, entre outros. Relacións co currículo Educación para a saúde e a calidade de vida, educación moral e cívica. Datos técnicos Destinatarios/as: escolares dos centros de ensino secundario de Santiago e comarca. Datas de realización: a concretar. Lugar: a determinar. Criterios de selección: por orde de inscrición. 145 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROGRAMA DE EDUCACIÓN VIARIA E NA AUTOPROTECCIÓN ❚ PROGRAMA DE COLABORACIÓN CON RACE PRESENCIA DA AULA MÓBIL DO PROGRAMA DE ACCIDENTES DA FUNDACIÓN RACE Obxectivos ● ● ● ● Contribuír á redución dos accidentes infantís como consecuencia do tráfico. Incidir nos grupos de risco utilizando como ferramenta principal a educación e a formación. Facilitar aos centros educativos o asesoramento técnico, práctico e psicolóxico necesario para a aplicación de programas de prevención de accidentes de tráfico. Fomentar desde a infancia as actitudes e valores necesarios para o bo comportamento como condutores do futuro. Tipo de actividade Presencia da aula móbil de educación viaria e participación dos escolares nas actividades que alí se organizan. Datos técnicos Destinatarios/as: escolares dos centros de ensino de Santiago e comarca. Datas de realización: pendente de concretar. Lugar: Estanque da Alameda-Campus Sur. Custe da matrícula: de balde. Criterios de selección: por orde de inscrición. ● ● Datos técnicos Destinatarios/as: escolares dos centros de ensino de Santiago e comarca e a cidadanía en xeral. Datas de realización: pendente de concretar. Lugar: Estanque da Alameda-Campus Sur. Custe da matrícula: de balde. Criterios de selección: por orde de inscrición. CAMPAÑA APRENDE A IR SUXEITO NO COCHE CON PILLO O ARMADILLO Obxectivos ● PRESENCIA DO SIMULADOR DE COLISIÓNS Campaña “Antes de conducir, pensa” ● Obxectivos ● Concienciar aos conductores sobre a necesidade e a importancia do uso dos cintos de seguridade e doutras medidas de seguridade. 146 Contribuír á redución dos accidentes infantís como consecuencia do tráfico. Tipo de actividade Presencia do simulador de colisións no que se pode experimentar o impacto que sufre un corpo nun choque frontal. O pasaxeiro sinte o impacto rodeado das medidas de seguridade e os educadores lles explicarán en que consisten os danos e como se poden evitar. ● ● Incidir nos grupos de risco utilizando como ferramenta principal a educación e a formación. Facilitar aos centros educativos o asesoramento técnico e os recursos didácticos necesarios para educar na utilización dos sistemas de retención infantil. Contribuír á redución dos accidentes infantís como consecuencia do tráfico. Incidir nos grupos de risco utilizando como ferramenta principal a educación e a formación. Fomentar desde a infancia as actitudes e valores necesarios para o bo comportamento como condutores do futuro. ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROGRAMA DE EDUCACIÓN VIARIA E NA AUTOPROTECCIÓN ❚ Tipo de actividade O Concello de Santiago de Compostela en colaboración o Real Automóvil Club de España (RACE), a Comisión Europea e o Centro de Investigación e Documentación Educativa (CIDE) do Ministerio de Educación e Ciencia, presentaron no pasado curso escolar a Campaña Aprende a ir suxeito no coche con Pillo, coa distribución de máis de 2.500 armadillos e cadernos de actividades nos centros de ensino de Educación Infantil e Primaria de Compostela. O concepto da campaña xurdiu en Holanda, e baséase nun animal, o armadillo, para establecer un símil entre o concepto de protección que lle ofrece a cuncha ao animal e a protección que lle ofrece a cadeira ao neno/a, para que dunha maneira doada e divertida os máis pequenos comprendan o concepto de seguridade. Tamén se habilitou unha páxina web dirixida a nenos/as e adultos: www.noseaspillo.com na que se pode encontrar toda a información necesaria sobre a campaña e os sistemas de protección infantil para os vehículos. Datos técnicos Destinatarios/as: escolares dos centros de ensino de Santiago. Datas de realización: ao longo do curso escolar. Custe da matrícula: de balde. Solicitude de material: no Departamento de Educación do Concello de Santiago e no Real Automóvil Club de España (RACE). 147 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROGRAMA DE EDUCACIÓN VIARIA E NA AUTOPROTECCIÓN ❚ PROGRAMA DE COLABORACIÓN COA FUNDACIÓN RACC PROGRAMA DE EDUCACIÓN POLA MOBILIDADE NAS ESCOLAS Sesión de traballo na aula: o grupo-clase traballará baixo as directrices do seu profesor/a, poñendo a súa disposición materiais e propostas didácticas. Obxectivos ● ● ● Desenvolver na escola hábitos de seguridade viaria e actitudes cívicas. Ensinar aos escolares as normas básicas dun correcto comportamento viario. Amosar os puntos conflictivos do tráfico nos arredores do centro escolar e reflexionar sobre a mobilidade actual e as súas vantaxes e inconvintes. Contidos Os escolares deben adquirir hábitos correctos e positivos que faciliten o desprazamento seguro no contorno urbano: – – – O que deben saber como peóns O que deben saber como condutores de bicicletas, patíns, etc. O que deben saber como pasaxeiros Metodoloxía Sesión de presentación: un educador da Fundación RACC trasládase a escola para compartir co profesorado e o alumnado unha sesión de traballo. No caso dos escolares de segundo ciclo trabállase a observación da mobilidade no contorno local, a mobilidade ao longo da historia, na vida cotiá e no mundo. Cos escolares de terceiro ciclo traballaráse a importancia das atitudes das persoas fronte a diferentes situacións que se atopen nos desprazamentos. – – 148 Duración: unha hora e media Material de soporte: vídeo – – Duración: opcional Material de soporte: CD-ROM con actividades para todas as áreas curriculares. Tamén inclúe outros recursos como artigos, imaxes, páxinas web e materiais audiovisuais. Recursos didácticos Aos centros participantes faráselles entrega de materiais e publicacións elaborados pola Fundación RACC e outros recursos didácticos de interese. Datos técnicos Destinatarios/as: o programa está destinado aos alumnos/as de 4º e 5º curso de educación primaria dos centros de ensino de Santiago. Número de prazas: grupo-clase. Datas de realización: a partir de novembro de 2008. Horario: a concretar cos centros de ensino. Lugar: centros escolares do Concello de Santiago. Criterios de selección: por orde de inscrición. Quen fai a actividade: monitores/as da Fundación RACC e do Departamento de Educación. ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROGRAMA DE EDUCACIÓN VIARIA E NA AUTOPROTECCIÓN ❚ LÉVAO SEMPRE ENGANCHADO. PÓDECHE SALVAR A VIDA Campaña do uso do cinto NON ROMPAS A CABEZA. PON O CASCO Campaña do uso do casco Obxectivo Obxectivo ● Fomentar o uso do cinto e concienciar da efectividade deste elemento de seguridade pasiva na redución das víctimas mortais. Contidos – Compoñentes do cinto – A importancia do cinto de seguridade: o seu nivel de protección – Os accidentes de tráfico urbano – Consellos e asesoramento sobre a utilización do cinto e outros elementos de seguridade pasiva Tipos de actividades – Sesións informativas en centros escolares. – Difusión da campaña coa distribución de carteis, folletos e outros materiais de interese. – Colaboración dos axentes da policía local co asesoramento aos condutores e entrega de material da campaña. Recursos didácticos Folletos, cartelería e CD nos que se recollen consellos sobre a utilización do cinto. Datos técnicos Destinatarios/as: centros de ensino e a cidadanía en xeral. Datas de realización: de acordo coas datas previstas nas campañas que sobre este particular desenvolve a Policía Local de Santiago. Lugar: centros escolares do Concello de Santiago e nos diferentes espazos da cidade. Quen fai a actividade: axentes da policia local e monitores/as da Fundación RACC e do Departamento de Educación. ● ● Fomentar o uso do casco, a correcta circulación e a convivencia con outros usuarios da vía pública. Concienciar da efectividade deste elemento de seguridade pasiva na redución das víctimas mortais e feridos graves nos accidentes de moto. Contidos – Os principios do tráfico: a responsabilidade, a confianza e a seguridade – A utilización da vía: a sinalización e a condución segura – Prevención dos accidentes de circulación – Consellos e asesoramento sobre a utilización do casco e outros elementos de seguridade pasiva Tipos de actividades – Sesións informativas en institutos e asociacións xuvenís. – Difusión da campaña coa distribución de carteis, folletos e outros materiais de interese. – Colaboración dos axentes da policía local co asesoramento aos condutores e entrega de material da campaña. Recursos didácticos Folletos e cartelería nos que se recollen consellos sobre a utilización do casco. Datos técnicos Destinatarios/as: centros de ensino e a cidadanía en xeral. Datas de realización: de acordo coas datas previstas nas campañas que sobre este particular desenvolve a Policía Local de Santiago. 149 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROGRAMA DE EDUCACIÓN VIARIA E NA AUTOPROTECCIÓN ❚ Lugar: centros escolares do Concello de Santiago e nos diferentes espazos da cidade. Quen fai a actividade: axentes da policia local e monitores/as da Fundación RACC e do Departamento de Educación. REPRESENTACIÓN TEATRAL Obxectivos ● ● ● Utilizar o teatro, a música e outras modalidades artísticas para amosar a importancia dunha correcta educación viaria. Contribuír á redución dos accidentes infantís como consecuencia do tráfico. Incidir nos grupos de risco utilizando como ferramenta principal o teatro. Contidos Temas básicos da educación viaria: casco, ciclomotor, cinturón, alcohol, velocidade, siniestralidade, accidentalidade e o medio, entre outros. Relacións co currículo Educación para a saúde e a calidade de vida, educación moral e cívica. Datos técnicos Destinatarios/as: escolares dos centros de ensino de Santiago e comarca. Datas de realización: pendente de concretar. Lugar: a determinar. Criterios de selección: por orde de inscrición. 150 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROGRAMA DE EDUCACIÓN VIARIA E NA AUTOPROTECCIÓN ❚ PROGRAMA DE COLABORACIÓN COA ASOCIACIÓN STOP ACCIDENTES DÍA MUNDIAL EN RECORDO DAS VÍTIMAS DA VIOLENCIA VIARIA I CONCURSO DAS AULAS ACTIVAS DE SEGURIDADE VIARIA "Pais e nais, agora vos educo eu" Obxectivos ● ● ● Promover a información, a concienciación e a sensibilización da poboación sobre os accidentes de circulación. Obxectivos ● Contribuír ao espíritu de responsabilidade e de solidariedade coas vítimas da violencia viaria. ● Adquirir actitudes positivas diante das normas de convivencia cidadá concretamente as que regulan a circulación. ● Tipos de actividades Con ocasión deste día,organizarase un programa de actos que incluirá, entre outras propostas, obradoiros de artes plásticas para os mais novos; actuación musicais e a Lectura do Manifesto. Relacións co currículo Educación para a saúde e a calidade de vida, educación moral e cívica. Datos técnicos Destinatarios: público en xeral. Lugar de realización: Praza do Toural. Data de realización: arredor do 18 de novembro, coincidindo co Día Mundial en recordo das vítimas da violencia viaria. Quen fai a actividade: Departamento de Educación e A Asociación Stop Accidentes. Promover unha nova cultura da seguridade viaria como forma de contribuír a unha redución dos índices de siniestralidade. Adquisición de actitudes e condutas viarias que propicien a toma de decisións adecuadas en diferentes situacións viarias. Sensibilizar á pobación sobre as causas dos accidentes de tráfico e das súas consecuencias. Tipo de actividade Concurso de redacción de cartas escritas polos escolares e dirixidas aos seus pais, nais ou adultos e nas que se recollan consellos e situacións de seguridade viaria, dende o punto de vista dos escolares como peóns e pasaxeiros e que contribúan a súa autoprotección. Recursos didácticos O profesorado que colabore neste concurso terá a súa disposición unha Guía do Profesorado. Relacións co currículo Educación para a saúde e a calidade de vida, educación moral e cívica. Datos técnicos Destinatarios: escolares do 3º ciclo de Educación Primaria e ANPAS. Forma de traballo: individual. Lugar de realización: nos propios centros escolares. Presentación das Bases: mes de outubro de 2008. Prazo de presentación: a concretar. 151 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROGRAMA DE EDUCACIÓN VIARIA E NA AUTOPROTECCIÓN ❚ CURSO DE FORMACIÓN EN INTERVENCIÓN PSICOSOCIAL CON VÍTIMAS DA VIOLENCIA VIARIA Obxectivos Coñecer básicamente os comportamentos diante dun accidente tentando acadar o desenvolvemento de pautas de conduta diante de calquera accidente de circulación con vítimas. Contidos ● Conceptualización das vítimas ● Reaccións postraumáticas agudas ● Comunicación de malas noticias ● Características do escenario ● Recursos de afrontamento ● Intervencións específicas ● Circuito asistencial ● Protocolos de intervención ● Reaccións postraumáticas posteriores ● Reaccións postraumáticas en nenos e adolescentes ● O proceso de dó Recursos didácticos Aos asistentes ao curso faráselles entrega de materiais e publicacións elaboradas pola Asociación Stop Accidentes e outros recursos didácticos de interese. Relacións co currículo Educación para a saúde e a calidade de vida, educación moral e cívica. 152 Datos técnicos Destinatarios: profesionais dos servizos de seguridade: Policía Local, Agrupación de Voluntarios de Protección Civil, Servizo de Extinción de Incendios e Salvamento, Servizo de Urxencias Sanitarias de Galicia, Policía Nacional, Cruz Vermella, educadores e profesionais interesados na temática. Número de prazas: como máximo, 25. Datas de realización: pendente de concretar. Duración do curso: 8 horas. Criterios de selección: por orde de inscrición. Quen fai a actividade: persoal da Asociación Stop Accidentes, especialistas en atención a vítimas de experiencias traumáticas. ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROGRAMA DE EDUCACIÓN VIARIA E NA AUTOPROTECCIÓN ❚ RECURSOS DIDÁCTICOS DO PROGRAMA A continuación preséntanse unha relación de materiais sobre educación viaria que poden servir de apoio no traballo docente. Este material en préstamo, pode solicitarse ao Departamento de Educación para o traballo no centro de ensino, asociacións ou outros colectivos interesados. ● Campañas de Educación Viaria e na autoprotección Materiais didácticos do Departamento de Educación e Mocidade ● Colección “Coñecer Santiago. Cidade Educadora” – RODRÍGUEZ-ABELLA GÓMEZ, X.M.; VARELA MORALES, B.; CABALLO VILLAR, B. e CASTRO POMBO, C. (1992): O parque de bombeiros. Departamento de Educación e Servicio de Extinción de Incendios e Salvamento, Concello de Santiago. Santiago de Compostela. 26 p. (Coñecer, n° 1). – RODRÍGUEZ-ABELLA GÓMEZ, X.M.; VARELA MORALES, B.; CABALLO VILLAR, B.; CASTRO POMBO, C. e TRABAGESTO, X.M. (1993): A policía local. Departamento de Educación, Concello de Santiago. Santiago de Compostela. 22 p. (Coñecer, n° 2). – VARELA MORALES, B. e FERRO VÁZQUEZ, Y. (1998): A polícia local de Santiago de Compostela. 150 Aniversario. Departamento de Educación, Concello de Santiago. Santiago de Compostela. 27 p. (Coñecer, nº 5). Colección “Santiago: proxecto educativo de cidade. Documentos” – RODRÍGUEZ-ABELLA GÓMEZ, X.M.; (Coord.) (2003): Educación Viaria e na Autoprotección. Departamento de Educación, Concello de Santiago. Santiago de Compostela. 234 p. – Lévao sempre enganchado. Pódeche salvar a vida [Tríptico]. RACC – Non rompas a cabeza. Pon o casco [Tríptico]. RACC – Pillo el armadillo. [Caderno de actividades]. RACE Materiais didácticos editados pola Dirección Xeral de Tráfico Para aquelas persoas interesadas, poden consultar o Boletín Extraordinario “Educación Vial”, no que se recolle a totalidade de recursos de Educación Viaria editados na D.X.T. – DIRECCIÓN XERAL DE TRÁFICO, (1992): Los talleres en la Educación Vial Escolar. Centro Superior de Educación Vial, D.X.T. Salamanca. 144 p. – (1999): Guía de prevención y comportamiento ante el accidente. Centro Superior de Educación Vial, D.X.T. Salamanca. [Diapositivas]. – (2000): Manual práctico de educación vial para policía local. Educación Vial. Centro Superior de Educación Vial, D.X.T. Salamanca. 105 p. – (2004): Guía didáctica de la Educación Vial para Educación Infantil. Centro Superior de Educación Vial, D.X.T. Salamanca. 443 p. – (2004): Guía didáctica de la Educación Vial para la Educación Primaria. Centro Superior de Educación Vial, D.X.T. Salamanca. 443 p. – (2004): Guía Didáctica de la Educación Vial para la Educación Secundaria Obligatoria. Centro Superior de Educación Vial, D.X.T. Salamanca. 438 p. – (2004): El tráfico en la ciudad. Centro Superior de Educación Vial, D.X.T .Salamanca. [Díptico]. 153 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROGRAMA DE EDUCACIÓN VIARIA E NA AUTOPROTECCIÓN ❚ ● – (2004): Guía del peatón. Centro Superior de Educación Vial, D.X.T. Salamanca. 40 p. – (2005): Educación personas adultas. Taller. Centro Superior de Educación Vial, D.X.T .Salamanca. 68 p. ● Tanto a escola itinerante de educación vial de RACE como a permanente, contan cos últimos materiais e sistemas multimedia. Entre os materiais de educación viaria dispoñibles destacamos: Materiais didácticos editados polo Instituto Mapfre de Seguridad Vial Para aquelas persoas interesadas, poden consultar a páxina web www.institutomapfreseguridadvial.com, no que se recolle a totalidade de recursos de Educación Viaria editados polo Instituto Mapfre de Seguridad Vial. – DE MIGUEL, A (2000): Los peatones y el tráfico urbano. Colección de cuadernos de seguridad vial Instituto Mapfre de Seguridad Vial, Madrid. – MUÑOZ MEDINA, M. (1997): Informe sobre los jóvenes conductores. Colección de cuadernos de seguridad vial. Instituto Mapfre de Seguridad Vial, Madrid. – 154 Materiais didácticos editados por RACE ● – Cuaderno de actividades de educación vial. RACE – De peatón a ciclista. [CD]. RACE – Pillo el armadillo. [Caderno de actividades]. RACE Materiais didácticos editados por FUNDACIÓN RACC A Fundación RACC vela pola seguridade e o benestar do conxunto da sociedade. Por este motivo, edita trípticos e libros que sirven para informar e educar á poboación en distintos aspectos relacionados coa mobilidade. Entre eles: – Niños seguros en el coche. [Tríptico]. – INSTITUTO MAPFRE DE SEGURIDAD VIAL (1997): Mira por dónde andas. Instituto Mapfre de Seguridad Vial, Madrid. Lévao sempre enganchado. Pódeche salvar a vida [Tríptico]. – Non rompas a cabeza. Pon o casco [Tríptico]. – (1999): Accidentes de tráfico: el día despues. Colección de cuadernos de seguridad vial. Instituto Mapfre de Seguridad Vial, Madrid. – Xóvenes e condución: un dereito e unha responsabilidade [Estudo]. – VV.AA. (2000): Carpeta “la educación vial en Educación Infantil”. Instituto Mapfre de Seguridad Vial, Madrid. – Practica la conducción responsable. [Guía]. – (2002): Carpeta de educación vial para jóvenes. Instituto Mapfre de Seguridad Vial, Madrid. – (2003): Educación vial para todos. Instituto Mapfre de Seguridad Vial, Madrid. ● Materiais didácticos editados por STOP Accidentes Para aquelas persoas interesadas, poden consultar a páxina web www.stopaccidentes.org, na que se recolle os recursos e materiais editados por esta asociación: – Guía de Ayuda a los Afectados por Accidentes de Tráfico. [Guía]. – Foros contra la violencia vial. [2004-2006]. ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROGRAMA DE EDUCACIÓN VIARIA E NA AUTOPROTECCIÓN ❚ Información e solicitude de publicacións ● ● ● ● ● Dirección Provincial de Tráfico da Coruña. Rúa Doctor Moragas, 10. 15.071 A Coruña Tfno.: 981 288 377 Fax: 981 288 077 Persoa de contacto: Rosa Mahía Neira. Centro Superior de Educación Vial Comandante Jerez, 46-48. 37008 Salamanca www.dgt.es/educacionvial Departamento de Educación Rúa do Vilar, 13. 1º Tfnos.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] www.santiagodecompostela.org Instituto Mapfre de Seguridad Vial Rúa Manuel Silvela, 15 - 3º. 28.010 Madrid Tfno.: 95 814 176 Fax: 918 824 004 Correo electrónico: [email protected] www.fundacionmapfre.com Fundación RACC Juan Florez, 15-17 Tfno.: 981 204 494. Fax: 981 201 673 Correo electrónico: [email protected] www.racc.es ● ● RACE Isaac Newton, 4. Parque Tecnológico de Madrid 28.760 Tres Cantos, Madrid Tfno.: 902 404 545 www.race.es STOP Accidentes Avda. General Sanjurjo, 8 - 1º dereita, local C 15.006 A Coruña Tfno.: 981 289 368 Correo electrónico: [email protected] www.stopaccidentes.org Persoa de contacto: Jeanne Picard ORGANIZA Departamento de Educación, Policía Local, Protección Civil, Dirección Xeral de Tráfico e Xefatura Provincial de Tráfico da Coruña, a Consellería de Educación e Ordenación Universitaria, RACE, e a Fundación RACC. INSCRICIÓN Prezo da actividade: de balde. Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviar por fax ou por correo electrónico. Información: Departamento de Educación Tfnos.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] 155 EDUCACIÓN PARA A SAÚDE 2.3.14 A educación para a saúde convértese nun dos contidos prioritarios nos que se ven traballando nos últimos anos dende este servizo municipal, tendo en conta que a saúde ocupa hoxe en día un espazo importante na comunidade escolar como reflexo do interese e a preocupación manifesta. A campaña desenvolve accións de sensibilización e información cunha específica orientación no ámbito escolar, sobre temáticas como a doazón de órganos, a prevención e axuda nos trastornos alimentarios, a iniciación aos primeiros auxilios, a prevención da diabete, a educación sexual, entre outros, co obxectivo de constituir unha axuda máis posta a disposición das familias e da comunidade escolar. 156 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ EDUCACIÓN PARA A SAÚDE ❚ Iniciación aos primeiros auxilios CURSO BÁSICO DE INICIACIÓN AOS PRIMEIROS AUXILIOS PARA PROFESORADO E COMUNIDADES ESCOLARES OBXECTIVOS ● ● ● ● Sensibilizar aos membros da comunidade escolar da importancia da prevención de accidentes. Coñecer e asimilar unhas habilidades básicas arredor do socorrismo e os primeiros auxilios. Administrar correctamente os primeiros auxilios diante dos distintos tipos de situacións que se poidan formular. Comprender a necesidade de non actuar arriscadamente diante de casos de urxencia. Tipo de actividade Curso de iniciación en primeiros auxilios para o profesorado nos centros de ensino. Contidos 1. Socorrismo: Aspectos xerais 2. Autoprotección 3. Avaliación Inicial 4. Reanimación Cardio-Pulmonar (RCP) 5. Shock e hemorraxias 6. Feridas e contusións 7. Traumatismos osteoarticulares 8. Outras situacións de urxencia 9. Queimaduras 10. Accidentes domésticos Relacións co currículo Educación para a saúde. ORGANIZA Cruz Vermella de Santiago de Compostela, Urxencias Sanitarias de Galicia 061 e Departamento de Educación. DATOS TÉCNICOS A quen se dirixe: profesorado de educación infantil, primaria e secundaria dos centros de ensino do concello de Santiago e comarca. Forma de traballo: grupo. Número de prazas: como máximo, 20 prazas. Duración do curso: 16 horas. Lugar de realización: na Asemblea Comarcal de Cruz Vermella e instalacións do 061. Datas de realización: a determinar. Quen fai a actividade: profesionais de Cruz Vermella e do 061. INSCRICIÓN Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviar por fax ou por correo electrónico. Período de inscrición: ata decembro de 2008. Información: Departamento de Educación Tfno.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] 157 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ EDUCACIÓN PARA A SAÚDE ❚ TALLERES DE INICIACIÓN AOS PRIMEIROS AUXILIOS NOS CENTROS DE ENSINO DA CIDADE OBXECTIVOS ● Sensibilizar aos membros da comunidade escolar máis novos/as da importancia da prevención de accidentes. ● Prever os accidentes máis frecuentes. ● Dar pautas para saber aplicar os primeiros auxilios. ● Comprender a necesidade de non actuar arriscadamente diante de casos de urxencia. Tipos de actividade Taller de iniciación nos primeiros auxilios. Contidos 1. Queimaduras 2. Atragantamentos 3. Inconsciencia 4. Feridas 5. Hemorraxias 6. Ataques agudos Relacións co currículo Educación para a saúde. 158 ORGANIZA Cruz Vermella de Santiago de Compostela, Urxencias Sanitarias de Galicia 061 e Departamento de Educación. DATOS TÉCNICOS A quen se dirixe: alumnos/as de educación primaria e secundaria. Forma de traballo: grupo. Número máximo: grupo-clase. Duración do curso: dúas sesións ao mes, dunha hora de duración. Durante tres meses. Lugar de realización: no centro escolar. Quen fai a actividade: monitores/as de Cruz Vermella e profesionais de 061. INSCRICIÓN Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviar por fax ou por correo electrónico. Período de inscrición: ata decembro de 2008. Información: Departamento de Educación Tfno.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ EDUCACIÓN PARA A SAÚDE ❚ Campaña de doazón de órgaos OBXECTIVOS ● ● Promover a toma de conciencia na comunidade escolar sobre a necesidade de converter a doazón e o transplante de órganos e tecidos nunha actitude habitual. Potenciar aqueles factores que condicionan a disposición persoal cara a doazón. Tipos de actividade Sesións informativas e formativas nos propios centros escolares a cargo de persoal especializado da Oficina de Transplantes de Galicia e da Asociación Galega de Enfermos para a Doazón de Órgaos. Relacións co currículo Educación para a saúde. ORGANIZA Departamento de Educación, Oficina de Transplantes de Galicia e a Asociación Galega de Enfermos para a Doazón de Órgaos. DATOS TÉCNICOS A quen se dirixe: alumnos/as de secundaria, ANPAS e adultos. Forma de traballo: grupo. Número máximo: grupo-clase. Duración: 1 hora e media. Horario: a determinar co centro escolar. Lugar de realización: no centro escolar. Datas de realización: a partir de novembro de 2008. INSCRICIÓN Prezo da actividade: de balde. Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviar por fax ou por correo electrónico. Período de inscrición: ata o 30 de xaneiro de 2009. Información: Departamento de Educación Tfno.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] Oficina de Coordinación de Trasplantes Servizo Galego de Saúde Edificio Administrativo San Lázaro, 15.703 Tfno.: 981 541 814 Fax: 981 542 825 www.sergas.es/oct [email protected] 159 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ EDUCACIÓN PARA A SAÚDE ❚ Información e educación sexual O obxectivo do Programa de educación afectivo-sexual para as mozas e os mozos de Santiago de Compostela é instaurar a educación afectivosexual (EAS) no sistema educativo de xeito integral co fin de que, progresivamente, se poida desenvolver un labor consistente e efectivo coa mocidade, como destinataria directa do programa, e co profesorado, como axente esencial no labor educativo diario. OBRADOIRO DE SEXUALIDADE PARA GRUPOS CLASE OBXECTIVOS ● ● ● ● Dotar aos mozos/as dun concepto integral de sexualidade para unha aceptación positiva de si mesmos/as e dos/as demais. Desmitificar os diversos mitos sexuais presentes na sociedade actual. Traballar as actitudes persoais diante da sexualidade e a anticoncepción. Difundir o servizo de consulta, información e asesoramento de sexualidade e anticoncepción. Tipo de actividade Sesións informativas. Para o seu desenvolvemento contarase coa participación do profesorado nas sesións previas que sexan necesarias. Metodoloxía O proceso metodolóxico basease nos métodos activos, favorecendo que as diversas dinámicas utilizadas propicien a interacción entre todos os membros do grupo. Deste xeito a participación dos mozos e mozas resulta decisiva no desenvolvemento das sesións das que consta o proxecto, tanto a nivel individual como en pequeno e gran grupo. Este proceso metodolóxico pretende acadar unha activación dos indivíduos a través do que poidan asimilar unha información que lles 160 resulte significativa e sinxela de interiorizar. Preténdese ofrecer un cambio de perspectiva en canto á ruptura de mitos, unha percepción natural da nosa sexualidade e das relacións de xénero. Contidos – Mitos sobre a sexualidade – Coñecemento do noso propio corpo (órganos sexuais) – Métodos anticonceptivos – Enfermidades de transmisión sexual – Desenvolvemento afectivo sexual na adolescencia – Introdución na reflexión sobre a igualdade de xénero ORGANIZA Departamento de Educación. XENEME. Intervención Social. DATOS TÉCNICOS A quen se dirixe: alumnos/as de secundaria. Forma de traballo: grupo. Lugar de realización: no centro escolar. ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ EDUCACIÓN PARA A SAÚDE ❚ CURSO DE EDUCACIÓN AFECTIVO SEXUAL PARA O PROFESORADO DE COMPOSTELA E DA COMARCA OBXECTIVOS ● ● ● ● ● Optimizar a formación do profesorado de cara a unha práctica docente máis efectiva. Entender a sexualidade como un aspecto fundamental na conduta humana, sen tabús nin complexos. Favorecer un maior coñecemento das distintas dimensións da sexualidade como fundamento para unha vivencia segura, saudable e responsable. Coñecer técnicas e recursos que axuden a inculcar no alumnado unhas actitudes máis respectuosas na vivencia da súa propia sexualidade. Desenvolver o sistema sexo-xénero, de xeito que nos permita activar unhas relacións de xénero máis igualitarias dentro da escola. Tipo de actividade Ciclo de charlas e accións formativas. Para o seu desenvolvemento contarase coa participación de profesionais nesta temática. Metodoloxía Dentro do grupo combinaranse varios formatos metodolóxicos, que dean maior riqueza e aproveitamento ao labor realizado. Así, desenvolveranse desde sesións formativas de carácter maxistral, dinámicas en pequenos grupos, exposición de audiovisuais, estudos de casos, role playing..., ata traballos grupais de cara á elaboración de materias concretos para a aplicación nas sesións de titorías. Esta diversidade metodolóxica conferíralle ao grupo un maior dinamismo e unha mellor percepción das diferentes posibilidades de intervención existentes no marco escolar. Contidos – Desenvolvemento psicosexual. Pubertade e adolescencia. Aspectos biolóxicos e psicosociais – Os órganos xenitais masculinos e femininos – Análise e clasificación dos métodos anticonceptivos – Prevención das enfermidades de transmisión sexual (ETS): o VIH-SIDA; viroloxía; vías de transmisión; medidas de prevención dentro da educación afectivo sexual; SIDA social – Influencia das actitudes na educación afectivo sexual (EAS) – Sistema sexo-xénero (estratexias de educación na igualdade e EAS) – As orientacións sexuais – Publicidade e EAS – A diversificación metodolóxica como marco de intervención na educación afectivo sexual (EAS) – Liñas básicas no deseño e elaboración de materiais didácticos adaptados á aula ORGANIZA Departamento de Educación, XENEME. Intervención Social e a Consellería de Educación e Ordenación Universitaria. DATOS TÉCNICOS A quen se dirixe: profesores/as dos centros de ensino de Santiago e comarca. Número de prazas: como máximo, 20 prazas. Lugar de realización: a determinar. Datas de realización: a concretar. 161 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ EDUCACIÓN PARA A SAÚDE ❚ INSCRICIÓN Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviar por fax ou correo electrónico. Período de inscrición: durante o curso escolar. Información: Departamento de Educación Tfnos: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] GRUPOS EXTRAESCOLARES INTERCENTROS OBXECTIVOS ● ● ● ● Ampliar contidos e poder afondar nas actitudes positivas no plano afectivo e sexual. Deseñar unha campaña de promoción da educación afectivo sexual nos IES que faga visible na comunidade educativa o programa e todos os procesos xerados. canalizar a iniciativa dun grupo, de cara a desenvolver unha campaña de promoción da EAS no seu IES. Contidos Ampliar e afondar en todos aqueles aspectos que xa se abordaron no grupo e ampliar a outros contidos que por falta de tempo non se puideron traballar nos obradoiros. DATOS TÉCNICOS A quen se dirixe: alumnos/as de secundaria. Forma de traballo: grupo. Lugar de realización: no CSC e Xuvenil Municipal O Ensanche. INSCRICIÓN Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviar por fax ou correo electrónico. Período de inscrición: durante o curso escolar. Información: Departamento de Educación Tfnos: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] Establecer pasos de cara a constituír a figura do/a mediador/a xuvenil. Recoller propostas e ideas da propia mocidade no tocante ás súas necesidades e inquedanzas referidas ao tema. Tipo de actividade Traballo en grupo Metodoloxía Con esta iniciativa preténdese vincular o programa a un tempo e un espazo diferentes, no que a mocidade que amose un maior nivel de implicación e motivación para abordar a EAS, teña un espazo para 162 VISITAS AO CENTRO “QUÉROTE” Programa de visitas organizadas ao “Centro Quérote” da Dirección Xeral de Xuventude, aproveitando a posta en marcha deste novo centro de asesoramento afectivo sexual para a mocidade. Esta sesión complétase coa visita ao Centro Coordinador de Información e Documentación Xuvenil de Galicia que se atopa nas mesmas instalacións. ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ EDUCACIÓN PARA A SAÚDE ❚ OBXECTIVOS ● ● ● Achegar os recursos que a comunidade ofrece no tocante á sexualidade Amosar o funcionamento dun dispositivo de asesoramento afectivo sexual para a mocidade e as posibilidades que ofrece. Promover o aproveitamento das diferentes ofertas do Centro Coordinador de Información e Documentación Xuvenil de Galicia. Tipo de actividade Visita ao Centro Quérote co seguinte programa: – Recepción do alumnado pola coordinadora do Centro – Explicación do Centro (funcións, servizos e persoal que compón o equipo) e visita polas instalacións – División do grupo nos diferentes depachos nos que se lles dará unha información máis detallada sobre os materias informativos e de difusión, páxina web do centro, consultas e dúbidas dos asistentes INSCRICIÓN Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviar por fax ou correo electrónico. Período de inscrición: durante o curso escolar. Información: Departamento de Educación Tfnos: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] Centro Quérote Praza do Matadoiro, s/n 15703 Santiago de Compostela Consultas teléfonicas: 902 141 617 Fax: 981 568 460 Correo electrónico: [email protected] www.querote.org Horario: ● ● Luns, venres e sábados de 10 a 14 horas. Luns a venres de 16,30 a 20,30 horas. DATOS TÉCNICOS A quen se dirixe: alumnado participante no programa municipal de Educación Afectivo-Sexual. Duración da visita: 1 hora. Datas de realización: luns e venres pola mañá (de 10 a 14 horas), martes pola tarde (a partir das 16 horas). Lugar de realización: no Centro Quérote. 163 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ EDUCACIÓN PARA A SAÚDE ❚ Á Auga, Patos. Práctica de natación para escolares OBXECTIVOS ● ● ● ● Posibilitar a aprendizaxe e a práctica da natación dos escolares da cidade. Preténdese que os nenos/as participantes se familiaricen e, ao mesmo tempo, se inicien na práctica da natación. Desenvolver as capacidades motrices e as habilidades básicas para conseguir a mellora das prácticas natatorias. Dominio e disfrute do medio acuático coa motivación que esperta o deporte-xogo. Adoptar bos hábitos de hixiene, posturais, de exercicio físico e de saúde. Tipo de actividade Cursos para a práctica da natación. Criterios de participación Poden participar os escolares dos centros de educación primaria do municipio de Santiago, a partir do 1º curso (de 6 anos cumpridos ou maiores), previa autorización dos seus pais/nais ou titores e co concurso do profesorado dos centros, segundo unha serie de requisitos que se contemplan nas fichas de inscrición preparadas con este motivo. DATOS TÉCNICOS A quen se dirixe: centros de primaria. Forma de traballo: grupo. Número máximo de alumnos/as: 55. Duración: 45 minutos. Lugar de realización: piscina do Parque Deportivo do Sar. Datas de realización: dende principios de outubro de 2008 ata maio de 2009. Horario: 10 h a 13 h. O horario previsto de luns a venres será: 1ª quenda: 10 h a 10,45 h. 2ª quenda: 10,45 h a 11,30 h. 3ª quenda: 11,30 h a 12,15 h. 4ª quenda: 12,15 h a 13 h. Quen fai a actividade: monitores de natación. INSCRICIÓN Metodoloxía Os nenos/as participan activamente no desenvolvemento das actividades. Prezo da actividade: 40 € Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Lugar: Departamento de Deportes. Estadio Municipal de San Lázaro. Observacións: o Departamento de Educación e Deportes farán chegar unha carta coa programación prevista e calendario de actuacións, a todos os centros escolares. Información: Departamento de Deportes Tfnos.: 981 528 730 / 528 735. Fax 981 528 737 Relacións co currículo Educación física e educación para a saúde. Departamento de Educación Tfnos.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511 ORGANIZA Departamentos de Educación e Deportes. 164 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ EDUCACIÓN PARA A SAÚDE ❚ Proxecto THAO Programa didáctico “Comer cos cinco sentidos” PROPOSTAS PARA O ALUMNADO DE EDUCACIÓN PRIMARIA OBXECTIVOS ● ● ● Poñer a disposición dos centros de ensino un programa didáctico que afonde en todos aqueles elementos que teñen que ver coa alimentación: as materias primas (peixes, carnes, hortalizas, legumes, froitas,…), a cociña, os profesionais da cociña, o instrumental e vestiario, a limpeza e preparación dos alimentos, a importancia dos sentidos na cociña (gusto, vista, olfato). Potenciar hábitos de coidado da saúde e da alimentación PROPOSTA PARA ALUMNADO DE 2º- 3º CURSOS DE EDUCACIÓN INFANTIL E 1º CICLO DE PRIMARIA (4 A 7 ANOS) As sesións didácticas inclúen: – OPCIÓN A – Obradoiro do gusto (1 hora de duración): aprenderán as partes dunha lingua e a importancia que ten para falar pero tamén para mastigar, mesturar alimentos, saborear,…Tamén coñecerán as partes dunha cociña, o instrumental de traballo, o papel do cociñeiro/a, precaucións na cociña, a importancia da boa alimentación. – Obradoiro monográfico (1 hora de duración). Deberán escoller un destes obradoiros: Peixes e mariscos; Hortalizas ou Carnes e aves. Contribuír a que os escolares adquiran hábitos saudables e un boa alimentación. TIPOS DE ACTIVIDADE – Poderán escoller entre as opcións A e B. Obradoiro do gusto (1 hora de duración): aprenderán as partes dunha lingua e a importancia que ten para falar pero tamén para mastigar, mesturar alimentos, saborear,…Tamén coñecerán as partes dunha cociña, o instrumental de traballo, o papel do cociñeiro/a, precaucións na cociña, a importancia da boa alimentación. Obradoiro monográfico (1 hora de duración ). A escoller un destes obradoiros: Peixes e mariscos ou Queixos e lácteos. Duración total da sesión: 2 horas. Duración total da sesión: 2 horas. OPCIÓN B Deberán escoller un destes obradoiros. – – – Obradoiro de cociña Obradoiro de Pastelaría Obradoiro de Queixos e Lácteos A duración de calquera deles é de 2 horas. Metodoloxía A concreción do programa tradúcese na asistencia de grupos de escolares para a súa participación activa nas sesións teórico-prácticas que terán lugar nas propias instalacións da Asociación Provincial de Restauración e Hospedaxe de Santiago de Compostela e Comarca. 165 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ EDUCACIÓN PARA A SAÚDE ❚ Relación co currículo Educación para a saúde. ORGANIZA Departamentos de Educación e de Sanidade do Concello de Santiago de Compostela, a Asociación Provincial de Empresarios de Restauración e Hospedaxe de Santiago de Compostela e Comarca e Proxecto THAO. DATOS TÉCNICOS A quen se dirixe: centros de educación infantil e primaria. Tamaño do grupo por sesión: máximo 30 alumnos/as. Duración da actividade: 2 horas. Datas de realización: a concretar, de acordo cun calendario de visitas. Días e horario dispoñible para os talleres didácticos: de luns a venres, de 10 a 13,00 h. Prezo da actividade: 2 euros, por neno/a participante. Lugar de realización: Centro de Formación e Cultura da Asociación Provincial de Restauración de Santiago de Compostela (Rúa das Salvadas nº 29. Baixo) e nos centros escolares. 166 INSCRICIÓN Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviar por fax ou correo electrónico. Observacións: o Departamento de Educación achegará a cada centro unha carta co programa detallado. Información e reservas: Departamento de Educación Tfnos: 981 554 400/401.Fax: 981 571 511. Correo electrónico: [email protected] PROGRAMAS EN COLABORACIÓN COA CONCELLERÍA DE BENESTAR SOCIAL 2.3.15 De maneira coordinada, distintos departamentos municipais en colaboración con asociacións e colectivos que traballan na nosa cidade, poñen en marcha ao longo de todo o ano, distintas campañas e accións de sensibilización cidadá en áreas como a prevención de drogodependencias, a educación sexual, a igualdade de oportunidades entre homes e mulleres, educación de adultos, entre outros. 167 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROGRAMA EN COLABORACIÓN COA CONCELLERÍA DE BENESTAR SOCIAL ❚ Programa de colaboración coa Unidade Municipal de Atención ao Drogodependente (UMAD) PROGRAMA DE FORMACIÓN – Cursos de Formación do Profesorado en Prevención: Destinado a profesorado, orientadores, orientadoras e equipos directivos. Consiste en actividades formativas homologadas pola Consellería de Educación e Ordenación Universitaria da Xunta de Galicia. PROGRAMA DE DESHABITUACIÓN TABÁQUICA “Cortar cos malos fumes” Destinado á comunidade en xeral, pretende ofrecer unha alternativa aos problemas derivados do consumo de tabaco a través de recursos médicos, terapéuticos e farmacolóxicos. Este programa será de carácter permanente. PROGRAMA DE PREVENCIÓN DO CONSUMO DE DROGAS NA ESCOLA (PPCDE) Destinado ao alumnado de Educación Infantil (5 anos), Educación Primaria, ESO e Bacharelato. Consiste nuns materiais compostos de diferentes cadernos clasificados por niveis educativos, para que o profesorado, asesorado polo equipo de prevención da UMAD, poida traballar estes contidos ao longo do curso en horario lectivo. curso en horario escolar. Trátase dunha aprendizaxe práctica de habilidades sociais mediante o "xogo de roles". Entre outras habilidades trataranse: conversación, afrontar conflitos, poñerse no lugar do outro, toma de decisións… – Obradoiro de información - formación sobre Drogas con Adolescentes: Destinado a grupos-clase de alumnos, alumnas de 2º ciclo de ESO, Bacharelato, Garantía Social e Ciclos Formativos, onde se detectarán situacións problemáticas relacionadas co risco ou co consumo de drogas. Consiste na realización dun taller en 4 sesións de 1 hora e 40 minutos de duración cada unha, con periodicidade semanal e en horario lectivo. Os contidos son: conceptos básicos e clasificación das drogas e información específica sobre o tabaco, o alcohol, o cannabis e as drogas de síntese (Éxtase). – Taller de Sexo máis seguro para Adolescentes: destinado a alumnos, alumnas de 4º de ESO e 1º de Bacharelato. Preténdese proporcionar información axeitada e suficiente sobre sexualidade e prevención, dotar aos mozos e mozas de habilidades de relación, autoeficacia e asertividade para a práctica dun sexo máis seguro. Realizarase en horario lectivo. PROGRAMA DE CINENSINO Destinado ao alumnado de 3º ciclo de Educación Primaria e 1º e 2º de ESO, consiste na proxección de tres películas ao longo dos dous primeiros trimestres do curso. Posteriormente, desenvolveranse na aula as actividades relacionadas cos contidos dos filmes, que están recollidos nas unidades didácticas para o alumnado e para o profesorado. – Xornal Primeiras Noticias: Destinado ao alumnado de ESO e EPO. Consiste en achegar propostas educativo-preventivas á aula a través dun xornal, con carácter bimensual, realizado ao longo do curso escolar. Nos seis exemplares anuais abórdanse as noticias de actualidade acompañadas de propostas didácticas para o desenvolvemento na aula. PROGRAMA DE INTERVENCIÓN SOCIOEDUCATIVO NA AULA – Entrenamento en habilidades sociais en 6º de Educación Primaria: consiste nun taller de 6 sesións de 1 hora de duración con periodicidade semanal, que se desenvolverá ao longo do – Diálogo a tres Voces: mesa redonda coa participación de pais e nais, adolescentes, profesorado e profesionais da saúde como relatores e público. Os temas que se tratan xiran en torno ás situacións de relación entre os membros da familia (pais, nais- 168 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROGRAMA EN COLABORACIÓN COA CONCELLERÍA DE BENESTAR SOCIAL ❚ fillos, fillas). Realizarase ao longo do curso escolar. Ofrécese un servizo gratuíto de atención para os fillos, fillas pequenos no tempo que duran as sesións, atendido por voluntariado da USC. PROGRAMA PAIS E NAIS PARA A EDUCACIÓN Destinado a nais e pais interesados e interesadas na materia, este programa pretende incrementar as competencias dos pais e das nais que farán máis improbábel a implicación dos seus fillos e fillas en estilos de vida insáns. Os contidos que se traballan son: a educación dos fillos, fillas, recursos e ferramentas educativas para os pais e nais, dificultades na relación pais, nais - fillos, fillas, a comunicación, a autoestima... Realizarase ao longo do curso. Ofrécese un servizo gratuíto de atención para os fillos, fillas pequenos no tempo que duran as sesións, atendido por voluntariado da USC. INFORMACIÓN Departamento de Educación Tfno.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] Unidade Municipal de Atención ao Drogodependente Tfno.: 981 528 787. Fax: 981 528 780 Correo electrónico: [email protected] OBRADOIRO DE RESOLUCIÓN DE CONFLITOS ENTRE PAIS, NAIS E FILLOS, FILLAS ADOLESCENTES Destinado a pais e nais co fin de axudar a definir e resolver os problemas que poden xurdir entre paisnais e fillos-fillas durante o crecemento destes e proporcionar as técnicas e instrumentos para a súa resolución. O obradoiro consiste en 7 sesións de hora e media de duración cada unha, cunha periodicidade semanal. PROGRAMA DE PREVENCIÓN E INTERVENCIÓN CON FAMILIAS E ADOLESCENTES EN SITUACIÓN DE RISCO Destinado a adolescentes en situación de risco relacionada co fracaso escolar, problemas de conducta, inicio ou consumo frecuente de drogas, dificultades familiares,etc. Tamén se traballa coa familia para crear o grao necesario de motivación que predispoña ao cambio. Este labor realízase mediante entrevistas nas que participan todas aquelas persoas que teñen algunha implicación na situación de demanda realízase ao longo de todo o curso. 169 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROGRAMA EN COLABORACIÓN COA CONCELLERÍA DE BENESTAR SOCIAL ❚ Programa de colaboración coa Concellaría da Muller OBRADOIROS DE XÉNERO E IGUALDADE O obxectivo destes obradoiros é sensibilizar e concienciar ao alumnado de 4º da Educación Secundaria Obrigatoria (ESO) sobre estas cuestións, promovendo o principio de igualdade de oportunidades. Téntase incidir en todos os aspectos relacionados co cambio de actitudes de cara a favorecer a igualdade entre mulleres e homes. Este programa realízase en colaboración co Consello da Xuventude de Galicia. Os obradoiros teñen unha duración de 50 minutos, distribuídos en tres ou catro sesións por obradoiro. CURSO DE PREPARACIÓN DAS PROBAS LIBRES PARA A OBTENCIÓN DO TÍTULO DE GRADUADO EN EDUCACIÓN SECUNDARIA Consonte coa Orde da Consellería de Educación do 2 de abril de 2002, e co obxecto de posibilitar o desenvolvemento persoal e profesional das mulleres compostelás e a súa participación en todos os ámbitos, dirixe estes cursos a aquelas persoas con carencias e necesidades de titulación académica ou con dificultades para a súa inserción laboral, promovendo, xa que logo, a igualdade de oportunidades na consecución da formación necesaria que permita a súa participación de forma libre e autónoma na sociedade e na cultura. Os cursos teñen unha duración dun ano, comezan entre o mes de outubro ou novembro e rematan despois da convocatoria do mes de setembro. Impártense no Centro Sociocultural de Fontiñas, no do Castiñeiriño e no Local Social de Bando. Estas probas teñen a vantaxe de que o alumnado que se presente e obtivera unha cualificación positiva nalgunha das áreas que as integran (lingüística, científico-tecnolóxica e ciencias sociais) manterá a vixencia desas cualificacións noutras convocatorias. Isto permite que moitas mulleres que non dispoñen de estudos ou os que 170 teñen son primarios, poden preparar o graduado ao longo de varios cursos. PREMIOS 25 DE NOVEMBRO, CONCURSO “EDUCANDO NA CONVIVENCIA EN IGUALDADE”: “A MIÑA VISIÓN SOBRE A VIOLENCIA DE XÉNERO” Consciente da importancia do papel da educación escolar na adquisición de hábitos e a concienciación sobre as necesidades de erradicar os comportamentos violentos contra as mulleres en calquera das súas formas, a Concellaría da Muller convoca anualmente os Premios 25 de novembro, un concurso de debuxo explicativo sobre a violencia de xénero denominado “Educando na convivencia en igualdade” e que ten como lema “A miña visión sobre a violencia de xénero”. Poden participar todos os alumnos e alumnas, de maneira individual, que cursen o 2º ciclo da ESO, bacharelato e educación para persoas adultas, na modalidade presencial. O contido do traballo refírese á visión de cada alumno/a sobre a violencia de xénero. As bases que rexen estes concurso poderanse solicitar na Concellaría da Muller. CAMPAÑAS DE SENSIBILIZACIÓN A maioría das campañas que leva a cabo esta concellaría van dirixidas ao ámbito educativo, dende a Educación Primaria Obrigatoria ata o alumnado da Universidade. Tentan concienciar e sensibilizar nas seguintes cuestións: – A igualdade de xénero – A corresponsabilidade de tarefas no ámbito familiar – A prevención da violencia de xénero ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROGRAMA EN COLABORACIÓN COA CONCELLERÍA DE BENESTAR SOCIAL ❚ Todas elas realízanse nos centros de ensino públicos e privados do Concello de Santiago e na Universidade de Santiago de Compostela. CICLO DE CINEMA NA ESCOLA Como un recurso máis na formación e sensibilización no tema da violencia, organízase un ciclo de cine nos diferentes centros educativos de Santiago e en colaboración con Caixa Galicia, na Aula Social de Caixa Galicia. INFORMACIÓN Departamento de Educación Tfno.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] Concellaría da Muller Tfno.: 981 542 465. Fax: 981 542 487 Correo electrónico: [email protected] Ás proxeccións acompáñanse dunhas proposta de traballo, con actividades a realizar co alumnado e coa finalidade de potenciar nos mozos e mozas un espírito crítico, capacidade de análise doutras realidades e circunstancias, e sensibilizalos en relación ás dificultades que se lle formulan a moitas mulleres. 171 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROGRAMA EN COLABORACIÓN COA CONCELLERÍA DE BENESTAR SOCIAL ❚ Programa de colaboración co Departamento de Inmigración ESCOLARIZACIÓN E ACOLLIDA Á POBOACIÓN INMIGRANTE Os menores estranxeiros en idade escolar teñen dereito ó acceso á ensinanza obrigatoria en igualdade de condicións que a poboación autóctona. A incorporación destes novos alumnos/as prodúcese ao longo de todo o curso escolar, polo que é necesario adaptar os programas e axudas que dean resposta a esta circunstancia. PROGRAMA PARA A EDUCACIÓN NA TOLERANCIA E NA SOLIDARIEDADE EN CENTROS ESCOLARES Programa de sensibilización dirixido a escolares de ensinanza primaria e secundaria do concello de Santiago, que introduce valores solidarios e tolerantes coa finalidade de previr o racismo e a xenofobia. Obxectivo xeral Favorecer a educación en actitudes de convivencia, reforzando o respeto e valoración das diferencias con outros grupos sociais, rexeitando calquer clase de discriminación e favorecendo actitudes de compromiso cidadán. Obxectivos específicos – Previr actitudes xenófobas e racistas. – Aprender a afrontar e gozar da diversidade cultural sen medos e con seguridades. – Realizar actividades de sensibilización centradas no alumnado sobre a nova realidade escolar e social que supón o fenómeno migratorio nas aulas e na sociedade. – Desenvolver accións de formación do profesorado, facendo fincapé nos valores da Educación Intercultural e nos obxectivos do Programa. 172 – Editar materiais pedagóxicos e educativos dirixidos ao profesorado e ao alumnado que faciliten o proceso de aprendizaje en valores. – Participar en actos públicos para difundir o Programa a un público máis amplo. – Realizar Contacontos Interculturais na rede de Centros SocioCulturais e nos centros de ensino como medio de transmisión de valores interculturais no ámbito da Educación Primaria. Ofrecer un servizo de tradución/intérprete, que poda ser utilizado polos centros educativos da cidade, especialmente dirixido a facilitar a comunicación entre mestres e pais. INFORMACIÓN Departamento de Educación Tfno.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] Departamento de Inmigración Tfno.: 981 542 490. Fax: 981 542 489 NADAL 2008 2.3.16 Un tempo de especial significación para as familias e para os cidadáns máis novos nun período non escolar. A proposta de actividades para o Nadal comprende unha das propostas educativas de tempo libre máis amplas coas que conta o Concello e na que participan diferentes servizos municipais, asociacións de todo tipo e outras institucións. 173 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ NADAL 2008 ❚ Concurso de carteis e programa de Nadal 2008 OBXECTIVOS ● ● Involucrar aos centros escolares no desenvolvemento do programa de Nadal. Converter aos escolares en ilustradores e deseñadores, nos verdadeiros protagonistas destas festas. Tipos de actividade Concurso de debuxo para seleccionar o cartel anunciador das festas de Nadal 2008 e a portada, contraportada e ilustracións interiores do programa de man que recolle as actividades previstas para estas datas. Metodoloxía Participación activa dos nenos/as mediante a utilización de diferentes técnicas, a escoller polos propios nenos/as, coa colaboración do profesorado nos centros. Na pasada edición foron galardonados os seguintes traballos: ● ● ● Cartel gañador: Lucas Barros López, do CEIP Pío XII. Segundo premio: Patricia Louzao Rey, do CEIP Lamas de Abade. Terceiro premio: Alumnos/as da Escola Infantil do Hospital Gil Casares. Atendendo á calidade dos traballos presentados concédense os seguintes accesits: ● ● ● Primeiro accesit: Manuel López Bernárdez, do Colexio San Xosé de Cluny. Segundo accesit: Pablo Villaverde Rodríguez, do CEIP Apóstolo Santiago. Terceiro accesit: Ainhoa Vázquez Varela, do CEIP Fontiñas. 174 BASES DA CONVOCATORIA I. PARTICIPACIÓN: todos os escolares de educación infantil e primaria do municipio de Santiago. Cada centro de ensino ou colectivo que traballe con este sector, enviará o número de traballos que lle pareza oportuno, coa única limitación dun cartel por neno/a. II. MEDIDAS DO CARTEL: 50 x 40 como mínimo e 70 x 40 como máximo. III. LEMA: NADAL 2008. CONCELLO DE SANTIAGO IV. Cada cartel deberá incluír na súa parte posterior os seguintes datos: nome e apelidos do alumno/a, curso e idade, centro onde estuda e o seu teléfono particular. V. Os traballos presentados non poderán incluír elementos e materiais que sobresaian do debuxo, como por exemplo: palillos, algodón, purpurina, papel pegado, etc. pola dificultade de reproducir un cartel con estes engadidos e pola inevitable degradación que sofren estes materiais nos traslados. VI. Con todos os traballos recibidos, dada a previsible cantidade, realizarase unha primeira escolma polo Departamento de Educación do Concello de Santiago. VII. O xurado definitivo do CARTEL e do PROGRAMA das Festas do Nadal/2008 estará constituído por 6 escolares, 3 persoas do Concello de Santiago e 1 profesional do deseño. Por sorteo o Concello elixirá 6 centros de ensino do municipio de Santiago, que enviarán un escolar por centro, pasando a integrar o xurado do Concurso. VIII. Veredicto do xurado: o veredicto do xurado terá lugar no Salón Verde do Concello o 2 de decembro de 2008. ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ NADAL 2008 ❚ IX. Data da entrega de premios: 12 de decembro. ORGANIZA X. Contía dos premios: 1º premio 2º premio 3º premio 1º accésit 2º accésit 3º accésit Departamento de Educación. TOTAL GAÑADOR/A COLEXIO 360 € 240 € 180 € 60 € 60 € 60 € 240 € 150 € 120 € 120 € 90 € 60 € XI. PRAZO DE PRESENTACIÓN: ata o 28 de novembro de 2008, no Departamento de Educación do Concello de Santiago, Rúa do Vilar, 13. Teléfonos 981 554 400 / 554 401. Relacións co currículo Educación artística. DATOS TÉCNICOS A quen se dirixe: centros de educación infantil e primaria e colectivos que traballen con este sector. Forma de traballo: individual. Lugar de realización: nos propios centros escolares. Presentación das Bases: mes de outubro de 2008. Prazo de presentación: ata o 28 de novembro de 2008. INSCRICIÓN Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviar por fax ou correo electrónico. Período de inscrición: mes de outubro de 2008. Información: Departamento de Educación Tfnos.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] 175 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ NADAL 2008 ❚ NadalXogo 2008 OBXECTIVOS ORGANIZA Ofrecer un espazo de encontro e de lecer para os rapaces e rapazas e as súas familias cunha oferta pensada especialmente para eles. Concello de Santiago de Compostela. ● Propiciar actividades que promovan o xogo e a animación á lectura. ● Dar a coñecer o mundo da produción editorial. A quen se dirixe: público en xeral. Preferentemente de 2 a 15 anos. Lugar de realización: Edificio Multiusos Fontes do Sar. Datas de realización: a determinar. Horario: de 17 a 21 horas. Prezo da actividade: a concretar. Información: Departamento de Educación Tfnos.: 981 554 400 / 554 401. Departamento de Deportes: 981 528 730 ● Tipos de actividade Xornadas lúdico-educativas nas que teñen cabida actividades deportivas, obradoiros de comunicación, cestería, arxila, natureza, artes plásticas, encadernación, natureza e traballos con madeira, globoflexia, parque de aventuras, teatro, etc. Actividades de promoción do libro e animación á lectura: presentación de libros, sesións de contacontos, talleres de animación á lectura, xogos e actividades para os pais e nais, entre outras. Metodoloxía Participación libre. Relacións co currículo Lecer e tempo libre, animación á lectura. 176 DATOS TÉCNICOS ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ NADAL 2008 ❚ XVI Edición dos Premios Vagalume OBXECTIVOS ● ● ● Recoñecer o traballo que persoas individuais e colectivos da cidade realizan cunha clara vocación social. Contribuír ao desenvolvemento de actitudes positivas cara o traballo social. Estimular a cooperación, a solidariedade e a igualdade entre a cidadanía compostelá. Tipo de actividade Presentación de candidaturas por todas as asociacións, entidades e institucións que realicen o seu traballo no Municipio de Santiago. Cada candidatura deberá contemplar: breve biografía da persoa ou colectivo proposto, exposición do traballo que se realiza e que se considera obxecto de recoñecemento, e exposición razoada polo propoñente dos motivos que concorren no designado para a presentación da candidatura. Entrega de premios nun acto público e que atenderá a dous apartados, un premio individual e un premio a unha entidade benéfica e social. Relación dos galardonados na XV edición: Premio colectivo: – CONFEDERACIÓN GALEGA DE MINUSVÁLIDOS (COGAMI).Por promover un importante labor na formación, emprego e asesoramento de persoas con discapacidade, así como a súa rede de voluntariado. Tamén polo seu esforzo na integración destas persoas en todos os ámbitos da vida potenciando as capacidades das persoas de cara a conseguir a maior autonomía e independencia posibles. Premio individual: – BANESSA GIMÉNEZ GIMÉNEZ. Traballadora da Fundación Secretariado Xitano dende principios de 2006 como axente intercultural no “Programa Operativo de Loita contra a Discriminación”, que desenvolve accións de acompañamento social e mediación intercultural para a a mellora das condicións formativas e laborais de persoas do colectivo xitano. ORGANIZA Departamento de Educación. DATOS TÉCNICOS Prazo de presentación de candidaturas: do 3 ao 28 de novembro de 2008. Entrega de premios: a determinar. Horario: 20 h. Lugar: Sala Mozart do Auditorio de Galicia. Quen fai a actividade: Departamento de Educación. Entrega de candidaturas: Rexistro xeral do Concello de Santiago de Compostela. Observacións: o Departamento de Educación publicará na prensa e enviará aos diferentes colectivos e entidades da cidade a convocatoria e bases dos premios Vagalume. Información: Departamento de Educación Tfnos.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] 177 EDUCACIÓN PARA A PAZ, A CONVIVENCIA E A SOLIDARIEDADE 2.3.17 Este programa de actividades conta coa colaboración daquelas organizacións que traballan con asiduidade polos obxectivos sinalados e que poden ser obxecto de interese e de compromiso para nós. Cada ano, o Departamento de Educación do Concello de Santiago de Compostela, coincidindo co 30 de xaneiro, Día Mundial pola Paz, organiza o Foro de Encontro das ONG, en colaboración coa Coordinadora Galega de ONG para o Desenvolvemento e a Quincena da Paz, da Convivencia e da Solidariedade, que inclúe diversas actividades para a comunidade educativa. 178 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ EDUCACIÓN PARA A PAZ, A CONVIVENCIA E A SOLIDARIEDADE ❚ Quincena da Paz, a Convivencia e a Solidariedade OBXECTIVOS ● ● ● Traballar na defensa e promoción dos dereitos humanos, avanzando na loita contra a discriminación de calquer tipo. Aproximar a comunidade educativa ao mundo das ONG. Promover o coñecemento dos proxectos e actividades que desenvolven as organizacións non gubernamentais. Tipos de actividade Conxunto de actividades propostas polas diferentes organizacións e dirixidas aos centros interesados en participar, e que se darán a coñecer na presentación do programa. Inclúen entre outras: – Campañas de sensibilización – Seminarios – Exposicións – Obradoiros – Charlas nos centros de ensino – Sesións de vídeo-forum – Contacontos – Outras ORGANIZA Departamento de Educación en colaboración coas ONG. DATOS TÉCNICOS A quen se dirixe: centros de educación infantil, primaria e secundaria. Forma de traballo: grupo. Datas de realización: do 15 ao 30 de xaneiro de 2009. Quen fai a actividade: Departamento de Educación, ONG e centros de ensino. INSCRICIÓN Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Período de inscrición: ata o 19 de decembro de 2008. Información: Departamento de Educación Tfnos.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] Relacións co currículo Educación para paz e a solidariedade. 179 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ EDUCACIÓN PARA A PAZ, A CONVIVENCIA E A SOLIDARIEDADE ❚ X Foro das Organizacións non Gubernamentais OBXECTIVOS ● ● ● Ofrecer un espazo de encontro das ONG. Propiciar actividades de educación para a paz, a convivencia e a solidariedade. Dar a coñecer a cidadanía o mundo das ONG, os seus materiais e proxectos. Participantes na última edición: O sábado 26 de xaneiro de 2008 celebrouse o IX Foro das Organizacións non Gubernamentais para o Desenvolvemento que, instaladas no Centro Comercial Área Central, expuxeron e deron a coñecer á cidadanía os seus mateiriais e proxectos. Nesta edición participaron as seguintes ONG: – Amarante – Amigos da Terra Galicia Xuventude – Arquitectos Sen Fronteiras – Asemblea de Cooperación Pola Paz – Axuda en Acción – Bicis Pola Paz – Cáritas – Coopera – Coordinadora Galega de ONG – Cruz Vermella – Entreculturas - Fe e Alegría – Enxeñería Sen Fronteiras – Farmacéuticos Mundi – Foro de Inmigración de Santiago – Fundación Rokpa – Galicia Paz y Desarrollo – Implicad@s no desenvolvemento – InteRed – Intermon Oxfam – Jóvenes del Tercer Mundo 180 – – – – – – – Manos Unidas Médicos do Mundo Galicia Médicos Sen Fronteiras Mi Perú Panxea Asociación de Comercio Xusto Seminario Galego de Educación Para a Paz Terra de Homes Tipos de actividade ● Espazo solidario, as diferentes ONG dan a coñecer os seus materiais e proxectos ● Obradoiros de artes plásticas para o máis novos ● Obradoiro de actividades pola paz ● Chocolate solidario ● Concerto pola paz. Banda Municipal de Música ● Lectura de manifesto pola paz, a convivencia e a solidariedade ● Actuación de danza pola paz Relacións co currículo Educación para a paz e a solidariedade. ORGANIZA Departamento de Educación en colaboración coas ONG. DATOS TÉCNICOS A quen se dirixe: público en xeral. Lugar de realización: Área Central. Data de realización: o 31 de xaneiro de 2009. Prezo da actividade: de balde. Quen fai a actividade: Departamento de Educación e as ONG. Información: Departamento de Educación Tfnos.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] PROGRAMA DE VERÁN 2.3.18 As diferentes propostas que presentamos constitúen unha oferta para o ocio e o tempo libre da cidadanía máis nova, pensada especialmente para o tempo de vacacións. Dende unha perspectiva Educativa do Ocio e do Tempo Libre, estamos convencidos que constitúe un novo espazo de aprendizaxe para os suxeitos, no que podemos contribuír ao seu desenvolvemento persoal. 181 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROGRAMA DE VERÁN ❚ Barcelona, educa OBXECTIVOS ● Proposta para o coñecemento e o aproveitamento dunha cidade cun gran número de centros de interese que permite descubrirla, meterse na súa historia e a súa arte, contemplar a súa arquitectura e coñecer a súa xente, como son e que fan. Tipo de actividade Viaxe de interese didáctico-cultural para o tempo libre do verán. Contempla as visitas a: Museo de Historia da cidade, Palau Real Maior, Mirador Rey Martí, Catedral, Cidadela, Montjuic (Anel Olímpico, Palau San Jordi, Estadio Olímpico, Fundación Miró, Palacete Albéniz, Xardíns de Mosén Cinto Verdaguer, etc.), Gaudí (casas modernistas, Parque Güell, Sagrada Familia), Fachada Marítima (museo marítimo, Port Vell, Maremagnum, Aquarium, Porto Olímpico, etc.) e Port Aventura. Relacións co currículo Lecer e tempo libre. 182 ORGANIZA Departamento de Educación. DATOS TÉCNICOS A quen se dirixe: mozos e mozas de 12 a 15 anos. Número máximo: 30 participantes. Duración: 7 días. Datas de realización: xullo de 2009. Quen fai a actividade: monitores/as do Departamento de Educación e do Concello de Barcelona. INSCRICIÓN Prezo da actividade: 350 €. Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Período de inscrición: mes de maio de 2009. Información: Departamento de Educación Tfnos.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROGRAMA DE VERÁN ❚ Campamento de Educación Ambiental Granxa escola OBXECTIVOS ● Potenciar a colaboración entre sexos, en todo tipo de xogos, actividades e tarefas, estimulando a cooperación e solidariedade entre as persoas. ● Fomentar actitudes de respecto cara a natureza. ● Fomentar o diálogo na resolución de conflictos e toma de decisións. ● ● ● Ensinarlles a analizar as distintas problemáticas ambientais locais e globais, especialmente as relacionadas coa enerxía, provocando a búsqueda de solucións alternativas e consensuadas. Convivir en grupo nun ambiente san, lúdico e en galego. Potenciar e estimular a capacidade manual e creativa dos e das participantes, tomando como base as manifestacións artísticas e artesanais da zona. Tipos de actividade Estancia nunha Granxa escola onde se realizan diferentes actividades: ● ● ● Itinerarios ecolóxicos culturais: itinerarios de achegamento ao medio cultural e rural galego: observacións de flora e fauna, construcións populares. Faranse itinerarios a pé e coidado de animais. Obradoiros de medio ambiente: obradoiros nos que realizaremos distintas actividades que nos permitirán coñecer un pouco máis os recursos naturais do contorno e os problemas ambientais que lle afectan: entre eles destacamos un obradoiro de pan e de coidado de animais. Relacións co currículo Lecer e tempo libre. ORGANIZA Departamento de Educación e Departamento de Normalización Lingüística. DATOS TÉCNICOS A quen se dirixe: nenos e nenas de 5 a 11 anos. Número máximo: 30 participantes por quenda. Duración: 10 días. Lugar: Granxa escola Siador (Silleda). Equipamentos: dormitorios colectivos, sala de usos múltiples, laboratorios, comedor e cociña. Datas de realización: xullo e agosto de 2009. Quen fai a actividade: monitores/as especializados. INSCRICIÓN Prezo da actividade: a concretar. Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Período de inscrición: mes de maio de 2009. Información: Departamento de Educación Tfnos.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] Xogos predeportivos e cooperativos: tendo como obxectivos de referencia a participación, diversión e desenvolvemento das cualidades psicomotrices dos participantes. 183 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROGRAMA DE VERÁN ❚ Ferradura Aberta 2009 Ferradura Aberta é unha oferta municipal de dinamización cultural e de tempo libre, de convivencia entre a cidadanía, sobre todo do grupo de idade dos máis pequenos, de participación lúdica e creativa na cultura, como fórmula de eficaz achegamento entre o cidadán e a cidade. OBXECTIVOS ● ● ORGANIZA Ofrecer un espazo de encontro e de lecer para os rapaces e rapazas da cidade e as súas familias, cunha oferta pensada especialmente para eles. Concello de Santiago de Compostela. Descubrir as posibilidades educativas da cidade e aproveitar os recursos que esta nos proporciona, pero sen descoidar o seu obxectivo lúdico e recreativo, que nos leva á promoción do tempo desocupado e do xogo e á recuperación da cidade, das súas rúas, prazas ou parques como espazos axeitados para esta experimentación e como lugares de encontro, interacción, liberdade e creatividade, na perspectiva da consecución da cidade educadora. A quen se dirixe: público en xeral. Preferentemente nenos/as de 2 a 14 anos e as súas familias. Lugar de realización: Paseo da Ferradura do parque da Alameda. Datas de realización: xullo de 2009. Horario: de 18 a 21 horas. Prezo da actividade: de balde. Información: Departamento de Educación Tfnos.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] Tipos de actividade Xornadas lúdico-educativas durante o verán nas que teñen cabida a tradición, a expresión artística, musical, plástica ou corporal, o traballo audiovisual e a creación de diversos espectáculos. Integra ademais o ámbito deportivo e o xogo como posibilidades complementarias para o tempo de lecer. O programa estrutúrase de acordo cos seguintes bloques de actividades: obradoiros (de cestería, encadernación, plástica, fotografía, papiroflexia, arqueoloxía, natureza, ...), área recreativa, espazos de xogos, servizo permanente de ludoteca e biblioteca e actividades extraordinarias. Metodoloxía Participación libre dos nenos/as e familias nas diferentes propostas do programa. 184 DATOS TÉCNICOS Departamento de Deportes Tfno.: 981 528 730 / 528 735 Fax: 981 528 737 Correo electrónico: [email protected] ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROGRAMA DE VERÁN ❚ Vacacións en Paz 2009 Programa de acollida de nenos/as saharauís OBXECTIVOS ● ● Ofrecer a estes nenos/as nacidos no medio da guerra e sometidos as súas duras consecuencias, unha posibilidade de coñecer formas distintas de vida, de maneira que isto contribúa, non só a súa formación senón a mellorar a comunicación e o entendemento entre os pobos e promover valores de solidariedade e cooperación dos composteláns. Facilitar a relación de familias de Santiago con rapaces doutras culturas. Tipo de actividade Acollida de nenos/as saharauís por familias de Santiago, que se fan cargo dos gastos de alimentación e vestiario dos nenos e nenas durante a súa estadía. Os gastos de desprazamento, así como das actividades complementarias, co obxecto de facilitar a integración dos rapaces, son por conta do concello de Santiago. Os nenos/as teñen revisións sanitarias ao inicio da súa estadía grazas á colaboración do departamento de pediatría do Hospital Clínico de Santiago. Ponse a disposición das familias un/unha monitor/a durante a estadía dos nenos/as en Santiago de Compostela. Requisito das familias acolledoras Preferentemente aquelas familias que teñan fillos/as de idades semellantes á dos rapaces e rapazas acollidos/as. ORGANIZA Departamento de Educación e a Asociación Solidariedade Galega co pobo Saharaui. DATOS TÉCNICOS A quen se dirixe: familias de Santiago de Compostela. Número de nenos/as saharauís participantes: 15. Datas de realización: meses de xullo e agosto. INSCRICIÓN Forma de inscrición: por teléfono e mediante entrevista personalizada. Período de inscrición: ata o 31 de maio de 2009. Lugar: Departamento de Educación. Observacións: as familias interesadas terán unha entrevista persoal coa responsable do programa. Información: Departamento de Educación Tfno.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] Asociación Solidariedade Galega co pobo Saharaui Rúa Gregorio Espino, 32 - ent. C Tfno. e Fax: 986 262 637 Relacións co currículo Educación para a solidariedade. 185 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROGRAMA DE VERÁN ❚ Escola Municipal de Verán A proposta de actividades da Escola de Verán constitúe unha oferta para o ocio e o tempo libre da cidadanía máis nova, nunhas datas nas que as familias demandan novas propostas de dinamización para os seus fillos e fillas no tempo non escolar. Estes recursos de lecer para o verán son diferentes, atendendo ás características organizativas, ás idades, tamaño do grupo, entre outros. Todos responden a un obxectivo que dá coherencia á oferta: a existencia dun programa educativo e de lecer nunha época e cunhas características moi determinadas que dea continuidade á proposta cultural e educativa coa que conta o concello de Santiago de Compostela ao longo do ano. Ademáis, esta iniciativa tenta rendibilizar os equipamentos escolares como espazos de aprendizaxe no tempo de verán atendendo á súa distribución territorial, onde os nenos e as nenas poidan expresarse libremente, relacionarse e compartir. OBXECTIVOS Tipos de actividade ● ● ● ● Ofrecer un espazo de encontro e lecer para os rapaces e rapazas cunha oferta pensada especialmente para eles/as e para as familias neste tempo de vacacións. Os centros de ensino constitúen un referente idóneo para a posta en marcha do programa, polo seu equipamento, pola distribución territorial e pola súa seguridade. Propiciar actividades que favorezan o coñecemento da nosa tradición musical e a sensibilidade estética pola danza, dun xeito lúdico, participativo e ameno. ● ● ● Promover a sensibilidade artística dos nenos e nenas, potenciando o desenvolvemento imaxinativo e creativo. ● ● Descubrir as posibilidades educativas da cidade e aproveitar os recursos que esta nos proporciona, que leva á promoción do tempo libre con xogos e con actividades de utilización didáctica da cidade, dos seus equipamentos, das súas rúas, prazas e parques como espazos axeitados para esta experimentación e como lugares de encontro, interrelación, liberdade e creatividade, na perspectiva da consecución da cidade educadora. 186 ● ● Danza: a través das sesións a cargo de profesionais do ballet, poderán introducirse no mundo da expresión corporal contemporánea. Papiroflexia: monitoras e monitores especializados nesta temática amosarán as técnicas e usos máis diversos e atractivos do papel, coa construción de caixas, xoias, animais, etc. Cociña: no que se poderá aprender a realizar sobremesas frías, ensaladas, batidos, bocadillos, pan e pastas, entre outros. Artes plásticas: a pintura, o debuxo, o papel maché, entre outros, son as diferentes técnicas empregadas neste espazo de expresión artística que contribúe a desenvolver a sensibilidade estética. Itinerarios pola cidade: a Alameda, o Carme de Abaixo, o río Sarela, os arredores de cada centro de ensino, son espazos para gozar e de aprendizaxe medioambiental. Grandes xogos e actividades deportivas, nas que terán a oportunidade de perfeccionar a súa habilidade e a súa técnica en deportes e iniciarse noutros máis novos. Xogos populares e tradicionais: a corda, o trompo, o aro, o diábolo, entre outros, permitirán o entretemento e a recuperación destes xogos tradicionais. ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROGRAMA DE VERÁN ❚ Criterios de participación Teñen por obxecto establecer os dereitos e os deberes dos participantes neste programa municipal: 1. Poderá participar calquera neno ou nena con idades comprendidas entre os 6 e os 12 anos. Os/as nenos/as de 5 anos poderán participar sempre e cando un/unha irmán/á tamén estea inscrito/a e asista ás actividades diarias do centro. 2. Establécese un límite de prazas por centro, de acordo coas características do programa. Os criterios de participación serán por orde de chegada diaria ata cubrir o aforo establecido e se é o caso, cada familia recibirá información para que poda desprazar ao neno/a ao centro máis próximo, responsabilidade de información que lle corresponde ao monitor/a que o atende. 3. Para poder participar no programa é obrigatorio que un adulto cubra a ficha de participación, que deberá entregar no espazo de recepción o mesmo día que asistan ás actividades. Naqueles casos nos que participen de forma continuada nun mesmo centro, cada día deberá amosar o carné e indicar a persoa responsable de recoller ao menor. No caso daqueles nenos/as que se despracen sós, é obrigatorio cubrir e entregar asinada a autorización pertinente na secretaría da Escola Municipal de Verán do centro correspondente. 4. A participación é de balde e de libre elección; é dicir, pódese participar na programación completa e diaria dun centro ou ben en talleres concretos de acordo coa dispo ibilidade de prazas en cada momento. 5. As actividades darán comezo ás 9.30 h. e finalizarán ás 13.30 h, polo que a responsabilidade do control e coidado dos participantes polos monitores/as responsábeis, comprenderá esa franxa horaria. 6. O/a participante poderá ser dado de baixa no programa por algunha das circunstancias seguintes: a) Por incumprimento da idade. b) Por comprobación de falsidade nos documentos ou datos achegados. c) Por incompatibilidade ou inadaptaci n absoluta para permanecer no centro. As baixas comprendidas nestes apartados resolveraas, unha vez oída o coordinador xeral do programa no centro e os representantes legais do neno/a, o Departamento de Educación do Concello de Santiago. 7. A inscrición no programa supón a aceptación e o compromiso destas normas. O incumprimento das mesmas dará lugar á perda do dereito ao uso e disfrute deste programa municipal. Metodoloxía Participación libre dos nenos/as nas diferentes propostas do programa. ORGANIZA Departamento de Educación en colaboración coas Asociacións Xuvenís da cidade. DATOS TÉCNICOS A quen se dirixe: nenos e nenas de 6 a 12 anos. Lugar de realización: CEIPs de Compostela. Datas de realización: xuño e setembro. Quen fai a actividade: monitores/as especializados das asociacións e colectivos con experiencia como dinamizadores sociais. INSCRICIÓN Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Información: Departamento de Educación Tfno.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] 187 ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROGRAMA DE VERÁN ❚ English summer school Good morning, kids Escola Municipal de verán de inglés A Escola Municipal de Verán de Inglés é unha proposta educativa para o tempo de verán en Compostela dirixida a nenos e nenas de 6 a 14 anos, con niveis de inglés diferentes. É unha oportunidade de aprendizaxe que combina as clases de inglés con obradoiros lúdicos, para aproveitar o tempo de actividade non escolar e practicar e mellorar o seu inglés á vez que utilizan este tempo para procurar novas relacións socializadoras. ● ● ● OBXECTIVOS – Propoñer unha proposta formativa para o verán especializada na aprendizaxe da lingua inglesa. A segunda parte estará formado por obradoiros, todos eles en inglés íntegramente, onde cada grupo realizará un obradoiro distinto dos que se propoñan. – A terceira parte da mañá comprenderá un conxunto de actividades tales como as visitas guiadas a centros de interese da cidade, xogos populares e tradicionais, sesións de contacontos, entre outras propostas. Ofrecer un espazo de encontro e lecer para os rapaces e rapazas cunha oferta pensada especialmente para eles/as e para as familias neste tempo de vacacións. Descubrir as posibilidades educativas da cidade e aproveitar os recursos que esta nos proporciona, que leva á promoción do tempo libre con xogos e con actividades de utilización didáctica da cidade, dos seus equipamentos, das súas rúas, prazas e parques como espazos axeitados para esta experimentación e como lugares de encontro, interrelación, liberdade e creatividade, na perspectiva da consecución da cidade educadora. Vivir a cidade en inglés. Metodoloxía Todos o obradoiros serán impartidos íntegramente en inglés ao igual que as clases, actividades e visitas guiadas. Materiais didácticos Toda actividade irá acompañada dunha carpeta de documentación, que poderán utilizar para o desenvolvemento da mesma, así como materiais que faciliten o desenvolvemento de obradoiros e actividades. Desenvolvemento do programa O desenvolvemento diario da escola divídese entre tres tempos: – 188 O primeiro realizarase á primeira hora da mañá e consistirá nunha clase de inglés no que o enfoque principal vai ser que os nenos e nenas adquiran fluidez e soltura á hora de conversar, e o profesor/a poda traballar as estruturas gramaticais e a pronunciación, procurando que os escolares podan poñer en práctica todo o vocabulario e gramática que aprenden ao longo do curso escolar, con especial atención a súa pronunciación e comprensión. ORGANIZA Departamento de Educación. ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa ❚ PROGRAMA DE VERÁN ❚ DATOS TÉCNICOS A quen se dirixe: nenos/as de 6 a 15 anos Data de realización: xullo e agosto de 2009. Lugar de realización: IES Rosalía de Castro. Quen fai a actividade: as clases serán impartidas por profesorado nativo e licenciado polas universidades do seu país con formación específica para profesores/as de idiomas modernos e con formación pedagóxica específica na aprendizaxe de línguas e no desenvolvemento de actividades de dinamización. INSCRICIÓN Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Prezo da actividade: pendente de concretar. Periodo de inscrición: mes de maio de 2009. Información: Departamento de Educación Tfno.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] 189 3 Centro de Documentación e Información Pedagóxica. Publicacións Este centro naceu co obxetivo de poñer ao dispor da comunidade educativa de Santiago diversos medios facilitadores de información, seleccionando de entre eles, aqueles que poden ser de máis interese para os diferentes usuarios, de tal xeito que permitan un acceso rápido e doado á mesma, e polo tanto, un mellor aproveitamento dos recursos e unha mellora na calidade do ensino. Ademais hai que ter en conta que a participación, cada vez maior, da sociedade no proceso educativo leva consigo a necesidade de contar con información puntual sobre un tema que está a sufrir profundos cambios –en todos os seus aspectos– como é o do ensino. De aí que, as actividades do Centro de Documentación, ao longo do curso, están encamiñadas basicamente á recollida e clasificación de material documental referente a esta temática co fin de facilitar a súa difusión e consulta por parte da cidadanía interesada. Polo tanto, e conectando con todas as demais áreas do Departamento de Educación, este servizo sirve de apoio á elaboración do programa xeral de actividades e a formación permanente dos profesionais do mesmo. Os usuarios da información da que se dispón son: ● ● ● Profesores/as dos centros de ensino de Santiago e de fóra do Municipio. Todas as persoas interesadas no tema da educación. Persoal do Departamento de Educación e colaboradores. As publicacións do Centro de Información e Documentación teñen como principal obxectivo a divulgación dos seus materiais documentais ao mesmo tempo que se facilita o seu acceso ós usuarios que estén interesados. Os principais obxectivos a destacar son os seguintes: ● ● ● ● ● Creación e actualización dun fondo documental sobre temas básicos en educación, con especial atención ás demandas manifestadas polo profesorado. Organización do mesmo. Facilitar información puntual aos usuarios deste servicio. Elaboración de bibliografías de interese para a comunidade educativa. Establecer contactos con outros servizos similiares. 193 Publicacións do Departamento de Educación 3.1 Colección Papeis de Educación Coñecemento da cidade de Santiago ● RODRÍGUEZ GÓMEZ, X. M. e SOUSA JIMÉNEZ, X. Mª. (1985): O parque da Alameda: Un itinerario para o teu lecer. Departamento de Educación, Concello de Santiago. Santiago de Compostela. 24 p. (Papeis de Educación, nº 1, 2ª edición aumentada e corrixida). Educación ambiental ● ● ● ● RODRÍGUEZ GÓMEZ, X. M. e SEIXAS SEOANE, M. A. (1986): O noso concello. Departamento de Educación, Concello de Santiago. Santiago de Compostela. 48 p. (Papeis de Educación, n° 3). MÉNDEZ MARTÍNEZ, G. e CAMPILLO RÚIZ A. (1991): Cartografía. Departamento de Educación, Concello de Santiago. Santiago de Compostela. 91 p. (Papeis de Educación, nº 13). ● ● Orientación escolar ● RODRÍGUEZ GÓMEZ, X. M.; BANET, E. e RIAL, A. (1986): ¿Ó remate de EXB, que?. Departamento de Educación, Concello de Santiago. Santiago de Compostela. 40 p. (Papeis de Educación, nº 4). ● ● Educación para a paz ● JARES, X. R. (1988): Educar para a paz. Departamento de Educación, Concello de Santiago. Santiago de Compostela. 64 p. (Papeis de Educación, n° 9). 194 GONZÁLEZ PÉREZ, C. (1984): Os maios. Departamento de Educación, Concello de Santiago. Santiago de Compostela. 24 p. (Papeis de Educación, n° 2). CHOUZA MATA, M. e CID GONZÁLEZ, R. (1987): Zonas de interese natural de Santiago (I). Departamento de Educación, Concello de Santiago. Santiago de Compostela. 40 p. (Papeis de Educación, n° 6). CASTRO, M. e FREIRE, L. (1988): Breve introducción á micoloxía. Departamento de Educación, Concello de Santiago. Santiago de Compostela. (Papeis de Educación, nº 8). CASTRO, M. e FREIRE, L. (1988): Introducción á botánica. Departamento de Educación, Concello de Santiago. Santiago de Compostela. 56 p. (Papeis de Educación, nº 10). CASTRO, M. e FREIRE, L. (1989): Introducción á micoloxía. Departamento de Educación, Concello de Santiago. Santiago de Compostela. 42 p. (Papeis de Educación, nº 11, 2ª edición corrixida e aumentada). CHOUZA MATA, M. e CID GONZÁLEZ, R. (1995): Zonas de interese natural de Santiago (II). Departamento de Educación, Concello de Santiago. Santiago de Compostela. 76 p. (Papeis de Educación, nº 15). CENTRO DE DOCUMENTACIÓN E INFORMACIÓN PEDAGÓXICA Publicacións do Departamento de Educación ❚ COLECCIÓN PAPEIS DE EDUCACIÓN ❚ Educar para a igualdade ● CAMPOS SANTÁS, C.; PÉREZ GARCÍA, P. e CASTRO RATÓN, Mª. D. (1992): Educar na igualdade. Departamento de Educación, Concello de Santiago. Santiago de Compostela. 46 p. (Papeis de Educación, nº 14). Outros ● ● Música ● ● LÓPEZ FARIÑA, M. A. (1989): Os instrumentos da orquestra: “A corda rozada”. Departamento de Educación, Concello de Santiago. Santiago de Compostela. 31 p. (Papeis de Educación, n° 12). VV.AA. (2001): A evolución da música tradicional galega. Departamento de Educación e Mocidade, Concello de Santiago. Santiago de Compostela. 25 p. (Papeis de Educación, nº 17). ● ● VARELA ORAL, C. (1987): Guía para a organización dunha biblioteca escolar. Departamento de Educación, Concello de Santiago. Santiago de Compostela. 28 p. (Papeis de Educación, nº 5, 1ª edición). VARELA ORAL, C. (1989): Guía para a organización dunha biblioteca escolar. Departamento de Educación, Concello de Santiago. Santiago de Compostela. 28 p. (Papeis de Educación nº 5, 2ª edición revisada e ampliada). SEIXAS SEOANE, M. A. (1995): Ánxel Casal. Departamento de Educación, Concello de Santiago. Santiago de Compostela. 35 p. (Papeis de Educación, nº 16). SEIXAS SEOANE, M. A. (2000): Ánxel Casal. Departamento de Educación e Mocidade, Concello de Santiago. Santiago de Compostela. 35 p. (Papeis de Educación, nº 18, 2ª edición revisada e ampliada). 195 CENTRO DE DOCUMENTACIÓN E INFORMACIÓN PEDAGÓXICA Publicacións do Departamento de Educación ❚ COLECCIÓN COÑECER. SANTIAGO CIDADE EDUCADORA ❚ Colección Coñecer: Santiago cidade educadora Bombeiros ● RODRÍGUEZ-ABELLA GÓMEZ, X. M.; VARELA MORALES, B.; CABALLO VILLAR, B. e CASTRO POMBO, C. (1992): O parque de bombeiros. Departamento de Educación e Servicio de Extinción de Incendios e Salvamento, Concello de Santiago. Santiago de Compostela. 26 p. (Coñecer, n° 1). Policía Local ● ● RODRÍGUEZ-ABELLA GÓMEZ, X. M.; VARELA MORALES, B.; CABALLO VILLAR, B.; CASTRO POMBO, C. e TRABA GESTO, X. M. (1993): A policía local. Departamento de Educación, Concello de Santiago. Santiago de Compostela. 22 p. (Coñecer, n° 2). VARELA MORALES, B. e FERRO VÁZQUEZ, Y. (1998): A policía local de Santiago de Compostela. 150 Aniversario. Departamento de Educación, Concello de Santiago. Santiago de Compostela. 27 p. (Coñecer, nº 5). 196 Observatorio Astronómico ● VV.AA. (1994): O observatorio astronómico Ramón Mª Aller. Departamento de Educación, Concello de Santiago. Santiago de Compostela. 18 p. (Coñecer, n° 3). Banda Municipal de Música ● RODRÍGUEZ-ABELLA GÓMEZ, X. M. e CASTRO POMBO, C. (1997): A banda municipal de música. Departamento de Educación, Concello de Santiago. Santiago de Compostela. 52 p. (Coñecer, n° 4). Outros ● CASTRO, M. e FREIRE, L. (1989): Coñecer 1: O castiñeiro. Árbore adoptiva de Galicia. Departamento de Educación, Concello de Santiago. Santiago de Compostela. 12 p. (Coñecer, nº 1). CENTRO DE DOCUMENTACIÓN E INFORMACIÓN PEDAGÓXICA Publicacións do Departamento de Educación ❚ COLECCIÓN SANTIAGO: O PROXECTO EDUCATIVO DE CIDADE. DOCUMENTOS ❚ Colección Santiago: o proxecto educativo de cidade. Documentos ● ● ● ● SANTOS REGO, M. A. e LORENZO MOLEDO, Mª M. (2001): A construcción educativa da cidade. Unha perpectiva transversal. Universidade de Santiago de Compostela. Departamento de Educación e Mocidade. Santiago de Compostela. 286 p. RODRÍGUEZ RODRÍGUEZ, X. (coord) (2003): Materiais curriculares e diversidade cultural. Departamento de Educación e Mocidade, Concello de Santiago. Santiago de Compostela. 235 p. RODRÍGUEZ-ABELLA GÓMEZ, X. M. (coord) (2003): Educación Viaria e na Autoprotección. Santiago, o proxecto educativo de cidade. Departamento de Educación e Mocidade, Concello de Santiago. Santiago de Compostela. 234 p. RODRÍGUEZ RODRÍGUEZ, X. (coord) (2006): A elaboración e adaptación dos materiais curriculares. Departamento de Educación e Mocidade, Concello de Santiago. Santiago de Compostela. 256 p. 197 CENTRO DE DOCUMENTACIÓN E INFORMACIÓN PEDAGÓXICA Publicacións do Departamento de Educación ❚ OUTRAS PUBLICACIÓNS ❚ Outras publicacións ● ● ● ● ● ● ● ● ● ADGEA e DEPARTAMENTO DE EDUCACIÓN (2005): Coñecer as cidades Patrimonio. Departamento de Educación e Mocidade. Concello de Santiago de Compostela. 19 p. ADGEA e DEPARTAMENTO DE EDUCACIÓN (2006): Santiago de Compostela. Obradoiro do tempo. Guía didáctica. Departamento de Educación e Mocidade. Concello de Santiago de Compostela. 18 p. ASOCIACIÓN GALEGA DE ANTROPOLOXÍA SOCIAL E CULTURAL (2004): Etnografía e Antropoloxía en Galiza. Departamento de Educación e Mocidade. Santiago de Compostela. 23 p. ARIAS IGLÉSIAS, C. e VEIGA GOY, X. L. (1989): Manual básico de xadrez. Universidade de Santiago de Compostela e Departamento de Educación. Santiago de Compostela. 198 p. BOUZAS MILLÁN, X. L.; CAMBA SANMARTIN, X. e REBOREDO TAJES, M. (2000): Castelao e Nós (unidade didáctica para a exposición). Asociación Socio-Pedagóxica Galega e Concello de Santiago de Compostela. A Coruña. 63 p. COORDINADORA GALEGA DE CONCELLOS (1986): Documentos (I). Departamento de Educación. Santiago de Compostela. 16 p. ● ● ● ● ● ● CONDE ROA, J. (1993): Catálogo do patrimonio pictórico da Casa do Concello. Concello de Santiago e o Consorcio da Cidade de Santiago de Compostela. Santiago de Compostela. 57 p. ● COSTAS LAGO, A. (2006): Persoal e transferíbel. Catálogo da exposición da III Bolsa de Creación Fotográfica. CEF e do Departamento de Educación Ed. do Trinque Vigo. 62 p. ● DEPARTAMENTO DE EDUCACIÓN (1996): Os Gabinetes de ciencias do Instituto Xelmírez de Santiago. Departamento de Educación e o Instituto Xelmírez. Santiago de Compostela. 32 p. 198 DEPARTAMENTO DE EDUCACIÓN (2000): Programa de autoprotección de centros escolares. Normas de evacuación en centros de ensino. Departamento de Educación. Concello de Santiago de Compostela. Santiago de Compostela. 16 p. DEPARTAMENTO DE EDUCACIÓN (2000): Educación e Mocidade: programas e recursos. Curso escolar 2000-2001. Departamento de Educación e Mocidade. Santiago de Compostela. 154 p. DEPARTAMENTO DE EDUCACIÓN (2001): Concurso literario Ánxel Casal 1996-2000. Departamento de Educación e Mocidade. Santiago de Compostela. 340 p. DEPARTAMENTO DE EDUCACIÓN (2001): Educación e Mocidade: programas e recursos. Curso escolar 2001-2002. Departamento de Educación e Mocidade. Santiago de Compostela. 210 p. DEPARTAMENTO DE EDUCACIÓN (2002): Educación e Mocidade: programas e recursos. Curso escolar 2002-2003. Departamento de Educación e Mocidade. Santiago de Compostela. 248 p. DEPARTAMENTO DE EDUCACIÓN (2003): Educación e mocidade: programas e recursos. Curso escolar 2003-2004. Departamento de Educación e Mocidade. Santiago de Compostela. 244 p. DEPARTAMENTO DE EDUCACIÓN (2004): Educación e mocidade: programas e recursos. Curso escolar 2004-2005. Departamento de Educación e Mocidade. Santiago de Compostela. 276 p. DEPARTAMENTO DE EDUCACIÓN (2005): Educación e mocidade: programas e recursos. Curso escolar 2005-2006. Departamento de Educación e Mocidade. Santiago de Compostela. 286 p. CENTRO DE DOCUMENTACIÓN E INFORMACIÓN PEDAGÓXICA Publicacións do Departamento de Educación ❚ OUTRAS PUBLICACIÓNS ❚ ● ● ● ● ● ● ● ● DEPARTAMENTO DE EDUCACIÓN (2006): Educación e mocidade: programas e recursos. Curso escolar 2006-2007. Departamento de Educación e Mocidade. Santiago de Compostela. 298 p. ● DEPARTAMENTO DE EDUCACIÓN (2007): Carta de Cidades Educadoras. Departamento de Educación e Mocidade. Santiago de Compostela. 20 p. ● DEPARTAMENTO DE EDUCACIÓN (2007): Educación: programas e recursos. Curso escolar 2007-2008. Departamento de Educación. Santiago de Compostela. 266 p. ● DIELH LÓPEZ, V.E. (2003): Vida e morte das estatuas. Catálogo da exposición da I Bolsa de creación fotográfica. Centro de estudos fotográficos e Departamento de Educación e Mocidade de Santiago de Compostela. Ed. Do Trinque. Vigo. 61 p. ● GARCÍA ALÉN, L. e GONZÁLEZ PÉREZ, C. (1993): Alfar 93. Concello de Santiago e Consorcio da Cidade de Santiago de Compostela. Santiago de Compostela. 14 p. ● GARCÍA SAN LEÓN, O. (2003): Leccións de Memoria. Catálogo da exposición da I Bolsa de creación fotográfica. Centro de estudos fotográficos e Departamento de Educación e Mocidade de Santiago de Compostela. Ed. Do Trinque. Vigo. 62 p. ● GONZÁLEZ GONZÁLEZ, M. (coord) (1992): Un soño de verán. Os estudiantes e aprendizaxe da linguaxe teatral. Unidade didáctica experimental. Departamento de Educación, Centro Dramático Galego, IGAEM e Xunta de Galicia. Santiago de Compostela. 85 p. GONZÁLEZ GONZÁLEZ, M. e CARNERO FERNÁNDEZ, A. (1993): Galileo Galilei. E sen embargo, móvese. Unidade didáctica. Concello de Santiago e Consorcio da cidade de Santiago de Compostela. Santiago de Compostela. 44 p. ● ● ● GONZÁLEZ PÉREZ, C. (1993): A festa dos maios en Compostela. Concello de Santiago e Consorcio da cidade de Santiago de Compostela. Santiago de Compostela. 15 p. GÓMEZ RODRÍGUEZ, F. (1995): A cidade das estrelas. Calendario astronómico de 1995. Departamento de Educación, Concello de Santiago. Santiago de Compostela. 19 p. IGLESIAS, CALO (1999): Educar para a paz desde o conflicto. Departamento de Educación e Mocidade, Seminario Galego de Educación para a Paz, Concello de Santiago. Santiago de Compostela, 267 p. JARES, XESÚS R. (Coordinador) (1996): Construír a Paz. Cultura para a Paz. Departamento de Educación do Concello de Santiago de Compostela, Edicións Xerais de Galicia. Vigo. 350 p. LÓPEZ FARIÑA, M. e REYES FERRÓN, F. (1993): A música e os Camiños de Santiago. Concello de Santiago e Consorcio da cidade de Santiago de Compostela. Santiago de Compostela. 35 p. MARGARIT TORRAS, M. (1999): Así é a declaración universal dos dereitos humanos. Traducción ó galego polo Departamento de Educación. Santiago de Compostela. 16 p. REY POUSADA, I. (1999): Os monicreques. XX Aniversario 19791999. IGAEM e Departamento de Educación e Cultura, Concello de Santiago. Santiago de Compostela. 55 p. REY POUSADA, I. (1999): Monicreques. Unidade didáctica. IGAEM, Departamento de Educación e Cultura, Concello de Santiago de Compostela. Santiago de Compostela. 16 p. REYES, F. (2003): ¡Santiago! Música e Peregrinacións na Europa do Renacemento. Unidade didáctica. Resonet. Departamento de Educación e Cultura, Concello de Santiago de Compostela. Santiago de Compostela. 106 p. 199 CENTRO DE DOCUMENTACIÓN E INFORMACIÓN PEDAGÓXICA Publicacións do Departamento de Educación ❚ OUTRAS PUBLICACIÓNS ❚ ● RODRÍGUEZ-ABELLA GÓMEZ, X. M.; VARELA MORALES, B. e SAMPEDRO GARRIDO, A. (2000): Recursos educativos públicos do municipio de Santiago de Compostela. Departamento de Educación e Mocidade, Concello de Santiago. Santiago de Compostela. 170 p. ● ● ● ● ● ● ● ● ● SENDÓN, M. (2003). Cuspindo a barlovento. Centro de estudos fotográficos e Departamento de Educación e Mocidade de Santiago de Compostela. Santiago de Compostela. 74 p VV. AA. (1989): Mapa escolar de Santiago de Compostela. (3 volumes). Departamento de Educación. Concello de Santiago. Santiago de Compostela. 527 p. VV. AA. (1990): Mapa escolar de Santiago de Compostela. (1ª revisión – curso 1989/1990). Departamento de Educación. Concello de Santiago. Santiago de Compostela. 527 p. VV. AA. (1990): Rei Lear de W. Shakespeare en versión de Eduardo Alonso e Candido Pazó. O teatro como feito educativo (unidade didáctica experimental). Departamento de Educación, Concello de Santiago. Santiago de Compostela. 29 p. VV. AA. (1991): Mapa escolar de Santiago de Compostela. (2ª revisión - curso 1990/1991). Departamento de Educación, Concello de Santiago de Compostela. Santiago de Compostela. 718 p. VV. AA. (1992): Mapa escolar de Santiago de Compostela. (3ª revisión - curso 1991/1992). Departamento de Educación, Concello de Santiago. Santiago de Compostela. 978 p. VV. AA. (1994): Galicia xudía. Concello de Santiago. Santiago de Compostela. 29 p. 200 ● VIDAL BOLAÑO, R. (1993): O espacio teatral. Unha viaxe arredor do círculo. Unidade didáctica experimental. Concello de Santiago e Consorcio da cidade de Santiago de Compostela. Santiago de Compostela. 48 p. VV. AA. (2002). ¿Que vas facer o ano que ven?. Guía de Estudios. Departamento de Educación e Mocidade. Concello de Santiago de Compostela e Asociación socio pedagóxica galega. 11 p. VV. AA. (2003). ¿Que vas facer o ano que ven?. Guía de Estudios. Departamento de Educación e Mocidade. Concello de Santiago de Compostela e Asociación socio pedagóxica galega. 11 p. MATERIAIS AUDIOVISUAIS Programa de Educación Ambiental ● ● ● Cada cousa no seu sitio. {vídeo}. Departamento de Educación e Mocidade e Departamento de Medio Ambiente. 1999. Cada cousa no seu sitio. {CD-ROM}. Departamento de Educación e Mocidade e Departamento de Medio Ambiente. 1999. PC Reciclator. {CD-ROM}. Departamento de Educación e Mocidade e Departamento de Medio Ambiente. 2002. Programa de música ● Fernando Reyes: ¡Santiago! música e peregrinacións na Europa do Renacemento. {CD-ROM}. Departamento de Educación e Mocidade. 2001. CENTRO DE DOCUMENTACIÓN E INFORMACIÓN PEDAGÓXICA Publicacións do Departamento de Educación ❚ FONDO DE EXPOSICIÓNS ❚ Fondo de exposicións EXPOSICIÓNS FOTOGRÁFICAS VIDA E MORTE DAS ESTATUAS de Victoria Eugenia Diehl López O proxecto que deu lugar a esta exposición foi cogañador da 1ª Bolsa de creación fotográfica do Concello de Santiago de Compostela. Esta exposición é resultado dun proxecto que acadou o recoñecemento do xurado da 1ª Bolsa de creación fotográfica convocada polo Concello de Santiago de Compostela, no ano 2002. Características da exposición 134 fotografias en branco e negro e cor de tamaños variables segundo o soporte material da obra, diferencianse tres zonas expositivas: A artista presenta fotografías de gran formato cunha estética na que se deduce a ruptura da fronteira entre o “real” e as súas representacións escultóricas. Valéndose da tecnoloxía dixital Victoria consigue imaxes inquietantes e misteriosas cunha grande carga simbólica e claras referencias á mitoloxía. ● ● ● 100 transferencias sobre xiz de tamaños variables. 24 serigrafías sobre lousa 32x42 cm (con formato das antigas pizarras escolares) 10 serigrafías sobre taboleiro 60x90 cm Características da exposición Material complementario: Catálogo da exposición 20 fotografías en cor de gran formato (tamaño variable entre 100x45 e 90x100), positivadas en papel brillo e montadas en aluminio con bastidor. A autora Olalla García San León (Santiago de Compostela 1976) é licenciada en Belas Artes pola Universidade de Vigo. Facultade de Pontevedra. Material complementario: Catálogo da exposición A autora, Victoria Eugenia Diehl López (A Coruña, 1978), é licenciada en Belas Artes pola Universidade de Vigo. Facultade de Pontevedra. PERSOAL E TRANSFERÍBEL de Andrea Costas Lago LECCIÓNS DE MEMORIA de Olalla García San León O proxecto Persoal e transferibel presentado por Andrea Costas Lago que agora se concreta nesta exposición, mereceu o recoñecemento do xurado da terceira bolsa de creación fotográfica convocado polo Concello de Santiago de Compostela no ano 2004. En diversos soportes, a autora explora as posibilidades plásticas que se derivan da apropiación estética de imaxes dos anos 50-60. Utilizando as pizarras, o xiz e a madeira, propón a quen observa a súa obra, unha reflexión sobre o significado que naquel momento tiña o acto fotográfico do retrato, en comparación coa familiarización coa que hoxe en día ten. A artista xuntou a un grupo hetereoxéneo de persoas, dándolles a oportunidade de crear unha reportaxe das súas vivencias convencionais. Para crear unha memoria menos estipulada, trata de facer coincidir o obxecto e o suxeito de representación na mesma persoa, de indagar no presente a partir dun conxunto de instantes fragmentados, de deixar falar por si mesmo a quen normalmente é obxecto dun discurso que o reduce a un estereotipo. Estas exposición, polas súas características, só poderán ser expostas cando se garantan as condicións nas que a artista a deseñou. 201 CENTRO DE DOCUMENTACIÓN E INFORMACIÓN PEDAGÓXICA Publicacións do Departamento de Educación ❚ FONDO DE EXPOSICIÓNS ❚ Características da exposición 304 fotografías en branco e negro e cor (tamaño variable entre 30x40, 20x30 e 13x18) que forman 9 series encadenadas Material complementario: Catálogo da exposición A autora, Andrea Costas Lago (Vigo 1978) é licenciada en Belas Artes pola Universidade de Vigo. Facultade de Pontevedra. COMPOSTELA NA MEMORIA RECENTE de Fernando Bellas Mostra fotográfica que ilustra 28 imaxes nas rúas de Compostela durante os anos 1970 e 1980. Podemos imaxinar a través destes momentos fotográficos cómo era a vida da cidade e dos seus habitantes, a través de personaxes, conflictos, oficios, espazos, arquitecturas… Características da exposición 28 fotografías en branco e negro que plasman imaxes do cotiá nas rúas de Compostela nos anos 70 e 80. O autor Fernando Bellas (Pontedeume, 1955). Traballou en prensa semanal e diaria dentro e fóra de Galicia. As súas primeiras colaboracións foron no semanario A Nosa Terra, Mundo Obrero diario e o semanal La Calle. Publicou fotografías en La Voz de Galicia, El País e na revista Interviu, entre outras. Despois dun breve período de tempo traballando no Arquivo da Imaxe de Galicia entra a formar parte dos Servizos Informativos da TVG, onde segue actualmente como reporteiro gráfico. 202 ORGANIZA Departamento de Educación e Mocidade. DATOS TÉCNICOS A quen se dirixe: centros de educación secundaria e entidades interesadas. Lugar de realización: no indicado pola entidade solicitante e no Centro Sociocultural e Xuvenil Municipal O Ensanche. SOLICITUDES Información: Departamento de Educación e Mocidade. Tfnos.: 981 554 400 / 554 401 Período de inscrición: a partir de xaneiro de 2009. 4 Axudas e Subvencións 4.1 Subvencións a proxectos e actividades educativas Programa que promove unha liña estable de apoio e financiamento dos colectivos que enfocan as súas actividades cara a educación e a cultura. Pretende ser un mecanismo de dinamización das organizacións cidadáns á hora de prantexar iniciativas dirixidas á poboación compostelá. Consonte as competencias atribuídas ao municipio polos artigos 25 e 28 da Lei 7/1985 reguladora das bases de réxime local e en aplicación da Lei 38/2003 xeral de subvencións (LXS) e do Real Decreto 887/2006, do 21 de xullo, polo que se aproba o regulamento da LXS, o Concello de Santiago de Compostela, a través do Departamento de Educación convoca subvencións destinadas á promoción de proxectos e actividades educativas e culturais que se realizaran dende o 1 de xaneiro ata o 1 de setembro do ano 2008, que se rexerán polas seguintes bases, aprobadas pola Xunta de Goberno Local do 29 de xullo do 2008: 1. Finalidade e obxectivos 1.1. Esta convocatoria ten por finalidade a promoción de proxectos e actividades educativas e culturais que se realicen no Concello de Santiago, ao tempo fixará o procedemento para acceder ás axudas que o Concello de Santiago de Compostela concede a través do Departamento de Educación, consonte a Lei 38/2003, do 17 de novembro, xeral de subvencións (LXS) e ao RD 887/2006 polo que se aproba o regulamento da lei 38/2003. 1.2. Os obxectivos xerais que motivan a convocatoria son: a) Promover e apoiar a realización de programas e actividades educativas que impulsen a mellora da calidade educativa e a dinamización cultural nos centros de ensino da cidade. b) Promover e apoiar a realización de programas e actividades educativas extraescolares dirixidas a acadar unha mellora da atención do alumnado nos centros de ensino da cidade. c) Potenciar proxectos e actividades na liña da renovación pedagóxica que impliquen á comunidade educativa e vinculen educación, cultura e valores no ámbito da cidade. d) Atender a realización de propostas educativas e a creación de instrumentos e materiais didácticos ou que desenvolvan eixes transversais a partir da realidade social de Santiago de Compostela. 2. Actividades que poden ser obxecto de subvención 2.1. As entidades propoñerán ata un máximo de 3 actividades ou programas. 2.2. As actividades ou programas obxecto de subvención que se propoñan estarán incluídas nos apartados seguintes: a) Coñecemento da cidade. b) Actividades relacionadas de educación para a saúde, educación para a paz, educación cívica, educación viaria e para a autoprotección, educación ambiental, teatro, música e danza. c) Actividades culturais e participación do alumnado en programas de carácter non curricular. d) Actividades educativas de apoio ao comedor escolar e) Novas tecnoloxías da información e a comunicación (NTIC). f) Integración do alumnado con discapacidades. g) Actividades extracurriculares de animación cultural e do tempo libre. h) Promoción da lingua galega. i) Publicacións periódicas (revistas, boletíns…) de centro así como a edición de materiais didácticos. k) Dinamización de bibliotecas. 2.3. As actividades deberán realizarse entre o 1 de xaneiro e o 1 de setembro do ano en curso. 205 AXUDAS E SUBVENCIÓNS Subvencións a proxectos e actividades educativas e culturais 3. Actividades excluídas de subvención 6.2. Consonte o artigo 19.3 da lei 38/2003 o importe das subvencións en ningún caso poderá ser de tal contía que, illadamente ou en concorrencia con outras subvencións, axudas, ingresos ou recursos, supere o custo do proxecto ou da actividade subvencionada. 3.1. As actividades excluídas destas subvencións e que non poderán ser obxecto das mesmas son: a) Viaxes de fin de estudos e intercambios. b) Actividades de carácter deportivo. c) Festas e outras actividades semellantes. d) Compra de bens inventariábeis. 4. Incompatiblidades Estas axudas son incompatibles con outras concedidas polo Concello de Santiago de Compostela para a mesma actividade. 5. Entidades destinatarias Poderán acceder a estas axudas: a) Os centros de ensino non universitario sostidos con fondos públicos do Concello de Santiago. b) As asociacións de nais e pais do alumnado do concello de Santiago. c) As asociacións de profesorado que realicen as súas actividades no concello de Santiago. d) Asociacións e colectivos relacionados directamente co ámbito da educación. e) Movementos de Renovación Pedagóxica f) As entidades relacionadas coa promoción do tempo libre e a infancia. 6. Contía e financiamento das axudas 6.1. A contía global das subvencións será de 35.000,00 €, con cargo aos orzamentos municipais do ano 2008 e a cantidade máxima por proxecto non poderá superar os 2.900 €, sendo imputábel o gasto á partida orzamentaria 42200.48901/08. 206 7. Documentación que cómpre presentar 7.1. Os solicitantes deberán presentar no Rexistro Xeral do Concello de Santiago unha solicitude debidamente cuberta, segundo o modelo que se facilitará nas dependencias do Departamento de Educación do Concello de Santiago de Compostela (rúa do Vilar, 13 - 1º), na oficina de Atención ao Cidadán (rúa do Presidente Salvador Allende, núm. 4 - baixo) ou ben consultando a páxina web do Concello de Santiago: www.santiagodecompostela.org. É obriga do solicitante indicar a cantidade que solicita como subvención, de non figura na solicitude a contía solicitada entenderase que non solicta ningunha cantidade e arquivarase o seu expediente. 7.2. Documentación relativa ao proxecto ou actividade a) Memoria explicativa do proxecto ou actividade, con especificación do nome do proxecto ou actividade, datas e lugares de realización, responsábel do seu desenvolvemento, número de participantes previstos, obxectivos e fins concretos aos que se destinaran os fondos (segundo o modelo do documento 2). b) Orzamento de ingresos e gastos do proxecto ou actividade, con expresión en detalle do financiamento previsto, de xeito que permita comprobar que todos os conceptos do gasto son subvencionábeis (segundo o modelo do documento 3). c) Declaración da entidade organizadora onde se fagan constar as contías das axudas solicitadas e concedidas por outras administracións públicas, ou ente público ou privado, AXUDAS E SUBVENCIÓNS para o mesmo proxecto ou actividade (apartado c, documento 1). d) No caso dos centros educativos, certificado que acredite a aprobación da realización da actividade polo consello escolar do centro (segundo o modelo do documento 6). 7.3. Documentación relativa á entidade e ao seu representante a) Certificación acreditativa dos cargos representativos. b) Fotocopia do código de identificación fiscal (CIF) c) Impreso selado pola entidade bancaria que corresponda, onde figure a entidade solicitante como titular e o seu núm.de conta (apartado b Documento 1). d) Certificación do nomeamento do representante da mesma na tramitación da presente subvención (apartado c, documento 1). e) Fotocopia do DNI do representante da entidade. f) Declaración da entidade solicitante de non atoparse en ningún dos supostos de incapacidade e incompatibilidade para a percepción de subvencións ou axudas públicas (apartado c, documento 1). g) Declaración responsábel do cumprimento das obrigas tributarias e coa Seguridade Social, consonte o artigo 24 do RD 887/2006 polo que se aproba o regulamento da lei 38/2003 (apartado c, documento 1). 7.4. No caso de que os documentos esixidos estivesen en poder de calquera órgano do Concello de Santiago de Compostela, a entidade solicitante poderá acollerse ao estabelecido no parágrafo f) do artigo 35 da Lei 30/1992 de réxime xurídico das administracións públicas e do procedemento administrativo común, facendo constar o órgano ou servizo a quen se lle achegou, así como a data da súa entrega, sempre e cando non transcorresen máis de 5 anos dende a finalización do procedemento ao que correspondan (segundo o modelo do documento 4). Subvencións a proxectos e actividades educativas e culturais 7.5. O Concello de Santiago de Compostela poderá solicitar en calquera momento a confirmación dos datos anteriores. 8. Lugar e prazo de admisión de solicitudes 8.1. A solicitude, acompañada da documentación correspondente, de acordo co estabelecido no apartado anterior, presentarase no Rexistro Xeral do Concello de Santiago de Compostela, rúa do Presidente Salvador Allende, 4 - baixo (Galeras), especificando que se dirixe ao Departamento de Educación (subvencións a proxectos e actividades), en horario de atención ao público ou por aqueles medios previstos na Lei 30/1992 de réxime xurídico da administracións públicas e do procedemento administrativo común e na Lei xeral de subvencións. 8.2. O prazo de admisión de solicitudes será do 1 ao 13 de setembro. 9. Instrucción do procedemento de concesión 9.1. O órgano competente para a instrucción do procedemento de concesión das presentes subvencións é o Departamento de Educación e a resolución de concesión definitiva corresponderá á Xunta de Goberno Local. 9.2. A concesión das subvencións realizarase en réxime de concorrencia competitiva. 9.3. O Departamento de Educación revisará os expedientes de solicitude e comprobará se reúnen os requisitos estabelecidos. No caso de non ser así requirirase á entidade solicitante que a emende no prazo máximo e improrrogábel de 10 días, indicándolle que, de non o facer, se terá por desistido da súa solicitude. 9.4. O órgano instructor poderá efectuar as comprobacións oportunas sobre a veracidade dos datos presentados polos solicitantes, podendo requirir os informes técnicos ou doutra natureza que se consideren necesarios para unha mellor valoración das solicitudes e resolución do expediente. 207 AXUDAS E SUBVENCIÓNS Subvencións de caracter puntual 10. Criterios de valoración 12. Gastos subvencionábeis, xustificación, e pagamento 10.1. Os criterios de valoración das solicitudes serán os que seguen: a) A colaboración e participación no Programas educativo municipal e coa rede de equipamentos municipais. Ata 4 puntos b) A promoción e uso da lingua galega. Ata 4 puntos c) O número de participantes, ponderado coa comunidade educativa á que vai dirixida a actividade. Ata 4 puntos d) O carácter permanente dos proxectos ou das actividades que se van subvenciona e a implicación da comunidade escolar. Ata 4 puntos e) O fomento da creación de grupos estábeis dedicados ás distintas actividades. Ata 4 puntos 12.1. A subvención pagaráselle ás entidades beneficiarias unha vez que a xustifiquen correctamente, de acordo co estabelecido nestas bases e na normativa legal de aplicación. 12.2. Consonte o artigo 30.1 da Lei 38/2003 considéranse gastos subvencionábeis aqueles que, de xeito indubidábel, respondan á natureza da actividade subvencionada, e se realicen no prazo estabelecido por estas bases reguladoras. En ningún caso o custo de adquisición dos gastos subvencionábeis poderá ser superior ao valor de mercado. 12.3. Os gastos que se destinen ás axudas deberán referirse a gastos derivados do desenvolvemento das actividades ou programas subvencionados. En ningún caso poderán xustificarse con gastos derivados da compra de bens inventariábeis, consonte o artigo 31 da Lei 38/2003. A valoración das solicitudes e a formulación das propostas de concesión de subvencións corresponderá a unha comisión cualificadora, convocada con esta finalidade polo/a concelleiro/a delegado/a de Educación, coa asistencia do Secretario do Concello. 11. Resolución 11.1. A comisión cualificadora, valorará as solicitudes e elaborará unha proposta de resolución, na que figurará o nome da entidade, o proxecto subvencionado e o o importe da subvención 11.2. O prazo máximo para a resolución e notificación da concesión da subvención é de 2 meses, contados a partir da data de finalización do prazo de presentación de solicitudes. O vencemento do prazo máximo sen terse notificado a resolución, lexitima aos interesados para entender desestimada por silencio administrativo a solicitude de concesión da subvención. 208 Consideraranse gastos subvencionábeis os seguintes conceptos: Gastos de Persoal: Retribucións (básicas e complementarias), Cotas Seguridade Social e Gastos monitoraxe Material: Material de oficina non inventariable Material funxible e específico neceserario para desenvolver a actividade Fotocopias e reprografía Material didáctico Gastos alimentación Xerais: Seguros Alugueiro de instalacións para o desenvolvemento da actividade Desenvolvemento de servizos para o desenvolvemento da actividade AXUDAS E SUBVENCIÓNS Subvencións de caracter puntual 12.4. En ningún caso serán gastos subvencionábeis: a) Os xuros debedores das contas bancarias. b) Xuros, recargas e sancións administrativas e penais. c) Os gastos de procedementos xudiciais. 12.6. Producirase a perda do dereito ao cobramento total ou parcial da subvención no suposto de falta de xustificación ou de concorrencia dalgunha das causas previstas no artigo 37 da Lei 38/2003. 12.5. A xustificación dos gastos deberá realizarse presentando antes do 15 de novembro de 2008, no Rexistro Xeral do Concello de Santiago de Compostela a seguinte documentación: a) Conta xustificativa simplificada, consonte o artigo 75 do Real decreto 887/2006 terá carácter de documento con validez xurídica para a xustificación da subvención a conta xustificativa simplificada regulada nese artigo. A conta xustificativa simplificada conterá a seguinte información: • Unha memoria de actuación xustificativa do cumprimento das condicións impostas na concesión da subvención, con indicación das actividades realizadas e dos resultados obtidos • Unha relación clasificada dos gastos totais da actividade, con identificación do acredor e do documento, o seu importe, a data de emisión e, se fora o caso, a data de pagamento. • Un detalle doutros ingresos ou subvencións que financiasen o proxecto ou actividade subvencionada, con indicación do importe e a súa procedencia. b) Declaración responsábel do cumprimento das obrigas tributarias e coa Seguridade Social, consonte o artigo 24 do RD 887/2006 polo que se aproba o regulamento da Lei 38/2003. (apartado c, documento 1). O Concello de Santiago de Compostela poderá comprobar, a través de toma de mostras, os xustificantes que considere oportunos e que permitan obter evidencia razoábel sobre a adecuada aplicación da subvención; para este fin poderá requirirlle á entidade beneficiaria a remisión dos xustificantes de gasto seleccionados. 13. Obrigas da entidade beneficiaria 13.1. As entidades beneficiarias das axudas adquiren as seguintes obrigas: a) Cumprir o obxectivo, executar o proxecto, realizar a actividade ou adoptar o comportamento que fundamenta a concesión da subvención. b) Xustificar o cumprimento dos requisitos e condicións, a realización da actividade e o cumprimento da finalidade que determinen a concesión ou goce da subvención. c) Someterse ás actuacións de comprobación e control dos órganos competentes e achegar a información que lle sexa requirida no exercicio das actuacións anteriores. d) Comunicar ao órgano que concede a subvención a obtención doutras subvencións, axudas, ingresos ou recursos que financien as actividades subvencionadas. Esta comunicación deberá efectuarse tan pronto como se coñeza e, en todo caso, con anterioridade á xustificación da aplicación dos fondos percibidos. e) Acreditar, con anterioridade a que se dite a proposta de resolución de concesión, que se atopa ao corrente no cumprimento das súas obrigas tributarias e fronte á Seguridade Social, na forma que se determine regulamentariamente, e sen prexuízo do estabelecido na disposición adicional décimo oitava da Lei 30/1992, do 26 de novembro, de réxime xurídico das administracións públicas e do procedemento administrativo común. f) Dispor dos libros contábeis, rexistros dilixenciados e demais documentos debidamente auditados nos termos esixidos 209 AXUDAS E SUBVENCIÓNS g) h) i) k) l) m) n) pola lexislación mercantil e sectorial aplicábel ao beneficiario, e cantos estados contábeis e rexistros específicos sexan esixidos polas bases reguladoras coa finalidade de garantir o adecuado exercicio das facultades de comprobación e control. Conservar os documentos xustificativos da aplicación dos fondos recibidos, en tanto poidan ser obxecto das actuacións de comprobación e control. Adoptar as medidas de difusión contidas no punto 4 do artigo 18 da Lei 38/2003 e consonte o artigo 31 do Real Decreto 887/2006. Proceder ao reintegro dos fondos percibidos nos supostos recollidos no artigo 37 da Lei 38/2003 Acreditar, cando se lle requira, diante do Departamento de Educación a realización da actividade ou proxecto. Cumprir todas as normas estabelecidas nestas bases reguladoras. Responder da veracidade dos datos da solicitude e daqueles outros documentos que teñan que achegar ao expediente, baixo a responsabilidade da persoa que os subscriba. Os beneficiarios deberán dar a adecuada publicidade do carácter público da financiación da actividade obxecto da subvención, quedando obrigados a informar da axuda concedida polo Concello de Santiago entre todos os membros da súa entidade. 14. Revogación e reintegro das subvencións 14.1. A revogación da subvención ou, no seu caso,o reintegro da mesma, producirase nos seguintes casos: a) Non ter aplicado a subvención á finalidade para a que se concedeu. b) Incumprimento da obriga de xustificala. c) Non cumprir as condicións requiridas. 210 Subvencións de caracter puntual d) O incumprimento de calquera das obrigas que se indican no apartado anterior. e) Ter recibido subvencións doutras procedencias por unha contía total superior ao custo do programa ou actividade subvencionada ou que, xunto coa percibida desta administración, exceda dese custo. Neste caso reducirase a subvención ata axustarse ao exposto no apartado 5.4 destas bases. 14.2. A revogación da subvención farase por acordo da Xunta de Goberno Local, logo da proposta do/a concelleiro/a delegado/a de Educación , agás no caso do sinalado no paragrafo b) que será de oficio. 15. Reclamacións 15.1. A resolución definitiva pon fin á vía administrativa e contra a mesma poderase interpoñer recurso contencioso administrativo. 15.2. Contra a resolución definitiva do programa de subvencións, as entidades interesadas poderán interpoñer, potestativamente, perante a Xunta de Goberno local, recurso de reposición no prazo dun mes, contado dende o día seguinte a aquel en que se lles notifique, consonte o que dispón o artigo 116 da Lei 30/1992, segundo a redacción dada pola Lei 4/1999, que modifica a Lei de réxime xurídico das administracións públicas e do procedemento administrativo común. Neste caso o prazo para a presentación de recursos contencioso-administrativo empezará a contarse dende a notificación da resolución desestimatoria, se fose expresa, ou despois da súa desestimación tácita, que se producirá se no prazo dun mes non se resolve o recurso de reposición interposto. AXUDAS E SUBVENCIÓNS Subvencións de caracter puntual 16. Infraccións, responsabilidades e réxime sancionador 16.1. Constitúen infraccións administrativas en materia de subvencións as accións e omisións tipificadas na Lei 38/2003 e serán sancionábeis incluso a título de simple neglixencia. 16.2. Serán responsábeis das infraccións administrativas en materia de subvencións as persoas físicas ou xurídicas, públicas ou privadas, así como os entes sen personalidade que por acción ou omisión incorran nos supostos tipificados como infraccións na Lei 38/2003. 16.3. As infraccións cometidas sancionaranse mediante a imposición das sancións previstas na Lei 38/2003. 16.4. O réxime sancionador aplicábel será o previsto no título IV da Lei xeral de subvencións. 16.5. O beneficiario facilitará canta información lle sexa requirida polo Tribunal ou Consello de Contas, de ser o caso. 211 5 Entidades e Institucións que desenvolven programas ou actividades educativas ENTIDADES E INSTITUCIÓNS QUE DESENVOLVEN PROGRAMAS OU ACTIVIDADES EDUCATIVAS XUNTA DE GALICIA Edificios administrativos San Caetano San Caetano, s/n. 15.704 Tfno.: 981 545 400 Fax: 981 545 443 CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN UNIVERSITARIA http://www.edu.xunta.es Dirección Xeral de Formación Profesional e Ensinanzas Especiais Tfno.: 981 546 548 / 561 / 562 Fax: 981 546 551 [email protected] Subdirección Xeral de Ordenación Educativa Tfno.: 981 546 503 Fax: 981 546 542 [email protected] Subdirección Xeral de Centros Tfno.: 981 546 517 Fax: 981 546 542 Subdirección Xeral de Inspección, Avaliación e Calidade do Sistema Educativo Tfno.: 981 546 530 Fax: 981 546 542 Dirección Xeral de Ordenación e Innovación Educativa Tfno.: 981 546 558 / 501 Fax: 981 546 542 [email protected] Delegación Provincial de Educación da Coruña Edificio de Servizos Múltiples, 7º andar Rúa de Salvador de Madariaga, s/n. 15.008 A Coruña Tfno.: 981 184 701 Fax: 981 184 785 [email protected] Inspección de Educación Rúa de San Lázaro, 109. 15.703 Tfno.: 981 540 197 / 198 / 199 Fax: 981 540 200 Consello Escolar de Galicia Rúa de San Roque, 2. 15.704 Tfno.: 981 581 466 / 546 537 Fax: 981 581 598 [email protected] [email protected] Centro de Formación e Recursos (CEFORES) Rúa Villaldía, 37. 15.706 Tfno.: 981 522 411 Fax: 981 522 466 [email protected] PRESIDENCIA Secretaría Xeral de Política Lingüística Tfno.: 981 545 435 Fax: 981 544 424 [email protected] Centro “Ramón Piñeiro” para a Investigación en Humanidades Estrada Santiago-Noia, Km 3. A Barcia. 15.896 Tfno.: 981 542 536 Fax: 981 542 553 [email protected] www.cirp.es 215 ENTIDADES E INSTITUCIÓNS QUE DESENVOLVEN PROGRAMAS OU ACTIVIDADES EDUCATIVAS VICEPRESIDENCIA DA IGUALDADE E DO BENESTAR http://vicepresidencia.xunta.es Rede Galega do Voluntariado Tfno.: 900 400 800 Consorcio Galego de Servizos de Igualdade e Benestar Rúa Amor Ruibal, 30-32 baixo Tfno.: 981 568 705 Fax: 981 568 713 www.igualdadebenestar.org CONSELLERÍA DE TRABALLO http://www.traballo.xunta.es Secretaría Xeral da Igualdade Tfno.: 981 544 622 Fax: 981 957 690 Servizo Galego de Promoción da Igualdade do Home e da Muller Praza de Europa, 15-17, 2º Área Central. Polígono das Fontiñas. 15.703 Tfnos.: 981 545 351 Fax: 981 545 365 www.xunta.es/auto/sgi/ [email protected] Secretaría Xeral do Benestar Tfno.: 981 544 655 Fax: 981 544 634 Dirección Xeral de Xuventude e Solidariedade Tfno.: 981 544 864 Fax: 981 545 843 www.rix.org Centro “Quérote”. Asesoramento Afectivo Sexual para a Mocidade Praza do Matadoiro, s/n. 15.703 Consultas telefónicas: 902 141 617 Fax: 981 568 460 www.querote.org [email protected] 216 Dirección Xeral de Promoción do Emprego Tfno.: 981 544 614 / 612 Fax: 981 544 678 Dirección Xeral de Formación e Colocación Tfno.: 981 544 681 / 545 675 Fax: 981 544 604 Servizo Galego de Colocación Tfno.: 902 125 000 [email protected] CONSELLERÍA DE MEDIO AMBIENTE E DESENVOLVEMENTO SOSTIBLE http://medioambiente.xunta.es Dirección Xeral de Desenvolvemento Sostible Rúa de San Lázaro, s/n Tfno.: 981 541 733 Fax: 981 541 765 Servizo de Educación para a Sostenibilidade Tfno.: 981 957 849 Fax: 981 541 765 OUTROS TELÉFONOS DE INTERESE Teléfono Xove: 902 152 535 Teléfono da Muller: 900 400 273 Teléfono do Neno: 900 444 222 Teléfono do Maior: 900 333 666 ENTIDADES E INSTITUCIÓNS QUE DESENVOLVEN PROGRAMAS OU ACTIVIDADES EDUCATIVAS UNIVERSIDADE DE SANTIAGO DE COMPOSTELA Centraliña Tfnos.: 981 563 100 / 981 528 000 Colexio de San Xerome (Rectorado) Praza do Obradoiro, s/n. 15.782 Tfnos.: 981 559 919 / 981 563 100 (ext. 11059) Fax: 981 588 522 www.usc.es [email protected] Vicerreitoría de Cultura Praza do Obradoiro, s/n. 15.782 Tfno.: 981 559 924 / 563 100 (ext.11018 e 11103) [email protected] Vicerreitoría da Infraestrutura Casa da Balconada Rúa Nova, 6. 15.782 Tfno.: 981 563 100 (ext. 11369) [email protected] Centro de Orientación e Información Estudiantil (COIE) Pavillón Estudiantil. Campus Sur. 15.782 Tfnos.: 981 563 100 (ext. 14546 - 14554) Fax: 981 595 117 [email protected] [email protected] Instituto de Ciencias da Educación (ICE) Avda. das Ciencias, Chalet nº 3. Campus Sur. 15.782 Tfno.: 981 563 100 (ext. 14472) Fax: 981 528 078 [email protected] www.usc.es/ice Instituto da Lingua Galega (ILG) Praza da Universidade, 4. 15.782 Tfnos.: 981 565 283 / 563 100 (ext. 12801 / 12815) Fax: 981 572 770 [email protected] [email protected] www.usc.es/ilgas Biblioteca Xeral da Universidade de Santiago Colexio de Fonseca Rúa do Franco, 2. 15.702 Tfno.: 981 563 100 / 547 057 (ext. 11092 e 11080) Fax: 981 547 055 [email protected] busc.usc.es Centro de Linguas Modernas Facultade de Filoloxía Avda. de Castelao, s/n. Campus Norte. 15.782 Tfno.: 981 563 100 (ext. 11757) Fax: 981 547 062 www.usc.es/idiomas MUSEOS Centro Galego de Arte Contemporánea (CGAC) Rúa de Ramón María del Valle Inclán, s/n. 15.704 Tfno.: 981 546 619 Fax. 981 546 625 [email protected] www.cgac.org Museo Eugenio Granell Pazo de Bendaña Praza do Toural, s/n. 15.705 Tfnos.: 981 576 394 / 572 124 Fax: 981 564 069 [email protected] www.fundacion-granell.org 217 ENTIDADES E INSTITUCIÓNS QUE DESENVOLVEN PROGRAMAS OU ACTIVIDADES EDUCATIVAS Museo Pedagóxico de Galicia Rúa de San Lázaro, 107. 15.781 Tfno.: 981 540 155 / 156 Fax: 981 540 154 [email protected] www.edu.xunta.es/mupega Museo de Arte Sacra Mosteiro de San Paio de Antealtares Vía Sacra, 5. 15.702 Tfno.: 981 583 127 Fax: 981 560 623 [email protected] Museo Etnográfico Sotelo Blanco Costa de San Marcos, 77. 15.820 Tfno.: 981 582 571 Fax: 981 582 571 [email protected] www.fundacionsoteloblanco.org Casa Museo da Troia Rúa da Troia, 5. 15.704 Tfno.: 981 585 159 [email protected] Museo do Pobo Galego Rúa de San Domingos de Bonaval, s/n. 15.703 Tfno.: 981 583 620 Fax: 981 554 840 [email protected] www.museodopobo.es Museo de Historia Natural Luis Iglesias Facultade de Química Avda. das Ciencias, s/n. Campus Sur. 15.706 Tfnos.: 981 593 589 / 563 100 (ext 14202) Fax: 981 595 012 [email protected] www.usc.es/museohn Museo de Terra Santa Convento de San Francisco Campiño de San Francisco, 3. 15.705 Tfno.: 981 581 600 Fax: 981 571 916 Museo da Colexiata de Santa María de Sar Rúa de Sar, s/n. 15.702 Tfno. - Fax: 981 562 891 [email protected] 218 Museo e Tesouro da Catedral Praza do Obradoiro, s/n. 15.704 Tfno.: 981 552 985 Fax: 981 554 403 [email protected] www.catedraldesantiago.es Museo das Peregrinacións Rúa de San Miguel, 4. 15.704 Tfno.: 981 581 558 Fax: 981 581 955 [email protected] www.mdperegrinacions.com Gabinetes de Ciencias do Antigo Instituto de Santiago Rúa de Poza de Bar, s/n. 15.705 Tfno.: 981 584 321 Fax: 981 584 533 [email protected] Exposición Galicia Dixital Mosteiro de San Martiño Pinario Praza da Inmaculada, 3. 15.704 Tfno.: 981 554 048 Fax: 981 554 781 [email protected] www.galiciadixital.xunta.es ENTIDADES E INSTITUCIÓNS QUE DESENVOLVEN PROGRAMAS OU ACTIVIDADES EDUCATIVAS Museo do Acibeche Praza de Cervantes, 12 baixo. 15.704 Tfno.: 981 554 291 [email protected] www.museoazabache.org MOVEMENTOS DE RENOVACIÓN PEDAGÓXICA Asociación Socio-Pedagóxica Galega (AS-PG) Avda. de Lugo, 2 A-entrechán. 15.706 Tfno. - Fax: 981 595 854 [email protected] www.as-pg.com Nova Escola Galega (NEG) Rúa de Betanzos, 1-1º esq. 15.703 Tfno. - Fax: 981 562 577 [email protected] www.nova-escola-galega.org ORGANIZACIÓNS ECOLOXISTAS Asociación de Informadores Medioambientais de Galicia Rúa de Frei Rosendo Salvado, 13-7º S. 15.701 Asociación para a Defensa Ecolóxica de Galiza (ADEGA) Travesa de Basquiños, 9 baixo. 15.704 Tfno. - Fax: 981 570 099 [email protected] www.adega.info Centro Atlántico Rúa do Castrón Douro, 27-2º. 15.703 Federación Ecoloxista Galega Quiroga Palacios, 8 baixo. 15.703 Apdo. 949. 15.780 Tfno. - Fax: 981 575 444 [email protected] www.federacionecoloxista.org Instituto de Ciencias da Educación (ICE) Taller de Educación Ambiental Avda. das Ciencias, Chalet nº 3. Campus Sur. 15.782 Tfno.: 981 563 100 (ext 14470) Fax.: 981 528 078 [email protected] www.usc.es/ice Sociedade Galega de Historia Natural Rúa da Oliveira, 4-2º. 15.702 Tfno. - Fax: 981 584 426 www.sghn.org [email protected] Asociación pola protección animal Abeiro Lugar dos Vilares, 49. 15.704 Tfno.: 981 575 957 Amigos da Terra Capitán Eloi, 20-2º esquerda. 32003 Ourense Tfno.: 988 374 318 Fax: 988 511 022 [email protected] Obradoiro Ambiental Oureol Facultade de Bioloxía-Local de alumnos Avda. das Ciencias, s/n. 15.706 Tfno.: 981 563 100 (ext 13239) [email protected] 219 ENTIDADES E INSTITUCIÓNS QUE DESENVOLVEN PROGRAMAS OU ACTIVIDADES EDUCATIVAS ONGs Acción Contra a Fame Avda. de Rosalía de Castro, 158-1º. 15.706 Tfno. - Fax: 981 523 265 [email protected] www.accioncontraelhambre.org Acción por Cuba Rúa de Frei Rosendo Salvado, 21-7ºC. 15.701 Amarante Avda. de Romero Donallo, 19. 15.706 Tfno.: 881 978 705 Fax: 986 848 159 [email protected] www.amaranteong.org Amistad e Cooperación Rúa de Fonseca, 8. 15.004 A Coruña Tfno.: 981 216 858 [email protected] Amigos da Terra Rúa Curros Enríquez, 19 - 1º. 32.003 Ourense Tfno.: 988 374 318 Fax: 988 511 020 [email protected] Amnistía Internacional Centro Sociocultural de Fontiñas Rúa de Berlín, 13. 15.707 [email protected] 220 Arquitectos sen fronteiras Escola Técnica Superior de Arquitectura A Zapateira, s/n. 15.701 A Coruña Tfno.: 630 990 493 Fax: 981 167 055 [email protected] www.asfes.org Asemblea de Cooperación pola Paz Rúa do Hórreo, 22 - 1ºE. 15.702 Tfno.: 881 977 339 [email protected] www.acpp.com Asociación Solidariedade Galega co Pobo Saharaui Rúa Gregorio Espino, 32 – Ent. C. 36.205 Vigo Tfno. - Fax.: 986 262 637 delegació[email protected] Axuda en Acción Avda. General Sanjurjo, 64 - baixo esquerda. 15.006 A Coruña Tfno.: 981 133 737 Fax: 981 133 736 [email protected] www.ayudaenaccion.org Bicis pola Paz Avda. de Portugal, 16. 27.500 Chantada. Lugo Tfno.: 982 162 582 Tfno. e Fax: 982 440 368 [email protected] www.contosolidarios.org Cáritas Interparroquial de Santiago Rúa Hospitaliño, 2 - bis. 15.704 Tfno.: 981 552 140 Fax: 981 563 085 [email protected] www.caritas.es ENTIDADES E INSTITUCIÓNS QUE DESENVOLVEN PROGRAMAS OU ACTIVIDADES EDUCATIVAS Coopera Avda. Cruceiro, 22. 36.990 Vilalonga. Pontevedra Tfno.: 651 177 193 [email protected] www.coopera.cc Educación sin Fronteras Rúa Marqués de Villadares, 14 - 1º, oficina 4. 36.206 Vigo Tfno.: 986 442 835 [email protected] www.educacionsinfronteras.org Coordinadora Galega de ONGDs Rúa dos Basquiños, 33-1º. 15.704 Tfno.: 981 585 189 [email protected] www.galiciasolidaria.org Enxeñería Sen Fronteiras (ESF-Galicia) ETSE Camiños, canais e portos Campus de Elviña, s/n 15.071 A Coruña Tfno.: 981 167 000 (ext 1479) [email protected] www.isf.es COSAL Apdo. 170. 15.780 Santiago Tfno.: 981 535 288 [email protected] www.cosal.org Cova da Terra Rúa Nóreas, 12 - baixo. 27.001 Lugo Tfno.: 982 230 211 [email protected] COVIDE (Cooperación Vicenciana para el Desarrollo) Colexo Nosa Sra. dos Remedios Rúa das Orfas, 5. 15.703 Tfno.: 981 585 850 / 822 Fax: 981 581 402 [email protected] Cruz Vermella Avda. de Lugo, s/n. 15.703 Tfno.: 981 586 969 Fax: 981 591 819 [email protected] www.cruzvermella.org Farmaceuticos Mundi Costa da Palloza, Edificio Torre Esmeralda, 3 - 3ª dereita, local 4c 15.006 A Coruña Tfno. - Fax.: 981 130 608 [email protected] www.farmamundi.org Foro de Inmigración Rúa de San Roque, 6 bis. 15704 Tfno.: 981 576 142 Fax: 981 580 506 [email protected] Fundación Entreculturas-Fe e Alegría Rúa Virxe da Cerca, 31. 15.703 Tfno.: 981 581 409 [email protected] www.entreculturas.org Fundación InteRED Praza do Matadoiro, 7. 15.703 Tfno.: 981 587 966 Fax: 981 584 044 [email protected] www.intered.org/igualdadedexenero 221 ENTIDADES E INSTITUCIÓNS QUE DESENVOLVEN PROGRAMAS OU ACTIVIDADES EDUCATIVAS Fundación Meniños Avda. de Cádiz, 5 - 2º Esq. 15.008 A Coruña Tfno.: 981 269 955 Fax: 981 256 003 [email protected] www.meninos.org Intermon Oxfam Rúa Sta. Catalina, 16-20, 1º B-C. 15.003 A Coruña Tfno.: 981 212 678 Fax: 981 212 884 [email protected] www.intermonoxfam.org Fundación Montecelo Avda. de Coimbra, 1. 15.704 Tfno.: 981 266 311 Fax: 981 266 553 [email protected] Jóvenes de tercer mundo Calzada de San Pedro, 16. 15.703 Tfno.: 981 582 455 Fax: 981 552 512 [email protected] www.jovenestercermundo.org www.ventanalmundo.com Fundación Rokpa-Galicia Rúa Igrexa, 14 - Bendoiro. 36.500 Lalín. Pontevedra Tfno.: 696 972 727 [email protected] www.rokpa.org Fundación Secretariado Xitano Rúa das Fontiñas, 29 baixo. 15.701 Tfno.: 981 554 190 Fax: 981 554 191 susana.gonzá[email protected] [email protected] www.gitanos.org Galicia Paz y Desarrollo Rúa dos Trueques, 1 - 2º. 15.703 Tfno.: 637 851 305 Fax: 981 556 523 [email protected] www.pazydesarrollo.org Implicadas/os no Desenvolvemento Rúa Romil, 100 - 3ºB. 36.200 Vigo Tfno.: 655 104 179 [email protected] www.implicadas.org 222 Mans Unidas Rúa do Vilar, 18. 15.705 Tfno.: 981 584 966 Fax: 981 585 339 [email protected] www.manosunidas.org Médicos do Mundo-Galicia Rúa Eduardo Pondal, 2-baixo. 15.705 Tfno. - Fax: 981 578 182 [email protected] www.medicosdelmundo.org Médicos sen Fronteiras Avda. Bilbao, 26 - 2ºE. 15.706 Tfno.: 629 187 005 [email protected] www.msf.es Mi Perú Rúa Santiago del Estero, 7-5ºE. 15.706 Tfno.: 652 844 224 / 605 346 226 [email protected] www.ongmiperu.com ENTIDADES E INSTITUCIÓNS QUE DESENVOLVEN PROGRAMAS OU ACTIVIDADES EDUCATIVAS Panxea. Tenda de Comercio Xusto Rúa de Gómez Ulla, 4. 15.705 Tfno.: 981 580 091 www.panxea.org [email protected] Terra de Homes Rúa San Marcos, 51. 15.318 Abegondo. A Coruña Tfno.: 981 669 223 / 600 322 944 [email protected] www.tierradehombres.org PROYDE (Promoción e Desenvolvemento) Rúa de San Roque, 6. 15.704 Tfno.: 981 584 611 Fax.: 981 584 221 [email protected] [email protected] www.proyde.org www.lasalle.es UNESCO-Galicia Rúa do Progreso, 30. 32.003 Ourense [email protected] www.depourense.es www.ccdou.es SED (Solidariedade, Educación e Desarrollo) Rúa de Muros, 154. Roxos. 15.896 Tfno.: 981 537 190 Fax: 981 537 150 [email protected] www.sed-ongd.org Seminario Galego de Educación para a Paz Rúa Valiño, 13-1º. 15.703 Tfnos.: 981 561 956 / 554 053 Fax: 981 561 956 [email protected] www.sgep.org Solidariedade Internacional Rúa Cordelería, 79 baixo. 15003 A Coruña Tfno.: 981 243 506 Fax: 981 243 506 [email protected] www.solidaridadgalicia.org SOS-Racismo Rúa de San Lázaro, s/n Apdo 558 Unicef Carreira do Conde, 2 baixo. 15.701 Tfno.: 981 586 387 Fax: 981 570 920 [email protected] www.unicef.es Voluntariado Social ROGAS Rúa da Ensinanza, 3, portal 2. 15.703 Tfno. - Fax: 981 576 855 [email protected] [email protected] SINDICATOS Asociación nacional de profesorado estatal (ANPE) Rúa da República Argentina, 6-3ºB. 15.702 Tfno.: 981 552 393 [email protected] Central sindical independiente e de funcionarios(CSI-CSIF GALICIA) Rúa do Hórreo, 35 entreplanta. 15.702 Tfno.: 981 560 951 Fax: 981 575 140 [email protected] www.csi-csif.es/galicia 223 ENTIDADES E INSTITUCIÓNS QUE DESENVOLVEN PROGRAMAS OU ACTIVIDADES EDUCATIVAS Comisións obreiras. Federación do ensino (CC.OO) Rúa de Miguel Ferro Caaveiro, 8. 15.707 Tfno.: 981 551 800 Fax: 981 551 821 [email protected] www.ccooensino.net Confederación intersindical galega. Federación do ensino (CIG) Rúa de Miguel Ferro Caaveiro, 10-1º. 15.703 Tfno.: 981 576 800 Fax: 981 575 839 [email protected] [email protected] [email protected] www.cig-ensino.com Confederación nacional de traballadores (CNT) Rúa García Prieto, 24-28. 15706 Apdo. 590. 15.780 Santiago Tfno.: 981 590 910 Fax: 981 534 256 [email protected] www.cntgaliza.org Federación de sindicatos independientes de ensinanza de Galicia (FSIE) Avda. Peruleiro, 8-1º esq. Local A. 15.011 A Coruña [email protected] www.fsie.es Unión xeral de traballadores. Federación do ensino (UXT) Rúa de Miguel Ferro Caaveiro, 12-1º. 15.703 Tfno.: 981 573 634 Fax: 981 575 033 [email protected] [email protected] www.fete.ugt.org/galicia Unión Sindical Obreira (USO) Rúa Maestro Mateo, 9-1º B A Coruña Tfno. - Fax: 981 942 069 [email protected] www.uso.es 224 ASOCIACIÓNS DA MOCIDADE Don Bosco Rúa de Belvís, 2. 15.703 Tfno.: 981 582 243 Fax: 981 570 263 [email protected] Federación Itaca Rúa do Pombal, 18 baixo. 15.705 Tfno.: 981 562 250 www. itacafederacion.org [email protected] Asociación para o Intercambio Internacional de Estudiantes Técnicos (A.P.I.I.E.T.) Escola Técnica Superior de Enxeñería Rúa Lope Gómez de Marzoa, s/n. 15.782 Tfno.: 981 528 050 Asociación Xuvenil Arela Xove Rúa de Belvís, 2. 15.703 Tfno.: 981 582 243 Fax: 981 570 263 [email protected] Asociación xuvenil Verdía escríbese con “B” Lugar da Eirexe, 4 -Verdía. 15.700 Tfno.: 981 888 180 Asociación Cultural Espacio Aberto Rúa de San Pedro, 48 baixo. 15.700 Tfno.: 981 588 290 [email protected] www.espacioaberto.net Asociación Galega de Estudios Sociais (AGES) Avda. de Coímbra, 3 baixo dereita. 15.705 Tfnos.: 629 830 792 / 981 576 362 [email protected] Asociación universitaria Berxel Rúa do Xeneral Pardiñas, 30- 1º. 15.701 Tfno.: 981 595 076 [email protected] ENTIDADES E INSTITUCIÓNS QUE DESENVOLVEN PROGRAMAS OU ACTIVIDADES EDUCATIVAS Asociación xuvenil “A Casa Encantada” Rúa de Betanzos, 35 baixo. 15.703 Tfno.: 981 558 932 [email protected] www.casaencantada.org/casaencantada Asociación xuvenil Senra Rúa de Monteros Ríos, 33 - 1º C. 15.706 Tfno.: 981 592 630 [email protected] Asociación xuvenil “Os Picariños” da Almáciga Travesía dos Basquiños, 7 baixo. 15.704 Tfno.: 981 566 255 Asociación universitaria Gallega de estudiantes (AUGE) Local de alumnos. Fac. Bioloxía. Campus Sur. 15.706 Tfno.: 981 563 100 (ext 13864) [email protected] Asociación xuvenil Aturuxo Calzada do Carme de Abaixo, 10. 15.705 Tfno.: 981 576 544 [email protected] Casa Latinoamericana en Galicia Rúa do Gozo, 18. 15.892 Tfno.: 981 593 100 Asociación xuvenil Coimbra Avda. de Coímbra, 10- 1º. 15.704 Tfno.: 981 582 878 Clube xuvenil San Fernando Rúa da República Arxentina, 23. 15.701 Tfno.: 981 591 172 [email protected] Asociación xuvenil e cultural Colexiata de Sar Praza da Colexiata, s/n. 15.702 Tfno.: 670 580 347 Asociación xuvenil e cultural Pandeiromus Corredoira das Fraguas, 30-3º Tfno.: 620 294 166 Asociación xuvenil Fungos Rúa Travesa, 22. 15.704 Tfno.: 654 404 929 [email protected] Asociación xuvenil Galiza Nova Rúa do Home Santo, 54 - baixo. 15.706 Tfno.: 981 569 086 [email protected] www.galizanova.org Asociación xuvenil Guxuvi Quintans-Villestro, 24. 15.896 Tfno.: 981 537 011 Asociación xuvenil Medusa Rúa Tras Costa - Sta. Isabel, 4. 15.703 [email protected] Colectivo Xelmírez IES Arcebispo Xelmírez I Rúa da Poza de Bar, s/n. 15.705 Tfno.: 981 584 321 Fax: 981 584 533 [email protected] www.xelmirez.com Cruz Vermella Xuventude Avda. de Lugo, s/n. 15.703 Tfno.: 981 586 969 Fax: 981 591 819 [email protected] www.cruzroja.es www.cruzvermella.org Espazo Aberto Galiza pola amizade entre os Pobos Apto. 870 Tfno.: 607 443 136 [email protected] Federación de Centros Xuvenís Don Bosco de Galicia Rúa de Belvís, 2. 15.703 Tfno.: 981 582 243 Fax: 981 570 263 [email protected] 225 ENTIDADES E INSTITUCIÓNS QUE DESENVOLVEN PROGRAMAS OU ACTIVIDADES EDUCATIVAS Medicina Intercambios Galicia Costa de San Francisco. 15.705 Tfno.: 981 563 100 Asociación Xuvenil Bola de Cristal Rúa Casas Reais, 34-36. 15.705 Tfno.: 622 244 494 Novas Xeracións Avda. de Fernando Casas Novoa, bloque 2 baixo. 15.707 Tfno.: 981 573 000 [email protected] www.novasxeracions.com Asociación Cultural Xuvenil “Pena Maior” Lugar de Ardagán, nº 7 – Marrozos. 15.893 Tfno.: 981 539 745 [email protected] Scouts de Galicia-Asde Rúa de Frei Pedro Paio Piñeiro, 12 baixo A. 15.008 A Coruña Apdo. 1080 Tfno. - Fax: 981 280 594 [email protected] www.scoutsdegalicia.org ASOCIACIÓNS E COLECTIVOS SOCIO-ASISTENCIAIS Xuventude Estudiante Católica Rúa de Pexigo de Arriba, 1 baixo. 15.701 Tfno.: 981 560 823 Xuventudes Socialistas Rúa do Pino, 1-9 baixo. 15.704 Tfno.: 981 552 030 Fax: 981 588 708 [email protected] www.xuventudessocialistas.org Asociación Xuvenil Pozo da Neve Rúa de Tabaniscas, 11 Tfno.: 981 575 533 Asociación para a Promoción do Emprego de Universitarios (A.P.E.U) Avda. das Ciencias, s/n. 15706 Tfno.: 981 - 56 31 00 [email protected] Asociación Xuvenil Os Parrulos Rúa de Vista Alegre, 1- 1º A. 15.705 Tfno.: 981 560 884 [email protected] 226 Asociación ASPAS Centro Ocupacional ASPAS Rúa de Santa Teresa de Jornet, 19. San Marcos. 15.890 Tfno.: 981 582 050 Fax: 981 552 038 [email protected] www.asociacionaspas.org Asociación Compostelá de Diabéticos Centro Sociocultural de Vite “José Saramago” Rúa de Carlos Maside, 7 Tfno.: 981 542 490 Asociación Compostela de Esclerose Múltiple A.C.E.M. Rúa do Hórreo, 19, local 47 e 48. 15.702 Tfno.-Fax: 981 575 240 [email protected] Celíacos Apdo. 205. 15.780 Santiago Centro Sociocultural de Vite “José Saramago” Rúa de Carlos Maside, 7 Tfno.: 981 542 490 / 679 461 003 Asociación de Minusválidos Composteláns AMIGO Rúa de Modesto Brocos, 7-3º bloque baixo. 15.704 Tfno.: 981 574 698 Fax: 981 574 670 [email protected] www.cogami.es ENTIDADES E INSTITUCIÓNS QUE DESENVOLVEN PROGRAMAS OU ACTIVIDADES EDUCATIVAS Asociación de Pais de Persoas con Minusvalidez Psíquica ASPAS Rúa de Santa Teresa de Jornet, 19. San Marcos. 15.890 Tfno.: 981 582 050 Fax: 981 552 038 [email protected] www.asociacionaspas.org Asociación do Dano Cerebral de Compostela “Sarela” Rúa do Ceo, 3 baixo. As Cancelas. 15.703 Tfno. – Fax: 981 577 037 [email protected] Asociación Española Contra o Cancro AECC Praza do Doctor Ponte Castro, 5-8º Esq. 15.701 Tfno. - Fax: 981 576 479 [email protected] www.todocancer.es Asociación Galega de Fibromialxia AGAFI Rúa do Home Santo, 10 baixo. 15.705 Tfno. – Fax: 981 574 593 [email protected] www.agafi.org Asociación Galega para Axuda dos Enfermos con Demencia Tipo Alzheimer AGADEA Avda. de Rosalía de Castro Tfno.: 981 595 738 [email protected] Asociación “Fonte da Virxe” de Familiares e Amigos dos Enfermos Mentais Praza Aurelio Aguirre, 1 Conxo. 15.706 Tfno.: 629 462 429 Asociación para a Síndrome de Down Rúa Dublín, 6 baixo. 15.707 Tfno. – Fax: 981 563 434 [email protected] www.corevia.com/downcompostela ASPANAES Rúa da Raiola, 6. Lamas de Abade. 15.702 Tfno.: 981 596 589 www.aspanaes.org Centro Residencial de Disminuídos Psíquicos “Juan Vidan Torres” Rúa da Xunlla, 2. Laraño. 15.890 Tfno. - Fax: 981 537 486 Confederación Galega de Minusválidos COGAMI Rúa de Modesto Brocos, 7-3º bloque baixo. 15.704 Tfno.: 981 574 698 Fax: 81 564 670 [email protected] Espiña Bífida Rúa do Xeneral Pardiñas, 14-16 4º B. 15.701 Tfno.: 981 595 040 Fax: 981 524 405 / 534 041 Federación das Asociacións a Favor das Persoas con Atraso Mental de Galicia FADEMGA Vía Pasteur, 53-A. 15890 Tfno.: 981 519 650 Fax: 981 519 651 [email protected] [email protected] www.fademga.org Asociación para a Formación e Emprego de Xoves Disminuídos - AFEXDI Rúa París. Residencial 8, bloque 5, baixo Tfno – Fax: 981 560 127 227 ENTIDADES E INSTITUCIÓNS QUE DESENVOLVEN PROGRAMAS OU ACTIVIDADES EDUCATIVAS OUTROS Confederación Galega de APAS de Centros Públicos e Federación Provincial de APAS de Centros Públicos da Coruña (CONFAPA) Apdo 620 Rúa do Orzán, 21. 15.003 A Coruña Tfno.: 981 202 002 Fax: 981 201 962 [email protected] [email protected] www.confapagalicia.es www.fedapascoruna.org Asociación Internacional de Cidades Educadoras - AICE Avinyó, 15 2º A. 08002 Barcelona Tfno.: 933 427 720 Fax: 933 427 729 [email protected] www.edcities.bcn.es Cidades patrimonio [email protected] www.ciudadespatrimonio.org Asociación Galega de Antropología Social e Cultural (AGANTRO) Museo do Pobo Galego San Domingos de Bonaval, s/n. 15.705 Tfno.: 686 472 151 Colexio Profesional de Educadores Sociais de Galicia (CESG) Rúa de Goméz Ulla 7 -3º. 15.702 Tfno.: 981 552 206 Fax: 981 938 274 [email protected] www.colexioeducadores.com Asociación Galega do Libro Infantil (GALIX) Rúa de Galeras, 17 1º Local 3. 15.705 Tfno. – Fax: 981 589 883 [email protected] www.oepli.org/galix 228 Federación de Libreiros de Galicia Rúa da República do Salvador, 28 entrechán B. 15.701 Tfno.: 981 599 958 / 799 Fax: 981 591 421 [email protected] Biblioteca Nova33 Rúa de Frei Rosendo Salvado, 14-16 baixo. 15.702 Editorial Galaxia Rúa Reconquista, 1. 36.201 Vigo Tfno.: 986 432 100 Fax: 986 223 205 [email protected] www.editorialgalaxia.es Kalandraka editora Rúa de Italia, 37, oficina 10. 36.162 Pontevedra Tfno.: 986 860 276 Fax: 986 100 280 [email protected] www.kalandraka.com OQO Editora Rúa Alemaña, 72. Pontevedra Tfno.: 986 109 270 Fax: 986 109 356 [email protected] Centro de Altas Capacidades (ASAC) Apdo. 724. 15.780 Tfno.: 661 952 917 [email protected] www.altascapacidades.org Programa: “Enriquecemento para nenos de altas capacidades”. Actividades de xogos motores, iniciación a música, programas de aventura, dramatización, publicidade, estratexias de autoaprendizaxe. Charlas para pais e atención individualizada. ENTIDADES E INSTITUCIÓNS QUE DESENVOLVEN PROGRAMAS OU ACTIVIDADES EDUCATIVAS Centro Dramático Galego Salón Teatro Rúa Nova, 34. 15.705 Tfno.: 981 581 111 / 581 572 Fax: 981 581 987 [email protected] www.igaem.xunta.es/cdg Programas: campañas de teatro para institutos de secundaria, el boración de materiais pedagóxicos. etc. Centro Sociocultural Xoan XXIII Rúa dos Castiñeiros, s/n. 15.705 Tfnos.: 981 - 58 19 52 / 58 50 30 Programación de cursos trimestrais e anuais (idiomas, escola de teatro, fotografía, informática, preparación para probas de graduado escolar o universidade, etc). Clube Nacionalista Alén Nos Praza do Doctor Puente Castro, 2-2º. 15.701 Tfno.: 981 562 364 Consello da Cultura Galega Pazo Raxoi, 2º andar Praza do Obradoiro, 1. 15705 Tfno.: 981 957 202 Fax: 981 957 205 [email protected] www.consellodacultura.org Centro Superior de Hostelería de Galicia Estrada Santiago-Noia, Km. 3, A Barcia. 15.896 Tfno.: 981 542 519 Fax: 981 542 560 [email protected] www.turgalicia.es/cshg Escola The Ballet Studio Rúa Nova de Abaixo, 16. 15.896 Tfno. – Fax: 981 549 586 [email protected] Federación Galega de Academias (FEGA) Avda. de Lugo, 2 baixo A. 15.702 Tfno.: 981 553 584 Fax: 981 591 500 [email protected] www.academias-fega.org Galería Sargadelos Rúa Nova, 16. 15.705 Tfno.: 981 581 905 / 888 Fax: 981 581 888 [email protected] www.sargadelos.com Instituto Galego de Artes Escénicas e Musicais (IGAEM) Rúa da Vesada, s/n. San Lázaro. 15.703 Tfno.: 981 577 126 / 557 128 Fax: 981 577 127 [email protected] www.igaem.xunta.es Mercado de Abastos de Santiago Praza de Abastos, Torre Central, baixo, 15.704 Tfno. - Fax: 981 583 438 administració[email protected] www.mercadodeabastosdesantiago.com Mesa pola Normalización Lingüística Rúa do Vilar, 15 1º drt. 15.705 Santiago Tfno.: 981 563 885 Fax: 981 583 782 [email protected] www.amesanl.org Oficina de Coordinación de Trasplantes Servicio Galego de Saúde Edificio Administrativo San Lázaro, 15.703 Tfno.: 981 541 814 Fax: 981 542 825 www.sergas.es/oct [email protected] 229 ENTIDADES E INSTITUCIÓNS QUE DESENVOLVEN PROGRAMAS OU ACTIVIDADES EDUCATIVAS Refuxio de Bando Zarramacedo, Bando, s/n Tfno.: 981 575 957 / 646 492 835 [email protected] www.refuxio.org Colexio Oficial De Arquitectos Galicia Rúa de Ramón Piñeiro, 10 baixo. C.P. 15.702 Sociedade Comarcal de Xordos Rúa San Paio do Monte, s/n. 15.898 Tfno., DTS e Fax: 981 582 968 Foro de Inmigración. Asociación Plataforma Polo Emprego Rúa de Concheiros, 33-1º. 15.703 Tfno: 981 580 506 Fax: 981 580 506 [email protected] Centro Superior de Educacion Vial Comandante Jerez, 46-48. 37.008 Salamanca www.dgt.es/educacionvial STOP Accidentes Apdo. 40. 15.172. Perillo. A Coruña Tfno.: 667 309 450 / 981 610 733 Fax: 981 610 733 [email protected] www.stopaccidentes.org Instituto MAPFRE de Seguridad Vial Rúa Manuel Silvela, 15-3º. 28.010 Madrid Tfno.: 915 814 176 Fax: 915 812 484 [email protected] www.fundacionmapfre.com/seguridadvial Fundación RACC Juan Florez, 15-17. A Coruña Tfno.: 981 204 494 Fax: 981 201 673 [email protected] www.racc.es ANTAXURADA Costa do Veedor. 50- 3º. 15.701 Tfnos.: 981 575 738/ 605 831 323 [email protected] www.xandobela.info Piccadilly School of English Rúa das Orfas,15-2º. 15.703 Tfno.: 981 554 724 Fax: 981 554 724. [email protected] 230 Asociación Cultural Sine Nomine [email protected] Sala NASA Rúa de San Lourenzo, 51-53. 15.705 Tfno.: 981 573 998 [email protected] www.salanasa.com Consorcio de Santiago Casa de Vaamonde Rúa do Vilar, 59. 15.705 Tfno.: 981 574 700 Fax: 981 574 750 [email protected] www.consorcio-santiago.org Organización das Cidades do Patrimonio Mundial (OCPM) [email protected] www.ovpm.org Eixo Atlántico - Do Noroeste Peninsular Bolivia, 4. 36.203 Vigo Tfno.: 986 480 616 Fax: 986 482 022 www.eixoatlantico.com Biblioteca Pública Ánxel Casal Avda. Xoán XXIII, s/n. 15.704 Tfno.: 881 999 416 Fax: 881 999 414 [email protected] www.rbgalicia.org/santiago 6 Datos básicos dos centros de ensino non universitario de Santiago de Compostela DATOS BÁSICOS DOS CENTROS DE ENSINO NON UNIVERSITARIO DE SANTIAGO DE COMPOSTELA S.C. : SERVIZOS COMPLEMENTARIOS T Transporte C Comedor T.X. : TIPO DE XORNADA C Continua P Partida T.E. : TIPO DE ENSINO EI Educación Infantil P Educación Primaria EE Educación Especial ESO Educación Secundaria Obrigatoria BCH Bacharelato FPM Formación Profesional de Grao Medio FPS Formación Profesional de Grao Superior EA Ensino Artístico EPA Educación de persoas adultas PGS Programas de Garantía Social G IN POR FR AL Galego Inglés Portugués Francés Alemán NOTA: Para informarse sobre calquera centro educativo non universitario de Galicia consultar a páxina web: http://www.edu.xunta.es/webcentros ESCOLAS INFANTÍS PÚBLICAS NOME DO CENTRO ENDEREZO EI MUNICIPAL DE CONXO MIN Praza de Aurelio Aguirre, 1 [email protected] Conxo - 15.706 EI MUNICIPAL DE FONTIÑAS Rúa das Fontes do Sar, 1 15707 GALESCOLA DE SAN ROQUE Rúa das Rodas, 30 15704 EI SANTA SUSANA Paseo da Ferradura, 1 15.705 EI VITE Rotonda de Lalo Hernández 15.704 TELÉFONO 981 523 435 / 528 702 FAX — S. C. C T. X — T.E. EI 981 528 703 — C — EI 981 528 704 — C — EI 981 580 602 — C — EI 981 563 848 — C — EI ENDEREZO Rúa da Canteira de Arriba, 17 San Lázaro - 15.703 TELÉFONO 981 587 830 FAX 981 587 830 S. C. TeC T. X — T.E. EI Rúa de Raiola, 2 Lamas de Abade - 15.702 981 594 060 — TeC — EI Rúa do Escultor Ferreiro, 4 15.706 981 598 950 — — — EI ESCOLAS INFANTÍS DE INICIATIVA SOCIAL NOME DO CENTRO EI CASA DO NENO [email protected] [email protected] EI RAIOLA [email protected] www.xente.mundo-r.com/raiola/ EI SANTA MARTA 233 DATOS BÁSICOS DOS CENTROS DE ENSINO NON UNIVERSITARIO DE SANTIAGO DE COMPOSTELA ESCOLAS INFANTÍS PRIVADAS NOME DO CENTRO ENDEREZO TELÉFONO FAX S. C. T. X T.E. EI BREOGÁN Campus Universitario Sur. 981 590 973 981 590 973 C — EI 981 570 405 — C — EI 981 592 005 — — — EI 981 576 137 — C — EI [email protected] Avda. de Vigo, 3. 15.705 EI BRINCADEIRA Rúa das Salvadas, 47- Baixo 15.705 EI CATIVOS Rúa do Restollal, 26 [email protected] www.cativos.com 15.705 EI EL JARDÍN DE LOS MIMOS Rúa de Virxe da Cerca, 21 15.703 EI MAMI Rúa dos Feáns, 9-Baixo 981 573 653 — C — EI EI DO CHUS - NANA [email protected] 15.705 Travesía da Choupana, s/n (Hospital Xil Casares) 15.706 981 956 032 — — — EI Campo do Cruceiro do Gaio, 10 981 566 305 — — — EI 981 598 942 — — — EI 981 599 058 — — — EI 981 520 175 — C — EI 981 597 266 981 591 475 — — EI 687 888 588 — — — EI 981 520 273 981 522 040 — — EI 981 583 127 981 560 623 — P EI 981 936 036 981 936 036 C C EI EI PAPAROLO 15.705 EI PICARIÑOS Rúa de A Rosa, 30 - Baixo 15.701 EI RUBIDO ROMERO-ANTARES Rúa da República Arxentina, 23 [email protected] EI SNOOPY 15.701 Rúa de García Prieto, 53-B 15.706 EI DOLORES RAMOS Rúa de Santiago León de Caracas, 11 [email protected] 15.701 [email protected] EI PINYPON Rúa do Nabal, 9 baixo 15896 Roxos C SANTA APOLONIA Rúa da Poza Real, 5. A Rocha [email protected] Conxo - 15.706 EI SAN PAIO - BENEDICTINAS Rúa de Antealtares, 23. [email protected] 15.704 EI OS PEQUERRECHOS Área Central, Local 33F. 15.703 234 DATOS BÁSICOS DOS CENTROS DE ENSINO NON UNIVERSITARIO DE SANTIAGO DE COMPOSTELA ESCOLAS RURAIS PÚBLICAS NOME DO CENTRO ENDEREZO TELÉFONO FAX S. C. T. X T.E. EEI O GAIOSO O EIXO Lugar do Gaioso, 1, 1º andar 981 549 575 — — C EI [email protected] O Eixo - 15.893 981 524 165 — — C EI 981 539 897 — — C EI EEI O RIAL LARAÑO Lugar de Reibó, 2-A [email protected] Laraño - 15.896 EEI O SISTO MARROZOS Travesa do Sisto, 43 [email protected] Marrozos - 15.893 235 DATOS BÁSICOS DOS CENTROS DE ENSINO NON UNIVERSITARIO DE SANTIAGO DE COMPOSTELA CENTROS DE EDUCACIÓN INFANTIL E PRIMARIA PÚBLICOS NOME DO CENTRO ENDEREZO CEIP APÓSTOLO SANTIAGO Rúa de Betanzos, 55 TELÉFONO E FAX S. C. T. X T.E. 981 589 984 TeC C EI/P [email protected] 15.703 981 543 172 CEIP A. CASAS NOVOA A Sionlla de Abaixo, 10 981 888 044 TeC P EI/P [email protected] 15.884 CP COLEXIATA DE SAR Rúa de Sar, 68 B 981 562 018 TeC C EI/P [email protected] 15.702 981 543 174 CEIP FONTIÑAS Rúa de Roma, 15 981 560 741 — C EI/P [email protected] 15.707 CEIP LAMAS DE ABADE Rúa de Lamas de Abade, 25 981 523 313 TeC C EI/P [email protected] 15.892 981 543 177 CEIP LÓPEZ FERREIRO Avda. de Xoán XXIII, 8 981 583 459 TeC C EI/P [email protected] 15.704 981 543 178 TeC C EI/P TeC C EI/P TeC C EI/P TeC C EI/P T C EI/P 981 888 351 T C EI/P 981 537 167 TeC C EI/P 981 585 908 TeC C EI/P 981 543 175 / 981 543 176 (infantil) http://centros.edu.xunta.es/ceiplopezferreiro CEIP MONTE DOS POSTES Rúa das Fontiñas, 79 981 589 884 [email protected] 15.707 981 543 187 CEIP PÍO XII Rúa de Poza de Bar, 15 981 562 522 [email protected] 15.705 981 543 180 CEIP QUIROGA PALACIOS Rúa de Villaldía , 33 981 520 196 [email protected] 15.706 981 543 181 CEIP RAÍÑA FABIOLA Rúa de Entregaleras, 15 981 585 372 [email protected] 15.705 981 543 182 http://centros.edu.xunta.es/ceiprainafabiola CEIP RAMÓN CABANILLAS Rúa do Castiñeiriño, 21 [email protected] 15.702 CEIP RODRÍGUEZ XIXIREI Lugar da Esquipa. A Sabugueira, 22 [email protected] Labacolla - 15.820 CEIP ROXOS VILLESTRO Rúa da Barrosa, 74 [email protected] Villestro - 15.896 CEIP VITE Avenida do Burgo das Nacións, 8 [email protected] 15.705 236 981 593 130 981 543 183 DATOS BÁSICOS DOS CENTROS DE ENSINO NON UNIVERSITARIO DE SANTIAGO DE COMPOSTELA EDUCACIÓN ESPECIAL NOME DO CENTRO ENDEREZO TELÉFONO FAX S. C. T. X T.E. C. A BARCIA O Carballal, 79. Villestro 981 537 401 981 537 424 T, I, C C EE [email protected] Apdo. 276. 15.896 C. REXIONAL DE XORDOS Rúa de San Paio do Monte, 1-A 981 562 977 981 580 983 T, I, C C/P EI/P/ ESO/PGS [email protected] 15.898 C. DUQUES DE LUGO - Rúa de Raiola, 6 981 596 589 — TeC C EE ASPANAES 15.702 981 561 972 981 573 739 T, I, C — EE EE [email protected] C. O PEDROSO Rúa de San Paio do Monte, s/n [email protected] 15.898 http://centros.edu.xunta.es/ceeconducta 237 DATOS BÁSICOS DOS CENTROS DE ENSINO NON UNIVERSITARIO DE SANTIAGO DE COMPOSTELA INSTITUTOS PÚBLICOS ENSINO SECUNDARIO NOME DO CENTRO ENDEREZO TELÉFONO FAX S. C. T. X T.E. IES ANTONIO FRAGUAS Rúa de Londres, 10 981 588 498 981 588 254 T C/P ESO/BACH [email protected] 15.707 IES ARCEBISPO XELMÍREZ I Rúa de Poza de Bar, s/n 981 584 321 981 584 533 T P ESO/FPGM [email protected] 15.705 BACH/EPA www.xelmirez.com IES ARCEBISPO XELMÍREZ II Rúa dos Irmandiños, 15. 15.704 981 561 435 981 557 065 T P ESO/BACH 981 523 239 981 523 290 — P FPGM/ FPGS 981 522 493 T C/P ESO/BACH 981 571 458 — P BACH/PGM [email protected] CIFP COMPOSTELA Rúa de Lamas de Abade, 23 [email protected] 15.892 http://centros.edu.xunta.es/cifpcompostela 981 523 140 IES EDUARDO PONDAL 981 522 154 Rúa do Doutor Maceira, 9 [email protected] 15.706 http://centros.edu.xunta.es/ieseduardopondal 981 521 201 IES AS FONTIÑAS Rúa de Estocolmo, 5 981 573 440 [email protected] 15.707 981 573 480 IES LAMAS DE ABADE Rúa da Raiola, 8 981 592 461 [email protected] 15.702 981 592 658 FPGS 981 592 658 T C/P BACH/ EPA/PGS CIFP POLITÉCNICO DE CONXO Rúa de Rosalía de Castro, 133 981 534 094 [email protected] 15.706 http://centros.edu.xunta.es/politecnicodesantiago 981 522 062 IES PONTEPEDRIÑA Rúa de Amor Ruibal, 28 981 531 013 981 593 605 T P [email protected] 15.702 IES ROSALÍA DE CASTRO Rúa de San Clemente, 3 981 569 650 981 586 271 T P 981 520 133 T C Rúa de San Clemente, 1 ESO/BACH FPGM/FPGS ESO/BACH FPGS/ EPA 981 580 496 981 572 190 — P [email protected] 15.705 http://centros.edu.xunta.es/iessanclemente FPGM/FPGS BACH IES SAR Rúa de Curros Enríquez, 20 981 563 321 [email protected] http://centros.edu.xunta.es/iesdesar 15.702 981 564 347 238 ESO/BACH FPGM/FPGS EPA [email protected] 15.705 http://centros.edu.xunta.es/iesrosaliacastro IES SAN CLEMENTE ESO/FPGM/FPGS 981 576 083 T C/P ESO/BACH DATOS BÁSICOS DOS CENTROS DE ENSINO NON UNIVERSITARIO DE SANTIAGO DE COMPOSTELA ENSINANZAS DE RÉXIME ESPECIAL NOME DO CENTRO ENDEREZO ESCOLA DE ARTE E SUPERIOR Rúa da Virxe da Cerca, 32 TELÉFONO FAX S. C. T. X T.E. 981 587 757 981 572 293 — P FPGM/FPGS 981 554 710 981 554 875 — — GL/IN/FR DE DESEÑO MESTRE MATEO 15.703 [email protected] http://centros.edu.xunta.es/eartmestremateo ESCOLA OFICIAL DE IDIOMAS Rúa de Ulpiano Villanueva, 1-2 [email protected] www.eoisantiago.org 15.705 AL/POR ENSINANZAS DE MÚSICA E DANZA NOME DO CENTRO ENDEREZO TELÉFONO FAX ESCOLA MUNICIPAL DE MÚSICA Rúa de Betanzos, 55 981 528 701 981 528 701 Pública [email protected] 15.704 CONSERVATORIO PROFESIONAL DE Rúa do Monte dos Postes 981 519 845 — Pública 981 573 580 — Privada 981 561 895 — Privada 981 581 247 — Privada 981 581 247 — Privada 981 581 247 — Privada 981 561 202 981 523 955 Privada 981 591 475 981 591 474 Privada 981 594 586 — Privada MÚSICA DE SANTIAGO DE COMPOSTELA 15.703 981 557 325 [email protected] ESMU BERENGUELA Praza de Feixoo, 1 - 1º [email protected] 15.704 ESMU ESTUDIO Rúa Neira de Mosquera, 7 [email protected] 15.702 www.escola-estudio.com ESMU REAL S.E. AMIGOS DEL PAÍS Praza de Salvador Parga, 4 [email protected] 15.704 ESMU REAL S.E. AMIGOS DEL PAÍS Silvouta - Roxos [email protected] 15.896 CEMU PROFESIONAL REAL Praza de Salvador Parga, 4 S.E. AMIGOS DEL PAÍS 15.704 [email protected] CEMU ELEMENTAL HODIGUITRIA Rúa de Entremuros, 26 [email protected] 15.704 CEMU ELEMENTAL PELETEIRO Rúa de San Pedro de Mezonzo, 27 [email protected] 15.701 ESCOLA DE DANZA THE BALLET STUDIO Rúa Nova de Abaixo, 16 [email protected] 15.706 239 DATOS BÁSICOS DOS CENTROS DE ENSINO NON UNIVERSITARIO DE SANTIAGO DE COMPOSTELA CENTROS PRIVADOS CONCERTADOS NOME DO CENTRO ENDEREZO TELÉFONO FAX S. C. T. X T.E. C. A INMACULADA Rúa de Concepción Arenal, 11 981 586 191 981 573 814 — P EI/P [email protected] 15.702 C. A MILAGROSA Rúa da Milagrosa, 6 981 520 791 981 520 791 TeC P EI/P [email protected] 15.706 C. COMPAÑÍA DE MARÍA Rúa da Ensinanza, 3 981 587 500 981 576 841 TeC P EI/P/ESO/FPGM [email protected] 15.703 [email protected] C. DIVINO MESTRE Rúa do Doutor Blanco Nájera, 2 [email protected] 15.706 C. LA SALLE Rúa de San Roque, 6 [email protected] [email protected] 15.704 C. NOSA SRA. DOS REMEDIOS Rúa das Orfas, 5 [email protected] 15.703 C. SAN FRANCISCO XABIER Rúa de Virxe da Cerca, 31 [email protected] 15.703 C. SAN PAIO Rúa de Virxe da Cerca, 15-16-17 [email protected] 15.703 C. SAN XOSÉ DE CLUNY Rúa de A Rosa, 13 [email protected] 15.701 C. SAN XURXO Avda. de Coimbra, 24 - Baixo [email protected] 15.705 C. SEMINARIO MENOR Rúa de Quiroga Palacios, 2 A [email protected] [email protected] 15.703 C. VILAS ALBORADA Corredoira das Fraguas, 26-28 [email protected] 15.703 C. XUVENTUDE Rúa dos Concheiros, 43 [email protected] 15.703 240 FPGS/BACH 981 522 289 981 522 289 TeC P/C EI/P/ESO 981 584 611 981 584 221 TeC P EI/P/ESO/FPGM FPGS/BACH 981 585 850 981 561 402 C P EI/P/ESO 981 581 908 981 581 908 T P EI/P/ ESO 981 587 112 981 587 112 C P EI/P/ESO/FPGM 981 592 540 981 592 560 C P EI/P/ ESO 981 581 398 981 581 398 TeC P EI/P 981 589 200 981 577 495 C P ESO/FPGM FPGS/BACH FPGS/BACH 981 585 791 981 585 791 C P EI/P 981 587 597 981 587 597 — P EI/P DATOS BÁSICOS DOS CENTROS DE ENSINO NON UNIVERSITARIO DE SANTIAGO DE COMPOSTELA CENTROS PRIVADOS NOME DO CENTRO ENDEREZO TELÉFONO FAX S. C. T. X T.E. C. TESDAI Rúa de Rosalía de Castro, 42 A 981 597 387 — — — FPGS [email protected] 15.706 C. JUNIOR’S Silvouta-Roxos, 89. Aptdo. 780 981 537 306 981 537 585 TeC P EI/P/ESO/BACH [email protected] www.colegiojuniors.com 15.896 C. PELETEIRO Rúa de S. Pedro de Mezonzo, 27 [email protected] www.peleteiro.com 15.701 C. SANTA APOLONIA Rúa da Poza Real, 5 - A Rocha [email protected] [email protected] Conxo - 15.706 O RAIO VERDE Rúa das Angustias, 31 Baixo [email protected] [email protected] www.oraioverde.com 15.703 FORHERMO Rúa de Sánchez Freire, 58 Baixo [email protected] 15.706 FPGM/FPGS 981 591 475 981 591 475 TeC P EI/P/ESO/BACH FPGM/FPGS 981 520 273 981 522 040 TeC P EI/P/ESO/BACH FPGM/FPGS 981 577 797 981 573 674 — C FPGS 981 524 312 — — C FPGM/FPGS 981 534 143 — — C FPGM FESÁN Rúa de Severino Riveiro Tomé [email protected] 9 Baixo. 15.702 REYBLANC Rúa de Sto. Domingo da Calzada, 1 981 534 143 FPGS — — — FPGM [email protected] 241 7 Matrícula escolar. Curso 2007-2008 MATRÍCULA ESCOLAR. CURSO 2007-2008 7.1. CENTROS DE ATENCIÓN Á PRIMEIRA INFANCIA. CURSO 2007-2008 TIPO CENTROS Nº ALUMNOS/AS Públicas 4 336 Iniciativa social 3 175 Privadas 15 714 TOTAL 22 1.225 Fonte: Departamento de Educación do Concello de Santiago de Compostela 7.2. EDUCACIÓN INFANTIL E PRIMARIA. CURSO 2007-2008 TIPO Público CENTROS 14 Nº ALUMNOS/AS Nº ALUMNOS/AS INFANTIL PRIMARIA 1.131 2.324 TOTAIS 3.455 Escolas rurais 4 36 0 36 Privados 3 316 645 961 Concertados 15 1.416 2.567 3.983 TOTAL 36 2.899 5.536 8.435 Fonte: Departamento de Educación do Concello de Santiago de Compostela 245 MATRÍCULA ESCOLAR. CURSO 2007-2008 7.3. ALUMNOS/AS DE EDUCACIÓN INFANTIL E PRIMARIA POR IDADE E TIPO DE CENTRO. CURSO 2007-2008 TIPO - IDADE 3 ANOS 4 ANOS 5 ANOS 6 ANOS 7 ANOS 8 ANOS Público 450 364 353 386 399 368 417 363 391 3.491 Privado 102 119 95 106 102 102 122 199 122 1.069 497 455 464 418 429 429 426 408 453 3.979 1049 938 912 910 930 899 965 970 966 8.539 Concertado TOTAL 9 ANOS 10 ANOS 11 ANOS TOTAIS Fonte: Departamento de Educación do Concello de Santiago de Compostela 7.4. EDUCACIÓN SECUNDARIA OBRIGATORIA. CURSO 2007-2008 TIPO CENTROS Nº ALUMNOS/AS Público 9 Privado 3 574 Concertado 7 1.527 19 4.296 TOTAL 2.195 Fonte: Departamento de Educación do Concello de Santiago de Compostela 7.5. ALUMNOS/AS DE SECUNDARIA OBRIGATORIA POR CURSO E TIPO DE CENTRO. CURSO 2007-2008 TIPO 1º 2º 3º 4º TOTAIS 467 558 627 543 2.195 Privado 129 130 148 167 574 Concertado 398 381 387 361 1.527 TOTAL 994 1.069 1.162 1.071 4.296 Público Fonte: Departamento de Educación do Concello de Santiago de Compostela 246 MATRÍCULA ESCOLAR. CURSO 2007-2008 7.6. EDUCACIÓN SECUNDARIA NON OBRIGATORIA. CURSO 2007-2008 BACHARELATO TIPO CENTROS Nº ALUMNOS/AS Público 9 3.632 Privado 3 312 Concertado 4 407 16 4.351 TOTAL FORMACIÓN PROFESIONAL TIPO CENTROS Nº ALUMNOS/AS Público 6 2.209 Privado 2 236 Concertado 0 0 Escola de Arte 1 - TOTAL 9 2.445 Fonte: Departamento de Educación do Concello de Santiago de Compostela 7.7. ALUMNOS/AS DA ENSINANZA OFICIAL DE IDIOMAS. CURSO 2007-2008 GALEGO TOTAL 160 INGLÉS 2.043 FRANCÉS ALEMÁN PORTUGUÉS TOTAIS 505 252 140 3.100 Fonte: Departamento de Educación do Concello de Santiago de Compostela 247 MATRÍCULA ESCOLAR. CURSO 2007-2008 7.8. OUTROS. CURSO 2007-2008 TIPO CENTROS Nº ALUMNOS/AS ESO a distancia 2 1.042 Bacharelato a distancia 1 2.092 TOTAL 3 3.134 Fonte: Departamento de Educación do Concello de Santiago de Compostela 248 Anexos DATOS DE PARTICIPACIÓN NOS PROGRAMAS DE DINAMIZACIÓN EDUCATIVA 1. PROGRAMAS DE UTILIZACIÓN DIDÁCTICA DA CIDADE VIVIR SANTIAGO. CURSO 2007-2008 Participantes Visitas realizadas no programa “Vivir Santiago” Programa educativo “Coñecer as cidades patrimonio” Edición dos Premios Educacompostela TOTAL 3.500 360 50 3.910 Fonte: Departamento de Educación. Concello de Santiago 2. PROGRAMA DE TEATRO. CURSO 2007-2008 Participantes Actuacións da Rede da Deputación da Coruña 2.550 XIII Certame de teatro intercentros de Compostela 1.950 TOTAL 4.500 Fonte: Departamento de Educación. Concello de Santiago 251 ANEXOS 3. Datos de participación nos programas de dinamización educativa PROGRAMAS DE MÚSICA E DANZA. CURSO 2007-2008 Participantes Música tradicional nos centros de ensino de secundaria 2.300 Programa de aproximación á danza 2.500 I Encontro Galego de Escolas Municipais de Música 320 Programa de Colaboración coa Escola Municipal de Música 700 TOTAL 5.820 Fonte: Departamento de Educación. Concello de Santiago 4. PROGRAMA DE EDUCACIÓN AMBIENTAL. CURSO 2007-2008 Participantes A educación ambiental nos centros escolares 7.700 (Día da árbore, do medio ambiente, etc) TOTAL Fonte: Departamento de Educación. Concello de Santiago 252 7.700 ANEXOS 5. Datos de participación nos programas de dinamización educativa EXPOSICIÓNS E COLABORACIÓNS CON ENTIDADES. CURSO 2007-2008 Participantes Programa da Obra Social e Cultural de Ibercaja 3.500 Programa da Deputación da Coruña Vivir no Mundo: Vivir Europa e outros programas 2.564 Consorcio de Santiago - Exposición Santiago dC 1.587 Exposición Itinerante 100 Anos de Confianza - RACC 1.900 TOTAL 6.987 Fonte: Departamento de Educación. Concello de Santiago 6. PROGRAMA DE NADAL 2007 Participantes Premios Vagalume Concurso de carteis 510 1.800 NadalXogo 20.100 TOTAL 22.410 Fonte: Departamento de Educación. Concello de Santiago 253 ANEXOS 7. Datos de participación nos programas de dinamización educativa PROGRAMA DE ANIMACIÓN Á LECTURA. CURSO 2007-2008 Participantes XIII Concurso Literario “Anxel Casal”: modalidade teatro, poesía e conto Letras Galegas 2008 Programa de Animación á lectura O Eco da Memoria VII Salón do libro infantil e xuvenil I Premio Internacional de Álbums Ilustrados TOTAL 47 735 5.035 10.360 346 16.523 Fonte: Departamento de Educación. Concello de Santiago 8. PROGRAMA DE SAÚDE. CURSO 2007-2008 Participantes Natación escolar “Á Auga, patos” Programa de Sexualidade (exposición, talleres e charlas) Proxecto “Ensinemos aos escolares a salvar vidas” TOTAL 715 1.230 360 2.305 Fonte: Departamento de Educación. Concello de Santiago 9. PROGRAMA DE EDUCACIÓN PARA A PAZ, A CONVIVENCIA E A SOLIDARIEDADE. CURSO 2007-2008 Participantes Exposicións, conferencias, talleres e actividades didácticas, Día Internacional da Paz e a non violencia e outros 8.650 TOTAL 8.650 Fonte: Departamento de Educación. Concello de Santiago 254 ANEXOS Datos de participación nos programas de dinamización educativa 10. PROGRAMAS DE TEMPO LIBRE PARA O VERÁN. CURSO 2007-2008 Participantes Ferradura Aberta 14.850 Escola de Verán 2.600 Vacacións en Paz. Programa de acollida de nenos/nenas Saharauis 15 Viaxe a ExpoZaragoza 12 Escola Municipal de Inglés TOTAL 100 17.577 Fonte: Departamento de Educación. Concello de Santiago 11. EDUCACIÓN VIARIA E NA AUTOPROTECCIÓN. CURSO 2007-2008 Participantes Programa de colaboración co RACC - Exposición 100 Anos de Confianza Programa de colaboración coa DXT 500 2.226 Programa de colaboración con RACE - Campaña Aprende a ir suxeito 2.500 Programa de colaboración con STOP Accidentes 1.030 Proxecto “ Ensinemos aos escolares a salvar vidas” 360 Proxecto experimental na E.I.M. de Conxo 150 TOTAL 6.556 Fonte: Departamento de Educación e Mocidade. Concello de Santiago 255 CALENDARIO ESCOLAR CURSO 2008 - 2009 Setembro 2008 L M Me X V S D 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 11 Comezo do curso para Educación Infantil e Primaria e dos comedores escolares Comezo do curso para ESO, Bacharelato e programas de cualificación profesional Comezo do curso para FP Comezo do curso nas ensinanzas de réxime especial 18 25 26 Xaneiro 2009 Maio 2009 22 28 30 31 1 9 11-15 17 21 L M Me X V S D 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 de decembro ao 7 de xaneiro Vacacións de Nadal Santo Tomé de Aquino Día da Paz San Xoán Bosco Outubro 2008 Febreiro 2009 12 24 23-25 Entroido L M Me X V S D 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 Festividade do Pilar San Antonio Mª Claret L M Me X V S D 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 L V S D 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 L S D 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 1 22 27 M Me X V Todos os Santos Santa Cecilia San Xosé de Calasanz Decembro 2008 L M Me X V S D 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 6 Día da Constitución 8 A Inmaculada Concepción 10 Día da Declaración dos Dereitos Humanos 1-12 Conmemoración da Constitución e do Estatuto de Autonomía 22 de decembro ao 7 de xaneiro Vacacións de Nadal Marzo 2009 L X V S Día Internacional da Muller Traballadora Semana da Prensa Día Mundial dos Dereitos do Consumidor San Xosé Día do Ensino Día Internacional do Teatro Abril 2009 L M Me X V S D 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 6-13 7 14-30 29 Semana Santa Día Mundial da Saúde Día do libro Dia Internacional da Danza Día Internacional dos Traballadores Día de Europa Semana das Letras Galegas Día das Letras Galegas Festa da Ascensión L M Me X V S D 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 5 22 D 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 8 9-13 15 19 20 27 M Me X Xuño 2009 23 Novembro 2008 M Me Día Mundial do ambiente Remate do curso en Educación Infantil, Primaria e Secundaria Remate do curso de ESO e Bacharelato SOLICITUDE DE PARTICIPACIÓN CURSO ESCOLAR 2008 - 2009 DENOMINACIÓN DO PROGRAMA / ACTIVIDADE: DATOS IDENTIFICATIVOS DO CENTRO NOME ENDEREZO LOCALIDADE / CONCELLO FAX TELÉFONO CÓDIGO POSTAL CORREO ELECTRÓNICO WEB DATOS DO PROFESORADO PARTICIPANTE NOME APELIDOS ESPECIALIDADE DATOS DO GRUPO DE ALUMNOS/AS ETAPA EDUCATIVA CURSO NÚMERO DE ALUMNOS/AS MATERIAL DIDÁCTICO QUE SOLICITA OBSERVACIÓNS: Asdo: a de de 20 O/A SOLICITANTE: Enviar por correo, fax ou correo electrónico ao Departamento de Educación Praza do Obradoiro nº 1 - 15705 Santiago de Compostela Tfnos: 981 554 400 / 981 554 401. Fax: 981 571 511 Correo electrónico: [email protected] NOTA: Consonte o disposto na Lei orgánica 15/1999, do 13 de decembro, de protección de datos de carácter persoal, os seus datos serán tratados de xeito confidencial e poderán ser incorporados aos correspondentes ficheiros do CONCELLO DE SANTIAGO DE COMPOSTELA. En calquera momento poderá exercitar os dereitos de acceso, cancelación, rectificación e oposición comunicándoo mediante escrito que deberá presentar no Rexistro Xeral do Concello.