Vtfpenfalitialargitas & c . Tit.ij. Petitionem. Id eft li- b c lu m .fe d fupplicatio ranrum principi fit fa - aduerfus eam offerri , fancimus quoties fentetia gloriofiísim orum pj-^fe^orum cuiufcunque f :ndw S qLC°di«n* füpplicS-i p n e fe fto : v t regionis proferatur,& vnus for fan litigátium putauérit fe grauari,habere eum licétiam petitionem 2 offerre gloriofifsimis Detit°ione°m praffedis qui fentétiam protu­ inter hanc petitionem lerunt,aut eorum cófiliariis,aut & illam fupplicationem cauíás introducentibus, fa intra nulla fit differentia: nec £t neceflarius libellus. decé dicrú inducias poft c pro­ Accurfius. latam fententiam: vt hoc fu b fe b Introducentibus, qui cuto,non aliter exe*cutioni fen­ referendarij dicuntur: tentia contradatur, nifi prius fiv t. j. vt litig. iur. §, fi.& fupra d ereferen .fed an deiufsiones dignas praebuerit ipfi cognofcent de ap­ v id r ix pars, tantae quantitatis, pel? R efpo n .abfit: cum quantae fuit condemnatio: vt fi fint minores: vt.s.d e app ofthac retradationem m odo pel.§. fina, fed princeps tantum,vel cui ip fe c ó legitim o procedente fententia m ittet: vt.ff. de m ino.l. refoluatur, res eicum augm enminoresun prine. & . §. tis legitimis reftituatur. S iv ero pe.Accur. intra memoratas decem dierum c Inducias pofl. manda­ tur ergo fententia exeinducias poft prolatam fenten­ cutioni interim .fed c ó ­ tia nó obtulerit libellum is qui tra in appellatione f er­ putat fe Isfu m : iubemus caufe uitur: v t.ffn il inno, apexecütionem fine fideiuffore pel.penden. & in ru bri. & in tex.nifi in c a fu : v t p rocedere, retradationis iure j.d e fan. epifco.g. oeco­ fem ando d illi qui fe grauatum nomus. e ft& alia diffe­ putauerit. 'MppdUri rentia quare poteft bis c f d e preci, im pe.offe. 1. fi quis. & dc fe n .p n s. peteft bis. appellari; fed fupplicari femel tantum, vt. C . de adueST' qUU d Seruando.intnbietinium -.vt.C.de fe n .p rx fe.p rx to.l.j. q u s eft c ó ­ tra . fed ib i biennium poft fentétiam datur , & poft publicationem, hic autem dantur decé dies ante fupplicationem. Accurfius. c -d fe fufcepta. quod Faciunt qu an doqu e: v t C .fi m inor fe m aio. di. per tofum :vt quia fit li­ tibus & fumptibus itnpedita:vt.ff.’ de m inor.I. m inor vigintiquinque annis.Accur. F Creditores, idem ih le­ 1 1onegr. c. gatariis: quia eos h^c res tcí'Jio.fu- tangit, arg.s. de here.& Í*r verbo, Falcid. §. hinc nobis. & confinará, C.de aufto.prxftan.l.fiextra deu. na.aliás non vjalet refti­ JH. tutio : vt. ff. de m ino.l. etiam.^.fina. g A liq u i, non e rg o ^fatibus prsiudicatur per p r x a ferpra- fentes plures ab fentibus paucioribus. A rg u . *d*nur. contra.ff.de p aft. l.malorem. & . 1. referiptum; VraciatuT & de cura. bo . d an.l.ij; ^bacma- Sed & hoc d ici poteft; v t abfentibus p e r p r x Fentes prsiud icetu r,dú modo vocentur ab fenr ^- r i dc tes-Accur. h T rwm .Q uare trium? V * p o - R e fp o n d . fic vid eo & fupra d e]iti.§. Ia* * pra- C ^ C P . V I . S i m i n o r .a n n i s r tfiitutionem aduerfus aditionem here- diUtiS ? tí&e y *luerit' Si minor reftitutionempetit,y t f i ah he­ reditate abftineat: creditores in prafentia conftituti,vocandifunt.omnikus autem,vel quibufdam in abfentia conftitutis,& legiti­ me expellatis , reftitutio nihilo minus indulgenda eft,curatore bonis iL to ,& bono­ rum muents.nofacto.Sar. A D haec quoque fancimus, v t fi contigerit minores velle fe abftinere ab hereditate in fe deuoluta, & a fe fufcepta: e fi quidem omnes creditores p rsfentes fuerint in illis locis in quibus in integrum reftitutio poftulatur, vocentur a iudice creditores:f & prsfentibus o mnibusjtab huiufmodi heredi­ tate fe minores abftineat.Si ve­ ro om nes, aut aliqui s credito­ rum abfentes fuerint: iubemus minores volentes hoc agere,lo­ corum iudicem , in quibus ipfi d e g i}t a d i r e . illum vero per cÓ.- _ B . . r fuetas citationes vocare eredi­ tores:& fi intra fpacium trium h menfium nufquam 5 appareant creditores, licere minoribus fi­ ne periculo ab huiufmodi he­ reditate abfcedere-.tiudice prouidéte, apud quem agitur in in­ tegrum reftitutio, vb i debeant hereditariae res mobiles k & im­ mobiles cuftodiri:1 quantitate quippe harum , publica deferiAuthexitica- Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca ptione fub geftis monumento rum maniféftanda. C ^ÍV. V I I . De prxfcriptionibus. alias. De mala fide pojfefioris res alienantis. 4^g oinnéra.& fupra v t cum de ap p e l.co g .f. fed hoc p r s fe n ti. i JV»/^»«».aduerbium lo c i. k Mobiles.niti quaedam p erierint per im becilli­ Habens titulum & bonam fidem,a malafidei pojftjfore prsfcnbit inter prafentes tatem statis-.vt.ff.de mino .l.ait p rx to r.§ . 5. jpacio decem annorum, &■yiginti inter db1 Cuftodiri. fcilicet cu. fentes,f i yeros dominus hunc poftidere fciuit,etr ipfum non inquietauit.Sin autem i- ftodiendo curatorem: gnorautt,tunt nonprsfcnbit mfifpaao.50. v t. ff. de Cürató. bonis dan.l.j. annorum. m -Agnoftens. qú o cunR Y R S V S fancimus,tvt fi que m odo fciat. ff. de hoc.i. quis mala fide rem pofsidés, aut pet.here.l.item veniunt. t_£ji r„mpta eU per venditionem,aut per dona­ § .petitam, in fin. E t fic tionem,aut aliter hanc rem alie- no t. fcientiam fuam ei eQ puper. I. g n et: qui vero putat éafdem res n o c e r e : vt argu. C . de J C depT&nup.l. fi vicinis, fed e t fifi.Hg.tep. copetere fibi,hoc agriofcens,m qu o tempore ho c tem- & incipit, intra decem annos inter p rs- pus.x. & :xx. an. com puji¿e¡ fentes, & vigintiinter abfentes tátur ? quidam d iftin- pcffeffore.tl non coteftatus11fuerit fecundú g u u n t, fi pófleífor v e - f i :lt adhuc lit v ti accefsione fu i §.glo.z.irs leges emptorem,aut donationé auftoris:tunc ex tempo- jned.in ca.. accipiétem , aut illum ad quem fe quo pofledit ante- y{£. extra res alio quolibet modo tranfla- cefibr qui fu it m a ls fi- deprafirip. t s íuntteüm qui tales res habet, d ei:& tnnc.xxx. an.non firm é eas habere, poft decennij ex tempore fcien tix do ­ mini. argu. C . de p r x videlicet inter prsfentes,& vi- fe r ip .lo n g i te m p o .l.j. cénij intur abfentes difeurfum. & .ff. de acquiren.pof.l. Si autem ignorat verus aliena­ Pom ponius.§.cum quis. tarum rerum dominus & quia A l i j dicu nt qu ó d etiam fi quandocunque do­ res ei competunt,& quia aliena­ minus fciat hoc,d ecen ­ tio facta, e ft: non aliter excludi n io v e l vicen n io , fib i ^ hunc,nifi per trigennalem p rs- noceat. & h o c dicunt feriptionem : non valente dice­ ex hac litera q ú s d ic it, re eo qui res hoc modo pofsi- intra.x.ann.& c. Sed fe­ cundum hoc quid fi in d e t, quia ipfe bona fide pofsi- vltim a die fciat, & iu­ det, 0 quando ipfe a mala fide dicis copiam non ha­ bet? hoe autem tempus pofsidente hoc accepit. continuum e ft: v t. ff.de C ^ t f . V I I l.De abfentibus & vfucap.l.nunquam . §. j. prstfentibus in decenij prsefcriptione. q. d . iniquitas occur­ Si quisfueritprsfens certis annis,& cer- rit . D ic ergo primum verius efle,vt ex tempo­ tis abfenstfupra decennium ad prsfcriptionem complenda adiici debent tot anni quot re fc ien tis dom ini com putetur. fitit abfens.^ihg> D E preferiptione vero de­ n Conteftatus. etiam ex m ifsione exeeutoris: v t cennii hoc ordinare profpexi- C .d e p rsfc rip . triginta m us, v t fiquando quifpiam in an.l.cum notifsim i.& .l. prasdióta decénij téporali proe- ficu t. Si de his hic fit feriptione in quibufdam qui- -mentio. ó PofiidetS.qnod p r s £ dem annis prsfens fit,in qui­ fcripferit.Sc qu o d fubii­ bufdam vero abfens: alios tan­ cit, quando, id eft quia. tos ei annos fuper decennium .vel tem poraliter. Et fic 'adiici,quantos ex ipfo decen­ not.hodie quód mala fi- Mala fides nio abfens fu it. P H s c autem des venditoris em ptori venditoris no cet hoc cafu . olim emptori ntómnia qus' de temporali p rs-con tra :-vt.ff.de publica, eet. feriptione decreuimús, non in 1.e u m .§.p rx :or.& .C .d e praeteritis , fed in futuris tan­ p rsfc rip . lo n g i tempo. tum poft prsfentem.legem ne­ l.j.& de pericu .& com­ gotiis atque caufis valere p rs- ino. rei vendi.l. dolum. Accurfius. cipimus. p Mbfens fi*:t. v t du­ C J lP . IX . De tefiatore non ca­ plicetur tempus ab fe n lendo propria manu nomina heredis t is : vt fi abfens fiiit q u iqu en n io , t i dentur ite­ feribere. rum quinque añni poft Teftamentumfuas vires obtinet,fiue tereuerfioné:& ho c quan­ ftator p~r f ijiu e per alium nomen beredis d o ex volu ntate abeft. fer ibat, vacante lege qua coiuranum ajft- fi autem ex neccfsitate: rtbat bartolus. tunc ipfo iure nó n CürA ■ 459 Authenticorum Collatio nona. 4 <5q ;.& de aliis,quas non habemus. r it, v el reftituitur:& d ic de qua abfentia hic loquatur,fcilicet de A ea quae eft de vna in aliam prouinciam : v t.C . de pratfcrip. Ion. k ^j/i^»t5.fubaudi,& aliis contradibus,qui funt reliqu tem p.l.fi.& fa.ad hunc. §.ff.dem ino.l. interdum .&.ff.qui.ex cau. niftrationis earum rerum. & h o c in rubrica, nam alienatio3 m a io.l.necn on.j.fi quis tinet ad^adminHita^ faep: Q V I A vero ante hanc le­ tas:ediftis quidem in hac regia a Hanc legem. vt. C .d e ciuitate propofitis, praeceptis g e1 protulimus, vt teftator aut teftamen.l-iubemus. autem ad omnium prouincia­ manu propria,aut per teftes no­ h Woluntatem.quod e frum iudices deftinatis, ad om­ mina heredum fcribat in teftafet necefie , fi teftaretur per nuncupationem, nium notitiam venire procuret. meto:agnouimus autem ex hu­ c Prifcam. v t in. 1. illa D a t .X I I I .K a le n .F e b . C P . iuimodi iubtilitate plurima tequae eft. C . de tefta. hac D o m i. Iufti. P P. Augu.anno* ftamenta deftrufta,teftatoribus con fultifsim a. nam per B afili.Conf. non valentibus huiufmodi cuillam nó cogebatur ipfe v e l teftes fcribere nom é ftodire lubtilitatem, aut forian T l T p - L V S III. heredis. nolentibus fcire aliquos fuá vo­ Keuella 1 2 0 . d Infcripferit. dummo­ luntatem: b iubemus licentiam D E A L I E N A T I O N E jE t do ip f; expreflerit:quod em phyteufi,& location e,& h yp o ­ * _ ___ quidem efle volétibus hoc fereft fcrib end u m , fecun thecis,& aliis diuerfis contraftibus dum quofdam. fi ig it u r , Uare in propriis teftamentis. fi in vniuerlis locis rerum facrarum. nutu exprim at, non vae n i m h 0C non obferuat,fed fe ­ le t fecundum eos. A r . Nulla ecclefia ciuitatis Conftantinopolicundum priicamc conliietudicontra.ff.de leg.iij.l.nu tana, exceptis quibufdam quibus concedi­ nem teftentur,etiam fic firmum tu . fatis enim exprimit tur,potefl res immobiles , yel qua inter im­ teftamentum elfe fancimuszfiue cum annuit, mobilia computantur,donare,aut alienare-, e Legem yero, fic eft. s. per fe aliquis, fiue per alterius nififiat alienatio imperiali domui.Hnge. in colla, v . in conftitu. perionam nomen heredis inImperator luftinianus Auguftus v j.v t decsetero commuP etro gloriofifsim o O rientaliü prae­ icripferit:dfi omnino reliquam tationes.contra.Sol.h^c toriorum praefefto. legitimam obferuatione in tecorrig it. f 'Peruenerimt.ne p er c ó ftamento teftator obferuauerit. Vitis & diuerfis le­ fequentiam res ecclefia gibus 1 fuper alie­ C iAV. X.De rebus immobilibus alienentur. nationibus, & emqua Ucis -venerabilibus pertinent. g ^Ihenari.h oc praece­ phyteufibus,& lo ­ ptum eftferuandum : vt ^es ab ecclefia ia friacipem tranfiata, C .d e reb.alie.l.fi. cationibus,& reliquis kadminipotefl a principe in alium transferri , non h ^¿lienationem.aliena- obftantelege in contrarium loquente-Bart. ftrationibus ecclefiafticarú reret autem legatarius in L E G E M vero e per rum [& de plantantibus]1 tp r s heredem herede F alci­ quam ianximus non transferri q uidimus omnes m prsfenti codiam retínente, fed cer­ ad alios res quse ad noftram doprehendere lege. te immo vid etu r qu ó d non:quia Falcidia ipfo mu. ex venerabili ecclefia perC j t V . I . De alienatione & emiure remanet in bonis uenerút,f vacare lancimus tam p h jte u fi rerum ecclefia. h ered is, & in reliqua in iis q u s iam ad noftram do­ S A N C I M V S igitur nul­ parte legati dominium mum legitime peruenerunt, lam habere licentiam n ordina­ in legatarium tranfit: vt quam quse poftea peruenire fu­ C .a d legem F alcid. l.fitores rerum huius re g is ciuita­ na.R efpon.hoc facit hic tura iunt. tis , ianftifsim s maioris eccle­ voluntas expreíTa teftáC lX P. X I. De lege Falcidia in fiae,aut orphanotropllij, aut not is , ne fiat alienatio . E t rebus alienariprohibitis ce¡fante. focom ij, aut x en od och ij, aut „ fie n ót.vnum cafum v b i Falcidia ¡ ceflat F alcid ia. Sunt & Falcidia cejjat iure d teftatore alienari ptochotrophij, aut alterius ve­ multis /ef* habet vt ^ rc ^ ^ um ac^ prohibita.bis obtinentibus in cafibuspr&tc^ nerabilis domus in hac regia cir-~* — ** de eccl. ritis nondumfinitis.2?ari pias caufas: v t.j. nitate fiue in eius finibus contit4 ¡ fi autem heres. Ite S I quando autem aliquis teftitu ts , exceptis venerabilibus quando teftator exprefftamentum faciat & aliquam fim v e tu it : v t. s. de h emonafteriis, 0 aut vendere,aut rem immobilem fiase familiae red .& Falc.§.fi vero exdonare,aut commutare,aut fub prefsim .coll.j.Item quá­ aut alteri cuicunque perfon s D alterno P dono dare , aut alio do quibufdam in fo linomine legati reliquerit,& fpe­ quolibet m odo alienare ré itiidum foluit heres: v t fu­ ciaiiter d ix erit, nullo tempore mobilem , aut ciuilem anno­ pra de hered. & Falc. §. hanc rem alienari, s fed aut anon autem.aliás genera­ nam, aut rufticum mancipium: liter habet locu m :vt.C . pud heredes,aut apud fucceflonifi ad imperialem s domii cóad leg.F a lc.l.ij. res illius cui relicta eft,perm amufiatio íbla faéia e ft. Sed ne­ D i5 L 1 E N d i­ nere-.in hoc legato iubemus Fal que [de colonis r iufté] t darir tione,Cr empUyíeufi,®* cidia legem locum penitus aon locatione,Cr hypo­ quidem cocedim us.1 Em phythecis Ore. habere: quonia alienationem h teufes v ero a p rsd ifta fanftifi \ £ Ditis. Legibus, fcieius teftator ipfe jphib uit.H sc fima maiore ecclefia re g is ciui­ i V l licet prolatis : & autem obtinere prscipimus in tatis,& commemoratorum “ lo­ fic funt ablatiui ab fo l u t i. & d icit de illa quse illis cafibus qui nondum iudicorum fieri iubemus*in peribeft. s . de non alie, colla. ciali decreto, aut per amicabinam eius qui accepit , & aliis j.I te m & de illa, de ec­ lem conuentum , aut quolibet düobus deinceps heredibus, & cle. re.imm o.alie. colla. m odo legitimo decifi fu n t. E non amplius dc fexta parte inv-Item de illa.s. con flit, minétia igitur tua,qua» per prsftantis t canonis dim ittim us1 quae ex ad fcrip .§. fina. íén télegem in perpetuum vali­ Item de illa .C .d e fa ei qui emphyteufis iure acce­ c r o fa n . e c c le . 1. fancituram noftra lanxit tranquilli- perit. D e competentibus vero Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca rm em f.2aojA u,i:evrt..A Treí)eJ-L ,cra.ffde0ffÍf-c°ohntifetrraat,i& rl. habes,n o n i s g f taedm ih neift,afbtreast-°n& ^npqla-auui~ s■ num m jS hccfi'LT0n^ n Llc™>*m.h0cten cdoenbf«tuetneadriunm em ;^du confenfuD arri“at3° ncu«m mauftorit'»Í°?,n 3¡le r < ‘ bam , fi capel]. habeat U °-tCth- P i’ M p o a f e ■ Clum fitln eiusvtiL tem conuerfum.d0nar¡ quoque Poteft gfennifeunvam elauftoeriiutastceofno-.^, di^^t-feu-3 O eaflJiem oa_-MI n a i t e n a p o / F u n t n n,fec.u§n dumhoc:vt.J..*» ieboid,m a.lis. quidem na.ttiito.ne:ytinnouqedl.oeo fnuim pruas.deconio.nij.a& lie.fu§.pfvrrat- jI! vrtincip.colcao,m u.fiinc pn vlem .g& o t . q u ó d p r i u i s |I áar.pcroiunitlreag.ifatdoeraebi.aem o ,circi. I princpiupp.iloruidm eftad- | bZZ. tesyieu fine cxiraetii, Monafieriis.ii fipruum, fi Sc hoc d:fim. P ri s*haherno.ideft pa­ imperialem, d eééte . ccipify IM r De cohnis. feriptitiis. f Dari, id eft v en d i,. v el d onari, vel a l io ^ ^ f i modo. , t Concedimus, quia inter mobilia computant u r : vt fupra de non alie.§.j. ; . u Commemerstoru-^ i«!f^\ memora toril, & f “ bat‘'« if; di,prolatos. x ■ lubem us.idefip^ timus. y inflantis.fciheet p . fentis penfionjs ue minuimus. ¡m. 461 De alienatione & emphyteuíi&c. T it.iij. proaftiist* ipfiíanftifsiir.xm a- a mui aqua ipfa loca accepit: & an ille qui aecepit in iori ecclefix, & nominarisb ve hoc fieri cócedimus. vtatur er­ emphyteufim ré ruinonerabilibus domibus in regia go huiufinodi emphyteuta & fe m ,- vult foluere ftatio ,a n poftea quam re­ hac ciuitate,aut in eius regione illic inuenta de depolitis habi­ al di ficau erit: v tin pri­ tationibus materia. aut manfioné conftitutis: iube­ mo cafu fiat deminutio C-AV.Il.Si quis vfius nomine rem in fexta parte ab eo q i mus,fi quidem hic reditus' ha­ poterat co llig i h a b ita ­ ecclefia bd iere -noluerit. beant,integro canone ab iis ortione con fiante. q u o d S I vero aliquis voluerit qua­ intelligunt R .& P y . v t dinatorib5 qui regút ipfa vene­ libet rem immobilem nomine tertia pars p rs fte tu r,& rabilia loca, emphyteufim hanc vfus accipere a fanftifsima ma­ d u s rem ittantur. Io .e fecundum prxdiftum modum iore ecclefix reg ix ciuitatis,aut contra , fcilicet v t d u s accipienti, & aliis duabüs fucp rsften tu r, & tertia revnius memoratarum venerabi­ ceisionibus dari, & nullam om­ m ittatunfi autem a prin lium dom orum ,u nó aliter hoc cipio foluere non v u lt: nino releuationem,fed augmen accipiat,nifi aliam rem m ox do­ tunc p rsftet m edicta» tum dfieri.Si vero non habeant minij iure p rxb uerit, ex quo tem a d iu n fts penfionis: ipfa proaftia aliquos omnino v t fi tu nc reddebat, x . eandem rem accepit, tantú ha reditusdicentiam prxbemus or cum erat ruinofa,& nfic dinatoribus venerabilium lo - B bentem reditum,quantum ha- lx. additio eft in quin­ eorum iri alia quantitate e h oc beat res qux ei datur: & non quaginta . & fic.xxv. da­ maioribus fifci prxftationibus b it anilis fingulis : v t (ficuti prxdicm eft) in emphy­ prxgrauatam :vtpoft eius mor­ h ic d ic it.& ho c eodé ca teufim dare. Si vero contigerit fu dabit con flantem ,fd tem,aut poft tempus in quo da­ licet, x. & fic. x x x v . daquamlibet rem ex aliquo p rxtio vius c on u en it, non tran- bit:vt.s.d e n on alien. §.. diftorum locorum venerabiliu em phyteutico iure datam ,aut- fcendentem videlicet accipien­ fi v ero minui, q u s vi-, tis vitam , vtraque res integra detur contra, nam cum in imperialem domum, f aut in in ho c eodem cafu lo ­ & in dominium & in vfum in facrum noftrum xrarium,autin quatur, v t hic dicit: vieandem venerabilem domum decur conflantem n u n c ciuitatem aliquam, aut in curia, perueniat. penfionem folui . Sed aut in aliquam venerabilem afolue v t diftum eft. Sed C J l 9 . l I I . V t liceat vfque ad. 30 liam domum peruenire:«licen­ nonne fecundum pr^diannos res ecclefiafticas locare. tiam prxbemus ordinatoribus fta magis grauatur qui L O C A T I O N E S 1 ve­ fo luit ftatim , cum tan­ venerabilium locorum á qui­ ro ab ipfis venerabilibus do­ tum ei tertia remittatur^ bus á principio emphyteufis fa­ mibus fieri concedimus in qut- hu ic autem medietas? fta eft, m ox vtperueneritin.vnam prxdiftarum perfonarú h C tofeunque contrahentibus an­ R efp o n d .h o c fibi v id e tiir m eli9 & leu iu s,q u o d nos placuerit, non tranfcendeipfa em phyteufis, manifeftare e le g erit: v tin ftitu t. de tibus videlicet trigintaannorú aft.§.h u ic, fuam voluntatem intra bien­ temporibus. t Procedat . hin c lu nium : & aut ab his derelinqui CJL 9. I I I I . F t liceat res ecclefia mitur auth enti. fi quas eandem rem , ad quos ‘ perue­ ruinas. immobilespigneri obligare. nit, & annuam penfionem q ux u Domorum. n a m .l.iu -t Suptdefl S I vero t contigerit aliquam bem us.C. de facrofanc. exhoc.§. pafto cótinetúr, inferri,aut h oc prxdiftarum venerabilium do­ eccle.in C onftantinop. autben.qua recipere k emphyteufi fo lu ta ,1 morum nomine fifcalium tri­ ciuitate habet locum , efiftp.l.iueo quód hoc fibi prodefle exiftim ant.m S ivero t quxdam n butorum,aut alterius cuiuflibet fed h s c in aliis ibidem bemJ nulli, Ztó.qua adiacentibus. fed hodie Cjefacrofunt loca aut ipfi fanftifsimx fuperuenientis neeefsitatis v e ­ idem eft vbique:vt infra fan.ccdef. 4 fu i.U u - $ fcilicet rem ecclefix maiori,aut alicui vene­ nerabili domui, pecuniis egere: eodem .§.quscunque.& & incipit, bem? nulli. jpfarD’ e CMfacroJ Soluta i. difloluta. _ rabilium domorum 6 compe­ liceat eius ordinatoribus im­ facit ad hunc. §. C . de ite pradiu. [ J e c . V ™ Ex.fiimant. alias exitentia, in quibus anti qux habi­ mobilem rem aut fupponere facrofanc.ecdef.l. iube- qua autbt. miptt, fi ftiraaUlt* . de noli efi canonitationes depofitx P fu n t, & ex aut dare iri ípeciale)' pignus, & mus.§.fina. ‘ n i n Sivere quandam. iialie.§. fi quis autem v o xjtta.10.q. quibus nullus prgbetur reditus: creditor pofsideat eandé rem, luerit. L .qua au cet m?teria P « fen!T ? ' z.f.nepraque ad. § .& ho c qu.de. p rx d iftx v e ró venerabiles do­ & eius fruftus colligat, & re­ x Locationes . fc ilice t d iu m . ***0.00,. & de ecc,eiia tantUm mus quibus competunt h x c lo­ fimplices. . . putet fibi tam in his creditis *•*# quas C onftátin op olitan a: vt ca,rexdificare non poflunt, li­ pecuniis, quam in vfuris , non y Speciale, multo ma­ tunai, infra e o d .§ .& ho c q u i­ gis generale, nam & p e r: dem . tamen ifte gene­ centiam damus ipfis ordinato­ autem maioribus quam quar­ fuperiorem legem de ralis eft , v t ex hac lite­ ribus earum in emphyteufes ff tam parteffi centefim x. Si v e­ non alie.fpecialiter pro­ ra co llig itu r : v t infra.c: perpetuo r iure tradere ipfa lo ­ ro perfoluerint debitum p rx- hibentur: v t ibi dicitur §.qn$cunque ideo.cuni ca: ita tamen,vt emphyteufis in pofiti eiufdem venerabilis do­ S.alienationis.& .§. fi enota. nim.Accurfius. tertia parte f penfionum qux o Domorum. p r s d ift a mus, aut ex fruftibus adimplea­ 2 Mdimpleatur . quod rum. ex habitationibus adhuc ftantur z creditu: redeat iterum res debet fieri: vt h ic ,& .C . p Depofita. i: d eftru fts tibus colligebantur, ex princi­ ad venerabilem domum cx qua de pig n o.aft.l.j. & .ffd e ad terram. pig-l.fi is-§.j. & de diftr. piis teporis emphyteufeos pro­ data eft. q ln empbjtcufes. per­ pig.l.j. cedat: 1 aut fi emphyteuta ma­ petuas . alias -in emphy­ C~¿9. V.De emphyteufi& hypo­ teufim. luerit,magis fub ifto pafto ac­ theca rerum ecclefia. r Perpetuo, ho c expone cipiat loca, v t primitus xdifiE M P H Y T E V S E I S vero & hypothecas & v t diximus, s. de nonaeet, & ex adieftis illic per xftihe-S-alienationis. vltra quinquénium volumus fieri i fanftifsima maiore matidnem penfionibus medie­ f In tertia parte. d iecclefia regix ciuitatis,confcientia & confenfu beatifftinguunt hic quidam, tatem partis dari venerabili dofimi huius ciuitatis epifeopi & patriarchx , iuranttA u tbentica. P iiij . r , a froafiib.de proxima: t'W i* viH z agris , vt dicunt. p. fed magis videtur de remotis dicere: ap ro q<f * remotionem fignificat: vt dicimns in procon jV.Sic enim licet a nomiV * * '. n ¿ interpretatione ar¿ gumpnt-on entan.* Yt vt inftltut * §edona. §. eft & aliud. Sed primum verius eit, vt in n u it litera fequés. t A'ominatis, repete, & pominatis. c St quidem htc redtttss. jmroaftia. Albe. ¿ Augmentum. fcilicet fieri poteft. e ¿uantitate. non di­ cit de qua. vnde ad ar­ bitrium boni viri dico faciendum . b o c enim quod fequitur,ficut prediximus & c .v u lt quod ín fextá partem fiat de­ minutio- nam illud lo ­ cum habet quando aliquos habet reditus: v t fupra de non ali. §.fi ve­ ro. contra . fecundum Albe.fed hoc ftarenon poteft: quia ille.§. fi v e ro.exprefle dicit, quan­ do nullos habet reditus, fieri tamen com putatio­ nem intra.xx.annos:nifi diceres hic in ecclefia Conftan.ibi in aliis.V el dic quod hic dicit, ficut prsdi& um eft, fubaudi fcilicet in illo . ;§. fi ve­ ro. qui eft fupra de non alie. f Domum, fcilicet priuatam , v t differat a fe qUenti. g Peruenire . a T it io puta. h Perfonarum . id eft t . domorum. tí1 quos, eis fubaudi, . adquosSrc. & .S. Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca 463 4<34 Authenticorum Collatio nona fi fumimr illa authen per bus prsfentibus D e o amabili­ A tico iure volentibus dari. E t a E-t chartulariis.\\\\ qui quidé fandifsimas ecclefia: fint, petua & c.vfqu eiU u^ r ' bus ceconomis & chartulariis a fcribebant ecclefiaftica luto & c . <■ *!:— 50 eüquafn^ vel alia: venerabiles dom*,quaafta: & erant de ipfa ec­ eiufdem lanótifsime maioris ccclefia , & habebant orú gubernationem loci lan dif- tur lupra de non alieni clefiae,quód nó ad prsfcrip tiovero Leonis. m nia ad manus m elius fimus epifeopus aut per f e , aut nem iuris eius contractus effi­ quám alij. argu. ff. de e per venerabilem chorum cleri­ ciatur . In aliis vero venerabili­ dend.l.argenrarius. §.j. p Superius, vt.s. e o .s e corum faceret,cú voluntate eoKeditio rñ F-1 fie not. quód in o m bus domibus b fi quidem lint vero quxdam. r ú & confenfu f fieri huiufmodi ciunatts jit nium pt^fentia fit etiam chartularij, ipfos squali m odo q /» te . id eft otnnib* m ommum v éditio rei ciuitatis & c . contradum , iurantibus prae- aliis per prouinciam iurare prsfente eo qui p rse ft prafentia. prsfentibu s euangeliis: fentibus oeconomis, & admini- ftitutis venerabili dom u i. Si vero non v t.C .d e ven .re. ad ciui. ftratoribus,& chartulariis s ip­ r Collationibus, ad qu t p eni.l.fi.lib.x: fint chartularij¿ ab iis qui p rsb Domibus, id e ftm o fius venerabilis domus, b quód tenentur ecclefi*:vt.C funt venerabilibus domibus,jpde facrofanc. ecclef. L nalleriis. nam de his ex­ ex hac emphyteufi nullú dam­ placet.fed hodie n ó p er pofitis fandis euangeliis conceperat: vt fupra eod. in num eídé venerbili domui in­ l:F rid erich i,ad decore tradum fieri in feriptis cum iuprin. fertur . Si vero ptochia, aut xe- §.j.col.x. reiurádo addito huiufmodi in c -uiccipere.non admit­ f obnoxia, alias obnotuntur v t quilibet: quod ftrumentis,quod non ad Jsfio- j nones,aut nofocom ia, aut reli- xij. A ccu r. d ic vt infra eod.§.oscoquse venerabiles domus fint jp- t Infitciali. olim tannem aut prslcriptionem vene­ nom is. priam adminiftrationé habétesr tütñ generale permit­ rabilis domus contradus effici— d Domibus, in prouinfi quidem venerabilia oratoria tebatur: vt fupra de nó tur.Oeconom is vero & orphaciis conflitutiSjde qui­ bus m odo in cipit tr a effe cótigerit,cú voluntate ma­ alienan, aut permutan. notrophis,& reliquis venerabi­ §. alienationis. d are. ioris partis ibidé ordinarium ‘ lium domorum ordinatoribus, enim. q u s funt contra, e Perpetue, h ic d ie v t clericorú,necnon & oeconomi. necno omnibus chartulariis, & fed 'noc corrigitur, & dixi ftipra de non alien. Si vero xenones,aut ptochiú, permittitur etiam fpe. parentibus eorum,& filiis,& a§.alienationis, ciale. > f E t confenfu.fic v en d i­ liis qui per gen9 eis, vel nuptia­ aut noibcomium,aut alia fit ve­ u Invfuris. boc eft in tio rei ciuitatis: vt fupra nerabilis domus, apud praepofirum iureconiundi fun t,in terom ni debitore & cre­ d ix i.& .C . de ven.re. ad tum ipfius fieri contradú,iuran­ ditore: vt. C . depignó. dicimus emphyteufim & loca­ ciui.perti.l.fina.in fin .& tibus ordinatoribus earundé k a f t i o .l .j . & de diftrationes fiue hypothecas rerum idem in venditione rei q u s fuit cu rialis, q u s venerabilium dom orú in prae- ftio . pigno. 1. j. & caue ipfis venerabilibus domibus c o fita cu ria:vt.C .d e p rx fentiaD eo amabilis epifeopi a tib í: quia licet hic per­ petentium , aut per femetipfos, mittat in forte,póteft diis curia.l.ij. quo praeponuntur aut ordinan­ tamen prius in vfuris aut per interpofitam perforiam g Chartularits.ld eft ta­ tur, quód nihil ad laffioné 1 aut percipere creditor: vt accipere:c fcientibus eis, quód bellionibu s,vel feriptopraeferiptionem ipfarum vene- C . de folutio. & libe­ fi tale aliquid fiat, & h o c inuaribus. h Domus . fiue o rato ­ lidum e r it: & om nem fubftan­ ^ rabilium dom orú de huiufmo­ ra. l.j. 8r fic non ferua- Orit ¡aitur ordo feripturs: vtfw-qar ia ,id eft ecclefia:vt d if ­ tiam tam eorum qui accipiunt, di contradu efficitur. In vene­ inftitut. de lega. §. ante ¿opa m ferat á fuperiori. quam oeconomorum & chartu­ rabilibus vero monafteriis pri­ heredis, vel dic fpeciale ¡tima. i Ordinantium.id eft o r lariorum & ordinatorum , qui­ mates eorú cú ampliore & ma­ in ecclefiaívt bic. dinatorum .aliásadorátium,id eftferuientium . bus fecundum prsd idum m o­ iore parte ibidé deferuientium x Centefima . centefi ma dicitur q u s anno A ccurfius. dum coniundi iunt, in venera­ monachorú contradú efficiat. fo rti squiparatur, qua­ k Earundem . ic ilic e t bilem domum de qua rem acci­ In praedidis vero omnibus iu­ fi rotunda: vt centena­ dom orum ven erab ili­ piunt,poft obitum eorum perbemus inferibi inftrumétum cú rius numerus eftrotunum. ytiliutis 1 ^id UJionem. N o ta uenire iubemus. iureiurádo,quód nó adlaefioné dus.& hoc raro permit­ titur . quarta ergo di­ gratia qua- aliqua permitti fieri ad aut praefcriptionem earundé m C viiV.Vl. De rebus tiliarum ec­ citur, q u s quatuor an­ damiicent, vtilitatem ,qu s ad dam­ resn agitur, hac yero obferua- nis squiparatur.& fic fi clefiarum extra ciuitatem Confiantinum non permittuntur, tione huiufmodi praecedéte,re- -b e n e computes, facit v t hic, de tranfac. nopalitanam. l.eum hi.§.eam. & infti. leuationem non amplius fieri á quinque denarios pro E T h oc quidé fuper iis qui qualibet libra,& quoli­ de aufto.tut.in prin c.& fexta parte reditus quem habet maioris ecclefia; funt, & praedibet menfe. ff.de b o .a u fto . iu. poff. res 0 quaein emphyteufim da darum venerabilium dom orú y Si y^rb noluerit. >d l.p rs to r.§ .m e u m . A c ­ tur. Quaecunque vero de lapfis eft creditor non vult quse funt in hac regia ciuitate curfius. m Earundem. fcilicet vel eius circuitu adhaerentium p domibus competétibusveneravenerabili­ difpofuimus. In aliis v ero fanbilibus domibus quae in regia funt pofitae ciuitate, fu- VL 5f “ "°- n X^s agitur, t.co ntrafiu s.A lb e . e K¿s. .fi habet m odo tale m , vel maiorem re­ d itum ,quám tunc quan­ do ad venerabilem d o ­ mum deuenit : aliás fi minorem pararo,tunc te pus quod venit cum ca deminutione de qua hic dicit: vt fupra de non alie.§- quia vero Leon is, fi v ero multum deminu­ ta fubftantia eft ob c ladem :tunc ferua quod di citur infra proxi. §.q uxcunque & c.& .s.e o d . §-fi v e ro .E t not.quód hinc ' ecclefiis, & s-------n .érifsimís monafte­ riis,& xenodochiis, & n o fo co miis, feu reliquis venerabilibus dom ib9, d quae in omnibus prouinciis noftrae reipublicae pofi­ tae funt, verumetiam monafteriorum in hac regia ciuitate, & eius circuitu adh^rentium,confequenter definire prfuidimus. Licentiam igitur damus praediétis venerabilibus domibus non folum ad tempus em phy­ teufim facere immobilium re­ rum fibi competentium, fed & perpetue e haec eis emphyteu- periusPdifpofuimus:haecii|his^ venerabilibus domi­ bus valere praecipimur H oc etiam fuper ipfis venera­ bilibus domibus definire praeuidimus,vtfi quaedam ex eis fiüe pro publicis collationibusrfiue pro alia neeefi faria caufa eiufdem domus debitis obn oxi$f fiat,& no eft pofsibile de rebus mobilibus eadé perfolui debita: primo quidem ordine in fpeciali'pignore dari re imm obilé creditori, vteius frudüs colligés, reputet fibi tá in ipfis debitis mutuis pecuniis,quam in vfuris11 not» amplius quarta parte cétefimae. x Si vero noluerit^ itt® m odo debitú tranfigere, iubemus per eos quidé quia fanftifsimo patriarcha ordinatur,fiue metropolite,uue alij epifeopi fint,fiue archimandritae,fiue orphanotrophi,aut nofocomi,aut xenodochi, aut aliarum venera­ bilium domorum ordinatores , apud fancrifsi®05 r Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca patriar Dealienatione & c. Tit.iij. 235! e 4 66 ■r nd¡ trin u s lie accipere. Accurfius. A deiuf.§. quod autem.quae eft contra. Solu.ibi creditor p recio fius metallum,fcilicet aurum mutuaucrar: vnde in rebus pre cio - H arum efi & Ce quilibet apud fuum ordinatorem: vt h ic ,& fioribus folutionem d ebet recipere .V e l h o c fpeciale in eccle- precit/ms infra ibi,p er eos vero & c.in cafu t 3inen fallit,fcilicet rum archifia,quod e ll verius. metabam. epifeopus vendit.nam de fua fy n o d o duo debent interuenire en H ut epifeopo . nec fufficit quód is qui accipitj folitus erat in pifcopi: vt fupra vt nulJus fabricet orato.do.§.fina. vtilitatem ecclefia: v erb in tú . N o ta duo, 7i* t» & maiorem partem & patriarchas,1 á quibus ordinan­ uatur, & hoc euidenter inferi- te re :v t.ffd e in rem verfo.l.qu od fi.§. quod ta­ maior batur, quód nihil adlaefionem men. tur,aut pra?ponuntur,monumeaut praricriprionecn eiufdé v e­ O Crediderit, f. aliquis ■ ' jn nu m ero: le— ta fieri,& cum iureiurádo ordinerabilis domus efficirur.Si veri creditor in p retérito natorunij& confenfu amplioris eundo in di§ n ita te :V t ro fecundum prediftum modú, vel in futuro cre d e t: v t ff de p a ft- 1 . maiorem, partis in eisbdeferuientiurn dedeferuienttum autem emptor huiufmodi rei non in- fubiicit. bitú cmanifeftari, & quia nó eft p A'eque eis. f. credito­ id e o , quia fi qui mona­ ueniatur:iubemus creditore ex ribus. Accurfius. pofsibile d de rebus mobilibus chi fint de eodem m o­ iure praediftaruffi venerabiliú q Profecerunt, n o t.cre­ iftud perfolui: per eos vero qui nafterio , non tamen domorum,quod pro foluto di­ dentem ecclefiae d ebe- Metuas ec1 á metropolitis ordinantur,fiué ib i deferuiut, fed m fuis citur, eandem accipere poflef- rep rob are in vtilitatem clefiaf eius cellulis fta n t, non exi­ epifeopi fint,fiue archimandri­ ecclefia: conuerfum , v t -vt:utatem g it u r confenfus eorum. íioné, iufta & diftrifta aeftima- hic-fic & credentem mi- yerfumpro ta ,fiue orphanotrophi,fiue ptoIte m neque abfentium: chotrophi, aut aliorum venera­ B tione fafta: & addita in precio nori: v t.C .fi aduer.cre- bore debet. ouortet tamen efle p i a ­ decimak parte vniuerfg a?ftima- di.l.j.fic & ageris d e-in bilium locorum ordinatores, afantes duas panes om ­ nium ordinatorum : v t rionis,in ipfa quantitate accipe­ rem ver. vr.ff. de in rem pudeos fimiliter metropolitas ver.l. iij. §. fed & fic fed ft'. dedecret. ab ordine re rem creditorem pro folutio­ agens exercitoria, -fufic epifeopos huiufmodi monume fa.l.ij. & .f f quod cuiufne,certo dominio poíTetíuruni: ficit fi probat nauem ta cóferibi.ab illis vero epifeoque vniuerfi.l. nulli. & ita tamen,vt ordinatores debi­ indigere eo tepore quo pis qui aut a patriarchis, aut a f. p la n e .& m aior pars tricis venerabilis domus,& am­ m u tu at: v t . ff. de exermetropolitis epifeopis ordina­ jllaruni duarum partui ci.l.fina.& intéllige verdebet confentire: v t.C . plior pars deferuientium,huiuf- fum fiue á principio ver tur,& habet fub propria iurifdide d ecu r.l. nominatio­ modivéditionibus confentiant. tit alendo familiam, vel ftion e autm onafteria,autptonum . & de praedi, cu.l. Q u o d autem probetur in h o c 1 foluendo cred ito ri: v t chia, aut xenones, aut nofocoij.lib.x. immobilis res¿ non per eleftio- ff.d e in rem ve r.l.j. & m ia, aut alias venerabiles do­ c D ebitum, fcilicet per eos:vt fupra pofuit.Sed nem m creditoris detur, fed fe­ ij.§ .j. fiue ex po ftfad o; mos, fub fimilem modum fieri vt.ff. ad M acedo. 1. fed quid fi nefeiunt , quia cundum asquitate:aliud quidem Iulianus. §. pro in d e. & gefta:ita tamen,vt fiue apud pa­ nouiter fuit e le ftu s: & fruftiferarum, aliud vero pof- §. & fi ab in itio . Sed triarchas , fiue apud metropoli­ fic non in terfu it, quia feisionum fterilium eiufdé v e- quid fi folitus erat h ic tas, * fiue apud epifcopos alios parum eft quód fuit eleftus? R e fp o n d . non üerabilis domus,& in reditu ea­ p relat9 vertere in v tili­ huiufmodi gefta fiant, nullum tatem ecclefise, & d ili­ com pellitur peierare.ar r u m ^ in fifcali folutione & re­ geris efle? V id etur quód pro hisdifpendium autexpeng u .ff.d e in lit. iur.l. v i­ liquae ordinationis.Si vero quis hic prefumitrir vertifle: fam venerabiles domos fuftinedeamus . fed forte iura­ aut epifeopo, n aut oeconomo, argu.ff. de proba, l.cum r e .f Propterea enim volumus s bit oeconomus, v e l aaut ordinatori cuiuilibet vene­ de io d ebito.§.j. & . ff.de lius qui ibi maior fit: y t deesetero apud iudices proiiiny arg.fupra eo. §. licentia. rabilis domus,fiue in regia ciui­ re m ili.l.non Omnes.ij.a ciarü, aut defenfores locorum Barbaris.Sed d ico c on ­ in fi.§ . tate,fiue in prouinciisconftitu- tra : vt h ic ,& a rg u .ff de huiufmodi monumétaá memo d pofibile. id eftcom tse pecunias credidit, aut poftratis períhnis fiue domibus agi¿ in rem ver.L iij.§.fed & isode.-vt argu.ff. de v erhac crediderit: ° iubem9 neque fi.in fin.§. Item n o t.hic b o .fign i.l. N e p os P ro ­ vt nullum difpendium fentiant. faftum perfona: in dam­ culo. eisP h oc reputari pro venera­ poftquam vero ifta fubfecuta num ecclefiae non redit- Perfonaf a e Metropolitas.id eft arbili dom o, nifi primitus often - dare.hoc tamen fallit in tluindamfuerint apud memoratos fan ftif chiepifeopos . A c c u r derint quód in vtilitatesprsdi- tribus cafibus. Primus nu ecclefia fimos aut patriarchas, aut me­ fius. f Sujlinere. fcilicet de­ tropolitas , aut alios epifcopos, ftae venerabilis domus ifta pro­ eft de hereditate h^re- non redutu b e a n t. fic nihil dabitur tunc per prsedi&os ordinatores fecerunt,neque ipfum credito­ tici: vt fupra v t cum de dati tab ellio n i: v t .C . d e e ap. cogn.§. fi v ero lib e­ debitricis domus venerabilis in rem, aut heredes eius cótra v e­ pifco.audien.l. tam de­ r i . Secundus eft in he­ feriptis in publico ciuitatis loco nerabilem domum habere ali­ reditate raptoris: v t in­ mentis. Accurfius.^ proponantur perviginti dies:& g Volumus . alias non quam pro ipfis aftionem , nifi fra de fanftif. epifco;§. volum us.Accur. ifto m odo hortentur eos qui monftrauerint quód in v tili- pe n u l.T ertiu s eft in ña­ h Venditionem jieri. fu­ emere voluerint immobile ré: D tatibus venerabilis domus com ue extruita contra foepra de non alie, aut per. licem embolam ; v t. C . v t qui plus praebet, aliis praepo­ petentibus pecunias profece­ d é facrofanc.ecclefiis.l. S.nos igitur.contra.Sol. natur. His vero omnibus prae­ ib i regulare, hic fpecia­ runt: 1 fed contra mutuas acci­ iubemus . & haec funt iiter permittitur, cedentibus, véditionem fieri b, pientem pecunias, aut heredesr coritra . h u ic . fed c en e i D a n d o . emptor enim precio modis omnibus pro de­ eius, proprias móueant aftio - -non contrahendo, fed foluet cred itori v t. f f delinquendo illud euebito dado:: vt non aliter habeat nes. derebus.eo.qui fu b tunit. Item quid fi mtituaemptor munitionem, nifi pre­ C d Í V . V I I. D e permutatione re­ te.l.magis. §. netam efl. uerit pecuniam to ti ca­ & fupra 'de eccle. re.irncium pro ipfo debito perfolrum ecckjiajlicarum. pitulo? adhuc dico ha­ tnobi.alien. §. fancimus. bere locum quod hic di Accurfius. cit vt melius d eb eatp ro b are : licet quidam dicant contra.fed Ak Decima.C.G res valeat decem ,detur pro.xj. A lij,fi valet.xj.de2o d icit probari pofle per praefumptionem,per.l.firi.ft de exerciturpro.x.fed tunc non decim a,fed nona adderetur.Azo. A Íij,v t to .v el quia fit diligens, per.l.ff.de proba.l.cum de in debito. §* fi res valeat decem,detur pro nouem: quia cum in v n og rau e tu r j.v e l quia omnibus fimul fit d ata,per.l.C .defac.fan c.eccle.l.iuquód accipit eam inuitus,in alio releuetur.argu.s.detrien.§.ftubemus.fed illa in delifto loquitur,vt ibi-diii.praéterea harc lite­ dium .colla.iij.Sed prima v erio r eft:vt argu. infra de eccle.titu . ra Yult fubtiliter probari,ficut in rem v er.v t dixi per. l.ff. de in §.finautem annale.Accurfius. rem v er.l.iij.§.fed fi fic. 1 /»b»f.id eft in folutione. r Hut heredes.vt fupra de non alienan.^.ceconom um .coll.fij.& m Per elechoaem.imo ad eleftiontm creditoris ••vt fupra de fiargu. ff.ficenum peta-l.ciuitas. Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca 4 67 a Facere. permutat er­ go cum ecclefia , v e l cú alio venerabili lo c o :v t h ic ,& fupra con fti.qu x ex adfcript.§.fi.colla.v. Item cum principem .S. de non alieñan.§* fini­ mus. & .s. v t d e c x . non fi.pi.§.j. b Concedimus. H ic no¡ Ecclefia in quinque cafus in quiquinq; cafe- bus ecclefia nu llo m obuj aliena- do alienat.Primus,quás mfoteft. do. a principe res da­ ta e f t : v t hic.Secundusj quando ipfum mona­ fterium v el ecclefia alien atu r: v t.ji§ . proxi. T e r tiu s , quando ipfemét emeret j vel cogna­ to v en d e re t: vt.). eo.§. éeconom us. Q uartus, quando íiib hac con­ ditione ecclefix res da­ ta efí,n e alienetur :vt.). e.§.fandifsim as. Q u in ­ tas e ft, quia hxretieo non a lienat: v t.).d e eeclefíafti. tit.§. iubemus. H is enim cafibus pro­ hibetur alienatio,etiam íi tali m odo fieret, in quo alias permittere­ t u r . permittitur autem alienatio in fex cafi­ bus : quod dic v t fupra de non alie.§. nos ig itu r.in fin. c sindicare . quomo­ do vindicantur ecclefiaftica, ficut hic d icit, & .C . de faerofan. eecl. 1 . fancim us. &»1. iu bejnus.§.fane. in fifl.§. & maxim e ipfum mona­ fterium : vt hic d ic it, & fupra de non alienan, aut permu.§. quia vero cognouim us. cum vin ­ dicatio dom ino detur: & id eo cum in talibus dominium quis non habeat,ceffare debeat v in ­ dicatio: vt.ff. de rei vind i.l.in rem .§ .lo c a . qu x eft contra? R efpon.vin dicatur v t il i, non dire­ fta . vel d ic , non quafi fu a v in d ic a t, fed quafi ecclefix , & eius nom i­ ne : v t & tutor nomine pupilli. d Crauatum . fed hic q u x ritu r , nonnc tri­ buta propter fterilitatem m inuuntur: vt. C . de alluuioni.I.ij ? R e ip o n . propter prx terita tributa non foíuta d icitu r in u tile , nam á poííeílbre femper pe­ tuntur : v t i '. de pu b lica.Limperatores. e Scripturu.iSapcr fan fta euangelia, f Prafente. fcilicet e p ifc o p o . A l b . vel alio p rx la to vendente. g ^ uod neque . nunc computat facramétum. Authenticorum Collatio nona. Omnes ecclefia , excefta n ore Constan- A ■ Uetfubtmopohtanx, O" yenerabt, ieftis¡ fermutare adtnuicempojfunt^ytriufque ecclefia indemnitate firuata : ea yero qua ab imperiali demo procejjirunt, nuUo modo alienaripojfunt, nec ctidm monajier U . f radium autem inutile frópter onus tributorumfifcalium alienan permittiturj excepta maiore ecclefia , exceptis acottomis & propinquis, quibus acquirere efi prohibitum. Bartolus. H O C vero iubemus,vt ex-* éepta iandifsima maiore eccleiia regiae ciuitatis, & venerabi­ libus orphanotrophiis, xenoni­ bus j & ptochiis*qux funt in re­ gia ciuitate, iub eius conftitu­ tis ordinatione, licentiam efle omnibus ianctifsimts ecclefiis* & venerabilibus domibus, necnon & monafteriis, tam in hae regia ciuitate * quam in diuerfis prouinciis conftitutis *permu­ tationes adinuicé focere,* quado vtrique venerabili domui feruatur indemnitas : confentientibus in feriptis aut per de­ politiones huiufmodi contraétui j non folum ordinatoribus vtriufq-, venerabilis domus *fed etiam ampliore parte in eis deferuientium . Ea vero q u s ab imperiali dom o in quamlibet venerabilem domum peruenerút,aut poftea peruenerint: nul­ lo m odo vedi,aut pignori fiipp o n i, aut permutari, aut omni­ no alienari concedim us,b ne­ que fi ad alteras venerabiles do­ mos tale aliquid egerint. E t quoniam cognouimus ab ali­ quibus fieri alienationes m onafteriorum , vt haec a facra fi­ gura in priuatorum conuerfotionem transferantur: & h o co mnibus modis prohibem us. Si vero tale aliquid focium de­ prehendatur : licentiam praebe­ mus fandifsimo loci epifeopo h oc monafteriis vindicare, c & in antiquam figuram reduce- D Si vero quis de prxdiclis venerabilibus domibus quae in hac regia ciuitate, fiue in aliis prouinciis funt, ( excepta fon ¿üfsima maiore ecclefia regix ciuitatis) prxdium habeat plu­ rimis fifcalibus tributis grauatum ,d ex quo nullus inferatur reditus venerabili domui: li­ centiam prxbemus eiufdem ve­ nerabilis domus ordinatoribus tale prxdium alienare quoli­ bet m odo voluerint, ad perfectam fecuritatem eiufdem ve­ nerabilis dom us,geftis monu­ mentorum videlicet in huiuf- 468 modi alienatione conficiendis ak ^ qUjg us ordinatores ta­ lium locorum praeponuntur fi­ ue ordinantur, & iurantibus in fanetis fcripturis,e pfente f antiftite eiufde venerabilis dom9, & ampliore parte in ea deferuientium,q> neque s per prodi­ tionem,neque per gratiam, aut quamlibeth prxfcriptionem alienatio fíat,fed v t feruetur im­ munitas 5 eidem venerabili do­ m ui.Oeconomis vero & ordi­ natoribus clericorum , & char­ tulariis vbicunque venerabi­ lium d cimorum conftitutarum, aut parentibus eorum * & filiis* & quibus fecundutri genus aut fecundum matrimonij iura cóiunguntur i locationes aut em phyteufeis, aut emptiones * aut hypothecas rerum immobiliú ipfis venerabilibus domibus copetentium fubire aut per fe,aut per interpofifS perfonam,4 fecundtiffi quod & iis qui in re­ gia ciuitate iunt, prohibemus.1 C P . V I I I . St emphyteuta ecclejíaper bienniuminfoluendo canone ceffauerit. Si conducis- yel emphytéuia rem acceptam deterioremfecerit ,y el cmonem per bien nium nonfoluerit, potefi reiici de re: ff/ damnum &• penfionem foluere cogendus ejl^nulla aEtione pro melioratione compe. tente, ecclefia autem repellere miente exi­ gerepoteft quod ei debetur. Bartolus. ■ Immun-.tas. id eft demnitas. k h W . fertam. N o . n0n a d £ ' tuntur ifti vt fcom .IT.de em p.l.non lic e t.& tor de tutela • Vr ff T «¿asá & creditor & v t.C . de diftrac.pjgjjjjhq u i fub imagine. nec fideiuflor: vt.C.de do. h j . fed videtur ap d e_ rici poffunt acciperev t infra de fan.epifc0'. §.fi autem .Solu.ibi clericis fubditis,hiede prxlatis. 1 Prohibemus . id eft ficut prohibuimus de rebus ecclefix regix ci­ uitatis : vt fupra eo.§. emphy teufis. ita in aliis * ¿iuitatibús.Aéc. m Cuius, id eft alicu­ ius. n Per biennium. Not. hic in emphyteufi ec­ clefix vel condufiore biennium, vt hic: in emphyteufi priuati triéhiumivt.C.de iure emphyteu.l. i j . in colono priuati biennium; vt.ff lo c a ti.l. quxro. § . in­ ter. Sed quid fi eccle­ fia habeat ? Refpon.feruabo qúod hic dicit: afgu .C . de frudibus & t Cxtt.ii Iit.expen.l.ftna. hec.U.-i O Procedente, hoc ideo, cí finenquia contradus á prin- corjvp. cipio fecundum legem extriiit eft initus: alioqui etiam cajfrüt. pro futuro tempore fol­ uit : v t fupra de noii alie. r e .e c c le .§ .fi ve­ r o quifpiam . collar.ij. A z o . qux eft contra. & infra eodehi.§.fi ve­ ro emphyteufis. qux eft contra. & fic eo ca­ fu locupletaretur ec­ clefia cum aliena iadu- . ra . fed fibi imputaret cum quis fua culpa da­ mnum fen tiret,& c.vt ff.de regulis iur.Lquod S I vero quist aut locator aut emphyteuta cuius111 rei tó p e­ tenos aut fondifsim x maiori ecclefix , aut alteri venerabili domüi in quolibet loco no­ ftrx reipublicx con ftitutf, aut deteriorem fociat rem,quá qui­ dem aut accepit, aut poft hoc acceperit, aut per biennium n non intulerit quod ab eo p romiflum eft em phyteuticu, aut locationis canonem : damus licentiam venerabili domui ex qua locatio aut emphyteufis foda e f t , & qi*x debentur fo liim pro prxcedente ° tempo­ re, & antiquum ftatu locatx fi­ n D a r e , comptlhtur ue emphy teuticx rei exigere,& reconducere, vel tene­ eiieere de em phyteufi, fiue de re condudionem • locatione *non valenté de em­ ff.d e p u b .& ve d -I-co ponematis t adionem aliquam tem .§.fina. argu. concontra venerabiles domos mo- tra in e o . titu.de p blica.l. locatio. §• j- * u ere. Si vero noluerint prxdide iure fiic-I-Hj-f- cum f * d i ordinatores expellere eum, quinquennium Acc. ¡¡jafa exigi quidem eum proripimus q ujprolocation e fiue em phy­ teufi debere cogn ofcitu r: vfque ad definitum ver® tempus com pletum , fibi datam rem tenere enffb ' q ux placita funt dare.P Si vero refugiat, prxbemu' P Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca 4 <59 j D e alienatione & em phyteufi & c. Tit.ii;. Z>e emponematis . ü eft de mc-lioratio nibus: I t f i c no- q u ó d fi d ciicitur propter non folutam ' penuonem , ni­ hil obücit de huiuf. ffl0di meliorationibus, fecus in colono priua* * tV~' ti hoc eodem cafu: v t loca.l. colonus-qua: eft contra-Accur. b ¿WferfK». id eft ec­ clefiarum quse futir íti - fin o lis ciuitatibus. & eft°ad hunc.S.C . de fac r o f a n f t is ecclefi.l. fan. cim us-infine, v b i dicit q u ó d anima: hominum gcc.Accurfius. c ^íhenent. quod pa¿ Sum eft feruandum : v t }r. ÍP4_ C .d e re. alie, non ali.l. ¿ o 4 < f in .& d e p a a .im e r e m p T cJo s- p to .l.fin a.& iS:v tfp o n : JE ¡epeooh 4) larg.§.bna. a d J ¿ u jp q u a g ir íta . fie & ¡inm a- alias pret) u m e x re d itu Ücripta conftituitur: vt infra de Iulianiepi- eccle.tit.§. fi autem anumel'gA ha]e.& .i.eo.§.quod au­ r a t e g / tem prsbetur. tbomeos.fik £ Cencejferiitt . fcilicet autcTamos inter viuos. & Odejfus f Dereliquerint. in v lThracia op tim avolútate.& hoc depida ni I - claratverbum relinquefiru flmiS: re:vt.ff.de tabú. exhi.l.j. deqtub.fiti, ¡n fine. fii.4 .c .n . g Nomine, ñon futuCenám. ri téporis n o m in e: quiá l £ u a ap-,non poteft co g iam p lí9 páLiur ec- prseftare, quám percicltfia fan- p ia t: v t.C . de allu. l.ij. Utrefirre— & fie nullum eflet p riíhonbs, m ui[egium : fed praeteriti Nouel.40. cuius nomine poffeíTocoa cü hoc re5 tenentu r: vt. ff. de cap . confe- publi.l. im peratores. & renda esi. concordat ad hunc.§. Ctntiut. fupra de n o nali.f.ficut autem .in fin.tit.coll.ij. h Difpof.inuu. vt.s.e.§. fi vero aliquis, i Redemptione . fioc aütem idem erat iam con­ ftitutum : vt. C . de fac ro fari. e ccle .I. fanci­ m us. & fupra de nóri alie.§.iifdem. 1c Conflare, id eft cori: fr i n g e r c ,& fic vendere , quod fequitur ícíli— cetjCuicunque. 1 E-idem. Sc fic hoC cafu Sc fequentibus lu­ cratur cum aliena ia& ura.& fic eft contra.ft". de condic.indebi J.nam natura . S o lu . ecclefia non iniuria, fed iure fit, locupletior-.qa emphy­ teutae fuo poteft obiic i cu lp a: vt.ff. de regu­ lis iiir.l. quod quis ex cu lp a.& dixi fupta eo. S-fi vero quis. & con ­ cordar huic & feq. §. q uod eft fupra de non alie-S- quia vero L e o aü.cum fequen. & quae 470 emere :v t non muemantur per ib i d ixitnuS jh ic p oflu i hanc Occafione, & quas habent fe p e t i. m T a l e , fc i lic e t il l i c i­ perderejaut debitis obnoxiare. tum . Si vero quis voluerit rem im­ mobilem nomine vius accipere ab aliqua praediata­ rum venerabilium domorum ( fecundum quod iuperius de venerabilibus domibus quse in regia ciuitate C ^ Í P . I X . y t liceat pro redeptiofimt politae, difpofuimus h ) non aliter hoc accipiat, ne captiuerum res immobiles ecnifi aliam m ox rem dominij irire praftiterit venera­ clefijt alienare. bili domui aqua eadem rem acceperit, tantum ha­ I m m o b iles res e c c le fia p offu n t a lien a ri p r o bentem reditum , quantum habet res quse ei datur,& red em p tio n e ca p tiu o ru rn , ru fi ea ru m a lie ­ non maioribus tributis grauatam : quatenus poft eius n a ti» e c cle fia f - . e r i t ex p rejfe irtterd icla . I t e m H ier o fo ly m o r » ecclefia res im m o ­ tranfitum,aut tempris in quo datio vfus eft placita, non b iles a lien a re l e n t i m e p o teft p r e t io f a t u ­ tranfcendens fcilicet eius qui acceperit v ita tem­ to . B a r to lu s. pus : vtranque rem integro iu re, & fecundum domi­ S A N C T I S S I M A S ve­ nium , & fecundum vfum in ipfam venerabilem do­ ro ecclefias[omnes feu oecono- ¿ mum peruertire. E t hoc quidem de immobilibus ré-¿ mos ]tciuiratumb prgeipimus abus iubemus. lienare res immobiles pro captiC ^ Í P . X . D efacris va fis cuiufque ecclefia. y e l bratorij. uoríí redemptio nemifi fub hae D E iacris t autem vafis competentibus iantiifsimse j siboe conditione poifefsiones aliqui maiori ecclefia regia ciuitatis *autaliis venerabilibus §. efifumeis dederint, vt nullo modo has oratorij dom ibus , in qualicunque loco noftra reipu -pta authen. alienent.¿ H oc autem cocedibliea politis generaliter conftituimus, vt nori aliter^,* r o t ■ l.fancmuts m us, v t Hierofolym orum fan­ h a c vendantur, aut lupponantur, nili pro capnuorum nemmt aCedifsima ecclefia t licentiam ha­ redem ptione. ‘ Si vero funt plura vaiain aliqua m e - re.c. defabeat domos competentes ei n a moratarum venerabilium dom orum ,nullum riecef crofan.ecc. pofitas in eadem finda ciuitate iarium vfum facientia,& contigerit huiufmodi vene - & maf ' tp vedere,nó minori pretio quáití fabiíem locum debitis aggrauari s & non fint alia m a - ^ M depéfionibuseius in quinquanifefta res, de quibus debeant debita reddi :íicentiarn *ginta a annis colligiturrvt ex eaei damus geftis monumétorum (ficuti luperius diétum rú pretio redit" meliores emat. eft ) cónftitütis pradiéta fuperfluavafa aut aliis vene­ Sí vero quidá cuilibet venera­ rabilibus locis neceflaria non habentibus ven dere: arit bili domui, fiue in hac regia ci^ conflare,k & fimiliter vendere, & eorum pretium iri üitate,fiucin prouinciis pofita, debitum praberervt non immobiles res alienentur. fteriles poíTeísiones donauerit,C d Í P . X I . Q jtib u s pcenis fu b ik ia n tu r q u ip rxaut vendiderint, aut alio m odo jentem conftitutionem yiolauennt. cóceíferint,eaut dereliquerit: * Contrahentes cum ecclefia centra -vel prater formam huius confiitutioiubemus pro talibus rebus nulnu, pana hic inferta puniuntur , & etiam tabellio qui talia contraftuii lam lafionem fuftinere venera­ inftrumenta confcripferit. Bartolus. bilem domum iri quam h uiuf­ S I vero prater h ac qua inferta funt praferiti le­ modi poifefsiones peruenerút: gi , contracius fiat fuper competentibus rebus iriobiaut fifcalium nomine, s aut alte­ libus & immobilibus vni memoratarum venerabi­ rius cUtuflibet caufe gratia pralium domorum: reddi quidem eideiri f fanftifsima ecgrauari: fed omne huiufmodi clefia fiue venerabili domui rem fiiperquam talé ni onus in dantes & eorum here­ aliquid fubfecutum e ft,cu m medij temporis fructi­ des recurrefemeeefsitatem ha­ bentibus recipere datas huiuf­ bus : maneat autem apud eam & pretium aut antidom odi poifefsiones, & rellituef unijaut quod pro permutatione, aut alia qualibet oc­ cafione datum eft ei.Si vero emphytheufis agatur prfre de propria facultate venerabili domui omne damnú quod D ter h a c qua difpofita funt a n obis, reddi iandtifsima ex huiufmodi occafione ei conecclefia, íiué venerabilibus domibus vel locis eandem rem iubemus,& emphyteuticum fecundum quod pla­ tigerit.Si vero etiam talis dolu? in re fubfecutus eft,vtaliqug pe citum e ft , dare paftum finiri fecundum virtutem émphyteuticalium inftrumentortim. Si vero donetur cunia pro h o c venerabili do­ mui darentur,& eas iubemus iri res ecclefiaftica, aut alterius venerabilis dom u s,& hanc reddi ianctifsima maiori ecclefia, aüt aliis veproprium lucrum venerabilem dom ú habere, fteriles vero res rierabiiibüs domibus cum medij temporis frudibus, ei qui dedit & heredibus eius & tantum aliud quantum valebat ipfa res. Si vero h y ­ p otheca contra h ac dentur,creditor quod e"! debe­ om nino'reftitui. A d hoc iube­ tu r, perdat, & res venerabili loco reddam r: tabellio­ mus, vt nulla necefsitas fin d ifnibus prafumentibus prater hanc noftram legem ta­ fim isecelefiis, vel aliis venera­ libus íniniftrare inftrrimentis, perpetuo exilio con­ bilibus locis tam in regia ciuita­ demnandis. S iv ero aliquid ante hanc noftram legem te,-quam in ómnibus reipublica fecuridufh antiquas conftitutiones factrim eft -. hoc noftra prouinciis pofitia infe­ ratur poifefsiones fteriles aut iubemus omnibus modis propriam virtutem habe­ frugiferas vbilibet conftitutas re . Omnia vero qua contra antiquas leges fid a iunt, prabemus prapofitis eorúdem venerabilium locorum irtdénitatem venerabilibus domibus de eiufdem rebus fieri,non valente neqüehic de emponema­ tis 1 1 aliquid praetendere. Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca i a Loquebatur . fcilicet fi contra legem iftam lo quantur. VT IVDICE.S n o n e x p eclen t & c. b V on ia m . T r a n \ _ ) q u i ü i t a t e m . v t fe e x o n e r e n t,n i- íí pro defeftu iurifdiétio n ís : v t. ff. de offie. p ro c o n .& leg.I. folent. & .L ÍÍ q u id .& .C . de fal. í.v b i. vel nifi pro dubi­ tation e iuris: v t.s. de «faíudi.l. j.§. fin. & fti:v t ib i dixi per.Lff.de iudi.Leum qui. c E-xammatiom. quia oportet quód princeps per fe vel per alium á ca pite videret. * d Sententiam . N o t . q> quilibet debet iudica• r e : & plurium fentenM a ta r tP?" . . „ tía tenet ti iunt ím par e s :v t .ff .d e re iudi.l. 1 m dúo ex tribus. & de ariwrem. , ., . ... r bi.l.item íiv n u s . u v e ­ ro pares,in caufa lib erali pro libertate ,in aliis autem pro reo va­ let: vt.ff. de re iudi.l.inter pares. & .l. P om po­ nius. & hoc in ordina­ riis : in delegatis pari‘bus expe&atur decla­ ratio delegantis: vt.ff. de re iu d i.l.d u o.A cc. VT LITIGUNtes itírent C?c. H ic debet effe, Indices non expeclentf acras iufiiones. é lu ren t . H ec prima pars expeditur infra eo. yjque a d .§ .& hoc. £ D efp ortu lis. H oc fe­ cunda expeditur infra eo. § .& hoc quoque. g E t vt qu$ . Hac ex­ peditur infra eo.§ .quia ye­ ro .y f que ad finem. h T V Reftntem lege. Suf­ f i fragium, id eft pe­ cunia pro fuffragio da­ ta. Accurfius. i Lites, principales, k appellationes, fic erJmatur de g Q juratur ¿ e calumnia eJun ta in ¿n caufa appellationis, caufa appél & fic eft ¿n af;a caufa? lationu. 47t Authenticorum Collatio nona. 471 R e fp o n . eft alia caufá: fe d q u o d d ic it, i uratur, in tellig e.fi prim ó n o n fuit iuratum : alias non: vt fuprá de iis q u i'in g r e . ad áppel.S. finali. & iuratur ideo tune, quandp n o n fuit pri­ mó iuratum , quia & probatio calú n io fép o ffe t dari-,cum partibus de nouo probationes inducere permittatur: vt-C - de appel.l. eos.§. fi quis. & de temp. áppel.L p e r hanc.S ed qu o ad h uc articulum quód ñihil dabit iu d ic i: d¡éó quó d iu re t, licet iu?. fauerit p riu s , eum alius contra virtutem earum data eft* venerabilibus domibus red­ datur, & decaetero fecundum praefentem legem 'omnia fieri difponim us: vacantibus pofthac aliis omnibus conftituiionibus quae fuper talibus cafibus dudum loquebantur. a E minétia igitur tua,qus per prae­ fentem lege in perpetuum va­ lituram noftra fanxit tranquil­ litas ,.inconuulfa obferuare feftm et: edicto in folennibüs & legitimis locis per decem dies prop ofito: & nullo pro tali oc­ cafione in prouincias deftinando. Nos enim próuidem3 qua­ li m odo fine collatorum laefione omnibus praefens noftra ge­ neralis cóftitutio manifefta fiat* D a t.V 1 1 . Id.M aij Conftahtinop. D n . Iuftmia. P P .A .* Bafilio .V . C .confule. In editw nib.Scrm g. & H alo an. (cquebantur N e u d i.v -i. V t particu­ lares y f u r arum folutio. N o u e ll.n z . de form ula artificum. N 0 u ell.u 3 .D e ecclefiajlicis diuerfis capitulis. quas omnes poftea reperies aliis locis f y e l C o lla .io . Contius. putaueritex prolata nouifsima pcl.l.cos. fententia fe lxfum ,appellatio- 1 Fort' ' ne vtatur legitima:& hoc fecú­ redes: vel,forré «totes. al:kfdiicet. dum ordinem legibus definitu rem fuam . alias d“ examinetur,& perfectum fufei- lú n k n c n i u r a m ^ piat terminú.Si autem duo vel plene d icu .C .d e ;u ® calum .l.ij.§.finau. cm amplius fuerint cognitores litis, Verfom & ali qua inter eos emergat dif- r;buSfponul*.'■e ie CJtOfonatia: etiá fic iubemus vnum 4 * $ ? . alias qus. quemque eorum fecundü quod o CcnjutUtiones. id cj| videtur ei,dare luam fentetiam. lites, nccurfius. p -ad iudices renht Quae igitur per praefentem lege propter infirmitatem in perpetuum valituram noftra licet fit in ciuitate-. n tranquillitas definiuit ,tam tua differat § • Cnautem abefle. , celfitudo, quam orhnes alij iu­ qSufcipe: . . ficramendices maiores & minores cu- ta. forlitan, fi hoc iudei ftodire feftinent: vt tiullus pe­ nitus ignoret,quae pro vtilitate noftrorum collatorum á nobis difpofita funt s ita tam en, vt vniuerfis interdi­ catis proprio praecepto, quatenus fine vllo iniufto diipendio noftris collatoribus infinuatio legis prsfentis fia t.D .Id .O d o b . C on ftan tin op. Dn. lufti.P P. A .B a filio .V .C .con fb . t it v l v s v . ilouella 12.4. De litigatoribus & c . V T L I T I G A N T E S I V R E N T e I N EXORd io litis,quia neque prqmiferunt dare iudicibus,neque dabunt:& defpórtulis: f & v i q u s S iubentur,referendar ij com pleant,& non mifceant femetipfos c a u fs ,& p er fe exequanttir. Principalis ni.Uusfiortulas poteft exigere yItra modum a legeftatutumr T IT V L V S ÍIIÍ, q contrafaciens ablatumparti refiituet, & triplum erario nomine pania Nouella C X X V . foluet: dnf i iudex in.pradi¿tis ytndicandis fuerit negligcns,comes ream V T I V D I C E S N O N EXpriuatartem ipfumcoget ad diflampcenam folucnd-m. Bartolas. peftent facras iufsiones,fed q u s Im perator luftinianus AiiguftUs Petro gloriofifsimo videntur eis,decarnant. facrofum prstorioru m p r s ie d p . Iu d ices y t ex o n eret f e ,& ra tio n e o d if e u ita n d i,r ela tio n em a d p r in cip e m f a c e r e n o n Rsefentem legem proferimus, vt & iud e le n t , f e d ip fi p e r f e d eben t fecu n d u m iu J litia m p r o n u n tia r e : & f i f u e r in t duo y e l -ryt i r r d e t i puritas appareat, & non valeat lip lu r e s iu d ic e s , & d ifc o r d a n t , o m n esfu a m tigatium íqffragiumh circüuenireleges. d eb e n t f e r r e fen ten tia m . H a riolu s. ; C u i P. I. Im perator luftinianus _Auguftus I V B E M V S igitur, quoties apüd quofcunque iirG abrieli gloriofifsim o pratoiioru m dicates aut adminiftratores,lites * aut appellationes£ prtefefto. . examinantur: prse omnibus principales litigantium Voniainqurda iuperfonas, aut illos aci quos in medium negotium for­ jdicantiupbft mult e 1 migrauerit, inprseientia iudicum tangentes fancta ta litis certamine, euangelia, iurare quod nihil penitus iudicibus,aut pa: & plurima á litiga­ trocinij caufa ipfis, vel alij cuicjuaque perfonse pro tibus fa&a difpendia ... in n egotiis apud eos m otis, fuggeftio- £> hac caufa quolibet m odo dederunt,t aut pxomifenibus vtuntur ad noftram trarunt,aut poftea dabunt velp er fe,vel per aliam quancunque mediam perfonam : exceptis iis qus pro-^.^-..* quillitatem:b prsferiti genera­ priis aduoeatis pro patrocinio prsftant,aliifque pet,- racaA* li lege hoc peripeximus emen­ fonis m quibus E noftrae leges dari difpofuerunt.Hax dare , ne dilationes negotiis ex autem feruari prscipimus & in facro noftro confrhoc fiant , & aliud rurfus prin'ftorio,quando confultationes v introníittuntüf>vt fub cipiú examiñationisc,aceÍDÍánt. pradentia facri feriatus memorata facramentá prsIubemus igiturnulli iüdicaritiú ftentur. Si autem ^vt contingit) aliquilitigantium ne­ quolibet modo vel tepore pro queunt ad iudices venire^ i tunc iubemus praefentes caufis apud fe propofitis nun­ quideln iurare p rsd iftn m iufiurandum: ad abfentes tiare ad noftram tranquillita­ autem dirigi ex officiis miiHftraRtibus aJiqubs cuip te,ied examinare perfedté cau­ aduerfa parte,vt eis praefeatibus memorata iacramenr fam: & quod eis iuftum legitita fimiliter prsbearitur TaSi vero mulier fuer.it, miimquc videtur,decem ere: &: propter horieftatem v i t i extraneis viris fi quidem partes ceflauerint in re non confueuit: tunc &. abfente áduerfanO,ex iis q u s decreta, fun t,exeeutiocio miffos memorata, fufeipere facramenta. t Si auni tradi fententiam d fecundum Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca ■ 473 V t litigantes iurentin exordio &c. T it.v. f ,x e r it , Vt iuret a b - tem abeíTe partes in aliis locis * A fona q ux memoratum refutauerit iufiurandum, tam in cri aduerfario : v t.C . cótingat,aut vnam earum : prxvr \ • ¿e iureiur. propter ca. Gjpjmus abfentém in prOüinminalibus quam m pecuniariis dan.l-íj - Al. &j§ • cja ¡n qua d eg it, iufiurandum caufis memoratis íubiaceat posn is. Si quis autem litigantium ^•t'úifra v ^ nu lli iudi. m odo á nobis difto fub geftis iurauerit non dediffe, aut non ^necefl'ariuro. & .C . de monumentorum apud iudicem prom ififfe, intra decem vero ofl'i.díuer- iudi prouincix, aüt apud locorú def > n . ^ a Locú. fcilicet rem o- fcnforern pr2Eb e re . Ulo videlimenfes poft prolatam fer.tentiam numerandos oftendatur1 . iudicis fc ili- cet t gen eraliter obferuando,vt dedifTe:memoratx poena: & cót C « * f'ci ceX & quam longifsi- fi quis litigantium abfens vel tra dantes & contra accipiení expellantur: vt. C . pr3efens huiufmodi iufiurldum , , , T tes habeant locum. In caufis auw caá- de iuramcn • c a k m .l.y . pra,bcre noluerit, & hoc manitem qux per tutores aut cura§r iu¿ i v t. 0hicad iu n - fcftetur iudici: per fententiam t o r e s aguntur, facramenta quií ^ e , . / n f r a e o . in caueius b a d o r quidé cafum actiodem tutores aut curatores p rx**íe*’ i habebis authen. nis,reus autem condemnatiov quod hic fu m itu rin .C . n e m foftineat.0 g ftent. » Si qua vero m emorade iu r.calum .wj-1 p n n C A P . I I . S i peenitentia du.cltu tarum poenarum locum habuerit per talia facramenta:hanc tu¿ ? 'm eum tu, lit is , parlitigator perfonam cui a liqu td tores aut curatores fuftineant,11 citur fponte confitenJ editprofirat. i • ;- . ti . fic.C . de iis qui fe L i tig a to r p ern iten tia d u ctu s f i p e r fo n a denullo ex hoc prxiudicio genedefe.l.j. & • f f - de iure c la r a v e r it ,y e n ia m m er etu r .fe d ¡¡le q u i d a rando iis qui fub tutela aut cufifc.l. e d ifto . & .C . ne tionemreí promifiionemfufcepit,pcena■ hic ra effe nofcuntur. t u . vel cura.l.j. &-ft-de infertapunitur- Litigator autemfi probare C A P . m . D e illic itu fportulis re m ilita.l.non omnes. nequiuerit,etiampunietur, iureiurando ab p r o h ib e n d is . §.fina. eopraftando, q-.¡ dteebatur fufcepijfe:fed Í n d ices p r d e r e d eb en t n e fe o r t u U a l i t i ' e ^tcceph. Sí h o c c o n - periuriopoftea detecto penurus deperiurio ... - n * ftat,quia cófiteturtunc. poftea eftpuniendus: tutoribus & curatori- - gatonhus illicite exigantur,poena cis immof 'Priuatarum . comes biU iurtfiarandi necefitate panaperin e n t e f i ta le d e lit lu m y i n d ic a r e n e g .e x e palatij erat ifte. culo immimnte. Bartolus. rint. Item ipfis litigatoribus a quibus ¡pormytroque.Scaima.ctula itcite exiguntur , ¡icet contra exigentes J-j. g h' SdIixer•i< .faeudteem cexalliitciguaitoaurit^^ b u s t d i í f ruoem ífeh,o& laíefifí qrpaU reiritfn,i& cepnpetu rrofloibtniasaudm evridetne:iicp j d i n e u a m m e r e a tu r : q u i v e r o a c c e p i t , fi éaiuptrporb on nufrs:ifoinqeum lup fceecpuint,iaaruiat e t i d é u,lyae,qruoicpqruG idm ditatu . afitccoam ituurm rtrfdipuelxpuils-fl i t e r e r u p r i u a ta r j. gjuam turq,u& oitdtadiht.gansbiiteaatt,ueim nevfcetrurim ocqiinnugaeluissl.j. G a f u a m t “taccuubfafttiaon,ctioxnpfaitciaattiuorn,& epm roit­:C & cp taertpiuxtrifoin e x i l i u m , q u i p r o p t e r acfen e r a a l i e n ú c r i m e n i n k . ttúraanufp onifefiftilunm auit.iSgiato aurtépdroa-bqauraeetndpearqtouum im uearuitt:piulrito rem tip eurm fondaif f ¿tunerqfo quipaenrieoqnuae.pauert • utef,capeueptrifp¿fdreo iam m a c c e p i buit:&hocprxbitoisfiaocnream m ehna-rautnem tuit*ocfatué-dto pateiqcouuninenim aornilsipto fiesrxef,tiim iqsuaidcéom ite & ffitiunlP Peeuentumiknparliobpursiuam fucaufeisnteco.ninfifccraim tionemfuaruútreem P ntelesgiuüdm icteesrm fecundur.m ornuit dienateelim fcdté tigatorem aniifneéfttu etuSripaeur-- e f f Accurfius. , Prabitofieramente.{i- mile facramentum eft. de e den d .prxtor.§.fed & fi. & ae arbi.l. fi de meis.aliás in cipit, idem Pomponius fcrib it de m eis.§.arbiter.& .C . de fide inftru.l.fii CdSnUtur i Non p o r ó t.N o t qui quino pr*- non p ro ba t, calumniar iv id e t u n f ic .C .d e a d u o. d iu e r . iud.l. Sed arg.contra.ft.ad T u rp . S o l . ibi loquitur m cafibus v b i calumnia n on pu nitu r, vt in marito v t. . de a d u lti. quamuis. aliis cafibus nota. m fum.ad T u rp d ; L 1 f1 r CE ueZ n licet ¡n ccrtus fit, v el effe p o ffit:vt.ff. de pecu.l. quod debenir feruo. ciale eft hic" v t t ¿ r i u l rium arguatur y quia a iudice delatum fu it facramentum.fic.ff. de iu reiu ra n . 1. adm onendi. alias con tra:vt.C .de rebuscredi.l.j. m Praftent. v t . C . de lureiuran. propter ca.l. t0 ’ colla.il. & infra vt dirfe .iu d i.s .fin a .D ic g o quód has leges de quibus hic fit m entio, non habemus. V e l d¡c earum fenfus eft talis vt dickur.-s . de iudi.,. nu llo.in clericis autem hodie certx fp o rtu l* conftitutx fu n t: v t in - fra de fanc . epifeo.^. rportaiarum. & de his dices vt dixi inftitu.de aftio.§.tripii.Accur. 4 M o d u m .Jk fciu d et renetunvt.ft;dedamno infec.Liilj.§.in eura. r f f i f t end i . N o t . da- Priuato d i r i p riu a to lic e n tia m r e - ttir refiftedi fif t e n d i : v t . C . d e iu re facultas. F ° h ib itu m e ft. / e aP P e * A* q u o ~ m am . f ^ ^ ;fe k _ ^ .J j._ g r o .C - fu¿ ante d _ ^ M. ^ ^ E T h oc quoque prxcipi- t Sed etia m . fe c u n musab omnibus iudicibus tam d um d iftu m p r x d it t a militaribus quam ciuilibus in rum le g u m , q u * d u o • \ • . C omni loco noftrx reipublicx «licebant, cuftodiri, vt neque magifterian is, neque praefectianis,0 neque álij cuicunque exe­ eutori concedant aliquid amplius a quacunque per­ , fona {portularum nomine percipere,quám noftris le­ . r, , 1 . gibus P declaratum eft,n ec fifacram noftrx tranquil­ litatis proferant iufsionem. Sed fi quidem inuenerint aliqUidampliusexigeritemdicentiam habeant & com ­ prehendere h un c, & includere, & quadruplum exi­ _ . __ gere quod plus acceperit: vt fimplum quidem damnú pafto reddatur, triplum vero inferatur x ra rio . Si au­ tem ciuilis aut militaris iudex fiue interpelletur, feii quolibet m odo neglexerit Ixfum ( ficut diximus) v in dicare:exfua fubftantia quadruplum fecundum p rxdictum exigetur modum, Ipfam Vero pcenam exi­ gi iubemus per comitem noftrarú rerum priuatarum. E t competentes iudices fi cognouerint aliquos ex fuis officiis exeeutores fportularum nomine contra no­ , ftras leges aliquid exigere, & hoc neglexerint vindi­ care, damus licentiam exaftis nihil amplius exigenti­ bus quam ex noftra conftitutione definitum e f t , da­ ri_ r i* * r e : & fi quid amplius exigere eos voluerint, licentiam ^ <iU ld c m ll b e r G td ltlg a habeant eis refiftendi.r C A P . 1 1 1 1 . K e iu dex aliquos a d tranjtgen- r ^ r \ t fupra de trien. f e m if .f l u dium .in fin .& . C . v n de^ v i . 1 . meminerint, rerum priuatarum exigatur: lite ct * 0 Brafecciamsd eenera funt executorú, v t in litera fequens. rum fuftineat,& caufe apud co. ft 1 p r o p r ia a u clo n ta te r e f i fi e r e . BartOiUS. _ 474 quibus noftris, cú nulá!Cat- :~a °™nes di' e u n t, vt lita , facientes de aliis ment’onem . vt f upra de m a n . prin e.§. deinde, c o lla .fij . & fuPra vt • fine Sa°^ ^ a- f- volumus, Mojí™ ie¿ibu¡. Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca dum compellat. Iu d ex y e l refer en d a r iu s nu llu m co g e r e p o t e fi a d p a c la y e l tra n fa flio n e s fa c ie n d a s cu m a d u erftriis. É t f i qu is co a clx s h o c f e c e r i t , n u llu m p r a i u d icix m f ib i g e n e r a tu r , ^ in g e l. Q V I A vero lex ta pix m em orix patris noftri,quam etiam noftrx f tranquillitatis difpofuit nullo m odo iu­ dices fuis fentétiis inferibere táquá ex imperiali verbo ex non fcriptoprocedente iuifam fit aliquos adhiberi, aut prxfentari,fed etiam1 fpedabiles referédarios no­ ftras iufsiones fecundum quod competit, facere mani- 475 Authenticorum Collatio nona. 4 /6 feftas,eafdem leges firmares,iu- A C j i P . l . D e quatuorfaticiis conci­ entes.Anto.Cont. a E -x p en er c. vt.ff. de f Prlualis . Tr:i „ liis,'& ordinefededipatriarcharum . le g .j.l. huiufmodi.in fi. bemus lpedabiles referedarios legendu ex c o n tra , fed ib i nón eft S A N C I M V S igitur v i­ in caufis quas docent, feu refetionibus.fed Iulia > paiftum v e l tranfaftio: cem legum obtinere fandas ecrút ad noftram tranquillitatem, pitóm e habet quia nec ad inuicem ba cleiiafticas regulas , q u a a fin­ nos. propriam au t|£ nullam habere licentia e o s , aut bebant rixam : licet vd is quatuor conciliis expolita de re conft!tUtior ttus vna a ftio n e , alius adiutores eorum ,vel per fe,vel alia rem peteret a q u o pera}latn quancunque perfofunt, aut firm ata,hoc eft in N i- fc n p fe ra tid e lufti0i m qua poftea adfcripfi-: dam tertio.pnfeterea ibi cena trecentorú decem & o d o , nam tenere aliquem, aut fub fi• erat iu d et competens: decim a collatione Có & in Conftantinopolitana fan­ tius. ^ deiulforibus ficere,aut aliquid h ic n o n . d oru m centum quinquaginta g Evm S. arehiepireo, £ É . E . C C L E -exigere, aut cogere tranfid iopüm. r ftafticis titulis & c . patrum,& inE phdina prima,in nes aut pada q u a d i cú fuis adT itu lu s -va Titulus, id eft digmas.Iqua Neftorius eft damnatus, & h Suftinere. hoc idem ' uerfariis expon ere, 3 aut quo­ erat iure Codicis : vt rta fignifi- tem titulus.i.frriptura quain Chalcedonia in qua E u ty libet modo in quacunque cau­ c a ta habet, dam: yt. C.de iis qui p o t. C . defacrofanc.ecch 1 chescum N eftorio anathema­ placet. & .l.neminem;¿ fa fe permifeere . Ñihil enim n o . l .l . I t e m titu lu s, id eft tizat9 eft.Prsdich rü enim qua­ de epifeop. & cleri.i.u fu p erfcrip tio , qua f i c v u l­ aliud facere eos concedimus, g o a p p ella tu r. I tem titu lu s , tuor fynodorum dogmata fi- Item ad pontes & a¿ nifi folas noftras iufsiones in limilia conferebam . vt id eft p r iu il e g i u m : f t j f i c cut findas fcripturas accipim9, quocúque negotio, aut ex feri­ hic fu biicit, & .C .d efa h i c a ccip itu r : ( f q u o d fu b & regulas ficut t leges obferua- crofan.eccle.l.adinfiru. t r pto aut nó feripto prolatas, cóiicit,& p riu ilegi> i'.& p r » id 1 mus.b Ideoque fancimus fecú­ crionem. eft p r iu ileg iis & c. petentibus aut deputatis' infi v u ¡,Ll h r \ £ r e g u l i s ec clefia ftidum earum definitiones fan- 1 KSparationis nuare iudicibus. Si quid autem tium. } Jcis . o b fer u a m u s . defi difsimum fenioris R o m a pa­ prafenti legi contrarium ali­ , * ls io ta canones p r o le O ia ..,, pam, primum eife omnium ia- fuccefsionem. quis eorum prafumpferit agelecn b u s o b - g ib u s obferuandos . dent, u cerdotumdbeatifsimum autem 1 Sancimus. N ot. resis quidem qui damnum ali­ Jrruande- h ic, & .s . quomodo^ Pri' ruiixif po r. e p ifco .j fed uilegium dari heredi­ archiepifcopum d Conftanti quod aut circunuentionem in .ierit. etiam, fic & de m ona.§. nopoleos n oua R o m a , fecun­ bus, quod defunftonó fuis rebus pertulerit, nullu p rafinali. & .§.fi vero relin com petebat: fic econ­ dum habere locum poft fin d á tra heredibus non da­ iudiciura penitus circa ius proquens.& .s.vt cleri.apud apoftolicam fenioris R o m a fe- tur, quod defimfto da­ jjro.epifco.§.fin.& p ro prium fuftinebit. Q ui vero ta­ hirilbs pter h o c cum canones dem:aliis autem omnibus fedi- batur : vt. C . de priui. le aliquid egerit,ex fua fubftan­ dicát prohiberi v furas, bus prsponatur. per tepus au­ do.l. j. fed regulariter tia damnum la fa perfona de­ intelliguntur oer.l.proheres etiam primlegij tem beatifsimum prim a Iufti- defunfti vti debet : .. cipnit, latum,per competentem iudicé h i b i t s . In hac opinio­ n ia n se noftra patria archiepi­ reftituere compelí etur,& fuper ne fuit dominus meus ft. de iure fi.l.fifcus.qua A z o . nec obftat qu o d h oc cinguli &dignitatis fuftmefcopum habere femper fub fua eft ar.contra.& facit.C. d icu nt quidam alij hic . . ° bit amifisionem . H a c autem C iurifdidione epifeopos prouin de facrofanc.eccle-l.pe. confirmari tantum il­ in fine.& .C .de impo.iu. ciarum D a cia mediterranea,& defcrip.l.j.lib.x. los canones qui funt de om nia iubemus non folum in Dacije Ripenfis Priualis, f & futuris caufis, fed etiam in his quatuor con ciliis, in illis etiam con ciliis D ardanis, &M yiia2 fuperioris, atque Pannonis, & q u a iam inchoata, nondum táprohibitae funt vfura»,Yt ab eo hos ordinari: ipfum vero a proprio ordinari mé funt'terminata,feruari.T ua in N ic^ no:vt.xlvij.dift. concilio, & in fubie&is fibi prouinciis Iocu obtine­ c.quoniam .praeterea fi igitur eminentia prafentem le­ gem in perpetuum valituram, re eum s fedis apoftofics Roma», fecundum ea qui nullus canon hoc d ice ­ r e t , nec lex, videtur edidis folennibus in regia ci­ definita funt a íánctifsimo papa Vigilio. Simili quo­ no n p o flu n t, quia funt uitate propofitis, ad omniú no­ que m odo ius pontificis quod epifeopo luftinians I n fe r io r fu con tra legem d ei,& in titiam venire procuret: v t om­ Carthaginis A fricans ciuitatis dedimus ex quo deus perions /e- fe n o r non poteft legem nes agnofeant q ua pro com ­ hanc nobis reftituit,feruari iubemus. Sed & alis ciui­ tem tollere fuperioris t o lle re : vt.ff. muni eorum beneficio I nobis nmril de arbi.l.nam m agiftratates, &earu epifeopi,quibus in diuerfis locis metropoP J tus. & ad T r c b e ll-L il­ liticum ius prsftitum eft,huiufmodi priuilegia in per­ difpofita fu n t . D at. * Bafilio le á quo. §. tépeftiuum . petuó potiatur. O mnia aüté priuilegia vel folatia qus C on fule. Item Paulus, Durum eft Deeft hic N e . n 6 . E xem p lu m ftex imperiali munificentia,aut etiam alio quolibet mo­ tibi.contra ftimulum cal irxform a de appellatio. do fanctifsirms ecclefiis aut aliis venerabilibus dómib9 citrare . Praeterea cum T I T V L V S VI. haec lex fit de vltim is j) & locis collata funt, firmé cis per omnia conferuentur. Iuftiniani,quafi iam c o uerfus hoc voluifle vi­ detur. Sed contra infra de n a u t. v fu . fed illud fpeciale eft in nautico foenore. Item c o n tra .j. co.§.fi autem diftulerit. S o lu .ib i fpeciale fauore vltimae voluntatis, & ad pias caufas. C Sacerdotum . v t fupra v t R o .eccl.cen .an . gau. priuile. d -Xrchiepifcopum.Scpztriarcham . e Prima lufttniana.Yla.loander & poft eu mul­ ti hic turpiter errarunt Salonam D a lm atis pro iaftin iana prima ae d p i- [email protected] ecclefiafticis canonib. DE E C C L E S I A S T I C I S titulis, & priuilegiis,aliifque capitulis. Princepsfacras regulas in fanfiis qua­ tuor conciliis expofetas confirmat, & prre­ cipit pro hgibus o:feruari". & fedes ordinat Cr difftonit,emniáquepriuilegia ecclefiis & venerabilibus locis indulta confirmat.Bart. Im perator luftinianus Au gu ft.P etro g loriofif. prsefe.facr.prastoriorii. E regillis ecclefia­ fticis &priuilegiis, aliifq, capitulis ad k ] r ficrofindas ecclefias & reliquas venerabiles do­ mos pertinentibus prafentem proferimus legem. Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca C J l P .I I . F t omnes ecckftx a fo r d id is tnunerib, habeant immunitatem. Écclefia balent immunitatem dfsrdidis & extraordinariis manerdef. exceptis as qua pertinent ad refeiiionem & readificationem itinerum,via­ rum & fnr.iliumtelr liberafunt dlucratiucrum defriptione.BartoiUs. A D h s c fancimus omnium famftarii ccclefiarú & omnium venerabilium domorú poifefsiones,neq; fof' didas funétiones,neque extraordinarias defcript!Ones fuftinere:b taitieitineris fternédi,aut pontiumsdificij vel reparationis,‘ fi opus fuerit,ad inflar aliorú pouef" forum,huiufmodi opus & fandtas ecclefias & venera­ biles domos complere,dum fub illa pofsident ciuitate, fub qua tale fit opus. Si q u s vero res ex curiai<ura fubftantiisad quamlibet facrofandam acclefiam, 3Ut aliam venerabilem domum fecundum leges vene^ runt,k aut poftea venerint, liberas eas effe fanciffiU5 deferipó00* 1 i J f 477 a Lucratiusrum . mos er a t & l « , q u ° d fi a} l rialis donabat aliquid ecclefiz, quarta eras da­ batur c u ris: quod b i c Icr to llir,& d .l.C -de fac ro fa n .e cc le -l.p e . {, Quadraginta • nili Jn c a fib u s : v t fupra v t cum d e a p .c o g - f.fi v e ­ ro lib eris.co lla.vnj.co tr a . & infra de fanc.epifcopb- <> <3nis raPue' ric.in principio. A ccu rc -armorum . qu id ii ecclefia contra p riu a tum velit fe tueri? Reípond.eo modo fe tue­ bitur , quo & alius pri­ uatus : nec obftat quod eft in. ff- quod quifque iur.l. j. quia ex lib eralitate, non per impetra­ tionem fuit ecclefia: cóceffum: v t in eo. titu. L i i j . Item quid fi ecc le­ fia cótra ecclefiam? R e­ fpon. quadraginta ann. fecundum l o a n . argu. contra, ff.quio. ex cau: tna.l. viti. & . ff'. de mi.l. verum.f.penul. nec o b­ ftat quod eft i n .C . de in offic. tefta. 1. iri areTurfitudo nám . ib i enim turpitutthonon do eft im pedim ento. tollit. Item nonne hsec fu \Concor.cu perflua eft per illam fuc-pra hsec c o n ftit.in n o . ai audien- co nfti ? R efpond. noti: tia.1.0.1. quia in ea nihil dicicxtra de ec- tUr de prsefcriptibn e delitxdifica. cem vel vigin ti ari. fed xxx. tan tum ,qu i ad.xl. reducitur. Item quid de redhibitoria , & quan­ to minoris* & c ite r is fimilibüs ? dic quód re­ manent in fuo ftatu: v t fupra hsec conftitut. in fin. Sed nunquid réftituitur ecclefia * cum vfucapio &caeterse mi­ nores pfcriptióes cur­ rant con tra eam? R e fp on d .tic, v t minor,fe­ cundum omnes. Sed vf­ que ad quod tempus? Refpon.quidam dicunt vfqu e in infinitum: alij vfque ad quadriennium ex quo laefa eft. d -Aut monafterium. idem in qualibet eccle­ fia: vt fupra de mona.§. j.Sc fupra v t nullus fa­ bri . orato, d o. § .j. colía.v. Saera minie Subiacentibus . N ot.: fienatnec- non licere facra mini'Afis feri ftcria fieri nifi in ecclefiis , licet orare alias T F -citg . quis p0fs;t . alias do** ca-l-J»f mus perditur: v th ic , & yerbt.jn,. fupra vt in priua.do.§.j. - Sc- ij- & . C . de haereri. ta medium L quicunque, f . vniucr& . § - fequen . fic & “ *m.cxtr4 publicatur locus in quo Deecclefiafticistitulis & c. T it.vj. A exerceri permiferint,dominum defcriptione Iucratiuorum. * quidem loci nullum praeiudiciú C v iP .I H - F t omnes prxfcriaut difpendium fuftinere: eos ptiones contra ecclefias,fint. 4 0 .an­ autem qui hoc feccrint,aut fie­ norum. ri permiferint,ex prouincia v b i Omnes praferiptiones triginta annorum hoc commiifum eft,expelli, readuerfus priuatos currentes , in ecclefiis ad qu J.-aginta amos extenduntur. boc obbusf eorum loci illius fimftifsittnente & m legatorum & hereditatum ex­ mae ecclefia vindicandis. actione , f t j a i pias caufas re.filorum. Sartolus. C v i P . F I . F t legatum D eore- P R O temporalibus aiitent UBum , i lli ecclefix deputetur,y b ite fia tor domicilium habet. praeicriptionibus decem & v i­ Legatum yel hereditas rehclum /impli­ ginti & triginta artñórú, íácrociterJub nomine magni dei,debetur ecclefia fanélis ecclefiis & aliis vriiuerillius ciuitatisvbi teftator habet domicilium'. fis venerabilibus locis fola qua­ vLnge. draginta b annorum c prsefcriS I quis in nomine magni ptionem opponi praecipimus: B dei s Sc faluatoris noftri Iefu hoc ipfo feruado & in exaftioC hrifti hereditatem aut lega­ ne legatorum & hereditatum tum reliquerit, iubemus eccle­ quae ad pias caufas reliefa fiint. fiam loci illius in quo teftator C-AP.IIII.Deaedificatione ecdomicilium habuerit, accipere elefiarum. quoddimiifum eft . Si quis au­ Monafterium & oratorium per epifeo­ tem vnum fandiorum heredem pum orationibus, & cruce ibifixa inchoari fcripferit, aut legatú ei relique­ debent:&- ipfifabricatores & eorum here­ rit , & non fpeciaiiter nominades compellendi funt adimplere.Bartolus. lierit locum in quo eft venera­ S I quis autem voluerit fa­ bilis domus,11 inueniantur au­ bricare venerabile oratorium, tem in eodem lo co aut ciuitate aut monafterium,d praecipimus plura oratoria eiufdem fandi: non aliter inchoandi fabricam, illi magis domui q u a pauperi­ nifi locorum fan&ifsimus ep ior 1 eft,t quod relidú eft, prae­ icopus t arationem ibi fecerit* beatur. Si autem non eft in ci­ & venerabilem fixerit crucem. uitate bafilica nominati fandi, S iv ero femel cceperit aut n ou l aedificare bafilicam, autveteré C inueniatur autem in territoria eiiis,illi detur. Si autem neque renouare:modis omnibus com in territorio eius reperitur hu­ pellatur a beatifsimo locorum iufmodi dom us:tunc ecclefia epifeopo, & oeconomis eius, & duitatisiri qua teftator dom i­ ciuili iudice, eam explere. & fi cilium k habuerit, quod dimifis diftulerit, hoc moriente h e­ fum eft,prabeattir. redes eius opus inchoatum ad­ impleant. C viP.F . Ne in priuatis locisfit­ era minifieriafiant. R u i,in domo ytl fuburbanopradioecelejiajticum mirUfierium celebrareprafimpfent, aut ali; celebranti confenferit fine clericis, dominium amittit,?}/ ecclefia ap­ plicatio'.fed fe domino rei ignorate aliquis permiferit 'ipfe debet puniri, & non dominus.Bartolas. C J IP . F I I . S i qu is aratorium xdificari tuficrii. Si quis oratorium, iujferit adificafi , de­ bet mtra quiiique annos 'compleri , fed Xe­ nodochium intra annum'-&’ heredes adim­ plere cogendi funt,&‘ etiam defig.ata per­ fona per tejlátorem : epifeopus autem loco inutilium perfondmm-alium exigere debet. Bartolos. 478 ab lu is fit eunacbiK • v t ytlite no, C .d e eanuch . 1. j. & in contefta. quo prqftibulatur : vt fupra de ieno.'§. finali. & vb i faifa moneta cu­ ditur: v t.C -d e fa!. m ó . L j'.§ .p enul.&.§. fina, f E x p eU i,r-b u s. N o t. tutorem pro facto-quod pro pupillo ' faciebat, priniriffic Semiferi pu­ nien tu r, qui éoriim pUpiHbrum pecumas foederarif.ad q u o d n o n te­ nentur : vt hi qui o b . fe ba-ferhi.§.quoniam au ­ tem . n ec enim bonam fidem agnofeere pro­ hibentur : v t. ff. d eadminiftrat. tuto .1. quo­ ties. § ,ficut: in fin. §. & facit. C . de faL' m one: l .j. in fine . St,ff. de public. 1. ccitem. §. d om i­ niis. g Magni dei. i. ipGu s C brifti.A ccurfius. h V en era bilis d om u s-CÓfecrata in honore fa n S i eui reliquit. i Pauperior . N o t.p r o - Paupertas deft paupertas: v t h ic, aliquando Sc. ff. m anda. L fi p ro -p r o d e ft. curatorem . § . fi ig n o ­ rantes. & .ff. de tranfac: l.cum hi.§.in perfona.& §.fi in an nos. & . C . dc o p e r .lib .l.j.& . ff. qui Sc t Ide diciá q uib. L fi quis heres.tnrinca.3. & de epifco p;& c le r i.iS E ia g l.it h fi quis ad declinan- extra de tedam.§. finautem. Econ- / la .d r yltii tra n o c e t: vt'fu p ra de yolunta. tefta. §. fancimus. & . S. de excufa. tu to. Sc cu­ rat. L fpadoriem. in fin. fe Domicilium . N o t i domicilium teftatoris in dubio fe q u i: v t.ffd e canditionib.Sc demonftr a t. 1. quái con ditio . §0- . 1 Comparare aut locaret Id eft co n d ú c ete ; náiri prdmifcue vtiniur : y t ff-de aéfio. em pt.l.véteres,Accurfius. y m -Adimplere.Gc 8c eius feruaturvdluritasiii difpofirrone tütórís ¿ q ü í ádm iriiftret: v t . ff. de admini.tuto. L i i j . fic Sc in finiere á quo débeat fu nerari, vt, ff.de relig . ‘ f . f i quis fepulchrum.$. Sc hoc ediftum . P S I quis adificatkmem v eS I quis in fua dom o, aut in fierabilis oratori), ant xenodofuburbano ecclefiafticum m iehij, aut ptochij,3utorphanonifterium miniftrare praefumtrop h ij, aut nofocOmij, aut al­ pferit, aut aliis celebrare cóceCterius reuerenda domus, in no• . ferit fine clericis fanctifsimo lo uifsima voluntate fieri difpocoru epifeopo fubiacentibus: c fuerit: oratorium quidem intra iubemus hanc domü,aut fuburquinque annos ccrmpleri iubebanum,aut praedium,vbi tale ainus prouidetia locorum epifeopi,& ciuilisiudicisixeIiquid delinquitur , loci illius nodoehiuití autem aut ptochium, aut aliam venerabile \similehafantftifsimae ecclefiae vindicari - domum intra vnum fieri annum.t fi autem intra annfi his id. c. 3. per deo amabilem epifcooum, non fecerint heredes xenodochium,aut quamlibet v e - //" & oeconomum eius,& chulé iu­ nerabilem domum k teftatore difpofitam fieri: iub t - ft^rpraée dicem locorum . Si vero nem useos domum aut comparare aut locare,r vbi pof-^i^t «»fcientetlocorum domino, eius fint q ua iuifa funt adimplere m donec huiufm odiiir“‘ m0n*~ curatoresaut conductores,aut domus venerabilis expleatur. E t fi quidem ipfe emphyteutae con trarii aliquid ftator decreuerit qui debeant xenodochi fieri, aut ‘ Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca 4 79 Authenticorum C ollatio nona. 481 le Sex mnfes . p to ch o tro p h i, aut alteri tales A res cunftis ( ficuti diftum eft) a Voluntatem. qui diintra annu videtur , gubernatores, fiue fuis heredipiis caufis diftributas, cum fru. i i t , tantum talibus pau­ fupra de here.& p f l peribus, tantum talibus bus huiufmodi eieftionem c ó ftibus 8c augmentis medij temillud, contra. Soln 1 poris & memorato lucro vin­ religiofis. eft fpeciale. " 10 m iie rit: iubemus modis omni­ b Compleri . ifti fant dicare : & quae teftator difpo- 1 Vfura. hoc eft COn bus heredes eius,qua: ab eo de­ B on oiu enquos tra.s.e.m prin.fol.vtltL fuit, adimplere .1fcientes quia fi finita fimt,adimplere: locorum fes commiflarios appelm P r a b en . p uta f neglexerint,pro his omnib9ra­ dum ,vel vmeatn. lant.Sed an habeant h i beatifsimis epifeopis infpicientionem deo perfoluent. Si au­ h ¿uamitatis. 'fic f aliquam a trionem c ó ­ tibus fi gubernatio refté pro­ tra heredem fi heres t e m ianftifsimus locorum epi­ pra de ahen. & emphy cedit : & fi inuenerint non vti­ recufet ? R e fp o n .. fiet, feopus reliquerit s aliquid h o­ §.G vero fecundú p r i’ les exiftentes rectores, Iicétiam v e l condic- ex lege : v el d.ftum •& facit . | d rum qu£ a nobis difta fun t: li­ offic. inALex hac.l. cum habentibus fine dáno alios pro tranfac.l. cum h i.s .ean> ceat fanftifsimo eius m etropo­ tranfaftionem. enim ipfi teneatur : v t eis oportunos efficere. intra eo.titu .S. fi autem litas h z c omnia exigere, & co - O Competere . 0Iim . C v í P . F 1 I I . F t legata prt re­ qui h o c facere, debent plere:& omni ali) licétia fit hu­ omnibus poterat tefta demptione captiuorü relíela,p r x habere ius contra he­ iufmodi monere, quasftionem, r ,-.vt.C.de epifc. & d e _ redem ; v t.C . de epif.& jlen tu r a b epifeopis & c . ri.Lfacrofanfta qvehie & ftudere vt modis omnibus cle.l.nulli. Legat» vel hereditate pro redemptione ca' . corrigitur.Accurfms. c Erogare . forfitan, caufas piae compleantur. pttuorum , aut alimentispauperibus derelicum n o n fint xenones C J L f . I X . F t in p iis legatis cejj'ct Falcidia . tlú , perfona a tefiatore defignata fecundum v e l pto cho trop hia in tefta to ris voluntatem debet omnia adim­ Falcidia cejfat m relíela a i pias caufas : & heres foluere recufans intra ea ciuitate , v el eius ter­ plere : perfona autem non defignata,epifeo­ féx menfes ab infiituatione tcTlamtnti numerandos , ad vfuras ff/ f * rito rio : v t.C . de fan. epus vei oeconomus adimplere debet quod ibus tenebitur : 'pftj annale legatum alienan non poteft , nf i my r0»1^ 4 pifc.l. fi quis ad declir remotafue cit rehclum. Bartolus* teftator aut donator prohibuerit. f i veri n a n d á .& .s .e .§ .fi quis. perfona defignata femel & . fecundo moni­ S I autem heres quas ad pias h caufas relifta funt & h c c fecundum AI. li­ ti, adimplere diflulerit, omni luero pnuanon im pleuerit, dicens reliftam fibi fubftantiam non cet alij dicant. 1. C o d i­ tu r : & epifeopus vel fupersor fecundis te­ cis innouatam efle. fufficere ad ifta : praecipimus omni Falcidia* vacante,! t ftatoris voiuntatem diftribuere debet. Bar. d Licet, h in c fumitur quicquid inuenittir iti tali fubftantia, proficere pro-íwt» ’ S I quis auté pro redemptio­ qu od e fi.C . de epifeo uifione fiftftifsiini locorum epifeopi ad caufas qui-!B-c «*f ne captiuorü aut alimentis pau­ & d eri.l.n u lli autem li­ bus reliftum e ft. Si autém legatum ab aliquo ad pias^-^ ^ ' c et. Accurfius. perum hereditatem aut legatu e Secundo. dic vt.s. de relinquitur caufas: iubemus intra fex menfes k abinreliquerit in rebus mobilibus, h e re.& Fal.§.fiq uis au­ finuatione teftamenti numerandos, hoc modis omni-;n«.¿„ aut immobilibus,fiue fem el, fitem.diximus, bus praberi quibus reliftum eft. Si autem diftuleue annale,& hoc modis ornnif dimittere. not. amit­ rint qui in hoc onerati funt, huiufmodi praebere le-1* ' 75-8*ti lucrii, fi d efu nfti v o ­ bus fecundum teftatoris volun­ luntati nó paret: v t h ic, g a tu m ,& fruftus & vfurse1 & omne legitimum exitatem * ab iis quibus iuffiim eft & .ff.d e e x c u .tu .l.N e gátur augmentum a tempore mortis eius qrii hoc re­ hocfacere,cópleri.b S iautéípe fennius. in prine. & .C . liqu it. Si autem annale legatum cuilibet venerabi­ cialiter dixerit quom odo pau­ de leg a.l. pe.in fi.&.ff. li domui relinquatur: fi quidem qui hoc dare iufsi peribus hoc reliquit: praecipi­ v b i pu.edu.dc.l.j. in fi. funt, aut locus ex quo iuflum eft hoc praeberi,® in & .ff . d e relig.l. fi quis mus íanftifsim um epifcopü ci­ fepu lchru m .§. & ho c ipfa, aut Vicina prouincia fuerit: iubemus nullo mo­ uitatis in qüa teftator habuit do ediftum . do legatum alienari. Si vero loca aut perfonae ex quimicilium,percipere eafdem res, g Eehquerit.id eft non bu% hoc dari praeceptum e ft, longius fuerint: tunc li­ & eius ciuitatis pauperibus ero­ cóp leu it prae d ifta , qua: ceat illis quibus hoc reliftum eft,fi etiam pars obligata fu n ta b eo com plenda, gare. c Si auté pro redemptio­ v e l proprie lege, confentit, commutare legatum , & pro eo percipere ne captiuorü aliquid relinqua­ h vid fias. f. ecclefis, reditus idoneos, & cum augmento non minus quartae tur, & non nominarim teftator orphanotrophio , n o partis reliftae quantitatis,11 & neque plurimis tributis dixerit per qüem oporteat fieri fo c o m io , xen o do chio , fifcalibus praegrauatos: aut ven dere,fi voluerint hu­ v e l pauperibus: v t . C . redemptioné captiuorum: etia de fa c r o fa n . ecele.Liliufmodi legatum,& non minus pro pretio percipere, fic iubemus res ad h oc relictas, lud.&.s.eou§. fi quis au­ locorum epifeópú & eius cecoquam ex tali legato intra vigintiquinque annos collitem . A I. nomos accipere, & huiufmodi g itu r: ita tam en, v t huiufmodi pretium ad vtilitatem i Falcidia. quia for­ praediftae venerabilis domus vbi reliftü eft,proficiat. te locu m habet cum he­ pium opus implere, in omnib9 res quae ad pias caufas enim talibus piis voluntatibus D C j í f . X . F td eiisq uxptjlepifco patu m a d epu ifere tid a fu n t, ab initio fo rte im plere noluit, fi enim fponte teftatoris t Concor.ii v oluntati paruifiet,Fai­ tea nelw.c» cidiam habere poffet: glo.l. extra vt.ff. ad J e g . F a lc .l.j.f. de tefia.vbi ad municipium . & . C . verba hui* ad leg. Falc.l. ij. fecunttx.recitan-dum A I . & fecundum tur in glo. R .V e l diftingue vtrum fuper verb. ecclefis fim pliciter, id pia volun-cil deo : quo cafu le ­ ntas. ctim habet Falcidia.atit ecclefia:, & ad caufam piam,aut pro redéption e c a p tiu o n ttq u o ca­ fu locum 'nem habet,vt h ic & ib i. v e l melius fáúore ecclefiae d ic c o r ­ r e d um. • Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca íánftifsimos locoru epifeopos volumus prouidere, vt fecun­ dum defonfti volutatem ,! v n iuería procedát:licet¿ praecipua a-teftatoribus aut donatoribus interdiftu fit eis habere ad boc aliquod participium . Si autem qui hoc facere iufsi fim t, femel ¿ fecundo e a beatifsimo lo co ­ rum epifeopo aut eius oecono­ mis per publicas perfonas; ad­ moniti diftulerint quae difpofita funt adimplere: iubemus eos omne lucrum reliftum eisab eo qui hoc p rsceperit, amittere:f & locorum epifeopos omnes rint epifcopifieftari non p o f in t. De botus poft adeptam dignitatem quafitis, epifeopi teftari prohibentur: nifi prafumantur quaftta intuitu perfona ,non ecclefia : inp; as tamen caufaspoffunt expendere. Baldas. .. ' I N T E R D I C I M V S f autem .fanftifsimis e - £ £ « pifcopts, res mobiles aut immobiles, féftqúé hiquente s , quaecunque poft epifeopatum ad eos quoquo m odo peruenerint, in proprios cognatos áut in ouáfcunque transferre perfonas . In caprinorum \ 6~ ^ ^ 0 ro redem ptionem , & egentium pabula, & alias p!as ptunfi “ caufas, aut pro vtilitaté propriae ecclefiae, ex his penderttheentiam habeant : & quicquid ex huiufmo¿ di rebus poft obitum eorum in ipforum facultaterem anferit,iubem us-hoc ad proprietatem ecdefiarno® quarum facerdotinm h abuerun tcom p etere.0 In " f lis enim folum m odo rebus licentiam eis alienan»1 aut 4 g( a V t fratrum fili; fuccedant& c. p robantur ■ & e r § ° p r z fu m p n o p ro e c c le iU - C - d c / o n ^ n t e r Y irum & vxore-l. etiam . & if.de donadnter v i­ rum * rg u . contra. C . arbi. 51 fi d e fo n f t u s .I t e m n o t.q u o d ecclefi* r e feruare tenentur : v t & fuprade reftit. §.j. co l^ ‘^euoluta fin t. etitm per donationes inter vinos f o d a s , fecundum lo a n . c .^Íg«í)f»m.<fe quar­ to mradu ideo dixit,quia vfque ad eum gradum verifimile eft quod a talibus cognatis habent, lio n occafione rerum ecclefi*. fed in rem o­ tioribus cótra eft. A z o . „ f i ergo vltra gradum | focer.c* daret fibi quis , & rf- n5 occafione rerum e ctfifif*- ‘fi- c le fi* : idem , v t fittan cigl.fi. « -tu m iuris pr*fum ptio, trsdetefia. fecundum AI. ty.cMt.m j xenodochii. nifi fo r fi-[»$vev te renuntiauerint fecu* h,honora- [0. nam tunc non po finfi. extrx ft n l facere de aliquo iejuccef. teftameritum: v t fupra tbintefia. ra0na¿§.illud, co lla. j. & . not. h anc.l.d e pro­ latis* de fub ditis autem d ices.j. de fa n ñ ifsi.e pif.§.presbyteros. e Fcrtcfia-ScRc e ccle­ fia v t vxo r prxfertur fifc o : v t.C . vnde v ir & v x o r.L j. f Harettcorum."Nfo . h x reticos ab añibus hu­ iufm odi jphiberi. quod facit ad id quod e ft.C . de iure emphy.1. fin.§. finautem . & facit ad h u n c.§ .C .loca. con d u.l. curialis. & .l. m ilites.& .l.fi. g E-t fanSla ecclefia. fcilicet fi ita eft. & fa c it . C . de h^re.l.fi quis o r th o d o x i, in princip. Accurfius. h Vindicari. fcilicet p cipimus. i Indemnem feruari. fic ff.loca.l. fi qs ignorans, k Sine fadifdatione. iudicatum folui. 1 -Alienare. fcilicet p cipim us. & concordat C . de e p ifco .& cferi.l. órphanotrophos. m Subiacerc.immo h o die contra: vtfj.de fan. epif.§. oeconomus. v e l illa in oeconomis, & aliis gubernatoribus. T it. vi;, 4g *' --------- A quibus i l i m i r i nvolu n i c e. S i An nalienationis. k a r i f e f f l h t p -Si quis auia -per» mul\,re< aut relinquendi autem h s v .q u ta y e r o m u lle r e s . T e r ­ tia ab in d e y f q u e ad-ót-f i . rin t, damus quas ante epiicoreticorum ( quibus etiam con Q u a r t a in.% . f i n . "Prima numeramus Ñeftorianos, & A patum probatur a habuiffe.-poft ejiciet fr a t r u m & c • f e c u n ­ cephalos,& Eutychianiftas) p - d a , & y t m u liere s & -c.ter­ epifeopatum v e r o , quse ex ge­ fiimpferit ípeluncam iu s in­ ti &■,&r u rfu s £ rc . q u a r ta , nere fibi con iu n do ad eos d ecredulitatis sdificare,aut Iud^i & y tfim ile $ & c . uo luts fim t, b quibus ab inte­ nouam fynagogam conftitue- n \ T O flras. N o n pigetftato vfque ad quartum c gra­ IN I m e liu s e ft fe ip - Corrigert re: locorum fanda ecclefia sd i- fu m c o r r ig e r e ,q u a m ab fe e jl bortedum fiiccedere poterunt. H s c ficia fu s proprietati defendat. a lio c o r r ig i e x p e ñ a r e : Jlias,quam autem omnia q u s diximus de Si vero quis per emphyteufim, v t fu p r a d e n u p .f .i j.c o l - a b o l í o correbus q u s poft epifeopatum r ig i. aüt condudionem ,aut etiá per l a .ii ij. deuoluts funt adiandifsimos 0 L e g e m . s. d e h e r e d . quamcuque aliam gubernatio­ ep ifco p o s,& in reuerendifsinem dederit poifefsionem huiufmodi p e rfo n s : fi qui­ mis orphanotrophis,& ptochodem fciebat dominus poifefsionis eius quia h sreti­ trophis,& nofocomis, & xeno­ co hanc commifit: omnes reditus illius temporis quod dochis , d & geron tocom is, & in. contradu tranfiit, ecclefis ciuitatis fub qua pofomnibus aliis redoribus vene­ rabilium domorum valere fan­ B fefsio conftituta eft, vindicari.h fi vero ignorabat d o itiinus ipoflefsidnis quia hsreticus erat cui h s c com cimus in rebus q u s in tempo­ miffa eft,ipfum quidem dominft propter ignorantiam re p rop ris adminiftrationis fe­ indemnem feruari:1 hsreticú véro in vtroque cafu ex­ cundum prsdichim m odum ad pelli depoífeísionibusj&eiusfubftátiá applicari fifco. eos peruenerüt. Si quis autem t epifeopus, aut cleriéus, aut cu­ iuflibet ecclefiaftici gradus min ifter,au t ecclefis diaconiifs moriantur fine teftamentis 8c legitimis fuccefToribus, horum {uccefsid e c d e f is e competat, iri qriaconftituti fuerint. C .c L f . X H . V t orphamtropbi f in t tutoribusfim i- lesy& a d infiar eorum inuentarium conficiaut. Orphanotrophifunt femiles tutoribus & curatoribus: & debent conficere inuentariumfub geftis perfonarum publicamm-Bar. O R P H A N O T R O P H I vero,tu toru m & curatorum fungantur officio:t ita tamen, y t etiam fi-. ne fatifdatióne K conueniantur de rebus orphanotro - ^ ' i ‘ytr[ phiis & ipfis propriis orphanis com petentibus. R es bojninorUe C v t ? . X I . K e hxrecici a b tecle­ autem competentes alicui orphanorum, publicis p r s - p°ft prine. á is y e l priuatis res immobiles fentibus tabulariis, aut fub geftis monumentorum iri. extradan quoque titule accipianr.& nefpehac quidem regia ciuitate apud magiftrum cenfus ha- m e& rej u lun ca m fid eifu a adificcnt. C bitis: in prouinciis autem apud iudices éaruiii,aüt deH a retici res ecciefiarum ab ecclefiis nullo fenfbres locorum,orphanotrophiis accipere & cufto­ modo recipere p effitnt. Itemharetici i t i u dire: & .fi neceflarium putauerint,etiam alienare/ & dai fynagogam & f i e l uncam confiituere pretia earum orphanis conferuare, aut alias res pro il­ non debent. Item etiam ab aliis quam ecciefiis per emphyteufim yel conduclionem lis em ere: non autem fubiacer.e m tutelaribus aut cu­ poffifiiones accipere prohibentur, ¿ a r t. ratoriis rationibus, feruari autem iubemus venerabi­ I V B E M V S autem nul­ li orphanotrophio huius r e g is vrb is, & xenodochio lum h sreticoru m , f neque per quod vocatur fa n d s M aris t Sanfo, & fub eius guber- , con du dion em , neque per em­ narione conftitutis rhnftifnfis oratoriisj nraforÍK. aur YfnnnihiK í n í venev m . - Mem0n^ eSe “ natione aut xenonibus,aut phyteufim , neque per emptio­ rabilibus domibus omnia priuilegia quscunque habet huius xenon em , aut alio quolibet m odo maior faridifsima ecclefia Conftantinopolitana. C fu s dochtj meres immobiles accipere a qua­ igitur per prsfente legé in perpettiu valituram npftra libet fancia ecclefia ,aut alio ve­ farixit tranquillitas, tria celfitudo edidis folenniter in col t,ls' " nerabili loco, fi quid vero h s hac regia vrbejppofitis, ad omnium ftudeat peruenire reticus pro tali caufa prsb ueridtitiam.Nos enim prouidebimus qiiatenus fine collarit, amittat: huiufmodi vero res torum difpedio fiat etia in ^puinciis m anifefta.D. X Y . veaerabili loco á quo etiam daK al.A pri.Cdnftan.D n.Iufti.P P .A .*B afil.V . C . conf. t s funt,vindiceutur:redor au­ 1 T I T V l v ~s VII. tem domus qui ipfas res dedit Nouella C X X V 1 1 . V T P R A T R V M F IL II S V C C E D A N T PAh s re tic o , omni gubernatione r it e r ad im ita tio n e m fr a tru m e tiam a fe e n d e n tib u s e xtan tib u s. rem oueatur, & in monafterio E t v t m u lie r e s n o n in iin u a ta a n te n u p tia li d o n a tio n e n o n l * recludatur, & vn o anno á fan­ d a n tu r :n o n in iin u a n s a u tem v h y v e l fi co m p e ta t n u p tia le lu ­ d a cómunione fegregetur: curri cr u m ,e o n o n fr u a tu r : E t ru rfu s v t m u liere s n o n fe c u n d o n u b e n te s ,d o m in a : fin t p a r tis fp o n fa lit:^ la r g ita tis ,q u a n tu m p a r s hsreticis prodiderit Chriftiaf a c it v riiu s filij.E t v t fim ile sfin t p a n s e v tr iu fq u e fe xu s,d u m fi­ nos. Si autem orthodoxus p o f n e c a u fa r a t io n a b ili rep u d iu m m ittitu r . fefsionem habens, in qua eft & F i l ij fratrum e x y t roque latere coniuntli fuccedunt yna cum fratribus fanda ecclefia,* alienauerit,aut def*K ¿li,0 - etiam cum afeendentibus yfublata lege qua contrarium d-fpon ebat-Angelus. reliqu erit,au t per emphyteu­ Id e m A.B aflb p r x f e f t o p r * t o r io r u m . fim, aut per condudionem,aut F K ^ T \r> fuccedant C rc: fiijfu quamlibet gubernationem hac Oftras leges emendare nos nori piget, n Q u a tu o r habet partes , iri dedent Iu d so , aut Samaritano, 1vbique vtilitate fubiedis inuenire v o lé quibus quatuor corrigun­ aut A rria n o , aut alij hsretico: tur J L l . infra eod. expedi­ teS‘ ^ em*n' mus igiturfcripfiffelegem ,0 tur yfqut a d .§ : illud. Se-' fanda ecclefia eiufdem vici hu­ per qua iufsimus,sT: fi quis moriatur relin­ eundaab mdeyfqlc a d.$ , iufmodi vindicet proprietatem ques fratres,& alterius fratris filios pmortui^d fimilitu- Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca 483 ab inteft.§. fligitur de­ fu ndus. i n fme.quá cor­ rigit hic. a Sibi. fcilicet fimili­ ter reliquerit, b -Ad hereditatem, q.d. ídem eft ordo cafus & ius,fiue hi nepotes cum folis theiis vocantur, fi­ ue cú theiis & fuperiorihus. t Hint fo-c Monumenta . id eft Jlat in Ha-n empla primi inftruloandrina mentí, & exemplificata tdttüe per- coram iudice. creditur perúejjide-ergo exemplo : v t .C . praudam ¿ere iudi.l.fi. & Ge eft JVouel.nSi contra fupra vt fpon. de qua hit jarg.§. ad h ic . Solu.hic loquitar. f uit fjfia infinuatio coContiu*. ram ordinario iudice: Vt patet ex fequentibus: quia fic dicit * quod debet fieri.tunc enimexéplumvaletsvthic, &.<£ de admini.tu to.1.chi­ rographis. & . C . de te­ ñ a !. publicati. alias fi non fic infinuetur, non valet:vt in contrario, d Pro en. puta patres. Accurfius. e Conjici, vt coram defenfore ciuitatis: v t in auth. de defen. ciui.§. n u lla.& .C .d e dona.1. inhac. f Exañmit. quia extitit cafus quo mulier pafta eft de lucranda donatione jfpter nup. puta prjmortuo marito: t Inclufa fecundum loan. defunt m g Donationis . fcilicet Croco Scrí- totius-Acc. geri.fedle-h Et. pro id eft. gunturm i Infmuatumfidjfe. hic Croe. Ha- innouat: vt. s. vt fpon. loandn. & Iar.in princ. & fumitur tijtts -rulg. hic quod eft-C. de do. manufertp. ante nup.l.fi.&-autb. eo CtiUiUí. decurfum.in fi. k Paró*, id eft datum ei lucrum cafu exilíen­ te de quo paftus eft dc lucranda dote: vtputa prsmortua vxore,fecúdum loan. 1 Mñionem. fcilicet in eo quod excedit eam quantitatem q u i non debet infinuari fecun­ dum Io .v t argu .C .d e do.l.fi quis argentum.§. fed in omnibus. & hoc ideo dico,quód vir vel mulier debet lucrari ex pacto in alio in quo non eft pa&um lucrat Ciana*» ri: cum non fit fimplex in iure.fu - donatio, & non eft neper yerhfe- cefiaria infinuatio. du.inme.tnm Putmnt . vt fupra yerfu k em fi de nupt.§.hinc n o s.& fententia C.de fecnn.nup.l.generedaclaeft. raliter. extra deof- n Sancimus.perj.illam fi.deleg. in- fupra neque viru quod ducit hunc ex do.^.pnterea. uxtmuod o ridtMT. corrigitur Authenticorum Collatio nona. nationis,s & h partis eius:non o p p on i mulieri non infinuatam luifle* donationem . Siv< ro dotalium pada & horú euentus parti viri concedunt a d io nem d o tis, aut etiam eius par­ tis^ nullam eum habere iube­ mus ad ion em ,1fi non donatio­ nem infinuauit in adis monu­ mentorum,ficut didum eft. vi­ ris enim habentibus poteftatem infinuare donationes, pro non infinuatis periculum mulieri­ C - A P . I . V t fratrum f i f i fu ccebus im m inere, ineptum nobis d ant etiam afeendentibus prim i efle videtur, gradus extantib u s. H O C itaque iufté corrigetes, k C - A P . I I I . V t mulier q u x a d f e ­ cundas non tranfit nu ptias, tan­ lancimus,vt fi quis moriens retum habeat quantis -vnus filio r u . linquatafcendentiú aliquem, & Q V I A vero mulieres ad fe­ fratres qui pofsint cú parétibus cundas nuptias non venientes, vocari,& alterius prfm ortui fra tris filios-.cum afeendentibus & portione aliqua dignas vitra fratribus vocentur etiam prae­ eas quae fecundo nubunt, efle putamus:™ fi qua amiflo viro, mortui fratris filij:& tantam ac­ alterius abftineat nuptiis, habe­ cipiant portione,quanta eorum re quide eam vfum antenuptia­ futurus erat pater accipere fi y ilis donationis, ficut prius fenxiifet.H oc vero lancimus de il­ cimus:11 habere vero e i & pro­ lis filiis fratris,quorum pater ex prietatis tantum , quantum fi­ vtroque paréte iungebatur de­ lorum quantitas faciat :v t fe­ fu n d o . & abfolute dicimus: orcundum proprietatis rationem diné,quando cum iblis vocatur vnius & ipfe filij perfonam ob­ fratribus,eúdem eos habere iu­ tinere videatur.0 H o c vero vabemus & quando cum fratribus vocantur aliqui afeen dentiú ad c Iere non in matribus folis iu­ bemus,fed etiam in patribus, & hereditatem ,b [h o c iubétesex aliis afeendentibus volumus ad kalendis Ianuariispraefentis invenientibus. didionis vn decima:.] t 484 dinem fratrum , & praemortui A fratris fili) ad hereditatem v o Centur,paternum adingredien tes gradü,& illius ferentes p or­ tionem . Si vero morienj relin­ quat afeendentium aliquos, & fratres ex vtrifq; parentibus c6iundos fibi, * & filios ex prae­ mortuo fratre:fratres quidé iufifim u sfp er ipfem legé cum pa­ rentibus vocarúfratris vero fi­ lios exclufimus. C - A V . l l . Q u a n d o donatio C-AP. 1111 . ergo qn od eft.| ne virum.|.pra;ter¿a ^ V ^ non dift.nguebst ¿ P ^ r « .q u * e f t .; Ii.ma.& a u ii.§ .quia 1* ^ ro legem dudum. q r ^ , ¿ ft)líere ^ s q u o i f Cognita. . canf'» c*, funt in pditta c o n f i t ! £ » / • tione vtlice.tna. & aujs * §.quia vero plurima, t H o c . fcilicet fepara_ re matrimonia fine'cau­ la legitime cognita. u I n y i r o . COntra.s. vt lic e .m a .& ; vero legem dudum .Sd. hic illam corrigit:vt ibi diximus. A lij dicunt hic equiparare corporales poenas, nó pecuniarias: quod nihil eft. W Ú m par® z ífíí re pomam: vt.C.de e- i l T x / T pifco. & cie.LEqaeni quenquam.fallit.ff.depoe.1. qu id am . & de ineen. rui.nau.l.Pedius. -D E- R E .S T I T V tionejideicom.eirc. Huius fenfum accipe ex rubrica : & ponit tantum de ynoteftamento , in qu» multa furit dijpqfita: g / de quodam codicillo : o- li­ tera non lego, „ifi yt notem ar.'j.eo.§jnanifeftum. fecundas nuptias non 'Matrimonium fine caufa dt/fiol- uendum nonejfe. propter nuptias infinuatio- Q V I A vero interdiximus dudum per noftram le­ n i fub iaceat. gem & viris P & mulieribus repudia mittere, & tranfiI L L V D quoque dignú cor­ gere 1 matrimonia ( nifi tamen quaedam fit caufe no­ rectione aliqua iudicanftra: legi cognita ) & poenas h oc facientibus & viris & tes,parte hoc p r f lentis fecimus mulieribus im pofuim us: mutationem quandani cir­ legis, ex ipfo ení rerú inuenienca poenas viriae m ulierisfecien tes,& ad melius hoc tes experim ento,neceífariú transformantes, fenam us nullam efle differentiam * m ulieribus, adis monumento­ quantum ad peenam inter virum & mulierem hoc rum antenuptiales donationes praeiumentes: fed iifdem poenis quae contra mulie­ infinuari, v t vel II principalia res i nobis definita: iunt ii fine caufe noftra: legi coinftrumenta pereant, ( quod fecile eft)per monuméta ' matri- D gnita f matrimonia diftrahant, etiam viros fubdi h o c ' monij eius ^ b a tio maneat:fanpraefumentes,& fimiles poenas efTe in viro,& “ in mu­ liere . In d elid o enim aequali proximas x eis immine­ cimus necefsitaté habere viros re poenas iuftum effe putamus. Praefentem igitur ge­ ipfos, aut etiam qui pro eis d an­ neralem legem noftram manifeftam tua gloria feciatf/cf*»s tenuptiales donationes feribút, per edida folennia & iis qui hanc maximam ciuitafi quingentorú folidorú tranfeé t c m , & quiprouinciashabitant:vt nullus hominum,^ rJliL.Cr dit quantitaté,iníinuare eam in quae ad felutem communem fencita funt a nobis,igno-^ quA* adis m onum entorum , in regia ret.D .V .K al.Septem b. Conftan. D n . Iufti.P P. Aug. lege quidé ciuitate apud magiftrum anno.X X I l.p o ft c o n f. B a filij.V .C .a n n o .V I I.t •£ £ £ cenfus:t in prouinciis auté apud Ugu vniuícuiufq-, ciuitatis defenfert In c,i D efunt hic m u ltx N o u e llx, quxpofiea referientur. A t i" ^ rem,autapud quos omnino ta­ T IT v l v s . v i 11. lia documenta c ó fid e poflunt. HoueBa C L I X . Si vero non infinuent eas: qui­ tum quidem ad partem mulie­ D E R E S T I T V T I O N E F I D E I C O M MI ris etiam fic eas valere iubemus: & nom incfam iliarquod vfqu e ad quartum f gradum locum ne e^ _ haber,& q uod fam iiix nomine nurus e tia a continetur. qnurtn& fi tépus fiat exactionis,f do- Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca clfe efle ^iiieaatinü 48? D e reftitutione fideicom. & c. Tit. viij. V o lo igitur & iubeo proaftium méu quod appellatur C u p aria ,q u o d in praediño teftamento Conftantino v iro magnifico filio meo dereliqui, dari & pertinere ¿ígat» perfecto poífeísionis & dominij mre H ierio viro clarifsimo & Eugeniftato meo nepoti filio Conftantini ' Hfftun , l ic « no£1 fitte" viri magnifici integrum ipfum proaftiú cum omnibiis fta.confirmatam :& pro quaeineo funt praetoriis, & a íc en íb m ,& deícenfimn Imp.Iuftinianus. A .P etro gloriofif. hoc.S- de a i i. & c i. legomnibus etiá cóiunctis fiue illatis cú ccclaui domuum, 1 íiber.fed P la ..& M .c o facrorum praetoriorum praefe£to,iterum excon fali & patricio. ¿ a , nifi & a teftamento & ergafteriis,& balneo,& hortis,tam intra q extra muc ó f ir m a ti:& p r o fe in T ros:& hippodrom u,& qiiod in eo eft ortum , & cifterAnta nobis humá¿ucunr.ft. de tefta.1. he­ nam ,& omnia omnino quócúque m odo competentia nitatis cura eft,V t redes palam.S.ftd sp iz m ihi iura fuper ifto ipfo proaftio: dari quidem v o lo pofler.Sed certe in in neque priuatas co­ eundé proaftium praedifto viro clarifsimo meo nepoti flirutione illa ín tellignitiones, quae v i­ gim us, vt mutari non H ierio fado ime poteftatis per emancipationem á fuo dentur nobis quaeftioné exce­ capite 1 po fsit, nifi patre poft obitum meummulla data licentia ei viro h o dere iudidalem,legibus noftris Hinia fiant. definire dedignemunneque co- ^ nefto nepoti m eo,fed iicque his,fiue ex hoe meo tefta­ méto,filié ex teftaméto eiufdem viriclarifsimi mei ne­ gnitioneiii priuatam excedentem audire iudicia, per potis íufeipiétibus iura eius védere aut permutare, aiit circuitus longos litigantes tradere a fflid io n i. Alexan­ donare alicui, aut quócúque m odo alienare aut ipfum der igitur gloriofus fuggefsit nobis multoties Hierium proaftiú,aut parte aliquam ex eo,aut ius: propter quod gloriofe memorie patrem fuum feribentem teftamenv o lo eúdé proaftiú,fiue domú adiacétem intra ianuas, tum,nominibus iftis v fu m : V o lo autem & iubeoaneos quae dücút circa venerabile orátoríüm fancte ecclefiae, heredes Cóftantinum quidem virum clarifsimum de­ permanere per omnia & perpetuare in mea familia, & putatam ei domum cum omni ( ficut fuperius fcriptum nunquá egredi de meo nomine. V o lo autem & iubeo, éft ) eoriiundo ei iure: & proaftium quod in Cupariis fi cótigerit praedictu virum honeftum mefi nepotem eft,cum omni(ficiit fuperius didum eft)competenti ei H ieriü mori impubere,aut poft pubertatem, fine filiis iure, & domum quae in Antiochia e ft, Catamianum. tamen éx legitimo matrimonio ei progenitis,perueniAntimium vero dulcifsimum proaftium quod in Blaré & cópeterefiuereftituere póffefsionem & proprie­ cernas eft. Cataeugenium & Iulianú gloriofae memo­ tatem eiufdem proaftij fiue domus viro magnifico eius ris viros proaftium quod in fummitate finus Subftenpatri Conftatino,fub eadem códitionenó alienari ali­ ticij eft,quondam Cataarchalirium glo riofe memorig: quando de mea familia,aut de meo nomine-.in iftis quiCalliopium vero virum clarifsimum proaftium H abide ipfum procedere. Hierij vero gloriofifsimi domum tarium fiue Cataphilotium.Alexadrum virum glorioC quae in ThcOpolitis adiacet e i, & ex paterna in eum fifsimum proaftium quod in Venetis eft,non alienari, peruenit fuccefsione, aliis vendidit perfonis:eam vero nón per venditione,non per donationé,non per com­ domum,quae in hac felicifsima ciuitate , iníüper & per mutationem , non aliter quolibet modo neque eiici, codicillos datu fibi proaftium,in quibus omnibus alie­ neque alienari ipfam domum,aut fupra feripta proaftia natio interdicta eft, Conftantino gloriófiísimo eius á meo nomine,& mea familia:fed fi quid orandum eft tranfmittere filio. I 11Ú vero m ox praegnanté relinquen­ mihi,fiant eis filij:& in filiis & in nepotibus legitimis, tem vxoré vita fundum,fcripfit teftameñtú per quod aut naturalibus,fi defundi funt, relinquere vnúquemdifpofuit, fi non nafcantur filij,aut natus impubes m oque eorum quod deputatum eft proaftium , & domus riatur:tam marré fuam Mariá glori ofifsimá, quám eiüs tam in adiacentibus huic regfe ciuitati, quám in A n vxorem nobilifsimá M ariam , in eius vocari fuccefsiotiocha,filiis & nepotibus fingulorum legitimis,ac nanem :& quoniam nata fuit filia, & ipia pupilla & tenera turalibus.crcdo enim quód nó deponant neque fuper adhuc aetate ex hominibus decefsit, in praedidas nonaturalibus filiis aut nepotibus meam diípofitioném & voluntatem. Si vero omnino fine filiis omnes,aut qui­ bilifsimas perueniré mulieres:reliquae vero fubftantiae dam , aut vnus ex eis m onatur(quod abfit) v o lo & iu­ quae in hac magim ciuitate funt,domus infuper& pro­ beo eos qui fine filiis aut fine filio futuri fimt mori­ aftium exprefsim in codicillis gloriofifsimo relida funt Hieriodocum forfitan tam ex teftaméto, quám ex coturi,reftituere fuperftitibusjfiue fuperftiti eorum fratri fupraferiptas dom os, tam hic quám in A n tioch ia, & D dicillorú íérmonibus adhíbere-.ipfe dom ú, & proaftiú praemanifeftata quinque proaftia , cum omni eorum defendere folus, de Hierij gloriofifsimi familia deraiure,& omnibus competentibus indefinenter, vacante liéta:quae riúc & primum habens in H ierio meo nomi­ videlicet inter eos de fideicommiísis aut legatis íatifdane gradum. Sed ij qui pro M afia & Maria gloriofifsi­ tione. vólo enim & iubeo non exigere eos abinuicem mis feemims verba fadebant,teftamenti quidem verbis huiufmodi fatifdatioñes, prgfumentes fiue praefumenñullum dicebát locum habere,neque cum legitur A le tem praeter mea paternam & amabilem circa eos intéxan drum virum gloriofifsimú locum habere, & vtrútionem exigere fratres íúos aut fratrem íátifdationeití que fuum perficere ipfum & citra Conftantinum glo­ in his prohibitis alienari rebustomninó eos fideicom rio fe memoria: quám ad hos tanquá ad locum, & alie­ miflb cadere.Éthaec quidem in teftaméto dixitifcripfit nantem proaftium quod ei derelictum e ft: fuper quod autem & codidllos huiufm odi, & in ipfis vfiis eft hu­ alienationem inaequaliter aliis quod ei pater interdices iufmodi v erb is: Manifeftum igitur facio, quia dudum cóp etit,& alios fratrú eius hoc facere, & noftras leges: quidem in feriptis feci teftameñtú,& qug in eo íünt,fe­ quoniam omnes cótinue, in quibus tale aliquid diipocundum placitum mihi m odú diípófúi, v o lo & iubeo fitum eft,trlfgredi defuncti voluntatem omnibus fimiliter fubftitutionem dicere, vt no permittas eis inuicé ómnia quaecúque eodem teftaméto córinentur, omni­ m odo valere,praeter illa fola,quae in h oc meo codicilpulfentes multisjp vna cognitione mdiciis fubiiciátur. lo perm uto, aut fubtraho 3 aliqua derelicta legara. Id eo pofitas nos rememorare le g es. Alexander ver» X fubtrah* - N o t.e r . co pro o p i.Io .q u ó d m , Codicillo poteft adimi . jeftamento legátum re- UUenaücnit prohíbate perpetua vltra a q u a r ta m g en er a tio n em n o n ex ten d itu r,n o ­ m in a l* a u tem altos n o n c o n t i n e t . & v l t i m u í d e f a m ilia fn p e r fte s res a d eu m v e m í t e s i n q a a m cu n q u ep erfo n a m a lien a r e p o ­ t e ft : a p p d la tion e q u o q u e fa m ilia liaras c o tin etu r• B a rto lu s. A uthentica. Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca 487 Authenticorum Collatio nona. 4 §.g gloriofus magis q uidem , & de A fecit, filia de fun(fla im pubere: attamen nil ex h a V olui f le . N o t a p ro propriis refte vilus troducitur magnum:& ipfius fecundum hoc le ° C ..ilienatio- hibitionem alienationis piXif/iRid alterutrum OACV1 ww*.------Super codicillum p ilis matri fubftantiam prxbente marito circa ^U' m sp r o h ib í- vltra filium no n exten­ eft annellare. appellare. Super codicdlum tum eam . Sancimus igitu r, neque Alexandrum*1^ ' ti» yltra fin;fi exprefle dicatur. enim lapientem , & de refiduis liu m ne e x - g, f ack .f f‘. de leg.j.I. figiorioiuni,auv eius filios,neque fucceflores rei' reiinquCr gloriofum,aut Vlruni rebus voluntatem luam defun• • 'I * - - - - - r-_:- ; r ,. llnqUcre ten d itu r . liusfam ilias.§.diui. H ierij gloriofae memorias fenioris filios, neque alm ' ftum facientem , familia: referV T N V L L I IV quendam ex omnibus in eius conftitutum iámiha J * d ic u m lic e a t &C. uari v olen s: fed in proaftio iucontra Mariam & Mariam gloriofas fem inas occafi^ b V a cu n q u e. S u b ieftioribus verbis vfus,nihil refte cloru m - fubaudi, ne rerum apud eas cónftitutarum:aut contra alios ae°~ ei alie nationem cóferreriUas ex pertinent, re,apud quos res conftitute funt.nunc autem in quibu' c S err.p-r. fubaudi, cu­ imperiali hoc facere impellenti faturo peruenerint tem p ore, in quibus Hierius gfo! iuisione, venerabilibus pro his pientes. Accurfius. riofae m em orif prohibes fecit alienationem,aut omni_ d Ju d icib u s, rep ete,in verbis via eft pars alterutra j tá no quo memoriam prohibitione, & famili^ nomen & uenimus. teftatoris interpretantis volun­ e L e g e m . v t.s. v t iudi. aliquod ius fabricare ex hoc vt aliis Hierij glori0f$ tatem , quám noftris vtentis le­ fine .quoquo fuffr. fiant. m em orif filiis ipfis alienantibus,& conuenientibus gibus , q u s fibi expedire puta­ col.ij.A ccurfius. ficut & reliquorum alienationibus, & primitus leUal f C iu ita te. fed id é pro ­ b ant. N os igitur legis & tefta­ retur,& ipfis fuccefToribus quse poflunt aftiones com­ hibet: v t fupra de coli. menti interpretatione p ropofi§. ad h o c prohibem us. petere de h o c , & aliis quos apprehendentes relinqui tam,non fola fententia, fed lege Accurfius. mus intelleftui ad huiufmodi nobis fufficientibus iucom plefti cognitionis decifiog Vecauerit. alias exe­ dicium & leg ifla tio n em :& hanc efle decifionem non nemputauimus oportere :v t tá g erit , id eft fuerit ne­ cesitas nutrim éti. A c . prasfentis cognitionis folu m ,fed reliquarum in quipraefentem quaeftionem decer­ bus prohibitiones faftf huiufmodi fuccefsiones tannamus, quám reliquis auferamus de huiufmodi con­ tse procefferunt,& heredum vltimus per medium ali­ tentiones. vnde fubtilius teftamentum confederan­ quem pupillum fucccflerit. tunc enim tempus & ex­ tes, verbis ipfis inuenimus heredibus demonftratis fi­ ten sa familia primi prohibentis licentiam habebit ex liis alienationem interdiftam , quando futuri eflentfi­ praefenti noftra lege tráfmittere res.communem enim ne filiis füngi vitam : non vlterius vero iis qui folum hanc fecimus legem tam praefentis cognitionis,quám eis fucceflerint filiis: fed fiifticere defunftorum vfque p oft hanc euenientium taliter prohibitionem,tam euead filium ftare interdiftionem . Si enim & ipfi filios re­ nienfem nunc dirimetcs contentionem,quám eas quas linquentes morianturjquod eft reliftum,neque in lon­ futura: fu n t, refecantes.D.Kal. Ianua. Conflanti. Dn. giore á filiorum vita alienationis prohibitionem v d Iufti. P P .A .* Iohannes & Curius fubditis optulimus. luifle * facere:codicillum vero in proaftio folo faftum T I T V L V S IX. I t I p rohib ere: & iis qui ex teftamento H ierio gloriofae N ou ell. 134. D e y ic artis. memoriae iuniore dicimus res fufeipientibus proaftiú C V T N V L L I I V D I C V M L I C E A T alienareiEtenim iftis qui remáferunt, velle defunftum habere lo c i feru a torem t nifi certis ex caufis f ts™. ; diuina concefieritiufsio. perpetue in familia manere fua:ea quidem quae in qii£NuUu* iudex potejlin loco cuius fibi gubernatio com rrufla eft , committe-tra^ ftionem dedufta fiint,talia confiderantes oportere re loa conferuatorcm yidejl -vicanum , nifi imperator tempore expeii-^'1'^ ' I humilitatis cognitionem in aliis quidem rebus quae tionisyel necefiitatis ti conceflerit.^ínge!. Conftantinus gloriofae memoriae H ierio fen iori,d e In nomine dominj Iefu C h rifti dei noftri. Imperator Czfar, quibus ex teftamento factus eft dominus, nihil accipe­ Flauius, luftinianus, Álem anicus,Gotthicus,Francicus, Germa­ nicus, felix,pius,gloriofus,victor,trium phator,nunquam nó co­ re : ex his exiftimauimus bene fuggerere quaeftionem: lendus Auguftus,M ufonio prsefefto vrbis. vacare vero in iftis aftione non Alexandrum folum V I^ ^ ÍE F i J T 1 0 . virum glo rioiu m ,fed etiam reliquam omnem fami­ g Vaecunque ad vtilitatem noftrorum fubieliam : ex teftamenti verb is, vfque ad filios folum ftare g ftoru m ,b intentionem habere femper: c inprohibitionem : & ipfum H ierium gloriofae memo­ p uenimus diuerfis laefiones noftris fubiectis riae filium , per quos ei facientes homines fmaripofeos inferri ab emifsis vicariis in prouincias ab aH ierij iura, qui poft eos familia» fubftituentes partem liquibus ciuilibus & militaribus iudicibus:11 & de hoc alienauerunt, quas apud cos tanquam in fubftitutio­ dudum legem® fcripfim us, particularem aliquam fane ex voluntate interdictorum u vevcinterdiftorum vnius: m in proam proaftio i c i l t e s 1 C 1 C lllC liU d L IU IlC ili» r dominum i 4 I^rInrn oftf.nd.inr neque fi codicilli Hierium oftendant rr o o ,5neque n uouumuu wyvuwmi T --------- D cientes rei emendationem. C ^c/FP. l i magiftratuum liceat confiituere y ic arios. 2 memoriae: •____ ___ —nobis Uio vfum ^ft iV . l.I. NN e ye lyl ilm a e m ra tm gloriofae multum eft nlpnnm plenum N V N C vero perfefté iuuare noftros fubiedos effe pietate, quatuor poftea generationes huiufmodi ftudentes,fancimus nulla licentiam habere pro tempo­ in medium deduci quaeftionem. N unc igitur glo riore praefeftos tam Orientis quám Illyrici prastoriorum, fis fem inis Maria & Maria adhuc fuperftitibus, quas aut comitem largitionum,aut comitem priuatarumdo" & ipfas in familia iacendo noftris legibus,& huiufmo­ coru feruatores deftinare in prouincias, aut ipfos pro­ di verbis pro meritis non refte neque competenter uinciarum iudices facere,& proprij cinguli loci ferua­ Alexander gloriofus ad ie venientem inftituit litem: tores emittere . Sed neque vicaneos iudices in credi® tranfeundo v ero ,& iftorum quatuor iam generationes eis prouinciis loci feruatores emittere in qualibet ci­ tranfifle videnturmon facere quidem antiquam taliter uitate. f Solum vero iubemus efle loci feruatores pr£'V?;¿¿. iudicis cognitionem ' tradi maxime conftituens filia fecharas in Hofdruma, t & in Mefopotamia iS c fi ne' adhuc pupillaris taliter astatis funfta v ita : v t fi etiam cefsitasvocauerir,s in aliis locis tem pofe expeditionis fine teftamento ille e fle t, in matrem eius peruenire pro nutriméto eisdeftinato: & hoc q u i d é per noftram proaftium : non ipfius nouellae vero le g i: vtpote fiftae iufsioné. His infuper iubemus,vt neque magiftd m111" norum caufa, & nullis H ierij gloriofae memoriae he­ tum,neque duces in prouinciis in quibus adminiftr3rC redibus circa voluntate peccantibus eius.etenim tefta­ iufsi funtdoci feruatores,aut b iocolytas, aut latronum mentum Conftantiausfcribensjfubftitutiones aliquas eXDuIfor*. Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca gg V t nulli iudicum liceat & c. rJmudl, ¿e ftin e n t-A c c . h oc feri ternu s. Vt f fupra d c ir. a n d a .p r in c ip u m .S .illu d .cq U am }. C E p id em ia C». g e n e lt e x p e n fe - A c c u r f iu s . d M o li ■ N o t . m alam c&fuetudinemnon feru andam :vthic,& -C -de vfur.l- eos. m fi.& .ff-d e le g i. & feñ atu fc!.q u o d „ o n ratione. & .C . q u * .f it I o n .c o n f u e t ! .i j.m fi. & in decre. dift. v iij. c a p . i i j . & d i f t .x j .c a p .j . t* * * m crsn eip er ¿E e f * & in noua con fhtu tio p rjderi£hi de ftatu- . e B e b e n t e , alias'deben^ « . t e m . i . a d q u i r e n d ü de“Z i r l o . bentem aliq u a m rem . f Mut gubernari, id eft Z f i b n i- ad gubernanda quamupau.lXitrtntxx- libet rem.alias eft in li« deoffic. tera , de qualib et re d ef ., bentem : alias,de quali\Citkot.c. bet re debente. rU. extra g Super hoc autem iube¿icmfue.É mus. fingitur ergo cauc. cum ec- tuin eiib vbi nó eft cauchfia.defi- tum : vt.ft.de adop.l.his rMx.cuha- verbis. & .C . de rei v beret.de e» x o .a ft. in prine. &.S1 fi cuidu.in cui plufquam per leg . 7 » . quam Falc.l.j.m fi.j.refpon. feiuit per h fierum d.fcriptionem. oiidte. puta inuentarium. i TZyflitui. N o . in du­ plum teneri illum qui im pediuit aliquid m i­ hi r elin q u i.' olim per­ cipiebat quod teftator volcbat:c^tera fifco da­ ba n tu r: vt.ff*/ ad T r e b el.I.iij.§.fi. & dixi.s.vt cum dc appel. c o g .§ ,fi coniunftus.colla.viij. k Iudices . fi eft reci­ pienda appellatio, iu­ dex eam recipere de­ b e t: alias punitur: v t h ic, & .s. de iudi.§. n o AppeBfire ftros. & . C . de appel.l. en g- qua- quoniam.etiam fiáprin¿oo- apud ciPe fe delegatus : & quem licet, tunc ad principem ap­ p ella tu r: v t h i c , & . C . quorum app.non re.per totum . Item fí non eft recipienda * non debet recipere : vt quia p r a feftus licentiam dedit: v t fupra vt fpon. larg.§. aliud.hac colla. 1 ^ « k.interpofitio eft. Accurfius. m Dilatione. C . de ap. 1.iudicibus. contra.ibi dicitur q> intra. Ixr> dies debet edere, hic fi­ ne dilatione:vnde hanc fecundum illam : & dic fine dilatione , fcilicet m aiore. h Exochonrm f e ñ . n| nihil eft innouandum appeb p en .vt.C . de apPc-.l-rij. & .S . nil in noua.per totum; T it .ix. 49 ó contige- A uinciale officium obedire e i . Quemadmodum enim expulfores. a Si vero contige­ prohibemus loci feruatores fieri: ita omne periculum rit, necefsitate feriente,fiue maiubemus habere iudices prouinciarum , & eorum of­ giftros m ilitum , fiue duces deficium::^ folicitudinem feciant íám publicará ex ad ioftinari per noftram iufsionem num,quam locorum quietem : 8c vt omnis iniuftftia 8c in aliis locisstunc fieri loci fer­ lxfio fufpendatur. In quibus vero prouinciis aut iu­ uatores abfentes,& hoc fecúdú dices,t aut exadorss funt fifealiUm, & opus habuerint i Le íd L noftram praeceptionem. Nulli aliquo adiutorio:iubemus iudices prouinciarum & o f dacef.dehfi vero liceat ciuili aut militari iuficia eorum omne folatium & ftadium eis conferre,vt af*d dici circumire prouinciam fine fine impediméto fifcaiium exaefio procedat. E t óinnés NKePh0T" caufe neceflaria. Si vero aliqua qux motae fuerint fiue ciuiles fiue criminales caufx, neceísitas vocauerit tale aliquid A • • 1* • / - » . • " nljtQTMul* On & competentes prouinciarum iudices ipfos iubemus fieri:expenfis propriis t hoc fe­ inquirere,vt illi proprio periculo has difeutiant, & lecere iubemus b tam iudices, c£ gitimú finem eis imponát.Super hoc autem iubemus s competens & obediens eis ofprouinciarum iudices m ox qui futuri funt cingula ficiú.Neque vero angariis, aut fufeipere, fiue prxfentes, fiue abfentes fin t, cautelam iis q ux vocatur epidemiticis, c impendere tam p r x fe d u rx , quam noftris largitioni­ aut alio quolibet diipedio grabus,& comiti priuatarum pro inferendis pecuniis vniuare noftros iu b ie d o s: neque cuique prfdidarum dignitatumicum etfi non caueant, confuetudines nom inare, aut tanquam ferientes cautelam ,ita iubemus eos & eo ­ quaerere,quas fbrfita aliqui praerum officia fubiacere praedidis dignitatibus. In illis didorum in proprium lucrum vero ciuitatibus & prouinciis nolumus iudices peri­ iniufte adinuenerunt.Malé d eclitari pro fiicalibus,& e x ig i, in quibus neque ferinianim t adinuenta, malxque conr ij, neque iudices, neque alij quidam proprio pericu­ fuetudines,neque ex longo télo exadionem faciunt. p ore,neque ex longa confuetuN u d u s occafione lucrorum iniquitates & iniuftitias faceré debet. ' dine confirmantur: lcientibus Item iudices erdmarq , ac etiam delegati , etiam f i fin t delegati d prin­ omnibus praedidis iiidicibus cicipe , appellationes fufeipere debent: quibus pendentibus m hil innouari uilibus & militaribus, quód fi debet. Bartolas. aliquid praeter hoc fiat,& qui fe­ E T h oc pérueñit ad n o s,q u ó d quidam prouin­ cit,fi loci feruator eftyviginti li­ ciarum iudices ita inique agunt occafione lucrorum, brarum auri inferet poenam, & v t neque teftamenta concedant facere, neque fada incingulo fpoliabitur: & qui fieri finuare,neque nuptias aliquas fecere, aut fuper nuptiaf e a c q u ie u it , cades propria fub- ^ libus donationibus monumenta com ponere, neque flantia, exiíio iubiicietur; A d defundorum corpora fepulturae tradi:neque rerum maiorem autem noftrx diipofideferiptionem h concedunt fieri, aut aliud quid h uiuf­ tionis cautela, iubemus per lo­ modi agi aut ex geftis aut ex teftimoniis.Propterea ca epifcopos,& prouinciam re­ interdicimus omnibus iudicibus tam ciuilibus quarti d o r e s, & eos qui ciuitates ha­ militaribus, & eorum officiis, aut alij cuilibet tale ali­ bitant, nullum contra prxfenté quid praefumere. Si vero quidam huiufmodi odibilem noftram diípofitioné fufeipere rem in quolibet loco noftras reipublicae praefumpfcbiocolytam ,aut latronum perrit agere, aut miniftrare ei qui hoc praefumpferit fe­ fecutores.omnirto enim nullum cere : iubemus huiufmodi extra cingulum fe d o s , in iudicum ciuiliumaut militaria exilium deftinari i & de ftlbftantia eorum eueniens conftitutu in prouincia, habere diipendium, laefis iri duplum reftitui:' non fublato ab loci feruatorem concedimus. eis neque alio quidem ex legibus adiutorio. O m nem Prgcipue quidem iubemus provero damus licentiam locorum fendifsimis epifeouinciar ú redores fie red é ecmp is, & primatibus ciuitatum, huiufmodi prxfumptiouerferi, aut res gubernare nes prohibere &. U4.V, ftu udm erevt h x c omnia fine impedit/ ' -----^ i i u u v i : V: < iu a U11C1U1UCUInon necefsitas fiat de qualibet mento & fine difpendio fecundum legum virtutem a u xri. autt guber­ euberj . u : . — u : re debente e q xri,au procedant * & de his nobis nuntiare ¿ ?n Illas Vero q _ ux nari, f ad prouincias aliqué defecundum leges offeruntur appellationes,fufeipere vo­ ftinari.Sivero opus fuerit tranilumus omnino iudices, k & eos qui fecundum noftram mitti aliquos in prouincias oc­ iufsionem fpeciaiiter (q u ia 1 & a diuinislicet appella­ cafione publicarum ex ld io n u , re iudicibus ) audiunt, fiue maiores fiue minores fint: aut quarumlibet emergentium & edere gefta fine aliqua dilatione m litigantibus, vt querclarum:neque ordine, ne­ quxftio legitima de his procedat. Super hoc iubemus que nomen habere loci ieruaappellatione porreda fecundum leges,neque exadio­ to ris. Dcfiinatus vero in pro­ nem fieri, n neque poffefsiones rerum transferri vfque uinciam,nullum fübiedis infe­ ad definitum fuper ea iudicium. rat diipendium: creditum vero Iudices debentfecundum leges delinquentespunire, non alios pro aliis fibi opus adipipleat, iudice jp comprehendere , nec damna inferremec pignorationes, nec reprxfalias f a ­ uinci^ eum & eius officium adcere,nec delicia yendere,pcena contra facientibus imminente.Bari j. ’jj} e § ej Í iuuante. Si vero contra ipfum q V O N I A M Vero t confingit adulteria, áui d e g a n ü f v iudicem forte accufetum tranfraptus mulierum,aut homicidia,aut alia qualibet crimimittatur: tunc iubemus & prona in jpuinriis cómittiúubemus prouinciarum iudices Q l. “ j Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca Authenticorum Collatio nona. omnia í’e cúdum leges vin dica- A cium eius tradere, aut imperara r e , & peccantes ten ere, & non neglexerit: tunc & ipfum iudicem tres auri libras, & officium alios1 1 pro aliis,aut ex quibus eius alias tres pro poena inferre nati iunt vicis b qui crimina piubemus.Si vero iudex aut ali­ fumpferunt,alium pro alio c ó quis officij eius propter lucrum prehendere, c aut damnum eo­ huiufmodi perfonam non com­ rum inferre vicistied neque piprehendat, aut comprehendens gnorariones lacere propter pec nó tranfmittatjSi h oc agens eocantem,aut criminis vindictam uincatur.fpoliatus cingulo, exi­ proprijlucri caufa inferre,aut lio tradatur. delinquentium res propriú lu­ C J L P . I I I . V t iu dex compleat cró facere. N os enim reos qui­ quod deceffori m andatum efi. dem exlegibus poenas fuftineIudex alterius iudicis Juccejfor iafiionem revolumus:damna vero fiibiepradecejforifio fadla adimplere Jehet, nfi d is noftris j aut lucrum ex hoc fit contra ius,vel publicam vtilitatem,quia iudicibus,aut eoru hominibus"1 tunc el’ amfecunda iufiio expeclatur. Sart. fiue officialibus fieri nullatenus E T hoc vero t iubemus ob concedimus :v t ne propter re­ feruari ab omni adffliniftratorum defiderium inueniantur in­ re,vt fi contigerit in feriptis no­ iufte aliquos caftigares,aut pec­ ftram iuisionemfieri ad aliqué cantes vendere. Si enim praeter iudice,& interca ifte quiefcat h haec fiat:ipfe prouinciae iudex ab adminiftratione: is qui poft omne ex hoc accidens damnum illum fufceperit dignitatem, ac­ laefis medebitur : & iiippliciis cipiat1 e i,& infinuet.k & fi qui­ fubieftus,exilio tradetur:& c ó dé priuata eft caufa : & implere fiiiarius eis fimile fuftinebit eam,& aflequi,quemadmodum fupplicitim , fi fáftis á iudice ad eum promeruit referiptum.1 contra leges,in feriptis confetlSi vero huiufmodi in feriptis tia t. Officium vero eius, & alij iufsio m publicó refpicit,inqui­ qui circa h oc propter lucrum rat eam:& fi qui de non laedatur proprium ei obiecundantmon fifcus, quse in ea comprehenfa folum damna laefis compellenfunt adimpleat. Si vero ad laetu r reftituere:fed culpabiliores C f10nem eft fifci, nihil fuper ea eo ru m legalibus iiippliciis iubomnino agimótiare vero nobis ied i,exilio tradentur. primum,vt fecundat noftra fiat a E t non altos. v t.C .d e poenis-Lfancimus. &.íR t Concor.l. de.pce.l.crimen. fancvmP.C. b Vidf. N o t.co n tra po de pcenis.& teftaterrr qui punit con c.quafint. tratam pro aliquo d elíextradehis qu ente.A cc. q u afi. a C Comprehendere. v t.S . ma.parte v rn o n tiant pigno.§.j. cap . & • in d Hominibus. Vt fupra gi.penulán de man.prin.§.oportet. c.ficut tuisi colla.iij. plcne dices, j. cumgla.fi- eo.§.fin. A c c . per v e r b o , e ’ Definía . v t requirad prehen- t u r , & bona eius annofu.n.extra tc n tu r : vt.ff. de requi. defimo. re.l.ij. f V ti. N o tte p ifto la m m itti: v t h ic,& fupra de ' qusefto.§. damus. colla, v j. fic & cum quatritur fu gitiuu s: vt.ff.de fu gi. L j.§ .j. g Comprehendere, fic erConuenhttr g o inuitusad locum v b i q u is etiam d eliq u it, trah itu r. íed imatai vbi videtur q u ó d ita d edeliquits mum ib i conueniatur, v e l accufetur, fi ibi in u eniatur: vt.ff.de iudi. 1. heres abfens.in princ. quae eft contra. Sol.(peciale eft in delictis fe­ cundum l o . v t h ic , & C .v b i d e c r i. a g io p o r tet.l. v l t i . & .s. vt iudi. fine quo.fuffra.§.neceffitatem .& idem vbicunque cerne peiTonas co­ g n itio mandatur , v t p r a íid i: v t.C .ne li. pote n .l.j.S r. C . vbi quis de c u r ia . v el co h o r.l. C j l f . l l . V t ret criminum edtelis v lt i. fed in c o n tra d ib u s , fi ib i non in uenilegitimis euocentur. t u r , bona qúse ibi ha­ Criminofta edictis legitimis efi vocandus', ei b e t, pofsidenturtnon ta­ eo latitante iudex legitime procedere debet, men inuitus reducitur eo vero in alia prouincia degente , capien­ fi alibi verfetur,riifí ha­ dus efi'.& ad locum delicii tranfmittendus, beat fo ru m , vel dom i­ vt ibi fuppheium patiatur: poena contra cilium , v el fí aliter la­ facientibus imminente. Partelus. titat : tunc enim poteft S I vero t quis comprehen| Facit ad idem quod in crim inaforum criminú latuerit, aut re­ hunc.%.c. libus d ic i. A z o .V e l fi viti.in glo. velis,dicas v t fuper c ó liquerit prouincia illam in qua Ji.in ji. ex- traria.l.diximus. crimina deliquit:iubemus legi­ tra defo.co h g d f fia t. v el quia fitimis editftis á iudice euocari pe.vbidici- nitum cid eius officium , eum : & fi non obediat, illa in tur quod f i \ e l recefsit. crimen efi i Hcapiat . iufsionem eum procedere quse noftris legrane : e- noftram . AI. gibus definita ®funt.Si vero comittitur cri k Infinuet. id eft dedugnoícaturquódin alia prouin­ mmofispu- eat eá in publica acta. cia degit,iubemus prouincig il­ mendus ad 1 Referiptum. fed qu o iud-ce vbi m odo ftoc hic eft , & .). lius iudicé in qua peccari quid deliquit, pro xi.eo gnofcit fuccef- huiufmodi contigerit, epiftola f o n cum morte mandapublica vti f ad prouincia» illius tarij iu rifd id io expiiudicem in qua delinquens per­ i e t : v t & alias manda­ tum : v t.ff de iu r if. om. fona degit: ilíú vero qui publi­ ÍU .1.& quia. §. ideo que? cas íuíceperit literas, & pericu­ R e fp o n , hic non perlo fuo & officij fui comprehen­ fo n x ,fe d officio fuit fadere S huiufm odi,& ad iudi­ ( ñ a commifsio , vel de­ cem prouincise tranfmittere in legatio. m lufiio. non enim fa­ quapeceauit, iiippliciis legiti­ cile cótra publicam vti­ mis fubiiciendum . Sivero qui litatem concedendum publicam epiftclam fufceperit, eft referiptum : vt.ff. ne neglexerit hoc facere, aut offiqu id in loco pu b .l.ij.§. Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca » quis a principe, fc p fi contra ius vel * 1.S .& de Pr.>c; • ‘‘ P3que fecunda info * g itu r: vt h ic , & -, i' má. prin.§.deindé L - l i ’ d e lib e r a t u ^ v n i tantum ' . L ? v t cum de appeLVoi;*fed hoc pfenti-col.tó *Pracipti videtur negari noa ^ fe iun|diftionem fiP°f » qaatido mortuus eft quia.§.ide0qu e. narafi ; F tp zss? perat delegatus hoc innuit cum dicit, faftus^ fuenc mdex. Vsi dlcJl.4 quod fuceeffor confi,- ' mauit:vtar.ff.deiud.I v en d ito r. § .h .& .§ ia d ices. V el hic nonfoit oeiegatio, fed iufsio A dam .Item quod f t b ! c it pro non feripto effe .f. quod iufsk prin­ ceps, vel prateepit iu­ d e x : quomodo fenten­ tiam fui prxdeceiforix infirmat .-vt.ff. de re iu. LPaulus refpódit.&.C. fen. refein. non pof.l.j? R e fp o n . auñoritate.l. ho c fit. V el verius non tComt. de hoc iufsio. Si vero Sc pcepta r efeindit, fed refciííÚm declarat: nam ipfo iure cuiuílibet iudicis fin t, & priufnon valet quod in prs- pnnc.tai quam infinuenturhsec,aut prae­ iudicium publici vti- * f i * cipientem,11 aut ad quem prae­ litatis factum e ft: vt.C. f i “' cepta facía fim t, contigerit re- fi contra ius vei vtili. m oueri de cin g u lo: fic qui fa- pub.l.n.Acc, o Prohibemus. N o . nó étus fuerit iudex, h s c fufeipiat valere contractum & exigat, fi legitime fafta funt: per libero homine, li- bomintus fi vero contra legem,aut cótra est filio debitoris: y tT" it‘ publicó fafta funt haec, pro non C . de a f t . & obli.l. ob tes.eriam patre volente, feriptis efle iubemus. vel pignorante: vt.ft. C A P. I I I . Ne quis creditor f i ­ q u s res pig. obli.pofJ. lium debitoris pro debito retine­ fitr. & .C . qua res pig. obii. 1. qui filios, nifi in re prxfumat. cafu quo & vendere Creditor qui filios debitoris prafimpfirit pro debito retinere , d debito cadit: & tan- permittitur : v t.G . de pa.qui fi.dif.l.i tundem dabit eis, aut parentibus eorum, & Y Parentibus. fa qu<J- , corporalibuspcenis afiicietur.Sart. Q V I Á v e r o t & huiufmodi rum poteftate eft,agen- f . tibus eius nomine. Azo. iniquitate in diuerfis locis no- fed videtur in quadruftrf reipublice cognouimus ad­ pium: vt.s. vt non fi. pig- A ¿ f i mitti, quia creditores filios de­ j . j . fed ibi in alio eafu UT> bitorú prseiumunt retinere aUt d icit.A zo . 1 D ' ^legan^thicfuit;e“ ffde mrffd.Offl.iajjJ in pignus,aut in feruile minifterium,aut in conduftionem :hoc modis omnibus prohi­ bem us:0 & iubem us, v t fi quis huiufmodi aliquid de­ liquerit,nó folum debito cadat ,fed tanta aliam quanti­ tatem adiiciat danda ei qui retentus eft ab eo,aut pare* tibus P eius,& poft hoc etiá corporalibus pcenis ipiu® iub di á loci iu d ice: quia perfonam liberam pro debito praeiumpferit retinere,aut locare,aut pignorare. ? T I- S 491 Vtriulliiudicum & c. Tit.ix. 493 t C rediti. crediti nome generale eft: v t X fic e r . ^M ultotieslm tnoG cÓ fenfit m ukbries, debet ficteneri:vtfupravtxn>. jno.anten up.do.§.j.con-a.Solmhxcfllaiii cor­ r u it fecundum P la .& C°ad V eli. 1- an tiqu x.& 1. fi mulier. Sed Rom a. ¿ alij dicunt hanc lo­ qui quando pro mari­ to intercefsinquiaquato citius pro eo in ter­ ce d it, tanto facilius ei fu ccu rritur: ne mutuo &c.ffifie dona, in ter vi: c J Í V .V .D e intercefiien ib * mulicrü. S t y x e r crediti inftrumento conflentia» propri• yiroin damni*fuum,yelfluant fub­ ftantiam autfeipfampro eo obliget: ipfo tu­ r e no tenetur,nifi manifefee appareatpecumiun in ipfius yciStatefire coueffiamJIar. E T illud vero prseuidimus pro íiibie&orüm vtilitaté cor­ rig e r e ,^ fi qua mulier crediti* inftrum ento ¿óíeiitiát proprio viro,aut icribat* & propria fubftantiam aut feipfam obligatam faciatáubemus nullateniis huiuf m odi valere aut tenere,fiue fe­ mel,filie m ultótiesbhuiufmodi aliquid pro eade re fiatifiue priiiatumifiue publicum fit debitu: fed itaeife ac fi neq; feripm effet:nifi mariifefte probetur quia pecunig in propriam ipfius mu­ lieris vtilitatem expenfie® funt. A crimen in quo accufatur,in mo hafterium autin afeeteriü mittatur:aut mulieribus tradatur^ per quas poteft publice & libe­ re cuftódiri, donec caufa eius manifeftetur:tunc aute illa pro­ cedant in eam,quas legibus de­ finita ftínt.Nullám enim mulie­ rem pro pecunia fiicali fiue pri­ uata caufa , aut pro criminali quolibet m odo aut in carcerem mitti cócédimus,aüt á viris cufto d iri: v t non per húiüfmódi óccafiones inueniatur circa caftitatem íniuriató. Monaftriam per nulr quidem quidem aut aut afeetriam alcetria B lam aftionem trahi cocedimus de propriis monafteriis aut afceteriis.s tüarvt.j'.eo.in fi.huiús.§. fi autem eflet monacha, contrarium e flet: quia p ro mortua h a b e t u r v t C .d e epifeo. & cie. l.fi. H . . . o Duas partes,im mo vi detur q u e d tantum le­ gitimam habeant filij:vt j.de fan.epifco. §. fi qua inulier. qiix eft contra. S ó l.h x c per illam c orri­ g itur, vel hic quádo in ­ tuta ingréditúr, plus ha­ bent filij.ibi quádo v o lens.minus habet.f. te rtiam,&: ecclefia duas par teS.& eodem m o d o o p pom tur.'j.$.proxi.& eo­ dem m odo foluitur. p Vncias. fed cum filij lo c o m onafterij habentur:vt.'j.de fan.epifco.§. fed hoc prxfen ti. quare non eft prima caufa fi­ liorum : vt.?.de hefe:ab intefta. §.j? R efpo n. hic loquitur quando inuita intrauit. fi autem volés, monafterium orsefertur afeendentibus r v t ib i. V e l d ic quód tempore huius legis non p rx fu mebat ecclefia filio, vnde po tio r erat caufá parétum,'vt hic: fed ho­ die fió per.l.contrariam . vnde fecundum ho c h^c c o rrig itu r, & parentes n ih il habebunt. V e l ve­ rius hic non fe m onachauit, fed tantum to ­ tondit. q Sernentur.pziei erg o & v x o .i.ijc £,xpetfla.YC de credi­ tore ecclefix. s. de alfi& emphy .U t vero, aut epi fco p o :& eicipefiffliliter C * A T . y 1 1 . Q u a f i t multeris fi ipfa circuhuenit credit oré: v t.C . de dift.pig. adultera f a n a , C ^£ . V I . N e mulieres in carl.fi inter.Ite excipe aliós in crimine adultertj pcena legitima maciribus includantur. cafus quos d ix i .fila d ficulus puniendus eft. mulier yero m monaM ulier in caufis ciuilibus non delet in V ell.I.j.in p rin . fierium mittatur.Bar. carcere includidn criminalibus yero comitd De qualibet.ii eft pro Siquandó vero adülterij criteda eflfideiujfieria aut iuratona cautioni, qualibet. m e probetur,iubemus illas poe­ y e l debet tradi mulieribus cuJlbdieda.Bar. e Suum. vt. C . de pronas peccatibus inferri,quas C o cura.l.ij.&.l.m aritus. Neceífarium vero credimus f lu d icfl. forte etiá hoc ftatinusb diu 3e memoriae difpo& illud competenti ádiütorio Iurat quod fideiuflbrem fuit:& illis fimilibus fubiiciedis emendare , v t nulla mulier dé dare bo n poterat:vt fu­ poenis,qüi medij miniftri hüiuf qualibetdre includatur, aut cupra de litig. §. ad exclu­ m odi impió crimini facti! funt. ftodiatur.fed fi quidem pro fidendum. coi. v iij.& no. D e fubftantia vero adulteri, fi Midierafa qu o d faqetur m ulierhvt fealibus debitis aut priuatis puluorebiies h ic ,& . C .d e oflic. di.iu. fetur, fecundum legem mulier q habeat vxor em,dotem, & pro­ [nat. l.j.fec u s in m a re .C .d e pter nuptias donationem éi falaut per virüm íuum ,e aüt per ie, cu fto .reo .l.ij.& .iij. A c ­ üari-.aut partem á noftra lege k aut per qüam voluerit perfona curfius. datam,fi dotalia inftrumenta no g ^tut afeeteriis. vt.j.de legitime refpodeat, & trarifigat fan.epifc.f.fiquando. fubfecuta fiin t. refiduam vero rem. Si vero vidua fit,aut non á h Conjíantims. C . de eius fubftantiam,'fi quidem fint principio viró cortiiulfta: liceat adulJ.quamuis. A ccu r. áfcenderites aut deíceñdehtes vfque ad tertium gradu, fimiliter miilieri aut per f e , aut i Facti, vt. j. de rapto, accipiant hi fecundum ordines & gradus.Si verotn on f cbcor.hie per quos voluerit propria iura ■virgi.in princip. k L ege. vt. s. v t liceat fiint huiufmodi aliqui:fifco applicari hsec iubemus. tex. ca.tuá proponere fecundum legeni. matri & auix.§.quia v e ­ Adulteram vero mulierem competentibus vulneriEum vero qui prseter hsec praro legem dudum. & . C . bus fubaftam,in monafterium mitti:1 & fi quidé intra fumpferit agere aliquid prsedide rep.l.vlt. 1 In menafierium mitti. ftorum,iubemus fi quidem ma­ biennium recipere eam vir fuusvoluerit, poteftate ei cur.^J ca. fe d videtur alteri c o r ­ iores iudices fint,viginti auri lidamus hoc facere,& copulari ei, nullum periculum ex gaudemus. po ri ad puniendum non brarififi vero minores fint,dece h o c metuens:m& nullatenus propter ea qüas in m edio etmtrr, d a r i: v t.C .d e poe. 1. ne librarum auri poenae fubiacere: tempore facta funt,nuptias lasdi.Si vero pr^diftum téquis.qux eft cótra. Sol. obedientes auteffi eis in praedihic fpeciale: & illa co rpus tranfierit,aut vir priufqüam recipiat muliere, m o- [ fjiu m T x poribusjnon caufa reli­ ftis caufis,fpoliatos cingulo,pa: riátür,tonderi eam,& monachicum habitu® accipere,/wr.§.T>t fi­ gionis fafta intelligitur. nis fu b iic i,& in exilium de’fti- D & habitare in ipfo monafterio in omni propria vitae citgl.fiuper m Metuens, hic corri­ nari. Si vero mulier poft letem pore:& íi quide habeat defeendentes,duas ° partes Zerbo cUli~ guntur om nia iura in gitimam admonitionem nolue­ quibus cauetur vt mari­ accipere eos fubftantia,fecundum legum ordine diui- r * tus in adulterio deprerit inftituere aliqué qui pro ca fas,reliquam vero tertiam partem monafterio in quod henfam ñon detineat:' refpondeat, aut litigans addicta inittittír,dari.Si vero defcendetes no fuerint,fed afcevt.fF.de m ino.l. auxiliú. fit,nec fic includi aut cuftódiri dentes iñueniantur non confentientes huiufmodi ini$.in deliftis.neque dicat éam,fed legitima iura in c o p equitati:quafuor vnciasP eos fecundum leges diuifas ac­ aliquis quód hic loq uitur quando ignorabat tentibus ei rebus procedere. Si cipere,o<fto vero vncias dari m onafterio in quo inclu­ * -flu s b u - fnarifusmam eo cafu etiá vero t crimen fit quod infertur ditur huiufinodi mulier. S iv ero neq; defeédétes neq; »u tex .p o - iure veteri poterat retimulieri, in quo necefTarium eft afcendentes habeat,aüt afeendétes confenferinth u iu f auwm gi. ncre eá, cum fuam fc ie ipfam cuftodiri:fi quidem fidem odi iniquitati, omnem eius fubftantia accipere m oJ« tr y e r - tiam poterat obumbra>»**eftn« retvt.ff.de adultd. mariiüíforem perfona: praeftare po­ nafteriú,illi conferüádam:vt per omnes cafus viro pa-re- tus.Accurfius. teft, ipfi credatur. S iv ero iura¿fa dotalibus illata inftrumentis feruentur. <1 M*s%. extra n Llabttum.nonxamcñ Matrimoniofine caufa diuortio aut confenfu filuto,delinquentes 'm motierit non poife fe dare fideiuf" oo. mter eft monacha, fecundum nafierium mittendi funt,pcenalegitima eis immintnte,aut etiam torum mtforem,iuratoriam cautionem fa & lo á .q u o d ex eo probat, nijbru-rcconciiiato autem matrimonio confenfu ytriufqy.e priufquain moquia pafta dotalia locú ciat de obferuatione iudicij.f n a fie riu m mittantur,panaremUtitc.r:[ei altero recufante, iUi folus pcena habentjiiifi ea morSiverograuifsimum inueniatur legitimapuniturJlanebts. 9 non Autheñíc Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca 495 qu ó d prius n on fu it f i ­ fia m onach a: licet fue­ r it tonfa.fed nonne pro ­ b a to adulterio maritus etiam fine p a fto dotem lucratur: v t .C . de repu. l.confenfu. & fupra vt li.m a.& auÍE .§.quu ve­ ro plurimas i R e fp o n d . illud c o rrig i fecundum q u o fÜ a m . V e l d ic q u ó d cum eft ciuiliter c o n uifta,m aritus dotem lucratur.fed cum accu fata & damnata crim ina­ liter, fubftantia d iu id itu r:vt h ic . V e l h o c cum extraneus accufat, iliu d cum maritus, a DelictisÁ. deliftum . b ?r«er.haec verba cá cellata íiint in quibufdá lib ris,& d icunt eam effe notham , fed contra eos eft arg. s- v t lice. m a. & au ia:. § . quia v ero q u S dam .col.viij. c rfumfi■idíum.&Cictñ ifte vnus de cafibus fpecialibus quibus vfusfrú. patri n o n quseritur i v t dixi.s. v t liceat matri & auias.§.j.in fi. d Confenfennt. idem in collateralibus con fen tíen tifiu s: v t. C . de in cef. & in uti. nup. 1. fi quis inceftas. §• teftand i.A c cu r. e Concedimus, id eft re­ mittimus. A ccu r. f Turpiter conuerfatus.C. d e aduLl.fi quis. & . s. v t lic e , m atri & a u ia e .§ .is q u o qu e.A ccur. g Strticuli dijfoluuntur. v t quia tam diu trahebat ei brachium d onec auelleb at ab arm o . fimilis prouidentia h abem r.C . d e po e-1.fiqu is in m e­ tallum. h Tranfmittatur. repe­ te,fecundum legum v ir ­ tutem & c . i Mbfcifionem exigat. q u o d fit q u an do qu e: v t s.de man. prin.§. coges. c o l .i ij. & .C .d e fer. tugi.l.iij.S ed quam ?Refp. in qua minus poteft. ar. C .d e p c e .L p e n u lt. A lij contra. k Profa r t o autem, fu fpenduntur enim : vt. fi­ de pee. L capitalium. §. ¿ v t fcilicet fam ofos. * terreantur 1 profcriptionem. alias taii affectu, deportationem. y t dictt ibi m Mulieres, fcilicet Vtextus,&in xores. c. clericos, n fiiios.qu od dic v t.s. extra de CO- v t liceat matri & a u i* ha. cie. & §.quia v ero legem durtmlie. dum .col.viij. o Tuncfifce.fupn de m ceft. n u p.§.j.co ntra.So hi.quidam d icunt iftam c o r r ig e r e . A lij dicunt ib i fpecialCjVt eflet in Authenticorum C ollatio nona. 495 Q uia vero aliqui noftram le- A büs,& officiis eorumficientibus crimine f e f* mai gem tranfcendere ftudent, in q uódfi neglexerint huiufmodi vt infra eo. in fi. ^ alicuius d e lid i, & non omnia eunt non effe qua euidenter caufas enumerah x c cuftodierint, & exilium & nam .ibienim confir*' uim us, ex quibus folum repu­ .¡o fi.b o n o „a0í « proferiptionem bonorum fuftidia poliunt tranfmitti aut a v iu ente,& in ciuitate per' nebunt.H xc vero iubemus fer­ manente, qui deJ P«rojaut a m uliere: iubemus prae­ e cum ciuis r„ “ uare locorum fandifsimos epi­ ter illas caulas nullo m odo re­ fcopos :v t prouidentia eorum pudia fieri, aut per conlenfiun J f S o n o traditó perfona; in monafteriis nuptias folui, & concedere inmittantur : & de rebus earum í d a m n S í q ^ : uicem delidis. 2 Si vero prae­ quod á nobis definitum eft,mo­ ter b a nobis definitas caulas f i f ab eftp0En5e^ « nafteriis vindicetur. praelumpferint aliqui foluere U° onorum i vtpote Mccufatus de adulterio,& abfolutus :fi m atrimonium: iubemus,fi qui­ poflea cum eade muliere turpiter conuerfari irmeniatuT, yel inter eosma de defcendentes habuerint fiue trimonium effef ’cutum,matrimonium non yalet:pccna ei mulieri imnu ' ex ip íb , fiue ex alio matrimo­ te,nuda alia probatione exeptifita.Barto. nio, lubftantiam eorum illis da­ g Si quis vero accufatus de adulterio j per proditione ri fecundum legum ordinem,& iudicum,aut alio quolibet m odo á legibus poenas effu­ tam virum quam mulierem in g e r it ^ poft hoc inueniatur cum muliere de qua accu­ monafterium mitti in omnibus fatus eft,turpiter cóuerfatus,f aut in matrimonium ac­ v itó fuae temporibus, & de fin.cipere eam,& hoc fiat viuéte marito,aut poft eius morgulorum facultatibus quaternas remmeque matrimonium valere iubemusifedeumqui vncias monafteriis in quibus hoc delinquere prxfumpferit, etfi prius profugerit,at­ mittuntur, feparari: viro nihilo tamen licentiam damus omni iudici & comprehédere minus neque vfum habente da­ eum ,& poft tormenta vltimis fuppliciisfubiiceremuiJa tae partis filiis: quoniam pater alia excufatione aut probatione facienda: & mülierem rerú filij in poteftate politi non caftigatam,& detruiam, monafterio immitti iubemus; habet vlum frudum . £ Si vero & ibi manere in omne tempus propria; v it x ; vtriufq; defcendentes non habeant, fed vero fubftantiam fecundum prxdi&um ordinem diafcédentes inueniantur-.tertiatn uidi, periculo (ficut praediximus) tam comitis priuatapartem fiibftatix accipere eos, rum,quam iudicis loci. fi non iniquitati folutionis maC A f . F i t . D e p cenarum omnium moderationet trimonij cortfenferint: duas ve­ £ Poma corporales &■pecuniaria minuuntur certo modo :praterquam in ro partes monafteriis in quibus crimine lafa maieftatis.Bar. vnulquilque mittitur, feparari. Q V I A vero nos oportet humani generis infirmi­ Si vero neque defcendetes ne­ tatem protegere-.corporales poenas fecundum aliquas que alcendentes inueniantur,& partes imminuentes,interdicimus alterutras manus aut afeendentes confenferint d fa­ pedes abfcindi,aut huiuimodi quaedam inferri fupplid o : iubemus omnem fubftan­ cia,per q ux articuli dilToluuntur: s quia membrorum tia monafteriis in quibus mifsi diffolutio grauior eft vtriufq; manüs abfcifsione. Pro­ iunt,darizvt non propter hunc pter quod iubem us, fi quide tale aliquid delinquatur, contemptum,& dei iudiciü c o vnde leges morté delinquentibus inferunt, fecundum | temnatur,& noftralex trafgrelegum virtute fuftinere eum poenas, fi vero tale fuerit diatur.Sed & miniftros talis lo crimen quod morte dignum nó fit, ipfe aut caftigetur, lutionis nuptiarum, aut qui huaut in exilium tranfmittatur.h Si vero criminis quali­ ' iufmodi infanda inftrumeta cotas mebri abfcifsionem exigat ’ fieri:vna folam manum pofuerint, corporalibus pcenis abfcindi.Pro furto autem k nolumus omninoquodliI fubiici iubemus,& in exiliú debet membrum abfcindi,aut morhfed aliter eum caftiftin ari.S iveroij qui matrimogari. Fures autem vocam us, qui occulte & finé armis nium foluere prxfumpferunt, D huiufmodi delinquunt.Eos vero qui violenter aggrevoluerint iterum fibi coniungi diuntur,ant cum armis, aut fine armis, in domibus, aut priufquam mittantur in mona itineribus,aut in mari: pcenis eos legalibus fubdi fteriumficetiam eis damus hoe' mus. Y t autemtnon folum corporales peenx, fed etiá | facere,& prxdiftas poenas con­ pecuniarix mediocres fiant,fancimus eos qui in c x m i- p.c.k * cedimus e eis,6^ proprias habe­ nibus accufantur,in quibus leges mortem aut proferí- <Ük ? re fubftantias, & ita adinuicem ptioné1definiunt.fi conuincatur,aut condenentur, eqviuere,tanquam fi nihil deliétú rum fubftátias nó fieri lucrum iudicibus,aut eórú oftifuiflet. V n o vero volente ma­ ciis,fed neque fecundum veteres leges fifco eas appliff trimonium reuocare,fi non c ó carified fi quidem habeant defcendentes & afcédentes yerbfentiat alia perfona: contra eum vfq; ad tertium gradú,eos habere. Si vero mulieres m qui noluerit, teneant pcenx. habeant qui códemnati funt:omnibus modis i u b e m u s q H x c vero omnia feruari iu­ iftas & dotem & antenuptialem donationem accipere, prtp** bemus tam in regia hac ciuitate Si vero fine dote talibus perfonis coniuncte Áerinta quam in prouinciis, ta á comite legibus definitam partem ae tota fubftatia códemnan r,' u priuatarum,quám á palatinorú eas accipere,fiue filios “ habeant, fiue non. Sivero r c' fchola, Sc prouinciarum iudiciminem prxdictorum habeat qui deliquitrtucc ñ (c o ° jty.n. fo c ia r i Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca V t differentes iudices &c. Tit.x. cum bonis amodo noti vtetnr: merito ceffat c o fifcatio . non enim res deliquit , fed perfona: v n d e perfona tantum puniri debet: per confifcationem ve ro non pu­ niretur: vtfupra dema, prin-voportet. a Leges, qux funt. O. ad le^em Iuliam maie. l.fi.§ ! p e .& - l- q uif(IuisAccurfius. r T D I F F Esren tes iu& ees & c. P rim a p a rs ex p ed itu r, f i eo .y fq u e a d .q .fi r e t o co n ti­ g er it,fe cu n d a , & y t qu an­ d o o -c a x p e d it u r p oftea r f q ; i n fin em . b r - X quo . Prouincia. j 1. h x c eadem dicuntur.s.de man. priri. §. fit tib i quoque tertium: Col-iijc S i y e r o co n tig erit q u en dam . nunquid tam in a d o re quám in reo hic loquitur? R efpon.vt d ixi.s.de execu. & iis qui c on .& re.§.fi. d i u d i c e m . id e ftp r x fidem. e Conuentum.quid dice­ mus fi lex illa non cor­ rigitur q u x eft. ff. de arb i.l. fed fi in feruum fi quis iu d e x . nunquid totus múdus errat ? nam omnes videmus partes c o g i v t in fe com promittant.nam & arbitriú in fefupplices libenter fu fcip iu n t. dico auteni Urbiter & non fufcipiunt vt fint trintrater arbitri, fed arbitrantes. Ifitruni. Sc plus dico ñon arbi­ trium e fle , flon fenten­ tiam,fed tranfac. ficut & véd itio q u x ita fit, quáti T itiu s arbitratus fue­ rit: v t.C . de contrahen. e m p .l.v lt.& inftitu.de é m p .& v e fi.§ . precium autem, quod ex eo po ­ teft apparere,quód non to tú id quod reo debe­ tu r, faciunt ei prxftari: & in terd ú reum aduerT fus quem nihil probatu eft,aliquid prxftare iu beant. Item nihil poftea eogno fcet de caufis: fed d icet ne quid aftor pe­ tat amplius de eo qu od primitus petierat, quod fecus obferuaretur fi e f ­ fe t arbitrium: in quo ad inftar iudicij fententia daretur.Ioan.Item quid fi eft iu d e i vnius, al­ terius non? Refpon. v i­ detur quód valeat com p ro m iftu m .V e ld ic fe­ cundum B u l. interefle vtrum fit iudex r e i ; & tunc n ó valcat.an a fto F m m ex ris : & rene valea t: quia 'a f forfl ex perfona rei metim ur: vt. C . de iurifdi. 4 98 fodari eius fubftantiam.In ma- A iuftitia determinare interpel­ om n.iudi.l.iurls ordine. lantium caufas, iudex differat Accurfius. ieftatisveró crimine condem F Cognitionaliter, id eft difeernere negotium , & non fecundum ordinem iiinatis,veteres leges a feruari iuA ruet litigantibus iuftitiam: iu­ ris.A ccur: bem us.D at.Kal.M aij Cóftant. bemus fanftifsimum ciuitatis il­ g Á non fiuduiffit, s. de D o m i. Iu lius epifeopum dare ad nos Ii- manda, prine. §. &- noti C .C o n f. permittere. t i t v l v s x . teras ei qui non meruerit quod h ln pereg-inis.ps u p eres N ouella 8s¿ iuftum eftjinfinuantes quia c o ­ fa ili propter ñ on feimaV T D I F F E R E N T E S IV aftus ab eo iudex diftulit audi­ t l eis iuftiriSjVel ad nos dices audire interpellantium alle­ re interpellantem, & iudicare •veniétes pro p te r'candé gationes,cogatur ab epifcopis hoc inter eum ,& quiab eo conuen- caufám .Accuri i Vii.icuique.vt-S.de deageref.& v t quando in fufpicione tus e ft : vt hoc cognoftétes nos fen.ciui:§.iufiurandú.Sé habuerint iudicem , pariter audiat fupplicia inferamus iüdici pro- s’.iufiuráiquod p r x .& dc cauiam & ciuitatis epifeopus, & de cautela alia quam om nino oportet uinciae qui interpellatus ab eo iudi.§.antepemil. epifeopum agere. qui iniuftitiam paflus eft,& c o - k Indicare, id eft co n demnare. A ccu ri E p i fe o p i d eb et iu d ic es á d iu ftitia f a c i e - B aftus á fanftiisimo archiepifto1 E-um qui. fed quo­ d a m co m p ellere,a u t p e r f e a u t p e r lite r a s a d p o,nó iudicaiierit quas in dubi­ m odo h o c ? duabus ra­ p r in cip e m d ir t c l a s : &• iu d ic e ex iften te f u tatione venerunt. Si vero co - tionibus hoc ftare noñ J f e c l o , a d iu n g i f ib i d eb et ep ifeo p u s: litig a to r tigerit quendam cnoftrorú fub- poteft. P rim a, quia exa u tem p r in cip e m a d ien s p tiu fq u a m a d ea t prefle in h ib etu r: vt fu ­ iu d ic e m y e l ep ifeo p u m ,eft p u n ien d u s. B a r i ieftorum in dubitationem ha­ pra v t iudi. fine quoquo Im perat.Iuftiniani A ugu-ediftú. bere iudicem , d iubemus fan- fuffra. §. illud . q u x eft \ J .E F J .T 1 0 . ftifsimum archiepifcopum au­ c o n tra . Secu n d a , quia dire cum clarifsimo iu d ice: vt de maioribus' eft : vnde Magiftrai9 X quo nos deus durante officio fó u en iri durante efambo per amicabilein cónuenRom anórú p rasnon po te ft: vt. ft'.qui.ex ficio conuetlim e diffoluant quse dubia A nt: cau: ma. 1. fed & per tan nonpápoiiiit im perio, o v t aut per annotationem fori- prxtoré.§.ij.quac eft có- teft.. mne habemus ftuptis fafta, aut cognitionaliter f tra. So l. dicas qu ód hic diú vniiieríá agere ad vtilitatem iudicetur inter litigantes:& for­ de m inoribus iudicibus fubieftorú cómiíla» nobis á deo dicitur:vt¡ff. de iureiu.l. ma detur iuftitia: legibulq; c 6 - ñec m agiftratibus.quod reipublicae, & illa facere qua: oueniens:vtnon cogantur noftri nihil eít.dic ergo quód mni difficultate & lasfione atq; fubieftijppter huiufmodi cau­ hic loquitur in furtis contritione priuentrne occafiolas recedere á propria patria. & fim ilibu s,in. quibus ne litium,& aliorum quorundá etiá durante officio p o C Si quis vero exiftimans ha­ difcedere cogantur a propria teft conueñiri: vt p rx d . bere A aduerfus aliquem qua- ’ §.illud.in prin. Item & patria,& in peregrinis affligi. libet aftion em , neque clarifsi­ v b i opprimit fu b ieC J ÍV V T I. mum prouincia? iudicem inter­ d o s : quod & ib i per­ P R O P T E R E A igitur pellet , neque fanftifsimum ci­ mittitur; v t.C .ad legem & in praefenti proipeximus pr§~ Iuliam repe. 1. iubemus. uitatis epifeopum adeat, & ita & hoc probatur in fi. fens ediftum ad omnes dirigeveniat huc abfque literis deoa- huius. §. quoniam qui fe A b ieftos, & pala facere om­ mabilis epifeopi ciuitatis: fciat debet vindicare opprefnium ciuitatum & vicorum ha­ quóniám 8c ipfe tales fuftinebit fum &cbitatoribus,quatenus fi quis ha-* poenas, quales futurus efTetfu- m !^ m ° V rimere‘ e r \ F m * a i buerit contentionem aduerfus alium fiue de pecuniaria caufa, ftinere iudex fi interpellatus ab Im ntlm f,fiue de Ablatione rerum m obi­ eo non ftuduiffetsei feruare iuftitiam . Hsec autem o - re.,um glo. lium & immobiliújfeftque mo* mnia fancire perfpeximus propter vtilitatem eorum l extra de uentium , fiue de criminalibus, qui habitant per ciuitates & vicos : ne priuati pro- arbt- ft’b lf* prius interpellet clarifsimum priis prouinciis, & ipfi in peregrinish affligantur, & prouincia:biudice, & vt ipfe fe­ res eorum lardantur. Propterea enim iudices gratis fa- Mg.quó¿or cúdum noftras leges examinet q cimus, & iufiurandum eos iubemus A bire, v t vnicui- ¿manus po ea quae proponuntur,& vnicui­ qu e‘ interpellanti iuftitiam Aruent fecundum noftras teft # f ~ que iuftitia feruet. Si vero dum leges. Si tamenf contigerit quendam noftroru fubel>eJe aliquis adierit iudicem prouin­ ieftqruni ab ipfo clarifsimo prouincias iudice lsedi, m ca% ¡¡te. cia:,non meruit iuftitiam: tunc iubemus eum adire fanftifsimum illius ciuitatis epi- ras.m glo. iubemus eum adire fuum ianfoopum : & ipfum iudicare k inter clarifsimum illius lxirca ms' ftifsimum epifeopum ,Sc ipA ni prouincia: iudicem,& eum qui1putatur laedi ab eo. E t * m ittere ad clarifsimum prouin­ fi quidem contigerit iudicem legitime & iufté iudi- fo ¿t/tár ~ cia: iudicem , aut per fe venire cari á fanftiisimo epifeopo: fttisfacere eum omnibus quód iudex ad e u m ,& praeparare eum vt modis ei qui interpellauit aduer A s eúm. Si vero re- mipoteft ciomnibus modis audiat inter­ futauerit iudex hoc agere, & peruenerit ad nos ipfa f eUere Par~ pellantem,& liberet eum cum lis : fi quidem inuenerimus quia iufte 8c fecundum ^ omni iuftitia fecundum noftras leges aditus áfanftifsimo epifcopo,ea quse condem - p Z i Z Z ñ leges, v t non cogatur peregre natus eft, non fecit :nouifsimis eum Appliciis A b d i fid fip “ rtel de fua patria proficifci. Si vero praecipimus:quoniam qui debet vindicare oppreffum, ,n etiam fanftiisimo archiepifcoipfum opprimere m reperitur. fed etiam fubieftum po compellente iudicem cum ei officium iubemus cum omni ftudio adminiftnmtes (<pf.nt. ' Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca ,fi 499 Authenticorum Collatio nona. j 0o clariffimis iudicibus interpel- A-procederet iuffio, qux confuetudinem ad lantes abfoluere,ninilaccipienduccret formá.Itaque nos delegantes tibi dubitationjs naturam cognofcere,& hac ad nos dedueere:qUatenUj tes prscer illa q u s noftris conmanifefta nobis fada,quod videretur,lege cóprehenftituta funt legibus, deretur perpetuattuámq; gloria hoc a nobis agere nig­ C U P .ll. ram,cóuocafíe naucleros quibus h f c mutua cur$ Epifcopm de iniuftitia iudicis,& lafione fubditorum indicare debet:& lafo damnum 8c interrogaíTe quas aliquando antiqua cófuetudo fbir facere emendari: poena contra facientibus Illos auté & iuíiüraridum adiicientes teftim onio, pcr * imminete. Item in ciuitatibus tn quibus furit hibuiífe modos efle varios taliú mutuorú: & fi quidem indices,fubdtti adire debent defenforem qui placuerit creditoribus, in fingulis folidis pecuniarum inter eos iudicare debet.Sart. quas dederint; vnum tritici modium aut hordei impo­ S I vero h s c nó cuftodiát,* nere,qui mercedem publicis praeberent teloritariistf-d fubdi iubemus fuppliciis. Si ta­ quantum ad ipfos fine telonio nauigare naues, & hunc men inuenerimus quédam fanhabere frudum & harum quas crediderint pecunia­ difsim orum epifcoporum pro rum , & in fu p ef etiam pro decem aureis vnum perci­ gratia cuiufpiam prodereiuftipere folidum pro vfuris: in ipfos autem creditores retiaiñ ; regularé ei caftigationem d é r s r \ J s inferri iübemus:vt ftudeát cú ti­ B fpicere eX euentibus periculum.Si vero non erumpat hanc viam creditores: odauam parte percipere fin­ n a u ticis. m ore dei iufte iudicare: ne nó b h " V J V nciurn.L ex . Vt.fF. gulis folidis nomine viurariim,non in tempus aliquod impetrantesciuftitiam, cogatur i \ l de nau.fce.l.j. certu numerandum,fed donec naues reuertatur falua. homines relinquere ^¡prias ci­ i I m m u ta b iliter, no. pro Secundum hoe aute fchema cótingit forfan & in anna coníuetudine tnaris feruitates atque prouincias, & in extendi tempus,ii tantum foris moretur nauis, vt annu M a ritim a u^nda: quia tune teñet loca quslibet alia iniqua con­ aut terminos fuos fumat,aut etiam traflfcédattcitiüs au­ co n fu etu d o cum noftris non repucurrere. In ciuitatibus autem iñ n o ftris n o n g n atle g ib u s.& ficin te ltem ea remeante , tempus iñ vnum folum aut duos quibus non fuht iudices, d iu­ rep u g n a n s lig h u r. ff. ad le. R h o .d e trahi menfes: & ex tribus filiquis vtilitatem habere: bemus eos qüi habent caulas, l e g i b m , f e r - 1- domine A n td n iVel fi ita breue fit tempus,vel fi apud alterum extra de­ u a tu r. ne¿& dicitur, j. d e ftatu. adire defenforem,& ipfum difb itore maneat debitum,hoc idem valere: aliam rurlus & confti.§.pe. cernere inter eos. Si veró litem D E I N T E I f p Inegotiatoribus profedionem aflum entibus,& per v habentes voluerint defenforem ñ i í co llegiis & c. numquodque onus definiri fchema,fecundú quod cóvna cum fandiliim o epifeopo petit mutuum aiit manere aut permutare fecundum iudicare,& h oc agi prscipim us. N eque autem mona­ padum quod ob hoc conuenerit pariibus.Si tamé poft chum, neque clericum , neque epiicopum iubemus reuerfionem nauis faluae,nequaquam nauigare propter Venire huc abfque literis fandiffim i fui patriarchs. e C tepus valentes reuertantur: triginta folum dierum in­ Si vero hoc fecerint, fciant quia femetipfos fehemaducias dari a creditoribus debitoribus,& nihilpro de­ te faciunt indignos. Si quis autem magifterianus, aut bitis vfürarum caufa ex ig ere, donec vendi contingat p rsfed ian u s, f aut cuiufcunque fortuns exiftensac­ onusjparcltes apud alium efle debitu non reddedum, ceperit amplius {portularum quam definitum eft fa­ duas partes eetelimae dominis peenniarú dare vfuras, cris noftris conftitutionibus-.s iubemus omnibus m o­ 8c mutuare,& m ox mutuum in terrenum tranfponedis iudicem prouincis periculo proprio fecundum re m odum : nequaquam maritimis periculis Credito­ noftram legem hoc vindicare, & vindidam inferre ribus m o!eftandis.& h s c omnes dixifle cum iureiu­ hoc prsfumentibus. S iv e ro non vindicauerit hoc rando perhibentes teftim onium ,qus ad nos nunciafti, i praeit «d ipfe iu d ex , licentiam damus fandiffim o vniufcuiufv t nos fanciremus quod nobis videretur: & fuper his bui.ctex.c. que ciuitatis epifeopo nunciare nobis t quae de eis dicebas h s c 'noftrae nunciare poteftati. Nos igitur & cu ftt gene- aguntur, & qualem habet militiam, aut dignitatem, ipia legétes gefta, & caulam e d o d i, fancimus fecundú rate, e u g ^ -h oc pr2Efum pferit: v t & iudici periculum infequodteftatú eft cora tua celfitudine, ita nunc & dein­ % ItpT.ybl ramus praetermittenti & defpicienti noftram iuifioceps in omne tépus tenere,eo qqdd neq; iam politis re­ dteitur cg n em , & ipfum quoque iubeamus puniri talia praefupugnet legibus, v t oporteat n un c& decstero fecun­ iudex qu i mentem. dú quandampropria Iegein naucleris autnegotiatonegiigitfaTIT V L V S X i. ribus fuper taliú caufarum h s c feruari litibus,& fecun­ ‘t l i liti fua H o uell.tjo.deefi in Scrm g m a n a editione.Confius s dú didum m odúprsdidarum ' pádionum ita fieri etiá f j ,t. DE VSVRIS N A V T IC IS . euétus,& alia omnia quscunq; in prioribus teftata funt Leges antiqua & confuetudines in y furis nauticis obferuari debent per­ apud fed i tuam, vnde fecundú propriá legé teneant m petuo & inuiolabihter.Sartelus. palias loaIm perator luftinianus Auguftus Petro \ gloriofifsi. prsefe&o naucleris aut negotiatoribus . Quod enim longis ita facrorura p rsto rio ru m . feruatüm eft téporibus,& tenuit immutabiliter,1 ficut ^ Vncium audiuimus a tua celfitudine, cui teftimonia apud tuam gloriam definierunt: quomodo occafionem nos ipfi praebuimus. D uos ñ o n eftiu ftu m & in aliis omnibus valere qus poftea enim iftos Petrum & E ulogium fuppli— erunt,& effe hanc eis rerum tranfadionem ex propria caffe noftrae Iaerae poteftati,& per fe e x lege valenté,& altera quadam difpofitione non egen" te m : fed in nauclcriis feu negotiatoriis occafionibus planaffe dicentes quód conlueuerunt naucleris feu ncgociatoribus mutuare, & maxime in mari negotia in omnetempus valentem, vtputa generalem exiften~ tem legiflationem, & naucleris feu negotiatoribus & facientibus, & hanc vitae habere occafionem . Ipia v e ro marina credita vocare noftra confueuit lex b eorum contradibus expofitam ?Qus debet etiam ^-rS traieditia: & metuere eos,vtpote dubitationibus hinc fieri iam á nobis politarum legum, & iudicantes aa eis exortis,oportere propterea fieri manifeftum quae hanc refpicientes proferre fentétiam . Q u s igitur pla­ valeat fuper his confuetudo,vt & Iaera noftra in haec cuerunt nobisjtua celfitudo itigiter fe ruare feftind. h o c fumit Ió .tju ó d n o a habctlocu tn nifi v b i ra­ tio ne officij fu bieftos offendit. a St y tro h a c n o n c u ft o d/<t»t.iüdice9. b N e non.alias ne nos. c I m p etra n tes, vel inipe trantibus. d I u d ices . maximi, e P a t r ia r c h a . v t.C .d e epifeopis & clericis. 1. fi cpia per calumniam, iñ fitie. f St quis a u tem magifterta n u s a ut p r a f e c li a n m . n o m ina funt officialium, g C onftitutíonibuS . . fic fupra vt li.iurent. §. his quoque. TiTY- Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca jo i D e interdicis collegiis hasreticoru. Tit.xi;. 502 ¡=qEgis interpretati enem culmini tantum prinK o u e lU 132. E d iciu m d efide. . ' 'pali.competere,c nemini venir in dúbiü:td 1 Cic0rDE I N T E R D I C T I S CO Lcum promulgandae cuoqne legis auctonta- hoctrf " c' /** . /'l * * 1 * *' tiiXCT ttll d U legiisthsereticorum. ----------- -rem ,fortunae libi vmoscat eminentia . M e - defent.exHoretici adulteras tallecías & adultera minimus itaque pro raptu mulierum, fiue iam- deipó-^ comunicas babtifmataf .cere prohibemur. Bartoius. fatae fuerint, vel maritis con itm d ¿, fiue non, vel e- ante rre¿'Impera.Flauius luftinianus felix,in&■>]• , clptus, v ifto r ac triumphator femper b C o n fiitu tio m b a s.v tX . tiam fi viduae .finti legem ante pofuifle;' & eapitis' Auguftus epifeopo C onftan. V eh ere t. 1- cu rifti. &-I. íubiecifíéíupplicio hon tantum raptores, verumetiam ¡ ¡ ^ 0¿,t qU!Cuque.§.vnitterfi. & Lurimum efle & comites eorurn,necnon alios qui eis auxilium tem po- e>c. §.nu!Ium preterea.& C . maximum bonum re inhafionis contulifle nolcuntur : & non tantum '¿e epifcop.& c le.l.co n omnibus hominiparentibus mulierum , verumetiam confanguineis, & uenticula. tutoribus & cüratóribus huiufmodi dediife per ean­ D E 9 T I S m u lierib u s { ¡rc. rae & immaculatae Chriftianodem legem vin didam , & praeferiptis poenis locum C T E g ü . C om p etere. Vt rum fidei redam cofefsionem: dedifleji iam nuptae vel defponfatae mulieres rapianL c . d e l e g ; & coriv t per omnia haec roboretur, & tur,cum non folum raptus mulieris,verumetiam adul­ fti.l.fi. d D«i>>»w.vt.C.de leg. terium per huiufmodi temeritatem committitur:& fuomnis orbis terrarum fandiffiSccon fiitü.!.j* &• ft. de mi facerdotes ad concordiam B per alias pcenas,raptoris etiam,.necnon aliorum qui efi v ulg.fubftiX ex fafto. copuletur,& confoné immacueo fherint,patrimonium raptae mulieri vindicari per ee L egem . v t .C . de rapi andem legem* praecipimus: vt dotis etiam marito d i­ lata Chriftianorú confefsioné v irg i.i.j. f E x ce p to ra ptore, vt in p rf dicét,& om néoccafione que dae legitim o copia per raptoris ei miniftraretur lubftaL óbarda de rapto . virab hgreticis inuenitur, auférant: tiam.Illo quoque fpeciaiiter ad iedo,vt nulla fit mulie­ g i.k vlti. quod ofieditur ex diuerfis conri vel virgini raptae licentia; raptoris eligere matrimog Stue -volentem, m eo feriptis a nobis libris & editis* niunmfed cui parentes voluerint (excepto raptoref) quód v o lu it, quom odo punieturpoftea adulte­ Sed quoniam haeretici neq; dei legitim o matrimonio copularimullo modo,nullo tem­ rium? R efpon. qiiod pa­ cogitant timorem,neque inter­ pore licentia mulieri raptae permifla,raptoris fe coniuni tri iniuria fafta vid e­ minatas talibus poenas ex legu gere matrimonio, fed parentes etiam, fi tali confenfe^ tur: vt.fF.de iniur.l.j. §. feueritate confiderantes, diabo­ rint m atrimonio, deportari praecipimus. Sed mirati vfque. li opus implet, & quofdam fim fumüs quod conati funt aliqui dicere , raptam m ulie­ h Raptoris. Sc in hoc male dicebant debere p licium feducentes fandae fidei rem; fiue volentem ; s fiue nolentem , etfi raptoris fit habere fubftantiam racatholicae & apoftolicae eccle­ amplexa matrimonium contra noftrae coftitutionis te­ p to ris.A zo . fiae,adulteras colledas, & adul­ nore, debere tamé eam raptdris b habere fubftantiam;' i ‘Probibuimus.CcilicetSc tera baptifmata íatéter faciunt:. vel quafilegis praemium,vel ex teftameto forte, fi hq¿ adhuc hoc prohibem us. Io . pietatis exiftimauimus,per prfetiam fadú efle contigerit.Qu,i enim talia dicere prxk Ue/.pro faltem. fens noftrura edidum monere fumpferunt, praedi dae legis ferié ijntelligere non p o­ Lex nona 1 Cenfuimus. not. intereos qui tales funt, quatenus & tuerunt. Quia enim tale ftare matrimonium, etfi rapta ■raeremin- pretari veterem legem ipfi recedant ab haeretica vaefavoluerit,prohibuimus , 1 & ob hoc parentes;raptae mu­ terpretatur per nouam. m Vindicare. funt & ania, & nec aliorum animas per lieris deportationis fubiecimus poenae, fi huiufmodi ': lij cafus, qüos diximus fimplicitatem perdant, led ma­ - confenferint matrimouio: quomodo raptas mulieres; inftitu.de leg. §.legari, gis concurrant ad fandam dei raptorum eligétes connubium,praemiis honoraffemus n ^jsptori.fcilicet b o ecclefiam : in qua reda praedi­ raptae datis mulieri ? Superflua igitur eoru dubitatione \ na. 9 T ra n sferri, rio t. d o­ cantur dogm ata, & omnes haevel k in pofterum refecantes,pnoré legé per prsefente minium transferri fine refes cum principibus fuis ana­ interpretari céfuimus.1Sancimust itaqué,fi rapta m u- +Secüií<¡utjt poflefsiorie : vt d ixi.C . thematizantur. aNofle enim vd lier,cuiufcunque fit conditionis vel aetatis,raptotis nuiitya de paft.l. traditionibus. lumus omnes , quia fi decaetero' Accurfius. ptias eligédas efle cenfuerit; parétibus praefertim non mulier ra p Multerem.habentem. aliqui inueniantur aut contra­ confentietibus-.nec ex beneficio Iegis;ñec ex teftamé- pranSpoteq C om petit, no . poenas rias colledas facientes,aut apud to raptoris hereditate fufeipere, vel quocunque m o - ^ im poni d e liftis : v t hic, femetipfos colled ion e, nequa­ do fubftantiam vindicare,® fed praemium quod per ^t o r “f e^ & fupra v t nulli indic. quam omnino eos ferimus, fed § . quoniam. Sc praemia legé noftram raptae mulieri datum eft, vt raptoris, n & efi tamé de domos quidé vbi aliquid delin­ D eorum qui ei auxilium tépore inuafioais praebuerint, i » t *Mé~ roerentibusivt h ic ,& .C . de ftatu.Lvt virtutum, quitur,fandae afsignamus ecclebona vindicetjhoc ad parentes, fi ambo, vel vnus fú- n:co '■'■*in r I n p r o t e r i t i s . N o . cp fiaeihis aute qui colligunt,aut aperfit,qui nuptiis fpeciaiiter nop probantur confenfiflex ad praeterita trahi­ pud fe colliguntur,ex conftitutur fafta. fic. C . deleg. fe,ex tempore raptus ipfo iure transferri:0 & patrimotidnibus b pcenas inferri omni­ & conftiJ.Iegej. nium raptoris non rapta iam habere múlieré,Pquáe cóbus modis iubem9. D .prid.N o. iugio fe raptoris inquinare non piguit, fed in perfonas April. Conftan. D .Iu ft.P P . A.*Bafilio conf. transferri, quas fuperius nominauimus ei non confent i t e l v s x i i i . fiétes coniugio.Narh nefariosthuiufmodi coitüs pce- ^c ^ g N oue11.iq p .latine primum edita.ideo non efi in Scrirnnis corrigi,non praemiis com petiti honorari. Q uod fi _ contra'. geri an a editione. paretes iam decefferunt qui huiufinodi fceleri confen- c . ¿e incef. DE R A P T I S m v l i e r i b v s ferunf.fubftantia raptoris, neenó & aüorü qui faci no- nup.&i.c. Q V AE raptoribus nubunt. ris fuerint participes,fifei iuribus vindicetur.Quam inM u h er ra p ta fu b fla n t:a m r a p to r is lu c ra tu r ¿ ¡ f i im p ferk ra p to ri: q u o terpretationem , non in futuris tantummodo cafibus ij^ td n te r t o f i . a d fu o s p a ren tes d eu o lu itu r.Jita U m a tr im o n io n o n ccn fen fe rin t: a lia s verum in praeteritis* etiam valere fancimus-.tanquam fi ti.& y x » . a fifcu m d ebet p eru e n ireJ u s obtin en tibu s i n ca fib u s fu t u r is a c etia m p rd fioftra lex ab initio cum interpretatione tali promul­ ten tis .B a r to lu s. gata fuiifet a nobis, pater charifsiifte¡atque amantifsiImoerator luftm unus A u gu .A reob in d o ^ lorio fif.prátoriorum p ra e fto , exprzfe& o alma» v rb is,& extnagiftro militum. m e. Qua: igitur per hanc legem noftra ftatuit aeterni¿A nadie- N o­ ta quód haeretici ex coromuD icandi funt, v t de fum- tn .l. i j .^ q u ia v e r o - & •§ •> T J T E L E S XII. ^uscred’musve" Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca 5C3 Authenticorum C o llatio nona 5 0 4 D E COLLUTOtas, tua celfitudo effeftui man- A fecuritates particulares aut plenarias omnibus ab iis ribuSy&- aiiis capitulis. qui fifcalia fulcipiunt,fieri definimus,manifeftantes & cipari, obferuarfque praecipiat. a Vsccunque.Iuge.Cci folidorum qualitaté,& fpecierum,necnó & íugorú, fi­ t i t v l v s x i i i i . licet boum. A e ue villarum,fiue centuriarum ,* nominapoffeisionum K e u t l l. iz 8. de publicis tributis. curfius. pro quibus functiones fulcipiunr. Si vero fecundum D E C O L L A T O R 1B V S , b In unoquoque.fecun­ & aliis capitulis. praedictum modum defufcepta fiue fecuritates non fedum confuetudinem e nim fu nt menfurae: v t piftofttiones & denxnciationcs coUatiocerinr.iubemus eos & pcenam decé librarum auri exi­ ff. de contrahen. em p.l. 1tum ptT fingulas provincias & ciuitates g i , * tormentis iubdbfimiliter iudicem prouincia» de­ im peratores-Accur. eoEatoribusfieri debent temporibus boc concem librarum auri exigi pcenam, sii de hoc interpellaC Octobrem. innuit Jlitutione pofttis, exemplariis petentibusfcltus’nóiudicauerit,* compulerit defufcepta fiue fecu­ qu o d in O iio b r i §c in uentibusdat^&defufceptofecuritatepraSeptembri aptabatur ad ftita : iudicibus ac etiam exeeutoribus con­ ritates fecundum quem definiuimus ordinem fcribi. preftationem tributorú. tra facientibus pcena imminente . ItemiHi H o c autem iubemus obferuari, fi quis forian collato­ Accurfius. cui fuperindicla pojffio esi, fifenfertt fe rum dubitat de poffefsione pro qua fifcalia exiguntur, d Si -vero fecundum, fic grauatum,permittitur licentia appellandi. aut pro qua fifcalium quantitate: omnibus modis fifca­ C .d e apo.pub.l.j. A c c . Eartolus. e Difpof.tienes . in pro­ lium defcriptionüh cuftodes cogi a prouincia; iudice, Im perator Iuftifiianus A u gu ft.P e­ vincias. fa.s. vt lit.iur.§. aut illo n egligéte, á locorum fanftifsimo epifeopo eas tr o gioriofiis-facrorum praetoriorum & h oc. & .C .d e fac. pa. B p roferre,* fifcalium oftédere quantitatem ,* feruitute praefefto. & tem p l.l.p en . in fi.A c . publicae deferiptionis exigi poffefforem. E t in hoc Vaecunque a d v ti£ Defufcepta.1. feriptura de fufceptis: vt.s.de má. litatem noftrorum quoque 1 adiuuarenoftros collatores perfpeximus,vt prine.?, coges, colla.iij. collatorum perti­ non necefsitas inferatur poíTeíToribüs fub hypothecis & in fra pro xi.§. _ decimationes nominare in auro collationis,vt non ali­ nent per Iulium & g E xig i pcenam. s. fc e quam ex hoc ipfi patiantur laefione, 1'ed eos quibus in per Auguftum menfem vniufnicas.coll.v. h Fifcalium deferipti 0- euiufqueindiftionis: particula­ vnaquaqs prouincia aut ciuitate periculum fiicaliu ex-num.C.de eden.l.iuftum aftiontim imminet,fiue iudices fint, fiue curiales, fiue res difpofitiones collationú fu­ e ft.& .C . de fide inftruex;>ftores,aut canonicarij,aut alij quidam : proprio pe­ turae indiftionis in foro vniufLillatae. cuiufque dicecefis gloriofifsi-riculo * fufeipere pecunias,& tranfmittere, & expen­ i E t in boc quoque, fu­ pra de e cc le . titu.§. fi dere in quibus deputatae funt vtilitatibus. E t hoc cu­ morum noftrorum prarfeftorú quis auté in fua. & .j. de fub conféftione monumétorú ftodiri k iubemus, canonicarium talé in prouincia defan.epif.§. fi quis rapue­ manifeftari: declarantes quantii ftinari, qui pofsit periculo ordinantium eum exigere rit .& C .d e fufce.l.iuxta. vnicuique prouinciae fiue ciui­ fifcalia tributa,* per nullam occafionem impulforem &.l.exa<Siones. k E t boc cuftodiri . id tati pro vn oqu oq ueiu go, a aut poft eum tn itti,* dSnum fubicftis inferri impulfionis; eft con feruari.C . de o villis,aut centu riis,aut alio quo­ £ & ipfum vocabulum decaetero perimimus.Si vero n6 m ni agro d efer.l.locolibet, tam in ipecie, quam in au­ opportunus inueniatur canonicariusaió impulibr mit­ rum. tatur,fed illo rem oto alter dirigatur canonicarius. Ipfa 1 E t fecundum leges.~s.de ro , fifcalium caula imminet; indicantes quoqtie fpecierum quoque canonicarium contentum efle iubemus depu­ iudfiin fi.A cc. Tsr E n t h e cis , de quibus aeftimationem fecundum men­ tatis confuetudinibus, * nullam iubieftis inferre laehabes exepla.ff. de penu furam in vnoquoque b io co tefioné. Sin autéaliquando contigerit fuperindiftionem leg a .& de fup.leg. cuiuílibet poiTefsionisconferuaeautcontributariaefieH j? Kabtatem.Si fie CÓ- nenté, & quicquid ex his in ar­ cam inferri,aut in vnaquaq; da­ ri:eX illo tépore iubemus fuperindiftumfufcipiétemj feribuntur bo n a ab eo cui fu cccdit fifcus^ ri aut expédioportet.Sic igitur exigi pro eo fifcalia,ex quo tradita eft ei fuperindifta cópofitas tales difpofitionesjppoflefsio. Non aliter auiéfuperindiftú fieri,nifi ex re­ uinciarum iudicibus m ox deftinari in principiis vniulferipto de hoc examinatio fiat apud prouincia iudicé, \H inc coi- cuiufque in d iftio n is,! & per eos proponi in ciuitati& fententia eius procedat definiens eum qui debet fuUgttUlcia- bus fub eis conftitutis intra Septébrem au tO fto brem ' perindiftum fufcipcre.Si quis autem putauerirfe laedi, tus hb.%. menfes,fed & volumus exéplaria eorum ex foro g lo liceat ei proUocare:vt in foro gloriofifsimorum praefe­ ^ r f i e ñ ü s riofifsimorum praefeftorú fine dilatione darirvt collactorum appellatio examinetur, & fecúdum leges1 ter­ Sspibnbus tores cognofcant quemadmodum debent collationes minum fufcipiat.Si vero aliquando cotigerit dominú 'yj¡.aqvaque inferre. Si vero ante infinuationé in alios titulos praecuiufcunque poflfefsionis aur non apparere, aut ad fiindiclione tter e r eeos o s qUi qui continentur particulari difpofitione anni, D fcalium folútioné n o n fu ffic e re ,v te x h o c fuperinditeipere: que cojjatores fifcalia—exoluant,aut in prouincia expédant: — 11----— nn-.i:. 1— - — :*--------:— :-----J ftionis necefsitas fufcipiaturiiubemus hanc repete tra­ ^LirguitTie- iubemus eis in eiufdé indiftionis collationes hoc redi iis qui conferuaaut contributaria praedia p ofid en t, da ub. de t i putarfivt nullum ipfi patiantur damnum.Si vero fecun cum omnibus qui in ea inueniuntur agricolis,* pecu­ fonbus , dum d á nobis definitum tépus non dirigantur huiufliis eorum ,& enthecis,m& fruftibus, * animalibus,* modi particulares difpofitiones:e qui quidem per temomni aljo inftrumento ib i inuéto. Si vero aut perfona ‘j Q u 'o ñ o - Pus gubernant noftrum praetorium,triginti librarúauquae debeat ea fecundú legé fufeipere, nó inueniatur, bris. ri pcenam perfoluant: vniufcuiufque vero prouinciae aut alio quócúque m odo differri iuperindiftum conticótraftae quinque & viginti librarum auri poenam exigerittiubemus gefta confici apud prouincia iudice, figantur.Si autem iudex miffus eafdem particulares difgnificatia & qualitatem n& ftatum eius poffefsionis, & politiones in prouinciis non propofuerit, decé libra­ omnia in eainuerjta,vtficeam curiales aut exaftores rum auri peenadánabitur, & fpoliationé cinguli fuftiaut officiales fufeipiant: & fi poftea inueniatur qui de­ nebit:eius quoque officium quinque libras auri exige­ beat eam fecúdum leges fufcipere,nó aliter fieri,nifi vt tur.Iubemus vero fpecierum quidem illationem m ox quod per occafioné exaftorum,aut curialium,aut indi­ ex principiis vniufcuiufque indiftionis incipere: ar­ cum,aut officialiú eius peius aut minus faftú e ft, ei qui genti veróillationistitulú fecúdum definita tempora. fufcipit,rcftituatur. H o c quoque iubemus, vt pro pe­ Profifcalibus autem collationibus defufcepta * fiue cuniis autfpeciebus in prouinciis expenfis non exiga­ tur, Et Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca D e collatoribus & c 1 IÜ.XI l)i5 0 6 tur collatores ea quae dicuntur A C I V I T A T V M v eron oftr£ reip ub lic:e& h a­ cano.lar. pertotum-& tranfíniíforia:pro iis autem quae bitantium eas perfedéprófpicientes, iubemus nullam C .de exe.& exac.Lj.lib* tranímitcuntur,nÓ amplius prgomnino eife licentiam fifcalium exactoribus commu­ jij.Accurfius.beri horú quae ex initio in vnanicare pecuniis quae operibus & frumentis duitatum, b Impofnas. N o t. pro fententiaPia.Ttdiiim» quaq; prouincia deputata funti & aquaedudibus, aut aliis quibuilibet folennitatibus C.de p rocura.l.j. C ^ if. I I . áut falariis deputatae funtraut retinere aliquid ex iis,aut c DenommJo inferrc.C. Extentares m prouincias mifii,exoclioad proprium lucrum redigererfed fine aliqua dilationi quandofif.vel pri J.pe. nes inchoare non debent, mfiprius carapro- aut imminutione has praebere, vt proficiant ab initio Accurfius. uinciaprafide mandatum tnfinuauerint: hoc in quibus deputari funt opéribus : fed neque poiTel¿ Exigentium . iupra Co- m priuatis negotiisferuando: gjf/ execu¿e man.prin.§-fina. & .s. fores aut habitatores ciuitatum praefurrire quolibet tores & exañores nudam incalfis priuatis vt omnes obe.iudi.pro* exacutionem committere debent. Item debi­ m pdo auferre aliquid ex ipfis pecuniis, autnoftiine tor debitoris tributan; in ¡fubfidiü debiti -ve­ deferiptionum ; aut pro fportulis dare aliquid ex his e Exigére eos. C . de eritateprobata cenueniendus efi: & exacloaut expendere. Si quis autem dare autaccipere ex his pifco.audi.l.iubemus. rumexcufatio ex ee quod in locojacrofejif Denominant eos . facit deant, admitti non debet aduerfus eos a qui­ praefumpferit: iubemus eum de fuo in duplici quam ff.de deere.ab ord i.faJ . busfe la f es effe dicunt. Item exañores tufiis titate hoc ciuitati reddere . Sed neque prouinciarum quod eft.&.ff. d em u .& ponderibus O - menfuris -vti debent.Ban. g iudices, aut eorutii officia j aut alium quemlibet om ­ h o n o . r v t gradatim. & E O S autem quiain prouin­ nino participium habere aliquod ad praedidas pe­ C .d efu fce .& arca .l. c icias p ro quibufcunque publicis cunias, aut eorum difpenfationi femetipfum m ifceáftores. exadionibus diriguntur,nó ali­ re : fed ciuitatis fandiffimum epifeopum & prima­ ter inchoare exadionem , nifi prius prouinciali iudi­ tes, necñon & eiüs polfeifores conftituere quidem cio infinuauerint impolitasb fibi de hoc iuffiones: v t patrem ciuitatis, & frumentarios, & aliós huiufmo­ exoluentes fifcalia tributa , nulli pro his periculo aut di difpenfatores . Singulis autem annis impletis iandamno fubiiciantur: hoc ipfo & fuper priuatis nego­ diffim um epifeopum cum quinque primatibus ci­ tiis obféruando .H o c quoque iubemus eis quibus fiuitatis rationes exigere eos * qui ab ipfis ordinati fcalium exadio iniungitur,nullam priuatarum caufarú fu n t: & fi quid ex talibus ratiociniis apparuerit de­ executioné com m itti: fed & fi quid eis tale iniúgatur, bitum, autremanfiife : exigi huiufmodi diípeníátonullo modo prariumere eos hoc ageré : ne occafione res periculo eos conftituentium: & vtilitatibus qui­ publicarum fuddionum noftri fub iedi laedantur . Si bus depütata funt, referuari. Si quis aütem ex praedi­ autem aliquis pro veritate publica debes tributa,dicat ctis difpenfatoribus inefficax inueniaturrrepente hunc exeeutori eífe fibi aliüm debitorem:non licere exeeu­ remoueri iubemus, aliumque pro eo a iandiffim o ci­ tori moleftiam aliqua denominato inferre c, nifi prius uitatis epifeopo, & reliquis poffefíbribus (ficut praedebitor probetur nullo omnino m odo poife publica ^ did um eft)ordinari:fcietibus iis qui denominant eos,f tributa perfoluere . H o c tamen prius requiri apud iu­ quia fi qüod damnú ciuitati contigerit,ex propriis fubdicem prouinciae,fi pro veritate debitor eft is qui de­ ftantiis hoc m edebuntur. N ulli vero liceat eorum nominatus e f t : & ita fiat ex ad io. in vtroqiie vero ca­ qui in officio funt gloriofiffimorum praefedorum,aut fu fi quis aut exequi aut exigere citra ea qua: á nobis in alio officio aut in fchola conftitutorum, talia ratio­ difpofita funt, praefumpferit: & cingulo nudabitur,- & cinia cómitti, neq; ex praecepto cuiufdá adminiftratoconfifcabitur,& exilio tradetur.Qu,i autem iniunxerit ris,aut alterius iudicis fcriptis:nec fi pragmaticam , aut aut praeceperit iudex,decé librarum auri exigatur poe­ aliam fandionem , aútíacrü commonitorium aedpiat nam,& officium eius qiiinque librarum auri fubiaceat praecipiens ei aliquid tale. Sed fi quid fiat huiufmodi,pcense.Nulli vero penitus liceat publica tributa exigélicentiám habere vniufcuiufque ciuitatis fandiffimum tium, d neque cenfualibus, aut rationum feriptoribus, epifcopu,& eius primates,non reípódere pro memo­ aut aliis quibufdam publice miniftrantibus , excufaratis capitulis talibus perfonisrreferre autem ad nos: vt tione vti,quód in (acto loco refideant, contra eos qui hoeagnofcentes, & illatum ciuitatibus damnum ex dicunt fae laefos ab eis in fifcalium exadione. Nullus eorüm fubftantia reftitui iubeamus, & competentem autem penitus moleftetur pro tributis terrarum quas vindidaih talibus inferamus. Superhoc iubemus,ferinon pofsidet,fed etiam fi contingat agricultores alicui niarios operum fubpraefedo facrorum praetoriorum competétesautadfcriptitios propriam habere poifcficonftitutos , nullum participium ad talia ratiocinia fioné,illos moleftiam fuftinere,niii forte propria volutate tali fundione fefecit obnoxium .Éos autéqüi pu- D ° mnin° baberre: * 3Can» bus ° 1mnibJUS P e r 'V f eis fiue generaliter, fiue fpecialiter aliquid tale pridem con blica tributa exigunt,Luftis ponderibus & menfuris vti eeffum eftj aut poftea impetretur, pro prsedidisenim praccipimus:vt neque in hoc noftros tributarios laedat» caufis rationes nulli cóm itti volumus,nifi nos prodeiSi autem collatores putant grauari fe fiue in menfuris, fe ciuitatibus exiftimantes, virum opinionis bonae , & fiue in ponderibus: habeant licétiamfpecierum quidé dignitate ornatum elegerim us,qui debeat anobis in méfuras & pódera a gloriofiffimis praefedisiauriveró fcriptura diuinam iuifionem percipere continentem & argéti & reliquorú metallorú pódera á gloriofiffimo noftfam piam fubfcriptionem, & illius nomen & diper tépora comité facrarú largitionum accipere;& has gnitaté,& caufas & tempora quorum ei ratiocinia coméfuras & pondera in fandiffima vniufcuiufq; ciuita­ m ittim us. E os autem qui a talibus perfonis rationes tis ecclefia ferúari,vt fécündum ea & grauamé collatoexiguntur, omnem habere tutelam iubemus,-aliquam rü,& fifcalium illatro,& militares & alise expenfae fiant. quaeftionem nullatenus fuftinentes. j E c ¡ ¡tutem qui- C . d c c a v . III. Exaclor pecuniam tributariamfine dilatione fine deminutione fT*b*re debet: jKiüa etiam ptjpjjonbua & habitatoribus deminutionefa S-' fingulis amus epifeopus cum quinqueprimatibus rationem exigere atoet exaltorumpericulo. Item omnibus efi ademfta licentia lociferuatons mittendi.Bar.olus. Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca Cjifi. II II . Lociferuatores regulariterprohibentur. f adit f i iudex ex üfia caufa ad prouinciam-venire impedi atuntune enim -vicarium mittere potefi.ltem fallit cum ex principis mandato ad aliam 'mittitur-regionem.Bartolus^ A D haec fancimus in nullo noftrae reipublicae loco Authenticorum Collatio nona. 507 508 eundem epiicopum & iudicem A ampliores violentiae inferantur prouincialibus. Si quis a Dam us.ain^ubd prae­ autem iudicum hoc nó euftodierit: cognoícat non lolatus ex ip fi eleicione e ffe , & loci feruatorem glorioaliquod ius h a b e t:n e c lum fe commiflb fibi cingulo ípoliádú, fed dece bbrafifsimorú praefectorum,aut mapoftea eligentes motare rú auri peená exoluere,eo quod prgfiimpferit talé cau­ giftrorum militaris cinguli: fed confiliuin poflunt.eitra fam affumere:poft tormenta vero & confifcationé fubnec aliquam exactionem fifca­ deelec.caufam quae in­ ftantiae in exilium redigendú & relegandum. A d hoc lium tributorum agentem , loci ter. Item cótra fúprá de m au.princ.§.eos autem, iubemuscprouinciarum iudices,& officia eorú,liquan­ feruatorem effe gloriofifsimo^ c o i.iij. & . s- de admi. §. do de ciuitate ad ciuitatem ¿ veniút,neque angariis,ñe­ rum praefectorú, aut magiftroillu d.co l.yij. c ótra.Sol. que deferiptionibus, aut aliis expenfis collatores grarum m ilitum .Et fimpliciter di­ v t ib i. Item . ff. de oftic. uare-.fed ex deputatis fibi de fifco annonis expenfes fe­ cendum eft nullum in prouin­ proco n.l.iiij. §¡fin.contra.Sol.hic nouum . ciis fieri loci feruatorem praefe­ cere. Super hoc fencimus e prouinciarum iudices om­ b Latrocinia. C . de enibus modis poft depolitionem cinguli quinquaginta ctorum, nifi per noftra iufsioné pife. & cler. 1. fi quis in dies in prouinciis commorari, & cofiuentiones aliquas in expeditionibus v b i vtilitas hoc.& .ff.d e ó ffi.p rsfiJ . exigit loci feruatorem mitti econtra fe mouentibus refpondere. Si vero contigerit congruit. C hac tabemus, s. de iufdem praefecturae, qui debeat aliquem ex eis ante cóplctos quinquaginta dies defereinan.princ.§. illud. & .s. prouidere militaribus expenfis. . j re prouinciam:iubemus omnes ab eo daínnú aliquod vtiu d i.fine quoquo fuff. Si quid autem extra hoc delin­ paffos fimul ingredi apud fenftifsimuni metropoleos §.ilIud.coI.ij.& .ff.de ofquatur & committatur: qui qui­ epifeopum eiufde prouincis:& fub geftis monumen­ fic.procon.1. obferuare. dem loci feruatorem fuú fecit, torum vnúquenque tangentem fanfta euangelia^palam . in prin. d ciuitatem. aut de triginta librarum auri pcenam facere illata difpendia:f & ex illius fubftantia cotra qué m unicipio ad munici­ exigetur,reftituturus omne dátalia fafta fuftt monumenta, omne damnum laefis refti­ pium. num quod per eum qui ab eo tui prouidetia & periculoper tempus prxfeftorü eiuf­ e Sufer hoe fancimus. direftus e ft, aliquis pertulerit, dem prouinciasffcietibus quia íi hoc cóplere neglexe­ C . v t omnes tam ciu il. quám m i.& .s.vt iudi. fi­ qui vero fieri praefumpferit:pro rint,ipfi de propriis facultatibus omnia damna lasfis re­ ne quoquo fuff.§.necefprio' cingulo & dignitate & mi­ ftituere compellentur, s Si quis auté ex iudicibus pro­ fitatem .&.s. de admi. §. litia priuabitur , & decem libra­ uinciarum aut euocetur ad aliam adminiftrationem,aut j.c o l.ij. ópus ad alia prouinciam ei credaturtiubemus eúiegif Diffendia. fá.C.quafl— rum auri pcena multabitur. A d haec prohibemus & in prouin­ do & q u i. quarta pars timo procuratore conftituto conuentiones pro dánis debe.l.ij. & .C . de curfu ciis exiftentes iudices ciuiles & proponentibus refpondere.quod nili fecerit,fencimus pu.l.non patimur, militares, in ciuitatibus aut camonumenta apud fanctifsimú epifeopú (ficut fuperius g Com pelletur.C .de bo'. ftris loci feruatores in comifsis diñüm eft)agi,& pro dánis illatis eis iurantibus feeunqu$ liber J.cum n on fofibi q u in á is fecere, ex quo v i­ „ dum geftorú virtutem omne damnú reddhpromdeda lum .§. v b i autem. & . C . de iudici.l.properandú. delicet in prouincia accefferint, " fimiliter & periculo per tempus prgfeftorum vniufcu­ §.fin autem. & in quantú in ea adminiftrant: iufque prouincig traftatorú.Om nes autem pecuniarias h windicari.v t.s.vt nui. quinque auri librarú poena im­ pcenas q us prsfenti lege continentur,a comite per teiüd. § .fi quis v ero .col. minete tam fecienti loci ferua­ pus priuatarum rerú exigi eos qui prsfenté legem non ix .A c c u r. D E S U N C T ÍS fimis epifcopis C c . E t hoc dicitur.'jao. yfifi ad.§.clericos. i Reuerédifsim is. hoc dicitur .).?«.§. clericos. yfq; ad.§.iub;nnts. k M o n a c h is. hoc dici­ tur.'i. eo. tuhemtes. yfaue a i ji.conjhtutionit. torem iudicis,quam fieri praefumenti. Antequam vero in pro­ uinciis veniant iudices, damus a eis licentiam vices agentes íüos inftitu ere,qui debeat omnia v£.r . r ... tamen nouifsimum fupplicium, aut membri incifionem. Sed fi _±_Jpofuimus. v t fupra q U¡s ex judicibus fecúdú iufsioné noftra in alia regione mitta­ tur,liceat ei per fimile modú loci feruatoré fuú facere. 1 y ~ s.E gu hzm a tw nc.D if- C lA fV T V. Omnes iudices per fe requirere debent delinquentes non per latro numinfecutores, poena centra facientibusimminente-.Cr iudices debent per preuincfamprcjicifci.ecrum adminiftratione finita quinquaginta die­ bus debent in prouincia permanere, nifi e x principa lu fione ad aliam yocentur.alias Ufo facramentopraftito, omne damnum Jecundum quod iuratserint,praftare deb ent: Cr pcena pecuniariafifco applicari debent.Bar. I V B E M V S autem omnes iudices tam militares quám ciuiles per fe requirere eos qui latrocinia, b aut violentias, aut rapinas rerum , aut fem inarum , aut alia quaelibet in prouinciis illicita committunt, & iupplicia eis legitima inferre, neque pro his caufis accipere ali­ quid confuctudinis nom ine: v t omnes vndique noftri collatores illaefi feruentur.non enim permittimus cui­ libet maiori aut minori militari indici,aut latronum iniecutores, aut violentiarum inhibitores, aüt tribunos pro talibus caufis in prouinciis ordinare, aut qui de­ beant aliquos examinare: vt non per tales occafioncs Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca feruant,&-noftro fifco vindicari h fencimus:qui nifi eas vindicauerit, ipfe eum adminiftráte fibi fchoia ex pro­ pria facultate huiufinodi quantitatem foluere cogatur. Q u s igitur per praefentem legem noftram felutarem, in perpetuú valituram,pro vtilitate & ftatu noftrorum collatorum difpofuimusjtua gloria inuiolata & immo­ ta per omnia feruare feftinet, & ad omnium notitiam peruenire faciat: ediftis quidem iii hac regia ciuitate iolenniter propofitis: praeceptis autem ad clarifsimos prouinciarum iudices direftis jVt per eos omnibus col­ latoribus manifeftafiant.Dat.Id.Iun. D om i.Iuft. P P* A ug.* Bafil. V .C .C o n f. [) T 1 T V" L V S X X . Noucll.n^ .D eecclefiafiicis diuerfis capitulis. DE SA N C TIS SIM IS EPISCOPIS, ET deo amabilibus & reuerendifsim isiclericisi& monachis.^ Epifeopi debent eligiforma hic iradita:Cnf i hi ad quos elecliofpeclat eligere negligantferfex menfes , eleclio deuoluitur adfuperiorem:&•fi ele(hssfientpoft electionem de crimine accufitus^ordinatio dtfferri debet, do­ nec de crimine indicetur. & epifcottts non perpecuniam ,fed metito eligi iebettpro confuetudine tamen debet dare pecuniam a iureftatutam.ltern ordinatus in epifcopfiáferuili & adferiptitia liberaturfortuna , & apatria < ■ poieftate.Bartolus. fb ' Im peratorluftinianus A uguft.P etro gloriofifsim o fm agiftro ! c' facrorum noftrorum officiorum.] t yetn E gubernatione, & priuilegiis , aliifque^.^, diuerfis capitulis ad fanftifsimas eccle- eJifi lfias& alias venerabiles demos pertlnen-tibus, iam quaedam diipofuimus. l ihpe r L / fenftilsimis autem epifcopis, & clericis , & monachis y eg . dudum pp , nonJien.col. j.&.s. n ■ ' tit. • col. ix.& - •dee eccle. sd e eccle. re. immo. alie, col-iüj. Accurfius. __ a CfnftttutionibuS. Vt. S. ouomo. o por. epifeo. & 5 d e mona. col. j . & . s.vt ^cleri. ap- proprios epif. col. vj. & . s- apud quos oponer. Accurfius. t Primates, fcilicet ecclefiaftieos,vtarchipref. i * bvteros & archid iacode nos, q u i primates e ccle¿ fiaftici dicu ntu r, vt. s. te Ve %/ eo.§.fancimus autem rer ^ f r t - uerendifsimos. non lo ?**¿ quitar de laicisiqu.a illi ‘ - ¿ lie non debent e ligere, fed r S f a a a eledion e debent confentire: v t in decre. ,5" ‘ Ixij. dift.c. docendus. & lxiij. dift. c. nullus. & c. non eft. c P ropofitis. n o n ta d is. fic.;.eo.§.nulli. d Dicentes, d id i primates.Accurlíus. e. Decretis.ia quibus eli­ gunt illos tres. f Ros.ele& ores futuros.Accurfius. g Concubinam, fic eft in quolibet c le r ic o : v t )'.eo.§.clericos autem .& fa. s. quo. oportet epife. §.hoc de d eo .& .§.fan cimus. ' 'fi Cogttefcunt.cpaeva elefiuri funt in epifeopum: vt proxi. innuitur. A z o . & fic inepte mutat ma­ teriam. i Ceniundam.olira. k Conftitutiombus.id eft fcen icam : v t in nouel. eod-titu. 1 Hanc ejfe. fcilicet fu­ turum eleftuffl. m -£a»j.ele&um. n Hoc. s. de e lé fto rib u s , nunc de eligendo incipit. o Decretis, quando per fe eligunt d id i e le fto fes. p E x trtum.Gc conftrue, v t ex eledion e triunl & c .E t fíe n o .qu ó d xxxv. annos debet habere e pifcopus, ficut & prefb y ter:v t.j.eo .§ .p refb yterum. Item n o . quod * t*eotitm tres debent eligere: fuf""xtthdia. ficit tamen duos co n Tent ire : vt. C .d e decur. l.nom inationum .& ideo tres,& non quatuor, v el duo : quia naturaliter homines d ifeord an t: & in illis cafibus pollet e f ­ fe quód non inueniretur pars m a io r: v t.ff. de ir b i. 1. item fi vñus. §. principaliter, q O rd in etu r, puta archiépifeopus. r O rdinantis, nam de­ poneretur fi talis non effst. is &c. D e fanftifsimis e Tit. xv. dudum in diuerfis conftitutio- A cum aliis c duobus clericis aut monachis elig ere: v t fi laicus nibus a difpofita,cum cópetentj correctione hac comprehen­ dere lege proípeximus. i . -r- - hoc m odo ad epifeopatu eligatu r, non repente epifeopus ordinetur,ü fed primo clericis rió In editionibus H aloandrinis du¡£ minus tribus menfibus connuh ic paginet infarciuntur, q u x necin Scrimgeriana editione, nec iti meis ' m efcn ir,& italán&as regulas cotidianum ecclefise mimiteriu m anuferiptis referiuntur. Contius. ed o ftu s, epifeopus ordinetur. C j í V . 1. D e ordinatione epifco­ qui enim * t alios debet docere* porum, poft ordinationem ab aliis d oS A N C 1 M V S igiturf quo­ f . , , ... ... cen non debet. Si v ero ( vt eties opus fuerit epifeopum or­ ueriit in quibufdam locis ) non dinari,clericos & primates b ci­ inueniantur tres periona? ad tauitatis euius futurus eft epifeo­ lem eleftionem opportuna;, lipus ordinari,iilox in tribus per ­ . r ■ -i • j fonis decreta facere jjppoíitis* B c e a t d e c r e t a fa c ie n tib u s in d u a b u s & in v n a f p e r fo r ia d e c r e eis íácroíánftis euangeliis,pe­ tu m f a c e r e : e o s ta m e n o m r ie s riculo fuarum animarum diceniam diftas á nobis habentes tétes ¿in ipfis decretis, e quia ñe­ n ■ c N: . . . ^ fiuneat. olim ecótra *res rcj iaebak & qu arti c u r i* d a b a t: vt. s. qn omodo op6r.epif.§. neqj ex officio. co.§. fed J»oc.quidem. A ccu r. Í . Cum licet ol,m Sc §.igitur. « ordmet r. fed ho d ie hoc corredura eft in iu f f can° n“ -nam hroa eft ¡ f f * f eligendus m epifcopu, huc.%.c.of~ m fuerit ant/ díacV ^ nus, aut presbyter , aut gi.i.m-rer. m fubfidium diaconus: quare in ^ e*dnift,in: xl-c- non f ot“ tU v i t i . fed poftulan p o - extra, de eteft; vt di.ixj.ofius. Sed U&. & ca. hodie fubdiáconus fine quauis.cum poftulatione ipfo iure e- f o .f i . arca tig iturv.»v t,extrA a de téP- > • extra di or.ca.a multis. Accu r. at.& qua- que propter aliquam donatio­ ítationes.'Si vero qui debent e- ¿ ^ nim. ridiculum ¡«.ybidicipifcoprim eligere,citius ipfa dé- eft ?nim eos velle d oce- tur tgnominem , neque propter aliquam ereta intra fex' menfes non ia- re, qui nondum difeere niefi.m ejfi prom ifsionem , aut amicitiam* ciant:tuncpericiilo proprise a- didicerunt*vt ait T u i - epijcopo,fi aut aliam quamlibet caulamtled riima:, ille quem com petitz or- llus-di hic.; ^ ad.hoCi fcientes eos f recise & cath o lici -fi Kde e d e n .l.li quis c x .S i cere debets fidei, & honeftse efle vitse*& li­ diñare epifeopum,ordinet,om- prohibet. &. C. de epif. ilibus aliis quse diximus obfer- & cler.l. cum clericis. §. aliu edociteras nofíe,hos elegerút:& quiá iiandis; Si quis auté citra m e- ipfe vero . & . s. c o n ft it .,vneque vxorem ,neque filios ali­ inoratam obferuatione epileo- Su® dl§- ih i ,e u m n anqui eorum habent, neque con­ cubinam s aut filios naturales pus ordinetur,1 iubemus hunc ^ l l í d f a d u h l í f o r i omnibus modis epifeopatu d e- §.index. cognolcunt K eos habuifle, aut pelli.Sed etiam illutii qui prae- y vna. vnus ergo pro habereffed & fi prius v xoré ali­ • ter h oc praefurripférit ordinare, omnibus eligit : v t. ff. quis ex eis habuit,iplam & vna, & prim am , & neque vidua,ne­ C fegregari vn o anno á facro mi- ' f ° * T f ? * -n. - o • /- , r t §.J.& .s. de q u s fto . §. t. que viro coniünftam , ! neque iu ften o ,& omnem eius fubfta- &Jarg.c . col imuni/ ¿ legibus aut facris conftitutionitiam quse quolibet tempore aut Icg. k fi duobus. & arg. m odo in eius dominium dedu- ft-de iu di.l. nonnunquá. buskinterd iftam :fed & quód fta eft,propter culpa qua'm fe- Accurfius. neque curialem aut officialem cit,dominio ecclefie cuius epi- 2 Com^ ' id e.ftiscui hunc efle1 cognofcunt.-aut fi cu­ r n . t congruit.elt aute ís'qui riali vel officiali lubiacet fortu­ feopus eft,vindicari. prefft epifeopo, atehina?,fciunt eum m in monafterio C .A T . 11 . D e accpfatoribus epifeopus,vel iimilisifed Epifcoporum. hodie vfque ad tres ménó minus quindecim annis moS I quis autem eleftu ad or- fes-extrf de eiec-c- cum nafticam conuerfationem implefle.H oc a quoque decretis ° dinationem epifeopatus accu- a° puta quia oportet inferi, quia non minus láucrit in qualibet cauia quae per (uHi*agiu efi electus: quam trigintaquinq; aetatis an­ pofsit fecúdum leges aüt cano- vt.j'.§.pr* omuibus. nes eius impedire ordinationi, b s,ue etiam deficiente.i i nos habet is qui eligitur ab eis qui cognofcut perfonam: vt eX differatur huiufmodi ordina- eft diftei‘ente vfS"e ad . . tresnienfes:nam mterim trium Pperfonarum pro quibus tid:& prius contra eum propo- nuila f aeienda eft exatalia decreta fafta fiint, melior £ fitam eaufairi* fiue praefente ac- m inatio, cum accufator ordinetur q eleftione & pericu­ Cüíatore * * ab eo propofitani d cfiftit : vt in nouellis e. lo ordinantis. * curialem veró caufam exequente, fiue etiá de- tltu-& ta-ad‘ ^ s; vel officialem ,! qui ficut diftfl ficientebper tres menfes! fuam f q^°aumnP° ¿ fc W ,» » eft, quindecim annis in mona­ accufationem implere: diligen- m en.& ri.fi vero . h octex.i.c. fterio conuerlatus e f t ,& adetes examinari ab illo a qrio fu- c Examinationem; fc i- quonia Ne­ pifeopatú prouocatus, liberum turus erat epifeopus ordinari :& *icet accufationis quse qu¿nter.$.fi efle propria fortuna: ita tamen, fi quidem obnoxium eum accu infe ,rtur ePlfc0'Pa eJi‘ al' ter‘. r * . . , een d o. mno.Juper v t liberatus a curia, quarta par­ lator inuenerit,prohibeatur or- | Superiusd i ñ a i ^ U . ™;b o,m f* te fuse fubftantia? fibi retineat:f dinatio. Si vero obnoxius non fi quis autem, circa fin. cris canonireliquis eius rebus fecúdum no­ oftendatur, ordinatio qüidem bus.ame fi. ftram legem curise & fifco vin­ nori im pediatur: accufator autem, fiue non probaue- yf f sd m dicandis. Damus autem licen­ r it , fiue etiam fugit propofitam á fe accufationem, á T lv u r!*. tiam decreta facientibus,fi qui­ prouincia in qua habitat, abiiciatur . Si quis autem menfes. ex~ piam laicorum prseter curialem ante examinationem c accufatum ordinauerit, ordilit’ & officialem,dignum memora­ natus quidem á facerdotio repellatur : qui v e ró ta - noncem<' ta electione eife putent -.hunc lem ordinare feftinauerit, fuperius diftse ¿ fubiaceat Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca 5ii a ^tut aliarum. datarii fiue ab o rd in ato , fiue ab alio: argu.ff. dc calom-l. gen eraliter.& fa .C .eo d . l.fi quenquam .& .s.qtiom o .o por.ep if.§.fed ne­ que. & . § . & h a n c . Sed quid fi ignorauerit eleftus ? R e lp o n d . debet cum f c i t , renunciare in manu confecrantis : & tunc ipfe eum poteft reeligere: v t .j.q .v .c . p r a fentium. b rclfideiufferum. N o . Promittere par delictum,dedilTe & O'dare^in prom ififle : v t hic, & .s . deliciis a - quom odo o por.epifc.§. quiualeitt. fed'O eque.&.§. & b ác.& C .a d leg.Fal.l.fin. A c c . c S e i oblatio, quod fi ita dixit palam , offero v t eligar in epifeopum: licitum eft ei, fecundú I o . v t. ff. de p o lii. l.j.§ . non fem per.& .ff. de ó ffic. p r a to . 1. Barbarius. A ccu rfiu s. aConcor.c. d Proconfuetudinibus. * p . de cofue. fcilicet quia fic eft c o n extra. fuetudo", & b o n a v t iri aliquo feruetü r.vt fubii c it . fecus fi eflet mala, nam non ideo praftarétur, cp eflet confuetudo: v t.s .v tn u lli jud. in pri­ m a c o l l a .i b i , male eft &c.quae eft c o n tra .A c curfius. e %em*. id eft papam R om anum : vt iri n o u el.eod . titu. & ifte v e ­ r e dat Rom anis ,fe d n 6 fecundum formam hu­ ius titu. f Theopoleos. id eft A n ­ tio c h ia. g Pro imhronifticis.id eft pro cathedratico , v t in no uellis eo.titu . B Permittimus. fic alias p ro v ili caufa non p ra flantur fp o r tu la : v t fu­ p ra de iu d ic .f.n e auté. in fine. i Presbyter. qui archipresby ter dicitur,ab archos,quod eft princeps, quafi m aior in ter alios p resbyteros, i D antis.ilih donatis. Accurfius. 1 Citra p radieiam. qu od quindecim antiis fteterint in m onafterio:vt di xi.'s'.e.§. fed neque. & .§. curialero.A cc. m Dijptfuimui.vt fupra de eccle. titn.§. interdi­ cim us. n í«*¿.vt.s.conftí. qua d ig. §. il Iud.c0ll3.vj. O P r esb y tero s, v el prefbyteris. p Diaconos. v el diaconis.Accurfius. q Subdtaconos.vc1 fubdiaconis.A ccur. r Cognationis.vel agna­ tionis : cum hodie non Authenticorum C ollatio nona. pcens, tam annali prohibitioni A bras dari, ipfa folum m odo prsberi q u s confuetudo facri minifterij, quam etiam v t rccog n o fcit: plus autem ab hac quantitate nihil fu­ pra viginti auri libras praeberi, metropolitas autern a omnes eius res ecclefis vindi­ propria fy n o d o , aut a beatifsimis patriarchis ordina­ cen tur. P r s omnibus illud ferto s , & alios omnes epifcopos qui autá patriarchis uari fancimus,vt nullus per fuf­ aut a metropolitis ordinantur, dare pro inthroDiftj_ fragium auri, aut aliarum 1rerü, cis quidem folidos centum: notariis autem ordinan­ epifeopus ordinetur. Si quid au tis , & aliis miniftrantibus e i, & folenniter accipien­ té tale com itiatur: ipfi fem etiptibus , folidos trecentos, S ivero ecclefis reditus mi­ fos,& dantes, & accipientes, Sc nus quidem quam triginta auri libras per annum red­ mediatores eorum,fecundú fadant,non minus autem d ecem : dari pro inthronifticras feripturas & fanftas regu­ cis folidos ducentos. S iv ero minus quidem quam las danationi fubiiciunt:& pro­ d ecem , non minus autem quinque auri libras cedé­ pterea qui dat, & qui accipit, & i s reditus efle con tigerit: pro inthronifticis quidem mediator eius faftus, facerdotij dari folidos quinquaginta : omnibus autem aliis ex aut cleri honore remoneatur: confuetudine percipientibus,folidos ducentos.Si auquod autem pro hae caüía da tum eft, ecclefis illi vindicetur B tem minus quam quinque, non minus autem duas aucuius voluit facerdotium com ri libras ecclefis reditus h abeat, pro inthronifticis folidos decem & o fto : omnibus autem aliis ex con­ parare. Siverólaicus forte pró hac caufa aliquid accipiat, aut fuetudine percipientibus, folidos vigintiquatuor. Si mediator rerum faftus eft-.datas autem minus tres , non aútem minus quam duas auri fes in duplum eum exigi iube­ libras quantitas redituum ecclefis comperiatur, dare m us,ecclefis vindicandas.Non pro inthronifticis quidem folidos duodecim , pro o folum auté q u s fecundum húe m n i v e ro alia confuetudine folidos fex. Et ifcopum modum dantur, vindicari p rsenim ecclefis minus duas auri libras reditus haben­ cipimusjfed etiam omnem cau­ tem , neque pro inthronifticis, neque pro alra quali­ tionem pró hocquolibet m o­ bet confuetudine dare aliquid permitrimus% “ H s c do expolitam,& pignorum v el autem q u sp rs b e ri difpofuimus, primus presbyter« fideiuflbrum b datione, vel ob­ ordin antis epifeopi & archidiacenus fufeipientes, ex lationem, & omnem quamlibet confuetudine percipientibus diuidant h s c . Igitur iu­ aliam captionem vacare faneibemus h s c omnibus modis obferuari: vt non ex tali— mus. E t qui fuper hoc prom ifbus occafionibus ecclefis debitis prsgrauentur, & fafionem accepit,non folum procerdotia venalia fiant. Si quis autem vitra quantitatem feffionem reddat: fed etiá aliud á nobis definitam pro inthronifticis aut conflietudinitantum quantum profeffio c 6 bus quolibet m odo prffumat accipere: iubemus quic­ tinet,exigatur: quód debet eequid plus acceperit,triplum ex rebus eius vindieari.eeclefis dari* c lefis dantis. k Sed h s c quidem pro epifeoporum or­ C *A P .I I I . S i quis epifeopus arde dinatione difta fint- s ordinationem y e l p f ie a ecclefia res fu a s obtulerit-. & q u id pro caihedra- C i A P . I l I l . F tep fcop a tu s aferu ili & adfiriptitia finu na hemtnem liberet. tico dari conucniat. f O S T ordinationem v ero feruilit & adferiptitia f raatd S I quis aútem epifeoporum fortuna epifcopos liberos effe prscipim us, ñifi curia- f e c ­ fiue ante fuam ordinationem,fi­ lis aut officialis citra p rsd iftam 1 obferuatiónem orue poft ordinationem voluerit dinentur. tales enim epifeopatu rem otos, curis aút proprias res, aut partem earum officio reftitui iubemus: v t non ex tali fortuna facer- tma. ecclefis offerre, cuius facerdodotio fiat iniuria. Illos autein qui ante hanc noftram tium accepit, non prohibemus, legem ex curiali fortuna inueniuntur epifeopi ordi­ & omni condemnatione & pcenati, huiufmodi quidem fortuna liberos effe: legitina prsfentis legis liberum eum D mam vcr®partem ex propriis rebus curis Sc fifco daefle fancimus: fed etiam omni re: fic tamen ¿ v t nullam imminutionem ecclefiaftica laude dignum iudicamus: quoiura fuftineant in rebus quas in epifeopatu acquifinia hoc non eft emptio,fed ob­ tas,ecclefis eorum competere difpofuimus.®1 Si ve­ la tio .c Pro confuetudinibusd ro contigerit ordinatum epifeopum fub proprij pa­ autem illa fola permittim9p r s rentis poteftate efle: ex ipfa ordinatione ius® pote­ beri ab ordinatis cpifcopis,qus ftatis fit. fubfequenter p rslenti legi in­ C ^ iP . V .D epresbyteris & d ia con is& fu b d ia cen is cogna­ ferta funt. Iubemus igitur beationis iure a d tutelam y e l curam yocatis. É -p ifcop ii e> m o n a ch is t u te la & cu r a o fficiu m interd iciturip resb yterU tifsimos archiepifcopos & pa­ a u tem p l j a liis cl e r ic is p er m ittitu r in a liq u ib u s ca p b m . r eg u la r iter a utem triarchas, hoc eft feniores R o p erfo n is e c c le p a p ic is fe c u la r ia n ego tia in terd icu n tu r .fa llit in c e r tis capbu * m s, e & C onftantinopoleos,& k iu r e p erm ij?is.B a rto lu si A le x a n d ris,& T h e o p o le o s, f D E O autem amabiles epifcopos & monachos, ex & H ierofolyrnorum ,fi quidem nulla lege tutores aut curatores cuiufcunque perfoconfuetudo habet epifeopis & n s fieri permittimus, presbyteros ° autem,& diaco­ clericis in eorum ordinatione nos, p & fubdiacon cs q iure & lege cognationis rtutenon minus quam viginti auri lilam aut curam fufeipere hereditatis permittimus.propric* Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca De íanótsísimis epifcopis Scc. í'3 Tic.xv. 5r4 ,.c • -v» s.de heredi.ab intefta.?.ex his.hac c o l. A h Monachum .m ónachum d ic o : quod plus e ft, etiam ecclefi* diaeraitia: m jj£te fecuiarKqüi a u lló m o do adm iniy e l monafterij. a eperir¡iititnu6.¿iivc'-* -— ------£uadam adiacentes.id eft confines: vt in nouel.eo.tit. tur: v t i n f t i t .d e excu.tur.f.idem & in m iiite.Sed nunquid poteft k Facere adinuicem. vtfu p ra de non alienan.?, ho c v ero iu b eteltamentarius,vel datiuus?R eípon.non,vt hic: á con trario m us.colla.ij.& fupra v t d ecxte.n on fi.§.illud.col.v. arc.ñ".de ofE.eius cui m an.eft.iú.l.j.§.j. Accurfius. 1 Conducere, repete da» ’ ° ííc : fecerit. id eít pus fuerit , omnes éius res ex mus licentiam , declarar ho c ihtra quaprio & folo gradu cognationis m Perfonis . id eft oe­ tuor roenfes & c . ergo qualibet caufa vel perfona fiué ad tutelam & curam vocatis,hu conomis , & eius co­ con fecerit, praeiudrcat ante epifeopatum fiue poft hoc gn atis: vt fupra de alii íuím odi fufcipere adminiftra­ gv,; ¡n aliis,fecúdum P: fuérint ad eum venientes, eiiis & emphy . § . oecono^ tionem permittimus: a íi tamen gteft pro co.’s- de here. ecclefiae vindicari fancimus. Si mis. & de hac.l. hic d i­ intra quatuor menfes ex quo gíFalc. § .n o n a u te m .& c it . V e l dic quód de autem ceconomiaut alij cleri­ ff.d- “ o ffic .e iu s c u im a n . vocati funt,apud competentem haereticis hic dicit:qui.fecundum l o . ci fuerint hoc delinquentes:pe- bus non poteft dari ab bft iu.hj iudicem feripto declarent ta­ gt P v . contra.dicunt ecuniariam eos pcenam, qualem e cclefia: v t fupra de.eelem adminiftrationem propria nim in aliis fib in ó p r x epifeopus eorum prooauerit, n v le .titu .§.:iubem us. & voluntate fufeepiífe. & fi quis ju dicarc.C.de excu. tur. ,].voluntaria. & .C . de us exigi,ecclefias vindicandam: efi fic de ifta faciet men­ eorum forfan h oc fecerit,bnultionem . cui fD on.pub.m u.fub. etiam condudionem telonio- n Probauei-it. id eft imlum ex hoc in alia tutela aut cu­ Lij.lib.x.& quod bic di­ ® rum ,d aut cuiuilibet p o fie fio - p o fu erit, v el iiatuerit. ra prariudicium patiatur. cit, & fi quis h x c fe ce ­ n is, aut publicarum collatio­ A h a r g u .C . de m odo rit &c- exponunt,id eft. C j L P . V I. V t clerici a rnm eriL fi eam tutelam fufcepenum perceptione, aut ex ad io - mulil.fin. perfonalibus & negotiis fc c u h r ib u s ritfolenniter. nec enim nem,aut folicitudirie domus eis o Teloniorum. quidam abjlineant. h a b e n t, teloniorum alicer fufcipere debet. credentes,aut fideiufibres eos quidam ■telonicorum» A L I V M autem c fieri fuiiullam circa aliam & c. pro memoratis caufis fufeipien- & exponit A l . id eft hoc autem priuilegium feeptorem aut exadorem fifca­ tes: nullam contra ecclefiam, méfurarum publico lo ­ Clericw clerici babent, qui ftant lium íundionum ,aut có d u d o s»rJo de- vt c lerici: non alias: vt áüt monafterium aut res eius, co pofitiruro . tu d ic rem publicarum d aut aliena­ telo n io ru m , id eft v ebeciuidere C.de epifcop.& cleri.I. aut gubernantium, alit contra étigalium . & erit fenrum poíTeííionum, aut curato­ mtilfño generaliter.fed quid de illas perfonas quibus credide­ fus eiusliterx; quia cre­ tlnic£i. leftore & cantore & arem dom us,«aut procuratorem rin t, aut contra facultates aut dentes eis, fcilicet p rx liis clericis qui non pro­ litis, f aut fideiufTorem pro tali­ hibentur ? R efpond . fe­ fideiuiTores eorum ,habeant a» di& is clericis qui con­ bus caufis s epifeopum, aut oe­ cundum Io a n rí. vocari d io n e m . Illi v ero qui publi­ ducunt v e S ig a l. q . d i conomum , aut alium clericurtt poflunt communi iure lo c an d o éis ^ vel cre­ carum collationum aut tribu­ dentes con duftioneni fecundum leges. A ce u rcuiuflibet gradus , t aut monatorum íúíceptionem aut con- c u iuilibet p u b lici, aut ippellitio- fius. ^ . chum h: proprio nomine,aut ecft áerico- c sílinmautem,(\.d.c\eperceptionem publica­ clefiseaüt monafterij fubire nó c dudionem aut exadione me­ rum collation u m , aut ripanesfu ricum: v t íúbiicit.'j. ib i, moratis perfonis crediderint,? finimus: t vt non per hanc ocprieres co- epifeopum,aut. A c . exaéiiónem , aut fo lic i­ aut fideiufibres eos acceperint: tudinem domus , fcili­ tMOtkr.ei d 'Publicarum, f. v e fticáfionem & fandis domibus íítor. in.c. gaüura.Accur. fi quod publico damnum Con­ cet n o ftr i p r iu a tx : v t damnum fiat j& facra minifteria ¿vicos.in e ' Z>oi»:íJ.fcilicétnóftf^ tingat,hoc ex propria facultate d ixi fupra.?. aliud, aut impediantur . Si autem eccle­ ¡jt-ifoft priuats. fufeipientes eos fideiuf­ reftituere compelluntur, ft fiis aut monafteriis poífeífiones ttJh,ap- £ Litis, etiam cuiullifores & c . nullam aftio ­ pbttone bet. C J Í P . V I I . N e epifeopus d i­ qusedam adiacentes' inueniannem ,& c. amcleri- g Caufis . fcilicet praep Perfonis crediderint. tur j & voluerint difpeiifátores cendi tejlimonij caufa euocetur. tm.ixtra diftis publicis & aliis. ne fifcus damnum pa­ ipfarum venerabilium dom o­ k f.v ica . & dic exemplum vt in Nudi licet epifeopos eoram fe ad tefti­ tiatur: v t argu. fupra v t rum in condudionem aut em­ \Faitad publicis fa lin is ,a u ta r monium compellere:fed ad eos mittere de­ nulli iu d i.§ .& h o c v e ­ ü tix.c a . g en tifo d in is, v el fimiphyteufim has accipere: tune bet ,y t propofitis euangeliis dicant : & a ro iubemus.hac colla, ■mcícum libus. nam h x c publica ómnibus clericis & monachis iudice in iudicum yenire cogendi non q Compelluntur, y t funt f*;1-carca funt:vt.SF. de verbo.fig. funt. Bartolus. pu b lici adm iniftratopiro his caufis in ipfo iriftrumé*dJn,ite L in ter. 8c. ff. de pub.l. res,ad quos pertinet fa­ to fub geltis monumentorum fuefi e/fe fed hi. in princip. & .ff. N V L L I veroiu dicu lice­ cere tales locationes, w’ axtra de verb.fign.l.inter. fed confentientibus,& manifeftanbit deo amabiles epifcopos co­ r Exhibendo teftimonia, «jjm. ceconomus videtur ad­ tibus pro vtilitate venerabilium gere ad iudicium venire pro V t.C .e o.tit.l.n ec ho no mittendus ad fideiu f. dom orum hoc fieri: talem conr e .A lij autem com pel­ fionem : vt. C . de epife. exhibendo teftim oniorifed iu­ luntur venire,fi funt de d u d io n é & emphytheufim g & cteri.l. cum clericis. dex mittat ad eos quofdam ex eádein p ro u in c ia : alia? § . m em orati. j u s eft cedere finimus. fed etiam ipfis perfonis miniftrantium f ib i: vt non,nifi,in caufa crimicontra . & extra de fifandiffimis ecclefiis;, & aliis propofitis f faneris euageliis,fe­ naluvt fupra de tefta.§. deiuf.c.pen.& fin .S oiu . venerabilibus domibus damus hic in fpecialibus cafi­ cundum quod decet facerdo- quoniam.in fi. f Propofitis. fed no n licentiam condudiones & em bus lo q u itu r, v t hic in­ fi fi nuit ibi,pro talibus cau­ fis & c . Item videtur cp pofsit efle procurator litis ficut eftcEconómus: v t infra eodem.§. fportularum. in fin . qua» eft contra.Sai. hoc fpecia1« his cafibus, v t d ixi. N o t. clericum ab hu­ iufmodi aftibus prohi­ beri. Idem de milite; v t C.de procurat.l. milité. jd éd e curiali: vr. C .io c . phyteufes facere adinuicem: k‘ & clericis fimilirer propriarum ecciefiarum pofleifiones con­ ducere 1 & gubernare, cum v o ­ luntate tamen epifeopi & ceconomi permittim9:exceptis per­ fonis m quas per aliam legem hoc facere prohibuimus.Si quis autem contra ea quae dicta iunt, aliquid fecerit: fi quidé epifeo- 1-curialis.idem de tutore-ivt.C.ne tu.vcl cu.l.j. Authentica. Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca tes,dicant q u * nouerint. taftis a fecundum Io á . a ¿oncor.el fic & in iu d ic e . C . d e 7 /.y. extr¿ iu d i.l. rem non n o - ¿ elura%ca. lib et caufam epifeopus a d fecularem uara. Item ex eo quod la.cuolo.z. iudicem trahatur. d ic it, dicant q u x n o - toftprm.yS E D neque pro qualibet u erin t, n o . duo . P r i- fd k it u r , pecuniaria cauia v el crimina­ m u m : quia teftis veri- dicit papa tatem debet dicerc:non epifeopo bel li epifeopum ad iudicem ciui- autem quód credat tan- uacifi,qubi lem aut militarem inuim p ro­ tu m -v t fupra de h ert. f t p te tanti ducere aut exhibere citra im­ & F alc i.?, fi vero a b - p p o fiu s ,fed perialem iuisionem permitti- fu n t.& .C .d e teftibus.h nen tactis teftium . fecus in iura - & c .c > almento calu m nix:V t.C . ieg.gloff.zl de juram ento calu m .l.ij.f.qu od obferuari. Secundum nota ex h.nsc ituth. C P . V I I I . N e propter quam­ R A uthenticorum Collatio nona. e ó quód indefinite die it quód pro vtraque mus: fed iudicem qui tale 1 ali- A qUid fiue ex fcripto fiue ex nó K S S f c S S : fc n p to p tTrumpferitimperare: b i dicitur quód v eritapoft cinguli pnuanonem ,vigm tein non debet fuppri- ti librarum auri peenam exfolmcre: v t.C .e o d é .i.p re f- uere iubemus ecclefiae cuius ebyten. & fupra de te - p¡fCOpUS produci aut exhiberi ] .§. v ero lgnoti.in ¿u{pus . executorem fimiliter fin e .§ .& h s c om nia in p oft cinguli priuationem,& ver pecuniariis. Item adinberibus fubdendum ,& in exiliú uicem fpefiar inquire­ re veritatem : v t .C . de deportandum. eden.-l. ij. h ic tamen fi C j í V .I X . H f epifeopi proprias iu ramento dixerit fe ni­ ecclefias relinquam . h il fc ire , auditur: vt argu.ff.de re iu d i. 1. ii v n i. Epifeopi in fuis ecclefiis ¿ebent refidenAccurfius. tiam facere^&eas no» relinquere finefu a Tale . qu ód epifeo­ periorts litert» , "vel fine principis tufiione: ^} pus veniat coram iu d ig 'J tunc non amplius imo anno . Itempa­ ee ad dicendum teititriarcha g / archtepifcopt debent omnes m onium . fub fe conflitutos omni anno ad feconuob Cum literis, fic. C . de care,&- exponere qua agenda funt. Item epife. & ele.l. fi qua per epifeopi yel clerici ad tabulas ludere , yel calum niam . & fupra v t [udi participes yelfieitacubrumfieri pro­ difte.iudi.in prin ci.eoll. hibentur.Nec cogendus efi epifeopus cleri­ ix .A c c a r. cumfuum ab ecclefia dimittere, ¿r alij trac S t y e r o . h s c qua: di­ dere.Bartolus. cuntur h ic, & fupra proIN T E R D I C I M V S 2ti. §. funt fupra, qu o­ autem deo amabilibus epifeo­ m o d o oportet . §. illu d . pis proprias relinquere eccle­ & . §. n o n alite r. co ll.j. & fupra v t n u i. fabri­ fias, & ad alias regiones venire. cet ora.domum.§ ¿illud, Si vero neceffitas faciendi h o c c o lla .v . contigerit: non aliter nifi cum d Definitum . feilicet literis b bearifiimorurri patriar­ xxx. dierum in vnaquaque dilatione.argu.s.de chae aut metropolitae, aut per l i t i g . 5. omnem autem. im p e r ia le m v ldehcet iuffionem Accurfius. , r r . febematis. id eft h oc faciant: ita tam en,vt nec i l o rd in h . fehema enim pro ordine plerunque ponitur»fupra,-vt cum de appel. cog .§. fi vero }ib e ri.& fa c it ad huc. §. C .e o d em .l. placet. &.1 • _ decernimus . Q wjd de / " Wfcacis ? R efp0nd. Pof- ludasnon f cum non fo r tu - n x viribus,-fed naturaprohibim. j. ,ngenio. confiftat y , leludus .Ite m nunquid gratis ad tabulas p o ­ teft? R efpond .non: cum etiá fpeSaeula hic pro­ hibeat. f Caufa monfiretur. N o . fine caufa tranfariio nem non fieri: vt. ff.de tbnfaa. L cum hi § .fi p rx to r . & de pee. 1. re* fpiciendum . g Communione, eft ergo excommunicatio á cor­ pore C h rifti: v t h i c . I tem eft alia, fcilicet ab ingreflu ecclefix: v t fu­ pra de in terd i.co lle.hxre.in fi.& .C .d e fum .tri- ni.Lij.in fin. h Sacerdote.¡d eft archi­ epifcopo. i Suflineat. ff.quod q u if que iu r.l.j.in prin. k ConfiUuto.Sc per centum m iliaria rem oto: v t C .d e epifco.& cle.l.qni* cunque. 516 ad fuas ecclefias, ipíos quidem ab epifeopatu expej!;. alios autem pro eis meliores ordinari fecundum pr$, fentis legis virtutem: hoc ipfo & fuper clericis vaiituro cuiufcunque ordinis fuerint aut minifterij. C ^ Í V . X . V t arcbiepijcopi & patriarcha fapius in annis fing ults concilia & fynodos celebrent. V T autem omnis eccleiiafticus ftatus, & fácrae re­ gulae diligenter cuftodiantur : iubemus vnumquemque beatum archiepifcopum & patriarcham & me_ tropolitatti íánétifíimos epifcopos fub fe conftimtos in eadem prouincia femel aut fecundo per fingulos annos ad fe conuocare, & omnes caufas fubtilitcr examinare quas epifeopi aut clerici aut monachi adinuicem habeant: eáfque difponere: & fuper hoc, quicquid extra regulas a quacunque perfona delini quitur, emendare . Interdicimus autem fandifsinjis epifeopis, presbyteris, & diaconis, & fubdiaconis, lectoribus,& om nibusdiis cuiuflibet venerandi col­ legi j aut fchematis e conftitutis,ad tabulas ludere, aut aliis ludentibus participes aüt ínfpe¿tatores fieri,aut ad quodlibet fpectaculorum fpectandi gratia venire. Si quis autem ex his hoc deliquerit, iubemus hunc in tri­ bus annis a venerabili minifterio prohiberi, & in mo­ nafterium redigi. Si autem in medio tempore ofteriderit dignam fui vitij poenitentiam, liceat & facerdotifu b quo conftitutus eft, minuere tempus, & hunc rurfus proprio reddere m inifterio: fcientibus quoque fanétifsimis epifeopis debentibus hoc vindicare, quia fi tale aliquid agnofeentes non vindicauerint, ipfi ra­ tionem deo pro tali eaufa perfoluen t. Nullum au­ tem t epifeopum inuitum cogi quemlibet clericffm tc«w»* fub fe conftitutum de. proprio clero dimittere, & alij W **• tu-iag. dare. fifentd» lis epifeopis qui fub beatiflimo C tA f . X I * K e quis ante caufa exitum excommunicetur. « |*w. archiepifcopo ConftantinopoEpifeopi & presbyterifine iufia caufa aliquem excommunicare non leos & patriarcha fuerint, liceat debent.aliasfi fit,abfolutiod fuperiore daridebet. Item epifeopis non lic e t o r citra permiflionem eius^utnopropriismanibus aliquem percutere. Item epifeopus ab epifeopatu repulfus, ad ipfum redire non potefl. Bartolas. ftrae inffionis, adi regiam ciuitatem venire.Si vero'etia m fe­ O M N I B V S autem epifeopis & presbyteris in­ cundum hunc modum epifeo­ terdicimus fegregare aliquem á facra communione pus cuiufcunque loci profé¿tus antequam caula mónftretur f propter quam fandae’ fuerit, non amplius vno anno regulae hoc fieri iubenr.. Si quis autem praeter hoc 4 fuam relinquat ecclefiam. E p i­ fanda communione s quenquam fegregaueritrilie qui­ fcopos autem in regiam duita­ dem quiiniufté á communione fegregatus eft,foiutus tem j ficut didhim eft i venien­ excommunicatione á maiore facerdote, h fanaam tes, cuiuflibet fuerint diceceiis* mereatur communionem. Q u i vero aliquem áfanda prae omnibus ire adbeatifsimú communione fegregare praefumpferit: modis omni­ archiepifcopum C onftantinobus a facerdote fub quo conftitutus eft , leparabimr p 0¡eos, & ad patriarcham,& ita D a communione quanto tempore ille perfpexerit: vt ft ffe n n in r r n ir e per eum aA ad nnoftram introire quod iniufte fecit ., iufté fuftineat.1 Sed n e q u e pro­ tranquillitatem . Gitra autem priis manibus liceat epifeopum aliquem percutere, hanc noftram difpofitioné aut hoc enim extraneum facerdoti e ft . Si quis autem eproficifcentibus, aut vitra defi­ pifcopns fecundum ecclefiafticas regulas lacerdorio nitum d vnius anni tempus ex­ pulfus, prsfumpferit ingredi ciuitatem ex qua pidtra fuam ecclefiam facientibus fus eft,relinquens locum in quo iuffus e ft degere:iu­ moram , primum quidem non bemus hunc in monafterioin alia regione conftituto* miniftrari ab oeconomis pro­ tradi: vt quod in facerdotio deliquit, degens in inonapriae ecclefiae expenfas: dein­ fterio corrigat.' de admonere eos per literas fa ------------------ — i CuA P . X I I . Q u a les effe d eien t q ui in ciecerdotum fub quibus agunt, v t ricos ordinantur. ik**r. reuertantur ad iuas ecclefias: Presbyteri pfj clerici ac etiam diaconiJpe ordinari debent, quifntOa ci*‘*J\ differentes autem reuerti, f e c ú t’S hic inferta,C>- fint reñafidei, O- yitahonefia,& cafieyiuenies.&c^ , ¿ s . ^ Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca j r o. - , ^ m ianctas reuocari regulas: & niu intra definitum a íacris canonibus tempus reuertantur fiitatem youentes. f i contradictor apparuerit^ ordinatio dtffem*1** donec pler.efiat examinatio Bartolas. . , C L E R I C O SautStno aliter ordinari permit11^ .’ ^ 5'7 D e ían¿tiísimis epifeopis & c. tantum etiam temus deber h ib e r e c p iT c o pas: vt fupra eod-§* boc U & eodem modo c or­ rigitur alia qu* d icit de 1 an/opra quom odo opor.epifco- 5- quanta ir itu f. . . ~ pjjferatur • íed non differtur eíecu tio fente m i* p r ^ & ip r * .fu p plicatione fa ft a : v tfu pravtfp6.1arg.§. aliud. q u s eft contra, d S a n á u im u s. v t.s. e.§fi quls iútem . ■ c ^iccipere. argü.quod facetóos non poteft dádópoenitétiam permit­ tere retineri coflcu biham.fed argu.contra. ft. de le.iij.l-fi quis in p rin . teftamenti.§.j. f Tradatur , quod dici¿Ipoftata tur clerieum apoftatari$ao cu- tcnl 5 officio curiae dari: M tradi- vt hic , & fupra quomOwdo opor.epifco.§.femel. & a facerdotio cadere: vt hic,& fupra de nupt. §. fed & fi qu is. & fupra quomodo opor.epifc.|. neque. fic etiam de mo­ nacho : v fupra dé mdbaehis.§.fi vero relin ­ quens. g Permittimus.fed olim fiebat cum diftinftione: vt.C .d e epifeo. & cleri, l.officiales. h Momfticam. non ta­ men erat monachus, alias propriam fubftan­ tiam habere d ici noii p o fle t: v t luprá de m onac.§.iliud. quod infra d ic itu r : Sed quomodo h o c,cú infra dicat,idem eft in aliis m onachis? R efpo n d . non ponitur refp e & iu e . fic fupra vt . defun.feu fun.§.j. colla, v . Q uare ergo vxorem ducere prohibetur? R e ­ fpon. quia habitum ha» bu it,& quia fatis eft clcricari curialem , i P a r te. id eft dodran­ te, fecundum A l. v t fu» pra eo. §. curialem . V e l dic verius de ea de qua dicitu r.C . eod.l.officiales.prim i' veriorVfir' k E t curiali. im o vi» detur quód in monafte­ rium mittatur tv t infra eod.§.fi mpnachus.qu® eft contra. Solu. fi femel fugiat', mittitur in mo­ nafterium : fi fecundo,datur iu d ic i: vt ibi & hic dicirar.Sed quomoV do datur curise,cum e i ^ d elid o non prsemium^ fed pcenam debeat pa- T it.xv. jig nifi literas fciant,& reéhm fidé, A C A V .X V . Q u ib u s cafibus curia­ ti.C .d e decur.l. nequis. & . ff.de in rer. & rele , les clerici ordinari poffunt. vitámque habeant honeftam:& 1. relegatorum . in fine. C u riales &■ o jfn ia le s n o n d eben t c le r ic i neque concubinam aut natura­ &-.l.fequ.quae funt c o n ­ o rd in a ri,n rfi m o n a ftica m -vita m p er.l< ¡.an . les habuerint aut habeant filios, im p leu erin t, p on ta co n tra fa c -e n tib u s im m i­ tra? Solii, non trade­ íed cafté viuentes, aut vxorem tur curise vt fit decu­ n en te. I n p r a d iB is ta m en ca fib u s u tra -v ete­ r io , fed vt ferüiat de» legitimam,& ipfam vnam & pri r a / eru an tu r. I tem c le r ic i m erito O - ñonJ icurionibus.. & facit ad m o n ia ce o rd in a ri d e b e n t : ec clefiis ta m en in mam habentes, neque viduam h u h c.|. fupra de mona­ q u ibu s o rd in an tia',bon a eoru m a n te G -p o fl ñeque feparatama viro, neque chis. §. fi v ero relin­ d o n a r e p offun t. B a tto . aliter legibus aut facris canoni­ S E D neque curialem aut quens. I Subjlitutasperfonas.zrj bus interdidam . officialem clericum fieri per­ g u .q ú ó d perfubftitutú C A P. X I I I . D e at ate presby­ mittimus? :vt non ex hoc vene­ q u isferu it:: v t.C . eod. terorum & exterorum clericorum.. rabili clero ini uria fiat. Si vero l.quifqiMs. & . I. ad fimiP R E S B Y T E R V M au­ tales perfonse in clero confti- litudinem. m Non tranfcendsntem minorem trigintaquinque tuantur, tanquam nec ad ordi­ tem. confuetudo * fa- a Concor. annorum * fieri non permitti­ nem p e rd u d i, proprise fortu­ cit vt aliquid pofsit da- ti.dift. cai mus. Sed neque diaconum aut g nae reftituantur, nifi forfan m o- ri, quod alias nbn lice- qutmadmo fubdiaconum minorem viginnafticam h vitam aliquis eorum r e t : v t & fupra eo . §. dum.ybi de pra: om nibus. & . §. pro, b°c ¡“d tiqiiinque, neque minorem leno minus quindecim annis im - cófuetuílinibus.fed arg. liatur. «Sorem decem & o fto anno­ pleu it. tales enim ordinari prae­ contra fupra v t nulli iu rum . DiaconiíTam v eto non cipimus,legitima videlicet par- di.§.ij. ordinari in fanda ecclefia, quse te J curise & fifco danda , fi in minor eft annorum quadragin­ clero conftituti,monacho condecentem vitam imple ta,baut ad fecundas venerit nu­ u e rin t.S iv e ro poft clericatus honore aliquis eorum ptias. vxore dux erit,aut concubinam habuerit,curise & offi­ C A ? X I I I I . D e u xoribu s cio cuius fortunat fubiacebat, reddatur : etiam fi ma­ clericorum. xim e tali ecclefiaftico gradu tenebatur,ia quo quis có­ S I autem tempore ordina­ ftitutus non prohibetur facris canonibus ¿ le g ib u s v tionis clerici euiufcunque col­ xoré accipere. H ocautem & fuper aliis omnibus m o­ legi) aut ordinis, accufator ali­ nachis tenere fancimus,qui de monafteriis ad quemli­ quis apparuerit dicens eum in­ bet ecclefiafticu transferuntur gradú, etiá fi nulli for­ dignum ordinatione efle*. diffetuna fubiecri fuerint. E t generaliter fancimus, nulli raturc ordinatio,& vniuerfa jp - C licere in quolibet ecclefiaftico gradu conftituto,difce­ cedant tam pro examinatione dere ab e o,& fecularem fieri:fcientibus tale aliquid fa­ quam pro multis caufis quas in cientibus, quia & quafi appofito fibi cingulo aut di­ epifcoporfi ordinationib9 fangnitate aut militia nudabuntur,&curialik fortunae pro­ ciuimus.d S iv ero futurus or­ prise ciuitatis tradetmir. Qui autem ante noftram lege dinari diaconus non habuerit cíerici ordinati funt ex curiali fortuna : per fubftitutas vxorem (ficut prius dictum eft) perfonas1 pecuniaria munera complere,á corporalibus coniündam fibi: non aliter or­ auteni liberos feruarh dinetur, nifi prius ab ordinante C A V . X V I . V t ordinationesgratis fia n t. eú interrogatus promiferit poffe poft ordinationem & fine le­ S E D neque clericum euiufcunque gradus da­ gitima vxore honefté viuere: re aliquid ci a quo ordinatur, aut alij cuilibet perfonon valente eo qui ordinat, in nas permittimus: folasautemprsebere eum confuetutempore ordinationis permit­ dines iis qui ordinantium miniftrantes fu n t, ex con tere diaconum aut fubdiaconu fuetudine accipientibus,vnius anni emolumenta non poft ordinationem vxorem ac­ tranfcendentem.mIn fandra vero ecclefia in qua c o n cipere. e Is autem qui permit­ ftituitur,facrum complere minifterium, & nulla pe­ tit epifeopus,expellatur ab epi- D nitus propriis clericis dare pro fua infinuatione-.nec fcopatu . Si vero poft ordinaob hanc caufam propriis emolumentis aut aliis por­ iiónem presbyter aut diaconus - tionibus hunc priuari.Sed neque xenodochú au tn oaut fubdiaconus vxorem duxe­ focomum aut ptochotrophum, aütaliú quemlibet v e­ rit: expellatur á clero, & curise nerabilis domus gubernatorem , aut quacunque eccleciuitatis illius in qua clericus efiafticam folicitudinem agentem,dare aliquid illi a quo rat, cum propriis rebus trada­ conftituitur, aut alij cuicunque perfonse pro commifitur. f Si vero ledfor fecundam fa fibi gubernatione. Q ui vero prxter bsec quse difducat vxorem ,aut primam qui­ pofuim us,aut dat, aut accipit, aut mediator fit S a ­ dem viduam , aut feparatam a cerdotio aut clero huiufmodi com m iffe fibi cuiufcuuv iro , aut legibus vel facris ca­ que gubernationis nudabitur: iis quse accipiuntur,vin­ nonibus intcrdi6hm,nequaqüá dicandis venerabili loco cuius talis perfona ordina­ ad aliunx ecclefiafticum ordi­ tionem aüt folicitudinem aut gubernationem accinem proüehatur: fed & fi quo­ pit.Si autem fecularis fit qui accipit,aut mediator faftus libet m odo ad maiorem ordi­ eft: quod datum eft, duplum repetitur, & venerabili nem perducatur, expellatur eo, lo coin quo talis perfona ordinationem aut guberna» & priori reftituatur. tionem aut folicitudinem íuíceperit,praebeatur.Sí quis Authentica. Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca R ij 5'9 Authenticorum C ollatio nona. 52o h Cantores.!.qui otnnes fintfiliifami. i A d fiu t: iitudinem. noa omnimodo: vt infra p0n erabilis do m u s,au t ante o rd i fuit,fic tamen vt &c.' ... n atio n em coffim iffam fib i c u iu f k Caftrenfium. if.de ia , cu n q u e g u bern atio n is aut f o l iofific.teftaJ.fi mftituta, citudin is,aut p o ftea aliqu id v o ­ ' Je inofficiofo. h o c n ó cu fto d iu t,re g u la ri mul- 1_ Ferant, fed quoiu. lu e rit fuarum reru m offerre ectae fubdentibus. re ? Refpond, quidam clefiae in qua o rd in a tu r, aut lo ­ C A P . X IX . Vt omnes cleriti res per querelam . Sed cer­ c o cuius g u b e rn a tio n em a u tfo te hoc idem erat per fitas in fu a pe tejíate haleant. licitu d in em fufcepit:n on io lu m Presbyteri & omnes clerici res adfeper­ aliud auth. vt cum de n o n p ro h ib em u s1 h o c fieri,fed tinentes in fuo dominio habere debent atque ap.cogn.§.fed hxcqu i, dem. D ic ergo condi, etiam m agis iriuitamus eo s talia poteftate : g/' eas donare, & de eis teftari pojfunt f i fub parentum exiftant poteftate-. ex hac. 1. & fic non eft p r o falute a n im j f u f face re.N o s contra quod dicitur ia dummodo filiis,aut his non extantibsts,pareenim illa fo lú dari pro hibem us, caftrenfi & quafi non tibus eorum relinquant.B.rtolus. q u s pro priis p erfo n is quibufda P R E S B Y T E R O S au - dari querelam:vt.C.de praebentur,non q u s fanetis e c inofficio, tefta. 1. finali 1 té & d iaco n o s & fu b d ia c o n o s, in fine.&.C. eod.h cunj clefiis,aut aliis ven erabilibu s lo ­ cantores h & re d o re s ,q u o s o m ­ lege, in fin. & . 1. factocis offeru n tu r. nes clerico s appellam *,res q u o ­ fah& x. &. ff.d e inofC A P . X V I I . Q u o m o d o fe r u u s ficio. tefta.l. fi inftituta, lib e t m o d o ad eo ru d o m in iu m c r d tn a r i p o f s it ,a u t a d fe r ip titiu s. §. de inofficiofo . & inven iétes h a b ere fub fua p o tefta d Fortunam, id eft ap . Domino fciente & n o n contradicente po­ tellige hunc.§.in prxlapofied erit eum v t ferte praecipimus, ad fim ilitu d in é1 tis. alias ferui quod di­ teft f erutu clericus Ordinari : eo ignorante uum tem pore in gre fn o n . & f i conftitutus ad Jecularem yitam citur .s. de eccLtitulis.§, caftrenfiú k p ecu lio ru m , & d o ­ /iis.nec enim amifit pofredibit , domino reftituendus eft.adfcriptitij interdicimus. nare fe cu n d ó leg es j & in his t e fefsioné o b in greflum . yero prxter dominorum yoluntatempojfimt ... ProyerberibiisAd eft ftarij lice t fub parentu fint p o ­ alias male ageretur cum ordinari. Bartolus. loco tormentorum qu* e o , fi ftatim onus pro­ teftate: fie ta m é,v t h o rú filij,auf eis remittuntur, S I feruu s fcie n te & n ó c o n b an d i in fe reuoluerehis n o n exifté tib u s,p a réte s eo ­ n Legitimis.qu^ fint ditra d icen te d o m in o in c le r o o r­ t u r .& eft argu. C .d e a,leg.Corn.de rum leg itim am partem fe ra n t.1 citur,ff.ad *vg.v.ulu.ue dinatus fu erit:e x h o c ip fo q u ó d g r i. & eenfi . i . fi quis, C A T. XX. Quib. pcenisfubii- fica-1.j.&J.Ü3. in fin. & có ftitu t* e ft,lib e r & in g e n u u s b lib .x j. ^ e Adfcruitiam.imo cudantur clerui quifalfum tulerint teC o r' de e rit.S i v e r o ig n o ra n te c d o m i­ a 2Vonprohibemus. ea­ dem de epifeopo difta funt.s.eod.§.prx omni­ bus . §. fi vero laicus. & §. fi quis autem epifeoporum.& facit.C.eod.fi quenquam. b Liber $ / ingenuus. olim clericus etiam do­ mino volerite fieri non poterar.C.e.l. iubemus. §.feruos. fed monachus fic volenteeo: vt. C.eo. titu.l.ferui.hodie autem fieri poliunt clerici etiam fciente domino: vt Potientia hic:& fic no.patientiam confenfui confenfui comparari. soporatur, fic.ff.ad municip.l.quoties, c Ignorante.cpioi firxfumitur : vt. C . qui milita.nó p o ffl. fuper fer- au té clericu s cu iu flib et gradus, fiu e g u b e rn a to r cu iu flib e t v e «L.V. . -------- r ix : v t fupra.e.§.fed ne­ q u e curialem .in fi. q u x eft contra. S o lu . curia­ lis v e l lib er cu rix da­ tu r, v t i b i : feruus vero dom ino fu o : v t h ic .& fic ib i d elib ero : h ied e feruo d icit. f Agriculturam adimple­ a n t. etiam per fubftitu- tum : v t.C . eod é.l. ad fimilitudinem . & .l. q u ifquis. & no-in ip fis. nam d onec in ecclefia eft idoneus , aliunde ium i alius non d e b e t: v t.C . eo d .l. in ecclefiis.fecus fi non fit ib i idoneus: v t argu. ff. de mune. & h o .l.v t g radatim .§. & fi leg e . Item nonne idem ✓erat etiam olim quod per auth. iftam ftatuit: v t.C .e o .l.q u ifq u is? D i­ cas qu o d fic. v el illa lo ­ quebatur tantum tunc quando dom ini aderat v olu n tas. 'Item quid fi con tra voluntatem d ot Concor.e. mjn i f ac¡Jt i M . dicit ap cu nos opor nQn p0teft: licet p rx ter te at a n g U . voluntatem d om ini p o f fup yerbo , g t; y t ^ arg u.ff. de idonee, m procura- ]_ Pom ponius. a fecu n d a re,& o m n e eis co m p e ten s ecclefiafticu m m in ifteriu m ad im p lere:h o c requ irere v n iu fcu iu fqu e ciuitatis fanctiffim o ep ifc o p o ,& cu iu fcu n qu e o rdin is ecclefiaftici p rim atibu s eos q u i fimonium. _ Si quis contra . ab n o o rd in atio fiat: lic e t d o m in o Presbyteri,diaconi, & alij clericif i fa l­ hiiic vfque ad.^.pres­ in tra fpacium vn iu s anni & f e r fum perhibeant tefttmonium in caufa pecubyteris autem, infra eo, u ile m fortun am d p r o b a r e , & ^ maria yel criminali ,peena hic inferta fu n t traftat de concentio­ fuu m feruu m rec ip ere . S i v e r o puniendi.Bartolas. nibus & accufationibas R E V E R E N D IS S I­ feruu s fcie n te d o m in o fiue in ­ clericorum omnis ordi­ ficiente (fic u t d ix im u s)e o q u ó d M I S au té p re s b y te ris aut dia­ nis. p Subiaceat.vt fupra vt in clero co n ftitu tu s eft,lib e r fa conis etiam ,fi inu éti fuerint p ro cleri.ap.pro. epifc.có.§, tftus e cclefiafticu m m in ifteriu m pecuniaria caufa falfum p erh i- j.coll. vj.&.s. apud quos reliq u erit, & a d fecu la ré trá fie buiffe te ftim o n iu : fufficiat p ro oportet caufam di. mo. rit vitam : fuo d o m in o ad fe ru iv e r b e r ib u s ,“ trib u s annis fepa­ & afce.§.j. tiu m e tra d a tu r. A d fc rip titio s rari á facro m in ifte rio ,& m ona­ q Contradi. vt. C. de epifc.au.l. epifcbpale.in au té in ipfis p o fleffio n ib u s qua­ fteriis t r a d i. P r o crim inalibus fine.fed in cuiuS bonis? ru m funt ad fcrip titij,clerico s cauté caufis fi falfu m teftim o n iu Refpond.fi nomine ectiam praeter vo lu n ta te m d o m i­ clefix,in bonis ecclefi^: d ixe rin t: clero nu d ato s,leg iti­ vt fit in bonis pupilli tu­ n o ru m fieri perm ittim us: ita tamis*1 fu b d i pcenis praecipimus: tore dánato: vt.ff.de re m e n ,v t clerici fa c ti, im p ofitam reliq u o s au tó om n es in aliis etiá iudi.l.fi fe.§. tutor. &.ff. fib i agricu lturam ad im p lea n t. f ecclefiafticis ord in ib u s c ó ftitu - fi quis cau. 1. finali. 6 - Aam V V rr Ir Ii Ir. Deadificator>» s A ifir a t tC P .X to sjfi falfum teftim o n iu cuiufliribusecclefiarum. « m u iv u m t m u u ,- f i n extra de ;n fin e .S e d tu d ic a s c o n . tf.sud.ord. t r a . v t j n n o u e ].eo> t jt u _ v b i d icit quód dom i­ n o in uito poteft. g Ordinari procuret, ad epifeopum pertinet e le ftio : v t h ic, & fupra v t clerici qui re. §.fina. & fupra de mona-5. o r­ dinationem. Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca Clerici apatronop rufentaif debent, D tb epifeopo•ordinari: a!,as quofiunque put atterit meliores, ordinare poteft : & clerici in fuis ecclefiis morari debent.Bartolas. S I q u is o ra to rijtd o m u m fa b ric a u e rit,& v o lu e rit in ea c le ­ ric o s o rd in are aut ipfe,aut eius h eredes:!! ex p en fas ipfis c le ri­ cis m in iftra n t,& d ig n o s d e n o ­ m inant, d en o m in ato s o rdin ari. S i v e r o qui ab eis e lig u n tu r,tá quam in d ig n o s p ro h ib et iacrae regulas o rd in ari: t u n c fanétifsim us ep ife o p u s q u o fcú q ; p u ta u erit m elio res, o rdinari p ro cu r e t. s Sancim us au té reu ered iffim o s clerico s fuis e cclefiis o b - ^ p£CUniarise3i l u e tm uiiiu iib d UIX.111C u iiu iu can v iu iu i,n oo n folu m ecclefiafti crim inalis ixiffe tco n u in tur,n ñ foíum c o o ffic io i° rep reo e lli,fed etiam v e rb e rib u s fu tb d i. C A P . X X I. Vt clerici apudproprium conueniantur epifeopum. Clerici & monachi coram epifeopo in caufa pecuniaria couemendifunr. in criminali cora epifeopo, yel iudice ciuili ad elechonem ocioris funt corsuemendi. epifeopo negligente ad iudicem loci lurifddho deuoluitur: inpr>ceftibus ferma hic tradita feruata.Bartoltis. S I quis c o n t r a 0 aliqu em clericu m aut m onachum , au t diacon iffam aut m onaftriam aut afeetriam ha­ b ea t aliquam a f tio n e m : adeat prius fanátiííim um ep ifco p u m cu i h o ru m v n u fq u ifq u e fu b ia cea t: P iHc v e r o caufam in te r eos iu d icet : & fi q u id e m vtraq u e pars iis quae iudicata f u n t , ac q u ie u e rit: iube­ m us per lo c i iu dicem h o c ex ee u tio n i perféébe co n ­ tradi . 1 S i quis autem litigan tium intra decem dies D e fandifsimis epifcopis & c. Tit.xv. (uo n om in e:fi tunc non habet vnde, vc quia feculam cleri­ cus eft , tunc in fuis b o ­ nis: alias autem i c vt diximus.s- de non ali.§« £ auté creditor.in hne. Contrafcat. fcihcet appellando: v t fequife í ib i, & non liceat lAur & c.a fententia e r g o e pifcopi appellatur. s ed contra-C.de epifc¡.aut j. epifcopale-in abo elex illa huic con­ ■ ‘ a í b i SEQUÍ- ^ratM mJrxfe.prxtoI f i c .nitem autem fa facit eum mi­ fer norem quolibet defenfore ciuitatis, cum a icat defenforem fententiam epifeopi repafta^ quod non eflet, nifi maior effet: vtfupra de appel. tofi; inj- §• fifed; co n tra d ica t* iis quae iudicata A g a t u rfid e iu ifo re h dare, fed fo iam cautionem fine iureiuran­ fiin t ,tu n c io c o ru m iu d e x cau­ d o cu m h y p o th e ca fuarum re­ iam ex a m in et: & ii in u en erit rum e x p o n e r e . S iv e r o p ro criiu d iciu n i r e d é fa d u m , etiam njinali caufe accu fetio contrá p e r fententiam propriam h o c aliquam m em oratarum p e r fo c o n firm e t, & ex ecu tio n i p r o narum p ro p o n a tu r, fub leg iti­ p rj£ tracjat quae iu dicata fon t: m a cautela accufeta fiat p e r fo & n o n lice at fe cu n d ó in tali ñ a . Si autem ecclefiaftica' cau­ Caufe b v i d o ap p ella re. Si v e ­ fa e f t , nullam co m m u n io n e m r o iu dicis fententia contraria h a b eat iudices ciuiles circa ta­ fu e rit iis q u g á d e o am abili e lem e x am in atio n em , fed fenp ife o p o iudicata fu n t : tunc lo ­ d ifsim u s' epifeopus ndum vcu Um l l l ihl dabere u t i c. appellationem a jjp tiia u iw iA W iA i c ó i-------- r — fecu • --------------tra fententiam iu d ic is, & h a n c ■facras regulas c a u fe finem im ponat. fecu n d u m leg u m o rd in e m 0 re­ ferri & e x e r c e r i. S i tam en c x B C P . X X I I .V t epifeopi apud Im periali iu fs io n e ,a u t iudiciaproprium cenueniantur metrofitli praecepto epifeopus iu dicat litanum: & v i cauere pro lite in ter quafeunque p e rfo n a s: apnonteneantur. p ellatio ad im p eriu m , aut ad Epifeopus ab epifeopo yel ab alio conutneu m q u i tiranfmifit n eg o tiu m , tus,conuenienius eftfub archiepifopo: <3* ad patriarcham appellatio eft: nulla caurefera tu r. Si v e r o crim en fu e­ tione yel fideiuf tone pro lite finienda inr it q u o d ad uerfu s q u am libet ierpoftta. Bartolus. m em oratarum reu eren diisim aS I quis v e r o fen ftifsim o rum p erfonaru m in fe ra tu r,fi ru m ep ife o p o ru m eiufdem f y qu id em apud, ep ife o p u m ali­ n o d i i d u bitatio n em aliquam quis ac cu fe tu r, & ip fe v erita ­ ad in u ice m habeat, (fiu e p ro e c tem in u enire p o tu erit :a b h o ­ clefiaftieo iu r e ,f iu e p ro aliis n o re jaut grad u h u n c fecu n ­ d u m ecclefiafticas regulas deq u ibufdam rebus:prius m etro ­ iic ia t, & tu n c co m p eten s iup o lita eo ru m cum a liism d e fua .d e x h u n c co m p reh en d at, & fe­ ^ fy n o d o ep ifco p is cauiam ex a­ cú du m l e g e s 0 lite m examinans m in et & iu d ic e t : & fi n on rata c a u fe finem im p o n a t. Si v e r o h a buerit v tra qu ep a rs q u * iu ­ prius ciuilem iu dicem adeat f d icata funt,tu nc beatifsim us pa­ accu feto r, & crim en .per leg iti­ triarcha d icecefeos illiu s in­ m am ex am inationem p o tu erit te r eos au d iat, & illa determ i­ a p p ro b a re , tu n c e p ife o p o lo ­ n et q u * ecclefiafticis canoni­ co ru m gefta m on u m en to ru m bus & leg ib u s c o n fo n a n t: n ul­ detur: quod fieri po- palam f e c ia t: & ÍÍ ex his a g n o la parte eius fe n fe n ti* co ntra­ ie ft: vt.ff. de offic. eius featur p ro p o fita crim ina co m d icere v alen te . Si autem & á c l e r o , aut alio q u o c u n q u e adi­ í & f i ar¿ o reftÍUrÍf<1ÍC' mifiCTe e u m ,tu n c ipfe epifeo b 'in lT L fa . no.ca- pus h u n c fecu ndu m regulas ab t io co ntra ep ifeo p u m fiat p ro ­ furn vbi tantum femel h o n o re fiue grad u quem h a p te r q uam libet ca u fem : ap ud appellatur. fic.C. de af- b et,feparetriu dex autem v ltio fan ftifsim u m eius m e tro p o lifer .to L l.jj. refpon. & nem e¿ inferat legibu s co n g ru étam fecu ndu m fecras regulas C . de appel.1. illud.§.fit e m . Si v e r o epifeopus puta& noftras leg es caufe fod ice­ mili m odo. & .§ . orien­ u erit gefta n o n iu fte co n fe d a : talem. fic . C . de preci, tur : & fi quis fodicatis co n traimpe. offe.l. fi q u is. retu n c liceat ei d ifferre, & nuda­ D d ix e r it, ad beatifsim um arch i•dpfdUre gulariter autem bis pore h o n o re feu grad u accu feepifeo p u m & patriarcham dice­ 1*8bu. teft appellari, licet no n tam perfonam :ita tam en, v t h u ­ cefeo s illius referatu r caufe ter.C .n e li. in vna eaiu fm o d i p erfo n a fub leg itim a demque caufa.l.j. ille fecu n d u m canones & le­ c Ordinem . o rd o le­ cautela fia t, & ita ad nos n e g o ­ g es h u ic p r* b e a t finem . Si v e ­ gum e ft .C . de appel.l. tiu m tam ab ep ife o p o quám á r o co n tra m etro p o lita m ta­ prxeipimus . 8c fupra iu d ice refera tu r,vt nos h o c c o lis ad itio fiat ab e p ife o p o , aut de nuptiis.§. illu d . v f­ g n o fe e n te s, q u * n o bis v id e n ­ que in fin. c le r o , aut alia quacu nque p er­ d A ti imperium . N o t . tu r iu beam us. Si quis autem fon a : dioscefeos illius b e a tifa delegato appellari ad p ro p ecuniaria caufa co ntra afim us patriarcha fim ili m o d o delegantem : vt h ic , & liquam om niu m m em oratarum cauiam iu d icet. P ro o m nibu s C . de appel.1.prxeipiperfo n aru m habuerit a ftio n e m mus.§. h xc fi appella­ autem caufis p ro quibus ap ud tio . & .C . de iudi.l. fin; a liq u a m , & epifeopus d iilu lep ro p riu m m etropolitana , aut ■snfi. Sed videtur quód rit in ter eas iudicare : licen ­ patriarcham , fiue apud alios a delegato principis nó tiam habeat a fto r ciuilem iu­ qu o feu n q u e iu dices ep ifeo ­ ip fe princeps ¿fed alius d icem adire: s ita tam en, v t acappelletur: vt fupra de p i co n u en ia n tu r, nullam fideafp . Col.iiij.§. fin3- qu: cufeta p erfo n a nu llo m o d o c o iu fsio nem aut cautio nem p ro Authentica. Su ob uS b u shan ” Corrigere illam . tu au­ tem dic quód hic v t eorum ordinarius c o gnouit epifeopus,vt pa­ tet ex prxcedenti.§ . fi quis contra aliquem; ib i autem ab extraneis audiri fuit e le ftu s . & fic primo m odo fion contradicit, cum alio cafu loquatur. Item nec fecun do: quiaparificatur p rx fe fto .f. q u an ­ do ab extraneis eligi­ tu r: vel licet iudex lo ­ corum , fiue defenfor rctraftet: vt hic faciunt ex commifsione prin­ cipis quam habent per legem iftam .vn d e ipfe princeps retraftare vi- Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca y22 eft contra.Sol.ibi ad v niuerfirarem deiegauerat: hic ad caufam /pCciafem princeps dele­ gat, fed stiam fiadeaufam fpecialem princeps delegatmon ipfe quan­ doque , fedalius appel­ latur: quod eft quando delegatus áfe alij dele­ gat : nam tunc fecundus delegans appellatur : v t C . qui pro fua iurifdi.I. ij.iti fi.licet hoc fit con­ tra regulam qua» eft. ff. quis & i quóil.j. in fin. e , fecundis leges. N o . quod iterum examinat. fic.;.proxi.§. Accur. £ Iudicem.adeat. ex hoc & .s. proxi. refpon. da­ tur intelligi quia in cri­ mine eft aftoris pote­ ftas vtrum cprá epífeop b , an coram ciuili iüdice clericum accufet. & ad hoc eft. j’. vt cie. ap.ipro. epi. c0n4.fi ta­ men. c o ll.v j.& hoc de ciuilibus criminibus.fecus fi eft canonicum : vt j.proxi4.fi autem ecclefiaftica.Item ex eo quód hic & .s. proxi. dicitur epifeopum fecúdum le- Epifcopm gem iudicare, patet eú leges fcire debere fcire leges: vt debet. C .d e legi. & conflit. 1. Jeges. cum non er alterius,fed fua debeat.eoixfcientia iudicare: vt. s. de iudi.§.j. Accur. g Cimiem iudicem adiré. N ot. quód poteftas eft iudex ordinarius fchó- Schola m larium:cum fit clerico- ianfdielionim:vt hic, & in pro c e - »¡ poteftamio DigeftorÚ in fine, tis fib ju n u fed decretalis prorfus eximere videtur cleri­ cos: vt extra de foro có peteij. fi diligenti. Vel dic decretale loqui in­ ter clericOsvtrinque.fi autem aftor eft laicus, non : & ideo hoc cafu poteft priuilegio re­ nuntiari : vt.C.e.J. om­ nes . & f?c intelligat.G. depac.l.pe., j ^deiujforem . Olim dabat csconomura fue ecclefix: v t.C . de epiff Sc cie.l.eum clericis. § memorati, q eft Contra. Ied illap ¡ftá corrigif.' 1 ,S i autem “ clefiaftica. vt de articulis fidei vel fimonia:&hoc. quando hxc clerico obiiciunt; fecus fi laico : vt.s, de man. prin. §. fi Vero canonicum.col.iij. k Synodi. id eft iurifaiCtionis. ^ .r I *ab €a*< vnus epifcopus cóuenit aliü ci uiliter & criminaliter in caufa appellationis, m -a liis, xi j. fcili cet; R iij ,— 523 Authenticorum Collatio nena. vt.xv.q.vij.§.fiqms ralidus. a Semetipfos abfoiuere.id eft c ito fe expediant. b de eccle. th-S-pe - contra. S o .h ic c o m g itt:: ?£ eodem mo­ do corrigit quod eft.C. 524 porallspr*fcripti0noa currit: vt hic,&.ff<j¿ di.l.ij.§.pe. & fupra'vt cum de ap.cog.§ . mg_ minimus. & . C. de an exeept.l.j.§.fin.&.ff.<jé ti.aftuque priuato.l.j. §. fi quis propter.&.c' de praffeript. x x x . vei C v i P . X X V . D e a p o e r fa r its . xl.an.l. cum notifsinü. R E V E R E N D I S S I M l i ­ §.illud. v e r o a p o c r ifa r ij1 euiufcunque m ^Cslrahi. nemo de­ bet extrahi de domo fanftifsimae ecclefiae,qui in re­ inuitus pro caufa c i - ^ ’-'Á gia ciuitate d e g u n t, aut ad b e a u ili: vt.ff. de in ius voc. 4 tifsim os patriarchas, aut ad m e­ 1. plerunque. &.J. fe ‘ trop olitas a fuis epifeopis o rd i­ fed huiufmodi religiol nati & deftinati,neque p ro fuis fa: perfona multo m i- f ^ nus debent extrahi: — ""*■ epifeo pis, ñequ e p ro caufa ech ic ,& infra eo.§.pro- lite e x ig a n tu r: fic ta m e n , v t ifti A ip fo n e g o tio fa c h e f t , ib i litem co m p le ri.11 Si v e r o n ondu m in­ ftu aea n t illatis fib icau fis fem etch oata eft:apud glorio fifsim u m ip ib s a b io lu e re .2 praefeétum O rie n tis praetorio­ C J lP . X X I I. I.Vt ceconomi & ru m , aut apud eos q u i á n o b is f miles apud'profrtum epijcopum confuerint deputati iu d ices,co n u eu e n ia n tu r. nientibus eum r eip o n d ere . Oeconomi & fimiles ceram epifeopo ra­ e o . l . orphanotrophós. c E x ipfis. fcilicet gubernatoribus.Ac. d Repetitionem, i l i i s eft redditionem,& alias re­ petitionem : quod idem eft.nam antequam caufatn ap.profequatur,madatür exeeutioni pri­ ma fententia: vt hic, & infi.huius.§.ibi, non e- aliud.fed hac funt fpecialia: regulariter enim contra: vt.ff. nil mnoua. ap.pen.&.C. de app. 1. appellatione. & . ft- de iis qui n o . infa.l. furti, in princ.&.ff. de iis qui fatif.cog.l. fciendum.§. pe.8r.ff. de tefta.l. qui á latronibus.§. fi- &• C . de in integ. reftit.l. pe. & .ff.d e appel. re.l.j. & ff. de app.l. conftitutioftes.in princ.&.s.vt nul­ li iudi:§. illas vero qua fecundum legem, hac coi. e E xam inan s . id eft examinauerit. f venire. N o . fpecia­ le in ratione reddenda a diftis adminiftratoribu s,vt quis non poffit in alium iudicem c o fentire cum aduerfar io , nifi fub luo epifeopo.regulariter enim cótra:vt.ffde iudi.l.j. 3c.ij. in princi. g S i quis autem ex ecdefiafiicU . N o t . here­ des ééconomi teneri fi­ cut ipfe: vt hic, &.C.e. l.fi qiiis presbyter, in lin .& .C .d e facrofanc. eccle. 1. iub emus.§.ceconomos.Al. h Compleri.Vt.ff.de ittdi.l.vbi femel. i Reuerendifiimi apocrifarij. id eft qui res ec- cleftse agunt: vt fupra quomodo opor. epi.li. fi vero metropolita, fic dicti,quafi fecreti nuncij.vel expone vt ibi. k Solis. im o videtur quod debeant omni­ bus refpondere: v t .f f de iudi. l.ij. § . omnes cum. &.§.fed fi agant. Solu. hic nomine alie­ no agit legatus,ibi fuo nomine. & facit.s . de exe.& iis qui con. & re. §.ij. Accurfius. 1 ‘Propter tempus. "Niot. quód vbi ius aufert a_ gendi poteftatem: tem- tionem reddere debent: & licitum efi en a fententia epifeopi ad patriarcham appettare. Sarto lus. O E C O N O M O S a u t e ,& x e n o d o c h o s, n ofocom os¿ p t o c h o tro p h o s ,& alio rú v en e­ rabilium lo c o rú gubernatores^ & alios o m nes clerico s iu b em ’ p ro cre d itis fibi gu b e rn atio n i- fua: gubernationis facere & ex ig i:b q u o d ex ip fisc debentes o ften d u n tu r illi ven era b ili red dendu m d o m u i, e x cuius o r d inatione d ebitum apparuerit.Si v e r o p utauerint fe grauari: p o ft re p e titic n é d m etro p o lita caufam exam inet. Si v e r o m etro p o lita fu erit co ntra quam piam p rs e d i& ru m p e rfo n a m h u iu f- aut p riu a to , aliquam conuetionem fuftineat,nifi m andatu ha bu erin t a fuis e p ife o p is, aut ce­ c o n o m o , aut aliquos co n u e n iant. T u n c enim folis k illis q úi ab eis con u en iu n tu r, dam us lice n tiam ,fi quam o b lig atio n em habent co ntra eeclefiam ,aut c ó tra e p ifeo p o s eo ru m , p ro p o n e r e . S i v e r o & in quibufdá cau- m o d i caufas exam inans, e& d e fis v e l a d io n ib u s fem etipfo s b itu m e x e g e r it , & e x a d u s p u o b lig ato s fe c e r in t : in tem p o re tauerit fe grau atu m : dicecefeos iu q u o refp o n fa faciunt, p r o his illius beatifsim 9 patriarcha ca u co n u en tio n és fufeipiant. iam d e term in et.n o n enim c o n - q CviP. X X V l.fc c epfcopi lecedim us p ratdidis perfonis p ro gatiemi tempore cenueniantur. S I v e r o ep ife o p i f v e l cleri­ m em oratis caufis ante exam ina­ ci p ro ciuitate aut ¿p fuis e c c le tio n em & e x a d io n é debiti ^pfiis p ro p ter fuam le g a tio n e , aut p rio s e p ifcb p o s d e clin a re,& ad o rdin atio n em e pifeo pi,ad reg ia alia v e n ire f iu d ic ia . Si quis au­ c iu itatem ,v el ad alium quem li­ te e x ecclefiafticis s cui aliqua b e t lo cu m proficifcantur: iu b e­ talis d ifpenfatio credita eft,ante mus eos nullam m o leftiam aut rationu m e x p o litio n e m , & de­ im portun itatem á q ualibet perb ito ru m folu tio n e m m oriatur, fbna fu ftin ered icen tia e x ifte n iub em ’ eius heredes fim ili m o ­ te iis qu i o blig ato s eos putant d o & rationibus & e x a d io n ife h a b e r e ,p o ftq u á ad p ro u in b u sfu b ia c ere . C víP . X X I I I I . Vt epifeopi il­ lic tvbi deliquerint eonueniantur. E p ifeop i & clerici inyrbe ConftantinopoLitana degentes,.ibi couentendi yel cogendi non funt lite inprouincia conteftata: D alias coram prafeito pratorio funt conueniendi.apocnfarij autem ad patriarcham yel metropolttam deftinati, tntenm conuemendi non fim tm ifi de hoc mandatum ha­ buerint, yel alios conuenerint,yel ib i contraxen nt. Item epifeopi yel clerici, legatio­ nis tempore conuemendi riofunt. Clerici & monachi accufandi fu nt iniuria loci repulf a , & Loci reuerentia feruata. Item mona­ fterium per fu u m procuratorem agere de­ bet: ¡portularum quantitate legitima m fu p-aditiisperfonis &■cafibusfeneata.Sar. S I quis e pifeopus aut cleri­ cus ex quacu nque prou incia in C o n fta n tin o p o li r ep e riatu r, & v o lu e rit aliquis ad uerius eum a ftio n em proponererfi q u id e m litis c o n tefta tio in prouincia Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca quos opor.cau.di. mo. ^ §. prmterea. idé de muliere dicitur fupra vt fiulli iudi. §« neceflarium . Item n o . quod fubiicit hic de procu. quem dicit conftitui. nam fi quis in fua pro- • pria caufa conftituit, valet, vt patet ex de­ finitione procuratoris: vt.ff. de procu.I.j.Si ve­ ro fit caufa monafter ij, quomodo ab ali­ quo poteft procura­ tor conftitui,cum ne¿ mo fit dominus : imo fyndici ad talia Ordi­ nantur : vt.C qoodeuiufque vni.l. j „ in fin. &.l.item.§. pen ? ®-e_f Cscn.d fp o n . improprie h; c , dicitur procuratorem - ,f eft fyiidicus . vel áic“ f ' C procurator cóftituipo-, , reft in caufa mo>¡B-ertrt teft eriam ifi iiaítenj a fyndico lite ¿ r conteftata^ad inftar jp- & curatoris: vt.C. de $ - c í J f ¡ , curatorib i. neque.&.l. Ct pSt?xtTi nulla. demrtad. ciam r e u e rtu n tu r,c o n u e n ire e o s ,n u l ló in iis q u s fe putant h a b e re , eis facien d o prseiudicio d e tem po­ ralibus prsefcriptionibus p ro p te r tem pus 1 q u o d in ta­ li caufa p ro tra xerin t. 1 4/4 * ' X Tr f ~ . f 1 1 ' f t m on a ch jp e r p ro c u r a t orem f e defendant: & d e q u a n tita te [p o r tu la r u m . S I Q V A N D O aute caufa em erferit, v t admoni­ t io aut ex ee u tio inferatur p ro qualibet pecunia­ ria caufa, fiue p u b lic a , fiue p riu ata, clerico aut m o­ n ac h o , aut m o n aftria;, aut cu icunqu e m o n afterio , & m axim e fcem inaru m : iubem us fine in iu r ia ,& cum co m p ete n ti h o n o re ad m initio nem f ie r i, non f i­ m eti m onaftriam aut afeetriam m o nafterio ab ftrah i:m fed pro cu rato rem ab eis o rd in a ri, q u i pro cau­ fa re ip o n d e a t. M o n a c h is autem liceat fiue per ft> fiue p er pro cu rato rem m o nafterij caufis ageretfeient e q u i h o c prseuaricatur iu d ic e , v e l e x e e u to re , quia & cin gu lo fpo liabitur , & pcenam quinque fibra­ ru m auri e x ig e tu r per m agnificentifsim um comi­ te m priuatarum reru m : ex ee u to re vid e licet fu­ per h o c v e r b e r a n d o , & in exiliu m d irig e n d o : lo­ corum r-i & 1" D eíandifsim is epifeopis &c. guatuorfihqu*- Su’d eftfiU ^ la ? R e f p o n .q u i- d an, quarta vndas, hoc eft. xlviij. para a fc s : « ar.fF.de an .kga.l. h b e ; t0 §. filium - Sed ali) m pra-dida-LUberto . ha­ bent in Htera fiemquu, .T u d icfecú quod eft genus gionet* filiq fihqua , qua vtuntur prouinciales: vt incdalia de fanda He­ lena. & de hoc habetur mentio.s • vt nui. mutu. a?ri.te. eius ter.J.y coliTv.Et not. quod hic corrigitur, illa lex qu* maiores fportulas dice­ bat im poni: v t. C .d e epileo. & cleri.l. cum clericis.in fih.& aha in eo.titu.l. omnes qrn-Si exeeutoribus. b roxm f i ’idum. & m )6 filiq Lm p'rtcepTáliüdehi r. . ... luc mittat iudicem: vt hic, & argu.ff.de iudi.l. ij.§.legatis.ibi, vel in g>uinciam deftinati &c. c Contingat.quia pri­ ma perfona admonita decefsit, item fecunda, item tertia. A zo .V e l dic quód omnes candnici vnius ecclefi* fue­ runt admoniti. Ac. d Oeconomis, in caufa ecclefia: defendit cecOnomus, vt h ic: non au­ tem in alienis vel pu­ blicis : vt.s.eo.S. alium, qui eft contra. Sed quid fi agit contra epifeopum nomine ecclefiae ? Re­ fpon. aftorem poterit ordinare epifeopus auftoritate archiepifcop i: vt facit tutor: vt inif it. de cura. §. fin. nam ceconom5 vel fyndicus ab vniuerfitate tantum inftituitur: vt.ff. quod cuiufque vni.l.j.in fi. &.l.item.§. pe . Quali­ ter autem contra huiuf­ modi perfonas libellus fiat, plene dixi. 5. apud quos opor.cau. di. mo. & afee. § . propterea col.v j. e fie d d e rc. & triplum fifco : vt.s. vt nulli iudi. §.& hsc qu* eft cótra. f Nonhabentibw . id eft Ordinatus non debentitms habe"'peru no re, vt omnes in íacris Jlt habe- ordinibus conftituti: vt rfT**rtw< s.quomodo opor.epif.§. nieque autem.&.s. de nup.§.fed Sc fi quis, g Superinductam.v t occafio delinquendi non prsbeatur:vt inftit.vi bo.rap.s. fed ne dum.& ri-C.eo.l.eum. h E-am. etiam matre. 1 'Permittimus, hsc ea­ dem habes.s. quomodo <¡16 du m b accipiat.Si v e r o p ro v n a eadem que caufa multas e x m e­ fu b q u o fu b iaee t,a d m o n ea t e a m ,v t om nibus m odis C cA T. X X T X . Ke clericimulieres fupennduclas in propriis dom ib 9 habeat, epifeopi vero nullas. lio q u e tra d a tu r.S iv ero etiam litaniam co n euflerit , capitaJe periculum fu ftin e b it:& v in d ica re iubem us n o n folu m ciu iles,fed etiam militares iu dices. ' C ^ i f .X X X I l.H elaici faciant litaniasfine epifeopo talem v iru m eiieiat é fua d o m o , fi v e ro h o c diftu lerit ^itanfexm oratis p erfonis ad m oneri c o a g e r e , e cclefiaftico m in ifterio & propriis em p lu m en- tra de contin g a t, c vn am & folam p erfb - ^ tis alienata,m onafterio tra d a tu r, & ibi om n i fua? vita: uar.comiig. nam p ro o m nibu s fportulas da­ tem p o re d e g a t: rebus eius,fi quidem filios habeat,in­ re fan cim u s.E p ifeo p u s v e r o ¿p fe r f e & illos fecu ndu m num erum perfonarum k diuirebus ecclefia? fuae nullam e x d e n d is : v t co m p eten tem ipfi m u lieri parte m onafte­ a d io n e m m o leftia m q u e fu ftirium a c cip ie n s , eam alat,1 & r e g a t . Si autem non ha­ neat fportu larum ,fi p ro talibus b u erit f ilio s, om nis eius fiibftantia inter m onafteriu m caufis ad m oueatür ex actio : av b i m ittitu r,& ecclefiam in qíiap riú s erat conftitu ta, d io n e s v id e lice t co ntra ecclea?qua p o rtio n e diuidatur. fiara p ro po fitas ceconom is i C ¿ d f . X X X I.D e hssqui in ecclefia epifeopo aut aliis fufcipientibus,aut illis qu i in ea clerii is iniuriam inferunt. caufam o rdinati fu n t . Q u i v e ro S I q iiiscu m fa cra m in ifte ria ce le b ra n tu r,in fa n d a m ‘ co n tra haec e x ig e re fportulas ecclefiam in g re d ie n s, e p ife o p o ,au t c le r ic is ,a u tm in ipraefu m pfeiit: in duplum q u o d ftris aliis ecclefiae iniuriam aliquam inferat: iubem us accepit,exa<ftae perfona? red d e­ h u n c v erb era fiiftin e r c , & in exiliu m m m itti. S i v e r o re é co m p e lla tu r: & fi qu id em haec facra m inifteria conturbaU erit, aut celeb rari p ro ­ m ilitat, c ingulum p e rd a t: fi veh ib u erit : capitaliter pu niatur, h o c ip fo & in litaniis,in r o clericu s fu e r it, a cle ro r e - D quibus epifeo pi aút clerici re p e rian tu r, c u fto d ien d o ; m o u eatur. É t fi qu id em iniuriam folu m fecerit is,v erb e rib u s e x i- Presbyteri 'e fi clerici in domo propria mulierem habere non debent , nifi omnem ejfiigiantfufpicionem.ep f io pus autem nul­ lam mulieremfecum habere debet.B a r. P R E S B Y T E R I S au­ tem & diaconis, & fubdiacon is, & om nibus in clero ccfcrip tis, n on habentibus f v x o re s fecu n­ dum faeros c a n o n es, in te rd ici­ m us etiam nos fecu n d ú fan d a­ rum reg u la rá v irtu te m , m u lie­ rem aliquam in pro p ria d o m o fuperinductam s habere: tam en Authentica. Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca I T it.xv. c o r ú fan d ifsim is epifeopis j p - A citra m attem ,aut fo r o r e , aut fi­ oportet epifc.§. quanta; t Secandum numerum lia ,& alias p erfonas q ug om n em u iiu ris, v t nihil his contrarium perfonarum . quod leges fu fp icio n em effu g iu n t. Si quis virilem appellant.-vt.C. ' fia t : aut fi a liqu id co m m ittatur, autem ab fq u e hac o b fe ru a tio - de ca. tol.§. fin autem m em orata v itio p r o c e d a t . iu d i n e m uliere in fua d o m o habet legatarij. & .ff. de Icg. ce m v e ro v in d icta differentem quse p o te ft ei fu fp icio n e infer-, prse.l. virilis. in prine. im p o n e r e ,a d fcientiam n oftrii Accurfius, r e ,& fem el & fecu n d o a fu o e- l Hiat &• regat. & , pro epifeo pus referat. p ifc o p o aut a fuis clericis ad­ id eft: C X X F I I I . De modo/por­ m onitus n e c u tali m u liere ha­ m In exilium, hic aut tularum in perfona cleri:orum. b itare t,eiice re eam h d e fua d o ­ pro & accipitur: vt in S P O R T V L A R V M ve­ nouel. eo.tit.& . C . de m o noluerit :aut accu fato re ap r o n o m in e o m n e perfonam in verb.fig.l. cum quidam, parente ap p ro b etu r in h o n efté q u o cu n q u e ecclefiaftico o fficio Al. A lij habent in litecum m u liere c o n u e rfa ri: tu n c ra,S\& tunc eft plana. co n ftitu ta m ,& ad h o c d ia c o m fepifeopus éius fecu n d u m eccle- & fa. ad hune.§. C.eo.l. fam & m onacham ,aut afeetriam fi quis in hoc.&. C i de fiaftico s canones d e cle ro eum aut m onaftriam p ro o m ni cri­ iis qui ad eccle. confu. m inali & pecuniaria ca u fa, c u - g a m o u e a t, chria? ciuitatis cuius l.denuflciamus. clericus e ra t,tra d e d o . E p ife o ­ n Ipfas. alias quas. iu fc u n q u e quantitatis fit f fiue a O Honorandas, cruces Cruces vbi pu m v e ro nullam penitus m u­ c lerico , fiue a q u o lib e t in m ili­ interdicimus non alibi reponi delierem habere,aut cum ea habi­ tia c ó ftitu to ad m o n itio n em fu reponi, tiifi &c. cú Cru- be«m. tare perm ittim u s.Si ahtem p ro ­ cibus & cum litaniis fi­ fcip ia n t, aut in reg ia du itate* auJ; jn p ro u incifs quibus d e b etu r nequaquam h o c c u fto - era ingrediuntur, vel fubaudi, porrant:& erit diens i epifeopatu p ip iic ia tu r. g u n t:n e c am plius q uatu o r filiplana. & dic cum qui­ qui$ a dare p erm ittim u s. Si v e ­ ip fe enim fe o ften d it in d ig n u m bus fcilicet crucibus in­ r o ex n o ftra iu fsio n e aut ad iu ­ fa ce rd o tio . grediuntur facerdotes. C ^ í f . X X X . De diaconi/sii. dicem , aut ad b eatifsim um pa­ p peponi . vt in facriD I A C O N I S S A M vero ftia.Accurfius. . triarcham miffus e x ee u to r , in n u llo m o d o cum v ir o ex q u o alias prouincias ad m o n itio n em offerat alicui m em oratarü p e rp o te ft inhoneftae vita? e m e rg ere fu fp ic io , h abitare perm ittim u s.1 Si v e r o fh a ? c n o n o b fe r u e t : facerdos i f a c i t ad fo n aru m : n o n v itra vn u m f o li­ & clericts,& crucibus. O M N I B V S autem laicis interd icim us litanias f f Litanias facere fine fan d is e p ifc o p is ,& q u i fub eis funt r e u e -^ r i/ f H arendifsim is clericis. Q u alis enim e ftlita n ia ,in qua ia - i£ uirerf»ce rd o tes n o n in u e n iu n tu r,& folenn es o rationes fa- p’^ tJ^s' cíunt ? S ed & ipias n honoran das ° c ru c e s ) cum q u ib 9 & in litaniis in g red iu n tu r ) n o n alibi nifi in v e n e ra b i­ libus lo cis r e p o n i: P & fiquando opus v b cau erit ad litanias c e le b ra n d a s,tu n c folu m ipias fan das cru ce s accipere eos qui co n fu e te ea s portare f o l e n t ,& cu m ep ife o p o Sc clericis litanias celebrare:h o c cu fto d ie n R ifij Authenticorum Collatio nona. 527 a Iubemus iñtuT .quia fe­ cit modo proxi. de mo­ nachis mentionem: igi­ tur de eis incipit:& profcquitur vfque in finem conftitutionis. t Sed on;»es.huic.§.cócordat-s. de defen. ciui. §.decreto.col.i j.&.C -de offic.ma.off.l.j.& de otfic.prx.vr.l.fi.Accur. e Elegerunt. & fic mo­ nachi hodie eligunt, vt hic.olim epifeopus. fed corrigitur : vt fnpra de mona.§. ordinationem, eol.j. d O rdinare. id eft confecrare & cónrmare, vt in nouellis. Accur. e A Ífceteriis . genera funt locorum religioforum. » f Schema, id eft ordi­ nem monachalem, fci­ licet cucullam & fcapularium:& etiam incon­ tinenti profefsionem fa­ ciat. g Profui, id eft abbas. & concor. huic, t s. de jnona.§. fancimus. &. §. inter.&.§.fi vero.Acc. h Jurando, fimile iura­ mentum prsftat domi­ nus quando feruum ad \ Concor.c. ecclefiam fugientem reinca»fi$.cir cuperat: vt.C.de iis qui ca frinc. cii ad ecclefi. confu. l.prxgto.i. extra fenti.in fi. deelec. i Prim um , fcilicet eft prxftandumá domino: Lucrari no quia &c.Accur. debet qtsU Domino reddantur. tibus fanftifsim is lo co ru m ep i- A g n o fe itu r, aut cu ilib et fortunae iubiacer-.intra tres annos n o ac­ fco p is,a u tetiain eo ru m clericis cip ere eum fchem a m onaftiéu : & per lo ca iu d icib u s.S i quis au­ v t intra m em eratu m tépus e x ­ tem in h o c ca p itu lo , praefentis periatur huius ho m in is c ó u e r noftrae le g is v irtu te m aut tra n fetioné m onafterij p r* fu l. s E t fcen d erit,au t n o n vin d ica u erit: fi intra trienniú aliquis em erfepraediftas pcenas p atietur ,m o rit dicen s aut feruu m , aut c o lo ­ n afterio ru m tc reu eréd ifsim c 4 n um ,aut ad fc rip titiu m fu ú h ú c rum m o n ac h o rii d ifpofitione.; efle,aut etiam tanquam fugien ­ C ^ íP V t X X X III. te a gricu ltura, aut quafi aliquid R E L I C X V V M n o b is eft rapientem ,aut p ro p ter aliquam & de v enerabilibu s m onafteriis cu lpa in m o nafteriu m éum in& reu eren difsim is m o n ach is greflu m tp rop rio do m in o h u ne form am d a r e . Illu d ig itu r ante reftitu i cum rebris quas p ro bá­ cartera d icen d u m & c . Tranfcribitur hic in Graco totis is tur in m o n a fteriú in tro d u xifle: primis caput Nouclla quinta s. Cet. 6 jurando h p rim ú ,5quia nihil pa­ C J .V V T X X X I I I I . V t abbas non tam antiquitate quam bona exifiimatiene ccnftndus fit & eligendus. Idem cautis extatin regula S anB i Benedt&i. c.6a¡.Contius. gibbas eligendus eft nonfecundum gra­ dum,fed meritis Cn yirtute-.Cr idem m akbatijfa eftferuandum.Bar. Si8 r D iu id e r e .N o tz £ t (C de co!:sIli.l.j.§.£na. f Imponat. Nota qu¿<j etiam laicum poflunt eligere iftx fcemir.s fi­ cut epifeopum: vt.'s’co. titu.j.col. t In monafterio.ideftjn clauftro. u Sed & hoc. duo di­ cit hic4 .primum5fi de­ di mulieri, x. pro dote vél viro alicui pro do­ na. propter na. vel nul­ la adiefta tali caufa de­ di clerico fab tali con­ ditione fi contraheret matrimonium,vel fi haBeret liberos,quód tunc tietu r á fu o d o m in o perc ip iéte .S i auté intra triennium nullus c ó u en crit,a u t in q u ieta u erit, aut contra aliquam m em oratarú perfbnarú quaeftioné fe c e r it , abbas m o­ n afterij p o ft tráfeurfío n em trienalis tem p o ris, fi talem v iru m d ign ú iu dicaü erir.túc det ei fch em a,& nullus fit e i p o ftea m o leftu s p ro p te r fo rtu n a,d o n e c tam é deg et in m o n a fte rio .R e s autem quas in m onafterium intro­ d u xifle v id e tu r,illa e fe d o m in o red d a n tu r.k Si quis aútem m em oratarum perfonaru m reliqu erit m onafte­ riu m , & ad fecu iarem v en erit vitam aut in ciuitatibus aut in agris circum iens,proprias fortunae1 reddatur. I V B E M V S ig ifü r* abba­ te aut archim ádritá in v n o q u o q ue m o n afterio o rd in a ri,n ó o C ^ I P .X X X V I.V t monachi in yno cenclaui habitent. m n in o fecu n dú grad um m ona­ I N o m nibu s autem m o n a fteriis, quae ccenobia di­ c h o ru m , f e d to m n e sb m onachi cu ntur,iu bem u s fecu n du m canones m o n acho s in v n o m elio ris o p in io n is exiftétes eú habitaculo o m nes fepararim™ do rm ire, v t mututim aleligant pro p o fitis facrofanctis euangelns:focentes q u ri nequ e C' terutris teftim o n iu m * c a f t * co u erfatio n is p r?bcat:nifi p ro p te r am icitiá,aut aliam qualib e t caufam , fe d fcietes eum & fid e rectu m , t & v ita caftum , & gu b ern atio n e d ig n ú ,& q ui p o ffit m o n ach o ru m difcip lin am ,& o m n em m o nafterij ftatú v tili­ te r cu fto d ire ,e u m ele g e rú t:c& fanctifsim ú epifeo p u m fu b q u o m o fla fteriú có ftitu tu m eft,eu m q ui ita eleftu s eft,m o d is om n i­ bus a bbaté o rd in a re .d Haec au­ tem o m nia quae á n o bis d ifp o fita funt p ro o rd in atio n e a b b a tú ,v a le re praecipimus & in v e ­ n erabilibu s f e m in a ru m m ona­ ll fteriis & a fee teriis.e cum aliena nam non debet in rebus iaElura. quis cum aliena iaftuf Facit ad ra lucrari: vt.ff.de coniocgl.fuper dic.inde.I. nam hoc na■yerí.ehgc- tura.& fie not. quód tedi. in ca. cu net principale, non tadihtlusjex- men tenet accefToriusn. tra de ton- Accurfius. fu e . 1 Fortuna, id eft domi­ no fuo:vt fupra eo. § .fi feruus. m Separatim.id eñ non fimul: fed quilibet in fua flatura, fiue cubili, vna domo tamen : vthic, & fupra de mona. §. cogi­ tandum. C ^ÍP. X X X V .D e msnachis no n Teftimonium. hinc iu' Monachus me arg. quód pofsit effe fiatim yejliendis. fo teft tefti- teftis monachus, & dic Canuentí cap.%.fnpra Nouel/fi. fica ri. vt dixi fupra de mona, Ignoto ad monafterium affiirami mona^.cogitandum, fticum fchema nifi pojltriennium no detur, o Scruantibus. fcilicet intra quod tempus probanti eum fuum effe abbatibus. redditur cii rebus ajportatis.notus yero in p -aliter, quam fupra cbtinenti poteft monachus ordinari. Debent diximus. infuper yna monachi habitare ,n o n tamen q Ferminas. N ot.quod defertur mulieri. Item dormire,& d mulierum procul effe confortio-eíngelus. not.hic quód collegiú S I quis autem ad m onaftireprobatur , licet alia caufa religionis fafta cam vitam v e n ire v o lu e r it : iu ­ valeat: vt. fF.de col.illic. b em u s,fi quidem notus eft quia l.j.§.fed &.Item res eo­ nu lli fortunae fu b ia c e t, abbas rum mares debent porm o n afterij fi p erfp ex erit, fch e tare:vt.ff.de colle, illil. m a f ei praebeat, fi v e r o n on eo j.-ittfL&ó'.proxi. Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca fluidsm tam en e x eis aut p ro p te r lo n g * u a m in m ona­ fte rio có n n erfa tion em q u iete v o le n tes v iú é r e , aut fé n ectu tis atq; co rp o ris infirm itatis caufa in refinotis cel­ lulis intra m o n afteriu m co n ftitu tis degant: & h o c cuni co n fcien tia & v o lu n ta te abbatis fieri. Haec omnia iri m onafteriis & afeeteriis fcem inarnm f eru a n tib u s,° in nu llo lo c o noftra? reipublicae efle m onafteria perm it­ tim us aliter, P V b i autem m onafteriu m inu enitu r,om ­ nibus m odis iu bem u s v iro s á fe m in is feparari, & f e ­ minas s quidem in q u o fiint m o n afterio rem a n ere: v i­ ros aute aliud m o n afteriú fibim et facere. Si V ero plura fiint m o n afteria ,vt necefle n ó fit noua m onafteria s d ificared o co ru m fanftifsim us e pifeopus m onachos cum m onachis,& fe m in a s cum f e m in is feparare, & in aliis m onafteriis co n g re g a re p ro cu ret, quaecunq; v e ro ha­ b e tu r có m u n ia ,in ter eos fecu n d ú có p e te n s eis ius di u id e re . 1 Fcem inis auté quem cu n q; ip f e elegerint fiu e presbyterú,fiu e-d iaconum ,ad faciendú eis reíponíü m , aut fenftá eis có m u n io n é p o rta n d a : fanftifsim us epi­ feo pus fub q u o fu n t,d ep u tet, quem reftat fidei,& vitae b o n * efle c o g n o u e rit.S i v e r o qui ab eis eleétus eft, n ó fit p re s b y te r aut d iacon us,d ig n ú tam en eú hu iu fm o di m in ifterio epifeopus iu dicau erit:ord inationé ei im po­ nat, f qui dignus effe v id e b itu r v t refpÓ íá(ficut d iftum eft)m o n afte riis diftribuat:ita tam en ,vt neq; fic eleftu s 'fCtxrd ad reipo n fa fe m in a ru m ,in m o n a fte rio 1 maneat. C x fP . X X X V 11 . C o n d itio n e m n u p ti aris y e l liberorum no V* _ T¿ e x ta r e f i q u is m s n a ftcn u m in g r ed ia tu r . :f Sirogatusdercfittuendo,nuptias non contraxerit,yel liberosnon hala* nt,aut ingrediatur "'.onafienum-Aficitftdetcommifí'umt mfi alteri locoye- 4 f ' nnrabth debeat reftitui .^ingcl. eltg** SE D & h o c “ t p r * fe n t i addim us fan ftio n id i forte f ir„ quis Defanótifsimise „o ¡ S & C . T lt .X V . « O •, hoc cafu fi monafterium intret, vel clericus fe, A Reípon.nonhabetlocumquodhic'dici^necfiplebemiq^iá ta­ haberet a , ta eft c6ditio:vnde perinde habetur,ac fi files propria poflunt retinere: vt.s. eo.§.presbytdros,Ipem,quid fi de rebus nihil dixit?Rc(p.tacite fequuntur: vt.s.de mo.§,illud. ^ W r & o n i u m contraherer: & túc haberetur ac Itemfírró habet liberos', habet tamen parentes: quid túciRefpó. hos habeiretj ^ ^ c6 ditio, fed pure eíTet reliftfi. & hoc diP.idem,arg.'¿.eo. f .presbytéros. &.s.vt riilli iudi. §. adttiteram. « 3 5 S S » círe conditiones.rtá h sc duo funt paria,oblin o n tam e n d ift r ib iiit f ir yationeis efieTpura, vel fíftcóditlonalem,dam- q Uis fu b co d irio n e nuptiarum , jnodo códitio iam exti- £ue lib e ro ru m ,2fiue do tis cauteritivrf.áecon íc.in- j y i u e antenuptialis donationis * dee dedi vel reliqui tibi blufa dotis vel dona. pro p te r nup. £ liberos non haberes,vel matri- donauerit fiue reliq u erit fuis libcris,fiue alij euicunque p e r fo h e red ita tem , fiue legatum , ^ ^ ' relinq Ues eis, g l S E S E * alijicerte fi eeclefiam iritres,videris liberos habere: & ideo fideicom- o n e re te o s fu b ftitu tio n e ,a u tre ftitu tio n e,a u t fu b vna p rasdictarUfn e d ition nm reliq ü erit,v e l d onaUerit, fubftitU tiorles v e r o 5 fiho!fténota et hoc.§. ecclefia loco filij habetur tquod valet ad multas & ideo quida m- c t e , fiue m a fcu li, fiue fem in a -, m o n afteria ingrediatu r,au t d e ­ r ¿cje au t diaconiflse aut afeetrise £¡ant:taie¿ co n d itio n es in u ali- ros haberes, vel iriatrimonifi contraheres: nó alias.Alii,vbiquedicunt d a s: & p ro n o n ferip tis* eíTe. H o c autem folatio & clerici & d ia c o n iífe ecclefiarum fru atur, g v fqUe ad fuam vitam in his rilimtr*-m u en iat f e n o n in f t it u tertius rum- tuni 5 ííin ip it té fla m e n - ptuftme- túm;v t p len e d ic e s ir ifra m' 5 v d reftitu tion es eis f e e a i l a d iecris c o n d itio n ib u s q u ib u icu ’ q Ue b e x iis quaeiuperius enum era td funt:fancim us,fi p e rfo ^ ta]¿bus co n d itio n ib u s fubie- §.p ro ?i. a U-Ierormn. u p e r is d u ob us p o n itu r c o n d i tio :fe d q u o d fu b ii c it ,f ine dotis & c.ca u fa m d á d i p o n it, nó c ó d i . Q p j d e rg o fi aliam cau fam d i ca t d o n a d i.p u ta v t e m as íe r u u m ? R e fp o n .n o n ia - 11US mif r e°.s tia co m p ete re vo lu m u s. * Si h ^ ab em p a rlesfq u k c tam en t m red em p tio n e ca p ti- m o n a fte r iu m :e ft.p r o fiU o ru m , aut eg e n tiu m alim enta l i a : v t. s- p r o x i. v .e r g o tia.th y iti. fub p ro d ictis có d itio n ib u s fu b - % e r i o t e s e x c lu d u n tu r , g o.póftprú ftitu tio aut reftitu tio fiat:ex nui- nec ob' s: tof : p ^ y - ibifft amem , _ j teros, quia ib i m leen- retatus e(l. lo m em ora to ru m m o d o eam iaribUa dicit. Item nec J rit ¿ ex clu d i perm ittim u s. illa. s'..vt nulli ;iud, quia p-obattt. C v i f . X X X F I l l . V t q u i m ó - ibi inuite intrauitihic fta fieria in g r ed iu n tu r , f e J u á q u e d e - rP ° " ^ mvel corrigitur nx ¿ í £ £ pofitum de reftituendo: nifi fideicom. fit reliftfi ad pias caufas: quo cafu etiá expeftaq& non haquód íi(ftas,cnm alia eo ru m fu b fta n - g d ice n t m onafterio. ^ St qua mrauertt mdnafterm ammo m manendi, & f e & f u a monafterio dedtjfetx licet tamen ei poft ingrejfum bona fu a liberisp artiri, ^ingel. S I qua m u lier, t aut v ir m o nafticam eleg e rit v ita m , & in trauerit m o n afteriu m :f filiis n ó extaribu s,m onafterio q u o d in .. . . 1 , gred itu r,res eius c o m p ete re iubem u s. S i v e r o talis p erfo n a f ilio s h a b eat, & n o antequam in t r et m o n afteriu m ,d efiiis rebu s fece rit d ifp o firio n em , & le g it im a partem filus deputau ent: s etiam fic liceat ei p o ftq u l m o n afteriu m in g re d itu r, ibam facu ltatem in p ro p rio s M i u i d e - perfeu erauerint, v t res fuh tali CO ílditionc uÓ nataS ^ tti^ rcIlLtdS^ ad pia op era expend ant, aut r e u r ,. . r r linquant. In p erfo n is enim quse r e filiosuta tam en, v t nulli filio jn m o nafteriu m v e l afeeterium ru m iu o ru n l m inuat legitim am ; . in g re d iu n tu r,& relinqu unt hup artem , quam v e r o n o n d e d e íü fin o d i có n u eríatio n em cafta: i i t filiis partem ,m o n a fterio e o m o n afterio aüt afee terio v b i a p etat.Si v e r o om Q em fu b ftan in d io in a re diuntur, res fub tiam in ter filios dm idere v o r r . p , tali co n d itio n e donatas aut r e ­ luerit:pro pria fua p e rfo n a 1 filiis T ^ L e r i t . repete, nQn. Accur. h l n proprios. Q o x r k i i r ^ h x c difpofitio fit teftamentum : quod pro- f rae e c deft quserere,fi de aftio- ¡J .ft 5',.J ne vel numero teftium M t¡} qu*ratur.Dicit P.quód enemlo aon•,?“ f . art,1Ier & 1U; lege, c.de dex diu id it, non tamen u cror*n teftatur:quia non.eft do Z u T i n minus,qui fic diftribuit.: ¿iptt,fi qud vt.ff.de iu.codi.L con fig/ ciuntur. §. fi poft t e f t a - ^ canoni- “ ^ ‘ nomine ■ d^n teneat de quo ag;tur. vt C .d e c o n fti.p e .l.ij.§ .fi. & i>c & quicquid vis, vt M e tia m teftamentum. fed certe & non dom lnus teftaturj fecundum efi : vt.C.de fecun.nup. 1- femina;, in fi. & infti. de. PUP!^• § • non ius faciendi teftamentfi. nec ob.huic fententia ii dicamus iure teftamenti c io v im : v t.ff.d e d o .l .i j. valere,quod dicitur.s.de mona.§.illud.colla.j.quia illa per hanc in fine.&.i.feq.hoc ideo de his dixit,quia taliá cóueniunt in ma­ trimonio de quibus hic dicit. corrigitur hoc cafu.Si velles tenere opi.P.dicás quód lex illa ,fe b Conditionibus quibufeunqúe. ficloquitur, acfi plures pofuiflet. mina.non obftatiquia ibi mater domina eft,licet habeat necefle fed certe nópofuit nifi duas,fcilicet matrimonium,vel fi liberos filios inftituere.Ite nec ilia pupil.fubfti.quia ibi eft fpeciale,quia haberet.rogauit ergo hic reftituere, fi liberos non haberet, vel filius fibi non poterat teftari:vt. s.eo.§. j.fed fecundum Azo. qui matrimonium non contraheret.videtur eniiii contraxifl’e, & li­ dicit efle teftameritum,qua aftione agetur contra monafterium,' beros habuiíle,í¡ monafterium intret.& facit ad hoc. ff. ad T er­ quia forte omnes res tenet?Refpdn.condic.exhaC leget vt. ff de ral.l.ij.§.liberi. ponuntur ergo haec verba fi fecérit, cum condicondic.ex leg.I.j.Sed quid fi filios non habeat,& fecit teftamen:tioriibus adieftis quibufctmqúe, pro fingulari conditione qua­ tum iriftituendd extraneos, certam partem afsignando ecclefiae cunque ei iis quse fuperius numeratae funt. antequam intretinfiquid ecclefia totum habebit? Videtur.quod C CieH«.etiamfecuIares:aliasfruftra diceret ftatim quód de- J) fic ex hac.l.fed contra efttnam cum ecclefia pro filio habeatur, Imtlims ^atreferuare ad pias caufasicum fi de monachis tantum loquevt diftum eft:& nafeitufus filius inftitutus nó rumperet teftaméX ^ re retur,ipfo ingreflu fe & fua dedicant deomeque vlterius eis adtum:vt.ff de libe.& pofthu.I.filius.§. fina.ergo nec ecclefia. fed fi Ori»» deo miniftratiprelinquitur:vt fupra -de mo.§.illud.Si tamen velis tánihil ecclefis dediflet, totufii rumperet, ad inftarpofthumi qui teiut. ° tnm üe monachis intelligere,dices hic monafteria ingredi,fcili­ rumpit,G fé p'raé'teritum ifiueniat:vt.C.de bo. pof. cofitra ta. l.j. cet vtcóuerfi fint,Vel clerici fiant fcilicet moriachi.& quod feItem opponitur,quia videtur quód totum debeat filiis dimittere quitur de rebus, dicas quód licet habeat de fafto adminiftratioprater quaternas vncias: vt.s. vt nulli iudi. §. quia vero, qua; eft ñem & vfum rerú,nó tamen eft de iuremec abbas tenetur eis di­ contra.Sed ibi inuita intrauitihic Iponte. mittere fi nonvult.Item pro hoc,quód hic tradat tantii de moi ‘P erfona.vt tantum fibi retineat quantum habet necefle dare nafteriis.Item quia faiiore ecclefiarum non hominum hoc fingivnicuique filiorum fecundum,Io.Alijficiid eft retineat fibi tan­ tur.fi autem eifet fecularis elericUs,poflet dimittere cui vellet,vt tum quantum alicui filiorum dat cui plus dat .T u potes dicere s.eo.§.presbyteros. quód virilem Ubi aflumatpartéivt arg.s’.eo.§.diaconiflam vero. _d ?I0 rum fcnptis.Vrim o cafa eft inuaiida conditio.Secundo eft Sed an filij poflunt compellere patrem viuentem vt duftribuat? inuaiida tota reftitutio fub conditione facienda, & fic per conVidetur quód non: vt arg.‘j.proxi. refpon.&. s.vt liceat matri & fequens ipfa conditio. Accur. áuise.§.quia vero ex confenfu.&. C.de dona.inter virum & vxo. e Vohunut .hoc concordat. s.de mona.§. fi quis auté. &.§. fi ve l.res.putd tanien vt faltem fubueniatur filiis quantum ád alimero relinquens.Accur. ta,nOn vt partem habeant,nifi eo naturaliter mortuo. Vel fi ve­ f m o n a fln ia m .Q m i fi Caufa orandi? Refpon. non ha, lis dicefe quód petatür ftatim poft ingreflum hsec portio, eft ar. Tngrejftts ocum quod hic dicit,nifi quádo ábrenunciauit feculo.vnde quod dicitur quód ingrefluspro mortuo reputaturivt.C.de epi- monafteri» non facio vim fi mtret vt monachus vel conuerfus, dúmodo refco.& cleri.l.deo nobis.in fin.ij.relpó.&.’s'.vt nulli iud.§. fi vero pro mortue mmciet:vt.s.de mo.§.fi auté nihil.Item quid fi capeUam intret? pradiftum tempus.Accurfius. habetur. Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca Authenticorum Collatio nona. m 53i ro rdlnquens. fed q ¿¿ de rebus poftea qujft. tisíRefpbn.fecas eft; vt j.eo.§fi monachus. . m Xgjponfum.td eft neeefsitatem vt alicui refpondeat in aliqua cau­ fa. Accur. n f i g a n t , fed quá cau­ fam habent, aiin nihil habeam? Refpon.ex taftis praecedentibus fiHe contraclibus^pro qu¿ bus vel ipfi y el abbates conueniuntur,licet per alios refpondeant: vt.s. apud quós opor.epift.8t mo. §, praeterea, coi. yj. fa.s.demo»§:fiyero re­ linquens. o M ilitia , quam infeculo adeptus eft. p Moriafteriumtduo cotraria funt fíigra eo. §. fed neque.Sc fupra co.§. fi feruus. Prima dicit indiftincie curi®, fecun­ da indiftinñe dominó, fed hanc in liberis,il­ lum.§. fed neque curia­ lium,in feruo intelligc: & fic nihil contradicit. Vel fpecialem fol.da ilS I m onachiis reliqu erit fim C ^ fP . XL. Si vir aut vxor ingre­ li.§.fed neque,vt ille fe­ diatur monafierium. m onafteriu m , & in aliud in g re­ cundum iftius diftinS I v e r o có fta n te a d h u c ma­ d iatur: quafcunque res tem p o ­ ftionem'intelligatur: vt trim o n io ,au t v ir folusjaut v x o r re q u o m o n afteriú d e reliq u e­ ibi dixi, q E.tparticipes, huicd, fola intrauerit m onafteriu .,.folr i t , habere v id e b it u r : p ro p rio concor. fupra quomo­ uatur m atrim o n iu m , & citra d c m o n afterio in q u o d ab in itio do opor.epi.§.quanta.& rep u d iu m ,p o ftq u am tam é p e ringreflus e ft,éas C o m p etere1 iu- C . eod.l. fiquis non diio n a pergen s ad m onafteriu m b e m u s . P ro u id e re autem fan- cá.&.l.raptorcs.&.C.de fehem a e p e r c e p e r it. E t fi qui­ riifsim o s lo c o ru m ep ifco p o s, rapto, virgi. Lj.& fupra de rap.mu. dem v ir elegerit m onaftica v i v t n eq u e m onachi n eq u e m o ­ r Habuerit, antequam tam :reftituat prius m ulieri d o ­ nachas circum eant ciuitates, fed efíet monacha, alias effi q u o d neceifarium re fp o n - fent fpurij. Accur,t e m ^ fi q u id aliud ab ea re c e ­ p erit , & fuper h o c ex nuptiali fum “ habuerint, p er p ro p rio s do n atio n e tantam partem q u á refpo n fario s h o c agan t," in fuis m anentes m onafteriis. ta e x m o rte v iri co m p eteb at Si m onachus reliq u erit m o n afteriú ,& ad fecularem m u lieri fecu ndu m p ariu m d o ­ v itam m igraueritchunc m ilitia,0 & h ó n o re fi quem ha­ talibus inftru m entis in fertu m . b e t, prius fpoliatum , ab e p ife o p o lo co ru m & prouinSi v e r o m u lier fuerit m onafte­ cias iu dice in m onafteriuP m itti, & res quas poftea hariu m ingreffa,fim ili m o d o reti­ bu ifle probatus fuerit,m o n afterio in q u o d mittitur,co neat v ir nuptialem do n atio n e, p e te re .S i v e ro rurfus reliqu erit m onafterium : túne eú & cafum dotis e x m o rte m ulie­ iu d e x prouincias in qua inuentus fu erit, teneat, & fubris p la c itu m :f r eliqu ii v e r o d o ­ d ito fibi o fficio co m m o n eat. tis m u lieri reftitu i praecipimus, d C J íT . X L I . D e r a p to r ih u s - fa r .& im n ia liu m . & fi q u id aliud e x rebus m u lie­ Raptores montalium, O fim ih u m participes,capitait pana, &■honoru amifiione plefluntur:bonis raptoris,& aliorum criminis participum appli­ ris ap u d eu m in u en iatu r. A m ­ candis ecclefia,annali praferiptiene contra ecclefiam cúrrente¿ a r . b o b u s autem m onafticam v i­ co n n u m era ta ,* vn am fibi parte A m u lieri lucrari aliq u id c o n c e ­ ditu r. o m nibu s m o d is re tin e a t, quae CcAT. X L l. Ise liceatparentibus d ebeat iu ri m onafterij c o p e te b Sute ftonfus. fi-¡p e T exheredare filias qui ingrediun­ re .S i v e ro iu m o n a fte rio d e g ss verba de futuro- dedit tur monafieria,velut ingratos. m oriatu r antequam inter filios a rra s . Terentibusfilium vel filios quimenafieC Géñcédendd. i d e ft refu o s proprias diftrib u at res, le ­ rtum ingrediuntur,velat ingratos ah eorum mittenda. & coticor. C . g itim am partem filij percipiat: hereditate excludere non luet. item paren­ eo.l.fin.inprin. tibus non licetfilios de monafterio extrahed Citra. Sed olim ne- reliq u a v e r o fubftatiae pars mo* n afterio co m p eta t. r cFanoluS. ccflarwm erat: vt. 's. de N V L L A M v e r o licetiam nup.§.per occafionem.. C J ÍT . X X X I X . Vt foltitis fia e Schema, id eft cu­ dam us aut parentibus filio s , b fa! ibus permonaftery ingreffurti cullam , vt dicunt: vel aut filiis parentes fecu larem v i­ fimpla tantum arra reddantur. figuram fiue formam tam feria n tes, ‘ & relin qu en ­ , fecundum alios. fed in Sponfus mónaficriu intrans recipit ¡ari* tes,v elu t in g ra to s15 a fua e x clu ­ topicis Ariftotelis ex­ quas dedit f i matrimonium non corstraheponitur pro ornatu ver­ ret:& mulier quas accepit,refiituttJimpiidere h e red itate, m onafteriu m borum & fententiarum. ces,non autem duplicatas.Mngel. j aut m onafticam vitam fu b fecu Accurfius. S P O N S A L I B V S q u o - J to s.In terd icim tis autem paren­ f Mnlierisplacitum. fin­ tibus filios fuos m onafticam v i­ gitur vere mortuus: vt q u e fecu n du m leg es factis inter hic,&.C.eo.l.fin.j. &.ij. aliqu os,fiue fponfus b m onafte­ tam eligentes, e x v en erabilibu s F ib i» tan- refpon. & fic tantum variu m in g re d ia tu r, recipiat qux m onafteriis abftrahere. tum valet 1et fiftio, quantum veri p ro fponfalibu s arrarum n om i­ C c A T .X L I I .b e monacho monaquantum tas:vt.C.de iis qui venia n e funt data:fiue íp o n fa m onafierium deferente. veritae. sta.impe.l.j. &.ij. & .C . Monachus qui monafierium relinquit, fticam v ita m e le g e r it , illa ío lú i de caftr. pe. L j. & fina. militia honore foliatus,m aliudper epifcolib .xij.Item facit-s. vt li. m o d o red dat que fim iliter arra­ parh detruditur monafierium: O ‘ quodpefi matri & aui®.§. quia ve­ rum n o m in e accepit:pcenavtri* eius ingrefium quafiuit, monafierto appli­ ro lex. catur.fingel. g <Teifc«.tempore fepa- q u e parti co n c ed en d a -c a -CimwmeratA . lacit ff.áe eefia.bo. Lj.§.por­ tiones- f- rationis. h T arentibusfilios. nun,quid boc cafu hoc vo­ to obligatur : filiusfamilias ? videtur quód non : vt. ff. de polii. L fi quis.§.voto. qu® eft có tra.fed hoc eftfpeciale: vel illud in dando intellige. i Señantes, f. prius, fed poftea relinquentes: vt fubiicit,fcilicet fecularé vitam. k Ingratos. ob hoc cp intrauit monafterium: vt. C . eod. 1. fin. §. hoc etiam, fi alias fit ingra­ tus, non efficitur ideo gratus. licet omnis ma­ cula peccati aboletur: 'vt fupra de mona, in princip. Sed in nouelIis contra, dicitur enim quód ibi purgatur in­ gratitudo per ingreffum . Sed nunquid c®teris agnatis vel co­ gnatis poterit fuccedere? Videtur quodnp: quia dicit quaedá auth. extraordinaria quomo­ do oportet mo. &c. cp monachi non habent cognationem in terra. Sed illud intelligitur quantum ad hoc vt nori accedat extra ad loquédum cognat® vel confanguine® fuse: quia ta­ li colore poflet illici­ ta agere: vt.C. eoJLdeo nobis.vnde dico quód poteft fuccedere,& ab­ bas per eum. } Competere, hoc idem habes fupra de mo. §. tfsss autem.’&. §.fi ve- fi 11 tibus dotalibus p la c itis, v iru m retin ere d o natio nem antenu ptialem ^ c m u lierem p ro priam accipere do tem , & qu icq u id aliu d v ir o dediife p r o b e tu r : v t vn u fq u ifq u e citra dam num fuis fruatur r e b u s : nifi forte f p o n flis f p o n f e , aut iponfa fp o n fo , aut m aritus \rxori,aut v x o r ma­ rito aliquid do n are aut ce d e­ re s v o lu e r it : quoniam n equ e e x pariis nuptialibus v ir o aut Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca S I quis ra p u e rit,a u t fo lic ita u e rit, aut corruperit afeetriam , aut d iaconiflam , aut m onaftriam , aut quam­ lib et aliam fceminam v en erabilem habitum habentem, huius res e x talis fceleris participio iubem us venera­ b ili lo c o in qu o talis fcemina habitat, per locorum fanriifsim os epifco po s & oeconom os eoru m ,necnon etiá cu iu flibet prouincias iu d ices & eo ru m officia vindi­ c a r i. E o s autem qui talia d eliq u erin t, & participes? eo ru m fceleris fu e rin t, capitale pericu lu m fuftin«re: talem v e r o m ulierem v b icu n q u e e ft,cu m propriis rebus in m o n afterio r e c o n d i, in q u o cautius t cuftodiri * p o fsit, vt n on rurlus in eo d em crim ine reperiatur. Si v e r o diaconiffa fu e r it , & filios h a b u e r itr legitimos: legitiman! 333 D e (anftifsim isepifcopis &c. Tit.xv» 534 e Defenforibus. repet* „ Partem.de bonis dia­ legitim am partem * dari filiis.Si A h u iu fm o d i im itari fchem a:fciefemper, prouidentibus. au tem intra v n u m annum p o ft- tibus vn iu erfis p rsfu m e n tib u s conifiar matris, b Jtfiignare. currit er­ quam co g n o fc itu r tale facinüs aut v ti tali fchem ate,au t im itari, f Etiam ni pracedentibus.alias in prxfentibus go annalis prxfcriptio c ó m ififle , tales res iuri ven era­ a u tjllu d ere in quacunq; e c cle- &c. ecclefix in hereditatis g Sancimus , hic dicit fiafticad ifcip lin a :q u ia& c o rp o ­ b iliu m d o m o ru m n ó v in d icé petitione, vel condi. ex quód poenx qua: ante jege,ficut & in fimili ca- tu n iu b em u s óm nib* m odis c o ­ ralia fupplicia íu ftin e b ú t,& ex i­ legem iftam fuerunt imfu:vt.s.vt cú d e ap. cog. m item p riuatarum fifco n o ftro lio tradetur: p ro u id é tib u s h u ic pcfitx circa cafus huius 1 . fi quis de prxdictis. re i non folu m lo c o r ú ep ifco p is, has afsign are,b lo c o ru m iu d ice conftitutionis,valent efed regulariter currit & qui fub eis funt c le r ic is , fe d tiam ante hanc legemi q u i n eg le x e rit eafde res v in d i­ p r x fc r ip . x l. an; vt. s. de etiam m ilitaribus ciu iíib ú fq u e fed qux impofitx per eccle.rit.§.pro tempora- ca re,cin g u lo p riu a n d o ,& m u lhanc funt , non valerit iu d icib u s,& q u * fu b eis funt o f libusiqux eftcontra.fed fta m q uin que libraru m auri á 'nifi in futuro: vt. C . de hic funt ípecialia. ficiis, & lo c o r ú d e fe n fo rib u s.e legi- & confti. 1; leges. co m ite priuatarum e x ig e n d o . C N eciun & proftantiPcenas autem p rsfe n ti le g i inAccurfius. bus.id eft quafi proftituéC x A P .X L I I lI . & -vlttm u m , tibus feipfos : nec cu­ Ñe liceat laica & fcehicá y ti mona- ferta s,q u * e t il e x p rio rib u s le­ gibu s fiint n o t*,n o ri folu m in futuris,fed etiam in p r * . rant de iua fama: ficut chifchémate. nec meretrices. Accur­ ce d e n tib u sf cafibus feu relictis v a le re ,& o m nibu s m o ­ fius. O M N I B V S itaqhe g e n e dis v in d ica ri t fancim us. § P er pr*feritem enim leg em ^!¡iiicarlí d M onachi . Nota re­ \CoiKar. c. talite r in fecu lari v ita co n u er- riuper difpofitas v id e lic e t pcenas in folis futuris te p o ri­ ¿¿ecttrem. probari, fi quis alterius fan tib u s, & m ax im e theatralia bus feruari iu bem u s. T úa igitiir g lo r ia , q u * p er p r * vefté in eius contemptú ¿ 'I 0 .U X ex ercen tib u s viris ac m u lieri­ fen tem le g e m in perp etu um valituram noftra fanxit vt di y ’ta vtatur: vt hic, & . C . de epifco. audi. 1» minime, bu s,n e c n ó & p r o f la n t ib u s in ­ tranquillitas,per o m nia cu ftó d iri p ro u id e a t.D .K a le n . & heaeftai ¡ I t r .f b i t e - adeo vt iniuriarum te­ terd icim u s v t i fchem ate t m o ­ M a ij.C o n ft a n t in o p .I u ft .P P .A u g .B a filio .V .C .C o n f i ter huios neatur: vt inftit.de iniu: nachi, d aut m o n a ftri*,a u t afce- mifTa P e tro p r x fe f to preto rio » ttxt. n c i t a - §.j. & capitaliter punit r i x ,a u t cu iu fcu n q u e p e rfo n x tur,vthic dicitur. Defunt hicpermulte NtuelU}quasfequcns collatio ordine cemple&etur. Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca ------ --•‘-.ó : ; . . . rao í ", : m - l i I HUÍ Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca 33<? 335 N O V E LLA R V M C ONSTITVtionum D N . Iuftiniani perpetuo A . qu* ü IN SVPERIORIBVS NOVEM lationibus variis locis deiideranturj C O L L A T IO x r f , O » rac « e ! * J b * t c i u i * * J « t t A e f t r i z r i iViKJ? % « r f <rKomy &vou,iuu ¿du5 rcz ro ^ . Q i c s e t K o m . v i m Scrimgerian* cdttionc notatur, quam in yetufio libro manu ¿ cfifcefi feriptofic reperi Latine redditam: foutfiL «i d e m**, ?*• p r i v i l e g i i s a r c h i e p i s c o p i luftinianseprims,*& fede p p-Illyrice in Pannoniam fecundam.i.Iuftinianam primam transferenda. finit ei f “ l ¡¡Í: eius °r' ÜMtüicí- Imp.Ipftinianus A.*ArehiepifcopoIuftinian* prim*. fotit fi' 4 V itis & variis m o d is noftram pa­ triam au gere c u p ie n te s, in qua pri­ m o deus p r * ftitit n o bis ad h u n c m ú du m q u em ipfe c ó d id it, v e n ire , & circa face rd o ta le m cenfuram v o _ _ lum u s eam m axim is in crem en tis am pliare, v t p r im * Iu ftin ia n * p a tr i* n o ftrc p ro p te r %ae.dd- h o c facro fan ftu s antiftes n o n lb lu m m etro po litan us iniasa-fed etiam archiepifco pu s f i a t : & e s t e r e p r o u in c i* foSalicefi- pug ejus {¡nt auth o rita te ,id e ft tam ipfa m editerranea * il/ii S T D a c ia , q uám D a c ia R ip e n fis : b n ecn o n M y fia e fe - tuuetiine e u n d a , & D a rd a n ia , & PreuaJitana p ro u in c ia , & fe ¿eneuk.Jte Cu nda M a c e d o n ia ,d & pars fe c u n d a etiam P an n on i * ,e q u * in B a c c e n f i f eft ciu ita te . C u m en im in a n - 1' U qi, tiquis tem p o rib u s F irm a s p r x fé ftu r á fuerit c o n fti¡cfipri- tuta,ibiqu e om n e fu erit I lly r ic i fiftig iu m tam in c iu ittuijH- libus quám in epiico p alib u s c a u fis, p o ftea autem A t „ tiliani tem p o rib u s eiu fd em lo c is deuaftatis A p e n - Tujfll- n‘ us p r* fe ftu s p r e t o r io d e Ferm atana ciuitate in tuncaat: T hcflalo n ica m p ro fu g u s v e n e ra t, tu n c ipfam p r * fe mdeferi- cturam & facerdotalis h o n o r fecu tu s e f t , & T h e ifa kLwtfa, lonicenfis etiam ep ife o p u s, n o n fua a u fto rita te , fed COL- D E C ITU J l. A á ic in a m -E ti d e o t m b e .it t t .d o & o m n e t p r t t f a * p r im * l u f t i m a n * f ic r o f a n d i « n f l n s arch ,ep ifeop i h abeant prasrogatiuam & om n em lice n tia m , fuam au fto rita te m eis im p ertiri,& eos o r d in a r e , & in o m n ibu s fupra feriptis pro u in ciis prim u m h abere prim am dignitatem :fum m u m facerdo tium ,fum m um faftigiu m a fe e n d e re : & te folu m arch ie p ifco p u m h a b ea n t, nu l­ la co m m u n io n e ad eu m T h e ffa lo n ice n fi ep ife o p o feru a n d a : fed tam ipfe & om nes p rim * Iu ftin ia n * antiftite s , fiue eius iu dices & d ifc ep ta to re s,q u icq u id o riatu r inter eo s d ife rim e n , ipfi h o c d irim an t,& finem eis im p o n an t, & eos o r d in e n t: & n cc ad alium qu en ­ dam eátu r,fed fuu m agnofeant A rc h ie p ifc o p u m o m ­ nes p r * d i f t * p r o u in c i* , & eius fentiant c re atio n em , & v e l p er fe v e l per fuá au fto ritatem v e l c lerico s m it B ten d o s habeat om n em p o teftate,o m n em q u e f a c e r d o talem c e n íu rá ,& cu rationis licen tiam .S ed & in A q u is , q u * eft p r o u in c i* D a c i * R ip e n f is , o rd in ari v o lu m us á tua fim ft itate ep ife o p u m , v t n o n in p o fterú fu b C.r conftitu ta, M erid ian o + t T h r a c i* o p p id o ep ife o p o fit fed M erid ian us q uidem m aneat in m e d io , nulla c o m * m u n io n e cum A q u is feruada.A qucn fis autem e p ife o pus habeat pr*fatam ciuitatem , & om nia eius caftel- munita me. Ia & t e rrito ria & e c cle fia s, v t po fsit iam eo ru m fcelus Proe x ea ciuitate & terra rep e llere , & in o rth o d o x a m f i- c°plitsf i fi­ dem tran sfo rm are. V t ig itu r fciat bea titu d o tua n o - r*g* ftri n um inis d ifp o fitio n e m , id eo pr*fen tem leg em ad * tuam v en era b ilem fedem tranfm ifim us, vt in perp e­ tu u m tale beneficiu m habeat p a tri* n o f tr * ecclefia in D e i om n ip oten tis g lo r ia m , & n o ftri num inis ferafpiternam___ ________ r e c______ o rd a tio n____ em . Q uan d o autem , t u * xkVUl, reco rc dationis fedis g u b e rn ato re ab hae lu ce d e ce d ere co n I e ¿ de- ft*5 v m b ra p r e f e f t u r e m eru it aliquam p r * r o g a fi,Ut u - tiuam. C u m ig itu r in p r * f e n t iD c o a u f t o r e ita n o ftra ««it.u. R e fp u b . au fta e f t ,v t v tra q u e ripa D a n u b ij iam n o tMjfia'pri ftr‘Sj ciuitatibu s fre q u e n ta retu r, S^lim ina nunquam u jwfi!- rcc^ u...a & literata q u * -trans D ftr* di u t-va n u ib iú - fu c n t,n o n bium iteru m d ition i fu b ie fta f io t,n e c e fla r iu m d u x i- tmkdici- mus ipfam g lorio fifsim am p rs fe ftu r a m in P an n on ia t ig e r it , P P .a r c h ie p ifc o p o r u m eius á v en era b ili fu o au xilio m etro p o lita n o s o rd in ari fan cim u s, quem ad m o d u m decet arch iep ifco p u m o m n ibu s h o n o ra tu m ecclefiis p r o u e h i, nulla pen itu s T h effa lo n icen ii e p if c o p o n cc ad h o c co m m u n io n e feru a n d a . B e a titu d o ig itu r tu a ,q u * noftra fa n x e rit* te rn ita s , m odis o m ­ nibus ad effe ftu m p erd u c ere n o n differat. *oúc1í 'm n° f t r a f®b c b sim a P atria c ° H ° c a r e >c u m n ibil ftui_ dem m agni diftet á D a c ia M ed ite rra n ea , fecu n d a P aa iio n ia. E t quia hom in es fem per b ellicis fu d o r ibus inherentes n o n erat v tile R e ip u b . ad prim am M acedoniam p o ft t o t fp acia tantafque etiam d iifii , 4 ' cuitares v e n it e , id o n ee neceifarium n o b is v ifu m eft nnMyf ipiam p re fe ftu ra m ad fuperio res partes tra h ere , v t ‘ uxta eá jp u in c i* c ó ftitu t* facilius fentiant illius m e - te Sui. V * dxitw^ in Thracie* ¿ieecefifit fub pr.Pretor. Orientis, d Macedonia, fuloP1* P*n,m Maccdenia,partim Dacia adfcrihitttr: yt eft in notitia imperij O‘¡"""dam Iuftiniano impei-ante epifcopahs^yt & hodieJoban. Mtien•MnüX CUm^fti^fi^-tt-cdme.in Rhietia.z. t Pannonia fuperior olim,nunc na V 'T U1,a ,"/a ,5r, Vngana dicitur, f Nunc Varia dicitur fuper Danu•¿eiu ti » °l‘ m 3asCenf ;i b ' * * " - g Firma, yidetur legendum Sirmium. jk;C “ Mqutleienfis habiti fub Cratiano imperatore * epifeopus dia mJi CtMta* tfS M ien fis. ego igitur epifeopo iüius ciuitatis V a ^ l f ^ f ^ O - c . a n a t h e m a d i c o . De haereri mitrepoli Pannonia lahb.lz.cemen.ordmu.Reip.Rom. N o u e l; Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca E X P R O C O P IO D E Iuftiniani. P A T R IA ¡R o c o p iu s -fS p rP larjviavou pCfm/u¿TOpAcAfi) -nTOflla , iri q u o de * d ificiis a Iu ­ ftiniano in E u ro p a p ofitis, & m axim e c ir f c a lftr u m flu u iu m ,d iiT e r it,a ith o c Iu fti­ niano fu iffc fa ftu necefTarium p ro p te r H u n n o s , G o t th o s,T a u ro m a ta s,fiu e in T a u rica h abitan tes, & S c y ­ th ia & S d a u o r iia ,& S a u r o m a ta s ,& fi q u o d eft aliu d ferú h om in um gen u s. D e in d e ait o p e r f pretium efle a Iu ftin ia n i patria in c ip e r e . V e r b a autem P ro c o p ij ad h anc rem facientia ita tranftulit Ioannes L a n g u s inter­ pres N ic e p h o ri ad fin em .iy .lib ri eiufdem N ice p h o ri. A p u d D ard an o s E u r o p * o s q ui E pidam n i fines acc o lu n t ¿ re g io T a u refia d ifta fu it, Iuftiniani ( q u i o r S 537 A uthen.feuN oueílarum Collatio decima. 533 b e m terrae exornaüitr) p a tria.lo cum eum b re u i m u ro A p ro p terea han c appellatibnerft o b tin e t , q uia folus hic c ir c iin d e d it, in quadranguli fo rm a ftr u d u r a re d a d a : m agiftratus eo ru m cu ram h abet quas p er-n o d e m per­ peram ad m ittu n tu r, & q uia n o d u p e r v rb em o b eratque in a ngu lo q u o q u e tu rri vna e x citata, yixv,h o c e ft q u a tu o r turres habentem effecit:& ita n o ­ i rat : atqui idem h o c facere cernim us & praefeduranj m inari curauit. A d h a n c,v rb e m praeclarilsimam co n ­ v i bicaria m : v t n ihil o b ftare p o fsit,cu r n o n (quantum d id it,q u a m Iuftinianam prim am v o cau it,n u tricia haec ad hanc ap pellatio n em ) h u nc etiam m agiftratum h o c praemia altrici ib f trib u e n s . ib i v e r o & aquaeduduin, n om ine v o c e m u s . S i autem o fficia diuidi p o liu n t, v t g lo rio fifsim i qu id em rimas huius v rb is p raefed u sin v t ciuitas lym p h is affatim abundarer,fieri fe cit. A d d i­ terdiu m a g iftrjtu m g erat,illi autem alteri n o d u , v e ­ d it alia in fup er eg re g ia o p e ra ,D e i tépla p lu rim a , D o ­ m icilia prin cip ú v iro ru m m agn ifica,p o rticu s amplas, hem en ter á v e ro ab e rra ru n t, q u icu n q u e nom inis reiu d ic u m curias pulchras, fo n tes,p lateas,vico s, balnea, d itu d in e m co rru p eru n t.In d e,cu m ea appellatio adeo : reru m venalium fora» V r b s i pfa in gen s & p o p u lo fa ,& ca lig in o fa , ten e b rico fa ,& eiufdem cu m n o d e nom i­ tra ctu s eius totiu s m e tro p o lis ,v t quas I lly r ic i v n iu e r nis fit, m erito hanc om n es re fu g iu n t, & cu m eligun­ li A rch ie p ilc o p u m .fitfo rtita ,cu iq u e oppid a cius g e n ­ tu r , peenam in ferri arb itra n tu r, n eq u e imperialibus" tis reliqu a o m n ia p r o m agnitu dine fila d e b itu m e x ­ dignam effe co d icillis ren tu r . N o s igitu r re ipfa, h ib u erin t h o n o r e m . E t au xit illa im p erato ri ei g l o ­ v ti fe h abet,altius p e rfp e d a , hunc m agiftratum ,fu m riam , quas alum no tanto c e le b r e tu r . A t q u e ipfe am - B p to ab appellatione p r in c ip io , d e in teg ro refufeitanb itio n e & libcralitate quadam illi q u i eam asdificiis du m ex o rn an d u m q u eex iftim au im u s, v t nem o dein­ ita e x c o lu e r it , gratiam r eferre c o n t e n d it . E ra t prasceps n o d iu m prasfedus n u n cu petur . curabunt enim te re a in D ard an ia o p p id u m v etu s V lp ia n u m n o m i­ q u a cu n q u e v e l in terd iu v e l n o d u in iufte perpetratur. n e. H u iu s m asn ia,qu o d nu lli v fu i effent,d em olitu s,ad Q u o n ia m v ero p rasto ris nom en v eterib u s R o m a­ eam q ua n u n c id fp e r ia tu r , pu lch ritu d in em perd u ­ nis m iru m in m o d u m p la c u it,p ro p terea putauimus & x i t . V r b e m h a n c , fecu ndam Iuftinianam appellauit. eo s q u i tuendas qu ieti & difciplinae publicas praefinr* N o n lo n g e ab hac v rb e m q u o q u e alia m , quas nulla q u iq u e inter populares ortam perturbationem coh i­ antea fu e ra t, c o n d id it,q u am d e au un culi n o m in e I u b ere valeant,ita n o m inando s effe. E t quem adm odum f tin o p o lin v o c a u it . N ice p h o ru s lib .17 . ca p .2 8 .a d fi­ e x fen ato rio o rd in e alij funt p rasto res, qui libertati­ n em ,fic d e fc rip fit patriam Iuftin ian i A c h r i d o . P o r r o b u s , alij q u i tu telis, & id genu s aliis p rasfident: ita fint ( in q u it) A c h r id a v r b s e ft in e x c e lfo tu m u lo co n ftru & hi plebeias re d itu d in is prastores, ac noftra quidem ¿ta p ro p e lacu m m axim um , q u i L y c h n e d u s nom ina­ lingua Prastores.plebis appellentur,G raeca autem hac tu r. A n tiq u itu s autem D allarites v o catu s e ft.in e o ma­ & co m m u n i praetores v a p AHM&p. Q u p m o d o autem xim a vis pifeium capitur. D r in u s v e r o fluuius fe in­ prastoris n o m en fe habeat, q u o m o d o n o n lo n g e abd e q u o q u e p ro u o lu it,fe p te n tr io n e m verfu s flu ens. fit á c o n fu la tu , q u o m o d o p ro xim u m fecu ndu m leges E x c u ltio rib u s enim quas ad D e a b o lim funt partibus ^ lo cu m o b tin e a t, claru m laciu n t ipias leges,quae & c ó m an an s, & q uem d ixim u s lacu m feca n s, & quafi A l ­ fulatui praetores a d iu n x e r u n t,& fecu ndu m illis poft p h eu s q uidam p ela g u sfcin d en s, atque ad A reth u fa m leg es o rd in em a ttrib u u n t. E t quem ad m o du m olim fo n te m fenfim m arinis aquis innatando co n ten d en s, co n fu les q u id e m in am plifsim o o rd in e principatum circa B o r e r ie la tu s in d e p r o f lu it, & ad paludis fin em te n e b a n t, T r ib u n i autem plebis p lebem moderaban­ eis quae ab in co lis Strudas d ic u n tu r , in u en tis, eifqu e t u r : ira fane & nunc e x fenatoriis quidem viris prasto­ ipfis fib i c o n iu n d is,m a x im u s euadit flu u iu s . D e in d e res om nia praedida o b e a n t : Praetores autem plebeij f e a d o cc id é te m inclinans, in O r in u m f e effundit, cir­ nutantem q u o d am m o d o in ter populares quiecem ac ca caftellum H eliffum n o m in e, q u o d totiu s Bulgariae difciplinam in 1'e recip ia n t,illo ru m v n d iq u e com m oantiqu itus m etro p o lis fu it.In e o etiam o lim fedes r e ­ dis p ro fpicien tes. N o u im u s o m n in o , in quanta olim g ia B u lg a ro ru m eonftitu ta fuerat. V e ru m haec h a d e h ic m agiftratus v en era tio n e fu e rit, quam que fplenn u s.A gath ias v e r o lL 5 .d e b e llo G o tth o r u m pag.50 7. d ide in v e te re R o m a adm iniftratus fit, n o n folum iis ait patria Iuftiniani fuiffe v etu ftá fed em I l ly r i c i , eam te m p o rib u s, quibus Im p era to res rem pu blica tenue­ B o d erin a m v e tu fto n o m in e ,p o ftea Iuftiniana d id a m : ru n t , fed etiam m u lto re m o tio rib u s.fe d nequ e ampla e x ca o rtu m Iu ftin ia n u m ,ei n o m en fuu m ind id iffe. haec v rb s cu m eum m agiftratum fu fce p ifle t, contem p tim h a b u it. In d e p le ro fq u ec o m p erim u sfu p e D E V L E B E 1I S ? \ j C E E O f i J B V S . D rio re s ta te p o ft m agno s m agiftratus g e f to s , vtpote Cetiftitutio X I IJ, q u i circa im p eratoriam fu n t m aieftatem , n on dedi­ g n ato s fuiffe ad hanc de n u o fu n d io n é accedere. PauIrap. I y s t i n i a n v s . a . Conftantinepolitanis. latim v e r o ita res a b ie d a & v ilis v ifa e f t , v t neque pef n o ftro s co n ferre tu r c o d ic illo s , fed penes gloriolifs. L a rifsim o ru m vigiliae prae fe d o ru m n o hu iu s almae v rbis p raefedo s re lid e r e t, v t plerumque Í\ V m en * cu m ^ di§ nitate P ^ n u m , & v e te r ivn u s aliquis e x illo ru m c o h o rte id officium fufeipe¿ £ § £ § * 3 b u s R o m a n is n o tilsim u m e x ftitc r it,h a u d r e t ,tr a d a r e tq u e o m niu m im p ro b ifsim e . quanquam fcim u s q u o m o d o ad diuerfam appellationem fim ul fi quis v etuftatem eius p e r notas & co n ied u ras (pe­ & o rd in em tra n fierit . Q u o s enim patria n o ftra d e t , facile ipfam ,qualis antea fuerit, e x his quae adhuc lin gu a P rasfed o s v ig ilu m v o c a u it , q u o d am m o d o h o d ie fu p e rfu n t, p e rd ife a t. habet enim & proprium illis im p eriu m in eos in iu n g e n s, q u i vigilias age­ iu d iciu m ,& c o h o rte m ,& com entarienfes, omnia de­ re n t , & n ih il in e xp lo ratu m relin q u eren t,eo s G raeco­ n iq u e alia quae p ro p era o d u m ipfi praefedurae vrbicarum lingua(nefcim u s v n d e ) n o d iu m P rasfed o s n u nriae deputatafunt á le g ib u s. Q u o n ia m igitu r nos ocu p a u it, quafi neceffarium fir ,fb le q u id e m ( v t lice c m nia quae ante funt f a d a , peru cftigantes, v eterem iP c o n iic e re )o c c id e n te , m agiftratum e x fu r g e r c : rurfum lam g rau itacem ,reiqu eipfi infitam v e n u fta té ,in puP v e r o o rie n te e o ,q u ie ti fe tra d ere. Q u id enimeauffae e h rio re m o rd in em red u c ere ftu dem u s,n c tam cfebra f u it , q u a m o b rem n o d iu m n o m en ap pofu it? Si enim Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca 539 D e plebeiis Praetoribus. Tic. xii;, " s A* p o fsit aut co rru m p e re . S edJ & • - de J - -crim _ i —r_-i ■. n irfu rta fo c ieta tefq u e cum furibu inibu s c o g n o ,b i p f i s admittantUj^^^ c’uanid;E<|u c & nullius reputafce n t,q u a m u isa tro a fsim a fin t.co m p o n e n t etiam p o r jn eantur,& in c o n c in n a e u a m u * iju i. w _r _ pulares m o t u s , ita c e le b ri h u ic & regia: v r b i praeii-; rionis fententia: p r o c e d a n t, p ro p te re a putauim us dentes,quafi q u i n o b is ipfis in h o c m in iftren t,& fu m quae ipfos c o n cern u n t,certis d e fc rib en d a efle finibu s. m o á n o bis h o n o re dignati ( quatenus m inores m agi­ Cogitau im u s e n im , q u ó d fi o b cauflas pecuniarias, in ftratus fo len t a m aio ribus ) curas n o bis allcu ie n t, nih il quibus nó de m axim is rebu s verfa tu r pericuJú, fed táinftitu entes face re,q u o d b o n o v ir o & im periali te fti­ m’ de pecuniis fum m i m agiftratus ius d icu n t, f z p e m o n io d ig n u m n o n f it . A c fiq u a n d o v f u v e n ia t,v ta , etiam alij ad du ntu r iu d ices, & plus m ille curis liq u o d in cen d ium ( q u o d abom inam u r ) in v r b e e x o ­ nUtn íu im u r,n e res finé ca u ífe d iftio n é procedan?: ria tu r,o p o rtet & ip fo s a d efle ,& fuum facere ó ffic iü m , atque eos q u i fu ra n tu r, in fceliciu m que b o n a fu b r icó ferre.vt iu dices dam natis p ericu lu m vita: irro g ares, p iu n t,arce re,& (q u a n tu m in ipfis e f t ) co n feru arc res hi elidantur q u i p r o d ign itate in aliqua rep u ta tio n e fiias illis qui ipfa v i ignis peru rgen tur.n am fi in d u ftrié fint j ne tem ere v ita ho m in is p ere at,q u i fem el q u id e m h u n c m agiftratum g e fle r in t, m aior illos th ro n u s ex-r nafcitur,amiiTam autem vitam re c ip e re nequit? P rin ­ c ip ie t , & in praeftantiore m agiftratu e r u n t . E f t enim cipio igitu r íá n c im ü s ,ne quis o m n in o ad praediftu m m u lto pratftabilius cu m ho n e ftate v iu e r e , quám illa magiftratum a ccedat antequa a n o b is eius ad m iniftra- ] co n te m p ta , v n d iq u e manus & rationes co n q u ire re tionis cod icillum p erc ep e rit,n e q u e vlla etiam ratio ne p e r quas im p ié ag a s,& in fu p er ag e re, p ro p te re a q u o d ad eafu n ftio n em fin e im p erato riis.co d icillis p r o g r e ­ natura ita com p aratum e f t , v t n ih il eo ru m quae ifto di audeat, fe d im p eratoris fententiS e x fp e ft e t in feri— m o d o ac cu m u la n tu r, perd u re t,fed m ale c o lle fta fta­ ptis pro m u lgandam .N em ini enim praedictam adm initim d ifperean t. V t ig itu r fu b d itis n o ftris p ro d e fle ftrationem tradem us,nifi q u i eam fiifcip iu n t,h i d e nu­ m us,purauih)us v n d iq ; h o n o rib u s a u fto s v iro s in m e­ m ero fint m agnificcn tifsi. illu ftriu m ,au t fp e fta b iliu m dium p r o d u c e r e ,v tfu b d iti illo ru m fentiant v irtu te m . com itum ,aut fublim ifsim i tribunalis clarifsim o rü tri­ H a b e b u n t v e r o f p e fta b ile s praetores p lebis etiam bunorum p rjto ria n o ru m & n o tario ru ,au t qu i alio qu i ad feflo rem n o ftro ( v t d ix im u s ) d e ipfis iu d icio di­ officiorum in p ro u in ciis ad m iniftratio ne habuerunt* g n u m . E r u n t etiam eis ad m anum v ig in ti v fq u e m ili­ & id o n ei n o ftro q u e teftim o n io d ig n i v ifi f u n t ,q u o te s,& trig in ta m atricu larij,qu o s h o c te m p o re c o n ftimagis praedifta grauitate & h o n o r e in fig n iti, ius d ili­ tu im u sin h o c , v t illo ru m iu fsio n ibu s fe ru ia n t, & ( fi genter re d d a n t, praT ertim q uia de v ita certam en e ft. o pu s f it ) fla gitio fé viu e n te s co n tin ean t, ac v n iu erfu m confueuerunt enim v t plurim um d e perp etratis caedi­ ciuitatis ftatu m ad co m p ete n te m form am red ig an t. bus , d e ad ulteriis, d e a g g re flu ris, d e rapinis,& id g e ­ S c ire autem eo s p ro c e rto o p o r te t , q u ó d fi in c o r­ nus aliis iu d icare . V n d e o p o rte t eum q u i tam m agnis ru p to s fe co n feru au erin t,Sf á d e o au xilium h abebu n t, crim inibus p refid et,v iru m efle e x o m n i p arte grauitatis p len m irrep reh en fib ilem , & tanta audientia dignÚ , C n eq u e b en eu o lén tia n o ftra fru ftra b u n tu r,& m agiftra> * t . t• 1 i. (1*. - ~ n lo In n n cgrio ió ra r * il l i c tem p o ra fpro t r n rro n agQ h iitu t n rr, .' n ie enim , tus iin illis ab q nuis fed & a d fe flo re m , q u i vn u s aliquis de pro b atis fit. ne v e lle t eum q u i p u lc h re & r e f t é fe g ere rer,te m ere m u­ que enim ip fo s abfque fu fficien te relinqu em u s fola­ tare? S ed & fi e x fo r o clarifsim i hujus almae v r b is tio , fed ad d e ce m v fq u e auri libras fingulis annis an­ praefefti tranfm ittatur aliquis v t fupplicium fuftineat, nonarum ipfis titu lo d a b im u s, v t his c o n te n ti, nullam e x a fté prius v e l v n o aliqu® e x iis q u i eu m ad d u cu n t, tolerent rapin am , aut q u o d p ern iciem inferat. S e d in te rro g a to ,v e l etiam ab ip fo g lo rio fifsim o praefefto & ne o m n in o largitio n es fia n t, a u rú m v e v ili e ro g e ­ cauflam requ iran t ac p e rd ifc a n t,q u a m o b re m h o m i­ tur,vt aliqu o t re tro t ep o rib u s fa ftu m eft.in pari enim nem de m ed io to lla n t, v e l m em b ru m illi abfeindan t. crim ine hgrebit & q u i p ro o b tin en d o o ffic io alicui & fi h o c p erfpexérin tjV t pen ficüíaté fententiam tranfd e d it, & q u i p o ft fu fcep tu m o fficiu m ab a liqu o acci­ m iflam p ro feran t quse v e l vitam v e l m em b ru m adi­ pere fuftinet,qu em adm odu m iu reiu ran d o ab ipfis d i ­ m a t. Q u em a d m o d u m autem fp eftab ile s praetores do declarabitur. H abem u s etia co m p ertu m ,q u o d im ­ p lebis id genu s m u neribu s h o n o rau im u s, d ignantes probi ad m odum ex c o h o rte ho m in es illi fint in m in iip fo s & c o d ic illis e x n o ftra m anu p r o c e d e n tib u s ,& fte rio , nem pe co n fcij latro n u m , v e n e fic ia n j , c ru m e a n n on a,& tam ampla ap pellatio ne,& ceteris quse ante n ife c z , & reliqua m u ltitu d o, q u o ru m v n u m q u en q u e d ift a f u n t :.it a & a b ipfis e x ig im u s , v t n o b is v icifsim fatius eft p u n ir i, quám ad iftu m m o d u m v iu e re . h o c enim hom in um g e n u s, cui cu m latro nibus in terced it D in teg ritatem ,& in o m n ibu s reb u s vigilantiam red d a t, & o m n ia sequabili iu ftaqu e ratio n e & incontaminata; notitia, c iu fm o d i eft, v t nihil b o n i p e ra g a t, fed in h o c m anu p eragant.N am fi q uid ipfi d elin q u ere, v e l etiam tantum fures c o g n o fc u n t , v t fib i fuifque iu d icib u s a furari,au t fiares to le ra re ,& n ó om n ib u s p erfeq u i m o ­ liquid ven en tu r lu c ri. Quae om nia c o n u en it v t h i dis , n eq u e m o rte q u id é d ig n o s e x tre m o afficere fup­ qui iam ind e á n o b is praeturam plebis i n e u n t, o d e rin t p licio , q u i v e r o m ed io crite r pecca u erin t, v b icu n q u e & au erfen tu r: fed & puris v ta n tu r m anibus, a c om n ia n o s iu flerim u s, am pla hac v r b e ex p ellere v id e b u n ­ qua: ad ipfos r e fe ru n tu r, fiue d c f u r t o , fiue a liisd e litu r : frian t n o n tantum fe p ro h ifce d e o rationem red ­ <-fis,iuftaanimaduerfione p e r fe q u ltu r ,& v rb e m v e lu ­ d itu ro s, fed etia n obis: fu tu ro fq u e o b n o x io s tam p rp ti beftiis furta ex erc en tib u s p e r p u r g e n t, in d u ftrio s ftan d o dam no q u o d ex in d e fubditis ir r o g a t u r , quam p rsterea hom in es ad haec m in iftro s a flu m a n t,& ea in d ig n atio n i noftrae : & v t c ifitiscu m infamia m agi­ m oderatione aduerfus c o h o rte m fuam v ta n tu r, v t ab ftratu d e p e lla n tu r: ea n o b is d e caufla & labores fu b ipfis tanquam iudices m etuantu r,& om nia agant cu m eu n tib u s,& m agno s fum ptus fuftin etibus,n e cu i fu b fumma animi inten tio n e ac b e n e u o le n tia . N a m f ir e d ito ru m n o ftro ru m in feratur Calum nia, aut b o n o ru m & e fe g e r e r e ,n o ftr o q u e d e ipfis iu d icio refp o n d e re v o luerint, nequ e tam m ulti eru n t q u i furen tu r, & res & vita: p e r d it io , & quaecunque eiufdem g en eris funt, 3 «ta: citius in u en ien tu r,& pauciores delin qu en t, re ­ f e d o m nia co m p ete n ti d e cid an tu r i u d icio . C o g n o v eriti m ag iftratu m , q uem n em o pecu n iis red im ere fcen tes ig itu r v o s p e r h o c fa c r u m ed iftu m ac leg em , Ncmel,r J ' s-' Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca I 54i Authen.feu,Nouellarú Collatio decima. 54 l niaann ce un uo ftram n ta & <j»od n ih il eo ru m p iu d u i v vo u lu iu m « ite v im « j, ^ n _.-------4 r * - A o lim g en e ris familiar f u * adferipta lau d an t,au t f0¿ D . u u s, quae v o b is p ro fu tu ra fiin t, v o ta n mn n -. c e fsio m b u s, q u s v iq u e a d d e c im a m te rn a m indtcf}0_ te rm .ittim p ró no nem & ipfam o b u e n e r u n r :fe d a praedido tem n r... ftr o n u ncu pate im p e r io , fic v eftri curam g e r e n te ,f ic u cu r ----- ;v w lcin pore, h o c e ft a decim aquarta in d ic tio n e , v alere ea qu 2 ^ v in d ica n te quae fin gu lis aduerfa a c c id u n t, fic pater­ n o bis eo n ftitu ta f u n t , fancim us. Q u s igitu r nobis nam p e r om nia v o b is pro u id en tia m co n feru an te. p lac u eru n t,& p er hanc ex p rim u n tu r leg em , ea tá ma­ g n ificen tia t u a , quam q u i p o ft ipfam eundem magiD E ^ E J M E K IIS , V T E T IV S 1 T E \ ftratüm fu fcep tu ri fu n t,in p erp etu u m o b fe ru a re ftu. anni* Promanasfequatitur leges. Conjlitutio X X I . d e n tó . Im p . i v s t i n i a N v s a . A c a c i o m ig n if ic e n t if s i. P r o c o n f u l i A rm e n ia e. V p ie n t e s v t A rm e n io ru m p ro u in cia p f e d é b o n is reg a tu r le g ib u s , nequ e in v i­ lo a reliq u a differat re p ú b lic a , p r io r ibus fublatis n o m in ib u s, R o m a n is eam D E T I^ cA E S ID E T I S I D I j CE. Conjlitutio X X I I 1 Í. Im p. in x is iA K t ! a . IoannIgloriofifs.facro- rum per Orientem prstonorum prsefedo,iterum exconfule & patricio. V n q u a m fane cre d id im u s,v e te re s R o ­ m 3g iitra n b u s ad o rn au im u s: v t R o m a n o v te re n tu r m anos e x paruis ad eo q u e minutifsimis h a b itu ,ad fu efecim u s : v t d e n iq u e a lis apud ip f o s le prin cip iis tam amplam co n ftitu ere rem ­ ges n o n effe n t, quam quas R o m a n a s n o m in a n t, c b n p u b licam , & totu m ex in d e terrarum or­ liitu im u s . P ro in d e fcrip ta etiam leg e illu d q u o d per­ b e m ( pen e d ix e rim u s ) fib i a d iu n g e re , & prem ere ac peram apud eo s d e Iin q u itu r,co rrig e n d u m putauim us, tu e ri im p erio p o tu iiT e,n ifi m aioribus in prouincias ne fcilic et m o re B a rb a ric o ,p a ren tu m & fratru m & r e ­ m agiftratibu s m ifsis, plus ea re dignitatis fibi com paliq u i gen eris fu ccefsio n es ad v iro s p e rtin e a n t, ad m u ­ ra ffe n t, fim ulqu e illis arm oru m iu xta ac legum potelieres n on ite m , n é v e ha; ab fq u e d o te in d o m u m ma­ ftatem fe c iffe n t, nequ e n o n ad v tru m q u e accom m o­ riti c o m m ig re n t, aut ab iis q u ib u scu m c o n fu e tu d idatos & id o n e o s h a b u iflen t, q u o s q uidem P rsto res nem habiturae fu n t, red im a n tu r, id q u o d m u lto etiam v o c a b a n t , ap pellatio n e illis e x eo in d ita , q u o d c s te m a g is-barbaricé in h u n c v fq u e diem m o rib u s ap u d ris o m n ibu s p r s ir e n t & p r s p o n e r e n t u r : perm iffa fci­ ip fo s co m p ro b a tu m e f t , n o n ipfis tantum ifta ferin o lic e t eis tam rei b e llie s a d m in iftratio n e, quam legum m o re o p in a n tib u s, fed & aliis g en tibu s ita d e h o n e p erferip tio n e . V n d e & ea lo ca in q uibus publice ma­ ftan tibu s naturam , fexu m q u e fcem ineum co n tum elia giftratu s v e l iu s r e d d e r e , v e l habitare fo le b a n t, P re ­ a ffic ie n tib u s, quafi n o n & ip fe a d e o creatus f i t , aut to ria appellare , & v t p le r s q u e in rem publicam leges g en e ra tio n i aliq u id c o n fe ra t, fed q u a fi a b ie d u s & e x v iu a p r s t o r u m v o c e in fe rre n tu r, conftituerunt. ig n o m in io fu s e x tra o m nem d ig n atio n e ac h o n o r e ha­ E t m u lti p r s t o r e s partim S ic ilia m , partim Sardiniam b e ri d ebeat. Sancim us ig itu r per hanc facram leg em , in fu la m ,p a rtim H ifp a n ia m ,p a rtim te rra m arique alij Vt & ap u d A rm e n io s o cc a fio n e fu ccefsio n is f e m i ­ aliu d v e l im p erio a d iec eru n t,v el rex eru n t. H s c nos narum eadem o b tin e a n t, quae & apud n o s , neque' v l in a nim o reputantes,& vetu ftatem d en u o m aiore cum la fit inter m arem & fe m in a m differentia,fed q ua q u i­ flo re & v en u ftate quafi p o ftlim in io reducentes in dem form a in ter n o f t r o s c o n ft it u t u m e f t ,v t parenti­ rem p u b lic a m , R o m a n o p rs te re a n o m ini dignitatem b u s , h o c eft p a tr i, m a tri,a u o , a u i s , rem o tio rib u fq u e ad dentes,& v id e n te s q u ó d du p lici in a fp e rio res pro­ item p o fte r is , h o c eft filio filiae fu cced an t, & v icifsim u incias m agiftratu ad h u n c v fq u e diem deftinato,neuipfis q u o q u e fu cc e d a tu r, ita & a p u d ip fo s f i t , n eq u e te r a d plen u m fua fo rte co n ten tus f u e r it, fed e x ea A r m e n le s leges á R o m a n is d ifferan t. N am fi de n o ­ cauflá per q uafdam noftras p ro u in cia s, in quibus tam ftra fiunt rep ú b lica ,fi feru iu n t ex a;quo n o b is cum c s ciuilis q u a m m ilitaris m agiftratus e x iftit ,fe iiip e r in­ teris g e n tib u s, fi o m n ib u s n o ftris p erfru u n tu r,n u n ­ ter fe rix e n tu r,fe m p e r p u g n en t,n o n q u o fubditis bo­ q u id folae apud ipfos fem in ae á n o b is in tr o d u d a e x ­ ni aliqu id fa cia n t, fe d q u ó eos m agis atterant: é re fo­ p ellen tu r aequabilitate ? Sed in pari apud o m nes o b re p u ta u im u s, fi v tru m q u e m agiftratum tam ciuilem feru a tion e fint le g e s n o ftrae, fiue quas e x v eteru m li­ quam m ilitarem in vnam form am co ntraham us, imb ris c o lle g im u s, & in n o ftris In ftitu tio n ib u s & D ig e pon a m u fq u e d e n u o ei q u i hanc po teftatem habebit, ftis o rd in a u im u s , fiue quae e x im p eratoria ia n ctio n e ap pellationem P r s t o r i s , v t iefem & m ilitaribus cotam p rio ru m prin cip u m ,q u a m n o ftra,fu b fcrip tg funt. D piis q u s p e r pro u in ciam funt, fecu n d u m cogn o m en ­ Q u a p ro p te r om nia h s c ex initiis p rsfe n tis q u a rtu m antiquitus illis im p ofitu m p r s e a t , & p rsficiat s d e e im s in d i< ftio n is,& ipfiu s qua han c c o n fe r ib itu r le g ib u s .fiq u id e m & h o c in itio P rs to rG erat pro­ m us le g e m , fum pto p r in c ip io , in o m n e s u u m v a le re p r iu m . & cu m v triu fq u e o fficij annonas habeat, vna fancim us.V etera enim cu rio fiu s p e rq u ire re ,& a d p r s tantum c o h o rte v ta tu r e x centu m co h ortalibu s (to t teritaia m tem po ra re c u rre re ,có fu fio n is p o tiu s, q u a m en im e i fu ffic ie n t) q u s P rsto ria n a co h o rs appelle­ legiflation is eft. Sed ( v t d ix im u s ) ia m in d e á te m p o ri­ t u r , & per p ro bato rias co n u en ien ter h in c proceden­ bu s praefentis q u a r ts d e c im s in d id io n is' & ipfius in tes c o n ftitu a tu r. Ita enim dignitate plenus erit,ita la­ o m n e reliqu um tem pu s ip f s q u id em fu ccefsio n e s fitro c in ia e x erc en tib u s te r r ib ilis , ita iniuftis ineuitabim iles lu n to iis q u s q u a cu n q u e e x cauffii ad fu ccefsio l is , fi m aio re cu m po teftate om nia co n fic ia t. & cum nem p ertin e n t, s q u a jite r tam in ter m u lie re s ,q u a m le x iam p rid em á n o b is pofita iu beat om nes omni­ etiam v iro s d e c s t e r o o b fe ru a n d is . Q u o d v e r o iam n o iu d ices p uris vti m an ib u s, ei o b te m p ere t,& pr*a n t e e x ftitit , id v n iu erfu m in p rio re fo rm a m a n e re fiftito iu ra m e n to , fecu n d u m hanc res g u b e rn e t, tam n im u s , fiue in iis fa d u m eft p r s d iis , q u s p r in c e p s o arm is v te n s , quam ciuilia fecu n du m noftras leges or­ lrm g e n e n s familia; f u s ad fcrip fit, fiue in aliis, nullam d in an s. V n d e tam etfi ex g lo rio fifs. C o n fu lib u s alihabentiDUS co m m u n io n em fcem ineis perfo n is in his q u isa d h a n c ad m in iftratio n em acced at,n ih ilo minus p r s d iis q u s in fu líe gen e arch ica , h o c eit a p rin c ip e in h o c im itatio q u s d a m p rio ru m elu c e a t, qua vide­ licet Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca 543 Deprxfide Pifidix. 544 licet p rou incias fo rtie n tes C o f s . eo n íiilare íq u e v ir i A ad haec eum p ro fp ice re o p o r t e t , quas an tea n o b is d i- éta funt,fed etiam c u ra re ,v t affluens reru m co p ia fit in v r b ib u s ,n e quid ciues d e fic ia t. In íp icia te tiam in c i­ u itatibus o p e r a , n eq u e in h o c fe ip fo s a fe v in c i p atia­ t u r .fed & aquarú du<9 :u s,& p o te s,& m u ros, & itin era pu b lica refic i ftudeat: n eq u e co m m ittat, v t e x a d o r e s q u i illu c co m m e an t,in a liq u ó fü b d ito s n o ftro s p r x grau en t.n eq ;iu ísio n es illas,q u x im p ro b a to m o re fieri fo lit x ,e x th ro n is e x c e lle n tis tuae de refeé fio n e m u ro ru m ,d e ftern en dis itineribus pu b licis,d e q u e aliis p lus ea pagi f u n t ,& m u lti h o m in e s , & q u i fx p e n u m e ro m ille caufsisjpccdu nr, fu feipiat. O m n iú enim h o ru m ob ipfa pu blica trib u ta feditio n es m o u e n t) & p rx d a cauflá, & fi aliud p rx te re a eius gen e ris,* nem ini p e r­ tricibus illis & fanguinariis re g io n ib u s ,q u x fupra v o ­ m ittet, v t fü b d ito s n o ftro s iniuriis afficiat, n eq u e p ro ­ racitatem & quandam infatietstem j lupini capitis c o l­ d ib it de th ro n is tuis fententia q u x tale q u id d icat(íam locatas funt, & L y co cra n ita ru m habitaculum v o c a n ­ enim h o c pro h ib u im u s)fe d folus ipfe o m n iu m curam tur , hunc m agiftratum p rx fic ie n d u m cre d im u s, qui g e re t.S i v e ro ex ía c rx n o ftr x legisfen ten tiap rag m a-jam inde o rd in e le g itim o in eam p ro g red iatu r. A c fi hic m agiftratus fu b fp ecie quadam in cu rfio n is m i- £ ticam aliquam form am d irigam u s,qu am fo rte ad tuam em ittam us p rx fe d u ra ,e x a m in a b it ille p riu s,q u x in ib i fcea tu r, co m p on an tu r etiam in v n u m tam militaria, á n o b is iu b en tu r.n e m in i au tem alij o m n in o copia fiet quam p rx fid a lia in fig n ia , & o m nes eam m ilitares c o d e p rx d a n d i fu b d ito s , q u o m agis aliqu and o p ro u in ­ p ix fe q u a n tu r, q u x in pro u in cia fu n t, ad h x c tota c icias iteru m refertas h o m in ib u s,iteru m fuis ciuibus e f xiilis co h o rs ven era n d o iam v o c a b u lo a p p e lle tu r, & flo refce n te s,n eq ; v n d iq ; h u c c ó flu e n té videam us h o ­ p rx to ris c o g n o m e n to h o n o retu r,q u is ipfum no n ab­ m in u m m u ltitu d in em ,q u i p ro p te r im p ro b ita te p r x ho rreat ? quis n o n r e u e re a tu r, fim u l in vn u m leg es & fid u m in fuam patriam r eu erti n o audeat. Id e o q u e arma c o ire fp e d a n s ,& in d id e m co n d irio n e p r o p o fancim us ne am plius ex cellen tia tua P ifid ic x g en tis fita, v t aut legibu s o b te m p e r e t, fi b o n o effe anim o & m agiftratus p ro diuifis h a b ea t, fed v t v n u m in ea fit feruari v e lit,a u t v t v e l p rim o ftatim intuitu pereat, fpectabilis P r x to r is o ffic iu m , q u o d id e m & m ilitare armis in p ro x im o leg es c o rro b o ran tib u s? O p o rtet & ciu ilc e x ifta t: q u o d fim iliter & p u b licaru m c iu iig itu r , v t q u i h u n c m agiftratum fu feip it ( fem p er au­ liu m qu e reru m cu ra g era t,& m ilitibu s p r x e a t ,v t m u ­ tem gratis eum & ab fq u e vlla datio ne p e c u n ix ip fi tu o au xilio Sc iu r ifd id io e x armis v ire s c o llig a t,& c o n fe rim u s, v t J k ip fe p e r o m n ia fo rd ib u s abftineat, co h o rs armata c o n d e c o re tu r le g e .N e q u e enim d e in & his folis q u x e x p u b lico fo lu u n tu r, co n ten tu s fit, ceps aliqua p er vrb es o rie tu r fe d itio ,fi talem d e eg tero id q u o d etiam p rim a n o ftra le x d ic it ) iu f t e & p u r e & v iru m p r f fecerim us,qui v tro q u e no bis o ffic io dignus cu m quadam afperitate hu m aniter fe erga fu b d ito s p u ta b itu r. Q u x c u n q u e ig itu r fifcus e ro gatu rus e f t , ea g e f at,quem ad m o du m in p rio re le g e d ifp o fu im u s,h o ­ fecú du m fu b ie cta h u ic fa erx n o ftr x le g i d e fe rip tio m icidia,adulteria,raptus v irg in u m ,o m n e d en iqu e ma­ nem fp e d a b ili p r x t o r i, circaqu e ipfiim v eria ri folitis leficiu m pro u in cia e x p e lla t, & q u i ea d e liq u e rin t, fe­ cu n du m noftras leg es puniat, n em inem p rx tere a m a­ p rx fta ri iu b em u s. V n d e & f a e rx n o ftr x appellatio­ leficorum reu ereatu r,etfi d e po ten tio rib u s fit, nequ e nis notam p r x p o n i v o lu m u s , & q u i P ifid ix p rx fe s his fe fu b m itta t,q u i nullam d e fe v tilita te m , at b e n e erit,is P r x t o r Iuftinianeus e fto . O b te m p e re t autem nefarias de fe o ccafio n es p rg b ere poííuntríéd per o m ­ illi P rx to ria n a co h o rs , e x pro b ato riis ( v ti dixim u s) nia ius ipfum tu e a tu r, & ad n o ftras leg es refp iciat¿ & co n ftitu e n d a , q u x fim iliter tam ciuilibu s q üam m ili­ fecundum eas iu d ic e t, & v t fu b d iti n o ftri fecundum taribus ho m in ibus iu xta & rebu s occupata f it.A d h g c illas vitam fuaqu e ftu dia inftitu ant efficiat, in fu p er ad p u b lico ru m q u o q u e trib u to ru m e x a d io h u n c p r x f ideum q u o q u e & n o ftri tim o rem refp iciat,n eq u e prgdem co h o rte m q u e cius r e fp ic ie t, & om nia m agiftra­ terea quidqu am o m n in o in anim o c o g ite t. Ite m v t tus habebit in fig n ia ,q u f etiam m o d o habet,feliam fci­ neque c re b ro e x pro u in cia h u c c o m m e e t, n equ e im ­ lice t cu ru lem e x a r g e n to , & fafces. h abebit etiam in ­ m odicis literis nos in te rp e lle t, fed in om nibu s p rio r ter m ilites A d re fp o n fu m . a d eo q u e & eo ip fo p rin ci­ ipfe audientiam a cco m m o d et,e aq u e d ifcep tet: & mepatu illi in ter m ilites q u i ib i lo c o r u m funt, trib u im u s, m or, quantam illi dignitatis m “agn w o itu din em d ederim *, £ v t ip fo s & pu lch re r e g a t, & co g a t in o r d in e m , in ita fe hac in re gerat, v t p ro g e fto m agiftratu cauflam ftrU a tq u e ,v t n o n fo lu m latrocinantes perfeq u an tu r, dicere necefie n o n habeat,fcien s, q u ó d fi quis eo adi­ fe d etiam fu b d ito s in ter fe m afu etos & m o d e ft o s r e d to ius fuu m non co n fe q u a tu r, co m p ellatu rqu e h x c dant.neq; item c o m m itta t, v t feditio n es m o u eatur in ad nos r e fe r r e , p ro eo deinceps certam en illi n o b ifv rb ib u s ,a u t co m ites q uidqu am ad fifcum fpeftan s d icum futurum eft. Q u e m a d m o d u m enim i u r ifd id io u e lla n t, fe d fupra om n es po teftatem h a b e a t, nem ine nis augm ento ipfum h o n o ra u im u s, ita rurfus fi p r x p ro rfu s e x c e p t o . C o llo c a tu s au tem h ic m agiftra­ ter in tentionem & o p in io n em n o ftram tradita eu m tus fit in m ed iis,& in num erum íp e fta b iliü deferiptus. adm iniftratione abu ti d epreh en derim us, co m p ete n ­ V n d e q u x c u n q u e in v icariis o lim ,h o d ie in co m itib u s ti ipfum anim aduerfione p e rfe q u e m u r, tam d e o in Iu ftin ian eis P acatian x P h r y g i x & G a la tix p r im x , ite h o c fu bferu icn tes, quam o p em ferentes l e g ib u s ,fi­ fpedfabili co m ite O rie n tis , & fpectabilibus p ro c o n ue furta eum fecifle,fiue gratia fo rte aut inim icitiis fufu lib u s funt,ea & in h o c exiftanr.fitque & ipfe fp e it a pera tu m , fiue leg es noftras tra n fg re flu m effe d e p re b ilis m ag iftratu s, & appellationes q u x apud ip fu m hcnderim us.dum enim fu b d ito s iteru e x ig e r e , & his in terp o n u n tu r,m itta n tu r h u c & ex am in en tu r,ficu t in m alis,qux v fq u e adhuc e x ftiteru n t,m ed eri v o lu m u s: e x te ris fpeétabilibu s fieri fo le t m ag iftratib u s: in tr o & magnas opes d e fp e xim u s,& ad han c d ifp o fitio n em du can tu rque in iu diciu m g lo rio fifs. p r x fe c to r u m , in °Culos c o n u ertere p ro p e ra u im u s.P o rró n o n tantum co g n itio n e m c a u f lx , a d h ib ito etia g lo rio fifsim o qugN o u e l. S iij non m uilLU lto illis *-----------in ferio re s P r e t o r e s ', *paulatina R o n o r u■m ita a u x e ru n t, & tam am plum imn o m en e n ita pium effe effeu lli v n q u a m alij a lij r e ip u b lic x feu im cerunt, quantum n nulli pperio e n o co n cefsit d deus,id eriam annalium annalíun eus,id q u o d v eteres etiam t ^eru n innrt.. *In * In uuem e mm muuss& & o lim P Pifida {briptores p ro dIid ifid arum gentem v n iu e rfx illius t e r r x fum m um tenuifle im perium ,& iam n u n c m aio re & v eh e m e n tio re hanc prouinciam m agiftratu in d ig e re (n a m & m axim i in Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca 54 J Authen.feuN ouellarum Collatio decima. fto r e facri n o ftri pa la tij: p ro p terea q u ó d tam ctfi is A m agiftratus n o n n ih il in fe h abet m ilitare,T am en quia p ro rfu s in ciuilem & legitim am m utatus eft form am , id e o necefiario eu n dem ten ere o rd in em d e b e t , q u i p r o co n fu e tu d in e iam o lim o b tin e n te in íp e étab ilib u s m agiftratibus o bferu a tu s e ft. Q u o n ia m v e r o n u p e r lacra co n ftitu tio n é c« n fcrip ta p ro m u lg a u im u s, v t caullae ap pellationu m á fp ectabilibus p r s f idibu s h u c d e u o l u t s , in habitu & o rd in e facri audit o rij ex am in en tu r, fan cim us,vt fi qua eiu fm o d i ca u ffa e m e r g a t, fcilic et in P ifid ia dum taxat, ex d e le g atio ­ n e fiu e n o ftra , fiue alicuius g lo rio fifsim o ru m n o ftro ­ ru m p ro c e ru m , nifi q u i datus e ft iu d e x,fp eftab ilis fit: fancim us, v t n o n ad fp e& a b ile m Iuftinianeu m c o m i­ te m Pacatianae P h r y g i s ( id q u o d prius le g e determ in a u im u s ) p r o fic ifc a tu r , fed ad ipfum deferatur in fua p ro u in cia in terpo fita a p p ella tio , & ipfe de ea c o g n o f c a t in habitu facri au ditorij ( co h on eftam u s eten im m agiftratum h o c etiam ) & p erfectam illi form am im ­ p o n a t, n o n rem ittend am ad hanc alm am v r b e m ,n e f o r t e paruis d c caufsis m ag n a sb o n o rtim fu o ru m p er­ tu rb atio n e s & dam na litig atores fuftineanr. V t au­ rem q u i v e l h o c p r s t o r is , v e l alia á n o b is in u e n ta & in u en ien d a officia fu fe ip iu n t, co g n o fca n t q u o tan­ d em m o d o p ro u in cias eo s g u b e rn a re c o n u e n ia t, v i­ fu m n o b is e f t , n o n tantum figna eis p r s b e r e ad m ini­ ftrationis in co d icillis ( v t v o c a n t ) fed etiam m o d u m p r s f c r i b e r e , fecu n d u m quem pro u in ciam ad m in if t r e n t ( q u s q u id e m , q u i n o s antecefferu nt le g ifla to r e s ,c o n fu lta q u s d a m p rsfid a lia ap p ella b an t) v t ad h s c intentis ocu lis pro p ria m dirigant ad m iniftratio­ n em ,p erq u e hanc o m n i ex parte fubditis n o ftris p ro fin t. V n d e & id genu s facra m andata iufsim us in fiicro latercu lo r e p o n i, v t vn a cu m co d icillis p r s b e re n tu r p r s f id ib u s ,tu m iu fiu r a n d u m ,q u o d in facra n o ftra co n ftitu tio n é d efcrip fim u s, p r s fta n tib u s , rum o m n ia a l ia ,v t nos o rd in au im u s, adm iniftrantibus. S u b iic ie tu r autem á n o b is h u ic f a e r s le g i q u s d a m etiam d e fe r ip t io , q u s e x p rim a t q u id ip fu m cu m de­ lig itu r p r s b e r e co n u en iat o cc a fio n e c o d icillo ru m o f f ic i j:q u i d ru rfu m illi,it e m a d fe fT o ri,& circaip fu m v e rfa ri folitis p o rrig a tu r e x p u b li c o : v t om n ibu s n o ­ ta fa fta p ro u id en tia quam circa o fficia g e rim u s , ille inco ntam inatu m n o b is & v n d iq u e fp efta tu m fuu m e x h ib e a t m in ifteriu m . H a n c fane leg em tum facra­ ru m noftraru m co n ftitu tio n u m lc f tio m o n ftrabit ( iufsim us enim & h anc in ter eas d e fe rib ere ) tum ip ­ fe a d effe ftu m d e d u c e s , v t p erp etu o in ipfis faftis r e ­ lu ceat c o n fp ic ia tu rq u e . O p o r t e t P r s t o r i P if id is an n on aru m , & ea p itu u m ,ac reliq u i folatij t itu lo p r s b e ri f0Iid.300.eius a d feffo ri f o lid .7 2 .eiu s c o h o rti au­ reo s. 52. R u r fu m p ro c o d icillis adm iniftrationis o p o rte t ip fu m p r s b e r e fic . S p e ftab ilib u s trib u s ch ar­ tulariis facri cu b ic u li, f o lid . 9 . p rim ice rio clarifsim o ru m trib u n o ru m n o tario ru m & la tercu le n fib u s, fo ­ lid . 45. e iu sa d iu to ri,fo lid .3 . c o h o rti g lo rio fifs. p r s fe ft o r u m p ro iu ftio n ib u s Sc o m n i alia cauflá , fo ­ lid . 6 0 . d e . T r A .E t o r e Cmftituti» l r c ~4 o n i u e . XX V. Ir a p . i r s t i k i a m t s . a . I o a n n ig l e r i o G f s .f a c r o ru m p e r O r ie n te m p ra e to r io ru m p ra e fe d o ,ite ru m e ie o a fu li & p a tric is . ^ 545 x V m ad prim a illa p r in c ip ia ,e x q u ib ys L y c a o n u m g e n t e m , antiquarum rerum fcn p to re s & enarratores conftitifTe trad id e ru n t, r efp ic im u s, & q u ó d maximam cum R o m a n is affinitatem h a b ea t, quo d­ qu e ex eadem ferm é o cc a fio n e in vn u m coacta fit,ma­ io re ,q u am hactenus,m agiftratu eam ex o rn are, iuftum putauim us. S iq u id em v fu v e n it,v t o lim L y c a o n , qui A r c a d i s in H ellad e re x f u it , & R o m a n u m lo lu m in­ c o le r e t, & affumptis quo n d am O e n o triis R o m a n o Im p e rio daret v e lu ti p rin cipium (dicim u s autem v e­ tera illa , q u s lo n g o ante tem p o re A e n e s & R o m u li States p r s c e ffe r u n t) & d e d u fta in hafce partes co lo ­ nia, P if iá i s b o n á p a n e a d im e ret, eiq; d einde fuú no­ m en in d e r e t, & r e g io n e m e x fe L y ca o n ia m appellare t.In d e adeo iu ftum fu erit & ipfam m agiftratu ad or' n a r e , cu i v eteris apud R o m a n o s inftituti figna & n o t s in fcrib an tu r,& illos q u i h o c ipfam tem p o re regunt (d e p r s f id e ciuilis iu rifd iftio n is lo q u im u r, & eo cui arm o ru m cura có m iíía eft)in vn u m có tra h e re ,& p r s ­ to ris ap pellatio n e d e co ra re . Eft: enim h o c nom en q uafi iu re p atrio R o m a n i im p erij p ro p ru m , & ante ip fo s etiam C o fs.in am pla R o m a n o ru m r e p u b . v fui h a b itu m .N am v eteres R o m a n i fuos im peratores p r s ­ to re s a p p e lla b a n t,fim u lq u e illis p r s b e b a n t ,v t mili­ taribus p r s ir e n t c o p iis , & deferiptis ab illis parebant le g ib u s . & p ro rfu s erat h ic m agiftratus ex am bobus c o n te m p e r a tu s ,p rs fe ferens & oftentans tam in inftru e n d a acie ro b u r,q u a m in feren d is legibu s reftura & de ce n tem o rd in e m . Q u o n ia m ig itu r p ropofitum n o b is eft etiam h ic v tra m q u e adm iniftrationem in v s nam c o n tra h e re , p ro p terea o p tim o illi iure p rsto ris • ap pellationem im p o n im u s, v t v n a cum p rsto risa p p ellatio n e au dientium anim is in fo n et ipfius quoque m agiftratus fubftantia ac natura, & q u ó d non firaplex fit,n e q u e ad v nam aliquam rem tan tu m m o d o (nempe v e l arm a,v e l leg es)refp iciat,fed fim ül v tru m q u e ad fe m unus e x s q u o attrah at,quo d que p er copias militum v eh e m en s & r o b u ftu s , p er le g e m lenis & manfuetus fit:& p e r hanc cauflam m aleficis qu id e m vehem entiorem ,p ro b io rib u s v e r o ciu ilio re m fe & m oderatiorem e x h ib e a t. N e q u e h o c fine cauffa a g im u s, aut folam appellationem atten d im u s, fed ex v iu ac necefsitate m agiftratus q u o q u e m etim u r. N am fortes ea regio vi­ ro s h a b et,n e q u e in v llo d iffert ab Ifauria in m ed io , v t q u s m ed iterranea,ap rica,equo ru m altrix exiftés, tum m u ltos v iro s,tu m m u ltos eq u o s enutriat.m agnus quo­ q u e in ea num erus eft m agn o ru m p a g o r u m ,& v iro * rum ad e q u itan d u m , ad fag itta n d u m , ad anim os fine n e g o tio Sc ce le rite r e x citan d o s,ad arma pro m p te traftan d a,d en iq u e tam ad m ilitare im perium fo rte auerfandu m ,quia illo ru m ib t u s priuatam ipfis fortunam & fo lis eiuilibu s m agiftratibus fubditam ad feribit, quám ad h o c rurfus ciuilefcilicet co n tem n ed u m ,qu ia foli o b ­ tem perare leg i , q u s non item ftrenu itatem quandam adiunótam habeat,au dacioribu s form id abile e f t , ido­ n eo ru m . H s c nos perm ou eru n t v t h u n c quoq; naag iftra tu m q u é a d m o d u m a p u d Pifidas fecim us,coadu­ natum red derem us, Sc n o ftro ap p o fito nom ine P r s ­ to ris ei appellationem in d e re m u s«v o lu m u s etenim & h u n c P r s t o r e m Iuftin ian eu m L y c a o n i s appellari, q u o m o d o íáné &• P ifid is ,& a lio ru m -D cin d e vtramqj etiam co h o rtem in vnam co n trah im u s, conftitoend* ex p ro b a to riis , m o re fo lito e x facro lib ello ru m fe ti' n io , ex q u o o lim Sc du ciani eas fereb a n t, procedentibus.m«°* Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca 547 Depreco re Lycaonix.Tit.xXv. 548 f ' m a u e illius a d cé tu m v fq u e v iro ru m n u - A iu d iciu m c o n ftitu em u s. & quem ad m o du m a m p lio bus.meniura ^ 4 ^ ^ & v triu fq ; m agiftratus annonas rem ei h o n o rem red did im u s, ita & fi f o c o r d is eum fe merum ¿ at4fefTori & reliqu is, q u x q u id é d a re ,& his quae in ipfum contulim u s, negligentiu s v ti illi adfignamus, fed & ad feflo ri & reliqu is, qua d e p reh en d erim u s, opem ferem us le g ib u s , & c o n u e ex fu b ie d is fa e rx h u ic no ftrp co ftitu tio n i deferiptio nienti cum anim ad uerfione p erfeq u em u r.& quem ad­ nibus clara faciem us.H abeat item A d re lp ó fu m , v t in­ m o d u m ille n eq; v e rb a n o ftra,n e q u e leges,neque fo r ­ ter milites om nia r e d é gera n tu r atq; o rd in e.a d có q u e m am & grad ú m agiftratus veretu r,ita n eq; nos ipfum & aliis eum m ilitib u s, qui p er d id a m p ro u in ciam lla ­ v e re b im u r,fe d p erinde ei o b u i a b im u s ,v t & ipfe re­ mones a g u n t, im peritare fancim us. M ittem u s fan é, ru m a d m iniftratione v te tu r . & fiue ford id is eum m ar c u i id officij fufccp tu rus eft,v n u m aliquem d e p ro b a ­ nibus v ti,fiu e ad affeftum aliquem rcfp icere,fiu e leges tis & de nu m ero n o ftro ru m p ro ce ru m , v n d e & o lim n oftras tran fgredi deprehenderim us , nos V ig o re le ­ preto res pro ce d e b an t,iu ifq u e lab o rib u s ad o rn aban t gis ad f a d i fui ratio nem red den dam eum fi ftem u s.nerem publica,nunc relid en tes in fo lo Ita lico ,n u n c p ro q u e enim v t fu b d ito s feru a rem u s, p ec u n iis, aut qua­ ficifeentes ad lo c a fo re n fia .A c talis q uidem fem per fui piam aliarum re ru m ,q u s n o bis fu p p e tere n t, pep erci­ ipfius m e m o r , & v n d e illi haec ad m iniftratio acceflemus. O p o r t e t p r s t e r e a ip f u m p r o u id e r e ,v t o m n ia rit,veneradum le p re b e a t fu b d itis,h o rren d u m la tro r e d é atq; o rd in e fiant in ciuitatibus. & prim um q u i­ cinatibus & m aleficis,om nia m aio re cu m fid u cia per­ dem v t ciuitates fub ip fo collocata? feditio n ibus caagens. N e q ; d u b iu m quin puris v te tu r m anibus, qu á rea n t,e x o m ni p arte aequitatem co n feru a n s,& fum m o doquidem & officiú gratis fu fe ip it: & a lio q u ile x no­ ftu d io p ro fp ic ie n s ne nim ium fu b d itis in d u !g e a t ,& ftra nuper a no bis lata, om nibu s o m n in o m agiftratif re n a relaxet. D e in d e n eq u e o p era in ciuitatibus nebus in ipfa deferiptis praecipit, v t m anus co n tin ean t g ligat,n e per h an c cauflam dem inuantur v el aquarum (qua de caulfa & iuram entum praeftant) & fecu n d u m d u d u s , v e l ip fo ru m po n tiu m tranfitus,'vel m u roru m leges n oftras d iiu dicent,om nem qu eaequitatem & iu m u n itio jv e l cu ra itin eru m ,fed o m nia reficiat,au t falté ftitiam fubditis im pertiant. E o p a d o cu m reipublicae ad nos refera t,vt partim e x c iu ilib u s ea red itibus, p a rfu x ftatum veteres R o m a n i ex o rn aren t,o m n ib u s aliis tim n o ftra liberalitate queant reficere. N eq u e item rcbu spu blicis p o titi funt. Q u is enim h u n c m agiftra­ com m ittat v te x a d o r ib u s , qui a n o ftris hin c p ro ce ri­ tum n o n reu ereatur fim ul & h o r r e a t , v id e n s du p lici b u s c o m m e an t, fit in a liq u o dam num fu bd itis noftris eum form a excu bias agere,tu m v t q u f le x iu bet,facile in feren di licétia,aut v t h i fu bd ito s n o ftro s grau ét q u i ordinet, tum v e r o fi q u id d e le g e vio letu r* v t h o c ar­ confuetas illas iufsiones a d fe rú t, quse o lim a d fu b u e rmis co rrigat? Q u ib u s autem d e rebu s P r e t o r ! P ififio nem eo ru m q u i m ed io crite r vitam inftitu eran t, de diat in le g e q u x de ip fo co n fcrip ta eft, appellauim us, th ro n is tuis pro ced eban t,n u n cin iu n g en tes m u ro ru m de iifd em pu lchrum putauim us & h u n c appellare. O rep a ratio n es, n u nc curam itinerum , n u nc im aginum , p o rtet enim v t cum v n d iq u e g ratu itu m h o c o fficium fufeipiat,a b om nibu s & ip fe f o r d i b u s alienifsim us fit, C p o tium ,p ortuu m ,aqu aedu duu m p u b lico ru m renoua- . — ./~ r' n r\r\r*c l o rcoorrú i i (^(tnirt% i r n rru iim 1 /nrvpo ii tio n e s,lo d en iq ; np nu kbllico m oi-slnf ab latio n e s, Rr & s d iu his folis co n te n tu s ,q u s fifcus p re fta t, p ro u t iam ante quafi in fo lo n o n iu fto e x sd ificataru m d e m o litio n es, de p rx fid alib u s officiis lata le x dilTerit: v t item in re­ & id genu s alia magis ad neftendas calumnias ex p e d i­ bus gerendis fyn ce ru m & iu ftu m fe p re b e a t, ac q u o ­ ta: fed ipfem et h s c ad anim i fui curam reu o ca b it,o m ­ m o d o adm iniftrationis ratio p e r m ift a c ft ,ita & ipfe n ia p e ra d u ru s a b fq u e d ifp en d io. S iv e r o n o bis v ifu m harmonia anim i fui nunc a cu tio rib u s & in tentis,nu nc fu erit m aio re eam r ! in ip e & io n e ind igere: facra prag­ lenioribus & rcm ifsis fon is co n te m p e re t.O d io q u o q ; m atica form a v te m u r,q u a fecú d u m ipfum alteri q u o ­ habeat & puniat om ne a d u lte r ii, ad h f c h o m icid ium ; q u e hac in q u ifitio n em in iu n gam us.Itaaliquad o reipifed m ulto his vehem entius raptus virg in u m . C s t e r o s rabu nt fu bditi,ita den uo efflo refeen t ciuitates, ita q u i etiam m aleficos,fi qu id em in curabili m o rb o labo ran t, eas in co lu n t, m agnum increm entu m ca p ie n t, neq; de citra ex cep tion em puniat:fi v e r o m ed io crite r, ad m e­ patriis fed ib u s diffu g iet,re ru m fuarum in c o la tu p r o ­ liorem fru gem tráfpon at. In fu p e r nem inem im p ro b é p ter p r s fid u m im p ro bitatem qu a fi terriculam en tu m agentium reu ereatu r, etfi diues, etfi m aio re aliqua di­ a liq u o d m etuentes. S cire ig itu r o p o rte t ex cellétiam gnitate p re d itu s f it . pro pterea enim d e nu m ero p r e tuam , q u ó d vn u s & fim plex hic m agiftratus, n o n d u ­ ftantiorum e le d u m ipfum m ittim u s, v t p ro fua p o te p le x futurus fit,v t o m nia q u s fifcus v triq u e priu s o ftia neceffe n o n habeat cu iqu am alij a tte n d e re, qüám j) ficio p rsb e b a t,e a fecú d u m deferip tio n em f a c r s h u i c nobis & leg ib u s,fecúdum quas & ip fe iu d icet, & fu b ­ n o ftr e legi fubieclam , tam ipfi det, quam circa ipfum ditos vitam in ftitu ere p ro cu re t. S e d n eq u e fo c o r ­ v e rfa ri fo litis, & c o h o r ti e ius,qu em adm odu m & h ac­ d is fe dedat, neq u e alicui iniuriam faciat, ne eius p r o tenus p re b ita funt. E t p u b lic o r ú trib n to rú ex a c lio u in cis h om ines cu i p r e e f t , p ro p ter iniurias illic a c­ ip fi fim ul & o btem perantibus ei pretorianis. co h o r­ ceptas reg io n em fuam relinqu antj, & co n tin u e nobis talibus in c u m b e t: h abcbftqu e v triu fq u e o fficij infihic faceflant n eg o cia. Q u in ip fe prius audientiam his gnia,tam etfi plurim a m ilitaria fúnt.tam en & in v e h i­ q u s ad eum referu n tu r,p re b e a t,eáq; difceptet: & v f ­ cu lo fed eb it a rg e n te o ,& p re c e d e t ipfum fecuris(nam, que m em or h o n o ris qu em illi d etu lim u s, ita adm ini­ & h o c có fularis im p erij fignum e ft) fim iliter & fafces ftrationis lab o rib u s fe ex erc ea t,v t lau dé in d e, & a ra­ ip fi c u m folenn itate p rsib u n t: o b fe ru a b itq ; eum v n itionibus gefti m agiftratus red den dis d icen dáq; caufu erfu s e x ercitu s qui per eam prou inciam ftationes ha­ im munitatem co n fe q u a tu rJ llu d ce rto fc ie n s,q u o d b e t, cu i c u r e e rit,v t & latrocinia r e fe c e t,& iniuria affi quis nos adeat referes d om efticam fib i rem in c o m ­ modis aifedam cfTe,fi quidem expertus apud eum , ius f e d is o pitu letu r, & fu b d ito s n o ftro s m an fuetos in ter fe & m o d e fto s red dat. S ed neq; co m itibus perm it­ fuum o btinuiffetjhun c ipfum fine aliq u o dato refp o n o rem ittem us, fi v e ro cum prius ad ipfum retuliffet, te t,v t ad publica tributa annuant,anim um ve adiiciant. cmde n on o b te to iu re fu o ,a d nos decu rrat, tu n c n ó S ed & inter fp e d a b ile s ipfe collocab itu r: tam etfi q u i Hunos in p o fte r u m ,fe d ei q u i m agiftratu fu n g itu r, eam ad m iniftrationem f u fc e p e r it, m aioris fo r te fi? N o u e l. S iHj Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca 549 Authen. íeu N cuci larum C ollatio decima. Ir op. It s t i N i a NV S a . 550 lo a n n ig ls n c íifs ,fie r o , dignitatis, fi qu id em d ig n atio e o r u m , q u i p ro u in cias i r u m p e r O r ie n te m p r x r o r io r u m p rx lc & O jite m n » reg u n t, talis futura eft, q ualem nos ad quam que ad m ie x c o n f u l i& p a t r ic io . n iftratío n é id o n eam fo re iudicau erim us. Ip fu m v e r o L lu d in co n feffo e ft, q u ó d fiq u is T h r a p ro p te r im p eriu m q u o d g e r i t , co n u en ien s eft inter í r v í l í B á l cu m r e g io n e nom inet,ftatim vna cú di<fto fp e d a b ile s n u m e ra ri, in ter q u o s & p ro co n fu les & v irilita sq u jd á anim um ,& m ilitarium cck co m ites O rie n tis, G a la tis & P h r y g i s fu n t. V n d e & piarú, b e llo ru m ac pugnae co g itatio iu b , ip fe caufsis q u s in eius m o u en tu r p ro u in cia,ta m p e ­ eat.iunt enim ifta ingenita & quafi patrio quod am iure cuniariis,quam ciuilibu s & lib era lib u s audientia p r s h u ic reg io n i attributa.Itaq-, & prius a n o b is fufcepta b e b itjV t iid genus m agiftratibus lice t. A ppeilationcseft c o g ita tio red ig en d i in m elio rem flatum ea qup illa q u o q u e co n tra eius fententias interpofitas exam inalo ca c o n c ern u n t, & h o c t ép o re de his q u e longo^a® b u n t h i e e x m o r e q u i ia m p rid e in fp ed a b ilib u s ma­ agitauim us c o n fiíio ,p r s fe n té leg é tulim u s. D u o s fane g iftratibu s o btin u it,tam g lo rio fifs. fa cro ru m n o ftro ­ v ica rio s n o m in e a d L o n g ú m urum fed e re om nes f o ­ rum p r s to r io r u m p rsfe c ti,q u a m g lo rio fifsim u sq u e rnus, q u o ru m alter m ilitares c o h o rte s r eg it (e ft enim fto r ( p r o u t iam in d e ab in itio traditum e f t ) eó q u ó d m agna v is m ilitum eo in lo c o ) alter praffedu s eft nealter iam m agiftratus c iu ilio r faftu s fit adm iftis leg i­ B g o ciis ciu ilib u s.A t cum am bo v ice s illic im pleant,h ic1 bus,quas etiam in ipfa arm a im p eriu m habere v o lu i­ m us. S ecu n d u m leg em v e r o nu per á n o b is p oiitam , q u id é g lo r io fifs .p r s fe d o r ú jille v e r o m agnanimorum m ag iftro ru m m ilitis , nunquam tam en inter fe cófenfi q u s c a u lfa intra pro u in ciam fuam m o ta , q u in g en ­ to ru m au reo ru m q uantitatem n o n e x c e d a t, q ü s per tiun r.fed tam etfi fuas v n ic u iq u e fifcu s annonas fcparo u o catio n em d eind e á fu o transferatur iu d ic e , de ratim fu p p e d ita t, '& alia p r s b e t fo la tia , n ih ilo :minus ac n on P acatian s P h r y g i s c o m e s(v t prius d ixim u s) v n u m h o c fib i n eg o c ij p e r p e íu o '& indefinentér fufed ip fe c o g n o fc e t,e tfi ex de le g atio n e,fiu e n o ftra,fiu e m u ntjV t co n ten tio n es in ter fe im m ortales exerceant. alicuius g lo rio fifsim o ru m n o ftro ru m p ro ce ru m caufi R e d é igitu r átque o rd in e v ifu m n o bis eft h ic q uoia alicui com m ifla f i t , m o d o p ro p te r rationes quas q u e f a c e re ,q u o d áp ú d alias g en tes, q uanquam nen ita n u p er in co n ftitu tio n é d e ap pellationibus lata p r s efferas,non ita m ilitaris c u ft o d is in d ig en tes, fecimus: ícrip fim u s, f p e d a b ilis n o n f it:& c a u ifs finem im p o­ & v f non h ic qu id em ciu ilibu s n eg o ciis p r s fn ,ille ve­ net, n o n ( v t o lim )p o ft etiam h u c m itte n d s , n e o b parr o in ter m ilites & fo lo s im p eritet, v tru m q u e officium uas o ccatio n es m ag n o ru m ea res difipendiorum i u b in vn u m co n tra h e re ,& p r s fic e r e ei lo c o grauem ali­ ditis n o ftris anfam p r s b e a t. H s c autem & nos illi quem & reu eren tia dignum m agiftratum ,qu i e x sequo m anifefta fa cie m u s. Siq u id em ftu d io habet po tentia tá ciu ilia illic n eg o cia c u r e t , quam d e v e n u ft o & de­ n o f tr a ,n o n tantum v t ad m iniftrationis figna eis e x ce n ti o rd in e m ilitum fo lia tu s fit. N am q u i prouinciS c o d icillis (q u o s v o c a n t ) p rsb e a m u s, qualia fp e fta b i- ^ m o d eratu r, is in á h is verfatu r lo cis, v ix illis fufficiens. libus m agiftratibus attribui fo le n t, fed etiam ex m an­ Si v e r o h o r u m lo c o ru m cu fto d ia, om niu m que re­ datis p rin c ip a lib u s, q u s v eteres o lim p rin cip es & lerum p er ea Io c a a d m in iftr a tio ,& in b o n u m ordinem g ifla to res refp o n fa p rs fid ib u s edita v o ca b a n t , q u s c o llo c a tio ,tu m etiá m ilitia b o n o aliqu o v ir o indiget, cu m nos d cfc rip fiflem u s, iufsim us in facro n o ftro re­ & q u i id o n e e tam m ilites p o fsit e x c o le r e , quam im­ p o n i la te rc u lo ,v t in d e fem p er vn a cum co d icillis pr£p eritare e x le g e :q u o d tandem illi n om en ex vetuftate b e a n tu rm a g iftra tib u sia c h i q u id e m ipfum conferant a c co m m o d atu m im p on em us ? aut quam appellatio­ o ffic iu m , illa v e r o dirig an t adm iniftrandi officij ra­ nem a m p le xi,h u n c gere n ti m agiftratum aptabimus?a« tio n em . C s t e r ü m e x d e fe rip tio n e q u s fa e r s h u ic v e r o re ipfa m an ifeftum non eft , q u ó d quemadmodú n o f t r s le g i fu b iic itu r , clarum erit tum q u id ip fu m , P ifidise r e d o r , & fum m us L y c a o n i s magiftratus á cum d e lig itu r, o c c a fio n e c o d icillo ru m officij p rsfta n o b is n om inaras in ftiratufq; eft,ita & h ic p r s t o r no­ re c o n u en iat,tu m etiam q u id ipfi fim ul & a d feflori, ac m inabitur affum pto p ietatis noftra: cognom ine? Nam c o h o r t i eius c p u b lic o e r o g a b itu r . S ed & fi q u o s fi p r s t o r R o m a n o ru m Im p era to ris fim ul & Icgiíiatov icin aru m ei p ro u in ciaru m p r s fid e s c irca tributariam ris lo cu m in fua rep ú b lica tenuir.in co n feffo eft,quód ratio n em n egligentes inu eneris,no n alium em ittes,fed nih il p erin d e huius m agiftratus appellationem deceat, ip fo s fp eftab ile s p rsfid e s fa tig a b is,vt vicin aru m p r o ­ q uam n o m é P r s t o r is .S iq u iá é & m ilitú copias reger, u inciarum p r s f id ib u s ,f i f o c o r d is fe d e d a n t, im m i& paganos fu b d ito s n o n paucos h a b e b it,q u ib u s ex n e a n t, & p ro cu ren t q u o m agis ea o m n ibu s in p u b li­ D n o ftris legibu s ius r e d d e t.D e n iq ; tá ciuiles res, quám cu m m odis in fe ra n t. P rsfe n te m itaqu e legem nos m ilitares in iis lo cis b o n o a liq u o v ir o in d ig e n t. N á& q uidem facrarum no ftraru m co n ftitu tio n u m v o lu m i­ anterio rib u s tem p o rib u s fem p er quidam militares vi­ n i iufsim us i n fe r i, ip fe v e r o ea fu fc e p ta , om nia c x il­ ri in fu m m isc o n ftitu ti dignitatibus,tá m ilitaribus illie lius p r s fc r ip to agas, im m ortalem p erp etu o beneficij co piis p rs ib a n t, quam c s te r is au xilio e ra n t, quamuis n o ftri m em oriam p r s fe feren tis. O P O R T E T n ó m ilites,fed pagani e x ifte re n t. B a rb aro rú enim exL y c a o n i s P r s t o r i in h u n c m o d u m praeberi.Ipfi q u i­ cu rfio n es n o n m e d io cri opu s h abent p rs fid io . Q c s dem annonarum capituum & reliq u i folatij nom ine, v e r o illos co n c ern u n t, ea c o m m itti d e b en t v n i alicui, fo iid o s jo o .eiu s a d fe fT o rijio lid .72 .eius c o h o r t i,a u ­ qui fecu n d u m leges ipfis p r s ir e p o fs it , cum multum re o s R u rfu m o p o rte t eum p r s b e r e fp e fta b iliin terfit in ter r e d u m & p eru erfum ord in e m :& omni­ b u s chartulariis facri c u b ic u ii p ercau flam co d ic illo ­ bus p erfpicuu m fit,q u ó d m ilitaris qu id em res ñ fo h rum ,fol.j».prim icerio clarifsirooru m trib u n o ru m n o ­ & per fe co n fifta t,v itra quam decet,efferatur audacia-1 tario ru m & la rercu !e n fib u s,fb l.i 4 .eius ad iu to ri, f o l.j. ciuilis v e r o nifi ad m iftu m habeat r o b u r militum, c o h o rti g lo r io fif s . p raefeftorum p ro iu fsio m b u s & infra m ed io crita tem a u d o rita te careat : vtrum qu4 o m n i alia ca u flá ,fb l.60. v e r o fi in idem cu m altero c o n c u r r a t, om niu m per' DE fl^ ^ E T O J^ E T H ^ C I ^ fE . feftifsim u m & a b ío lu ciísim u m f it ,q u o d q u e tsni aci C onflantia X X V I . gere n d u m b ellu m ,q u am ad tuend am p a cem fufftciaiIdeoqG® Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca rt' De Prstore Thracis. Tit.xxvj. T deo qu eh uiu s etiam p r o u in c is officia co p u la to r, A h a b u it ,tu n c om nem anim i n o ftri m otum in ipfum & P r a e t o r h i c Iuftinianeus Thraciae n ú c u p a to r-Signa co n u ertem u s. Q u em a d m o d u m enim m aiores in illu m ero gatio n es fecim us (nim iru m v triu fq u e o ffic ij) v c ro m ag iftratu s! no b is erú t, tam co d icilli h inc pro ta n ts q u e h o m in um m ultitud ini eum praefecim us, ita cedentes in form a caeterorum fpectabilium m agiftra­ fi co m p ertu m habuerim us, q u ó d in d ign e in h o c v e r tuum ,quam m onita quaedam Im perialia,rationem e x ­ fetu r o ffic io ,n e q u e rem ifle ag e m u s, nequ e m ed io ­ plicantia oua p ro u in c ia adm iniftrationem perficiat, cres pcenas irro g ab im u s: im ó quanto ipfum altius in quae maiores no ftri M andata P rin cipis nuncu paru nt? fublim e euehim us fi p ro b é fe g e r a t , tanto rurfum cu m quibus in prou incias pro ficifce n te s qui eas fo r g rau io ribu s eum p ercellem u s poenis, fi q u id co n tra titi erant, inde qu id f a d o opu s e f le t , accipiebant. A t ­ leg es d e liq u e r it. A d h s c nem ini o m n in o o p o r te t que ea res fem per & p u lc h re ex ce llen s habita eft, m aeum fu ccu m b e re, n equ e fi infigni aliqua d ignitate fit cmúmque nom inis fp le n d o rem praetoribus addidit praeditus, nequ e fi o pibu s a b u n d e t. p ro p terea enim apud plurimas reipublicae noftrae gentes, & m axim e grau io rib u s viris & a u d o rita te plenis eiufm o di tra­ O ccidentales, a q u ib u s p ro g re fsi R o m a n itotü (pené dim us o ff ic ia : ne q uid necefle habeant rem ittere his dixerim u s)S ep ten trio n em ,& m erid ie m ,& m u lto ma­ q u i o p ib u s fuis fre ti , aliis v e lin t in ferre in iu ria m . ximam O rien tis partem fu o ad iecerú t im p e rio . Q u s C u ra b it q u o q u e om nia illic opera p u b lic a , n eq u e irntur in d id a a n obis leg e d e p ro u in cialibu s o fficiis p a tie tu r, v t v e l po rtu s v e l m u ri, v e l p o n te s, v e l iti­ fcripta funt,quae item de Praetore Pifidiae & L y cao n i^ n e ra , v e l d e n iq u e alia v itiu m co n tra h a n t:fe d ip fe, differuimus, v t & ipfi gratis h ie d e fig n en tu r, & gratis quateum que e x ciu ilib u s red itib u s poflu nt re fic i, fe v icifsim fu b d ito rii n o ftro ru m có m o d is exponant: ea p r o c u r e t . fi q u id v e r o e x his m aiore cura in d i­ om nibus manifefta iu n t. In vniu erfam enim iam im ­ g e t , id p er fu g g e ftio n e m ad no s r e fe r a t,* & ratio­ perij n o ftri d ition em le x p ro d iit, & apud om nes v u lnes co n fician tu r , p ro u t iam a nobis le g e iancitum gatifsima fa d a eft. D e fc r ip tu m fa n e & iufiurandu eft, eft. N e q u e enim vo lu m u s, v t q u ifo litas hafce n e g o ­ quo m agiftratus n o ftro s co n u en iat, cu m officia fufei-. tiationes , item aquarum p e ru eftig a tio n es, & h o r to ­ piunt,animam fuam d e u o u ere D e o , & tu eri iu b d ito s ru m , m u roru m , im aginum , aliorú m que id genu s r e ­ „ no ftro s in aequitate & iu ftitia , ab om nibu s fo rd ib u s, parationes ( q u s quidem om nia olim ab ro g a ri pla­ inim icitiis,gratia,rem otiisim os. Caeterum co h o rta ­ cu it) ex erc en t,h i a p r s fe ftu r a quam m o deraris, m it­ les ei n on v ltra centu m ap p areb u n t, h abebitqu e tam tantur in prou inciam : fed ipfe p eru eftig et ea quae ciuilis quam m ilitaris o fficij infignia. In fu p e r ad erit fieri d ebean t, & fecu n d u m co n ftitu tio n em noftrami illi etiam A d i efponfum p ro p te r copias quae illic re rationes illos faciat ed ere . Q u o d fi n o bis placue­ fiden t,in quas plenum h abebit im p e riu m , & quiduis rit alium ad h o c d irig e re : per pragm aticas form as.id cu m illis ad vtilitatem reipublicae & attentandi &. p er­ efficiem u s, quae ( fi ita vifu m f it ) ad tuam deferanficien d i licen tiam . P u b lic o ru m praeterea per illa lo ca trib u to ru m e x a d io tum ipfum tum co h o rtem eius re- c tu r p r s f e f tu r a m . N am v t fu b d ito s n o ftro s eripiam us & liberem us difpen diis: p ro p terea & m agnam fpiciet : & tota c o h o rs P rsto ria n a ap p ella b itu r, hinc pecuniae v im ( v t ex parte v e l ipfe n o fti) defpicim us, edendis & e x la c r o epiftolarum ferin io p ro d e u n ti­ •& ita amplis annonis tam p rs fid e s , quam c o h o r ­ bus p robatoriis co n ftitu en d a, v n d e tales o lim p ro b a­ tes, & circa illo s v eria ri fo lito s co n fo la ti fu m u s, ne toria V icarian a q u o q u e c o h o rs fe re b a t. Curae au­ tem h abebit,prim um q uidem , v t a donis & m uneribus pe r egeftatem f o rté , aut e iu fm o d i aliquid, parunt d e­ puras conieru etm an u s.d eirid e v t o m nem aequitatem centibus fa d is o cc u p e n tu r,fe d infigni dignitate p r s fubditis n oftris tam pu b lice quém priuatim exh ibeat, diti, & de am p lo fenatorum o rd in e fin t, & ita cum dei & n o ftri m em oria v erfe n tu r in pro u in cia. Quae & om nem iniuftitiam á litigantibus d e p e lla t. Ite m v t milites q uidem bellicis exercita tion ib u s m eliores & fi n u llo vnquam p a fto m em oria n equ e h u ic, e x c id e ­ alacriores efficiat,paganos v e ro per legem com ponat* rim , per om nia feip fo p u lch rio r futurus eft. A c fi v e ­ v t iu ft i, & ab om ni im p ro bitate & malitia im m unes teres R o m a n i confularibus tantum & praetoriis v i­ red dantu r,quo m agis bi q u id em ad iuftitiam ,illi v e r o ris prou inciarum adm iniftrationes d em an d aru n t, ne­ ad v irtu tem & fortitu d in em pro g reflu s faciant: & fi q u e nos alienum a bo n is m o ribu s f a ciem u s, fi tali­ belli caufla aliqua fiat e x c u r fio , facillim é hanc e x p e ­ bus eas tradamus , q u i e x a fto ru m hinc in p ro u in ­ diat,vtraque c o h o rte p rsfen te,illa quidem alteri fubcias te n d e n tiu m , A praeter rationem co llato res n o m iniftrantein iis q u s ciuiles co h ortales de ce t, co p iis D ftro s dam nis in u o lu ere tentantium violentias repri v e ro m ilitaribus citra terg iu erfa tio n em h o ftiles inm e n te s , h u iu fin o d i necefsitatem queant refo lu ere . fultus propulfantibus. O p o r t e t infuper, v t etiam in D am u s etenim ei & cu rio fiu s ifta in d ag a n d i, & p ro ­ caufsis,fiue h s pecunias, fiue crim ina, fiue aliud q u id ­ h ib en d i,& ad nos per fu g g eftio n em nuntiandi facu l­ dam concernant,audientiam p rsb e a t, & r e fté fecu n ­ tatem , & v t partim ipfe per fe ea c o r r ig a t, partim ce­ dum leges n o ftra s , & abfque o m n i affeftu iu d icet, ne lerius ad noftram referat n o titia m : v t li qua in re im ­ aliqui inde e x c u rre n te s, n oftram in qu ieten t p o ten ­ b ec illio re s funt,ibi vires cre fcan t,& fuppleantu r fc ié tiam . N eq u e enim v o lu m u s ,v t co llato res n o ftri, r e t i s & iufsionis n o f tr s a c c e fs io n e . H s c etiam in ia lifta p rouincia fua, a p r o u in c is p rsiid ib u s defpech* crisip fo s ad m onebim us m a n d a tis ,q u s vn a cum li­ h u c ad eu rran t. N am fip o fth a c n o bis ab his q u i ex gnis m agiftratus tradem us , v t m em ores iu ram eneo lo c o co m m e an t, n eg o tiu m fie t , o m n in o p erc o n ­ to ru m q u s p r s f t a n t , & m o n ito ru m q u s illis dabi­ tabim ur adeuntes,fi ea renuntiarint im perium in p ro ­ m u s,pro ut nos n o ftrú m q u e de illis m eretu r iudicium * uincia g e r e n ti. ac fi e d o fti fu e rim u s, q u ó d ifta n o n & propriam e x o rn en t v ita m , & traditum gu b e rn en t uenuntiarintjcum fumma eos in crepatio n e rem itte­ officium , dantes illis ( v t d iftu m eft) om nem po tefta­ mus in p ro u in cia m . fi v e r o illi denuntiarint q u id e m , te m ,v t tam in pecuniariis,quam crim inalibus, & o m ­ at p ro u in cis im perium gerens aut per foco rd ia m nibu s d en iq u e caufsis iu d ic e n t, & appellatio apud om ifit, aut tu rpi aliqua de caufla leg u m rationem n o n ipfos interpofica ad g lo rio iifsi. n o ftro s p r s f e f t o s cc Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca 553 Authen.feu.Nouellaru Collatio decima. 55^ g lo rio fifs. d e cu rrat q u x fto r e m . q ui ca u fix co m m u ne A reliq u i, ad ipfum nuper a n o bis editam leg é tranfiuits m nníl rm ^ m PnmTTI f í fu ilffte mn e Ñí’ ri p nraerer <r.tem us.Sed rx ter co d ic illo s, q u i & ipfum inter ipe_ p ru b1 e an t audientiam Ifecu dnum m fn form am earum ca ¿labiles ad fcripferun t, d abim us ei facra etiá pr?cc-pt3j farum ,quae in fa cru m in tro d u cu n tu r p a la tiu m .S iq u i quae M andata P rin cipis * illata, e x quibus intelliot | v e r o cauflam m in o rem quingentis aureis per ea lo ca q u s fingulatim ad eius pertineant folicitud in em tam p ro u o c a tio n e fufpend i co n tig e rit, & fi ex d ele g atio ­ in pu blicis o m n ib u s,q uá priuatis co n tractibus, quicj. ne v e l n o ftra v e l iudiciaria f i t , n eq u e is cu i ea caufla q u id p rx te re a v en u ftu m & de co ru m e f t, ne quid d e l e g a t a eft, f p e d a b ilis iu d e x f i t , v t e x illis lo cis ap­ fifcus fentiat d ifp e n d ij,& fim pliciter quaecúqUe ipfUm pellatio ad ipfum p r o c e d a t ,eám que audiat in fo rm a facere co n u en it,ex iis illi m anifefta fie n t . H o c v num facri pa la ti). O rn a m u s enim o ffic iu m eius h o c etiam fciat, q u ó d & ipfe in ter fpectabiles magiftratus col­ m o d o , & xq u alem co n ftitu im u s fpedtabili co m iti lo catu s eft & appellationes apud illum interpofitas O r ie n t is , & p ro co n fu lib u s & co m itibus P h r y g i? & g lo rio fifs. facro ru m n o ftro ru m p r? to rio rú pr fíete i, G alati? : v t & ipfe in nullo fit * hac noftra leg e,q u e tu m etiam g lo rio fifs.q u ? fto r n o fter a u d ien t, quem­ clarifsim i p ro u in ci? * dem in u it, q u ? quidem p ro p ria ad m odu m & A u g u fta lis ,& pro co n fu lis, & trium pr?leg u m f u n t . h o c fcilic e t dem andatam fibi a n obis fo ­ to ru m nuper á n o bis in P i li d ia ,L y c a o n ia , T h racia licitu d in e m ia illis partibus in q uibus c o n fiftit , im in ftitu to ru m , & infuper com itis Pacatian? Phrygi^ p le n t e . S u b iicietu r item a nobis hu ic legi d e fc rip tio , q u s co m m e m o ret & q u id ipfum e ro g a re p ro co d i­ B & G alati? p rim ? . Q u p d fi qua in Ifauria caufla mi­ n o r quingentis aureis fit, & poftea per prouocatione cillis m agiftratu s, & q u id ipfum circáq u e ip fu m verfu fp e n d a tu r, h u ic & ipfe audientiam accóm odabitin fari folito s rurfus a u ferre e x p u b lico co n u en iat titu lo form a facro ru m a u d ito rio rú . N am & h o c illi conce­ ann on arum , quas etiam f o la s , ipfos om n i alio ex tra hanc cauflam lu c ro ab ftin en tes,accipere perm ittim u s. dim us, dignitatis illi p len io re m agiftratu in hacetiasi parte e fficie n te s. T u a igitu r excellentia ad pr?diP ro p te re a enim p er m aiores ero g a tio n es am pliores ¿ lo ru m m agiftratuu im ita tio n e , ea qu o q u e qu? hunc eo s e ffic im u s, vt & ip fi fu b d ito s n o ftro s v n d iq u e c ó co n cern u n t, co n ftitu at. Subiiciem us enim & deferife ru a te s,& iu ram en to rú quse pr?ftare fo lét,m em ores, p tionem h u ic n o ftr? legi,d eclarantes, quid ipfum co ipfis hanc n o b is fa& is rem u n era tio n l re d d a n t.A tq u e h o rtéq u e e iu s,& eius a d feíío ré ex p u b lico ferre, quid h a n c fané p rx fe m e m legem habebit quidem leg ú v o ­ lu m e n , fed th ro n u s tuus fufceptam e a m & m e m o ris item n om ine co d icillo ru m magiftratus dare cóueniat. m andata p erp etu o c o n feru et in o p ere. 0 ? OBSTET A c n o u erin t qu i h o fc e a n o bis nuper ad notiam pul­ autem p r x to r i T h r a c i? a n n on aru m , capituu m , S: re­ ch ritu d in e re d a d o s m agiftratus fu fe ip iu n t, q uód & liq u i folatij n o m in e p r? b eri fo lid . 200.eius adfefTori p ecu n ias,qu ? co n tin u e p ro o fficiis offerebantur, om­ f0lid.7z.ciu s c o h o rti aureos.5i. O c c a fio n e v e ro c o d i­ n in o recufare, & q u ? n o n p rou enerant,d e n oftro tam cillo ru m p r?bere o p o rte t eú fic.fp e& a b il.trib u s char­ ipfis quám ip fo ru m ad fefforibus dare, & cohortibus tulariis facri cu b ic u li, fo lid . ^ .p rim icerio c k rifsim o rú C larg iri, q u x ab aliis ablata erát,& ipfis prxfidibus ma­ trib u n o ru m n o tario ru m & la te rc u le n fib u s,fo lid . 14. io ra adfignare folatia fuftinu im u s in h o c tantu, vt vn­ c o h o r ti g lo rio fifs. p r? fe & o ru m p ro iu fsio n ibu s & o d iq u e fu b d ito s n o ftro s im m unes á difpendiis conferm n i alta cauffa,fo lid.40. u e m u s .Q u o d fi q u o s vicin aru m illi prom peiarü prx fides n egligentiu s agere circa tributa publica deprehé d e C O M IT E I S U V \ IJ iE . dasm on alium em ittes, fed ipfos fpectabiles magiftra­ Cenjhtiitio X X V 11. tus fatigabis, v t vicin aru m p rou inciarum prxfidibus, Im p .lv s t 1 N 1 a n v s A .I o a n n i g lo r io f i f s .f a c r o fi fo c o rd i? fe tradant,im m ineant: & efficiant, vt omni­ r u ta p e r O r ie n tc tn p ra eto rio ru m p r a f e S o bus h ? c m odis in fera n t, q u o m agiftratus multo pul­ ite r u m e x c o n f u li & p a t r ic io c h rio r fit & p r?ftan tio r,qu am d u d u m . O fO l^T E T Y o d quib u fd a m ante nos Im p e ra to rib u s,v t Ifa u ri? co m iti p r o annonis pr?ftari fo l. 200.- eius adin Ifa u ro ru m re g io n e fa ce re n t, p er im a­ feffo ri, fol. 72. c o h o rti eius, aureos.^i. O p o rtet item ginem & figuram in m en tem v e n i t , id n os ip fu m praebere o cc a fio n e co d icillo ru m fic. fpeetabi»re ipfa iam per ipfam o p eru m effica c ia m hbu s tribus chartulariis facri cu b ic u li, f d .9 . primice­ tam in G alatia p rim a , quám Pacatiana P h r y g ia c o n ­ r io clarifsim orum trib u n o ru m n o ta rio ru m & iaterfecim us, v ica rij o ffic io (v t prius ap p ella b atu r)cu m ci­ cu len fib u s,fo I.2 4 .coh o rti glo rio fifs.pr?fe¿torum pro u ili a d u n a to , & v n a v trin q u e c o h o r t e co n ftitú ta , & ipfis ( v t o p o rtu it) ex o rn atis , n equ e rion v triq u e p ro d iu fsio n ib u s,& om ni alia caufíá,foLq-O. v etere appellatione com itis no m in e im p o lito : v t ille D E M O D E \ y íT O E { E H E L E K O T O K T L q u id é co m e s Galatiae primae n u ncu petur, is v e r o 'n o ­ Confljtfftio X X V I I I . m inetu r com es P a catian x P h ry g ix ,v tru m q u e h o ra m ip fo ru m n o ftro co n co m itan te e o g n o m in e . Id ém qü e % • I t s t i n u n t s a . loannipra:fefio praetorio. h o c & in Ifa u ro ru m p ro u in cia praecipimus . N e q u e enim v o lu m u s , v t q u i decaetero in h o c co n fiftit o f ­ fic io , d uplicibus vta tu r co d icillis,& fign a capiat ciu ilis e tia m p o te ftatis,& d u p lex no m en circu m ferat,cu m f es plané iit ea d em : fed iam in d e v t vrtitum o ffic iu m habeat ftatuim us,qu od ipfum & armis p ro u id e a t, & p u b lica in fe recipiat,om nia fu b fe continens Vna c o h o rte v ten s„qux com itiana appelletur J & f u x m i­ litiae probatorias ferat ex fa c r a lib ello ru m fe rin io . O b u e n ia t autem o m n in o & is m agiftratus g ra tis, fle­ q u e q uidqu am ex h ib e b it n u m e ra b ifv e p e cu n ix . E t v t ipfe q u o q u e pu ris vta tu r inanibus , q uem ad m o dú Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca V o d p u lc h re & lo n g o ante tem pore con­ cinnatum a d u n a tu m q u e ,& in fua iamfirmitate co m p ofitu m exftitit: id fané nouare aut diuidere a bfque rationabili e a u f f a , con­ firm ati v alid iq u e im p erij non e f t . N eq u e enim m v e r b o r ú m ultitudine, fed in v e r o & iu fto rerum effe<ftu ro b u r im p erij co llo c a n d ú eft. E t tamé circa du°s illo s (v t v o ca n t) P o n to s,n ép e H e !en o p o n tü ,& P ° D" tu m P o lem o n ia cu m , tale quiddam fadium effe didici­ mus . C u m enim fub v n u m antea pr?fidem ordina13 effet p ro u in c ia , d u o co n ftitu ti fu n t, neque publica jdnecer- Dc moderatore Helenoponti.Tit.xxviij. 555 e x ig e n t e , n eq u e alio aliq u o rationabili A M o d e ra to r Iu ftin ia n e u sH e le n o p ó ti n o m in a to r:o b 1 DC iiftenre. au em e exxppeeddite itea l.q aliquis & ía c ilé tem p era n to tó q u e UU illi p ere am prou prouinciam inciam ita fta tio n eé a eg ée -­ praetextu fur^K b fiften te, quem res m ilitares co p iae. H a b e to etiam A d re fp o n fu m .c u f ueni3t. A d e ó q u e am plum eius fa¿h reih m o n iu m res iu fc u n q u e c o n d itio n is ho m in es om nes fe illi f u b m it-"fa p r a e b e t , cum in h o d iern ú v fq u e diem v n o tantum rú to fine vlla praerogatiua priu ileg ij. A u d iéciam q u o ­ & :ddiib ifpooiitio fition u m rra d a to re ^ b lico ru m trib u to ru m A rra<Satore qu e praebeto in caufsis tam pecuniariis quám crim in a­ v t r a q u e vtatur p ro u in cia. A c f i quis v rb e s quae p er v libus & aliis:m inim is q u id e m ,fin e fe rip to & g ratis:m a tramque funt, en u m eret, v ix v m u s prouinciae iufta & io rib u s v e r o ,lic e t feriptis in teru enientibus, eo tam en fufficiens m enfura re fu lte t, fi m o d o H e lo n o p o n tu m fu m p tu ,q u e m facra no ftra praeferibit có ftitu tio .Ite m cu id é o d o v rb e s im p le n t,h o c eft A m a fia ,Ib o r3 , E u q u i h u nc m ag iftratu m fu feip ir, is v triu fq u e o ffici ja n ch aita,in fu per& Z e la ,& A n d rap a, & A e g f u m a d clinonas fe rto ,fu rg e n te s v fq u e in fep tin g en to s v ig in t imacaS,h o c eft gradus fitu m ,S in o p a & A m iiu s antiqup q u in q u e a u re o s.v n áq u e v tito r c o h o r t e ,& p u b lic o rü v r b e s , fed & L e o n to p o lis ,q u 3e & ipfa iam in ter vrb es trib u to ru m d e cu ríio & pericu lú id em & c ó m u n e c fto numeratunaíiae v e r o q u in q u e P o lem o n ia cú P o n tu m tam c ó tra eum q u i o ffic iu m o in in e t,quám co n tra c o co n tin en t,N eo caeiarea & C o m m a n a , T r a p e z u s ,& ho rtem rqu an d o qu id em & ipfa in v n á c o ib it fo rm a m , Cerafus & P o le m o n iu m . Pitius enim & S eb a fto p o lis & in ter fe c ó g lu tin a b itu r, quem ad m o d u m is o rd in a inter caftra potius quám v rb e s numerandae fu n tiv t in ­ u erit,q u i fupra p ro u in cia pofitu s eft. Sed & m agiftra­ tra hofce term inos v te rq u e P ó tu s có fifta t. P o ft q u o s tus ad feflbr fep tu agin tad u os ex p u b lic o au reo s ca­ tam noftra co nftitu ta eft L a zic a , in qua v rb s Petraeon piet : & co h o rs e x am babus p rio rib u s vna f a ft a , q ú a e ft,q u s n o ftro b en e ficio & efle & nom inari v rb s coe­ d rin g en to s quadragintafeptem au reos f e re t,& tre m ifi pit,quám qua: noftrae pietatis n o m in e v titu r, & I u ftife m .ln fu p e r q u i h o c fu n g itu r o ffic io , n eq u e v ica rio s nianeaappellatur. A rch aeopolis q u o q u e & R h o d o p o in lo cu m luu m p e r v rb e s d im ittet(o b feru ab itu r e nim lis maxima & antiqua caftra. in q u ib u s plane etiam ea & id ,q u em ad m o d u m in facris no ftris có tin e tu r m an c a f t r a fu n t,q u f nos áP e rfis recepim us,Scand ias & Sad atis)fed ip fe o b e rra n d o v rb es lu ftra b it, nulla o m n i­ rapanes & M u rifio s ac L u fie r o s , & fi q u id aliud prae­ n o l e g e aut facra fo rte pragm atica form a p ro h ib e n ­ terea á nobis in Lazis elabo ratu e ft.H a n c d ein d e T z a dus,tam etfi praecedens tem p u s tale q u id iuflerit.Statinorum reg io ex cip it,iu b n o ftro nu nc prim ú im p erio u aq u e aget v b ic ú q u e illi v ifu m f u e r it, v e l in vna m e R om anorú d itio n i a d iu n d a ,q u g & ipfa v rb e s partim t ro p o le o n ,v e l aliis v rb ib u s ,fi m o d o ad eius fu ften tanuper fadas f u fc e p it, partim m o x futuras fu feip iet. tio n em v rb s per om nia fu ffic it. ford iu m ip fe & lu c ri Poft iftam aliae ité g entes co n fiftu n t,S u an i,& S c y m n i, abftin és, o m n ia q u e citra inco larum difp éd iu m g eres. & A p f ils ,& A b ai'g i,& aliae , quaeo m n es(perm itten te N am neque ip fe,n e q u e co h o rtalis,n e q u e m iles ipfum d e o )v e ln o ftrs ,v e l f o c i s fu n t. Sed ad ifta qu id em nos com itatus á co lla to rib u s aliq u id capiet,aut gratis fum de his locis inftituta o ratio d e tu lit.n u n c autem d en u o r e fs it a t e ad Pontos & illo ru m v n irio n e m reü ertam u r. A m b o s C ptum facietiaut etiam co llato res n o ftro s v e l ip fe atteret,au t co m ita tes ipfum m ilites h o c ipfum ag ere p e renim illos lo c o s,tre d e cim c ó p re h en fo s v rb jb u s , iterú m itte t.h o c etenim & ipfum pars eft n o ftro rü manda­ íiúein vnam pro u in ciam có tra h im u s, afsignam áfque to ru m . Ip fe c e rte facram enti m em or, q u o d p r s ftitit, ipfis tam veterem v n itio n e m ,quám m o d e rn a appella­ & q n ó d gratis o ffic iú fu feip it, q u o d q u e tam m ag n u m tionem .N a n q u e ab o m n ibu s H e le n o p o n tu s n u n cu ann on arum in crem en tu m m eru it , nu nquam q u id ­ pator.quod illi nom en á pie n tifs.p rin cip e C ó fta n tin o quam aufit accip ere,n ifi m agna id cu m pcena v elit r e impofitutn eft o cc a fio n e h o n e ftifs .fu s m a tris,H elen j ftit u e r e : nequ e v t co h o rs per eiu fin o d i o cc afio n em fcilicet p ie n tifs.m u lieris,q u s n o bis etiam fa c r f iC h r itale q u id v e l e x ig a t,v e l o blatum accipiar, perm itten s. ftiariorum fignfi inuenit. V e tu s enim illud nom en P o ­ E t nifi p ro cu rau erit,v t m ilites ip fu m annonis fuis c ó lemonis, q u o p leriq u e in P o n to ty ra n n i v fi fu eru n t, dehinc q u iefcito :p rim u m ,qu ia ty ra n n i e x ftitit:fe cu n ten tife q u an tu r,n eq u e .ip fe iuftam in d ign atio n em ef­ do,quia v rb e m de fu o no m in e appellatam h a b et,fcili­ fu g ie t , irro g a tu m q u e ab ipfis dam num co m p elletu r cet Polcm oniu m :tum etiam ,quia pu lchriu s fuerit, re­ ex eo ru m annonis e x ig e re , & h o c co llato rib u s far­ giones C h r iftia n o r ü & reg u m n o m in ib u s defignare, c ire . P ro p terea ce rte m aiores h o fc e m agiftratus a u fto rita tilq u e p len io re s tam m u ltitud in e ap paritorum quám his quae p o lem i, h o c eft b elli & tum ultus prae fe no tio nem ferun t. O m n e s autem illae tre d e cim v r (cen tum enim illum co h ortales h a b ere v o lu m u s) bes vnius fu n to p ro u in cia :, v t tame nequ e alterutri in d quám dignitatis m agn itu din e ( fiq u id em fp efta b ile m iis m c tro p o li(A m a fis fcilic et & N e o e s fa r e s ) m e tr o illi m agiftratum efficim u s) efle v o lu m u s ,v t necefsitapolis n om e detrahatur: & d e i amates earum e p ife o p i, tis tem p o re am p lioribus v ta m u r m ag iftratib u s,& q u i m etropolitani quidem in h ac v r b e , q u i v e r o fu b m eno ftris fu b feru ire po fsint iu fs io n ib u s. Q u id enim fa­ tropolitanis co llo c ati fun t,ab his q ui m etro p o le s fub ce ren t h i,q u i v e te re fo rm a prg fu erú t p ro u in c iis,q u i cura fua habent ( v t h aftenu s in m o re fu it)o rd in en tu r; cum p auco s circa fe h a b eren t, paucifsim is ipfi im p e­ nihil enim circa face rd o tiu m illarum innou am u s,cu m rita b a n t, m o d icá q u e ad m odu m ferentes é p u b lic o , tnultas eiu fm o d i in ftitu tion es in te r dei am antifsim os plurim a dantes, rapere co g e b a n tu r, & v n u m h o c ha­ epifcopos ex ittere,ta m v etu ftu m fe c u lú , quám q u o d b e re f tu d io ,v t feq u e n tib u s & v n d iq u e ipfis im m in éper nos m o d o e x o rn atu r, n o u e r it. E t cum im p erio tib u s c re d ito rib u s o ccafio n e p ro o ffic io d ato ru m nóquidem in d u cito r illis vn us v triu fq u e prou incip prgn ihil g r a tis referren t & benefici)? Q u ib u s rebus n o ­ fes, c o g n o m e n to M o d e ra to r, q u e m q uis v u lg a ri lin ­ ftro s co n fu e u e ru n t au & ionari fu b d ito s, im p io s iu xtá gua v fu s H a rm o ften ap pellet, q u a n d o q u id em & m o ­ & pericu li p lenos fibi red itus co n q u ire n te s . H a ru m deratoris n o m en vetu ftu m eft, R o m a n á q u e am p litu ­ nos reru m ind ignitas p e r m o u it,v tn o n fo lu m ex in ­ dine dignum : & ipfe H a rm o ftes q uidá o lim m agiftra­ d e p ro u en ie n tib u s lucris renuntiarem us , f e d & de tus erat,qui é L a c e d s m o n e h in c in d e per om n em eius n o ftr o m agnos in fup er fuftinerem ns fu m p tu s: & fi ditionem dirig eb a tu r. V n d e q u i id o ffic iu m fu feip it, q u ib u s fp ecies aliqua m agiftratus in teru en ien te p re- Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca Authen.feuNouellaium Collatio decima. c ío a d e ce flo rib u s n o ftris tradita eflet,adbibita id m e - A fed etiam d eo fim ul ac n o b is animam fuam deuouebit & p ro m agiftratu d en iq u e b en e g efto bonam remuI dicin a cu rarem us,at q u e h o c g en e r e trib u ti co llato re s nerationis fpem co n c ip iet. S u b iicietu r autem & qUa^ n o ftro s red d ere m u s lib e ro s, & o fficia fu fcip ien tibu s dam recen fio h u ic facrae n o ftr x leg i,p e r quam c la r u i d e n o ftro fo la tiu m in tro d u ce re m u s , q u o m agis h o s fi et,quid ip f u m , & a d fe flb re m , co h o rtém q u e eius ex q u o q u e libertatis, p articipes e ffice re m u s. S iq u id em p u b lico p e rc ip e re ,q u id item ipfum p ro cod icillis ma­ in parato n o b is eft, d e o ( v t apparet) talia larg ie n te, v t giftratus p rx b e re c o n u e n ia t: v t e d o d u s quanta in ip_ n o n folu m A f r o s ,& quse ib id em g e n tesfu n t,lib erta te iu m co n feratu r lib tra lita s, & ad quantam m oderatio­ d o n e m u s , 1'edetiam v t e o s de q u ib u s in m ed itu llio nem im penfa p ro co d icillis ab ip fo facienda redacta q u o d a m m o d o noftrae reipublicae fin g u lis ferm e an­ fit,rebus v t x q u u m eft & r e d é v ta tu r, m aiorum infunis noua auério in ftitu e b a tu r, n eq u e tam en dabatur p erg e n tiu m & p lu riu m h o m in iim im perium fperans fu b e iufdem m an ere im p e r io , h u iu fm o d i d iip éd io & fi his q u x in m anibus h a b eb it,có u en ié ter v tetur. P o ri tu rp itu d in e lib e r e m u s . H a n c n os gratiam d e o re fe ré r o damus h u ic q u o q u e., v t appellationes in fpedabiliu dam putauim us, q u i Im p e rij n o b is c o ro n a im p eiu ir, m agiftratuum form a ab ip fo h u c tran fm iife, tam apud q u i co m m u n i o m n iu m ca lcu lo per patrem n o ftru m g lo r io fif s . p r x fc d o s ,q u a m glo rio fifs.n o ftru m qu®, pu rpuram n o b is d o n a u it, q u i d e n iq u e t o t tantafque in nos liberalitates e x p lic u it, quantas nulli m aiorum ^ fto rem v ic e f a e rx có fultatio n is d ifcep ten tu r.A tfi ca u flx m in o res q uingentis aureis apud aliquos in fua n o ftro ru m v n q u a m d e d i t . O p o r t e t ig i t u r , v t q u i pro u in cia m o tx (ta m e tfi ex d elegatio n e forte)n o n ta­ a d h o c o ffic ij a c c e d it, fciens p ru d én fq u e quam m ul­ m en apud fp e d a b ile m a d x , p er pro u ocatio n em fuftis h o m in ib u s , q u a m m ultis p rx fid e a t v rb ib u s , quam p en d á tu n tu n c & in h o c g rau io r v en erabilió rquefaven eran du s ite m futuru s f i t , m utata dignitatis form a d u s ,a u g m e n ti a n o b is in ipfum cq llati.m em in erit,& e x C o n fu lsri & C o r r e f to r ia in m aio rem m ag iftraita in rebu s gerendis v e r fe tu r , v t om nibus fubditis & tum & f p e d a b ile m , p er om nia fu bd itis parcat, & in­ n o b is ipfis & ante n os d eo fim ul ac leg i irreprehenfidem nes ip fo s tu ea tu r, puris etiam v b iq u e v ta tu r m a­ bilem fe p r x b e a t . H x c igitu r om nia pernofeens ex­ n ib u s, & p u b lic u m au geat, ad eiufque co m m o d a o m ­ n em referat p ro u id e n tÍ 3 m :priuatim q u o q u e fo rd ib u s cellentia tu a , & tam magnas illi annonas addat, & ita & m u neribu s ab ftin ea t;& ciuitatibus p u b lice fim ul & am p lx eum dignitatis effe d u m f cia t,v t floris & digni­ priuatim fua iu ra d e ce rn a t,o b e rra n d o eas p eriu ftret,tatis iam nüc á n o bis illi tra d itx cu pid itate multis húc & iis m ed eatu r, n ih il lucri caufla faciat,n eque parufl, co n fe q u i m erito affe d a b ilc fit. n e q u e m a g n u m , fed b o n u m & m em orabile n o m en D E fP^JÍE T O PJE f ^ í f H L ^ iG O K l.d E . ap petat,& d ilig e n te r fan de'qu e per om nia datum iu f ­ Conjl ittitia X X I X . iurandum o b f e r u e t . in o m nibu s d e n iq u e g ratio fu m Im p . I r s t i N i a n r s a. Io a n n ip rs e fe n o b is e x h ib e a t.* v e l alienis x d ib u s . fiq u id e m h o c fe fio p r a tt o r io . fo lu m m o d o fifc i p ro p riu m eft, & regiarum do m u u m <; ta m n o ftra ru m ,q u a m p ie n tifs im x A u g u ftx . S iv e r o A p h la g o n u m g e n s , & antiqua, neque fu b alteriu s ap p ella tio n e tabulas fiu e titu lo s im p o li­ c lj ig n o b ilis olim e x ft it it : in tátum quidem, t o s d e p r e h e n d a t : tam ipfas p ro tin us detrahet,quam v t & magnas co lo n ias d e d u x e rit, & feeu m q u i illas a fflix e rit,p e ru e ftig a b it. A t fi qu id em is des in V e n etiis Italoru m fixerit,in qui­ q u i fc rei d o m in u m efle d ic it , h o c fecerit* ex te m p lo bus & A q u ile ia o m niu m fu b o ccid en tem v rbium m a­ illius reb u s p u b lic o s im p on et titu lo s, prius his titu ­ xim a , & q u x m u ltoties cum ip fij etiam regiis certa­ lis, q u o s ip fe ap p o fu it,a d caput c iu sim p a d is co n fra m en fu fc e p e rit, co n d ita fuit. H a n c fané Papblagod í f q u e . Si v e r o alienarum reru m p ro cu ra to r fu erit, num gen tem H o n o r ij pientiis. principis tem poribus tam titu lo s (v t d ix im u s) ad eius caput co n frin g e t,q u a dem inu tion em p a flam ,& a liq u o t amifsis vrbibus, nulla m o d icis etiam to rm é tis eum f u b iie ie t, q u o m agis h x c v tili de caufla veteris illius co n ten tio n is & rig o risrep e r d ifc e n s * p e r fo n x co n u en it c o g n o f e e r e , q u o d ne­ m ifsionem a m p lexam , nos d en u o ad priftinam forma, q u e ipfi per fe ,n e q u e p er c e rto s fatellites, aut per eos red ucend am eife, ipfam q u o q u e Paphlagoniam ad in­ q ui in h o c a f lu m u n tu r , v t explendas eius auaritiaefatfla r v n iu s ciuitatis r ed ig en d am ,& q u x in duobus iam agant, fu b d ito s iniuriis afficere l ic e a t . C o n fim ilite r P o n tis fecim us,cad e putauim us & in ipfa conftitucno p o r t e t , v t ip fe fp e fta b ilis M o d e ra to r latrocinia e x ­ da: v t qui harum g entiu m adunatum im perium , & e r c e n te s, & h a b e n d i ftu d io alios d e fra u d an tes, m u­ j v n u m e x d u o b u s p rio rib u s ( nem pe P ap hlagonix & lieres d e n iq u e , b o n a , iu m en ta,& eius gen eris alia r a - ' H o n o ria d is) fatftü ten et, is p r x to r nuncupetur (quod pientes r e p r im a t , q u o incontam inatum ius c o n fe rn o m en & ip fu m R o m a n u m e f t , & prouinciarum reu e t,& nos r e d é h o c v id e am u r cepifle co n fiiij: n eq u e «ftoribus a c co m m o d a tu m ) Sc vna v tatu r co h orte ex quibufdam p e r pro u in ciam grafla n tib u s, ipfis v e r o duabus p rio rib u s conglutinata , q u a m & centu m vi­ eius la d i v in d ié ta m n ó rep eten tib u s, poenitentia n o s r o ru m num erus fu p p le b it . Im m in eb it autem omni­ inceíTat,quód latru n cu lato re s & v io letiaru m r e p re fn o h ic q u o q u e tributis p u blicis ex ig en d is, tam q u x fo re sc e fla re fe c e rim n s.p ro p te re a enim illi etiam m i­ P ap hlago nes , quám q u x H o n o riad is olim in co lx lites iu b m ifim u s, v t illo ru m m anu in ftru d u s , d iffici­ p e n d e b a n t. P rx te re a om nibu s e x x q u o vrbibus pro* lius queat ab in fu ltan tib u s e x p u g n a r i. Haec nos illi u idea£,qu as v tra qu e priu s habuit prouincia, hoc eft ftr id im & fu b c o m p e n d io com m endata efle v o lu ­ in H o n o r ia d e q u id e m P ru fia d i, G ra tis , Hadrianom us . N am quae p er partes g ere n d a Iunt,ea m an ifefté p o l i,T io ,C l a u d io p o ! i ,& H e r a c le s . T am etfi enim perfp ieiet tam e x l e g e , quam cu m m agiftratus o r d i­ cx ipfis q u x d a m ,v t P rufias, H e ra c le a , & ipfa prouin­ narem us,in c o m m u n e o m n ib u s d e fc rip fim u s, quám c i x m etro p o lis & ca p u t,C lau d io p o lis fc ilic e t,e x Bi­ e x mandatis p rin c ip a lib u s , q uibus illi daris explana­ th y n ia prius illi ad fu m p tx fu n t,tam é e x qu o femel eo bim u s q u o m o d o m ag iftram d ifp o n e t tra d a b itq u e . tra n fm ig raru n q m ag n x curiofitatis efle putauimus,deA t q u e h s c a g e n s ,n o n folu m n e b is ingratus n on erit, n a o ipfas ad B ith y n o s red u cere, & v e te r é perturbare ordinem.- Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca 09 D e prxtore Paphlagonis. Tit. xxix. jtfo iV n d e h x f e l e d x v rb e s & in H o n o ria d e a o fficiu m fufcipier, v t puras manus, nequ e turpi lu cro o r c u .t .i i. » • r~ a.__ ts- a i . /v - j u -u ,. ... c t . : - s V ,r fo rd id a s habear, v t fifci có m o d a iuftis & v n d iq u e in­ ius e x ifte n te s, eru n t iam n u n c & ip f e pars P aphia culpatis accefsion ib u s a u g ea t,v t fubditis n o ftris x q u iaoniae. In ter ipfos v e r o P aphlagonas iu rifd id io n e m tatem & iuftitiam im p ertiat tam in caufis p u blicis, habebit in alias fex v r b e s , q u x iam ind e ab in itio ad quampriuatis, fiue contrahant, fiue iudicro in ter fe c ó cam prouinciam p ertin en t, n em pe G e rm a n ico p o lin , te n d a n r. V rb e s autem a bfque Ix fio n c fu b d iro ru m luG an^ram , P o m p e io p o lin , D a d y b ro s,tu m u lo s A m a ftr a b itjV t nequ e ip f e , nequ e a d fe flo r, rieque q u o d flr id is , & infuper Io n o p o lin . E t d u o d e cim o m n in o ipfum fequitu r fam u litiu m , fiue ex m ilitib u s, fiu e e x totius p ro u in cix v rb es erunt quantum ad p rx fen s in co h o rta lib u s,finé ex feruis,aliqu id lu cretu r,au t gratis ftitutum . C steru m -circa facerdo tia nihil innouam us, fum ptus fa c ia t.O p o rte t enim v t tam ipfi ex iis a n n o ­ fed m etro po íitan i q u i o lim face rd o tia h ic fu fe ip ie nis q u x p o rrig u n tu r ipfis é p u b lic o , f um ptus faciant, banr.t3m in eo d em m an ebun t o rd in e, ip fo ru o rd in a­ cu m co riuen ien te m ed io crita te agentes v ita m : quám tione q u o ad lo cu m non m utanda, fed ab huius alm x m ilites,qu i ip fo s co m itan tu r, co g n o fca n t, q u ó d íi n ó vrbis beatifs. patriarchis o r d in a n d i, quam q u o s fu b fuis co n ten ti annonis iter faciát,ied co llato res n o ftro s 'fe p o lito s 'h a d e n u s o rd in a ru n t, eos & n u nc o rdin an ­ áuíi fuerint tentare iniuriis, aut damnis in u o lu ere ,a u t tes,non de illis inter fe difsideant, n on confun dantur. gratis fum ptus facere, co llato rib u s indem nitas futura E t vna d e e x te ro fiet p r o u in c ia , plures habens m e ­ trop oles, id q uo d & in aliis quibufdam n o ftris e x iftit B eft ex ip fo ru m annonis per eum q u i m agiftratu de­ fu n g itu r , v t ip fe tam eas rep eta t,quám etiam ex illis prouinciis. E n im u e ro q ui to tiu s p ro u in ci? im p eriu m fu o p e ricu lo co llato rib u s ind em nitate afferat. A t q u e tenet(appeHetur autem tota p ro u in cia, q u em ad m o d ú h x c fanc le x n o bis de P ap h lago n ibus pofita e fto , h o ­ & ante, Paphlagonia) etiam o b erra n d o v rb e s lu ftra n o ra tio rem illis m egifiratú efficien s, v t q ui inter fpebit,nulla id fa d u m p ro h ib e te facra form a o lim fo rte d a b ile s n u m eretu r, p rx b e n s ipfi a u d o rita te m tam in ad talium .proh ibitionem c o m p o fita , fed nequ e v ica ­ pro u in eiales milites (qu atenu s tam en iu fté eis p r x e i­ rios in lo cum fuum h in c ind e per v rb es dim itten s. piat) quám etiam co n tra alios , nullis eius p ro u in c ix O tnnino enim h o c ipfum p ro h ib e m u s. fiq u id é tu rp e eftj V tquam diu ipfe in pro u in cia ius r e d d it, in terim ho m in ib u s p riu ileg io v ti q u e u n tib u s , fiue m aiores, fiu e m in o re s, fiue etiam pro cu ratio n i rerú ad p o ten ­ alteri q u o q u e v ices fuas co n tra legem co m m ittat.S ed tes h o m in es pertinentium p r x f e d i fin t. C e r te q u o d ipfeom nia difpenfabit, & p u blica tributa fum m a cu m facile per ea lo ca ad m ittitu r, huius rei ex ce llen ter cu ­ animi p ro m p titu d in e p r o flig a b it, n eq u e plus nequ e minus e x ig en s .iu ftitix p r? terea co n fen ta n ea m x q u a rram g e re t,n e co m ittat, v t a liqu o rum p rx d iis tituli ap­ ponantu r v llu m aliud n o m é h abentes in ferip tú , quám bilitatem retinens,fim ul p rou identiam a d h ib e b it,v t fi quid damni fifcus a c c e p e r it, id corrigar: fim ul v rb e s v e l fifc i,v e l regiarum d o m u ú . fed fi quid.rale fattu m illxfas tam pu b lice quám p riu a tim e o n fe ru e t.A n n o ­ d e p re h e n d a t, eos q u id em tirulos eu eftigio detrahet: nam q u o q u e ,q u a 'v te rq u e p riiis m agiftratus habebat ( . fifci v e r ó nom ine p ro rfu s alios titulos p rx d iis eius furgentem in fep tin g en to s v ig in tiq u in q u e aureos ca­ ' q u i talia delin qu it ( f i p r x fe n s 'h x c faciat) im p o n et, p ie t.tu m adfieflorem h a b e b it , q u i feptuagin tadu os prius d e tra d is titulis ad illius caput co n fra d is.S i v e ­ ferat au re o s: & c o h o rte m v n am e x am babus c ó p o fir o abfens fit, p rx d io ru m cu rato re co m p re h en fo tam tam, pro ceden tem v fq u e ad centu m v iro ru m n u m e­ co rp u s eius to rm é tis fubiiciet,qu am titu lo s de tra h et: rum, & quadrin gen tos q u ad ragin tafep tem au reo s & & in capite co s cu rato ris p r x d io r ü co m m in u e tifcien s tremiflem p ercipientem é p u b lic o . C iim q u e g ra tis q u ó d fi q u id e iu fm o d i n egligat,nos v e ro d idicerim us officium fufeipiat, gratis item h o c ipfum o b ea t. N o s fim u lalio ru m ab.ffiquibu s im p o lito s p rx d iis titu lo s enim in hac q u o q u e parte fu b d ito s n o ftro s red im e­ h x rere,q u á m fifci regiaru m qu e do m u um ,tam noftramus, & * his q u ? e x co n iu e tu d m e per occafio n em fufruro,qu am pientifs. A u g u f t x fim ul p rx fid em re ipfa fragij(vt v o can t)fere b an tu r,d a b im u s ip fi,h o c nim irú co m p erta iiTos per-negligem iam om ififTe: is q u i h u n c per thronum tuum erogantes ex p u blicis eius prou inm agiftratum o b tin et, b o n o rú fu o ru m p u blicatio n em cix tributis: nequ e p a tiem u r,vt fub fp ecie & v elam éfu ftin e b it , v t qui cum facile p ro m agnitu dine im p e­ t o a u d io n is fubdiri n o ftri itv feru itu te m adigantur. rij prx fen s ifta p ro h ib ere p o tu iffe t, dedita ea o pera N equ e enim n o s,q u i.d eccflq ru m n o ftro ru m co lla to ­ n eg lex erit. A d h x c d ilig en ter ibi ipfum lo co ru m pro res á Barbaris e re p to s , ad v eterem libertatem r ed u ­ fp ice re vo lu m u s , v t om nes q u i latro cin ia ex erc en t, ximus: co m m ittem u s,vt q ui n o b is ipfis fem per addiq u i alienas fubftantias aut etiam v x o re s ra p iu n t, q u i d i fuerunt,aliis feruiant: quin potius d e o , qui m ultis D alia d en iq u e patrant crim in a , p e r fe q u a tu r ,c o m p r e p ern o s g entibu s iibertatem elargitus eft,fu b d ito ru m l - dj at,& - ° co m p eten tibu » s fuppliciis '' ’ hen iu b d a t,& Om nem n o ftro rum v fq u e n o u isa u d io n ib u s opprefforu m li­ p ro rfu s iniuftitiam reprim at: nequ e com m ittat, v t in bertatem (qu o ad cius fieri p o teft)q u afi donarium ali­ aliq u o p ro b io re s & m anfueriores iniuriis afficiant,ne quod o ffere m u s: neque o b lx d e n te s eos qui iam ac­ aliisd e n u o taliú p erfec u to rib u s opus habeam us, c o ciunt (intro d ucem u s enim folitam iliis ad h o c fecu rig am u rqu e rurfus v io len tiaru m repreflbres,latruncu ­ tatem) neque itera p erm itten tes, v t d a tx p ro o ffic io latores, & alia id genus tolerare nom ina fim ul & n e p ecu n ix nom ine m agiftratus quafi m ancipiú aliq u o d g o tia .q u x nos auerfati,ipfum ad hu nc ord in em p r o ­ fubditos no ftro s á ven d en tib u s co e m a n t, & reu en d u x im u s , & ita am plum dignitarifque plenum m a­ d in tin iu riam inferentibu s. E fto ig itu r inter P o n ti­ giftratu m effecim us, v t tam appellationes apud ipfum ci tra d u s p r o u in c ia s & h x c v n a , d u p lex antea (haud eum iudicat , interpoiitas , ad excellentiam tuam, fcim us qua de caufla ) fa d a . a p pellabuntque ( v t d ix i­ q u iq u e eúdem vnquam m agiftratum fufcepfuri fu n t, mus) eum qui p ro u in c ix p r x e r it,P r x to re m Paphla& celeberrim u m q u x fto re m facri noftri paiarij, q u i g o n ix luftin ianeum . licebit autem G r x c a ipfum lin­ in form a confultationis audientiam iis acco m m o d a­ gua etiam Strategum a p p ella re. P rx te re a fem per illi b u n t,qu am m inores caufias quingentis (olidis,in p ro ­ m m em oriam red iges iu fiu ra n d u m , cuius in teru entu uincia eius apud aliquos n ó fp e d a b ilé s m otas, & ii ex Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca j 6i Authen.feuNoüellatum Gollatiodecima. d eleg atio n e fint,cum p er p ro u o c a tio n em fufpeiidu ri- A po teftatem illi ad iicim u s. N a m is quem h u ic p r x fi, ciem us o fficio ,, n on folu m p rx fid e b it legibu s, Sc v n it u r , ad fe deducat in habitu Sc o rd in e iaCri auditori), uerfae c o h o r ti c iu ili: fed etiam p rx fid e b it m ilitibus v t & ip fe in ter a n o b is in u en to s, Sc in am p liorem fo r­ tam q u i in p r x d id a re g io n e , quam q u i in aliis P onti-' mam r e d a ñ o s m agiftratus v b iq u e co n n u m ere tu r . Si­ ci tra d u s p r o u in c iis , in q uibus tamiaca exiftu nt p rx ­ q u id e m & ipfi m aiores eru n t,& in rnaióré quam p rio ­ dia,ftationes h a b e n t, perin d e quafi p er ea loca fuper res repu tatio n e ha b eb u n tu r, & facilius toobis v e l iri m ilites cu m im p erio po fitu s fit.P erm ittim u s etiam il­ m aio ribus n egotiis fuu m e x h ib e b ú t m in ifteriu m .N i­ lis in hom in es tam iacos im p e riu m : & om nes quicun­ h il enim in paru o m agnú é x ifte rc tú á no ftris d id u n i q u e ad C o m itian am prius c o h o rte m pertinebant, fiue eft m aio ribus,tum nos etiam ex ipfis iudicauim us p rofum m arij,fiue id gen u s alij fu eru n t, h ifce obtem pera­ b aú im ú fq u c fa d is . S u b iic ietu r autem & hu ic leg i b u n t : & trip lici form a conflatú h abebit magiftratum^ d e fe rip tio , q u x fig n ific e t, q u id c p u b lico tam is q u i fiquidem &. ciuilis m agiftratus c rit,& m ilitaris, neque p r o u in c ia m r e g it,q u a m a d fe flo r & e o h ó rs e íu s a c cin on tam iacis q u o q u e reb u s p r x fid e b it: vtraqu e illi p ie tj q u o ítem dato m agiftratus co d icillo s percipiat. ¿ o h o rte , tam C o m itia n a, q u x & fua c o n fic ie t, neque ip fa fané ratio qua m agiftratú g ere tjcú h o c lo c o fu b ¿um ciuili c o h o rte ha b eb it co m m e rciu m , quam claco m p en d io explicata eftrtum in le g e ,q u e d e o m nibu s m agiftratibüs in có m u n e deferipta eft,fim u l & e x im - £ rifsi.p ro u in c ix p rx fid is apparenfe. V n iu e rfim v e to p ro co n fu larem fieri ap peilarique v o lu m u s : vtraque p erato riis n o ftris m an datis, quae ei dabim us cú adm i­ c o h o r t e , tam %Ux C o m itia n a p riu s, quam q u x ciuilis niftrationis c o d ic illo s co n fere m u s,& iufiurandum fe* v o cabatu r,tam etfi vn am ap pellationem ( nem pe pro cu n d u m íe g em no ftram in h o c có fcrip ta m exigem us,' con fu larem )o b iin et,fcp ara tim t3 m e fua obeunte mu* m an ifeftabitur . Haec ig itu r om nia perd ilcen s e x ce l­ n e r a : v t ciuilis qu id em e u ret tributaria & c iu ilia ,q u x lentia t u a , & tam magnas illi annonas fu b m in iftre t, & in itio fem p er ad ipfam p ertin áiffe f c im u s . q u x v ero ita ipfum fciat amplae dignitatis e ffe ctu m , v t flo ris & C o m itia n a prius co h o rs erat j im perialium rerum addignitatis h o c a n o b is t em p o re in illum coliatae cu pi­ m iniftratio ni in fifta t, & e x a d io n e m cririficiat, ea fci­ ditate m erito m ultis ipfum co n fc q u i fit affe d a b ile . lice t form a quam m o d o explanabim us* Cu ratoru m D E T l^ O C O K S F L E C -A 'P f- X D O C l^ íE . etenim & tra d a to ru m ne n o m en q uidem om nino fuCenjíimie X X X pereiTe v o lu m u s,refp ieien tes ad v etera exem pla,& ni­ m iam Ix fio n e m quam m iferis illi collatoribus induI m p . I v s t i N i a K 7 s a . I o a n n i g lG r io fifs .fa c r o x e ru n t.fe d per fingulas d o m o s , & totiu s C o m itia n x ru m p e r O r ie n te m p r x to r io r u m p rs e fe d o ,ite r u m e i c o n f u l i & p a t r ic io . co h o rtis, tre d e cim q u e prim arium , q u o s prim os & fe­ V a m am plum n o m en C a p p ad o cu m gens cu n d o s m agiftro s v o can t,p ericu lo ,alio s tredecim ,qui h a b ea t, Sc quanta R o m a n is n ego tia e x ­ ftatim p o ft illos feparari fint, nom inari v o lu m u s, fin* h ib u e rit p n u fq u am in illoru m d itio n em C g u lo s ( v t d id u m eft ) e x fingulis x d ib u s: Sc p o ft prio­ re d ig e re tu r, non igno rant v eteris eru d i­ res tre d e cim e x a d io n iin c ú b e r e ,& feruare fifco q u x tio n is ftu d io fi . C e r té o lim totiu s ferm é P o n ti im p e­ fua fu n t.p ro fp ice re item co llato ru m in d o le n tif,& ne riu m ten u it,& n o m in a tifs.viri,in qu e magna apud R o ­ q u id ab aliqu o ip fo ru m dam ni fu ftin ean t: fcientes m an o srep u ta tio n e habiti, in d e d u xe ru n t o rig in e m . q u ó d dam num e x caufla c o llato ribus irrogatum ,m ul­ T e r r a m praeterea h abet diffufam a d m o d u m , & m ira­ to n u g is ip fo ru m facultates re fp ic ie t, cúm totius pub ilite r p rx ftan tem , & quse ita m aieftati im peratoriae b lic x e x a d io n is p ericu lu m ad ipfos deuoluatu r. Sed p la c u e r it, v t etiam p oifefsionibus,qu as illic h abet,p e­ n eq u e eo s qui prim i & fecu n d i prius m agiftri vo ci­ cu liarem m agiftratum p ro fecerit,n o n m in o rem ciuili. tab an tu r, n eq u e tre d e cim illo s , qui p o ft ipfos m odo S iq u id é & po pu lo fifsim a e ft,& v rb e m m axim am prae­ feparati fu n t,q u o s p ro flig a tio n em trib u to ru m facere b e t eiufdem c o g n o m in is cu m charifs. n o bis Caelare, fanxim us,quid quam om n in o f p e d a b ili p ro tem pore q u ifu m m o o rb is terraru m a r b itr io , q u o d nos o b ti­ P ro co n fu li p r x b e r e ,v e l nom inationis titu lo ,v el qua­ n em u s,b o n u m d ed it p rin c ip iu m : qua etiam de caufia cu n q u e alia de caufla: fi q uinquageni folid iau rei ab ap ud om nes te r r x p o p u lo s nom inatifsim um Caefaris v n o q u o q u e h o ru m tre d e cim e x a d o r u m prim oribus n o m en e f t,& n os praeter o m nes alias im p era to ris m atre d e cim m agiftris p rx b ean tu r. P o r r o neque ipfos ieftatis notas eo g loriam u r. H a n c fane reg io n em e x a d o re sa m p liu s aliqu id a r u ftic is ,a u t denique iis p a ru o tradere m agiftratui , co n tra om n e n o b is d e co ­ q u i ab ipfis ex a d io n e m t o le r a n t, accip ere, quam qu£ ru m & dignitatem fo re v ifu m e ft,cúm alias,tum v e r o form is N ic e tx m a g n ificx m e m o rix co n tin en tu r,& m axim e quia fem per ipfam aduerfus m agiftratum n o ­ e x s d o r ib u s deputata fu n t : n equ eu ntibus ipfis nomi­ ftris do m ibus p r x fe d ú fed itio n e s m o u e re cernim us, na f in g e r e ,& damna p ro h ifc c n o m in ib u s inducere & quia fa d io n ib u s in ter fe diuifa eft c iu ita s, quarum p er cauflám A p a d ic o n ,fe u tra d a to ria ru ,v el quocun­ alteram tam iacam , quafi fifcalem & aerariam, alteram que a lio p rx te x tu , fiue ad aliquam c o n fu e tu d in e, fiue e leu th eric a m , h o c eft liberam appellant:& ciim e x iad quam cu nque v e x a tio n e m po rrigatu r.cum enim ab ftat am bitu m u roru m vn a,d u p lex eft fentétiis. V n d e om nibu s illis co llato res n o ftro s lib e ro s conferuari & feditionu m & d iflenfionu m o ccafio n es , & fi quid vo lu m u s :tum im p ro b o etiá & p ern icio fo tributo eos o m n in o mali fatigat h om in es, id ( v ti n os arbitram ur) lib era m u s, q u o d p en debant t ra d a te r ib u s , per quod e x hac p ro u en it cauflarqua fublata,robur fim ul & co n fiebat v t circa p ublicum & fuas d eferiptiones idonei co rd iam n eg o tio addem us,qua nihil v n q u á inter h o ­ n o n eifent. quin & fi form a aliqua fit pragm atica ,q u * m ines praeclarius extitit & praeftantius. A c cum aliis v e lit tra d a to rib u s aliqu id p rx b e ri» a u t longa con­ m ag iftratib ü s, quos n u per in ter P ifid as, L y cao n a s, fu etu d o : etiam hanc to llim u s . fublato enim ipfo no­ T h racas in ftitu im u s, adm iniftrationis form a & acerm ine tra d a to r u m , m erito qu icq u id ad eam caufflun uus e x duarum reru m co n g reflu c o n ftitit : tum v e r o p eru en it, v n a fu fto llim u s, fpecialem hác collatoribus m aiore hu n c form a adornare cupicntes^ertiam etiam n o ftris largitatem im partientes. Q rip d fi quis e x a d o rum Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca {63 De Proconfule Cappadocix. Tit.xxx. 364 form a b e a tif.N ic e tx definita funt, A fe d u ló ,q u o m o d o eo lo c i fu bd iti t o t perferendis i n rU fbla c . ipfos - r ferre c—- - co n c e d im u s, -ilínrl aniüriis fu ffe c e rin t. In d e ad eo qu o cid ie C a p p a d o cu m aliu d nniflHTm q uidd am au iniuriis o p p re ífo rú m u ltitu d o o ccu p a to s n o s & rem ­ £ fuerit accipere:fciat,tam m ilitia fe,quam dignitate* pu blicam tra b an tes a d it , e x quibus mulci facerd o tes; & fua fubftantia cafurum . Q u o n ia m v e ro fieri p o pleru m q u e m u lie re s, q u i om nes lam en tan tu r, q u e v t inter tred ecim e x a d o re s ( fiq u id e vtg rad atim ru n tu rq u e res fuas fibi ablatas e ífe , quan do nem o iri ^ hunc perueniant o rd in e m , fancim us) vnus aliquis p ro x im o fit,q u i h u iu fm o d i p ro h ib ere v a le a t. T a r 3 j expediendam e x a d io n e m id o n eu s n ó fit: c o n c e d im iaca ce rte poíTefsio iam pen é in form am priuata; re - ; 3 : y t (Jc q u o q u e reditus q u id e m e x eo grad u faluus d a d a eft,tbta co n u u lfa,d irep táqu e v n a cum fuis e q u i­ •jlípérm aneat. C x te r ú fa n cim u s, v t tre d e cim illi p ritiis,nem ine o m n in o recla m an te, o re fcilicet ipfis au­ in o r e s m agiftri , & in fu p er q u i p o ft ip fo s funt p r o x i­ r o o b ft r u d o . H is ig itu r d e rebu s v n u m aliqu em e x mi proprio b o n o ru m fuo rum p ericu lo alterú qu em p eríp ed ifsim is nobis re g io n i huic praeficere d e c r c iam illi ad iu to rem ad n o m in en t, q u i có u en ien te r pro u im u s , q u i trip lici hu ic o rd in i p r x f it , folu s om n e in ¿Hó ex a d io n em exped iat : v t n eq; per illius im b e cil­ fe im p eriu m & po teftatem circu m ferens ,ciuilis offi­ litatem iniuria afficiatur f ifc u s , neq; ille tep o ris & gra cij v te n sin fig n ib u s,h a b e n s in v fu veh icu lu m e x a rd u s f u i folatio d efraud etu r ,jp m o tio n e v id e lice t a d eius,qu iad h o c m unus id o n eu s n o n eft,facien B gen co ,fecu rim ,fafces, & q u x e u m q u e o lim p ro co n fu larisim p erij fueru nt in fig n ia .p rx c ip iet autem & m i­ da periculo( v t d iftu m e ft)tre d ecim p rim o ru m iri3 g ilitib u s,& curam g e re t T a m ia co ru m re d itu u m , v t fi­ ftrorum ,& aliorum qu i p o ft illos funt p r o x im i. A c ne v llo d etrim en to & cellatione o m nibu s ad h o c o r ­ maenas m erito n obis gratias p u b lico ru m trib u to ru m dinatis m agiftratibus o b u e n ia n t, m u ltó q u e magis ad exactores habere o p o r te b it , q u i ingentibus illis dam ­ no ftru m p alatium ,quem adm odum etiam nú o ccafio n e nis , quibus antea tam m ag iftris, quam fp efta b ili p ro eo ru m qu^ v e l n o b is ,v el facratifsim x & p ie n tifsi.A u tempore co m iti,e iu fq u e c o h o r ti o b n o x ij erant,eos lig u f t x co n iu g i n o ftr x inferu tu r,tam in a u ro quam v e berauerim us. P ro pterea autem h ifce o m nibu s e o s lifte in g re d ia n tu r. n ih il enim illin c v o lu m u s de ce d ere . berauimus, v tn e q ; ipfi co llato re s n o ftro s iniuriis o p ­ N o n tam en v te a form a p rx b e a n tu r,q u a h aftenu s, e x primant , n eque praetextus e x co g ite n t introitus illos rapinis fcilic e t,& ex titu lo lx fio n is dationifq; c o lla to aut aliter nom inantes, q uibus ru ftico ru m facultates ru m (h x c enim om nia tum o d io p ro fe q u im u r , tum e eneruennfed his folis c o n te n ti,q u x fecú d u m form am n o ftra eiieim us repú blica ) fed ex iuftis leg itim ifq u e N ice tx claras m em oria; cu rato ribu s praebebantur,om caufsis,quas fu b iici fa e rx h u ic n o ftr x k g i iu fsim us,vt nibus aliis abftineant. Ip fi v e r o f p efta b ili p ro c o n eas ferens is q u i p ro te m p o re h u n c g erit m agiftratum , fali omnium ex aequo rerum cu ra im m in e b it, fiue facratifsim x A u g u f tx c ó iu g i n o ftr x auri libras p ro u t ciuile aliquod f it , fiue ad m ilitarem m agiftratum , fiue d id u m eft in fera t.M ag iftra tu etenim gratis n os cre aad poteftatem T am iacam refp iciat: neq; quidqu am omnium negliget. A c quo niam m aiorem h u ic lo ­ C m u s,& o rdinationes eius abfq; o m nibu s p ro ce d e re lar r£Et e r e a q u x gitio n ib u s fancim usm eque q uifqu am .erit,qu i p ro hac co,quam ex teris, m agiftratum attribuere v o lu m u s ,& q u id q u á capiet.Sed & annonas ip fiq u id e m ad v ig in ti veteribus R o m a n is in m o re fu it,v t v e l defignatis co n ­ v fq ; auri libras d a m u s,p ro u tliib iicitu r. a d fcfto ri v e r o fulibus,vel his q u i illo ru m l o c o p r o fic ifc e re tu r, qu o s eius prx b em u s ad duas auri libras.capiet item v tra q u é , proconfules vo citab a n t,p ro u in cias fortiren tu r: p ro ­ co h o rs id q u o d v fq u e a d h u c é p u b lico fuppeditabapterea & C a p p ad o cu m m agiftratum p ro c o n fu la tu r,n u llo porfus m o d o dem inutum .nulla enim re h ú c „ tum effe v o lu m u s , q u o in A fric a prius R o m a n i im ­ m agiftratum m inu im u s*: & m axim e g io r io fifs i. P r x perium fuum e x o rn a ru n t. E t in tantum illum nos p o fiti facri n o ftri c u b ic u li. fiq u id e m & h u nc & f u p magiftratum a u xim u s, v t eum q u i h u nc fu feip it,g lo p o fita m ip fi d e u o tifs i. Palatinorum feholam in C a p - , rioiifsimis facro ru m n o ftro ru m p rx to rio ru m p rx fe padoeia fim ili cum p o teftate,o rd in e & figura m anere ftis co n n u m erem us. A p p e lla tu rq u e patria lingua is qui huic p r x fid e t , v t & appellatione m agiftratui p ro fan cim u s: n on tam en quidquam ex in d e ferentem v e l priam h abeat,& fim ul ex re ipf3, A rch eg etes,q u afi pri­ co n fuetu din um v e l annonarum titu lo ,v e l in au ro , vel; marius m agiftratus n o m in e tu r. fu fcep e rit enim is q u i in v e fte ,v e l in aliis fpeciebu s,neq; afpeSdkilt p ro tem ­ hunc magiftratum ob tin et,fa cile talem form am ,quan p o re p ro co n fu le,n e q u e ab eius co h o rte , ná aliter p u ­ ritas có feru ari n eq u ea t. fub v n u m eniirunagiftratum , do & p oteftatem per fe m agna,& p er cauflam Tam iacx poifefsionis etiam ad alia lo ca pro tenfam habeat. D q u id q u id in ea reg io n e g eritu r, contrahim us, n e c o u In fumma to t rebu s h o m in ib u fq u e p rx fid en s d ig n i­ u u lfio n e ipfa cla u d ice t. Sané T a m ia c x p o ffefsio tate & au d o rita te affluet ,a d iu n d ifq ; m ilitaribus c o ­ nis curam & rationem m agnam habebit is ipfe, q u i ad piis om nia difp o n e t m in o re n e g o c io . C iu ile s ig itu r h o c a no bis o fficium pro ficifcitu r: & circu m fp iciet, fi res co n ficiet m o re iblito:m ilitaribu s v e r o & ipfis c6q u id a T a m ia co fo lo d e tra d u m , & fruftra ab aliis d e mode p rx ib it,n em p e & illis fe ip fifu b m itté tib u s. Sed tentatum fit, fiue in p afcuis, fiue in a ru is, fiu e in lo c is cum primis anim um ad uertito ad reru m T am iaca­ v itib u s co nfitis,fiu e in p rsd iis ,fiu e d o m ib u s: & v etu s rum adm iniftrationem , q u x in tam grau em & o m ­ fo lu m rebus fuis v in dicabit,n u lla lo n g i tem po ris p r x nium cauponationibus ex p o lita m inopiam d e la p fx fcrip tio n e illi o p p o n en d a, nequ e enim fifc o lice t tale fu n t, v t in n ullo fere am plius p re c io e x ifta n t.to t tanq u id o p p o n ere ,*n eq ; lu cru m captans v t m’axim é pa­ taque enim e d o d i fumus p er prou inciam delin qu i, trim o n iu m fuum ex in d e c o llo c u p le te t, nam depau­ q u x v ix amplifsimo cu iqu e adhibita m edicina cura­ p era d o p o tiu s eft, quam lo cu p le tatio , fi quis ford id is re facile e f t . N am qui po ten tiu m poffefsiones p ro cu ­ v te n d o m an ib u s, arbitretu r ex eo lu cru m fe facere rant (fed pu det nos iam p ro p em o d u m d ice re ) quanta q u o d multifariam p o ftm o d u m ctim impietate & fum cu m in fo len tia pafsim o b e rra n t, v tftip a to r e s illis in m o p ro b ro reftitu et. S ed & ipfam vrbem ab om ni eruiant,vt n on ferenda ho m in um m u ltitu d o ipfo s fe p ro rfu s p ertu rb a tio n e quietam conferuabit: neq; c ó quatur,vt im pudenter om nes latro cin etu n m iram u rq; m ittet,1v t fedicio aliqua o rd in em & adm iniftrationem Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca j65 Authen,feuN ouellarum C ollatio decima. ¿6 $ r e ip u b lic s co rru m p a t. P u blica q u o q u e trib u ta v ig i- A m iaca quám ciuilia in fu m a n tu r. E t fi quem eorum q u i folitas illas iu fsiones infinuare có fu e u e rú t, netnpe lanter & cu m iuftitia ex ig et,n ih il in illis c u r x p r x te r q u ó d aquarum aliquis d u & u s im p e d ia t, & q u ó d q u$ m ittcn s,n e qu e c o n c e d e n s ,v t aut fifc u s, aut priuati in m u ro s co n cern u n t,d iffu n d an tu r,au t q uia pontes ali­ a liq u o circa res fuas dam Dum fentiant-.vt qui ex x q u o q u i fint per p ro u in cia m ,aliq u áv e itin e ra , aut alia d e_ in om nes im p eriu m o btin ea t,fiu e m ilites,fiu e ferin ian iq u e eiu fm o d i exiftat o cc a fio , p ro u t im p ro b e olim r ijf in t t a m g lo r io fifs . p r x fe c to r u m ,q u a m m agnani­ fuit in v fu h abitu m , pen itu s ipfum pro u in cia e x p e g m o ru m m a g iftro rü m ilitix ,fiu c in ciuili c o h o rte nu­ let, n ec p erm ittet e i, v t v e l iu fsionem eiufm o di m fi, m ere n tu r, fiue cin g u lu m T am iacu m g cfte n t fiue in n u e t , v e l per banccauffam quidqu am o m n m o lu cr{ m aio rib u s fiu e m in o rib u s d ig n itatibus c o n fifta n t,ficapiat. N á fi n o b is v ifu m fuerit eiu fm o d i in fpe& io tre in ter f ace rd o te s co o p ta ti fint. V n u s e m m h ic m a­ nem o peru m ce le b rari , facra pragm atica form a vfi g iftratu s o m n ibu s praeficietur : & tam luse ipfius e x iad eum q u i h u nc g e re t m agiftratum , com m unicato ilim a tio n is,q u a m n o f t m u m legum & a n te om nia dei p rx tere a d e his cu m th ro n o t u o c o n filio ,re m ipfam m e m o r , v t p u blica q u id e m tributa per p ro co n fu la ­ nos d ifp o n e m u s , ne cu i facile ad eius g eneris pecu­ rem c o h o rte m fine d e trim e n to & ce {fa tio n e im p o r­ nia ru m cx aétio n es pateat aditus & aeceffus. O m nia te n tu r , cu rab it, red itus v e r o T a m ia co s p er fubditas p riu s illi t h ro n o p erfonas in fere t, intend ens etiam ad ^ q u o q u e q u x au dierit tmpreba,p r o h ib e b it is qui hoc roagiftratu d e fu n g itu r.Q u o d fi v eh e m en tio rc aliquo ea q u x p ro co n fu e tu d in e praecipiuntur á g lo rio fifs. & a fp e r io r e opu s e r it, certiorem ea d e re faciet tem p r x p o fit o facri n o ftri cu b icu lim eq u eu n tib u s ipfis ca e x cellen tiam tuam , quám g lo rio fifs. p r x p o fitu r a , & rio n ica riis, q u i p ro tem p o re á g lo rio fifs. p rx p o fito alios c e le b e rrim o s m agiftratus, q u ib u s ad talem rem e m ittu n tu r, v e l faltem o b o lo tenus aliq u id accip ere co n ficien d am aliqu id adeft facu ltatis: nos denique v e lc o n fu e tu d in u m n o m in e , v e l q u a cu m q u e alia d c ip f o s : & n o s il l i, qu id fad to o p u s f i t , explanabimus. c a u fla , v e l ab ip fo p ro te m p o re f u m m a r io ,iifv e q u i T it u lo s v e ro p rx d iis ap ponere per prouinciam cui p u b licasexa d tio n es c o n fic iu n t, v e l á fp e d a b ili p r o p r x fid e t , co n tin en tes certo ru m h om in um appella­ c o n fu le ,v e i eius c o h o r t e ,v e l his q ui k ata fceu aftx qua­ tio n em , e x ce p to n o m in e m a iefta tislm p e rato rix aut fi in ftr u d o r e s v o c a n tu r, v e l p rx p o fitis , v e l q u acu m ­ T a m ij,h o c eft x r a r ij, in tantum p ro h ib e b it, v t patri­ q u e alia perfo n a ad facru m n o ftru m p ertin en te pa­ trim o n iu m . A t v e r o e x e rc itu v triq u e harum fo lim o n iu m eo ru m q u i tale q u id perpetrare moliantur, citu d in u m o p em f e r e t , fed a b itq u e po ten tium fatelliin pu b licu m r e d ig a t , & im n u s abfeindat eos im po­ t e s , n eq u e co m m ittet v t lo ca d e p o p u le n tu r, & latro ­ nen tibus,fi p rx fen tes fo rte id aufi fuerin t.fi v ero p ro­ cin iis infefta red d a n t, neq u e ipfe ea p e rc u rre t,q u e m ­ cu rato res abfentiu m , in g en tib u s illo s torm entis fuba d m o d u m prius facere foleb a n t c o m ite s : n eque item d e t. T it u lo s ce rté q u icu m q u e tandem affigere aufi in lo cu m fu u m dim ittet v ica rio s,fe d lo co ru m d e fe n ­ , fu e r in t, fiue p r x fe n te s , fiue abfentiu m procuratores, fo rib u s & co h o rta lib u s fuis ad id m inifteriu m o b e u n - 1 ' d e tra d o s p ro tin u s ad capita eo ru m q u i affixerunt, d ü m v te tu r. S ic u b i v e r o & m ilitiblis opu s critrex iis in frin g e t :f c it n s f o r e ,v t fi id fa ftu m cognitu m negle­ lo c is m ilite s, v b i necefsitas p o ftu la t, op itu lari iu b e x e rit, ip fe b o n o ru m fu o ru m p u b licatio n em fentiat. b it.a tq u e h i p ro p riis ifta fu m p tibu s e x p e d ie n t , ne­ l u t i d icu n d o cum fum m a anim i intentione & cura q u e fu b d ito s dam nis in u o lu en t, aut gratis vlla ex par­ in c u m b e t, n eq u e ( v t h a cten u s) ru ftica n o s homines t e fum ptus facien t,fed tam ipfe his a b ftin e b it, fum ptü finet iniuriis o p p rim i. N e q u e am plius n egotia nobis d e f u o fa cien s, v b ic u m q u e tandem e r i t , quam uis ad h ic faceffent C a p p ad o ces, m agno cu m clam ore fupaliam ipfum p ro fic ifc i reg io n em iubeam us: quám etiá plicantes & lam en tan tes, fe d ipfe iu dicem fe illis & a d fe íío r e iu s , & reliq u u m fam u litiu m , fiue e x p r o d ifcep tatorcm p r x b e b it. N am fi quem hucaducnienco n fu larib u s,fiu e e x m ilitib u s, quam uis feru ile etiam tem v id e rim u s, q u i non prius ap ud ipfum calamita­ au t iu biu g ale a liq u o d om nes h o fc e fe q u a tu r: n ec eftes luas lam entando e x p lic u e r it , h ú c nos denuo cuna iita tem h a b en tib u s(v t p rx d ix im u s)m ilitib u s, & q u iin crep a tio n e m ittem us in p ro u in ciá, p ro pterea quód c u m q u e a lij ib i lo c o ru m h a bita n t,fch o lares fo rte aut r e lif to m agiftratú p r o u in c ix co n tin u o ad nos ded o m e f t ic i,v t illius iu fs io n ib u so b te m p e re n t, cin g u ­ c u rrit.S i v e r o cum eos q u i iniuriam in tu leru n t, con* li & fu b ftan tix f u x pericu lu m r e u e r it i. damus enim u e n ir e n tjip fc co m efiatio n ibu s d e d itu s , & luxu iam e i po teftatem ,vt & h x c illis ad im a t, nifi eius iufsis ap­ p e rd itu s, illoru m fe o ratio n ib u s n on accom m odauep a re a n t: pro pterea q u ó d eum q u i hu n c m agiftratum ) rit, fed fupplices p lo rare p erm ife rit,h iq u e ad nos co­ o b tin e t,v e lim u s fo rm id a b ilem fubditis & ven eran ­ g an tur d e cu rrere, & m axim e fi m ulieres f in t, n ófqu e d u m e x ifte re . E te n im fiue m iles,fiue p ro co n fu laris, e d c f t ifu e r im u s ,q u ó d hi quidem a d ie rin t, ille v ero fiu e fch o iaris,fiue d o m e fticu s per cauflsm illius iu finiuriam vltu s non eft, pro tinus n eg o tiu m vt fufpe* fio n u fn dam ni aliq u id co lla to ri n o ftro irro g au erit: ftu m h a b eb im u s,q u a fi p ro p ter lu c r u m ,v e l per gra­ co n u en ien s e ft,v t ip fe h o c ex iftius annonis p ro p rio tia m , v e l aliqu o rum ob feq u iu m fa ftu m , & nos ipfos p e ricu lo re c e p to ,in iu ria afferfto m e d e a tu r. P o ft r e iliip ro rfu s o p p o n em u s : & cum trip lice m magiftra­ m o n eq u e v ili eo ru m q u i ex h ac v r b e e o com m eant, tus fu n ftio n e m g e r a t,tr ip lic ite r q u o q u e illi refifteco llato re s n o ftro s in iu ria tentari perm ittet . Sed & tu r, tsm ipfo iu re, quám n o b is, & legibu s eum oppu­ cu rfu m p u b lico ru m eq u o ru m illx fu m co n feru a b it. gnantibus. Q u x ipfum re u e ritu m , m em oria item re­ "Et fi quis e x q u o c u m q u e h in c iu d icio ad eam r e g io ­ petentem p rx cep ta n o ftra, q u x illi v n a cum codicil­ n em com m eantiu m i n i u r iu s e r i t ,& vltra deputatum lis m agiftratus dabim us (appellabant autem e3 maio­ & co n ftitu tu m ex e g e rit: h u n c p e r fe q u e tu r . C u ra m res M andata P rin c ip is ) co n u en it om nia fecundum le­ antem g e re t etiam ciuitatis, & eo ru m q u x ad fru m é g em noftram a g e r e , vten tem in c o g n o fce n d o «qui­ tatio n em pu blicam p e r tin e n t, & fito n ica appellan­ tare, in rebu s g eren d is p H ritate, v b iq u e colentem iu­ tu r,o p e ru m q u e e iu s : & p ro cu rab it, v t fecu n du m le­ ftitiam , qua n ih il in ter hom in es vn quam e x ftititro g em n o ftram ra tio cin ia co n fcrib an tu r , & tam T a ­ buftm s aut pu lch riu s, q ü ó d v e d e u m & im peratorem Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca '6 7 Dcdcícript.quat.prxfid. Arm. Tit. xxx;. *58 , ...... co m nneciliareq iliaréq u m agis agis p p oo fsit f s it . T a íis enim ip fe A d e d it, v t n on folu m p a ce m a d ím e m ded u xerim u s, & nlacare u ee m V a n d a lo s, A lan o s,M au ritan o s fubegerim u s, & totam cum f i t , ita n o ftro q u o q u e te ftim o n io co m p ro b a ­ A fric a m in fu p er & Siciliam recuperau erim u s: fed & tus- volu m us v t folu s o m nia in p ro u in cia c o n ficiar, bo n am fpem h a b eam u s, q u ó d deus n o bis ann uet, v t neque caufsis audientiam alio q u o p iam p rx b e n te , & ex teras g e n te s, q u a sfo co rd ia fua R o m a n i am ife peque n obis facile v e l in eam w e n t u n s fententiam , r u n t, cum ad v triu fq u e O c e a n i term in o s ten ere n t, v t alicui alij hafce d e le g e m u s,v e l o cc a fio n e c o h ib e n ­ iteru m d itio n i n o ftr x ad iu n g am u s. quas n o s d iu in o darum v io len tiaru m , feu q u a cu n q u e alia de caufla fre ti a u x ilio , ad m elio rem ftatu m red ig ere p ro p era­ emifluris aliq u o s: v ltra h o c , q u ó d taraetfi tale qu id ­ m u s : nequ e q uidqu am d e tre d a m u s eo ru m q u x v e l dam vel ex facris noftris fo rm is,v e l m agiftratuum iu fad extrem am pertin g u n t d ifficu lta te m : v ig iliis fim ul fionibus had en u s fa d u m e f t , o m n ib u s id vacaturum & in e d iis, c x te r ifq u e lab o rib u s iu g iter p ro fu b d itis fit m odis , ip fo totiu s p r o u in c ix ad m iniftrationem n o ftris v ltrá quám h u m an x n atu rx m odus p a titu r, v fufeipiente , n equ e v ili o m n in o , v t accefliim eo h a­ ten te s.P erleg et etiam m andata n o ftra, q u j illi dabim us beat, p erm ú ten te. P o r r o au tem h u n c q u o q u e m a­ v n á cum co d icillis m ag iftratu s, q uem ad m o du m ante giftratum, p ro u t p ro co n fu lu m p ro p riu m e f t , in ter d ix im u s.E t fi q u id é om nia fecu n d u m illa p e re g e rit:& fpe&abiles po n im us, a p p elh tio n éfq u e ab ip fo tr a n fadm irabilis futuru s e f t , & v n d iq u e d ig n u m fe n o ftro jniflás, tuam ex cellen tiam vo lu m u s v n a cu m g lo r io fifsimo q u x fto r e facri n o ftri palati; in form a & h a - ° e x h ib e b it im p e r io . H x c ig itu r o m n ia , q u x p er han c ex p rim u n tu r leg em j c o g n o fce n s ex cellen tia t u a , & bitu confultationum d ifc e p ta re . Si qua v e r o alia in p r x d id a s annonas huius o ffici; th ro n o p r x b e to :& ita Cappadocia caufla m in o r aureis qu in g en tis per p ro ­ ipium fc ito am plum effe d ú , v t c o lla ti m o d o in ipfum vocationem fuipen datu r,fiu e n o ftro ,fiu e alicuius m a­ flo ris Sc dignitatis cu p id itate, m u lti m erito h u n c c o n giftratus iuflu datus iu d e x f u e r it, q u i tam en n o n fit feq u i a ffe d e n t. fp ed a b ilis: h u ic fp e d a b ilis ip fe p ro co n fu l in form a facri co n fifto rij & v i c e facri au ditori; acco m m o d a­ bit audientiam , fiq u id em & h o c illi ius addim us: d e co ra m áfq u eillim a g iftratu m tam am p lo p riu ile g io , quantum nullus in h u n c v fq u e d iem in C a p p ad o cia obtinere vifu s e f t . E fto ig itu r iu ft u s , & elato a nim o, & tam nos quám leg em p r x ocu lis h a b eto : c o g n o fc itóque, q u ó d fi ftren u é ifta ex e q u e tu r, lo n g io re tem ­ pore in h o c o ffic io p e rm a n e b it, & m aio r ipfum alius forte magiftratus e x c ip ie t.C x te r u m fi n o ftris iu fsio ­ nibus n e g le d is ,p o te n tio r e s aliq u o s, n o n leg em aut nos colat & v e n e re tu r: tum p rim o q u o q u e tem p o re iis q u x in ipfum co llata fu e r u n t, e x cid e t, tum d e c x tero inter co n d em n ato s h a b e b itu r,in d ig n u s n o ftro vifus iu d ic io . A d u lte ria v e r o , & raptus v irg in u m ,& immoderatas illicicá fq u e , & augendae re i fu x caufla comparatas circ u m fc rip tio n e s, n eq u e n o n h o m ic i­ dia, & fi q u id e iu fm o d id e lid o r u m eft, ita acerbe pu ­ nito , v t p auco ru m h o m in um fu p p lic io om nes reli­ quos continue c a ftig es:efto q u e fecu n d u m leg em e x quifitus d elin qu en tiu m c a ftig a to r . N e q u e enim in ­ humanitas h o c , fed p o tiu s fum m a quaedam hum ani­ tas e f t, cum m u lti p a u co ru m anim ad uerfione faluant u r . Q u ó d fi q u e m h o c n o m in e in crim en vo ca tu m fuftineat, qui v e l c in g u li,v el dignitatis, v e l face rd o ti;, v e l e iu fm o d i alio praetextu fp eret e x illius fe m a­ nibus ereptum i r i : ce rto fciat q u o d n o ftro iu d icio in DE D E S C \ 1 V T 10 K E < Q f^ £ tuerprxfidum lAm m ix. Conjlitutio Im p. I y s t i N i a m v s X X X I. a . I o a n n ig lo r io G fs .fa c r o r u iB p « r O r ie n te m p ra tto r io r u m p r s f e é l p ite r u m e x c o n f u li & p a t r i c i o . E rp e ram effu feq u e p o fita , f ia d co m p e­ tentem peru eniant o rd in em , & b ellé d ifp o n a n tu r: a lix p ro p em o d u m res appa­ re n t íp e c io f x p ro t u r p ib u s , o rn a tx p ro in c u ltis,a rticu la tx d ift in d x q u e p ro in c ó p o fitis priu s & c o n fu fis . Q u o d cu m & in A rm en ia adm ifliim d e­ p reh enderim u s: putauim us & ipfam ad co n g ru en tiam quandam & vn am harm oniam c o llo c a ri d e b e r e : q u o m agis e x b e n e co n ftitú ta eius m o d e ra tio n e,& c o m p e­ ten s illi ro b u r addam us, & decentem im ponam us o r­ d in e. V nde q u a tu o r A rm en ias fecim us. V n a m qu id em in te rio re , cuius m etro p o lis p ix appellationis n o f tr x c o g n o m in e e xo rn ata e f t , prius Bazanis feu L e o n t o p o lis dicta,quam etiam p ro có fu latu h o n o rau im u s,cu i m ag n ificen tifsi.v ir A ea ciu s p rx fu it, m agiftratu in te r fp e d a b ile s relato , o m n ib u fq u e illi traditis, q u x p r o co n fu latú habere c o n u e n it. N am & fto la ipfum e x o r n au im u s, & v rb es illi ad fig n au im u s, T h e o d o fio p o nus v id e b it u r . N e m o enim qua cu m q u e po ten tia D lim ,quam etiam priu s h a b u it, Satálam, & N ic o p o lim , fua fre tu s , q u o d e u m q u e alienum p rx ten d en s p a tro ­ C o lo n e a q u o q u e e x p rim a (v t ante v o ca b a tu r) A rm e ­ cinium, in talibus d e lid is feueritatem leg is e flu g ie t. nia a flu m p ta, item T ra p e z u n te & C e ra fu n te e x P o le ­ Q u in p o tius fi quis talibus fe patro cin iis aufus fu erit m o n ia co priu s d ic io P o n to : his partim á clarifsi. p ro ­ im m ittere, fim ilcm cum de lín q u e m e pcenam & ip f e u in c ix p r x fid e ,p a r tim á fp e d a b ili m oderatorefiepafu ftin eb it:id em cu m f it , ipfum aliqu em d elin q u ere, ratisún fepté o m n in o v rb e s , & q u x c u n q u e circa ipfas Sc eum q u i talia peccauit & d e liq u it , v e lle d e m anu in p r o x im o funt lo c a , tota p ro u in cia re d a d a . S ecu n ­ legis eripere. S u b iicietu r autem le g i & d e fc rip tio ,q u g dum v e r o o rd in em ten ere iufsim us eam A rm en iam , C gn ificet,quid ip fu m ,e ó fv e q u i circa ipfum f u n t , é q u x ante p rim a d ic e b a tu r, in q ü a exteras p r x c e d it pu blico ca pere:quid item v e l o cc a fio n e co d icillo ru m Sebaftea v rb s,attrib u ta illi & S ebafto p o li,qu ám p riu s dare, v e l facratifsim x A u g u f t x c o n iu g is n o f tr x p ix q u o q u e h a b u it: & infup er C o m m a n a ex P o lem o n ia­ dom ui inferre c o n u e n ia t: trifa ria v id e licet in feren d is c o p riu s P o n to d i d o : & Z e la ex H e le n o p o n to m e u s , p ro u t iam inde ab in itio & in h u n c v fq u e diem q u e n o n B r ifa : v t e a pro u in cia q u in q u e co n tin e atu r obtinuit. E t fubditis n o ftris (id q u o d fx p e d ixim u s) V rb ib u s ,o ffic io q u o d C o r r e d o r iu m eft, in p riftin a puré vte tu r . q u x res fu m m o á n o b is ftu d io habita efi. fo rm a r e lid o : n eq u e p r x fid e eius m aio re aliq u o n o ­ fecit, v t magnas etiam o pes d efp exerim u s, quanquam m in e co n d e c o ra to , fed ip fo in eo d em q u o d prius ha­ w to tfm x ip tib u s & m a g n is b e llis ,p e r q u x deus n o b is b u it, d e r e lid o . A d h^c tertiam Arm en iam inftituim us N oucL T Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca 569 Authen.feuN ouellarum Collatio decima. eam q u x prius fecu n da d iceb a tu r, in qua p rincipatu m ten et M eiite n a v rb s antiq u a,v rb s infignis, in p u lc h ro fo lo ,c le m e n tiq u e cc elo p o f ita , n eq u e m u ltum diftans aflu e n tis E u p h ra tis flu u ij . H a n c nos in p rx fe n tia & augendam , & ad form a m fp c d a b iliu m tradu cen ­ dam pu tauim u s, P rx fid e m q u o q u e huius co m ite m Iuftin ian eu m n o m in a n d u m ,d a n d ó fq u e ipfi p ro an­ n o n is fo lid . 7 0 0 . eius a d ie ffo r ifo l.y i. & c o h o r ti eiu s f o lid . 360. & v t om nia habeat q u e eiu fm o d i th r o ­ n o ru m p ro p ria f u n t . E t q u i prius co h o rta les n o m i­ nabantu r, tu m om nia faciant, q u x etiam p riu s, & m a­ x im e circa pu blicam e x a d io n e m o c c u p e n tu r : tum ad C o m itia n o ru m ap pellatio nem tranfeant,perinde o m ­ n ib u s eis co n iV u a tis,a c fi co h ortales exifteren t. V r ­ bes v e r o ei p aftim A rc a m & A ra b ifliim , partim A ria riath ea m ,& alteram C o m a n am (q u a m etiam C h r u iam ap p ella n t) & C u c u fu m fu b d id im u s,q u as & prius habebat é fe x o m n in o co n fifte n s v rb ib u s . C o n ftitu im u s autem & quartam A r m e n ia m , q u x prius n o n in form a p ro .uincix co n tin e b atu r, fed é g en tibu s erat, & e x m ultis barbaricis c o llig e b a tu r n o m in ib u s , T r o p h a en a , A n z e th e n a , O p h en a ,A ftea e n a ,B a la b ith en á q u e d i d a , & Satrapis fu b d ita . I d v e r o nom en m agi­ ftratus n eq u e R o m a n u m , n eq u e m aio rum n o ftr o ­ ru m , fed ex altero im p e rio in t r o d u d u m f u it . E x ornau im u s ig itu r & illam ciu ili m agiftratu & form a , tam ciu ili ib i m agiftratu in ftitu to ,q u ám M a r t y r o p o Iitan o ru m illi v r b e , & C ith a riz a ca ftro a d d ito -C o n liftá tq u e ipfa in fo rm a o rd in a rio ru m m agiftratuu m , C o n fu la r is á n o bis f a d a : v t cu m qu a tu o r fint A r m e n ix ,d u o q u id em m agiftratus exiftan t fp ed a b iles,n e m ­ pe alter p ro c o n íu !, alter co m e s:& p rim x q uidem A r ­ m e n ix p ro c o n fu l, te r tix c o m e s p r x e a t : fe c u n d x v e ­ r o & q u a rtx o r d in a r ij. E t quia fu m m o á n o bis ftu ­ d io cautum e ft, v t appellationes in tra q u in g en to ru m fo lid o r u m quantitatem n o n ad han c almam deferan­ tu r v rb e m , fed ad p ro x im o s fp e d a b ile s m agiftratus: p ro p terea d ifp o n im u s, v t ap pellationes q u x q u id e m e x fecu n d a A rm en ia p r o c e d u n t , h o c eft in qua S eb a ftea v rb s e f t , h x a d A r m e n ix p r im x p r x fid e m , h o c e ft p ro co n fu le m d e fe ra n tu r:q u x v e r o e x quarta m o u en tu r A rm en ia , h x intra d id a m quantitatem ad tert i x A r m e n ix p rx fid e m deueniant. H is it a á n o b is o r­ dinatis, in fu p er illu d etiam determ in are iu ftum puta­ m us, v t p rim x A r m e n ix talis v ir p r x fic ia tu r , q u i p ro am p litu dine fu a , & f p ed a tifsim o iam erga nos m in i­ fte rio , m agiftratus h u iu s tam iu ram e n to ,q u am ex ce l­ len ti m aieftate dignus fit. A c cu m T h o m a m m a g n ificen tifsim u m v iru m a liq u o t iam in A rm e n io r u m r e g io n e o fficiis d e fu n d u m , & alio q u i fru g i ho m in em effe, & n o b is a b fq u e fu co fem per in fe ru iiffe , & m o ­ d o q u o q u e in feru ire d e p reh e n d e rim u s, p ro m o u c m us ipfum ad hu iu s o ffic ij ad m in iftratio n em , v t n o n fo lu m p r x d id a á n o b is fo rm a ad tem pus h u ic p r o u in c ix p r x fid e a t, fed etiam aliis p ro u id e a t, q u x e u n q u e ei v el per lacra co m m o n ito ria c o m m ifim u s, fiue in pro u in cia quam ei tradidim us, fiue in a liis, q u o d in qu am fecim u s, facris ad ipfum co m p ofitis c o m m o ­ n ito riis de diuerfis a d ib u s , q u o s ipfum & in aliis re ­ g io n ib u s ad effe d u m d e d u cere x q u u m e f t . Q u x v e ­ r o ad fa c e rd o tia lp e d a n t,e a ( v t f x p e dixim us ) v o lu ­ m us in priftina m anere form a, n eg o tio ip fo nequ e c ir­ ca ius m etro p o licu m ,n eq u e circa o rdinationes v e l m u tatio n em v e l n o u atio n em fufeipiente: fed prius o r ­ dinatis nu nc q u o q u e e x o rd in a tio n e au d o rita te m o b ­ 570 tin e n tib u s, & p rio ribus item m etro po litan is in fUo perm anentibus o rd in e: v t quantum ad ipfa nihil pe­ nitus in n o u e tu r . Illud fane in co n feffo eft , e x q Uo te rtix A rm e n ix com item non tantum ciuilem , fefi etiam militarem magiftratum fe c im u s : necelfe ha­ b ere etiam m ilites qui in ea ftationes a g u n t , v t huic fu ppo firi fin t: licentia illi p r x b ita , v t (qu em a d m o ­ dum militaribus perm ittitur m ag iftratib u s) & nom i­ ne q u em q u e fu o e u o ce t, & in q u ir a t , & de ipforum annonis difpiciat , & fupplicio eo s perfequatur fi qu a n d o iniufte eg e rin t: n eque com m ittat v t milites in fu b d ito s n o ftro s iniurij fint . Q u o d fi q uid fla_ g itio fiu s perpetrent: ad inflar crim inaliu m cauffarum audientiam p rx b e a t, tametfi m ilites e x ifta n t. om nia d e n iq u e a g a t, q uxeu m que m ilitaribus attributa funt m agiftratibus. E t quem adm odum co m iti Ifa u rij & 1 P acatian x P h r y g i x , & infuper L y c a o n i x , P ifid ix , ac T h r a c ix p r x to r ib u s militares etiam copias fubdid im u s :v t x q u é & ipfe non fo lu m a d res ciuiles c o ­ h o r t e m , fed etiam in copias m ilitum poteftatem h a , b e a t & im p eriu m , & cum fom m a a u d o rita te & am­ p litu d in e tam m ilitibus quám paganis facienda p r x cipiat , om nia agens quafi v n o a liq u o o ffic io exif te n t e . In qu e vnam hanc rem prou identiam co n ­ ferat , ne q u id per prouinciam adm ittatur flagitij,fed & v t adm iffum competenter c o erceat. N eq u e hanc illi p oteftatem in vllaom nino p e r fo n a , q u x in p ro ­ u incia f it , detrahim us, fiue p a g a n ic a ,fiu e militaris, fiue tamiaca f i t . Sub xquabili enim & perpetua pac* n o ftro s tueri fubditos vo lu m u s, n o n p ro d iu e rfita te p erfo n aru m inducentes legum co n tem p tu m . Q u x ^ ig itu r n o bis p lacu eru n t, ea fecu n d u m delcrip tio ' nem qu a tu o r Arm eniarum , & m axim e t e r t ix , cuius o ccafio n e p rxfcntem facram leg em tulim us, iam inde in o m n e reliquum tempus excellen tia tua cu fto d ire ftu d eto : om nibus q u x lingulis annis dari iufsimus, per particulares deferiptiones th ro n o ru m tuo rum co n ficien d is. D E jíD lV T O E ft'R V S Q V ^ Í E S T O K J S . Ctnftttutio X X X V . Hxc prorfus deeft in Scrimgeriana editione: in Haltandrh n a fereprxter titulumpauca tantum ~verbaftunt: iuftum autem epitomen inueni in Kouellis luliani, quam idcirco adjcripft. Igintifex adiutoribus Q u x f t o r i s , quos boethos dicunt Q u x f t o r i s , liceat in fuo ) lo c o alios fubftitu ere ,id o n e o s ta m en , & quos pro te m p o re Q u x fto r elegerit,pro p o fitis facris euangeliis. H iau tem q u i fiu n tm lo cum eo ru m qui fu o lo co cecid eru n t, cen tu m fo lid is p r x ftitis fiant.Iftorum autem trium g ra d u tv iri,id eft feri- t nij m e m o r if, & duorum qui p ro x im i futuri fu n t,quá- nl»uis n on e x viginti ex adiutoribus, tam en licentiam ha­ b eant furrogare in locum fuum. H a b ea t ig itu r ius v é den di m ilitiam fuam, & non v itra cen tu m fo lid o s,d ú m o d o ex his qui fubrogatus e f t , e le d io n e Q u x fto r is f ia t . Prgrogatiuam autem c o n ftitu tio d a tT h e o d o fio & E p id e to & Q u (edio & Sabatio & P irig e n o .Ilio v id e licet obferuando,vtfi quis e x v ig in ti adiutoribus d e fu n d u s fuerit,ab herede eius centum folid i dentur, & e le d io n e Q u xfto ris m iliten t. Sinautem lib eri fint d e fu n d i, idem iuris habeant,quanuis heredes parenti fu o n o n extiterint. D E SVC- Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca D e decurión ibus, vt filiis &c. Tit.xxxvii/. 0 A perd irifsim oru m m ercen a rio ru m , q u o s v in d ice sa p p ellan t,peru en erin t. V fu itaqu e v e n it,v t ipfa reipu­ b l i c s ad m iniftratio abu ndaret reliqu atio n ibu s,abu n ­ C onftitutio X X X V L d aret item o m ni im p ro b ita te . H s c nos fsp e n u m e r o peru eftigantes , putauim us n e g o tio m edicinam M n e infinitum i c c . V t A f r i ea q u s V a n ­ a d h ib e n d a m , fed q u o veh em en tiu s nos circa id eladaloru m tep o rib u s v e l ipfis v e l pro p riis b o ra u im u s: tan to decu rio n es plures v n d iq u e c o n ­ parentibus, v e la u is v tr iu fq u e f e x u s , v e l tra ea q u s r e d é & iu fté iancita fu n t, co n trá q u e b o ­ ■ l . . j r c x tran fu erfo c o gn atis v fq u e ad tertium nu m p u b licu m artes in u en eru n t. E x q u o enim v id e ­ j ^ u m e r e p ta funt,intra q u in q u e ann oru m fpacium ru n t ó m n ibu s fe m odis co m p elli quartam c ó n fe r^"ndicent, nifi lcg itiiü is e x clu d an tu r p r s fc r ip tio n iuare c u r i s : v i x i d relatum erat a nobis in lég es,cü m bus V t ad, co m p ro b a n d u m genu s a m b s partes illic o patrim onia fuad ifsipare coeperu nt, v t fü b m o r­ probationes p roferant. j . V t om n es A f r i R o m a n is le­ tem ' fum m a laborarent inopia , n eqü e qiiadrantem , fe d fum m am d ein cep s eg e ftatem c u r is relin q u e­ gibus fubditi fint. r e n t . M o x c u m ip fis etiam c o rp o rib u s cüriam deDE E C C L E S IIS C O K S T IT V fraudare c o n ftitu iffen t: m u lto rem o m n iu m im p iift is in ¿ ( fr ic a . íim am exco g itaru n t,leg itim is abftinentes n u ptiis,prgoptantes fine lib eris (q u a n tu m a d le g e m ) d e c e d e ­ C onfritutio X X X V I I . re , quam gen ti f u s & c u r is fe vtiles o fte n d e r e . P e r ­ fece ru n t rurfu m , v t le x o lim ferretu r , q u s v e l fine 1E n erabilem E c cle fia m & c .A b A ria n is ab­ d e c r e to donare ipfis bo n a fua p e rm itte re t, e u m in la t a eapiuntO jfibique h abento e c c le f is A terim le x v elle t v t v e n d itio cu m .in terp ú fitio n e de­ ¡¡fries: v t tamen publicas p ro illis p e n fio cre ti p r o c e d e re t. Q u s f a n é l e x m irabilis fu it,q u ó d nes co n feran t,ab iifd em acceptis im m o b i­ folam v e n d itio n e m d e creti in terp o fitio n i & n e c e ílibus á nem ine lgdendis. H s r e t ic u s n o n b ap tizato , ad fariis quibufdam ob fe ru a tio n ib u s f u b ie c e r it , in o m ­ rem puM cam n on a c ce d ito , catech u m en u m n o n c ir n ibu s aliis lib era m eis q u o v e lle n t m o d o p o tefta ­ c u n cid ito . N u lla om n in o h jre fis d o m u m aut lo cu m tem agendi p erm ittens . H a c ig itu r O ccafione c u orationis habeto. C arth agin ien fis E c c le fia priu ilegia rialibus n exibu s o b ft r id a b o n a in alias tranftu leru nt obtineto q u s in v n iu erfu in de o m nibu s d id a funt ecp e rfo n a s , nih il e x iis co m p en d ij o b tin e n te curia: v t clefiis in C o d ic e . Q u i ad C a rth a g in ie n fe m ecclefiam fi quis p er noftram rem p ublicara curias, en u m ere t, confugerit, is im p unitatem h a b e to , nifi h o m ic id iu m , paucifsim as in u e n e rit, & eas q uidem v e l nequ e h o ­ aut raptum virg in is,au t v im in C h riftian u m adm iferit. m inibus n eq u e pecuniis a b u n d a n tes: v e l lice t p auEcclefiis A f r ic s a b aliqu o p ro fua ipfiu s falute o b ­ C eo ru m fo rte h o m in u m , tam en abfque v ílis pecun iis. lata,! nemine pro rfu s a u fe ru n to r. H o c ipfe gen erali­ E t quanquam p er partes iam leges tulim us, q u s v o ­ ter de om nibus ecclefiis ac cip ito . l u n t , v t tam v e n d itio n es quám fim p lices d o n a tio ­ n e s , & o m nis d e n iq u e a d i o , q u s alienationem im ­ DE D E C V ^ I O K I B V S , V T F I L I I S m o b iliu m curialiu m reru m c o n tin e t,d e c r e to c u m i fu i s d ecu rion ib u s d odran tem relin q u an t. o b fe ru a tio n e ib id em po fita in te rp o n e n d o f u b ia Ctnflimio X X X V I I I . c e a t : tam en cu m p o fte a p er em entitas eauflas d o ­ nationes c o n f ic e r e n t , in vn iu erfu m & ipfarri, néIm p. I v s t i n i a n v s A .I o a n n i g lo r i o f if s .f a t r o r i n B v e d e cu rio in v llam o m n in o p erfo n am donationem ! p er O rie n te m p ra e to rio ru m p r z f c S o ite r u m c o n fe rre t , iu ftu lim u s. M e r it o autem do n a tio n es e x c o n iu l i & p a t r i c i o . ante nuptias ex ce p im u s: qu a n d o q u id em n eq u e p e r ' V i n o b is o lim co n ftitu e ru n t rem p u b li* o m nia do natio nes f u n t , fed fp ecies q u s d a m in his c a m ,h ie x v fu fo re rati f u n t , fi ád im ita­ c o n t r a d u s , & v e lu ti a u d o ra m en tu m p ro cre a n t io n e m r e g i s v r b i s , p er fin g u la m u n icid o ru m lib ero ru m c o n tin e tu r . P o ft h s c cu m v i­ _ ■ pia n o b ilio res c o n g r e g a r e n t , & form am derem u s m ultas ea in re circu n fc rip tio n es fu b o r iquandam fe n a to ris c u r is c o n ftitu e re n t, per quám 3c ri: leg em c o n fcrip fim u s, v t cu ria o m nibu s m o d is, publica tra d a re n cu r, & om nia r e d é fieren t atque o r- D fiu e cu m p erfo n a , fiu e ab fq u e p erfo n a p ro rfu s qua fline. A t q u e eá res ira efflo ru it in itio , itafp len d id a "■ lice ~ ret c u r is m inus - re­ d‘ rantem *h a'b e re t, n eq u e vili vifa e ft,v t am p lifsim s fim ul & n u m ero fifsi.d ec u rio lin q u e r e , aut eo m m in ifei a rte s , aut aliq u o alio m o ­ num fam ilis e x if t e r e n t : & eum ingens eo ru m effet d o d e m inu ere ,f i u e filius ad curialia m unera fu c c e m ultitudo q u i c u r is m an cip a ren tu r, nem ini om n in o d e r e t , fiue ipfa etiam cu ria quadrantem recip ere t. ciuilium m u neru m onu s in to lerab ile v id e re tu r.fiq u f. A c n equ e intra h u n c term inu m reftitim tis, fed etiam dem in m u ltas diuifu m o n u s , paru m aberat q uin his fcem ellis in in ftitu tio n e certam partem ab iis adfiqui id f u b ib a n t, ab fq u e fen fu & p o n d e re effe f o le g n ari fanxim us , v t nulla o ccafio n e ea c u r is d em i­ « t . P o ftea quám v e r o per partes quidam cu ria li­ n u e re tu r. P r s t e r e a nequ e hac fin i ( v t d ix im u s ) bus fc m uneribus fu b trah ere, & fraudes iflu en irc cceto tiu s f u b fta n tif eius q u i c u r is mancipatus effet,quar­ perunt, per quas aliquá ab h ifce lib eri red d eren tu r, tam co n ftitu im u s: fe d etiam nimias illas & efifiipaulatim ea o ccafio n e c u r is d efeceru n t,p iu s m ille arfas largitio n es fu ftu lim u s, n o n aliter ipfo s co n d i­ Í cx co g itatfs , quibus tam p riu a ts res peffum tio n e fua lib era ri co n c e d e n te s, quám p e r m axim a­ ire n t, quám c o m m u n e s & p u b lic s penitus in te rc iru m dignitatu m h o n o r e m , patriciatus f c i l i c e t , * & q u s iñ m ilitares h a b etu r c o p ia s . N am m agifteria m i­ n ntj ‘ In d e * r * ° ciudla m o fie fa ad paucas p e rfo as red ad a, & illis patrim onia c o n tu rb a ru n t, & p lc litu m inter p r s fe d u r a s ce n fc ri etiam le x n o u it . V n ­ ro iq u c ip fo ru m ita dep au p era ru n t, v t in p o teftatem d e fi quis p r s f e d u r s o ffic iu m g effe rit(in ip fo fciliccu N oueL 1 T ij DE SV C C E S S O I f l B V S E O \ V M qui in áfrica degunt. Í Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca 573 Authen.feuN ouellarum Collatio decima. 57 a& u co n ftitu tu s) fiu e adm iniftranda rep ú b lica , fiu e A curia: o b tu lerit , & b i , v d quifpiam v e ! q Uipia d u cen dis e x e rc itib u s : is per legem no ftram cu riali illis ad curiam o cu lo s referre v o lu e rin t , tribuit ** co n d itio n e lib e ra tu r, o m nibu s aliis ex em p tio n ib u s h ic dod rans d e cu rio n i d e c u rio n ib á iv e °f & Pro P o rtio , fu b la tis. N am ne eiu fm o d i d ig n itate s, nem pe p r s fe n e . Si v e r ó n em o e x fpuriis vel v o lu e rit, v el fe ¿ h ir s ( idem lic e b it & d e m agifteriis m ilitum d ice­ tu le r it, tu n c d o d rantem curia c a p ito . E K l M r ^ r e ) q u s fo lo h o n o ra rio t itu lo co n fe ru n tu r, e x albo 1^0 fi leg itim o ru m filio ru m pater f i t , h o c caiu res d e cu rio n u m eos q u i hafce na& i e ife n t,e x im e r e n t , ipfa d iftin gu en da , folin e m a fcu li, anfolae fcetnelfe d ilig e n te r fa n x im u s . A t q u e haec fané cu m m ultis a an m ifti f in t : v t ex om n i parte lex abfo lu talir, & cu’ liis, quae lic e b it e x p o fitis iam le g ib u s percipere,prae­ riae c o m m o d e t . S iita q u e m afculi f ilij, aut ipfi f0r_ teritis iancita funt t e m p o rib u s. A b fo h iim u sin iu p e r té e x praemortuis filiis m afculi n ep otes fo li fin t, do­ n o n n u llo s & v a rio s cu riali c o n d it io n e , pragm ati­ drantem in om nes fu o arbitratu p a rtito r : ita tamen cis in illos leg ib u s p ro n o ftra liberalitate co llatis, v t neutiquam le x de in o fficio iis differens teftamenquas om nes ratas efle v o lu m u s , & praefentem legiilatis in firm e tu r, nifi ratio h o c ingratitu dinis efficiat. tio n em ab v n d e cim a indicftione, quae m o d o e ft,in ci­ N e q u e enim iura fuper his po fita aliqu o m o d o tol­ p e re , q u o fcilic et tem p o re in Sen atu haec n o b is le x lim us . I llo fanc o m nibu s m odis o b fe ru a n d o ,v t do­ fuit c o m p o fita . Q u o n ia m v e r o cernim us p lero fq u e drantem in ter no n in g ra to s filios p artiatu r, & finguita h o ftiii anim o erga patrias fuas efle a ffe cto s, v t cu ­ l ip r o e a parte ciuilia patris m unera fu b e a n t, quan­ p ia n t aliis p o tiu s fuam r elin q u ere fu b ftan tia m , quam tam cu iq u e pater ex fubftantia fua a ttrib u it: folo Vel quartam eius partem curiae: putauim us h ic q u o ­ quadrante ad patris a rb itriu m relin q u en d o , q u o cu n ­ q u e p er noftram le g e m , ex cafu non exiftentiu m fi­ q u e animus illi co n c e d e re & inclinare v o lu e rit, fi­ l io r u m , hanc partem augendam e fle . S I T O S T ue ad lib e r o s , fiue ad alium . Q u o d fi om nes fcem clh anc ig itu r n o ftram leg em d e c u rio m o ria tu r, q u i li­ lae e x ifta n t, & eius ciuitatis d e cu rio n ib u s nupferint: b e ro s n o n h a b eat, n eq u e m a fcu lo s , n eq u e fcem iiicen tia erit p atri, fi q u id e m ( v t didtum eft ) decu rio ­ nas : eo cafu tres fu b fta n tia f u s partes relin q u ito cu ­ nibus nuptae fu e r in t, totam fubftantiam in ipfas diria :, quartam v e r o q u ib u fq u ib u s v u l t . erit e n im v uid ere, aut faltem o m n in o d o d ra n te m , prou t vo lu e­ niu erfa ei curia v n iu s filij fo r t e v e l plurium lo c ó , rit: n ih ilo m inus & h ic le g i aduertens anim um , qu$ im ó (idem enim poflu m us d icere )ip fiu s ciuitatis ple­ fu ccefsio n es ab inteftato o rd in a t. Si v e ro partim de­ n itu d o , lib ero ru m lo c u m o b tin e b it , & perpetua e i cu rio n ib u s , partim n o n eius co n d itio n is hom ini­ l a u s , im m o rtalifq u e m e m o ria : & tantum in d e fru bu s n u p fe rin t: do d ran s quidem o m nibu s m odis apadhis e x if te t, quantu m a liberis ex ftitu ru m n o n era t. tre d e cu rio n u m v x o r ib u s relin q u ito r, h o c etiam ca­ S ic iii v e r o tam etfi le g itim o s filio s n o n h a b e t, f p u fu diuiden d us qu em ad m o d u m pater v o lu e r it : reli­ rij tam en f in t , in tegru m ei e fto cum o n e re curiae h o s q ua v id e licet parte leg itim a penitus illis alteris conetia m h ered es fe r ib e r e : & ipfa plane ferip tu ra p ro C feru a n d a . A t 'f i n o n d u m c o lk ic a ts fin t nu ptu m ,"tun¡ qua cu m q u e o b latio n e e r i t . nequ e opu s h a b eto ( id ea co n d itio n e ipfas, aut aliquam v e l aliquas e x ipfis q u o d in a ntiqu is tra d itu r l e g ib u s ) v lla alia a d ie & io ’ d’ran tem h ’ e red-e s f-e r -ib a t , v t o m n im o d o ems in do n e ,a u t du m fuperftes f u it , o b la tio n e : fe d in d id em ciuitatis d e cu rio n ib u s nu bant . A u t fi h o c noluerit fe rip ti ( m o d o lib eri fin t ) decu rio n es & heredes e x iip f e , v e l cu m ip fe fc rip fiffe t, h s n o n fu ftin ean t: do­ f t u n t o , h a b en tó q u e & ipfi d o d ra n te m , p ro u t pater drans q u id e m ad cu riam ciuitatis p e ru e n ito , qua­ in ter ipfo s eum partitus fu erit. Q u o d fi to tu m q u o ­ drans v e r o fo lu s in o m nes e o m o d o q u o le x vult q u e aflem eis relin q u ere v o lu e r it , m u lto etiam prae­ d iu id ito r , im putandus illis in rationem d o tiu m . Si clarius e g e r it . C s t e r u m v fq u e ad do d ran tem o m n i­ v e r o tam m afcu li fin t , quam fc e m e lls: m afculi qui­ n o eis h ereditatem r e lin q u ito : c e rtó fcien s,q u ó d & dem p ro rfu s dim idiam patrim onij partem habento, fi m inus r e liq u e rit, p ro rfu s tam en fubftan tiaeex le­ fce m e lls v e r o reliqu am d im id ia m , fed n on totam, g e f u pplem en tum ad do d ran tem v fq u e fu tu ru m fit. dabunt enim d e cu rio n ib u s ip fsfra trib u s d e fua qua­ A t illi fi qu id em p atrim o n iu m cu p iu n t p ercip e re, drantem ,nifi St ip f e d e c u rio n u m v x o re s fin t v e l oetiam d e cu rio n es i u n t o . Si partim am p ledan tur,p ar­ m nes, v e l a liq u s e x e is . nam fi ad eiu fm o d i nuptias tim r e c u fe n t: eo ru m p o rtio n es q u i re c u fa n t,a d eos p e ru e n e rin t, & p a tr is f u s d e cu rio n ib u s c o n iu n ñ s q u ia m p le d u n tu r,p e ru e n iu n to . Si o m n es repu dient: fu e rin t: tu n c a p rs ft a t io n e quadrantis lib e rse ru n t, tu n c quafi nu llis ex iften tib u s lib eris, e o cafu do d ran s P v t q u s & ip f s p e r m aritos fuos, qu o ad fuperu ixéad curiam peru en ito . S I F EB^O E T IT S E ta­ r in t , in partem curialium m uneru m v o c a ri videan­ cu erit , n equ e v lla ei e x leg itim is fu p e rfit fo b o le s , tu r . H s c nos le g é c o m p re h en d ere cogitauim us, tu n c quadrans q uidem ad heredes ab inteftato d e n o n v t ho m in ib u s reru m fuarum t ra fh tio n e m & a d u o lu ito r : fpurij a u te m , fi v o lu e rin t fe ip fo s o fferre m in iftratio n em ad im a m u s, fed n e ciuitates penitus c u r i s , a m p le x a n to r, p ro u t fiue om nes, fiue quidam deftitu an tu r c u r ia , aut c u r is p e r im pia q u sd a m com­ e x iis v o lu e r in t , d o d ran te patrim onij o m n in o ad de­ m enta fo rte ad igan tu r ad pauperiem . Siqu id em com ­ cu rio n e m d e cu rio n é fv c d e fe ren d o . In fu p e r & fi pertu m h a b e m u s, n o n n u llo s etiam leg e vetitas con­ e x ancilla natos ha b eat, & v e l fuperftes eo s, v e l in te ­ tra h ere nuptias, dum taxat n e ipfis leg itim i exind efiftam ento m a n u m itta t,o fferá tq u e c u r is : am plexan­ l i j , fed fp u rij g ig n e ren tu r: St illis tandem quafi ex­ t o r hi q u o q u e , St d e cu rio n es f u m o , p ro u t ip fo ru m traneis b o n a fua re lin q u e re , ac cu riam p e r h o c a d e * q u i c u r is eo s o b tiile r u n t, defiderium co n ftitu erir, b ito p a trim o n io a u e r te r e . A d h s c quoniam & ¡1" p erc ep tu ri ( quem ad m odu m d id u m eft ) do d ran tem . ^ludfane ad cu riarum detrim en tum f ie r i, e x ip fare' V b iq u e enim vo lu m u s ,f i u e teftam enti tabulas c o n ­ ru m exp erien tia d epreh en dim us : q u o d q u e multi, ficiat, fiu e ab fq u e nou ifsim a ex p refla v o lu n ta te de­ du m alterum parétum f u o rfi v e l d e tam ia co ,v el C o ­ c e d a t: eo s q u i curiam in g re d iu n tu r, d o d rantem a c­ m itiano v e l c o n c h y le g u lo ru m , v e l alio c o n fo rtio fuif cip ere . C s t e r u m fi m anu tantum em iferir,non etiam fe a ffe ru n tjc o n a n tu rv c lta m ia c s , v e l C o m itia n s , ve! conchyle- Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca Vt ecclefia fands Refurrect.&c. Tit. xl. *" ' 575 — alii 1:: fe c . co n d itio n i a„,4 1-»,, __ , in n ,m v e l. c u i•p i•a m d - Aa cis fuilentat p a n ib u s. Q u o,-efit v t & ei m.aio ribus reeo n c h y leg u lo n m ^ u; ^ fa n cim u S jn e ditib u s o p u s f it , & piis fuffragiis atque o ccafio m b u s, it^nare.& curiam r. . ... v t t a n t s m u ltitud ini o p itu lari p e rfe u e re t. C o g n o u ia ua e iu fm o d ifo rtu n a fcu c o n d itio co n tra rem p u b lim us enim q uem ad m o du m nu per d e o am icifsim uj cam exiftat: fe d fiue e x tam iaca m a tr e , f iu e c o n c h y p re s b y te r & C im eliarc h u s fa n d ifs im s huius regiae leoula', fiue C o m itia n a d e cu rio n i natus fit filius, o m ­ ciuitatis ecclefiae E u fe b iu s , cu m eflet in praefata Ienino curialem p rsu alere fortu n am v o lu m u s . D e c u ­ ro fo lym o ru iH c iu ita te , ho n eftu m & d e o gratum eriones enim paucifsim i v b iq u e terrarum per n oftram tiam n u n cd em o n ftra n s m o d u m ( q u o m ultis & m a­ rcm pUblicam e x iftu n t; tam iaci v e r o , & C o m itia n i, g n is & iu ft is augm entis illius ciuitatis am plificauit r e ­ & co n ch yleg u li ad ingentem effufi funt m ultitud ine: d itu m ) p o tu it trecen tis o d o g in ta auri lib ris co m p a­ & co n aenientius e f t , curias d u itatu m ad pauca c o r ­ rare red itu m trigin ta plus m inus auri librarum , p ar­ pora coanguftatas a u g e r e , quam num erofaem u ltitu ­ te q u id em pretij e x praefenti e c c le fis ipfius pecunia dini aiios d e in teg ro ad iicere . Si q u i v e ro fub n o ­ accepta, parte v e ro p er d e o charifsim os eiufdem e c ­ mi n e matris fuae, n em pe de tam ia ca, aut c o n c h y le g u ­ c le f is o ec o n o m o s, eo d em E u fe b io fuad ente, f cen o lorum , aut etiam C o m itia n a fortun a feu co n d itio ­ r ia c c e p ta . V e r ü m d o c u it q u o q u e n o s & f c e n e r a t o ne exiftentis, curiali fe c o n d itio n ifu b tra h e re co n a ti res fuum rec ip ere c o n a r i, & fe inopinatam in u en iffunt vel fuerint iam ind e a d e cim a in d id io n e , & ipfa quae m o do praeteriit: quae ad eu m c o n f e d a f u n t aut E fe n o u i q u s ftu s ra tio n e m . M u ltis enim co n flu e n ti­ b u s &' acced en tib u s ad prsfa ta m d u ita tem ex o m n i­ impetrata m o d u m , fiue e x facra a u la , fiue aliunde, b u s lo cis d e o f u b ie d is , & m u lto auro co m p arare fi­ caifa & inualida f u n t o : & iftiu fm o d i d e cu rio n es d e ­ b i ecclefiafticas d o m o s d e fid e ra n tib u s, v t c o m m o ­ caetero efle fan cim u s. fi quid enim ante d ecim am in dius in c o lo c o h a b ite n t, n o n p o fle tam en iftu d p er­ d id io n e m c o n fe d u m im p etra tá m v e e f t , id firm iter fice re f a n d s R e f u r r e d io n is an tiftites, m etu leg is a & in fuo m anere r o b o r e v o lu m u s . E x cip im u s au­ n o b is p o f it s de ecclefiafticaru m reru m alienatione, tem praefente facra hac n o ftra co n ftitu tio n é T h e o tam etfi tanta h in c refu lte t e c c le fis ipfius v tilita s , v t doftum, & fratres ac filio s Io an n is c o g n o m e n to d e in annos quin q u a g in ta v e lin t quidam fu b teg u lan ea lic is , q ui ante decim am fe in d id io n e m , q uam quam h u iu fm o d i sd ific ia p lene e m e r e . Q u a in re fane d i­ e x decurionibus o rti p a re n tib u s , tamiacae c o n d itio c i v ix p o te ft quantum d ifc rim en fu tu ru m f it , cu m niadfcrip ieru nr:& q u id q u id p r o iis liberandis a d u m p offefsiones q u id e m ad iecerin t fa n d ifs im s e c cle ­ im petratám ve e ft,to llim u s . N u lla enim ip fo s re e x f i s triginta auri libras,idqu e v ix in tre d e cim annis, at concefsis p erfru i,fcd d e cu rio n e s efle v o lu m u s ,& q u g d o m o ru m v e n d itio in q uinquaginta annis fiet, id q u e decuriones c o n d e c e n t ,a g e r e ,& cu rialibus in ten d e­ v tilite r,c u m facultates in sd ific iis co n fiften tes o m n i­ re m uneribus: nulla ( v t d ix im u s ) re ad h o c illis ad iu b u s fint fo r t u n s cafibus o b n o x i s , ftatím qüe iifd em m entum adferre q u eu n te,q u am u is co n cefla illis Sc d e ­ finita ex aula aut aliunde f in t . Quae ig itu r n o b is pla­ q cafibu s c o r r u a n t, atque ita co n cid an t, v t v i x funda­ m en tu m faluum f u p e r f it . Ifta nos in d u x eru n t v t ad cuerunt,& ad v tilitatem d u ita tu m & curiarum decrep rsfe n te m co n ftitu tio n em in ten d erem u s, quam o f­ tafunt,& hac facra ex p rim u n tu r legerea ftu d eto e x ce l­ ferim u s d o m in o d e o , & o m n iu m e c cle fia ru m fa n lentia tua & co n feru are, & e ffe d u i tradere: pcena im d i f s i m s R e f u r r c d i o n i. P e rq u a m fancim us om nia minente his,qu icu n qu e hanc n o ftram leg em tra fg re q u id em q u s in p r s d iis h a b et fan d ifsim a R e fu r r e dipraefumpferint. d io ,p r io r i n o f tr s le g i fubiacere. n eq u e enim p erm it­ tim us illi v e n d itio n e m vllam o m n in o celeb rare p r s Kouell. XL. V T E C C L E S I A S ^ Í K C T ^ E d io ru m . q u o d autem ad s d ific ia attinet, aliqu id ei d e I{efumSienis alienarepofsit ¿edificio, qu/ein ipfa & circa ipfam habet 1 r ig o r e ipfius leg is rem ittim u s. Si enim ipfam p ro e c ­ t. ^Antonio Contio interprete. clefiaru m vtilitate fcrip fim u s, v id e m u s autem in h o c I d b m I m p . P e t r o f a n fu fs im o & b e a tifsir o o ca fu aliquam v tilitatem fu beflé , q u o m o d o n o n il­ a r c h ie p ifc o p o I e r o f o ly m o r u m . lu d ei p er p rsfe n te m leg em p erm ittem u s, o m n em A m q u id e m quse ad p ro h ib itio n em ecdantes & v en d en tib u s licentiam , & e m en tibu s fe c u ¡ clefiafticarum alienationum pertinebant, ritatem ? Q u o d & e o lu b c n tiu s fa cim u s, d u m c o n f co m m u n i a n o b is le g e p ro m u lg a ta fu n t fe n tim u s & fa u e m u s te m p o ri celerius ea ipfa s d ific ia quam v tiq u e o b tin e re v o lu m u s , & in ad eandem ecclefiam r e d u d u r o : v tp o te c u m e m p to omnibus firm am efle co nu eniens «rf» . Q u o—n ia :—m autem — ------------— :— D r e s ip fo r u m ( q u ifc ilic e t o b fingularem in d e u m a feft t cum om n iu m ecclefiaru m v tilitatib u s p r o fp ic e fe d u m ea e m e rin t) ea cu m m o rie n tu r eidem ec cle­ m axim e e c c le fis f a n d s R e fu r r e d io n is , & f i s re lin q u e n t. L ice a t itaqu e ip fi f a n d ifs im s e c c le ­ '“ -¿b,- ioci illius in q u o m u ndi hu iu s artifex dignatus eft in f i s c e le b ra re s d ific io r u m v e n d itio n e m , nih il v e humana co n ftitu i g e n e ra tio n e : id eo hanc leg em ferire n ti leg em in g en e re circa ipfa p o fita m , q u s id cir­ 4 ^ ' b e r e nobis o p e rs p re tiu m v ifu m e f t , n o n tam ad e o c o per ha n c p o fte rio rc m leg em fu b d iftin d io n e m ac­ rum q u a jam co n ftitu im u s fubu erfio n cm ,^ qu am ad c e p it , ne vlla deesetero pcena ex in d e ad q u am libet «■«i*, reddendam rebu s o m nibu s co n u en ien tem & n ec efp erfo n am p eru en iret . Ita tam en ea sd ific ia liceat fariam vtilitatem . O m n ib u s enim ho m in ib u s m av e n d e re , fi talis v tilitas e m e rg a t, v tm u it o maius c ó nifeflum eft , q u em ad m o d u m fan d ifsim a R c fu r r e m o d u m quam dam num talis alienatio adferat p r s d io infinitam p ro p e ho m in u m m u ltitud in em e o e x f a ts e c c le f is . om nem habituris fecu riratem q u i omni o rb e con fluen tem fu feip iat & a la t, & faciat ex ifta e m e r in t , n u n c & o m n i fu tu ro te m p o re , & nu l­ psnfasim m enfas, & p r s t e r o m n iu m fpem & fidem lam e re p tio n em aut c u id io n e m tim entibu s nec fib i, tant$ m ultitufiini fu fficien tes, id efficien te m ira b ili n ec fuis h ered ib u s aut fu cc efio rib u s . C u m enim d = i& do m in i n o ftri I e f u C h r if ti d ifp e n fa tio n e , q u a p e r hanc le g e m alacres & im p erterriti fiant ad c o n ­ ineffabilem m u ltitud in em q u o tid ie e x c i p it , & p a u trahen dam em p tio n em , in d ig n u m eflet eo s alicui N o u e l. T ii j Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca Authen.feu.Nouellarú Cellatio decima. nuLiicii.icu.i-Nuutiidiuv^cijauoaecima. 577 fu b d i m o le ftix v e la c c u fa tio m v e l n o x x v e l e u iftio n i. A D d i1« - e c r e to v id e licet in terp o n e n d1o ap udtu 1 am cb ea titu -— nem prx fen tc v en era b ili cle ro , caufáqu c pro bata eius a lie n atio n is, & q u o n ia m m aioris co m m o d i gratia ad e o ru m ven d itio n em p r o c e d itu r,& exigu a efle q u x alien a n tu r,m u lto autem am p liora q u x in d e p r o fic ifc ú tHV/ter» tu r,p reciis v id e lice t T x d ific io ru m e x m erced ib u s feu fsfitaton- p en fio n ib u s v e n d itio n is in q uin q u a g in ta ann os f a f t x firmat» «JJreficiend is , & fo lu tio n i q u id e m illius p e c u n ix a p p linond.uo cand is, quam f e n e r a to r e s m u tu ariit p r x d if to r u m r e - De*tm‘¡nt ditu u m em en d o ru m cauffa.Si enim om niu m d om inus rer.ccclejia- & artifex deus dignatus eft tantam illi dare p r x r o g a ti- fii.cap.y. uam fupra exteras ciu itates, v t e x ea fecu n d u m ca rn é Comius, reíiirg ere t,m anifeftum eft q u ó d & n os d o m in u m d e ú & m ira eius o pera quan tu m in n o b is fuit im itati,pr^ ro g atiu am aliqua ipfi fupra exteras ecclefias dedim us. v u o f a ia m f r u i d e b e a t n o ftra le g e , q úam v t feracita te quandam & ca rp o p h o ria m illi d e p ro m im u s,q u o d ip fi c o m m o d u m eft in prim is eligentes atque xftim an tes . Quae ig itu r á n o bis co n ftitu ta fu n t p e r hanc particularem le g e m , & ipfam leg u m libris in ferib en d a m ,tu ab eatitu d o co gn o fcen s,m an ifeftam ipfam ru rfu m o m nibu s faciat. O fte n d á tq u e n o ftra m v o lu n ta ­ tem quam erga fanftifsim am & m erito ab o m ni h u ­ m an o g en e re ad orand am R e fu rre ftio n e m n o ftru m h a b et im p eriu m , & d o m in o ad h ibet d e o , q u i n o b is t o t & tanta b o n a fu p ra om nes q u i ante nos im p e ra ­ r u n t , in fin gulis rebu s im p artiri d ig n a tu r. P a rtic u ­ laris lex fcripta P e tro fan ftifsim o & beatifsim o arch ie p lfco p o & p a tria rch x Ie r o fo ly m ita n x e c c le fix . D a t . X V .K a le n . Iun . C o n fta n tin o p . p o ft B ilif. V . C . C ú n fu la tu m . ^ Í P V D Q V E T rl 0 P 0 B J E ¿ Í T ¿ ÍP P E L latttnes in quinqueprouinciis,C¡triafypro, Cycladibus infulis,Tñyfia Gr Scythia interpofitas examinari. Cenfittutio X L l. t *1.2»»0. IriTiNUNTs a . Mono t gloriofifs. quar­ tiori exercitus Iuftinianei. m ou eantur & ip f x a p u d te, & exam inentur 573 vnácum g lo rio fifs. q u x f t o r c i i c r i n o ftri palatij in íá c r o audi­ t o r i o , q uem ad m o du m de appellationibus pro po fi ta le x explanat. Si v e r o in S cyyU thuia.nipfe & M < iv .u r .iyyfia i — mrv ,v ram trahas, appellationes ad tu m d e d u ca n tu r, q u ii am pla h a c v rb e lo cu m tu u m fu p p le t, o m n in o tam en fecu ndu m ciu im o d i co g n itio n u m fo r m a m ,in fo c ie tatem au d ien tix ad h ib ito g io rio fifs. n o ftro q u x ft o r e , q u o m inus ho m in es p rx d ic h s difficultates * fed p rx fa to á n o b is m o d o co m m u n iter ab ipfis iu d ic e tu r,q u a n d o n on aha de caufla nobis ita o rd in are le ­ g em p la c u it, q u á m v t m aio re & am p liore cu m dili­ g entia & a u fto rita te c o n tr o u e r fix d iiceptaren tur. C x te r u m f iip f e iu d icem in p r x d iftis p ro u in ciis de­ d e ris: is qui in am pla hac v r b e vice s tuas o b tin et, h ifce au dientiam p r x b e b it , q u o m o d o & apud g l o B rio fifs.p r? fe fto s in m o re e f t . C e r té fi ap ud g loriam t u a m h ic ( v t co n fic im u s) inuentam litecoepta, d e in e c c e p ta ,___ de co n tin gat in m ed io g loriam tuam p ro p ter num e­ randa m ilitaria ftipendia pereg rin ari: ab fq u e co m ­ peren din atio n e h u ic finis apud eum q u i vices tuas g erit,im p on atu r eadem form a qua & ip fe ei audien­ tiam acco m m o d a fles . A t f i in itio non ad g lo rio fifs. p rx fefto s e x aliqu ibu s pro u in ciis appellatio tranfim itte b a tu r, fed ad aliud iu d ic iu m : in nullo veterem m o rem n o u a m u s. Q u .f ig itu r n o bis placuerunt, & per hanc facram ex p rim u n tu r legem : ea in perpe­ tu u m ex cellen tia tua tam effectui & fin i tra d ere,quám co n feru are ftu d e to . Nduell. X L 1 1 . De depofitione ^Anthimi & Seueri & “Petri & Loarxfir exterorum. Verfa quidem ejl abHaloanC dro:fed ycterem eius tranflationem 'anobis ex Ifidort libris recognitam adferibere maluimus, quafifideliorem , & minus fucatam. In nomine domini noftri Iefu Chrifti dei noftri. Imp. Cxfar, Flauius, luftinianus, Alemánicos,Gotthicu?, Fran' cus,Gsrmanicus, Atticus, Alanicus, Vandalicus,pius,folixjglor riofus, viQoriofus, triumphalis, femper Auguftus, Men na» fa nQifsimo & beatifsimo archiepifcopo & generali patriarcha:. E m t n o n in fo lita m im p erio & no s fa- fj viopbor. C im u s p auló anté facram á n o bis co n fti­ e je n te s , ad p rx fe n te m v enim u s legem ; ln.\-¡.c.9. tu tio n em faftam ,in q ua cum q u in q u e has Q u o tie s enim face rd o tu m fententia q u o t '«/&>•*# p ro u in cias, C a ria m , C y p r u m , in c ircu lú .^-afe^dam in d ig n o s fa ce rd o tio de facris fedi- f f J g pofitas infulaSjinfuper etiam M y fia m & b u s d e p o fu it(q u em a d m ca u m N e fto r iu m ^ u ty c n e n , , n. S c yth ia m g lo r ix t u x tra d e rem u s, v t fu b g lo r ix t u x A r iu m , M a c ed o n iu m & E u n o m iu m , ac quofdam im p erio c e n fe re n tu r-.a d d id im u s e tia m ,v t p ro u o c a alio sa d in iquitatem n o n m inores illis) toties rium , eiufdem fen cen tif & o rd in atio n is cum facertio n e fu fp en fx lites in p rx d iftis p r o u in c iis , d einceps n o n ad g lo rio fifsim o s n o ftro s p r x fe fto s , fed ad tuam D d o tu m a u fto ritate fu it-S íc q u e diuina & humana pa­ m itteren tur g lo riam . Q u o n ia m v e r o m u lti n o s e x riter c o n c u rre n tia , vnam confonantiam re ftis fenC a r ia ,R h o d o , & C y p r o cu m fum m a anim i in d ign a­ tentiis f e c e r e : quem ad m o du m & nu per faftum efle tio n e ad ieru n t, dicen tes lx p e n u m e ro v e l h ye m is te ­ circa A n th im u m fc im u s , q u i qu id e m d e ie ftu s eft d e fed e huius r e g if v rb is á f a n f tx & g l o r i o f f m em o ­ p o re fe cbm pelli a d S cythas & M y fo s ,in q u ib u s lo ­ ri^ A g a p e to fa n ftifsim fe c c le fie a n tiq u p R o m j P o n ­ cis tu d e g is , p r o f ic ifc i, v t appellationes iftic n o n pro tifice ,e o q u ó d n u llo m o d o fibiipfi co n u e n ie n s, c o n ­ m agnis ad m odu m pecuniis ex p ed ia n t, & tum lo n ­ tra o m n es facro s ca n o n es fe in tru fera t: fed & c o m ­ giu s per m are e x c u r r e n d o , tum b arb a ro ru m e x c u r m uni fen ten tia ipfiu s fa n fte m e m o r if v iri prim um , íio n ib u s in fefta lo c a ad eu n d o , pericu lu m fu ftin e de in d e etiam f i c r f fy n o d i h ic celeb rate condem natus r e : p ro p terea v ifu m n o b is eft h an c ad tuam gloriam & d ep o litu s fu it,eo q u ó d á re ftis d o g m a tib ’ r e c e fs in ^ V ^;. Jegem c o n fe r ib e r e , v t caufsis qu id em appellationu m & q u f prius m u lroties d ilig ere v id e b atu r, hec dem ú Cíaí^¡. ex S cyth ia & M y fia tanquam v icin is delatis, audien^ diu e rfislu ftratio n ib u sta u fu g it, fim u lan sfequ i fanftas c' . tia m p e r te ipfum a cco m m o d es . Q u x v e r o ab aliis q u a tu o r fyn o d o S jtrec en to ru m v id elicA ' d e cé & o f t o « l o c i s , h o c eft C a ria, p r x d iftis in fu lis , C y p r o , d efe­ patrum in N ice a, & centu m quinquaginta in hac feiici ¿y. ru n tu r, fi q u id e m apud g lo rio fifs. n o ftro s p r x fe fto s ciu itate,& in E p h e fo p rim ó c o n g re g a to rü du cé to ru , agitabantur , ex facra iu fsio n e no ftra ad fig n a tx p ro ­ & fex c c n to rú t rig in u v en erabiliu m p a trú m C h a ic e u in c ix p r x f id i, & ip fe in reg ia hac v r b e p r x ft ó fis: do a a. É Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca I 579 D e depofitione Anthimi &c. T¡t. xhj. dogm ata fe q u i,n e c n o ftra e le - 5g o ribas noftris im p erato ribus in íuis co n ftitu tio n ib u s - t f i í dona-A t q i v ifu m eft ftatuere fim ilia his q u s d id a & feripta funt 7 - mcr.tiam & c o n d e fe e n fu m , quem p ro p te r ipfiu s faa P o rp h y rio in C h riftia n o s ) fic n ec d id a & feripta u- lutem habebam us , fu feip ere v o lu it , nequ e ipfe^abdrSeueri m aneant penes aliquem C h riftia n u m , fed fint c a r e a d o r e s im p io ru m d o g m a tu m , q u i p n u s a ia n profana & aliena ab ecclefia ca th o lic a , ig n e q u e c o m ­ a i s íy n o d ís percufsi f u e r a n t,fed pu ta u it o p o rte re bu rantu r a p o fiid en tib u s,n ifi q u i ipfa h abent, v elle n t fecu ndam ipfum in aequali, d u ce re & co nd em natos pericu lu m p a ti. A n em ine e rg o feribantu r neque ad & co nd em nato res. N a m fem el alienis a fan d ifsim a p u lch ritud in em n equ e ad velo citatem fe rib e m iu m , 1 t n eti-*- e c c jefta in telied ib u s m ancipatus,& a r e d is d o g m a u rt - fo r ---------Q--— J:--------------fcituris o m nibu s quia am putatio m an u s, his q u i fe ribus alienatus,m erito ad ip ru m rectitu d in em re u e rpta eius fc rip fe rin t, poena e r it . N e q u e enim v o lu m u s t in o n v a lu it,etia m ad h s c in u itatu sá n o b is & d ir e ti non in futuro tem p o re ex illis blafphcm iam pro tra h i. S i­ <3us,qui om n i ftu d io vfi fum u s ad ipfius falutem . m iliter autem & h u ic in terd icim u s o m n in o regiam P ro p ter h s c ig itu r o m n em fententiam dep o litio n is ciuitatem in g r e d i, aut d iftrid u m e iu s , nec aliquam jn ipfum a fa n d a f y n o d o fa d a m o ccafio n e n o n li­ aliam d e in fig n ib u s,fe d in aliqua folitu d in e & in file n citi ncque a fan d is can o n ibu s ap probati raptus fatio fe d e re , & n o n co rru m p ere e s t e r o s , nequ e in b lacrarum fedium huius regiae v r b is , & a u e r f io n is a r e fphem iam ip fo sa d d u ce re , & n o n fem per aliqu id no­ 1 d is & veris d o gm atibus, Ki/piav t & pro p riam n o ftrü n i inuenire c o n tra vera d o gm ata,p er q u o d rurfiis n o ­ ./utHa- |-ac|t jmperiutrT, & co n tra iftu m p rsfe n te m f c r ib it le bis co n turbare fan difsim as ecclefias feftin a ret. N e c ¡¿£Éri#T g e m . Interdicim u s ei co m m o ra ri in hac felici ciuitafo lu m m o d o h u n c ,f e d n ec P etru m epifeo p u m A p a U° te & eius d i ft r id u , ac in q u a cu m q u e alia in fig n i ciui­ m e s & fim ul d e p o fitu m ,& fim ul ab ipfis a qu ibu s S eta te , fancientes in quiese eife & eos d ilig e r e , q uibus uerus fub p r s d i d o anathem ate fa d u m im p eriu m ad,, feipfum d igné fu p p o fu it , & n o n aliqu ibu s co m m u ­ m ittit, fed fint p ro p ria co n tra ipfiim fententiata. t E t nicare,n eque eos im b u ere in p erd itio n em in t e r d id o q u i fu b co m m u n i anathem atifm o pofitu s eft & red.arum d o g m a tu m . N e c v t iq u e extra im p erialem c o n ­ d u s , fub ip fo e f t o : & fententia fan d ifsim o ru m p o n ­ firm ationem relinqu im u s fententiam iu fté co n tra S e tificu m , qu® co n tra ipfos p ro cefsit,firm a perm aneto. uerum la ta m ,a c e x o m n ib u s v t ita dicam us po n tifi­ N e q u e v e ro perm ittim u s illi hanc regiam v rb e m ha­ calibus & patriarchalibus v n a .cu m m onachicis c o n bitare,aut ipfiu s d iftr id u m ,v e l aliquam de infignibus: fenfibus pro u en ien tem fe d ib u s , & anathem atifinum fe d q u o ru m fecu tu s eft e rro rem ,h o ru m im itetu r d i s ­ ipfi inferentem ,qui prius co n tra facras fa n d io n e s,a c ­ ta t , quam lo n g ifsim e ab fce d e n s. N am talibus, o cc u l - 1 i i eftcon* cipiendo fedem fa n d ifs im s e c c le f is T h e o p o lit a n o tari quam v id e ri vtiliu s e f t . Ig n o ti enim exiftentes fe aerfa ‘°n*> rum ,fic vniu erfa co n tu rb a u it,ficq u e accum ulatas t u r­ ip fo s Is d u n t folo sip ublicantes v e ro fua dogm ata,m ulbationes fe c it, q u ó d co m m u n e q u o d d a m ac a b o m ititifixTo» n ab ile f bellum ia n d ifsim is ecclefiis adinuicem im - ^ tis e x fim p lic io r ib u s o cc a fio n e p erd itio n is p r s b e n t , f uet»dmt.J q u o d n u llo m o d o fieri in C h riftia n o o u ili d ei & o r - Cantm* yenit Ha- m ittat. E t h o c áfeeptris q u s ante nos fu eru n t co n tra th o d o x o p o p u lo iu ftum e f t,n e q u e ab im p erio p e ripfum fcriptum e ra t, variis d o gm atu m á re d itu d in e m iflu m eft. Q u o n ia m v e ro & Z o ara m d ig n e pen itu s bAilcS: alienatis in te lle d ib u s ac blaiph em iis v fu m fu ifle ,a c iu dicaru nt fu b anathem atifm o efle reu eren difsim i & »im,-nmi vniuerfa conturbafle , & illum q u e m cu n q u e erro rem binUetar, abom inabilium h s re fia rc h a ru m & in iq u o rú d o g m a q u i iu ftaiu d ica n t e p ife o p i,cu m p a ru a q u sd a m talium m alorum in terp o fitio fit, & q uibus deho neftatu s eft, OstlT* ' tum rec'P ere;E t cu m N e fto riu s & E u ty c h e s ,& v te r o m nia v id e licet có p re h en d en d o e x m em oria quadam que horum p rs c e p to ru m co n trarij q u o d a m m o d o ad inuicem efle v id e a n tu r, ad v n u m v e r o im pietatis fi­ abundanti,fit & Z o a ra in terp o fitio t q u s d l huius ma- f nem inferunt illo ru m diu u lg a to s fe rm o n e s ,c u m in I s partis ( A n th im i dicim us & Seu eri ac P e tri)o rd in e vnum fo rm a u e rin t, d u o b u s e x iften tib u s d ogm atibus tu r & ipfe in ter anathem atizatos,facra fententia ipfum adinuicem rep u g n an tib u s, q u o ru m v tru m q u e fim ili­ d e fe ren te, quam propriam & ipfam in fqipfa e x ifte n ter ad a n im s p erd itio n em ad d u cit, N e fto r ij v id e licet tem ,firm io r em ad hu c facit im perialis m a iefta s,& h ü c & E u ty ch is ( q u em ad m o d u n i d icen d o narrauim us) d e hac regia v r b e & eius d iftr id u a b i ic i t ,& habita­ q u s e x A ria n o ru m & A p o lin a rij co n ta g io n e c o n tio n em in aliis ciuitatibu s ipfi o m n in o in te rd ic it. Ita ­ fiftu n tjip fe p a rado xum q u id perp efliis, in v tru m q u e q u e eum illis fo lis habitet & c o n fu la t,q u i a nobis ante fim iliter in cid it : & ib i q u id e m h o c , ib i q uidem illu d m em orati fu n t,q u i fimilia q u id em blafphem ant, fim iNpsjSiyj-- —' I— .-C----------- n ■ __ n ■ m ittendo t feipfum & ferm o n es fu o s v ifu s eft c o n fti- ^ lia pa tiu n tu r, & fim iliter in ex ilio p o n u n tu r . S i q u id tuifle c o m m u n e recep tacu lu m tan toru m d e lid o r u m . ■fan d ifsim o ru m ep ifco p o ru m v e r o aliud in fententia 'evafj. itaque & ip fe fu b p r s d i d o anath em atifm o, q u em co n tin e tu r q u s p r s d id o s d e p o n it & anathem atizat, vn iu eríá s parriarchalis pontificalis ac m onachicus h o c firm ius p onim us & d iu tiu s, ac im perialibus n o ­ n o f t r s v t ita dicam us p o litis c c etu siu fte in ip fu m in­ ftris legibu s ipfum c o rro b o ra m u s , 3C fi ab im p erio d u x it, de T h e o p o lita n a q u id e m ecclefia e i e d u s , id ­ ip fo p ro u e n ifle t. S i v e ro aliquis ip fo ru m deprehen­ circo q u ó d th ro n u s d e illa ip íu m re m o u it, eo q u ó d datur d e c s t e r o facere a liqu id p r s t e r co n ftitú ta ,fciat ipfius p rincipatum r e d e n o n acceperat, fed ad hu c v i in cid ifle in leg ib u s im p e r ia lib u s ,q u s m inores pce­ uente eo & in ia n d ifsim is ecclefiis co m m o ra n te, q u i nas de clin a n tes, ad m aiores im m ittunt in d ig n atio ­ ante ipfum ia cerd o tiu m h abebat, & p ro p te r eum qui n e s . In terd icim u s autem & o m nibu s conantibus ca­ p o ft ipfum f u it , d e fa ce rd o tio e x c id e r a t. N e c v e r o tholicam dei eeclefiam d iuellere fiu e fecu n du m N e ­ v fq u e a d hu c ftetit,fed etiam fu b co m m u n i o r th o d o fto rij h s r e tic i d o d r in a m , fiue fecu n du m in fen fa3C c a th o lic s e c c le fis anathem atifm o f a d u s , m u l­ tafn E u ty c h is tra d itio n e m , fiue fecu ndu m blafp h etis libris blafphem iifque 8c abo m in atio n ib u s n o b is miam S e u e ri, q u i & fim ilia illis in te lle x it, aut eo ­ politiam im p le u it. quare v n iu erfis in terd icim u s, ali­ rum qui illos fe q u u n tu r, feditionem im m ittere fanquid de libris ipfius p o fs id c ri. E t ficu t n o n lice t N e d ifsu m s e c c le fiis , & lo q u i aliqu id de f id e : fed fan­ 1 fib ro s fcn b ere , v e l p o fsidere ( quia p r s d e c e flb cim us q u e m lib e t talium filentium d u c e r e , & n o n N o u e l. T iiij u id e m t n e c Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca ■ A 581 A uthen.feuN ouellarum C ollatio decima. 5g2 c o n u c c a re riiq u o sa d f e ,n e q u e accedentes rec ip ere A clefia m cen tu m & m ille officinas m f r u d u habereab r ^ a r e aa u ud d ee re r e,,aaut u t facram c o m m u n io n e m o m n i v e d i g a li l.b e ra s,q u a s o p p id o quam libenter aut parabaptizare illi c o n c e d a n t, eo q u ó d ad peragendas in commune fo rd id a re , & ipfam aliqu ibu s tra d e r e , aut in te rd id a s o m n iu m h o m in u m exequ ias p ro fician t: fed este­ d o d r in a s e x p o n e r e , fiu e in hac n o ftra r e g ia , fiue in ra fe o n era ferre n o n p o fle . N am cum p lu rim x in al­ a lia : fe d o m n e fu p p o rra re p ericu lu m fi q u id tale fa­ ma hac v r b e diuerfarum m erciu m & negotiationum c i e t . In terd icim u s etiam o m n ib u s ifto s fufeipere. offiemse ta b e rn x q u e e x ifta n t, n on h afce fo las (nem ­ A b ii c i e r g o ip fo s fancim us d e d u itatib u s ab ipfis pe centu m & m ille )o fficin a s p r x d id is publicis muc o n c ita tis , fcientes v itra poenas iam contentas in n o ­ niis ob eu n d is exem ptas e ffe , 1'ed etiam m ultasfacroftris diuinis c o n f t it u t io n ib u s ,q u x & d o m o s ipfas in fa n d a s ec c le fia s, m ulta facra h o fp ita lia , monafteria q u ib u s ta le q u id fit , & cam pos e x q u ib u s n u trim en ­ & alias facras aedes, quarum pleraeque prius haereticis ta p raebentur, fan d ifsim is ecclefiis afsignant,& a p o fm an cipatae,dein d e ad o rth o d o x a m fidem reu erfe fid en tib u s a u fe ru n t,& q uia detrim enti caula funt fim fu n t,m u lta s q u o q u e regias d o m u s , & infuperm agip lic io r ib u s ,fu b fan d ifsim is v e r o & o r th o d o x is e c ­ ftra tu u m , ac fe n a to ru m , & illu ftriu m ,& cubiculario­ clefiis haec iu fte d u cu n t e f le . Haec p ro co m m u n i pa­ ru m a p rx fta tio n e v e d ig a liu m e x im i, harum que do­ ce fan d ifsim aru m ecclefiaru m ftatu im u s, haec fe n m inos peculiarem fib i e x in d e red itu m com p arare, & te n tia u im u s, feq u e n te s fa n d o r u m patru m dogm ao m n e facerd o tiu m im p ertu rb atu m decaetero ® oblaedere re m p u b lic a m , ex em p tio n u m m ultitudine U j VI V/LSXliV -------------L ----- -----rem ipfam anguftis ad m o du m term inis concludenn o b is p erm a n ea t. Q£S> in pace fe ru a to , reliqu a v o ­ t e , vt paucifsim i ex ifta n t q u i pu blica agnofeant Sc bis exu b erab it p o litia , d e fu p er pacem habens ,q u a m fuftineant m u n ia , & p rio re s v o n trib u tio n e s aliquo­ o m n ib u s m agnus deus & Salu ator n o fte r Iefu s C h r iftu s T rin ita tis v n u s,v n ig e n itu s d ei filius , praebeat ac d o n e t his q u i fy n c e r e ip fu m & v e re g lo rificare ac ad o rare d ig n i h a b iti f u n t . C u fto d ia t itaqu e b e a titu d o t u a , q u x r e d e ad notata f u n t , & m ittat ipfa p er fuas D e o d ile d a s literas o m n ib u s fa n d ifsim is m e­ tro p o litis fu b ipfa e x ifte n tib u s,q u o ru m cu ilib et cu ­ ra erit ipfa m anifefta facere fan d ifsim is ecclefiis fu b ipfis o rd in a tis, v t n em in em e x o m n ib u s lateant quae fa c e rd o tio v ifa f u n t , A' ab im p erio c o n fir m a ta .D iuina fu b fcrip tio . D iu in itas t e feruet p er m u lto s an­ n o s , fa n d e ac relig io fe p a ter.D a ta o d a u o id us A u g u ftas C o n fta n tin o p o li p o ft co n fulatum B iliíárij. V . C . ties in trip lo & q u a d ru p lo , h o c tem p o re etiam decu­ p lo m aiores f a d x f in t : quanquam d iuus princeps A naftafius in ftatuta ab ip fo form u la nulli om nino alij im m u nitatem co n c ed a t p r x te r centu m & mille offic i n a s ,q u x p er ca u flá m e x e q u ia ru m fa c ro fa n d x ma­ io r i e c c le fix a ttrib u tx fu n t: E a p ro p te r & nos putau im u s , tu m p ro ce rib u s n o ftris & infuper beatifs.huius a lm x v rb is a rc h ie p ifco p o id n e g o tij d andu m , vt ce rto lo c o c o n u e n ir e n t ,& r e m iptám examinarent, atq u e placita ad n o s fua referren t,tu m ad excellentiam tuam p r x fe n ti v te n d u m l e g e , confirm antes ea q u s A n a fta lio piem ifs.in h o c p rin cip i placueru nt. E t fan^ c i m u s ,v t ce n tu m q u id e m illx & m ille o fficinx,fa- L E O F F IC IK IS SIVE T^BEI^KIS Cenjlantinopohtana yrbir.& yt mille tantum & centum officinafacrofanela maioris ecclejia excufentur.omncs reliqua,ad quem­ cunque dominumpertineant, confueta obeant munia. Confiitutio X H I I . c r o f a n d x m aio ri e c c le fix o cc a fio n e decanorum fiue l e d ic a r io r u m , & ad peragend as d e fu n d o ru m exe­ quias d e p u ta tx , o m n ibu s m o d is in teg ro num ero & o m n i p rx fta tio n e l ib e r x c o n fe ru e n tu r: p r x te r ipfam nulla alia q u e u n te decanum e x ig e r e ,fiu e ex hxreticis re c e p ta , fiue q uacu nque fa cro fa n d a ec clefia . Sed q u o d n u p er co n ftitu im u s, v a le a t ,& o d in g e n tx q u i­ d e m o ffic in x c o rp o ra p r x ft e r .t,t r e c e n t x autem in In nomine dominiIefu Chriftidei noftri. e x a d io n e pecuniaru m co n fifta n t. nam q u o d exinde Imp. Cxfar,Flauius,luftinianus, Alemanieus,Gotthicus,Trác o r r a d itu r , ad q u id p ro fice re co n u en ia t,fa c ra iam cicus,Germanicus,LazicuSjAlanicus, Vandalicus, Africanus, pius,fili*,gloriofuSjViftor,triumphator,nunquam non colen­ n o ftra pragm atica form a d ifp o fu it. Sem perque,quod dus A uguitns,Longino prsefe&o vrbi. in te r c id it, reftauretu r. at qua ratio ne fieri debeat reV o n ia m potentiae n o f t r x fu b d iti n o ftri ftauratio , fatis p er A na ftaiij p ix m e m o rix iufsiones , fiue v iu a n t , fiue m o ria n tu r, c u r x funtrne expreffu m eft . H x ig itu r v t im m unes & ab om ni ve­ v e l grau es ipfis f e p u lt u r x , v e l d e fu n d i d ig a li m aneant e x e m p t x , fan cim u s: nequ e his ipfis co g n a tis d a m n o fx e x ifta n t, pr o p ter ea & D o fficin is,n eque v e d ig a lia im perantibus collegiis, q ux h x c , q u x eo ru m fepu lturam c o n c e r n u n t ,q u o c o n iftas p r x b e n t , q u id q u a m dam ni fuftincntibus,aut v lu en it m o d o , d iip o fu im u s. E t quia tam d iu x m em o ­ lo s titu lo s a g n o fc e n tib u s . C x t e r x v e r o omnes huius r i x C o n fta n tin u s a m p lx huius n o f tr x v rb is c o n d i­ a lm x v r b is q u a tu o rd e cim reg io n u m o fficin x , fi­ t o r , quam etiam p ientifs. p rinceps A n a ftafiu s,led ica­ u e fa c r o fa n d x alicuius fint e c c le f ix , fiue hofpitario ru m feu d e ca n o ru m ( v t v o c a t ) nu m eru m ad cer­ liu m , fiue m o n a fte rio ru m , fiu e orphanotrophioru m , tam m en fu ram re d e g e r u n t, m ille & centu m tantum ­ fiu e p t o c h io r u m ,fiu e alterius cu iu fcu n q u e dominij» m o d o decanis to tid e m q u e officinis d e fin itis, v t n u l­ fiu e reg iaru m d o m u u m ,fiu e aliqu o rum magiftratuú, lo h x vnquam te m p o re au gm entum recip eren t: p ro ­ a m p la ,m e d ia ,m in u táv e o fficia adm iniftrantium ,fi­ p terea fane cu piétes v t num erus e o ru m q u o s e x v n o u e glo rio fiis.fe n a to ru m ,fiu e m agnificentifs- illuftriu, q u o q u e c o lle g io co n u en it e fle le d ic a r io s , d iu x m e­ fiue fp e d a b iliu m cu b ic u la rio ru m , fiu e aliquorum m o r ix A naftaiij fo r m u lx fu b ia ce a t, firm a ea & fixa m ilitiis a d fe r ip to r u m : h x inquam om nes publica m an ere v o lu im u s . C x te r u m q uia ad eu ntes nos alm x ipfis im p ofita p rx fte n t v e d ig a lia , & om nia alia tum hu iu s & r e g ix n o ftr x v ib is co lleg iati, q u o ru m e x c e l­ f a cia n t,tu m im p lea n t,q u em a d m o d u m quem que m len ter & p r x e x te ris curam g e rim u s , p o ten tiam n o ­ fu o c o lle g io facere x q u u m e f t : nem ine qneunte ea de ftram ed o cu e ru n t, m agnam & intolerand am fe n ec efcaufla inniti priu ileg iis, aut c iu fm o d i alia v ti excufafitatem fu ftin e re . S ac ro fa n d a m eten im m aiorem ectio n e . N e q u e enim fuftinem us alio ru m onus ad ahc< deferri» Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca 5*3 Neludxi,Samaritani &c. Tit.xlv. 584 , fen i aut tam im m irem p ro p o n e re fo rm u la ,v t q u o - A E tu lir n u p e r v iu o apud nos f e r m o n e e x c e lnd d iím '¿i '^ JU silen tiato a. D le r o lq lo ;: in ínter ecu rio n es Iudaeos TnA»».-»c lentia tua, p lero ter d decu n d ie v e’ d~i g a1:___ l i a au geantu r,& /(qnuiiím e m oa rdfm mo u m /'rlofl-i cd odi Sij f o r t e , aut Sam aritanos, aut M o n ta n ifta s , fu m u s) quadru plo, aut q u in c u p lo ,ad eo qu e etiam d e­ ~ 1,! ' ^ aut alio q u i dete ftan d o sefle h o m in e s ,q u o s cuplo m aiora ir r o g e n tu r : cum n ih il tam m agn o il u ­ iio n d u m ne n u n c q uidem r e d a noftra & in cu lp a­ dió, tam que ferió a£ ed e m u s,q u ám ne n o u o q m fqu 3 m ta fides illu m in a n t, fed in ten ebris refid ea n t, n eq u e ved ig aí* o n e re tu r. N o u u m autem fuenc n on tantum illo ru m anim i v llo v e ro ru m m y fte rio ru m fenfu tan ­ nuod°nunc prim ú im p o litu m eft,fed etiam q u o d prigan tu r . Item q uia haereticos o d io pro feq u im u r: u iu m m od u m e x c e d it . Sed eadem c o n d itio n e ac fo r ­ q u ó d per hanc cauflam & praetextum petierin t cu ­ tuna om nes f u n t o ,& facra hsec n o ftra pragm atica rialibus fe lib era ri m u n e r ib u s .& q u o m o d o c o n form a (q u a m leg em etiam ap pellare lic u e r it) co n tra ueniat ea quae illo p e rtin e n t, d ife e rn e re . Caete­ omnes com m u nis e fto ,v t o m n ibu s largiatur,q u o m o rum v e h e m en ter m irati f u m u s ,q u ó d eiu fm o d i il­ leftia v a ce n t.N e q u e enim facilé eam quis argré tu lerit, lo ru m rationes p ru den tia & in g e n ij tu i acum en fu fi nem inem alium praeterea ex em p tu m in tu e a tu r: n ili ftin u e r it,a c n o n pro tinus eo s q u i talia p ro ferren t, qu o d in centu m & m ille o fficin is exequ iaru m defu n ­ d ifc e rp fe rit. N am fi v ili fu n t h o m in e s, qui per exctorum ratio habeatur,quae m áxim e có m u n is eft o m - nibu s, & ex sequo v n iu erfis pariata ho m in ib u s. Si B trem am im p ro b ita tem illis fe d ig n o s eflTe m u n erib u s arbitrantur,qu£ fum m is tantum m o d o d ignitatibus re quis v e ro co n e tu r ex cu iacio n e aliqua v t i , & feip fu m a feruauim us: quis n o n p erd itifsim é e o s o d e r it? V n d e praeftanda alleuiare c o n trib u tio n e ,& au tn o n co m m itn o b is fu n to d e c u r io n e s , q u em ad m o d u m & co h o rta ­ tere qu o m agis ab inqu ilinis fuis e x ig a tu r, aut praeflalib u s,* v t iam ante leg ib u s e xpreffu m e f t , n eq u e v llu s re etiam p atro cin iu m ffiue m ilitare,fiu e c iu ile, fiu e e e relig io n is cultus tali eos fortun a ex im ito . nihil enim cleíiafticum ,fiue q u o d cü q u e tandem iin v n iu erfu m o f h o ru m n eq u e an tiq u io r a liq u a ,n e q u e re c e n tio r le x ficin f do m in io e x c id ito ,e flo q u e ipfis p u b lic a ,te tia d p r o tu lit. In d ig n i tam en in v n iu erfu m o m n i curiali dida* c o lle g io . E o enim p a d o & cautiores e r u n t , & e x iftu n to h o n o r e . E t quia m ulta leges de cu rio n ib u s vetita nó atte n ta b u n t.P o rro fi m in u ta tim & pariter in p riu ileg ia trib u u n t, tu m ne id u s fu iliu m illis in fera­ omnes v e d ig a lia d iftrib u a n tu n n ó fo lú p aululum erit tu r , tum ne v e lu t ford id ati rei iiftantur iu d icio , n é v e quod praeftitum fu e r it , fed etiam tanto m oderatius, in aliam du cantu r p ro u in ciam , & infinita alia : n u llq leuius,tolerabiliu s,faciliufve q u o d c o n fe r tu r , e x ifte t, h o ru m p e r fr u u n to r . Im m o fi q u id o m n in o d e d e cu ­ quanto á p la rib u s co llig itu r. A n v e ro n on m u lto abrio n ib u s fcrip tu m e f t, cum per priuils^gia illis gratia lurdifsim um fu erit,h o m in es p ro p riis laborares m ani­ n o n f i t , h o c & in illis o b tin e t o . & im p len to tam p e rbus,& v x o re s ac lib ero s alentes,& reliqu a deniq-, v itg fo n a lia , quám patrim onialia m u n era, n eq u e eos le x n eceífariain d ea d q u irerefatag en tes, etiam nú m aiori­ ab his ex im a t, h o n o re au tem n u llo p erfru u n to r, fed bus onerare v e d ig a lib u s ? & quanto plures in ter allefortu n am fu flin en to cu m in fam ia, qua etiam anim um Uiatas referu ntu r,tanto etiam m aiores e x in d e laefiones notatu m effe v o lu e r u n t. A tq u e itá fané de h o c ipfis obo ririiidqu e onus in fin itó fit,n e q u e po fsit v llu m ha­ d ifp o n ito r . E K IT tl VEBJO & illud n o bis q u seilio bere terminum? Haec n o so m n ia prohibentes,Iaeram ne tib i d ig n u m v ifu m d e n u n c ia fti. E x q u o enim hae­ hanc pragm atica form am pro po n im us,am ifsio n is pce­ re tic o s á d icen d o y e flim o n io arc u im u s, in q u ib u s nam fim iliter o m n ib u s o rd in e fu bd itis interm inantes, caufsis o r th o d o x i in ter fe litig a n t, perm ittentes illis fi ex q u o q u o c o lle g io im peritares fblita illa & ab in i­ in n o ftra co n ftitu tio n e,fi q uidem qui in ter fe m ifce n tio ftatuta v e d ig a lia p ercip e re p ro h ib u e rin t, a u t v e tu r & litig a n t, vcerq u e haereticus fit,tam a d o r , quám digalia co n e n tu r in p en iio n es priuatas c ó u e r t e r e : fed r e u s , v t pofsint teftim o n iu m d ic e r e , cu m alter altero quiique p ro ie q u id e m p en iio n u m illatio ne perfl ui­ d ig n u s f i t : fiue litig ato r, fiue te flis :& rurfus fihaeretitor, officinas auté leu tabernas fo lito re c e p to q ; m o re cus f it,& o r th o d o x u s ,v t co ntra haereticos.quidem ni­ có m b u tio n e s ag n o ice re c o n c e d ito . Q u em a d m o d u m m is quám teftim o n iu m p erh ib ere po fsin t, d e o r th o ­ enim qu ifqu e p ro fe rebu s fuis p ro fpicittita & nos n e d o x is n o n item : litig ato rib u s v e r o v trin q u e o rth o ­ ceflfe e f t e iq u o d a m p lf & regiae h u ic v r b i ex p ed it & d o x is e x ifte n tib u s , v t nullus o m n in o illis ad t eftim o ­ confert,nutanti q u o d á m o d o St ia lapfuro m anus p o r nium d icen d u m pateat a d itu s.In d e ad eo d o c u ifli no s, rig e re .n eq u e enim aliter,quae p u b lice ex p ed iu n t,p ro q u ó d quidam cu m o r th o d o x i f in t , inficientur fe c u greffushabitura iin t.N e m o itaqu e e x his q u i tali h a ctenus o n ere lib era ti,q u iq u e h u c v fq u e id ferre c o a d i D ri3^ls effe f o r t u n a ,& n e c e f fe fit v e l g en e re illis co n i u n d o s , v e l q ui alio q u i de illo ru m fortuna habeant funt.* Quae ig itu r no bis p lacu eru n t,& facra hac ex p ri­ n o titia m , in teftim o n ium p r o d u c i. & quia lex de o r­ m untur l e g e , ea ex cellen tia t u a , im m o non ipfa tan­ th o d o x is prolata haereticorum teftim o n ia a rc e t, p ro ­ tum cu flo d ies,fed A q u icu n q u e p o ft te id em officium pterea iu dices v erea n tu r haec ad m ittere. A t q u i inani fuicepturi iu n t,& obtem perans tibi c o h o r s , iam in d e folicitan tu r m e tu , qu i iftiu fm o d ite ftim o n ia fu fe ip e in o m n ere liq u u m tem pu s c u flo d ie t. r e recu fán t,prim um q u idem ,quia p ro o rth o d o x is in­ te rp o n u n tu r , id q u o d leg es haereticos facere n o n v e ­ N £ I V D ^ A E I , S JC M o t l ^ l T K K l t E T tant - m o x fi quis eos q u i d e cu rio n es fu n t , renuentes h ¡entici per caufam religionis & cultus fu i curiali for­ dein d e c o n d itio n e m , ad curiam retra h a t, & haereti­ tuna liberentur f e d cum curialibus muneribus fub dan­ c o s in teftim o n iu m a d u o c e t : q u o m o d o p ro n o ftra tur priuilegiis eorum nonperfruantur. Item yt itdcmpofh o c rep ú b lica n o n facit? v t ipfa q uidem refp u b lica Jint contra orthodoxos qui curiali fortuna fub diti fu n t telitig atoris lo cu m te n e a t,o rth o d o x a e x iflen s, & m a x i­ Jrimomum dicere,yt quiprseclare pro orthodoxa república m e ab eo te m p o re q u o deus illi nos im p erare p e rteftimoniumperhibeant. Conftitutio X L V . , , Imp. I v s t i n i a n v s . a . Ie an n i prsefefto p r e to ­ r io ,iterum e ico n fu li & patricio . Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca , m ifit:qui v e r o eo n o m in e teftim o n m d icu n t, p ro o r ­ th o d o x is teílifice n ru r.S iqu id é n o ftra re fp u b .re d a eft & o r th o d o x a iam im buta fid e ,o m n i alia h g re fie x o íá . jS? A uthen.feaN oueliarum Collatio decima. IscíícHa.X L I X. De appellationibus ex quinqueprouinciis. 1 TZihil prater titulum reperiJn editione quoque Serimgeriana notatur eandem ejfe cum mutila X L I.fttpra. D E I M . 9 E K S I S Q V ^ I S F I E E J 0 9 0 1 fc teatindtf.mUorumfenerationibus. Conjlttuiio L I X . Im p . I t s t i N i A n v s a . I o a n n i f a c ro ru m p e r O r i e n t e m p r x to r jo r u m p r £ f e f ie ,it e r u r n e s c o n f u ii & p a t r ic io . I q u id q u id v fq u am eft b o n o ru m o p erú , Í | g ^ | g y | í id o p o rte t (v o le n te d e o ) per n o s in itiu m ca p e re te o n u e n ie t it e m ,v t ea b o n a quae per alios c c e p e r u n t,ii his im m ineat e x i­ tiu m ,p er n os d e n u o refta u re n tu r,& in v e te re m r e d u ­ can tu r o rd in em : v t fem p er n o b is v e l ip fa re i c o n fe •d io n e , v e l reftauratione ad praeclaras a d io n e s c o n ­ ten d e n d i facultates a d fin t: C u iu fm o d i fanc q u id ­ dam cum & in d e fu n d o r u m funerationibus p erp e­ ram a d m in iftretu r, c o r rig ere id v ifu m eft, & h o m in i­ b u s e x in d e larg iri,n e gem inam in co m m o d itatem fu ftineant,tam fuos am ittentes, quam etiam illoru m n o ­ m ine fubeu ntes d ifp e n d ia . fe d q u o d d iu u s p rin cep s C o n fta n tin u s r e d é ex co g itatu m d ifp o fu it , & p o ftm o d u m Anaftafm s p ic n tifsi. p rin cep s co n firm auit, a d ie d o in fu p er & re d itu a d nos ruinam m initans re ftau rare fim u l, & v n d iq u e ad ftabilitatem re d a d u m co n u en ien tib u s a d ftrin g ere iuram entis pro peram us, efficientes ea r e ,v t im m ortale perm aneat. N a m cu m p ie n tifs. p rin ceps C o n fta n tin u s n o ngentas qu in qu ainta officinas e x diuerfis c o lleg iis huius almas v rb is icrofan das m aiori ecclefiae cu m im m unitate d e d e­ r it : A naftafius q u o q u e item pientifs.princeps n on f o ­ lu m o fficin is illis centu m q u in quagin ta alias ap p o f u e r it , fed etiam p ro liberalitate fua p er duas pragm a­ ticas form as certu m red itum c o n ftitu e r it, v t aurum e x eo red itu re d a d u m in eam fum m am p roficiat,quae a dei amantifs. o econom is datur his qui circa h o c lab o ra n f.m u lti v n d iq u e n os ad ieru n t,d icen tes rem n on p r o c e d e re aequabiliter, n eq u e d e fu n d o ru m funeratio n es ab fq u e p a d a m erc ed e c e le b ra ri, q uin potius am arulente m erced es e x i g i , m ulta etiam ex trin fccu s in u cn iri n o m in a & c o lle g ia , qua: v e l in m ed io l u d u ab inuitis ex ig an t,& eos q u i dare n o n po fsin t, v t dent v i c o m p e lla n t. Haec d g s co n u en ien ti c o r r e d io n e d ig n ari, iu ftu m p u tau im u s. In d e adeo prim um o m ­ niu m facro fand ae m aiori ecclefiae officinas m agnam ia d u ra m & d em in u tion em perpeflas,ad in tegru m nu­ m eru m rep a rau im u s, co n fcrip ta de h o c facra form a ad p r a fe d u r a m v rbiea riam , v t o m n ib u s m o dis ea v n i cu m o b feeu n d a n te illi c o h o rte m ille & cen tu m officinas dei a m antifs.d efenforibus & oeconom is p r a didae facrofand ae ecclefiae tra d a n t: o d in g e n tis q u i­ d em o fficin is cum co rp o rib u s praebendis D e i amantifsim is d e fe n fo rib u s , trecen tis v e r o pientifsim is er­ g a d eum o eco n o m is:v t d ei q uidem am antifsim i ce co ­ n o m i trecentas illas o fficinas & red itu m ab A n a ftafio facratifsim o p rin cip e d o n atu m in f r u d u habeant, n ih il am plius o b d em in u tu m co n q u ere n tes num e­ ru m , fe d in fupplem entu m habentes quas p r a b e n t trecentae officinae, tam d e c a n is,q u a m reliqu is c cetiTrus m en ftruaru m p ra fta tio n u m ero g a tio n e m faciant:dei v e r o am antifsim i d e fe n fo res a d m anum ha­ bentes o d in g e n ta s o ffic in a s, tam le d ic a rio s ( v t v o ­ cant) ex h ib ean t, quam reliq u u m m in ifte riu m , q u o d Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca 586 d e fu n d o ru m exequias re q u iru n t, fu ffician t, qu o ma­ g is ea re d e fu n d o s a dam no afferamus & iniuria. E as ig itu r p r a d id a s m ille & centu m officinas dei sm antifsim is oeconom is & d e fe n fo rib u s abfque vlla tem p o ris praefinitione cum im m unitate & citra de­ m in u tio n em c u f t o d i r i, & fi q u o c u n q u e m o d o ali­ qua in tercidat jlu m e n v e aut co m m e rciu m a g io rio fifsim o huius almae v rb is praefedo fu p p leri recu p e r a r i q u e o p o i t e t :v t d e i q uidem amantifsimi ceco no ­ m i, fu n d o ru m q u i fepu lturis attributi fu n t , adininiftratio n em h a b e n te s, h abentes item & a v ed ig a liu ra p ra fta tio n e im m unes trecentas o ffic in a s, d efenfores v e r o o d in g e n ta s alteras, v triq u e d e fu n d o ru m exe­ quias rite g u b e rn en t. O m n im o d o fané q u o d ex an­ nu o fu n d oru m red itu p ro u en it j a d e i amantifsimis oeconom is in fepu lturaru m v fu m co n feratu r, q u e m ’ ad m o d u m inferius in p ro g reffu dicem us j apponen­ tes n o n n ih il d e trecen ta ru m officinarum red itu ,p ro u t . de f a d o h ia n o b is capere petierunt. A c quoniam d e m ille & cen tu m o ffic in is , quae in alma hac v rb e fu n t, p le ra q u e in te rc id e ru n t: praecipimus in praefens, v t hae fuppleantu r , & dei amantifsimis oeconom is piem ifsim ifqtie erga deum d efen fo rib u s ( qu o m o d o a n o bis d id u m e f t) m ille & centum officinarum nu­ m erus indem inutus & fim plicifsim e diuifus co n feru e t u r ,n e q u o p a d o p aucio res decani fiue eopiaftae, quam o d i n g e n t i, d e i amantifsimis defen fo ribu s at­ trib u ti fint. p ro tre ce n tis autem illis quae dei amantiffim is viris ceconomis ad fig n a n tu r, fiue o fficinas in c o r­ p o rib u s p erc ip e re v elin r, v e l o m nes, v e l quafdam ex his, fiu e ferre p er caufiam (vt vo can t)e xcu fataru m o f­ ficinarum v e l o m n iu m , v e l quarundam p ecu n ias: in' fum antu r & hae circa d e fu n d o ru m e x e q u ia s ,v t ex his pecuniis fim ul & fu n d oru m pro u en tibu s d iftrib u tio fiat in d e ca n o s, afee tria s, ca n o n ic a s, acolu th os & a l io s , p ro u t inferius in p ro g reffu conftituim us. N a m c u m d ig e ftis in o rdin em rationibu s dei amátifs. ce co n o m i o ffe n d e rin t im p o fs ib ile e ffe ,v t e x fundis decastero id em red itu s c o llig a tu r :m e r ito trecenta­ ru m nos o fficin aru m additam entum h u ic parti attri­ b u im u s , v t q u o d h a d en u s circa cadauerum elatio­ nem laborantibu s d a b a tu r, citra repreh en fio n em de­ inceps q u o q u e praebeatur, p er fin gu lo s fcilicet m en­ fes tam decanis & a co lu th is, quam canonicis & afeetr iis , & a liis, p ro co n fu e tu d in e h a d en u s apud ipfos. o b tin e n te :h o c e ft decanis qu id em p er fingulo s men­ fes fo lid o s. 72.afcetriis & acolu th is fo lid . 9 1.& cano­ nicis fo lid . 36. q u i qu id em ab ipfis dei amantifs. co lli­ gan tur oeconom is , folu an tur v e ro per fingulos fe x m enfes, q u ib u s & antea percip i co n fu e u e ru n t. O p o rtet autem eam q u id e m auri p a rte m , quae afeetriis co m p etit,a dei amantifs. ceconom.is p r a d id o term i­ no d ari E u g e n io dei am antifsi. d ia c o n o , & ipfius Sam p fo ru m religiofae m em oria; x e n o n is, aliorum que a n o b is illi co m m en dato ru m x e n o d o c h o , & q u iv n quam ipfum dei am a n tifs. h o ru m x e n o n u m xe n o d o ­ ch i fecu tu ri funt : pro p terea q u ó d afeetrias quas in h u n c v fu m ad h ib en tu r, & m inifteriu m p r s fta n t, fub p r a d id o r u m v en era b iliu m xe n o n u m p ro tem pore x e n o d o c h is cenfeantur. alteram v e ro illa m , q u * tam aco lu th is,qu am reu eren difs. canonicis cc m p e tit:co n ' fim iliter ab ipfis dei amantifs. eeconom is dari his qui & m o d o illis p r a f e d i fu.nt, & q u i p ro tem p o re vnquam in illis principatu m o b tin e n t : v t p er ipfos ante defignatis & f u b ipfis cenfitis a fe e tr iis ,& canonicis, & infuper De impenfis quas fieri oportet &c. Tit.lix. 588 & infuper etiam aco lu th is d iftrib u tio fiat. Si v e r o >t m u nionis habentibus aco lu th is . ipfis autem a c o lu ­ this ad fingula afeeteria quaternas auferentibus filioram circa eiu fm o d i folu rio n em adm ittant d ei aq u a s,& p rste re a n ihil: fecu n d u m p r s d ifta m d iu ifio m a n t if s . oeco no m i,id q u e clarum ex ifta t,fo rté fex alte­ nem afeeterio cum tribus acolu th is feretru m gratis ris ia m m en fib u s p o ft prius fem eftre d ecu rren tibus, p r s b itu m fe q u c n te ,& o m n in o illi acceden te per o f t o cum nulla adhuc fo lu tio fa fta f u : tu n c q u id q u id p o ft afcetrias fiue canonicas, & tres ( v t d iftu m e ft) ac o lu ­ rius fem eftre debitum fuerit, h o c a dei amantifsi. oe­ t h o s , nihil p ro rfu s au ferentes, aut per d a tionem ce­ conom is exigatur cum trien tibu s vfuris legitimae cen r e o ru m exigen tes, aut fu b alio velam en to q u e m cu n ­ tefim s : p rou identiam in hanc rem co llo c a n te reliq u e e x a ftió n is m o d u m e x co g itan tes. H s c autem o-iofifti- Pro tem p o re arc h ie p ifco p o & patriarcha fao m nia de his tantum d e fin im u s, q u i n o n p er am bi­ crofanftae in hac alma v r b e m aioris e c c le fis . Si v e ­ tio n em & m unificentiam m agna illa d u o feretra in ro & alter annus praetereat, & ne tum quidem aliqu id p recio faru m rerum th efau ro re c o n d ita ,n e m p e g lo d e i am antifsi.oeconom i fo lu e r in t : fanftifsi. p ro tem ­ r ib i s m e m o r is S t u d ij,& m a g n ifie s m e m o r is S te pore patriarchae licen tia f i t ,n o n folu m q u o d reu e­ p h a n i, r e q u iru n t. Si quis enim illa habere c u p ia t, v t rendifsi . m ulieribus & p r s d if t is decanis d e b e tu r, a q u s & m ultis h o m in ibus in d ig e a n t, & m aio rem cu d e i amantifsi-Geconomis cu m praefatis v fu ris e x ig e re , fed etiam ipfos c o g e re , v t o m n ia q u s deputata fu n t, £ fto d iam ,atq u e in fum m a plenam n eg o c ij ad fe ru a tio nem defideran t:h o c p r s d if tis n o n co n n e ftim u s, fed p rsfte n t:& fi fm ftifs.p atriarch a v o lu e rit, v t etiam fo quafi qui am bitiofiú s m o rtu o s fu o s efferri geftiant, licitudine fu n d oru m ipfos e i ic i a t ,& repet 3 t h o ru m q u id q u id p ro la b o re fe d ecanis aut reueren difsi. afee­ infpeftionem , q uem ad m o du m m o d o apud ip fo s eft: triis aut c anonicis datu ro s co m p ro m ife rin t, tantum his om nibus curam im p ertiente beatifsi. p ro tem p o re & p r s fte n t: v t tam en id ipfum in d u o b u s feretris archiepilcopo huius a lm s v r b is , & v n iu e rfie iu s traS tu d ij & Stephani du o d e cim fo lid o ru m quantita­ ftu s p a triarcha, fu b cuius tutela & d ition e cenfentu r tem e x ce d ere n equ eat. P ro eo v e ro q u o d auro in ­ & dei am an tifs.ceco n o m i,& vn iu erfu s clerus, & totu s terte xtu m e f t , q u o d in facro fan fta m aiore ecclefia’ fa cro fa n fts e c c le fis o rd o . H is ita euenientibus,ne­ rep o n itu r,fi q u id e m *v n o fo lo in eius lo cu m ( v t p r o ­ m o om nino ab in u ito p ro cu rato d em o rtu i c o rp o re b a b ile e f t) ap p aran d o , qu a tu o r fo lid o s : afeetriis au­ quidquam auferat. S ed v t to tu m difeernam u s: fan ci­ tem ,fiue c a n o n icis,fiu e ac o lu th is,d u p lo m aiora quámí m us,vt v n ic u ia u e fe re tro q u o d gratis co n c e d itu r, v ante de iis p rsfin iu im u s, fe re n tib u s: v t v id e lice t ip­ num accedat afeetriarum aut ca n o n icaru m afeeteriú, fum q u o q u e afeetriarum feu ca n o n icaru m afeetenon minus o f t o m ulieribus feretru m p rsc ed e n tib u s, r iu m , q u o d gratis e s te r a feretra p r s c e d i t , eandem & p fa lle n tib u s ,& tribus a c o lu th is, qu i nec ipfi q u id ­ quantitatem percipiat quam & reliqu a a fe e te ria . E o ­ quam accipient. Si quis v e r o e x d e fu n fti cognatis dem h o c ,q u o d p r s d ix im u s ,& in acoluthis o b fe ru a n & adfinibus, q u i elationem p ro cu ran t, v e lit fua f p o n ­ te, nem ine c o g e n te , aliud in fu p er afeeterium v e l v - <- d o , v t & hi d u plum eo ru m q u s iam á n o b is c o n ftituta f u n t , au ferant: nim irum fi id in q u o funerario num, v e l d u o , v e l plura a flu m e re : e fto illu d qu id em pera g itu r, v n u m de tribus illis feretris f it , h o c fcilic et in ipfius p o fitu m m u n ifice n tia . C s t e r iim nequ e h o c v o le n te e o cu i funerationis cura in cu m b it, necefsita­ indeterm inatum relinquim us eandem h ic q u o q u e menfuram in afeetriis, can o n icis & acolu th is q u i per tem fcilic et tan tu m m o d o habentibus dei am antifsi. d efen fo rib u s, v t deca n o ru m c o rp o ra ex o ftin g e n tis munificentiam aifu m untur, efle v o le n te s , quam fupra illis o fficinis, quas ipfis ad fig n au im u s, & item feretra definiuim us: ne paucio res fcilic et quam o f t o afeet ris v e l c a n o n ic s e x v n o q u o q u e afeeterio aflum ane x h ib e a n t, n o n autem v t fum ptum aliqu em im p en­ t u r , & tres ad v n u m q u o d q u e afeeterium a c o lu th is dant. dei v e r o amantifsi. oeconom is co g e n d is, v t tam D e n tu r au tem afeetriis fiue ca n o n ic is, q u s vitra ex red itu a facratifsi.principe A n a ftafio r e lif to , quam id ipfum afeeterium q u o d gratis m inifteriu m fu n era e x trecen tis officinis in p r s d if ta s p e rfo n a s, fecu n ­ tioni p r s b e t, affum untur, fi q uidem intra n o u o s m u ­ du m á n o bis in o m nibu s co n ftitu ta m d iftn b u tio ros huius a lm s v rb is elatio p e ra g a tu r, v fq u e ad tres n e m , o m n esp rsfa ta s im penfas fa c ia n t.Ita nih il in ­ fo lid o s : nihil ex h o c penitus auferentibus aco lu rh is, determ inatum erit: fed & q u i m o d e ratio res fep u ltu neque partientibus ifta cu m reueren difsi. afeetriis & ras fieri v o lu n t,e x hac d ifp o fitio n e fru ftu m capient: canonicis: fed a c o lu th is, q u i p o ft tres illos gratis f u & q ui ad am bitio n em re fp ic iu n t, n on p erin d e ma­ n erationim iniftrantes affum untur, fi quidem tres alij ; gnis in u o lu en tu r d ifp e n d iis, fed intra certu m m o ­ fint, trib u s filiquis c o n te n tis : fi fex, filiquis f e x : v t ad d u m m u n ifici erunt. H s c nos ig itu r tam de o ffici­ eum m o d u m ,q u s c u n q u e h o c có cern u n t,íta d einceps nis,quam red itibus,& funeru m e la tio n ib u s, fiue g ra ­ gerantur o rd in e. Illu d fane naanifeftum eft, fi m aius tis,fiue cum q uadam am bitio n e p eragantur, d efin iu i­ interuallum fit, & q u i feretro in feru iu n t d e c a n i, p lu m us. V t autem o fficinaru m n um erus n u llo v n quam res fin t, & plura afeeteria : q u ó d p ro p ter h uius p o n ­ tem p o re dem inu tion em patiatur : cu fto d e s eius re i dus & ipfis paululum dabitur, * ad fim ilitudinem afee­ co nftitu im u s n o n tantum g lo rio fifsi. huius a lm s v r­ triarum q u s circa fun eratio n em lab o rem fuftinent: b is p r s f é f t u m , & o btem perantem illi co h o rte m , fed v t pro p ter d ifta n tia m & ip f ic o p ia f t s t v idean tur e x etiam m u lto m agis excellentiam tuam , & qui vn q u a m ¿ / w j » 1IK*e n o n n >hil h abere f o la t ij, v id e an m r autem * intra h o c dignitatis fa ftig iu m , cu i tu m o d o p r s e s ,t e n u e ­ «¿«mi» nou° s m u ro s , & term inum Iuftinianeum & F icu s, rin t . E t in fu p er peenam c o h o rti t u s quinquaginta quandoqu idem n o n lo n g e d ifta n t, n equ e o pu s eft p o n d o auri irrogam us,fi negligentiu s egerit: item d u ­ *on§ ‘or<: tem Po re’ m aio rév e lab o re, v t illo peru én iaplicem co n tra eos qui v n q u a m th ro n um tuu m fu feef‘ tu r- 5 Si v e r o ex tra n o u o s m u ros huius a lm s v rb is, pturi lu n t,q u o m inus com m ittant, v t fecu ndu m a n o ­ aut ¿q alios term inos quam d iftu m eft,elatio fiat: tu n c bis d ifta m diuifio n em m ille & centu m o fficin aru m a fe e tris q u id em fiue ca n o n ic s tres & d im id ium fo li­ num erus deficiat.Sed fi h o c d o ce3tur:vt v e l ip f e , v e l um p ercip ian t, nequ e h ic q u id q u am o m n in o c o m fu cc e ffo re s iu ijin hanc rem p ro u id en tia m c o n feratis, Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca 589 Aüthen.feuNouellarum Collatio decima. 590 p ro cu re tífq n e , v t per oxnnÍ3 is fine dem in u tion e, fine A o n e re ,íin e m achinatione aliqua,tum p er excellentiam t u a m ,t u m per quam uis aliam perfonam perm aneat: n e e x in d e nou a o b o ria tu r o c c a f io , v t p r x te r d efini­ tio n e m r.oftram d en u o m erces p ro perfonae alicuius fu n era tio n e danda f i t . nulla in ter defu n cto ru m per­ fon as d iftin c tio n e in tro d u cen d a, fiue diuitiis affluant, fiu e prem antur in o p ia : nifi fo rte (v t dixim u s) vn u m e x trib u s illis feretris d e lig a n t , in quibus & ipfi c o n u e n ie n tia d ifp o fu im u s. V o lu m ú fq u e ilia & ad hu n c o b tin e re m o d u m , Si abfq; praefinitione tem p o ris im ­ m o ta m anere S. aeterna. A t q ; lacra hac pragm atica leg e in p erp etu u m valente, quandiu hom in es funt, qu a m ­ q ue diu m agnum illu d & lo n g e celeb errim u m C h r iftia n o ru m n o m en inter h o m in es h a b e b itu r, q u o tid ie etiam d o m in i dei b en ign itate in crem en tu m accipiat, B h u ic v id e lic e t n e g o c io p r x e x te ris om nibu s ip fo r e ie m o fiís. patriarcha'huius a lm s v rb is p ro fp ic ie n te , ne h ac caufa p ro facerdotali p o teftate v fu s com m ittat v t a b v lla p erfo n a v e l fa c e rd o ta li, v e l m agiftratu d e ­ co rata, v e l q u a cu m q u e , in n o ftra delinquatu r co n ftituta. S e d & v tip fa maieftas Im peratoria in tam am ­ plam dignitatis & h o n o ris fedem co u erfis o cu lis, q u i­ cu m q u e tandem Im p é rij fceptra ten eb it,h u ic rei prou id e at, d e ce rn im u s. N e q u e enim p ro d e fu n d is tan­ tu m i f tu d , fed etiam p ro v iu e n tiu m , ad eo q u e im p e­ ritantium falute e ft, v t o m n im o d o p is a d io n e s ad e ff e d u m d edu can tu r, n equ e p rsc la ra m aiorum in ftitu ­ ta p er n égligen tiam p o ftero ru m depereant. Q u e m ­ a d m o d u m autem centu m illas & m ilie officinas in d e m inutas.& im m unes c u fto d iri d ifp o fu im u s, ita o m ­ n es reliqu as officinas p rsfta n d is v e d ig a lib u s fanci­ m us effe o b n o xias : n em ine o m n in o licentiam h a b e n - C t e v t eas e x im a t, fiue ad f a c r a s s d e s , fiue ad xeno nas, fiu e ad a fee teria, fiue m o n a fteria , fiue q u o d eu m q u e aliu d, fed n equ e fi ad regias noftras d o m u s, v e l m agi­ ftratu aut p o ten tia p r s d ito s p e rtin e a n t: fed c x s q u o o m n ib u s officin is v e d ig a liu m p rx fta tio n em a g n o fc e n t ib u s :n e fip au la tim v n u fq u ifq u e e x c u fe tu r , Sc q u ifq u e fua rcleu et,pau cis q uib u fd a m , q u i relinquan­ tu r,to tu m p rsfta tio n u m onus im p o n atu r,& m agnum e x in d e diip en d iu m fuftineant hi q u i id ferre nequ eat. Q u s ig itu r per p rsfe n te m Iaeram pragm aticam fo r m am n o b is p la c u e ru n t, ea tam ex cellen tia t u a , quam q u i p o ft te eundem m agiftratum fu fcep tu ri f u n t , & o btem peran s tib i c o h o rs ,cu fto d ie n t. Kouella L X I I . D E C O K S V L T ^ Í T I Ó K I B V S . Deeft in Scrimgeriana edit. & eft mutila apud Ha~ loandrum.Integnorem eiu-s epitomen fuéieci ex manu fcripta luliani epitome: quam aliquddo mihi cmmod¿u;t nofier Cuiacius. N t e d e his ipfis & c . In co n fu ltatio n ib u s n on tantum im p erij p r o c e r e s , & fum m i m agiftratus,fed etiam to tu s Senatus c o n jfcik u en ito . p ro p o n u n to r q u o q ü e'in m ed iu m fa n d a e u an g e lia: & q u s o rd in is d e cre to placueru nt, r e fe ru n to r ad maieftatam Im p e ra to ria m . A g a t autem Senatus co n u en tus in H ip p o d ro m is. V rb ica ria p r s fe d u r a o m nibu s aliis p rx fid e a t dignitatibus , id e-ft a n t e fe d e a t ,& p o ft p r s f e d u m e x te r i patricij nu m er e n tu r .E t c o n fu le s ,& q u i in ter eos co n fularibus in fig n ib u s d e c o ra n tu r, fecu n d u m c o n lu larem o rd in em & p rsro g a tiu a s co n fu latu siu i f e d e a n t ,v t ta m en a n - Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca jj reponantu r o rdin ari) co nfulares h o n o rariis confula, rib u s,& p o ft ho s tam có lu lariu m p r s f e d o r u m q i^ m m ag iftro ru m m ilitum illuftriu m v iro ru m o rd o pona­ tu r : o m nes autem ifti liberam habeant facultatem in Senatu fententiam d icere . Q u i autem p ro p ter cin gu , Ium m agiftratus Sen atoribus c o n n u m e ra n tu r: etiam p o ft d e p o litio n em cin g u li fui inter Sen atores connu­ m erentu r . L ice a t autem illuftribu s v iris patriciatus c o d icillo s a ccip ere,q u am u is ñ equ e co nfulares,neque p r s f e d i f a d i fu n n q u o d n o n folu m in futuro tem p o ­ re,fed etiam in p r x te r ito co n ftitu tio relaxauit. Illud autem c ertu m e f t , q u o d tertiam partem fportularum in ingreffu dignitatis dare co m p eliátu r. O m n ibus aliis e x co n fu e tu d in e fpo rtu lis dandis, in fua firm itate d u­ rantibus . Q u i autem praefentem co n ftitu tio n em non o bferuauerint,poena 50.1ibrarum auri pledentur:quge pcena n o n folu m v io la to rib u s ipfius conftitutionis im m in e b it, fed etiam aliis q u i vio la ri eam confenferint. P .P . m enfe Ianu ario p o ft C o n fu latu m Bafilij V . C .a n n o .l l . DE Imp. H .0 I \ T V L J i n 1 S. Conftitutio L X I I I l . L o n g in o gleriofifsinjo p rx fe& o huius alma; vrbis. It s t i n i a n v s a . V i t x v n d iq u e & lo n g o iam tem pore co ntra huius almae v rb is & fubu rbio rum eius hortulanos q u e re lx ad nos deferun­ t u r , o m n ibu s in d ig n e illoru m im probi tatem ferétibu s.Q u a; v e r o renu nciantur, ad hunc ferm é m o d u m fe habent. A iu n t eos q u i a?ftimandis re­ bus p r x p o fiti fu n t,v t plurim um de c o lle g io hortulan o ru m e ffe , & rem in to lerab ilem pa trare . N am cum h o rti do m in us c o n d u ftio n e m fubeu n ti hortulano eum tra d it: nihil aliud x ftim a re ,q u a m in fitu m olus, & in gratiam accipientis h o rtulan i fiue co n d u d o ris erus xftim atio n em tantum v tc u n q u e conglom erare, & ce le b rare v elu ti per a u erfio n em . fim ul atque vero c o n d u fto r fub finem ftatuti tem p o ris do m in o eum red dituru s eft:tu nc dem um ipfos fubtilifsim am ole­ ris x ftim atio n em fa ce re,eám que v e l in fexcuplu m & n u m ero fio rem in fup er fum m am e ffe rre : v t fi quin­ quaginta illi aureis xftim an d u m olus fit,n o n minus trecen tis,aliquan do etiam amplius h o c x ftim en t. N e ­ q ue intra h o fc e dum taxat term ino s inexplebilem il­ lam auaritiam c o n fifte re , fed m ulto etiam his eos ma­ io ra facere, dicen tes fte r c u s f e f o lo in ie c ifie ,& p rx terea q u afd a m habere m eliorationes feu em ponem ata, atque ea o cc a fio n e aeftimationem ipfos extollere* & p ro d u ce re ad quantam cu nque ipfi fummam v e­ lin t. p ro x ftim a tlo n e den iq u e infitarum ( v t verifim ile eft) a rb o ru m ,n o u a a fig m en ta fa c ere: quamuis cum a dom inis fu feip e ren r, nulla o m n in o eius p retij ratio putata f it : p rx fe rtim hortulanis v t plurim um per paé la c o n u e n ta p ro fite n tib u s, curam fe habituros infi­ tarum a rb o ru m , & in lo cu m dem ortuarum alias fupplantaturos . Sed p ro b ab iliter com p endi) fui cauffa xftim an d is reb u s p rx p o fitu m id genu s infitiabilis au a ritix im p o rta re ,ta n q u a m q u i paulo p o ft futurum arb itretu r, v t co n fim ile quiddam in fe q u o q u e expe­ r ia tu r. V t fi per im peritiam m ife rille dom inus hanc p e rfo lu e re ,& v n a cum re fua difpen dium recipere fuftin e a t ,m o x alteri ho rtulan o h o rtu m e lo c e t, & pef illum id em patiatur, & infup er in t e rtio & item quar­ t o xq u a le m auaritiam ex p eria tu r: periculum f i t , ne prorfus jpr V t conftitutio íacratiís.&c. Tic.lxviij. 592 rfus ip fo h o rti do m in io e x c id a t , & a p ro p riis r e - A rem ag e n s,q u ó d có tefta ta lite & legitim é v o catu s n o n o b te m pnm er .merit. r ili, mnr. anno iIm bus alienus fia t, illi v e r o a d im p ro b ita tem m aiorem oKc^m ^nrrir P P. p m enfe A Ap nrili m „p erij J ; D. Iu ftin ia n i.X 1 1 J o a n n e .V .C .C o f . etiamnum accefsion em faciant . N am fi hortulanu s, qui po ftea in co n d u & io n e m f u c c e d it, aliqu id p rio ri reditui ap p o n at: e x ig it & ip fe finita hu iu fm o d i c o n d u ftio n e illius sftim atio n em ,q u afi illa fua m elio ra tio ­ ne a cceflerit:q u an q u a m ea plane a c c e fs io n o n e x d i­ ligenti eius cultura faéta f i t , fed fo r t e in itio v e l p r s propera feftinatione lo cato ru m , v e l etiá fo c o rd ia d e pauperantibus * (fi m o d o c o n u e n it) elo ca tio n e fafta. q u s om nia n o b is lo n g e om n em v id e n tu r fuperare malitiam & audaciam :quam etiam reprim ere v o lu m u s per excellentiam tuam , facra» h u ic noftra; pragmaticae attendentem legi: & q u o m o d o hortulanus á d o m in o hortum fu fcipit,eo m o d o eum & reftitu ere. fi qu id em olus habeat cu m hortulanu s eum fu fcip it, & eius s f t i matio inita fit: co n fim iliter & in re ftitu tio n e e x afta m oleris dum taxat sftim a tio n em recip i, fi n on habeat, fed nudum h o rtú fu fcip iat, fiu e cu m fterq u ilin io , fiue abfque eo:ita q u o q ; reftitu tion e m fie r i. In fum m a ta­ lem ab ho rtu lan o ra tio n e m in reftitu en d o o b fe ru a ri, qualis fuit ciim fu fc ip e r e t,n u lla ex trin fecu s alíalasfione do m in o ind ucend a. Ip íá m v e r o oleru m asftim ationem no tantum a b h o rtu lan is ce le b rari, fed v na cum his q u o s Sum m arios a p pellan t,qu ique harum r e ­ rum peritiam h a b e n t , p ro p o fitis v id e licet facris elo ­ quiis . N eq u e enim v o lu m u s , v t p e r im p ro bitatem & inexplebilem auaritiam eo rü q u i c o n d u ftó accip iü t, dominis fuis poifefsiones inu tiles fin t. H is ig itu r d e caufsis co n gregatis ip fis , q ua fini fe g e re re debean t, prasfcribesm eque co m m ittes,v t dam num aliq u o d poffefforibus ir r o g e n t , fed e x o m n i p a rte eos ills fo s indem nefque co n feru ab is. V o lu m u s etenim in aequali C menfura co n fifte re tam q u f a d o m in is ad hortulanos, quám quas ab hortulanis a d d o m in o s p e ru e n iu n t, eo q u ó d v n d iq u e n o b is aequitas, & n e alterutri parti in­ iuria inferatur,curas eft. Si quis v e r o ru d em & in cu l­ tam terram e lo c e t, ille v e r o ad cu ltu m ipfam perd u ­ ca t: m erced em v tiq u e p ro terra ru d i e x cu lta auferat, & oleris q u o d in ib i fu e r it , aeftim ationem . A t q u e ita fine n eg o c io res p ro c e d a t, nulla exuperan ti auaritia, nulla per fraudem arte ne in hac q u id e m parte e x c o g i­ tanda, q u o m agis per facram hanc no ftram pragm ati­ cam leg em , & futuram ab ex cellen tia tua e x ipia fo r­ m ula,decastero á m oleftiis p e r id gen ú s ho m in es m o ­ liendis vacu i perm aneam us, neq; inter estera s n oftras pro repu b.cu ras, h u iu fm o d i etiá fo licitu d in es anim ú noftrum f u b e a n t: cum alio q u i nullam m o d o re ip u b . n o ftr s partem ,fiu e paru am ,fiu e m agnam , á fo licitu d i- j ) ne no ftra feclufam h abeam us & fepofitam , om nia m e­ tis ocu lis p erlu ftran tes, n ih il ino rnati, nih il in o rd in a­ ti,nihil co n tro u e rfi perm anere cupientes, ln te rm inabis infup er & pcenam q u in q u e lib raru m au ri tam his q u i tale quidd am decaetero p e r e g e r in t, quám q u i peragi perm iferint. Z>E H I S Q V j í E E J E ^ IC T j Í S V K T E C clejix Telyfix. Conftitutio L X V . >Cimus antea le g e m & c . R e l i f t a e c c le fis (M yfiae ad red em p tio n em ca p tiu o ru m , & | pauperum fu ften tatio n em , v e n d u n to r, fi — ¡lo n g iu s ab eo lo c o in sedibus aut v in eis confiftantsvt tam en q u i ea re liq u it, e x v en d itio n e r e hetoru m flerit ero g a tio n em fieri. Is qui in iu re p o matur, fi fe abfen tet,co n dem n ato r, v id e lice t m alam Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca TLouell. L X V I I I . V T C O K S T I T V T l O S ji~ CTattfimi Imperatoris de fuccefionibus nuptialium t lu- f 1 n 'ditioerorum qua apadia, id efi non extantium liberorum lucra neSmmSV introducit, obtineat in bis faBis qua acciderunt pojl fed no fiitutionem: in his autemfaBis qux ipfamprxceJferunt,Lco- dubitatu «nu conftitutio locum habeat. Jintonio Contio interprete. mendare yautaiur. C im u s L e o n is piae memoriae c o n ftitu tio ­ nem d e his fcrip ta m ,tq u i ad fecüdas p eru eniu nt nuptias,fiue v ir i fint fiue fcemi-y-e*g<j<n^ t n s , & nuptiale lu c ru m procreatis e x illo m atrim o n io liberis fa n fte cu fto d ie n té , & eum q u i ita lu cratu r, foliu s v fu sfru ftu s do m in u m facienté, d o m i­ n iu m auté illis co n feru an tem ,& iu b en té, v t fi qu id em filij v el n ep otes m o rian tu r n u llo fuperftite,per quem , q u i ad fecu ndas nuptias trá íiit,d o m in io p riu etu r,tu n c im m o ta & fo lid a apud lucrantem etiam perueniat d o m inij v tilita s . ipfam nos nu per c o rre x im u s , alia q u i­ dem ftatu en tcsjvo len tefq ;, v t h eredes m o rtu o ru m lib e ro rú v e l n ep otum ,fiu e parentes,fiue alij q ui cu n q u e fint,h abeant in d e a liq u o d fu b fid iu m ,lu crétu rq ; etiam iu re d o m in ij per e o rü m o rté quantu m e x p a fto n o n exiften tiu m lib e ro ru m erant lu c ra tu ri, reliq u a v e r o p ars ad h eredes filio rú v e l n ep o tü q u i m o rtu i fu eru n t p e ru e n ia t. nih il enim á n o bis o cc a fio n e v fu sfru ftu s im m utatú e ftJ H sc itaq; & n u c,& in o m n e tem pus o b ­ tin ere v o lu m u s ,p rs te rq u á in his filiis q u i m o rtu i fu e­ rin t ante n oftram c o n ftitu tio n e m .P o ftq u a enim p r s u en it lu cru m fo lid ú iam a d ieftu m ei q u i a d fecu ndas peru enit nuptias, liberis ante legem m o rtu is, n eq u ic quam labo rau erit n o ftra lex circa e a q u s le x p i s me­ m o r is L e o n is anteuertens fu b fuam red eg it p o teftate m .Ita q u e non fo lú filiis aut n ep otib u s n o n exifte n ­ tib u s fe c u ré h abebun t q u s lucrati fu e r u n t, fed & fi qu id e o ru m apud alios e ft,fecu ndú ius q u o d do m inis co m p etit,e u in cen t. H s c ig itu r breu i le g e co m p re h é d e n te s, h u iu fm o d i d u bitationes t o llim u s, né afsidué fu p e r caufsis m oleftiam p a tia m u r: fed leg e h s c c o m ­ m u n i r e c o le n te s, his liberem ur tu r b is , vo le n tes fer­ u ari form am q u s noftram legiflation em p rs c e fs it, ci q u i ante eam b en e ficio affici m e r u it .T u a itaqu e e x c e lle n tia , q u s á n o bis hac d e re co n ftitú ta funt, in h u n c m o d u m o m n ibu s m anifefta p ro p riis p r s c o niis & program m atis e fficere ftu d eto . D a t. V I I I .K a l. Iu n . Im p . D o m i. Iufti. P P. A . A n n . X I I . Ioanne V . C .C o n f . Kouell. L X X V . D E ^ f T V E L L ^ Í T I O K I B V S Sicilia. Cuius nulla pars tnueniturprater pauca hac yer­ ba in Serim*eriana editione. S i c i l i s appellationes fufcipiat Q u s f t o r : & in teru eniant pfephifm ata tam ecd ico ru m quám patru m . DOK^fTlOKE faBa a decurionibus d e THOfTIS C^fVSSoi Conftitutio L X X X V I l . Imp. I v s t i N i a b » s a . IoanniglorioGfs.Orientalium praetoriorum praefeftejterúerconfuli ordinario & patricio. ^ 9 U- ^ d e cu rio n u m v e r fu t is d e trim en - xfr ti p o fsin t adferre r e ip u b lic s ,& v t h u iu fm o d i confiliis le x re fifta t, om n ib u fq u o m o d is co n traria m oliatur, v o lu m u s .C o - 593 Authen.íéu.Nouellaru Cellatio decima. 59 4 Imp. I v s t i x i a n v s . a . Ieanni glorioGs. praeto­ gn o u im u s e n im ,fim u t atque de cu rio n ib u s d o n a tio - A riorum Orientis prsefeéto, iterum num íá d io n e in te rd ix im u s , n o n co n ced en tes illis v t exconfuli & patricio. v e l donarent a liq u id , v e l teftam ento alicui relin q u e­ re n t vltra q u adran tem , fed prorfu s curia: d o d rantem E r b e ll s n o b is fe r e n d s leg is anfam p r * referu aren t:'qü ó d ,vt callido co m m en to leg em circ ú b u it q u o ru n d a d e cu rio n u m interpellatio ferib ere n t & e lu d e re n t, h u iu fm o d i quafdam circa le ­ atque eam íá n éleg em non de certis decu i g e m fraudes in u en erin t.N am c u m fcire n t n o s,d e p re rió n ib ü s co n d im u s,fe d d e vniu erfa im peh enfa veteru m leg ifla to ru m de m ortis cauifa d o n a tio ­ rij n o ftri d ition eid icim u s autem & quid q u id verfus o n e co n tro u e rfia ,vtru m do natio ,an legatum effet ,p le rie n te e ft,& q u id q u id fo i Occidens intuetu r,quid quid rifq u e p ro d o n a tio n e ipfam ,nonn ullis p ro legato nu­ d e n iq u e e x tran fu erfo per v tn in q ; latus có fiftit. E x m erantibus,felecta m aioris partis & m elio ru m legifla­ q u o enim q u s d e cu rio n es Sc o b latio n es ad curia c o n ­ to ru m fen te n tia,d e clara flev t penitus ea legatum effet, ce rn u n t,ftu d io habita fu n t á decc-fforihus noftris, & n eq u e p u b lico ru m acto ru m in d ig ere t m o nu m entis, quidam ad curialem fortu n a p ertrah untur,quidá rur­ fed v t lice re t hanc p e rfic e re , inqu e eam certas in fere fus ab ea lib era n tu r tfartcim us illu d , v t d ecu rionibu s r e co n d itio n es quas v e lle t d o n a to r : & fi h o c feciffét, n o n folu m f u s ciuitatis d ecu rio n es heredes in flitu elicentiam q u o q u e h aberet r en u n cian d i, n c pcen iten g re ( id q u o d & h a d e n u s perftiiffum f u it ) fed etiam fi tia o b tales do natio nes d u d u s reu o ca re eas p o fsit, quo s c u r is n exu lib e ro s heredes inftituere velint q u e m ad m o d u m fapien tifs.vir Iulianusfanxit: id q u o d h o c facere licentia f i t : ea tam en c o n d itio n e , v t heres no s in trice fim o n o n o D ig e fto ru m n o ftro ru m v o lu ­ h e re d e fv e o m n in o teftato ris curiali f o r t u n s , h o c m in e d e fc rip fim u s. fiqu id em om nia b reu iter & fu b eft ex q u a ille p r o c e f s it , fefe o ffe r a n t,& cu rialiafu bco m p e n d io co m p re h e n d im u s, tam qua; á v eterib u s, ea n tm u n e ra ,ca p ia n tq u e hereditatem nem ine impequám quae á n o bis prom u lgata f u n t .H s c inquam cum d ie n te .C o g n itu m e n im h a b e n s,q u ó d ñ e g p rijp rsfe n f c ir e n t , c o n ftitu eru n t ifto apud fe m o d o cauffa m o r­ t i s c o r r e d i o * q u o d iftiu fm o d i rationibus c u r is adiitis do natio nes face re,& fecu n d u m leg em p a d u m c ó cietu r co n fiften s in pecunia v tilit a s ,& ex fatura leu en tu m in fe r e r e , q u o d illis ad im eret ne poenitentia g ifla tio n e d e c u rio pariter & patrim onium accedet, d u d i p o ffen t eas reu o ca reiite aliam co n d itio n em quae efH o refcentqu e c u r is tam larg io re n u m ero co rpo rú , ipfis v id e b atu r aliqu id iftis do n a tio n ib u s ap p o n ere, q uám q u ó d fua retineat patrim onia-.p rop terea fan­ v t per fe tandem ipfis lice ret do n atio n es re u o e a tio cim us , v t d e c u rio n ib u s , cum teftam enti tabulas c o n ­ ne liberas red d ere , & ita fua labefactare patrim onia. f ic iu n t , licentia fit q u o fc u n q u e in heredes affumere, E t quam quam ex his quae in leg es retu lim u s, o m ­ fiu e eius ciuitatis d e cu rio n es v elin t ( id q uo d lex di­ nis iam illis fublata eft cauffa, ne q u id v ltra q uadran­ cit) fiu e aliqu os g en e re c o n iu n d o s ,fiu e extraneos, fitem v e l teftam ento alicui re lin q u e re , v e l per m o d u m c u e h i decu rio n es f in t , fiue etiam n o n f in t , fiue in par­ d o natio nis alienare p o fsin t: tam en v t aliqu anto am ­ tem d o d ran te n on m in o rem ,fiu e in a ffe m : v t hi taffleii plius illoru m fedem us & reprimamus, v erfu tia m ,p ro ­ fe c u r is offerant , & co a d u n en tu r eius c o rp o ri,& fine p terea nunc q u o q u e fa n c im u s ,v t d e cu rio n i ne per querela pu b lica im p leant m unera. H o c .obtentu­ d o n a tio n em qu id e m m ortis caufla d o n a re aliqu id li­ r o tam in ip fis , quám filiis ac n ep otib u s,& csteris de­ ceat,nifi p er d onationis f o lu m m o d o ante nuptias m o ­ inceps fu cc effo rib u sin o n ea tam en fo rm a , qoa iubet du m p ro fe fu ifve filiis f a d s , aut p er cauffam d o tis, p a u ló ante d e his q u i feipfbs o ffera n t c u r is , p ropofiquatenus n o ftra iu b et co n ftitu tio n u bentibus eam fi­ ta c o n ftitu tio ,p ro lem e o ru m fu bd u cen s,qu i curte iam liabus o ff e r r i. C seterum aliter res im m o b ile s do n a re o b lati f u n t . E t quafi iam in d e ab initio decuriones n e q u e a n t, fed fem p er apud ip fo s perm aneant curiali­ fu iffe n t, ita Sc ip fi cu m p ro le fua c u r is albo adunati, b u s o bnoxiae m u n iis: fo la illis v e n d itio n e conceffa, & c o r p o r a le s .* N e q u e enim aliquid in terfu e rit,h equ id em fecu n d u m nouellae noftrae co n ftitu tio n is o b red ém n e ferib a t q u i eius ciuitatis d e cu rio f it , an qui fe ru a tio n e m : m o rtis caufla do n a tio n ib u s fuam o b ti­ m o x futurus f i t . S ed & fi quis cognatu s & ipfe de­ n en tibu s firm itatem , & o m nibu s aliis ( p r s t e r d e cu ­ cu rio , aut etiam alius h u iu fm o d i fortun a lib e r , ad de­ r io n e s ) q u e u n tib u s praedidas m ortis cauffa d o n a tio ­ f u n d i decu rio n is hereditatem v o c e t u r , nimirum qui nes in quafcunqu e v e lin t perfonas c o n fe r r e , & c o n ­ teftam en ti tabulas n o n c o n íc rip fe rit, v élitqu e ille fedition es in fere re,& ( f i qu id em h o c v e lin t) poeniten­ ip fu m o flerre curis-.liceat illi h o c face re,& intra mentiae de reu oean dis eqnuentis re n u n cia re , v t p er o m ­ D fes fe x apud a d a pu blica fuam declarare fententiam, nia n eg o ciu m intra m o rtis cauffa donationis term i­ & fim ul cu m fu cc e fsib n e fu a ac patrim onio inferuire n o s e o p a d o p e r m a n e a t. Illu d enim fanciendoprae­ c u r i s , fim ul & h ered em fie r i: v t nih il d e patrimonio d icim u s, hu iu fm o d i d onationes Sc firm as fo re & fla­ ab e o q u i d e cu rio v e l iam c o n ftitu tu s, v e l breui futu­ biles. Q u p d n o n h o c p rim um te m p o re fancim us,fed r u s , h ereditatem fem el am plexus e f t , n eg o c io denuo q u o d iam ante n o ftris fancitum eft le g ib u s , id n u nc ad curiam r e d e u n te ,p e r cauflam quadrantis atft do­ q u o q u e v o c e n o ftra interpretam ur & confirm am us drantis e x ig atu r. In fu p e r fi quis rem de fuo patrimo­ in aliis o m nibu s p e r fo n is , folis tam en ( v t d id u m eft) n io , aüt p lu rim a s,a u t o m n in o n o n pauciores quam d e cu rio n ib u s e x c e p tis , id qu e f tu d io qu o d am iuuanq u s do d ran tem c o n flitu a n t,d o n e t a licu iex his qui dae r e ip iib lie s . Q u s ig itu r n o b is placueru nt, & per v e l eius ciuitatis fem p u b lican l adm iríiftránt,aut etiam hanc .declarantur le g e m , ea cu fto d ire g lo ria tu a ftu cuiquam alteri,qui' q uidem tam fe,quám patrimonium d e t o , m axim e o m n iu m reip u b lic e v fih u s Sc co m m o ­ fiium & reliqu am o rd in e fueeefsio n em atque prolem, dis om nem im pendens p rbú íd en tiam . fiu e e x ifte n te m , fiu e fu tu ram , adducat & offerat eius D £ D T .C V E J . O n i B V S. Conftitutio C Í. Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca ciuitatis c u r is e x qua eft qui donationem facir:fahc im u s , v t ea co n d itio n e fa d a d o fia tio co n u alefo f. N am fum m o n o bis f tu d io d ig n u m effe v i d e t u r , ne de­ cu rio n u m p atrim onia v ilo m o d o á curia illius ciuita­ tis cuius D e moderatore Arabis. 9 f Tit. . . . c ; 59 6 Q u o m in u s A n i féipfum o fferen ti nupta m o rte m o b e a t : G q u id e m ex eo m a fcu lo s G lio sfu fce p e rit,re s apud G lio s fu n to , tlS üT¡fta~Der deceptionem geri videantur, & aliqui q u i & ip G de cu rio n u m m unera fubibu n t: nequ e ea in aS u m hereditatu m d o m in i f a c t i, v e l per m o du m re cu rio G tate aliqua o p u s erit. S if c e m e lls e x f tite donationis, v e l teftam enti ( v t p rsd ix im u s ) aut etiam rin t g n a t s ,f i q u id e m & ip fs a liq u ib u s n u p fe r in t,q u i h in tefta to , differant protrahan tqu e o b la tio n e m , dc v e l d e cu rio n es eius ciuitatis G n t, v e l eius fe ciuitatis Konis v elin t p erfru i,o b la tio n e fui ad cú riam n o n c u r is offerant x G m iliter & ip fs h a fc e ha b eb u n t ab fS » c f a n c i m u s , v t fi res ( id q u o d & ante d id u m eft) q u e n e g o c i o , p er m aritos fuos curialib us o b n o x ia s oer donationem c o n fe r a n tu r : n o n p ro p ere c e le b re muniis. Si q u s d a m v e r o eius ciuitatis d e cu rio n i­ r r c r u m tra d itio , fed tan tifper m aneant apud d o n a bu s n u p fe rin t, q u s d a m d e cu rio n ib u s v el ex ifte n titU d o n ec fe d onatarius apud prouincias p rs fid e m bu s v e l futuris n o n n u p fe r in t: tu n c fecu n d u m p r s inter ad a pu blica gratis & f in e viliu s p e c u n is d atio ­ fátam d ift in d io n e m , d e cu rio n ib p s q u id é n u p ts p ro * ne p e d i d o m o d o c u r is o b tu le r it , in ferib atu rq u e in p te r cu rialiam un ia do d ran tem h a b e b u n t,re liq u s v e ­ album c u r i s . tu n c enim illi & res tradi v o lu m u s. Si r o c o n t e n t s eru nt quadrante. Si n eq u e mares ipGs, vero ex teftam ento aut le g e v o ca tu s h ereditate adeat: n eq u e foe m in s n alca n tu r: quam diu m aritus q u id e m tunc protinus ftib o b itu m d e cu rio n is d e cu rio n u m o r­ fu p e re ft,h ab e to harum v fu m fr u d u m , p er eas curialia do co e at, & vna cum d e fe n fo re ciuitatis abfque v ilis im p letu ru s m unera. E t G qu id em ad fecundas p r o ­ infidiis contra d e fu n d i res p o n en d is,tu m b o n o r ú in g red iatu r n u p tias, & filio ru m pater fiat m afcu loru m , uentarium co n ficiat, tu m in b o n is reperta afsignet cu ­ v e l fcem in aru m , quas d e cu rio n ib u s iu n g a t: rurfum ris,in p rsfen tia c o n ftitu to tam ip fo h e red e q u i ad h e ­ c o n fim iliter curiali c o r p o r i res co n fe ru a b u n tu r. E reditatem vo catu r,q u am d e fe n fo re ,& d ei am 3ntifs.lon im u ero fi m o ria tu r v e la d fecundas non p ro g re fiu s corum e p ife o p o .E t fim u la tq u e a d d e u m , & fu b c o n n u ptias,vel pro cre atis filiabus,quas d e cu rio n ib u s iam jn e d u d e i(v t appellatur ) a d o ru m p u b lico ru m p r s f ic o n ftitu tis v e l futuris n o n iu n g a t: tun c d i r e d ó curia dentia c e le b ra tu r, dc v n a cum pa trim o n io ac p ro le eas res p e rc ip ie t.N e q u e enim v llo tem p o re hanc par­ tam q u s m o d o e f t , quam futura ( id q u o d fs p iu s iam tem cu rialiu m facultatum & m u neru m p eregrin ari & d idu m eft)le o b tu lerit c u r is :tu n c & res a d fe recipiat, a f u n d io n e fua d ifc e d e re p e rm ittim u s,e tfi profapia & earum d om inus fit,p e rin d e v t p rio r d e cu rio fuit, in p e r multas circu m agatu r f u c c e fs io n e s : v t ab fq u e v lla nullo d ifferre ab illo vifu su fta v id e lic e t a d o r u m c o n ­ tem p o ris praefinitione,tali linea d e fe e n d e n te , fiu e p er fectione apud p r o u in c is p r s fid e m a b fq ; v llo q u s ft u m ares filio s d e c u rio n e s , fiue per g en e ro s feip fo s cu­ & difpendio celebrand a. N e q u e enim in fraudem aut riis o ff e r e n te s ,c u r is is dod rans c u fto d ia tu r . Q u am ad difpendium c u r is ,f e d ad vtilitatem hanc le g é p ro ­ fane le g e m o b tin e re tam p e r o m n e d einceps fe c u tu ponimus, vt p erp etu o o btin ea t,tu m p ecun iis,tum c o r ­ rum s u u m v o lu m u s , quam etiam in p en d en tib u s a d poribus d e cu rio n u m patrim onia & c o lle g ia collocupletans. Q u o d G d e cu rio n is h eres qui ab in teftato c h u c , & n eq u ed u m iu d icia li fententia aut am icabili vocatur,cum ip fe d e c u r io n a n e f f e t ,a d i r e ,f e q u e ip quapiam tra n fa d io n e fop itis caufsis. Q u s ig itu r n o ­ bis p lacu eru n t,& p er hanc facram declarantu r le g e m , fum c u r is o fferre n o lu e r it : tu n c d o d rátem curia d e tiea ftu d eto excellem tia tua cu fto d ire,m ax im e o m n iu m netoúple v e r o quadratis fo lu m d o m in u s fie t , id q u o d illi etiam p rio r le x p r s b e t , lice t c u r is m u n eribu s n o n in v tilitaté pu b licam fiim m l co llo can s prou identiam * inferuiat. C s t e r u m fi plures fint q u i eo d em g rad u D E MODE 0 \ E J .\ jíE I Á E . ad decurionis h ereditatem v o c e n tu r,e x qu ibu s aliqu i Cmjlitutio C I I fe offerant, alij r e c u fe n t: d o d ran tem q u id e m is aut ij d e c u r io n e s f u n t , abalienen tu r . capiunto, q u i fe c u r is o ffe ru n t: quadrantem v e r o re­ loqui heredes q ui le g e vo ca n tu r.o m n in o enim ftu d iú nobis e ft,v t dod rans ad eius ciuitatis d e cu rio n e p e rueniat. A t v e r o fi quis d e ce d at r e lid a filia, fi q u id e m c a v x o r d e cu rio n is fit eius ciuitatis: m anifeftarium eft quód citra calum niam paternas res habitura f i t , v e l om nino in f o lid fi,v e l d od rataria r atio n e, fi pater qua­ drantem fo rte a d alium p eru en ire v o lu e r it . Sin v e ­ ro etiam cu m d e cu rio n i in itio co n ftitu to n upta n o n fit, ad eius nuptias a ccedat a liq u is, q u i e3 co n d itio n e velit a c c ip e r e , v t de cu rio n is m u n ere fun gatur,fe ip­ fum c u r is o ffe re n s, atque h s n u p tis m u lieri e x p e te n d s v id e a n tu r: h abeto & ipfa h o c cafu nullis e x p o fitum calum niis do d ran tem per cauflam b e n e u o le n t is erg 3 c u ria m : & quia rebu s d e cu rio a ttrib u itu r,& eas adm iniftraturus eftj p ro p terea o m n in o hafce m u ­ lieri co n ced i v o l« m u s. Sin v e r o & plures f ili s fint, & q u s d a m e x iis n u p ts fin t d e cu rio n ib u s,q u i v e l iam decu riones e x ifta n t, v e l p e r o blatio n em fia n t :d o ­ drans quidem inter ipfas d iu id etu r, quadrans v e r o ad reliquas d e u e n ie t. M a riti autem curialis p a trim o n ij rebus v té ru r fru en tur,tam etfi d o m in iu m ad m u lieres pertineat, pro pterea enim res illis p a tern a sco n cefsir n u s jy t q u i ipfas haberent in m a trim o n io ,e x in d e cu ­ ru lia im p leren t m u n e ra . A t fi c o n tin g a t v t d e cu rio - Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca Im p . I V ' S T I N I A N V S a . I o a n n i g l o r io í ífs .O r i é t a li u ín p r s t o r i o r ú p r * f e é tG ,it e r ü e x c o n fu li o r d in a r io & p a t r ic io . V m p le ro fq u e alios p ro u in ciarum m ag giftratus ad m elio re m iam form am tra $ d u x im u s , q u i hu m iles a b ie d iq u e prius 1 e x ifte n te s , n eq u e v ili rei co n u en ien ter a g e n d s id o n e i, p o ftq u am in a m p liorem co n ftitu im u s o rd in em , & valen tio res per o m nia fa d i fu n t, & ita r e ­ rum ad m in iftratio n em capeffere c o e p e r u n t,v t v n iuerfa in m e liu scó m u ta re n tu n tu m v e r o i n o b is etiam p r o c o n fu le s ,& p r s t o r e s , & m o d e ra to re s,& v eteru m h o ru m n o m in u m am p litu do in u e n t a e ft ,a u d s q u e ipfis a n n o n s , & iu m m ap otefta s d a ta : & ante om nia in te r d id u m illis f u it , ne p ern iciem inferant fu b d itis, Sc m ultis ad ip fo s dirip ie n d o s v ta n tu r m an ibu s, iu ram en tis q u o q u e rem m uniuim us o m n iu m horrendifffim is : nequ e aliter eis officia tradim us, quam p rs ftitis iuram entis ita co d icillis m agiftratus d ig n i fint habiti. C o n u e rtim u s ig itu r & ad A rab u m reg io n em o c u ­ l o s ^ req u ifita ca u fta ,qu am o b re m & pu blicum labo ­ re t in o p ia , q uanquam r e g io florentifsim a f i t , & tam m agnus nos interpellantiu m num erus iis lo cis acce* d a t , & o m n es la m e n te n tu r,a lij furta & ra p in a s,a lij in iu ria s, alij alia dam na in querelam d e fe ren tes: o c - 597 Authen.ícuNouellarum Collado decima. 59^ ca fio n em & cauffam huius mali e x im b ecillita te & A ex p refle h u ic a fsign abim u s, neq; cum p agano a!iqUo ñ eq u e cu m illoru m litibus fi quas inter fe h a b en t, ne­ im p oten tia eo ru m q u i m agiftratum ib i g e r u n t, p r o q u e fi paganorum aliquis in ius p ro d u c a tu r. N u llu ^ u e n ire d e p reh e n d im u s. E ra t enim ita tenui p o teftate d en iq ; habeat cum paganicis caufsis c o m e r c ió : quanp rx d itu s is q u i ciuili m agiftratú defu n gebatu r , v t ei d o q u id em m agnum in m ed io interuallum eft inter ci­ q u i p r x e ífe t a rm is,fe ru ili p ro p em o d u m m o re man­ c ip a re tu r, & m illius arb itrio huius falus eflet pofita, uilem & m ilitarem adm iniftrationem : difeernuntóroea in ter fe , q uem ad m o du m patres n o ftri in república aut v t n e eflet quidem o m n in o h ic m agiftratus. In d c ifta ordinaru nt & in ftitu e ru n t. fcitu ro fpeftabili D u ­ ad eo & lo n g u m tem pus eft e x q u o is d e fie rit,& m ilic e ,q u ó d fi rebu s fe ciuilibu s im m ittere aufit: neq; mi­ taris ea quse c iuilem m agiftratum c o n c e rn u n t, pera­ g a t,* n ih il fib i, n ih il illi o m n in o v trin q u e lucrifaciat. litaria retin e b it, fed & illis fpoliatus p riuatum aget, 8c H x c n o s ad fü feip ien d u m p rx fe n s c o n filiu m e x huius m agiftratus im p erio fubditu s erit. A tq u e h xc cita ru n t:& p rx fe n ti v te n te s le g e , m agiftratum ad p u l­ n o b is item de m agiftratú reg io n is A r a b ic x íáncita c h rio re m form am tra n fp o n im u s, b en ig n éq u e & ipfi fu n to . P erfuafu m enim habem us v o lu n ta te d ei, quód M o d e ra to ris ap pellationem largim u r (id q u o d etiam ea res ad m elius p r o fe d u r a fit. E x q u o enim neq; pe­ in P o n to fecim us ) & fp e t h b iliu m m agiftratuum ius cu niis p ep ercim u s,& annonas illi au x im u s: inde adeo c o n c e d im u s , v t i n n u llo fit D u c ia n o in ferio r. S ed ^ c e rto f c im u s , q u ó d & is q u i h u n c m agiftratum gerit, & p u blicis e x a ftio n ib u s cu m fum m a v eh em en tia ad talem fe circa v e r é p u b lico ru m trib u to ru m exactio­ h x r c f c it o , a d h x re fc ito etiam priu ato ru m vtilitati: nes p rx b e re ftu d c b it,v t n o n dam num e x in d é , fed iu­ ftu m lu cru m fifc o addu cat. Illu d fime fieri obtinen eq u e c o m m ittito , v t v e l íp e c h b ilis d u x , v e l trib u ñ u s , v e l aliqua p o te n tio ru m d o m u u r a ,v e l etiam fa­ réq u e v o lu m u s , v t fpeétabilis d u x ind e annonas fuas cru m p a trim o n iu m , v e l f a c rx n o ftr x res p riu a tx , v e l percipiat, v n d e p ro u in c ix p rx fe s iu ife rit: cum manifeftarium fit,n o n cu m tanta eum ignauia his rebus ad­ ipfa facra noftra d o m u s , q u a le cu n q u e fubditis n o ­ m o tu ru m a n im u m , v t fuas ipfe annonas ex ig ere neftris d am num irro g e f.n e q u e facilé fu cc u m b ito ,n e q u e form id in em c o n tra h ito : fed v irilite r fubditis p rx ito » queaf.fcien s q u ó d fi q u id h x c co n tra fe c e rit, quin­ & ante o m n ia d e o pariter ac n o b is & Iegi puras c o n decim libraru m auri pcena m u lS a b itu r. feru a to manus. fiqu id em iifd em iuram entis & h u n c D E V X j ) C O K S F L E f A l J l E S T IK ^ iE . fu b m itti v o lu m u s, q uibus & e x te ro s m agiftratus fu b Confiitutie C l I I . m ifim u s. D e in d e cu m c o d icillis p e rc ip ito etiam im ­ Scripta Ioanni gloriefifs.facroruni per Orientem perialia mandata , q u x tam ante n o s legum latores, praetoriorunvprasfsiio,iterum eiconfuq uám vetu s illa r e ip u b lic x form a n o u i t , & n o s cu m li ordinario & patricio. p en é o b fo le u ifle n t, d e n u o reparau im u s, & i n re m p u b licam red uxim u s: v t ea fem p er adhibeat v elu ti in A m q u id e m & alios gen tiu m prxfidatus co llo q u iu m , & iufsiones noftras c u fto d ia t. N am fi il- ( m aiores re d d id im u s , q u i prius humiles pariter e ra n t, & ad aliqu id fortiter sgenlas fané fecutus f u e r it : n o n eft cauflá q u am o brem n o n dum im p oten tes : & tam in ter fpedao m n ia illi p rx c la ré & e x anim i fententia o ccu rra n t, & leg u m b en e ficio ad fum m am ipfe in rebu s g ere n ­ b iics ip fo s c o n ftitu im u s, quám etiam annonas ipfis dis facilitatem & iuftam facultatem p eru eniat. P rin ­ ad fe flo rib u fq u e & co h o rti auxim us: & in ter alia om­ cip io ig itu r ( v t d ix im u s) ftu d io illi fit p u b lico ru m tri­ nia q u x b e n ig n é illis elargiti fu m u s, v t item de ap­ b u to ru m e x a d io , d eu o tis quidem hum ano p a tern ó p ellatio n ibu s c o g n o fe e rc n t,p rx b u im u s :aliofque ho­ q u e fe a ífe d u ex h ib en s, ind eu otis v e r o v eh em en tem n o re p ro co n fu lu m e x o rn a u im u s, alios ( v t appellant) &. feuerum . D e in d e curam ge re t etiam reip u b licx* co m itu m ,alio s p rx to ru m , alios d en iq u e m oderatorú: éc v t r e d é in ea atque o rd in e om nia fia n t, n év e tu ­ & fem per p rx c la ro aliqu o a d in u en ien d o , no u ó veluti m u ltib u s & n e fed itio n ib u s ded iti fint v e lB o ft r e n i, flo rem n o ftr x addim us r e ip u b lic x . V e n it aute nobis in m entem & m etro p o lis C x fa r e a , q u x in prim aPav e l a lij, & q u x á v etu fta te p erm ifía funt ad d e le d a t io n e m ,e a co n u ertan t in fu ro rem & e x d e s . H a­ Ix ftin ap rin cip atu m te n e t,q u a m p r x ex te ris maiore b e b it item fecu n d u m mandata n o ftra d i d o fu o au­ etiam h o n o re perfru i o p o r te b a t : pro pterea q u ó d & d ien tes m ilites ( fiq u id e m & h o c in d e lice b it d e fu q u o n d am p ro co n fu l ipiam ten u it, & p rx fec tu s illi ta­ m ere ) n eq u e vllam o m n in o rem n e g lig e t, q u x c o m ­ lis m agiftratus fiiit, lice t p o ftea ab am p liore dignitam o ditatem aliquam in fe h a b e a t. Q u em a d m o d u m e - j tc ad m in o rem tranfierit: nim irum cum v n a prius to­ n im in P o n to cu m M o d e r a to r e eg im u s, ita & ipfum ta P alxftin a e fle t, ea d ein d e in tres diuifa partes, & p e r eadem eius m agiftratus v e ftig ia in g re d i facim us. n eq u e pro co n fu latu m r e tín e n te , fed ad magiftratum E r itq u e & ip fe ip e d a b ilis : & co n fim iliter cum alia h u n c(vtap p ella n t)o rd in a riu m delata.Q uanquam fam u lta , tum etiam ea q u x appellationes co n c ern u n t, n c & v e t u f t á v rb s f i t , & fem per am pli nom inis fue­ ad m in iftrab it.S ed n eq u e ad m o du m p rio ris dum taxat rit,tam cum S trato prim us eam in form am v rbis rede­ folatij refiftem us. V o lu m u s enim v t ipfe qu id em p er g it, qui m utatis fedibus ex ce d en s G rx c ia ,h u iu s con­ cauflam ann on arum & reliqu i folatij percipiat q u in ­ d ito r exftitin q u ám c u m d iu x m e m o rix Vefpafianus d e cim auri lib ra s, ad felfo r v e r o eius m agiftratus duas celebratifsim us ille Im p e ra to r, qui p ix m em orix T i­ lib ra s , & c o h o rs eius n o u em auri libras habeat. E t ti pater fuit, q u o d illi ad fum m am g loriam v el folum quam quam (v td ix im u s ) e x im p erialibu s m andatis iam p o tu it f u ffic e re , ip fo ru m C x fa ru m appellatione eam etiam m ilitibu s p rx e ft:e rit tam en nobis c u r x ,v t n o n ­ nominauitjCUm antea Stratonis turris v o c a re tu r: boc n u llo s illic ftatiua agentes m ilitares num eros & ei illi h o n o re im p e n fo ,c o q u ó d in ea p o ftlu d aicas vi­ fu b d a m u s, qui in h o s m agiftratum g e r i t , v t illi fo li s o r ia s in ter Im perato res ad fcriptns eflet. Cerni­ o b ed ian t,em fq u e form u lis ac p rx fc rip tis cedat & o b m us autem , q u ó d & m a g n x a d m ira n d x q u e regionis te m p e re n t.N o n ig itu r co m m u n io n e m o m n in o h abe­ im p eriu m habeat ea p ro u in cia,& quam maximam r « ' b it aliquam íp e d a b ilis d u x n equ e cum m ilitibu s q u o s p u b lice n o ftr x gratia & fenfu m exh ibeat,ta tributor» 0i-agnitu- Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca 5 600 D e Proconfule Palxitinae. Tit. ciij. 9 9 tud in e,q u ám d c u o tio n is exuperantia.praebeátju a g u e , . . que ampli nom inis ciuitates, ac b o n o s ciues en u tn at, & om n i doctrinarum g en e re referto s, n eq u e n on ín ­ ter facerdotes ce le b res: & ( q u o d o m niu m m axim um cíf'q u ia vn iu críl c ó d ito r do m in u s n o íte r Iefu s C h r i •ftusjverbú illud d e i, & totiu s hum ani gen eris f ilu s ,in ca com p arueritjdignatú fqu e íít aflum ere n o ftra.H an c i aiiur q u ó m o d o n o n h o n o re a fficiam us, & p ro u e h a inusad form am p ro c o n fu l 3 re m ,c o n c e d a m ú fq u e illi qui jn ea d e fu n g itu r m agiftratu, v t p r o c o n fu l pariter fit Sí v o cetu r,id q u o d facim us p e r h anc pragm aticam foriDam?Appellari autem eam v o lu m u s & C aeiárienlium p riu ile g iu m .E t q u i eu m m agiftratum g e rit,p ro confulem efricim usipraebem úfq; e i,v t in ter fp e fta b ile sa d fc rib a tu r,& o m n ia h a b ca t quae e iu fm o d i m ag i­ ftratus funt p ropria: audiat etiá p ro u o c a tio n e fu fp e n fas lites v fq u e ad d ecem áuri libras,qua: e x v tra q u e ad ipfum P alaeftinad euoluu ntur: v a leá tq u e o m n in o ta­ lis e x ifte re, v t iufsiones noftras praeclarius & m aio ri­ bus cum viribu s qu e a t ad effe ftu m d e d u cere . V te ­ tur autem & ven era n d a illa atq u e antiqua V e n e ta (d e purpurea plañe fto la lo q u im u r ) in facris eam m en fium íeftis in d u e n s:v en u ftám q u e fe praebeto tan to redimitas h o n o r e ,& m ultis im p erato m ilitibu s, ac tan ­ t i s ^ quid q u id d e n iq u e v e l p u b lic o , v e l n o ftris v tile eft fubieftis, facito . C e t e r u m p e r o cc a fio n em an­ nonarum p ro b em u s illi v ig in tilib ra s a u r i, quas tam inter fe,quám ad feííbrem fu u m & o b te m p era n te fib i cohortem d iu id a tq u o ip fe v o lu e r it m o d o , per fu g geftionem nos d e iis c e rtio re s r e d d e n s , v t facra pra­ gmatica form a eam d iu ifio n em c o r r o b o r e m u s . N e q ; enim fuftinuerim us v id e re aut v t ip fe ad fe flo rq ; eius fub priftina tenuitate annonas p erc ip ia n t: aut v t c o ­ hortem eius, quam quam c irca t o t trib u to ru m illatio ­ nes laborantem p e riclitan tém q u e , o m ni d e ftitu tl au­ xilio, non fu b le u e m u s, q u o m aio re cu m b e n e u o le n tia 5 r illi appareant,& p u b lica trib u ta e x ig a n t,& in iu ftis rapinis abftineant. In fu p er nuliam o m n in o cu m ciuilibus caufsis p u b lico rú m q ; trib u to ru m p ro flig a ­ tionibus co m u n io n e m h a b eb it p ro te m p o re fp e fta bilis e o rü lo c o ru m duxzfed ip fe o m n es pu blicas p riuatáfque cauflas(prout d iftu m e ft)d ifc e p ta b it,& m a­ xime om niu m p r o u id e b it, v t p u b lica t rib u ta fine re ­ tardatione detrim en tóq ; inferantu r, & pu ris ip fe v ta ­ tur m an ib u s. Q u a q u id e m re d ilig en ter o b fe ru a ta , cum & fpeftab ilis v ir S tep h a n u s, qu i n u n c prim us in ca verfa tu r, m agnam lau dem co n fec u tu s f i t : p ro rfu s meam o p in io n em v e n im u s, fum pra v id e lic e t e x an­ tecedentibus c o n ie ftu ra ,q u ó d rurfus h o c faciet. M a ximé om niu m v e r o c u ra m g e re t, v t quaeque fu o o r ­ dine fiant in c iu ita tib u s, n eq u e po p u laris aliquis tu ­ multus ex cite tu r in vrb ib u s . Siq u id em & h o c eius, cum in m agiftratu effe t,p ro p riu m fu it: q u i cu m p ro ­ uinciam tum e x aliis o c c a fio n ib u s , tum v e r o m axim e cx diuerfitate re lig io n u m fed itio n ib u s laborantem fufcepifleu eu identer pacatam eam r e d d id it , Sc o m ni m otu ac tu rb a lib e r s u it . q u o d fin e nu nc illi q u o q u e Vt faciat iniu n g im u s.E t fiq u a n d o res ita ferat,vt etiam m fecundam Palaeftinam e x c u r r a t, & ibi tum u ltus fe d e t, n eque co m m ittat v t in c o m m o d e aliq u id in illa geratur,& praefertim in illa:q u an d oq u id em & m u lto s 1 c tum ultus e x ifte re ce rn im u s, n eq u e Ieues h o ru m cu entus. Q g o d fi etiam m ilitibu s in d ig e a t,q u i in prouincia ftationes h a b e n t: adiungim us &. h o s illi, e x q u o militarium n u m ero ru m ftrenu itatem co m p e rN o ú e l. Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca A tam ha b cm u sta m ín tuen d a dign itate v r b iu m ,q u á m c o n feru an d a m o d e ratio n e in iis qui ru ri h a b ita n t, Sc e x ig e n d is trib u tis p u b licis. Sacra pragm atica f o r ­ m a, quae ad eam illi rem p rius data e f t, n u n c q u o q u e rata m an en te, quae n o n v u lt, v t v e l fp eftab ilis d u x , v e l gloriofiiT . m ag ifter m ilitu m licentiam habeat, m i­ litum praefidia quae apud illum co n ftitú ta fu n t ,a b il­ lo a b ftra h e n d i, ne quis ex in d e in ciuitatibus o ria tu r m o tus ac t u r b a : id q u o d n u n q u a m e u e n tu r u m e ft,fi ille & ciuilem m agiftrarfi g u b e r n e t , & in ier p u b lic o ­ ru m t rib u to rii co llato re s reftae difciplinae p ro u id e n ­ tiam a c c o m m o d e t, tam in au xilió paratos habens m i­ lites , quám fi q u id in d e c o re v e l ab ipfis v e l ab aliis p e r ip fo s gera tu r,co rrip ien s. E rú n tq u e o m n in o in ­ ter fe d iftin fti officiis fp eftab ilis lo c o ru m d u x ,& is g q u i p ro co n fu lare m g e rit m ag iftratu m . N a m ille q u i­ de m m ilitibu s,& lim itan eis, a c foederatis, & q u ic q u id o m n in o in p ro u in cia armatae militiae ad feriptum eft, praeibit: ex cep tis his m ilitibu s,qui p ro c o n fu li dep u ta­ ti fu n t.h ic v e r o tá p ro ciuilibu s perfo n is,quám reb u s, & praefidiis m ilitum illi adhaerentibus p ro u id e n tia m a d h ib e b it & cu fto d iam . C e r te p u b lico ru m trib u to rü n o m in e , aut p er cauffam motae in p o p u lo fed itio n is n em o p ro rfu s á fp eftab ilis p ro co n fu lis iu r ifd iftio n e ex im e tu r, fed o m n ib u s im p erab it,o m n ib u s p rec ip iet, n eq ; q u ifq u am eius re fifte t form u lis ac d ifp o fitio n ib u s, aut v llu m h a b eb it praetextü v e l d efraud andi p u ­ b lic u m , v e l ciu ib u s inferendae iniuriae, publicae fed i­ tio n is a u fto r fa ftu s :a u t etiam v te tu r v e l c in g u li, v e l d ig n ita tis,v e l fa ce rd o tij, v e l cu iu ílib e t alterius cauiiae praerogatiua: fed c o fo lo feipfum n o x a lib era b it & f u p p lic io , fi nullam n o xa m co n trahat- Haec ig itu r C ( v t d ixim u s) & h u ic m agiftratui co n c ed im u s,& c o n feruari p erp etu o p e r hanc facram pragm aticam leg em v o lu m u s .S e d & v t excellétia tua p erp etu o ipfam co n fe r u e t,& e o m o d o particylaribü s th ro n o ru m tu o ru m d ifp o fitio n ib u s ac form u lis a d fc rib 3 t,fan cim u s:n eque n o n v t o m n es Palaeftini, q u i in fe q u e n ti fu tu ri fu n t te m p o re ,c ó g n o fc a n t,q u ó d d e n u o p ró co n fu la re ipfis ius r e f t i t u t ú íit ,& p r o c o n fu l in prim a Palaeftina fu m m urn habeat im p eriu m , ipfis v e r o etiam p r iiis , * & p rio re liberata fu p e rc ilio , in m aio re n u c h o n o r e erir, nem pe ciuitati d e b ito . Quae ig itu r n o b is p la c u eru t, & per hanc facram declarantu r le g e m , ea ftu d eto e x ­ cellentia tua e ffe ftu i & fin i tradere. Tl^ iM TO IlE Conftituti0 ^ S I C I L I ^ÍE. CI III, A b e t o Sicilia praeto rem , q u i & res ciu i­ les tra ft c t ,& curam gerat m ilitaris im p en fae. 2 P u b lic a trib u ta Siciliae n o n p erti­ nen t ad f o lic itu d in em Praetoris, féd c e n fen tu r fu b co m ite pa trim o n ij Italiae. 3 A p p e lla tio ­ nes & d e creta de fe n fo ru m & p rim o ru m ciuitatis S i­ ciliae tra fta t & exam inat Q u aefto r. P . P. p o ft co n ftila tu m B elifa rij. V T M . K J I C V I ¿ Í \ E S V S V X ^ f E J 'M f elutiones in duplum computentur. Conjlitutio CXXI. Im p . vv I v s t i N i a n v s a . B a filio prasfidiT arfi. It: ^ .. | V m d e cu rio n es videam u s n o b is in ftare ‘ 1 p re c ib u s,& lib en ter iis in d u lg ea m u s: m ei r it o fa n é le g ib u s contrarias artes,& per V 6oí Authen.feuN ouellarum Collatio decima. fraud em e x co g itatas con fefsio n es v a le re n o n c o n c e - A dim us. D o c u e r u n t enim potentiam n o ftram E u fe b iu s & A p h th o n iu s,q u i D e m e tr io nep otes e x ftite rú t, 6 Cz Anifefté Theodofius & Valentinianuj fscratiff.principes lege cxprefTerunt,vt caufas appellationum quaftor facri panati e x P allad io D e m c trij f ili o , q u ó d is D e m e triu s latij vna cum praefefto Orientalium prs , A r te m id o r o p er caufam m u tu i q u in g en to s au reo s toriorum,qui pro tempore thronum re­ d e b u e rit,in quam fum m am etiam vfu ras ftipulatus fit. gat excellentiae tuae,fecundum formam facrarum coniultationum examinaret. Inuenimus autem in huiuf N u p e r v e r o facram p ro d iifle form am , quse v o lu e rit,fi modi examinationibus aliquid euenire,quod& rts d u plum d ebiti fo lu a tu r,v t nulla co n tra ip fo s fecu n d ú leg es no ftras fu p e rfit e x a f t i o . A rte m id o ri autem c re ­ pub.& noftro indignum fit imperio.Litigatores enim & procuratores, & horum aduocati, & omnes qui iQ d ito ris fu cc e ifo re s E p im a c h u m & A rte m o n e d ix iflc, huiufmodi caufsis minifterium fuum adhibent, q Uaft m en tito s ip fo s in p rec ib u s,n eq ; n o ftro dig n an d o s 3U x ilio :cu m d e b ito plene fa tisfa ftu m n o n fu e rit,le d io li nobis ipfis praefidentibus & audientiam praebentibus tam vefte,qiiam calceamentis & verbis apud noftros n o n g e n ti qu a d ra g in ta n o u é au rei p e rfo lu ti fin t. A iu n t magiftratus vtuntur, quibus folummodo vti conuenit , enim fupplices,patrem fuum Palladium v n a cum D e ­ m e trio patre eius & P au lo o ftin g e n to s fexa g in tafep té eos qui ad maieftatem ingrediuntur Imperatoriam. fo lu iffe au reos. Sed A rte m o n e m & P rifc ia n á A rte m i- ^ Quin & ipfi iudices non ex propria perfona, fed quafi d o r i filio s , q u i E p im a c h i & A rte m o n is illius alterius nobis ipfis praefentibus & interloquentibus, ita luas auus fu itjd ixifle particularem fe fo lu tio n e m fo rti n o n proferunt fententias. Q u od decaetero in quocun­ a d iu n g e re , fed o m n ia v e lle rep u ta re in v fu ras.h a ec que iudicio fieri piohibemus:fancientes, vt facri qui­ item in n u ere fententiam prouincise p ratfidis: & p r o ­ dem noftri palatij pro tempore quaeftor quidem vna p terea. exegiiTe Palladium p ro p rio re q u in g e n to ru m cum tua excellétia,fiue pro tempore facrorum pr$toa u reo ru m fceneratitia fyn g rap h a alteram au reo ru m riorum praefefto,huiufmodi cauflas examinet: nó au­ f e x c e n t o r u m . So lu ifle autem ipfi in q u iu n t diuerfis tem ex noftra, fed ex propriis perfonis interlocuto^ tem p o rib u s & Palladium au reo s fep tu a g in ta d u o s, & rias proferant, & legibus cognitam edant fententiam: E u fe b iu m stq; A p h th o n iu m d e c é , v t in d e co llig atu r folitis videlicet feriniis in huiufmodi cognitionibus n o n g e n to ru m quadragintanouem au reo ru m fum m a. fuum adhibentibus minifterium. fcienttbus quoque* E u m v e ro q u i co ntro uerfiae au dientia praebuerat, cú magiftratibus qui id genus cauflas diiudicaut, quód fi in anim o n o n r e u o lu e re t,q u ó d totiu s a ccu fatio nis ea­ quid haec contra quocunque modo decaetero delifti d e m caufla e f le t : n o n ad m ififle i p f o s ,f e d v o lu ilfe in fuerit admiffiim, crimini perduellionis fubiacebunt. fe x c e n to s e o s au reos fo rtis e o n d em n a re.P etieru n tq ;, In omnibus praeterea appellationibus hoc valere v t hac necefsitate e x im e r e n tu r : & c o lle ft o v n iu e rfo iubemus, vtquotiefcunqueappellatione interpofita, d e b ito q u in g e n to rú au re o ru m , fi q u in q u a g in tav n u m . intra praefinitum tempus vtraq; pars fatale dié oblera d h u c fo lu e re n t,q u i reliq u i eifent ad m ille fo lid o ru m 1 ' uauerit:abfq;omni dilatione iudices tum afta cauife, quantitatem ,tam v n iu e rfo d e b ito lib e ra re n tu r, quam tum iudicata examinare fiudeant, & legi ac iuri confceneratitiam fe x c e n to ru m a u reo ru m fyn g ra p h a m fentaneam depromere fententiam. Sin verofolusts r e c ip e re n t. C u m ig itu r leg es noftrse n ih il v itra du­ qui prouocauir, fatali die ingreflus fuerit:iubemus,\ t plum fo lu i v e l in t , & no s in h o c sentum differentiam iudices fub extremum fatalem diem , fi vel requifitus habeam us cu m p rio rib u s, q u ó d illae q u id é d ebita c o viftor non inuentus fuerit, examinatisaftis caufla: le­ ftitu an t v fq u e ad d u p lu m , fi nulla particularis fa fta gitimum adfignentterminum. Si folus is qui viftrtfu iffe tfo lu tio rn o s v e r o recip ia m u s,vt p a rticulares etiá cem retulit fententiam, ingrediatur, qui vero prouolo lu tio n e s d ebita d iifolu an t, fi v fq u e ad du plum p e r cauir, requifitus inuentus non fuerit:praeftolentur iu­ tin g an t:fan cim u s, v t fecu n d u m h o c fiat c o m p u tatio : dices nó folú ad extremú vfq; fatalem diem, fed etiam & f i tantum hi p e rfo lu e rin t, quantum ad h u c ad m il­ per tempus reparationis,hoc eft tres menfes. Quod le au reo s d e e f t , rec u p e ren t etiam fceneratitiam fe x ­ fi ne tunc quidem inuentus fuerit qui prouocauit:non ce n to ru m a u reo ru m fyn g rap h a m , n e d e b itu m ex hac amplius decurfu temporis corroboretur fententia, caufla m u ltip licite r e x ig i d e p reh e n d a tu r. Quas ita­ fed vel vna tantum parte praefenteiudices aftitatain q u e n o bis p la c u e ru n t, & per hanc facram pragm ati­ caufla & iudicata examinent . E t f i quidem refté pro­ cam d e claran tu r form am , ea ftu d eto m agnificentia latam fententiam inuenerint:eam confirment. Si quid tua e ffe ftu i & fini tradere:tam ea in terp re ta tio n e , quas ) in ea per negligentiam omiflumeft: id corrigant,& de h ac caufla in fe n te n tiis, quarum fu p p lices m em i­ legitimam edant fententiam. Simul atque vero fe­ n eru n t,fafta eft,abolira:quam o m n ib u s quae p e r o b r e ­ mel appellationis caufla intra eos dies qui dilationis p tio n em & ex vn a tantum p arte c o n fe fta funt,au t c ó caufla prsfimti funt, fiue ab vtraque p.?rte,fiuc ab ficien tu r,v aca n tib u s. vna tantum inwodufta fueritmon amplius biennij de­ curfu firmitatem decstero capiat fententia,fed atten­ E D 1 C T V 7H L E TOXJrtVLji tis oculis veritate ac iure confideraro, terminó huiuftificHm. Cmfiitutia CXXII. .modi caufsis legitimú adhibeant, fiue vna fiue vtraq; M n is artife x , au t m ercen arius, au t m erc a to r, fe­ parte praefente. A c propterea iubemus, vt in hoc cu n du m a u ftio n is form u lam operas lo ca to ,m e rgenere cauflarú nó amplius quemadmodú in prarftnc é iv e v e n d ito . N am f i q u id am plius a c c e p e r it: pcena: tem vfq; diem obtinuit,in primi appellationem o trip li fu b ia cet. cognitiones conferantur,fed vnaquseq; cognitio ftu dieqi prsefcriptú habeat. fancimus,^ E X E 21 V L V 7M S j í C K^oiE E 0 jCE omnes iudices appellationé quidé quae intra deputa­ de dppeliatisniÍM. Canfututta C X XVI . tos dies offertur,neq; interdifta eft legibus, omnibus Im p . I v s T i v i A N T t a . P e t r o g lo r io fifr . modis fufeipiant. Intra triginta vero d i e s q oblata fuit O <AL H^fEC p r z t o r io t u m p r z f . c t o . Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca appellatio,aftitata in caufla, cú propria fubfcriptio^ <5o3 D e tranfitu militum cxxx. Tit. 6 04 prxbeant litig a to rib u s, v t illi p r o f u o h s c au xilio c ó - A o m n i ipfis m o d o rep u te tu r. H is o m nibu s pro ce d e tib u s & obferuan dis p ericu lo g lo r ix t u x , & cu iu fq u e petenti po fsin t infinuare m a g iftra tu i. Q u o d fi quis p r o u in c ix tra ftato ru m án eq u e n on p r x fid u m , & o b ­ judicum h o c facere fu p e rfe d e rit : fententia qu id em tem perantium ipfis co h o rtiu m , fu fcep to ru m q u o q u e , temporis d ecu rfu co n firm a b itu r.ip fe v e r o iu d e x , q u i & d e c u rio n u m , & om nium q u i pu blica traftan t tri­ jfta non o b lcru a u it,q u íq u e h u ic ap parent,om ne dam ­ b u ta. Sed & h o c o b fe ru a ri iu b e m u s, ne q u ifqu am num q u o d p e r cauflam n on ed ito ru m acto ru m liti­ au t ex p rx fe ftis leg io n u m aut m ilitibus ¿ v e l ab v r b i­ gator fuftinu erit, e x p ro p riis facu ltatibu s ei refarcire b u s, v c lp r x d iis o cc a fio n e tranfitus, per có c u fsio n e m com pellentur, & denarum lib raru m auri pcenam n o e x a f t x aliqu id p e c u n ix p ercipiat. Si quis v e r o d e ­ ftris in fercdam rebus priuatis p e rfo lu e n t. G lo r io f a preh enfus fu e rit, q u i p er co n cu fsio n e m e x a f tx ali­ igitur,& magnis reb u s g eré d is nata au fto ritas tu a p r g q u id p e c u n if p e r c e p e r it: iu b em u s, v t ab eo q u i tale fentem legem & in reg ia v r b e p ro p o n e re ftu d e to ,& * a liq u id perp etrat,d u p lu m o m n in o cius q u o d p ro h o c ¿lib i rn4m fcfi.tr» f t c e r t p ro cu ra to , v t o m n es c o g n o fc a n t accip ere aufus fu e r it, e x ig a t u r ., Si q u iv e r o ex n o ouid o bferuare debean t. ftra ru m le g io n ú p rx fe ftis , aut e x e rc itib u s , aut o p tio ­ T v llL lT V U d e t u jA k s i t v nibu s eo ru m de fa ft o ab ipfis fum ptu recauta n o n C onfu tu ti» C X X X . j c ó m p o fu e rin t: iu b em u s, v t co llato res q u i fum p tu m fu p p e d ita ru n t, a fto ru m m onu m enta c o n fic i p ro cu ­ I t í t i h u m t s a . P e t r o g l o r io G f i . fa c ro ru m p ra etorio ru m p ra r fe fte . ren t, fi qu id em p rx fe s in iis lo cis inuentus fu e r it , co ­ R x c ip u a m m u ltó q u e m axim am reip u b . ram ip fo & religio fifsi. ciuitatis e p ife o p o : íi p r f íé s i á n o ftr x co n c ilia tio n e m in h o c c o n fifte iis lo cis inuentus n o n fu erit, co ra m relig io fifs. ciuita­ re arb itra m u r, fi q ua n o fte r tran fit ex er­ tis e p ife o p o , aut d e fe n fo re l o co ru m in q uibus p o fcitu s,v t ib i citra o m n em alatur q u e rim o ­ fefsio fita e ft,v n d e fum ptus faftus eft.p é rq u e eam m o niam , & Incolum itas atque indem nitas no ftris c o n n u m en to rú co n fe ftio n e m m an ifeftum red dan t,& q u i feruetur co llato ribus. In d e ad eo iu b em u s, v t q u o n o ftro ru m d u c u m , aut cu m q u o e x erc itu tranfitu m tiefcunque tranfitus fit n o ftro ru m d u cu m & e x e rc i­ facientes,recau ta n o n c o m p o f u e r in t ,& quam m a g n i tuum * d e le g a to re s, co m ite n tú rq u e eos h i q u i m i­ fum m am in fum pferin t . A t q u e h o c gen u s a fto ru m litarium alim entoru m curam g eru n t. S ingu larum v e ­ tranfm ittant ad tuam g loriam :v t g lo ria tua p erin d e ro p rouinciarum p rx fid es,p e r quas tranfitus fit,in pa­ q uafi recau ta fin te o m p o fita , tam ipfis c o lla to rib u s rato habeant v n d e e x p e n fx fieri po fsin t, v t in qua q u e (qu ea d m o d ú fuperius d ixim u s) fum ptu ab ipfis fa ft u prouincia exercitu s n o fte r cu m tra n fit, c itra q uere­ v e l p r x f t e t , v e l rep u tet, qu^m e x his q u j ex trib u tis lam alatur. E t cu iu fq u e o rd in is o p tio n es tam fpecies p u b licis leg io n u m p r x fe ftis & m ilitibu s, q ui fum ptus abfque vlla d ifto rtio n e fu fe ip ia n t, & annonas quas fece ru n t, deleg an tu r, eam quantitatem , qu g p er a f t o fuppeditantur in f p e c ie , ero g en t in p r x fe fto s le g io ­ C rum co n fe ftio n e m declaratur, retineat. A d h gc iu ­ num & m ilites: quam etiam ipfi deputatam fib i fo latij b e m u s , v t no ftraru m leg io n u m p r f f e f t i,f i u e etiam occafionem habeant decim am qu in tam p a rte m . D e co n feru ato res e x e r c itu s , & delegatores, cum tran fi­ his etiam , q u x ab ipfis e x p e n d u n tu r, o p tio n es colla­ tus f iu n t, antea in illum lo cu m v b i ex ercitu s n o fte r toribus folita recauta facian t,p ericu lo e o ru m q u i cu m d e b et o ccu rre re ,m itta n t,& infum enda pr^parent,ne­ ipfis funt p r x fe fto ru m leg io n is,& trib u n o ru m ,& c o ­ q ue ad alias vrb es,a u t poiTefsioncs,aut prxdia m ittant, mitum , & p ro u ifo ru m ex erc itu s, ac d e le g a to ru m , & q uafi necefle habeat illic m anere ex e rc itu s, p érq u e cuiufque ordinis p rim atum . N e q u e v llo m o d o m i­ h an c cauflam a po i& fsio n ib u s ac prpdiis e x to rq u e ­ lites apud co llato re s n o ftro s gratis fum ptus faciant, ant pecunias. Q u o d fi quis eo no m in e a liqu id aufus fiue occafione eius, q u ó d ( v t fieri p o teft ) nihil in pa­ fu erit a ccip ered u b e m u s, v t eo q u o q u e m o d o p rg d irato habeatur,fiue in tro itu u m n o m in e, q u o ru m pen i­ f t a a fto ru m m onu m enta co n fician tu r, qu£ de claren t tus ipfam etiam ap pellationem to llim u s , q u o m agis & q u id datu m ,& cu i q u id q u e datú fit:neque n o n q u o ex omni parte co llato res n o ftro s illx fo s ind em néfqu e fuperius a n obis m o d o d iftu m eft,tam dam no affeftis ton feruein us. É a s etiam fp ecies ta n tu m m o d o ,q u x a g lo ria tua repu tentu r p rx fte n tú rv e om nia q u x p er in fingulis re fe riu n tu r lo cis,m ilites c a p ia n t: n equ e ah u iu fm o d i a fto ru m c o n fe ftio n e m declarata fuerint: lias requ iran t,qtix iii ea pro u in cia n o n reperiu n tu r, & quam le g io n ü p r | fe f ti,& q u i q u o c u n q u e m o d o e x e r­ diftortionem atque dam num n o ftris inferant co llacitu m no ftru m c o n fe ru a n t, & d elegatores in d u plum toribus. Q u i v e ro fum ptus a p o fleflo rib u s in m ili­ quantitatem eo ru m q u x accipere per hanc cauflairi tes fad u s e f t , & per recauta d e cla ra tu r: iubem us v t a p r^ fum pferin t, re d d a n t: pro m etato réfq u e to rm e n ta throno e x ce lle n tix t u x fine v lla d ifto rtio n e , damno* iu xta & ex iliu m fuftineát. P o r r o fi q u i ex pro u in cia­ aut vafro co m m e n to , in co n trib u tio n em ab ipfis pu­ ru m pr^fidibus n onnu nquam cü exercitu s n o ftri problico inferendam illius in d iftio n is re p u te tu r, in q ua u ifo rib u s confpirantes, fum ptus n ó p rfparau erin t, o£ is fumptüs faftus e ft. Q u o d fi plures fp e c ie s , quam p er h o c in diucrfas h o fc e v r b e s & lo ca p erd u x erin t: ab his qui eas d e d e ru n t,co n trib u i folet,d ep reh en d an ­ iu b em u s,v t tales m agiftratú ab d icati,cú o btem peran ­ tur in fu m p tx : iu b em u s, v t e x v n ifierfo p u b lico ru m tib u s fib i c o h o rtib u s p u b licatio n i b o n o ru m & ex iiio eius p ro u in cix t rib u to ru m co rp o re ,h is qui v ltra p r o fu b iicia n tu r.n o ftri v e r o c o lla to re s fic q u o q u e indem ­ p n x co n tribu tion is m o d ii fum ptus feceru n t, iatisfiat. nes c o n feru en tu r,v el c x datis recau tis,vel e x a fto ru m Si ea v ero pro u in cia tantú p u b lico ru m trib u to ru m m onu m entis q u g p r x d if t o d e b en t m o d o co n fici. non habeat,quantum ad fum p tu m faftu m fufficiat: v e l H x c aute cu ftó d iri p rx eip im u s n on fo lú in tranfitu his qui eum fum ptu fecerun t, fatisfiat a generali m en n o ftro ru m du cú & m ilitú,fe d & a lio rú q u i e x q u a cú a ,q u x ab e x ce llen tia túa g u b e r n a tu r: v e l ea ex his q u e g en te ad auxilium n o f tr x a n o bis m ittu ntur r e iquxfeqiaente ab ipfis in d iftio n e c o n tr ib u u n tu r ,ip fi p u b .v t n equ e p er m etatorum p rx b itio n e m contum e­ 1 retineant,& ab his q ui p u b lica tributa p ro flig a n t, liis afficiatur co llato ru m n o ftro ru m libertas. San" Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca - ' V ij J < 5 c >5 A uthen.feuN ouellarum Collatio decima. eim us item ,v t nem ini o m n in o n o ftro ru m m ilitum li­ ceat metata fib i in prim ariis h a bita tio n ibu s defu m ere; in q u ib u s aedium d o m in i habitare d e prehendu ntu r: fed illae qu id em dom inis fuis co n feru en tu r Omni m o leftia & in q u ietu d in e liberae, m ilites v e r o in aliis fib i ccenaculis merata defum ant. Quae ig itu r n o b is pfeeu é ru n t,& p er praefentem declaratu r leg em , ea tam in v r b e r eg ia,quám re lig io fif.lo c o r ü ep ife o p is,& clariiT, p ro u in cia rú p r x fid ib u s , neq; non o m n ibu s no ftris in qu a cu n q ; p ro u incia & v r b e co llato rib u s ex ce llen d a tua m anifefta c ó ftitu ito : v t co llato res n o ftri fciat q u x pro. in co lu m itate ip fo rú á n o b is difp o fita funt, & c o g n o fe a n t q u ó d fi h x c co n tra f a d u m aliq u id fu erit, & q u i iniuria a fficiu n tu r, filen tio adm iffum tra d id erin t, ip fi eiu fm o d i fib i dam ni a u d o re s e x ifte n t. D E T H O K ^ ÍC H IS , E T ¿ ÍS C E T E J IS , & earum conuerpitiene. Conjli. C X X X I I I . Im p . ; Iv s t i n i a k t i , a . Ioanni beatifs. archiépifcopo. D lita ria vita,arqu e in ea co n tem p latio , res ^ ^ l ^ ^ ^ p l a h é facra e f t , & q u x fuap te natura animas ad deum ad d u ca t: n eq; iis tantum qu i eam in c o lu n t, c o m m o d e t: fed etiam ó m ­ n ib u s aliis pu ritate fua & ap ud d e u m in terpellatio n e co m p ete n te m d e fe v tilitatem p r x b e a t . V n d e & o lim e a res Im p e ra to rib u s ftu d io fu it habita, & nos n o n pauca d e d ign itate & h o n eftate eo ru n i leg ib u s co m p le x i fum us .fe q u im u r enim facros in h o c cano­ n es , & fa n d o s patres q u i h x c co m p re h en d eru n t le ­ g ib u s : qu an d o qu id em nihil n ó n p eru iu m ad in q u jfitio n e m m aieftati e x iftit im p e r a to r ix , q u x co m m u ­ n em in o m n es h o m in es m o d e ratio n em & principa­ tum á d eo p e rc ip it. A c defcripfim u s q u id e m iam c ó ftitu tio n e m q u x v u l t , v t m o n a c h i, etii m agno co n ti­ n en tu r n u m e ro , fecu n d u m form a m co e n o b io ru m ( v t appellant) in co m m u n e v ita m degant, nequ e p roprias habeant p o ife fsio n e s, n eq u e o pes accu m ulent, n equ e elam teftib u s viuannfed & có m u n iter c ib fi capiant, & in co m m u n i lo c o cu b en t, & v n d iq u e b en e c o m p o fitam p erfeq u an tar v ita m , tefte fq u e fin tin u ic e m m u ­ t u s h o n e ftatis:& iu n io res reu erean tu r caniciem eo rü q u i ifta in fp ic iu n t: nonnu nquam etiam dedita o p era ca p e ffa n tv ig ilia S jV tn e in fo m n o q u id e m a liq u o d in tem peftiuu m aut tu rp e d e fe aliis edant fp e d a cu lu m , fed qu ifqu e p ro fe h o n eftatem v e l in ter d o rm ien d u m co n fe ru e t. C u m v e r o q u s p ia m n o b is ren u n cien t u r , q u x & m aio re cura digna fin t, & firm io re le g e in d ig e a n t: m e rito ad p rx fe n te m legiflation em ad il­ lius p e r fe d io n e m & fupplem en tu m p e ru e n im u s. p er quam fan cim u s, v t nullus o m n in o p ropriam habita­ tio n em h a b e a t, n equ e aliqua ( v t appellatur ) cellula fit in m o n afterio his q u i ad v itam in co n tem p latio n e & qu iete tradu cendam v n o fo rte aut d u o b u s v ta n ­ tu r m iniftris: f e d tam etfi p lures v ir i fin t, n ih ilo m in u s v n icu s ip fo ru m fit c o n u en tu s,fiu e preceritur, fiu e na­ t u r x o p era faciant, q u x citra rep reh en fio n em tam en & ab fq u e calum nia c o n f if t u n t : & tam co m m u n iter ( v t d iftu m e f t ) cib u m ca p ia n t, quám co m m u n iter dorm iant:fi m o d o tanta m u ltitu d o f i t , quam vna d o ­ m us pofsit c apere :a lio q u i d u x fo rte aut tres do m u s ex ifta n t, q u x ipfo s recipiant - N u llu s autem o m n in o quidqu am habeat p r o p r ij, fed diu n o ftú q u e in c o m ­ m u n e v iu a n t , & n o fte s eandem in ter ipfos cum die­ bu s habean t o b fe ru a tio n e m . N e q u e enim fem per <s0(y om nes d o rm iu n t :f e d m anifeftarium e f t , q u ó d <j0 h i d o rm ien d o o cc u p a ti f u n t , illi v ig ila n t, & p rorflls quidam do rm ien tes in fp iciu n t. C x t e r u m f iq u i f j b ita tiu n cu lx feu c e llu lx in v ilo m onafterioru m f¡je rint fub generali huius a m p lx v rb is patriarcha, fiUe in eius confiniis,au t fub fan d ita te tua conftitutorugj fiu e á n o b is ipfis x d ifica to ru m ,fiu e ab aliis: halce 0m’ nes om nibus m odis d e m o lie ris, aperiéfque ipfi$ ^ tuu m inter fe a f p e d u m , v t q u x vicifsim inter ipf0¡ g e r u n tu r , o m n es in tu e a n tu r. Cu r-en im tandem hoc a g e re re u e re a n tu r, q u i fem el fe d e o dedicarunt & o m nem po p u la rem co n u erfatio n em valere iuifertmt? A tq u e h o c quidem eo fine o b tin ere, tam h o c teiffpol re, quám in o m n e d ein cep s x u u m volum usm ullo (vt d iftu m eft ) p ro p ria m habitationem habente, fed om( nibus in v n u m co n g re g a n d is , & q u x vicifsim inter ipfo s g eran tu r, fp e d a tu ris. Iflu d enim conflat ,’quód eiu fm o d i peragere ftu d eb u n t,q u g v n d iq u e reprehenfio n e careant. Q u o d fi quis vfqu ead eo impudens v ifu s erit,v t co n a ri audeat tra n fg rcd i ea q u x lege prom u lg a ta ii m t :h x c fo lit a r ix m anfionis praefui exatnin ato .v o lu m u s enim , v t ifta n o ftra o bferuatio diligen­ tius c u fto d ia tu r.E t 'primum q u id em ,n e monafterium m u ltos habeat aditus, fed vn u m tantum , aut duos for­ te : & v t p o r t x adfiftant v ir i x ta te graues, & cafli, ne­ q u e n o n o m niu fn teftim o n io co m p ro b a ti, q ui neque ipfoS reu eren difs. m onachos, perm ittant fine prxfulis v o lu n ta te m o n afterio e g r e d i, fed intus eos conti­ neant , v t ea q u x deum co n c ern u n t, perq u ira n t, nec f e ip fo s ,a ftio n e íq u é ac ftu d ia fu a á 'd e o díuellant ¡ñe­ q u e alios q u o fp iam v e l in terd iu v e l n o ftu in mona­ fte rio v erfa ri finau tjqu i qu id em , ne reuerendifs. mo' nacho rum fjm cera ac r e fta m aneat o p in io , efficiant. E f t o autem m o n afteriu m fo rti m u ro circunfeptú, ne q uis alia parte exitus fit, quám p er p ortas. Dein­ de etfi ecclefia in m o n afterio non fit, nequ e fic ta­ m en licenter p r x te x tu ecclefiaru m egrediantur,aut etiam d eam bu lation es illic fa cian t, & cum aliquibus c o llo q u a n tu r, qu ib u scu m n o n d e c e t : fed tempore q uidem fa c r im in ifterij v n á c u m p r x f u le ,& primo­ rib u s eius, ac x ta te p ro u e ftis illo a c c e d u n to . roinifte rio autem im p leto ,q u id q u id m onachorum eft,om­ nes in co en o biu m d e ñ u o c o n c e d a n t , & ibi relideant, fim ulqu e m agnum deum precib u s fatigent, & facrarum ferip tu ra ru m le ft io n i in c u m b a n t. ingens enim facro ru m iftiu fm o d i lib ro ru m ex iftit chorus, & p otis eft cu iu fq u e anim um em e n d a re, ac facris ir­ rigare e lo q u iis : q u x fi co n tin u e legant, no n vñquam e rra u e rin t, n eq u e ad humanas delabentur folicitudines. P o r r o in fa cro fa n d a ec c le fia , q u x in mona­ fterio co n fiftit , q u a tu o r aut qu in q u e ex eadem manfio n e fenes fint, q u ibu s o m nis iam difficultas in fancta illa v it x ac fidei in ftitu tio n e fuperata e ft, & q ui ordi­ nationem in c le ro m eru eru n t,p resb yte ro rü forte,vel d ia c o n o ru m , v e l alio ru m deinceps grad um tenentes: a tque hi ad eu ntibus fu i copiam facien t , & d e feriptur is fa n d is exquifitiu s ferm o cin ab u n tu r, efficientque v t alij om nes tales repu tentu r,fim ul facram sdferuantes x d e m , fim u l iu uentu tem in fo lefeen té, & térmicos fu o s eg re d i v o le n tem ,in tolerantia retinentes. Non in g red ietu r autem o m n in o nequ e m ulier in monafte­ rium v iro ru m ,n e q u e v ir in m u liebre, vel obtentu mem o r ix d e fu n d i illic re c o n d iti, v e l o b aliam cauffiDi. E t m axim e fi quis fratrem f o r t e , aut fo ro rem , sut quem piam e x g en e re co n iu n d is, fe in monafteri° haber* Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca 607 De monachis 6c afeetriis. Tit. cxxxiij. habere d ic a t m onachis etenim co g n a tio in terra n on ft v tp o te q u icc eleftem vitam a ffe ft e n t . Q u id enim C ’ ino tandem v o le n te s , h u iu fm m o d i aditiones fa° unt* nifi fi quid perp etra re v e lin t reru m in te rd iS a r u m : cum & ea quae v iro s d e ce n t, v iris in v iro ru m monafteriis e ffic e re , & co n fim ilitcr quae m ulieribus aitributa funt,m ulieribus liceat in m u lieb rib u s m ona­ fteriis peragereinullo alteri ad m ifto , n eq; fi f ra te r, aut foro r,aut alius cognatu s eiTe d icatu r. N e q u e enim per hanc cauifam aditum ipfis p atere co n c e d im u s , nam fi i p f a praeciderimus p rin cip ia, & e rro rem qu i per a fpe,ftum fe animis h om in um in fin u a t, & ex in d e ad mala lubrieitatem p ro h ib u erim u s: m u lto d e m e n tio r & fa­ cilior ex iftet facris de ce rtato rib u s vitae in m elius e mendatio . O m n es itaqu e h u ic leg i o b te m p era n to , & neque v iru m re c o n d u n to in m u liebriu m m onafteriorum fep u lch ris,n eq u e m u lieres in v iro ru m m ona­ fteriis feu afeeteriis d e fo d iu n to r.n e q u e enim viris m u lierum d o m icilia,n equ e rurfus v iro ru m habitacula c ó ueniunt m ulierü c o n fo r tiis . N e c p e r eos q u i p ro p ter defu nftos in g re d iu n tu r, vo lu m u s ex in d e inh on eftas hafce com roiftiones fie ri: ne p er hanc cauifam natu­ rae, feneftra ap eria tu r, v t ea quae nefas e f t , d elicatius in fe admittat,& lu d o s faciat,facráfqu e res d e fc e d e t, ac velam ento pietatis & fu b fp e cie ex eq u iaru m ea p er­ petret,quae n eque d ice re ,n e q u e in anim o co g ita re f o litariam vitam ex ercen tib u s p u lch rum eft. C u m v e ­ ro illud re ipfa m an ifeftum e x ifta t, q u ó d n eceífe fic eos qui fepulturis peragend is m inifteriu m praebent, & m axim e qui feretra dep o rta n t, q u iq u e d e fo d iu u t, ingredi in m onafteria:res fane difficilis c ó fiftitin m u Íiebribus:cüm o b alia m ulta,tü p ro p te r praefatam p ro ­ hibitionem . Sancim us tam en, v t fiquan do tale ali­ quid futurum e f t , & m u lier aliqua in m u lieb ri fep eliaturm onafterio ( v ir u m e n im ib i fep eliri n o n p e r m ittim us)reuerendifs.quidera m ulieres in fu© perm a­ neant h a b ita cu lo , fola autem o ftia ria , fiue oftiariae, & ip fa forte ( f i v e l it ) antiftes, his quae fiu n t, in terfit, fimul atq u e v e r o illi,quae circa exequ ias fieri folen t,tá fepulchro effo flb ,quá c o rp o re recódito,efFecerint:fta tim d ifcedant,neque aliquas ip fi reu eren d ifs.fp eftátes m ulierum ,neque ab aliqu ibu s e a r ú fp e fta ti. S ed n eq; aliam ingrefluu m o ccafio n em e x c o g ita n to v e l v iri in muliebria m onafteria , v e l m u lieres in ea quae v iris depurata fu n t,p er caufam eo ru m q u s p eragütur circa exequias, quas fcilicet m em orias ap pellitan t, in te rtiú nonúm que d ie co n u en ietes. item cú quadraginta e x ceflerint, aut etiá annus:cum lic e a t , fi q u id é m u liebre m onafterium fit,m ulieres om nia peragereffi v ir ile ,v iros:neq; per eiu fm o d i o ccafio n em ven era b ilib u s m o ­ nafteriis aliquam in u rere infam iam . Q u ia v e r o n i­ hil eorum q u s inclu ía funt le g ib u s , v ti s q u ú eft, fe ruari p o teft,n ifi co n u en ien té habeat cu fto d iam : fan cimus, v t q u ic u iu íq u e m onafterij p ro tem p o re p r s fu l fuerit, co n tin u e ad ipfum an im ad uertat, & in v n o q u o q u e ad inftar rei & d ifc ip lin s p u b lie s operam n auet. E t f ic u b iv e l paululum q uidd am co n tra d e c o ­ rum fiat:protinus n o c em édet, nequ e có m itta t,v t ma­ io r exinde lapfus o r ia t u r ,& anim 3 q u s ad falutem e x ian cta v i t s atque fidei in ftiru tio n e p rou enientem c ó iu g it, p ere a t. Ip fe q u o q u e m o n áfterio ru m fum m us p rsfu l,fiu e in l o c o fit,qu em adm o du m in hac eft v r b e , fiue n o n ,en ixe in ea rem o peram d a t o ,& ap ocrifario s -uos ( v t nuncupantur) per m onafteria d im ittito : é v i­ cinis e tu in terro g et, num q u id mali in aliqu o v icino^ Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca 6q8 rum p erp etretu r m o n afterio rm atque h s c om nia co e r e e t o ,& co m p eten tem p ro dign itate im p en d ito p r o ­ u identiam . S ed & cu iu lq u e ciuitatis epifeopus in h o c p ro u id en tia m a d h ib e to , fiue patriarcha, fiue m e tro p o lita n u sjfiü e q u icu n q u e fit: & reu eren aifs.d e fe n fore s e c c l e f i s f u s m ittico , q u i h s c p erq u ira n t,& o b fe ru e n t,n e q u e co m m ittan t,vt p r s t e r d e co ru m q u id ­ quam f ia t . fed & fi q u id tale p e r p e tr e tu r : v t p rim o q u o q u e tem p o re h o c c o r r ig a n t . C o n fim ilite r au­ tem & fanétiís. huius a lm s v rb is p atriarch a, ea q u s m onafteria hic co n c ern u n t,p e rq u irito : & eius rei cu fto d es dei amantifsi defen fo res fa c r o fa n & s m aioris e c c le f is , & q u o fc u n q u e d iligentifsim os h o n e ftifs im ó fq u e efle putauerit, co n ftitu ito : v t m aio re a d h ib i­ ta cu fto d ia, am p lior item o b fe ru a tio , & p ro d e lid is v in d id a p ro ce d a t . E n im u e ro lingula m o nafteria fu b aliq u o cen feri o p o rte ta n tiftice ,& habere ( q u e m ­ ad m o du m d ix im u s ) q u o s d icu n t ap ocrifario s, v iro s s ta te g rau es,qu i & in m onaftica iam d ifcipliua im pen­ d io d ece rtarin t,n e q u e facile c o rp o ris fuftineant im pe tu s ,& rebu s g ere n d is atque ip fo ru m v fibu s vacarintN e q u e h o c tantum fi v iro ru m m onafteriu fit: fed etiá fi m u lierum fo rte f it,d u o aliqui v ir i,v e l(fi haberi p o ffu n t) eu nuchi c o n ftitu a n tu r, q u i am p lifsi.teftim o n io có p ro b a ti, n eg o cia ipfarum gera n t,& ineffabilem ipfis co m m u n io n e m ,cu m eius rei opportunitas e rit,d iftrib u a n t. Q u p d fi illi de necefsitate aliqua m o n afterij, aut q u s v nam aliquam reu eren difsi.afcetriaru m per­ tingat,neceflarij aliqu id d icere v o lu e r in t : co llo q u an ­ tu r ea de re cum fola antiftite, n eq u e p rs te re a cu m v lla alia m u lierum q u s in eo co nliftant m o n a fte rio : p er reu eren difs.tam en om nia con ficien tes oftiarias.opor» te t e nim & h u iu fm o d i aliquas ad fores co llo c a ri, q u s c o n fim iliter & in greflus & e x itu s refpicientes,tam e x ­ itus m ulierü p ro h ib e a n t, quám inacceflos v iris aditus, excep tis a p ocrifariis,red d an t.H ¡autem o ftiarias a c ce d c n t,& aduentus fui cauifam e x p o n e n t. antiftes v e r o r e co g n ita ,& p ro g re fla c u m h is c o llo q u e tu r: ip fiq u e ad illam referent ea q u s d ifpenlatio nem eo ru m c o n ­ ce rn u n t,& necefsitatem quam o brem a cce flerin t.A tq ; ita & hum ana p u lc h re adm iniftrabun tur , & e x o m n i parte nu llo tentata m alo du rab it caftitas . C E I { T E fi q uis d elinquat ( v.t m ulta funt hu m an a, n equ e q u ifquam ita co n tin e re naturam p o te ftin o ffic io ,q u in ali­ q u a n d o p ecce t, h o c enim foliu s eft de i)h u n c q u id e m , fi m e d io cre delitftu lit,& ad m o n eto , & fe o rfim in clu ­ d ito ,tép ú fq u e illi a d fign ato p cen iten ti$ :v t m elio re ra tio n e percepta ad feipi um red eat,nequ e depenfos iam & exhau fto s labo res am ittit. Sin v e r o m aior lapfus fu e r it: p ro m o d o p eccati ad h ib e to r etiá em en datio ­ nis dilig en tia,& item v eh e m en tio rem ad m o n itio n é & fo rtio re m poenitétiá e x p e tito .E t fi q u id é h ifce m odis feru a re eum v alu erit, qu i labi cosperat (idem autem & in m u lieribu s fanctim oniali v i t s d e d itis , & in v iris d icim u s) m agno d e o gratias a g a t, q u i & angelicis iri ccelo p o te ftatib u s g audium o b o r ir i d ixit,fi quis p ecca to ru m feru etu r. A t fi deliétú atrociu s f i t , quám q u o d m edela reparari p o fs it, tu n c pro rfu s m onafterio ip ­ fum e x p e llito : v t ciim feipfum á m elio rib u s ad d e te­ rio ra co n tu lerit, ip fe folu s im p robitatis f f is fru ftu m capiat, n eq u e v itio ru m fuorum aliqu id cs te ris co n ta­ g io n e a d fricet,quem ad m o dum p efte laborantia & in cu rab iliter aegrotantia lo len t peco ra. N am v tm a x im é h i n eg lex erin t: non tamen maieftas ifta de fp icie t im ­ pera to ria,n eq u e in d ig n atio n e co n tra id fadrum , c o n V iij 6 09 Authen.feu.Nouellaru Collatio decima. <y,0 \ trá v e lo c o ru m e p ife o p u m , Sc e c clefia ftico s,q u i fu b i- , v ib u s maxime rebus diuinum p fo co n ftitu ti fu n t,ab ftin e b it, nifi h o c ob feru a u erin t: numen placari perhibetur, eafaneinter n im irum cum eius n eg o c ij diligentia n eceflário ipfi e fubditos iugiter incrementum acciperc tiam m aieftati Im p e ra to rix in c u b a t. Si enim puris illi atque elucefcere contendimus. Zofa_ n u d ifq u e m anibus p ro rep u b . preces d e o o b tu lerin t: rius quifpiam ex M yfis oriundus,cum lachrymis por~ m an ifeftú fané, q u ó d & res m ilitaris p-ulchré fe h a b e­ reftis precibus, nos edocuit, quód cum pecuniarum b it ,& ciu itatesin b o n o ftatu eru n t, d eo item p ro p itio publicarum pariter & priuatarum nomine conuenac b e n e u o lo co n ftitu to ,q u o m o d o n on om nia in fum ­ tiones experiretur clarifsi. prouincix prxfide cum ma pace & re fta legum m o d e ratio n e vigebu nt? T erra contumelia,*& quidé fola.neque enim credidit de iis q u o q u e n o bis fru ftu m f e r e t,& celerius bo n a fua ed et, pecuniis propriarum rerum fuarum perfecutionis li­ p er dei ben euo len tiam p recib u s illo ru m vn iu eria m bellos oblatum iri, id quod iniuftifsimum habetur,& rem p u b .in v n u m co llig en tib u s . fed & com m u nis h o ­ inter ea capitula,qux cum primis adferunt moleftiam. m inú figura v e n e ra b ilio r e rit,q u x rén tq u e q u o d p r x V b i enim locorum iuftum eft, v tis qui in vniuerfum ftantius e ft,illo ru m puritatem r e u e riti. V n d e vn a fiet ex accidenti, non lupina negligentia res fuas amififfc co n fp ira tio ,o m n ib u s fim ul ad h o c c o n c u rre n tib u s,& traditus effet, denuo per vim ad ignominiofam vitam (q u o a d fie ri po teft)e xterm in ata o m n i m alitia,m eliori­ tranfponatur,& ad quotidiani viftus,neque non(vt lib u s la n ftio rib u fq u e ftu diis in tro d u ftis, & dignitatem cet coniicerc) amiftus corporis inopiam adigatur? h aben tibus, q u o d q u id em cu m d e fid ere m u s, bo n u m D e his edofti,alacritérque cupientes,id quod dete­ ha u d d u b ie o p u s,q u e m ad m od u m perfuafu m habem 9, rius eft,per melius corrigere,quo magis ea re omnium p erficim u s. Illu d q u o q u e o m n ibu s o b fe ru a ri m o dis optimus deus concilietur,neque calamitofi aliquid no v o lu m u s, v t fi quis reu eren difs. m o n ach o ru m in cau­ ftris geratur inque vfu habeatur teporibus: fancimus, p o n a aliqua d iuerfari v id e atu r, ilic o is tradatur d u ita ­ v t nemini gloriofifs.aut magnificentifs.magiftratuum tum d e fen fo rib u s,au t h ic iu d icio excellentia: t u x , c a liceat rei cauffa cefsionis bonorum necefsitatem alicui ftig e tú r q u e c o n u ift u s , ce rtió rq u e ea d e re red datu r eorum inferre,qui de prxdiftis caufsis iudicium fuftia n tifte s,vteu m qui h x c d e liq u it,& tu rp em vitam cum nent, aut huiufmodi contumeliis vti ac prxtcxtibus, an g e lico h o c ftatu p erm u ta u it, expellat m o n afterio . perinde quafi dum corporis fupplicium ipfi remitti­ D u a b u s enim p o tifsim um in rebu s o peram & dilig en ­ tur, maluerit rerum fuarum amifsionem capeffere po­ tiam rep o n e re o p o rte t m o n ach o s, v t aut facris v a ce n t tius, quam cum inopixiugo itidem ad mortem vfque fcripturis,au t quas m anuarias v o c a re fo len t a rtes,m o­ premi opprobrio ignominix. Iufiurandum tamen per nach o s d ecentes m ed itentur ex erceán tq u e . fiq u id em adoranda prxbeat eloquia, quód nullam rerum cauffa m ens in erti o c io d e d ita , haud fané quidqu am b o n o r ú occafio nem aut aurum reliquum habeat, v nde xris apep ererit. A t q u e hanc leg em de his p ro p o n im u s, t i , lieni fupplemétumfaciat. Prxtereafi qua ipfi iura lex in h ac regia v alitu ram v r b e , quam in o m n ibu s g e n ti- ' vel ex hereditate,vel cognatorum donatione in rebus bu s.n am & ad v n u m q u em q u e religio fifs.patriarch am mobilibus prxftet,in quarum poifefsione nondum có p ro m aiore cautela & co m p eten te cu fto d ia ea m tra n fftitutus fit,competere tamen ipfi videantur, pofsintq; m itte m u s: h i v e r o ad m etro p o lita n o s fu b ipfis c o n fticreditores vel partem ex iis,vel etiam totum collige­ tu to s eam e m ittenf.illi autem o m nibu s aliis im p ertien ­ re,extra tamen res vxoris:revera hoc fiat,fi quidem ad tu r ep ifc o p is:& per e p ifc o p o s h x c reu eren d ifs.m o n aipfos pertineant, creditoribúfque huiuímodi aftionú chis eo rú m q u e antiftitibu s m anifefta fiet. P o r r o hu ­ vindicandi,& in perfonam eius qui aliquando iuriura iu s rei o bferu a tio n em com m ittim u s n o n tantum c u iu f futurus fit dominus,aftiones inftituendi, fiue prxfens qu e m afionis fo lita rix p rx fu li,n e q u e folu m d e i am andebitor eft,fiue non,& (vt fimplicirer dicam*) quo ad tifs .lo co ru m ep ifco p is, aut religio fifs. m etro po litanis, aftionem Sc vindicationem rerum,confiftendi in per­ aut fanftifs.patriarehisffcd & h ic qu id e m p r x fe ftis ,v t fona eius qui ita fuerit obnoxius,licentia fit. Diligens íi res v eh e m étio re aliqua anim ad uerfione in d igeat, de itaque & virtutis amans magnificentia tua, ea qux tam h o c a dei am antif. viris e d o ft i,id exequ an tu r :in p r o pie nobis placuerunt,obferuaro: decem librarum auri «inciis v e r o illarú p rx fid ib u s,v t tam en q uid fa fto op* mulftam ei qui ex iis aliquid,qux de his a nobis (ancita fit,p riu s a d e i am an tils.perdifcan t ep ifc o p is. E t p ro r­ funt, tranfgredi prxfumpferit, irrogans. Neque enim fus tam per facratas perfonas,qu am m agiftratus,ea qu e abfque periculo erit, fed Sc v itx periculum inferetur d eum c o n cern u n t, in c o rru p ta exiftant: & p r x ex teris , iis qui vel fola cogitatione tenus eaquxiufté anobis o m n ib u s,p e rm a ie fta te m Im p e ra to ria m , v tp o te cu m per hanc facram exprimuutur legem , tranfilire attenn ih il diuinarum rerum , & q u x cu ftó d iri iu ftum eft,a tauerint. n o b is n egligatu rrfed p er o m nia ftudeam 9, vr cóm u nis reipubli.ftatu s ex m agni d e i & feru sto ris n o ftri Iefii D E ¿ I ^ G E t lT ^ Í B J O P ^ V M C O K T \ JÍC h r ifti erga hom in es a m o re , frufturn auferat p er r e clibus. Cenjlimio C X X X V I . u eren d ifs.viroru m p u rita tem : quam c u fto d ie n t& cle­ r ic i, & m o n ach i, & epifeo pi tam m aiores,quam m in o ­ V i incorporeae collegio confiftuntarres,tu m facro rú m em ores c a n o n ú , tum n oftrarú le g ú N gentariorum huius almx vrbis , hifup& c o n f t it u t io n ú d e h o c c o n fc r ip t a r ú , q u a s & valere, plices apud potentiam noftram fafti, de & ratas efle,per p rx fen tem q u o q u e legem fancim us. * multis nos capitulis petierunt, potiri cu­ Q u x ig itu r no b is placueru nt , & per hanc facram pientes auxilio, vt qui cum multis fe vtiles prebeant, declarantu r legem ,ea co g n o fce n s g lo ria t u a , effectui nihil aliud exinde habeant , quam conftitutx pecu& fini tradere ftu d e to . nix Sc mutui obligationes ex omni parte periculi ple­ nas . Nam cum facra noftra exiftat conftitutio K E Q J I S COG^fTVT^ B O K I S C Equ x vult,vr exaftiones ordine fiant, a c primum qui’ dert. Conjlttuti» C X X X V . dem principales rei & res eorum excutiantur, de­ \ 1 inde ver» Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca (t\\ Deargentarioru contradibus. Tit.cxxxvj. 6 ,t nde v e r o & fid eiu flb res, & m an datores, nequ e non A fint ad nonnullarum m o b iü ú aut im m o b iliú rerú em ­ p tio n e m ,& certa auri fumrna d e d e rin t:vt pro rfu s ip fi c o n ftitu tz pecuniae r e i : ab hac le g ifla tio n e ip fo ru m exim i COn fo rtiu m ,& pati o m n iu m grau ifsim a, fi ip fi ea in re p o tio ra iu ra h abean t, neque d ifto rtio n e ali­ idem co n flitu tio n is au xilio v ti n eq u ea n t, fed p r o ­ qua te n te n tu r: fed fim ul ac o ften d erin t fuis pecuniis eam rem cóparatam efle,n equ e pofsint d eb itores p e­ tinus ex ig a n tu r: cu m v e ro conftitu ta; pecunia: o b li­ cunia ipfis num erata fatisfácere: resiftiu fm o d i pecu ­ gationes ab aliis p ercipianr, n o n item ipfis fatisfacianr, niis empta perin d e ipfis ad d ica tu r, quafi revera ab aui pecuniam c o n f titu e n n t , m an d ato réfve in ea rem ipfis e m p tio celebrata f o r e r , & nuda em p to ris ap­ aut fideiuflbres e x ftite rin t,& con u en ien s pu tetu r n o p ellatio fuiflet ad p o fira.N eq u e enim iuftum e ft,v t q u i ftram ipfis co n ftitu tio n em o p p o n e r e . Sancim us ig i­ ta m la rg iter pecuniasfuas p ro fu n d u n t, n on item pri­ tur, vt cum aliqui e x his q u i argentaria: m en fiep ra:m u m & e x tra o m n em co n tro u e rfia m po fitu m o r d i­ pofiti fu n t, m utuam alicui pecun iam d e d e rin t, & v e l nem in reb u s fua pecunia com paratis teneant: dum ta­ c o n ftitu ts pecuniae reo s, v e l fideiuflbres v e l manda­ x a t fi in co n tra d ib u s ferip tu ra in teru e n ien te celeb ra­ tores in eam rem ac ce p erin t,o p p o n a tú rq u e ipfis co n tis h y p o th e ca: a liq u a fa d a fitm e n tio . h o c nanque fi ftitu tio ,& o r d o per eam introdu du s-.nihilo m inus & o b fe ru a u e rin t: to tu m habitu ri fu n t,q u o d á n obis pein ipfis co n ftitu tio o b tin e a t, n ififp ec ia le p a d u ra fe­ cerint, v t cre d ito ri licentia fit tam principalem d e b i- . , tieru n tjim m o v e r o etia amplius quam petierút: fiq u itorem , quam m an datorem , atque fid eiu florem ,& con- ’ dem o m n ibu s prasftantiora ipfis iura in iis rebu s c o n ­ ce d im u s, qua: ip fo ru m pecuniis empta: p ro b a n tu r. ptutxpecurti*rerum c o n u e n ie n d i,n o n e x p e d a to c o n ­ Si tam en c o n tra d u s fa d u s fitaut fiat nulla feriptura ftitutionis gradu. P ro p te r ingens enim illud ftu d iu m , in teru en ien te,ip fiq u e v e l pecuniam numeratam d e d e­ quod argetarij circa p u b lico s c ó tra d u s ad h ib en t, h u rin t,v e l(q u o d m x im é apud argentaria: menfae praepoiufinodi p a d a co u en ta adm ittim us: cú nó v id e lt u r c ó fito s fieri c o n fu e u it) fpecies aliq u o t,m u n d i fo rte m u ­ tra legé e fle, p ro pterea q u ó d v n icu iq u e in teg rú eft his lieb ris,au t arg e n ti,q u o d o b eiu fm o d i datur v e n d itu rq u f ipfi a lege data & có cefla fu n t,re n u n cia re . P ro in ­ v e ,p r o q u o tam en preciu m no n dú p ercep e rin t:tú c li­ de ficubi tale p a d u m fiatdicitum ipfis efto ,tam p rin ci­ ceat ipfis hgc tanquam fua vin d ica re,etfi h y p o th e ca rú pale d ebitore,quam m an datore & fid e iu flore m ,atq u e ius in iis n o n h abeat.n equ e enim illi p o fsid eb u n t alie­ alias p o rro perfonas co n u en ire: v t q uidem fi nullú pa­ n a t cu m aurum p ro p r e c io non folu erin t,fru ftra de» du m adferiptum fit,penitus & in ipfis valeat co n ftitu ­ tin eb ú t ea qua: ipfis ab aliis tradita funt:led fiue ad h e ­ tio. Si p a d a v e r o adferipta f in t : fim ul form am ac re­ red es tran fm iferin t,heredas eo ru m p ro ipfis, v e l ipfa gulam addat c ó t r a d u i,fim ul e x in d e inferatur e x a d io . dat»redd en t:fiue ad heredes n o n p e ru e n e rin t, lice b it S E C V K D V M v e r o ipfis capitulum d e altera illa h f c ipfis vin dicare,n ulla c ó t r a ip fo s h y p o th e c a in e o ­ exceptione erat,quam p rid em fe c im u s, cu m quis ar­ rum rebu s q u s p e r alios fo rte quaefitae funt,valitu ra. gentaria: menfae praepofitus m ilitet, aut filios fuos m i­ Q j f l j L V E 7 ^ 0 legem tulim u s, ne arg é ta ris m élitare faciat,vt nequ eat e o m ilitantes ip fo ru m filij v ti, <i fae p rs p o fit i v itra beffes v fu ras f e n e r a r e n tu r ,d o c u e ­ quafi non ex p aternis,aut aliunde q u ffitis pecuniis m i­ run t autem n o s ,q u ó d cum fine fe rip to fe n e r a r i fo litent,fed cre d ito ru m :& p etie ru n t,vt aut n equ e in ip­ lean t,hi d eind e illiberales fe circavfuras praebeat,pro­ fis huiufm odi l o e u h aberet praffum ptio,aut ipfis q u o ­ pterea q u ó d Sc m utuum fine ferip to co n tra d u m ,n e q ; que eadem fu p p e tere n t,v t fi q uis m u tu o ab ipfis fu m ftip u latio in terp o fitafit: fcilicet iu xta illud q u o d v u l­ pto m ilitet,aut etiam eius filij, n eq u e debitum po fsit g o d ic itu r, n o n co n u e n irp , vt v fu ra ec itra in terp o fialiunde d iflo lu i,v el e x iftiu fm o d im ilitie eius aut filiotam currant ftipulationé rquanquam m ulti cafus fint, num e x a d io n e fatis ipfis f ia t . N o s ig itu r cum n eq u e in q uibus v e l fine ftipu latio n é & e x p a d o nafcatur v fimpliciter legem p ro p o fu e rim u s, fed cum ce rta cau­ tela, neque facile fu b u erti ipfam fuftineam us: fancim ’ , furarú oblig atio m ó n u n qu am etiam hg,tam etfi non e x vt facra co n ftitu tio n é v alen te,n eq u e h ac p r§ fu m p tio p a d is, fed luapte fp o n te in tro d u c itu r, tam é exigatu r: ne,qua: fecu n d ú facra có ftitu tio n é có tra ipfos p ro té p ro p terea fa n c im u s ,v tv fu r s ipfis non folu m e x f t i ditur,fublata: q u a n d o q u id é m ulti cú co n trah u n t, n on p u la tio n e,fed etia abfque f erip to p rsb e a n tu r, n im irú fuis om nia pecuniis facere v id e a n tu r: habeant & ipfi tales,quales ipfo s lex ftipulari perm ittit, h o c eft v fq u e hoc p riu ileg ij,vt fi quis m ilitet,aut eius filij,ipfius q u i­ ad beflem centefim a:. N am q u i om nibu s p ro p em o d ú de militia om nibu s m odis o b n o x ia teneatur, fi de nu­ in d ig en tib u s o p em ferre parati funt,hos v tiq u e p er em ero earum f i t , qua: v e n d i fo len t. co n fim iliter a u - ] > iu fm o d i m inutias iniuriam p erp eti,iuftum n o n fuerit. tem & filio ru m , nifi m anifeftifsim e ab ipfis c o m p ro ­ I K S V T E 7^ de h o c q u o q u e n os in ftru x e rú t,q u ó d b etu r,q u o d v e l e x maternis filio rú b o n is,v el ex p rin­ hi qui cum ipfis co n trah u n t,cu m inftrum enta contra­ cipali largitate m ilitia ipfis acceflerit. nam fi deb itu m d u s Sc ratiocinia con ficiu n t,p a rtim pu b lice e a in fo ro aliúde diflo lu ere n eq u ea t,tú c argétarisem éfe prsepoc o m p o n u n t, partim ipfi p ro p ria manu co n ferib u n t, fitis etiam ex filio ru m m ilitia fatis fiat: fiq u id em ip fo ­ partim ab aliis co n fcrip tis f u b fc r ib u n t: petie rú n tq u e , rum gratia hanc leg em pro p o n im u s,o p p o n en tes eam v t fi q u id eius generis co fcrib an t ij q u i cum ipfis c o n ­ p refu m p tion i q u s e x co n ftitu tio n é nata eft. E t q u é trahu nt,teneantu r o b n o x ij, & ipfis fatisfacianr, nequ e adm odum illa p r s d id a m co n tra ipfos p rsfu m p tio n é p o fsin t h o c in v fu m aflum ere,& d icere , q u ó d tam etfi effecit: ita & nos co n trarium ip fi rem ediu m addentes, inftru m éta fiueco n fefsio n es fiue ratiocinia om nia ma­ bis folu m m o d o q u i de p r s d i d o c o n fo rtio funt, lib e nu fua c o n fcrip fe rin t, aut aliis feriben tibu s his fu b firalitatem noftram explicam us p ro p ter com m u nem ipgnarint,auru m tam en q u o d in iis co m p re h éd itu r,da­ forum vtilitatem ,quam in c o n tra d ib u s ex h ib en t,d u m tum n on f ic.& v t e x in d e h y p o th e cas habeant,& befles multis fe periculis im m ifcen t,vt ingru entibu s aliorum vfuras,quanuis fcripta: n o n fint,tam en percipiant. «ecefsitatibus m edeantur. N o s itaq u e,q u o n iaeiu fm d d i com m u nia ac p u blica . ^ 0 K R .0 nequ e illud abs re d icere v ifi fu n t,fi cu i­ iu n t,& m aiore có fid eratio n e in d igén refpo n d em u s ad piam m u tu e n tu r,a u t etiam praeterito té p o re m utuati h g c ,v ti có u en ien s eft. E t q u id é fi quis pu blicú in ftru V iiij Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca 613 Authen.feuN ouellarum Collatio decima. 614 m etum c ó fe c e rir,a u tto tú p ro p ria manu c o n fcrip fe rit, A cro s canones c u fto d iu n t,D o m in i dei ad iu to rio dio^i fu u r.q u i auté eos trá fg re d iu n tu r,ip fi fem etipfos aut etiam inftru m étis v el ratiociniis ab aliis co n fcrip tis cío red du nt o b n o x io s .M a io ri ig itu r condem nationi fu b fc r ip fe r it: v t o m n ibu s m o dis tam ip t e , quam he­ fu b ia cen t fan d iisim i ep ifeo p i quibus concred itu m & red es eius p erfo n alibu s fcilic et a d io n ib u s teneantu r co m m iffun i eft & canones in q u irere & co n feru are,fi o b n o x ij,fa n c im u s . N e q u e enim tem ere h yp o th e ca m q u o d e o rú p rx term iífiim futrir,ind énatum atq; iTOpu. d ed erim u s h is,qui d e ea p a d u m n o n fecerin t,n ifi o m ­ n itum reliqu erin t.San e cú h a d en u s canones obferuan in o in feriptura eo ru m q u x in bo n is fin t,c o m p ro b e ­ ti non r e d é fu erin t j diuerfas ex e o palsi fumus inter­ t u r fa d a effe m e n tio , aut ipfi b o n a fua p ig n e ri o p p o pellationes co n tra clerico s & m o n a c h o s, Sc quofdam fu crin t,a u t faltem h a c fim p liciter a d iecerin t, p ericu lo ep ife o p o s,v t qui fecú d u m diuinos canonas non v iueeo ru m q u x in b o n is habeat,aut deniq; aliqu id p ro lo ­ r e n t,& qu id á etiá in ter eos in u en iren tur qui nec ipfam cu ti fuerin t, aut co n fcrip fe rin t eiu fm o d i, q u o d in te lq u id e m v e l f a n d x ob latio n is v e l fa n d i baptifmatis le d u m quendam h y p o t h e c x ad ferat. t u n c enim ipfis o ratio n em ten ere n t aut fc ire n t.D e i igitu r intellioétes etiam h y p o th e ca m p r x b e m u s ,v t nequ e leg u m n o Sí anim o in figétes iu d ic iu m , fin g u lo rú q u x n ebis de­ ftraru m in v n iu erfu m naturam p e rtu rb e m u s ,n e q u e lata funt in q u ifitio n em fim ul & c o r r e d io n é iufsimus ip fo s to lera b ili defraud em u s a u x ilio . V f u r x fane, fi qu id em certas p ep ig erin t, p a d x p rx fte n tu r. fi v ero* ^ ca n o n ice p ro ce d e re .Si enim illa q u x á laicis peccatur generales leges n o n c o n ced u n t extra inquifitionem & dum taxat fcrip tu m fu it,q u ó d fceneratitium cred itu m v in d id a m m an ere,q u o m o d o á fan d is apoftolis & pa^ e x ftiterit:n eq u ea n t contrahentes d ice re ,q u ó d ex q u o v f u r x fin itx n ó fu n t,p ro p te rea & deb itu m fterilc ha­ tribus fu p e r om n iu m h o m in um falute canonicé ftatub e r i d e b e a t : fe d e x p rx fu m p tio n e ita ce le b re tu r ex ata d e fp ici patiem ur? Sane tn uk o s e x eo m axime de­ d i o , quafi beffes v fu r x exprefsis v erb is n o m in a tx p reh en dim us in p eccata fuiffe p ro !ap fo s,qu ó d nófunt fin t.a tq u e h o c q uidem d e e x te ro o b fe ru e tu r. In ra­ f a d x f y n o d i fan d ifsim o ru m facerdotu m iuxta ea q ux tio cin iis v e r o , q u x iam c o n f e d a f u n t , etfi nulla v fu a fa n d is ap oftolis & patrib9 definita fu n t. Si enim hoe ratum habita fit m entio:tam en quia m anifeftarium eft fuiffet o b fe ru a tu m ,q u ilib e t m etuens grauem in fyn o ­ q u ó d a p u d a rg e n ta rix m e n fx p rx p o fitu m fo lu m m o ­ d o accu fatio nem , ftuduiffet v tiq u é & facras edifcere d o co n tra d u s fub vfu ris in e a tu r, cu m n o n p o fsit q u i litu rg ia s,& tem peranter viu e re ,n e condem nationi diip fe vfuras d e p en d it, fine v fu ris dare im p en d ia : liceat u in o ru m canonum fu b ia cere t. Illu d q u o q ; n ihilo mi­ ipfis beffes vfu ras e x p e t e r e , v t tam en d e e x te r o o b nus q u ib u fd á peccan di o ccafio fu it,q u ó d abfque exa­ feru e n t ea q u x p rx fen s ipfis facra le x larg itu r. In m in a tio n e,& r e d e fidéi atque honeftatis v it| teftim o­ illo v tiq u e cafu nim is quám ipfis opera ferim u s,yt fi n io o rdin an tur epifeopi,{Jresbyteri,diaconi, & exteri ratio cin ia p ro feran tu r, q u x ex p refsé q u 3 nque cauffam c lerici.N a m fi ad orand um p ro p o p u lo deftinati, indi­ habeant ad fcrip tá,in qua aurum datum eft,atq; h ic ra­ g n i d iuino m in ifterio in u en ian tu r,q u om od o p ro tráff tio cin iis ipfis fu b fc rip fe rit: & fi fin g u lasin ipfis cauf- C g r e fs io n ib u s & d e lid is p o p u li deum propitiare pote­ fas p ro pria m anu n ó fcrip ferit,au t etiam c ó fe fsio n é de runt? Plane o rdinationes facerd o tu m cum omni di­ h o c aliq u a m , fiue fub fp ecie m u tu i, fiue e x accepti­ ligentia & rig o re fieri o p o rte re d o c e t nos & qui inter latio n e,fiu e etiam aliter n o n c o n fecerit-.n e q u ea t am ­ fa n d o s c e n fe tu r G re g o r iu s th e o lo g u s , fequutus fan­ plius a b e o q u i h o c fe c it,fin g u la ru m c a u ffa ru m p a rd o s a p o fto lo s & diuin o s cano nes.Sic enim in magno ticu latim p ro batio n es ex ig ere:n ifi fo rte e x abundan­ A p o lo g e tic o , Q^V 1 S au tem (inquit)fecund um Pauli ti v e lit v e l ip fi,v e l cre d ito ris hered ibu s iufiurandum canones & defin itio n es feipfum dirigens,quas de epi­ d e fe rre, h o c enim folu m ei co n c e d im u s , intra tam en feo p is & p resb yte ris co n ftiru it,v t ficci fiue fobrij fint, ca t e m p o r a ,q u x ex ce p tio n i n o n f o lu tx p e c u n ix a tm o d e fti,n o n v in o le n ti,nó p ercu ffo re s,ad docendum trib u t a fu n t .N a m fiid q u o q u e te m p u s p rx te rire co n ­ id o n e i,irrep reh en fib iles in o m n ib u s,n o n couerfantes tig e rit , nequ e iu reiu ran d o ip fo s g rau am u s: id q u o d m alism ó m ultum aberrare fe inu eniet ab illa canonum eti am in g en eralibus leg ib u s d efcripfim u s. quanquam r e d itu d in e? Id c m q u e rurfum lo qu itu r in hgc verba: n e h o c q u id em e x v iu erat.* na eum q u i pro p ria ma­ M u n d a ri(in q u it)o p o rte t prim u m ,ac deinde mundanu v e l f c r ip fit , v e l tradidit r a tio c in ia ,q u o m o d o iu re:fap ere,ac dein d e fapientiam d o c e re .L u c e m fieri,5 £ ftu m fuerit p utare ita d iffolu tu m e x ftitiffe , v t q u x da­ p o ftea illum in are:p rop inquari d eo ,tu m alios adduceta n o n effen t,pro datis feriberet? Q u x ig n itu r n o bis re:fa n d ifica ri,tu m fan d ificare : m an uducere cú mani­ p la c u e ru n t, & per hanc facram pragm aticam decla­ b u s,có fultare cu m c o n filio .E t rurfus idem fandis c6ran tur l e g e m , ea tam g lo ria tua,quám qu icu n q u e p r x ­ num eratus G re g o r iu s ,de iifd é in eadé o ratione iftud terea reipub. n o ftr x m a g iftra tu s, inu iolata cu fto d ire f e r ib it : Q u is inftar fig u li v n o ip fo die fid ilia fua tor­ in perp etu um ftu d eto :d e ce lib rarú auri pcena ím inéte natis,ita repente fingat v e ri cultus antiftité,cum ange­ his qui h x c v e l trá fg re d iu n tu r,v e ltrá fg re d i patim u r. lis ftatem ,& cú archágelís laudes ca n été,& C h rifto có fácrificantem ? E t per h x c qu id em indicat iíie T h e o ­ DE OR^DIUlATIOtiE E T I S C 0 9 0 lo g u s qualesná o p o rteat ad fa cerd o tiu m prom oueri. rum & clericorum.CenJlitutio C X X X V 11. D e his autem qui ord in an tu r in d ig n i, idem h x c dicit vintenio Contio interprete. in e ad em o ra tio n e .Q u i cum nih il ( in q u it) ad facrum Imp. i v s t x n i a n v s a . Petro magiftro officiorum. dei altare & facerd o tiu m a ttu lerin t, nec in v irtu te & I ciuiles leges quarum poteftatem n o b is p u lc h ro prius infudarint & elaborarint,íim ul difeipuli deus p ro fua in h o m in es benignitate cre ­ & p rx cé p to re s pietatis o ften d u n tu r : & priufquam_ didit , firmas ab o m n ibu s cu fto d iri ad purgati fint, purgant-.heri fa c rile g i, h o d ie facerdotes: iSf ob ed i entium fecu n ta té ftudem us, quan­ h e ri extra facra,hodie p rx fu le s m y fte r io r ú : veterato -.^ 15 to plus ftu dij ad hibere debem us circa fares m alitia,n o u itij p ietate, qui funt opus atque fabrica c ro rú canonum & d iu in arú leg ú cu ftodiam q u x füper h u m an x g r s t ix ,n o n f p ir itu fla n d i .Q u ó d autem difalute no ftraru m anim arum d e fin itx iiin tiq u i enim fau in i canones p ro h ib e n t clerico s efle , q u i fecunda® ■ y x o r e ia Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca (5i5 Deordinat.cleric.&epifcop. Tit. cxxx vij. 6 1 6 v x o rem d u x e ru t,& inter fa n d o s Bafilius d o c e n s , fic A e p ife o p o ru m p er fingulas p rou incias co n g re g an d is, h u cü fq u e m inim e o b fe ru a tu m é ftú llu d in prim is c o r ­ '•D iu rn o s canon m in ifterio e x c lu fit , in q u it , & e x ait r ig e re eft neceflarium . S a n d i ig itu r A p o f t o l i& pa­ ¿s p ro ° en iro s.E t haec quidem fa n d u s B afiliu s.In tan tres d e fin ieru n t, bis in v n o q u o q u e anno fieri, d e b ere tú autem patribus fa ce rd o tu m cura fuit, v t qui N ic ? x fy n o d o s fan d ifsim o ru m facerd.otu in vnaquaque p ro ­ conueneruntjCanonem ed id e rin t ita habentem : In ter­ u in c ia , & em erg en tes caufas e x c u ti, & co m p eten tem dixit per om nia taagna S y n o d u s , n o n e p ife o p o , n o n accip ere c o r r e d ió n e m .h o c e ft , v n a quidem in q u a resb3^tero, n on d ia c o n o , nec alicui o m n in o q u i in ta fe p tim a n x f a n d x P e n t e c o ft e s ,f alteram v e ro O d o - f Tt; ¡¡uar<&»- clero eft,licere fu b in tr o d u d a * habere m u lierem , nifi bris m en fe. N o s autem inuenientes q u ó d ex hu iu fm o - tafei-u/«,. forte aut m atrem aut fo ro re m aut am itam , v e l eas tandi negligencia m u lti diuerfis peccatis im p liciti fiint, ?<7Me' tü ptrfonas qua: fu fp icio n es effijg iu n t.H is ig itu r qua: iu bem u s o m n ibu s m o dis vnam fy n o d u m fie r i fin g u - f°^es' facris canonibus definita fu n t in fifté tes,praefentem fa­ lis annis in fin gulis pro u in ciis m enfe v el Iu n io ■ ,v el cimus le g é ,per quam fancim us v t q u o tie s v fu u e n erit S ep tem b ri: & co n u en ire q u id e m ap ud beatifsim os epiícop ú o rdin ari,co n uen ian t c le rici & p rim o res c i­ patriarchas ¿ illos q u i ab ipfis ordinati fu n t , qui n o n uitatis cui ordinandus eft e p ife o p u s: & pro p o fitis fanhabent ius alios e p ifc o p o s o rd in a n d i: at apud .fan¿Hs euangeliis fuper tribus p erfo n is pfephifm ata fie r i,& q u e m q ;ip fo rú iu ra re fe c u n d ú diuina e lo q u ia , & B d ifsim o s m etro p o lita s cu iu fq u e p ro u in cia :, eos q u i ab e is fu n t ord in ati. Q u o in lo c o m otas lites & in ter­ ipfis p fephifm atibus in fe r ib iq u o d n eq; per d atio ­ p ellationes v e l p ro fide, v e l cañonicis q u x ftio n ib u s, nem neq; p ro m ifsio n em v e l am icitiam v e l gratiam v e l v é l ad m iniftratione r e r u m , e c clefia ftica ru m , v e l de a lia m qualem cü que a ífe ctio n é / e d q u ó d ícietes ip fo s ep ifco p is & p re s b y te ris, vel diacon is aut aliis cle ri­ redas & catholicas fid e i, & h o n é ftx v ita :, & -excedere cis,v e l de abbatibus, v e l m o n ach is, v e l d e accufatá v i ­ triCTefimnm x tatisa n n u m ,ip fo s eleg e rin t, & q u ó d ne­ ta ,v el d e aliarum reru m c o r r e d io n e , m o u eri q úidem que v x o re neque lib ero s fciu nt a liqu é ex ipfis habere, & a g ita ri, & co n u en ien ter exam inari , & éo rü m cor-, n e c pellicem aut filios naturales fciü t ipfos habere v e l r e d io n e m fecu n du m facros canqries p ro c e d e re ,& fe ­ habuiíTe,fed fi q uis^ o ru m p rius v x o r é habuit, & illam cu ndu m noftras l e g e s . N o n folu m autem in a n n iu erfola,& ñeque v idu am ,neq; a v iro fe p a ra ta ,n e q u e íacris íariis fy n o d is ifta q u x r i v o lu m u s , fed etiam qu o ties canonibus aut le g ib 9in terd iciá .fe d nec m u neribu s pu­ q u idam facerd o tu m y e l clerico ru m v e l abbatum v e l blicis ad d id ú ,a u t cu ria lé aut taxeó tá fiu e co h o rtalem aliqué eo rú q u i e le d í fu n t,éííe c d g n o fc ú t, p rx te rq u á m o n ach o ru m accu íábu n tur v e l d e f id e , aut tu rpi v i­ t a , aut o b aliqu id aliud co n tra lacro s cánones ad m iffi in m onafterio, n o n mirius1qu in d e cim annis m o n achica v ita fine v lla calum nia e x e g e rit:ea fané o b fe ru a ­ f u m . & fi q u id e m epifeo pus eft is q u i accufatus eft, eius m etro p o lita n u s exam inet ea quse d id a f u n t .fi tione quas antea a nobis d id a eft, & in talibus p e r fo ­ v e r o m etro po litan us fit^eius bea tifsim u sa rch iep ifco nis éarúq; e le d io n e o b fe ru a n d á ,v t ex tribus ita e le d is perfonis m elior-eligatur e le d io n e & iu d icio ord in an ­ C pus fu b q u o d e g it .f fi veri? p res b y te r v e l d iacon us v e l t ye^ alius clericu s v e l abbas v é l m o n a c h u s, tu n c f a n d ifs i- íí”/ef"r* tis. E x ig i e tiá a n te o m n ia a b eo q u i o rdinand us e ft,li­ m us epifeopus c u ifu b fu n t,exam inet delatas h u iu fm o ­ bellum cum eiu sp ro p ria fu b fe rip tio n e có p le d e n te m quas ad r e d a m eius fid é pertin e n t. E n u n cia ri etiam di querelas:& cum veritas p ro bata fu erit,v n u fq u ifq u e ab ipfo & fa n d a m o b latio n is form u lam q u s in fa n d a p ro qualitate d e iid i can o n icis poenis fab d a tu r e x a ­ minantis a rb itrio , H x c autem om nia o b tin ere v o ­ cóm unione fit,& eam qua* fit m baptifm ate p rec a tio ­ lum us n o n folu m in ordinandis p o fth a c ep ifco p is & nem ,& reliquas d ep recatio n es. Iu fiu ran d u m autem fufcipere eu m q u i o rd írfa tu r, per diuinas feripturas, clericis & ab b a tib u s, fed etiam in tiis q u i n u n efu n t, quód neq; per feipíum neq; per aliam perfonarp d ed it & qui ex q in b u fcú q u e caufis p er canones & noftras quid aut p ro m ifit nequ e p o fth a c d abit v e l o rd in an ti leges in terd id i» accu ían tu r. S i enim h x c ita ó b fe r ipfum , v e l his q u i facra p ro eo fuffragia fe c e ru n t, v e l uata f u e r in t , & laici m axim um hinc & ád re d a m fi­ alij cuiquam o rdinationis de ip fo fa cicn d x n om ine. Si dem & ad v it x h onéftatem p ro fe d u m p ro m ere b u n ­ quis auté praster m en iofatairi o b fe ru a tio n é epifeopus tu r & p erc ip ien t. A d h x c iubem us om nes é p iic ó o rdin etur,iu bem u s & ip fu tri ó m n ib 9 m o dis e p ife o p a p o s & p re s b y te ro s n o n in f e c r e t o , fed cu m e a .v o c e . tu d e iic i,& eum qui có tra talé o bfe ru a tio n e m eú o rd i­ q u x a fid e ítísim o p o p u lo e x au d ia tu r,d iu in a m o b la­ nare aufus fuerit. Si q uis autem accu fatio n em in ftitio n em ,t & p recationem q u x fit in fa n d o baptifm ate, f tu e tc ó tr a o r d in á d o s in e p ife o p ú v e lp r e s b y te r u m v e l D ia c e r e , v t ind e audientium anim i in m aiorem d e u o - ^ '^ diaconum ,v e l alió clericu m , v e l etiá abbatem ex qua tio n em & dei laudationem & b e n e d id io n e m efferancunque ca u fa , differatur talis o rdin ario , & fiat prius tu r.S ic enim & diuinus A p o fto lu s d o c e t d icés in p rio ­ in q u ifitio accu fatio n isp refen te etiam ac c u fa to re ,& ea re ad C o rin th io s epiftola : C x te r u m ( in q u it.) fi fo ­ q u x ab ip fo delata funt, v fq u e ad fin em p ro feq u en te. lum b enedicis fpiritUjis qui id io tf lo cu m im p le t,q u o ­ Si v e ro defiftat & co m p eren d in et a ccu fato r, n ih ilo m o d o t u x gratiaru m a d io n i fu b iicie t d e o fa n d u m minus is q u i o rd in a tio n é fa d u ru s eft, in q u ifitio n é d iillu d ^ Í M £ N ? fiq u id e m q u id dicas ,n o n n o u it: tu ligétifsimam faciat intra tres m éfes:& fi qu id em o b n o ­ autem p u lch re gratias a g is , fed alius n o n x d ifica tu r. xium inuenerit eú qu i accu fatio n e fuftinet,fiue co n tra E t rurfus in ea q u x eft ad R o m a n o s , fic d ic it : C o r d e diuinos canones,fiue fecu ndu m noftras leges,jphibeaqu id e m cre d itu r ad iu ftitia m , o re autem co n fefsio tu r ordinatio, fi v e ro accu fato r aut p rx fen s n o n p r o fit ad fa lu tem . Id c irc o ig itu r c o n u e n it, v t ea preca­ bauerit,aut fe abíentauerit,fi q uidem clericu s fit, p ro ­ tio q u x in lá n d a a lla tio n e t d ic it u r , & a lix oratio n es -f prio gradu d ep ellito r.fi v e r o laicus, có p e té té c o e r c i­ cu m v o c e a fan difsim is ep ifco p is & p resb yteris p r o tionem fu ftin e a t. Si autem quis ante exam inationem ferantur d o m in o n o ftro Iefu C h rifto d e o n o ftro ca u fe ordinau erit accufacum :tam o rd in ato r quám o rcum patre & fpiritu fa n d o . feituris religio fiísim is fa, ' natus facerd o tío éx u u n to r. Q u a n d o autem q u o d c e r d o t ib u s , q u ó d fi q u id h o ru m co n tem p férin t, & la ca? o n ib u s cautum eft d e fy n o d is fan d ifsim o ru m h o rre n d o déi & faluatoris n o ftri Ie fu C h rifti iu d i- Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca 617 A uthen.feuN cuellarum C ollatio decima. c io rationem red d itu ri fu n t , Sc nos ifta c o g n o fc e n ­ tes non relin q u em u s quieta & inu lta. Iu b e m u s autem & pro u in ciaru m p r s fid e s fi q u id n e g lc d u m e x his quse ftatuim us in u e n e rin t, p rim u m qu id em co g a n t m etro p o lita s & alios e p ifc o p o s d id a s fy n o d o s c o n ­ g r e g a r e , & om nia im p lere q u x e u m q u e d e fy n o d is p e r prsefentem leg em iufsim us. fi v e r o eo s m o rantes n o u crin t & re m iifo s, tu n c n o b is in d ic e n t,v t ad co m ­ p e te n te m p ro tin us c o r r e d io n e m pro ced am u s co n ­ tra d e tre d a n te s fy n o d o s ce le b r a r e T r itu r is v e r o ipfis p r x fid ib u s ,& o bed ien tib u s ipfis o ffic iis , q u ó d fi qui­ d e m ift3 n o n fe ru a u e rin t,e x tre m is fu b iicie n tu r fú p p lic iis . C o n firm am u s autem & p er p rx fe n te m le ­ g em om nia a n o bis diuerfis le g ib u s fancita de epiic o p is & p resb yte ris & e x te ris c le r ic is , ad h x c & x e ­ n o d o c h is & o rp h a n o tro p h is , & e x te ris q u icu n ­ q u e ven era b ilib u s lo c is p r x fu n t . Q u x ig itu r n o b is B p lacu eru n t,& per p rx fe n te m m anifeftata fu n t le g e m , tua claritu do per prothem ata in co n fu etis lo cis r e g i x ciuitatis affixa in c o g n itio n e m o m n iu m p erd u ­ c e re fe ftiñ e tí & m anifefta facere o m n ibu s qui p r o u inciis p r x f u n t D a t . X . K alendas M a r t . C o n fta n . D N .I u f t .P P .A iB a f .V .C .C o n f , 6ig bis p la c u e ru n t, & per hanc lacram n o itram decla­ rantur le g e m ,q u x & v ig o re m habet fp ecia lisn o ftrj in d u lti,e a ftu d e to g lo ria tua e ffe d u i & fini tradere. Keuclla C XI . apud Scrimgcr. epittme. P p e lla tio fié st fecu n d u m leges p o rred as t hc v o lu m u s ab om nibu s p rx fid ib u s recip i , etiam ab his qui fecu n d u m noftra® * * *•? iu fsio n em a u d ire eas d e b e n t,fiu e m aio. res fin t, fiue m in o re s : & ed i quidem ad a ab fq u e v lla dilation e his qu i litig an t ¿ v t legitim a ir, his p ro ce d a t ex a m in a tio . A d h x c iu b em u s, poft oblatam leg ib u s ap p ella tio n e m , n eq u e exeeutiones p e r a g i, n eq u e p o flefsion es reru m trásferri do n ec diffinitiu a fu p er ea fententia latafit. EDICTVM COKST^tKTlXO* pelitantsde bis qui luxuriantur contra naturam. Confiitutio C XLI . I v s t i n i a n v s . a . Cenftantinepolitanis. V m fem p er o m nes b enignitate ac b o ­ nitate d e i in d ig ea m u s: tum v e r o m axi­ m e h o c t e m p o r e , cu m p ro p ter peccato ru m n o ftro ru m m u ltitud inem variis ^ ipfum m o d is ad iracundiam p ro u o c a u im u s . E t quanquam m initatus e f t , & claré oftendit* qu ib u s fecu n d u m peccata n o ftra d ig n i eflem us: ta­ R x fe n s co n ftitu tio d e cla ra t, q u ó d n eq u e v f u r x m en clem e n te r n o bifeu m e g i t , iram que fuam in aliud q u x p e r partes f o lu ú t u r , du plum d e b itx fortis tem pu s re ie c it,n o ftr a m e x p e d a n s po en ite n tiam ,v t e x c e d a n t. Ite m q u ó d o m nis facra & principalis in ­ q u i n o lit m o rte m noftram p e c c a to ru m , fed co n u crterp reta tio vim legis o b tin ea t. ^ fio n em Sc v ita m . Q u a p ro p te r iu ftum n on fuerit* v t o m n es nos opulentiam bonitatis ac to lera n tix & longanim itatis b e n ig n i dei contem nam us,ne o b indu­ REMISSIO TO É K Á E ILLlratum & poenitentiam refugien s c o r n o íiru m ,irá no­ cite contraciarumnuptiarum. bis in d i e ir x a c cu m u lem u s. fed cu m om nes im p ro ­ Confidunt C X X X I X . bis ftu d iis & a d io n ib u s abftin eam us, tum v e ro ma­ In nomine domini Iefu Chrifti dei noftri. x im e q u i abom in ab ili illa & m erito d e o ex o fa atque Itnp. CzfarjFliuius,luftinianus,Aug.Floro. im pia a d io n e c o m p u tru e ru n t.lo q u im u r autem de ftu p ro m a fc u lo ru m , q u o d n o nnu lli mares facrilcgo E t u lit ad no s g lo ria t u a , incolas S yri& im p io aufu p rx fu m u n t , cum m aiculis perpetrantes (d y o s p a g i,n e q u e n o n H e b r x o s in T y ­ tu rp itu d in e m . Scim us e te n im , facris feripturis ed o ro in fu la , illicitis c o n tra d is n uptiis,in fa­ d i,q u a m iu ftum deus fu p p liciu m his q u i olim in So­ cram noftram incid iffe co n ftitu tio n e m , dom is ha b ita b an t,p ro p ter h u n c ipfum in com m iftion ec fecu n d u m ea q u x d e h o c c o n ilitu né fu ro re m in tu le rit, v t in hunc, v fq u e diem ea terra ta f u n t , quartam b o n o ru m fu o ru m partem in ferre: ig n i co n flag ret in e x tin g u ib ili: d e o p er h o c no seruiam que e x iis n o n n u llo s in tertia xtate co n fifte re, & d ie n t e , v t leg ib u s co n trariam h anc a d io n e m auerfefilio ru m patres efle,ac p ro p terea cu m lach rym is fu p m u r . R u r fu m fc im u s , qualia de h u iu im o d i diuus di­ p lic a fle ,n e n u n c tandem v x o r e s a fe d im ittere c o m cat A po fto lus*qualiaque r e ip u b lic x n o ftr x leges pro­ pellan tu n fed v t tam ipfas retineant:quam q u i e x ipfis m u lg e n t. V n d e om nes q u i tim o ri dei intenti funt, p ro c re a ti funt filij, aut p ro cre a b u n tu r,fu cc eflo res e o ­ co n u en it v t a tam im pia & fcelefta a d io n e abftineanr, ru m exiftant ¿ n eq u e vllam ex in d e reu erean tu r poe­ quam ne in b rutis q u id em anim antibus admiflam renam . Sancim us ig itu r , v t p ro hu iu fm o d i in d u lg en ­ perirc e f t . É t q u i qu id em n ih il tale fib i co n fcijfu n f, tia p ro p te r prxfatas cauflas fin g u li denas auri libras h i Sc in po fteru m éó fe p a d o c o n fe r u e n t. Q u i v ero p r x b e a n t jip fifq u e v e l fo lis m aior illa peena rem it­ h o c m o rb i g e n e re c o n ta b u e ru n t:illi non folu m de ta tu r, & tam v x o r e s , quam q u i ex in d e nati fu n t,& (v t e x te r o p ecca re d e fin a a t, fed etiam rite agant poeni­ p o te ft fieri)p o ftea n a fce n tu r, fu cceflo re s habeat.ne* tentiam , Sc coram d e o p r o c id a n t, & m o rbu m beatif. q u e id ii n o b is in ex em p lu m aliis faneitum in tellig apa tria rch x rc n u n cie n t,fa rio n e m q u e curationis per­ t u r : fed q u o c u n q u e alio feitu ro , q u ó d fi q u id tale p e cip ia n t,& (p ro u t f c rip tn m c ft) fru d u s produ cant pcetie rit :v ltra h o c q u ó d petitis n on p o tie tu r , etiam fa­ n it e n t ix ,v t b e n ig n u s d e n sp ro opu lentia m iferatiocultates a m itte t,a tq u e in fup er co rp o ra lib u s poenis n u m iearu m d ig n etu r no s q u o q u e benignitate: & om­ ex ce p tis, p erp etu um in c o le t ex iliu m . N e m o autem nes illi agam us gratias d e perim entium fa lu te , quos his q u i á nobis n o ftra dig n ati funt in d u lg e n tia , aut m o d o iufsim us v t etiam m agiftratus perfequerentur, eo ru m v x o r ib u s , ex iften tib ó fV e v e l futuris filiis, aut co n cilian tes fib i d e u m , q u i m erito n o bis ira fe itu r. Et b o n is j fiu e c x iudiciaria fen te n tia, fiüe alio q u o c u n - DE JKTEI{V}ÍEtjTIók£ fl^IKc ifefa S ia , & y ty fu r x p a r tic u la t im fo lu tx duplu m [o rtis n eti ex ced a n tt ConfitU C X X X F I I Í . P q u id e ® Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca 5i9 D e iiis qui eunuchos faciunt. Tit.cxlij. 620 id e m fc ie n te s p rü d e n té fq u e a d fa n d o ru m d ieru m A m etii a v etu ftio rib u s te p o rib u s lib ero s efle o p o rte b a t: • J -n rn o p rcrra om 1ro h rrf n n i i- im in /la o A qcuerentTam T b en ign um d eum o hb ffe mnucs, v t ita hiI iu b em ’ ta m e,v t qu i iam in d e á decim a~ in Ad lidXX1 io__ n_e_n ü c rC i im pi£ huius a d io n is ccen o co in q u in ati f u n t , poe­ ineuntis m éfisp er quem efiq; in lo c is n o ftr o re ip u b lic o caftrati fu e r in t,lib e r i fin t, n equ e v lio m o d o aut nitentiam caoeiTant, ne alia n o b is perfeq u en d i eius q u o u is g en e re c ó t r a d u s in feru itu te retrahantur: neq; flagitij p ru b e atu r o cc a fio . P ro d ic im u s autem o m ­ ité in ftru m étú de ipfis vel p u b licu m , v e l priuata m anu nibus deinceps q u i h u iu fm o d i alicuius fibi p ecca ti c ó fc rip tü ,q u o c ú q ; tandé m o d o aut p er fraud e fa d u m co n fcij f u n t, nifi p e c c a r e d e fie r in t, & f e ip fo s renu n­ c i a n t e s beatifs»patriarcho,faiutis fu o curam g efle rin t, aut fien d u m ,v alea t:fed n eq u e in q u iren d i illo ru m ftat* cauifa c o g n itio n e s , q u o anacrifes d ic u n tu r, de if tiu f o ro tam im piis a d io n ib u s d e u m incra fan clu m feftum m o d i p erfo n is in terpo n an tu r,au t in te rp o fito v alean t. placantes: q u ó d acerb io ra fib i ac ce rlen t lu p p licia,n i­ Sed & om nes eo s q u i tali c ó t r a d u i in p o fteru m m in i­ mirum q u i nulla decastero v en ia d ig n i h a bebu n tu r. N equ e enim de eius re i in q u ifitio n e a c c o r r e d io n e fteriu m p ro b en t,fu p eriu s traditas fu b ire pcenas iu b e ­ m us . P ro te re a fi v fu u en iat v t feruus p ro p te r m o r­ quidquam rela x a b itu r,n eg lig en tiu fv e tra d a b itu r c ó ­ tra eos qui intra fa n d u m feftu m fe n o n d etu lerin t,aut bu m c a ftr e tu r :iu b e m u s v t& ille libertatem nan cifcat u r .Q u i enim in itio lib e ri era t,eos p ro b a b ile eft, cu m in tam im pia a d io n e p e r ftite r in t : ne fi rem iifo circa in h o c gen u s m o rb i in cid erin t, fu i po teftate h abuilfe, id animo fim u s, d eum c o n tra n o s iritem u s, q u ó d casv t q u o d v e lle n t, fib i rem e d iu m ad h iberen t. Iu b e ­ cutientibus o cu lis tra n fm ife rim u sa d io n e m tam im_ mus ig itu r , v t in n o ftra rep ú b lica caftrati iam in d e á piá,ac p ro h ib ita , & q u o m axim e id o n ea fit v t b o n u m m em ora to tem p o re,a p u d qu a cü q; p erfo n a fint, lib e ­ illum deum in o m niu m p ern iciem ad iram p ro u o c e t. rali caufla ad ferantur m an u ,& lib eri fint,neq; v n q u a m DE H IS Q J I E F K F C H O S E j i ­ in feru itu te r e tra h a n tu r. C a tteru m f iq u i e o r ú p o f t ciunt. Conjlitutio CXLI I . Ii p ro fe n te m n o ftra le g é aliqu o s d e tin ere apud fe caftrato s pro fu m p fcrin t:d am u s etiam ipfis caftratis licen tia, Iv s t i n i a n v s a . Marthanse. n im irum q u i fem el e x p ro ie n te no ftra leg e lib ertatem V p p lic ia , quas ab aliq u o t retro p rin c i­ p ro m e ru e rin t,v t h ic quidem m aieftaté Im peratoria* pibus co n tra e os q u i eu n u ch o s facere au­ & f a n d ifs .p ro t em p o re p atriarcha a d ea n t, n equ e n o n d e r e n t, co n ftitú ta f u n t : om nia fané ma­ ap ud g lo rio fifs.im p erij n o ftri p ro ce re s relatio n em ea nifefta e x iftu n t. E x q u o enim n o n n u lli ra­ d e re in ftitu a n t: in p ro u in ciis v e r o ap ud relig io lifsitio n em falutis fuae n o n h a b en tes, ante t J ia fm o s lo c o ru m e p ife o p o s,& harum prasfides:quo m agis prmtd paruum ad m odu m tem pu s aufi fu n t tam im pium in fe p ro u id e n tia om n iu m n o ftro ru m m ag iftratu u ,& p e r i­ íius populadelidu m a d m itte re:p ro p terea & n ó n u lli m eritas d e fe cu lo o b tcp era tiu m ipfis c o h o rtiu m (fiu e C ó fta n tin o rcsjhaf- ¿ e(j erunt pcenas, alij p o ft irro g a ta fu p plicia etiam in p o li,fiu e a h b ic ü q ;. lo c o ru m noftras r e ip u b .)h is fe c u n £ £ t f exilium m ifsi funt. V e r u m e n im u e ro quia ne fic quidem a tam im pia a d io n e tem peratu r,fed in tantam u dum lib ertate d en tu r v m d ic if ,lib e rta lq u e ex p í f e n t e n o ftra le g e ipfis 1largita c ó<íérru .....r. N a t o t cgdes c o n - “e tu niu entibu s o cu lis a ccip ere p er cauflam eo ru m q u i ta­ lia in n o ftra prasfum unt repu b. neu tiquam fu ftin u e rim u s.Si enim b arbari fim ul atque n o ftra de h o c au d ie­ afped n d e p o fu e rin t, ó n o n a g in ta asgré tres feruatos run t m ad ata,h f c cu fto d ie ru n n q u o m o d o tad é p erm it­ cfle:quis o b fe c r o in tantú falutis fuse co n te m p to r e x i­ ie m *,v t poft: t o t r e tro p rin cip u m f e n d io n e s tale q u id ftit,vt haec d e fp ic ia t, & inulta relin qu at ? N am fi leges d e n u o delin qu atu r,& inultum relin qu atu r Í n o ftra re ­ noftras eos etiam q u ig ia d iu m co n tra aliquem d iftrin pública? Quas ig itu r n o b is p lacu eru n t,& per hac fag u n t, fuppliciis 1'u b d u n t: q u o m o d o im p une co n n ic r i gen e rale d eclarantur le g é ,ea tá h ic,q u a m in ^puinuentibus praeterire o cu lis pofsim u s to t perpetratas cae­ ciis glo ria tua m anifefta p a riter faciet & co n feru a b it. des,& fa d u m có tra d eum pariter & leg es n oftras prse- oumchos/* multitudinem h o c flagitij gen u s e x c u r r it , v t ftep enu ,ai.d»- mero N m ujtis v ix pauci euadant in c o lu m e s, v fq u e tm' ad eo,vt quidam e x his q u i feruati f u e ru n t, fu b n o ftro fum ptum ? In d e ad eo neceflarium d u x im u s ,e o s q u i hu iu fm odi facere a u fin t, e x q u iim u s per hanc leg em perfequi. Sancim us ig itu r,v t qu i in q u o c u n q ; r e ip u blicas noftrae lo c o q u a m cu n q u e p erfo n am caftrare praefum unt, aut etiam prasfu m pferint: fi q u id e m v iri fint q ü i h o c facere praefum pferint, aut etiam prasfum u n t: id em h o c , q u o d aliis fe ce ru n t,& ipfi patiantur. & f i incolum es eu aferin t: tam b o n a eo ru m addican­ tur fifco p er eum q u i p ro tem p o re'm ag iftratu m o b it gloriae tuas:quam ipfi m ittantu r in g y p f u m , v b i l o c o ­ rum per o m n e vitas fuae tem pu s efle d e b eb u n t. Sin v e ro m ulieres fin t , quae id e g e r in t : afficiantur & ipfas iu p p iic io ,& b o n a earum per eum q u i p ro tem p o re gerit m agiftratum tu u m ,add ican tur fifc o , m ittantu rq; in exilium : v t e x q u o p u ta u erin t, aut p utant im p ium fe lucrum afTecururas,ex eo fupplicia fim ul & b o n o ­ rum fuo rum am ifsionem fu ftin e a n t. P o rro & eos qui ad h o c m andatum d e d e rin t , o b tu lerin tv e p e rfo ­ nas,aut etiam d o m o s ,v ti lo cu m aliqu em ad h o c prae­ buerint,aut p ro bent,fiue v ir i fin t,fiu e m u lieres,eadem fu b ire fupplicia iubem us * v tp o te qu i iniuftae huius actionis teftes f e d i fu n t. V e ru m ip fo s caftracos ta- Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca D E Sj í TUj í X J T j í K I S . Conjlitutio C X L I I I I . t t hetieii- 1T im piam Sam aritanorü h e r e f i m ,& o m ~ Uaitinai» ¡ ni ratio n e carentem h o ru m vefenia ad me~ ftimano m, lio ré fru g é p erd u cerem u s,n eq u e n ó ip fo - &»«*>•,« «* rum anim as,q ü o detin en tur m o r b o , lib e - s-r,n>S‘ 1 ,. 1 „ . .r rtaaa lu rarem usdaepenum ero ta pientiís. p rin cep s pina im^e, pater n o fter,q u am etiam nos ipfi ftu d io habuim 9. Sed tauri. in p lerifq u e h o ru m n ó p o tu im u s id ,in q u o d lo g o ftu ­ d io incubu im u s ,effe<5h ii t ra d e r e . E u aferu n t enim in tanta n o nnu lli eo ru m v e fe n ia m ,v t v el felutari b ap tifm o d ig n a ti, d e n u o ad id m ali, v n d e d ifc eflera n t, re­ d i e r i n t ^ eadem cum Sam aritanis habere in p recio* eo d em cu m ipfis agitari fu ro re d in o fe a n tu r. Praecla­ rum ig itu r n o b is v ilu m eft, v eterem illa & prius c o n ­ tra ipfo s p ro p o fita m patris n o ftri le g e m ren o u are. A c p ro p terea fa n cim u s, v t ip fi nequ e ex t eftam e n ­ ti tabulis* n cq u e ab fq u e iis heredes fiant, le g a tá v e c a ­ p ia n t, aut d o n atio n is titu lo rem aliquam nan cifcant u r . S ed n eq u e S am aritani, aut in vn iu erfu m h asretic i , q u iv e r e d a m ie C h riftia n o ru m fidem a m p ie d t 6i\ Authen.feu N ouellarum C ollatio decima. 6>z fim u lan t, cum rc vera n eq u e ita fe n tia n t, nequ e h u ic A e x o fc u le tu r,i!ic o & R o m a n a ipfum libertate potiri Q u a ' ig itu r n o b is p lacu eru n t, & p er p rafer.ttin de, co n ien tan ea fa cia n t: ad hereditatem ab inteftato v o ­ clarantu r legemrea p ro p o n en s g loria tuai'olennibus j0 cati , fu cc efsio n c m h a b e a n t. Item neq u e teftam en ta cis,effe ftu i & fin i co n trad i p r s e c ip i t O é c o n fc r ib a n t, nequ e legata re lin q u a n t, aut d o n en t, nifi q u i e a p e rc e p tu ri f u n t , & r e fte de fid e fe n tia n t , & VT n V L lJ t ? .l D E C jtE T E \ 0 LICEX fideles fint o p e rib u s. N am fi n em o h o ru m i i t : rn b e tiam dux aliquis aut cohibendis -violentiis prapofotu ha~ m us, v t p o f t ip fo ru m m o rte m ,h o ru m b o n a a d facra beat ad ytratnque “ P hrjgiam accedendi aut aliquos ip fs :e„ tifs.p ertin ea n t serarium . V n d e & facra illa form a per iunBos eo dirigendi, yt quofdam comprehendant. Sed neo»e ind ulgentiam ipfis a patre n o ftro co n ceffa , q u s le­ earum prouinci arum incola ad eos qui tales magiftratus i» g is v ice m o b tin e n s, larg itu r ipfis v t h ereditatem pa­ caoma Cr item L jd ia gerunt, decurrant, apitdque tpfos contra rite r adire & tran fm ittere,item legatis h o n o ra ri,& le­ aliquos querelam inftitu¡tnttcum ciuiles magiftratus abunde fuf gata r elin q u ere p o fsin t: in p o fteru m v a ca b it , nequ e fictant ad huiufmodi emergentes cafas perfequendos. p ro rfu s vllam firm itatem h a b eb it.N a m fi h uius fe cle­ C onfituiio C X L V , m entia in d ig n o s efle p e rh ib u e rin t, q u i Sam aritano­ ru m agitantu r v e fa n ia : nem inem alium quám feip fo s Imp. I vstivia n ts a . A reebindopraeto­ a c cu fa b u n t, cu m á b en ign itate dei & feru a to ris n o ­ riorum p r a ;fc fto ,e s p r a fe ñ o alm a irrbis, ftri Ie fu C h r ift i alieni fint. liberalitates autem ab Im - 1 & exaiagiiiro militum. perato ria o lim m aieftate ipfis conceflas am ittunt, in h o c , v t ad m elio re m m en tem red ean t, n o n v t perp e­ A m e tfi afsidué in cid en tibus rebus com t u o in peru erfa hac o p in io n e fua perm aneant. E x ­ p e té s p e r fingula rem ediu m inuenimus: cipim u s autem á p rs fe n te le g e ru ftico s, q u i Sama­ p o ftea tam en quám e iu sv fu s effe defi­ ritan o ru m o p in io n ib u s h o n o re m habent :íd q u e n o n n it , rurfum p rio ri nos o rd in i adiungiip fo ru m gratia, fed p ro p te r co n ftitu tio n e m praedio­ m u s , p ro m o d o d u taxstlabo ran tisp arru m quaeab ipfis c o lu n tu r , p ro p térq u e red itus & t r i­ ticulae m ed icinam fta tu e n te s. C u iu s generis quiddam b u ta quae e x in d e in feru n tu r p u b lic o , v t q u i r u ftic i& p rs fe n s facra n o ftra le x in n u it. C u m enim paulo tate fed u ca tu r. H is etenim p erm ittim u s, v t tam afeenante partim p ertu rb a tio n es ord in u m ac diiciplinae pu d en tes, quám d e fe e n d e n te s, & e x tran fu erfo c o g n a ­ blicae , partim latro n u m in c u rfio n es pafsim per v to s fuos h e re d e s le g a ta rio fv e fc rib a n tjta m e tfi Sam a­ tra m q u e P h ry g ia m & P ifid iam fieri perdifeerem us: ritan o ru m e rro re d e tin e a n tu r: v t tam en fu n d os re­ v ltra ciuilem ad m iniftratio nem fu n ftio n é m q u e his f t e c o la n t , q u o m agis & v b e r io r e x in d e p ro u en tu s i p f i s , atque in fu p er L y c a o n ia & L y d i a militarem ad praediorum d o m in o s d e fe ra tu r, & per ipfos ád etiam m agiftratum praefecim us: eum cuius curae haec f ifc u m . Sed & fine teftam entis praedifti alter a d a lpars co m m itteb a tu r, D u c e m n om inantes, feu B io co teriu s hereditatem peru en ien t p ro p te r eandem ca u - 1 l y tam ,h o c eft c o h ib en d is v io le n tiis praepofitu m . V e ­ fam : q u a n d o q u id e m & G n em o h o ru m inueniatur, rum q u i v tra m q u e P h ry g ia m & P ifid iam incolunt, n ih ilo m inus tam en v o lu m u s , v t praedij do m in u s in d u du m n o s ad ieru n t, dicen tes grauia q uidem illa q u s q u o r u ft ic u s d e fu n ft u s e f t , ab illo relicta c a p ia t, & o lim ad m ittebantur, iam defiifle, nequ e latronum am­ fifc i lo cu m teneat , v tp o t e q u i & p ro illo p u blicis faplius receptacula p er ea lo ca cx ifte re, neque ho c ho­ tisfacit trib u tis . Praeterea Sam aritanum o m n in o ne­ m inu m genu s in p ro u in ciis fuis en u triri: onus autem q u e m ilitiam capcflere co n ced im u s,n eq u e ad ciuilem . ex c o g ita ti á n o bis m agiftratus fe ferre n o n p o fle , cum ad m in iftratio n em a c c e d e r e , n eq u e po ftu la re in iu d i­ h i q u i illi funt in m in ifterio , cre b ro decu rrant per c io , n eq u e p o ftre m o in co n fo rtiu m d ifertifsim o ru m pro u in cias, & certo s h o m in es co m p reh en d an t, damaflum i rh eto ru m , n eq u e ad o lefcen tes in ftitu e re . Sed r.aque inferant : .& lo c is illis m ilitaribu s refertis tu­ & fi q u i e x iis falutari dig n ati b a p tifm o , ad priftinum m u ltibu s , p ro u in cias ipfis p en itu s inhabitabiles red­ d e n u o erro re m reu erfi , o b fe ru a re fabbata, aut etiam d i . A d e ó q u e & m u lto s e x iis qui prouincias inco­ alia quaedam a g e re v id e a n tú r, quae coarguant p e r f il u n t ,lu c r u m fibi e x alio ru m m o d eftia adfcifcentes, m u la tio n em ip fo s fa n ftu m b a p tiím a aíTum pfifle: eo s m agiftratus hu iu s velam en to ab u ti, & in n o x io s pre­ p ro fe rib i iu b em u s,& in p erp etim tradi e x iliü . Iifd e m h e n d ere , atque hac ratio n e p erp etra re ea q u s iure q u o q u e pernis eos fu b d im u s,qu i co n tra refta m C h r iip fo s facere s q u u m n o n eft . H s c cúm m ultotitns ftia n o rú fidem im p ium iftis p a tro cin iu m p rs ftitc rin t. i s p u d n os p ro tu lerin t : ip fo s m ife ra ti, a d p rsfen tem P e rp u lch ru m v e r o n o b is v id e tu r ,v t ad in co n ta m i­ facram n o ftram leg em p eru en im u s: per quam fanci­ natum accu rren tesb a p tifm a ,n o n te m e re fufeipiantur, m u s , v t p r s d i & s n o f t r s p r o u in c is ( n e m p e P h r y ­ f e d cu quadam o b fe ru a tio n e & in ftru ctio n e quae in i­ g ia falutaris, P h ry g ia P ac atian a ,& P if id ia ) d e c s t e io tiatio n is t e m p o re fieri f o le t .D ic im u s au té,v t qui o m ­ a b n o c m a g iftra tú , q u e m prid em ip fis , neque non n in o fenfu aliq u o bonae doctrinae tan g i p o f lu n t,p e r L y c a o n i s in fu p er & L y d i s p r s fe c im u s , exempta? d u o s prim u ann os ia fid e in ftitu an tu r, & pro v irib n s fin t: n eq u e v lia iam ind e ab h o c tem p o re licentia fit fc ri pturas ed ifean trtú n equ e d em um facro red ep tio n is his qui illum m agiftratum g e r u n t, v t v e l in iis pro­ o ffera n tu r b aptifm ati,tam lo n g i tem p o ris peenitentia uinciis v erfe n tu r quafi p o teftatem aliquam' & im­ p ro rfu s red ep tio n is f r u ft um aflecu ti. P u e ro s auté adperium in e a s habean t: v e l aliqu o s de co h o rte fua,; m o d ü ,q u i per aetatem d o ctrin as in tellig ere n eq u eu n t, aut alio q u i fibi coniun ñ o s illo d irigan t,& quofdam etia ab fq u e hac o b fe ru a tio n e fá cro d ig n ari bap tifm ap re h e n d a n t. Sed n eq u e iis qui ex illis prouinciis te adm ittim us ¿ P o r r o n ullus Sam aritanus C h riftia o rig in e m haben t, licentia f i t , v t ad c o s q u i vtrinque n u m h abebit m a n cip iú : fe d fim ul atque em ptu fu erit, e u m m a g iftra tu m g eru u t, cu rrant, in térqu e fe mútoas p ro tin u s in libertatem ra p ia tu r. Q u o d fi aeque p e rq uerelas p ro p o n a n t, fiue de pecuniis, fiue de crimi­ u erfa o p in io n e m an cip iu m , v t ipfe do m in u s, fu erit: nibu s ag itetu r q u s ft io , his qui pro tem p o re eum ma­ licitu m ei e f t o , fi C h riftia n o ru m de fide fen ten tiam g iftratu m geru n t,a u t d e n iq u e in c o h o rte ipforum re- - , Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca <5^3 D e Hebr.quo.opor.eos 624 ■ a.m ncená form idantibu s: n o - A n in o Jocis H e b r x i fu n t , H ebraeis q u inv o lu n t, licen tia fírútur,trigin ta lib rarú auri p.cená form idantibus: fitin eo ru m íy n a g o g is G r x c a etiam lin g u a , itém q u e lis v id e licet o m n em illis ad_ p r x d id a s p ro u in cias adi­ patria hac f o r te ,nem pe Ita lica ,aut q uacu n que alia p ro tum interclu dentibu s. V n d e ñ eq u e iu fsio n esin illo c i ratione mutata lin g u a , facro s lib ro s in tellig en tiliíprou inciis,aut co n tra illo s q u i eas in c o lu n t, ed ent: bu s le g e re tq u o magis p e r ip fo ru m le d io n e m in tellineq; a lio q u iq u id q u á eo ru m qua: ad ip fo s, referan tu r, g e n u b u s tota d id o r u m feries o rd in e manifefta fit, fo i v m dicennfed co n ten ti eru n t L y c a o n ia & L y d ia , lecu n d ú m q u e ea & vitam & ftu dia fua in ftitu a n t: ne­ J_ rin - r in i J,is folis im peritantes, q u e m a d m o á ü in itia m a g iftra tü q u e facultas fit ip fo ru m in terp retib u s, q u ifo la m H e ­ jpforú duabus hifee pro u in ciis in clu lim u s, nulla ilii m braicam aílum unt lin g u a m , v t fu o a rb itra tu m alitio-* y tranq; P h ry g iá & Pifid iá po teftate d a ta . O m n i enim fe hanc t r a d e n t , v u lg i ignorantia fuam tegen tes im ­ exinde proú eniente diffi cu ítate p ro ui n cias illas lib e — p ro b ita tem . E n im u e ro q u i G rseca lingua le g u n t, ramus:ciuilibus m agiftratibus om nia p eríéq u étib u s, fi­ v té tu r in terp re ta tio n e Septuaginta,quae o m nibu s e x ne ad pecuniaSjGue ad crim ina fp e d e n t. Scitu ris ip íis, a d i o r e f t , & p r x te r ex teras m u lta co n tin e t occu lta : q uó d fi p erpetrato aliq u o la tro c in io in illis lo c is, au t p rx fe rtim v e r o p ro p ter id q u o d in in terpretan do ac­ aggreflura,ereptísve r eb u s,có p eten ti a n im ad ueríione c id it , nam cum fem p er bin i feo rfim co n e lu fi eflent, íadu m p ro lecu ti non fu erin t, & id q u o d ereptu m e ft, & diuerfis lo cis in terpretarentu r: vnam tamen o m nes vindicauerintrde fuis facultatibus e m e rg es in d e dam­ co m p o fitio n em e d id e r u n t. A d h s c quis n o n illu d in num reíarcire eó pellen tur, fiue m agiftratu ad h u c g e ­ his v iris ad m iretu r,q u ó d cum lo n g o tem p o re faiutarant, fiue eum d e p o fu erin t. _ Q u a p ro p te r & fi is q u i rem ap paritionem m agni d ei & feruato ris n o ftri le fi i in L v ca o n ia & L y d ia m ilitarem m agiftratum fu ftin et, C h r ifti p rx ceffe rin r.tam en illam futura quafi p r x fe n p o ílerio re tem p o re v e l ip fe a u fita d p r x d id a s a n o ­ tib u s ce rnentes o cu lis,p ro p h e tic a q u o d á m o d o gratia bis prouincias a c c e d e re , v e l aliqu em d e c o h o rte fua ip fo s circu n fu lg e n te ,facro ru m illi lib ro rd interpreta­ mitteredicétiam damus ciuitatum epifeo pis, v t ip fam , tio n em accóm od arunt? A t q u e hac q u id e om nes prseaut ab ipfo miiTós a cced ere v o le n tes arceant, lo c ííq u e cip u é v te n tu r . N e tam en in eam o p in io n em v en ia n t, abigant,v t qüi in vn iu erfu m p er p rx fen tem facram id q uafi exteras interpretatio nes excluferim us:dám ü s il­ facerelegem p ro h ib iti í'unt:vltráqu e h o c ,q u ó d trium lis lice n tiam ,v t etiam in terpretatio ne A q u ilx vtan tu r: librarum auri pcena tam ei qui p ro tem p o re eum ma­ tam etfi illx d iu é rfx nationis fuerit, & in n onnullis d igiftratum tener,quum q u ib u s in iu n d ú eft v t d i d o i ld io n ib u s n o n m e d io cre cú m Septuaginta habeat dif> liusaudientes fin t,in c u m b e t,fi tale q u id v e l ipfe iu fleferentiam . Q u x v e r o d e u tero fis, quafi fecu ndaría tra­ rit,vel quiípiá in h o c m inifterium praebere aufus fu e d itio ab ipfis d ic it u r , in v n iu erfu m in te rd icim u s, v t rit:& infuper v ltra a m ifsio n ém a g iftratu s, circa ipfam q u x facris lib ris có p re h en fa n o n fit, neq; defu p er tra­ etiam periclitetur fubftantiam . G lo r ia itaqu e tua c o dita p er pro p h etas,fed ex ce rp ta q u x d a m v iro ru m c ó gnofeens ea quae per praefentem facram a no b is leg em fáncicafuntitam de creta his confentanea fa c ie t , q u á m C tineat, q ui terren a du ntaxat lo q u a n tu r , n e q u e q u id quam in fe S ed & e d id is & iu fs io n ib u s v te tu r a d p r o u in c ia m r e d o r e s , ’ r diuini 'habeant ' - num inis. ^ ° ipias r y tiq u e lacras v o c e s legan t, cu m facro s lib ro s e u o l& ciuitatum e p ifc o p o s , v t & o ppid atim hsec íe x p ro ­ u u n t:n e q u e celantes ea q u x in ib i prolata f iin t , e x ponatur , & óm nibu s m anifefta fiant quse o cc a fio n e trin fecu s aflum ant n ufquam feriptas v o c u m inanita­ huius nobis placueru nt. t e s , ab ipfis ad p erd itio n em fim p iicio ru m e x c o g ita ­ H E E I S , Q T 0 7 H O D 0 D E tas. V n d e hac a n o bis p rx b ita licentia: nequ e aliqu i­ oporteat cosfcrtpturas legere. b u s o m n in o fu b d en tu r difpendiis h i q u i G rx c a m & Conflitutio C X L V I . alias linguas aifu m u n t, neq u e ite m a b v llo p r o h ib e b u n tu n n e q u e q u i A r c h ip h e r e c itx , aut fen io res in teImp. I v s t i n i a n v s a . A r e o b i n d o g l o r i e fifs.prjetoriorum praefefto. rim ,au t etiam m agiftri apud eos ap pellantur,licentiam 'E q u u m fane erat , v t H e b r x i cu m facris h a b eb u n t,v t vafris quibufdam com m entis aut anathe* libris aures p r x b e n t , n o n leu iter & rebus m atifm is id p ro h ib e a n t:n ifi v e lin t co rp o ra lib u s ca ftigati p cen is, atque in fu p e rb o n is fp o lia ti, v e l in u iti fo lu m m o d o geftis d e le d a re n tu r , fed re. c o n d ito s in ipfis fenfu s f p e d a r e n t ,p e r c o n fe n tire nobi$,qui & prx fta n tio ra ,& d eo m agis a c cepta velim u s iu beam ú fqu e. C e r te fi q uis im pias & quos m agnum illi d eum & feru a to rem hum ani g e n e ris Iefum C h riftu m an n un cian t. V e ru m enim uero ^ facrilegas v o c u m inanitates in tro d u ce re attentauerit, quamuis düm com m entis in ter ip fo s in terp re ta tio ­ & v e l m o rtu o ru m r e fu rre d io n e m , v e l iu d iciu m e x ­ nibus fe co m m ittu n t , in h u n c v fq u e diem a r e d a trem u m negare, aut affirmare q u ó d figm étum & creafententia aberraru nt : quia tam en d idicim u s h abere tura dei per a ngelos fu b fifta t: h i v o lu m u s v t etia o m ­ ipfos inter fe co n tro u e rfia m :n o n fuftinuim us eum n ibu s lo cis expellanturm e q u e tam m aledicam v o c e m tumultum relinqu ere ip fisin c o m p o fitu m .S iq u id e m em ittant, q u i in vn iu erfu m ipfa etiam c o g n itio n e d e i per interpellationes q u x ad nos re fe ru n tu r, d id ic i­ e x c id e r u n t. E o s enim qu i huius gen eris aliqu id p ro ­ mus, q u ó d e x ipfis quidam fo la lin gua tenentur H e ­ lo q u i perten tau erin t:o m n ium acerbifsim is fu p pliciis braica, eáque v te n d u m e iT e in fa cro ru m lib ro ru m le fu b iicím u s, in t r o d u d o p e r b o s erro re g en tem H e d io n e v o lu n t : quidam etiam G rx c a m ailiim endam b r x o r u m depurgantes. In v o tis autem h a b em u s,vt contendunt: & lo n g o iam tem p o re ea de re fe d itio p e r hanc & illam linguam facris libris p rx b en tes au­ nes inter fe agitant. N o s ig itu r d e hac co n tro u e rfia r e s , & interpretu m peruerfitatem o b fe ru e n t, n equ e e d o d i:m elio res efle iudicauim us eo s,q u i G r j c a etiam fo lis attendant lite r is ,fe d res etiam ipfas deguftent,linguam in facro ru m lib ro ru m l e d io n e v o lu e ru n t af& facratiores o m n in o fenfus p e rc ip ia n t: q u o m agis fu m ere ,& (v n o v e r b o ) o m nem d eniq; lin guam , quam & q u o d p r x ft a n t iu s e ft,a d d ifc a n t,& aliquando d e ­ meus acco m m o d atio rem & magis ¿ m ilia re m re d ­ cip i , atque ab eo q u o d o m niu m prxftantifsirnum dat au ditoribu s. Sancim us ig itu r,v t in qu ib u s o m e f t ,n e m p e in deum fid u cia ,a b e rra re definant.Pro» N oueL X Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca <525Authen.feuNouellatum Collatio decima. <5,5 p terea en im o m n em ipfis lin g u a ad f a cro rú lib ro ru m A fiftunt, fed & fi argentum , aut fru m en tu m , aut afiafp le ctio n e ap eruim us, v t fi o m n es o rd in e eo rü fciétiam cies debeatu r: * a u t l l ly r i c ia n x p r x f e d u r x ^ u t a jj a ra p le d a o tu r ,a d m elio ra perd ifeéd a red d a tu r apem facro ru m n o ftro ru m th efau ro ru m , fiue h x c n-ik CUl , _____----------------------------------------res:cum in e ó feffo fit, m u lto paratio re ad m elio ra d iirum n om ine, fiue fu b aliis titulis q u ó cú- q u e “ t u t o ­ mod» ce rn cd a & capeflen da efle eu m q u i fa cro ru m lib ro ru in fe ra n tu r. In co m m u n e enim om nibu s noftris* >coli*. le c tio n e in n u tritu s,n ó l ó g e á c o r r e d io n e ,& v t ad b o ­ to rib u s o rd in e h á c n o ftram exhibem us munificentia. nam fru g em p erd u catu r,d ifsid e n q u ám q u im h il h o ru V n d e n em o e o ru m q u i p ro illis tem p o ribu s dn. quam in te llig itjfe d e x f o lo relig io n is n o m in e d e p ed et,e iq u e ab iis re liq u o ru m e x a d io n e m faciant,in po fteru m to . taquam fa e rx adhaeret a n c h o rx , & fcientiam dei pu tat le ra b itu r,fiu e a b ipfis d irig an tu r m agiftratibu s, autain fola f e d x ap p ella tio n e v erfa ri . Q u s ig itu r n o b is liq u o etiam m o d o ipfius fifc i p erfo n am fibi vindicet p ia c u e rm ,& p e r h anc facram d eclaratu r leg em ,e a o b f i u e iu fsio n es aliquas aut mandata pro feran t extraorferu a b it tam glo ria tua,quám c o h o rs tib i ob tem p era s, dinaria:qu andoqu id em & eos q u i tale q u id percipiút, o b fe ru a b it autem & q u i p ro te p o re in faíb g iú m ag i­ p o ft tantum tem p o ris interuallum ex ig ere nolumus, * ftratus tu i co llo c a b itu r: nequ e có m ttter,v t Hebras! c o O m n e m enim c ó tra co llato re s e x a d io n e m tollim us, t r a h a e c fa ciá t,fed & eo s q u i o b ftite rin t,& o m n in o ^ ....... ...... ^ - m .c u mm.iN m c<u itam lÓ gatéin fu p érq u e etiam co.w n tra fifcu .Naam h ib ere a tte n ta u e rin t, c o rp o ra lib u s p rim ú pcenis fu b d ito s adeptis etiam b o n is co m p ellet in c o le re e x ih u , n eq u an tem era rio aufu ’ d o in fo len tius fe r e&----------: ----— có J tra deum p ariter & m aieftatem Im p era to ria efferat. V te tu r auté Sriufsionibus ad pro u inciarum pr£Íides,adiungés ipfis leg em n o ftram ,vc & ip fi d e h o c c d o d i per lingulas v r ­ bes hanc pro p o n a n t: feituris q u ó d nec efla rió h x c o b feruanda fin t,n o ftra m in d ig n atio n em m etuen tibus. p o n s f e n e tantu d e b etu r,au t f o c o r d ix deditus,aut inte r* fp o rtu la n o s p o tiu s quám principales habitus: cu n eq u e ab illis,n equ e á fifc o q u id qu am percep erit: ñe­ q u e o p p o rtu n o te m p o re in p o fte rü extraordinariarú uauaru A -:. n -----• --------e x a d io n u m m en tio n e m facit, eq u e in d’ e com peten­ tem e x a d io n e m co n a tu r in d u c e r e . Q m n é contrario eu m q u i h u iu fm o d i aliqu id facere pertentat, quafi vi­ t ia to re m n o ftraru m larg itio n u m auerfam ur: v t omnis d e in cep s e x a d io n is p rx tc x tu s ac v afrid es tollatur ta V T E a Q JrJ Í E V B ^ j i E F E C T I S j i V T co n tra co lla to r e s , qu á m co n tra fifcu m , & m aior vitx largitionibus, aut rebus priuatis,autf aeropatri­ tran qu illitas n o ftris e x in d e p ro u en ia t collatoribus. monio debentur in reliquis in quacumque Q u o d autem his larg itio n ib u s p erfruétu r etia paffpecie,-vfque ad praeteritamfeptimam fefsiones q u f ad facras n oftras res priuatas,aut facrum indiBimt & ipfam indulgeantur. n o ftru m p ertin e n t patrim onium : q u ó d q u e nec cótra Conftitutio C X L V I I . agricolas,aut co lo n o s,a u t em p hyteutas p ro prxdid is Im p .lv s t i N i a N T s a . Areobindoglorioiils. á n o b is tem p o rib u s p u b lico ru m trib u to ru m nomine, praetoriorum prxfe<fto,exprsefefto alma: v e l ab his q u i pu b lica trib u ta p ro flig a n t, v e l á palatinis vrbis,& ex magiftro militum. c ipfis in ftitu ctu r e x a d i o : apud o m nes in confeffo eft. A m e tfi m agnis h o c tem p o re ium ptibus, H x c autem de his dicim us q u x ad h u c deb en tu r, & aQ v t nüquam antea,indiget re ip u b . fim ul v t pu d n o ftro s reftant c o lla to r e s . S i q u id enim illi prx' j ea tueatur q u x p er d e i ben eu o létiam o b te rito iam tem p o re d e d e rin t, q u o d v e l apud decu­ «tin et,fim ul v t ad propagandu m Im perium rio n es fo r t e ,v e l co h o rta le s, v e l fu fc e p to re s , vel exv ltra lim ites b e llo circu m iacen tes barbaros v rg e a t:o c e p to re s , v e l etiam ap ud tra d a to re s p ro u in cix refem nes tam en vias co m m in ifcim u r,v t & in e os v iu s a b f ­ d e rit,n o lu m u s v t ea pars n o ftris co m p rehen ia intelq u e im p ed im en to o m n ia ero g e n tu r,n e q u e vllum hu­ lig atu r la rg itio n ib u s,fe d fifc o co n feru ab itu n cu m abm anitatis gen u s c irca co llato re s n o ftro s p rx te rm itta furdifsim um ex ifta t,v t q u o d á co llato rib u s tribuitur, t u r .Q u á m m ulta ig itu r his q u i fingulatim n os ad eu n t, id fifcus n o n p e rc ip ia t, fed priu atim alteri in lucrum & fifcalia d eb ita,fu am q u e in fo lu e n d o p rx te n d u n t in­ c e d a t . P o r r o ab h a c n o ftra m unificentia excludi­ o p ia m , nulla in terp o fita m o ra liberaliter elargia­ m us & ea q u x fo rte á tra d a to rib u s, aut feriniariis, aut m ur: q u o d q u e nem o q u i hum anitatem fibi e x h ib e ri arcariis fifc o co n fefla aut etiam co n ftitú ta funt. neque d efiderauit ,fi n e e f fe d u á n o ftro c o n ip e d u d ifc e fenim hos in partem x q u a b ilis v o cam u s munificcntix: feritm o n n o ftru m eft d icere , cum & de h o c c ó fc r ip t x qu a n d o q u id e m fem el h x c fib i fifcus vindicauit pro e x fte n t tab u lx : & hi q u i liberalitates ex ce p e ru n t, eius fu is, & p ro p em o d u m accepta h a b u it . Excipim us r e i n o b i s t e f t i m o n i u m p rx b ea n t. S ed quia pufillum & D in fu p er diuina hac m u nificentia m ilitares difcufsioÍm n ->to mria r ¡, inrlierrmtin píH» arbitram « - k i t — . - -----m aieftate Im p .r era ind ignu m efle u r,cir­ nes, & foederatorum , h x etenim co llato res noftros no ca fin g u lo s fpeciales aliquas liberalitates ed ere,aut cer c ó t in g ü t,& iu ftam co n tra illos e x a d io n e m inducunt, t é p rx d iis v e l v rb ib u s du taxat,aut etiam integris p ro ­ q u i aut in c o m p eten ter e x p u b lic o perceperunt,aut u in ciis tenus ben ig n itate m n o ftram ex te n d e re,ac n ó q u a m u isp e r cauflam m ilitaris fo r té im pendi) feu foe­ p o tius m agn o aliq u o & co m m u n i b e n e ficio in v n iu er de rato ru m accep erin t,in fiium tam é id lu c rú conueffum om nes c o llato res afficere:hu iu s rei gratia ad p r x t e r u n t . M u ltó q u e m agis hac n o ftra largitione ex­ ien tes noftras larg itio n es peruenim us: P e r quas fanci­ cipim us ciu iliu m p ecuniaru m in q u ifitio n es, infem u s, v t o m n ib u s co llato rib u s n o ftris om nia reliqua p érq u e difcufsio n es o p e r u m , tam in aitnahacvr' q u ^ ab ipfis iam inde á prim a p rio ris circu li in d id io b e,q u ám in p r o u in c iis : q u a n d o q u id e m iuftum non n e ,& ipfe in quam p rio re * noftras largitio n es co n clu eft, v t cu m tantum nos au ri p ro m u nitione reipub. fim u s,vfq u e ad feptim am nuper tranfeútem in d id io e x p e n d a m u s : h i q u id e m q u i m in ifteriú in h o c fubnem & ipfam d eb en tu r, re m itta n tu r: v t ita in c o lla to ­ e u n t, in iuftu m e x in d e lucrum h abean t:loca veré res n o ftro s á n o bis exp lica ta liberalitas p e r v ig in tin o ftra fraud entur m unificentia,aut etiam vrbes de­ d u o s annos p o rrig a tu r o rd in e,n eq u e vlla re liq u o ru m fra u d en tu r pecun iis q u x ad v en u ftatem & digni»1* q u £ ad illa tem p o ra red u c u n tu r,fu p e rfit e x a d io . A t ­ ipfis co n feru an d am attrib u tx fu n t. E t quantiisoff' q u e h x c n o n tantum d icim u s de iis q u x in a u r o c o n niferiam eo s q u i im p ro b e a g ú t, od io p ro fe q u im ur:ta' Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca 6i7 D e indulgentia tributa.re!iq. b e n ig n ita tis 6z% n o f t r s n u llo vn q u a m tem p o re A pto res d icu n tu r,a c o llato rib u s no ftris in au ro a u ta r- men quia ° " cim ----------------en to Miuifci pofTumus-.propterea fan u s,v t e x ce pgtio m ,au t aliis quae d e p en d u n tu r in fp e c ie , in u en ian tu r folu ta:ex ig en tu r & ipfa,atq; p r x d id is á n o bis m aJ n i s a nobis capitulis fa d a ,in iis tep o rib u s lo cu m h ag iftra tib u s,a d q u o s q u x q u e p e r tin e n t,p r x fta b u n tu r . w q u x ap rim a ia m p rid etra n fe u rre n te m d id io n e G o n iim ili q u o q u e m o d o o m nes alio s,qu i á c o lla to ri­ S a funt, nem pe q u x t fedecim ante annis e x ftitit.In bu s n o ftris aurum aut aliu d qu id d a in praednftis a n o ­ ' S e n i m tep o ribu s q u x p rx ceffe ru t,fim p liciter g e n e bis in d id io n ib u s accep erin t, n eq u e id fifc o p e rfo lu e . Ie om nibus o rd in e m u n ificen tia n o ftra exh ibem us, rin t,cu i p erfo lu ere c o n u en it,p re fen te n o ftra larg itio ­ " f ullam in ea ex ce p tio n e f a c ie n te s : v t có m u n iter o m ­ ne e x c ip im u s : q u o m agis h^c f ifc o , aut etiam q u ib u P nes homines fecu ritate p erfruan tu r, neq; ab e o t e p o re cu n q u e talia co m p etu n t,p e rfo lu a n t.S iq u id é d u d i m iuacunq; de caufla v lla r e liq u o r ú p ro ce d a t e x a d io . f e r ic o r d ia , c o llato res prefente h um anitate d ign am u r, ^ H anc nos a d io n e m tam etfi lib era liter fubditis ed i­ n o n etiam eos q u i p u blicas ab ipfis fu fcep e ru n t p ec u ­ mus putauimus tam é & m ag n o eam d e o offerenda, v t nias, defraudareque v o lu e ru n t aut p u blicum , a u tillo s mnes,cü ex in d e p ro u en ien tib u s b o n is p erfruan tu r, ad q u o s ex tra o rd in a rie ex ig en d o s deftinati fuerant. m agnodeo p ro m aieftate n o ftra gratias agat, q u i hanc Illu d fané m anifeftarium eft, q u ó d fi q u i cum hanc nobis a d io n em in m entem m iferit. Q u x ig itu r n o ­ bis placuerunt, & per h anc facram declarantur leg em , s n o ftram m u nificentiam p rx fen tire n t,v a fritie quadam anim i a co llato rib u s p ro induitis reliquis c o n fefsio n es eaftudeto excellentia tua v t ad efte d u m p erd ucan tur: aut e x p ro m ifsio n e s a ccep erin t,etfi ea ad priuata d e b i­ fed & v te o n fe ru e n tu r,d a to operam . ta tran ip o fu erin t,au t aliud eius gen eris ad c ircu n fc riDE i K D F L G E K T I ^ f T B J B F T ^ Í E J O ptio n em excogitaíTe e ffecifféve v id e a n tu r: nullam ta­ rumreliquorum. Conftitutio C X L V I I I . m en ex iis v tilitatem h a b eb u n t,fed co n fefsio n e s reftiI v s t i N i a n y s a. Areobindogloriofifs. tu en t his a q u ib u s h afce abftu lerunt. In v n iu erfu m praetoriorum preefe&o. autem om nes d e o ac n o b is agent gratias, h i q u id é q u i I V a n tu m ftu dij & p r o u id e n tix iam in d e r e liq u a d e b e n t, q u ó d h o ru m ind ulgentia & hum ani­ ab Im p e rij n o ftri prim o rd iis in c o m m o tate dignati fint: iiii v e r o q u i nih il in reliquis debent* ■ da p u blica co n tu lerim u s,d u m fed u lo traq u ó d fo licitu d in e liberati f in t , quam in o b fe ru a tio n a , d itx n obis a d e o reip .cu ram gerim us:om fu fce p to ru m h abu iffen t,reu eriti nequando in terc id e­ ífibusm añifeflü red d id im u s e x iis q u x iam gefsim u s. re n t,& eo ru n d em t em p o ru m no m in e d e n u o fu ftin e Nam & xrariu m cu m m ultis p rx g ra u a tü d e b itis,& ad ren t in q u ietu d in em .q u in rurfus* quafi fu rto p ro prias extremam re d a d u in u enirem u s in o p ia, x r e alieno in res recep e rin t,re m iffo anim o funt0;cum o m n i cura ac nos fufcepto ,o n ere pariter & m agna difficu ltate f u b fo lic itu d in e v a c e n t : v t m erito in o m n es p rx fe n s n o ­ Ieuauimus: & rem m ilitare m , q u x iam; neceflariarum ftra d iftrib u i v id e atu r la rg itio . Quas ig itu r n o b is rerum inopia diffluxerat-, v t v n d iq u e refp u b lica b ar­ c p lacueru nt per hanc facram n o ftram declarantu r barorum lab efad aretu r irru p tio n ib u s & in c u rfio n ilegem ,ea literis v ia glo ria tua, om nibu s p er hanc reg ia bus,quantum in nobis f u it,có p e ten te c o r r e d io t ie d i­ v r b e m m anifefta conftituet* gnati fum u s.N ihilo m inus tam en iuuandis fubditis n o tantum hu cu fqu e term inos p rx ftitu é d o s arbitrati f u D e fid e ra tu r h o c lo c o C o n ftitu tio . $ mus:fed etiam co llato re s alterius cu iu fd am h u m an io ­ D E E j£ Q V J IE \ J f T O E J S F O ris fententix participes Faciendos efle putauim us, q u a nubit. Conftitutio C L. liberos eos reddam us a re liq u o ru m f o lu tio n e ,q u x ab ipfis debentur x r a r io . C o m m u n e ig itu r & h o c b e ­ R x fe n s c o n ftitu tio co nfirm at pcenas iri neficium n o ftru m in om nes ex ten d en tes,o m n ia p r x co n ftitu tio n e ipfam p rx ce d e n te p r x d iferiti tem poris réliqu a a co llato rib u s fifc o debita, v fq ; d a s.Iu b e t e n im , ne puella raptum pafla, ad odauam inftaritis circu li in d id io n e m & ipfam in rap to ri fu o nubat. Sin v e r o h o c fe ce rit: dulgem us.Et fancim us,n e qua ce le b retu r e x a d io eo ­ n o n f u cc ed it ei; cu iu fcu n q u e tandem f e d x aut xta tis rum q u x in reliq u is d e b en tu r,v fq u e ad p rx d id a m in fit.N á fi ipfi co n iu n d a n o n f u e r it : capiet om nia b o n a d idio n em ,fiue generalem ; aut fpecialem m eníam c ó eius. Si parens c& fenferit raptú pa ffx f ilix f u x , v t ra­ cernunt g lo r ix tu x ,fiu e a d m iniftratio né facro rú p rx p to ri fuo c o p u le tu r : m ittetu r in exiliu . Si m o rtu u s toridrum in Illyriis,a u t g lo r io fifs .p r x fc d i m ilitarium D eft noft p r x b ito co fe n fu ,tu n c raptoris b o n a c ó fifca n num erorum iri M y fia & S c y th ia ,aüt & facro ru m n o ­ tu r,v id e lice t cü m n e fa rix fint eiu fm o d i n u p tix ,fi d e­ ftrorum thefauro ru m ,au t etia facratifsim i n o ftri x r a n u o rap to ri fu o raptum pafla puella c o p u letu r. rij,aut facri patrim onii,aut m agnificétifs.cu ratoris re ­ rum priüatarunr.fed q u id q u id in au ro pariter &. argéKE DECFBJO uÍ F T COHOI { T^C~ to , & reliquis fp eciebu s deb itu m f u e r it , id o m nibu s liiperducatur tn ms,ftftdtúrveiudicio citra tuftiodebitoribus ind ulgeatu r: v t n equ e ab agrico lis, nequ e nempriucipis,qux infimeturprxfeBis. colonis,neque em p h yte u tis,n e q u e item p o ffefloribu s Conftitutio CLI . reliqua fifco debita v fq u e ad p r x d i d x in d id io n is t e Im p . I v s t i s i a n t s a • Areobinda po ra,& ipfiu s,exigantur. E x cip im u s autem hac n o ­ praetoriorum prEfeñe. ftra m unificentia difcufsiones m ilitares fim ul & fcederato ru m .h xen im nulla parte co llato res n o ftro s fo le n t iV g g e f t io n o bis p er epifto lam g lo r ix t u x contingere:/?*/illos,& q u id em fo lo s, qui yete p u b lic o >fa d a e ft,q u x d icit, n o n e x v fu efle, v t d e erogatas pecunias incompetenter accipiunt,yel e a q u x m i, cu riones aut co h ortales, cum p u b lico p riitaribus o rdin ibus & foederatis d e p u ta tx fu n t, é p u f u a tó v e cum ipfis iu re agendum e f t , ad d ilico ad fuum lu cru m transferunt. C x te r u m fi qua u e ria iu dicia , v e l ad hanc almam p erd ucan tur v r ­ apud cos q u i v e lfu fc e p to re s ,v e l e x a d o r e s , v e l e x c e b e m , v e l iri alias m ittantur p ro u in cia s. fx p en u m e ro X Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca ij 6 ig ----------- r Authen.feuNouellarum Collatio decima. n , - - r - _____________________ A t > :, ----- s r . n f i A . , ------------- <5, ' R im e n á fe n fu hu m an o alienum , & q U0(j au tem iacras noftras p r x b e r i iu fs io n e s ,q u x id velin t: A p c tiiftiq u e v t facra pragm atica fo rm a p ro h ib e re tu r ne t f éSEC n e a b v i iis q uidem barbaris admitti Cre. quis co h ortaliu m aut d e cu rio n u m iu dicij cauifa vel ex d ib ile e f t , dei amantifs. 1 heffaloniccnfis e c c le fix ap ocrifariu s A n d reas a d n n * alia in aliam p ro u in ciam d u ce retu r, v e l ad han c v fq u e tu lit,q u ó d quidam V i x ex Vtero 'nos re, regiam pertrah eretur v r b é .fi v e r o f a c r e d e h o c c o p o Pr°g ref, fo s infantes abiiciant, in q u e fa n d is eos relinquant ¡c ' nátu r f o r m £ :v th x p rius in fin u en tu r iu d icio ex c e lle n ­ elefiis: & p o ftq u am ed ucatio n em atque alimoniam t i x t u x ,& d e creta,v ti x q u ú eft,fu fcip ian t. N o s ig itu r h o m in ib u s pieta tis ftu dia e x ercétib u s prom eruerint tam etfi om n em p r o d u d io n e m in iu s , ex h ib itio n e ro h o s v in d ice n t,& le ru o s fuos effe p ro n u n cien t, cupiCQ q u c in iu d icio a u e ría m u r: fi tam é necefsitas.incidat v t h u iu fm o d i aliq u id agatu r, n u lli n o flro ru m m agiftrates cru delitati fu$ h o c etiam a p p o n ere,v t q uo s in ipfis t u ú ,e x c e p to th ro n o t u o ,c ó c e d im u s ,v t c o h o rta le , aut v i t x p rim o rd iis ad m o rte m cx p o fu eriu t, cos p oftquj ad o le u e rin t , defraud ent libertate. E x q u o igitur hud e cu rio n e m ad ha n calm a m vrb é iu d icij caufla p erd u ci i u s g en e ris factum m u lta fim ul in fe abfurda complefa c ia t:n ifi ia craa liq u a in teru en ia tiu fsio , quae e x p re ffis verb is id p r x c ip ia t, quam ipfam co n u en it v t & e x ­ d i t u r , e x d e m vid e lice t,a c calu m niam , & q u x cu n q Ue a l i q u i s in tali a d io n e facile enum erauerit: xq u u m fa, cellen tia tua p erd ifeat,n eq u e citra d ecretu m tuú ipfe h u c in ius p e rd u c a tu r, cu m ita fieri id exp ed iat pu blin é erat, v t q u i talia p erp etra ren t,vin d id am q u x pror.:* - u fn u b h ca s tra d a n t p ec u n ia s,a b f- * ficifcitu r ex le g ib u s , n o n effu g eren t, fed qu ó magis c o t n e fie x iu lo c is v b ip u b l c a s ^ infer&Ji alij e x em p lo h o ru m tem p eratiores fierent, extremis tra h a nrepublicana. tu r, han c anlam pcenis fu b iic e r e n tu n v tq u i p eradiom sim pu den tiam c ó tra Q u ? ig itu r n o bis n|a p la fiie c u er.in ru nt.& t,&np«e rr h a n c facram n o ftram pragm aticam d eclaratur form a, . x— ea ftu d eto ex cellen tia tua effectui & fin i tradere. KE f ua d etu lerin t flagitia. id q u o d in po fteru m cuftodiri iu b e m u s .Q m ita q u e ad eum m o d u m in ecclefia, autvicis p u b licis, aut aliis lo cis p r o ie d i fuilfe com probati S jiC \ J t E F O F J á jíE Q V jiE D E cauftts procedunt publicis,aliter robur accifiant, quamftglorioftfs.fratorisrumfra feclis mfinuatafint,yelfuerint, il­ lic que habeantur rata. Conftitutio C L I I . eru nt:hos om nibu s m o d is lib ero s efle prxeipim us, lic e te iq u ip r e iu d ic io co n ten d it ad h o c , manifeftacxtftat p ro b a tio ,& p o fsit eiu fm o d i perfonam ad fuú per­ tin ere d o m iniu m o ften d ere.N a m fi n oftris precipitur Wiklic J -— ' le g ib u s , v t x g ro ta n te s C*--feru :i Sa d om inis fuis pro derel i d o h a b iti,& q u a fi d efperata iam valetud: ne,cura do­ Itnp.lv s t i n i a N v s a . I o a n n i glorioiifs. m inica n o n dignati, p ro rfu s ad libertatem rapiantur: prztoriorum przfs&o. q u a n to m agis e o s q u i in ip fo v i t x prin cip io aliorum A n te s o p e ra m ,v t d iu in o co o p e ró te au xi­ ho m in u m pietati r e l i d i , & ab ipfis enu triti fuerunt, lio , cu fum m a d iligentia res Im p e rij á d o ­ n o n fuftinebim u s in iniuftam feru itu te pertrahi-Quin m in o d e o n o b is c o n c red iti gub ern en tu r: ^ fancim us, v t tam relig io fifs. T h effalo n icen fiu m archi_J.$, iu bem u s n ea lite r fo rm a de pu blicis c o n ­ epifco p u s,q u am fa n d a d e i fu b ip fo có ftitu ta ecclefia, fecta caufsis ad m agn ificen tifs.d u cem ,au t etiam A u g u & g lo ria tua his o p em feratm eutiquam illis qui hec pa­ ftalé,a u t c k rifs.p rc u in c ia ru p rx fid es valeat, nifi prius trant, leg ib u s n o ftris co nftitu tas pcenas effugientibus: in fiiu a ta fuerit iu d icio e x c e lle n tix t u f .q u g v e r o in finim irum q u i o m n i inhum anitate & crudelitate referti n u a tx nó fu erin t,n u lla firm itatem habeant. A b fu rd u m f i n t , & tanto de te rio res h o m ic id io pollutis,quanto eten im fuerit,facram form a p ro pu b licis c ó f e d á caufca lam ito fio ribus id inferunt. Q u e ig itu r nobis placue­ fis,n o n prius infinu ari t h r o n o e x c e lle n tix t u x , atque r u n t ^ p er hanc facram noftram declarantur legem, ita tranfm itti in p ro u in cias, fin iq u e c o n t r a d i. Si q u id ea tam gloria tua,qu am q u i eu ndem p ro tem pore maig itu r h u cu fq u e ad d etrim étu m reip u b licg fa d u m eft, giftratú fu fcep tu ri f u n t , & obtéperans v o b is cohors, iu b em u s h o c irritu m effe :fa n cien tes,v t q u x u is d e c x e ffe d u i ac fin i tradere & o bferuare f tu d e n to . Quin­ te ro f a c r x fo r m x p ra g m a ticx ,fiu e ad auguftalem , fiue q u e etenim libraru m auri pcena im m inebit tam his qui ad d u cem ,fiu e ad reliq u o s p ro u in ciaru m prsfid es c o h f c tra n fg re d i p e rte n ta u e rin t, quám q u i alios tranfficiantur o ccafio n e ( v t d i d ü eft)cauííarü pu blicaru m : g r e d i p erm iferin t. o m n in o in fin u en tur iu d icio e x c e lle n tix tu x , e ó q u e p a d o (v ti d id u m e ft)cu m iufsionibus ex c e lle n tix tug DE HIS Q f l I K OS D 1\_0 E N J / I m ittantu r in p rou inciam rvt q u f q u id e fa e rx fo r m f ad q licitas contrahunt nuptias. Cenfti. CLI I I I . d etrim en tü re ip u b . f a d x n on fu n t,h f & fufeipiantur, I m p .lv s t i n i a n v s a . F lo r o co m iti co n iician tú rq u e in p r^ cep tio n es, & ab e x cellen tia tua fa c ra r u m re r u m p riu a ta ru m . m ittantu r in prou incias, quatenus ce rto fini tradatur, q u x v e r o ad detrim en tu m reip u b . per o b rep tio n em R x t e r o p in io n em in certus 3d nos rumor fiunt,has q u id e iacras form as tua fufeipiat excellentia: p e ru e n it, q u ó d hi q u i M efopotam iam & n o n tam en prius qu£ in ib i funt rep o iita faciat, quam O fd ro e n am p rou incias incolunt,illicitis ad nos relatione ea de re p e rtu lerir.q u o magis fi q u id fe iu n g e re aufint n u p tiis: & Romanas le­ ( v t p o teft fien )a d detrim en tü f a d ü e f t r e ip u b lic x ,id g e s , n eq u e n o n interm inatas in iis poenas veteres fi­ co rriga m u s. Q u x c ú q u e enim facra p ragm atica form a p u b lic a m cauflarum n o m in e fa d a ,th ro n o excellenti^ tue ífinuata a ó fu e r it:h á c n u llo v a lere t e p o re volu m *. DE I K F ^ K T I B P' S E X T O S I T I S . Conftitutio C L I U . Im p . I v s t i > t i A N v s a . M en n z g lo r io f if s , p r z t e f i o p r z t o r io r u m I l l y r i c i . Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca m u l & nouas tra n fg red ia n tu r, in illicitas ac prohibi­ tas incid entes nuptias,dum vicin is & adiacentibus po­ pu lis m o rem g eru n t. C x te r u m nos nihil quidqua® h o ru m credid im u s . neque enim arbitram ur homi­ nes effe, qui qu id em c u m p o rtio fint n o ftrx reipub>!tale q u id facere audeSt, q u o f a d o & progeniem fu¡cl de h o n efte n t, & co n fu n d an t nom ina. V n d e & p e rUjT ftig a re ea v o lu im u s: & fi om n in o huius generis ¿ f ¿ y Vv tu matres tutelíE&c. Tit.clv. n a u o a etiam i d u i L u i u * ^ . x i u e - . v . <Jj 2 •J fa d u m fit,extrem um d clin queribus inferre fu p - A dú os habuiflé f ili o s .& c u m r e d é erga ipfam affed a 1 _ , quia - 0.1 ----------nonii* /-r». nQn eflíet, inftitut uni qui dem ab ea tutorem adm ini­ licium . Sed & lo n g u m tem pus eft,neque creftratio n e d eftitifie,cu m ipfa v ix decim um terrium appreben d iflét annum :p e tiifle q u e , v t fecundae aetatis cu rato rem q u x re re t:m o x etiam perfu a fifle, v t p ro fe Tuocunq; fe m o d o habeat,his q ui O fd ro e n am & M e acceptilatio nes c o n fcrib eret, & o m ni a d io n i quae fe­ L o t a m ia m prouincias in c o lu t, p ro p te r diuerfas h o cu ndu m leges ipfi p o ffet co m p ete re per cauflam t u te­ ftium irru p tio n es, q u s q u o tid ie in ipfis f iu n t, m d u llarium ratio n u m , in iftiu fm o d i acceptilationibus r e ^emus, m axim e v e r o quia agreftis v t plurim um m u lnu nciaret:cu m in c u b ic u lo p e r id tem pus effer, nequ e •tudo hsec fertur d e lin q u e re : fin im á fq u e ea m anere quidqu am fc ire t eo ru m q u x g ereren tu r .N e q u e enim fu b p rx fe n te fo rm a ,h a u d fc ru p u lo fiu s nim ifqu e anp o fsib ile fu it,v t ea que apud illam ed u c a re tu r, nequ e ia hsec in qu iren tes, q u s v fq u e ad n ou ellam facra de in v ilo co n trad icere poflet his qua: aduerfus ipfam ho c n oftra ( v t po tu it fieri) co n ftitu tio n em perperam gere ren tu r, v t m áxim e in ferri fib i detrim entum fe n admiffa fueruntffed om n em h u iu fm o d i d e h o c in q u i­ fifler,aliqu id a geret eo ru m q u e p ro h ib ere p o tu iflen t fitionem co ntra perfonas & res ad earum p ro u in cia­ ad ipfius attentata ia d u r a m . P o ftq u a m v e r o tem pus rum incolas pertinentes p ro h ib eri fancientes. P o ft noftram v e ro leg em q u s n u per d e h o c fuit p r o p o ­ B effecerit, v t quse aduerfus ipfam agitata effent confilia, p e rfe n tifc e re t: fe quidem apud m atrem vfam e x h o r­ fita, fi quis p rs fu m p fit ,a u t etiam p rsfu m p fe ritta le tationibu s , ne his quas in fraudem fuam gefta effent, quid facere: vo lu m us v t is extrem is fu b d a tu r pcenis, p erperam vte re tu r: fed v ti m atrem d e ce re t, fe o fte n feiturus q u ó d n o n intra pecuniarias pcenas refiftc d e re t:& quas prim u m res in bo n is habuiffe n o fcere mus,íed tam ipfum , quam v x o re m , & lib ero s e x illi­ tu r, fibi r eftitu eret. Ipiam v e r o cu m fe totam filiis e x citis procreatos nuptiis p o ft noftram co n ftitu tio n em fe cu n d o M atrim onio p ro creatis e x p o fu iffe t, fteutidigna anim aduerfione p e rfeq u em u r,& p ericu lu m ca­ quam iftiu fm o d i rationes e d id iffe : q u in é co n trario pitis fimul atque b o n o r ú ad em ptionem irro gabim us: facram no ftram p rx ten d iffe fa n d io n e m , q ua co n ti­ nulli p a rcen tes,fiu e m aioris fiue m in o ris ftatus aut n e tu r, n o n p o fle reftitu tion is co n tra ipfam iu ra in cond itionis,aut(qu od m u lto etiá d ifficilius e ft) íá cerv fu m affu m i: tam etfi ea nih il eius gen eris de m atri­ dotij fit,fed om nibus plectend is folén em & R o m a n is b u s quse filio ru m tutelam fufcep iffen t, & fecundas legibus decentem o rd in em co n feru ab im u s, no n tan­ e x o fc u la tx eflent n u ptias, fan ciret. A tq u e ea d e ca u ftum m odo parte b o n o ru m a b la tu ri, fed & cü t o to pa­ fa fu pplicationem n o bis p o rre x it, q u o m agis & m en­ trim onio partem c o rp o ris : & fi im p ortun ius illicitas tem facra: co n ftitu tio n is re d d e re m u s m a n ife fta m ,& contradas nuptias d e p reh e n d e rim u s, ne ipfam etiam extra co n tro u e rfia m p o fita m : nequ e fi perperam in vitam quoquam íaluare queunte: v t p er om nia poenae ea co n ten tis v te re tu r A u x e n tia M ater e iu s , res á p a co n fed an ex f in t d e lid is . O p o r t e t enim r e d a pariter ac cóuenientia ia p erc ,& alios ad earund em rerú aemu­ C tre re lid a s in lu cru m p ro p riu m co n u erteret. C um ig itu r hsec in fe c o n tin e ret fu p p lic a tio : m erito ad fa latione ex citarem ó v e ro ipfos perp etrare legibu s c ó eram hanc pragm aticam form am refpexim u s, p er quS traria,& ex m utua v itio ru m im itatione refugium quae­ fancim us,vt q uo n iá facra n o ftra fa n d io nullam m en­ rere. H x c ig itu r co n feru ari in p r x d id is p ro u in ciis tio n em facit earum m u lierum quse fufcepta filio ru m volum us, tam ciuilibus quám m ilitaribus m agiftratifu o ru m t u t e la , fecundas amplexae funt nu p tias: n o n bus id ipfum c u fto d ie n tib u s ,& v t p c e n s d elin quen ti­ liceat Auxen tiae clarifsimae fcem in x eam facram n o ­ bus im ponantur p ro cu ra n tib u s.A tq ; h o c m adatu tu o ftram fa n d io n e m perp eram in v fu m d e fu m e re . P r o ­ volum us ib i l o co ru m prográm atis per p ro p rio s ma­ p ter cauffas autem p r x d id a s , & quia m onu m enta giftratus m anifeftum f ie r i: nifi & ipfi extrem is fu b d i a d o r u m , fu b q uibus M arthae filiae fuse tutelam fu feevelint fuppliciis, fim ul & m agiftratuu m ac b o n o ru m am ifsionibus,fi q u id h o ru m per n egligen tiam o m ife p it jo fte n d u n t leg ib u s definitum ipfam iufiurandu m rint. Quae ig itu r n o bis p la c u eru n t,& p er hanc facra praeftitiffe n o n fe ad fecundas peru enturam nuptias, & q u o d iufiurandu m afpernata , in m atrim onium pragm aticam declarantu r f o r m a m ,e a ft u d e to g lo r ia tua effe d u i & fini tradere. fecu n d o fe m arito iu n xit, & fufceptis e x eo liberis,' effecit, v tc la rifs im a filia eius M arth a p ro reru m re ­ VT 7d *AT BjZ S T L T ljlT d T V T E l j l E ftitu tio n e acceptilatio n es in ipfam e x p o n e r e t : fum rnútmibtu ebnoxiiCfint. Conjiitutu C L V . X) mam v tiq u e licentiam habere M artham cla rifsi. fce m inam p o ffe fa n cim u s, v t reftitu tion is in in tegru m I v s t i n i a n t * A. B e lif a r io . iu re v ta tu r, p rx fe rtim cum n o ndu m fe v ice fim u m ►O rre xitp o tetiae noftrae fu pplicationem q u in tu m it a t is fuse annum excefsiffe p ro fite a tu r: fa­ | M arth a clarifs.foem ina, qua c o n tin e b a cra fa n d io n e á n o b is p r o p o fita , quse fa n cit, ne fili) i tu r, q u ó d magnificae m e m o rix Sergius* c o n tra parentes fuos , aut lib erti co ntra p a tro n o s ' q u i pater eius fu it,cu m o b iiffet m o rte m , fu o s po fsin t reftitu tion is in in tegru m iu re v t i, n eu tenera ad m o du m xta te ipfam reliqu crit'.qu ó dqu e clatiquam ipfi o b iic ie n d a , p ro p terea q u ó d nih il le x de rifsi.m ater eius A u xen tia ,te ftatio n e apud a d o r ú m o ­ h is d ifp u tc t, quae filio rum fu o ru m tutelam fu fce p e numenta depo fita n o n fe ad fecundas peracturam nu­ r u n t : quin c o n tr a , e o q u ó d altera p o ft hsec facra n o ­ ptias , tutelam eius fu b ie r it : & legibu s noftris d e h o e ftra p ro ce fferit f a n d i o , q u x f a n c i t ,n e ,q u i tutores definito iureiu rand o p rx ftito ,re s ad m iniftraaerit. his c o n ftn u u n tu r, aliter filio ru m fu o ru m tutelam fu feiita ab ea geftis, quafi nequ e iufiurandum ab ipfa p r x p ia n t , qüám fi defigñatio nis fu g tem p o re apud a d a ftitum ,& d cfpicabile patrim onium r e lid u m effet:paude p o fu erin t , q u ó d pu pillo s indefenfos n o n relin ­ cula qu x d a m in inu entario ab ea c o n f e d o defignaffe.q u e n t i fi co n tin g a t etiam m atrem filiorum fu o ru m poftea etiam fecundas elegiffe n u p tias, cu m tu to re m tutelam fu feip e re,v t & ipfa h o c faciat, tu telaribó fque ipfi nom inaffet P e t r u m . Ite m é fecu n d o m atrim onio ratio n ibu s o b n o x ia f it : & fi alium p ro fe d efig n a5 Usus eiufm odi aliqu id d e lid i adm iffum effe,vt maxihuiufm odi q u id co n tigerit:tam en q u o d p r x te n it, X Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca iij 633 Authen.feuN ouellarum Collatio decima. 634 re tu ta re velit, v t fuo & fu b fiften tiu m illi rerú pe ricu - A t r a h im t y , & p r o I ^ h b aaimim T ^ q m a l i g p r o ^ lo i d facÍ3t. V n d e o m nibu s m odis h o c etiam cafu co n u e n it,v t fi M a rth a clariis.fcem ina co m p ro b a u e rit n o n p rste riiffe ea tem pora,in qu ib u s r c ftitu to r is ip fi a flio n e s cópetu ntn am reftitu tion e in in teg rú v tatu r, quám om nibu s aliis, p er quse leges noftrae m in o ribu s s ta te opem & a uxilium p rsb e n t.S a n cit etenim noftra p o te n tia , v t om nis reu eren tia q u s p arentibus d e b e ­ tu r á lib eris,ité h o n o r atque o b fe q u iú parentibus c ó feru e tu n d ú tam en nih il ab ipfis in illo rü d etrim entum fia t. V t v e ro ex p rio rib u s nuptiis filio s defpiciam usj n eq u e relig io n i putam us co n ie n ta n e u m : nequ e alio ­ q u i c o n u en ire,v t res q u s ex paterna ad ipibs perueneru n t fu bftan tia,h u iu fm o d i m atres p ofsint v e l fib i, v e l his q ui fecu n d a v ic e ipfas habent in m atrim o n io , v e l c x iftiu fm o d i m atrim o n io procreatis liberis lucriface­ re . Q u s ig itu r nobis p lacueru nt, & per facram hanc pragm aticam d eclaratu r form am ,ea ftu d eto g lo ria tua vna cum b ea tifs.a rch icp ifco p o T h e o p o lit a n s e c cle fis,effe< 51:ui & fin i tradere. DE T I\O L E rujtkos. T jtB jlE K D jt Conftitutio lK T E l^ C L V I. x e ru n t:& fola "noftra opus eífe p ro u id étia. Sancimus ig itu r , v t praediorum d o m in id e c s te r o ruftico s fuos p ro u t v o lu e rin t c ó feru en f.n eq ; quifquam eos q u i iim c én iu n d ti funt,pofsit fecu ndú co n fu etu d in e prius obtinenté d iuellere,aut co m p ellere v t terra ad ipfos per, tin en té c o lan t,abftxaheréve á parentibus filios praete­ x tu có d itio n is c o lo n arie.S ed & fi q u id hu iu fm odi for­ te ia faétú eft, c o rrig i h o c fim ul & reftitu i efficies, fiUe filios abftrahi có tig erit,fiu c etiá m ulieres,nem pe vel \ á p arétibus,vel c ó tu b e rn i) c o n fo rtib u s:eo qui reliquo d einceps té p o re h u iu fm o d i aliquid facere pr^fumpferit,etia de ipfo p r s d io in p ericu lú v o c a d o . Q u are lib era fu n to có tu b e rn ia m etu qu i d u dú ipfis immittitur & parétes haben to ex hac iu fsione filios fuos:nequeutib u s p r s d io r ú do m in is fu btilibus có ten d ere rationi­ bus, & v e l nuptias contrahentes, v e l filios abftrahere. Q u i enim tale q u id facere prsfu m p ferir.etiam de ipfo p r s d io in p ericu lú v e n ie t, cu i eos vindicare rufticos attentat. Q u s ig itu r no bis p lacueru nt, & per facram hanc pragm aticam declarantur form am , ea p rouidentiam habeto m agnificentia tu a , tib iq u e obtem perans co h o r s ,& q u i p ro tem p o re eundem m agiftratum ge­ re t,v t ad effectum dedu cantu r conferuentúrq;-. trium libraru m auri pcena im m inente ei q u i v ilo vnquam té­ p o re h s c tra n fg red i attentauerit. I O c u e ru n t n o s,q u i fa c r o fa n & s A p a m ien • fis e c c le fis n eg o cia g e r u n t , q u ó d ad alios iq u o fd a m pertinentes ruftici,cuna ru ftica [nis m u lieribu s fuis fe co n iu n x erin t, e x in VT D E L IB E ^ U D I IV S ETVAM d équ e p ro creau erin t filios: p e tie rú n tq u e , v t & ru ftiad impuberes transmittatur. co s ipfis afsig n a re n t,& h o rú filios,m aternum fequetes C L V I I 1. vte ru m .S e d qu i h s c petu nt,hi fané co n ftitu tio n e n o ­ ftram q u s n uper p ro d iit,in te llig e re n ó v id e n tu r qu id B la t s nobis á T h e c l a , q u s & M an o ap­ ea fib iv e lit.N a m fi lib eri aliqui fe adferiptitiis co n iu n pellatur, preces fu n t, q u s declarant T h egantrfecundum rationes co n ftitu tio n e co m p reh en fas, f ^ clam quandá é v ita d e ceísiffe reliéta Ser­ infantes m atrem fe q u e n tu n v n d e ad libertate n on pergia filia im p uberem s ta tem agente: cúmq; u en iu n t.S i v e r o ru ftici fin t,n o n am plius c o n ftitu tio n i v ix fe d e c im d ie s m a tr i f u p e ru ix iffe tfilia ,o b iiffe & iilii p er om nia lo cu s fit:fcd q uem ad m o du m n u per d e pfam m o rtem in co n tag io n e illa q u s nuperrim e h o ­ c re u im u s ,& le g e ca u im u s, pro les diu id itu r in partes. mines inuaferat.Eam v e r o q u s n o b is p reces porrexeE t fi qu id em s q u a lis fit natorú num erus: in duas par­ rir,in quit S erg ie patri fo ro re m ex titiffe:C o fm a autem tes d iu id itu r.fi in sq u alis,au t etiá v nus tatum natus fit: T h e c i s fratrem ,Sergig h ereditatem vindicaffe,dichfi tu n c q u o d red un d at, ven ter h abet,p ro p tere a q u ó d & feq u e eo nom ine iu d iciu m .R u rfu m hanc, ne n ó redé am plius la b o ra u erit.& vn us q uidem fi fit, m atrem fe co n ten tio n es fereret, a biifle ad Io an n em prouinculis q u e tu r.fi v e r o tres n a tifu e rin f.d u o q u id é d u s v e m a­ fo ri ad u o catú ,percontatu m d e leg ib u s q u s hanc cauftrem feq u en tu r, vnus autem ad p ro p rieta tem p aterni fam c o n e ern ere n r.Illu m q u e re fp ó fu m in feriptis edid o m in i p eru en turu s eft.atqu e ita fe m p e r f v tp r s d ix idiífe, eo ip fo fignificantem , q u ó d S e r g is ad ipfam de­ m u s)id q u o d im par e ft,h abebit v e n t e r . E t fecu n d u m lata effet h e red itas.A tq u e ea fané d e caufla controuerh s c A pam ienfes q u o q u e p ro lem partiendam efle c o f i s iu dicem d elegiffe ipfum I o a n n e m , C o f m s partes g n o fe u n to : v t q u o d m ultis re tro tem po ribu s in c o n agente A e fcu la p io 'q u o d a m feriniario per Orientem tro u erfia fuit p o fitu m , intelligant d e n u o fu b noftram D m agifterij m ilitum .Sed Io an n em contrariam edidiffe red actu m fanétionem . fentétia his q u s in feriptis reípóderatrvfurpata adhoc DE B^VSTICIS < Q V I I K \ A L 1 E~ in fententia leg e iu ftifs.principis T h e o d o fij ,q u s dicit nis pradits nuptias contrahunt. nó poffe eu m q u i n o n d ú fepté a nnorum natus fit,ma­ Conftitutio CLVIT. terna vindicare h ereditatem ,nifi tu to ré habeatifed vt ad illos ea d efera tu r,q u ib u s co m p etitu ra effet etfideI v s t i n i a n t s a . Lazaro Comiti Orientis. fu n d u s im p ubes ad hereditatem legibu s vocatus non X his q u s diu erfim o d e ad a o s relata effe t.N e q u e h s c tantum p ro tu lifle in fentenda, fed & fu n t, didicim u s in M efo p o tam ia & O f effeciffe,vt q u s n o bisíu p p licare t,co n feq u en ter fecú­ d ro én a pro u in ciis quidpiam delinqui: nodu m fententiam p a ft iln ire t,& eadem .denu o didaret _ ftris plane tem p o rib u s in d ig n u m . C o n A efc u la p io , q u rp ro -C o fm aca u ffa m egerat. Petiftqu® fuetud inem etenim apud ipfos effe, v tq u i e x diuerfis nos, v t ipfam tam m iíeré affecfám in iu ria , refpicereo rig in em trahant p rsd iis,n u p tias inter fe contrahant, m us:& m axim é cum le x in C o d ic e q u i d e n o ftro no­ in d e fané co n a ri d o m in o s,d e faélo iam contraétas nu­ m ine co g n o m e n acce p it, pofita f it ,q u s innuat, rede ptias diffolu ere,aut p ro cre ato s filio s á parentibus a b fm aterna hereditatem vin d ica re eum q u i fari p o fsit: & t ra h e r e , ex in d éq u e totu m illum lo c u m m iferé affli­ rurfus alia á nobis lege pro p o fita , q u s v u lt, v t fi quis g i, dum S cru ftican i v iri & m u h eres e x vna parte d ifh e r e d i t a t e a d i p f u m d e l a t a , a n t e q u a m e a m vindicer, aut Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca Exemplumfa.prag.for.&c. Tit.clx.&clx/. 6$6 fententiam fuam o ften d at, ex A rere o p o rte t,v t rerum f ifc a liu m .Q u ó d fi quis p o ft hae aut contrariam ea m rc _ p rx fen tem noftram form am aliter ea q u x á nobis lege h c vita e m ig ret: fuper ea hereditate d eliberan d i ius p ro m u lg a ta fu n t,accep erit,& defraudare ciuitaté d ato d heredes fuos trani m ittat. P o r r o eam legem q u x nuaú ro v o lu e r it : & p ro v n iu erlo tem p o re quantum d e ­ 3 cr a nobis pro p o fita fit,qu a id em in h ereditatibus o r­ bet,ciu itati p e rfo lu e t,& p rx terea red det d u p lu m : v t do agnatis pariter & cognatis trib u itu r, lo cu m in h ac m alitiofg interpretationis iuftam retribu tio nem perci­ controuerfia non ha b ere,cu m an tiq u io r fit noftra,cu ­ piat, propterea q u ó d cu m in manu illi eflet v t bo n u m ius occafione lex ifta valere iuiTa e f t. Sancim us igitu r, fe ex h ib e re t c iu e m , ita im p ro bu s e f t 'v t q u x illum iri v t <rloriatua,fi h x c ita fe h a b ere co m p ererit:o p em felucem pro tu lerit,eam n o n d u b itet afficere iniuria. r3t fiip p lican ti,& leg em noftram illi c ó feru et, q u x d e­ liberandi ius ei tribu it, n im irum Sergia ap.ee exceffum D E ‘P ^ O F i n C l ^ T ^ V T U V \ * 4E S I a n n i poft matrem fuam dem o rtu a, v o le n tiq u e m ater­ d ibu s. Cenflttutio C L X l . t nam S e rg ix h ereditatem v in d ic a r e , eius agendi c o p ia \ ln Serim* geriana edi prx b eat.N eq u e enim p u g n are in ter fe aliquis T h e o O n tantum de ce n ter leg es ferre , f u m - I;“e dofij pientifs.principis & noftram leg em dixe riticu m m o b o n o e f t , fed etia m la n cita a cc u ra te jn eodem v tra qu e vo lu m in e fit p o fita,& nos p er c o n ­ cu fto d ire ,& ad effe d u m d e d u cere ,tra n f- citúr)T>L ftitutionem quam p ro eo p o fu im u s, o bfirm au erim u s £ g re flo re fq u e com p etentibus pcenis fu b - rvfojlm»nihil in eo relid ere c o n tr a r ij. Sed o b tin e to q uidem iicere .sQ u x enim legum erit vtilitas,fi in literis d unta - riSlex noftra in p rx fen tt c o n tro u e rfia , & o m nibu s cafi­ x a tc o n fift a n t , non etiam per ipfa fa d a atque ep e ra bus in q u x ftio n e m d e d u d o afsim ilibus: o b tin eto aute fu b d itis vtilitatem d e fe p rx b ea n t? A c fcim us q u i­ T h e o d o fij facratifs.principis le x , in quibus a n n ú p rx d e m , quam v ehem enter maieftas Im peratoria colla­ terire c o n t ig it , & *d elib era n d i tem pus elapfum eft. to ru m curam g e ife rit, cum aliqu oties d e fin ie rit, v t P a d a enim poft fententiam eo n fcrip ta ,cu m altero in i­ p ro u in ciarum p rx fid es o fficia gratis fu feip ia n t: q u o ta, q u i o bligatio n em ad quirere non potuit: m anifeftú m agis & ipfi , cum pu ré his v tu n tu r,x q u u m & b o rn í eft qu ó d nuliam a d io n e m C o f m x de his q u x in ib i có fu bd itis im pertiantur, & ex co llato ru m in co lu m itate fefla fuerunt,dederint. o m n iu m reru m copia abundet relp u blica . Sed h x e quidem per im m o d icam auaritiam eo ru m q u i o ffi­ E X E M f L F 1H S ^ . C \ j í E Acia red im u nt p o tiu s quám fu fe ip iu n t, d e u id a , p au­ ticaforma de y furis. Conjhtutio C L X . latina in o b liu io n em deuenerunt . N o s autem de Imp, I v s t i n i a n v s a . P apio. his p ro p o fita s leges ren o u a n tes, fan d m u s, v t illi ma­ R ifto c ra te s p ru dentifsi. A ph ro d ifien fis g iftratu m g erant, q u i & bo n a exiftim atione no ti fu n t, rc ip u b li.p a te r , q u iq u e im m obilia in ea &. in e x ercenda iu ftitia plurim um rep o fu eru n t f o lip o fsid en t , fupplices n o bis f a d i fu n t, ^ citudiriis.Sed & v t citra vllu m m u n u s & larg itio n em ^ aientes p r x d id a m ciuitatem & c . Ac m agiftratus fufeipiant. Ite m v t tam co llato res in c o ­ principio quidem illud c o g rio fcim u s, q u ó d pleriqu e lum es ind em néfqu e c o n fe r u e n t, quám p u b lica t r i­ leges noftras ita accipiant atque in te llig a n t, v t v n d e b u ta d ilig en ter e x p e d ia n t. P rgterea v t neq u e per fe minime co n u e n ia t, in d e iniuftarum ipfis a d io n u m n e q u e a d ie ifo re s fu o s ,a u t ca n ce llarios, d o m e ftic ó fanfas p rx b e a n t. S iqu id em á patre rcip u b . e d o d i fu i­ v e , aut quem piam eo ru m qui ad ipfos pertin eát,qu id m us, q u ó d cum b ene m agna auri fumma A p h r o d iquam á fubditis a c cip ia u t, nifi in quadru plum v e lin t fiánfium reip u b. e x legatis a nonnu llis ciuitati re lid is ( v t leges lo q u u n tu r ) q u o d ab ip fis acceptum e ft,d e co lled a eifetm equando ea d eperiret, quidam illoru m p en d ere d ed co n ten ti bis fint, q u x leg e ipfis deputata qui in repu bli. cum p o teftate erant, eam auri furamam fü n t é p u b lic o . Sim ul atque m agiftratu abierint, v t collocau erint, v t quam diu id auri apud ipfum relid e­ p e r folenn es quinquaginta dies in p ro u in cia afsideanr, ret, tamdiu q ui fufcepiffet, q u o q u e anno pro e d ciu i­ fu b p u b lico verfantes c o n f p e d u , & om nibu s a d io ­ tati de pend eret ( fiue q uis id p a ftu m , fiue red itum ,finem intentare vo le n tib u s re fp o n d e a n t. L ite v e ro in­ ue-etiam vfuram appellare v e lit )-quantum ferre c iu i­ tra q uinquaginta dies n o n fin ita : fi quidem pecunia­ tatem x q u u m eifet. E o s v e r o q u i aurum fu fcep e ria fit,p ro cu ra to rem danto.fin v e ro crim inalis,ad ter­ ru n t, poftquam co n ftitu tio n em p ro tu lim u s, n e c r c m inum v fq u e cauflxperm an en to :his q u i in cauifa di­ Sitoribus perm ittatur v t d e b itu m v ltra du plum e x ijudicant ( fiu e m agiftratus fint, fiue á p rg féd is dati) g ere , fed h.oe ip fo du p lo co n ten ti f in t, * fané lega­ nifi intra v ig in ti dies quám initium cceperit , eam li­ tum ciuitati d e p erire ,& tam ca le fa d io n e s balnearum tem finierint, decem libris a u rim u ld a n d is : lité nihi­ publicarum , q u x ex in d e fieri folea n t, iniuria affici, lo m inuxfecun dum p r x d id a p ro ce d e n te. Si qüi éñím quam .opera publica per leg em noftram lab elad ari, m a la c o n fc ien tia ftirntilati, v e l clam a u fu g e rin t, v e l & illorum interpretationem vitiu m adferre reip u bli, ad facras x d e s decu rrerint:fubftaritia ex cid en t, fecun­ V t igitu r om nia h x c é n o ftra expellam us repu b. du m legem p ro m o d o a dm iflbruin inter iniuria affefancim us, v t qui id auri p ercep eru n t in h o c ,v t p e n d o s d iu id en d a.E t quem adm odum p ro ce d e n s dé h o c fionem aliquam pro eo p c rfo lu a n tre ip u b li, lingulis c o n ftitu tio & * ex vn a parte , p ro u t antea lege c o m annis quoad illu d penes fe au rum h a b u erin t, in ferre p reh enfum e f t , ftiterit: q u x p ro co llato ribus in tro d u com pellantur id q u o d p ro eo fe illaturos conftitue-d a f u n t , ea firm a perm anento i perm anentibus v id e ­ rin t, haudquaquam facra n o ftra ad h o c conflictatio­ lice t & aliis firm is, q u x ad co llato ru m vtilitatem de ne vfu rpata. Illam etenim de cre d ito rib u s c o n fc rip rx fid ib u s p u lch re á m aieftate fancita funt Im pera­ pum us, & qui in ea co m p reh en d u n tu r cafibu s: p r x toria . Q u em a d m o d u m autem eos qui h x c perp e­ iens v ero fpecies illam n o n attingit: fiquidem h o c m iram in fe adm ittu nt, punim us: ita' & eos qu i per hanc gis annuo re d itu i, quám vfu raru m p rx fta tio n i fim icauflam co ntra in te rd id u m aliquid'af> ipfis a ccipiun t, k v id e tu r. n o s autem e x x q u o ciuitatum cu ram g e reftitu tio ni quadru pli fu b iicim u s. A tq u e v t h x c ita X Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca iii/ 637 Authen.feu.Nouellaru Cellatio decima. canerem us l e g e , ex e o n o b is in m en tem v e n it , q u o d p lu ris á Dobis fit fu b d ito rú o pu lentia & m edel3,quam red itu s qui e x in d e in feru n tu r Im p e rio . C o n trah im u s enim vna cu m larg itio n ibu s p rx fid u m in arctum ip­ fa etiam fufiragia quse Im perialibu s inferebantur ra­ tio n ib u s , & m agnum red d eb a n t pecuniaru m cu m u ­ lu m : q u o m agis hac cauffa & reip u b . m elio re fu c c e ffu p o tia tu r, & lo cu p le tio r redeat, aliqu o t retro tem ­ p o rib u s á nonnullis e x co g itatis p rx ftatio n ib u s lib e ­ rata. V n a enim hsec res p o te n tis noftra; ftu d io e ft,v t prouincias & bo n is g u b e rn en tu r leg ib u s,& tu to in ­ h a b ite n tu r,n eq u e n o n ex p rx fid u m iuftitia fru d u m capiant,& trib u ta p u blica fine q uerela inferantur . ne­ q u e enim aliter co n feru are lice t rem p u b . nifi p ie n tiif. p rsfta tio n es im p orten tu r in p u b lic u m , e x quibus & m ilitares n u triu n tur copiae, v t refiftatur h o ftib u s, & per agro s ac v rb es agu ntu r excubias tp erfru u n tu r ite m reliq u i o rd in es attributis fib i ía lariis: repajantu r q u o q u e m u ri & vrbes-.denique om nia alia 'p ro u e n iu n t, q u x co m m u n em fu b d ito ru m v tilitatem c o n ­ ce rn u n t. Q u ? ig itu r n o b is p la c u e ru n t, & per hanc facram d eclaratu r le g e m , ea g lo ria tua in alma hac v r b e co n fuetis lo cis p r o p o n e t, fed & i olitis v fa iu fi C o n ib u s m ittet per prou incias : v t o m nes inteliigant q uantum n o bis refp u b .fim u l & fu b d ito ru m n o ftr o ­ ru m inco lu m itas c u r s fit. S j Í C \ j í F O B J tiiA T \ K E I S M lS S ^ i D minie» gloriofifs.prxtormum fllyricianorum prafecisfie diuerfis capitulis. Conflit. C L X I 1. E rc o n ta ta nos eft g lo ria tua de q u ib u fd a m , quse ab e lo q u e n tifs. in Illy ricia n o ^o r o o f f a r u m patronis dedu cantu r in c o n tro u e rfia m , q u s ait n o ftra in d ig ere d ifc ep ta tio n e,q u o m inus p erp etu o lab o ren t d ifsidio . V BJ.7HV TU ig itu r capitulum h u iu fm o d i f u i t . M u ­ lier q u s d a m , cum res ipfi a c o n iu g e donatae effent, neq u e tam en traditae,voluit m arito m o r tu o , & d o n a­ tio n e m filen tio p raetereunto, res v in d ic a re , quafi ha­ ru m d om ina tam do n a tio n e quam filen tio m ariti fa­ fta . O p p o n e b a tu r a reru m p o ffe ffo rib u s, h abere ip iam fo lu m m o d o e x ce p tio n em in ius v o catam ,fi p o ff id e a t : non etiam ab alio hafce per v in dicatio n em pe­ te re p o fte . E t quidem q u o d co n tro u e rfu m eft,eiufm o d i fuit. N o s v e r o & co n ftitu tio n em no ftram r e u o c a u im u s in m e m o ria m , q u s d icit,d o n a to rem ,lic et tra d itio ab e o ftipulata n o n fu e r it , n eceffe tam en ha­ b e r e , v t donatam rem tradar, neque enim per im p o it u r a m , & v t in nudis confiftant literis q u s geru n tu r, in ftrú m en ta co n fici co nu eniens eft. Sum pfim us p r s te ré a in m entem ia n d io n e m v eteris leg is A e l is S e n ­ t i s , quam r e d é Sc p ro o fficio é legum fuarum c o r­ p o r e ablegauit o lim r e fp u b lic a , confim ilia p ro m u l­ gantem , q u s in p rsfen tia hgren t in co n tro u e rfia . E t fancim us, y t fi iftiu fm o d i d o n a tio ,p ro u t ante a n o b is d iftu m eft ,p e r f e f te om nia habeat tam q u o a d m o d u m ,q u b n q u o ad in fin u a tio n e m :a b eo ftatim tem p o re q u o fafta e f t , o m n im o d o fecu n d u m p r s d id a m co n ftitu tio n em filen tio m ariti conualefeat: v t tam etfi m aritus.eam rem p o ftea h y p o t h e c s d et, tam eriq u i id filentio prxteriitjabalienaffe non v id e a ­ tu r tra d itio fi fa d a e ft,la r g ia tu r eiexcep tio n em -.fi fa fta non e f t,p r x b e a t etiam ( f i q u id e m ftip u la tio in t e r p o fita e ft ) e x a d io n e m p e r a d io n e m e x ftipu lata, Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca 638 A v t donatam rem percipiar. Sed & illud conftitu eie iu ftum d u x im u s, v t fi q uidem initio donationes ap u d a d o r u m m onu m enta in fin u ats fu e rin t, om nibus m o dis filentio c o n firm e n tu r. fi v e r o in fin u ats non fuerin t j tranfcendant autem m o du m qui infinuatione in d ig e a t : ad eam duntaxat quantitatem conualef c a n t; quatenus v e l fineinfin uarione donationes fir­ mas e ffe , l e g e á n o b is e x p re ffu m e f t .h o c enim cum pofterius fan cierim u s,o b tin ere & ipfum v olu m us,n eq u e q u o d r e d e f e h abere p o te ra t, p ro p ter quantita­ tis ap pen dicem in te r c id e r e : id que etiam ingeneralibus iam d o n atio n ibu s le x no ftra d i c it . H is non tan­ tu m in ter v x o re m & m aritum v a litu ris,fed etiam in c s te r is perfo n is,in te r quas confiftenribus nuptiis d o­ nationes funt p r o h i b it s . D E S E C V K D O infu­ p er capite ab exce llen tia tua in terro gati fu m u s,an p o ft c o n ftitu tio n em n o ftra m , q u s v u l t , v tq u i ex li­ bera & ad feriptitio nafcu ntur, p ro p te r conditionem m atris po ftea & ipfi lib eri fin t:arb itrari oporteat, q u ó d tam etfi a d fc rip titij, q uem ad m odu m o lim ,fa d i n o n fin t:ta m e n o m n in o co lo n i ex ifta n t,p ro p terea q u ó d alia c o n ftitu tio n o ftra c o lo n o ru m filios non finat terram re lin q u e re , fed m anere co lo n o s iubeat: m u lto q u e id m agis effe o p o rteat h o c l o c o , quando­ quidem & iñ ter has pro rfu s perfonas adferiptitiorum fint p r o f a p is . A tq u e h s c quidem fu b p r s d id o capi­ tu lo ex tite ru n t in in terro g a tio n e t u a . N o ffe autem o p o rte t eos q u i leg em n o ftram co n fid er 3 n t ,q u ó d n u llo vn quam tem p o re c o n c ed a m u s, v t lib e r venter ad feriptitium p a ria t: fed hanc notam atque fignum g e n ito p o ft le g e m tu n c pro p o fita m im m itti oporteat, q u ó d o m n ibu s m o dis libertas ex libera m atre proge<- nitos co n d ec eat. Si ig itu r ex libera & adferiptitio natus aliquis fuerit:eft ille q u id em lib er,n e q u e mater­ nam ingenuitatem vlla ratione abiicit: o ften d it tamen co n ftitu tio a n o bis p r o p o fita , q u ó d tales v e lit p r s d io ru m perm anere in co la s , & ag ro ru m cultores,tanquam illic pro gn ato s... h o c enim fib i v u lt co lo n i ap­ pellatio . N o n p rx b em u s itaque ipfis licentiam ,v£ p r s d iu m d e fe ra n t, & alió fe rec ip ia n t. Q u in fi omni­ n o aliqui p r s d io cuipiam d e p u te n tu r,& ex adferiptitia m atre nati f in t : m anifcftarium eft q u ó d peni­ tus ad fcriptitij fu tu ri fint. fi e x l ib e r a : m anebunt qui­ dem lib e r i, & q u s a d q u ifie rin t,in bo n is fuis habe­ b u n t, nequ e peculiu m fie t do m in o ru m , n o n tamen ex e o p r s d io e g re d ie n tu r, fed h o c e x co lcn t:n eq u e ipfis erit lic e n tia , v t h o c d e fe ra n t, alterum obeant alie­ n u m : nifi fo rte p r o p r is alicuius poffefsionis domini ■ fia n t, q u s fatis fu p e rq u e ip fo s in ib i occupato s tenere p o fs it, nequ e perm ittat v t alteri p rste re a fundo c o ­ len d o operam nau ent,inqu e illum tranfm igrent. Alioq u i fa n c im u s ,v t om nibu s m odis in eo p r s d io ma­ neant,liberi q uidem co n ftitu ti,in co latu tamen deten­ t i . E t h o c q uidem in ea fp ecie ita conftitutum efto. S E D N £ jQ _ F £ illa n o b is q u s f tio abs re facta, & d ifceptatio n e noftra indigna vifa eft.N am fi adferiptitia cum ad ferip titio aliq u o ad alterum pertinente cóiugium c o e a t: q u x fitu m ;eft de p r o le , fi filij ex ipfi* n afca n tu r, v tru m eam ad do m inum v ir i, an ad domi­ num m ulieris pertin ere conueniat. Sancimus igitm" fi eius generis aliqu id in c id a t, & diuerforum inrer fe do m in o ru m ad fcriptitij co n g red ia n tu r : q u a n d o ­ qu id em co n d itio n is ratio in co n tro u erfia pofita non e f t , cum ve n te r lib e r n o n e x ifta t;fu n to quidem na» a d fc rip titij, n o n tam en m atri d o m in ó ve buias totam dabim“ J*. (5j 9 Dereleuat.tribut.public. Tit. clxiij. 640 da b im u s: fed fi quidem vnus filius p r o c r e e t u r , v e n - A (kodeciwa,vnicuique quartam p o rtio n e m vna eademter fatio n i praefertor, & q u o d natum fu e r it , efto do q u e o p era d e m in u en tes, & co n fu e tu d in es quse q u o cu n q u c m o d o aliqu ibu s h o c n o m in e praebentur. m ini ipfius m atris, fin v e r o d u o f o rte f ili j: am bo in ter R e m ittim u s autem his & prseteriti tem p o ris reli­ jp fo s d iu id u n to r, e le d io n e d u ctis fortibu s celebranquatio n es , v fq u e ad finem p ro x im e prseteritse quintae d a . Si impar filio rum num erus f i t : id q u o d red und at, in d id io n is . A c fan cim u s, ne q ua fiat e x a d io p ie n tifft, maternus finus retin eto : v t fi tres e x ifta n t, d u o q u i­ a n o b is co n d o n ataru m p rseftationum , fiue m axim am dem fint m atris,vnus v e r o patris, ru rfu s fi quin q ;,tres p ratfed u ram refpicianc facro ru m orientalium prae­ quidem é p ro gn atis d o m in i m a t r is ,d u o v e ro patris to rio ru m , fiue prsefeduram U ly ricia n a m , fiue prsefifint. fecu n du m que hanc in crem e n ti rationem n u m e­ datum in fu laru m , atque p rs fe & u ra m m ilitarium in rus p ro ce d a t: vt q u o d aequaliter p o te ft d iu id i, id e x S c y th ia & M y fia o r d in u m ,a u t facras n o ftras la rg i­ -gquo d iftrib u a t: q u o d v e ro re d u n d a t, q u o d & g r a tio n es , aut den iqu e alium m agiftratum : in terd icen tes tiofifsim um e f t , h o c attribuat matri . o p o rte t enim d e cu rio n ib u s & e x c e p to rib u s , feriniariis & c o h o rta ­ m aiore eam ftu d io p r o fe q u i, quae partus d o lo rib u s lib u s , palatinis & e x a d o r ib u s , nequ e n o n fu fce p to diftenta f u it , quae p ep erit, quae n u triit:qu am eum qu i r ib u s ,& q u icu n q u e v e l e x a d io n e m v e l fu fcep tio n e m fuccifiuam tan tu m m o d o lib id in i operam a c c o m m o ­ dans , filij generationem p ro cu rau it. Q u s ig itu r fa­ B p u b lico ru m e x p ed iu it aut ex p ed it trib u to ru m , ne p er v a fritiem e x co g ita tis co n tra ag rico las & co llato re s cra hac pragm atica co m p re h en d u n tu r fo r m a ,c a in v ta n tu r artibus. * aut etiam prsediorfi d o m in o s,v t d ifim ilibus cafibus co n feru are g lo ria tua f t u d e t o . Si­ u e rfo s * e x reliqu is induitis p ro fe inftituant, aut c o n quidem & generalem d e h o c leg em co n fcrip fim u s, ftitutae pecunias o b lig a tio n e s ,a u t fid e iu fs io n e s ,a u t tum ea ip fa , tum in fu p er alia quaepiam , in quibus le co n fefsio n e s d o lo m a lo fu fc ip ia n t.C o n ftitu im u s e t­ g iflationem neceírariam eíTe c re d im u s ,a d certam re­ enim o m n em co n tra m u nificentiam noftram fad a m digentes form ulam . aut futuram circu n fcrip tio n em ,irrita m :cu m illu d c o DE l^ E L E F ^ T T O t Z E T B J B V T 0 f t e t ,q u o d fiq u i n o ftram an teu erten teslarg itio n e m , rtimpttblicerum. Cmftituti» C L X 111. t e x reliq u atio n ib u s iam in d e á quin ta in d id io n e fad i s aliqu id e x e g e r in t, n equ e id p erfo lu ifle v id e b u n ­ , R s fta n tiisim a in ter h o m in es bo n a funt t u r , om nibu s m o dis p u blicis id rationibu s in fe r e n t.. iu ftitia & b e n ig n ita s, q uariim altera aequa­ N a m v t co llato re s b en e ficio afficerem us,praefentem b iliter fuum cu iq u e trib u it, n eq u e ap peipfis ben ig n itatem im partiti fum u s: non autem his 't i t aliena: altera ad m iferico rd iam d e c u rq u i pu b lica tributa fu fcip iu n t,& in fuum lu cru m c ó r /« Ttiertj, r¡ t , & d e b ito ru m in c ó m o d ita te egentes liberat.H aec ferre ea v o lu e r in t , praefentis ad tempus^ Canonis in ­ emit- ornare fij-m areque Im p e riu m , haec co n feru are r e m d u lgen tiam inftituim us : n u llo m o d o e m b o la (h o c eft publicam ,hsec p u lch re hum anam n o u eru n t g u b e r­ nare v ita m . V n d e & n o b is ,.e x q u o diuinitu s Im p e­ C eft annua fp ecieru m tra n fm ifsio n e, v t in c o n d ito & ad m ilitares fum ptus habeantur ) d e m in u e n d a .O p o rrij fceptra fu fce p im u s, m agno affectatum eft ftu d io , te t enim v n iu erfu m fru m en ti aliarum que fp ecieru m v t vn d iqu e tam b o n is a d io n ib u s co n fp ic u i fim us: m o d u m co n fu e to ac fo lito m o re & c o n tr ib u i, & im ­ quo magis fi vtiles nos praebeamus fu b d itis ,e x v ir ­ po rtari : p reciis quartae partis per fin gu lo s annos a n o ­ tute & g lo ria rem u n eration em habeam us. A c fc ibis v fq u e in quadrienniu m co llato rib u s in d u lta s,ad mus quidem m utua illa & om n im o d a h o m in u m m en fam pu blicam cu m aliis q u e in auro ab ipfis c o n ­ exitia ad tantam inopiam p offefsiones re d e g ifie , v t t rib u u n tu r , aeftimandis , fo lu en d ifq u e é p u b lic o . neque reditus pofsint fuis p ro d u ce re poíTefloribus, Id e m q u e h o c in O fd ro e n a & M efop o tan ia pera­ neque fatis id o n ee p u blica inferre tributa. A t q u e haec g e tu r eo ru m gratia quse p ro reco n d itis & m ilitari m ilitari & alio neceffario fum ptu im m in en te, v e h e fum ptu in fp eciebu s co n feru n tu r. C o n fim ilite r & m enterque nos im p e lie n t e ,dum m u ltisv n d e q u a q u e in fp ecieb u s quse ploimse , quafi nauibus tran fp o rtan bellis a llu im u r ,v t cre b rio res pecuniaru m co lla tio ­ nes faciam u s. In d e ad eo n o n fem el curas in eam dse d ic u n tu r , quae p ro u en iu n t in L a zic a , & B o f p o r o , rem im p en d im u s,q u an a m ratio n e fieri p o f s i t , v t & & C h e rfo n n e fo .p c rcip ie n t enim harum precia e x pu­ b lic o , p ro u t in m enfis p rg fe d o ru m ord in atu m fu e ­ necefsitati facerem us fatis, & fu b d ito ru m egeftati a d ferrem us re m e d iu m . cu m q u e in m ulta n o ftra circa rit , v n d e hae im p ortatu r :v t & ipfi n o ftra in h o c p e rhaec diftraheretu r f en te n tia: m agis tam en 5 b tin u it,v t ^ fru antu r b e n ig n ita te . E arum enim fp ecieru m illatio — ad benignitatem r e fp ic e re m u s, & d e o plaeentem c o l­ nem n e g lig e re ,h a u d q u a q u a m tutum e f t : c u m & in e latoribus im p ertirem u r m e d e la m : & q u o d co m m u ­ uitabilis ex ifta t im p e n fa , & publicas ( v t ita dicam us) nibus deeffet fu m p tib u s, h o c in eius v ice m in tro d u ­ res in v n u m c o n c ilie t . C re d im u s autem & e x hac ceretur e x thefauris principalibus. A c ce p ta m ig i­ n o ftra la rg itio n e m agna reipublicae increm enta fu ­ tur & hanc noftram curam ferentes d o m in o C h r itu r a , D e o om nia n o bis faufta per h u iu fm o d i a d io ­ f t o , & falutaris pafsionis n eq u e n on fandae refu rre nes p rx b e n te : ea q u x p ro fu b d ito ru m a n o bis v tilid io n is eius praefentibus m agni fefti diebu s co n d ign a tate d ifpo fita fu n t,tra n fe e n d e re p rsfu m e n tib u s,ta m facientes, m erito & ipfi in praefentia han c p ro r e f u b . de fubftan tia , q uam d e ip fa periclitandis falute. largitionem o ffe rim u s: per quam co n ced im u s in v n i­ Q u s ig itu r n o b is p la c u eru n t, & p er praefentem fa­ uerfum o m nibu s agrico lis pariter & co llato rib u s cram declarantu r le g e m : ea program m atis vfa g lo ­ ( id em autem d icere lice t & d e praediorum do m in is) ria t u a , tam in alma v r b e , quam etiam per prou incias integru m v n u m ca nonem p u b lico ru m trib u to ru m o m n ib u s m anifefta fa c ie t, v t nem inem n o ftra lateat in quadriennium p a rtie n d u m : h o c eft quartam q u i­ m unificentia. dem eius p o rtio n em p ro nona in d id io n e p ro x im e in itu ra, tantandem v e ro alteram & p r o decim a quae D E H E J ^ E D I B V S . C»nhanc feeutura e f t , co n fim iliter & p ro yn d ecim a & Jiituti9 C L X I llI . Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca f 6 41 Authen.feuNouellamm Collatio decima. 6 42 E o fim nl & iuftitia nihil maius ex iftit.ab f- A f t in c t : q u o m o d o n o n in hanc q u o q u e p artem p ro u i­ dentiam ipfis a c co m m o d a u e rim u s, &■ alacriter n o ' que his enim n ih ilv n q u am c o m m o d e g e ri ftru m ipfis im p ertiam u r b en e ficiu m c haec etenim pl^, p o t e f t ^ praecipue in n o ftra hac re p ú b li­ c e re deo ,petfu aG fsim um h a b em u s,& h o c iuftitise n m . ca . E x in d e enim & r e d é re g n a r e , Sc ñus eífe aflerim usiperfuafifsim ú quoq-, e í t , Im p eriu m ’ íu b d ito s ad b e n e u o le n tia m , n eq u e n o n p e r haec nobis v n d iq u e m u n itum & q u ietu m fu tu rü . ad fum m am lice t attrahere d e u o tio n em . E a p ro ­ C o n n u m e ra to r itaqu e & haec n o ftra le x caeteris p te r cu m & nos diu initus, p érq u e iu ftitiam , Im p erij p rx claris n o ftris facin o rib u s : & fu b d itip riftin is libe­ ic ep tra fu fccp erim u s: tam ctli m ultis v n d iq u e cu ris im rati m o le ftiis, & tanta á po tentia n o ftra dignati p ro ­ p lic a m u r , q u o m agis & R o m a n i q u o tid ie v irtu tib u s u id e n tia , d e o , fim ul & p o ft illum , n o b is gratias agsnt: red d a n tu r a u d io r e s ? & B arbari d e u id i fuccum ban t: d iuin um n u m en placantes p r e c ib u s ,v t d e u id is h o n ó tam en p enitus á fo lic itu d in e n o ftra feclu d im u s, ne ftib u s , aliam in fu p er & m aiorem ipfis fecu ritatem im­ n o n in his quae p riu itim v fu i efle p o fsin t fu bd itis, pertia m u r. Quae ig itu r n o b is p lacu eru n t,& per hanc co m p ete n s ac co m m o d e tu r p ro u id e n tia . A c cum facram declarantu r l e g e m , ea c o h fe iu a n to tam g lo m ulta quae prius co n fu ía e r a n t, ad m elio re m ftatum ere x e rim u s : co n u en ien s efle putauim us, & id q u o d rio fif.facraru m d o m u u m cu rato res ¿ quam quibus v e l lo n g o iam tem p o re in fu cc efsio n ib u s n e g le d u i fuit m ax im o ru m v e l etiam m in o ru m g ere n d o ru m m agih a b itu m , ad a d io n e m d e o placentem r e d u c e r e .C o - ® ftratuu m c u r a , fiu e in alma hac v rb e ,fiu e item in p r o ­ g n o u im u s enim , q u ó d quidam o berran tes d e fu n d o u inciis co m m ifla e ft: pu b licatio n e m b o n o ru m iuxta ru m pertu rb a n t patrim onia,fed n eq u e teftam enta v a ­ Sc fu p p liciu m form idan tes ca p itis, fi fancita noftra lere finunt, n eq u e item ab inteftato fu ccefsio n e s lo ­ tra n g refsi f u e r in t. Praefentem itaq u e facram n o ­ cu m ca p ere,m o b ilib u s q u id e m rebu s im m ittentes fiftram leg em g lo ria tua in in fig n io rib u s lo cis huius al­ gn acu la,im m o b ilib u s v e r o im p on entes titu lo s, v t hac mae v rb is p ro p o n e r: fed & v ia ad h o c iu fsionibu s, tran fm ittet in p ro u in cias. ratio n e ipfis illo ru m fu ccefsio ad cre fca t,in q u e ea d e ­ cen tem aliqu em o rd in em o cc u p e n t. Q u o n ia m v e ­ G E K E 1{ jlA L IS FO K fM <A D E V l f O S f E r o im p ofsib ile eft in tanta m u ltitu d in e , e x a d é ea quas Eiuin mdre,fcripta Dominicegloriofifs.pratoAngu latim in talibus eu en iu n t, p e rd ife e re : p erp ul­ nwumprxfcUo. Conflit. C L X V . X f Htiik ch ru m n o b is v ifu m eft , fi generali haec leg e ad certami red ig ere m u s form u lam . P ro p terea fancim us, vt v n iO c u i t nos m ater & c . P r o fp e d u s in m a- s" mieri' u erfi citra inuidiam & rebus iu rib á fq u e fuis perfruanre ,q u i intra centu m efle ped es folet,n o n tu r, & ad fuos ifta tranim ittant h e r e d e s . P en itu s au­ foiitm p e r d ir e d u m ,fe d n e p e r tranfuertem nem o o m n iu m illoru m inuadat p a trim o n ia, aut fum q u id e m im p ediri n o u o deb et o p e h o ru m fu cc eflo re s dam nis im p lic e t, aut titu lo s fiue r e .n o c enim praefens form a adiicir,tura Z en o n is co n fignacula rebu s praeter le g u m no ftraru m placitum ^ ftitu tio n e m c u fto d ien s,tu m n ouellam interpretans. im p o n a t. N am & fu ccefsio n es ab in tefta to ,q u o q u ifq u e v o ca tu r o r d in e , confirm am us: & vltim as h o ru m N o u c lla .c lx v j.& .c lx v ij.& .c lx v iij.fu n t fo r m * ^voluntates leg itim é co n fifte n te s n o n fubu ertim us. S i p ra e fe d o ru m ,v t n otatu r in ed i­ enim fe d u lc ad u ig ila m u s, fu m u fq u e fo lic it i,v t c o l­ tio n e S crim geriana. latores bo n is g u b e m c n tu r le g ib u s ,& de eo ru m in c o ­ lum itate m u lto m axim am p o ten tia n o ftra curam fu F I N I S . Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca T I T V L O R V M SE V R V B R I C A R V M C O L - lationis decima: Index alphabeti :icus. H [ E adiutoribus Quafioris. y o .c ) de appellationibus Sicili*. 59z.fi> ) jlp u d quem oporteat Appellationes in quinque 3 ^ prouinciis & c . 577.C de jírgentariorum contrdBibus. 610.D de Jrmeniis ,y t Gr ipfi per omnia Romanas fequantur le­ le s . 5 4 1-* C D E Comite Ifauria. 163.C deConfultationibus. 589.D fi> E Decurionibus , y t filiis fuis decurionibus dodrantem 571.c relinquant, de Decurionibus. 5Pj.fi> d e Depofitione ^ in th im i Gr Seueri Grc. d eD efcriptionc qua tuor p rx fid um A rm en ia , de D onatione m ortis ca u fa fa& a a d ecu rion ib u s. 592.fi> D E E Ea qua raptorifuo nubit. de Ecclefiisconjlitutu in áfrica . 5 7 3 .C 5 6 8 .5 61S.C 571.B Edi&umadConJlantinopolitanos de his qui luxuriantur con­ tra naturam. 6iS.fi Edi&um dtformmla artificum. 601J ) Exemplumfarra forma de appellationibus. ibidem. Exemplumfacrapragmaticaforma de yfuris. 6j5.fi G Eneralis forma de profpe&u in mare,fcripta Dominico gloriofi.Grc. 64z.fi G H D E Heredibus. de His qua reli&afunt ecclefia TAyfia. de His qui eunuchosfaciunt. de His qui in Ojdroena illicitas contrahunt nuptias. de Hortulanis. 640.fi> 591 .D 619.fi 6jo.fi> 5Po.fi 1 D EImpenfis quas fieri oporteat in defunclorum fenera­ tionibus 585..// de Indulgentia tributariorum reliquorum. 617.fi de Infantibus expofitis. 619.D de Interpretatione aprincipefaBa Grc. 617.B M D E TAoderatore Arabia. de TAoderatore Helenoponti. de Trioñachis { ? afcctnis. Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca 5P6.C 554.Z) 6c5.fi V T F decurio aut cohortalisproducatur in ius. i . X He ludatf amaritani Gr baretici & c. 6i*.fi> }8j .D He quis cogatur bonis cedere. 6 0 p.2> Kefacraforma qua de caufiisprocedunt Grc. 6 z9 .fi 0 E Officinisfiue tabernis Confiantinopolitanayrbis & c. D 581 .C de Ordinatione epifeoporum & clericorum. 61J..D P E Vatria Iufiiniani. de Plebeiis pratoribus. de Prafide Pifidia. de Pratore Lycaonia. de PratorePaphlagpnia. de Pratore Sicilia. de Pratore T hracia. de Priuilegiis „ drehiepifeopi Iufiinianaprima & c. de froconfule Cappadocia. de Vroconfule Palafina. de Prolepartienda inter rufiicos. de Prouinciarumprxfidibus. D 556.C 5j7.fi> 5 4 1 .^ 545.fi> 558.fi 6oo.fi) 54 9-0 5J5- ^ 561.B 598.B 653.fi 6j6.*/f E feleuatione tributorumpublicorum. 6jp.fi femifiiopcena illicite contraBarum nuptiarum. 617.C de Eufticis qui m alienis pradiis nuptias contrahunt. 6jj.fi) S Jlcraforma tranfmiffa Grc.de diuerfis capitulis. 6j7.fi de Samaritanis. 6zo.fi> de SedeP.P.Illyrico in Pannoniam fecundam Grc. in tttu.de Priuilegiis ^irchiepifcopi lufiimana prima. 515« ^ de Succefforibus eorum qui in ÍAfrica degunt. 571 . j i T E tranfitu militum. 6oj.fi D S D V V T confiitutiofacrotifiimi imperatoris Grc. 5pz.^f Vt deliberandi ius etiam ad impuberes transferatur. 6 J4 -B Vt ecclefiafancla PffurrcBionis alienarepofiit Grc 5 7 5 .C Vt ea quaprafe&is aut largitionibus Grc. 6z5.fi Vt matres etiam tutela rationibus obnoxiafint. 6ji.fi> Vt nullam decatero licentiam Grc. Cia.j í V t particulares y furarum folutiones in duplum computen­ tur. 600.D F I K I S. O - J O Y Si 'A : V V •.2 o ? b a t íL ¿ c | is x - w - ü .VA' ESNSftV»'. . ' •• '■ * ;, - ' '- " T X . .^'xicn^sA ^ ■ .•> - ' 3 r. í s j r ' • ' .V '• •;'■•' • ; • __ . i5 -■ . ■ . ''-V i:. AfcV. ü.-; .:•<;• ""-V«W ¡ W V . .'• ••-•• . : ¿ ;_ ■ . -■ ■ ■ ’■.-.-D'.-. , T IT ¿la o ijt í •• .-. - M Y Ü O J í ‘ .J - ... ■ “>.*.«¡ - iK í V i . - o Y -.c > - T V .O »• rf T ' ■ - . -A -1.. f í ,V; ' -ü ■ O i .f i -J • • • 0 ...,» ' ' " Ü. . ;- •:• . •'.-. C . :•• > •, G .q o fc ’ ,?(•> V V ■*. \ A1 ^ 0 . » ■ »«V* «' -«.X* .A JÍ - Aavksíwcijci i\» 5 -i. V' ' b'•• ••■;•; v; <. :V. 1 * 1 ■3 nm a; - v .'v l ■ ' .■.> í ■ •«£ . . . ■ f - ■ ' - . • ;... 'í.,. 0^3 W. náSj xai i ^ i.-ñ ^ •••.-*;' .■ % ^.v v nv.v.qrswa ' .• -. ■- Q .J',3 ... v . ••;y * 4 s .\ ¡ • V.y v,\ V'.sív /. i 'V '- v S r v • y-,;..: ■.■ W ■ • . V , . Y •■••■ ■ " •-" •¿ a Si'vfeH'.íl . S~T u -5 3 V 2 ...V Í |; •> r - ' T ir v V ‘ - , : . • •. •- ■ . .' >< x ) . . ' ^ i ‘V - «* v .% \ v í? ; X : ;-o;y ú -^ tvA 3 ^ q r , . ■ ^(3 Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca De iis qui feudum daré poíTunt. Xiü.j / i fu c c e d it, nifi iterum ab im peratore inueftiatur: y t.j. de feud. J «rázate £ * fi* ¿arta ? ?0 1 V K T ' C C K SV B .T V V I nes feu d a ru m .* darepeffunt,O r quaL ter acquiratur & retineatur. JV C I ? ^ “u t á t a t e h rubrica m u ta fciiU e é , quibus modn fiudum a J~ ¿¡uda ratur O retineatur-. nefter autem apparatus y ü tu rh a c rubrica a t _______ bais-'*irf * L g gr.mc in antea, fe ilt & cet d i bis aut feu du m d*rt not. q u cd b a cru - j¿ ,_ trica habet duaspartes.Trom ¿d h ma efi,qui fe a . d o re p of. & Z f í u d c r í hactxpedttur fio ttm y fq u t % ad.§.éÍa»iayidomu.Se- c u n d a e f i , q ualiter Acquiratur. &■hac expeditur ab fila. § .& qa ia.rfq u e in f i. V ia d e ^ t ¡fiante jcJtmaU ‘‘ f S a i - furoma d iñ u m efi per id Zeniente legitur intra in f r ,„ ta- quibus cau.feu.am it.cir í? ¿ - c a p n n .ij.c o l.^ in fr a p ;;; rt q u o s fiit.in u e .& p quos ^ J e .c .n u H ,^ a !it e r a u tentscortee tem debeat d iih n g u i, L t e m r e - d ic v t in f u m n * plene maneat-yt TiOt». tabetur i» c Dare fetfunt.qvcd de ftfii.O - regalibusc eftintellige^Ixf.infn- dú,fcilicet vt fi habeat ma co. titu. beneficii aliqua regacldefi,de lia^ q uó d valeant ea in illjsrcbus feudum dare : inde v fieuetrásla- tatum efi & eos feute funt io dum dare poffe etiam eecUJla ex de aliis quam de reg a lilenefiiio re bus.Accurfius. gi yelprin d Si antiquitus, v t nen upi,ficun fiet memoria d tem a li­ c a m t e r jpcefsiffe: vel j.x x x . ¿Hacopi- annos & retro h o c c e n miprocedit fueuerat facere:ná co n - 5»aB¿*¡B-fuetudo m ultúoperatur Incipiut co- fuetu d in e s F eu d o ru m e E t p rim o T I T V L V S 7. mar. c.j.lic e t illud v id eatur hodie vfurpatú: 3 vt infra de alie, o-ptrufue feud-§.in f«ude com itatus. tudn.e, ytk Cum yero. hic in uen i.c.in quibufda libris, fed male: tu tamen etia In tali habeas.§ .in fu p erin u e c ig le .t;lé :v a c at h oc.c. ¿jpter inferius.c. btnfeudis £ d u o .fj.d e fe u d .m a r .haLeatloci fuccefiio,& yeln o u u .O rp crp añ u m eftaclom '.filia yero d u.& c o . in feu du m nonfuccedunttr.ouifsim e autem tem pore ctllaterales rfq u c ad J .p tim ig r a dii ¿‘fren d entes m a fiu liin infinitum f u c ced u nt.b J.yfq -u e ad.% .netadum. B alatu . E t q u ia v id im * d e p e rfo n is, videam * qualia prius habuerúc in itia .A n tiq u ilsim o em te p o re fic erat in d o m in o rú p o te fta te fr u d u m d are poffu nt f alati ecclefia­ c ó n e x ú ,v t qñ v elle t,p o fle n t au rum ,fi ecclefia efi confuetudo-. f l nobiles f e ferre bré íf e u d ü a f e d a tá :p o ft cu h res:& qui sb eisfe u d » accipiunt. B a l. V ia de fe ú - j e a v e r ó c ó v e n t ú e f t ,v t p e r a n d is b tra d a tu c ú tantú firm itate h a b eret: d e ­ ri fum *,vid e in d e ftatutú e ft,v t v fq ; ad v ita* farnus prim ú fid e lis jp d u ce re tu r. fe d c ü h o c q u i fcud um iu re fu ccefsio n is a d filio s n ó p dare p o ífú t. tineret-.fic progreiTum t ft ,v t ad F eu d ú au té filiosdeu en iretñ q u é fcilicet d o d a re p o fíu n t e arch iep ifco p u s, m in^hoc velle t b en e fició c c fir e p ife o p u s,a b b a s,abbatiííá,pr^m are:qu od h e d ie ita ftab ilitu m p o fitu s,fi antiqu itus ¿ có fu e tu e ft,v t ad cm n es f q u a lite rtfilio s d o e o r ú fu e rit feud um d a re .* p tin e a t. C iim v e r o k C o rra d u s M a r c h io f & c o m e sfim iliter feu R o m a p ro ficifce re t, p e titú eft d u m d are p o flim t, q u i p ro p rie a fid elib u s q u i i eius erat fe ru ire g n i v e l r eg is capitanei d icu n t i o , v t le g e ab e o p ro m u lg a ta t u r .S ú t & alij q u i ab iftisfe u d a h o c e tiáad n ep otes e x filio jpa c cip iu n t, s qui p ro p rie reg is d u cc re d ignaret: v t frater v e l r e g n i v alu afo res dicu ntu r: q fratri fine le g itim o h e red e d e fe d h o d ie capitanei d icu n tu r, fu n é to ,v e l filius i b e n t fc jjo q<f feu ap pellantu r: q u i & ipfi fe u eo rú patris fu it.fiicc e d a t.S in su d a d a r e poíTunt. Ip fi v e t ó q u i t é v n u s ex fra trib u s ai c c m i r o ab eis a ccip iu n t feu d u m ,rn iro feu d ú ac ce p erin e o d e f u r d o fi­ re s v alu a fo res d icu n tu r. n e leg itim o here d e,fra ter esus Í DE HI S Q V I FEVDVM dare p o flu n t,a & q u in o n :& q u a ­ lite r a c q u iratu r,& retineatur. Vafilltcs iffo yiue no friuatkrfeudo.i ff e yero mortuo,ad filios aquahtir pertinet feudü'.Si f i f i li j r,Zfint,ad r.ef ole & adf i A tres, eis nen extátibtos, fiftu d ü iffa te r v u , feuiatio efi 5 iu rifdiftio ne: v t.C .d e mamfejfe em anci.libe.l.j. & .l.fi. danofa ec- e Feudum dare. quod ehfia.Bal. b ic dicitur de c lericis,intelligas 'fec ú d u m id quod d iciturq de O-W-be. cie.qu i ¡nu e.fac.ca.c le r ic o .& ita vid etu r fetú dú qued hic d icicTeta ifta tur,q> clerici non peflunt feudú dare,nifi eotfi antiquitus fuerit gUf.appre- c ó fu e tu d c :q r e d fo rte efi fie in tellig en d ú .f. de rebus ipfius e c- feu d ú n ó fu c c e d it. c.ft & fi c ó m u n iter ac ce p erit,vn * alteri r.ó fu c c e d it, nifi h o c nom inatim “ 1 P roducere dignaretur, n i exiipuafu b a u d i,q u o d d ig n a tu s tu rd i r-.t* e ft f jc e r t u p r o m u lg a u it yafalli : y t en im le g t t » in qua h * c c-i.tn .fi.de c o n t i n e n t u r q u a h ic d i a li.fiu . f t ■cuntur; & q u x d a m a lia túdíí B el­ e z . v t i n L o m b a r d a d e e> Wlbe. b t n e . & t e r r is t r ib u ta d , fin a .A c c u r fiu s. m F ratet.C tc e r g o f r a ­ te r fr a t r i fu c c e d it in fe u d o p a t e r n o .f. cum fi­ n e le g i t i m o d e c e fsit h e r e d e . S c d p o n c fr a tt e t ii d e c e fs ifle ,q u i e s t r a n e ú h ere d ero ii.itit u it : n u n q u id o b h o c p riu a b itu r fr a t e r illiu s , cu m ille h e r e s in ftitu tu s p e r o m ­ n ia .le g it im u s r é p e r ia t u r ,a r g ift ld e v c r .f i g n .h le g c lR e fp c n d . nequaq u á h p r iu a b it u r :q u o - f, iV -um t n iá iiiu d e ft in te llig e n -fi/ V Bal. i» d u m d e e o le g itim o h e - ^ .cu t.yer. r e a V jC u i.f. d e fe r e b a tu r quatit pio. a b in te ft a t o h e r e d ita s : p 0Ke quod & t ó iic d e ille g it im o , fra tsr.& id e ft d e e o q u i d e i v - W b e . r e in f ii t u i n o v a le t : fe d -\F aathie i c e o e ó t i n g it lu oc.q u ia B a ld. fuper p o tiu s p r in c ip a li p r o - ynb.aqu# . u id e n t ia ,q t á m eius iu - ¡iu r.m .i. d)( io h o c fe u d ú ad fr a - coi f e d qu* t r c p e i u e n i r e t ; & id e o ro d t vst>, in e x tra n e u m tt i s k r r e y b i la t e t r a . n o n v a le t.a r g t.fi'. d e a -¿}at harte d c p . l. f i a r r c g a t o t .J .j. materiant. nam í% á m s io i ibus p o ­ tiu s h o c i n t e l l ig it u r h a b e r e ,q u a m a f¡ * i r e .v n d e in t e li io o fr a t r e fr a - Frater f i * . t r i d e fc c ie f u c c e d c r e , tr i.fttt ex qvacú cu e caufa ftu -ext anulus, dum amittat:dum temen culpari n e n poisit is qu i fucc^edet e in . fuccedit io tendit:arg.ff.d einter. Sc te .l.iij.ita temen l u c i e c i t , vt (id c tn ¡-je*¿9, Ilum in aliquo o ffendit,ei fatisfaciaualioquin tali beneficio in ­ dignus vid etu r,vt e x c c r fu ttiiic n e in f c i iiu >;;• C e r r a d i m anitant, Bal. clefiar,qute vid elicet ei fu bicfta?fum :vt.j.epifcop u m vel ab.vel ftfle colligitur,qua: efi in L c r r ta r .in titu.ee b t.& fe r.tri.l.v i. 0-W.be. ab batif.& c.§.item fi eprfcopus.fed alia d a r e , quse data r e n in hic ergo legitimus v e li t proxim ior frau t tr. t x d u d it.h c c aute uenerunt tem pore fui ingrelTus, p ro h iben tor: & ho c efi quod ita in telligitu r,fi fu erit m afculus.fam ina cr.im non fuccedit in ib i d ic itu r,q u * v id e lic e t cifubiefia» fu nt & c . feu.nifi ex paft o:vt infra d efu cct f te i-.§.f iia v e r o .5: infra e e f M anhtt.yut autem dicantur mai chioner jcom ites,duces,ca- - d ':m .§.hcc eutem notandum . r i f feci udum qucfdam fi fuerit p itan e i, valuafores m a iotes,vel m in ores,& etiá m inim i,dicitur feudum m ateintm -.vt iefra c e n a .fu c .ffu d .c .j.lk e t videatur eq in fra quis d icatur m a rch io ,d ux,vel com es.c.qui á principe.A c. trsd icere infra de fe«d fce.c.j.item h e c fic in telligatur,fcilicet g Feuia accipiunt.E t ifta feuda fu perio ra proprie iurefeudi ofin e n fe len ia p rsd eceflbr fe L d v m s r o iíe m .n ím tu n c p r c x ilim concedcbátur.-alia v e r o feuda quat á m aioribus aliis impen m icr expellitu r.& v lt tr io r adm ittitur, nili dcmir.us gratifica­ d ebantur,iurc feudi non iu d icab an tu r:vt.j.ecd era.§.r.etan d fi tus proxim iori fu e rit, & ei feudum cen ctffc ii:: vt in fra quemeft autem, hodié autem idem o bferuatur in m inoribus & m i­ adrr:odutn ad filium fcu .p erti.c. ft q u isl ne filio q .a fc u lo .& in­ nim is, c.uod etiam in m aioribus;vt in fra de natu, fcu .c j.& .ij. fra G vafal.feu .p riu e.cuidetcrstur.c.vafalii feu Q u r d v e r o d ih -Y<//.»Tr.quod adhuc o b tin et in feu do guardia: & cafialditr xiferm inam t c u peife fu c c td c ie ,£ c ,v e r im c fi, nifi f-u dtm i quod datur pro m ercede alicuius rei f c ilic e t, qu ed pcftan n u d om in o re d em e rit^ e i r.ifi d cm iru spiopter fetu itiim petris id poteft auferri,etiam pretio pro eo dato r o reflituto-.njfi ad cer ei dederit .tunc enim ¿h aliquo t x patet bus fuis n e n efi inquie tura tempus datum fit:ctij.d e fe u d .g u a r d is .c .ité illud d a tc r.& tanda: vt ir.fra quem ad m odtm feu.ad filiam p e r ti.c .fi quis fiinfra de con ten.inter d om i.& v af.de in u efii.feu .§.in fu p erfcienc fiiio m afculc. dum eft.nifi forte velit d ic ere ,q u e d illa capitula loquantur fen e rg e exprefs-m per pafiC lic e t,q e o í alias n ó eundum antiqua tem pora,fecundum q u * hic generaliter d ici— lic e ic t:v t &' alias eft s r g .C .d e pig .l.!i].& ar.ff.deiótrah.em pt. } lee Bal. tur:contrarium tamen vid etu r d icendum : f id to quia illa c k o l.L a b s o .fecundú g- de hac materia Sc pro & c cn tta fatis potes capitula’p o fita fu n t po fl iflu d . c©11'gere in libelio d ifru ta tic rú ¿ c m .n ¡P y .¡j.c h ¿ n a r tb .lic i j Vfquead yitxm.vliTi n c n :& h o c adhuc obtinet fecundum ri­ tú eft tac ite S. C.CÚ duab* feqoctil> rttric tílis .lilu c í aui£ ouoc q u o d iifxddiF m gorem confuetudinis in feu do roarchiae, ducatus, com itatus,vel dicitur hic,I c eft in tellig écú .n ifiím p tú fu : C11 c ir '. M f i o g t f i .p p r a.terius regalis dignitatis ab im peratore d a ta : qceniam illud r i s efi in fim u l fia r c t , & c o m in o f c i c t e , i y t . t .d e b e n e .fr a .& qu ftudum f.citu r cum perfona accipientis: quia heres in eo non lr te r f r a .iu c .if e u .c .£ q u is a c q u i fie ii i b e n e . r c c c b . q t e d i e g i t u r ^ i . Ic u d j. ................... A Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca ‘ 3 Feudorum Liber primus. i illo ti.d e duobus fratribus de nouo bene.inuefti.c.£ duo fra A. vincaD t ,aut rooresivt ifrsdefeu.cog.c.j.Inifto.§.netarelicet r deteriores es efle con ditienes diuenesm muiierum ulierum quam virorum : S; & hoc hnr a tres ia com muni caufa.quia ibi loquitur quando dom ino feudi quod d ic itu r.ffd e fia.b o .l.in multis viiis.fed quare hoc contin ignorante de com muni pecunia em eb at.S h o c eñ quod d icitu r o a tq u = ro !R e fp o n .t quia dominum iuuare n o pcfTuBt,nec p n -c Seenut ib i,n e forte inuitus dominus & c . Oc ergo cuius foerit pecunia gnam facere.quibu* io fto ,q u ia filij earum pofiunt:tamen rem o-ei fid de qua feudum em itur,m ultum intereft.arg.tam en con tra efi au entur,fecu d -u m quod^iti. 1 lias:q u ian ó in tereft de cu iu s pecunia emitur, c ct aliter in cu ria M e d ío la n é fi hic dicitur.eft ergo pro t ft d ú fit: fcilicet v t vvin o d e fu n ration evolu n tas. fed cuius nom ine em it, o b fe ru e tu r:f fe d q u á d o v o lu e ­ <£to fine legitim o h e r e d e , alter c patrueles. patrueles rific a fu a lia notentur: rin t,r e d e au fe rre fq u e u n t-.n ifi fu cced at: h erede v e r o r e l iñ o , fratres dicuntur,qui e itF tfr ir * l v t.C .d e rei vin.fi ex ea R o m a c u illis in e x e rc itu per­ alter frater rem o u eb itu r. p e c u n ia .& .C . commu­ duobus fratribus natibecri.pt*. r e x e r in t , q u o cafu iu re feu d i fu nt .nam qui ex fero-circa nia vtriu fqu e iu d i.l. fi H o c a u te m notandum eft,q> ribus nafcútur,ipfi conia.c^B».¡B patruus.& .C .d e proba, tra fit,& a d iu d ic a tu r:v el n ifi ali lic e t filiae v t m afcu li patribu s fo b rin i proprie appel- tuUfiai. ad probationeni.cafu aq u id p ro p te r feu d u m a c ce p e­ fu cc ed a n t,le g ib u s* t a m é a fu c lantur, quafi coBforori-«tradet» lia auté his tribus carm i rin t . tu n c enim nifi reftitü to c e fsio n e feud i b rem o u en tu r :fin i fin td icet vulgus om-Jl». nibus com prehendun­ nes con fobrinos appelp r e c io au ferre n o n p o ifu n t. xnilitcr & earü filij: nifi fp ecia­ t u r ,fit res dotalis num­ let:v t inftit.de g ra. co. mis dotalibus empta: lite r d i d ú füerit v t ad eas p er­ T I T V L V S II. § . q u arto .& .ff. de g ra.l. a l i e d ici» fitq u e pupillaris*num - t in e a t. H o c q u o q u e f c ie n - ^ D E P E V D O G V A R D I A E j.§.qu arto gradu, fúio predi- mis res empta pupilli. & Caftaldiae. d Crudam.aliis gradú, g o p .l.z.in E t ne c o n u e rtas, idem d u m e ft,q u ó d b en e ficiu m h o c Feudi, m guardia & c*fialdia , & illud aliás geniculum , gradú gl.C .de cu- ¿ e m ilite cred as: vt. ft’. ad ven ien tes ex latere v ltra fra­ quod pro mercede alicuius rei datur, elapfe plus eft affuetum quám ra.fu.& in de iure d e t.l. cum v ir . tre s patrueles c n o n p r o g r e d i­ anno reuocan potefi: nifi ad certum temptu geniculum :fed fu n tx ecclefia fe r § .v lti. alias eft ib i.1. res tu r fu ccefsio n e fecú d u m v fu m detur.fed f i cafialdi nomine proprij feudi di qu ip ollen tiain fignifig l.in .lfi y t q u x . A. fo l u . raatri- ab antiqu is lapientibus c o n f tieant f e pcfsidere-.nen defendunt fibi poffef- c a to .& quidam non ha jponis.bic m o.l. fi cum dotem, in b e n t verba fequentia, fiunetn,mfi de fuo iure probent. Baldus. tu tu m d ice tm o d e rn o te m p o re eilega.crt £< & .C . de rei v in d .l. fi v fq u c in in fin itó, quod l.yx orm a- Vt p ro p o n is, fed qu o d v fq ; ad feptim um g rad u m d fit $ T e m s illu d q u o d autem dicit gradum, fic rito. f f . de j n y e r fi. prim o c o n ti- v fu rp a tm q u o d in m afcu lis d e d atu r n o m in e ca - intellige-.vt fi cótentio d o.im eryi. netur^falfum p u to :b v t fced etib u s h o d ie n o u o iu re v f ­ ftaldias v e l g u a r- in ter eos collaterales& Siyx.M al. c . dc iure d ot.I. ex peq u e in infinitum e e x te n d itu r. ^ j k d i$ ,& 'jp m e rc e d c curtem regiam fuerit de & silb e. c u n ia . feu do ,debent iurare efi b T ud tccp j ¿íW iw .q u o d verum Feudumqued d a tu ri cap ita n eis,ycl alicuius rei: tra n fa d o a n n o p o ­ legitim is facramentaiiimmo r e s e f eft; fc<Jalio m o d o fu c regis yaluaferibus,propriam habet n u ura. t e ft iu re a u fe r r i, etia p r e c io jp bu sfu is.xij. & feudum ficiatur do- cedunt iure Rom ano: quodyeri a minaiiltu datur,propriam na­ e o d ato n ó reftitu to :n ifi ad ce r­ paternum efle:& fe illis talis in fub al¡0 modo iu r e L ó b a r . turam non habet: duobus cafibus exceptis, qui acquifierunt, pro­ tú tépu s datú fu e rit. S i v e r o c a litera continentur.Baldus. fid ii.l.P ro i ure enim R o m an ofucpinquiores e fle: & in fta ld ih aliq u id n o m in e p o rp rij cu lu s.ff.d e c e d ú ttá m afculi quám N o ta n d u m eft au te m , q u ó d feptim o gen icu lo eisptu.¿o. B al. fosm isse,& p f e , & cum illud b en e ficiú q u o d a re g is ca c feud i p o fíe d e ríu n ó v a lc b ú tjp - tin ere:vt inLom bar.de t> silbe, mafculis a*qualiter:quo pitaneis,atq; reg is v e l re g n i v al pterea p o fle fsio n é fib i d e fé d e fu c c ef.l.j. u niam fublata eft difterée Vfque in infinitum. re, ‘ n ifip pares c u r is v e l b re u c u a fo rib T aliis im p ed itu r,jp p rie t H ifecudu tia fexu s:vt.C .d e fuis & hic ergo colligitur cp teftatú k p o tu e rit jp b a re fe anteiu re feud i c e n fe tu r. Illu d v e r o silb . fu n t leg .h er.a ath en . in fu cinfinitas rei licitum vel ducts, comt c e fs io n e . nec cnira d e- q u o d á m in o rib ’ in alios tra sfer q caftaldi eífe n t,v e l p o ftq u á de illicitum nec ¡unat,nec tes,yel tsar h ent p ropter h o c f d ú iie rú t eífe, íu e ftitu rá ac ce p ifle. excludit, argu. ff. de le. tu r ,n o n iure feu d i iu d ica tu r,lithiones. p u n ir i, quód ferm in s p rsfta n .c o n tra tab.l.j. nata: funt :v t.C .d e leg i, lic et con tra alias d icatu r,fcilicet quod infinitas eft vitanda: vt h ere.l.pe.qu id enim peccau it natura, cp mafculos n ó ^pereaueft'.de dam.ÍDÍe.1.qui bo n a.§, v lt.& de t e fti.l.j. & not.de hac ma­ ritrC -de libe.prar.vel e ih e .l.v lti.e xu n tib u s e rgo filiab usiegititeria plene in lib ello difpu. P y . iiij. char.ru. quod illicitum eft mis,tanquam legitim is fucceflbribus,naturales filij om nin o ex& c .A c c u rfiu s. clud ú tu r:vt.C .de na.li.quafi pe r to tú .& in auth.ibi fignata.pr^f oi/ir*««r.quia omnium aequalis eft con ditio.Sed q u ld o hoc terea fi pater d otauerit filiam ,nihilo minusveniet ad fu cceisiorefertur ad verfi.iliu d ,n ó ad verfi.alitcr in curia, refle hoc innem patris,etiam fi pafla fu erit cum patre fe nullü regreflum ha tellig o fecúdum fua tem pora.olim enim licebat minoribus valbituram ad b ona p atern a :v t.C .d c c o ll.l.p a fiú .& .C .d e pac.l.pa u afo rib u sd eu eftireva ia llo sfu o s quandocunque volebant: & fíü . filij enim m eritis paternis magis funt ad obfequia paterna prin c ip i velm aioribu s valuaforibus no n eratperm iflum :&fic prouocandi,quám pafü onibu s adftringédi-.rt.C .de in o f.te ft.l. concedebatur m inori quod m aioribus deBegabatur.ar.ad hoc fiquando.§.j. iure autem Lo m b ardo non fuccedút ita fcemir.a: ff.de r i.n up .l.ebferuádú .arg.ff de cffi.prart.l.Barbarius.hoc ta­ ficu t mafcuÜ.quamuis enim iure Lom bardo filia legitim a,fi fo la men hodie m utatur:quia idem eft in m inori quod in maiore di rem aneat,totam patris hereditatem habere debeat: vt in Lom cebatur: vt infra de na.feu.in fi.& infra de feu. da.m jni.val.c.fi bar.de fuc.fi quis Ló bard u s. & de bo.lib .§. fí quis Lomb, m icores.fed nouifsim o iure feudú fine certa & conui& a culpa tam en fi rem znferit vná cú filio legitimo m afculo,ipfa h abebit amitti non debet. v tin Lom bar.de bene.Sc terris trib u .l.viti.& tantum tertiam partem hereditatis,& mafculus duastvt in L o m infra de feu.fine cu i.non am itten .ca.j.& titu.quo tempore mi­ ba r.d e fe cc.l.ij.& .l.v j.P rae tere a iure Lcm bar.legitim a filia n ó le* in ueftitu.pete.debeat.c.ii j. exclud it naturalesfinrmo habet tatú tertiá:& naturalis vnus v el 7 plures alia te rtia,& curia regia vel alij parete* alia tertiá: v t in I t i l r d efu c.fi q;isdereliqueritfiliS.lcgitim ^ verofih»h ao re t duas partes,& naturalis tertiá:vt in pr*d r.trr.l,J.1tc fi pater d o ta u .r it filiam,nó veniet amplius filia ad em» fuccefs.cnem ^r .« L0bar.prsedic.tii.fi pater filia f u l ,aut fra.Ité iure L ó b a r.filí’ legitim us Datus poft donationem quam pater fecit om niú b o n o r ú fu o rú ,re u c c s t e í tota pcft m o rtépatris.-filia v e tó tatú tertiá partem :vt m L o H ib a r .p r s e d ic. tit.fi quis fe defp erauerit.& pra:terea filia iuree Lom bar. nen recipit com pcfiticnem patris o ccifi,fed m afculus tátum ,v el alij parentes,ideo quia faidsm leña­ re n on p o te ih v t in Lom barda.d e h o .li.h o .fi quis ló g o .d ic itu r autem faid a,id eft in im icitia:vt in L óhar.de p la.li.h o.l. in omnibus.& titu.de fu ccef.fifu e rin tfilij.A ccu rfiu s. b s i fuce efsunefeu d i.h ic ergo aliud ftatn¡r,quám in legibns c b Leget%o- feruaturrnimirum legum Romanarum r o n vilis eft avthoriras: manor» ei- non tamen vfqueadeo vim fuam extendu nt, v t con fu ettd inem --- Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca D E CV siJfD IsiE & cafialdia. ^ dSecid * • illu d .a liá s ,ite m a liu d .a lia s ,illu d a u té .a líá s .c . ú i & a l ia s .§ .f e d .c .d e b e t e fle ,n o n .§ .q u i a h a b e t r u b r i c a m ,v e l h a ^ , gT F E V D O Tem.A l iá s , item bere d ebet: v t hic:qua vtiraur in n o ftro apparatu. u Us dnu> h Si yaro caftaldi. dicitur caflaldus,fiue aftor,cu i res dom ini c o - ltr ctfu.ia mittentur d gubernanda:: v t .C . de facrofaB .eccle.l. iubemus. circa prin cip .& in L o m b ar.d e acq uifi.aft.re.l.j. vt alias d icitu r^ j,;»,*.• ceconcm us, cuigubern anda res e ccle fix mandatur: v t.C . ce Jjten-a* f 4 cro fan .ecc!e.l.iu b em u s.circs p rincip. villicu s astem dicitur, qui ad fruftus percipiendos p rx p o n itu r: vt.fl". de ¡n ííia ftL L C crl^i«»' cum v illic o . ¿itcT.eu i Sibt dcfendere.igvcT tm cT accip iend o,q u od erat prcpr:ú feu-^y»:»' dum fimplex pro caftaldia.alioiju in p reiu d iciu m fieret fibi. * de aftio.em pti & vendi.I.fi feruos. / - ‘k ’ V" k T ^ - t i * .h « t a a e n a d ie f t io f l e r if q u c nen placet. It-ID***' Si deinueftit.feudi contro.fuerk. Tit.iiij 5 S'/C C E SSO T JE .S F E V DV M dare teneantur. >r yete aliás.c.St aliás.§.Gue ru bri.qu p hic eft, Vel debet efle, hic in apparatu no ftro vtimur.aliás ha * S í Ifecúdú = c ú d ú qu q u eefd fd áá: : qua , _ . b « u r hic glofla talis:vacat ho c c a p o t e e mferius,G quis m ué ftitus. & hic poteft efle T IT V L V S r z i . titu.qui fuccef.ten Q V i SV C C E SSO R E S b sirctíepifeofue. p o f­ feudum dare teneantur. fu n t ergo huiufmodi ele Succejferf relati neo cogitur inuefiitura rici feudum con ftituea pradecejfore faftam , C ” nen expietam de reifed h o c eft in tellig édú v t no t.in fum m a.có- feudo quod alitu tenet,ratam haberetniji eo confentiente quifeudum tenetJ it altui ir.neflituebat olim & c . fed licet feudum daré p e f- fiitus. inuejliens autem cogitur eam adimfint, n ó tamen cognatis flere feudo fiít afertotfed laicifuc'cejfer co­ dabunt.C. de facrofan . gitur indifiinfte adimplere inueftituram a pradeceJJerefadiam.Saldus. ecclef.l. iubemus. & i a suth. ib i pofita,quibufI v e r o * a rc h ie p iefíque m odis.& eft no ta íc o p u s , b ep ife o d ú , q> fi perfona e cc lc fíaltica facit inueftiturá pu s, v e la b b a s v e l de feu do quod ab alio abbatifla in u e f tid etinetu r, a n teq u i fibi tu ram eius fe u d i q u o d alius de> aperiatur, g> non te ñ e tin eb a t, e o te n o re alicui d e d e ­ tu r fu cceflo r eius : & fí rit , v t p o ft d eceflu m eius q u i puré aliqué in ueftierir, g> exinanitur feudú. g> p o fsid e t, ha b ea t:& ante d e c e ffi fu b c on d itio n e fe c it, ie r it a rc h ie p ifco p u s, quám ille in d u cit in u eftitu rá : & q u i f e u d ú p o fsid e b a r.fu c c e flo ecó u erfo pd e ce d éte va re s e o r ü n ó c o g ü tu r eá in u eftifa llo inueftiturara recu fare n ó valet qfecus au­ tu ra fa ce re,v e l co n firm a re,etia té eft in perfona p riuaf fp a r e s c eius curt£ ad íin t teftes, t i ; quia tu n e v triu fqu e v e l b re u e te ft a t ü f in d e f i t : nifi ■ } Dominus fu cceflo r o b lig a tu r . & ille q u i in u eftitu ram ac ce p e rit, silua, s.tit. hic po teft efle titu . qui i.j.ifufer fucccfl". fe u .c. fi quis in n o m in e eius í poíT efsion ém iíP text. ¿icit ccflitu s fu erit.& .'j. fi de fe u d i fit eo c ó fe n tie n te q u i d e­ breue tefia- f e u . c o n tro u e r . fu erit. tin e t . S ed fi ille q u i feu d ú p o f tu ejfe pío- ca.m oribus. & eft q u o * fid e t,p riu s d e c e fle rit, q uám il­ blicum tn- que not.q? ia c le r ic e r ú ftjumttum. in ueftiturá pariter ad­ le q u i in u eftitu rá fe citú u re c o ­ m ittuntur teftes pares g itu r eá r a t á h a b e r e . d L a ic i & extraneitvt.'j.fi de in*. v e r o iifd é m o d is o m n ib u s,q u i­ u eftit.inter d o m i.& vab u s fu p ra d ix im u s,fi aliis in u e­ fa l.lis o riatu r.c.j.§.fi au ftitu rá d e d e rin t , h e red e s e o r ü tem fe véturura. & h o c cúderebus ecclefiae fa fi rationib* cla ru e rin t,o m n im o ciút inueftituram: quia d o eá ad im p lere co p c llu n tu r e . fecus eft cum de fuis ¡pt it v l v s 111 T. priis;vt.).qui teftes fu n t SI DE IN V E S T IT V R A necef.ad nouam inueft. feu di con tro u erfia fuerit. p ro b a n .c.j.circap rin c. Si inúejiitúra f t f a f t a coram p arib u s,y e l Accurfius. f e r breue teftatum ,dom inus tenetur inuejli _ c Pares.eius cu ria:, v t tum m ittere in p ojfefsion em .fiyeroin p ojfefi hreue teftatum: aut aláis fson cfu erit,O rb s et m oueatur d d om in o ftb i euidentifsimis p r o b a ­ tionibus. A ccurfius. d R atam habere.hic poteft n o .q u ó d ratione ad iu nfti pra*fumi tur quid ad em ptu ,nifi^ b etu r c^oimeffum^vt ar.ff.de poftu^hp§^ ité fe n atu f.& .ffd e in fi.l.f u r ti.& .C .d e in fs.l.d ec rero . ar. c ó tr a ff.de d o .in te r v i.& v x o .l.fifp ó f9.§ .ij.& de ma.teft.fi quis lib er, fecúdú etiá <j> de b o c n o . ¿p & c ó tra in lib ello P y.c h a r .ij.r u b . licitú eft quid ratione a d iü fti.& ru b .c ó tra.feq u . Sed hflic.§.eft có tra .j.fi de inuefti. in ter d o .& va.lis ori.§.G auté aliquis. Sed * l f a bnro- illud íte llig o ,q u ád o in poflefsione fu it caftald9. h ic igitur n e n ditariafuc- pr^fumitur fuifle datú, nifijp betu r c ótra : ficut & peculiú illiu eefsioinec- qui m anumittitur in teftam ento ,vel in vltim a v e lu n ta te :v t.C s eUfialocum de pecu.eius qui libertatem m e ru it.l.v n ica .A ccu r. non halet: e Compelluntur .E t eft ratio:quia fu cceflo r pred ifto rú nihil h avs -c.iJe b e tá p red ec e flb re.a vnde e iu s fa ftú n ó tenetur h abereratu :fed fieoex. a- in herede fecus. b A a o .q u ia ex qua pfona quis lucrum capit,eius fcfiolica. 2. quoque fiftu m probare ten etu r,etia si fi quandoque iu re fa ftú J.i.c.e* n o n eflet- v t.ff.d e reg u .iu r.l.ex q u a .& .C .d e lib e .c a u .l.fi a b e o . •rifmijfa 5/ D E I N VE. S T I T V FÉV DI fi-presb. controneifia fuerit, i _ f Q J 4 »te.Q u id íb abét hic talé rub.fí cótro u erfia fuerit de iu eb Sequatur J flitura teudi:qua n ó vtim ur in n o ftro apparatu.& quidá habacgl.Bal. b e n t gloffatura,vacat h o c.c.p ro p te r in ferius.c.dc con tro u erfia ^ -rtlue. feudi apud pares curi® term inanda.c.fi in ter d em inu m .A ccu r. fe u d a . Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca p, g Ceram faribus. fc ilice t quia debent efle neute inueftiturse, fi tamen pares h a b tt dom iaus: fi autem n on habet.tunc fufftciétc ‘ ido t a l. e xtranei.infra q u i teftesfun t n c c e f. ad profcan. noiaam inuefti- O M be. turam .c.j. A ccu rfiu s. h Area» fq?í<e.& á paribus confirm ato falté d u o bu s, d vel tr i- d sttp ro b a bus:vt infra quid fit in - turper£aldatur iefenfieper iurameatum: nifii Ca(» uefti,§. G enim . S ecu ñ - S silbe. dum M e d iolanen.aliu d yt quando yafallus efi de aliofeudo infeuobferuatur: vt infra qui datuS: quia tur.c domino remittitur facrateftes fu ntne.ad probé, mentum.laco.de bell. nouaro rno cfti.c.j. I s u t e m f c o n tr o u c r i Pcjfofsiontm. fcilice t fia in te r d o m in ú & fi- vacuam . quod fi diffe­ d e lé d e feu d i inu efti- r a t , omnem vtilitatem ei pra-flabit:e v t de n o . elfiagl.ap tu ra fu e r it : q uid iu ­ fo r. fide. c.inuefiitúram.proéctAa/. ris fit v id e a m *. E t fi in u eftitu rá necliberabitur d em in9 silbe. ©• fa d a fu e rit c o r á p a r ib * s curia;, foluendo interefle,fi e u P upo. aut in b reu i te fta to : h r e d é eü poeniteat inueftituram fe cifle ,vt.j.fi d e fe u .c ó B q u iin u e f t it u s e ft , c o g itu r d o ­ tr o .fu e .c.fifjfta in u e fti. m inus m itte r e in fe u d i p o ffefk Inpojfefsione. in qua fio n e * . S i v e r o fu erit in p c fftetit ad minus per an­ num, & dom ino fciere, fe fs io n e ,k & m o ta fu erit ei c ó & non contradicentem t ro u e rfia á d o m in o te i d e fe n iio nealiás ju ñ a ig n ó rá tia d e tu r jp p te r|p o fie fs io n e . Si au­ v e l parui tem poris n e te n o fu erit in p o fle fs io n e ,1 n ec g lig en tia cum iniquae fu p ra d id is m o d is p o t e r it jfb a po fiefsióisp eriurioqu á d o q u e dom iuo poflet re:tú cilli* e rit d e fe n fio , q u i in ­ damnum afferre : vt.j.fi u e ftitu rá d ic it u r fecifie .S i v e r o de feu. defun . c en tén , fe u d ú aliqu is h a b u e rit, d e qu o fit in ter d o .& agna.vaf. nulla c ó tr o u e r fia e ft, & d ix e rit §.G fafta de feudo. fe in u eftitu rá alterius feu d i a c - 1 Inpojfefsione. hic da­ tur defenfio po fleflo ri ce p ifle ab e o d é d o m in o ,n e c in jp pter poflefsioncm . eft p o ííé lii^ n e fu e rit,n e c p r f d id is enim magnum com mo­ r a tio n ib u s p ro b a re p o terit: lidum pofsidere*. v t.ff de c c e t d o m in i eife t d e fe n fio , ex rei v in .l.is qui deftinauit. quod puto in tellio rd in e ta m en , quia aliu nde v a gendum de iufta poflef‘fallus e ft,re m ittitu r n d o m in o fion e,fq uo n !am fi d olo f i d e tenet e x aequitate d e fe n fio . quis p cffeffbr inuentus bicS.-.l.inSi yafallus legitime probauerit fefoue- fu e rit, nón debet talis q u a iu d k it polTefsjo fibi patrgei- hoc ejfe in. re ius in partefeudi paterni per ipfumpofn a rh vt.C .d e li.cau.l.ea. ttlligendi* fefiiiretinere debrt etia in alia farte de qua n ec enim dolus propri9 tiifiiefurei ytrfatstr quafiio inter ipfum O- dominum, h.d. fecundum silua. aliqué relcuare debet: de no inuev t.ft.¿ )fc c .l.v e r ú .f. té.fitu ra . na C u m au tem q u is d ix e rit ie u pus. Q u id ergó erit fi tuc talis ab d u m a d le p e r fu c c e fsio n é p e r­ n euterpofsid eat?R efp. nf.uapojfef tin ere,affer e d o illu d eife p a te rei qui con uenitur,dabi fio nihil fa ­ tur cefen fio:qu ia fauo- trocittaren u :fi fu e rit í po ifefsio n e m ed ie ta tis,v el alicu iu s partis, ° v e l cá- rabiliores funt r e i,q u á t a r . o W e a ñ o r e s ,S vt.ff. d e r e iu . iura pereó b iü p ro p rie ta tis P n o m in e illius l.fauo rab ii:o res.& pró- hic alie. ptioresfum us ad a b fo l- g ide s i l uendura,quam ad códemnanduBuvt.ff.de a c .& o b li.l. A rria n 9, bai.hic. £) & h o e ^ p e r om nia paris con ditionis funt a fío r& r é u s -a lío qu in h o n eftio ri deferendum eft facraraentum: fecundum quod n o .C .d e iu reiu .I.in bonae fid ei.& .j.d e con .re.feu .ca. facramétú n ó fem per eft dar.dü & c.v n d e qu^ dicútur bic de facram éto dado po fsid e n ti,& in fe .c .& in omnibus in quibus hoc d icitu r, d eb en t in te llig i cum determ inatione prsdifti.c.facram entum . m F jfn d efnfio.hcc fie in té llig o ,fcilicet vt befe* atur r a tié p e r fonae,& feu di quód p etitu r: vtrum honefta fit: an eft perfona quae facile ¡uret: & an fit magnum , an paruum feudum quod á v afa llo expefeitur: 8c an diu dominus fine aliquj. con trou erfia fcien te v afa llo poflederit. haec omnia curiae c6m alterius iu di­ cis arb itrio relinquuntur examinanda, n T^emi ttitur.id eft aufertur. o "partis.h ic d icitu r quód obtinere debeat vafallüs fi de aliqua parte p o fleflo r inueniatur:quod puto intelligendum fecundum fuperius d ifta :v t fupra prcxi-poftea detur Gbi defenfio. p Proprietatis.fedvtrú eadé fit d iftinftio bic quéadm odú.s.e.fí. jp x i.fc ilc e t vtrum fuerit ei datum cambium coram paribus, v e l in breu i te ftato ,v ei aliásfR efpon.vtique. & in téllig o qu ó d alleg at vafallus fe habere pure nomine jpprieratis pro parte illius feudi,q u e d feudú p ro pa rtep etit,fcilicet pro illa parte pro qua A ¡j Feuaoium Liber primus. 8 dicit fe r ó habere cambium:nam aliequ in fi haberet cambiuro g Probare, qualifqualis ergo retentio d om ine p ro deñ:vt hic & totius feudi c o m ice proprietatis,frullra experiretur pro feu do. jT fra t i l . j . § . ite m G q u is fe u d u m . lc> a Juftis rationibus . hoc eñ quod inueilitura fuerit fafta coram h penmcbit.in ifto .§.n o t. <p refolu to jure d storis, & ius acce paribus cuii£ :vel quod habuit breae teftatú .alij enim & fi id o p toris refolu itu r.fiiB ile.j.tit.j.§.rurfus.& .C .fi pign.pign.cjs nei fu n t,n on adm ittuntur:vt infra dc co c .in te r do.Scvaf.de in* l.j.Sed q u e ro nunquid ifte qui fe cundo lo c o pofsidet iu re f*u* uefu.feu d .c. fi fuerit có d i , G v elit p riori domT" te n n o . feu d i h a b u e rit,v e l aliis iuftis ran o feruire, an fit expelcreroenti in u eíliru ram p er pa­ fe Probare.Cc¿ & fi non tio n ib us a illud efle p aternú jp res c u rtís, v e l p er b reu e te fta - lend u sfR efpcn.non fe­ pr obauerit, etiá e leflio cundum iura ifta: vt.}. bare b po tuerittiu re c o b tin eb it. iuriGurandi ei datar, fi tum p ro b a re ,* S e d fi d om inus qua.olim po .feu .ali.c.j. v e r o probare nen po­ Si v e r o jp b a re n o p o tu erit pr£in ipfa cu rte nil fib i re tin u if.tú c verura hodie fo n s p o tu erit p r s d iá o m odo, did to m o d o : d a bitur ei d e fe n o m n e increm entu m iu re feu d i terit.fed vtrum po te rit, dabitur ei defenfiocum fio cü d u o d c cífa c ra m éta lib u s. fid e lis o b tin e b it.S i v e r o fid e lis v e l non p o te rit, infr» xij.facram étalibus, etiá St yafallus pofsidet cafirum nomine rtin p o ifefsio n e in c rem e n ti fu c - pleni* determ inabitur. fi non pofsideat totum I B r S M OBs feudi, dominus nutem dient eum nomi­ feudum , vel partem ,vel rit:n o n o p o rte b it eum inu eftidis feudum O c . no guardia pofstderc-.domine incumbit pro­ p ro e© aliquid.Accur. turam p ro b a re ,fe d iurare. J /""V fila fupra. Feudum batio : Si f i probaucrit,yafallus condemna­ c /«re.adeo vt eum fo Si jecundus yafallus acciptat inuefiitu­ V / amittere debet. *<un bitur', nifi yafidlus probet fe legitime inueiuro iurare fuffic¡3t fine ram defeudo a primo yafallo cum quid * eft h o c 4 Dt teilibu s quando pofsi­ f ii t i a domino,pofiquam in guardiam ab d om in o yero m p sob a t.o n ed efice* cem ento,& aU ^uid accedat b u ,c feudo in tellig en du m , fiue iu- quafiiom det: v t infra fi de inue. acceperitt . J UPttteürimO uentefrimo •Vóí&.íó'.ttiium yafailo'totum incrementum efi fté , fiue iniufté dom i|„c ^ te,yafallo datur defenfio.Baldus. in . d o . & vaf. lis oritu r. ipfius yafalli fecundi, fiyero pofi moitem nus praelietut? R efpo n. dominu» Ite m fi vaíallus p o fle d erit ca­ §.{¡ quis fe velparem . Sc primi yafalli decedentis fine liberis, & fic h o c determinabitur."}. ¿ iÍUa.í.q, §.fi autem. nec eft c o n ­ f tru m ,q u o d d ix e rit fe p ro feu ­ aperientis feudum domino, tunc totum in­ tit.j.h ic finitur lex, dei- Col. c í /q. tra p rxdidu ro .c. fi fue­ crementumftcclatad dominum. BaHolus. d o ten ere , & ec o n tra d o m in u s de cófu e.re. incipiút.c. yj¡i pean rit c ó .in te r do. & va.c. R u r fu s fi aliquis a c ce p e rit j.S íd q u a ro h ic,fi f c ia tpuLbros p e r gu a rd ia d ix e rit fe e id e d iffi tamen con té.quia illa d om inü in iulte p r x iia - puajiiiats inu eftitu ram feu d i c u m o m n i fe :d o m in ie ftp r o b a tio :& fi p o ­ determ inatorper iftam, ri,c ú euro adiuuare n on quaíiteryo in c rem e n to q u o d ei o b u e n iV td iftin g u a tu r,fit d o ­ terit p r o b a r e , tu n c ille q u i t e ­ te n e a tu r : fi e.ú id iv u i-fih » tenetm inus,an fidelis, vel ibi re t:& aliquid accre u erit v iu e n - re in c ip ia t,& eú poftea tur feruire n e t , d o m in o d e b et reftitu ere, con ftat feudum.-fed du ­ te e o a q u o a cceperit: ipfi* e rit. v th ic d efe rat: an f e u - demuto m v e l p ro b a re p er pares c u rtis, 4 bitatu r efle paternum do priuetut ? R e fp o n . bello. & fi ille q u i inueftituram fe cit, v e l per b reu e teftatú , p o ftq u a an collaterale. in .c. fi Hxc vberiu s.j. n o tab ú fine h e re d e d e c e ífe rit, & fe u ­ in guardiam fu fcep iflet,fe a d o ­ fu e rit , non cen ftsbat tur.ar.tajnen eft ad h o c q u ó d v n q u á fuerit feu­ du m reu erfum fu erit ad eum a g> non: b v t. C . de i m in o p ro fe u d o inu eftitu ram ne§ -bNifieJfet dum . q u o ipfe te n u e rit, v e l ad alium : g e ft.l.tutori. fu ffeit e- caufi ped a c ce p ifle .d o m in o v e r o in p ro ­ d Per pares currís.m ho c pau cisfc..M q u icq u id p o ft m o rte m eius q u i nim fi cui vel b a tio n e d e fic ie n te , tu n c illius & in fe .§.fic opponitur: & c .v t ibi dicitor.fed il d e d it,ac creu erit,ad eum p e r tie rit d e fe n fio ,q u i p o fsid e t. aut inficiatur fe habe­ lud quod in h a c .c . di- ¡¡it iturm re nomine guardia:: aut S i creditor emit pigntu, definit effep i- C neb it , h ad qu em re g re fíu m c itu r,in tellig o cum po- a-ítad non in ficiatu r, ñ non ‘ nifi‘ effet emptio . fimulata . . • fu crit. gn *, , O defimtoterat dominum adiuua- uádumdt. inficiatur, ad quid pro ­ t añone cofturetper certa indicia.Bartolus. r c ,& cum d im ifit. quid m¡uu\00.4 t it v lv s r. bat dorainusfltem fi in S im iliter fi aliquis p o fle d e ­ autem fi brachiis ib fc if-tic raja? Q J V IB V S M O D I 5 F E Vficiatss íu e r it: ad quid üs au fu g it, vt pete omda­ dum amittatur. rit c a ftrú ,v e l aliam rem , & d o ­ poftea auditur,curo ilii Cafus primus feu di amittendi efi,fi do­ ñ in o inutilisad doroini n.ino.aLÍ m inu s d ix e rit fe p ro p ig n o re ei denegetur audientia , minus pr alium campefire habuerit, o - t a - defenfionem ? R sfpon. comoieto. qui prepriam fcripturá d ed ifle: e co n tra rio ille d ix e rit falius eum morantem m pralio iim iferit non priuabitur feu.arg. §. (i.ut.jf. negauerit: v t.C .d e non fe accep ifle p ro feud otfi p o tu e­ non mortuum , nec ad morum yulncratum. in fra de fe u d . fine cul. como.Silñu.pe.auth. con tra qui Baldus. non a.§.ij. in íi.nihii e-du¡i:Jibc. rit do m in us p ro b a re q u ó d eijp propriam ? Itero quxrinioi intererat dom ini p ig n o re d e d ifíe t: tú c ille q u i te V ia fupra d iétu m tur in if t o .§ . & feq. ad vafallum ibi ftetifle.ern e t,d o m in o reftitu et: v e l jp b e t quid deleratur iufiuráeft qu ibu s m o d is g o feu.non priuabitur, duna vafallo , fi domi­ Íu p ra d í& o m o d o f e p o f t q u á á feu d ú ac q u iritu r, cú p e rxq ue m oriturus nus in probatione defi­ d o m in o jp p ig n o re acce p it,feu & retin etu r: nu nc erat: v t argu.ff.de c e n c ia t,cuín a flo re non jpd ic .o b cau.i.fi pecunia. di n o m in e a cce p ifle:& fi d o m i­ v id e am u s qualiter am ittatur. b a n te re u s & fi nihil ji§ .v lt.& .C .d e p o .i.!i plu nus n ó p o te rit jpbare fe n o m i­ ft icerit,e b tin e b itiv t.C . Si enim d o m in u s praelium cam res.Sedcó fu eu it qu x ri, de eden.l.qu i aecufare? ne pig n o ris ded ifle,erit d e fe n p eftre h a b u erit, & vaíallus eum quod auxilium dom ino R e fp o n . ad caurelá hoc fio illiu s q u i p o fsid e t. Si q uis m orantem in ip fo p r z lio d im i- vafall* prxftare teneat: facit índex , Gcut & in nunquid faiutem fuam d e m anfo e v n o feud i n o m in e í- D fe r it n o n m o r tu ú , nec ad morC .d e iurciur.l. in b e n x d ebebit prxponere fa u eftitu ra ac ce p erit,& d ix e rit 9» tem vulneratu m : feud um am iti d e i . & . ff.de ioreiuran. lu ti dom ini fui,an non? o m n e in c re m é tú p tin e a t ad e ú 1. ad m onendi, non eft tere d ebet.* arg.eft q u ó d poftp onec on tra.s. de feu. gu arp in u eftitu ram , íi do m in us r e re debeat.fi'ad fenatufiIte m fi fidelis cu cu rb itau e­ d ix .v t ibi n o . í eru au erit f fib i aliquid i n i p í i rit k d o m in ú jid e f t c ü v x o r e e- c o n . S ila .l.j.§ . hic auté e Demanfo. in if t o .§ . qu^ ritur.verf.fcrui.Sed c u rte ,tu n c o p o rte b it fid e lé in i’ c ó c u b u e r it j^ e l c ó c ü b e r e íe talis nefatu r d iftíd i* : puto c o n tra c fo recéfen c jd íS a l aut dominus aliquid fi­ dum : quia non tanturo ¿tibe . S bi refcru auitjju t n cn .fi n o n fibi referuauit aliquidtaur eft v af. habet ius dominus in vafallo, v t in feruo: licet d icatur con tra - ‘p apofi*1' in pof. aut no n .in prim o cafu tenetu r probare vaf.inueftiturá: rium in frs de alie.feu.pa.c.fi a m orte.f. q u ó d debeat dominum ¿Dcb*-*' & hoc fa cit r eten tie d om inij.In fecundo vero Guando nihil fi­ am orte lib eraren poteft.Accurfius. depdo-db i reftruaoit,fi non eft in poflcfsione, idera eft. fi v e ro po fsik Cucurhitauertt. d quod hic d icitu r cucurbitauerit,verbum eft. le. íi ?<*■ d:< t,n cn probabit inuefti.fed itatíTe iurabit. in de cu curb ita no m év e rb ale .alia sd ic itu r arga: v t in r- L T ó' bL*’ a r. deCa. oif P.eferuauent.prxCnmhnt enim quód dotninus incrementum de c on uiciis.l.j.fed in h o c lo c o quidam ehabenrgl.vacantifieyir*r«»’ f ' retinuit eo quód aliquid fibi in curia refei uanit. vnde v af.obc au fsam iiter.d i feu .propter in feiio rcs.§§.h u iu s tit. quibus * tinere deber,& de increm ento fpecialiter inuefti.fafiáeflé p ro ­ J Cccobuerii.vel cú inimicis dem ini amicitias copulauerir,ve! IMiirnts. bare habet n ecefle. V e l dicas re fe r r e , vtrum fit diicretum ,vel aliter có tra dominú fe habuerit,vt magis prxfum atur inim ic*, e R¿freW* latens incrementum:»* íi fit d ife retú , ficut eft infula,pertineat quah: amicus:vt ar.C . de in ofE teft.l.lib eri. 5 : .ff.de o f.p rx .v rb . rurpetfi11' ad dcminum:fi latens,ad vafailum tTt.íhde vfufru.l.item fi fu n l.j.§- crm p a tron u s, fed G dominus non placitau erit v a f. dc d i.§j.& .»> culpis commifsis in vita fu a , n e c h c ie s d ebet placitare.- vc C .c a Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca g E pifcopum,abbate,vel abbati/T.&c. Tit.vj. ¡o , • re 1 o m n im o d o .& .C .d e r e u o .d o .l.j.& .ifd e pro- A lim um agnatum pertinebit: vr ir,fra a n ille qui interfecerit fraC. .d íiD ° • ___tren) fui.feu.a.c.íí quis auis in terftce te r fs c erit ritd trem domini fui,feu.a.c.fí d.. d lñ atno í ! i P r o c u lu s .A c c u r fia s . h Multabitur, núquid to to priuabitur ratione partis alienatse? ¡nji.feou¿ a ¿ « « « . h o c id eo,quia in m a le fie s p o n » p o lu ta s , quam R e fp ó .im ó in quo d d iq u it: vt.j.de va.qui contra con fi.L o th a. tur S a l.& íflfe fiu s in fp ic i tu r: v t.ft.ad .l-C o r.d e fic.1;diuus.& hoc in téllig o benc.ali.c.j,hodie n ó p o teft aliquam parte alienare fine dom i- Jibe. fi propter poenitentia deftirerit:vt.ft.ad lege C o r . d efa l.l.q m p.i voluntate: -j.dejpf aifa m • G »«r o P r ®P'er in u e ñ ire , ad q u o s fe c ú d u m re - hi.feu.ali. per F ri. l.imimpofsibilitarem c e íh e x e r c u e r it,3 aut cu ru ca tu rp i­ perialeiB. quicquid hic t it a fie ¿tus eft punieaH S: d a m m o rem n o n p ertin e t: n ul ilicatur. te r Iufcrit , b v e l fi curo filia, aut v t n o .i n d i f t . P y .c ú q u i s lo m o d o ad eum rep e te n d u m cum n ep te e x filio ,aut curo nu­ i Reuertitur. poft h o c h ab et v o lu n ta te m d e verbú reuertitur & anre g re fsü ® h a b e t . I té fi fu erin t pta filio , aut cu m f o r o r e d o m i­ lin q u e n d i & c . te.§.rurfus. inueni glo¿ d u o fra tre s, & v nus in u eftitu rá ;¿ fi b Lufirit.1 puta torte ni c o n c u b u e rit* (haec ita o b ti­ talé,d erogatur hoc n o feu d i ae ce p e rin fi po ftea feud ú V i9tur- manas ad peftus eius n e t,fi in d o m o d o m in i m aneat) ftrp tempore in curia 'ÍÍ a & tn' ponendo,vel etiam tu rcum fratre d iu ife rit, & ille q u i M ediolanenfi. I iu re feu d ü am ittere c e n fe tu r .d {”' t í U- pius aduenus som inam feu d i partem acce p it , p o ftea k ^id dominum.hic no* S im iliter fi d o m in u m afialierir, J e j l c » iufit:vt in Lornfcar.qua. taripo fljint qu$ n o taplus m ed ietate v e n d id e rit, & v e l c aftrum d o m in i , f c i e s ed o Zuredemi qu isfed efen.de. fi quis 7 M1i amodo.Iudus enim fiue fine hered e leg itim o d e ce flerir, uimus."s.titu.i.§. rurfus: m in u m v e l dom inam ib i e f le .f & .j‘.titu. ilio , qua. elim lafus noxis in culpa eft: Ite m fi fratre fuum o c c id e rit, § 2 feu d u m ad do m in u m re u e rtipe.feu .ali.circa princi. £ p « f '- vt.fr.ad.Ll.AquiLl.nam t u r .n Item fi quis feud um ha Sed quaeritur, nunquid v e l n e p o t e m , id eft filium fra­ t.v unfr* ludus.Quis enim eos lub u e rit in u urte d o m in i fu i:n o n hic fecundus vaf.valeat tris. A u t fi f lib ella rio n o m i­ ¿ r /«? dos a p pellet, es quibus cótra heredé ipfius ex­ p o te rit ipfum feud um in aíiqua ¿fecundi crimina oriuntur:vt in n e am plius m ed ietate in feu d ú periri, cum decefferit fi ¿¿¿cum, confti.Fride.im perialé. parte lib e lla rio n o m in e alicui ne herede, f.in f e u . fesl ded crit:au t jp p ig n o re plus m e­ ¿adre-de circafi. conftitutionis, fine co n fen fu d o m in i fui daré, cum hered* in aliis b o ­ d ietate o b lig a u e rit, ira v t t r a f T 'a .Ési- c Concubuerit. quidam nis? Refpó.hsec qu eftio v e l p ig n o ri o b lig a re . Sim iliter ach im p e rm itta t: v e l d o lo h o c jbíJ habent h ic in test, p o li fi ex tra cu rte m ° d.etinuerit, potius fa fti eft quám iu­ e¿:e»¡er,í illa verba ftatim hatcae g e r it : a m ifsione feu d i m ulta­ ris : & poteft determ i­ i¿turpe efi lia , hate ita obtinent, fi & do m in us d iftrid u m h a b u e­ b itu r. h H is o m n ibu s cafibus nari fecúdú qued leg i¡ñlcquium in dom o dom ini marit, v e l alium h o n o re m : fi alie- tur.j.de inueiti. de re a feu d u m ad d o m in um r c u e r ticaí iííP : n e at, quidam n o n h a nau crit fine v o lu n ta te , iu re ad liena. c. cum de re alie­ tu r. ‘ R u r fu s fi fidelis m inus hic fer b e n t: fed credim us illa na.Sed nunquid eodem do m in u m r eu ertitu r. tifiar.. effe fuperflua. m ed ietate lib ella rio n o m in e iaod o refoluitur ius ac­ tCÍcer.cum d dimitiere cerfetur. fed feu d u m d e d e rit, & fin e h e re d e cep tionis fi culpa fua T IT V L V S vi. for.§.¿.i. nunquid h o d ie & illud d e c e fle rit,& feudum ad d o m idominus , id eft primus gkff. í . eft correñ u m ,v t n ó p o f E P IS C O P V M , V E L ABn ú k r e d ie r it,v e lp o ft q u a m a d vafal. feu. amittit? R e ­ txirade fit auferri fine certa & batem .vel abbatifiatD,vel dominú fpon. * vtique . nam fi ^ „ ' „ ¿ 1 lib e llu m ’ d e d e rit, v e l p ig n o ri ¡en. con uifta culpa?R efpó. plebis feudum dare non poffe. pro pter inim icitias i^tm ierBaL nequaquam .quod enim o b lig a u e r it, & d o m in o re fu ta q TfifcopttS, albas,yelallatijfa3yeldo­ accid it, fiue alio m ado $ fp ecialiter n ó rem oueu e r it :tü c ille q u i ab e o a c c e p e ­ minus fid is no»poffunt decatere infeuda- p ro p te r culpám fu am , 5»r(£e#= tu r,quare ftare prohibe r it , n u llo iu re aduerfus d o m i­ re res ecclefiarum fibi Juliedkirum, c¡e& jo ­ ipfe te n eb itu r: v ta rg u , tf«»f«r-c» tu rtvt.C .d e tefta.l. fancantur lit uli.B aldsu. ff fol.m atri.1. pe. in pri. loc.§.ea cimus. quicquid enim n u m fe tu eri p o te rit. & .ff. lo. & con d u c.l.fi yudicitar noua lege non inuenijfnt cen f en tit,iura fua perdit:& aliena sl T e m fi ep ifeo p u s, m erces.§.cond uétor.& u.c.2.cum tur expreffum , illad in v e l ab b a s, v e l ab - argu. C . de con di, ob ¿■¡of ver- eonítitutionibus v ete- fertificat.Saldus. ho, confer- rfi conttat efle relifiú : caufam.l.fi militem. ba tifla , v e l d o m iPraetereat fi ille ad q u é feu ­ tí.exir»ie vt. C . de a p .l. prtecipi| *4d libellum, alias ad du m p e r fiíc cefsio n é iu re o b n u st p lebis fe u d ú feud. niHs.mftn.1. fatis tamen Jiheilu. alias ad lib ella-r tD BS.I. t £,xpenh u e n ir c d e b e t , co n fen ferit eo s d e d e rit de reb u s ecclefiaru m , bjfpreba- put0 b poffe d ici c o n rium. Accurfius. . . , hic d o .M turp Bald. trarium: vt in Lom bar. m Bjgrefjum.Scd nu n *8¿¡ • & d eb e n e .& te r .tri.l.v l.& .j.d e feudo fine cK l.n cn atn it.c.j. & ti. quid ho c intelliges quocum que modo con fen tias,id eft fine ta- . frapt. quotem po.m i.inuefti.pe.de.c.iij. cite,-fiue expretsim? R efpó .vtiq ;:vt a r g .C .d e re m if.p ig .l.ij.& .l. e Silens, ita tamen qu ó d c ra fla & Alpina ignorantia eutnnon fi hypo thecas.6c.ff.de reju r.l.cre d ito r.in fi.niCdum tacite có- Z * excufet:vt.ffide c o n t r a h . e r o p . l . &£.§:igt>orátia. & d e iu r .S fa. fentit,intelligat iusfuu vbiq j d u ra re;v f.ffq u ib .m o .p ig .ye i h y ^ eide Bal, ign.].nccfupina.im m o,vt verius loq u a r, cfubaudiendu eft, map o .fo l.L ficu t.§.nó v id etu r.ltem iftud in teíligo ,q u á d o ex certa u u >’ era silbe. & simeiquoniam con tra facramentum facit. Sed tu in flab is, nunfcientia c ó fen fitri nam alias p o tiu sin tellig itu r errare, quám iá ? r*p°. quid feudo priustur v a f quia facramentum fidelitatis deferit? ccnfentire:vt.ft.de iu d i.l.ij.& de iurifd.om .iudi.l.fi per <-r¡eré. * f* Refpon.nequaquam :vt infra qua:fue,pri.cau.ben e.a.§.illud ede feu. c o r tro .fu e.c.fi vafaSlas.Item con fen tire hic intel nitn. Sed ibi loquitur quando deierat fe fubtrahendo: hic au­ lig itu r,q u ip ra:fen seft,n eccon trad icit:v t arg.ff.de d ecu r.l.d e- 7 tem delin q u en d o . fi ergo fciat v e l ig n o ret dominum ib i efle, ^ cupiones.§.vltt.& .ft.ad ra u .l.ij.& .C . d cfiliisia. 1.j.lib.x.in fum* feudo priuatur.Item fiue ib i fuerit,fiue non fuerit-.licet videa­ ma autem hic notandum eft, q u e d qui alij cófen tiqip fe fua iu- \ J” * , tur ofeuiare infra quaefu.pri. caufa bene.£ir.it.§ po rro, nam ibi rap erd ittvt.C .d eadn ii.tut.l.cum cuidam .Á ccu rfius. , “ _ * . >,• ■' '' , - ' tibw>eccLe~ Lecm Ili ^0<?u' tur alien o locc:q u o n ia m fciens ibi dominum eflfe,feun ^e«m;i»r.hoc in tcliig o quanqo com m iiniter feudum acce> r /i; ¡j,t 1 . do priuatur.fic ergo ratione lo c i licitum deprehenditur, q u ed perunt:& nom inatirodiáum fu ir, v t alter alteri fu cced eret. ná^T ¿c¿, * uon licere t, licet alibi fit co n tra : v t.C .d e temp.in in teg. alioquin nullum efíetdubiú: & nil operaretur talis prohibitus ‘ refti.l.vl. Sí h e c itatam v arie ,q u o n ia m m aiorem iniuriam pu. con traftus:quia «lias frater fratri nen fu cced eret in fe u d o : vt^ ’ *y ^ cu tauit legiflator in «ius dom o fieri, quam a lib i: vt.ff. ad .l.Iul.de .fupra qui feu .da.p of.§.ij. Sed tu inftabistquoniam fi non delin­ adul.l.quodait. quat vafal.in dominum, ad proximiorem agnatum , & non ad V“ ~ f ihi ejfe. alias, in tus:& alias,ibi.fed m elior liter* eft,intus, . dominum.feudum reú ertitu nvt infra in qu i.cau .feu .am it.§.vlt. u g Fratrifuum occidait.Hic queritur cui referatur ifiud fuú-.núib i quoque & in dominum delinquere intelligitur-.quor.iam có quid ad d otüin ü,velad v sfallú lR e fp ó .a d vtrüq; poteft referri: tem nere vid etu r,vt ibicem o ilend itu r.fic ergo alterius d elifíü & *' n ó tamé in d iftin S é . nimirú licet fratré dom ini fui vafallus o c ­ fiuefaftum alteri obeffe vid ttu r. fed bo c plenius n o tab itu rin ciderit,nó tamé ideo feu. am ittit.fed ifiud in te lü g o , nifi in trafra qua: fuit prima cau. benefi. am it.§.vlt. & infra fi vafal. feu. dédo.i.jpdéde h c c fe c e rit.n á e s tú c fi cstranens eífet,priuaretur p ri, cui defe.cap.vafaili .A ccurfius. feudoimulto ergo fo r tisfi d om ini fratré ita o cc id e rit.& in h o c o Coitim.fcilicet quod v ulgo de cauena dicitur, fie eroo fecú­ cafufeu.ad com m ú rcuertitur fi vafallus fuiipfius fratré in terfi­ dum iura ifta shas habet vsfallús feudum m curte dom ini fui¿. ciat ad hoc fo rte, vt to tá hereditaté habeat:vel firailera fe lon ía alias extra.& fi extra: v el dominus habet diftriflum ,id eft iu iiftecif.p u ta hominé o ccid e n d o ,v t amplius in curia fiare mó p o fd iftionem : vel n o n . in ptimis duobus cafibus non poteft ali­ tfteud.annttat. v eium q tla in dom inum non deliquit,ad p ro quam partem fine d o m in iv e lu n m e lib ellario nomine dareifed A iij 1 Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca n Feudorum Liber primus. in vitim o vfque ad medietatem poteft :vt fupra ^pe. & infra in ^ pluribus cafibus, vel lo cis, veruntamen hodie iu nullo i fi orum cafuura poteft vafallus fine dom ini volu ntate id alteti c ó ce d ere:vt in co n ftita . Fride.imperialem decet folertiam & c . fic ita­ que qualifqualis retentio dom ino prodeft: r t h ic ,& fupra tit.j. § .fiq u isd e m a n fo v a o . A ccurfius. q u x eis fu b ie c t x funr, & titu li E P lS C o P V M y el abbatem ,yd abbatiffam ,& c. itita s ne» eft hic ruIri. feu titu. nec litera ca fiu lt s , fed f l u s . § . Gr maleTe fi epifeopus.Nullum aT habet y igo re.h o c qua­ U d > . ' fisura. Siit*culpa, hmi.e infra de feu.íine c u l.s ó ara.c.j & A S \ titu.quo tem po.H ii.intse.pet.debet.c.iij.& inLorobar.ff» 8t :eterr.tr .tri.l.v i.l.vlti. lti.ee sxift o lo c o c o llig itu r arg.fecúdum arg .fecúdum vete­ b e o e. e .& ilio res,qu od ex perfonarum qualitate St differentia licitum deurel henditur,quod alias effet illicitum .arg.ff.de proba, i.cunr de in i d eb ito. & inftitut.ad J A q u il.§ .ij.& .C .e e proI ne c u lp a ,d id e ft,m arch io n es & cur. i. m uitsns, de hoc c o m ite s,& ipfos qui^pprie h o ­ v o c a n tu r:n u llú habet v ig o r é * , d ie appellatur capitan ei. Id é fecú d u m h o c q u o d c o n ftitu tú eft G inueftitura fn fa éta a c a p ieft á papa V r b a n o in fa n d a f y tan eis, & m aio ribus v alu a fo rin o d o , h o c eft illu d q u o d p o ft b u s , q u i p ro p rie h o d ie capita­ eius d e cre tu fuerit d a tú : quod, nei ap p ella n tu r. S i v e r o f a d a autem ante datum fu erit, firm i­ fuerit á m in o ribus v e l m inim is te r perm an ere d e b et. valuaforibu s,aliu d eft. T ú c e n í Id e m iu ris e ft fi fit p r x p o fip o liu n t d e u e ftiri n ó habita ra­ tu s, v e l ab b a tifla,v el alia e c c le tio n e cu lp xtn ifi fece rin t h o fté fiaftica p erfo n a q u x antiquitus n o n fit fo lita in feud um da re; B R o m x . tu n c enim id em eft in fcilic e t, v t q u o d d e d e rit,d e iu m in im is,q u o d í m aiorib’ valuaio ribu s.-veln ifi em erint feu d ú . : n o n valeat. Fecmtna pofita in cepula eum mafculo tu n c enim p re c iu m ‘ re ftitu e n non fuccedit fim ul cum ce,fed ita demum, dum eft fecu ndu m an tiqu um Ji mafculus nen efi.Baldas. & rationabilem v fu m . M o d e r ­ Q u in e tia m fi quis eo te n o re ni autem n on ita fu b tilite r cer­ feu d ú a c c e p e rit,v t eius defeennen tes, d icu n t id em o b fe ru a n détes m a f c u li& f c e m in x iliu d dum in m inim is q u o d d id u m h a b ere p o f s in t : r e l id o m afcu ­ eft in m aio ribus valu a fo rib u s. lo ,v lte riu s lo e m in x n o n a d m it­ T IT V L V S v i u . tu n tu r b . M u tu s feu d u m re ti­ DE S V C C E S S IO n ere n ó p o t e ft ,e fcilic et qu i nui netfeud i. lo m o d o l o q u it u r . fed fi feu d ú Si habens feudum decedat mafculis &■ fu erit m ag n u m , qU o e i ablato filiabus rdiclis: fo li mafculi fuccedunt tn fe e x h ib e re n o n v a le a t; tantum feudum,non filia feu foemina. Baldas. ei relin q u i d e b et, v n d e fe f u f t i - c E q u itu r d e f u c ­ nere p o fs it .E t his om n ib u s ca­ c e fsio n e feu d i v i­ fib u s feud ú am ittitur, & ad d o ­ d e r e . Si quis ig i­ m inu m re u e rtitu r. tu r d e ce flerit filiis t it v l v s V J i. & filiabus fu p e rftitib u s:fu cce DE N A T V R A F E V D I. d u n ttá tú m filij x q u a lit e r ,f v e l Non p o tefiie comitatu,marchia y el ba­ n ep o tes e x f ilio ,lo c o lu i patris: ronía inuefititus per principem,dehis pre Iibiio deue¡Iñi: & t¡ u°¿ de principe dicit,idc nulla o rd in atio n e d e fu n d i in de maximis & maioribus yaluaforibus. feu d o m an en te,vel valen te. plenius inueniturin li­ bello P y. c h a r .ij.ir u k ex perienarum quali­ tate & c.fccundum modem os v ero inter ma­ iores & mineres non habetur difcretie.Item colligitur sdhuc, quod liter fic intelligendum , id qued ab initio eft in fumma expofuim us. volu n tariu m , ex p 0ft. v nde iftud notandum fa fio neceflariuni eifie ft:q u ia quod c o n ftic itu r : v t n et. C .d e a á . tu itp apa V rb a n u s, in & o bliga. 1. ficu t. cum futurum dumtaxat ha­ fui» con cer.Item c o lli­ b et locu m : & m erito: g itu r quód licitum eft quia nil peccauit anti­ ante , quod poftea non Licet n q u itas, cum huius de­ liccb it:v t.ff.d e offi.pr?. te ¿ creti fo ret in fciarv t.C . fi.!, fenatufeon. & .ff.de de tefta. 1. iubem us. in fe r.l.j.& .ft. d e p ro c u .l./ ,„t. fin. & . ff. de iur. immu. fed etiam .& deiudi.fed l.j.A ccurfiu s. & fi.§.ij.& de in fa.l.fob Non adm ittutur . Sed let,& .l.ij.§.j.ff'.de ri.nu. quid fi mafculum relin ­ l.fi quis efficio.argu .c6 quit & fcem inam : nu n­ tra.ff. de iu di.l.ij.§: pequid & foemina in fe u ­ nu lti. & .fti de ritu nu.L d o fuccedit ? R e fp o n . fi quis tutor.§.quanuis. n o n :v t infra titu .ij § .ij. A ccurfius. n ifi fo rte mafculus fue Precium, hic c ollig i- J- Facit si b ito poft m ortem p atur qu od non debet qs tenore¡fias E jf e noyi- tris mortuus fit , quafi duplici damno affici.rubr.lnm.i detur, quod n e n videatur extitifle, fimile. ff. de condic, ob c. z. exita fa>» durat, cum non perfeuerauctur. cau.l. fi pecunia.§. dec¡fie.Ü r it: v t. ff.de in iu ft.ru . penúltim o . & .C ad le. c.exsrux teft. 1. pofthum us. nec R h o .d e iac.l.nauis.in fi.ira dsbir enim patet locus fcemi& . ft.de a& .em p.& ven. qnafii n i in feudi fu ecefsiol.cx em pto.§ .vitimo. & ma.fsus. n e,d onec mafculus fuff. de iu. d©. I. iure fuc- d p Dyn pereft ex eo qui primus curfum. & .ff. de poon.l. c.beney», d e -ea feudo fuerit in fa n flio . Sed contra.ff’. deng.iu. ueftitus. infra de eo qui de tr an fafU .q u i fidem, libro.6. fibi vel fu. here, aiafcu. S t.C . d etran fafi.l. cum & foemi. inue. ac.c. qui proponas .S t. 1. fi quis fibi. Baldas. m aior. & . C . de fecnn. Feudo paterno alienate , y el de quo til napt.I.j. Item innuitur c Feudu m retinere nen p» i A tu ra feud i h f c eft, filia inuefiit a , fuccedit majculm fupeifies. hic quód feudum emi Feudínó trji.quod hic d ic it, pleBaldas. rifque non placet: vt in ; v t fi p rinceps in u e v a le a t: v t infra defeu.petf/!. Lom hard. de bene . & ftierit capitaneos d a . minimis val. ca.fi H o c q u o q u e s ob fe ru a tu ^ v * t e r . tri. fi quis terram . minores . St de bene, j fu o s d e aliq u o feu­ fi frater m eu s alienauerit par­ Sed de quo muto fit in­ fratris, c. quem­ d o , n o n p o te ft eos d e u c ftirc litem fu a m h fe u d i,v e l fe ce rit in telligendum , qu^fo mihi ad, feud. ad fi.per.ca.fi d ic a s : aut enim de mu­ quis fine filio mafculo. to á natura:aut de muto aiias.f. fupuenie'te cafu,ficut diftingui- D Sed con tra infra de feu.da.in vicem le.com .c.j.fed domino dál tu r .C .q u i tefta.face.pofl'.l.difcretis.de m uto a natura nó poteft te ib i vberiu sexp on etu r:& in femma etiam expolitum eft. in teiligi:qu o n iá fi potuit acquirere,m ulto fortiu s debet retine­ D E S V C C E S S I O N E F E V D I. re.fi de alio intelligatur.-fic o pponitu r. Q u ilib et in vitim o arti­ f p E qu itu r.^ ieq ualiter.H ic collig itu r in primis qu ó d m elior eft AUf‘ UJ cu lo vit£m ut9 efn citu r.R efp ó .p e rit9: am ice, fummá fu bti'itaté ^ m a fc u lo ru m c o n d itio , quam m ulierum : fieut St in multis mdier efi fe cu t9es:igitur loquela tua á iudicib*nó eft admittéda-.vt.ff.qui. n o t. vt.ff. de fta. h o .l. in multis. & n o t. fupra qui feu.da. pofli cUtiisf* m o .p ig .vel h y p o .fo lu .l.ficu t.§.fi deb ito ri.im ó p o ti9eft refpué§. hoc autem notandum eft. quaedam pellunt hic notari quxfxmiesd a:v t.C .a d T r e b .l.p e n .& .C .v t ac.ab h e re.& cótra hcre.inci.l. notata funt alibi, v t in fumma de fuc.ab inteft.eft difputatum. j.& ho c quod alibi dicitur,(im plicitas eft amica legibus.vt infti. inferius autem de fu c. traftatu ri plenius exponemus quae pofde fideicom .here.§.fed qu ia .& in fti.d e legj.ag.fu c.§.fed fimplifu nt fubtiliter in dagari. P y . & fecundum quod de hac materia L eftim um citatem . fic ergo legitimum fa ñ ú j)p te rfu p eru e n ie n tia turbain fumma no. faflum per tu r:vt.fflvnd e v i.l.v lti.& in authenti.de reft.Sf ea qusepa.§.fin. g ifsrju o ja e.fu p er iftu d k ic g lo flitu m in u en i, vacath ocp ro * fuprruemis & - C . de fecun. nupt.Lj. v el in telligitu r hic de feudo paterno: pterinferius ca.per fuceefsionem . turbatur, q^od fecundum quofdaro mutus,furdus,caecus, claudus,vel ali­ h partemfuam. id eft ad libellum coneeflerit: quod quidem fa­ ter im perfefius non retineb itrauiafeu do feruire non v alea f.v t cere p o tu it fine dom ini volú tate :v t infra d efeu .alie.c.j.Si hoc infra titu. an mutus vel aliter im perfec.feud. reti.c. mutus. V el c on tingit ea ratione, quia pars tantum feudi eft alienata, cum intelligas fecundum quod de hac materia in fumraa no t.in rub. vnum erat feudum rantú,quod ad alios fratres puenerat ex fucquib.m od.feud.am it.§.propter cafu m .A ccu rfiu s. cefsióe patris feu aui:& ideo d en ec vixerit alienator, fr a te r ei* DE. N U TV J^U F E V D I . non p o terit petere pu te m illam al¡enatam.fecur.dum q u o d hic filias bic inueni notabile m glo.yacath ec ca.propter inferias ca mutus, in fra fequitur.fi moriatur fine herede m afculo,nihilo rsinus re­ fed lac.Cufreii3aü 'as Ceitsmbi,hanc *Iom » haba. u ertitu r a d m e & c .q .d . *nt« m ortem cius n en poteft reuertn Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca Qui íucceíTores teneantur. Tit.ix. 14 ^ - j.ia in n * po terit eú recuperare, nifi deroum .l ie n .t o - A C .d e I ib .& e o .lib .l.ij.a r.ff.d e a d o p .l.G a rro g ato r.A .ff. defena. 1.em ancipatu.fed q u o m od o ,cum teneatur affirmare quod d e¡mo nec a herede.mafculo fu b iu d iis ,& fíne fratre:v tin fra funftus v olu ittnec debeat heredi li<;ere,quod defu nfto nen lir e tnortuo ^ c]jentttlusfécerit libellum & c . V e l fi vis intelliceb at:& maxime cum non pofsit Gliusfeudum habere, & here­ je \ j y c j0quatur etiam de alienation e titulo venditionis ditate repudiarervt in fra an ag n a.velfiliusd efu n .po f. feu. reti. ge^e ^“ ®as qUód h ic loq uitu r fecúdum fua tempora, ©lim enim c.fí c on tig erit. & in fra ^oterat vafallus necefde c ap . qui cu. v e n .c. Q V I SV CCE SSO R E S jjtate fuadente vfque u eftiri 4 filiam f u a m : fi m o ria filius non poteft. & .C . teneantur. ad medietatem fíne co - w r t, g Qe k e re d e m a f c u l o , ' de lib.cau.l.fi ab eo. & Tnuefitura papa potentior ejl quam iu f- f f . pro fo c .l. h eres. & fenfu d° m‘"úfraUqu™ n ih ilo m inus reu ertitu r ad m e. iuranium. Item fa fta inueftitura a laico de diuer. & temp.prse. m feu.alie.c.j. §. & o lim ob feru a b atu r v fq u e ad de alieno feudo in diem ,yelfub conditione, l.eum heres, fecundum •"¿fecundum hoc ha- quartu m gradum tantum fe c ú fortieur effectum yafallo mortuo fine fu c- quod de hac materia lecum n o tu la P y . d u r a q UOfd a m : h o c id e o , quia cejfore,fiue pramoriatur inueftiter,Jiue in- potes in uenire in li­ uestitits,fiue tenent feudum: fed puré fa fta b ello difpu. Py.ij.char¿ qnao p o fte a n 6 v o c a tu r feud um pa­ inueftitura non y a let . fa fta yero inueftitu­ & pro Sc có tra in rub. torem adpartem°eius tern u m . A lij autem d icu n t v f ra ab ecclejiaftica perfona thodo pradifto, non eft licitum here­ qa¡ aiíenauit & c. nam qu e ad f e p tim u m d g rad u m . nonfortitur ejfeftum ,fi pramoriatur inue- di & c . & in fuperioriftitor antequamfeudum tenens: y el fe fub bus rubricellis. R e fp ó . ¡C tune q u a n d o Filia non fuccedit in feudo licet yafa lj , conditione , yel tempore , antequam condi­ q u * oppofita fu nt, lo ­ 1US VCndrebfudPo S n f l ^ ^ ^ ñ i f L e tio y el tempus exiftat.Sal. quuntur in feudo pa­ fo e ir r it a b a t u r v e n - ftitmrafafta frnitinpatrem,ytfih, c r f i te rn o : & ho c non eft I quis inu eftit’ fu e­ m 3 ¡S S * paternum,fed ab an tetuo alienatore fíne heF ilia v e r o n o n f u c c e d it e in rit de alieno feu d o ceflbribus acquifitum: rede mafcu o . y e r u n - y nifi inu eftitu ra fu erit fap o ft m o rte m eius, ig itu r non iure pater­ tamen fi dominus vo - _ . r ... „ r ,. r v e l fi q uis fu erit in - n o h o c habet nepos. lebat efi redim ere pro <fta in p a tre, Vt filij & filiae fu c ar.fEdo adop.l. fi a rró u eftitus f u b c o n d itio n e aliqua, ®quali pretio , poterat cedant f in feu d u m ( tu n e enim gato r.§.p e. h o c facere, fed agnatus f u ccec[jt filia filiis n o n ex ta n tiv e l te m p o re q u o nullus erat in b Si moriatur. fine fi­ ü eftitus:fiue p ram o riatu r tenes t o s 8 )v e ln íii¡n u e ílita ? f e e r in t lio m a fc u lo : v t in fra feu d u m ,fiu e in u e ftito r,fiu e in - de a lie n a. feu. §'. in d e Vt.j.qua. olim p o , feu. d e h o c fe u d o p a tern o . In alio u eftitus.-inueftitor & in u eftito - poteft prsfn m i. A c c u r ­ aiie.c. eft au té .§ . p o rro v e r o fe u d o q u o d habuit in itiú fius. fiue debona. h o d iev e - tantúm á fra trib u s: n o n fu c c e r i s 1 heredes ten en tu r in u eftito c Mafculo. hic c o lli­ ro inhibita^ eft omnis d k v n u s a l t c r i jf i u e v h a in u e f t i. v e l h e re d i eius v e n ie te te m p o g itu r fratrem ad par­ í e v é l co n d itio n e d ice t alij di­ tem eius qui necefsitaticu larC qu am totalis' t u r a ,h fiue duabus:nifi h o c f u eca t,fi m o ria tu r inú eftitu s a nte- te fuadente alienauit, per leges L o tha . & r it d i& u m e x p r é fs im , v t. a ltef v e l a lio m odo a iure Fride.infrap 0 fitas.qu 5 a lte n fu cced at. . q u a tenens feu d ú , v e l ante c o n fu o cecidit,n o n admit­ fifiat, hodie ip fo iure j ¿ d itio n em e x if te n te m ,v e la n te ti , donec fupererit anon tenet,& ad dom iT I T V L V S IX . ’ lie n atsr.sam & fi heres num libere reuertitur: feriptus rogatus eflet alicui p o ft mortem fuam rcftitueie he­ vt dicit.d.l.Fnde.im perialém .qued in tellig ó verum effe quan­ reditatem fu am , & con dem netu r, & bo n a eius occupentur a do feudum erat nouú feu tale paternum ,ad quod no n veniebat £fce:interim veniens fideicommiffarius hereditatem petens r e ­ aliquis poft alienatorem cum no n habebat agnatos feu defeenpellitur. expeftanda enim eft mors fe r ip ti: v t.ft . de iure fif.l. dentes,& non erat paternum ad quod agnati v enditoris venire Statius F lo ru s.§.fin .& de l e g .ij.l. ciim pater.§. hereditatem .& debeant poft mortem eius fine filiis ifiafculis-.quonianS tunc ip­ §.a b in ftitu to .& ár.iíifrad e> I,C o r.§.p ro feóo . A ccurfius. fius agnati praeferuntur d om ino:Gcut olim praeferebantur ei in d Vfquead.vij.fe d h o d ie o b tin e tv fq u e in infinitum : v t fupra C*!f< va- redimido partem fcilicet feudi alienatam:vt fupra n o.eft. ficut qui feu.da.pofl".§.boe quoque fciendum eft. faíi fuit & alias dicitur quód fi vafallus culpam com m ittat p ropter quá e N o» fu c c e d it . n t c eius filij.proles enim fe m in in i fexus,vel e r F cernina heredibus feudum amittere debeaf.neque filius,neque eius defeédétes ad fe m in e o fexu defeendés afpirare non poteft ad feudum ,nifiex ad feu d u m *xa. id feudum vocabuntur,fed agnati admittetur.-vt infra fid e feu. p a fto :vt h ic ,& in fra de grad i.fuccef.in fe u .c .j.lice t enim fili* afpirare n» Contro.fue.c.fi vafallus.& in fra fi vaf.feU .pri.c.fi vafallus. ficut v t mafculi fuccedant patri, legibus tamen a fuccefsione feudi p cjfim t. ergo olim praeferebatur agnati domino.-ita & ho d ie praeferun­ rem ou en tur,& earum filij:vifu p ra qui feu .da.p of.§. ho c autem tur,cum hoc n ó fit mutatum ,quia quod fp ecialiter non muta­ notandum eit. tur,quare ftare prohibetur?vt.C .d e tefta.1. fancim us. quicquid f Succedant, hic poteft n o tari illud g en erale,quód licitum eft F x p reffe enim lege noua n ó videtur expreflum,id v eteri legi d ebet in tel exprefle,quod tacite n on Iicet:vt.C .d e p i.l,iij.& .ff.de cótrahé. lic e n t, qua ligi reliftutm vt.C.de ap.l.pracipim us.in fin. D ic es e rg o quód e m .l.L a b e o .& .C .d e d o.intér v i.& vxo.l.d onationes. cum om- ta citi n en , hic loquitur de alienatione q u i fiebat olim ante cóftitutionem nibus c o n co rd .fe q .in ru b ric ellailla.im o exprefsim ,& per paLotharij & Friderichi.olira enim fi vafallus alien abat feudú, & pofteaipfum recupérabatüpfura táquam feudum retineb at.H o- jy 8 ú licet.qu od eft in lib .d ifp .P y.c h a r.ij.lic et c ó tra ri* fint rudie verofecus,cum ftatim poft alienationem illicitam fit h o c b ric e ll* i l i * ib id ép r*ced é tes.n o ta ri tam en hic p oteft, cp illu d domino apertú:vt infra quid iuris fi vaf.poft.alie.feu.ipfum relocu m habet m feu do m afculorum :quóniam filia reifte fu cced it m atri in feu do fecundum quofdam :vt infra de nat. fu c. fe u .c.j. cupe.c.j.Sed videtur cp dominus om nin o debeat agtjatis prae­ ferri, qaádo vafallus feudum vendidiriquia tu nc vid etu r domi­ lic e t videatur con tra infra de b e n e .fe u .c .j.& fuperillud fu c c edat.inueni gloff. talem in quibufdam lib .fic dicétem , vacat ho c num cóténere:vt infra in qui. cau.feu. am it.fi.denique. in fi.cú c .p ro p ter inferius,fi d u s.in fra de feu.m archi. vafallus ita in dominum p e ccet,qu ó d feudum am ittere debeat: non ad proximos,fed ad dominum beneficium reuerti d eb ef.vt g Non extantibus. v el extantibus, & fu b ito m ortuis: quafi non dominus hanc fuse iniuria: vltionem h a b e a t: v tin .d .§ . circa videantur extitifiV.vt no .fa p ra epifeopum vel abba.& c.§.qu inetiara fi quis. prin.Sed dicas quód ib i loq uitu r de feudo n o u o :v el de tali pa­ terno,ad quod nó veniunt agnati ex latere venientes , ’cum nó h Inueslitura. h o c eft d icere,fiue vnus tantum fu erit inueftit9, “ pw linqfed tantum defeendentes ab eo qui illud acquifiuit:& fiue ambo fuerint in u e ftiti, non fu cced etvnu s a lte r i, nifi h o c t hoc videtur facere litera ibi pofita,non ad proxim os. 5 : non diftum fu erit exprefsim ,& alter decedat fine legitim o herede, .'sitagnatostquafi voluerit in tellig ere defeendentibus tantú: fecundum quod h ic d icitu r,& fupra qui feu.da.pof.§.cum v era boc infra fi de fe u .con.fu e.c.fi vafallus culpam commitC o rra d u s .& in fra d e feu.m ar.ca.fi duo fratres. it &c.eodem modo poteft in telligi q uod legitur infra an ille SrCCESSoRFS TEN EMNTVR. ^nirr,m ¡i'i11 ‘ H-fra-do.fui.ca.fi quis in terfice rit.lic et alibi dicatur quód H icp o teft effe titu .qu ifuccef.tm ea n .rub riceü a talis eft : quid im is , f i qms fu erit in w ftitns d e alieno f e u d o . hac autem non vtim u r in n oftro x '¿ y sr0Iimus cft S uem nerao fequ itu nvt.ff.d e verb.fign .l.pro- apparatu. * A«fftrr;.qmd ergo erit fi frater con fen tiat fratri fic facienti? I quis in u eftitu s. qmd filio prsm dicium fac it; & certe v id etu r q u ó d n o n : v t i nimirum ex qua perfona quis lucrum capit,eius «uda/ - - - - -------------1------------------------------A ili/ Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca S Feudorum Liber primus. 15 quoque fa&um pra:ftare te n etu r,& fi quando iure fa&um n o n A g c & w r i* .h u ic fim ile eft.C .d e re.cre.St iureiuran 1 Ini, e ffe w t.ft.d e reg.iu .L ex q u a p fo n a .& .C .d c 1, canJ.fi A e o A c . fidei.& raerito nota 9 poffeffori defertur iufiuran.tfi poflefs,^ p'óff r°' a Inneftm. & rnento:quia per patrem vel teftatorem fibi d e fe • -fauore,tfi- <ja reus eft.nim ...tu irú fvt.s.d iftú eft)maxifr.u eft.P0neis] Por rebatur-.at ¡d ipfius perfona locum n on habu it:igitu f n ec herefefsioniscóm odum :qnoniá m elior eft pofsidétis c ó d itio quám petentis:vt h ic ,Sc.ff.de Sal.inter.l.j.Sc.ff. d ep ig .l. fi debitor ná N ereiinm ditas coropetit:n¡rairú n ec debet permitti heredi, quod defunlicet, quod cto non fuit licitura:vt & a ñ o re non probante ,e tf i nihil p ra;ftjtc_ defuncton¿ £hde diuer. & te m .p r * - te m p u s,q u o d h eredes eius n o n d o hm u lta b o n a auferfitur d o ­ Lcuit. fc rip .l. cum heres . & m re9 obtinere debetd e b e a n tin u e ftiri.* nam fiq u is m in o h o c m o d o . & h o c c o lli­ v t.G .d e ed en .i. q u¡ a c * ff. quod qu if.iu .l.iij . & fuerit in u eftitu s p u ré d e alieno g itu r per le g e m quas eft in titu ­ cufare. & fiu o rab ilio ff.d e v e r . o b li.1 . ij. & f e u d o ,n o n v alet habita irtu eftilo de acq u ifitio n e ad toru m re­ res funt rei q u ám añ o q u a.re.ac.no n d a .l.j.& res:vt.ff.de reg .iur.I.fa. d e co n d i.& dem ó. cu i. tu ra .b b o c ita eft,n ifi fu erit fag is in L o m b a r d a . Id e m d ice n ­ & de eden.l.quedam .& uorabiliores. & prom_ ¿ta ab aliqua ecclefiaftica p erdum eft d e guardia. in fumma in rubricella p tiores fumus ad afefolfo n a .tu n c enim fi praem oriatur T JT V L V S X I. illa,n on eftlicitu m he­ uendutnquam ad con DE P IG N O R I D A T O in u e ftito r antequam feu d u t e ­ red i & c . vt n o .s.ti.j. §. demnandum.ff.de a&i. feudo quid iuris fit. nens, v e l c o n d itio v e l tem pu s h o c quoque.fuper ver­ & o blig.l.A rrianus. Im ilite r fi quis v o ­ b o illo,inu eftire filium e x ifta f.n o n o b lig a tu r iu cc e ffo r h Malignando . alias lu erit d ice re d e p i­ & c .& funt hate omnia roalitiando:& alias,ali­ illiu s .h o c p ro b atu r p er le g e m in tellig ea d a quádo n ó g n o r e * fib i d a to fe quando multa bona. L o t h a r i jc d e precariis. & h o c fu erat in poflefsionem D E P I C N 0________ in u eftitu m efle, n o n in tellig éd u m eft in vaiallis q u i raiflus hic fecundus vari * dato feudo O-c. cred atu r fu o iu r a m e n to , fe d fallus : v t fupra tit. qui feu d i fu ce efsio n em n o n h a b lt. i n / m iliter. De fignore. a s teftibu s id o n eis paribus d o m u s fucceflores teneantur, O h o c m telligo lo e u \Aluafi. t i t v l v s x. c. fi quis inueftitus. & v e l curias. In fu p e r fcie n d u m h a b e r e , quando de pi. ^ „ d Z DE C O N T E N T IO N E h o c eft quod alibi di­ eft feud um guardias & caftaldig g n o re con flab a t: alio - fer.nUÍ in ter dominum & fidelem de in citu r., pofléfsionis ma­ q u a cu n q u e h o ra v u l t , au ferri quin p robatio incum- h,ct¡ r j ueftitura feudi. ximum cóm odum efle: b it d o m in o .g ,fi pr o. • Orta contentio inter dominum O fid e­ p o fle á d o m in o , fcilic e t p o ft vt.ff. de rei vin .l. is qui bare n on poterit fe pU lem de inueftitura,decidi debet y el f e r f a d eftin au it. Sed oppoan n u m .k g n o n d ed ifle, reftitue- ad res curia tejlimonium perhibentes , y el fe r nitur.-quomodo po tu it T IT V L V S X I i . redefeet eum dom ino, o l w f l iuramentum pojfefioris iurantis cum duode­ h ic fecundus vafallus vel probare per pares famtdu DE C O N T E N T IO N E cim facram entahbus.Bal. in poflefsionem m itti, curtis, vel breue teftain ter roe & dominum de p o rtio ­ cum alter pofsidebat? tum , quod fibi de feu- liter^ d , I c o n te n tio fu erit ne feudi fratris mei d efu n d i. R ñ . b e n e : quia petu it d o dederit poftquá per dicti, in rer d o m in u m & Fratri fuperftiti defertur iufiurandum aliqua caufa interuepignus a c c e p it: vt.s. fi timui*. fidelem d e in u eftif i fortem habeat infeudo de quo efi conten_ de inue. fe u .có tro .§.fi. n ien te feudo p riu a ri:& tio intercum O1dominum:fiedfi m üáha . fic etiam ante tempus tura fe u d i, p er pa­ m iliter fi aliquis. H u ic bet partem filatur domino.Baldits. ip fi reo po tu it fieri traobuiare vid etu r.C . qui res d curise d irim a tu r.A lij enim “ d itio . p o t.in p ig .h a .l.fig e n eteftes etfi id o n e i fin t,a d m itten ­ I co n te n tio 1 fu erit b H alita inuefiitura.fcir alite r.au th .ite m pofdi n o n fu n t.in o p ia e tam é p ro ­ ¡ in ter m e & d o m in ú f e flb r . R e fp ó illud lo ­ lic e t(quod heredes in b atio n u m d irim atu r p er reli­ u eftitoris tenetur prae­ j d c p o rtio n e “ feu d i cum habet quando in m ortu o iu e ftito re , an­ g io n e m clié tu li pofTeiToris feu ­ fratris m ei defhn cfti, d ice n d o ficiabaturrem fuifle il­ tequam tenens feu dú , d i, v e l cu m d u o d e cim ía cram épaternu m efle ,& fic m e d e b e re liu s: fed hic bene con­ v e l conditi® , vel tépus fitebatur rem domini ta lib u s , fecu n d u m q u o fd a m . fu cc ed ereú lle v e r o m inim e,taéxiftat:vel nifi fuerit. fu iffe,licet diceret fibi C g te ru m fi do m in us po fsideat, quam habuerim partem m eam , obligatam pro pigno­ C Per legem Lotharij.qU£ eft in L om bar.ti.qu an­ etiam p e r fu u m iu fiurandu m fiu e p o fs id e o , fiue a lie n a u i,“ re non efle. V e l aiiter d o licet r efto rib u s.l.ij. c ü m d u o d e cim facram etalibus dicim us,quia poteft in­ da b itu r m ih i iu fiurandu m , fci­ & rub.de precariis. telligi if t e . §. fcilicet d irim a tu r. h o c ita ,f nifi clien­ lice t patrem m eu m iu re in u e­ DE C O N TE N quádo dom in9 in pro­ tulus s fit caftaldus v e l aé to r ftitu m fu ifle d icet n o n p o fsidea tione inter domi. e> c. batione d efecerit:& fic I contentio fuerit.P er d o m in i.tu n c enim tantum fu x , p o rtio n e m fratris m e i. Si v e r o datur defenfio vafallo, p a res.Iñ u d plenius id eft d o m in i r e lig io n i ftatur: nullam p artem h a b u ero illius n ec fufficit iufiurandu notab itu r in t it . quid n ifi habeat teftes pares i d o fe u d i,n e c m ih i n e c d o m in o da- .nifi . . & teftes, ad fint:fit in u e ftitu ra. c .j.§ .j. , . • r i -rIio q u in c r e d e r e tu r fu o n eo s, nam aliqu and o m alig n a b itu r iu h u ran d u m ,n ifi p ro p te r f a a ?an, £ to c ft.x ij.fa c ra in d iftin& ione q u * ib i Et. & infra titu . fi de m é talib u s.-v t.s. jp x i § in uefti.inter dominum & vafallum lis oriatur, D k Poft annum, n if i a d c e r tu m t e m p u s d atu m f it .t u n c e n im n o n e inopia* h ic notandum eft qu ó d inopia probationis emergep o f le t a u fe r r i a n te te m p u s .illu d au te m in te llig a s & d e e o q u o d tecóu olan du m eft ad auxilium quod alias eflet refpuendum: fi­ d atu m e ft p r o m e r c e d e a lic u iu s r e i-.v t.s.d e fe u .g u a r .c .j.q u is au­ cut etiam n o .in .C .d e h * r e t.& M a.l.qu o nil.& .ft'. d e te fti.l. fertem d ic a t u r c a fta ld u s ,d ic v t ib i n o . u i.8 c.C .d e rep .l.con fen fu . A ccurfius. D E C O N T E N T IO N E I N T E R M B &c. f H o cita S -stdeturfacram en tum vafallo.nam verum eftcp ei Quidam non habent hic aliquam rubricam , & male. datur,nifi fit caftaldus,qui p o fsid e t. tuncenim taatu fuae id eft 1 Q icon ten tio, a lia s in u e n it u r in g l o .v a c a t h o c c a . p r o p t e r fu dem ini religion i ftabitur.alioquin n ó,nifi fo rte ven it caftald9 O p e r iu s .c .i t e m illu d d e fe u .g u a r .& c a fta l. . qui pofsidet.tunc enim non pofsidenti dom ino facramentú dem D efm tieru. id e ft d e m e d ie ta te :n a m a p p e lla t io n e p a rtis d ifertur:8e h o c eft quod dicit,nam m alignando Scc.Py. melius ta­ m id ia c ó t in e t u r : v t.ff.d e v fu fr .l.e t ia m .& .ff.d e v e r b o . f i g n . l . n o - p ^ * * , men p u to ,fcilicet quód iftud h e c ,ita refertur ad p roxi.d i& u m , m e n fili a r f i.§ .p o r t io n i s .v e l i n te llig a s d e p o r t i o n e ,i d e ft fiue d e d m *" v t ita e xpo n as: ho c ita ,v t fcilicet per facram entum , id eft per m e d ie ta te ,fiu e d e a liq u a p a r te i n t e l l ig e n d e d e m a io r i , v e l m i- ó»ít*r’ iufiurandum dom ini poftidentis c u m . ii j . facraraentalibus di­ n o r i : v t fu p r a q u i fu c c .te .§ .c u n s a u te m q u is d ix e r it, rim atur,nifi clientulus fit caftaldus & c . tu nc enim fu ae,id eft n Mlienaui. i n t e l l ig o fic .i.fiu e p o fs id e o p m e ,fiu e p e r aliú. u * d om ini relig ion i ftatur,ita quód felus iu r a b it: & non habebit q u i m e o n o m in e p o fs id e t ,ip fe n o n p o fs id e t:fe d e g o ip fe p o is j' necefle iurare cum .xij.facra.fed alibi eft in tex.non fta bitur:& d e o .f f .d e a c q u i r é .p o f le fs ie n e .l.q u o d m e o n o m in e . I m p r o p n e fecundum hoc non d ebet efle in tex.verbum illu d,id eft d om i­ e r g o p o n it a lie n au L V e l f o r t e id e o r e fe r t u r a d v a fa llu m iufiu­ n i : fed debebit referri illud verbum fuae, tantum ad clientu­ r a n d u m ,e t fi n e n p o fs id e a t:q u ia fe u d i n o n e ft c o D t e n t io ,fe d d e lum,St non ad dom inum nta dicas tantum fua:, id eft cliétu lirefe u d i q u a lit a t e h ^ fitatiO jid eft v tr ú f u e r it p a t e r n ú ,v e l n ó : v e l . « et,iftud l e Ite«- -o .fienim r . ■ nihil v i ­poflig io n i n ó ftabitur,nifi habeat te fte s & c .& fecundum h o c ma­ tio s e alteri9 « p an is- q u ápo fsid llig gis con gru it lite r * p rior e xp sfitie. fideat de feu d o ,& nec dom inus,vel fo n é deminus:aliud eft. S D i- Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca 17 De alienatione feudi. Tit. xii;, -2 8 A b e r is : vt.ff.ad T r e b e ll.l. ex fa fto .§ .v lti. & fi vis fcire quantum D E UL1 E N U T J O N E F E V D I. extendatur nomen heredis,decurre in lib .d ifp .P y .c h a r.v j.ru . F í clientulus Flterim. erg o p ro p a rte lic et,q u o d in folidum t t í :cr' b*-c‘ex\ fed quaeritur quatenus heredis appellatio extendatur & c . i n qua dicitur quod heredis appellatio in perpetuum fign ificat fuccedentes : v t .f f de verberum fignificatione.l. h e r e d is .& .ff de iure immu .1 . iiij. & . f f de v erb o , o bliga. fine d o m in i v o lu n ta te . In d e d fu p ra d ifta m rationem d o m in o 1. ftipulatio ifta . cum n o n , v t e g o p ro p te r h o c aliud . p o te ft praEfumi,fi clientu lu s fe­ aliis concordan, ibi fece rit lib ellu m in p erp etu u m de m eu m feud um a m itta m . Si ta­ qu entib us: licet c o n ­ fe u d o fuo alicui ecclefiae, n o n traria rub. fequens ibi m en vafallus p o terit p ro b a re dicat quód fignificat v a let:id e o fcilic et,q u ia n unquá p aternu m fu ifle,íiu e p o fsid eat, reu erfu ru m fit ad d o m in um , proximum heredem dúfiue n o n ,o b tin eb it: alio q u i nifi t a x a t :v t .f f. de v e r b . c u m ecclefia n o n definat efle p r o b e t p aternum fuifle, v e l nifi íignific.l. fciend u m . & h e res, q u o d o bferuandu m eft ft. de o p e . Iibcr.1. cum p o fsid e át,do m in us o b tin e b it. & in priu ato e x natura p erp e­ patron u s. § .j. & . ff. de t i t y~L v s x u i. tu i lib e lli. Sed d iuerfu m o b - m in erib.L in c a u f|.§ .j. DE A L IE N A T IO N E r ■ i \ • cum aiiis c o n c o r . ib i ^ feruatu r in ecclefia quam m p ri f e(j Uen> leu d i. u s t o . « E c cle fia enim c u ltrix f h Jieúmitm-feudum ad Vafallus boc iure poteft etiam fine -vo­ dominum. hic ergo di­ & au étrix iuftitiae n o n patitur luntate demini feudum alienare ad libel­ citur quód vafallus li­ lum vfque ad medietatem, & non in plus-. co n tra iuftitiam aliqu id fieri in c ité pofsit vfque ad &• non pa- alium centralium, O- non ec­ ie ,v e l in alterum-.priuatus v e r o medietatem feudi in clefiis in perpetuum:fed priuatofic: & tunc fiepe o buiat iu ftitise.E t fi clien ­ refoluto iure datoris,refoluitur ius accepto­ lib ello dare fine pertulus fece rit lib e llu m , v e l aliud mifíu d osnini: quod fi ris:fed yeluntat edemini fa lla alienatio yel proxime agnato, manet ftabilis omni d e m edietate feu d i fine d o m in i fe c e r it , & fine filio mafculo d eceflerit, tú c tempere. In feudo autem marcbia & comi­ v o lu n ta te :eo m o rtu o fine leg i­ tatus non eft fncceftio.Baldus. ad dominum feudum tim o hered e m a fc u lo (q u o d v e r reuertitur. Sed op. v af. I clientu lu s v o lu e rit b ú ita inte llig é d ü e ftin fe u d o , licité fe c it : ergo "pee- ^ non |¡Ceret:vt.ff.de conrrahen.em . & v e n j . fi quis d onat;on¡s.& deoff.eius cui m an .eftiu rif.l.j.& d ein ius vocan .í.fed g f,ac.§-qu'- m a nu m ittitu r.& .C .d e c ó d it.& deaió-l.cú ita.íimi- a'ilec- lia ítudicfus inquirat. £ - - b í k libelle. fie e rg o Jqiaro extra videtur quo d alias non lía ? 'a'T ¡w. fit alienatio permifl ** ‘ prsterquam lib elli c ó ce fsio.n am cum de plu­ ribus vnum cóceditu r, fequens intclleftus pa­ rens efl «y de aiiis remouetunficut econtra: vt.ff-de c ó d i. & dem ó. l.cum ita. 5? de iudi.l. jhenatio- cura prostor. Sed cú a^appella: lienationis appellatio­ n i pigno ne pignoris o bligad o mió conti' continetur:núquid p itetnr. gnori obligare pote­ rit ? E t videtur ap non: v t.C .de re.alie.non ali. l.fi.nimirum cui n on in genere licet,nec in fpe­ cie Iicebit.íf. ñau. cau. ftab.l.j. in princ. Sc de ope.pu.l. iij. & de rei vin.l.ofilcium . & in fli. deaufto. tut. & in ftit. quod cum eo.§ .fi.v id ef Facit ai tur etiam iftud confirhoc.C.de raari per.l. Friderich i, fon.patri. .imperialem & c . qu ic¡.tífibtts. quid tamen dixerim , libro.n-& obtinet & verura eft Sdi.ca.l. q> vfque ad m edietaté yerjuífue- valet pignoris ob lig a­ r lo . <¡m tío, ficut & olim poteftud.iare rat: vt fupra qui. m o. pof.mv- feu. amit.§. rurfus. nec ji.fced. obft con ftitu tio : quia loquitur de frauduléta alienatione: vel quádo totum alienare v o le ­ bat, vel pignorare. eo ­ dem cafu lo q u itu r.C . dere.alie.no ali.l. vlti, namvtdiclmuldVcitum partem fuam feu d i alienare,t id efi: m e d iu ,fin e d o m in i x<3* m e retu r. c . I u i- de a d u lt. 1. nam non nra 5 us’ R eíP°.nihlc punitur non quia a ü e n a u it,fe d quia fine , . lu n tate p o te rit h o c f a c e r e : v l­ » to tu m ,v e l m éd iu m abenau erit, te r iu s a p ro g re d i n o n po teft,fe ftabilis pm an eat alienatio: fra m afculo d ecefsit: ficut cúdu m iu ftu m & v eru m v fu m ; alio qu in & feud um a m ittit: & - *1 ' ™ ° v e l n e P o t i Pe r l* eB ü 1 de„ m inore dicitur ? n o n v a le b it q u o d factum eft. C f f * ‘ alienatio,et,arim e v o lu n Q u o d diótum eft a lie n a re, in tate d o m m ijie m ,n feu d o c o - vt¿ de ^ ~ • m ita tu s jv e lm a rch ia e,v ela lia ru a n .l. fi ex c a u fa .§ . & telligas d e lib e llo .b H u ic com nunc. alias hic n o n pu­ d ig n itatu m n ó eft fu cc efsio fe­ fu etu d in i de ro g atu m c eft p e r n itu r , quia iftud in telc ú d u m ratio n abilem v fu m : fed le g e m L o t h a r i j. M e d io la n e n lig itu r de r e d o feu ­ h o d ie h o c eft v fu rp a tu m .k d o , in q u o feem in* fes v e r o irra tio n a b iliter c o n fiT I T VLVS XIIII. non fuccedunt. Sed in ­ derantes d icu n t clie n tu lu m e D E F E V D O M A R flabis tn e n n e nepotes tiam alienare poíTe in to tu m , & chia:, vel ducatus.,v el com itatus. 1 his exc!udu#t?Refponi eftpro p a r te ,q u o d in totum n o n líeet.fed huic quom odo refpondehim usfquod dié^ú eft alien are,intelligas lib ello fubaudi, & p ig n o r e : S fita vid e­ tur P y . fibiipfi cótradiceretcum alias in fumtaa cótrarium n o ­ tatur in rubricella,quid hodie o brin et de feu.alias.§.fed an ho­ die & c.fed de hac m ateria d ic v t ibidem notaui. c Derogatum f t. ego n o n puto q u ó d debeat efle in tex. fed p o ­ tius in g lo .& dices verum e fle,fcilicet quod ei derogatum erit per.d.l.Lotharij qu£ eft in fra de prohi.feu.ali.per Lotha.im perialisbeneuolentiíe.im ó dices quód fim iliter derogatum fit ei per.l.Fride.imperialem. d 'inde, quíeriturvnde pro ced at illud in d e ?R efp ó .q u ia d id S eft folam alienationem q u s fit in cócefsio ne lib elli, permifiam efleúnde praefumi poteft & c .p e r ho c datur in telligi qu ó d nulli fit permilíi alienatio praeter iftatn,fcilicet per libellum cú ali­ cui c óceditu r.nec c ótra d icit quod de p ignoris obligatione dicitunquoniam licet pignoris ob lig atio c ótineatu r alienationis appeílatione,non tamen eft alienatio.nim irum pignus in bonis debitoris permanet,ideoque ipfi p erire in dubium n on venit:vt C .de pig.ad.l.pjgnus. e In priuato. eft e rg o d eterioris codition is ecclefia quam priu3tus,cum ecclefia in perpetuum per libellum habere rem non pofsit,fed priuat9 valet.alibi cótra tvt n o .C .d e facrofan . e ccle. Lvt inter diuinum. A ccurfius. E ftlftn cultrix, iftud v erbum fatis n o tab ile e f t : nam fatis eft Beredi, peüatin T omnibus prodefle v e lle ,& neminem laedere-.lieet folui pofsit,fi cantin.rur 1Ue? ^t:Tt ln decretis cau fa.xiiij.q.v.deniq ue. A ccurfius F lo- o » rent!nut«. ? id e f t, fine filio m afcu lo S ) r e u ertitu r feud um ad d o m in ú .h - S i v e r o cu m d o m in i v o lu n ta te s,nefibo mafculo. in ho c.c.n o tare licet,qu ia heredis appellaone continetur filius tantú mafculus:fed alibi ponitur pro li- Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca non:quoniam filiorum appellatione etiam nepotes con tinentu r.nec enim d ulcio ri vocabulo poflunt nom inari.ff.de v er.fig .l.lib cro ru m . & in L o m b ar.d e beneficio.l.fi. A ccurfius, i ?«• libellum fa lla , fu ba u d i, etiam fine dora ini volu n tate, quafi non videatur alie n a tio , fcilicet cum feudum erat pa­ ternum . I te m & in alia alienation e e¡ fa d a . licet enim alias prohibeatu r alien ario feudi pa tern i, in ter agnatos tamen c o n ­ ceditur : v t infra de alie.feu. paterni, ca.j.arg u . infra per quos fiat. in uefti. & per quos reci.§ fed & res. & .ff. d eleg .iij.I. pater.§.qu in decim . V e l etiam dicas quód ho c refertur ad pro­ ximum diftum : & ita con tin u ab is: ftabilis permaneat aliena­ tio : fratri v ero v el nepoti & c . dum tamen fit fafta fratri vel n e p o ti. & itafecundum h o c nihil vid etu r o perari eonfenfus fiue voluntas d o m in i: quia tune fi eius volu ntate eflet fa fta qualitercum que,valeret,& non poflet irritari fecundum qu ó d v id entu r v elle conftitutiones L o tha. & Fridew V e l etiam dicas quód nihil fubauditur:& ita continua cum fequenti litera:fratri vero vel nepo ti,id eft alienatio lib elli fafta in feudo com i­ tatus vel marchite & c .& fecundum h o c dices quód non d ebet efle.§.P rior tamen expofitio v erio r efle videtur, k vfurpatum . in feudo e rg o no n eft feruandum : nimirum quia male in u e n t a ,& prause confuetudines traftu tem poris non confirm antur: v t in authentica v t nu lli iu d ic .§ . nu lli. c ollatio, ix. lic et contrarium dicatur infra de c o g . fe u d . in pfin cip . 1 DE. F E V D O M U R C H I U E , V E L DVcatus yel Comitatus. ^i'ias esi titulus tahs. Jhsalitcryfus beneficij f¡t retinendus, quo non yiinm in r.oftro apparatu. f tm ^ a p penuti0nt n,piH¡ niunt. 9 1 Feudorum Liber primus. 20 amina. 1 a -p>. E marcbia Imperatore. In primis illud not-fcilicet quód A JLa ex rei qualitate & differentia licitum deprehéditer,quod i Q 1f Succedit.qvotsms m alus b o n iSiureLcmbir.fucee- Im<¡¡ ^ • dar.vt in Lom ’bar.de j- /fuccef.l.fi.fitnile.j.de i r) c c i - . j inuefti. n quá. T i- alias non liceret-fimile.C.femil.crcif.l.fi filius.& .ff.de procur.l. procurator totorum.& demino.l.ait pr*tor.§.qusfitum. Si.ff. de admi.tuto.l.qui fine herede.& -t.fi aduer.do.l.ij.& Í fumma, vt in li.difpu. Py. char. In fetidis dignitatum non fuccedit herer, ij.ru o.ex rerum ¿ e q u i­ ti’ agitur qualitate & c . nifi fit inueftkus.Item in aliis feudis fu c­ cedunt fili) 'Gr nepetestGr filiis y el nepoti­ licec c o n tra .fit argu. ftbus defunftufine defeendentibus. fu cced it vfufru. quemadmo. cau c .l.j.& i).& .C .d e c o n ­ eu fratres Gr uepvtestquinimo & confobrmi.Baldut. tra . iudi. 1. vnica. Item tius accepit á Sem pronio.c.j. k Aequitatem.hic rig o ri iuris praefertur *q u itas:vt & alibi: & xan in fum .vt in liP y.ij.q u ate rn o .j.ch ar.ru b .fe rap e r enim ¡equitas ¿e praefertur r ig o r i: v t.C . ,n d o f u c c c d itfin b en e ficiu m ma- ritus , nifi fpecialiter in u eftitus fu e r it . E t fi ipfa feem ina f i­ lio s d im iferit: d icu n t quidam filio s non d e b ere fu cc e d e re in E m arehia, v e l duca­ b en e ficiu m m a tris, nifi fpecia­ tu , v e l c o m ita tu , v e l lite r fit d i d ü , v e l in u eftiti fu e­ £ aliqua reg a li d ignita­ r in t : quia fecu n d u m v fu m re ­ te fi quis inu efiitus g n i ad b en e ficiu m v o c a n tu r fu erit p e r b en e ficiu m ab im p e­ p a te r n u m ,& non m atern u m . rato re: * ille tantum d e b et ha­ B S ed fecu n d u m aequitatem k di­ b e re . heres enim n ó f u c c e d it b cam us filios d e b ere fu c c e d e re . v llo m o d o ,c nifi ab im p erato ­ H o c dicim us* d e capitaneis, &. re per inu eftitu ram a cquifierit. d e m aio ribus v a lu a fo rib u s, m Si ca p ita n e i,t v e l valuafores & de m in ó rib ú síd e m inim is au m aiores v e l m in o res in u eftiti t e m , & de iis q u i b en c ficiú t e ­ fuerint de b e n e ficio : filij v e l nen t a m aio ribus v alu a fo rib u s, nep otes ex p arte filio ru m fu c­ fic feru etu r n ficu t inferius di­ ce d u n t. Si v e r o v n u s ex h is fi­ cem us. liis v e l n ep otib u s fine d e fe en ­ T I T V L V S XVI. dentibus m afculini fexu s h e re­ D E F E V D IS D A T IS dibus m o rtu u s fu erit, prasd id i minimis valuaforibus quid fratres v e l nep otes p e r in u eftiiuris fit.° tu rá patris & a u i din b e n e fició Mineres yaluaforibus minimis feúdum aufarepcjftmt quancundoq;, precio tamen f u c c e d ú n t . E t fim iliter in tellirtfittuto,fi quod accepaint.Baldtss. ge n d ú e ñ in c o n f ó b r in is .* S i I m inores P valu a fo ­ d u o fratres fim ul in u eftiti f u e ­ res ben e ficiu m t o lle rin t d e b en e ficio n o u o , & n o n C i' re v o lu e rin t m inim is d e p a te rn o : fi v n u s eo ru m fine v alu a fo rib u s,lice t eis de fe en d e tib u s m afcu lini fexu s f a c e r e : e x c e p to fi b en e ficiu m m o rtu u s f u e r i t , do m in us fuc­ v e n d id e rin t eis.- S iv e r o p re c iú ce d it,n ó frater:nifi p a d u m fue­ d e b e n e ficio a c c e p e rin t: tu n e rit ininueftitura,q> frater fra tri aut preciu m red dant,aut b e n e ­ fu cc e d a t.P e r p a d u m enim fra­ ficiu m dim ittant. te r fu c c e d it : n o n d o m in u s. E t b ic n o t. quód licitum eft m inori quod ipaiori non l i c e t : v t. C . de a r b .L j. & . C . fi de m o­ men. pof. ap. fue. l.j. & C .ad leg .Iu l. de adul. 1. fi adulterium. & . C . de pro cu r.l. militem . & .ff. de ri. nup. 1. o bferuin dum .licet argu d it con­ tra.C .d e d ecu r.l. fin .& t Xel- ff.de regu .iur.l.non delofuper hoc bet aCteri.immo & alias text. fa cit d icitu r, quód fi licitura triabrocar. eft m in o ri,m u lto fo raüegaio itt- tius & m aieri.ft.de offi. ra a d h o cfa prasto. 1 .B arbariu s. & cien tia , & C . de poftu. l.j.Sr. C .d e ibi dijfufe peda.iudic.l.ij.Itero hic traftat ifta no n licet heredi q u o d materiam, defim fto lic e b a t: vt & Confuetudi- alias. C .d e reuo.; d o .l.j. nes male & fi.5c.ff.de doña-ínter traftutcpo- vi.& v xo . 1. cum h ic. Sc ris non con - ff.<je p eti.here.l.nec v lfrmantur. Iam. & in fum m a, v t in lib .P y .c h a r .v j.r u b .c ó ­ tr a ,non lic et heredi qct d efu n fte lic e b a t:lic e t fit cótra . ib i rubrica fu­ p e r io r . vnde hic fo let afsignari cótra: vt.ft.de p r o b a tio .fipaftum. fed ib ip le r fiq ,e ft, propter quod foluitu r c on tra, b ÍBccedrt.licethocho die fit vfu rp atu m : vt.s. f.p r e x i.in fine, q u o d d ixim u s d e fra trib u s, v t c rilo modo. Sc alias v l­ vn u s alij fu cced at per p a d ú rid é lo m ortuo:fed,vllo mo­ dicen d u m eft d e filiabus,fi h o c d o , credo literam v e ­ p a d ú c o n c ilie t.& fie p e r p a d ú riorem . filiae fu cc e d u n t. s d Patris & aui . bene dixit,patris Sc aui: qu o­ t i t v l v s xv. niam ho c ©bferuatur in A N M A R IT V S SVCCEfeu do ab an tecefforib9 dat v x o ri in beneficio, b qu^fitOjnó fi per fe qu£M antus yxori non fuccedit in feudo fiuiffet: quia tunc frater etiam fccnüneo,nififpecialiter fit inuefiitus. fratri n ó fuccedit: Vt.s. filie etiam non fuccedunt matri tn eodem diftum eft,SCj.proxim c feu do,de rigore: nifi fpecialiter fit diftum, y cl fuerint i nuef i t e : fed de equitate bene d icetu rin ifi ex p a fto :v t fuccedunt .H oc obtinet in capitaneis ,G r ib i d icitu r. e Jnconfobrinis.hGC O- maioribus yaluaforibus.Baldits. t Not.quod lim vfque ad feptiraum I feem inathabés b e ­ feudií in do gradú: fed hodie in in ­ n efició & m aritum , te» dar» »o finitum : & intellige hic m o ria tu r:n u llo m o poteft. fa cit proprie a ccip i cófob rtSpec. ' >tit. nos. alioquin de fuperde loca. § . fluo diceretur:vt in ftitu .d e g ra d i.c c g .§ .iiij. nílc aliena, f Si duofratres inutfi it i.i fiu d e ipofitum eft.s.de fu ccef.feu. § .f iyerfic. i q i . lia v e r o .& .s .q u i feu.dare p e f.§ . cú ver© Corradus. fed eft fcie& in .c. i. dum quód induxit argu.áfim ili.fim ilia ftudiofus inquirat. §. donare, g Succedunt.vt.s.qvi feu .da.p of.§.h o c autem netádum . Si.s.de qua. olim fuccef.feu.§.filia v e ro .& .j.d e grad i.íuc.iñ feu d .c.j. feu .p o.elie. h MN M A Z JT V S S V C éÉ D A T V X O RI inyji.feud. „ in beneficio. * p ñ deric. Mlias eft tkv.£«e. ordinefucccdant fili) in beneficium metris . que nen Sarto. & vtimur m noftro apparatu. Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca C . de iu di. 1. placuit. & ¿e¡ ’ 4 '3* ft’.ad fenatufcóful. V e l*' leia.l.fi cred ito r.f.j. 1 Hoc dicim us.cpsod diftum eft.s.de natu.feud. in p rin.fcilicct quód fi/ ne caufa deueftiri n e n po fsit.A c c u r. m Valuaforibus.quidam habent hic in téxt. fta­ tim poft valuaforibus gloffatutn , feu in terline atu m ,id e ftd eh isq u i beneficium tenent á mi­ noribus valuaforibus. p e ft fequitur fic, vt fer­ uetur Scc, n 5er*er*r.ficut conti­ netur in feq.ca.prex.li_ cet illud hodie corrigatu r,vt ibi notao D E F E V b lS datis minimis yaluafenlus quid ierss fit. Altas non erat titu . ne­ que cap. fed . §.fi mineres. Accurfitts. p £ i minores. Iftúd tótú i j eft correftum : vt.s. de ha.feu.in fi. q g V l B v S M 6- dis feudum amittatur. Alias eft tit. de amiftione feu . quo non ytimur. r p l capitanei. Dimife^ r i n t . Iftud expefitú eft.s. in prine, illius tit. qui.m o.feu.am it. f 5«e»ter.nunquid ifta duo funt neceffaria, id eft m sn ifeftet, & ad eius damnum h e c fa­ ciat? refpó. vtique-.quia T I T V L V S X V I i. poen* potius funt m ol- jtan£ Q V I B V S M O D I S F E Vliéd^ quám exafperád^.yiar dura amittatur.ft ff. de pee. 1. p en. fi ergo Lenda. I capitaneijV el m aio­ credétiam domini mares v a lu a fo re s , q u i nifeftauerit aliás, non dam nificandi animo,li­ h o d ie v o c a n tu r c a cet dominus daranifice!pitanei (licet im p ro ­ tur:t3men non priuabi­ p rie d icantu r m in o r e s ) fe n io tu r feudo, fimiliter dic res in b e llo d im iferin t, r v e l fi de lib e r to , qúi confpicrcd e n tia m ad eo ru m dam num rationem fecit cum in i­ fcie n te r f m an ifeftau erint,fi val­ micis dem ini fui: fi non con tra dominú confpiu afores fen io ru m v x o r e s adul- r a u e r it, non reuocabite ra u e rin t, 1 fi fcie n te r fe n io - tu r in feruitutem : vt.ff. res affalierintjvel fim iles culpas de oft.prarf.vr.l.j.§.cum patronus.licet videatur c o m m ife r in t: b e n e ficio carere a r. cótra in decretis.iij. d e b en t. q.v.accufatoribus. Adulterauerint. illud t in telligo quádo fciéter vafallus cogno u erit ipfam .quid enim fi in leftú fuú fua vxo re abfente vafallus domina fuá in uenerit:& fic putás vxoré fuá effe,eá c ognouerit:núquid pro pter h o c feu­ do priuabit? certe n ó . vere enim ipfe adulteriú nó cóm ittit:vt in d ecretis.xxxiiij.q.ij.c.in leftú.idem in telligo,fi concúbere fe exercuerit:vt.s.quib.m od.feu.am it.§.item fi fidelis.idem dicitur de ee qui facratifsimas virgines fo licita u e rit.C . de epif.& cleri. i.fi quis non dicam .& in authen.de fan-epif.§ p e.col.ix. A PV D ^ £ J J E M V E L J I J fo S uerfia feu d i definiatur. CON TROAbas Conftitutiones feudales &c. Tit.xix. 2t 22 A fcilice t de alienatione Feudi: per quod videtur quód hic nó lo ­ M as non eflhh a lij™ titulus, f f ctntentio.Coramimperatore. Iftud hodie corrig itu r, quia h o quitur de illa co n ftitu tio n é : nifi fo rte diceres cp illa cóftitu tio in fi.& if ts qti£ funt hic,fint v el debeát effe tatú vna cóftitu tio . * S ) die die inter inter m aiores & m inores nulla eft d iferetio: v t.s.d e na. g ImperatorLttbariut.auidzm non habent hanc fuperferiptio^ ¿n fi fic e rro pares curtis co g n o fccre poterunt etiam inter :U-tañ eos- & ^ n A ia e hodie per cóftitu tionem F rid erich i im nem ,nec aliquam:puto tamen quód fatis pofsit admitti talis fucapiti* r perferiptio: quia cred o •ialem.§. p rxterea u hanc fore illam co n fli , V e l dicas quia t i t v l v s x v i i i . jnterim. - „ laudam entú íapientú Papias, at­ tutioné dc qua feci méhic loquitur quando co A P V D Q JV E M V E L q u e M e d io la n i, M á tu a s,V e ro - tio n e m .s.p rori. & cre­ trousrfia erat inter ca­ quos controuerfia feudi nas, quse B ren u s (alias H y b e r d o quód duret h s c c ó pitanees d efeude quod definiatur. flitu tio vfque ad illud n u s)v o ca tu r, & Parmas, Lucas, quilibet eorum dicebat I c o n ten tio fuerit d e fe tenere ab im perato­ & Pifas,& S y p o n ti,& m archio- c.fi quis fine filió m aftu b e n e ficio inter capilo .licet d iflíS a per plu­ re,& ab eo fe efle in uenu m atq; d u cu v e l capitaneora capitula. taneos, coram im p e­ ftituro. vnde n o eft m i­ rum ,atq; v aluaio rum m aio rú . h p / tputs miles.Relicpuerum fi imperator tan rato re * definiri d e O r i t . in fuccefsione cuam dominus debet Decedente milite vafall»fucceditfibifi­ b e t.S i v e r o fu erit c o n te n tio in­ militis notabis,quód li­ c o ^ o fe ere inter cos: lius,&• nepos ex eo,&‘frater:quinimmt& te r m in o res valu afo res & m aio c et inferiores nó r elin ­ patruuiyjifeudumfit auitum.Balius. fed q uod d icitur in p rfquant, tamen fratres ex difla conftitutioné Fri- res d e b e n e ficio ú n iu d ic io pa­ Im perator Lo thariu s S Eugenio tráfuerfo admittuntur, derichi,imperialem. §. riu m definiatur, v e l per iu d ice 1 papas,& vniuerfo popu lo. & dominus p rs p o n ipraeterea.fcilicet quód c u rtis. Si aliquis b d e capitaI quis m iles m o rtu u s fuerit tu r,licet in feudo alio £ controuerua eft de n eis,v el d e m aioribus v alu afo ­ feudo inter duos vafalfine filio m a fc u lo ,& n e p o t i ^um f[;a.trum, fratres nó ?. • t r •• f u c c e d a t ,n ili fu e r i t fp erib u s, v e l de m in o rib u s fuum los,quod domini eft co p£ m S gmrio- b Si aliquis, fuper ho c ca.qusdam exemplaria habent titu/talem, qua­ liter alienationes mili­ tum euacuari debeant. q u o n o n v t im u r . b e n e fic iu m , fiue to tu m ,* fiue p artem alie n au erit: & ipfe v e l heres eius fine h e red e dd ecef-. ferit: q uia ben e ficiu m fe n io r ibus ap eritu r,to tu m q u o d fecit, re u o ca ri d e b e t .8 C O N S T I T V T 1 0 N F S F F .V D U L F S domini Lotharij Grc. ex.Lotharij. hanc conftitutionem no n memini me le- OJgiflemifi gii fuerit illa quas fic incipit: Im perialis beneuolétias «cc.Py.ego au tere puto quód ifta quas feq u itu r, fit illa q u s fic lncipit,Si quis miles mortuus fu erit.& debet habere fu perferiptienem talé,Im perator L o th a .E u g e .p a p s, & vtfiuerfo popu «>•&in quibufdam confuetudinibusita habetur fupraferiptum: hitelligo quód teneat h s c conftitutio vfq; ad illud c~ une tilio mafculo.nam in p rs d iftis ca.om nibus qu^ funt v fqu e *d diftú.c.fi quis & c.loq u untur de beneficiis m ilitú ,& de fu c ctfsione,S: de culpis,fi quis ea capitula reftein fp e x e rit:& h s c *ft de qua d icit hic obferuet de beneficio & fuccefsione & de culpis &c.ad hoc faciút plura c ap itu la,q us fic in cipiun t,fan ciWns Jtc.quod verbum notat eflc.l.inaperatoris.Illa enim có fti^tie,Im perialis b e a e u o le n tis , n ó loq uitu r nifi de v n a culpa, Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca B daliter . vt. f c, proxi. & fupra de. feu. m ar.ca.fid u o .V e l quod eft venus,idem m fih o rum fu ccefsion e : quia E t fi filius fratris m o rtu u s fu e­ in feudo antiquo loquirit , frater patris in ben eficiu m tur.St ho c eft quod di­ aui d e fu n d i fu cced at. c i t , in beheficio patris T i t v l v s x i x . ipfe fu cced it & c . Q u id T I T V L V S XX. ergo erit fi duo fratres C O N S T I T V T I O N ES DE B E N E F IC IO FRAin te r ie bona fratris d ifeudales dom ini Lo tharij impera­ tris,& qualiter frater in benefitiid a n t,& v n i fo li feu­ toris,quas ante ianusm beati P etri cium fratris fu cced at.» dum eueniat, quod erat in ciuitate R o m an a con didit obFraterfratri defunño finefilio non fuc­ antiquum : nunquid fi­ feruand as. cedit in feudo nouo.Fallit regulafi tempore ne herede m ortuo fraPracepitimperator eonfiitutionem edi­ Q inueftiture perpattum aliud conuenit.Item t re,ad qué deuenit ,d e tam fuper beneficiis militum,& • fuccefitonc f i de communibus bonts efi emptum. Itemf i fe n u r f m r ; v e [ dom;_ & culpa,cum confilie virorum prudentium frater efi inuefiitus vtriufque nomine do­ n o ?R efpo n .au t refutaab omnibus obferuati.Baldm. mino fciente.Item fifrater acquifiuit in houit,aut n on.fi refutauitl fiem regu.Baldm. ¡I q uis ex m ilitum o r­ vel ad h o c re fu ta u it, v t c Siuetotvm. iftud in télligo quando licite alienauit: & ponitur hic vel,cerreftiu e: queniá non totum poterat alienariialioquin e r fola a lienatione non infpefta morte heredis ad dominum reuertiturivt s.de feu.alien.in prine, expolitum eft. V e l fi vis intelligere quada alienauit contra prohibi­ din e d e c e ife rit, q u i tionem,intelligas quód ita de fafte euenerat,& f c j j t ^ 'p l d e fe u d o inueftitus erat folummodo dubi­ fuerit: v t có ftitu tu m tatio vtrum abonse fi­ habem u s, o b fe ru e tu r d e b e n e ­ dei emptore poflet re­ ficio & fu c c e ís io n e , & c u lp is. uocari mala fide trad i­ tum. & n o t. hic idem S i v n u s inculpatus fuerit vn a quod.s.quibus m o. feu. d e his nom inatis c u lp is , v t ha­ amit.§.rurfus. bem u s in fe r tú , o b fe ru e tu r per d Sine herede, id eft fi­ co n ftitu tio n em d o m in i L o th a ­ ne filio mafculo: vt.s.de alien.feu. circa finem. rij f im p erato ris,quae eft c o n fti* Reuocari debet. H ic tuta te m p o re E u g e n ij papae, notandum eft verbum ante ianuam beatifsim i P etri necefsitatis pro pofsia p o fto li in ciu ita teR o m a n a p e r hilitate p o n i,& pro cófilio:ficut & alibi: vt.ff. ... de p i.l.cred ito r.& .C .ad Ieg.Fla.de plag. l.fi fratre, ficut e có tra ytr verbum confilij fgepifsime ponitur pro necefsitate: v t.C .d e re2ikm' fcin.ven.l.non idcirco.& .ft'.de ad m i.tu.l.tutores.5.ij. f r e liq u e n t :h m b enefiem aui in patris v ic e m fu cc e d it. E t fi h e red em & fratrem reliq u erit, in b en e ficiü patris ipfe fu c c e d it. I q u is a c q u ifie r it b e neficium , & fine filio m afculo m o rtu ’ fue­ rit, & fra tri reliq u erit:frater n ó fu cced at fratri,fed do m in us habeat, nifi p er in u eftituram a d o m in o ord in atu m dominus eum de nouo in u e ftir e t:& r^fte ad ipfum dominum reu ertitur,alioquin fratri :v t j.de nat. fuc. feu. cap .j. & .j‘.de eo qui fi.fe c .a g . de feu. p at.c. tres erant a g n a ti.& .j.£ d e feu .có tr o . fue. c. T itiu s cum fu erit, v t frater fu cced at fratri, Sem pronio, fi m o rtu u s fu erit f in t hered e i D F B É .N E .F J m afcu lo:ve l fucced at frater fra­ ciofratrts ,c r qual itet fra ­ tri m o r ilti fine filio :v el nifi b e ­ ter in beneficium & c . filias non efi titulus, neficium de co m m u n ibu s b o ­ k ^ ltp u it acquifwit.Fmnis fuerit em p tu m :k v e l v triu fClptum. fic ergo feu­ dum emitur & acquiri­ tu r pre cio rv th ic,& .s.d e na.feu. con tra.eft euidenter.j'. de feu. dato in vicem le.cóm if.vbi d icitu r quód non fub p rste xtu p e c u n is,fed am ore dom ini feudum acq u iritu r.R efp en . iftud in . telligo,qu ando á vafallo emitur d om ino fciéteúllud v ero lo e u habet quádo á dom ino emitur:quod fieri p ro h ib etu r. Sed op­ ponitur, j.tit.quem adm o.feu.ad fif.perti. ca.fi quis fine filio, ex c© verbo ,nifi á dom ino red em erit: per quod innuitur q> á d o ­ mino emi valeat.Sol.illud intelligendum eft quando redim it fi­ ne preci«:aliás b éueferüiédo d o m in o ,& optim e fe h abido er­ ga dominum.8? ponitur ibi red im it, extra propriam fignificationcm .fim ilia ftudiofus inquirat, hic auté notabis iftud generale:Licitum eft fine p recio ,qu od cum precio n ó iicerep.vt ar. flf.de in fa.l.fiirti.& ar.C .d e prásdiiscuri.l.fi.& C .m ád .l. fi.& de fim .p atri.l.j.ar.có tra eft alias,fcilicet quia ao n eft licitum gra­ tis quod precio non liceret: vt.fl’.de rit.nup.l.palá.arg.cótra ad hoc.ff.de reg.iu r.l.cu i ius eft d onandi, licet alias dicatur qu ó d lic itu eft precio,qu od gratis n ó liceret:vt.ff,^ui.m o.pi. vel h y poth e.fo lu i.l.ficu t.§ .fed fi.& .C .d e con tra, iudi.l.j. & . ff.de c o trah e.e m p d .j.& .C .d e adm i.tu.l.nó omni .& , ff.de pro cu .l.p ro - ^