Política colonial y organización del trabajo en la isla de Fernando Poo

Anuncio
Política colonial y organización del trabajo en
la isla de Fernando Poo: 1880-1930
Gonzalo Sanz Casas
ADVERTIMENT. La consulta d’aquesta tesi queda condicionada a l’acceptació de les següents condicions d'ús: La difusió
d’aquesta tesi per mitjà del servei TDX (www.tdx.cat) ha estat autoritzada pels titulars dels drets de propietat intel·lectual
únicament per a usos privats emmarcats en activitats d’investigació i docència. No s’autoritza la seva reproducció amb
finalitats de lucre ni la seva difusió i posada a disposició des d’un lloc aliè al servei TDX. No s’autoritza la presentació del
seu contingut en una finestra o marc aliè a TDX (framing). Aquesta reserva de drets afecta tant al resum de presentació
de la tesi com als seus continguts. En la utilització o cita de parts de la tesi és obligat indicar el nom de la persona autora.
ADVERTENCIA. La consulta de esta tesis queda condicionada a la aceptación de las siguientes condiciones de uso: La
difusión de esta tesis por medio del servicio TDR (www.tdx.cat) ha sido autorizada por los titulares de los derechos de
propiedad intelectual únicamente para usos privados enmarcados en actividades de investigación y docencia. No se
autoriza su reproducción con finalidades de lucro ni su difusión y puesta a disposición desde un sitio ajeno al servicio
TDR. No se autoriza la presentación de su contenido en una ventana o marco ajeno a TDR (framing). Esta reserva de
derechos afecta tanto al resumen de presentación de la tesis como a sus contenidos. En la utilización o cita de partes de
la tesis es obligado indicar el nombre de la persona autora.
WARNING. On having consulted this thesis you’re accepting the following use conditions: Spreading this thesis by the
TDX (www.tdx.cat) service has been authorized by the titular of the intellectual property rights only for private uses placed
in investigation and teaching activities. Reproduction with lucrative aims is not authorized neither its spreading and
availability from a site foreign to the TDX service. Introducing its content in a window or frame foreign to the TDX service is
not authorized (framing). This rights affect to the presentation summary of the thesis as well as to its contents. In the using
or citation of parts of the thesis it’s obliged to indicate the name of the author.
T e s i s presentad?, par?, l a obtencián d e l j r ? d a de Oactar,
POLÍTICA COLONIAL Y OagAfJIZAGION D£L TRA3AJ0
EN LA ISLA DE FERNANDO POO:
1330-1930.
Director-Ponente;
Dr. C l a u d i o Esteva
Fabregat
Departamento de Antropología C u l t u r a l
F a c u l t a d de Geografía e H i s t o r i a
U n i v e r s i d a d de B a r c e l o n a
Presentada
por D.
Gonzalo Sanz Gasas
U n i v e r s i d a d de B a r c e l o n a
9 a r c e l o n a , Noviembre
1933
330
BIBLIOGRAFÍA
1885
"Acta General de l a bonferencia de
Berlín". Boletín de l a Sociedad Bfeoiqráfica de Madrid, t . XVIII, pp.
400-420.
Actas de l o s Plenos de l a Uni6n de .
Agricultores de l a Guinea Española
1925-1935. (No publicado). Archivo- B i b l i o t ^ a de l a Casa de l a Guinea
Ecuatorial (Barcelona).
ALMONTE, Enrique d'
1885
"Adquisiciones de España en e l A f r i
ca Occidental". Boletín de l a Sociedad Beográfica da Madrid, t . XVIII,
pp. 135-145.
1910
Los naturales de l a Guinea española
considerados ba.lo e l aspecto de su '
condicién de subditos españoles.
Madrid, Imp. del Patronato da Huéi>fanos de Administración M i l i t a r .
1912
Lo que vale l a Guinea española. Mad r i d , Imp, del Cuerpo de Intendencia Militar.
1914
"Ensaya de una breve descripción
del Sahara Español". Boletín de Sa
Real Sociedad Geográfica de Madrid,
t . LVI, pp, 130 y s s .
ALTOZANO, Hermenegildoí 1957
" E l Patronato de Indígenas de Guinea". Archivos del I n s t i t u t o de Estudios Africanos. N9 40, pp. 49-63.
ANGLASELL, Ramón
PTOP°S1CÍ°"
elevada a 5 . M . l a Reina
Nuestra Señora por l a Sociedad Económica Barcelonesa de Amigos del País
para que se s i r v a tomar medidas de
Protección y fomento del comensio de
gspaña en África. Barcelona. Imp.
del Oiario de Barcelona.
331
1944-1948
Anuario Agrícola de l o s T e r r i t o r i o s
Españoles d e l G o l f o de Guinea» Años
1944 y 1947. Madrid, Dirección Gene
x%l de A g r i c u l t u r a de l o s T e r r i t o r i o s Españoles d e l G o l f o de Guinea.
1928
Anuairlo-Guía O f i c i a l de Marruecos y
d e l África Española (Comercio y T u r i s m o ) . Madrid. C i a . Ibero-Americana de P u b l i c a c i o n e s .
1882
A r a n c e l e s de Aduanas p a r a l a Peníns u l a é i s l a s B a l e a r e s . M a d r i d . Irap.
y Fundición de Manuel T e l l o .
AREILZA, José MS y
CASTIELLA, Fernando
1941
R e i v i n d i c a c i o n e s de España. M a d r i d .
I n s t . de E s t u d i o s Políticos.
ARIJA, Julián
1930
L a S u i n e a Española y s u s r i q u e z a s .
M a d r i d , Espasa C a l p e .
ARMENGOL Y CORNET, P,
1879
ARNAL Y LAPUERTA, M. de 1884
¿A l a s i s l a s Marianas ó a l G o l f o
de Guinea? Memoria ... Madrid. Imp.
y Librería de Eduardo Martínez,
Manoria para l a P'undación de una
, C o l o n i a agrícola'y comensial en l a
i s l a de Fernando Poo. M a d r i d , Imp,
de F o r t a r i e t ,
ARñIGHI, G i o v a n n l
1975
" L a o f e r t a de t r a b a j o en una p e r s p e c t i v a histórica". Colonos, campes i n o s y multinacionales, Madrid, A l
b e r t o Corazón E d i t o r ,
8AE2 GARCÍA, Fernando
1926
Las
i s l a s C a n a r i a s , Fernando Póo y
Guinea C o n t i n e n t a l Española y s u s
c u l t i v o s e s p e c i a l e s . L a s Palmas.
•Diario.•
332
BAGUENA CORELLA, Luis
1950
Manuales del África Española. I-Guinea. Madrid. Consejo Superior de I n vestigaciones Científicas e I n s t i t u to da Estudios Africanasi
BALMASEDA, Feo. J .
1369
Los confinados de Fernando Póo e impresiones de un v i a j e a Guinea. New
York. Imp. de l a Revolución.
BANCIDELLA, J.CSsar
1940
Rutas de Imperio. "Fernando Póo y
Guinea"»' Madrid, Librería General
de Victoriano Suárez.
BARRAT BB01ÍIN, Michael
197S
La teoría económica del i m p e r i a l i s mo, Madrid. Alianza Universidad,
BARRERA, Ángel
1907
Lo que son y l o que deben s e r l a s
Posesiones Españolas del Golfo de
Guinea. Madrid, Imp, de Eduardo
Arias.
..1924
Memoria elevada a l Excmo. 5 r . Presidente Directorio Militar» C texto mecanografiado), Archivo-Biblio
teca de l a Casa de l a Guinea Ecuat o r i a l (Barcelona),
"
8AUMANN, M. Osear
1887
"La i s l a de Fernando Póo**, Boletín
de l a Sociedad Geográfica de ^fedrid,
t . XXII, pp, 359-36S.
BECKER Y GONZÁLEZ, J .
1918
Tratados, faonvenios y Acuerdos Referentes á Marruecos y l a Guinea
Española Colecbionados por encargo
de l a Liga A f r i c a n i s t a Española.
Madrid. Imp, d e l Patronato de Huérfanos de Intendencia é Intervención
Militar,
BELTRAN Y ROZPIDE, R.
1901
Repertorio de Publicaciones v Tareas de l a Sociedad Geográfica de Mad r i d (1876-1900 1 . Madrid, Imp, y L i t .
d e l Depósito de l a Guerra.
333
1905
"La Geografía en 1904. Memoria sobre
e l Progresa de l o s T r a b a j o s Geográfí
eos". Boletín de l a Real Sociedad Gea
: gráfica de Madrid. t.XLVII, pp. 7-16.
s.f.
L a Guinea Española. B a r c e l o n a . José
Gallach Editar.
BENDEñ, Q e r a l d J .
1975
Angola under t h e Portuguese. L o n d r e s .
Heinemann,
BONELLI, E m i l i o
1888
"Un v i a j e a l G o l f o de Guinea". B o l e tín de l a Sociedad Geográfica de Mad r i d , t . XXIV, pp. 291-313.
1895
Guinea Española.Apuntes sobre su e s tada político y c o l o n i a l . M a d r i d , E s t .
Tipográfico Sucesotes de Rivadeneyra.
BORRAJO VIÑAS, E.
1902
"Demarcación de l a Guinea E s p a n o M "
Boletín de l a Real Sociedad Geográf i c a , t . XLIV, pp. 133-189.
OJUTHILLEñ, Ch. de
1384
E I n g l e s e s , f r a n c e s e s y alemanes en
e l Óolfo de S u i n e a " . Boletín de M
S a c i e d a d Geográfica de Madrid, t .
XVII, pp. 7-19 y 203-294.
BRAD8Y, Barbara
1975
"The d e s t r u c t i a n o f n a t u r a l economy".
Economy & S o c i e t y . 4, pp, 125-161,
BREMON, Luciano M i
1897
F e m a n d o Póo. Su p r e s e n t e y su p o r -
BELTRAN Y ROZPIDE, ñ.
"
v e n i r . Madrid. J . P a l a c i o s .
BRAVO GARBONELL, J .
1917
Fernanda Póa y e l Muni. Sus M i s t e r i o s
y B i q u e z a s . Su colonización. Madrid,
Imp. de A l r e d e d o r d e l Mundo,
Cacao o r i g i n a r i o de Fernando Póo y
Guinea C o n t i n e n t a l , Iletrado a España
y e l e x t r a n j e r o . Años agrícolas 1923-24 a 1932-33, B i b , de l a Cámara de
Comercio, I n d u s t r i a y Navegación de
Barcelona,
3
CÁMARA AGRÍCOLA
OFICIAL DE FERNANDO
POO
1923
Memoria Delegaclfin Cámara Fernando
Póo, (Texto mecanografiado), Archi
vo-Biblioteca de l a Casa de l a Gui
nea Ecuatorial (Barcelona).
1929
Memoria de l a actuación da l a Junta
D i r d c t i v a durante e l e j e r c i c i o 1927"23 aprobada por unanimidad en l a
Asamblea General celebrada en Santa
Isabel, e l día 25 de febrero de 1929.
Barcelona, Artes Gráficas Sucesores
de Henrich y ^ i a ,
1933
E l cacao de Fernando Póo y e l chocol a t e en España. VI F e r i a de Barcelona del 3 a l 18 de Júhio de 1933. Bar
celona._ Artres Gráficas §ucesores de
Henrich y C i a ,
1934
VII F e r i a de Barcelona: 2 a l 17 de
Junio 1934. Barcelona, Imp. A. Ortega.
1935
VIII F e r i a de Barcelona: 1 a 16 de
Junio de 1935.""Barcelona. Imp. de
A, Ortega.
1936
IX b e r i a de Barcelona; 30 de Mayoaal
14 de Junio 1936. Barcelona. Imp. de
A. Ortega,
CANTILLO, A. de
1869
Tratados. Convenios y declaraciones
de Paz y de Somerclo que han hecho
con l a s potencias extranjeras l a casa
de Borbón. desde 1700, 2 vola. Madrid
Imp. de Miguel Ginesta,
GARLES, Emilio
1932
Misioneros. Negreros y Esclavos, Notas de un v i a j a a Fernando Póo. t^al e n c i a . Cuadernos da Cultura.
3
CASTRO, Armando
1980
O Sistema Colonial Portugués em
África. Lisboa. E d i t . Caminho.
GQLL, Arroengol
1911
Sepunda Memoria de l a s Misiones de .
Fernando Peo y sus Dependencias.
Madrid. Imp. Ibérica de Estanislao
Maestra.
1971
Golonialism i n África 1870-1960. 5
vols. Londres. Cambridge University
Press.
1834
"Comercia exterior de España". Boletín de l a Sociedad Geográfica- de Mad r i d , t . XVII, pp. 238-2aJ.
1935
Decreto creando e l Comité S i n d i c a l
del Cacao. Madrid. Ministerio de I n dustria y Comercia.
1884
Gangreso Español de Geografía Colon i a l y Mercantil. 2 tomos. Madrid,
Fortanet.
CONROTTE, Manuel
1900
"Colonias Españolas en África y ra§todos apropiadas á su explotacián".
iáoletín de l a gociedad Geográfica
de Madrid, t . XLII, pp. 174-188.
CONSEJO DE ECONOMÍA
NACIONAL
1925
Estadística del Comercio Exterior
de España. Año 1924. Madrid. Imp.
y Encuademación de F e l i p e Peña Cruz.
COQUERY-VIDROVITCH, C.
1963
"L'intervention d'une société privé
a propos du contesté franco-espagnol
dans l e Rio Muni: La Société d'Explotations Coloniales (1899-1924)".
Cablera d'Etudes Africaines. nS 13,
pp. 22-^.
COMITÉ SINDICAL
DEL CACAO
336
CRESPO GIL DELGADO, C.
1949
Notas p a r a un e s t u d i o antropológico
y etnolégico d e l bubi de Femando
Póo. Madrid. C.S.I.C. e I.D.E.A.
CURTIN, P h i l i p O. &
VANSINA, J .
1964
"Sources o f t h e n i n e t e e n t h c e n t u r y
A t l a n t i c slave trade", Journal o f
A f r i c a n H i s t o r y , V, 2 , pp. 185-208.
1916
¿Debe España c o n s e r v a r n u e s t r a s pos e s i o n e s de Guinea?. Éarcelona, T i p .
Iris.
DELEGACIÓN DE
ESTADÍSTICA DEL
GOBIERNO GENERAL
DE LA REGIÓN ECUATORIAL 1960
Resúmenes Estadísticos (1958-59).
Madrid.
DÍAZ OE VILLEGAS, J .
I,D.£.A.
1961
África S e p t e n t r i o n a l ; Marruecos e l '
nexo d e l e s t r e c h o . África Atlántica:
l a s r i b e r a s f r o n t e r o s de C a n a r i a s .
I s l a s y T e r r i t o r i o s d e l G o l f o de B i a f r a . Madrid. I.D.E.A.
1967
África Española en l a geopolítica y
g e o e s t r a t e g i a n a c i o n a l e s . Madrid,'
I.D.E.A.
1952
D i c c i o n a r i o de H i s t o r i a de España.
M a d r i d . R e v i s t a de O c c i d e n t e ,
DIRECCIÓN
GENERAL
DE ADUANAS-
1884
Estadística c o m e r o i a l . Resúmenes p o r
quinquenios d e l Comercio y de l a n a vegación e x t e r i o r de España en l o s
-
años de 1850 á 1882. Madrid. D i r e c .
G r a l . de Aduanas,
DIRECCIÓN
GENERAL
DE PLAZAS Y
PROVINCIAS AFRICANAS
1963
"La, Región E c u a t o i r i a l a l día". B o l e tín de Información. nS 483,
3
EMMANUEL, A r g h i r i
1884
"Discurso del Sr. Coello soBre l a
Conferencia de Berlín". Boletín de
l a Sociedad Geográfica de Madrid,
t . XVII, pp. 311-319.
s.f.
Discurso de 5.E. e l Jefe del Estado en ocasián de l a apertura del
VIII peHodo l e g i s l a t i v o de l a s Cortes Españolas. Publicaciones de l a
Excma. Diputación Provincial de Fernando Póo.
1900
Documentos presentados a l a s Coiiies
en l a Legislatura de 1900 por e l Min i s t r o de Estado. Madrid, E s t . T i p .
Sucesores de Rivadeneyra.
1931
E l cacao y e l chocolate. Publicaciones del Instituto Colonial da Barcelona. Tipografía Universal.
1971
"Le colonialisma des *poor^whitss'
et l e mythe ds l'irapérialisme d ' i n vestissement". L'Homme et l a 3ociáté. na 22, pp, 67-96.
1891
"España en África". Boletín de l a
Sociedad Geográfica de Madrid, t . XXX
pp. 12-22.
ESTEVA FABREGAT, C l .
1971
••Algunos caracteres del sistema de
propiedad *fang'". Ethnica. 1, pp.
31-59.
FAGE, J.D,
1969
A History o f West África. Londres,
Cambridge University Press.
FERNANDEZ DURO, C.
1900
E l derecho a l a ocupación de l o s t e r r i t o r i o s en l a Costa Occidental de
África, Madrid, Fortanet
33
FERNANDEZ, Rafael
1976
Guinea; Mateida regervada. Madrid,
Ediciones Sedmay.
FERRÁNDIZ
1930
Notas de v i a j e a Fernando P¿So, (Tex
to copia mecanografiada).
FERRER FIERA, Pablo
1900
Fernando Pao y sus dependencias.
Barcelona. A, López Robert Imp,
FICKENDEY, E,
1954
"Perspectivas de l a explotación del
aceite de palma en l a Guinea españo
la"» Archivos del Instituto de Estudios Africanos, n9 23, pp, 23-33,
FLORES MORALES, A.
África a través del pensamiento español; De Isabel l a Católica a Franco, Madrid, G.S.I.C. e I,D.E,A,
FONT TULLOT, I ,
1951
E l clima de l a s posesiones españolas
del golfo de Guinea. Madrid, G.S.I.C,
e I.D.E.A.
FONTAN Y LOBE, Juan
1946
Bibliografía C o l o n i a l . Madrid, Selecciones gráficas.
FOSTER-CARTER, Aidan
1978
"The Modes of Production Controyersy"
New L e f t Review. 107, pp, 47-77.
FREYRE, Gilberto
1958
Integrac^o Portuguesa Nos Trópicos,
Portuguese Integration i n the Trópica.
V i l a Nova de Famalic&o, T i p , Minerva,
1981
Gasa-Grande 5 Senzala. Rio de Janeiro,
219 e d i c ' L i v r a j d a José Olympio Ed,
1947
Primera contribución a l conocimiento
de l a s maderas ':de l a Guinea c o n t i nental española. Madrid. I.D.E.A.
FUSTER RIERA, Pedro
GALINDO Y DE LA VERA,L. 1834
H i s t o r i a , v i c i s i t u d e s y política t r a d i c i o n a l de España respecto de sus posesiones en l a s costas de África desde
l a Monarquía gótica y en l o s tiempos
posteriores § l a Restauración hasta e l
áltimo s i g l o . Madrid. M. T e l l o .
339
GARCÍA PIQUERAS, Tomás
19¿i9
África en l a acolan española. Madrid.
C.S.I.Q. B I.D.E.A.
"
1961
Recuerdos centenarios de una Guerra
romántica. La guerra de África de nuestros abuelos flB59-60). Madrid. C.S.I.C,
e I.O.e.A.
"
1966
La acción africana de España en torno
a l 96 [1862-1912). Madrid. C.S.I.C.
1936
Geografía de Marcuecos. Protectorados
y Posesiones de fespaña en África. 2
tomos. Madrid. Imp. y T a l l . del Minia
t e r i o de l a Guerra.
GAfCCBALDI, Germán
1891
"La i s l a de Fernando Póo". Boletín de
l a Sociedad Geográfica de Madrid, t .
XXX, pp. 94-110.
GELPI Y FERRO, G i l
1871
Situación de España y de sus posesiones de Ultramar, su verdadert? peligro
y e l único medio de conjugarlo. Madrid,
S. Aguado.
GENOVESE, Eugene
1970
Economía política de l a esclavitud.
Barceloha, Península.
GOBIERNO GENERAL OE
LOS TERRITORIOS
ESPAÑOLES DEL GOLFO
DE GUINEA
1943
194S
GOBIERNO GENERAL OE
LA PROVINCIA DEL
GOLFO DE GUINEA
19Sa
Resúmenes estadísticos (1956-57). Mad r i d . I.tí.E.A.
GOMEa DURAN, José
1946
E l régimen Jurídico-financiero c o l o n i a l . Madrid. C.S.I.C. e I.D.E.A.
Resúmenes de l o s anos 1941. 1942-43.
Madrid. I.D.E.A,
340
GÓMEZ Y SANJUAN, J ,
1883
••Posesiones españolas d e l G o l f o de ,
Guinea". Boletín de l a Sociedad Geográfica de Madrid, t . XV, pp. 381-396.
GONZÁLEZ ECHEGARAY, C.
1964
E s t u d i o s Guineos. V o l . I I , Madrid.
Consejo Supexdor de I n v e s t i g a c i o n e s
Científicas e I.D.E.A,
GHANADQ3, Gregorio
1907
España en e l Muni, Madrid. M i n i s t e r i o de M a r i n a ,
1912
Páginas s u e l t a s sobre l a Guinea e s pañola, B a r c e l o n a , Imp, de Vda, de
J , Miguel,
•
1958
H i s t o r y o f A g r i c u l t u r e i n t h e Southern
U n i t e d S t a t e s t o 1860, 2 v o l s , Glouces
t e r , Mass,
1947
Guía d e l Museo Etnolágico de Madrid,
C,S,I,C, e I n s t , B e m a r d i n o de Sahagún.
1852
Observaciones a l llamado opuse¿ild s o b r e l a colonizacián de Fernando Póo,
Madrid; Fund, e Imp, de Eusebio Aguado,/
"
GñAY, L.W,
.
GUILLEMAR OE
ARAGÓN, A d o l f o
."
.^":;.'i852
.
GUINEA, E m i l i o
Opúsculo sobre l a colonización de F e r nando Póo y r e v i s t a de l o s p r i n c i p a l e s
e s t a b l c i m i e n t o s europeos, M a d r i d , Imp,
Nacional,
-1916
Guinea C o n t i n e n t a l Española y F e r n a n do Póo, M a d r i d , Imp, Clásica Española.
1949
En e l país de l o s - b u b i s . Madrid, C,S,I,G.
e I.D.E.A.
34
GUNDER FRANK, André
1979
La acumulacián mundial. 1492-1789.
MadiH.d. S i g l o XXI.
GUTIÉRREZ SOBRAL, J .
1902
"La Guinea Española. Memoria presentada a l Excmo. Ministro de Estado".
Boletín de l a Real Sociedad Geográfi-I»
ca de Madrid, t . XLIV, pp. 7-15.
1904
Posesiones Españolas en África O c c i dental. Muni. Fernando Póo. Rio de
Oro. Madrid. Imp. de l a Revista Gener a l da Marina.
GUTKIND, P.C.W.,
COHÉN, a,,& COPANS, J .
HAMMOND, R.J,
1978
1966
African Labor History. Londres. Sage
Publ.
Portugal and África. 1815-1910. S t a f o r d University Pfess.'
"Estadística C o l o n i a l " . Boletín de
l a Sociedad Geográfica de Madrid,'' t ,
HEDIGEB, Emilio
1886
XXI, pp, 246-255.
HERRERO TEJEDOR, F.
1967
África en l a encrucijada internacion a l . Madrid. C.S.I.S, e I.D,E,A,
HOPKINS, A . 8 ,
1975
An Economic History of West África,
Londres, Londman.
IBARRA, José ds
1929
"Informe sobre l o s resultados que ha
obtenido en e l presente año d e l estu
dio de l a f l o r a de l a i s l a de Fernando
Póo e l Gobernador General de l a Gola
n i a , y que eleva a conocimiento d e l
Eaxjmo. S r , Ministra de Estado", L a
Guinea españolad
586 c y 584 c,
pp.
IGLESIAS DE LA RIVA, A. 1947
Política indígena en Guinea. Madrid
•;-.C.S.I.C. e I.D,E,A. •
342
1924
Instancia y Memoria explicativa de
l a misma elevada a l Directoría M i l i t a r por l a Delegación en España de
l a Cámara Agrícola O f i c i a l de Fernando Póo en 29 de Enero de 1924. Barcelona. Artes Gráfisas. Sucesores da
Henrich y C i a .
1951
Intereses de España en Marruecos. Mad r i d . C.3.Í.C. s I.D.E.A.
1886
"Exploración en T e r r i t o r i o s del Golfo
de Suinea". Boletín de l a Sociedad
Geográfica de Madrid, t . XXI, pp, 25-36.
1954
I r a d i e r , explorador de África. Madrid,
C.S.I.C. e I.O.E,A.
1956
I r a d i e r . conmemoración de su primer
centenario. Madrid, C,2,I,d, e I.D.E.A.'
1879
" I s l a de Coriseo". Boletín de l a Sociedad Geográfica de Madrid, t . VII,
pp. 264-265.
JANIKOWSKI, L.
1887
"La i s l a de Fernanda Péofisu estado
actual y sus habitantes" ^oletín de
l a Sociedad Geográfica de Madrid, t .
XXII, pp. 201-211.
KUBIENA, W.L.
1958
"Los suelos de l o s T e r r i t o r i o s españoles del golfo de Suinea". Archivos
del Instituto de Estudios Africanos.
nS 46, pp. 65-75.
LABRA, Rafael M. de
18^
Nuestras colonias de África, Fernando Póo, Coriseo, Annobón. Elobeyy L a
Costa de Guinea. Madrid. T i p . de A l fredo Alonso.
IRADIER, Manuel
343
LASTRES Y FINZ, Feo.
187S
L a c o l o n i g a c i 6 n p e n i t e n c i a r i a de l a s
Marianas y Fernando Póo. M a d r i d . Edu
ardo Martínez.
LECUYER, M.C. y
SERRANO, C.
1976
L a guerre d ' A f r i q u e e t ses r§percuss i o n s en Espagne. 1859-1904. París.
P.U.F.
LEGISLACIÓN DE ADUANAS
1912
A r a n c e l e s de Importación y E x p o r t a ción para l a Península § i s l a s S a l e a r e s vdgentes desde e l l a de enero
de 1912. Madrid. Centro E d i t o r i a l
Góngora.
LEÓN Y CASTILLO, F.D.
1921
Mis Tiempos. 2 tomos. Madrid. L i b r e ría de l o s Sucesores de Hernando.
LINIGER-60UMAZ, Max
s,f,
L i b r o de A c t a s de Reuniones de l a
J u n t a de Gobierno de l a Unión de
A g r i c u l t o r e s de l a Guinea Española.
1927-1935. (Texto m a n u s c r i t a ) . Avc h i v o - B i b l i o t e c a de l a Casa de l a
Guinea E c u a t o r i a l en B a r c e l o n a .
1980
L a Guiñee E q u a t o r i a l e . París. L'Harmattan.
s.f.
Lo que es y l o que podrá s e r l a G u i nea Española. Barfielona. T i p . C l a r e t .
LÓPEZ VILCHES, E l a d i o
1901
"Fernando Póo y l a Guinea Espanalaa".
Boletín de l a Sociedad Geográfica de
Madrid, t . X L I I , pp. 273-309.
LORMAN, José
1976
Manuel I r a d i e r B u l t y e x p l o r a d o r d e l
África negra. B a r c e l o n a . L a Gaya
Ciencia,
.
344
LLOMPAHT, Sebastián
1946
Leqislacián del Traba.jo en l o s T e r r i t o r i o s Españoles del Golfo de Guinea.
Madrid, Ed. de l a Oirec, General de
Marruecos y Colonias.
MADFCEO, Francisco
1933
La Guinea Incógnita: Vergüenza y escándalo c o l o n i a l . Madrid, Ed. España,
MAJO FRAMIS, R.
1954
I r a d i e r en l a Guinea Española, Madrid,
G,S,I,C. B I.D.E.A.
MALOONADO MAGANAZ, J .
1873
P r i n c i p i o s Generales del Arte de l a
Coloniazación. Madrid, Imp. y Fund.
de Manuel T e l l o .
MARTÍNEZ ALIER, J,
1977
Haciendas, Plantations and G o l l e c t i v e
Farras, Londres, F. Cass,
MARTÍNEZ DE LA
ESCALERA, Manuel
1902
"Los T e r r i t o r i o s del Muni, Sus condiciones y colonización". Boletín de
l a Real Sociedad Geográfica, t , XLIV,
pp, 17-47
MAHTOS AVILA, F.
1944
índice l e g i s l a t i v o de Guinea. Madrid,
I n s t , Estudios Políticas.
MAS, José
1919
En e l país de l o s bubis. Escenas de
l a vida en Fernando Póo, Madrid,. Sanz
C a l l e j a Editores e Impresotes,
MEILLASSOUXí, Claude
(eds.)
1971
The Bevelopment of Indigenous Trade
and Markets i n West África. Londres,
Oxford Unioersity Press.
1975-^
-
Femmes, greniers & capitaux. París.
F. Máspero.
MEMMI, Albert
1971
Retrato del colonizado. Madrid. Cuadernos para e l dialoga•
345
1923
Memoria Delegación Cámara Fernando
Póo. (Texto mecanografiado). A r c h i v o - B i b l i o t e c a de l a Casa de l a S u i nea E c u a t o r i a l ( B a r c e l o n a ) ,
1955
Memoria d e l Gobierno G e n e r a l de l o s
T e r - r i t o r i o s Españoles d e l G o l f o de
Guinea. Años 1949-1955, Madrid. Nuevas Gráficas.
1929
Memoria de I d s t r a b a j o s r e a l i z a d o s
por e l Consejo Peimanente de l a Delegación en España de l a Cámara Agrícola O f i c i a l de Fernando Póo desde e l año 1925»' B a r c e l o n a . A r t e s Gráficas.
Memorias de l a Unión de A g r i c u l t o r e s
de l a Guinea Española. 1923-24 a 19^-»
-29 y 1929-30 a 1934-35. A r c h i v o - B i b l i o
t e c a de l a Casa de l a Guinea E c u a t o r i a l
en B a r c e l o n a .
MERKETT, J . E .
1963
" t h e T r i a n g u l a r Trade". S u s i n e s s H i s t o r y . 3, pp, 1-7.
MESA, Roberto
1976
L a i d e a c o l o n i a l en España. V a l e n c i a .
Fernando T o r r e s Ed.
MOLINA ARRABAL, J,
1936
'
MINISTERIQ DÉ
ECONOMÍA NACIONAL
^ " P r i n c i p a l e s c i r c u n s t a n c i a s econótnico-jurídicas de l a S u i n e a Española". A r c h i v o s d e l I n s t i t u t o de E s t u d i o s A f r i canos. nS 41, pp. 7-21,
Estadística d e l Comercio E x t e r i o r de
España, año 1928, M a d r i d . A r t e s Gráficas.
"
3
MINISTEFIIO DE
ESTADO
1912
Estadística Genenal del Comercio
I n t e r i o r y Exterior de l o s T e r r i t o r i o s Españoles del África Occidental.
Año 1910. Madrid. Imp, del M9 de
Estado.
1912
Estadística General del Comercio
I n t e r i o r y Enterior en l o s T e r r i t o r i o s Españoles del Golfo de Guinea.
Año 1911. Madrid. Imp. L a Editora.
1919
Memoria referente a l a situacián
política y econámica de l a s posesiones españolas del Afrioa Occidental.
en l o a años 1916-lB. Madrid, Vicente
Rico.
MINISTERIO OE TRABAJO
Y PREVISIÓN
1929
Anuario Estadgstico de España. Año
XIII.-1927. Madrid. Artes Gráficas.
MINTZ, Sidney
1966
MIRANDA DIA2; M.
1963
España en e l continente africano.
Madrid. G.S.I.C. B I.D.E.A.
MIRANDA JUNGO, A.
1945
Leyes Coloniales. Madrid. Sucesores
de Rivadeneyra.
1890
"Las Misiones Españolas de Femartílo
P6o y sus Dependencias". Boletín de
l a Sociedad Geográfica de Madrid.' t,'
XXIX, pp. 279-283.
1902
"Nuestras colonias en Guinea. Consideraciones técnicas, sociales y.
políticas". Boletín de l a Real Sociedad Geográfica, t . XLIV, pp. 70-132.
MONTALVD, Federico
"The Caribbean as a socio-cultural
área", Journal of World History, IX,
: -r4,
pp.-:
3f7
MONTES DE OCA, José
1883
" C o l o n i a a c i S n d s Femando P ó o " B o l e tín de l a Sociedad Geográfica de Mad r i d , t . XV, pp. 46-53.
MORENO MORENO, José A. 19S3
"Origen y v i c i s i t u d e s d e l a n t i g u o
r e i n o de Moka". Arch&vos d e l I n s t i t u t o de E s t u d i o s A f r i c a n o s , na 27,
pp. 7-^3.
MOROS Y MORELLON, J .
1844
"Memoria s o b r e l a I s l a de Annobén"
Manorias s o b r e l a s i s l a s a f r i c a n a s
de España, Femando Pao y Annobán»
M a d r i d . C i a . Tipográfica.
MUSUER2A SAENZ, S.
1908
Fernando P6o. Su situacién a c t u a l
agrícola y c o m e r o i a l y s u portrenir»'
B a r c e l o n a . Vda. de O, Gasanovas.
mmz
Y eAviRiA,
IB71
Gránica G e n e r a l de España. África^
I s l a s de Fernando Póo, C o r i s e o y Annobán, M a d r i d . J . E , Morete,
19^
La
• Mlitoz Y NUÑEZ
DEL PRADO, Jssüs
propiedad en l a Guinea Española, y
M a d r i d . Imp, de l a C i u d a d L i n e a l . '
NAVARRO, joaquíb J .
1859
Apuntes s o b r e e l estado de l a c o s t a
o c c i d e n t a l de África y p r i n c i p a l m e n t e de l a s posesiones españolas en e l
S o l f o de Guinea, M a d r i d . Imp, N a c i o •nal.-'..
1900
NEVBURY, C o l i n W.
1971
Negociación con F r a n c i a p a r a c e l e b r a r
un t r a t a d o de Límites e n t r e l a s Pose-.
a l o n e s Españolas y F r a n c e s a s en lat;..
C o s t a O c c i d e n t a l de África. M a d r i d ,
Sucesores dd Rivadeneyra,
" P r i c B S and p r o f i t a b i l i t y i n e a r l y
n i n e t e e n t h - c e n t u r y West A f r i o a n Trade",
C l . M e i l l a s s o u x [ed.) The Development
o f Indigenous Trade and Markets i n West
A g r i c a . L o n d r e s . Oxford U n i v e r s i t y P r e s s .
348
NEWITír, Malyn
1981
P o r t u g a l i n África. L o n d r e s . Longman.
NIEVES COSO, Manuel
1902
"Demarcación de l a tíuinea E s p a ñ o M " .
Boletín de l a Real Sociedad Geográf i c a , t . XLIV, pp. 48-69.
NOSTI NAVA, Jaime
1942
Notas geográficas, físicas y económicas sobre l o s T e r r i t o r i o s español e s d e l G o l f o de Guinea. M a d r i d .
Dirección de A g r i c u l t u r a de l o s T e n r l t o r i o s españoles d e l G o l f o de
Guinea. Publicación n^ 1.
1947
" L o s ñames y sus f i e s t a s e n t r e ICES
b u b i s " . Anuario Agrícola de l o s T e r r i t o r i o s Españoles d e l G o l f o de
Guinea. 1947. Madrid. Dirección de
A g r i c u l t u r a de l o s T e r r i t o r i o s E s pañoles d e l G o l f o l d e Guinea. P u b l i
cación n9 13, pp. 195-199.
1948
A g r i c u l t u r a de Guinea. Promesa p a r a España. M a d r i d . C.S.I.C. e I.D.E.A.
1948
" C u l t i v o s arbóreos c o l o n i a l e s " . Aiw
c h i v o d e l I n s t i t u t o de E s t u d i o s Af r i c a n o s . nS 4, pp. 61-74.
-
1955
L a A g r i c u l t u r a en Guinea Española.
V nki •
I . L a P l a n t a . M a d r i d . I.&:.E.A.
NOVAS CALVO, L i n o
19SS
" R e c i e n t e s p r o g r e s o s técnico-agríc o l a s en l a a g r i c u l t u r a t r o p i c a l y
en s u aplicación a G u i n e a " . A r e u i v o s
d e l I n s t i t u t o de E s t u d i o s A f r i c a n o s ,
na 39, pp. 7-23.
1942
Pedro B l a n c o . E l Negrero.' M a d r i d .
C o l . A u s t r a l . Espasa C a l p e .
1884
"NuevoS; T e r r i t o r i o s españoles". Bo: • letín de l a Sociedad Geográfica de
Madrid, t . X V I I , pp. 357-358,
349
NZULA, A.T., POTEKHIN, 1979
I . I . & ZUSMANOVICH, A.Z.
Forced Labour i n Colonial África»'
Londres, Zed Press.
0LE3A MUÑIDO, F.'
1953
Derecho Penal aplicable a l o s indígenas en l o s T e r r i t o r i o s Españoles
del Golfo de ItUinea. Madrid. C.S.I.C,
e I.D.E.A.
OFTTEGA CANADELL, R.
1962 Provincias africanas españolas; I f n i , Sahara, Fernando P6o y Rio Wuni,
Barcelona. Teide.
OSSORIO, Amado
1887
"Condiciones de colonización que ofrecen l o s territoirias españoles
del golfo de Guinea", Boletín de Im
Sociedad Geográfica de Madrid, t .
XXII, pp.' 314-332.
PANYELUA, A.
1951
"Notas de tipología c u l t u r a l . La c a sa y e l poblado fang", Archivos del
I n s t i t u t o de Estudios Africanos, nS
16, pp. 7-30,
PANYELLA, A. y
SABATSñ,^ J .
1955
"Esquena de l a Antroponimia Fang de
l a Guinea española desde e l punto
de v i s t a etnológico", Archivos d e l
I n s t i t u t o de Estudios Africanos, nS
34, pp, 73-84,
1957
"Los cuatro grados de l a f a m i l i a ero
l o s fang de l a Guinea española, 6araarones y Gabán". Archivos d e l Inst i t u t o de Estudios Africanos, na 40,
pp, 1-17,
1959
Esquema de Etnología de l o s Fang
Ntumu de l a Guinea Española, Madrid,
C,S,I,C, e I,D,E.A.
PANYELLA, A.
PATRONATO DE
INDÍGENAS DE LOS
TERRITORIOS ESPAÑOLES
DEL GOLFO DE GUINEA
llSSp
-59'
Memorias de l o s años 1954 a 1958.
Madrid, Hijos de R. Oviedo.
PATFONATO DE
^
S.f.
INDÍGENAS DE LOS
TERRITORiaS ESPAÑOLES
DEL GOLFO DE GUINEA
En P r o da l o s Nativos de Fernando
P6o. Santa I s a b e l . Imp. C o l o n i a l .
PAZ, Abel
1979
D u r r u t i . E l p r o l e t a r i a d o en armas.
B a r c e l o n a . Bruguara,
PELLISIEñ, Rene
1964
L o s T e r r i t o r i o s españoles de África
M a d r i d . C.S.I.C. e I.D.E.A.
PELLÓN;y ROBRIGUEZ, J , 1864
Memoria d e s c r i p t i o a da l a s C o l o n i a s
españolas de Fernando Póo y sus dependencias. . . precedida de ¿na r e s e ña... sobre e l G o l f o de Guinea. Mad r i d . José Morales y Rodríguez.
PÉREZ, Antonio
1908
"Problema o b r e i r i " Segundo Congreso
A f r i c a n i s t a , Zaragoza, octubre 1908.
B a r c e l o n a . Imp. de España en África.
PÉREZ GALDOS, Benito
1954
A i t a T e t t a u e n . Madrid. Librería y
Casa E d i t o r i a l Hernando;
PÉREZ DE LA RIBA, J .
1973
E l barracón. E s c l a v i t u d y c a p i t a l i s - .
mo en Cuba. B a r c e l o n a . G r i j a l b o .
PERPIÑA GRAU, Román
194S
De colonización y economía en l a
Guinea española. B a r c e l o n a . L a b o r .
1947
"Mano de o b r a a f r i c a n a f a c t o r de
c o s t e c o l o n i a l : investigación sobre
s i peso de l o s b r a c e r o s c o n t r a t a d o s
en Femando Póo". Cuadernos de E s t u d i o s A f r i c a n o s , n^ 3, pp. 1-33.
s.f.
Contribución a l a p r e h i s t o r i a y p r o t o h i s t o r i a de R i o Muni. S a n t a . I s a b e l
de Fernando P ó o . P u b l i c a c i o n e s d e l
I n s t i t u t o C l a r e t i a n o de África.
PERRAMON MARTI, R,
351
1900
P o s e s i o n e s Españolas en e l África
O c c i d e n t a l p o r Dos O f i c i a l e s d e l
Ejército. M a d r i d . Imp. y L i t . d e l
Depósito de l a S u e r r a .
POZANCO, Miguel Ángel
1937
Guinea Mártir [ n a r r a c i o n e s , nofcáa
y comentarios de un condenado a
muerte). V a l e n c i a . Colección A c t u a lidad.
PRESIDENCIA DEL
CONSEJO DE MINISTROS
1934
Resúmenes G e n e r a l e s de Importación
y Exportación en l o s T e r r i t o r i o s
Españoles d e l G o l f o de Guinea. Año
1932. M a d r i d . V i c e n t e R i c o .
PRESIDENCIA DEL
SQBIERNO
1928
Memoria de l a Actuación d e l Bonsejo
de l a Economía Nacioneil en e l año
1927. Madrid. Imp. Z o i l a Ascasíbar.
PRIESTLEY, Margaret
1969
West A f r i c a n T r a d e and C o a s t S o c i e t y . A F a m i l y Study. L o n d r e s . O x f o r d
University Press.
RAMÓN ALVAREZ, H.
1951
Leyendas y m i t o s de Guinea. M a d r i d .
G.S.I.C. e I.O.E.A.
RAMOS IZQUIERDO, L .
1912
Deeripción geocfráfica y g o b i e r n o ,
admoniatración y colonización de
l a s C o l o n i a s Españolas d e l G o l f o
de Guinea. M a d r i d . Imp.Felipe Peña
C r u z . •:,.;„••
1923
Reglamento de l a Cámara Agrícola
O f i c i a l de Fernando P ó o . Banapá.
Imp. da l o s M i s i o n e r o s .
1928
Reglamento I n t e r i o r p a r a l a Unión
de A g r i c u l t o r e s de l a Guinea E s p a ñola. (Texto mecanografiado). B a r c e l o n a , A r c h i v o - B i b l i o t e c a de l a
Gasa de l a S u i n e a E c u a t o r i a l ( B a r celona) .
352
REPARAZ, Gonzalo de
1924
1954-1967
1952
1950-1957
REY, P i e r r e - P h i l i p p e
RIO JOAN, Feo. d e l
Política de España en África. Mar
d r i d , 23 edicián. C a l p e ,
Restroen Estadístico de África E s p a ñola. Años de 1947-52 a 1965-66.
Madrid. I.tí.t.W. y Dirección Gener a l de Marruecos y C o l o n i a s .
Resánenes estadísticos d e l Censo
General de Población d e l Gobierno
G e n e r a l de l o s T e r r i t o r i o s Español e s d e l G o l f o de Guinea. A l 31 de
diciembre de 1950. M a d r i d . I.D.E.A.
y Dirección General de Marruecos
y Colonias."
ReéOmenes Estadísticos d e l G o b i e r no General de l o s T e r r i t o r i o s E s p a ñoles d e l G o l f o de ^ u i n e a . Años de
1948-49 a 1954-55. M a d r i d . I.D.E.A.
1971
Coloñialisme e t Néo-Colonialisme
e t Transítlon au C a p i t a l i s m e . París,
F , Maspero.
1976
L e s A l l i a n c e s de C l a s s e s . París.
F , Maspero.
1914
E l f e r r o c a r r i l de Fernando Póo.
Artteproyecto de l a r e d i n s u l a r y
P r o y e c t o de l a l i sección, S a n t a I s a b e l á Basupú Oeste. Madrdd. Rev i s t a Técnica de Infantería y Caba
Hería.'
África O c c i d e n t a l Española ( S a h a r a
y Guinea). Madrid, R e v i s t a Técnica
de Infatatería y Caballería,
353
Ríos, Juan Miguel de l o s 1844
"Memoria sobre l a s i s l a s de F e r n a n do P6Q y Annobón". Memorias sobre
l a s i s l a s a f r i c a n a s de España, F e r nando P6o y Annobón. M a d r i d , Compañía Tipográfica.
RODRÍGUEZ BARRERA, J .
Manual d e l A g r i c u l t o r en Fernando
1924
Póo.
E l Cacao. B a r c e l o n a , A r t e s grá
ficas.
"
19?S
E l C a f e t o , B a r c e l o n a , R a f a e l Casulleras
ROMERO MOLINER, R a f a e l
RUMEU DE ARMAS, A n t o n i o
«UIZ Y ALBAYA, J .
1951
1956-1957
1893
Editor.
"Aspectos s o c i a l e s de l a a l i m e n t a ción en Fernando Póo". Artihivos d e l
I n s t i t u t o de E s t u d i o s A f r i c a n o s , nS
17, pp. 21-31.
España en e l África Atlántica. 2 '
v o l s . M a d r i d . C.S.I.C. B I.D.E.A.
Descripción de l o s c u l t i v o s que
se p r a c t i c a n en l a s llamadas f i n cas de l a i s l a de Fernando P ó o .
Cádiz, R e v i s t a Médica de D, F e d e r i c o Uoly.
SMVEORA y MAGDALENA, D. 1907
Memoria d e l Comisario Regio en l a s
p o s e s i o n e s españolas d e l África
O c c i d e n t a l . M a d r i d . Imp. de V i c e n te Rico.
S/^ATER, F r a n c i s c o
1907
Ensayo de E s t u d i o sobre una supuest a plantación de cacao en l a I s l a
de Fernando P ó o . B a r c e l o n a , Imp.
F . Badía.\
SAEZ DE SOBANTES, L.-
1971
E l A f r i c a n i s m o español. M a d r i d .
C.S.I.C. e I.D.E.A,' ,
351
SANZ, R i c a r d a
1978
F i g u r a s de l a Revolución Española»
Valencia, Ediciones Pretanio,
SANZ CASAS, Gonzalo
1979
••Política c o l o n i a l , política aránzeláiúa i i n i c i a t i v a p r i v a d a : L a
Union de A g r i c u l t o r e s de l a Guinea
Española". L/Avenp, nS 19, pp, 6270.
1980
" L ' i l l a de Fernando Póo: 1900-1939,
L a política indígena i e l procés
d ' a s s a l a r i a m e n t " . L"Avene. nS 28,
pp. 0.7-54.
1982
"Neutralidad o beligerancia: La P r i mera G u e r r a Mundial y l a Guinea E s pañola". Mélánpes de l a Casa de Velázguez. t . X V I l I / 2 , pp. 144-146.
1960
A f r i c a r e n l a política española d e l
s i g l o XIX. Madrid.-C.S.I.C.' e I.D.E.A.
SEVILLA ANDRÉS, D,
SECCIÓN DE ESTADÍSTICA
DE LA DELEGACIÓN DEL
TRABAJO DEL GOBIERNO
GENERAL DE LOS
TERRITORIOS ESPAÑOLES
1947DEL GOLFO DE GUINEA
-1949
Res&nenes de l o s años 1944-45 y
1946-47. M a d r i d . DiBeccién G e n e r a l
de Marruecos y C o l o n i a s e I.'^.E.A,
1888
"Sesión d e l 12 de Diciembre de 1B88"
Boletín de l a Sociedad Geográfica de
Madrid, t . XXV, pp. 414-415,
SHERIDAN, R,
197QQ
The Development o f the P l a n t a t i o n s
t o 1750; an E r a o f West I n d i a n P r o s p e r i t y 1750-1775. L o n d r e s , Ginn & Co.
SILVEIRA, L u i s
1959
Descripción de l a i s l a de Fernando
Póo en vísperas d e l T r a t a d o de San
I l d e f o n s o , M a d r i d , C S . I . C , e I.D,E,A.
355
SORa.A, Le Lieutenant
1884
Les Posseesions espagnoles Solfe
de Suinée l e u r presente et l e u r avenir, París. A, Lohure,
SORELA, L u i s
1893
E l comercio en e l África Occidental.
Madrid. Imp, y L i t , de l o s Huérfanos,
1886
"Solucián d e l c o n f l i c t o Hispano-Alemán. Proposición hecha por Su S a n t i dad E l Papa León :.XIII como mediador
en l a cuestión de l o s archipiélagos
de Las Carolinas y Palaos pendiente
entre España y Alemania". Boletín de
l a Sociedad Geográfica de Madrid, t .
XX, pp. 102-107,
STOLCKE, Verena
1978
"Las mujeres y e l trabajo", Material e s , n» 12, pp. 45-63.
STOLCKE, V. &
HALL, M. ..
_Ci
"The Introduction of Fres Labour
i n t o to Sao Paulo Coff ee Plantatiíaas"
Paper preparad im advance f o r p a r t i c i
pants i n Burg Wartenstein Sympositan,
nS as. The Sex División of Labour,
Development and Warnen^s Status.1980.
aUNOIATA, I.K.
1974
"Prelutíe to Scandali L i b e r i a and
Fernanda Po, 1880-1930". Journal
of Af Idean History, XV, I , pp. 97^-112,
TERAN, Manuel de
1980
Black Scandal. P i l a d e l f i a , I.S.H.I.
1962
Síntesis geográfica de Fernando Póo.
Madrid. I.D.E.A. e I n s t i t u t o Juan
Sebastián Elcano.
1909
Tercer Congreso A f r i c a n i s t a . Valenc i a . 1989. Centros comerciales H i s pano-MarroquÍBs. Barfielona, Imp,
España en África»
TESSMANN, Gunter
isas
" T e r r i t o r i o s a d q u i r i d o s para España p o r l a Sociedad Española de A f r i c a n i s t a s y C o l o n i s t a s en l a C o s t a
O c c i d e n t a l de África". Boletín de l a
Sociedad Geográfica de M a d r i d , t .
X V I I I , pp. 35S-399.
1923
P i e B u b i a u f Fernando Poo. Berlín.
Hagan.
THOMPSON, E.P.
1979
Tradicián, r e v u e l t a y c o n c i e n c i a
de c l a s e . B a r c e l o n a , G r i j a i b a .
TODOROV, T z v e t a n
1932
L a conqu&te de l'Amérique. París.
Seuil.
s.f.
• Una o b r a de colonizacián alemana
en Fernando Pao. M a d r i d . B l a s s y
C i a . Imp.
•
UNION DE AGFffCULTORES
DE LA GUINEA ESPAÑOLA
s.f.
Memoria de l a Seccián de Ventas .
de l a Unián de A g r t c u l t o r e s de l a
Quinea Española.[Texto mecanografiad o ) . A r c h i v o - B i b l i o t e c a de l a C a s a
de l a Guinea E c u a t o r i a l ( B a r c e l o n a ) .
UNZUETA, Abelardo de
1947
H i s t o r i a Geográfica de l a i s l a de
Fernanda Pao. Madrid. C.S.I.C.í e
I.D.E.A. -
USERA,Y ALAHCON, J .
13^'
• ^stnoria de l a I s l a de F e m a n d o Páoi^
Madftid. Tomás Aguado.
1352
O b s e r v a c i o n e s a l llamado opúsculo
s o b r e l a colonizacián de Fernando
Peo p u b l i c a d o p o r D. A d o l f o G u i l l e mar de Aragón. M a d r i d . Imprenta,
Fundición y Librería de O, Eusebia
Aguado.
1949
B i b l i o t e c a Catálogo de M a t e r i a s .
Madrdd. Imp. de Sucesotes da R i v a deneyra.
VALDES CABANILLAS, L.
1928
P o s e s i o n e s Españolas d e l G o l f o de
Guinea. Madrid. T a l l e r e s d e l Depós i t o de l a G u e r r a .
VALOES INFANTE, E.
1898
Cubanos en Fernando Póo. Horrores
de l a Dominación española. Habana,
Imp. E l Fígaro,
VALERO Y BELENGUEñ, J .
1891
"La Guinea Española". Boletín de
l a Sociedad Geográfica de Madrid,'
t . XXXI, pp, 209-234.
VEGIANA, Antonio de
1957
"La e s t r u c t u r a sociológica d e l mos a i c o é t M c o de l a C o s t a de Guinea
(Guinea española)*. A r o h i v o s d e l
I n s t i t u t o de E s t u d i o s A f r i c a n o s ,
nS 40, pp. 43-48.
VILA VALENTI, J .
1977
"Origen y S i g n i f i c a d o de l a S o c i e dad Geográfica de M a d r i d " , R e v i s t a
de Geografiía. v o l . X I , nS 1 y 2,
pp. 5-23
VAL,
Asuncién d e l
VIZCONDE DE
T r e s años en Fernando P ó o . Via.je
a África. M a d r i d . Urbano M a n i n i Ed.
SAN JAVIER
V vyOLPE, Harold
s.f.
1972
" C a p i t a l i s r o & Cheap Labour Power
i n South África: F r o n S e g r e g a t i o n
t o Apartheid".' Economy and S o c i e t y ,
val.
I , 4, pp. 425-455.
REVISTAS
África
CSaroelona)
África y América
(Barcelona)
Ager
(Santa I s a b e l de Fernando
Pao)
A r c h i v o s d e l I n s t i t u t o de E s t u d i o s A f r i c a n o s
(Madrid)
Santa
( S a n t a I s a b e l de Fernanda Pao)
Boletín de l a C&nara Agrícola O f i c i a l de Fernando P6o •
(Santa I s a b e l de Fernando Pdo)
Boletín d e l Comité de Befensa Agrícola de Fernando Póo
(BaitíBlona)
Boletín de l a Sociedad Beográfica de B a r c e l o n a
(Barcelona)
Boletín de l a Sociedad Geográfica de Madrid
(Madrid)- • •
Soietín de l a Real Sociedad Geogfáfica "' •(Madrid) ,
,
.
V,,
E l Defensor de Bidnea
( S a n t a I s a b e l de Fernando Póo)
E l Eco de Femando Póo
£Santa I s a b e l de Fernando P ó o )
España en África
(Madarid, M e l i l l a ,
Barcelona)
' •';
Femando Póo
(Santa Isabel de Femando Póo)
La Guinea Española
(Santa Isabel de Femando Póo)
La Voz de Femando Póo
(Barcelona)
Revista de Geografía Comercial
(Madrid)
Revista de Geoorafía Colonial y Mercantil
(Madrid)
Descargar