coffee break Xosé Luis Reza, presidente de Markea en nome propio Luis Fernández Vilela, director xeral de CORETI en aberto Juan Carlos Cubeiro, socio-director de IDEO Business sumario coffee break Xosé Luis Reza, presidente da Asociación Galega de Marketing (Markea) páx. 4 / en nome propio Luis Fernández Vilela, director xeral de CORETI páx. 6 / en aberto Edita Clúster do Producto Gráfico e do Libro Galego Consello asesor: Jacobo Bermejo, presidente; Carlos del Pulgar Sabín, vicepresidente; Antonio Couto Rego, vicepresidente; Ana Bravo Doviso, tesoureira; Carlos Docampo Freire, secretario; José Carlos Iglesias García, vogal; Mar Delgado López, vogal. Deseño, maquetación e redacción Atelier Gráfica Visual S. L. Depósito Legal C 2126- 2013 A personalización alcanza o seu máximo nivel coa tecnoloxía HP páx. 8 / en aberto Juan Carlos Cubeiro, sociodirector de IDEO Business páx. 10 / reportaxe Gradiant, máis de cinco anos de ascenso imparable páx. 11 / 3x3 Indigo Chechu Pérez (Creatividade Galega), Juan Carlos Silva (Frinsa) e Julián Hernández (Vegalsa-Eroski) páx. 12 / entrevista Carlos Docampo, presidente do Consello Rector de Gráficas páx. 13 /reportaxe Reimprímete: tempo de cambios, non de perdas páx. 14 Anduriña, SCG 04 revistagraf8 revistagraf8 05 coffee Foto: Moncho Fuentes break Xosé Luis Reza Presidente da Asociación Galega de Marketing (Markea) Cales son os principais obxectivos de Markea? Os obxectivos polos que naceu Markea transcribímolos nos propios estatutos da asociación: fomentar e dar a coñecer a cultura do marketing entre os profesionais, empresas e institucións de Galicia; facilitar o intercambio de experiencias e ideas entre os seus membros, empresas, institucións, centros educativos en torno ao marketing como fonte de riqueza e innovación; ser un foro de encontro, así coma unha rede social ou networking, que facilite a comunicación e a formación continua entre os seus membros; prestixar e dar a coñecer o papel do marketing e dos seus profesionais; e, por último, fomentar a implementación da función de marketing como área clave para a consecución dos obxectivos estratéxicos definidos en empresas, institucións, administracións e diferentes organizacións dentro do ámbito de actuación da asociación. Como se chega ao consumidor a través do marketing? A través das famosas 4 p’s de marketing: produto, prezo, distribución (placement) e promoción. Temos que crear produtos que sexan necesarios para o consumidor, de pouco serve ser moi bo fabricando parafusos se non hai quen os compre; produtos a un prezo que o mercado estea disposto a pagar; a través das canles de distribución que máis se acheguen ao cliente e que fagan da compra unha experiencia cómoda e sinxela; e, como non, sabendo transmitir aos nosos clientes cales son as vantaxes que ten o noso produto ou servizo con respecto da competencia. Pero é que, ademais, hoxe temos que ver ao cliente coma un ‘amigo’ co que temos que crear unha relación a longo prazo, e para iso temos que crear unha dinámica de confianza e intercambio de valor que trascende do mero acto da compra. Como vería a creación dun clúster da comunicación gráfica do norte de España como iniciativa que partise de Galicia? Todo o que sexa liderado por Galicia a nós parécenos ben. Está demostrado que o clúster galego ten a capacidade e a vontade de liderado precisa para tirar deste carro. Na medida en que este clúster incorpore máis valor na cadea e traballe orientado ao mercado estou seguro de que será un éxito. Que proxectos desenvolve na actualidade Markea? Pois estamos traballando fundamentalmente en dúas frontes ao mesmo tempo para poder dar resposta aos obxectivos que mencionaba antes. Por un lado, estamos desenvolvendo actividades de formación e titorización nas universidades, nas escolas de negocio, en diferentes colectivos: emprendedores, hostalería, seguros… para difundir a importancia do marketing na xeración de riqueza na sociedade galega con obradoiros, xornadas de marketing ao vivo, xornadas de marketing posible, apadriñamento de emprendedo- res, etc. E por outro, estamos realizando actividades para que nós mesmos poidamos aprender, de compañeiros da asociación, de outros profesionais que nos visitan de fóra de Galicia: convidados, visitas ás empresas de Galicia, almorzos de traballo… E, por suposto, colaborando con todas aquelas iniciativas que organizan outras asociacións nas que o papel do marketing é fundamental. Neste senso, teño que dicir que cando nos invitaron a participar na iniciativa das Xornadas de Innovación no Punto de Venda entendemos dende o primeiro momento que nós tiñamos que estar aí, e doulle as grazas ao clúster e ao seu presidente por invitarnos e facernos partícipes deste proxecto. “Temos que crear unha dinámica de confianza co cliente” 06 revistagraf8 revistagraf8 07 loxística, ata o sector vitivinícola, entre outros. É neste último no que se opta cada vez máis por distintos tipos de etiquetas con acabados moi variados e empregando os materiais máis orixinais e innovadores do mercado. A impresión co sistema dixital é tamén outra das tendencias nas artes gráficas, dada a máxima calidade de imaxe que aporta a calquera traballo. Luis Fernández Vilela Director xeral de CORETI “Cremos firmemente no futuro do packaging” En que situación se atopa o packaging en Galicia? Nun mercado cada vez máis competitivo e no que, debido á crise, o consumo se ten retraído, faise máis necesaria ca nunca a diferenciación. Este labor recae no packaging, é dicir, na etiqueta ou no envase dun produto, elementos que son a cara visible, a tarxeta de visita ou a primeira comunicación visual dunha empresa co seu potencial consumidor. En Galicia poucas empresas se decataron, a raíz da crise económica, da importancia desta ferramenta. Moitas delas tampouco se atopaban preparadas para afrontar grandes apostas e investimentos neste eido. Nós, dende Coreti, pola contra, consideramos que estivemos atentos e preparados, posto que cremos firmemente no futuro do packaging. Ata que punto é importante para captar a atención do consumidor? Son moitas as cousas que o consumidor ten que valorar dun produto nun só intre, no momento no que se atopa fronte a fronte cunha ampla variedade de artigos, dos que só escollerá un. Debemos, deste xeito, chamarlle a atención visualmente, como a forma máis áxil e rápida. Detalles visuais como a forma dun envase, o deseño da etiqueta, o material do que está feita, a cor ou cores empregadas, o tipo de acabado utilizado, etc., deben agradar emocionalmente ao consumidor e facer que escolla un produto determinado. Cales son as tendencias actuais no eido das etiquetas? Depende moito do sector ao que se dirixan. En Coreti traballamos para o téxtil, automoción, alimentación, E que valor engadido ofrece Coreti? En Coreti, como fabricantes de etiquetas adhesivas, axudamos aos nosos clientes a vender mellor o seu produto, a diferencialo do resto. Isto conseguímolo grazas á calidade da impresión e ao deseño, pero tamén á distinción que lle outorga a aplicación dun acabado determinado e ben escollido para unha etiqueta, ou a elección do mellor material para realizala. Hoxe en día, cos medios tecnolóxicos cos que contamos nas nosas instalacións, podemos dar solución a tódalas posibilidades de impresión e ofrecer un amplo abano de acabados para as etiquetas. En Coreti, como fabricantes de etiquetas adhesivas, axudamos aos nosos clientes a vender mellor o seu produto, a diferencialo do resto Cales son os obxectivos da empresa a medio prazo? O futuro en Coreti pasa por manter a aposta pola calidade, algo primordial para nós, e así o reflicten as certificacións ISO 9001, ISO 14001 de Xestión Ambiental, FSC Cadea de Custodia e Galicia Calidade, nas que estamos integrados. Tamén por continuar traballando no ámbito do I+D+i, incorporando nova tecnoloxía ao noso proceso produtivo. En definitiva, pretendemos cumprir coas expectativas dos nosos clientes e acadar a súa máxima satisfacción. 08 revistagraf8 09 A personalización alcanza o máximo nivel seu coa tecnoloxía HP Indigo Outro potencial problema era reproducir á perfección o vermello Coca-Cola. Gregory Bentley explícao así: “Cando vimos os criterios técnicos e os resultados que especificaba o resumo do proxecto, fíxose evidente que a tecnoloxía dixital HP Indigo era a resposta. O peso da tinta, a coincidencia de cor, a calidade e coherencia da impresión, unidos á base instalada de prensas HP Indigo en Europa, convertérona na única opción posible”. HP axuda a facer realidade a maior campaña de marca personalizada de Coca-Cola en Europa. Récord de produtividade da prensa dixital HP Indigo para producir 800 millóns de etiquetas personalizadas de alta calidade en 32 países. Aínda que semelle incrible, en Coca-Cola Australia decatáronse de que moitas persoas non tiñan probado a centenaria bebida. Así que para achegar a marca a todo o mundo escolleron os nomes máis comúns do país e imprimíronos nas etiquetas das botellas individuais cunha impresión dixital seguida dunha laminación. E obtiveron moi bo resultado. Esta iniciativa espertou o interese de Coke Europe, cuxos responsables de marketing suxeriron levar a cabo un proxecto similar en 32 países, para dous tamaños e tres tipos de Coca-Cola: Normal, Zero e Light. Os 150 nomes máis comúns de cada país para o grupo obxectivo (de 13 a 30 anos) en case 30 idiomas e 5 alfabetos. En total, 10.000 elementos gráficos diferentes. Un total de 12 prensas dixitais HP Indigo dedicáronse ao proxecto “Share a Coke” durante tres meses, traballando de cinco a sete días á semana con tres quendas cada día. En conxunto, imprimiron 36.000 etiquetas por hora, o que lles permitíu completar os case 800 millóns de etiquetas necesarias a tempo para Dimensións de xigante e pouco tempo O modelo de traballo Os impresores que producen para botellas de Coca-Cola están equipados con prensas de gran formato e alta velocidade que traballan coas especificacións técnicas definidas. Manexan volumes extremadamente grandes e limítanse a tintas, vernices, procesos e controis de calidade aprobados pola embotelladora local. Non poden cambiar nada sen poñer en risco a actividade. Pero este caso era diferente: un desafío de case 800 millóns de etiquetas nun prazo de catro meses, reproducindo con exactitude a icónica cor vermella Coca-Cola e garantindo a coherencia da cor entre diversos convertidores de etiquetas e prensas combinando a impresión dixital e convencional. “O proxecto comezou coas preguntas de Coca-Cola acerca da viabilidade da impresión de etiquetas mediante unha combinación de tecnoloxía convencional e dixital”, lembra Peter Overbeek, Director Executivo de Eshuis, a impresora holandesa que aceptou o desafío. Xunto con Gregory Bentley, innovador de embalaxe en Europa de The Coca-Cola Company, e o seu equipo, estudaron diversas solucións, incluída a proba de como se comportarían as etiquetas persoalizadas nas liñas de produción das embotelladoras. Eshuis creou arquivos de impresión predefinidos axudando aos impresores asociados a poñer a punto as súas prensas dixitais e ensinándolles a cumprir os estándares de Coca-Cola. Desenvolveuse unha potente ferramenta web, específica para o proxecto, e HP achegou subministros de tinta cunha premezcla especial que reproducía a cor vermella Coca-Cola, cor que é agora a referencia para a produción de embalaxes da compañía de refrescos en Europa. Satisfeitas as principais cuestións sobre viabilidade, quedaba facer fronte aos retos relacionados co tamaño do proxecto. Pero a confianza de Overbeek era total, baseábase nun plan para compartir a carga de traballo con empresas asociadas que colaborarían formando parte dun equipo coordinado e dirixido por Eshuis, que configurou unha rede de oito convertidores de etiquetas dixitais e dez convertidores de etiquetas convencionais por toda Europa, dando soporte a todos os provedores dixitais. 12 prensas dixitais HP Indigo dedicáronse ao proxecto de marketing durante tres meses, traballando de cinco a sete días á semana o lanzamento de campaña. Eshuis foi a primeira en empezar e bateu o récord de volume de produción en toda a rede mundial de prensas instaladas HP Indigo WS6000, que foi a que fixo o traballo: 8,2 millóns de impresións ao mes, fronte ao récord anterior de 4,7 millóns. Case 800 millóns de etiquetas persoalizadas impresas a unha velocidade acumulada de 36.000 por hora. “Iso non é normal en absoluto para unha prensa dixital”, apunta Overbeek. O acabado das etiquetas reproducíu perfectamente o peso, a tensión da superficie e da banda das etiquetas de Coca-Cola impresas de xeito estándar, co que as plantas embotelladoras continuaron funcionando ás elevadas velocidades habituais. Apuntando alto Tras culminar con éxito este monumental proxecto de impresión, Peter Overbeek, di que “demóstrase que se pode usar a tecnoloxía de impresión dixital HP Indigo para campañas de maior volumen cunha calidade moi alta. A combinación de tecnoloxía convencional e dixital non se tiña feito antes a esta escala e abre á impresión dixital un tipo de mercado completamente diferente”. Coca-Cola tivo unha gran idea e HP Indigo fíxoa realidade. 010 revistagraf8 revistagraf8 011 Juan Gústenos ou Carlos non, todos somos socio-director de IDEO Business Foto: Moncho Fuentes Cubeiro comerciais Juan Carlos Cubeiro está considerado como un dos maiores expertos españois en talento, liderado e coaching. Dende 1987 dirixiu proxectos de consultoría estratéxica para centos de compañías en todo o mundo. Profesor en Fundesem, ESIC, Deusto e na Escola de Negocios Novacaixagalicia, tamén colabora coa Real Federación Española de Fútbol. Destacado conferenciante, publicou 38 obras sobre liderado. Ademais, é presidente de honra da Asociación Española de Coaching, membro de Thinking Heads e director de contidos da revista Konekto. Máis aló dunha crise económica, social, política e de valores, estamos no inicio dunha nova era, no paso “do Capitalismo ao Talentismo”, unha época na que o talento é máis escaso -e valioso- que o capital. Esta nova era, o Talentismo, defínese por ser conceptual (a importancia do deseño, do relato, do equipo, da empatía, do xogo e do propósito), condutual (o importante é o que fas, máis aló do que dis) e de xenerosidade (o triunfo dos artistas). E en poucos ámbitos se pode comprobar esta transformación como na actividade comercial. Gradi a nt, máis de cinco anos de ascenso imparable Como di o meu admirado Daniel Pink no seu último libro, “Vender é humano”, aínda que se calcula que o 10% dos profesionais adícanse formalmente á venda, en realidade todos somos comerciais. Un de cada nove estadounidenses que traballa, declara que o fai como comercial. E os outros oito, como di Dan, tamén o fan aínda que non o digan. Todos estamos no mundo das vendas. As boas noticias son que a venda xa non é o que era. O que está cambiando é o enfoque: de transaccional (“colocar” un produto ou un servizo) a relacional (sentirse ben tratando cunha persoa, de modo que lle achegues valor co teu produto e servizo). “Aglutinamos investigación e desenvolvemento, e facemos produtos terminados para vender ás empresas. Innovamos para elas”, explican dende esta fundación privada establecida en decembro de 2007 co obxectivo de aliñar o I+D+i universitario coas demandas das empresas e da industria. Cuns ingresos de máis de 4 millóns de euros en 2012 -algo máis de 2,2 procederon de contratos pechados- e unha previsión optimista para 2013, Gradiant (www.gradiant. org) traballa na actualidade para máis de 80 clientes. Pasou de ter 22 traballadores en 2009, a case 90 a finais de 2013. Mesmo conseguiron atraer, ao abeiro do programa europeo LiftGate, a seis investigadores doutores con experiencia internacional en enxeñería informática e telecomunicacións. Empatía Deste xeito, o 90% do talento comercial é pura intelixencia emocional, a nosa capacidade para xestionar as propias emocións e as dos demais. A calidade clave dende o punto de vista emocional, dende a parte do cerebro que configura o sistema límbico (exclusivo dos mamíferos), é a empatía, a sincronización das emocións doutras persoas coas nosas. Trátase de “poñernos na pel” do outro, compartamos ou non o seu punto de vista. As persoas que non son empáticas (algo que, innegablemente, desenvólvese, apréndese) non poden ser boas comerciais. Esa empatía baséase na autoconfianza, na serenidade e no optimismo intelixente (o gran preditor do talento comercial) e impacta a través da persuasión, da influencia. Por iso, o talento comercial non se improvisa; debe traballarse, principalmente, a través do coaching executivo. A venda estaba baseada na asimetría da información entre o vendedor e o comprador, pero xa non sucede así. En lugar de ser agresivos, Pink proponnos un novo ABC: Attunement (Axuste, sintonización), Buyoyancy (Flotabilidade, optimismo) e Clarity (Claridade, lucidez). Benvidos aos novos tempos, ao Talentismo no que tod@s somos comerciais. E podemos facelo ben se queremos. 5anos Esta fundación privada sen ánimo de lucro, ubicada no Edificio Citexvi de Vigo, investiga sobre redes de datos, arquitecturas de servizos, subsistemas de comunicación, human sensing e procesado de sinais multimedia, entre outras tecnoloxías nas que Gradiant é un referente a nivel internacional. As súas áreas de acción comprenden redes e aplicacións, os entornos multimedia e as comunicacións. Os máis de 60 proxectos nos que o Centro Tecnolóxico de Telecomunicacións de Galicia participa, e a experiencia dos seus partners e clientes, proban o seu dinamismo. E non só traballa para empresas galegas, españolas e internacionais, senón tamén en iniciativas promovidas por Europa, a Xunta, fundacións ou o Goberno Central. O centro -cuxo director xeral é Fernando Pérez- mira cara o futuro e cara o exterior cunha forte aposta por abrirse ao mercado internacional. Por exemplo, estará presente na plataforma tecnolóxica europea de telecomunicacións, que pilotará a transición cara aos futuros sistemas 5G. Desenvolve un papel fundamental na xeración e transferencia de coñecemento cara as empresas Produtos das súas investigacións xa se poden atopar nos principais mercados mundiais, en eidos tan dispares e á vez tan próximos como a seguridade informática, a análise de sinais de vídeo, a industria aeroespacial, a sanidade e a xestión sanitaria, a industria do entretemento e, por suposto, no eido editorial. Custa encontrar un desafío ao que os investigadores de Gradiant non intenten encontrar solución. Como di un dos lemas da fundación “as túas necesidades son os nosos retos”, e niso envorcan os seus esforzos todos os días. Experiencias coma a de Gradiant proban que dende Galicia si se pode competir en innovación e desenvolvemento nos principais mercados mundiais. 012 revistagraf8 respostas preguntas 3x3 revistagraf8 013 Juan Carlos Silva Marketing Manager de Frinsa Como fomentan a venda por emocións en Frinsa? Unha das principais ferramentas é a comunicación que realizamos no punto de venda, a través do packaging e do material plv, que non só debe achegarnos visibilidade e recoñecemento, senón que debe ir máis aló, conectando emocionalmente co consumidor, evocando sensacións e experiencias vencelladas ao posicionamento da nosa marca e aliñadas cos valores do noso público obxectivo. En xeral, calquera acción de comunicación debe orientarse á construción desa conexión, a partir dun coñecemento exhaustivo dos nosos clientes, dos seus hábitos de consumo e do modo en que interactúan cos nosos produtos. Chechu Pérez Presidente de Creatividade Galega. Profesor da Facultade de Ciencias Sociais e da Comunicación da Universidade de Vigo Dende un punto de vista publicitario, ¿como se pode potenciar a venda apelando ás emocións do cliente? A publicidade, como disciplina de comunicación, sempre busca a predisposición favorable dos usuarios cara unha marca, idea ou servizo. Esta é unha das “teimas” básicas desta profesión, e que hoxe resulta máis sinxelo grazas ao desenvolvemento das técnicas propias da neurocomunicación. Pódense facer, por tanto, moitas cousas para apelar ás emocións dos consumidores. O fundamental é deseñar un sólido plan de comunicación sobre o que se fixen uns claros obxectivos e un programa de accións coherente, que reme a favor da imaxe da empresa. Esta é a única maneira para cumprir os obxectivos fixados e acadar un ROI que se sustente sobre aspectos emocionais. Julián Hernández Responsable da Área de Marketing de Vegalsa – Eroski Como fomentan a venda por emocións na súa compañía? A estratexia que desenvolvemos vén da man da tenda Eroski “Contigo”. A tenda Contigo, no seu conxunto, está pensada e orientada a cubrir necesidades diferentes de clientes moi diferentes entre si, pero onde a compra convértese nunha experiencia agradable. Cada sección é unha experiencia en si mesma, en percorrido, en variedade, en deseño físico, e ata en servizo e asesoramento. O cliente está no centro de todas as decisións e é por iso que a oferta comercial disponse e teatralízase para trasladar ao cliente que na nosa tenda afórrase, que nos ocupamos da súa saúde e benestar, que somos de aquí, que lle escoitamos e temos en conta a súa opinión. Destacamos e implantamos de forma diferenciada o produto galego, as gamas de saúde, as opcións de aforro, as oportunidades, os produtos estacionais…, xa sexa no lineal ou en exposicións especiais. Trátase, en definitiva, de dar resposta axustada ás necesidades reais do consumidor, con solucións de calidade, nunha tenda confortable, cómoda e sostible, na que a experiencia de compra resulte plenamente satisfactoria. Carlos Docampo Nos seus máis de 30 anos de experiencia, ¿cales son os cambios que viviron as artes gráficas galegas? Igual que no resto do Estado e no resto de sectores, os cambios nos últimos 30 anos foron brutais, tanto en tecnoloxía como en produto. Os nosos clientes evolucionan a un ritmo que dificilmente se pode seguir e con necesidades cambiantes, na procura de elementos que lles fagan mellorar os seus resultados. Iso implica un esforzo importante pola nosa parte para darlles respostas claras, e, sobre todo, rápidas. Para facernos unha idea: un traballo que fai 20 anos nos ocupaba unha semana, hoxe resólvese nun día, con moita máis calidade e menor prezo. E en que situación se atopa o sector en Galicia? Estamos nun momento complicado. Por unha banda, a situación económica global (hai que ter en conta que sufrimos a crise de todos os sectores); por outra, o cambio de hábitos da sociedade cara ao mundo dixital, cunha demonización do papel, a maior parte das veces con argumentos banais; e, por último, a propia dimensión do sector que se está reaxustando a marchas forzadas, como o demostra o goteo constante de baixas na nosa asociación. De todos os xeitos, estase a facer un esforzo importante na adecuación dos procesos, aínda que a situación de provisionalidade que parecemos ter e a falta dun horizonte claro fan máis difícil e custoso, se cabe, a toma de decisións ao respecto. “A colaboración e a procura de solucións e novos produtos é algo absolutamente imprescindible para poder subsistir no mercado” O sector conta con axudas das administracións ou debe afrontar esta situación sen elas? Non somos alleos á situación na que se atopa o país, cunha baixada importante das axudas. A día de hoxe non coñezo ningunha específica para o sector. Si é certo que en internacionalización e en I+D+i hai pequenas colaboracións coa administración, aínda que son difíciles de levar a cabo pola política dos bancos de ter moi restrinxido, por non decir pechado, o acceso ao crédito. Presidente do Consello Rector de Gráficas Anduriña, SCG Á hora de desenvolver proxectos en Anduriña, ¿teñen en conta as emocións do consumidor para fomentar a venda? Temos unha estreita relación, tanto cos clientes finais como coas persoas que desenvolven os proxectos de marketing e de produto. En ambos casos tentamos achegarlle a nosa experiencia de máis de 30 anos no sector e o noso coñecemeto dos materiais e o seu comportamento nos diferentes procesos, de cara a suscitar nos consumidores sensacións que colaboren coa venda. E que papel desempeña a innovación en Anduriña? Creo que a innovación é algo que forma parte da empresa dende a súa fundación. O feito de estar constantemente en evolución implica un traballo constante neste senso, e, se ben antes case todos os esforzos se dedicaban a innovar para mellorar os procesos produtivos, hoxe en día non chega só con iso; a colaboración e a procura de solucións e novos produtos é algo absolutamente imprescindible para poder subsistir nun mercado que os demanda cada vez máis. 014 revistagraf8 Tempo de Ao servizo dos sectores gráfico, editorial e publicitario cambios, A venda de ebooks baixa en Estados Unidos e están a abrir librarías, segundo o semanario norteamericano The New Yorker. “Aínda que non sei ata cando se preferirá o papel, estou convencido de que ambos os dous formatos van a convivir moito tempo”. O xornalista e escritor Juan Cruz botaba luz á situación de transformación que vive o sector no foro “Reimprímete” ante case un cento de asistentes no Centro Cultural Novacaixagalicia de Santiago. Cando un contido interesa, acaba sendo impreso; hai futuro dixital e en papel A xornada, organizada polo Clúster do Produto Gráfico e do Libro Galego o 19 de setembro, contou coa colaboración da Asociación Galega de Editores (AGE) e o apoio da Asociación de Empresarios de Artes Gráficas de Galicia (AEAGG), da Asociación de Xornalistas de Galicia (APG) e do Clúster da Edición, Librerías e Comercialización de Galicia. Jacobo Bermejo, presidente do Clúster do Produto Gráfico e do Libro Galego, e Manuel Bragado, de AGE, presentaron casos de éxito cuxo modelo de negocio convive co boom tecnolóxico. Tamén fala- non de perdas ron Teodoro Sancristán, director da Feira do Libro de Madrid; Alberto Pérez, director financeiro de Distribucións Arnoia (que contou o crecemento da empresa); e Ana Prado, responsable de contidos de Netex, que explicou o modelo de dixitalización. Ángeles Montecelo, de Tórculo Comunicación Gráfica e Xosé Ballesteros, de Editorial Kalandraka, tamén presentaron as súas compañías. Reimprímete contou con moitos profesionais que falaron da súa experiencia dende as artes gráficas, a edición, as librarías, a publicidade, a ilustración e o deseño. Un éxito nesta primeira convocatoria. Os debates estableceron coma conclusión a asunción de vivir unha etapa de hibridación, onde os contidos conviven en diversos soportes. O modelo de negocio dos produtos dixitais segue sendo unha incógnita deixando de lado aos tres xigantes estadounidenses, polo que a cooperación e a innovación son imprescindibles. Pero cando un contido interesa, acaba sendo impreso; hai un futuro complementario dixital e en papel. A xornada foi clausurada polo director do IGAPE, Javier Aguilera. Reimprímete contou coa financiación do Igape, da Consellería de Economía e Industria da Xunta de Galicia e do Fondo Europeo de Desenvolvemento Rexional. C M Y CM MY CY CMY K Traballamos dende o asociacionismo co obxetivo común da mellora na competitividade e a cooperación das máis de 60 empresas galegas que o integran. Os nosos compromisos Modernidade Tecnoloxía Profesionalidade Creatividade Os nosos obxetivos Internacionalización Innovación Formación Competividade Clúster do Produto Gráfico e do Libro Galego Edificio Feuga. Oficina nº11 R/ Lope Gómez de Marzoa s/n 15705 Santiago de Compostela Teléfono: 881977102 \\ www.clustergrafico.com \\ [email protected] @clustergrafico www.facebook.com/clustergrafico Un novedoso catálogo que abre nuevos horizontes en decoración inteligente Recomendadopara: · Espacios públicos o privados que ofrezcan buenas posibilidades decorativas: > Comercios > Oficinas > Hoteles > Restauración y ocio > Equipamientos culturales y deportivos > Hogares · Los que busquen garantías en impresión e instalación. Póngase en contacto con nosotros llamándonos al 902 90 50 24, o enviándonos un correo electrónico, y le haremos llegar el catálogo sin ningún compromiso. www.torculo.com [email protected]