CURATELA CURATELA & TRATAMENTO OBLIGATORIO Kico ponemento bou curatela ta encera? Ora cu pone un hende bou di curatela, tin hopi decision importante cu e mes no por tuma mas. Decision tocante cosnan manera placa, cuido en bibamento ta wordo pasa pa un curator. E ora e curator mes por tuma e decisionnan aki of e por duna permiso na e persona bou di curatela. Mas tanto ta nombra un familiar como curator, pero tambe por nombra persona cu ta traha den cuido di adiccion como curator. Bo mester pensa bon si bo kier ta curator of si bo kier laga esaki den man di un persona cu ta traha den cuido di adiccion. Ki ora por pone un hende bou curatela? Segun ley por pone un hende bou di curatela solamente si e: * ta adicto na droga of alcohol y/of e tin un trastorno mental. Y * door di e adiccion of transtorno mental e no por husga mas kico ta bon y kico ta malo pa su mes. E foyeto aki ta un edicion di Consultoria pa Asuntonan di Adiccion (CAA), Fundacion pa Maneho di Adiccion di Aruba (FMAA) y Ministerio Publico (OM). Con largo e curatela ta dura? Ora un persona wordo poni bou di curatela, e ta keda bou di curatela te ora cu hues dicidi cu por kita e curatela. E curator of famia por pidi pa kita esaki. 1 Curatela ta un medida hopi pisa. Un persona cu ta bou curatela no mag di tuma hopi decision importante pa su mes. E curator tin un tarea importante. E ta tuma hopi decision pa e persona bou di curatela. Pensa bon prome si bo kier bira curator. TRATAMENTO OBLIGATORIO (‘DWANGMATIGE OPNAME’) Kico e tratamento obligatorio ta encera? Tratamento obligatorio ta encera cu un persona cu ta adicto ta wordo obliga pa tuma tratamento den un centro di rehabilitacion cera. Na Aruba e Minister a apunta Centro di Motivacion (cu ta keda banda di KIA) como e centro di rehabilitacion pa esey. Centro di Motivacion ta cera, locual ta nifica cu e adictonan por bandona e centro solamente si nan tin permiso pa esaki. Ki ora un persona por ricibi tratamento obligatorio? Segun ley un persona por haya tratamento obligatorio solamente si e ta: * bou curatele of wordo poni bou curatela Y * adicto na droga of alcohol Y * causa molester constantemente riba caya of ta forma peliger pa su mes of otro. 2 Como cu tratamento obligario ta un medida mas pisa ainda cu curatela, mester cumpli cu tur e tres circumstancianan aki riba menciona, prome cu por cera un persona den Centro di Motivacion. Con largo un tratamento obligatorio (‘dwangmatige opname’) ta dura? Un tratamento obligatorio (‘dwangmatige opname’) ta dura maximal 1 (un) aña, pero e aña por wordo prolonga si tin mester. Pues ta hopi importante pa bo como famia tene contacto cu Centro di Motivacion pa wak con ta bay cu e persona den rehabilitacion. Si ta obvio cu e mester un prolongacion, bo mester avisa FMAA of Ministerio Publico tocante esaki 2 (dos) luna prome cu e tratamento termina. E PROCEDURA Ken ta dicidi si ta honra mi peticion? Kico mi meste haci pa pidi pa pone un persona bou di curatela (‘ondercuratelestelling)’ of pidi un tratamento obligatorio (‘dwangmatige opname’)? Ora cu a recopila suficiente informacion, Ministerio Publico ta pidi Hues si por pone e persona envolvi bou curatela y cera e persona den Centro di Motivacion. E hues lo wak si tin suficiente prueba cu e persona en cuestion ta adicto y si e ta forma un peliger of si e ta ocaciona molester. Bo persona y bo famia tambe ta wordo cita door di e hues pa conta bo parti e e historia den corte. Nos ta conseha bo pa lesa bo peticion un biaha mas bon, prome cu presenta na Hues y tambe pa pensa bon kico bo kier conta e huez. FMAA y Ministerio Publico tambe ta wordo cita y nan lo invita bo pa un combersacion pa prepara y nan lo asisti bo den sala di corte. Na CAA bo por pidi y entrega un formulario di inscripcion. Ta importante pa bo yena e formulario mas completo posibel y tene un copia pa bo mes. E informacion cu bo ta duna ta masha importante pa e evaluacion di bo peticion. Si bo tin documento, manera rapport di polis, declaracion medico, rapport psikiatrico, rapport di Reclassering of Voogdijraad of carta di famia of bisiña, trece esakinan tambe y entrega nan. Cua instancia ta yuda mi y kico nan ta haci? Si bo a entrega un peticion na CAA, nan lo bay acomula informacion conhuntamente cu FMAA y Tratamento obligatorio (‘dwangmatige opname’) ta un medida mas pisa ainda cu curatela. Prome cu laga un persona bay bou di tratamento obligario, mester por prueba cu e ta adicto y cu e ta causa molester y zorg pa peliger. E persona envolvi ta wordo cera den Centro di Motivacion y e ta perde su libertad. Ministerio Publico. P’esey ta importante pa bo informa nan di cualkier cambio mas pronto posibel. Si ta bay miho of hustamente ta bay pio cu e persona envolvi. Si el a wordo tuma den Bo rol den e procedura ta hopi importante. Como famia bo conoce e persona envolvi miho y bo sa kico ta pasando den su bida. Pone FMAA mas pronto posibel na altura di cambio importante y prepara bo mes bon pa e dia cu bo mester presenta dilanti di hues. algun centro of si el a bay den exterior. Esaki ta e tipo di informacion cu ta di importancia pa bo peticion y cu FMAA tin hopi gana di sa. Mas pregunta? Bo por revoca e peticion tambe, si despues bo pensa cu esey ta miho. Tuma contact cu FMAA pa esey. 3 Tuma contacto libremente cu Consultorio pa Asuntonan di Adiccion - Appeldamstraat 4 Dakota – Number di telefon 583 3444 4 5