Institutionum siue primorum totius iurisprudentiae elementorum

'5'
C od icis L ib er vndecimus.
a obnoxiis. id eft obligatis exprefla conuentione,vel ex priuile- A
g io taeitetnon aliastvt.s.de iu.reipu.l.ij. & fecundum h o c a g itur hypothecaria, vel verius dic nec exprcfle nec tacite erant
o b lig a ti, fed dicuntur o b n o xij eo quód ipfe debitor eft o bn o ­
xius,& fecundum h o c agitur cód iftio n e ex lege.fi enim effet h y
pothecaria in diuidu a, i
folidum eflettvt fupra fi
monia, fortes reipublic^ perfe
vn u sex p lu ri.h ere .d euerare debebunt: ita tamen, vt
b ito .v e l crc.l.ij. nifi cú
annuas vfuras fuis quibufq; te­
legatarius agit hypo.
poribus ex oluant, cum fimul &
p ro rata, ficut perfonali con tra heredem lereipublicat vtile fit retinere ido
gantistvt.s.có. de le.l.j.
neos debitores:& ipfis fit comin fin . Item & quando
m odú, cumuló debiti minime
duobus o b lig a n tu r: finutriri.Et quia nefas eft, obno­
m ul vterque agit fecun­
dum quantitatem de­
xiis a corporibus alienatis, cirb iti : v t.ff. de p ig n .l. fi
cunfcribi ciuitates: placuit,fi
fundus.§. fi d u o . Item
quis debitor reipublicat ciuita­
& cum duo caufa dam
tis quippiam ex eo patrimonio
n i in fefti mittuntur in
quod habuit cum pecuniam reipofT. contrahim r hy­
p o . v t.ff. de dam. infec.
publicae ium eret, donauerit,
l.fi nnita.§.cum autem,
vel diftraxerit,vel qualibet in
in boxiis autem admialium
ratione contulerit: quali­
niftrantis habet forte
tate rei alienatas perfpecta,atq;
tacitam h y p o . ciuitas.
ar.s. de adminift . tut.l.
omnibus debitoris facultatibus
p ro o ffic io . Sed qualiconfideratis quas- habuit cum
te rcu n q u e .l. iftam ex­
ei pecunia crederetur, pro rata
p o n as, fcilicet v e ih y p .
abeo
qui ex debitoris faculta­
Vel con dic.ex.l.con tratibus aliquid detinet,ex iorte
dicit.s. de iu. reipu.l.ij.
fed h ic fo la : ib i cum aatq; viuris poftulari. Itaq- quo­
l iis : quia quo ad alios
ties minus idoneum deprehen­
creditores eft ei fim iditur eius patrimoniü,cuius no­
l i s : vel non eft difsimime ciuitati alicui inuenitur ob­
lis quo ad perfonales
a S io n es ex contra& u:
noxium : iudex omni diligetia
fed quo ad c o n d i& io & iblicitudine debebit inqui­
nem ex lege fic:vt hic.
rere ad quos ex qualibet condi
b Pro mta.Gc.ff.ü quid
tione trafierint debitoris faeulin frau .pa. l.j.§. fi plu­
ribus. & fupra de praed.
tates:vt finguli atquaatftimatio& aliis rebus m i.l.ij.&
ne habita,pro ratab rerum quas
'j. de om ni agro defer.
polsident, conueniantur,c perI.iij.& .ff. de cen .l. cum
ionalem aftionem d contra eum
pófleflfor.
habituri debitore,qui ipfis ibi—
c
Continuantur . h y ­
p o th ecaria , fecundum
uentibus liberatur.e A b eo au­
qu ofd am : tu dic p e rfo tem ^ quo conftat fortunarum
nali con d i, ex hac lege,
luarum parte maximam rccefpritís tamé debitore exfiiTe,etiam reliquam portionem
cuflotvt fupra de conue.
fifci d eb i.l.j.& . ffi de iu­
quas apud eum refederit, tranire ffif.l. M cfch is .m axi­ ferri f ad idoneum oportebit.
me hodietvt in authen.
Quqd fi quilpiam debitor reide fideruf.§. fed neque.
publicg ciuitatis,fiico noftro lo­
Item eft fpéeialevt em­
ptor perfonaliter pofcum s feceriuemptores quia fi­
fit conuenirúaliás n o n,
fco noftro cóparauerint, maninifi in fraude eflet faifa
feftum eft,fecundü ius vetus,11
véditió-.qcf hic n ó erat:’
& reícripta diuorum principó,
vtfs.de his duae in frau.
cre.l.fi fucceflbres.
d -Actionem, neg.geft.fecundum P y .
c Liberatur, vt.s.de euic.Lfi ob caufam.&.ff.de fol.I.Srichum.$.
d o lo .& de fideiuf.l.tutor.& de euic.l.fiplus.§.j. & de diftra. pig.
l.refcriptum .§.j.& fin.Accurfius.
f Tramferri, cogitur ergo ad to tu m , qui partem maximam d iffrahit.& dicti.ven d itio n is,n on gratis:qui foluet tantum quan­
tum cum tangit pro rata rerum.
g Locmn.id eft,fifcus ei fuccefsit in totum , v el in rem aliquam,
f, jus t etus. G fifcus vendit iure fuo.idem G credens fuam,per.-l.
Zenon is: vt.s-fi aduer.fíf.l.fi.&.'j.de fu n.p a.l.j.& de quadri.praefc r i.l.ij.& fin.in G.Sc inftitu.de vfu c. in fi. Sr.s.de c ap.pi.Lj. Sed
ar.contra.fi.de peti.here.l.nec vllam .§.item fi quis á fifco.fed v fi­
que ad quadriennium agit ciuitas contra £erariü:vt.l.bcne a Z e n c n e .C .d e q u a d r ie n .p r s f c r ip .
frittilegU- i
AfeZcjfem.priuilegiatior e rg o eft fifcus quam ciuitas-ad quod
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
ffiad mu.l.fimile.
m
k A"< . nifi fifcus.vel d ic nemo om nino.
t‘Cr$Jig
1 E x eiusbornspofiideat.&c fecerat debitor locum fifco ;vtD-_
dixi. Accurfius.
' t<u'
m Effpubiicx. id eft fifc i. H o c forte in tra quadriennium:vt‘s'
d eq u a d rien .pr;srcrcóftitutionéíq; noftras j nullam l.j. V e l dic id eft ciuitatis.
debere moleftiam 1 fuftinere. n Patris, id eft cura^
Quod fi quis debitor non com- to n s vel defenforis, ad
paruerit, vel certe omñia fuá quod in authen. iufiu.
ita confumpferit,vt nemo k ali­ ran. quod p r * .§ .j.c<s}
quam rem ex eius bonis pofsideat:1 id debitum conuenit ad
difpendium reipublicse mpertinere:ideoq*, cura patris*ciuita­
tis apud idoneos, vel dominos
rufticorum praediorum pecu­
nia collocanda eft.
P r im u m .-s - .e o d d .j.S e - te ^ '
eundum quod c o m p a - n ^
rantes ab eo quáuis b0na fidearepub.conueniuntur.T ertium,qud¿
perfonaliter conueni­
tur, quampis in rem fUCceflcrit. Q u artú , quod
T lT V L rS
XXXIII.
totum
compellfitur de­
D E P E R 1C V L O N O bitores patrimonifi v i­
- minatorurH. °
dere, qui partem maxi­
E leñor ts officialium publicorum ne te­
mam vendiderunt, vt
neaturpro electislicetfideiuffortsnon rece­
perint^f i tempore.depofitetadminiflrationis hac.l.Q uintum ,vt.fF.de
vfur.l.etiam.
foluendofuerint. Bartolüs.
o DE
cteI. Imp. G o K P l A N T i t i .
lo ncminalon.m.
t al. Crt.
I qui á te collegájElefiores officiaiiamteque tuo magiftra- nentur-.it hic. Item fidetus creati iunt: etiá iujfores: yt.ftit.jd .j. Item
? fi maxime P fide- ip jm et:v t:jjitu j.§/ di­
cas minores magtslratus
iüííbres non exegiftis, 4 tame fi tene-,fno prafides qui funt
per id tempus quo magiftratus quafi cotfirmatoresvrt.s. dt
honor deponebatur, foluendo fuficepd. exañores. Gr-mfi.
, fuerilt: periculo vos creationis defiatfida. tu.§.fin. ffj.ff.
de magi. conue.l.j.
Qnon fecerunt obnoxios ex eo añioqua in eos d tur,cof
quód caiu aliquo patrimonium petit etiam in heredes: yt
eorn mutilatum r fit:f cumcef- mfii.diñofi.
iaticni iuss id debeant impu­ p T J I qui. Si rnaxif i me . id eft quia
tare,damnaque c reipublicae, fi maxime : quod contra
qua ob culpam eorum pafla eft, vos e ft, fed non nocet
iarcire:qui cum nomine publi­ h o c cafu . fecus in no­
co eos conuenire potuiifent,id minatoribus tutorum
fecundum P.qui tenen­
facere iuperfederunt.
tur ex eo folo quod nó
A*ominator tenetur pro nominato offi­
curauerunt caueri: vt
ciali in quantum ipfe conuenitur ex perfo­
s'.de m a.có.l.iij.fed nó
nafuatnon ineo ad quod conuenitur ex perplacet:im ó idem quod
fona alterius ab eo nominati.Bar.
in his: vt.ff. de mag. có.
l.iij.& .l.j.V fi magiftra- \ in tíw
I I .I m p . t P h i l i p p y s
tus.infine.
Philippus Csef.
q E xegiflis. quodfaI iucceiforis u tui íiicceííor cere debuiftis: vt. ff. d®
non idoneum loco iui magi­ ad. re. ad ci-perti.l. fina.
ftratum denominauerit:xadmi- §.iij.&.'j.titu.j.
Mutilatum . fiue erniftrationis eius periculum ad gr o fideiuflbres
idoneos
tuam perfona ipedare nequa- accepiftis, fiue non: fi
fuerunt foluendo fini­
to officio,n on te n em in i:vth ic, & .d .§.fi magiftratus.nifipoft
nem eueftigio id efi incontinenti defiit efle fo lu en d o : vt.ff d«
nego.geft.f.diuortio.Item hic quód fuerunt foluendo, vos pro;
bafiis:vt.d.§.fimagiftratus.&.s'.deproba.l.ex perfona.&facit-s*
de d i. tut.l.j.& .ff.ad m uñi.l.im perator.§.j.&.K ordine. §-j- & <1®
admi.re.ad ciui.per.l.ij.§.fi eo.& .s.dc fufcep.l.ij.
f Sit. poft finitum officium.
t Damnáque. fortis,non vfurarum ,non pcenarnm : vt.ffad m0,
lJLucius.§.Paulus.&.l.libertus.§.j.& .j.tit.j.I.j.
..pfia
ti Qlfucceffori*. * P ap i.nom inau itV lpi.vel A fri. A fric. PcEp°- * ^ f ,.
O r n a le gerentem .N on Papi.nec etiam V lp .fe d Afric- tenetur.& fa.infra tit.ij.l.fi ita.& .s.de ,fiifcep.!.ij.& de coñue-fif-d*®*;
^
l.qnoniam .Sed ar.ccntra.fr'.quod.vi aut clam.Lfi e go. A c c u rfiu s.
x Denormnauerit. ergo ad magiftratus pertinet nominare fjC
ceflbrem,fecundum P .fic.viij.quseft.j.c.j.§.j. & . §.hís
a.Sc
S
Q u o quiíqué ordineeoueniatur. T it. xxxv.
154
m
fed non e lig it, v t in autnen. a c u u v „ . . „ , ------------ -----------ofljcialesper decuriones,vel ab eis ad ho c cleftos:vt.s. dc decu—
de fufce.l.exaftores.& quod cuiufque vni.l. item.§.¡,
----ominan. intranfitiue.Et no.ar..contra.ff.de hered.inftit.J.fi.
detur etiam iure non e ipreffo ,& videtür femper agí poft Barto.
eoipfo quód non feparatur : v t.s. proxi.& .ff.ad mu.l.imperator. qui pene
Sed hodie fo rte contra pcr.d .auth.& dicas quód h ic am bo g c f- hane gloff.
vb i heres heredis & c.fed nó o b .illi enim íücceffores iuris funt.
ferun::aliás feruatur or- diftutit.
k
Nom naiorem .
do qui eft in.d.1.: mpeñus ad nominatorem priufqua rator.
ad fideiutforé nominan­ quá poteft. etenim nominati1
tis • v t.ff ad m u.l.liberfucceíToris dútaxat quiíque pe- vtriq; qui id munus adminiftra- o ^tdminiftraucrint.v el
tUS.§ .p e.fed a d patrem
uerunt,foléniter fuerint excuf- etiam ipfi inter fe d;uiriculúluícipere cópellitunnec
n o m in a n t is f ie : v t e o .
íi,nulla ratione porrigi poflunt. fe ru n t, quo cafu fecus
ad
nominatoris
nominatote
b
eft in tutoribus:vt.ff. de
riru.l-ij.5 j- Sed non te­
fi vero feparatis portionibus ad admi. tuto.l. I.ucius.§ .j.
nentur hi o m n es,fc ü imanus iure porrigi poflunt.
munus nominad íunt:prius pro in fi.&.s. de diui.tu.l.ij.
c et nom inator, pater,
t i t v l v s
x x x m t .
fideiuffor, in poenis vel
portione conueniantur qui id in fin.Sc adde d iftiftio DE P E R I C V L O EOv fu ris: vt.s.l.proxi. nec
munus adminiftrauerint:0 item nem quae eft.ff.ad muni,
rum c qu ip ro magiftratibus
extrancó, fed reipubl.
interúenerunt.
fideiuflores eorú. Si nec ab his imperator.
p Creatorem, id eft no­
vt.ff- ad m ud.ij.§.j • m
Fideiuffores tenentur reipublica ad ínterquidem indemnitas fuerit fer- minatorem,
fine.& de pecul. l-licet.
effe,non ad pcenam in quam magiftratus
uata,tuncdemú
creatore:P
aefi
q Participem . qui fe§.fi.
delinquende incurrunt. Bartoliu.
C d e ? & K ,1 c r ­
® nec is quidé iufliciat,nouiisime paratim habuit ab illo
i . Imp. A n t o n i k t s a .
io eorum & c .
L u ciano.
participem muneris cóueniri adm iniftratione:& hoc
Notdios conueniri pos}
fi collega tempore de­
Ideiuflores magi- debere praefes non ignorat,
txcuffes reos : quod dic y t
pofiti officij nó fuit fo lm . Imppp. C a r v s , c a R I ff.de admi.re.ad ci.perti.l.
u cndo:vt fupra de pro ftratuúin his qux
n v s & n v m e r i a n v s
trior.Sffia.^ieCurfiuS.
ba.l.ex perfona.&.ff- ad
ad reipublicaeadPertia a A .T h eo d o fio .
d T-ldetuffores
®
m u .l. im perator. Item
___________
miniftrationl
per­
ifm n t . qualia funt
I ita r duumuiri creati eftis hoc etiam fi parium fit
tinet, dteneri,non in his qu£ ob
ff. ad mu-l.ij. § . geílum .
[hoc expreflb]vt mutuo pe­ in con trariu m : vt.ff. de
fed videtur contra in
culpam vel deli&um eis pcense riculo teneamini:f in dubiú no admi.re.ad c i.p erti.l.ijeo.titu.I, libertus.§. pe.
nomine irrogentur,e tam mihi venit,vicariis1 damnis vos efle §.ius r e ip u .& fa c.s -d e
Sol.nominare fucceffoquam diuo Seuero patri meo obftri<5tos:cum in magiftratib* fab.l.iure. & de con uerem non eft om nino in
ni.fif.de.l. qu o niam . &
repu.gerere. Item d ic ,
placuit.
prius nominatores"conuenien- de fufce.l.ij.& .ff.de ad t i t v l v s
xxx v.
pertinent , principalim i.re.l.curatores. Item
dosefl"e(hoc
quod
in
perfona
Q V O Q V I S Q V E O R D i­
ter:vt non ob.ff.de pee.
noftra cuftodiri cófideraftis x) li collega fo lu it, agit
ñe conueniatur.
l.licet.in fi.&.ff.ad mu­
con tra collegam , nifi
ni.I.ij.$.pe.& facit.ff.de
1 . Im p . A n T O N IN V S. A.
conftitutum eft.
pro dolo fuit con uenfid e iu f.l.f i.& de p ro Si adminiftratione diuifa ynm collega­
tus : v t.ff. de tut. & ra.
T fi duobus f fi­
cu .l. qui píop rio.§.vt in
mul s cura pecu­ rumpecuniam collocauertt, quam rejpu. co d if.l.j. § . nunc traftea e tetis.
O fequi nonpoteft^eo mortuo heres eius conue- mus.fed nom inator n ó
Or Irrogentur, quia de­
nia: ciuitatis, non nhndas ejl primo:fecundo poffeffor: tertio agit contra collegá no­
liquit in o ffic io : & eft
tamen feparatis h nominator,quarto collega. Bartolus.
minatum á f e : quia fui
ficin p a tre & nomina­
debiti nomine có u cn iportionibus,mandetur:
finguli
i i i i . Im pp. D i o c l e t i a n .
tore : vt fupra t¡tu.j.no.
tur:vt.ff.ad m u .l.& ei.
non pro virili portione, fed in
& M A X I M I A N V S . AA.
»deo quód fi pignora
hic ded it, in id teneanVm te & collega tuum ma- r Q h t a . In prima parfolidum reipublicae obligan­
, J t e non fuit diuifa
tu r : & tune in quo &
giftratus veftri tepore pu- ad m iniftratio: v t fupra
tur. cum autem de indemnita­
» quando ipfe poteft con
te ciuitatis eiuskqu3:ritur:prius blicú fenus collocafle propo­ l.quotiens.in p rin.in fe­
u c n ir i: v t . ff. de admi.
eius bona qui adminiftrauit,1 nas,nec potuifle debitum á qui­ cunda fie. V el dre in v r e . ad ci. perti.l. prior.
5-fina.
ac mox ftíátisfieri non poterit, bufdam reipublica: reftitui: cú troque fuit d iu ifa . &
quod dicit vicariis,fci­
<¿r° £ r i s
collega: coñueniuntur. vos ta­
paratus fis pro te id quod folus lic e t ordin e qui fequi­
ordine conueniatur.
men qui heredes vnius ex cu­
gelsifti,y reipublicg farisfacere: tur. V e l fecundú qu o fí r y T f t dacbiu . etiam
ratoribus extitiftis: damno,fi confequens eft rempubhcam,fi dam prima in duumr.m affariis.
g Simul. id eft fimpli­
quod poft morté eius dolo vel feparari aftus veftri contradus u iris, fecunda in magi­
citer.
culpa collegam acceisit, one­ fuerint, fucceflores collegae tui ftratibus, fecundó quos
h Separatis . alias te­
duumuiri non funt marari, m non eft rationis.
vel rerú eius pofleifores prius giftrat*: v t hic collig i­
netur quilibet pro fiia
Duobusf i committitur pro indiuifo admi
perf0 nam e iu s C O g r e d i:& , fi tur & .s. de emá. lib .l.j.
p a n e : v t . jJ . pro xi.§.j.
& ib i n o.
folida indénitas reipublicae fer- Sed contra fupra de iu conuenitur:fecus f i fparatis portionibus. '
, i ln folidum . h o c ipío
uata nó fiierit,nominatores eius di.l.fina.
Bartolus.
quód fim pliciter: vt.).
f Teneamini, quod eft
u
.
Imp.
G
o
R
n
i
A
N
v
s
t
A.
interpellare: ac poftremo loco eoipfo quód nó eft c ó - l.p ro xi. & d ic quód fi­
Votiens duobus non fepa fi quid ex nomine collegae tui trarium d iftu m : vt.s.e.
mul geflerunt: v t infra
l.proxi. in princ. vel di­
rarim,fed pro idiuifo mu- defuerit, ob culpae 1 nexum te l.quotieiis.
ui ferunt inter fe:& tune
**“■' ñus iniúgitur,& ita vt interpellare.priores1 enim no­ t vicariis, i. alter pro
in folidum fecundum
vnufquifq;
“ eorú periculo io- minatores veluti fideiuflores altero prius conuenia­
ordinem qui e ft.ff.a d
tu r quám nom inator,
bditatis videatur oSftrict’ : ma- placuit obftringi.
m u .l. Lu ciu s.§.j. & . 1.
u Nominatores. quám
im p e m o r. Item poteft
collegas.
loqui quando nullus gefferit:vt.ff.ad mu.l.Lucius.in princ.
I Confiderafiit.St bene fecundum duos primos intellerius:fed fe­
h Eius, reipu.de qua d ixi.& dicas quód vnus tantum.
cundum alterum fruftra,cum duumuiris femper loquatur.
1 ^tím»n/yírffií»f.fub.fideiuflbrum & nominatoruffl:vt.ff.ad mu.
y f f - ' Vm te. Ceftiftt. feparatim ergo gefsifti.itenj dicet no.fupra
l.quid ergo .in princip.
V ^ vl. quotiens.
m Onerari, nempe v t ad heredes non tranfit officium : v t.s. de
Z o b culpa, quia eum non remouit:vt.ff.de admi.re.ad ci.perJL
nego.geft.l.curatoris.itanecpericulum , nifi ipfe heres adminifin.§.antepe.& facit.fi'. de admini. tu.l. iij.§ .j.& .£ ad mu.l. impeftret,qui de dolo & lata culpa propria tenetu r: v t.d .l. curatoris.
rato r.in fine.
8c-ff.de fideiuf.& no.l.cum oftendimus.& de m agif.con.l.non fia Priores, id eft prius.non autem dicas priores,id eft qui nom im iliter.& facit.ff.de adm i.tu.l.tutoresin princip.
nauerunt nominantem hunc malé geren:em :vt.s.tit.ij.l.fina.
<1
S
1
Q
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
155
2
Codicis L ib er vndecimus.
N E
¿ ¿ IS
L lB E X ^ & c .
Jfuliam habent,curan reipubljutmfoli curialesperfonalia munera fu .
fubeunt& bonorer.yt.jfJcdecu.l^ bonores.§.ij.fuod ittn placef.ytm fra
S
l.froxi-infi.Sci dic yt infra.l.j.
1 yt propoms,decreto. fic enim facere debet: v t fupra dc feruis
feipitbl.m a-l.j.&jj.
^tífam.feru ilé, quem
T I T V L V S
X X X V I.
ferui tantum ciuitatis fa
NE Q V I S L I B E R » INciebant . quod patet,
uitus iftu m reipubliese
quia dicit, adum: quod
g erere cogatur.
leruis conuenit: vt.ff.
i.I m p e . A l j u n p u
de neg.gcíl.l. eú adum.
a .V rb ic o .
liberis vero procuratio:
I, vt proponis,decre­
officia vero publi. libe­
to kordinis ad libertaris conueniunt tantum:
v t fupra detabu.l.gene^tem duftus es: nó de­
rali.& fiipra fi feruus aut
bere te inuitum,a<ftúc
li.l.j. & .ij. fecundum areipubliese admi niftrare, cura­
lios dic,adum,id efttator
reipublicae
no ignoraf.praebulariam,ad quam ferui
p u b lic i, id eft notarij fertim cum ferui huiufmodi o f­
tantum coguntur: vt fu­ ficia adminiftare debeant.
pra de fer. reipub. ma.l.
1 1 . Impp. d i o . & M aj ci . a a .
fm. & fecundum hoc nó
ob. fiipra de lib.l.j. lib:
.r . quse eft contra. & fa­
cit fupra de ope.li.Lqui
manumittitur . Accur­
fius.
d r ' / cum.-Ad actum, dic
O vt.s.l.proxi.
S v m T t v S
ÍÑ -
DE.
S O L V T IO N IB V S
E T
L I B .& -C .
\/~^^lutioncs.\¿ eft ap och a.
V _ ,m Seruorum. id eft tabellionum , fecundum quofdam .tudic
de vere feruis publicis: quia infra d icit,aS o ris. Item de peculio
agi.Aciurfius.
Securitatem. id eft vt
g; -—
.Qenorish reipublicae,
' quod non tua culpa1 nullo m odo retraftentur-.vt fupra de apo. pu.
jjperditum efle appa­ l.j.&.Lfem el.
ruerit: fufficit fortisk
damnum non etiam vfurarum
eius fuftinere.
T I T V L V S
x x x ix .
DE S O L V TIO N IBV S ET
liberationibus debitorum ciuitatis.
1 . Imp.
A l e x a n d e r , a.
Quatúoruiris & decurionibus
Fabrítañorum .
^ Autiones 1 feruo­
rum111 publicorum
ita demum firmam
fecuritatem n deIcumingenuuseiTes , ad abuoiious praeftant,fi curatom
d u m ¿ gerendum á repúbli­
adfignantium,0
vel eorum qui­
ca compelleris:auxilium praefibus exigendi ius e ft, audoritadis,& iuris praffidia, prout vius
te fubnixae funt. Cum autem is
exigebat,implorarepotuifti.
quiexoluifle dicitur,folam icriT i t v l v s
x x x v i i .
pturam adoris P fufcipietis pe­
SVMPTVS I N I V N C T I
muneris ad om nescollecuniam promat: 9 ea tantum degas pertinere.
feníio cófueuit admitti, fi quod
i . I mp . M a i i m i a . a .
exolutumeft, rationi reipubli­
Vm ad munus exhicae profecifle doceatur. r Sane
| bendarum angaria­
curator vefter, 11 fraude ferui
rum c cum aliis creaconftiterit effedum vt interci®tus,a confortibus mu ^ perétur a curatore f illatae a de­
neris folicitudine deferta, folú
bitoribus quantitates: de pecu­
te funftum efle proponas: fiimlio eius , quod eo modo deeft,
ptuumdetrimentaf fi qua acci­
reftituet.
derint , collatione eorum quos
T I T V L V S
XL.
munus oportuerat participare,
DE SP E C T AC V LIS, ET
fcenicis,& lenonibus.*
prouifione praelidis diuidentur.
1 . Imppp. V a l e n s G r a t i a quód íi etiam a te obfequium
n v s & V a l e n t t n 1a n v *
dereliótum efle cognouerit: s
a a A .ad H efperium p ro con fuquid cenfurg publica congruit,
fulem A fricat.t
non ignorat.
On inuidemus, fed
t i t v l v s
'xx xv iit.
potius cohortamur
S
>S<S
A ff.loca.Lquxro.circa p r in .& .ff dé admi. re.ad c i.p ertij. fi.jj, prj
o ^ídfgnantiumSetxios
ad feribendum .v e l dic
pecunias:qui3 recipiunt
& adfignant reponen­
d o . funt enim duoneceflaria: curatorem re- •
cip ere,& cautionem fie­
r i , cui fubfcribat cura­
to r: v t fupra de conue.
fif.dcbi.l.ij.fed tutoripo Tutori fnt
teft fólui fine fcriptura: fCT'p‘ urt
v t fupra de pac.l. pa
& procuratori: v t.ff.d e
fo l.l.v e ro .
p stileris. id eft ferui
prxdi& i.fic fupra quod
cum eo.l.fi.
q Tromat. i.oftendat.
r Doceatur, non ergo
trahit occafionem iu­
ris ad ¡¡quum compea
dium : vt fupra pro emp to.l.fi.& .ff.d e re.eorj.
p e .& facit.fF.fi cer.peta.
},ciuitas.& auth. hoc ius
porredfum.ibi, & is cre­
ditor & c .
f - 4. curatore, loquitur
m inoribus.Et dic quod
curator reftituet de pe­
culio: exiget enim arepub . & deinde foluet^
v el com penfabit: vt.ffi
de compen. I. debitor,
v el d ic , loquitur de de­
curionibus ciuitatis cuiu fd am :vtin fuperferiptione patet.curator er- #
g o ciuitatis tenetur de
peculio ferui prsd ifti,
v t recepti inde fiat folu- ^
^
tio-. cum eo enim feruo
videtur contraitum,vel . *, *
quafi.poflet foluens etiá c ^ e
cum curatore' agere ex
bd n o & xq u o, argu.ff fi
cer.pe.l. fi & m e . poteft | yi¿e ¡a
etiam refp.habendo ratum curatorem conuenire.fed cur debitor nó ^.uodiCa
liberatur, cum pecunia
ad curatorem p e r u e n i t ? ^ ,^ ^
R efpo n. quia nron per- - y,fi.exi.
repertmut.
hncti muneris ad omnes coi
jegaspertinere.
. u
Vm ad munus. Un^Angartam ^ , variarim.quod eft
muntu Z
ej
nerfonale,
cú geratur l i
—
pe
ferfonaie. ^
bore animi:vt.ft.de mu.
&ho.l.fin.in prine,
fi Detrimenta . cum etiá
omnibus datus effet iuptus, hic folus gerens
de fuo impendit, vel eft
obligatus: vt fupra de le
ga.l.ij.£t fecundum hoc
quseritur,quare non re­
petit a repub.& refpub.
á non gerentibus ? Refpon.propter vitandum
circuitum.fic. ft'. de ftipu.fer.l.penul. & fauore
reipu . Sed qua adione?
R e fp o n d . vtili negoc.
gefto. vt.ff. de negoc.
geft.l.ex f a d o . vel pro
D E H IS Q V I E X O Ffocio:vtargu.ft.pco foc.
y E S S S P j amplectenda felificio quod adminiftrarunt,
l.fi quis focietatem. fed
Ü cis populi ftudia,
conueniuntur.
videtur.l. cótraria rub.
_____
gym nici ut v t agonis fpe&acuSi pecunia mutuatur per adminiftratore
quia ibi ad omnes, hic
ad gerentes. Sed dic ad reipubhca, ad ipfum daLmfortüfertiiut, n h x reformentur. Verurntamen
’
rcum
nm n
r im a t- e c irii-i
n n i d i fftu­
l,.
primates
v iri, npopuli
omnes, cum omnes ge- «o»yfurdrum.B a rto lu s.
I.Im p .M .A N T o N I N V s. A .
• runt. V el dic omnes a
diis ac voluptatibus grati y efle
princip.licet expoftfafto fit fecus. Vel dic ad omnesrquia omnes conferunt ad fumptú
u en itv t debuit.
faftum: vt.ff.sd.LRhd.de iac.l .iij.& Gc confonat. P oflet h x c lex
r
D E
S p E C T ^ i C V LISG-c.
fecundo intelligi & in munere mixto : quia de fuo erant fafturi
T u b .y tilitd ti etia m in b isp ro u id etu r.O d ic refer u a n d isp v th ic'.fed leno fumptus.
mbusfCtU endisvrt ittfr a .l.fi.& f a c i t i n f i a d e M aiurr.a.
g Cognouerit.St Gc nullus gefsir.quo cafu omnes tenentur reip.
u \ ¡ On in u id em u s.Cymm (.nomen cuiufdam populi.
v t .ff de admi.tut.l.trestutorcs.§.non (olum.&.§. item in eo .& fu
i > x" Spectacula, q u x fiunt in fcena, id eft in lo c o vbi lude­
f>rafi tu.non gefl.fi.
bant tragoedi & com <rdi,vt referunt grammatici. & in authent.
DÉ. H I S J£VI E X
O F F l C I O &e .
de có fu lib .V e l fcena eft locus & c .v t.ffd e infa.l.ij.f.fi-approjfihTfOcnoris reipu.l te contra&i.alias nec dc forte tenetur;vt.ff.de
tur ergo fpeftacula,cum & in hanc caufam poteft Iegari:v:.ft.de
A admi.re.ad ci.per.l.fin.§.penulti.
lcga.j.l.ciuitatibus.& deannu.lega.L annua. & d ep olli.L Septii CVpa.Iata.Ieuis tamen interuenit: quia non inquifiuit diligen
tia.licct fit ar.có:ra.ft'.de admi.re.ad c i.p em .Lkgatú.§.fiA ed nó Trrnea*cfer d o m in o s prxdiorum: alias nec de forte tenetur: v t fupra de
permittitur fi fanguis effundatur in agone: v t funt torncJincta,S-’ ^ rj-taocdebi.ciui.Lfin.in fi.Sc.ft.denego.geft J.litis.§. fip e a in ix . item fi
fimilia:quia ludus eft noxius:vt.‘j .de gla.to l.L j. & in his Indis fe- wr.
lata,reneris etianiad vfuras: vt.f.d e admi. tu to .lJi tutor conftinatores prxbeban t fuum ofhcium tvt in auth." v t ordi.prxfec.
tútus.&.l.tuíorquirePcrtorium-§-v filir®-& fic accipe.ff.de adm.
y
Ci-AU.confefltientes talibus vna cum populotquo cafu prom­
re.ad cLperti-Lfin-j-^pon-Accurfius.
ptius permittitur, quám fi (olus populus : & fecundum hoc ¿tc
k iiriK.fic.ft.ad rau.l-Laclus -5-Paulus. Sc.L conitirotionibus.&
v cletiu m ,fcilicet omnium,populi & primarum, vel popuÜ tan-
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
f
D e expenfis ludorum
157
¡nones.
A
T
Libertate. i d eft facilitate eas faciendi.E t fic no.priui- Priuilegia
^ J legium
jcgium amittere
abutitur: vv tt &
& fupra
fupra de
de iu
iud.l.
amittere qui
qui abutitur:
d.l. Iuda-os. amittit^qui
® eipcditreip .&
*-----:- nfti.d
: J e. uhis
: . qui
— : funt fui vel alie .m . ...abutitur'.
Item quia
c.vt in
§
-p
e
.&
fic
n
o
t. q u o d ,p £
. .<?» i _
- r« Os
ta n d i.id eft funt agitatores, & defenuunt facris Iupter deliiSum
patris fi­
dis: & non fiint famofi:
Patresvel dominift'filiabus aut a n cil'
'
lius efficitur fui iuris: vt
vt.fi.de inla.1. athletas.i
cupiant: proptius permittimus,
lis peccandi probent neccjlitatem , earum
prin.&.§•)■
vt integra voluntas fit,qua vo - perduntpoteftatcmtquifi m id infftant^pee­ in authen. de incef.nup.
in princip. Ite m vendi­
b Suppliciis ■ propter
ría huius legispumuntur.BartoiuS.
lentiu celebratur impenfis.Dat.
boc quód lint agitato­
to r perdit ius abducen­
V i. I mppp. T h b ó d o s . & V a VI.Id.Mar. Treuer. Valete. V.
res: cum non fit delidi
fi confentit pro ftitu- 1 Co.Th.l^.
1 1 N T . A J .Florentio. p . p . f
fium : & ideo non pa­
i:v r fupra fi man. ita S.i.lam fe& Valentiniano.AA.Coss.
Enones patres & dominos, ticn
tiuntur aliam pcenam,
ve.l.j.Item pcena periu- mei pojisa
Deferuientesfacris ludispidlo adjiciuntur
qui fuis filiabus vel ancillis rij in exigentem verti- fuit h a e jf
vel laborem, nifi hanc fupplicio Bartolas.
quam gerunt.
p e c c a n d i necefsitaté imponunt:
t u r : vt in authent.foe- l.\x.fupra.
u . Imppp. G r a t i a n . V a C /' "' X Vifquis confules.fiX E N T .& T h E o D O.A A A.
neciurefrui dominij, nec tanti nicas non folum & caj. de epijcop.
V ^ c i t i n authent.de
Item
detlium perdit ad aucuenti*.
ad Valerianum, p . v .f
criminis patimur libertate <
3gau
■rxsP7*
confulib. §.
eum vfom accommo Os quit agitandi munus
dere.Igitur tali placet eos indi­ dans: vt in au th ent. de
quantumcunque. & . § .
exercent: illuftris auctori­
jj./igiterpoft illum. & . f f d ein gnatione fubduci, ne poteftatis leno.
tas tua nullis praeter circefe cer¡ i f l . f f f fa-l.athletas. in princip.
frui valeant, neve quid eis r Si velint, non alias:
tamen adfici\iouent oportere S iureiruivaicam, u v .„
mis.
&'.§•> Sed arg-contra.y.
v t.ff.d e re .iu .l.in u ito .
fiuppiiciis .Dat. VIII.Id.M aij.
*ta
acquiri: fed ancillis fi- Sed ar.contra.ff.de lib.
titu.jd.j.
d Multetur.vel illa qua
Eucherio & Syagrio Coss.
liabúfique, fi velint,rconduftifi- cau.l.j.
e ft& c . v t.j.I.n e m o .in
.....................
v e fjp paupertate perfonis,quas f Conduélifve. forte li­
11 i - I i d e m . a a A .a d V a le r ia n u m .f
— :-u
:i:—
fCt. The. fine.
fors damnauit
humilior,
epiico- beris, quae fui- iuris eVifquis equos quos vel fejj.74 '
e C r aiua • ^ habeas,
porumliceat,
iudicum etia, de- rant: quae propter pau­
D f i qua piftura: tan ­
renitasnoftra, vel ordinafenforiimq; íplorato fuffragio, pertatem alicui len o n i
tum dicit de vilib us
rij confidesc tribuunt volupta­
in hoc fo locarent: v t
perfonis p id is . livero
omni miferiarii necefsitate ab- in authent.de leno. &
tibus,ad comodum cópédiúmhabeas., fi quam piflufolui:ita vt fi infiftendum eis le­ fa. fupra de epif. au.l.fi
quepriuatú
abduxerit:
vnius
li­
ram: femper fub. aliquis
nones efle crediderint,vel pec­ leno nes. & dic v t ib i
brae auri códemnatione multe­
offerat,quod eft infra:
candi ingerant necefsitatem in- no t. V e l d ic 'h ic loq ui
& fic de piftura & ho­ tur. ¿ D .VIII.Kale.Maij. Triu.
mine.
uitis,amittant
non folú e l quam de mercenariis,qui con
Eucherio & Syagrio Coss.
dufti deferuiút his pro­
f Pichra. fi habeas hic
habuerint poteftatem, fed pro- flituris. & fa. ff.de p iIn loco m quo principis imagines confepifiura, fit punitum lo ­
crantur fton debentjiertJfellacula: nec hifcripti,pcen£e
mancipentur
exig n o .a c . L eleganter. §.
co copulae.Accurfius.
friones y el viles pichratntroduci. Bar.
lij, metallis addicendi publicis: fina.
g Pantomimum, id eft
m i . Imppp. T h e o d o s i v s
t
Afow r.N o.grauiusef
ioculatorem : v t.ff .d e
quae minor' poena eft, quam fi
A r c a -d i v s & H o n o r i v s
ope.liberJ.fi libertiis ar
£ prf cepto lenonis cogatur quif- fe peccare, quám ab in­
A A A . Rufino. P . P . I
tf#.rt.i;. tem.
uito grauifsimam pce­
piam coitionis u fordes ferre, nam pati.
I qua e in publicis portici­
7.11.
h Sinibus, id eft vilifquas nolit. Dat.XI.Kale. Maij, u Coitionis, alias com ­
bus, vel in his ciuitatum lo­
fimis veftibus inpiciumunionis , id eft ftupri,
ra j vel in hom ine. N o ­ cis in quibus noftrae folent ima­
Felice & Tauro Coss.
ta ergo in talibus fieri
in quo eft foeda com­
gines coniecrari,pi<fturaf pato* Deeft confiimitt Critca, e x p r ¿eter- munio.
derifiones: vt.s.de facro
mimú Sveftehumili,&rugofis
fan.eccl.l.ij.
mifsis repetenda. *
x DE. E . X P E . N S I S
finibushagitatore,aut vilem of­
i Circi.loca rem ota,
ludorum.
T I T V L V S
XLI.
k Profceniis. fcena lo­
ferat hiftnone: ilico reuellatur,
¿ u a magna, exiguntur
DE EXPENSIS L V D O cus : v t fupra de infa.
in pra dictis ludii: vt.ff. de *Theodo>•*
ñeque vnquam pofthac liceat in
rum
publicorum.1
*
1-ij-S. fina.icenica per­
polliJ.Scptitia.
Baijdmott
loco honefto inhoneftas adnoPecunia deputata ad fpeftaculajn refefona: vt in authen. fcey ff~~ Vm prajidem. Aren nuerathiic
tlionem murorump oteft conuerti:&-ipfts re­
tare perfonasdn aditu vero cir­
nicas non folum &ca:.
V— ^reuecalntuf. fic fu- tit.41. Ima
fectis caufapnftmafirma permanet. Bar­
profoenium > locus vb i
ci *,vel in theatri profceniis k vt
p ra d e admin. tu.l. fan- tibri^&pri
tolas.
fcena fit, procul á prsedi
collocetur, nó vetamus. D.III.
cim us. Sed a r g u .c o ñ - mtcap.fi«®
i.I m p p . D i o c i e t . & M a i i ftis locis in aliquo thea
tra infra titu.j.l. hac le- titu.tale reKa.Iul.Heracles.
Arcad.
A.III.
M
I
A
N
.
A
A.
tro.
g e.& dic vt.ff. de admi. citat argu­
& H ono.A.ILCoss.
IX j- E m o . etiam vt pri
sVm prf fidem prouin t e . i i ci.per.Lj. Item fa- mentis ex li
I N uilegium nihil eis
V. Im pp. H o n o R IV s &
iciae impenfas quse in cit.fi. de ope . pu .l.p e- bris Qxcat
.
opituletur.
T h e o d o s i v s .a a.
|certaminis editione cuniam. item contra in- x£y. Dereli
« J o jj. m Curules, qui ludunt
Anthemio. P ; p .f
aerogabantur,ad refe- fra de e xco ftio .& trañf- quo certad*
currendo ad brauium,
Emo’ iudicú éx quaCuqiie
la.m i.an.l.j.
mina liberi
v el pallium:vt.ft'.de inftionem murorum trañftulifte 2 ligonis , id eft cer- peragitter.
ciuitate
in
aliud
oppidum
famJ. athletas. §.j. V el
dicas:& quod falubriter deriua- taminis : inde ag o n o - Nemo inui
vel ex prouincif folo equos-cuducunt currum aureum
tum eft, non reuocabitur: v & theta, qui pugnat: vt.ff. tus ccrtaad pugnandum in fa­
rules, m aurigas,beftias, n hide m u.& ho.l.fin.S.ma-TKfoj^/iis.
cro certamine : quafi
ftriones, ciues tentet traduce­ , folenne certaminis ípechculú fb goph ori . & agono- tolutarios
carrotium: v t fupra de
poft reftituta murorum fabri­
re 0 :ne dú popularib9 plaufibus
theta princeps talis lu- emm fumfer.l.fina. & aurjg a qui
cam, iuxta veteris confuetudi- di: vt. f f de po llicit.l. ptus fueere
intéperanter feruiunt: & publi­
ducit: vt. f f de vfu &
nis legem celebrabitür.ita enim Septitia . in G r * Co ib i W í . C.rít.
«a. 1. plenum . 5. eauicarum rerum ftaturn fatigent,&
tij.
1
& tutelae ciuitatis inftruftae mu­ pofito.
feftiuitatem impediant in cunn £ clhas. alias hiftrirorum prsfidio, prouidebitur: a Cautionem.id eft cau ftis oppidis celebrandam: itavt
telam.
« • alias b e lli as, puta
& inftaurandi agonis 2 voluptas
fi
quis
hanc
violauerit
iufsiob DLL - d ^ V - X E ues aptos ad illum cur
confirmatisKis.quz ad fecuritaninj.
dutlu.
nem, poena teneatur ea quse le­
Sicut ludi , fic aq»a~
T r *ducere.Gcm frz de
tis cautionem afpe<ftant,infeeugum violatores perfequitur. P
« o g .m ili.a n j.j.
ti temporis circuitione repr$- duttus populum deleclant.
Dat.VIII.Id.Aug. ConftantiJ* P erfluitur.vel illam
de ConSlantinepoleos
féntabitur.
nop.Honorio. VIII. & Theo<5Q* eft fu p ra . e J . quif%oma etiam vetens a TIT V L V S
XLII.
1«is.
1
quaductibus dicit publido.IU.AA.Coss.
DE A Q V A E D V C T Y J
ctsy f f 1fic differt ab ¡II»
rmn & facit pro primatibus.ftad mum.l.quod maior. & fupr;
V a d u o .d i.m d J'.l.reftituendum.ibi3nam in vniuerfis.
L
E
2
Q
S
N
O
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
Codicis Líber V ndecimus,
i i u c u n i u s .
1J9
) g 0
quod dicitur.ff.defcr.ru. prai \.l.q.%.aquadu£ius. D ic ergo quod quídam A geritur aqua antequam intret per fiftulas: vt.ff.de aqUa cq .
bomines proficiuntur ad
x h i.L j.§ . caitel'
&
c a u d is &
fiodiam,qutbits datur priI. Imp. C o N s t a N t 1 t í. a ad
conditione quoq; perfonae fe- me l i us d ia tu r in.§
* fic in meo utlegium: y t .). I. decermMaximilianum Confularem .t
cedenti.&
.S.hoc
uerifsima pcena pleftetur.Dat
manufcrip. nMs.Siymuerfos. & his per
diffum neceffari0^ Quarum poíTeíToV,Kalend.Septem b.Rom . T i - pofitum ef t & c.cui(P ° Contius.
quorumfines trahitur'.rt.l.
res,per
quorum
fimafio & Prom oto C oss.& PP- tml.es f“ tit fornj$ ■'
C . T . I f .l.l ).&■ certa pecunia ad hoc
nes * formarum t
Tforinarú, deputaturrrti). ad repara,
I III.K a le n .lu n . Cóftantinop. quibus fubiicit.A cc
mattethic C rá .h a clcoe.n ec ex e»
f Trahere . non *
IjpL meatus tranfeunt,
O lyb rio & Probino Coss.
large aca p Itur ^
^Alci. Sed extrahitur aqua: yt.'j.l.ij.
ab extraordinariis oneribus b
Ius hauriendi aquam yel ea yter.di de
facmm & £ceftancon_
reüe legó. & . l . decernimus. in fine:
publico aqueduthu non turbatur , f i tanto
volumus
efle
immunes!
vt
eo­
formam,id mfiperfpectaieprwi. yt.).
tra.s. d e . bo.vacan.l. £
tempore quis eft yfus quod de eius contra­
quando.
aquadu- lfin a .& yeten confuetudi- rum opera aquarú du cf fordirio memoria komintum rió exiftit.ltem iríhcütyt no- ne:yt- j.eo.l.yfum . & tune
bus oppleti,c mundétunnec ad
t « c / , d e
rigátesagros yel hortosfurtiuo modo de ataui in no- non ex quolibet loco :yt.j.
d
x is .L lu d e o s .& d e i^
aliud d fhperindidraí e rei onus
aquapublica,aquedvliu priuantur .B art.
ucll.dema- tod.ees.fed in cafufaüit,
pe.l.j.& ij.l.proii,
i i i i . Impp. A r c a d . & h o iifdé. poíTeíforibus attinendis:f
dat.princi- ybi priutlegiumnihil opeu T ? Sum. Conftitutuni.
N o - * . . a A . A f t e r i o co.Orietis.t
necircares alias occupati,re­
pum. Cons- ratur: yt. j.eo.lamnes. fed
V a principe: vt.i
\ r S u m aquae veterem ,Ion- L p r i , r i . t
purgium s formarum fecere nó
tius.
quando trahit, gratis babet.'j.eo.tit.l.ad reparatiocuret.h q i i i neglexerint, amife B V goque dominio conftitu- fuetudine cuius non fib
nem~Accurfius.
tum,u fingulis ciuibus manere memonarvt.ff.de acui
lione poflfefsionum multabuna * Quarum. Fines, id
cenfemus, nec vlla noüatione co ti.1.h o c.iu re .§. du.
tür. nam fifoüs prsedxú eius ob­
eft fundos,
aq u x .& .s.ciefer.
turbari: ita tamen, vt quantita­ Ctus
tinebit, cuiiis negligentia perni­
b Oneribus. alias mu­
u i.l.fi manifeite. & fic
tem finguli quam veteri licen­ non eft contra.‘J. eo.l,
neribus.
ciem formae congeíferit Prae­
e Oppleti.i.iiapletu
tia x percipiunt,more vique in d iligenter, in fi. vbi dé
terea fcire eos oportet, p quo­
d U d a lia d , fcilicet Oprudente diem perdurante per­ lo n g o dicit. I t adde dirum, praedia aqusedudus com­
nu,s,quod eft in fra.
cipiant : manfura poena in eos ftinitionem,vr.s.de fer.
meat,vt dextra laeuáque ex ipfis
é S up erin diéha . i.prasdi& aqua.l.ij.
qui ad irrigationes agrorú,vel X Licentta.principis vel
£be reí nomine: v t fcili­
formis quindecim pedibus k incet fictam ab extraor­ termifsis arbores habeant: o b'
hortorfi delicias,furtiuis aqua­ eonfuetudinis.Acc.
dinario quám etiam o r­
rum meatibus abutuntur. Dat. y C - t quis . Liberahtafemante officio 1 iudicis,™ v tfi
dinario nomine tameri
Q tem . quod licet: vt
Kalend. Nouemb. C$ferio&
quo tempore pullulaaerint, exeiris reí fint immunes.
'/.Lfinali.
Attico Coss.
f ¿Attinendis, id eft de­
eidanturme earum radices feZ PraceUentifima.prsJduibencficium ducendi aquam e x p u ­
tinendis. Accurfius.
bricatn formae corrupant. Dat.
fe fto loq uitu r, qui difblico aquaduSm tmpetrauit : debet lUud in­
g Repurgium, id eft repenfat fuper .referipto
XY.Kalend.Iun. Gallicano &
timare prafeclo,Zir nonalv: & iudex qui
purgacionc-m, cum fre­
v el priuilegio princi­
Symmacho Coss:
contra facit,quinquaginta libris auri pu­
quenter repleantur. ,
pis : vt.y.hac lege,in fin.
De publico aquaductu aquam ad fuum C nitur. Bartolus.
h Non curent, id eft jp honprxíés.
pradium deriuare non lice t: & contra f a ­
r . Impp. T h r o b o . & v a curcnt.
a Intimare, id eft prxcientes,pana publicationis illius pred i] pu­
1 e n t i n • C y r o .p . p.
i Congejferit.i. induxe­
fentare.
niuntur. Bartolus.
r it.alias eoncuflérit.
b Pi afes,fcilicet impe-:
I
quis
per
diuinam
liberali—
i i . Imppp. V a l É Ñ f i N i A k Pedibus. infra eo.l.
tratas.
tatem y meruerit ius aquae: C M o d era to rib u s. id eft
N V S T K E O D O S .& A Romnes.§.fuper his. conc a d . a a a .P an cratio p . v . f
non viris clarifsimis recioribus pr¿fid iblis, quod non
t Co.The*. tr a .S o l.ib i fpeciale in
I quis n decaetero vetiti fu­
liyeg.
aquaeduftu in palatium
prouinciarum j fed tuáff prscel- licet:vt.s.diii.
H a d rian i: cui in alio
roris audacia floretifsitnae 0
lentiisimf z fedi cceleftes apices d ¿Adminifiralorcs . id
fauetur t v t ea.l. vel hic
vrbis commoda voluerit mu­
intimare a debebit:códénatio- eft prxíidés. Accurfius.
e Elicitum , quod prxper priuátum qui ma­
tilare, aquam ad fuum fundum
ne cótra illum qui precesb mo- fumitur,cum .ad prxiignam immunitatem per
ex aquaeduftu P publico derideratorib9 c infinuare conatur, defn non pracfefiú offe­
ho c h a bet. ibi per pu­
uandoifoiat eunde fundu fifcablicum fu lcüm . & fa­
quinquaginta librarum auri, & ratur. & facit.s. delegi.
eoñftiin .l.ij.& fj.d e
cit.s. de s d i . priua.l. fi
lis tituli praeferiptione fignatú,
cótra vnmerfos adminiftrato- .&
diuer.óffi.1. nullus,
ciui.& .l.M eniana.
priuáfis reb’ noftris aggreganres d qui referiptum per fiirre- f Tüa. o prxfefte. Ac­
1 officto.i.oSiciúi.
dú.Dat.VIIL* Conftantinop:
ptionem elicitu' fufeiperemo­ curfius.
m ludias. fic.s. de iftTimafio & Promoto Coss.
terd icJ.j.
liuntur, proponenda:apparito- g Thermis, id eft balti Q i quis. etiaín d ig n i-Auertens aquam de publico aquxducfu
ribus nihilo miniis eorunde vi- neis.
h Nymphais.iYrislytti¡D tate proditus: v tin debet ipfam ducereper cafteüum yel aliud D rorum clarifeimoru prouinciae
- phasis,id eft lauatoriis..
fra.l.decernim 9.in prin. paruum foramen,ne matricesfifiule corruinoderaToru, animaduerfionib9 1 C iutum . fic.ff.de bo.
nifi de licentia princi­ pantur-.ii contrafaciens perdit beneficium^
pro vigere tui culminis fubiu- dam .l.fi.§.f.plurcs. &
pis :v t infra e o .l . fin.
& punitur in corpore.Bar.
& .l.p ro xi.& . ff.de aqua
gandis:& amplifsima tua { fede fol.m a.i.j. & fecundum
1 u .I id e m a a a . A lb in o
hoe,id eft, quia cines
t Co.Theo. e o t i. & aefti. !.}.§.perp . v . Rom se.f
dipófituraí^d in publicis ther­ funi multi, & ideo mul­
eojid.4 .
mittitur, vel fenatus: v t
Os qui aquae copiam vel
mis,? quid in nymphaeis h pro tam aquam volunt hiff.dé flu.l.quo minus. &
olim vel nunc per noftra
abundantia ciuium1 conueniat bere.vel d ic,vt habeant
de aqua píu.arc.l.quod
indulta meruerunt: 1 vium aut
principis.
deputari:auid his pforiis, quib* abundantiam: & tunC
o Florentiftima. fcilicet
ex caftellis, r aut ex ipfis for­
noftra-ferenitas indulfit,ex a- ■ñon faciunt d ifiz c0®"
nouseRomse.
mis iubemus elicere, neque eaqua fuperfltia debeat impartiri. co rd an tis.
p Mquaduclu.ad quod
riim fiftularUfn quas matrices
Seruitus aqua ducenda ad alifjua loca
\ J fpecialia quZ'
fupra v t nemo priua.l.
fr iu a ta cx aquaduciu palatsj Hadriani,
vocant, curfum ac foliditatem
dam feruantur in quo­
j.& .s-d eb ó.vacan ti.l. fi
etiam per referiptum f i prohibita: & cotra
dam aquxdmSuqu: di­
quando.
attentare, vel ab ipfo aquaedu­
faciens,in c ntis libris aun punitur: e> de­
T - Os qui. Meruerunt. ctu trahere.1"Quod fi quis' ali­
citur Hadriani : .orts
bet ejfe latitudo aquaduilus prodic h dece
ab eo fa(Sús,quódpnn
j 1. á principe:noñ ab
ter fecerit:non folum id qúod
pedum munda omnibus arboribus. B art .
- abo,que valent:vt infra
cipis palatio ftrtut.
prius iure beneficij fuerat conv i . Iidem a a . C y r o p . p .
q í fupereft, pub- th-*"
i.ftna. '
t E x cafiiiüs. v b i c ó iecutus, amittet: c verum pro
Mnis feruitus aquarum k mis & nymph2>s ?r
hcit“ *B
cu-_
efi
.1
S
S
E
O
O
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
r
16 1
D e aquaeduftu. Tit.xl
\6i
aqusduftus Hadriani, fiue d o - A bile videtur domos huius almae E t no t.qu o d confuí cú
creabatu r, dabat.c.lib.
non p riu a tlsh o morum,3 fiue poflefsionum,fivrbis aquá habere venalem. 9
au.in opus acjuxduftus:
“ ftibus «iam ex p n Profectus conuertensjturum aquxduclui
fuburbanorum,fiue balneo­
v t infra de con ful.I.neS e g io , Hcet in aln sv a
deputatum ad aliud opus, de fuo refarcire
¡¿ p n u i lc g iu m j v t m m ini.& .l.pe.
rum , vel per diuinos affatus in­
ttnetur: & debet aurumprodictum in arca
eft co n x
Iligenter.TerfurrefraJ-fina-q^
timatos in quolibet iudicio, vel
feparata ab alio deponi. Bartolus.
_i_yptionem. pre fumhic
feniitra. & vocat i
v m . Imp. Z e N . o * a . ad
per vfiirpationemb impertitos,
ption e huius legis,
tutem, quando hoc li
Am antium * v v .
cetprinciPisPn u . l ^ o .
y
Longitemporis. i . ed. * ¡d.^tdad
penitus exprobretur, malumus
[A c lege iancimusjVt fi quis Lvfum. quae eft con tra, mdtio T T .
. pomorum . tcincer etenim praedictum aquaeductu
Lamplifsimam praefefturá r Sol.hic lon g o : ibi cuius rectius.
uatorum dicitur fe rh
noftri palatij,publicarum ther­
Pn
gubernas, aurú aquaeduftui de­ non eft m em oria. V e l
tus: qtua pro
marum ac nymphaeorum com­
fit impetrata:
priu:
putatu,ad alterii quodlibet op’ verius hic ipfum pu­
o vv aa-moditatibus inferuire,c & de­
blicu m , & in publico
quse impetratio, n
no
non aquaeduftibus vel aqüp pu­ v fu ftare folitum . ad
let:vt h ic. & fic expone
cernimus hanc difpofitionem
let:
blica competens , extriiendiim quod.ff. de v fu c.L fin.j.
fequentia.
modis
omnibus
in
pofterú
ferb f e r y fu rp a tio n em . *d
vel curandú putauerit conuer- refpori.&.s.de ope.pub.
•
uari: nemini licentia tribuen­
eft fiue ex certa fcien fendmde fuis facultatibus ean- Lpraticriptio.ibi ex pu­
da, ab eodem aquaeductu pretiaprincipis,fiue non:
b lico ad p riu a tú : quod
cibus oblatis vfum aquae pe- R dem fummam aquaeduftus titu- fic e t, v t ib i. ad-quod.ff.
gc hoc nifi d iceret, n on
lorepenfare cogatur. f Separa- ^commynia prae.l. ven­
¿hilante hac le g e : v t
te re , vel eum audere perfora­
tus vero arcanusc auruifl aqug- d ito r.^ fi-conftat.& f a ff.de leg. iijd-fi quis in
re : fcientibus his qui qualibet
principio tefta. A cc.
duftus fufeipiat, gloridfifsimo- cit.ff. ne quid in lo c o
ratione putauerint ad huiuf­
c inferuire. in eo quod
rum confulum liberalitate, vel pu b li.l.ij.§. ait p rx to r.
palatio fupercft.
modi molimen accedere, vel
§t.l.pe. & infra de furi*
ex aliis titulis u ad aquas publi­ pa.l.pe.,St fupra de fá¿ rei officio, id eft orofficio d (fi aufum fuerit inftrucas pertiiíétibus colleftum, vel crofan. eccle.l. vt in ter
ficiali aliquo.Acc.
ere e ) vel minus f inftru ctis
e inftruere. perforan­
diuinum . & fupra d e
poftea colligendum.
precibus parere, centena pon­
do vel aliter conceden­
F ons publicus ab initio, yelexpoftfablo
preci, impe* o ffer.l. nec
do aquam fecundum redo auri multae nomine fifcaíipublicus ejfebtus,yfuipriuatorum non ap­
damnofa.
fcriptum.
plicatur etiam e x referipto fuper hoc impe­
Z T^eEEernimus.Tr&dibus rationibus fe effe illaturos*
f Vel minus• id eft non
I y ta . fubau. etiam,
trato r & fuper hoc non obfiat reipubiic*
Super his fancimus Iuleum pu­
inftruftis vt debét: quia
a Mquaductus. fcilicet
proferiptio longi temporis,Bart.
blicum aquarum nullis intra
prohócnófuerüt por­
riuulo s parum aquae fe­
i x . Idem A. P oratio .
decem pedes s arboribus coar­
rigendas preces,
iligenter inueftigari de- ren tes, &: fu b a u d i,p u ­
g Intra decem pedes.s. tari: fed ex vtroque latere de­
cernim’ qui publici ab ini­ blico s.
eo.l.j.§.fi.qux eit co ricempedale fpacium integrum
b Pertentetur . fine li­
tra.Solu.vtibi.
tio fontes,vel cum effent ab ini-- centia prin cip is: v t in illibatumque
feruari.
b
Praeter­
h Seruari. repete,iahtio fontes priuati,poftquam pu- fra.l.fi.
ea de plumbeis fiftulis ducencimus.
C blicé vfum prsbuerunt, ad p r i-'' C Taralogiis . quos fili Magnificentia. ablátitib’ ad thermas,quae Achilleae t
uatorum vfum cóuerfi funt, fi­ pra v ocau it m inufculaifUetBr uus:id eft quia tu féciffii
nuncupantur, quas prouidendebx. eas fiftulas. Accurfius.
ue facris apicib’ per ibrreptio- rio s ,n u n c paralogios
v o c a t, quafi paril lym ­
tiae
tuae
magnificentia1
factas
k Eandem.. Vt ex priui­
hem x impetratis,ac multo am­ phae habentes,
legio principis non tra- . fuifle cognouimus, eandem k
plius
fi
auctoritate
illicita,
nec
d Compellatur. fiindus
hantur aquae. A l.
formam feruari cenfemus. ete­
appetito colore faeri oraculi etiam aa qué duxit, coti
1 E m i nentia tua. praefenim memoratas fiftulas ther­
fifcatur:
vt.s.e.l.ij.praefto loquitur,
huiufmodi aliquid,pertétatum
feriptione fubm ota c ó in Contra publicam y ti- mis tantum & nymphaeis qui­
fuifle dignoicitunvt ius fbu re­ tra h o c : vt.’j .de fiin.re¡bus
eminentia
tu
a1
deputauelitatem. circa aquaedu­
gis ciuitati reftituatur: & quod pub.l.vfus.
ctus. Accurfius.
rit,volumus inferuire: facultate
publicum fuit aliquando, mini­ e Tofini, prope ad de­
h A D reparati One.Scapraebenda tuae fublimitatis ap­
lis. alias collibus:
me fit priuatum, fed ad comu­ cem pedes:vt.s.eo.l. o r
paritoribus , circumeundi fine
alias callibus r alias cal­
nes vius recurrat:facris oraculis m nis.alij.xv.s.eo.Lj. qff
formidine domus, fuburbana,
non placet.
culis. ad quod fupra de
vel pragmaticis fanctionib9 ad­ f Conflitationihus. d id is
ope.pu.l.ad portus.& .’j .
balnea, ad requirendum nequa
uerfus cómoditatem vrbis qui­ legibus: v t fupra eo.l.j.
l.proxi.
deceptio vel fupprefsio vel in­
O _g m C y x jc e n i id eft
bufdá impertitis,iure caflandis, Sc.l.omnis.
fidis Contra publica vtilitate m
qui concinnant,
nec longi temporis y prsfcri- g Scientibus, ad vtru m á quoqua penitus attententur.
p To fid en t . e x praece­
que fuperius didum fe
ptione ad circunfcriBenda ci­ refert.
pto principis , vel con­
Pecunia ex yeEligalibus redoblapro re­
uitatis iura profutura*
fuetudine. alias enim
h Mquo mola . id eft
paratione aquaducius , debet expendi dan­
;
D
bon lic e t : vt fupra.Lvfum .& .l.fi.
q Venalem. A r g . COfltra.ff.de alU e.l.M ela.§.
quxdam.
iTT^e
le g e . T ra fe-
J. Ictura m , multo ma
gis fi a! ius in ferior.
> y , r j Cogatur. facit fupra
K f* - dexd i.priu a.l. cum du• bitatur. Sedargu. con tra-s.de expen.lu.Lj.dic
v tib i.
t Mrcarius. ab arca, iñ
qua tale aurum repo­
nitur, d id u s, & no n feparatus. ad quod fupra
de fufcep.l.duos.
11 Titulis . Vt.S.1.’■proxi.
do eam operariis aquaduchis: & habentes
ius ducendi aquam ex publico aquaduitu,
nihilfoluere tenenturfifco ex ea.Bar.
v i i . Iidem a a . Eutychiano
. p r x fe d o p re to rio .
D reparationem aquaedúftuú huius almj vrbis, om­
nia vectigalia quae colligi poffunt ex vniuerfis fcalis* n huius
inclytae v rb is ,& ex operariis
qui Cyziceni ° dicuntur, ad
refeftionem eiufde aquaduchis
procedere:illo videlicet obferuando,vtnemo eorum qui ius
aquae pofsidet, P quancunq; defcriptionefuftineat. ná exeera-
A
x.
Idem
Á . P o n tio .
Ecernimus, ne quid á quacunque perfona quali­
bet Hdignitate prsdita z contra minufcularios a- * quamliqusdüdús 3 vel fontes publicos qui ad aqusduftus betdignitao
confluunt,pertentetur.b Sed & fi quis clam vel palam , auftoritate cónfifus, de iifdem paragogiis,c vel •
fontibus aquam traduxerit, vel clándeftinis infidiis fortefurripuerit,publicis aquaeduftibus eam re-,
ftituere compellatur. d Hoc etiam praecipimus, ne
in pofterufn á qüolibet iuxta eofdem aqiiaeduftus
•plantari qualefeunque arbores pofsmt, e ne ex ftirpibus labefaftentur parietes aquaeduftuum:tquod an- t idem f-ri»
tiquis etiá conftitutionibus f interdiftum efle digno- M Cafiod*
fcitur: fcientibus s vniuerfis quód in pofterum iuper
huiufinodi commifsis , fuburbanum , vel praedium, ^
v el balneum, vel aquae mola, h vel hortus ad cuius
D
f
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
163
m olendinum ,
a Locum. in lib. M ar.
eft cancellatum , locum
& dom u m . alias deeft
totum ab illo loco , qui
plantauit & c . vfque ibi,
profcriptionis ti. & c .
Sed tu dic locum pu­
ta ciuitatis vel caftri,
domum etiam diuinam:
v t fupra de e x a ñ .trib .
l.fin.
b V el hominem, fcili—
cet priuatum ,vel digni­
tate pjatditum.
C ./¡jdrophylacat . ab
h y d ria quod eft vas in
qu o ponitur aq u a: in­
de d icitu r hydropicus.
V e l d ic h yd ria aqua,
p h ylatein , id eft c u fto dire vel feruare. inde
hydroph ylacas.i.cu ftodes aquarum vel c o n feruatores.fic gazo ph ylacium dicitur locus v b i gazae cuftodiuntur,
fecundum P y . & facit
fupra de excuf.m uJ.hydraulsé. & . ff. de mu. &
h o n o .l.fin .§.in ter.
d Manibus, id eft v tri­
que m a n u i, v el cu iu flib et fingula m anus: &
idem eft in milite : v t
hic in fin. & .’s. de fa b.l.
ftigm ata.non in fronte:
vt.s.de poenis.l.fi quis,
e Decernimus . fcilicet
diñas manus,
f Mngariarum.id eft operarum.
g Teneantur.XÓ& in aduentuprincipis: v t.s.d e
fa cro fa n . eccle.l. nemi­
nem. Accurfius.
h N ec muneribus, per­
* Serui»
fonalibus : vt.s. de mu.
PP.
pa tri.l.iij.
i T~\Iuinam. Promulga1 /tam , quae eft fupra
eo.i.fi quis.
k laterejl.qüi funt ma­
iores reñ orib us jp u in cia ru m : v t fupra.e.l. fi
quis.
1 Permittatur . fed cum
licen tia fic,Vt h ic,& n o .
S.eo.tit.l.ij.& .l.vfum .
m Condemnatione. & a m ifsione fundi ad quem
d u c it : vt.s. eo. titu .l.ij.
& aquam r e d d it:v t.s .
decernim us.
D É GLMDIMtoribus.
n
%uenta ffeElacula.
V_>in quibus vide­
tur e r u o r ,id eft fang u is : vt in tom eam entis. idem poteft d ic i &
in pugna beftiarum , v t
corrigatur.s. de fer.l. fi.
DveUapro- & eft hic ar.quód duel­
htbznrur. la non admittuntur:q<f
* Sicyet. dic v t . ff.ad.l. A q u il.l.
niañufc. De qua añ ion e.§.fi quis in
h°c titulo collu ftation e.
Jit T'heodo- o Ciuili.m quo fumus:
TM&alfi- v ts .d e cadu.toLin prin.
C odicis L ib er vndecimus.
v fiim aqua pu b lica fu erit d e riu ata, v e l f i q u id e x his iu xta
aquaeductum p o fitu m a d eu m
p ertin e t q u i plantauit a r b o res aquaeductibus n o x ia s , a d
q u e m cú q u e pertineat lo c u m ,a
v e l h o m in e m ,b v e l d o m ú ,p r o ­
fcrip tio n is titu lo fu b ia c e b it, &
fifei iu ribu s vin d icetu r:n u lli fu ­
p e r h u iu fm o d i pcena n e c p e r fa
e ro s ap ices v e n ia trib u e n d a .
V n iu e rfo s au té a q u ario s, v e l
aquarum cu fto d e s,q u o s h v d ro phyladas c n o m in at,qu i o m m u
aqu aedu duu m hu iu s regiae v r ­
b is c u fto d e s d eputati fu n t: lin ­
g u lis m anibus d eo ru m fe lici n o
m in e pietatis noftra: ím preíTo
fig n ari d e ce rn im u s :e v t h u iu f­
m o d i a d n o ta tióe m an ifefti fin t
o m n ib u s,n ec a p ro cu ra to rib u s
sRuentaMpeftacula *
PCÍnS in otio ciuili 0 & do57 meftica quiete non
splacent : quapropter
omnino gladiatores P efle pro­
hibemus . P P . B eryti, Kalenda. O d o b . Paulino & Iuliano
Conss.
TITVLVS
XLIIII.
DE
V E N A T I O N E
ferarum.
1 . Impp. H o n o r . & t h e o :
a a . M auriano C o m . D ó m eftic.
_ & vices agen.M agift.m ili.f
&
S52? “ *
¡<54
Bc
^
P Gladiatores
pr*diñ
« oo s/ fie
ficpugnanter, n^ p ^ i ^
»1 a nOX1US & e -v t ff
a1d -l-Asuil.l.naniI ^ f ^ L c i .
L > & de f a b r i c ^ * ^
& portantibus gladio,
hic non d icit, ftd .L d e /^
fabricen.
-farer.
neferarum.
CcidetjAf.
i a.
q p . i. Cadendorum
l, e ot -" cMZ.^
\^ Jnum . idem i n i ^ .I0
manfüetis habitis pro t CnTi
C c id e n d o r ú l e o 1 num <3 e u n d is fa d e r e li ñ o : v t . f f .p r o d e - k ,; ¿
¡u
, cim us p o teftatem , relic.l.iiij
r BcJHas. nociuas. ad
.
,p e q u é
aliquam
fi­
quod.ff. de po ftu j.j.
nim us quequam calum nia fo r - beftias. & fi quadrop.
m id are .B eftiást ra'utem qua: ad
co m ita tú ab om nibu s lim itu m
pau.fccif. di.l.j.§.inbe- +
IS t
ducibus trafmittuntur,nori plus f P‘ , acipimus. qua? hac ’
Lftatuuntur,tria funt. ^
quam fep té d iebu s intra fin g u t Eorum, fed nec in lo
las ciuitates d etin eri praecipi­
co vb i damnum pofsint
ten ea tu r, s Q u o d f i q u é e x h i fm us: r v io la to rib u s e o rú r qui­
dare:vt.ff.de sedil. edic,
l.qua
vulgo.
d e m aquariis m o ri có tigerir. e ú
nas libras auri fifei iu rib u s illa—
U D E . M M I VMM.
n ih ilo m in u s q u i in lo c ú defun-^
t u r is .D .X I I I .K a l.I u n .C o f ta n Ludus qui fiebat in Ma­
¿ ti fu rro g a tu r,fig n o e o d é n o ta ­
tio & C o f t a n t e V V . e e . C ó s s . to. C fic d mato, yel fub.
r i praecipim us: v t militiae q u o & D a t. V - K a l.O d o b .C o n f t a n - laXitia.yel maiuma Cro­
ce , Latini ingreffns ,fcilid á m o d o fo c ia ti, e x cu b iis aquas
tin o p . D . N . H o n o r . A . X I . &
cet afiatis quando herba
cuftodiendae inceifanter in h f C o n fta n tio I l . V . C . C o n s s .
frondefq; y irent:s latificat
TIT V LVS
XLV
rea n tm ec m u n e rib u sh aliis o c ­
provinciales:yt in Bono­
D e MAIVMA.»*
cu p en tu r.
niafiunt regina.
De fonte yel aquaduclu publico non li­ C Solebantprouinciales de menfein in-rrejfu X
Lemeniia.
ciuitatisfacere quendam ludum,quemfuecet aquarii deriuare,rufiperprincip» refcrl, V ter * P6" PrI ? ' terpretetu.
runtprohibitifacere aprocedentibus impe- detes
ptum comedatur: quod intimari debetpre­
imperatores ablaa
ratonbus-.modo hic imperator etiam conce- « p ro p ter elatione profecto pretorio.& aliis iudictbus quorii in­
dityt tal» ¡udusfieri pofsit m prouincia,
tereft: pcena contra facientibus tmminenuincialiú,redditur n u c ^ ^
dummoao cumhonefiatefiat.Bdrt.
te.Baitolus.
per H o .& Arcadium^c
1. I m p p .A x c a d i v s & h o X I. Im p. A h a s t a s i v s . a .
facit fupra de Paga.1. vt
n o r . a a .Caeíário p . p .f
Seruo *prsefec.prsto.
profan os. & fupra d e |
¡
Lementiaenoftrp pla­ ípec.l.j.& .l.nem o.
Iu in am d iip o fitio n e m a b
V T M-KMOXjrM ‘
cuit,vt maiumse proin c ly t f reco rd atio n is p rin ­
tfus & c .
uincialibus laetitia red
c ip e T h e o d o fio fu p e r his q u i
y -v -j vlii prorfus. non
datur:x ita tamen, vt
aquam f ib i d e pu b licis aquaeduergo ditifsimis
feruetur honeftas, & verecun­ Burgenfibus: Cc. ]■ne­
d ib u s fe u fon tib u s praeberi d c dia caftis moribus perieueret. g o.ne mili.j.
fid e rlt,p ro m u lg a ta m ,1 hac e tia
Da. V II. Kal. Maij Conftanti- z Monendorum,i.guerle g e in fua firm itate durare ia n ram inchoare.aliás inci
nop.Arcad.IIII.&H onor.III. d it in .IJ u i maiefta. vt
c im u s : quatenus n em o v e l in
AA.Conss.
h a c iacratifsim a ciu itate,v el in
ff.ad.l. Iui» maie.l.iij- &
BITVL V S
XLVI.
eft fic.ffd e ca.l. hoites.
p ro u in ciis fin e d iuinis a p icib u s
D
V T R A M O R v M VSVS
V e l dic mouédorum.i.
d e fa c r o e p ifto la rú fcrin io m o ­
infeio principe in terdiftus fit.
p o rtád orú .& tú ceftfíe
re fo lito e d en d is,& iu d icio tuae
Nulli licetguerram monereabfque pnnei- in authen.de armis.col.
ptstujfuMelfic: Nulli hcet arma portare v j.& .s id e fabri, prout
ce lfitu d in is, v e l aliis q u o ru m
fine principis licentia. Bartolus.
in rub.ibi notauLfed»!
in te r e ft,k intim atis v e l intim an­
i . Im pp. V a l e n t i n i a n v s
Iit tunc in cafu: vt.j.de
dis, aquam d e p u b lico aquae& V a l E N s . A A . a d Bulephonl
d u d u feu fo n te trah ere p e r ­
C onf.Cam panise.f
m itta tu r:1 h is q u icu n q u e n o ­
Vili prorfiis y nobis lis,&cenfit»&colon*. V *
Dixit dc aquaouLiu- t f t r a iu ifav io la u e rin t,feu v io la ­
infeiis atque incó- biantur de onere
re có c e ífe rin t,denaru m lib raru
fultis quorúlibet ar nunc de or.ere p.r,cM
auri c o n d é n a tio n e ,m aliaq; g ra morú mouédorú 1 rum: quia rudh mag* **"
u iisim a in d ig n atio n e ferien d is.
ifus arrr°
copia tribuatur .D at. III. Non. terdiatur
auimco:onU,quinec p»nT ITV LV S
XLIIId o m o ru m 5 v e l q u o lib e t alio ad
v fu s alio s a u d ia tu r , v e l an ga­
riarum f v e l opera ru m n o m in e
D
DE
G L A D I A T ORIBVS
penitus tollendis.*
x . Im p .C 'O M S T 4 N T I K . I .
M axim o pratfcc.praet.
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
O dob.A ltini, diuo Iouiano&
& Varroniano Conss.
t i t n l v s
XLrri.
DE A G R I C O L I S ET
ceafitis & colonis.*
ftoyno debent m * * » - *
i-fra .c l.colonos -iacl “
. dj a t . yel cc-m
an ¿tce*'
hu
dum f if de ce.en* fiP *
prumntie tituium
I
D e asricolis& cenfitis & c. Tit.xlvi/.
&
pnuatorvm conar,nodiim\& quodfifiiss habet i
bus.§.hac de redit.
166
* dum fubiriRefpon.non prceiudicat in aliis fciens, nec ignorans
vt.s.d e his qui fponte mu A p e. A c c ff lf ij^
e T ra h a n tu r, in uituvt patet ex vi vocaDii
y
r ^ ra_
in authen.decolIa.fi.nulli v e r o pertitus.coi. ix-Iteid fl . ^
ad U: it tam &
'¡ribastollendis, & ncctuis befiüs occidendis , atque
tio huíus.l? Refpon.priuilegium rufticitatmurg ^ r¡us publica
ttT * d * a u ,& g * Siao''
immo
verius
pu
¿“ r rjiicnon
non monendis:
inter qua omma,om0t» rerum ex quibus aliquid acmo~endisz int>
vtilirasivt.fF. de offic.
qmrtixT 1 rjh ti agriadca
colonos
m
priuata
n
paftiop
r
sfc
ñ
.
v
r.l.j.§.
cura.
Tempore quo agricola infifiitfationi yel
Iram ehT .xt TuOiusb.j.
ne non pofsit. Qui. enim colo­ & de ertraordi. cri.I.
tnefi yel vtndemiatnon yocatur ad mune­
S c i o , vel T ia m
re$
annonam.
ne
gens
fara extraordinaria, fed excufaturFart.
nos vtiles ° credunt: aut cü prf¿ iiw eft ftutlthuS a rid is
mepereatrvt in authen.
epi fine colonorum laboj . Im p. C o n s t a n t i s , a .
diis eos tenere debent,aut pro­ de quasfto. in fin, colla.
ad Aemilianum p . p .
futuros aliis derelinquere, fi ip­ vj. T ertij dicunt,vt tri­
fi pradium fibi prodeife defpe- buta commodius przg . Vnquamt iationirant. Dat.III.Kal. Maij. Med. llentur a dominis eo­
) r£ r l ¿ E i <«'*«•"
f f c b u s1 vel colligerum. ad quod infra eo.
cudi • nam agricola geneConftantio A . I X . & Iuliano
dis frugibus b infititu.l. litibus. §. & h zc
t X i r i r a l n e r omnis colens agrum
C.II.Conss.
de reditibus, quod non
fteñtesc agricolaé
Fabia donatione feruorum fundi per
"u rí,q » *hlc Pramimt. r r d d i c ^
ad extraordinaria onera d tra­ . principem,videturfalta donatio fundi:& placet: quiafiein prouineia locum tantum
hantur:® cumprouidentiaef lit, 5 ideo donatarios ad fundi tributa tenetur. haberet.item inadfcrip.
Tt bx per qu> quoqo'
.
.
opportunos tempore his necef & idem & f i aliquis occupauitferuos pra- v el quafi efl generalis
com:& "ti- ftribh funt. fic ponitur m
dij deferti ¿ominopalíente.Sar.
quo ad locum & om­
fitatibus h fatisfacere.1
deibi, quia authen . demon. prtnc.§.
ne agricolam. Sed quid
i u . Im pp. V a l e n t i n í a .
yix ahbi fed & f'ifcipientes. coi. iij.
Nonpoteft quis yenderepradium, Si re­
in colono feu condu& v a t e n s . a a . Faia cdtcla F t fieciahter fuppontt de tinereagricolas in dicioprodii exiftentes.
dorenon agricola?Reimemes. cen. & co .V e l tertio non
uentio V ic . Italia».
habeas de cen. g / co. g /
Viíquis P ex defertis i a- fpon. non habet locum c T j
i i . Imp.. C o N s t a n t i t s. a .
h sc.l. dicit enim , infi- ^
fi habeas de cen. g|/ co.
grisveluti1vagos feruosf
ad D ulcitium Conf. A em ilix-t
ftentes. & a d hoc.j. de
| (¡T beo. ¿icas quod aliud fubftanliberalitate 1 noftra fuerit con- eol.fun.pa.l.iij.
I quispraelium k tveiidere
jj IO.I. tiuorum adierhuetnr: g /
fecutusjjp
fifcalibus pefitationi- f Proutdentia . fcilicet
| Concor.cufic f i figura hendtadis,id
voluerit,vel donare: retine­
bac.Ua.z. & ¿e agri.cen. f ie & i U
b9 uad itegra terrajpfefsione,1 noftrasrvel fume quo ad
re fibi transferendos1ad alia lo­
ioficu glo. lud, pateris libabat,& aupublicam, v ti. vel pro­
fipofiprin. ro 0 -c. &■ tutela eft yis
prie.vel id eft eflé debeat,
ima de Iu - & potefias & c . & fecundum hoc , colonis.gcneraliter ponetur. Item dic
g
Opportuno,
aliis
temporibus
anni,
ia. & Sar°^° f unt genera colonorum. -rldfcriptittj,ie quibus dic yt infra eo.
&
h
fitatibus. id eu
eftvitseneeeuaii«.
vitas neceflariis. vrei id eft agriculturis,
n Nece
avecejsitatttnts.ia
&
dies
race.
tjt.l.cum fcimus. Item cenfiti,infra titfi.l.q. Tertio perpetui co. quod dic
ho c necefsitatibus,fcilicet vitádis.ad quod.s.de fer.l.omnes
Colonifunt Ttdi. de mendi, va. Quarto condicionales coloni:yt diceslj.eoj. cum fe
v e l necefsitatibus,id eft muneribus.
.
§ .j. ^ilij inquilim.j.eo.l.definimus. Item originar^: quodi dic
multiplicesi
i- yt. infra
•
fer.l.ij-&
facit.pde rcoi.
eodarumfatis.§. CX
ex IIVL.Qty
hoc. g / .1. ne diutius. ttemfimplices coloni:. w
O- w
de
his
vv. osrj
- Satisfacere,
-J------- -ne- rpereat:vt.s.de
--------'
- run. p
dicitur.'}.eoJ . per c o l o n u m . E X exprtdi&is quidam nafcuntur: yt C L j.& not.quod hsec.Lin Italia non feruatur. A c c u r n u s.
k C 1 qpdspradium. in quo conftituti funt coloni.
nfi-A eo.l. nediutii+i. jTuiflamfiunt, & borwmalijfiatim^vt cenfiti.alij
Q 1 Transferendos, id eft transferant,
. . •
per curfum temporis, yt coloni conditionales. E f i fifj oclauum , yt liberi
m Colonos, laig e pro adferiptis fo lo : fecus de alio fim pKi ^
quifiant rmf.ytij.ne ru.ad yl.l.j.&- in authen.ml.agri. & c . Sed yidenlo n o :v tfu p ra lo c.l.em p to rem , multis enim modis dicitur.
tur triagenera tantum effe, adfiriptitij, & coloni, &■inquilini : yt infra
in ru b .n o .
.
. jto.l. omnes omnino, yel duo , fcilicet adfcrip.& co.Se.ytinfra eo.l.cum
b ‘Priuatai quia aufhiud.poteftfvt venditio pradij nunoris
fatisfi -fin. vbi non licet recipere adfeript. yel co. alienos '.fedponitur ili
vtraque large colonus ,y t originarios comprehendat, nam & in rub.fe­
cutidum quofdam.Sed tu d ic tunc non valet contra pubu _
v tilit. vt.tF.de m agi.conue.Lj4 di inter.& .s.có.vtriuf.iud-P°e^
cundum ynum fenfum ficpofui^colonis. Iteman homines pradiclorum
generum fint liberi j dic infra eo.l. ne diutius. Item not. quod permiConum. Item nunquid ftipulatio vel iuramentum firmat. K-S P *
xtim de cenfitis cum alus tradat:fed infra titu.q.Jpecialiter de cenfitis
n o n :v t.s .d e le .& c ó .l.n o n dubium, nam ftipulatio pactum e
i c it quo ad aliquid.
' vt.ff.de pac.f.j.
,
a A j ynquam fatiombas. alias fationibus, & tunc plana eft.
o vtiles. Q u id fi inutilis eft?Refpon.idem": vt.)A<pemf a ' .
i \ l alias fanftionibus.aliás rationibu s. & tunc praemitte vel
d um ,& .l.ne diutius.iti fi.fed aut negligentia:& tunc poterit c g
adde,propria aucioritate. regulariter enim quilibet vocatur ra­
operati a dom ino.vt.ff.de vfufru.l.idemq;.§.& quoniá.S e v’ ^
tionibus vel fanfiionibns,niii immunitate gaudeat: vt.ff. de va.
& had.plenum ^ -fi-fi propter infirmitatem vel fenectutern, a iu
mu.l.hi qui muneris. & de mu.& ho.l.cui m uneris. A lij dicunt
fübrogabitur.ar.'j .de prspofi.agen .in re.l.agentes.&.s. de® 1C*
v el pro faltem,quafi dicat,non infiftetítes.quod non placef:vt in
p r s .p r e .Ó r i.& Illy.l.fi quos.delabore enim terr* domiñ P*“ c l
fi.L Accurfius,
p it:vt.j.eó.l.d om ini.ecótra colonus poteft difcederefiterra ie
Trwr^rr. at ^ Frugibus large,vt etiam vindemiam com prehendat: vt.fF.de
rilisfiat:vt.j.d efu n .pa.l.iij.& .l.fi quisá prioribus.Bt adde quod
fdUione verb.iign.l.frugem. & fic mellem & vindemiam: vt.ff.defer.l.j.
no.'j.eo.l.quemadmodum
habens
yi!*umia & quod plus eft,fationis tempus cor prehendit.
^
_
u p'C W i Vtfquis.
f o u i s . praedium
prxdium t:
tributarin adferiptitios feruos
•"tutetur. 0 infiftentes. id eft qui habent infiftere:& fic nullo tempore fe­
fuit ápofleffore défertum.fi feruiadfeript.adabque
cundum aliquos: quod non pla cet: vt infi.l.non ergo alio tem­
^ ueniant vel ex concefsione principis , vel fola panenpore anni eicufantur. Item nec eodem,fi non infiftarit: vt fupra
ria pofTeflbris,cum onere tranfeunt prxdij.
de epif.& cle.l. generaliter. & dic agriculá generaliter poni pro
q Defertis, id eft negle<ftis.nam fi pro dereli&o habiti funt, noff
omni colente agruintercepto principis colono. Accurfius.
recuperaret dominus.quod eft falfumivt ftatiin dicam,
d ^Onera, ad officia publica nec volens vocatur.j.co.l. colonos,
r veluti. exprefsiuum veritatis,fie quód etiam deferuerunt ie rlea illaofTxia publ.proprie dicuntur munera, haec autem onera:
u i,n on folum pofleflbr.veí fimilitudinarié ponitur.nam infiltefed ífta dicuntur proprie m unera: vt.ff. de verb. fign.l. munus,
ba n t,lice t domiftus deferuerat.& fie refpeáu domini dicunt va­
ftem dic extraordi.quaenon lege,non fenatufc.non confti.prin.
g i,n o n refpe&u fu n d i.V el dic fecundú ivl.q fuafum fuit princi­
mducunturivt fupra de va.pub.m u.l.j.lib.r.N unquid ord i.fu bipi quafi eflént vagi,qu i non erant:vtin decre.xij.q.ij.c.tcrrulas.
ik Videtur quód uc,a contrariotvt arg.ff.de tefti.l. ex eo. Item
f Seruos. n on per omnia.quod die vt.'j.éod.ne diutius.& ad ho c
pro hoc.s.de an no.& tri.l.omnes.Item canonicam prseftanncuiri
etiam poteft referri velu ti.
& cler.c, preftent:vt.s.de facrofan.eccle.l.placet.fed dico quód
t Liberalitate. fine petitionervt-s.de pet.bo.fub.l.j. fecundu H .
r n fr a L ? m ar n UnC,ra:Vr-:,‘-tltU-i> LlJ-eicePt l ^ « a tio n c -.v t
Item quo ad principem eft liberalitas.accipiens enim quandoq;
intra
infra ne ruffa.ad vllum .Lj.nec
.l.j.nec enim femper vaS
vaiet argu.a contra­
cog itu r:v t.j.d e om ni agro defer.l.quifquis.&.l.qui fundos.
rio
fenfu.Item
non agricolis
fpeciale in
ii
j- n n
ni
r illa.l.omnes.in
i agricolis dicit-vel
dicit.vel fpeciale
?enfitattonibus. tributorum futurorum,non prxteritorum : v
annona;vt fupra v t n e.li.in em pt.&cd.j.fed extraordinaria qu;
doque fu bitr--^
etnpt-& c J-j.fed extraordinari quá'j.dc fun.reipub.Lij. in fi.fic.j.de omni agro defer.L quicunque
doque fubit;vt.'j.depriui.do.au.l.pe.Sc d eco. fu n .p a.l.j.& fiipi
defertum .Ar,contra.ff.depublicad.im pcratores.
de quiunu.pr*.l.j.& fin.quae funt contra.Item quid fi fpóte qua
x Profefiumem. alias penfionem.alias profefsionl-fic
C odex
Q
S
Q
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
167
C odicis L iber vndecimus.
168
pofleflor profitetur: vt.if.de cen.l,form a.
A tamen1 tv t alienenr.vt infra titu.ij.l.ij.& .j.eo.I.cum fatis.s
a £ x qua. id eft in qua»
t.o u o d domini tantum pro fua terra
X? colon
^„1 7
’ aueát,
Item nn b t.q
terra, &
b Manare, alias manere.
praeftant,non vnus pro a lio , nifi pro eo fe o b lig e t; Vt hic^V^*
c ridentur. & m aneant.vel refpicit,ferui.
au th en .de colla.§.nullus.coí.ix.per quod apparet
de ecuf11
d obnoxius, ho c eft ideo,quiafundus con ced itu r, cum a fundo
dom inus h o c nomine non tenetur.
no n dtbeat feparari: vt
q Dtfcermmus . y
j.e.l.cum fatis.in prine,
ex qua 1 videlicet ferui mana­
cóuenit jppriae comiflos medi­ feparamus, vt dom;n
licet ex voluntate & e i
pro eis fim fti0net„„“ ‘
re
b
videntur,c
habeatur
obno­
ocritati,
annonarias
funciones
certa fcientia impera­
agnofeant . I tera
xius. d id etiam circa eos obferfu bfolito exactore agnofccre.
to r cócedat feruos abfqudd quidam i n t e l l i
S i pro certa annua prafiattone frumen­
que te rr a : vt.ff. de prouari volumus,qui ex huiufmo­
§ .fan e ,in c e n fu ^ ¡ g
ti locatio fafta eji, tenetur colonus ad ip­
cu.l. ad rem .& .l. & le­
di fundis e feruos ad poiTeisiovt.j.l.cu m antea.&.'
fam, non a d prtftationempecunia: nifi con­
gatum. & econtra prae­
nes fiias tranfire permiferint.^
j.in cen-'
fuetudo f it y t non obfiante pafto pecunia
dio concefto a princi­
fu p r * d io r u .& fa.y.l.i;
tribuaturBartolus.
Domini,non coloni yel cefitipro eoruni
p e ,& tales con ced i vi­
f b * f ' U e a n -& trib'
v . I id e m a a .ad O ricum , p . p .
detur': v t arg.s.l.proxi. pradiisfoluere tributa tenentur'J¡fi tamen
Loblm ere.
coloni te l adfcriptitq fundi quot habent,
& ad hoc.s. de bo . va.l.
O m in i1 prxdioru,id quod
r J } ^ * D i c q«dd
tributafoluent. Bartolus.
fiqnando.& .ff. de c o n "te rra praeftat, accipiant: p econuentio fu«
fti.princ.1. beneficia.fei i i i . Iidem a a . adM odeftinum .
cuniam non requirat,quam ru - de red itu , non p0teft
cus in concefsione p ricog i adpecunianuquij
j
j
l
penes
quos
fundorum
ilici
optare
no
audent:
rnifi
co
C .T .i i .i. ua£i c o lo n n v t infra eo.
v t creditor aliud
Ldominia iunt, pro his co­
l.quem adm odum .&.s.l.
fu etu do i pradij hoc exigat.
alio & c . vt.fF.fi certum
proxi.Item pro & co n lonis originalibus,? quos in lo­
iyidfcriptitius colonus yel inquilinus fu ­
pe.I. ij.fíc econtra de­
tra.ff. d e fer. r a . pra».l.
giens,non
obfiante
conditione
fexus
yel
abitor : & hoc n if con.
cis eifdem cenfitos eife h conü j.§ .j. V ltim o d ic , cum
lia, redire compelletur ad pr odium yndefis- fu e.& c.ad quod.ff.com»
ftabit:vel per fe,5 vel per exaquis occupat praedium
git,per prafidem.Bartolus.
munia prsedi.l. vendi­
étóres k proprios recepta1 com
defertum-.aut fua auftov i . I id e m a A . & g it a t i A N .
tor .§. fi conftat. Item
rita te,& tenetur dom i­
pulfionis folicitudine, impléda
a . adGermanianum.
poteft loqui fecundum
no vfque a d biennium , . munia funclionis agnofeant. m
^ ^ M n e s omnino fugitiuos quofdá quando nil có­
aut pro fequ ato re, &
Sané quibus n terrarü erit quá‘ adferiptitios colonos “vel uenit de reditu,vtpof.
tunc ad fex m enfes: v t
fit co g i ad praeftandum
tulacunque poífeísio, 0 qui in
inquilinos , x fine vllo fexus, reditum fecundum qua­
infra de omni ag.l. qui
fuis Pcoicripti locis jpprio no­
agros . & .I. locorum . &
muneris,conditionifque diferi- litatem prsedij:arg.).de
de cen.l.ü. aut á princimine libris céfualibus detinent:
mine,ad antiquos penates P vbi fun.pa.-L6n. non autem
p e:& tunc ftatigi eft fe ab huiufrnodi praecepti cómucenfiti atque educati z natique pecuniam . A lij dicunt
curus:vt.’s'. de quadrien.
ho c cafu dominum fibi
nione difeernimus. i eos enim
funt, prouinciis praefidentes * im
praefcrip.Lbene á Z e putare, & nil petere:
n o n e.& cauet accipiens
fecundum qualitatemperfonas q u ó dp rsdium non relin qu et: v t
L ij.c ir c a fi.fe d ib i de fuperexaftione dicit™ or i e w * n a r i a « t
j.defun.pa.l.quicunque.5^de om ni agro deferd.iij.^
C f t 10ne con ftitu en d a .& pro hoc.ff.de aft.emp.I.emptorem.§. qui
Fundis, defertis.aliás maior poenatvtfi.eo.Lferuos.
autem .Sc.s.de Lati.li.tol.l.j.§ jllu d .E t tertij dicunt etiam fi prof Tennifei int. fic.j.eo.l.cum fatis.in fin. & dic fcien te r, fecus fi
miíTaeft p e c u n ia , nonpoffepeti,per.l.iftam . & fecundum ifto*
ignoranter:vt-s-de tab.Lgenerali.n6 tamé tenetur retinere fun­
n o n fiet v l l a locatio cum rufticis,cum in pecunia tatltum debeat
dum ,& foluere pro futuro:fed p ro tempore quo retin u it. fic.j.c.
fieri:vt.ff.depoiLLp§,.fi quis feruum.Sed dicim us,verum eft cuirt
l.om nes profugi.& .l.cum fatis.in fi.
talibus a d fcrip titn s,& á talibus. Item fecundum iftos,fi pecunia
g v r I penes.Onginalibus. genus colonorum :vt in ru b. not. & eft
c o n u e n ta n o n p e titu r, nec aliud eft conuentum : ergo nil peti­
i i alias originalibus:alias originariis,
t u r . S e d d icu n t v el dominum fibi im putare: v el v t alij,cogitur
h Cenfitos. id elt conftitutos v el deputatos, fecundum quofdam:
c olo n u s a d conftituendum reditum in fr u d u . Sed his oroifsis,
immo vnum eft genus c olonoru m ,vt in rab.no.
d ic te n e r e conuentionem .quod enim facit confuetudo, hoc & faebu/
i Ter fe. agnofeant munera & c .& fie per fe v el per alium fub it:
paftum : v t . f f de aqua plu.arcen.lfij. in princip. &.Lj.in fin. cum cit fuu
quod eftin dando.aliás fecus:vt.s.de decu.l.nullus.
ipfa fit ta c itu s confenfus:vt.ff.de le g .& fe.con.l.de
¡«n*u;>
k Fxaftores. id eft procuratores cum mandato,vel fine.
ti d iftin g u u n t v t pecunia non pofsit p ro m itti, fed fpecies ,vtfírt pffr
1 Recepta, recipit qui inuitus recipit.cogitur enim quilibet per
g a llin a ,fic .
exiftoresrvt.s.de exac.trib.l. actores.& .l. in fifcalibus. fic ergo
f Non audent, no n iu risp rohibitio ne, fed tim ore ne dominu»
dominus pro fe ,& pro eo quod tenet fuus adferiptitius, agnofeit
a u fe r a r ,v e l aliter pcrdat:vel non audent á gleba difcedere,& fic
munus:Hcet fecus in fruftuario:vt.ffide vfu fru c.l.haften us.& in
nec artém difeere vnde quseratit,fecundum P»&£c non eft con»
emphy teuta:vt.s.de iure emphy .l.ij.& hoc nifi habeat proprium
tra.ff.de leg .iij.L fi choras.§.j.
adfcriptitium :vt.'j.Lproxi.
t Confuetudo. fu pp le,vel conuentio .Ite m fupple,forte vel pra*
m Mgnofcant. fed cum o riginarij,id eft filij colonorum fint liftationis in reditu conuentsfe eeflátio.ar.s.de ope.li.Lnec patro»
beri,ficut ipfi c o lo n i: vt.-j.eo.tira.Lcum fatis.§.j.quare non ipfi D nus.Sed q u a n to tempore h * c c o n f u e m d o i n d u d r u r lR e f p o n pro fe ? Refpon.quia prsedium eft dom ini.A lij dicunt originarij
quanto n o n extat mcmoria.aliás fo rte.xxx. an. vt.ff.de aqua pin­
im proprie poni pro adfcriptitiis,qui fimiles funt feraistvt. j.l. ne
ar .l.j. in f i . & fupra de prsefcript.xxx. an.l. omnes.&.L fic u t. non
diutius, fed tunc nil habent.ad quid ergo aliquid pro eispneftalo n g o ,c ttm mala fit confuetudo : v t in authent. vt nulli iudi.vjtur-.vt infra titu.ij.lfij? R efpon.nil habent vt alienent:habent ta­
c o l.ix .n e c ob.'j.e.l.Iitibus. in prin.quia ib i quo ad alia, nec ob.s.
men ( dicunt a lij) quód annonariam funftionem prteftent d o­
de fid eico m .l.jx ju ia ib i duplex fauó r, alimentorum,Scvltim* vo­
mini pro eis:vt in princip.huius.Lpatet.fed alias,fcilicet capitis,
luntatis,atten d itu r.& facit infra de c o . T h ra c e n .l.j.& caue tibino n,vt infra,cum fint lib eri:vt d ixi.& facit fupra dc an no.& tri.
quia de o m n i ruftico loqui poteft.
,
l.obfiftere.& infra de cen.l.peraequatores.&.ff de adminiftr. tut.
u s ~ \ M n e s omruno.Colonos . hic com prehendit omnes fo-0 1
l.Lucius.
V _ y f t r ift o s n t in rub r» Accurfius.
.
n Quibus, colonis adferiptitiis.
x Inquilinos, femper repete, fugitiuos:S: dic differentiini m
o Toffifiio.id eft proprietas:vt.ff.de verb.fign.l.interdum,
iftos v t i n ru b.
p Suis, fcilicet colo nis.& no.fecundum M . quod fit adferiptiy Tenates, id eft ad antiquam rem familiarem.fic infra de coffl*
?ius etiam in fuo fo lo ,v t hicdicut poteft eflfe vnus adferiptitius,
meatu.1.fin .
& alius terrae dominus:vt.'j.eo.l. cum fatis.§.fi. fecundum H . vel
2 JEftucsiti. ho c folum no n fufficit,v t in ru brica.
^
d ic q uód hic non eft adferiptitius, fed exiftens in fuo folo proa Trafidentes. fiue in eadem prouincia profugerint,Sue m anamifit mihi annuum quendam cenfum. & habeas, c o n fc rip ti, qui
ad literas p ra fid is vnde aufugir.Et d ic , C o n f e flo s , fiue c o n u u
edam funt cenfiti & confcripti in libris cenfualibus pro (ua terv t in a u th e n .d e man-princip.^.fed etiam, c oi. iij.ulias punlj:^
ra:vt.ff.de cenfi.I-forma.vel dic v t prim o.& dic quód in fuis lo­
prsefides:vt in authen.vt nulli iu.§.quoniam v e r o .& .§ fiq “ ’5J s
cis,id eft pro fuis locis detinentur hi cenfiti & confcripti, id eft
r o .c o l.ix .f i c etiam in cola reuocatunvt.ff.de mu. & ho-l.j-’ &J> *
adferipti fafti in fo lo dom ini.& fic not.quod propria habét^ n ó
fL&.fF.adjnu.Lincoia»&.Lde iure.Sed qua aftione? D ic vt-H °
quibus.Quar
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
69
D e agricolis & cenfiris.
170
__ fraudem ivt.s.de le g i.& confti.l.iion dubium,
C coloñi.Item an fufcipicns puniatur, & qu aliter, d ic vt.j'.eo.I. A f Militatum eft. id eft faftum ,quia funt fine fo lo alienati,
f eruós.&.l.omnes profugi.Se fa.s.de fer.fu.l.fi.& .s. de metal.i.fi.
g Eundi, apud venditorem remanentis,
h Tanti, id eft to t.
&.j.de coUH y-l-j*
. . .
.
p-cnadmodum origínanos, ex colo nis natos: vt.s.m rubri.
i Tranfeant. tacite,& ho c n o n d iftó .
fi xu jlicos. large ponitur, Vt verbum colonos:vt.s.l.ij¿
fe Q u a n ti, habita co n Sernos, refpe•
fuorum bo­
fo r,e qu®d in originariis isepe fideratione
redire compellant.
norum & agrorum.
aliquo :v t n o .in eft acritatum, f v t parua por- ¡' Soliditate . vt d iu iSicut, coloni originari] alfque terra non
fraJ.ue diutius.
tione terrx emptori tradita, om datur agnatio : v t . C ;
alienantur,ita nec etiam cenfiti: & non li­
¿ y e n d i. fed an per­
cet cum mimina parte fundi tenendo ma»
mutare, vel in emphynis integri fundi s cultura adi­ com .vtri.iud i.l. poflefteu. dare ?ar. quod fic:
torem yendere diclos cenptosJtem yendens
matur: fed cum foliditas fun­ fionum.
totumfundum,omnes eius colonos transfert
¿ a in vno prohibitu,
m M anferunt. pro e o
dorum vel certa portio ad v- fo lo quod alienatur. &
qui m eaparte fteterunt:&ft fecus fuerit
in alio permifium v i­
numquemque perueniat, tan­ fie n o t.q u ó ’d aut alie­
detur: v t.ff. de iudi.I. emptto yel rendttip celebrata , emptor pre­
cum p rstor. Item odia ciumperdet,yeiiditor rem poterit ymti h quoque ferui & originarij natur colonus fine fo ­
funt reftringenda: vt.ff. dicare,& etiam heres eius . Item quilibet
tranfeant,1 quanti k apud fiipe- lo ,& non v a le t : v t fu­
intelligitur mala fidei-, qui contra tegem
pra eo.l.proxi. fed re­
de lib. & poftu-1. cum
riores dominos & poiTeiTores uocatur: v t in fra ea.L
mercatur. Bartolus.
quidam, fed certe im %el in foliditate1 vel in parte aut folum fine c o lo n o ,
v n . Iid e m a a a . ad M aximum.
mo eft fauo r, fcilicet
p u .v tilitas:v t n o.s.l.j.
rnanferunt:m & emptor n pre- & tunc v a le t: & co lo n i
Vemadmodum origina­
vnde dic non licere:
ciu. quod dederit,amiiTum exi- fequuntur: v t h i c . &
rios a abfque terra,ita ruquia quod m v n o pro­
ftimet: nihilo minus vendito­ h o c in quolibet poftus *- fticosbceníitóíq; fer­
hibetur, & in eius fimi­
lan te : licet quidam di»
ri ad repetendos feruos cum a- eant emptore , no n au­
li: yt.ff.aa.l. A q u il.l. il­
u o s0v en d id omnifariam non lia
lu d . Item appellatione
gnatione
0
eorum
vindicatione
tem
vend itore péten­
cebitfNeque vero commento
venditionis omnia ta­
cocelTa.&fialiqua denique ex te , v t in vendition e do»
fraudis id vfurp‘et legis illalia continentur: v t .ff .
lo f a : vt.ff. de dolo j . Sc
de ftatulib.1. ftatulibee le g a n te r. circa prin­
ri a casteris. §. fin. Item
cip. fed an fine addito p re c io ? q u o d quidam d icu n t: & impu«*
ratio eft, ne deferatur cu ltu ra, non érgo alia v ia debet fieri
tet fibi v end itor q u ó d ab in itio n o n conftituit maius precium.
contra:vt in authen.de non alienan.§.alienationis.Item aft o bii
Item quafi acceflorium n o n auget precium : v t argu.ff. de c o n gatur?R eípon.n on: v t argu.s.de reb. alien, non alienan.l.fin.
trahen.emptJ.fi in emptione, in priric. fed d ic c o n tra : vt.ff.de
fcffqu® res pign. ob.polfil.j.§.eam .& fupra q u * res p ig n .l. exr elig .l.fiq u is fepulchrum. in princip. & de aft. empt.l. emptoccutores.arg.contra,quia p rohibito m aiori no n prohibetur mi­
rem.§.fin. & fupra de L ati.li¡tol.Lvnica.§.illud. ne duplex dam.
nus : vt.ff. de f e r . expor.l.ij. Item an pervltim am voluntatem?
tium. ven d ito r patiatur: vt.ff.ad.I.R ho. de iac.I. nauis onuft®.§»
Videtur quód fic:vt.ff. de v_erb. fign.l. verba, quadam enim li­
cum autem ia ftu s. P r s te f ea ex hoc/equitur quód innitus vencent per vltimam voluntatem , qu® per paftum rion lic e n t: vt.ff.
d it . fic pro & Coiltra no t. fupra de contrahen. empt.l. inuitum. > ‘
■
_rtm
de lega.iij.I. pater.§. fundum. & . 1 . Lucius.j. refpOn. fed Con­
Item quid fi d icam , fundum vend o detraftis colonis ? R e fp o n .
*
tra dicas: Vt de lega.j.l.fi quis inquilinos. Item quid fi ftipulatio,
,
. _____________
pcrna,vel iuramétum in terueniat?Refpon.vt.s.l.ij. Item an pro - C n o n v a le t: v t h i c , & arg.ff. d e a ft. & obligad ; obligationum ^ . e° a tur'j
placet, argu. contra.ff. de contrahen. em pt.l.dolia . Sed qüa apter famem? R efpon.fic,ar,s.depa. qu ifid .ij. Item an transfer­
ftio n e petet colo n os emptor fiindi ? R efpo n. con di.ex h ac le­
re poteft de loco ad locum ?Refpon. fic,arg .j.eo .l. definimus, in
g e n t fupra.l.ij.non obft. pafto v e l aftione ex em pto:in qua v e ­
fi.& qu ia n on proh ib etu r:vr.ff.d eprob a.l.a b eaparte.Sed argu.
niunt etiam qu® d ifta m o n fiin t:v t.ff.d e aft.em pt.Liij.im m o
contra-j.de m an.& co.pa.l.iij. fed alius eft ib i cafus. & econtra
etiam quae d ifta funt v tn o n veniant:vt.ff.de aft.em pt.l.em ptocolonus in uito dom ino non trásfert fe.argu.infra eo.l.co lo n o s.
rem
.§.fin. Item fi vend o vilem fundum , an c o lo n i fequuntur?
Item an clericus fieri poteft ? videtur quód fic , v t iri authent. de
ar.quód fic.ff. de contrahen.em pt.l.in modicis. & d e acquir. re.
fan.epif.S.adfcriptitios.col.ix.fed ib i eft religionis habitus. Item
do.l.quidam.
A l i j qu ód fiat feparatio h o c c a fu . ad qiio d .ff.d e
quid fi creditores accipiunt in foluturii, vtpertitU iS.fi in caufa
I¿g.ij.l.fi T it io . T e r tio q uód fi exprefsi, vtrunque valeat.fi cum
iudi.per totum ? V idetur tamen g> liceat feparári propter neccfiferuis,tunc
in
nihilum , argu.ff.de d o . in ter v ir .& v xo . l.fi fp o n fitaté:vtíff.de fu n .d o .l.j.& ad Sil.l. fi quis in g ra u i.§ . h i quoque,
fiisi§.j. V e l dic nihil valere etiam in fundo, nam prohibito ali­
fed dicas contra.f.iudicé pro rata de vtroque dare debere.Item
quo,prohibetur
& id per quod perueriitur ad illud-.vt.ff. de fp ó .
án pofsit eos liberare fine fo lo ,& á terra feparare ? vid etu r quód
l.oratio.item pa n e indiuidui irritata , totum irritatu r: vt.ff. de
fic propter communem con fu etu d in em .Item p ro h o cfiip rad e
® dil.cdi.l.plemnque.
fun.pa.l. pofieflores. nam fi illi emphyteut®, m ulto magis ve­
Q
n E t emptor. redit ad primum quando aliquis emit feruum
ri domini poflunt. A lij dicunt in adfeript. fpeciale, v tn o n pofifine fo lo :& d ic, fciens faftum & ius. & fic con cor.fu p ra de pr®fin t: vt irifra.l.ne diutius.in fin. nifi fub m odo tran faftion is: v t
fc rip .rxx .an .l.j.& de re iv in d i.l.fi mancipium. & fupra de p ra ­
fupra de tranfacd.fin.multo magis & fuper aliis tranfigere li­
d i.cu ria.l.j.& qu^ in frau.creJJi debitor.aliás fecus:vt.ff. de p e cet. T e r tij dicunt pofle liberari,fed non om nes, ne terra deftiti.here.l.fed & fi.^.fcire.& JF.loca.I.fi ignorans. & fupra de tatuatur cultoribus.Q uarti dicunt qu ód fo li adfcriptitij poflunt,
L
-'r.---P .
.
. . 1
i —l 1________1 : T
éo quód reputantur ferui. Q u inti dicunt quód illi poflunt lib e- py b e l.k generali. Item h o c nifi emptor fibi pepigerit de precio: v t
fupra de euic.l.fi funduni. q u * fex poteft fignari pro contraria.
rari'fine fofo,qui cum effent ferui,fuerunt comparati v t fiindo
& fic poteft loqui.j.defiiri. fi.l. fin. in fin. v el ib i ignorans fuit.
Im ponerentur: & tales dicuntur mancipia ru ftica: vt.ff.'de fim .
Item ar.contra fupra communia de lega.l.fin:§.fin.fed ib i vnum
inftru.l. cum de lanionis.§: cui fundum. & .l. S e is . & . 1. q u xfipro alio :vt ib i notaui.Item con tra.j.non licere ha.m e.I.j.Sol.ihi
rum.§.qu®ritur. & de verbo.fign. 1. in lege, nec enim d icit hic
rufticitati parcitur ementis, v t rehabeat precium .Sed an Tendi­
fimpliciter ru fticos, fed ftatim reftringit cénfitos. tutius ergo
to r ho c lucretur?Refpon.non,im o fifcus: vt.s.d e litiJ.fi.& .ff. de
eft cum fo lo ,v e l p a n e fo li com petenti liberare. Item o p .q u a ­
fi hac.l.m ale dicat,cum fit pars pr® dij: vt.ff. de diuer. tem por.
iure fir.l.Lu ciu s.& J.au fem ir;§.ij.& de cótrahen.emp.l. fenatus.
jdem fi n ó eft folutú precium v t detur fifco.Sed arg.s.de fa cro ptxfcriptJ.longe.ergo ficut panem fundi fine alia , fic hos fi­
fan.eccle.l.iubem us.vbiecclefi® redditur.Item a n d e e u ic tio n i
ne folo. ad quod fupra de reivindiJ.qu® de tota. P r s tc re a n o n
iuftum eft cuiquam & c .v t fupra de Iud®is.l.nemo.& fupra nian.
tenetur?Refpó.nó,cum etiá odio emptoris hoc fit ftatutú,vt paI.in rc-Refpon. hic fpeciale propter p u .v ti.eft: vt n o . fiipra.1. j.
tet:quia d icit amifium.Item fi d ep recio non agitur,minus deb et
vel ergo vtrunque,velneutrum :vt.ff.de admin.tuto.l.cum qu®ági ad plus:vt.ff‘.de aft.em p.l.em ptoré.§.fi.A lij dicunt agi fim r¡tu r.& deprocu.l.ineauf®.Item not. aliquid in totum licere,
plieiter:fed dic quód n on,nifi fit ftipulatio v el paftum : vt dixi.
y i o d in pane non licet.fic.ff.de ae q u ir. here.1. qui ex duobus,
O Mgnatione. im próprie.fed facit.j.eo.l.definim us.in fi.& q uod
in fin. & pro d erelifto.l.iij.& de leg i. & con .l.iij. in fin. ítem ari
d icit,vind icatione,qu ia dominium non difcedit iure pro hibete
p tife rib i une folo potTunt ? Refpon.fic.x. an. n in hac.I. argu.
propter pu.vti.fecus' fi propter iuris im pofsibilitatem: vt.ff. d e
contra.ff.de ai.pr*fcnp.lJong® .& ibi not. 8i fupra de fer.fugi.l.
fer.ru .p rs J.per fiindum.Sed nó ne in pari funt delifto:ergo po­
>nam fecundum P J b i eft alienatio legati,
tio r conditio pofsidentis? R eip o n .vt fifcus habeat:vt.I. de lirig .
e lUufor.rid:eft aliquis illudere v olei 5 ei quod h®cJ .fta m it: n o
l.fi-Sí.ft'de contrahen.empt.Lfenatus.Item quid fi reuocare n o n
Tfurpet,id eft muadat ftatutum huius.LSc not-hic punitur faftum
v u k :in fiet feparatio offi;iudi.?Rñ.non.fed dic fic,ne co lo n i vaC od ex .
f iij
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
C o d ic is L ib e r v n d e cim u s.
171
g e n t u r . v t in authen.de quxíló.fic.íf.deprocu.I.filiusfa.§.vetera- A piens:dam na:& in his diftinguitur,vt hic.item paen| fif(
>7*
J — :—
ai ibi.
: ¿ j ,A--lij dicút quod ili - Item
poenam
dom in o :& in illis rion,vt
re feruis.quod n o n placet:quia dicit ib i,inquilinis.A lij
Ve~
rantc diftinguunt,inquifierunt d iligenter,vt hic:
quod.)'.de c o lo .I lly .l.j.A lij dicunt quod hic contraxit
-
ni.nam & alias praediis defertis fu b iiciu n tu r: v t. j.de omni agro
defcr.per totum .& .s.eo.l.om nes om nino,
a Vifiimulauerit. fcilicet vend itor,
b Levif. fcilice t huius. ..
Vfurpare 1 c vfurpare. id eft .vti.'
b on¿& ma & fic in bonam partem.
cania diísimülauerít * legis b V lamcapitur fic.ff.de vfu c.l.ij.
furpare c beneficium,atque ifte
f artem.
d Centra heredes, n o n
fub hac taciturnitate deceíferit:
v t h e r e d i,v e l in here& heredibus eius,& contra he­
dem:vt.ft'.ad exhiben.l.
de eo.§.fina. A c c .
redes d emptoris vindicationem
e - Longi .-fed' longifsidamus,longie teporis prxfcrima lo cu iiab e t:v t fupra
tionc iubmota. Malas fidei t na­
■
}•Comior.c. de p rzferip t. xxx. an.l.
que
effemulíiis amx.ciig h f . t,. omnes. & .l. ficut. & de
n — poíTelTorem
r -------------------------fuperyerb. d iu e r . p r s fc r ip t .l- iij. „ bigit,qui aliquid contra legum
poftmultu. Sed contra.
ontra. j. eo.l.cum
interdicta mercatur.f interdicta:
Íf.extra de fatis, fed iftam in tellige
Receptans colonum tributarium fifci de­
his quafi.it per illam ,& .l. cum fcibentem domino ccnfiumannuumfaeter, re­
prala.fine mus.Item contra.ft. pro
ftituere ipfum compellitur domino , & etia
cofenfuca. empt. l.ij. §. fi furiofo.
cenfu nofioluto,0 - etiafifcofoluere tributa,
■vbi hac yer So l. hic ratione r e i, ibi
f i talis receptans yfiusefi operis dicloru coioba recitan- perfonse. vel ib i aliena.
norugraitstalidscitra ipfiosfugietes habe­
tur.
Item no. a quem venitur regrejfus.quibus exifientibus nonfoluea Facit ad re con tra faftum fuum.
do,contra debitores ipfioru recurritur.Bart.
hoc glof.ia. fic.s.d efa. fan .ecc.l. iuv m . Iidem a a . ad Probum .
q.i.certc.de bemus. & de pa. qui fiMnes 5 profugi in alieno
reb.eccl. rio Uos d if.l.ij. & de li.caulatebras h cóllocátes,cum
aiien.c .fi fa .l.j.& de e uic.l. fi tiquispraby-bi. & .C . de liti.l.iij. &
emolumentis tributariis,' falua
terorum. de ff.de do. ín ter v i . & vtamen moderatione,k reuocen
elec.nofit. x0 .l. fi fponfus.§.fi.& .l.
tur : 1 fcilicet vt fi m hi homi­
cu ibi not. feq. fed argu. contra.ff.
nes apud quos reperiuntur, ade ata. & d e fe r , r u .p r z d i.l.p e r
qua.li.acce- fundum.
lienos eife nouerant fugitiuos,
pimus.defi. f Mercatur . fciens. 1& profugis in lucrum fuum vfi
fitesby • ca. pas fe c u s: vt.s.no.Sc' eft
funt,hoc eft,fiue excoluerunt n
y emens, de przfum ptio iu ris, & de
agros frudibus dominis profure iudi.ca. iure , ex quo eft fciens.
latón
arg.ff. má.l. fi procura­ turos,fiue aliqüa ab hifdem fibi
torem .§. d olo, fecundü
iniunda nouerut, ° nec merce­
H . v el d ic etiam ig n o ­
dem laboris debitam confecuti
rans prxfum itur fciens
fu nt : ab illis P tributa qux pu­
quo ad prefcriptionem:
blicis perierunt fundionibus,
vt.ff. de vfuc.l. v bi lex.
Item dic quod not.s.eo.exigantur. Cxterum fi occulta­
•
fd p ie n te l o c a n d i
locauerunt,r aut excoletes ter- DlaDl‘uiceotuc.ii.
ceptus eft tai,
ras, partem fructuum pro folo tumfinepaét0. A1;j
eunt quód ib: r J i
debitam dominis prasftiterunt, feruum fisn u la n ^ J
extera proprio peculio refer- 1'beru m : hic n o n .I ^
uantes,vel quibufeunque ope­ epponitur quód
ris impenfis f mercedem placi­ femper videatur f i r ­
tam cofecuti funt:ab ipfis pro­ cum omnes fcire j '
fugis 1qufcunq; debentur, exi­
gentur.nam manifeftum eft pri fin. Sol illud in re
uatum u iam effe contraftum. femper eft alicuiu/;at
Si qui vero x inter agricolas 'f hom o poteft effe nui,
lius-.vt liber.
(v t affoiet) ex quibufcunque U PriaatumA.
commerciis huiufmodi homi­ tin git pu.vti: vt fit connibus 1 effe inueniuntur debi- tra.l. propter ignorantoresicoram a partibus confti- m m . a d q u o d .f f . d e p a c .
l.fi vnus.S.Daft,.
a f ta .
tutis iudex b ab obnoxiis quod x Si qui§ .pyere.dm
ab
debetur expofcat.0
“ lis p r o f u g is e x ig i q u a
S K 5 Í2 S ? ;
Immunitates iugationis abfque princi­
pis auctoritateconcejfanen yalent ,fed ad
priftinam conditionem remeantur-Bar.
i x . Iidem a a . ad P o p u lu m .f
debenturthis vero non
fo lu éd o cóftitutis, de­
b itores eius exiguntur,
y Ugricolas. folet ení
Mmunitate.s fpecialiter da- ag ricola cum agricola j á j k
t x ,d & iugatio& capitatio c magis contrahere: & ad 13.10.6.
ea quae frequentius coii
libris publicis,f & eiuitatú aut tin g u nt, iura aptantur:
prouinciarum encautariis s f fi­ v t. ff.de leg.&fenatufc.
tJkh!x
ne aliqua probatione fidas h l.nam ad ea.
penes fruétes ereptae k in fun- 2 Hominibus . fcilicet Tb.CaC
profugis.
tuctemi
dionem priftina redeant. Dat. a Coram.iudice fubau. fitM .
III.Non.Mar.Medióla. Mero- b Iudex . procurator
Caefaris.
baude.II.& Saturnino Coss.
c Expoficat. interpo­
x . Iidem a a . C y n e g io . p . p .
V m antea1per fingulos vi­ nendo officium fuumi
vt.C.quando fif-vel priros,per binas vero mulie­ u a .l.iij.
res, capitis norma fit céfa: nunc d T Mmmitates.Data. iri
I .ij.A c c .
X feriptis. Et iugatio.
to <1 eo profugi,quod alieni cfbinis ac ternis viris, mulieribus
g f ^ M n e s profugi, id.
fe viderentur, quafi fui arbitrij
auté quaternis, vnius*pédédi ca & ,p ro id eft.&dic iuga­
L / eft lon ge fu giétio. i, quod pro iugero
ac liberi apud aliquem fe col­
pitis attributu eft . m Quocirca a t e rr s praéftabatur: vt.s.
li L a teb ra s.id eft fe abde imrau. ne.con.l. fin.
fco n d cn tes.id quod.s.decu.l.qnidam ignauise.
v el pro iugo boum ;vt in authen.de man.prin.§.cogcs.col.iij.
¡ T rib u ta r iis, fi ico enim tributum, 2>: dom ino cenfum d abant:vt
e Capitatio, quod pro capite hominisprzftatunvt.j.l.proxi.
j.e o .1.feruos.vtputa pro fua terrula: vt.s.eo.L hi penes.§.fin. V e l
f ‘publicis, id eft de libris fafta: cancelládo-.vel fafta libris,quia
dic vt.‘j .eo .l.litib u s.§.h$ c de reditibus. Accurfius.
in eodem lib ro fafta erat fiibfcripta immunitts.
k T a m en m o d era tio n e, id eft d iftinftione habita.nam aliquando
g Encautarii*, pr^difti lib ri fic dicufatur:quia ibi omnia caute
ipfi aliunde detinentes tributa,ei non dabant:vt fubiicit. A ce .
fa fta funt. Accurfius.
1 B y u o ce n tu r. qua aítione?dic vt.'j.l.fi c olo n i,
h Fa£l*. i. co n ce flz. & dic fine probatione.i.fine aaftoritate
m V tfi f ic leg e,v t fi hi homines apud quos & c .
D principis, & cum caufis iuftis:vt.s.de his qui á prin.va. mu.l.j. In E x co lu e r u n t, fufeipientes profugos,vel ipfi profugi: quod eft
tem quia á lege dat*, qui a cum caufa d a n tu r ,v a le n t: vt.s.deproidem. Et dic, excoluerunt fem in and o, & fic fru&us de proxim o
feffo.& medi. l.m edicos.& . ff.de va.m u.per totum,
dom ino prsedij proficient.
i Eruentes, fcilicet conftituta:.vel lege cum procedentibus,
o N o u eru n t. id eft a gnou eru nt,& fecerunt fem itia puta in do­
k Erepta, alias creptz.alias arrepta.& eft illicita .rapina :vt.s¿
m o ^ non habent mercedem á fufceptoribus. V el dic,nouauedep aga.l.ficut.
rint,id eft nouale fecerint.ad quod.ff.de ter.m o.l.fi.& fie nó ita
1 S ^ V m antea, olim q uilib et hom o maículus p ro capite d a b a t
de proximo fruftus dim ino prohciéc.Et quod fu b iicit,n ec mer­
q u o lib et an n o certú cenfum ,fo rte b yzátium : & quaelibet
cedem & c.expo nevt.s. V e l d ic,confecu ti funt,fcilicet dom m i,
d u * m ulieres tá tu n d é .h ecp rzfta tio m inuta eft:quia duo vel tr«
quia nec adhuc (atisfecerunt. prim a placet,
v ir i p rz fta n t quod olim vn u s:q u atu o r m ulieres quod olim duaep Mb illis, apud quos latebras collocabant. & no. ex hac.l.ar. i
V e l fie: quádo m afeulus n afceb atu r,b y2 átius przftabatur:quádo
fimili in parcEcianis vnius e cclefi* fugitiuis ad aliam ecclefiam,
d u z fo em inz,tan tu nd é.& h z c cófu ctu d o eft hodie in Sardima:
. v t cum decim ationibus reuocentur: Ir vt &."j.decoli. illi.l.j.& in
quia certú quid p rz fta tu rc ú n afeitur m afculusvel fem ina- ftd
D t " ocy ju thcn .de m an.princ.§.fed etiam .col.iij.& .'].co.l.cum fatis.§.fi.
quocunq; m odo ponas,quid ad titulfi?Refpo.ruftici tantf: pr»® Ltii ‘
cer.peta.lxum fundus.^.feruum.
ftabant,& non ciues: vt.j.tit.j.& .j.n e ruftLad vllú.quaé funt con‘P la.dijhn- ^ occuilato.eo q u ó d profugi & c .
tra.nec ecclefia T heffalonicen.vt/s.de anno.Lfi. Accurfius.
gue:em, & f Collocauerunt. feruituriin dom otvt.ff.de verbo.fignifi.f.i lege.
m Mtt.-ibutumefi. fcilicet munus. Accurfius.
a llega n tem ^ i mpenfis. puta cuftodiendo o ues,vel quafcunquc alias operas.
n
ouocirca. propter qu od.vel.i. propterea. & fubli.tua iub»iu.caoo.
^ q>TOfugK. non á terrarum dominis.{ic ergo ex hac.l.diflinguib itan n efti m o.pu.m odú perzqnationis huius cefus-&fic cen 'f
tu r fciens ab ignorante.Sed contra.j.e.l.feruos. vbi non diftineft gen itiu i cafus: & fubaudi fecundü H u g. per homines ham.
guitur.item & m aior pcena ib i in ^onitur.Sol.tria p ra fla: fufeiin fra feriptarú terrarum .poteft etiam d ici vt fit cafus accufa»^’
feroquatt»*'
O
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
I
1
C
D e agricolis & cenfiris.
T it.xl vi/.
174
A c ó l i t : fed
ipfo fundo habitat & colit, ipfe eft colonus. St
1a73
?eraquationis.zlus perxquationes funt.aliás in li.M .perxquah o c placet lo a n . & A z o & H . & fecundum hóc intellige leges
q u i in
de inquilinis traftantes: vt h ic, & fupra eodem tit.l. omnes om nino.& .l.feru o s. & infra de fun.rei pri.l.cum . & fupra commu­
nia vtri.iu.l.poflcfsionum . & .ff.d e le g .j.fí quis inquilinos. & de
ceñfi.l. forma. §.fi quir
& fie magis adftringiomnino: vt.s. de preci.
, _ _
ftatuta íimt,nobnoxitis fieri. Si tur rolb n us , cui alibi
impe-offe.l. ij. etiam ex
fublimitas tua huiufmodi ceníus
quis igitur ex memoratis0 fu- n ó licet inhabitare, fed
cena fcienna prm cipis:
pcr Com anenfiút& Ariaratengitiuis ápud quéliberfuerit ré - inquilino lic et co n d u ­
f i u m & A r m e n Í T r e c ü d f ,A m a pertus,duodecimPlibras
argéti cere domum alibi, h o ­
natura
fenorú H elenopóti, & DiocaeüVf1' vt ibi notaui.
ftfco noftro inferat detentator: rum enim filij o rigin afariéfiú Cappadocig fecúdas vrr-ij funt: vt infra eodem
r ¿J,lC‘ ¿A Digna
Dimítate ad hanc
ipfi autem cuius fuerit, prseter 1- cum fatis.§. cum auté.
alpirare non poflunt: v t
bes,íalubris ac temoerate peraeeundem fugitiuum,alterum ft e- & hic. A lij vt M ar. co ­
v Ap
i
A
^•
Qrman. do*l.?.
d o .l.j.
r ^ I d i j . & infra eod. A d o n i s >modum monumetis
tiam eiufdem aeftimationis in­ lo n i funt* qui dómum iá
Sr-ij- K .h j- “ ‘
publicis iubebit annefti.
xdificatam in m re ha­
¡.colonos.
ferre decernimus.
Si originarius colonus culturam deferati
bitandam con du cu n t
e Cenfus.non foIuti,veI
Liberifufeepti ex i-troque yel altero pa­
nulla dignitas yel aucloritas eum excufare
fu b certa m erced e: fed
minoris foluti. ad quod
rente cenfito,paternamfequuntur cond.t-opohft.BartoluS.
qui xdificandam ,fuperj.defun. pa.l.fi. & .‘s".de
X I . Im pp. A R C A o I V S & H O - i nem\&babeas dúo pradtapoteft transférre
prxfcrip.xxY.an-l.comficiarij.
colonum de yno ad aliud.B.r.
N O R I V S A A.
t _¿fgt'um. fcilicet Co­
perit. fed ob deli&um
Riginariosb colonos nul­
xiii.
I id e m a A .V in c e r it io P .P .
dominorum perduntur:
lonorum & in qu ilin o - Efinimust vt inter inqui­ rum vindicandam & c. ' Concor.cu
lis priuilegiis, cnulla digni­
vt.s.de bon .p roícrip .l.
fi quis intra.
c- z ‘
linos1"colonósve (quorúc nam filij vtriufqúe v in tate, d nulla cenfus' audoritate
f Reddendos, quantum
quátú ad origine pertinet vin­ dicantur: fed alij v t in - tunela glo.
ad vtilitatem,fecundum excufari praecipimus:fed ampu­
habitent folum & co- M er
dicanda,iridifcreta eademq; pe­ larit, alij v t colan t te - iferuextra
tatis omnibus quae aliquoties
Al.vel dic v t infra e o .l.
ñé videtur effe códitio, licet fit n e n tu r. & id eo dicit,
per gratiam fiint elicita, domi­
fi coloni.
g p Eraos.id eft adfcridiferimen in nomine11) fufeepti pené.
no vel fundo efle reddendos.f
SM '“ J ptitios, vel cenfitos.
(dfcriptitij & cenjiti penes dominos de­
liberi, vel vtroq; vél neutro x* v In nomine, c olo n i & * aUirutro.
& quod fubiieit,vel tri­
inquilini.
bent remanerr.Gr ipfos ignotos receptas etia
parente
cenfito,ftatum
patera^
butarios , fcilicet priuax Ue/nutra.alias vtro­
ignoranter , punitur in duodecim libris arconditionis agnofeant. Illud que , id eft alte ro , puta
t i, V el dic verius etiam genti.tenetur ¡tiam receptans ipfum cu alio
fifco dabant tributum fimilis a).limationis reftituere.B^r.
etiam feruandum eft,vt fiquan- p a tre : fed matre libera.
hi coloni priuatorum:
x u . Iidem a a .Florentino.
dovtriuíq; fundid idem domi­ & d ic cenfito, id eft c o ­
vt.'j.l. litibus. §. h x c de
Eruos s vel tributarios, vel
nus de poffeísione 2 referta cul­ lono , v el in q u ilin o : vT
reditibus. & fic primum
tit. ij. l.ij. in prin.
inquilinos h apud dominos
toribus ,ad eam coloniam quae &infra
vel,pro etiam: & iunge,
fecundum hoc fequi­
feruos v el inquilinos
fiios volumus remanere. Na cu , laborabat tenuitate , colonos tur patrem. fieJs.de m u& c. Accur.
metu dani1deterritus vnufquiftranftulerit, iidémque fundi ad ril.l.fi.idé in eo qui ma­
h Inquilinos.hoc expo­
que, eú qué incognitú habue­
diuerforum iura dominorum tre murilegula & patre
ne v t infra.hproxi.
rit,
á
íé
coeperit
propulfare:
k
qualibet forte a rranfierint:ma- curiali natus e ft : v t in
i Damni. quod hac Ieauthé.de na.li.iri cu .d ege infertur.Accurfius.
voluntas fügiédi íéruis nó erit.
neat quidem fafta tranflatio,b pri.§. fi. alia síín on eflet
k Propulfare.non reci­
Nemo enim dominum finí de-¿
fed ita, vt praedij eius dominus curialis, fequeretur ma­
piendo, fed reficiendo.
ferit,fciens nuíquam fibi latédi
a quo ccoloni probantur fuifle trem-.vt.s.de murile.l.hi
I Dereiclum. fic. ft. de
locum efle derelictum:1fed aut
tradufti,tranflatorum agnatio­ qüi.Ité fic.’f.e.l. ne diu­
offi.prxfi.l.congruit.
tius. & ratio eít h o c ca­
cognitum fibi ingenuum vnufni
Simulaucrit. & fic
nem reftituat.d
fo , ne decrefcat ho c g e ­
ignoras erat fufeipiens.
quifque fufcipiet:aut eú, qui fe
Colonus bona fide fojfejfis fugiens apud nus hom inum .P y.Item
fed cótra.s. eo.l.omnes.
liberum eflefimulauerit,m a fe
alii,reftituitur primo bone fidei poffefforiz nó obít.'j. eo.ne diutius.
fo l.vt ibidem.
Cr poftea ca*fa originis agitatur.Bar.
fubmouebit, metuens* his quaé
& .l.fi. quia ib i in feruis
n Statuta funt. in hac
& quafi.at hic lib e r i: v t
iege.
■j.eó.hcum fatis.§.j.& ex liberis feuminis. A lij habent,vel vtroqj,0 jtímier<í»j.Nota,m emoratis:vttollat contrarium.
v el n eu tío.& tunc d ic,fi vterque eft cenfitus, id eft colónus, pap Duodecins.vel alia videtur im poni-pana:vt.s’.eo.l.omnes om ­
trém :fineüter,funttam en eiufdem conditionis pater 8t m ater,
nino. So lu .ib i de dam no,hic de pcsna.Item contra.s.de fer.fu v t ambo ad fcrip titij:& tu nc idem ,vt patrem,v t h ic.Si autem digi.l.fi quis.Sol. ib iin feruo vereihic non. V elp le n e dic v t ití-1u erfx conditionis funt pater & m ater,vtpater cenfitus,mater li­
quicumque.no.eo.tit.Item contra infra de c o l.U ly .l.j.Ité co n tra.j.de col.T h ra .Item cótra dicit.l.quicunq;. omnes enim fta- ^ bera,ferua, vel adfcriptitia:fequatur m atremivt infra,ne diutius
§.fi.A lij dicunt quód illa c o rrig it iftam. A lij dicunt cenfito, id
tuunt aliam pcenam.Sed d ic v t iri.l. quicurtque.notaui. Item facit.'j.e.l.cum fatis.in fi.& .s.de metahl.fi. Accurfius.
eft adfcriptitio.& fecuridum ho c fi vterque, patrem, v t hic.fi al Paríus ali.
q sL.t innx.quem fi non habet,xftimationem dabit:vt.ff.de le—
ter tantum, tunc matrem: vt infra ne diutius, fi neuter cenfi. ad- quado yenga.j.l.fi quis inquilinos.in prin. & .s.de fer. fugi.L quicunque.&
f c r ip .t u n c patrem, vt hic. & fecundum h o c generalius loquitur tn,m n o n fe.
facit.ft.de fer. cor.l.j.§. quod autem¡ibi,recipere eft reffi. & c . &
lex ifta quám dixerim , vel vt de omni geftere colonorum dicat, guttur.
de fugi.l.j.Accurfius.
& quod dicit,quorum , fcilicet omniú colo n orú . & pené d icit,
1 F A S/i.ii.-íius yt inter. fub. & quanuis inter inquilinos & c . taqu ia etiam inm u ltisd ifferu ntaliqu iab aliquibus: maxime quia
-L / m e n defi.vt fufeepti liberi & c.n e videantur negligi: vt.ff.
colorius ciúfq; filius prxfcrip.Xxx.an.fe tuetur.quod in adfcrip.
o : iniu.l.item apud.§.hoc cdiótum.fed tunc'abúdat di& io quo­
fecus eft:vt.j.l.cum fciraus.§.fi.&.l.cum fatis.&.j.de fun. rei p ri.
l.eum .& .s.d e prxfcrip .xxx.an.l. omnes.
rum .tu fic,defi.vt fufce.li-inter inquilinos & c.{üfcepti d ico v e l
vtroque Scc.
y Fundi.in quorum quolibet habet colonos-.vt fupra fami. e r tionis.
j, x xfiginaños. vel pro e od em , quia ab ipfa o rig in e fuerunt
\ _ /CU1VU.---J colo ni.velLpro diueríis:vt
in rubri.no.
.
e . lib
Khpr
nriuiiceio.cum
abforbeat iu 5 alterius
frsuüegiis.non fit
er priuilegio,cum
O
D
1
S
te” -15 O- f inq-ibnos. inSu‘lmus confueuit dici iri ciu itate,colonus hr
»-» j* 5 V ai Vt
, a j<lul'Pol^W*gIioris.fcd hic pro eodem poteft po ac
ni' n i " e c inhabitare fuíScit in fu n d on ifi co'lat,nec colere po cunt. t . e n
a net. & fic vtrumque pofitum perfeftüm colonum
catip e
’c Q.u° d inquilini funt caftellani, quia & ipfi
po u nte - con itionibus alligati, licet non colant terram : v t
c ’ v ^“xcu.tu; -n°ntaiuum.§ fi.&recundum h o c colonus eft
r r iA
m .1? fondo,fiue non, dummodo colat eum. T e r eun. quo intjui !nuseft,qtu a lib i habitat, & alibi fundum
G odex.
'
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
cifcun.l.quotiens. Accurfius.
í Depojfefione.alih pofl'efsionís refeélx:alias poflefsióe r efeé b .
a J«rf(r.aliás fortetaliás fro n te.& d ic,quia con ftituit feruitute1
vfusfru.vel aliam,vel pignorauit.V el verius d ic , vend endo ,v e l
al ien an do ali o m o do.
b Tráfl cúo.nóvalet alienatio taliú:vt.s. eo. tit.l. qtréadmodúfed tranflatio fic,vt hic.Gc in marmoretvt.'s’.desédi.priua.l.ij.
c
^ ««.fcilicetfundo.vel d ic dom ino,quod éft verius,
d j^fír/tuát.códiCtione ex hacJ.cóuétus ab emptore, v el filii%
f iiij
Codicis Liber vndecimus.
175
'75
n o n rei v i n & facit fu pra com m uniavtriufque iu.lpofíefsionú A f M . h a c d e caufa.& n o.qu ód h y p e rb o licé l
• '
~
& de leg.j.Lfi quis inquilinum .&.s.l.ij.&.l.quem adm odum . V el
cit fupra de fer.l.om nes.
Io<l0ltu r.& f
dic offi.iudi.vt no.fupra eod.Lquemadmodum.
Temporis. fic.ff.de nu nd i.l.ij. & fupra eo.l.j.& i n authenti. ó
quaeftore.§.quoniam.
a Q IcoloM.large ponit,& com prehendit omnes folo adftrictos:
C j v t fupra eod.l.om nes om nino. Accur.
Vlkr.Originaria.cpxz. fit,dic vt.'j.Lcum fatis.§.& (
exhoc
b
Sona fide, dominus
i Dcctbitur primj fa_
j- Cod.The. fuerit, vel non.ar.s.loca.
xiiii.
Iidem a a . v i n c e n ­
X V III. Im p. T H I O D O S 1 T S
cie libera
praefumitur
4.11.1.
fi quis c o n d u fto r.& .j.l.
t i o P . p .Galliarum poft alia.f
& V A L E N T .A A .P ro b o P .P .
« m f t m pof. fiber*!
p ro x i.Q u id u mala fide?
I coloni1 quos bona fideb
Olonos nulla ratione ad vl- f ft iin ! ro nupta> argvidetur idem; vt.ff.de v i
quifq; pofsidet,ad alios fugg
lum qüanuis humilioris mi ff.de iibe.cau.l. liberti.
& v i ar.l.j.§.qui v i á me.
vitio trafeuntes,0 necefsitatem
iudicium enim quo hic
litise locum finimus admitti:fed
c °nf°rtium.id eftma
agi tu r,eft pofleflorium ,
propriae conditionis declinare
nec apparitores magifteriae po- tnm oniú,qu odeftlnte;
ficut vnde v i : vnde non
tetauerint:bon$ fidei poffeíTori
teftatis,cefibus adferipros pro­ tales hoc iure:
debet quaeri an iufte v el
primum oportet celeri refor­
adferiptitiis <
bari cócedimus:quia in hac par­
iniufte po fsid e at: v t. ff.
tra:vt ibi no. quandoq:
matione iuccurri:d &tunccaute °& dominorum iuri,& pu­
de aequi, p o f. l.iij. §- ex
pom tur pro contuber­
iam originis & proprietatis agico n tra rio .& ad idem .ff.
blicae coniulimus honeftati.
nio: vt.s.de fer. fbgi.i.fi
com m o.l.ita. & hic fub­
tari.D. IIII. Id.Iul. Mediolani
Si de taya dominio inter dominum &
Accurfius.
audi , m axim e. fed ad
Stilichone & Anthemio Coss. B colonum efl difceptatio: cum locatio nega­ 1 Sobolem.de matre có.
onus probandi in peti­
tur,fatifiare tenetur colonus comemus de ftat ap debeat reuocari:
Coloni gleba Hdfcripti caufa domineri
to rio quaeritur de b o ­
nfituendofruclm & reditus fine procra- vt.j.l.cum fatis. &. i. I.jj
non inquietantur.Bartolus.
na fideivt fupra de p ro ­
ftinatiom,fi
dominus obtinuerit in caufa:
x v . Impp. H O N O R . &
coloni.& .j.de col.Thra
ba . vis e iu s. fed hac. L
qua fatifdatio durabit triennio: & poftea cen. 1. fi. & no. in eseteT H E O D O . A A.
n o itn ifi bonse fidei c ó reuoiatur.Sc yero colonus hocfacere nolue­
ris matrem fequi libe­
Olonos,nüquam
fifcalium
f alitur.
rit,vel nonpotuerit:tunc reditus in agro conomine debitorú,e vilius fifientes deponuntur.Si confiftunt in Jfecte- ros, fed in inquilinis &
c TranfeunteS. eft enim
colonis patrem: vt fupra
vitium an im i, & etiam
exactoris pulfet intentio: quos
bus,tudicis venduntur arbitrio,& precium l.definimus. & facit.j. e.
rei inhaerens,quod v fu modopradiclopofteafequejlratur-.publtcas titu.l.nc diutius.& infra
ita glebis inhf rere praecipimus,
capionem im pedit: vt.s.
autem funthones foluet dominus vel colo­ de ag r i.& m a n .l.iiij.
vt nec punéto f quidem tempo­
de fer. fugi. l.j. & infra
nus fecüdum confitetudinem antiquitus ob- Accurfius.
ris s debeant amoueri.
eo.Lcum fatis,
feredtam.Bartolus.
m
telonum. large
Mulier originaria copulans fe cum alio
d Succum, v t ei reftiXIX. I m p .I V S T I N I A N V S A.
X ponitur pro omni
in cofortiumjeúfuafobole reuocatur.Bar.
tuatur pofleisio ftatim.
Demoftheni praefefto praetorio.
adftrifto fo lo, vel non:
xvi.
Iidem a a . Palladio.
Sed qua a<3 ione ? R e Itibust imponentes celeri­ v t & fupra in rub. not.
^ y j'V lie r quse fuilfe originafp o n .c o n d ifiio n e ex let
7*
tatem , P iancimus, fiquan- Accurfius.
g e , v el officio iudicis,
,riah docebitur,1 fi cuiufn Nonpojfe. immo có- c,t h'
do coloni cuiufcunque condi­ tra.ff.de acqui.pof.Liiij. y¡^ “ •
v el act.in fa ftú ex aequi­
cunq; liberi hominis fecutacotate huius l e g is . & fic
tionis 1 contra dominos terrae §.quod fi feruus.&.l.pe-ff,’*a"1' a
fortium,kinvrbibus,velinqui, ,
r
^
inteffige aliam. 1. huius
bufeunque locis viftura confti- c e^amauermt’ uPer oc íp o regre. §. quibus. & . I. fi
tit.s. eo J omnes om ni­
dubitantes, vtrum is terrae do­ de eo.§.].Sol.hicpofl'ef-áí
n o . & . l . omnes p ro fu tentteius omnem iobolem1 leminus eft, necne: ran ipfi colo­ fionis, id eft rei pofTefg i.& alias.& haec inten­
fte feu dominij.fic. ff.de
eundum vetera conftituta contetur coram iu d ice ter­
ni dominium fuse terrae pofsi- verb. fign. 1. interdum.
uenietreuocari.
rae in quam aufugit, c o ­
dent:f(eosctamen
dicimus,qui
& facit.s. de aequi, pof.
Colonus contrahendo , domine circa do­
ram quo conuincatur:
non ex longo prolixoque tem­ l.cú n em o.& ,s.d e prominium non parit praiudicium-Bar.
v t in auth.de man. prin.
x v i i . Iidem a a . Io an n i.P .P .
pore, vel longinqua &inuete- cu.l.procuratorem. Vel
§.fcd etiá. & caufa pro­
aliter vt plene notaui
T ) Er colonum “ praiudicium
rata redituum fufceptione fuf- fupra de acqui.pof.l.fin.
prietatis coram iudice
terrae vnd e a u fu g it: v t
A pofleisioni inuito vel infeio
ficientem habent cautelam: in & facit v t nec obligare
fupra v b i caufa fta. 1. j. -domino imponi non pofle, n
quibus cafibus ne contradicen­ pofsit: v t fupra fi res ali.
fiolfefforiu Item not.prim o pofTef& iure,& legum au ftoritate dedi quidem licentia colonis re­ pi.data fit. 1. fi- & quod
antepetito- forium quám petitoriu > .
cum eo. l.fi feruus. fane
n i inteun in tentari: v t fupra de
c ia ra c u r.
linquitur, longi temporis prae- in feipfo prseiudicat do
Deeft conftitutio Graea. *
rei vin .l.ord in arij. cum
feriptione, vel redituú frequé- mino delinquendo: vt
Coloni adfcriptitq ad nullum honorem
con co r. item haec reu o tifsima confequeñtia, colono­ ff.de vi & v i arma. Lj. §etiam humilioris militia vocantur: nec etia
catio fit auftoritate do­
rum" impetum excludente) ta­ quod igitur.
magifteriapoteftatis apparitores conftituum ini propria: vt in fraJ.
Of^Olonos.'Parte. quii
lem eife fuper redituum vel
tur.Bartolus.
fi.fed illud quando do­
V_> denegam5pra>diminus adhuc pofsideret
fta colonis, ad quod.)
& ille aliquid illicite agit.hic non pofsidet.vel ib i poterat de f a - D de ma.& col.p a.l.fi.& de fu .co l.l. j . & in a u t h A e ° m a ñ .p r in 4 .f e d
ft o dominus-.hic n o n ,cum erat apud aliquem potentem:vel ipfe
etiá.&.s.eo.ti.l.originarios.& .l.om nesom nino.& .). d e re m i.1.
fit potens,vt om nino non pofsit capi a d om ino.& pro hoc ap fua
quicunq;.& n o .colonos hic large dici pro omni adftriño folo.
auctoritate quandoquepoteft.‘j.de col.p a.l.j.in fi. Item hoc etiá
vt.s.eo.l.omnes om nin o.& facitxj.de cohor-l.fi cohortalis.infifi ad ecclefiá hic cófugit: vt.s.d e his qui ad eccle.cófu.Lpraefen&.s.de fpeftaculis.Lfi qua.ibi,neque iam pofthac.Accur.
ti.§ .S .Ité n ó o b.p riu i.vt.s.eo.l.originarios.itéreftitu itu rcü fi­
p r Itibus.Celeritatem.Gc.ff.G certum peta.l. quidam. & fupr* e
liis & peculio:vt.)'.de c o Io .T h ra cé .l.j.& .’j .eo .l.ríí fatis. in prin.
L iud i.l.pro peran d um . A ccu r.
& ho c nifi fit faftus epifeopus: vt in authé.de fan epif.§.fed bate
q Conditionis.quz fu nt plures:vt no.in ru b .& l ic e t in aliis d e­
Siperb
quidem.ve! clericus in poflefsione eadem:vt infra eodem.§.adferant,in hoc tamen conueniunt,quod h s c lex dicit,
M
S
C
C
L
.1
_
fcriptitios.vel n ifí.xxx.an.feruierit curite: vt.j'.de fiin.reipub.l.eú
qui.Item cum fugitiui retineam pof.nifi ab alio pofsideatur,vel
diu ficftet,vt.ff.de acqui. pof. l.j.§ . per eum. & .l. iij.§.£feruus.
quom odo reuocat quod habet? R e íp o n . alterum illorum erat:
dicit enim ,ad alios reuocatúr quatenus non habet.fed & vtrobi,
& v t i pofsidetis habet locum forte quando poflefsionem reti­
net: vt no.fupra v b i c au .ftaj.j.
e
Olonos.Debi’ orum.z dom ino.& tunc eft ar.contra fupra.l.omnes profugi.fed h ic dominus erat foluendo. vel dic ab
ipfis colonis: quia non d eb en t nifi fcilicet pro terrula fua: vt fu­
p ra eod-l.hi pcnes.§.fane.
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
rinhltanf^c_'irt-ri-irr»ic
r Neme. 1 fic ergo re tin e tp o f.& litigat colonus fatifdauao, vt
fubiicit.& fie eftcotra .s.loca fi quis cód u ftor.Solu. h’icno^t'.a_
esa*
códuftio finita: ib i fic. V el d ic jpteftabaf nolebatfibi,?de " '^ ¿g.vo>
pof.quo minus probettibi non.Vel verius vt ibi notam- A ccar' ,/^r ¿r
f fofdm t. hic accipe talem, quod eft in fra:& quod eft m ffle' ^
dio,interpofitio eft.
¡ets.
t £ « -fcilice t dominos.
- ¿.baotf'
u Colonorum, habeas colonorum .& fic prodeft domino pTSiZ1
-, *■*
tio aiuturna.fic. £ de v fu r .l.o i de in rem .& .C . de fidmeo®
^
it.
j.Sc infra de fundis patrimo.l.ius emphyteufis. Sed contra, ff
^
probaJ.cú de in debito.§ .j. S o l.ib ifem el& p aru o tempo*'c; ^
177
D e agricolis Sccenficis. Tic.xlvij.
decem annis : quia d icit longinquam : ad quod inftit. de vfucap.
o
w/o-.
lÁT/Miioiuifnmn
inecprm.arg.ff.fi
fer.vin-l.fi
quis diuturno &
& arxr„
arg. mfxa eodem tit.
cÚ rans-f.ij.& .ff.áe aqua plu.ar.Lj.in fi.S o lu ib in e g uigg ee n
n ss :: hic
me
>catio nulnulL e n s J t e m oppo.quia íi poflefsio c olo n i eft,ergo locatao
, 7 — etiam pofsidet
nnfsidér d
om inusper
latnec
dominus
per co lo n u m : vt.
ve. ff.
tt. de vfucap.
l.ei á quolSol.hic fciens
rem fuam con duxit.V e l
publicará funétioná prasfhtioverius hic de dom inio
ne forma céfem V vt fi tales co­
non erat quseftio : fed
loni quales praediximus,idoneu
an hic localfet. fed de
fideiufloré totius fiimmf quf ab
dominio alium no n fe
dominum dicebat , &
his depeditur, b prasftiterint,q>
ab eoconduxit.aliás eft
omnescredit9 fine vllaprocradominorum , & tunc
ftinatione, fi melior caufa do*
iung» prscedentib u s.
minoró iudicetur, eis reftituet,
Accurfius.
& talis fideiuflor p triéniú accia
Cenfemus . abundat
propter verbum fa n cipiatür,deoq; impleto iterú remus, quod eft. s. vel ne
nouetur:coloni in medio nullo
propter prolixam intermodo fup reditibus á dominis
pofitioné videatur obliinquietetur. Si auté hoc coloni
tus.Accur.
b Dependitur.id eft de­
minimé facere voluerit,vel popendí poftulatur.vel d ic
tuerint:tuc lidé reditus per oifideprehenditur.
ciú iudicis annui exigatur p foC g jty l omnes. hic in ­
lita tepora in quse etiá dominis
cipit forma cautionis.
depédebátur,& deponáturetin
\ Hunc cu- Accurfius.
f.m feque- d ^ícc.piotur. not.aliás
sede íácra, * vel * in KetuuAi& pJbamiupo per dúos menfes ten ey e!® f ciuitatis íub qua poflefsio
nit etiaglo. tur:vt ar. fupra de fidefita eft: vel fi localis ecclefia ad
mter dios iuf. 1. fi fideiu fíbr. fed
íufeeptione pecuniarii idonea
cafas fpt- quare o bligatio r e n o tiales m. c. uatur, cum inftantia fit
nó fit,in metropolitana ecclefia
i.
eotra de finita: v t fupra de iudi.
remaneant £ cú omni cautela:&
fepufira. l.properandum? Sol. ilpoftplenifsimá definitione vél
pjfif.
la c o rrig it iftam . V e l
dominis detur,vel colonis refti* ¡ti. fuero- in h o c cafu fpeciale, v t
[mett.
ib i. V e l verius hic a n tuátur.h Sinauté reditus nó in
*protelyin te litem cótefta. fuit acauro,5fed in ípeciebus inferun­
rnm feri- ceptustur,vel in totú,vel in partéúterú
ftis iigitur e Deponantur, fie. ff. Vt
per oftició iudicis fructus ven­
id eji. Cen- leg.no.cau.I. poftquam.
«**.
§ .j.
datur k,& precia eorú fecundó
f
In keimeliarchio. ad
prasdictum módú deponantur.
hoc fupra de bonis au Hsec de reditibus definiétes,
fto.iudi.pofsiden.l. fin.
ad publicas trafeamus fundióin fi n .& de vfu r.l .acce­
nes.1 Et fi quidem coloni more
ptam. Item n o t. fieri fe queftrationem,quod eft
folito eas dependebat, ipfi ma­
fp eciale.regulariter c ó neant in priftina confuetudine^
tra.quod d ic vt fupra de
nullo prgiudicio dominis gene­
prohi.feque.l.j. qua: eft
rando,quira etiam quiefoetibus
contra.
g Remaneant, depofiti
coldnis,& nó cótradicétibus,ad
d ifti reditus,
publicú tributarias fundiones
h Restituantur. eft e r­
minime
inferebant. Sin autem
g o caufa inter dom inó
moris eratn dominos tota fiim& colo nu m ilicetP . in­
tellexerit hanc legem
mam accipere,& ex ea partem
quod fit caufa inter vnú
quidem in publicasvertere fundominum & alterum
diones,parte autem in fuos re qui dicit fe doininum.
Item nota' dici domi— ditus habereitunc fi quidem fitium, qui dominus no n
deiuflor á colonis detur, eunde
eft,eo quod domini có fideiuflbrem dominis fine praefueuerunt locare, & ta­
iudido
litis tatam iummam in­
lia poftulare.
ferre, ° quantam tributa publica
i -A.~o.vt fupra proxi.
refpon.
fációt, vt á dominis publicis ra­
k
Veniantur, propter
tionibus perfoluatur: nulio ex
confummationcm fru hoc colonis pfseiudirio gene­
fíu u m .ad q u o d .ff.d e
rado.fuper reditibus enim, do­
landed.vnica.
Funéhones. i. tributa,
mini fideiufsione fiant cótenti.
qu® colo n i pro terrula
f
fua^& dominus pro fua quam colonus tenet,foluere debet: vt.?.
e o m
auth.de c o l.§.nulius. col.ix. pro ea vero d= qua lid gatur velem us occafionefferuatur q u o d h ic dicitur. 4
a
^ « .f c ifr c e t domm L
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
178
^ n Meris erat.idem poflumus dicere de decim is:vtfi ruftici con fueuerunt dare dominis v t ipfi dent easecclefiis, feructur c o n fuetudc:alias ipfi ruftici eas prsftent,fecundum P y . ad q u o d .ff
de admi.tuto.l.fi fine herede.f.Lucius.
o Inferre.* H icp rita o cóu en iri fideiuffor videtur, quám reus. « ^ide de
Sed hodie c o n tra , per materia b»
authen.de fideiuf. c o l.j. IUS ¿ ‘ ° ■
per
Sin autem fideiufsione ceflante nifi dicas hic im proprie 'foi. d*pia.
ad fequeftrationem res veniát, fidéiúíibré,id eft repro-^ ;c 4.
& pecuniaedeponantur:ex earú mifiorem , & ipfe co lo - Coi-p°ft medwibijtem
fummatantam iudices feparare, nus non o blig et fequanta ad publicas fuflxciat fun- p Funchenmn.h a n e f e - tantam.
curitatem fecit fu feeétiones-.Sr eam difpofitioné do­ p to r : vt infra de c o lo ,
minum accipere: quatenus ipfe fun. p a.l.p la cu it, quam
eaperfoluens, publicas accipiat fi noft reddat colonus
fecuritates: reliqua quantitate, dom ino per triennium,
cadit á lo c a tio n e : ficut
quse in reditus puros remanet,
emphyteuta ab em pliyg in tuto collocada,& litis termi­ te u fi: vt. s. de iure em- .
nó expedáte: nullo prseiudicio phyteu.l.ij.
diutius. Libero.
fiue colonis fiue dominis ex hu­ q \
JL N alias deeft, & li­
iufmodi fideiuisione,vel fequebero vél ad feriptitia: &
ftratione,vel publicarum fun- hsec eft lex Iu ftin . milia
ctioniifolutione generado:fed ad Senatum,
r Legiktos. quas n ó ha­
o m n i caula in fufpefo manente,
donec iudicialis fentetia,qug de bemus nifi in feruis vel
an cillis: v t fupra de rei
toto negotio procedit,omnem vin. 1. partum. & de lib .
ré aperiat,& oftédat quis domi­ cau.l.fi.St in cafu fpecianus terrse conftitutus e ft, & ad lirvt infra de ag .& man.
quem publicam functionumP l.iij. hodie autem aliter
fecuritas debet in pofteru fieri, eft:vt hic, Sc. 'j l.fi,& in
authenti. confti. qu® ex
feu reditus peruenire, vel per- adfcrip.in princip. c o linanere.Recitatafepties*in no­ la.v.Item facit fupra'eo- * legendam
uo cófiftorio palatij Iuftiniani. dem titu.l.m ulier.&.j'.l./ífnm tóário, in neu»
Da.XV.Cal.O do. Chalcedo- proxi.
f Ue/ilreis.fic.s.l.proxi. O c .y ta d c ne Decio V .C .C os.
cum c o n c o r . fed fallit monui m __
Natus ex adferiptitio & feruá, yel a i in lib era, qu® iungitur prafation;^
fcriptuia&feruo,-veniris fequitur conditam iaco:vt infra de pr® mearam iit
tionem.Itéinter feruos & adferiptitios mo­
diis tam ia. 1. j. item in codicem ad~
dica differentia efr.Sar.
m urilegulo: vt fupra de notatm-.u.
x x . Idem a . ad Senatum.
m urileg.l.fi. Item & in Conms.
E diutius dubitetur,ii quis filiis in quilinoru & co ­
ex adferiptitia & libero, <1 lonorum natorum ex li­
vel ex adferiptitia & feruo, vel bera: vt fupra eo. 1.- defi­
adferiptitio & ancilla fuiflet edi nimus . nim hic in na­
to ex adferiptitio & li­
tus,cuius ftatus fit,vel qug peior bera . Item fallit in li­
fortuna fit jVtrumne adferipti­ bertis curi® , quos fe tia,an feruilis: fancimus ea qüi- quuntur filij: v t in decr.
dé quse in anterioribus legibus1 x i j . q. ij. de lib ertis. &
cauta funt pro tali progenie qug in libertis ecclefi®', fi­
cut alias in decre. x v. q.
ex mulieribus adferiptitiis, & vlt.cum multae. Item iri
viris liberisprogenita fit,in liio filiis A ldiorum : v t in
D ftatu relinqui :& fic fit adferi
L o m b ar.d e c o n iu .fe r .
ptitia proles ex tali copuiatio_ vel A ld i.l.iiij. qu® o m ­
nes funt co n tra .Ite m
ne proCreata. Si quis autem vel in honoribus feqtiunex feruo & adferiptitia, vel ab tur patrem: vt. ffd e fta.
ancilla & adicriptitio fuerit edi­ h o . 1. cum íegitim®. S¿
tus,matris fuse ventrem A q u a ­ de fe n a . 1. filiam . Item
tur: & talis fit conditionis, qua­ ex d elifto patris quan- danitur
doque puniuntur filij: quandoque
lis & genitrix fuit, fiue ancilia, vt.s. ad leg. Iu i. máie.
expafiue adferiptitia : quod hacte­ qu ifquis. Item fi pater tris delicio.
nus in liberis tantum & feruis pepigit filium m onafteobferuabatur.1 Qup enim difte rio
, , obligat eum : vt in
N
rentia inter feruos & adferipti^ fi*
r
1Qte lb g a tU r ,u cum v t e r q u e
, re-xx-q->Per totjini-
item quando nondum
erant
vel concepti
quando pater decurio­
n e m amifiqnon dicuntur filij decurlonis:vt.ffde d scu rio .l. ij.
S-m ciris. Accurfius.
r °bf;ruabatur.induhitabilitefrne contradicat fupra proxi.
u t«íeCí>díar.q.d.nulla,m eo q u o d fu b iic k . & arg. ff.d e lib .h 0 .
C odicis liber vndecimus.
17 9
180
^idfcripti- e x h i.l.ij.in aliis autem differunr.quia hi lib eri funt:vr intra dc A fe deduxit fecundum A l.
h Legpimis -modis, puta per fecundam feripturam: vt infra dicitnus i i Jir- c o lo .T h r a c e n .l.j.& infra.l.cum fatis.5 . caueant.& per h o c a liv el quia lo n g o tempore fic fo iu it,vt in feriptura cófefsionis adtasinmtd- qua pofsidere poftunt-vt fupra e o.l.h i.& in authen.de col.§.n u P
feriptitise conuenir.vt fupra eo.l.fitibus.in prin.
tu at{ferit- las.coi.ix.qu od in feruo fecusrvr.ff.de acqui.pof.cum heredes.&
i Talisferiptura.qua adferibit fe te m e, confitendo fe adferiptifieri clerici poliunt dominis etiam nolentibus in p.onefsionibus
tium ,&talé ib i v elle m '
jn quibus funt adfcrirari:. & per confequens
pti:feruus non: vt m auf i t i o 0 (fin e v i P & n e c e fs ita te tain d o m itii fu i p o fitu s fit p o t e ­
n o lle difeedere. aliud fi
then.de fan.epifcop.§.fi
m e n ) in t e r u e n e r it ( q u id e n im ^
f t a t e , & p o f s it f e r u u m c u m p e ­
tantum qm tebatur nolíe
feruus . Sé . § • adferiptif i c o d it io n a l e ’ i n f t r u m e n t u m ,r
c u l i o 2 m a n u m itte r e , & a d S c r id ifcedere:vr in pri.dm .
tio s .c o l.ix . Item feruus
v
e
l
alia
m
c
h
a
r
tu
la
m
in
q
u
a
f
u
b
k Explunbus.ecce que
fi fciente dom ino fit cie
p t i t iu m c u m te r r a d o m i n io f u o
n ocen t,& que,nonpr0 I
ricus, fit liber : adferif c r ip f it & i n t i m a u i t & in t e r a e x p e lle r e ?
fü n t& c.& facit.ff.de re.
p titiu sn o n : vt ex eifdé
Gta f d e p o f i iit f e f e c o l o n ú fu ifie
Sola c e n f fio 'ire! feriptura in qua qua
iu .i. quotiens dubia. &
§§. Item feruo poifum
a d fc r ip titiu m ? ) tu n c e x v t r o q u e
enunctatue fe.alterius adfcriptiti.rm adfeC .d e epiícop.auái.l.neauferre peculium :adfcri
ueratfion praiudicat, nec flatum mutatflug e n e r e o b l i g a t i o n i s , id e ft t a m . m o.Sed contra fupra de
p titio nó.Item etiam fer
f i f i t aliis adminiculis approbata, fcilicet ex
tranfac.l.fin.SoIu.ibi in
fe rip tu rae , q u á m c o n fe f s io n is
ui fine peculio v edi pofdiuturna prafiatione quam faciunt alit adtraiifactio n e , & ad bo­
funt,fe,d adfcriptitij n ó , feriptit-feaut quia dita concefiio smananev e l d if p o f it io n is ,t a l e m e u m e i :ef .........
num n o n ad malum va­
v t hic in fin . & fupra. L
g fe c r e d é d u m , q u a le m fe & f c r i­
rit de eadem.fiartohss.
le t,v t ibi n o t.
ij.8é. 1. quemadmodum,
p f it ,& in t e r a f t a d e p o f u i t .
Il­
1 Ccnfefiionibns.cxtfz ius
t a l.Ioani. Item ifte litigat cum do­ x x 1 .Idem, a -Iulianof prsefec.prasto,
V m fc im u s n o ft r a iu r a n o l­
faftis,veletiatn iniure
lu d q u o q u e 1 n o n in e le g a n t e r
m ino quandoquervt in­
n o n in figura iudicjj li­
fra eodem.l.cum fatis.§.
le p r z i u c i ic iu m g e n e r a r e
d u b ita b a tu r ,f i c o l o n i filiu s p e r
b eralis caufse: vt hic, &
cau eant. & infra titu.ij.
c u iq u a m c ir c a c o d it io n e m , n e ­
t r ig i n t a a n n o r u m c u r r i c u l a , v e l
fupra de lib.cau.l. nec fi
l.j. quod feruo non li­
q u e e x c o n fe f s io n ib .u s ,b n e q u e
fo r fitá p e r q u a d r a g in ta fe u a m ­
velen s.& .lftib eros.& .L
cet. Irem cum aliis liti­
e x f e r i p t u r a , ' n ifi e tia m e x aliis
p lio r a a d h u c v iu e n t e p a t r e , &
interrogata.Sé. 1. parengat: vt fupta eodem .1.0tes.fecus
fi in figura iudi
mnes profu gi.in fine.fer
a r g u m e n tis a liq u o d a c c e ife r it
a g r ic u ltu r a m p e r a g e n t e , ip f e in
c ij:v t eo.tiJ.iubcraus.*
v i n on: v t fupra de iudi.
i n c r e m e n t u m : d f a n c im u s fo la m
lib e r a c o n u e r fa tio n e u m o r a ­
© Scriptura, p rád ifio
1,feruus. V e l dic quo ad
c o n f e f s i o n e m v e l a lia m q u a m ­
ba tu r* & d o m in u s terrae , q u ia
m od o fafta.
dominum feruos : vt
c u n q u e fe r ip tu r a m a d h o c m i­
p e r p a tr e m e i fa tis fie b a t,n o n e n Conffiie. in feriptis
n o . ff. de fta. h o .l.ij.
n im e íu ff ic e r e : n e c a d fe r ip t it iá
v e l fine, corá Indice vel
Item adde quod not.
tia m p r s fe n t i a m e iu s e x ig e b a t :
in ftitu i. de iur. perfo.
c o n d i t i o n e m ' c u iq U a m in fe r ­
an-poft o b it u m p a tr is , v e l p o f t ­ n o tario etiam estrá ius.
Item fit liber feruus,
o Depofitio.cera iudice
r e ,fe d d e b e re h u iu fm o d i fe r iq u a m f o r t e in u tilis x is e x if t a t ,
v el ancilla , fi con tra­
jp fe fsio d ic it depefitio. Depofif
p t u r s a liq u o d a d u e n ir e a d iu & r u r i n o n id o n e u s , ? p o t e f t
hit matrimonium cum
& de hac interferir cum ej,
t o r i u m : 4 q u a te n u s v e l e x p u ­
lib ero vel lib e r a , d o­
d icit,q uid enim & c .A c .¿ cctpfi,
eX c u fa r i filiu s I o n g in q u a l i b e r m ino fcien te : fed non
p Sine ví.h o c innuit e- fu
b l i c i c e n f u s a d f c r i p t i o m e ,s v e l
ta te a b ü t é d o :& q u ó d p e r m ü ladferiptitius : v t in au­
tiam extra ius: cú in iure
aliis le g it im is m o d is b ta lis fe r i­ c t o s an n o s ñ e q u e a g r u m c o l u it ,
then. de nup. §. fi vero
n ó fítverifim ileq u ép ati
p tu r a 1 a d m u e tu r . m e liu s e te ­
r ie q u e a liq u id c o l o n a r ij o p e r is
ab in itio . coi. iiij.Sc in­
vittu vt.ff. quod me, cau.
n im e ft in h u i u f m o d i d iffic u lta ­
fra eodem.1. fina, fed an
l.n o n eftverifim ile.
c e le b r a ü it,c u m n o n p o f s it d o ­
de peculio tenetur d o­
t ib u s ,e x p l u r ib u s k c a p itu lis c ó q ¿ú d enim . interpofím in u s in c u ía r i p r o p t e r fu a d e minus pro adferiptitio?
tío eíl.A ccurfius.
d it io n e s o f t e n d i , & n o n fo lis
fid iá , c u i p e r p a t r é 1 e iu s o m n e
r ConiltionaleinflsummR e íp o n . fic: vt.C .q u o d
c o n f e f s i o n ib u s 1 n e q u e fe r ip t u q u o d v o l u e r a t a c c e d e b a t , in o cum eo.l. dom ines. &
id eftadficriptiti^cé
r is h o m in e s f o r te l ib e r o s a d d e ­
argu . fupra de fa cro m n ib u s ita q ; h u i u f m o d i fp e c ie ditionis, vel d:c.i. nota
t e r i o r e m d e tr a h i fo r tu n a m .S in
fan. eccle.l.fiqu is prefb u s ía tis a e e r b ú n o b is v id e t ,d o rij.-vt.s.dixi.Aec.
f E l inter ocla, vel etia
t F a c it ad b y te r.
a u te m e ft t fe r ip tu r a , m & p o f t
m i n o p r g iu d ic a r i c o l o n o r u m 2
hunc text. a Cum peculio.Si fine e o:
extra ius fit confeffus:vt
fe r ip t u r a m c o f e f s i o E fe u d e p o a
b
fé
tia
,q
u
i
r
u
r
e
n
a
t
i,b
&
p
o
f
t
e
a
s
.á í l i . reg U¡aF;ter enim
F e li.in .c fi v t fupra de pecul. eius
0. e x - qui lib.l.j.A ccurfius.
tárum, vaiet qúod fit ex­
‘t ra de fide b
F m fcimus. Confefeionibus. fo lis,in iure,vel extra: v t ftatim
tra ius, cúátú quod fit corá iudiee:vt.s.depac.l.pafta nouifsima.
& de tranfacJ.fiue apnd .& de iib,cau.l.interrogatam.Sed falht:
infirx. in
V ^ d ic e t .
iuA.coi.pofi c E x feripturaSeilicet fola.
v t.s .d e con fef.& inftit.áe adop.§.fin.item no.eum ftare fu s cónme. yerfi. d Incrementum.quo accedente fit quandoque colonus,v t fi poft
fefsioni velfcnptursfc.fic & alias etiá fi nó fit tanta folennitas: vt
fa ü it nono, feripturam qua ad habitandum fe obligaffet, xxx.an.fteterit:vt
fupra arbi.tn.l.fi.& .s.de fabriJ.fi q u is.I:é& ille qúi fe exheredaC
r in col. infra eo.tí.i.cum fatis.§.cum aurem.fi autem adiecit in feriptura
______
.
ukívt.ff.de contra tab.l.non putauit.§.fi quisfua.fic&.s.de arbi.
x¡.y erfi.fa l qu ód v t adferiptitius ftare vo leb at, & fic fatebatur, tune fíat ad l.ne in arbitris.in fi.& de c e n a . l.fi patronus. & .s. de nonti, pe.lLt yittmo. fcrip titius:velfi d ifta inferiptio vel alius fimilis modus inter- D generaliter.fic: ergo
fit adicriptitius
adferiptitius der¡ouo,fcierg ° habes
nabes qualiter
quanter tu
uénerir,vt fubiieit.
licet cum feriptura,& cum alio adm inicuio:vtinrub.pi2m ií*
e eWrt!ff«etB.aliasconduftionem: quia folum v t adfcript
t iSudqueq. e.ü filius coion im eiin libera conuerfatione tnoraconduxít.ad qu odfup ra de lib.cau.l.ad probationem .alias; co
c ntus fijerit.xxx.an.vel.xl.vel ló g io ri tépore,nihilo mimtamé f
d itionem , id eft inftrumentum con ditionis adfcriptitice per fe
pitris m o n é,vel poftquá pater agriculturse inutilis faftus eft,de­
faftu m ,vel aliam & c.au andoqu e per alium, vel d ic,conditione,
tineri valet iile in vinculis in f gro: nec poteft fe excufare ideo,
id eft inftrumentum per c o n d ítio n a k m , id eft notarium fací ñ:
quia libere vixerít longifsimo tépore.nó enim v id e tu r libere viv t fupra quipo.in pig.l.fcripturas.vel aliam & c .v t per fe, vel per
x¿fle,cum quodáinodo pars corporis eius in fundo reroanfefít,< u
alium . Accurfius.
perm áftrit aliqua vel aiicuis de cognatione fua, qui mihi preft-jf ^idiutoTiun-.Sic in comparationibus literarum:vt in autben.de
bat v el prseftiterút quod Volui.ideo cum ipfemet prsít¡Jfi£ v!"
fi.inftru.§.in his v ero .& in qu sftionibusfcrucrum :vt.ff.de cuqot
dcatur,nonippoteft
fe in libertatem defendere: vt diftum eít-Acftio .l.j.in prin.fic & in auth.denu .í.q u ia v ero .& no.qu ód cuse
u Conuetfauorar.ahis cor.diticne.i . a libertatis pofl'thicnc.Acn o n profunt fingulá,multa iuuantrvt h :c,& fupra de tefta.I. ían1 /jKíttiÁclerictis pütafaftus:' : in authen.de fan.epilí.§-ia)olr
c im us.& .C.ad \ elleia.fi''m ulier.& in authen.vt immo. ante. d o.
ptitio s.col.ix.
& fupra cui po.in pig.ha.I.fi.auth. quo iu re.infi.& infra de fun.
y
/ce» vel eft fenex.
pa.Lfi.fed ar.ccntra fupra qui m ili.l.j.& .ff.de admini.tut.l.ita au
2 Per i Otren. ü á ncnconcertitúrrim m o, v t in fi.buius- !•&' r-*$*
tem .jngefsifl'e.fedhoc hic facit rei m agnim do:vbi d icir, melius
de an.exccpJ. j.& .I fi.
eít & c. Accurfius.
a Coior.crun:.i.tíicrtsm c c lo n i: nec tamen deterioris conoi-l0~
g ^ítfiriptione.cpúti in cenfum velut fuos adfcriptitios deduxit
niserunr,quero pater: vt:n fra .!.p rcxi.§.j.
b A á íj.id éfialib i,a r.y.l.jtx.lictfq u id ácó tra.íü b .e rg n .ír-x!® vo lem o s: & quia ipfe quafi adfcriptitium in cenfum capitis
C
X í» '* 4
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
i 8r
D e agricolis & cenfitis.
Tit.xivij.
182
anebat.ftcus ergó fi nullus rem anferat.per quod c o llig e A m Competente.^ voluntate d om ini, vel nulla fcilicet tali * f ,
cit
eo.l.m■
u]ier.&
& infra dc
' fupra
*■
i-_„ . »J.origin arios.&
- . / . i de
j metal.l.fi.
i
l ó S ó. Jt óo nñ i ' n
o on
n adfcript
a d fcrip titijfit filius: q ^ m eo
eo :íécu s:vtin fra.l.
cohord.fi cohortalis.Accurfius.
ff
- rItem
~ no.quód
r.nod d
dicit
cognatorum,-fcilicet
fi atres, vel fim ipron-item
no.quuu
u icit
.— cognatorum
.
n Dttenti.nuUo pafto vel ícripturaprxám bula, fecundó quoflles cum quibus patrimonium feruientis fit com munc:in aliis fe dam,ad inflar aliarum rerum: v t fupra de pn efcri.xxxan .l.licu t.
cus: vt fupra de libe.cau.l.m ultis.Item con tra infra de fun.re.pri.
& hoc foluendo penfio.
l.eum. Sol. ib i nemo rev t colonus : vt hic
eundum
exemplum ferui fugi- nem
abfentes,per
fuosvcl
patres,vel
manferat.Vel ib i ab adicit.Sed tu d ic quód pa
tiui fefe diutinis infidiis furari itio de illigando fe fo ­
lio detinebatur,hic á fe.
fratres,vel cognatos agricultu­
& eodem m odo folu.ffl
intelligatur:1 & fit fuppofitust lo , p ricefsit in feriptu- t Concor.c.
ram peragebánt.cum enim pars
de diuer. p rx fc rip .lJ ó vna. cum omni fobole fuak (et- ra,v e l fine feriptura, & ij. tiiclagí.
quodámodo corporis eius per
ge. vel ib i cum fo lo. ite
fi in alia terra eam fecerit1) hu- fccuta prifcripT .trigin- fi- extra de
fa.fupra ad J . Iul.maie.1. cognationem in fundo remane­
ta a n . non enim ex vna immunita.
iufmodi fortunae, & capitali il­ vcaufa tan tum , fed plu - ecclt.
quifquis. item a o . circa
bat, anon videtur neque abeife,
lationi:
nulla
liberatione
ei
pe­
prsedicamentum fitum
ribus:
vt fupra.l. proxi.
neque peregrinari, neque in li­
efl e. item facit.ff.de vfunitus competente.™ Gum au­ Circa prin. nec eft diffe­
bertate m orari. Maneát itaque
fruc.l.fi cui. & qui.m o.
rentia
inter
hos quidem
tem Anaftafiana lex homines
domino ius incoriCuiTum,& dovfusfr. arait. is cui. item
ad feriptitios: fed certe
qui per triginta annos colona^ im o differunt: vt fupra
quidfieflet natus ante­
n ec eius vel antiquitasb vel poquam pater efiet c o lo ­
fteritas0 v e l cognatio in agrum g ria detentinfunt códitione,v o ­ d eep ifco. au.l.nem ini.
nus? R eipon. ytinfra.I.
luerit liberos0 quidem perma­ Item colonus temporis
remanet, ipfe videatur ibi re proxi. §.j. item fa cit fu­
ner e,P non autem habere facul­ curfu poteft liberari: v t
iediife.
pra de prx lcrip tio .x xx .
tatem terra derelifta in alia lo­ fupra.l. cum fcimus. iu
Mdfcriptitius fugiensficutferumfui fur­
an .l.iij.'
fi. fed adfcriptitij non:
tumfacit,licet liberfir.Cr ideo a tali fortu­
ca migrare: & ex hoc quaereba­ v t fupra ea. 1. in prinb Mntiquitas.paterna.
na non liberatur triginta annorumfpacioi
c Poftentas.hXij. ité no­
tur,fi etiam liberi 1 eorum cu- cip . item iftse p r ife r ifed
cum
fua
fobole
idem
adfcriptitius
rema­
te reti- ta quód retm endo par­
iufcunque fexus, licet non per ptiones n on mutant c ó net. Item nullus debet colonum ve! adfcri—
iorire- tem videtur retinere totriginta annos fuerint in fun­ ditionem : fed liber revi- tum,argu. ff.de fer. rufti. ptitium alienum occultareigrfufcipientes enianet, v t hic: quod in
tiam ignoranter,nifi refiituant idum,poenis
prae.l.vna.Accur.
dis vel vicis, deberent colona­ eOjfcilicet adfcrip titio ,
hic
infertiStenentur.Bcazolus.
Juliafata, ficut cu riae effe conditionis,aut tantum­ fecus: v t argu.fupra.l.ne
x x 11 .Idem . A . I o h a n n i t p r s e f e f t o
V_>rialis lon g o tem­
modo genitor eorum, qui per diutius.
prsetorio.
pore non poteft fe l i- •
triginta annos huiufmodi con­ 0 Liberos.ii eft adicribefare á curiali c o n d i-'
Vm fatis dinhumanum eft,
ditioni
illigatus effet: faneimus ptitios.
tione, fic nec a d fcrip titerram quse ab initio adp
Permanere . igitur
tiu s: nec etiam foboles
liberos colonorum effe quidem poflunt teftari: fed non
feriptitios habebat, íuis quodáe iu s, fiue nata fit in eo
in
perpetuum
Íecúdum
praefata
alienare:vt
in fratitu .ij.
modo
membris
defraudari,
&
fu n d o , fiue a lib i. nam
legem liberos,& nulla deteriori l.ij. fed ib i alias quám
colonos ein aliis terris demora­
ipfe & fua foboles re­
per
teflam
entum
:vtinconditione r praegrauari: non
manent adfcriptitix c ó res,dominos terras maximis da­
ftit.qui riianu. non pofl
ditionis,ncc fe feparannis afficere,cenfemus, quemad­ C autem habere licentiam reliéto §.penult. V e l d ic quód
do á folo liberantur á
fuo rure ad aliud migrare: fed teftari poflunt in ter (umodum in curialium concfitioconditione adfcriptitia,
femper terrae inhaereant, rquam os, qui ab inteftato fucne nemo ex temporali curfu f
v t dictum e ft.& h o c difemel colendam patres eorum ceffuri e rant: non in­
ctum eft ad fim ilitudiliberatur : ita nec adfcriptitiae
nem ferui fugitiui, qui
fufceperunt
Caueant autem ter extraileos. ficlu pra
conditioni fuppofitus,ex anna­
de bo: q u i lib.l.cum o in fugam fe conuerteiipoiTefsionum domini in qui­ p o n e t . in p rincip.& de
libus
curriculis
quantacunque
do noii prxlcribit fibi
bus tales coloni11 cóftituti funt, in c e f riup.l.fi quis inceemanaueript, vel quacunque 5
libertatem lon g o tem­
aliquam innouatiónem vel vio­ fti. Item not.fim ul ali­
pore: vt fuprade fer.fiiprolixa negotiatione h aliquis
gi.L j.
lentiam eis inferre. fi enim hoc quem effe liberum , &
fibi vindicet libertatem-.fcd re­
n ó liberum:vt.ff.de lib .
e Colonos.id eft adfcriapprobatum füerit, & per iudi- ho
maneat adfcriptitius, & inhae­
. exhib. !.ij.& de teptitios.
cem x pronunciatum: ipfe pro- fta J . qui teitam ento. &
reat terrae . & fi fe celauerit, vel
F Temporalicurfu.etiam
uinciae moderator in qua ali- de c o lo -T h ra . l.j. & fe­
feparare fe conatus fuerit, fexl.an.vtfupra de decur.
l ü quis d ec u rio . & de
cundum hoc funt lib eri
prsefcrip.xxx.an.prsfcriptionem .fed con tra fupra quádo & qui.
fecundum quid, non fimpliciter. 8e fic in c ite r is p riterq u ana
quarta pars.Lfi.in h-foLvt ibi.
in adferiptitiis, qui magis feruis comparantur: v t fupra eo.l.n e
g Quacunque, nifi.xl.an. v t fupra de pratfcript.xxx.ari.I.omnes.
diutius. praedifti autem dicuntur c olo n i in fpefto principio:cóq u i eft contra.item quandoque.xxx.an.vt quando alius pr^feriditionalesinfperio fine: quia c ó d itio n i iam o b lig ati funt:vt hic
bit-.vt infra de fu n .reip riJ.eu m .& h ocnififteteP Ít,id eftperm á- _ dicitur.Si in ter hunc & inquilinum non eft differentia; v t fupra
ferit ius adfcriptitij in agnationetquia tunc nullo tem pore:vt fu
eoJ.definim us.Sed certe immo efttvt ib i n o.
pra.l.proxi. in fimplici autem feruo dic v t fupra de p riferip tio .
q LiberieOrii.quosG non habent,fuccedit dom inus:vt fu prade
lon g.tem p .qu i pro lib .L j.& .ij.n o n ergo per omnia curiali c ó e p ifc.& cler.Lfi quis presbyter.
"
paratur.
r Deteriori conditione, quám pater:quod eflct,‘fí non eflent liberi
h AegWMriOTie.quam alibi exercuit.
vtpater.& p oflu nt hi dici originarij c olo n i:& p ote ru n t fecunda
i Inttlligatur. vt-s.de fer.fugi.l.j.fed an.xxx. an n isp rifc rib itu r
ho c teftari.Accurfius.
fugitiuusfRefpon.vt ibi.Item an priuatus ex titu.poteft p n f e r i f inbareant.nec punfto fe feparent: vt fu pra.eo.l.colonos.& inbereadlcriptitium alienum?Dic v t ib i.fic dicitur fe furari c o lo ­
fra de co .p a .l.j.& infra.§.nulla.Item facit fupra de prsefcripr.ló.
nus & inquilinus & fim iles,eo quód omnes fugere dicuntur , &
temp.qua: pro li.l.fi.& infra de c o L llly J .j.& de fun.pa.l.fi. & fu ­
receptatores eorum puniuntur: vtfu p ra eo .l. omnes. & . l.o rig ipra de tabu.l.fi.
narios.& .l.fenios. 3 :.l.G colo ni.
t Sufceperunt.Sc poftea lo g o fiue longiisim o tempore colueriit.
k Sob.lefua.ez fcemina adfcriptitia,non fic ex libera nu lli c on ­
u Tales r»/e/».q.d.fecus in adferiptitiis,quibus poteft in ferri vis
ditioni fuppofita:vt.j.eo.l.fi.nam in adferiptitiis tantum & colo ­
fecundum quofdarii-.quod n on placet.
nis c o lo n a r ii conditioTiis dicitur quód ex curfu temporis n o ii
u Periudicem. fcilicet fimplicem ordinarium. & quud fubdit,
libcrantur.omnes autem alij colo n i liberari poflunt ex curfu té p r ife s prouincix p rou id eat,fcilicet exequendo:cum ib i,fcilicet
poiis,cenfiti & reliqui:vt.'j.de fan.rei p ri.l.eu m .V el dic in c o lo ­
in exequendo, verti poliet mirturil imperium: v t.ff.d e iuriflom .
nis idem quod in aliis: vt.sJ.proxi.notatur. Accur.
iu.l.iubere.quod p rlfid e s habent: vt.ff.de óffi.prxfi.l.illicitas.§.
1 Kicirtt.i.procurauerit.vulgariter enim lo q u itu r. Sed con tra
qui vniuerfas.Vel dic pro eodem accipi iudicé & prxfidem .V e l
s. -proxt.§.j.&.).eaJ.§m ulla.Solu.ibi in colonis:bic in adferiptidic quód non iure aftio n is, fed per officium iudicis h o c im plo­
tus.vel venus ibi maxime fubaudi.
rab it colo n u s:vt hic innuit,prouideat & c .& infra ti.ij.l-j-Sicqj
C
.1
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
i8 j
C od icis L ib e r vndecimus.
184
duplum fit condem- A b e t q u i recepit, reftituere cum omni fcb ole fu a .& fi contra
dicas fecundum H . qtied in fimplum
n a tiod ice t rapina,vel v is,vel furtum fit.ar.ff.de
*■' fer.ccrru .l.fin.&
./• »c e rit, tenebitur prsftare tributa qu® fo lu id e b é t vel f o l u t a f 'i
a tempore profugi pro re illius cuius culturam deferuit i}]e Td?
ff.rerum am o.l.iij.§.fi quis etiam.Sád alij dicunt effe cum poenis:
ferip titin s: etiam pro animalibus deputatis ad culturam illi '
vt.ff.quodm e.cau.l.extat.Item quod fu b iicit de confuetudine,
eft fic fupra de expen.lu .l.j.& de feruit. l.j.& .l.fi m anifefte.& fnagr ipra eo.l. dom ini. St.l.li
d Bona fide.2d quod ex
,tibus.§.harc de reditib’ .
teres cóftitutiones, & poenas in igitur quod a prine. in
quid tale fuerit perpetratum,oAccurfius.
q u ir a f.v t.j.d e colo. II,
eis infertas. k
mninoprouideat&
laefione(fi
ly r iJ .j.
a ¿VaCd.nec tunc quan
Mulieres libera cum adferiptitiis matri­
qua ibbfecuta eft) eis refarcire,
e ■Vel,pjw.potefter
d o violentias patiuntur,
monium contrahentes, non perdunt ipfi nec
nam d om jno fuo feruus
& fic veterem cólüetudinem in
aliquis eile terra; domi
eorum pefiert libertatem: ft/: natus ex ad­
ftat aut cad it.& fa cit, ft'.
nu s,& alius adfcrmtitjj.
reditibus praeftandis eis obferferiptitio & libera muliere,conditionem yt
de ftatu homi.l.feruus.
trisfequitur. Item domini talium adfcnpti- vt.-s.eod.Lj.Itenifa.s-¿e
uare:nullaa nec tunc licentia có
b Infobole eerum . nata
ttorumpoffunt eos extrahere a tali matri* incef.nu.l.qui contra &
cedéda colonis fundum vbi coex colonis focm iniscuff.de libe.ho.exhi.1. ii j
momo auclontatepropria, &• etiam casti­
moratur,relinquere.& hoc tam
iufdam dom ini, xxx.an.
§.is qui. & depofiti. l.fi
garef i iudicis copia defit.quodfi nSfecerint,
detentis cú v iro , fecus ii
in ipfis colonis, quáminfobole
qu is.in fi.& de trih j.il.
od eorum damnum neghgentia redundabit.
lud.§.roinus.
ex lib era, quia tunc v é eorum, b qualifcúquefexus vel
Bartolus.
tre:vt.‘j .e.ti.l.fi.fed d ic,
f ^ er. ProcM'atorem. vel
x x 1 1 1 .Idem a .Ioanni* pr®feastatis
fit,fancimus,vt
&
ipfa
fe­
immo patrem colonum ,
etiam m fubfidium, per
u
fto p re to rio .
mel in fundo nata, remaneat in "
idem in inquilino: vt fu­
p r® fidem :vt.j.l.fina,. P
I
qui
adferiptitiae
conditio­
poifefsione fub eifde modis eifpra eod. L definim us, in
g ^femports.exizm pr®. ftn
nis conftituti, mulieres libe­ te n ti, quod dic Vt.5.eo. ruJ
ad feriptitio autem & li­
démque conditionibus fub qui­
bera loq uitu n vt in fra.l.
ras quacunque mente1 autqua- 1. quifquis.
bus etia genitores eius manere
fin.item h o c co n ftat, fi
cúque machinatione,fiue fcieti- h ?*toctfi.doniini,vel
in alienis fundis definiuimus.
poft completam praefer,
b* fiue ignorátibus dominis fibi . fifci:vt.d.l.quifquis.&.l.
omnes profugi,
patris nata eft,quia tunc
■
NuUtts debet colomm yel adferiptitium
vxores “ cóiunxerút vel coiun- i Mnnales.z\iz% anima­
ex co lo n o nafeitur,ver­
alieni occultare. £ .t fufeipientes etia igno­
rantes., mji rejiituant illum,poenis hic infer­
b o accepto cum effeftu:
xerinut in fua libertate perma­ les,id eft de animalibus, t ttfcm.
tis tenentur.Bartolus.
vt.ff.ne quis eum qui in
nere,tá eas,nq prole quz ex his alias annaies.&fecundú in
iu s.l.p en.§.d ocere. Sed
Neminicaute liceat vel adferi
cognofcitur procreata,fancim®: ho c dic terrenas, icili- m -m U
quid in nato poft incho
cet de quinquennio in yerba esiptitium vel colonum alienum
illo proculdubio obferuádo, v t ' quinquennium:vt fupra Uded jsatam non completam?
f cienti prudetique in fuum rus
v el concepto ante com ­
fi ex libero marito & adferipti­ defu fcept.l.fin.V el detuflm*.
pletam,nato autem poft
fufcipere.fed & fi bona fide d eü
tia vxore partus fuerit editus:is te n io in teniuin annu.
completó? videtur fe c 9:
iufcepeiit:poftea autem reperematerna; conditionis maculá,& k infertas, has pcesas J*e & nqui nati p o ft in gratitu­
d ie v t not. fupra dc fer.terfrnm
rit cum alienum effe conftitunon paternam fequatur liberta­ fu g i. L quicumque. & i» JUHu
dinem patris reuocátur,
tum,admonete domino vel ip­
tem. 0 Sed ne adfcriptitij putét facit in authen.de man- uéa.Cii.
non ante: vt.s. de Iib .&
eorú li.l.ij. Item quádo
fius0 adfcriptitij, vel terras, & C fibi impunitum efle tale cona­ da.princip.§.fed etiam.
Conceptio - de cóm odis partus qu®hoc faciente per fe,vel per pro­
men, quód maxime verendum colla.iij.& fupra eod.l.
nis tempsts litu r , tépus con ceptiocuratore f fuum, hunc reftitue­
eft,ne liberarum mulierum nu­ omnes.&.l. feruos.& de
i n panuco- nis fpeftatur: v t.ff.d e
ope.lib.].fina.& infra de
re eum cum omni peculio & foptiis ab his excogitatis,paulatim col.T hracé.l.j.& de co.
Bderatur. fta.ho.l.qu i in vtero.ficvel alius cla
bole fua. & fi hoc facere fuperq u e fenatbr
f
huiufmodi hominú códitiode- Illy .l.j.
rifsimus priuatus habet
federit:omnis quidem teporis?
crefcat: P íancimus, fi quid tale \ q ! qui. Mente.fcilicet
filios ante dignitatem equo apud eum remoratus eft,
fuerit ab adferiptitio jppetratu, O credentes matrimo­
ditos: v t infra de d ig. fi
nium fo n e valere. Ac­
publicas
b
functiones
fiue
ter­
habere liberam poteftate domi­ curfius.
fenato r.C oh ortalis quo
renas fiue annales 1 pro eo in­
que filium natum tem­
num eius,fiue per fe, rt fiueper m Vxores. de faño,nó
pore fui officij coh orta­ ferre compelletur: cura & proprfíidé prouincia» talem homi­ de iure hodie: vt in auli con ditio ni relinquit uifionetam eminétiísimas p rs nem moderata corrigere cafti- then.de nu.§. adferiptiobnoxium : v t infra de
tios.col.iiij.
feftu rz, quám prsefidis prouin­
gatione,& abftrahere átali mu­ n Tam eas.Ced feruo co
prin.agen.l. quicunque.
cia».
coartetur
autem
fic
ad
re­
& de coh or. 1. fi c o h o r ­
li ere.quod fi neglexerit, fciat iu nfta libera poft annú
talis. fecus in eo qui fe
ftitutionem eius fecundum v e in fuum damnum huiuimodif fit ferua domini ferui,
curi® offert: in quo etiá
fecundum legem Lomin áiftinfté filij remanent liberi:vt fupra de his qui fp o n .l. fin.fic
bardam :vt in Lom barda,!! feruus lib.mulie.l.fin.Item quod hic
Sc hlius naturalis curi® datus,fi poftea filios fufceperit,& curia
fu biicit,prolem liberam ,dicit A .& H .colonum tamen,vt afoló
Ies erunt ,& munera, curialia fubibunt-.vt fupra de na.li.l.com m u D rcccdere non liceat :vt fupra eo.tit.l.cum fatis.§.j.fed in alio canium .fed econtra v id etu r v elle h®c lex. d icit enim patrem pr®fu d icit.Itero adducunt fupra.e.l. definimus, fed dic vt ibi. Ite®
feriptum teneri,& liberos eorum: licet non.xxx.an.fteterint & c.
in nouel.de his qui ex Ii.ma.fed certe ib i P la.d icit contra,fcdiitem quid dicis de natis ante inchoatam pr®fcriptionem,qui tá­
cet ingenuam, item pro his fupra de murile.l.fi. Sed ibi ípeciale.
tum ,cum patre fteterint fem per?Videtur quód non teneantur,cu
D ic ergo fecundum Ir . & ingenuam ,vt h i c . & in n cruel, difto
ñon contraxerint, nec mercedem vllam foluerint,nec poftea na­
tit. fupra eo. l.ne aiutius.& fupra de rei vin. per totum .& de libti funt,nec e xc o lu n t. Item quod fubiicit,in fundo nata: fecus fi
caufa.l.fi.irem infra ibi,conditio decrefcat & c.fic ergo ventrem
alibi,fecundum quofdam :vt fupra eo.l.cum fcimus.§.fi.fed v trofequitur.Sed fallit, vt no.fupra.l.ne diutius.itcm h®c lex in fetu­
biqu e fub.maxime.arg. fupra ea.l.in princ.Item daretur occafio
ris tantum o b tin ec v t in authen. conftitutio qu® ex adferip. &f*
c o lo r o tempore pariendi v t faceret alib i ire vxorem ,vt dem inú
Sc nil aliud huic adiicit.
fraudaret.& via d ebet to lli malitiis.fupra de Lati.lib .to l.l.vn ica.,
o LibertatemNx & .s.eo.L ne diutius, vel dic,conditionem§.fimili m odo.Item pu d or eflet dom ino tempore illo ftare cum * p Vearfcat.ac fi dicat,natus ex ingenua non eft adferiptitius7 >udori vxo re colo n i fi vellet prouiaere ne a lib i iret: St parcendum eft
q siue perfe. f? deeftpr® fes.fic.s.de his c u fad eccl. coaftg® n£
t arcendum pudon-.vt.ff.m an.l. Quintus -Mutius-Item pro b o c quia fupra d íl.fi feruus.& .s.dc decur.l.generali. & . j . de colo . Thraeen l-j- *
efi.
cit, in fundis v e l vicis, quafi non fit curandum fi aliquo tempore
de ag ri.& m an.l.ij.
non fuerunt in fu nd o,vel tempore pariendi, v el alio & c .Ité pro
t A'eg/fac<r;t.ignorans ergo dominus nen perdit adfcriptL111®ho c quod dicit fupra quód fu flicitfi pater accepit terram ad co­
fed fciens fic , vt fu biicit fecundum P .& .s.a d fcnatsfcon.CIa°lendum,& diu colat.item pro hoc fupra eo.I.m ulier.
a i.l.j.in fi.Itero fecundum P .in fe r u o non diftinguitur,
c"? ¡
c Nerr.mi.non d ebet quis in fuum rus recipere adfcriptitiú alieminus,vel ignoret:quia fernperpartus f e q u it u r vcntrem-S£ c
nnm .& fi quis alienum fufceperit ignorans, poftea quam domi­
tra fupra ad fcn atufccn .C lau .l.j.in fi.vbi'in feruo dicit
nus adfcriptitij patefecerit per fe v el per fuum procuratore , def Damnum huiufmodi. quia fit liber ad fe rip r it iu s ,fe c u n d u m ^ ' r
S
1
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
.«< Inqaib.cau.col.ce.dom.accu.pof. Tic. xlix;
1 0 )
1
..
s.ad fenatu fcon.C lau .I.j.in fi.
v el aliter v t n ot.
Z n-didiamÁd eft pigntiam .
*
v
t
c u
P i t a t i o n E.
186
a nibus
vt.ff-d ece n fi.l.fo rm a§.fi q u isin A
nibus adferiptitiis&.coÍonis:
adferiptitiis&.colo;
quilinum .& no.quód quandoque large accipitur cenfitus vt etiam adfcriptitium comprehcdat: vt.s.tit.ij.l.definim us.quando-
C I E 1E M
que ftriá:c,vt hic dicitur.
g ¿uominus. fcilicet vt adfcriptitij & c . fi habeas qu o d.i.propter
quod. a lia s, quom odó
eft ergo ferendum & c .
d e (.a ü m ¿ m ic r r „ ram .
¿tos non fáciunt:f ita his quibus h Lite pulJar*. v t fupra
quo eft in ftitut.de iure
annuis fun&ionibus & debito eoderó. l.j. & infra ca.l.
t i t e l e s
x l e i u .
q a .§ . f e d ius • Item qma
D E C A P I T A T I O N E CI conditionis obnoxij funt, pene in fíne.& fupra titudj. 1.
hseclei mittitur a d E u uiumtceníibus eximenda.
'
• • • ,. .
r ...fe b iu m pratfeñum v r eft v t quadam dediti feruitute definimus.
Cines yrbani, fe» \qmam habitantes in
j
j
bis. fed extra muros v r videátur:*quo minusseft fere- i Non dubium, v t fupra * * T f da
titu. ij-L quemadmodú. debitiferui■vrbe,effugiunt onus capitationis.Bartolus.
*•#***' bis pofita fo ju it capidú,vteos audeat lite pulfare,h eadem eft con ditio in - tu.yid.ad~
U Im p . C o n s t a n t i s v s . a .
tationem : v t i n f r a ne
a quibüs ipfos,vtpote dominis, quilinorum: vt fupra ti- ftrifh.^n^
ad E ufebium .v. P.prsefídem
r u ftic .& c .l- j- exceptis
T h r a c e n f í b u s : v t infra
Lycia: & P .m p h y lix .t
vna cñ poflfefsionibus diftrahi tu .ij.l. deánimus.
„ de col. T hracen, l.j. &
Lebs vrbanab(fíe- pofle non dubiú* eft.qua deese- k E-t centsipfifint. c o wc
eedefia T heffalon i , non ferui. & fíe
ut in Orientalibus tero licentiam fubmouemus-.ne q u o ad feruitiutü, non
j.J.
' vt fupra de
lonicenfii
quoque proumcus quis audeat domini nomé in iu- quo ad dominium, nam
anno.l.fina. V e l poteft
hsec . 1. loqui m plebe
firpe vulgariter dicit a- obferuatur) mini- B ¿icio laceflere:& cui’ ipfi funt
cuiuílibet vrbis , per
micus am ico : T u u s in
fium,
niéin cenfibus pro capitatione eiufdem omnia fila efle cogno
hoc quod d ic it, q u o ­
omnibus furti, & riie tuú dominium
fcant.Cum
enim
faspifsime
de­
fua
conueniatur:
fediuxta
hanc
que . Item pro hoc eft
effe reco g ñ ofco . fecun- non impor~
iufsionem noftram immunis há cretu fit,ne quid de peculio fuo dum P y . fie alias omnia tat.
infra de om ni agro defer.l.peti. per hoc quod
beatur.Dat.Kal.Iun. Cóftanti- cuiquacolonorii ignorante do­ pqpcipís efle intelligun
d icit, pro gleba : & fíe
no.A.III.& Licinio.III. Coss¿ mino p rf dij aut védere,aut alio tu r.f.q u oad iurifdiftionon pro c a p ite . Item
t i t é l e s
X LIX .
modo alienare liceret:1 quéad- nenf , non dominium,
pro hoc infra ne rufti.
vel vtilitatem : v t.C . de
IN
QVIBVS CAVSIS
modú cótra eius perfonáasquo quadri.prxfcri.l.fin. nec
ad vllum ob f.l.j.Ité pro
colo n i céíiti dominos accufare pofsíri
hoc fupra tit.j.l.cum an­
poterit iure cónfiftere,® quem o beft non poflunt aColonus exaííusper dominio cotra cofuctea. Item quia haec rub.
rieCjppria n quidéleges fuiiuris lienare: vt fubiicit.nam
tudine praflationis antiqua, accufare poteff
generalis eft: v t fupra fi
ció: & f i dominus couincitur,punitur. BarU
habere voluerunt, & acquiren­ nec maritus fundum docer. pe. l.j. Item fupra
l.Im p.C O K í T A U T l N Y i
di tantú,nó etiá trlsferedi pote- talcm :vt infti.quib.aíie.
de metal .1. per annos.
licet.in p rín c.n ec heres
A.ad Maximum v ic.O rien .
contra S ol.vt ibi.
fíate pmiífa , domino & acquilegato, Iicet fub c ó 1 N
1B V S
Viíquis colonüs fere & habere voluerút? Sed vt rexn
d itione:vt.s. communia
caufis coioni&c.
plus á domino ex­ in caufis ciuilib9 huiufmodi ho- de leg.l.fin.§.fed qu ia,&
¿ u i , lint,dic yt tnfra.l.ij.
igitur quam ante lüinú generi aduerlus dominos tamen funt d o m in i. Ir é
inpnn. zindic quod accufat
__ ...__ __ _ confueuerat, & q q Vel patronos0 aditú intercludí- pro h o c , quód liberi &
dominum quando yltra de­
bitum exigit-.yt.l.j.lte quain anterioribus temporibus exvocenegamus(exceptis fisarum rerum dom ini.s.
tit.ij.l.iiij. vb i d icit e o s
do in publica ac:ufalione
adum eft:adeatciudicem,cuius . fUperexactionibs,in quib9retro confcriptos in propriis
perfequiturfuam yel fuon*
primüm poterit habere prgfcn- principes
- - - fuper
prsediis.Sed asi a fiio d e
facultatem
eis
tniuriam: ytinfra.l.q.infi.
tiam,d& facinus comprobet:vt hoc interpellandi prf büerútP ) peculio detur in dom iElfquis c» . -áideat.
\ y ergo non eft ferille qui conüincitur amplius po- ita iti criminñ áccuíatione,quae n ú iR ñ .fic vtilis:vt n o .s.
ti.ij.Iase diutius.A ccur.
uus , fecun­
ftulare, quám accipere confue­
publica eft,non adimitur eis jp - 1 alienare hceret.Vt& .s.'
dum P y .
uerat, hoc facere inpofterum
pterfuam íuorumque iniuriam de epifeop. & cler. ¡. fí
d ‘Poterit habere prxfenprohibeatur,* prius reddito, experiundi licentia. 1
quis presb yter. & .l. iu Ám .dum modo compe­
bemus.in prí.nec e ccle quod fuperexactione perpetra­
tens fit, fcilicet ordina­
t i t t c l v -s
L.
fiam intrare:vt d ift.liiij.
rius rei:vt fupra de iürif- ta nofeitur extorfifle.
D
E
C
O
L
O
N
I
S
PA
c . fi quis obligatus. &
di.om.iudi.l.iuris.
Colom cenfiti,licet rejpeclu aliorujint li­
lajftinis.
v ij.q.ij. fi q u is. A n auté
e Prohibeatur, nec o bberi,tame quo adpetfonos dominor» quibus
Coloni
Palkfiim
nou
pojfunt
a
terra
reten­
teftariíQuidam op n o n ,
eft colono quod a li­
tributapraflant, quadaferuitute tenentur
dereficut alu\& eorum dominis datur reuo- ar. huius.l. & .s. de fecú.
quando fit per v im e x adfirich\ei ideo eos in iudiciií yocare no pof
candi
plena
potfias.Bart.
n u p .l. fíquisprior¡s..§;
aftus:vt. ff. de muné. &
funt pro caufis ciuilibus, nifi rattone fuperillud . Ité quia ferui di­
_
ho.l.citra . E tn o t.p ro exaSl;orns:fed pro publicis criminibus eos
I . Imppp.V A L B 1Í T I N I A N V S ,
cuntur
: vt.s.titu.ij.l. ne
™*!ci*ri nunciari de futuro : v t
accuftntfifua yelfttorüininnáprefequanT h e o d o s iv s & A r c a d .
“•{.turo in negatofiaivt.ft.fi ferdiutius.&.l.quem adm o- *¿1 . - -i,
tur'.eorñ ¡amen predio yel peculia alienare
a a a . C y n e g i o * p p .
ui . vin. 1. egi.Item arg¿
dfi.Sed
dic quód ooteft
*
riopojfunt inuitis dominis inter yiuos.Bart.
# V m per alias pro­ ínter fuos de fua fami­
contra, ff. de vfu r.l.j.
I I . Impp; A r c a d i t s & H o j; & facit ad hanc.l. fu­
vincias
qu$
fubialia
,n
o
n
inter
alios,ar.s.
S o i i í s . a a . N e b r id i o
pra titu.ij.l. cum íátis-§.
com iti A fi* .
■cent noftrae fereni- de h ^ret.l.cdgnouim 9.
caueaiit. & .l . colonus.
Oloni cenfibus dumtaxat
atis imperio, lex * & de itícef. nup.l.fí quis
& .l .j . & fupra loc. l.le­
inceftas. Item oro h o c,
adferipti, ficuti ab his libe­ á maioribus conftituta,colonos quia & liberi dicuntur:
gem . & de difcufl.I.j.&
ri liint,quibus eos tributa fubie- quodam aeternitatis iure deti- v t fupra titu.ij.l.cum fain authent. aequaeftor e . & infra de a®ri &
txs.§.j. & de ho c no. in manci.l.domini eos. Accurfius.
ftit.d e iure p er.& fupra tit.ij.Lne diutius.Accurfius.
f / - ' o'ojH.-Voíi/..c(KBt.fed dom ini p riftan t pro eis: vt.s.tira.ij.l.
m Cqfftere.fie crgo fi de fafto agat,nó valet iudiciú.nec fenrétia:
V .y iiij.& n o .q iin e o ru m c o n ftitu tio n e exigitur ícriptura, v t
ficut n ec fi feruus cótra dom iníi,nifi in Cafibus-.vt.ff.de iu d .í.vix!
hic dicit, Stii-tit-ij-l. colonos-, ficut in adfcriptitio-.vt.i.tit.ij.l.cú
n A> c;fo;n4.prorfus:funt tamen dotnini: vr modo no.
fcimus.fed differunt,qúia hic eft ex adfcriptitió natus, fecundú
ó Vel patronos*undem vocat patronum, vel dic poft manumifquofdam .Vel cenfitus tft,qu i certatu annuam penfionem domi­
fionem ,fed tunc poterit cum venia,vt libertus,
no foluit:vt hac.l.adfcriptitius,qui incertans, v t dimidia fruñuú
p PrabuerurK.vt.'iA.j.^k ti.ij.Lcuns fatis.§.caueant.
fecundum I o .A lij dicunt ceníitum,pro quo dominus preftat c é q Licétta. n ó aliter.ad quod.'s.qui ac.n ó pof.l.fi quis.& .ff de i u .
fum ,& feribit in cenfum,vt eseteras res fa as: v t in authe.de coi.
fif.l.ij.§.íperator.& .s.d c dUa.l.fi.&de qu?ft.l.j & ; auth.de queft.
S.j.coU a.ix.& fupra titu.ij.l-iiij.Sc-i.de e pifc.& c le.l.quifquis.&
D E
c o l o n i s
P a l a e s t i n i s .
uifra de re nuli.l-qm am que.Sed certe h o c debet facere de om Em per aliaspro». Lex. in genere p o ait lex.nam multae lege*
bP , , b Í 2 f c , R o m i , p = . = ! « ll'"= ¡*I” -Siell' il
\Q rie -
T.rm
C
C
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
C odicis L ib er vndecimus.
i 87
h o c dicunt-.vt.s. tit.iij.l.
omnes. & .l. feruos. & .l.
colo n os.& a lia plures.
a Relinantur. ¡.cultura
propter quam fruftus
quaeritur, releuatur ab
aliis oneribus extraor­
d inariis, quibus tributa
faciunt e csfu b ie Q cs: v t
s.titu.j.l.j.& .s.titu. iij.l.
j.& .l.co lo n o s.
b Suffragetur, quia eorú
c o lo n i recedebant á fo ­
lo quafi p riu ileg ia ti: q a
nati m terra in qua C h ri
flus natus eft.
c ~4 uftoritas. no n er­
g o cadit á fuo iure fic
reuo cando , argu. infra
de m etal. 1. deuotum .&
fupra quando lic.vn i.fin e i u . l . j . & in authen­
ti. v t iudices finé quo­
quo fuffra. §. neccfsitatém .colla.ij.& in fra titu .j.l.j.
Q
D E
C O L O N I S
Thracenfibus.
d TN E r yniv.esfam. Capi»
J . tat¡enu. pro capite
n o n prxftant. fic.s. titu.
iij.l. j. fed pro terra fic,
Vt omnes a l i j : v t. s. fine
cen. 1. omnes. & eft alias
fu biu ga tio ,in litera: q a
o n eri homines fubiugantur pro te rra : v el
quia fub iu go terra c o litur.aliás iu g atio.& túc
idem fit fenfus.& ad ho c
in auth.de man.princip.
§.coges.
c ^ibfolutis. quantum
ad capitationem,
f Eideatur ingenui, no.
non igitur ferui. A ccu r.
g Nec recedendi.Gc.s.ác
a g r i.& cenfi.l. feruos.St
1. colonos nunquam. &
in fra titu .p roii.
h Libras. not. pcenam
fufeipientis T h ra c e n fcnr.fed qui tributarium
priuati, tunc d ic v t. s.de
a g ri. & cenfi. 1. feruos.
¡dé fi P alsftin ii fecun­
dum P y . D e Illyrican is
d ic vt.'j.tit.j.íi patrimo­
nialem im peratoris, d ic
v t.j.d e fu .co .l.ij.e stera
d ic vt no.s. de fer. fu gi.
l.qu icu nq ue.& facit fu­
pra de agrie. & cenfi. I.
cum fatis.§. fin.& in au­
thenti. de man. prin. §.
fe d etiam .cohiij. & .s.de
o pe.lib.l.fi. &.'s. tit.j. &
j'.ti.j.Sr.s.de ag ri.& cen:
1-omnes.
i
D E
COLONIS
llb¡riciams.
i d efi de Illyrico , id eft
Sclaucnia.
k
Olouos. Cenfen.tti.vt
V j s.tit.j.l.j. A ccu r.
1 Non tributario, i. non
tanquam tributorij.nam
tunc poflet recedere efi
v e li et. Accurfius.
jn ^dfcefierint.úih ac-
«88
neat, ita v f illis non liceat ex his A tia habere non poífe céfeínus.1
locis quorü fruéiu releuantur,
Inferuiant terris non tributa­
abfcedere,nec ea deferere quas
r io 1nexu, fed nomine & titulo
femel colenda fufeeperút, neq;
Colonorum : ita vt fi abicefleid Palsftinae prouíciae poífeíforin t,m & ad alium tranfierint:
rib9 fuffraget:bfancimus, vt etiá
reuccati,vinculis pcenflq; fubper Palaeftinam nullus omnino
dantur :maneátque eos pcena,
colonorüíuo iure velut vagus
qui alienó & incognitum “ reciac liber exultetjfed exemplo
piédü efle duxerint:tá in redhi­
aliará prouinciarü ita domino
bitione op era ru ,& dani quod
locis quae deferuerant,fa<5tfl eft:
fundi teneatur,vt fine pcena iufcipientis non pofsit abfcedere:
q multae, cuius m odü in au d o­
addito e o , v t poflefsio n is do­
ritate iudicis collocamus: ita v t
mino reuocandi eius plena tri­
etiá dominus fundi in quo alie­
buatur audoritas.c
nus fuifle moftrabitur,pro quaT IT E L E S
L I.
j, lit3te peccati coercitione iubire
D E C O L O N I S
cogatur: nec fit ignorantis lo­
Thracenfibus.
cus,cum ad criminis ratione foThracenfes capitationis tributa nenpra1Ü illud fufficiat, quod incogni­
jiant sfed tributa teira-jton tan. en poflunt
t
a 0fibi tenuit.Seruum etiam in
a tin a difeedere: & occultans yel retinens
colonum Thracenfem.ipfum refiituet domi-.
memoratis regionibus fi quis
no cumpecufoo,Cr cum agnatione:Crpuni­
receperit, ignorationis excufatur in duabus libris auri.Bar.
tione fiiblata,quadrupli pcena
U Im pp. T H E O D O S I V S &
teneatur,operarü praeterea c o V A L E N T I NI A N V S AA
pendiis,P damnifique prsftitis.
In libertis etia quos pari viurwé? cefim Thraciarú
patione iufceperitjis modus fit,
íñblato in perpequé circa liberos colonos 9 du­
tuü humans capi­
ximus retinendum.
tationis dcenihjiugatio tátú ter­
rena foluatur.Et ne forte colo­
nis tributariae fortis nexibus abfolutis,evagadi, & quo libuerit
f
recedendi facultas permifla vi­
deatur,ipfi quidé originario iu­
re teneatur: & licet conditione
videatur ingenui,f ferui tamen
terrae ipfius cui nati fiint, exiftiméturmec recedendis quo ve­
lint,aut permutandi loca habeat
facultatem,fed poffeiforeseoru
iure vtantur .& patroni iclicitudine, & domini poteftate. Si
quis vero alienum colonum fu—
fcipiendum retinendiimve cre­
diderit: duas auri libras h ei co­
gatur ex oluere,cuius agros traffuga cultore vacuauerit: ita vt
etindem cum omni pécubo fuo n
xiAJL
d
& agnatione reftituat.
T I T E L E S
D E
L I I.
C O L O N I S
Illyric ia n is.i
Coloni iUyrtciani origínela terra f e fe *
parare non poflunt.& contra facientes reuocantur,&reuocatifubduntur in y in cu lif.item receptantes eos licet incognitos, pu*
niuntur.Bartolus.
I . Imppp.V A L B N T I N I A V V S
T H E O D O S I V S & ARC A D I V S AAA.
Olonos, inquilinóíque per Illyricum,
vicináfque regiones^
abeundi rure in quo
eos originis agnationiTqueme­
rito certum eft immorari>licé-
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
T I T E L E S
LIIT.
V T NE M O AD SVVM
patrocinium fufeipiat rufticanos,vel vicos e oru m .r
i.
Impp. L E O & A N T H E mivs
a A .N i c o f t r a t o
P .P .
ceuerint. Accurfius.
n
Incognitum, fcjlc
taméalienum,ñefirVat
tra.s.de fer. fugj.j.
cu m qu e.infin. &- -1'
s p i c - & cen fi.l.cW f7
tis.§. fin. alias eflet i l ; '
cjuum. Adde quod noti
eft.fl.de fu n .l. f a l ¿
qui ahenu.gc arg.fl.nau.
« u .fta.l. fcn §. rcruor._
& vnde vi. 1. cura ,qi¡srcfcatur.
O £s o d snccgriHEn] cft
fciens non efifefuum.
p
Compendiis, not. lu,
erum .fic. fi', de eo quod
certo lo .l.ij.& . y
na.cum cohcor. ibidem
pofitis.
q Liberos colonos, vt in
prima pane huius legis,
m liberto autem priuati
dic vt fupra dcoper.liber.l.fiha.
r
T T
N E M O
adfuum patrociniumju. fcipiat rufiicanes, yel yicos eorum,
guidam per potentiam
pollicetur Untare -vilLns.yel
caf.rnm, yelfngulare^homintm nficanum m praiudicium pu bitcafi nCtionui
Cr faciunt fimuiatas em­
ptiones,yel altos contralius,
quafi bona rufticorumfint
tlhus potentis; qua. omnia
caflatkxhac.
f r i cuu.FpmaicnU. vel
v_5 etiam priuati: v t in
authen .de manda, prin- *farsJ.ii
cip. §. patrocinia, colla, 'j. ¿ <«.
iij.Sc arg.fupra ne li.po. Smiitio
I.j.& de his qui pot. no. torum.
t i t . prie. & mand. 1. per ]tmm.
diuerfas. & fupra defeditio.l.j.
t ¿Ai.fifuerint, fic fupra
de eunu.I. ij. & fupra de
facrofan. eccle. 1. iubemus.§.his tabellionibus,
item facit fupra de exa.
triJ.fina.
.
u Mediccris.plas ex eo- Punitirp
dem delifio inferior q ignohiu
fu perior punitur, fic. ff. q.¿mtubde inccn. rui.nau.l. P e- 1» f n **
Iquis*pofthacno
ftri numinist iandionem,in fraudé
circúfcripticnémque publies fundionis, fad patrociniü cuiufcunq; códitionis
cófugeritdd quodhüiüs rei gra
tia geritur fub praetextu dona­
tionis,vel véditionis, feu códud ionis, aut cuiuilibet alterius
cótradus,nullam habeat firmitaté: tabellionibus qui talia in­
ftrumenta coicribere aufi funt,
^ono™ profcriptioneplecten
„
dis,qui tamen, fcientesaufifue- dius.
x Minifieriam. fic.s. de
rintEhuiufmodi inftrumétaco- rap.virgi.Accúr.
fcribere:vicis etiam vel poifef- y Sirrtsbuidi. propriua
fionibus ad patrocinia confu- •nomen confuiis.
gientifl,publico vindicádis.Hf
autem perfonas quae contra publicato vtiíitateffl iü
clientelam fuam fufcepiife collatores detectae fue"
rin t: nobiliores quidem centum auri librarum con­
demnationem iubire cogentur: mediocris ú vero for­
tunae,facultatum fiiarum amifsione plectentur: eadem
pcena multandis etiam his qui intercedentes minifle~
rium xfuum huiufmodi nefariis aftibus improba mete
praebuerint. Quam formam ex eo cuidem tempcre’
quod facra conftitutio á dius memoris Ma r t i a n o
promulgata c6rinet,id eft in Thracica quidem &&c e '
ii abhinc annis triginta, hoc eft á confulatu Aenpecunao,& Sigisbuldi: T in Orientali v e ro , & AegI
g<p
™
N eru ít.ad vl.obíeq.deuocetu r. Tit.Iiii;.
„ ro^rínit d t o retroaftis feruari.alias non e flet: v t
f X k ^ & c o n f t it ^ l .l e g e s .A c c u r f i u s ,
fupra
-R ^V S T I C M . N I
M D
V L L V M & c.
N £
b ' v T . E qUis. E xtra muros. n o n d icit R o m * . & fie facit pro eo
p \ j qUOd no.fupra de cap .ci.ce n .e xi.l.j.& maxime quia infe­
rior lex etiá de prouinciis d ic it. & facit fupra
de agrico .& ceníi. I.J.&
l.colonos.Sc infra depa.
pu.Lfi.& d ep ri.d o.au .l.
j.& fupra n e o p e r^ á c o .
ex.l.jc Md vllum aliud olfequium.hoc male feruant
ciuitátes.Accuf.
d £ / quis eorum. Terri' Chiles. facit fupra fi
red . prouincise. 1. j. Sc
fupra ne ope. á cóllat.
exiCT.l. j*&-infra de d i—
uer. oftic. l.j. & • ij.& . ff.
quod metus caufa. l.iij.
& de offic.pradi.l.illici­
tas. §. illicita. & . §. n equid,
e Sponte, fecus fi inuitus: v t fupra quod me­
tus cau. l.fi per im preffionem.
{
NO N
L lG É -J ^ E .
ptiaca,& Pótica,& Afianadicecefi,vigintiíex:hoc eft, á confiilatu C y ri valere, atque executioni mádari precipimus. aDat.
Kalen.Septemb. Anthemio. A .
ILConfijle.
* Deejí cenfiitutie Grxcajcxprxtermtffis repetenda. *
II.
I mp . I V S T I N I A N V S
A.
C Icuiuílibet tributarius iun-
J xerit fibi tributariam vxorem,vel econtrario fi cuiuílibet
ancilla íeruó fe iunxerit alieno:
tam tributarij quám ferui filios*
matrum fequi conditionem,earumq; more genitricú íuarum
dominis íubditos eífe cefemus.
T I T V L V s L I III.
NE R VST IC ANI AD
vllum obfequium deuocentur.
I Im pp. D I O C L B T I A N V S &
habitatoribus MetrocoM A X I M I A N V S AA.& C C .
mia lecafua adextranetí
E quis ex rufticaná
transferre.
Metroñ Grace,Latine meplebe,quse extra mu­
* ii eft ex- ftraicome -villa: m ié metroros1** pofita capita­
tri metro- comía, id eft villa menfuratione fuam detulit,
tmus.
ta,qua datur tranftatis iuffu
& annonam congruam praeftat:
principis: vt fupra de iure
f f j . certa, inde dicitur co­
ad vllum aliud obfequiumc demoedia , id eft villa , feu
. uocetur: neque á rationali novillana diclio. nam día, id
ftro mularumfifcaliú vel equo­
eft dicho, alié, "W
dicit,
rum minifterium fübire coga­
id eftparccchia,veí dtoecefis,
in m i . in ‘ ¡lis fcilicet taris , vel tur. Sine die & confule.*
ttfcfip.
i«Ois.
I I . Impp.V A L E N T I N i A N V S
g yJ V iIlis i Metrocomias
Sc Y A L E N s a A .a d P ro i exponie v t in rubri.
bum p . p .Illy ric i.}
\c»lThe. & eft fic fupra de exac.
í
qui eorú qui prouinciaru
Dji.i.
tri.l.fi.
h Vicariis, aliás vica­
reftorib9 obfequútur, quíq;riis : alias v ic a n e is .&
in diuerfis agút officiis prícípafemper expone , id eft
tus,& qui íub quocüq; prsetexhabitatoribus illius lo ­
tu publici muneris poffunt eífe
ci,ficut exponitur infrá
terribiles,drufticano cuipia netitu.j.
i Sui iuris. fe d fundos
ceísitaté obfequij quafi macipio
in teg ros, qui habent
fui iuris imponát,aut feruú eius
certos contines , p o f­
vel forte boué in víüs proprios
funt v en d e re : fed lo ­
necefsitatéfq; cóuerterint:ablacus non eft determina­
tus: v t.ffl de v e r b o .fitis omnibus facultatibus,perpe­
gni.l. locus.in fin. vnde
tuo fubiugétur exilio: & nihilo
poflét o riri difeordia^
miñus rufticanú, qui fe in eiuf­
fecundum P y . 8c H . fed
dem opera iponte e propria deforte ídem fi to tu m : v t
infra fubiicit, terráruni
tuliífe defpóderit,par poenae íe& c. Sc infra de fun. lim.
ueritudo cóftringat. Dat.Prid.
l.vn ica. & fic feruatur
Kalen.O ftob. Agrippina, Va­
in villa A lte d i B o á .
lentiniano & Valente Coss.
dicecef. & pro ho c in
T I T V L V S
LV¿
-Lom bar.de prohib.alie.
feud. v el al. 1. Ena. Item
an heredem in ftituere ? quod vid e tu r: v t. ff. de alien, iudi. I. ex
hoc.§.fed heredem-item pro hoc.ff.de re mili. 1. milites, in fine.
& dedecurio.l.decurio.item .ff.de acquiren.rerum domi.l.quaedam.fed argu. contra fupra de fecun . nupt. 1. fi quis. j. §• c ertum.Sc delega.ij.l.peto.§.fratre.prim um verius.arg. ff. de fun.
dota-Lj.
S
k Non Ikere ei.fic fupra fi libera.im peria.focd.j.argu. contra.ff.
de contrahen.emptd.dudum.
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
190
£V;¡ír4t?*«.irnproprie:cumnulIusfit ipfo iure: & quatenus de
fa d o eft,refcinditur: vt fupra de refcinden.vcndi.l.tí dolo,
m Hoc tantum reddetur.forte neque dupli ftipulatione vel me­
lio ratio ne locum habentervt fupra de leg.l.fi.§.fin.& fecundum
h o c etiam fciens agit.vel dic quod fu it ignoras: vel fi fuit fciens,
fu it ftipu latu s,licetvifra p«ecium .nam alias
N O N
L I C E R E
HAfciens1etiam ad precium T £ u id Jit
bitatoribus metrocomiae}loca fua
non a g it: vt fupra de metrocomia
ad extraneum transferre, f
euic.l.fiR ridum .Sed ar.pulchre ~Ll
I.Im pp. L E O & A N T H E M I V S
contra fupra de agri. & ciajjic.
a a .N ic o f t r a t o p . p .
ce n .l. quemadmodum.
i N illis*quse metroco­ & infra de fun.rei p ri. 1. *Jarsd.yL,
mia s communi vo­ nemo, v b i etiam preciú s‘ exacl.
cabulo nuncupantur,' n o n rep etit. Sed dices,
hoc adiiciendum ne­ ib i fciens:hic ignorans.
cesario noftra putauit humani­ Accurfius.
n VT
NVLLVS
tas,vt nulli extraneo illic quoex vicaneis pro alienis
B qUO modo poísidendi licentia
vicaneorum debitis te­
neatur.
tribuatunfed fi quis ex hifdem
id f t in villa feu vici
vicariishloca fui iuris1 aüenare
habitantibus: vt.ff. ad muVoluerit,non licere ei,k nifi ad mcip .1. qui ex vico . f f/
habitatorem adfcriptum eiufdé fic fecundum ?y . loquitur
metrocomiae,per qualemcunq; in villams . g / alias esi
contraftum terrarum fuarú do­ vicariis.
o /'"'i X^aue.Vicaneos perminium poífeísionémq; tranfV J peirari. nedum ci­
Ferre:fciente perfona extranea, uis pro cóciue. ad quod
quód fi contra vetitum fe huic eft fupra de decur.Lpronegotio immiícere,vel illic p o f uidendum . & de exaca
fidere tetauerif.quicunq; cótra- tri.l.j.Sc in authen.vt n ó
fiant pig. §. j. c o lIa .v .&
ófcus1initus fuerit, carebit eflfe- , in fra de om ni agro d eñu:& contraftu foluto, fi quid fer.l.hac definitione. 8c
praeftitum eft,hoc tantum red­ fupra ne filius pro pa­
detur. mDat.Kalen.Septembr. tre . Sed fallit fupra de
fabJ.iu re.
Anthemio A.II.Conss.
P
D ¿
C E . N S Ia
^
T I T V L V S LVI.
. bns,rf/ cenfitortbus,&
V T
N V L L V S
EX
V i­
peraquatoribus,&■inftecaneis pro alienis vicaneorum
. ñoribus.
debitis teneatur."
Cenfus , & tributum &
Ii Im p. Z E N O A .
publica penfitatio funt idel
Raue eft non folum v t fupra quibus cau.pig.talegibus, verumetia ci.contra. l - j . & fupra f i
prepterpu.pcnJ.fi.
aequitati naturali co- q C en fito ribu s. cenfitrarium ,pro abenis tor, que recipit profesiones
y
debitis alios moleftari. idcirco collatorum , & cenfum vel
huiufmodi iniquitates circa' o- onus, & pignoris iure ven­
dit pradium f i cenfus non
mnes vicaneos perpetrari0 mo­ foluatur-.vtff.de cenjid.fordis omnibus prohibemus.
mafi. illam. O-. lacum poft
fejfor.f pro pecunia. ra—
T I T V L V S L V 11 .
■
quaior, qut homines & tc-rD E C E N S I B V S P E T
nteriaperaquat, id eft vaL
cenfitoribus,^ & p ersquatoribus,
de aquat.adqued.ff.de
cen.
aauat.ad a
& infpeftoribus.
£
f i . l . forma. §. fi vero quis
I. Im p. C O N S T A N T I N V S
a g r u m . & infra, l.iij. Vel
A . a d populum.}
quipradium defertum aqua -j- ¿od. The.
Voniam tabula - penftone v t prius aftignst
nouo pojftjfori : vt infra
rij r ciuitatum per de fun. pa. I. fu n d i. (&>. /.
collufionem po - fundus . O- aqitat fterilia
tentiorum farci - cum fenilibus : vt infra
ii3tn ad inferiores f transferunt: eodem. I . omfte. InfpeCior,
iubemus, v t quifquis fe graua- qui ad pradia prouincialium inficienda accede­
tum probauerit, fuam tantum re babet, fune v t referat
qua ejfent deferta, vel male
aquata.quod hodie tottiturrvtfupra de an.O-tnd.ftn. & d i c vt ibi:
in
defertis adhuc habet locum:& hic dicitur iifcujfer: vt infra eedern.l.pcraquatores.
x / \ voniam tabularii.qui cum fufceptoribus ad prouincias d eV ^ / ftinantur-.vt fupra de fufeep.Sc ar.l.duos. A ccu r.
f
M i inferiores. fcilicet v t quidam falfi notari) B o nonienfes faciunt auferendo de séftimatione v n iu s , & adden­
do alteri.
A
1
Codicis L ib er vndecimus.
ip l
/gncfcat.& punitur tahularius-.vt.s.de apo.pu.l.j.§.hoc etiam . A coI.§.fi vero aliquando.coi.ix . Item accufare crinaijia¡jter
fubiicit.
v
& d c immUinemi. co n ce .l.j.& ad id officium amodo non voca­
m D em eretur.id eft adim efetur.a demo,demis,
tur: vt.s.de fu fcep.& ar.I.fi aliquid & facit in fra eod.l.qui grauan Oblationem s i i eft poftquam fciuit iniquam ¡mpoftioneífi
to s.& de poi’t u.i.prouidendum .& fu pia ne fili.pro pa.per totum .
h o c quód fu it eieftus codex v b i ip fe & alij coilateral« „ ^
& fupra titu.j.l .j. Accurfius.
^
feripti.
S erjnt
b
E ifquis.Feracium .
i.feren:iurn¡»
Foetus, id eft f» ñ u s .
& facit, ff.de cen.f. fo r
m a . §.fi vites.& de for.
l.fi feruus nauem. §. in ­
terdum .& infra.l.proxi.
tC0.Tfr.13. item .ff. arb .fu r.caefa.
I I .l.
1-ij.
d Calnmmam»i¿ eft pce
nam di&ae in dign atio­
nis.
tC.Tfr. fre- e q Iperaquatore . h o c
hetauerit.
t^ d ie vt in ru bri . &
forte ampu n o. m iffo. fic fupra fin.
tonent.
re.l.fi quis. & fic fecun­
dum con fcientiam , fci­
lic et iu d icis, feu offi­
cialis.
f Suum.v t fupra quod
cum e o .L iij. per cuius
praefentiam praedium erat m e liu s: v t fupra. 1.
proxi..&
’ fic de colo n o
fe r u o , vel adferiptitio,
per quem _erat melius
praedium, & etiam pro
tC.Tfr.e.i. quo fo lu i debebat : v t
v t fupra de ag ric.& cen.
‘ d eft i
.VVii grauatos fe eflea per- 0
aquatoribus conquerun- anni tempore,
p Conutncat . ?(Sn
^ tur,& iniufto oneri im­
pares effe proclamant, compe­
titionis1 habeant facultatem :v t
ii.Im p p p .G R a t i a v . V a l e n t i n i a m . & T 'h e o d o s .
quid remiifum gratia, quidve Ldtm tÍTfitum J1" 1
a a a .E utropio, p . p -t
eft adaqua.
interceptum fuerit fraude,con- *
tio.fic.ft. de fepul. vi0 )
Viiquis vitem fucciderit,
uincant,& ex eo leuamen acci­ iij.§.pe. at ciuilis appef
aut feraciumb ramorum
piant,quod per deformia & cri- iatio terminatur fecun.
'foetus* verauerit,! quo
minófa commercia fibi impofi- dum tempQrafataIia.fi,.
declinet fidem cenfuum,& me­
tum efle deplorant, vt aliis de­ pra de tempo. Se re.l.ü.
& auth.ei qU5.
y
tiatur callidae paupertatis ingemeretur : m quod intra annum f facultatem , c o i ^ i i
nium:mox detedus,competen­
poft codicum oblationem, “ fupra depr?fcri.Mj.ari.
ti indignationi fubiiciatur: illo
quo° videbitur,de iniufto one­ Lficut.§.penul. & ¿e an.
videlicet euitante calumniam,*1
re conqueratur, & iniquitatem excep.l.ij.in fi.& detep.
in integ. reflU.fo & ei
qui forte detegitur laboraifejp
peraequatoris accufet,ac praefti- quib.cau.in integ. refli,
copia, ac pro reparandis agro­
tam gratiam habita compenia- ].nn.& . ff.de mino.l. itjl
rum fcetibus, non fterilitate aut
tioneteonuincat: P vt quod ei terdum .& no.quódipfo t & W
inopiam procuraffe. Dat. Prid.
fuerat íuperfuíum, Nille cogno- iure non currit annus.pttitw,,,
Non. Iun . Conftantinop. Eufcat,qué debits: funftioni fraus alias daretur reftitutio:
cherio &Syagrio C o S S .
vt.ff.de min-1. auxiliuri.
clandeftinafubtraxerat.Emen- nifi in cafu. ff. ex quib.
I I I .I id e m .A A A .C y n e fo autem eo tempore aftio 1 cau.m a.l.fi qua. Accur­
glO. P . P . t
denegabitur, exceptis minori­ fius.
I peraequatore e miiTo ali­
bus, qui fuerint indefenfi: his t l F t Erequatores. hoc
quis aut procuratorem fuuf
i expone vt in ru­
etiam, qui abfuerint reipubli- b ri . at difcufforpoteftretraxerit, aut colonum per cóc x caufa: qui tamen ex eo tem­ d ic i, qui quaerit don itumaciam retraffionis fugaue pore quf funt ftatuta cuftodiét, nos pro praediis defer­
rittad eum cefuum modum,qué
vel eo vel procuratore illi* ab- c ex quoadagendum habuerint tis , & quaerit quis fit
id o n eu s: & etiam fidefente peraequator appoluerit,o
facultatem. f Da.III. Kal.Decé. iu flo r : vt infra de loca,
Conftantinopoli. D N . T heo - fun.l. j. V el dic vt fupra
noftre fanérionis auctoritate tedofio.A.III.& Abundantio.V. in rub.
nebitur.Dat.VI.Kalend.April.
u F e l gratia. omitten­
C.Coss.
Conftantinop. Honor. N.P. &
d o , vel male adaequan­
v 1 . Impp. A r c a d i y $ St
EuodioCoss.
d o . & fic eft lata cul­
H
o
s
O
B.IV
s
.
A
a
.Eu—
iiii.
Imppp. T h e o b o s i v s
p a , qua dolo aequipe­
febio. p.p.t
A r c a b i v j & H o n o ratur : v t.ff.d e fufpec. tf- V '
R I V S .A A A .Rufino. P . P t
Eraequatores £ ac difcuf- tu.l.impuberihus.§.j.&
Mne territorium b cenfeafores fi incurrerint culpam infra de colla, fun. pa.
tur, quotiens defeftorum
negligentise, vel gratise, “tion placuit.in fi.
x Bonorum. fic flifr*
leuamen expofeitur: vtfterilia
folum bonorum1 iacturam,ve- de d ign.l. iudices.& A
atque erema‘this quae culta vel
rumetiam annonarum in qua­ quotiens.
opima funt, compenfentur. k
druplum y multam fubire de­ y In quadruplum. fnDataJII.N on.April. Conftande exa& . tribó.L>
bebunt : ea vero quse in dam­ pra
contra. Sed hic dupli®
tinopol. Tleodofio. A . III. &
num prouiucialium fuerint ac- fifcus accipiat de hoc
Abundando Coss.
£, cepille conuióri,in quadruplú quadruplo : vt argu-fu­
Grauati a perequatore habent faculta­
cogentur exoluere. D at.IIlI. pra de adfef-1-ÜJ. Vel
tem conquerendi intra annum-, quo elapfo
Kalend.April.Med.Arcadio & dic dc alio officio. vel,
non audiuntur vlterius: exceptis minoribus
hic accepit vt fibi^de"
.Cr abfentibus reipublicx caufa : quibus non
H onorio.III. A A . Coss.
meretur, & alij adoere-
priftinam profefsionem agnofcat.aD at.XV. Kalendas Febf.
Romae,Conftantino. A . III. &
Licinio Coss.
Q
Q
S
Lii>
i. .
g Appejucrit. no n m i­
nus propter abfentiam :
vt.ff.de cen .l. form a.§.
fi vites. & d e regu. iu r.
l.parem. & nihilo minus
punitur: v t .s.l. proxi. &
fa.fupra de immu.nemi.
c o n ce .l.j. Accurfius.
h
Mne territorium.
V _ y h o c expone vt.ff.
de verbo.fignifica.l.pupillus.§.territoriurn. ná
territorium fimul cum
ciuitate fo lu e b a t: v t fotC .T fr.i.3.pra de n a . li. l . i j . i n
princ.cum ergo aliquo­
rum praedia defecerunt
vel chafmate , v el alio
t ieiuna, iri modo : petunt releuari,
Coi. T beo. id eft. alleuiari in tri­
butis : v t . ff, de cen. 1.
forma. §. illam. & fupra
de allu.l.iij.fic & in hac
ciuitate propter depau­
peraros omnium de no­
uo fit seftimatio.
i Erem a. v t berecheletae.
k Compenfentur . id eft
aequaliter im ponantur, . currit tempus donec habuerint experiendi
fecundum quod plusvel facultatemJiartolus.
v . Iidem . a a a . R u fin o .p . p . t
fC.Th.e.4. minus valent confede­
rando . V e l d ic com penfentur,vt quantum deminuitur in defertis , tantum addatur
ali’SjVtnón minus ciuitascum te rrito rio f o lu a t,quám con foeUit,ar.m auth.de col.§.'& pro h is.co L ix.V el dic praediisvnius ad
eundem ,non ad alterum: v t in fra ti.j.l. qui per potentiam .&.I.
nac definitione.fic lucrum cum dáno:vt inftir.pro fo cio .§.ad eo.
aqua cum pingu ed ine:vt.ff.de aquaplu.ar.l.j.§.finautem .fic.s.de
iúr.eróphy.l.h.§.íi duorum .fic fruftus cum quarta:vt.ff. de inoffic.teftamen.l.Papinianus.§.fi quis.qu^ri enim d eb et,vt.ff.e.l.fo r
in a. S-penul.defcribentur ergo fingulain publicis tabulis fecun­
dum formam qua: eft.ff.de cen.l.form a.Acciirfius.
1 S~\^igrauatosfe. Ccmpe-hioms. id eft conquerendi per appelV ^ la tio n e m .n 2 m ciu iliter poflunt appellare : vt in authen. d c
O
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
P
vii.
Impp.
H o s O R 1V S &
tur: v t fupra. 1. q® gra'
uatos . & fie f
illi ob cuius malum
cepit: v tai'gc. ff-dcctr
lu m .i.& gcneraliter.§.fi.Item con tra i auth.vt iu d ic. fin« quf"
quofuffra.§.fi igitur.in fine.§.vbi m aior im ponitur pcrua.fcd®
a lio officio hic dicit. Nefacit fupra ad legém lu l i a m repetun^*)*
fic fupra de pcen.l.fancim us.Etnot quód aut ab officiali h‘c f f
cip itu r,& fecurus fit fex menfibus,vt hic fequftur:& non pr*1®
quicqüá pro proterito tempore: v t hic, & . j.tit-j.l- locore® • ^
de fon.rei.pri.l.fin.in fine.& .s.de fide inftru.& iure hsfiz ™ _
aut fua aufíoritate accepit:& tunc bien io :Vt.j.titu.j.l-qui agr0.
con tra .E tp r* fta tp ro p rste rito tem pore,ficut fi acciperet a
uatoVvt.s. fine cen. l.ij.& .ff.d e publica. 1.imperatores, cu z ™ i
contra. Item fa.s.de inoffi.tcftaJ.fi quis in füo.Sed arg.contf3^
de fa b .l.iu re .& de offi.p roco n .l.iij.
T h e o d o s i t s . a A .Sebaftio C om i.prim i ord in is.t
.
I
193
’A
D e o m n i agro deferto.
V* •
—
r
Tr V,vDOtLc caria fex
1
fibus : vt & re^hi. alias centum
blt0lc y£ fupra de fa^ ofañ .e ccle f.l. vt in -
s«*— « * t
Z . . vt not. fupra de
' ' í c r s p t . triginta an no.1. cum uonfsmn. in
principiom agn a. E t
b Mora.
fine m o ra,
not - be
quod fit intra fe x - mena
fes : alias intra quatuor
Pud eiipolfeísio firma per
jfAmaneatjCui eamá penequatore íemel traditá fuiífe conftiteritrreliqua vero témporis an­
teada a nouo domino fifcü poftulare non patimur, ne alterius
culpaalter incipiat íubiacere d if
pendió. Si quis vero priuatus
aut obligatam a íibi poflefsio-^
né,quíe deíerta vfque núcpermanfit, aut ex aliquo titulo deA
194
Tit.lviij.
ii.
? ud e»m . obligaH ic not.
TJemId
e m . a» .
S
I quis ab emphyteuticario
feú patrimoniali poífeífore
priuati Piúris quippiam comparauerit, cuius 1 íubftantia alias
poífefsiones fuftentare confueuerat, & íuccifis quafi qyarundam virium neruis, reliquarlabuntur: earum poífeísionum onera íubiturus eft ,q u * penes
diftraftorem t inopem inutiles
permanebunt.Da.VIII.Id.De.
Theífal. Feliciano & Tit.Coss.
hUcí.í.fina.
I.I.fina.
{ f —\v icu n qu e. Merue- C .T .ll.l -4
\ J r i n t . id eft vt mereren tur, Impe.trauerint.
t idonea csutione. cum
fideiu flare, vel pigno­
re : vt hic, &.ft.manil.fl
m ándaüero. §.fin. 8c fü
infra de lo e . fun. ci.l.j.
8c de fun. pa. 1. quicunque.&fupra dé muidle.1.
t defertere.
penül,
1 1 -j^Ercdes. Mgr.cfiere.
i id eft exeluere
fic.íF.de leg.j.l.apud lu lianum.
x Titule.etiam in ter vi­
uos: qúod alias n on.cótitig ít.& facit-C.de iure
delibe.l.quidam.8clff.dé
acqui.here.l.ij.
y f \ f i t'tilia . Safci K -Jpiant. id eftretineant.
tiones fuas fine mora b vel per
Diccipientespradia deferta eu immunita­
íe vel per alia perfonam legibus
te trienij, debet cauere idonee,quód diña pdia riorelinquet cu damno reiptibhca.Bar.
ordinata mánifeftare debebit*,
u i.I m p p . V a l e n t í n . & .•
ita v t fi aequitatis ratione íuac .Expenfis. per exce­
V a L e N s . a a . ad Manierptionem . ad quod fu dentead petitorem fiierittraüfi. B
tium. p . p .
pradeeurtt.l-rupcr.boc
latapoífefsio: is qui á pereqüaVicunque deférta prsdia
eft borne fidei poffeftoré
eam
fufceperit,
rei
melio­
fo r: vt.
acqui.pou.
V ^ m e rü e rítf fub certa immu
ratae fufceptis fubleuetur expél.iufté.
_
^^^nitate,ad poífeísionem
Z S i earum partium, in ­
¿ Donationes, id elt d i­
fis. c Verum ne fub ípecie litis
impetratorú no prius íinatur ac utilium.alias eorutn.ftlo .
tiones f e a * in nouum
donationes d femel conftitutaf
cedere,quam
vel ndeiuíforibus eorum. Accurfius.
do¡ninum.& facit infra
turbentur, fex menfium ípaciú
idoneis periculo curialiü datis, a Jfu as. partes in ú­
titu.j.l.loccrumcenfemüs. debere feruari: intra
tiles.
vel fundis patrimonij fui maxie
fi cLuts* 1
b MUis. non éft adecSiquia: ne videatur repli­
quod is qui putatfibi rem pro­
me vtilibus obligatis, idonea uura ad diétionem cu­
cari idem.
babili ratione competere,debi­
cautione1 firmauerint fufeepta rialibus: fed dic aliis,fcí
OM NI
Mtas exerceat aftiones. Q uodíi
áfepoífefsionenullo detrimé- licet vtilibus locis cugro deferto, & ftanda
tempus adícriptú íilentio fuerit
jier.ks fertilibus impo­
rialib9: ficut fi dicerem ,
to publica relinquendam.
interueniente tranfaftfunullum
nunturScriptus heres a tributario debitore, etia cedo praedium tibi,
De cenfibtts f U perfems
c Sublata, fcilicet culpenitus repetendi volumus effe
onusfundorumfterilium agnofccrecoghur:
eorum qui profunt cenfui,
& fibereditati renuncidt,cogitur cedere om ta,id eft ablata,
principium. Q uodíi'quise ex
iix it: m nc de prodüs, e x
d Ouos. fcilicet pau­
nibus
bonis
qua.
aliquo
titulo
d
debitorepereo tépore quo peraequator pra­
quibus cenfits percipit»r .
cos. nam pauci funt qui
tepitJIa.r.
g / dicit quod ager relin­ dium alicui addicit, de fuo iure
velint culta & bona de1 1 1 1 .Iidem . a a . & G r . a t i a N V s
quitur cb fterilitatem, t y
vel per fe vel per homines íuos
ferere.
C .T b.u Zi
A .a d Crefcentium V ic .A fr .
h i fiando datur- a pero Vifquis. alias in- T7 non crediderit aftitandum, fex
E redes fcripti etiam pro e
a-,¿tore yel cenfitore noV ^ c i p i t , v t q u ifmenfium curriculis euolutis, in
minus idoneis fundis íiícaT o p ojfejforf-y t infra de
quis.
perpetuum conquiefcat. Data
f-ndis p a t r i-l- f i q*** *
íe onus cogantur agnofeere: “ f Conductor . id eft cu­
prioribus . aliquando nopridie Id.Mart. Raué. Honor;
vel fi renunciandum hereditati rialis,vt dixi, vel etiam
uuspofidet autioritatefiua.-.
X I.& Conftantio.II.Coss.
putent, cedant his omnibus re ­ n o n cu rialis: v t fupra
yttn fia eodem. l.y t j.
T ITV L V S LVIII.
b u s c a s ex hifde bonis quocú- 1-J.& in fra.].proxi.& fa­
y i d . aliquando traditur a
D i. O M N I
A G R O
DEprincipe: y t infra eedemd.
.
que titulo x & iure perceperint. cit infra de fun.pa.l.furi
?, f & quando fteriles o fertilib9
dos.& in authen.de c oi.
fina.
D .IIILId.Iul.Cótionaci.Gra. §.fi v ero.colla. ix. & de
nuntur. h
g Steriles, id eft quando
¡a defería decurionibus loci cuifubA.II.&
Probo
Coss.
m
anda. prin.§.fed etiá.
fierües findi fufeepti ferti­
inenfes:vt.íf-de iudi. 1. fi
d ebitori. A ccu rfiu s.
H
funt,afignaridebent cum immunitate tnelibus compenfantur.yt inf-a
n ú :& fe infufficientes funt adjiiñá onera
l.y.
fupportanda , debent diuidi, Grpojfeftionih Imponuntur . id efi
busfertilibus adfifiuniJSart.
aiiunguntur.
I n í p .C Cr n s t n t i n v s . a .
i / Mm diuM.Ordines.ii
V_>eft decuriones ,v tI Vm diuus Aurelianus
pote ditiores : quod
| pires nofter ciuftatü D
dic vt infra eod-l.quif-—
ordines1 pro defertis
quis.
poífeísionibus iuíferit conue­
k £t.pro id eft.
1 ^jos.ordiñes.
niri,&
his fundis qui inuenia Soierencas.tributis,
re dominos rió potu'eriit,quos!
n Tenore, id eft de im­
preceperamus
earunde pofleí-munitate triennij. Sed
fioníi triénij immunitate perce­
contra infra eodem. 1.
quicumque.§.caeterum.
pta de folennibus 111 íatisracere:
&-§.ilios.
feruato hoc tenoreEprecipim5,
o ?cffefionibus. ab av t fi cóftiterit ad íufcipiedas eaf
liis qui non funt cu ria­
dem poífeísiones ordines min*
les.
P Q 1 quis. Tnuati. fc iliidoneos eife,eórundem agrorú
3 cet Csefaris.
onera poífeísionibus0 & terri­
q Cuiu s.abcnati.
toriis diuidantur accepta.
r f f i i f i n . quse ei rePofiidcnsfundesfierües O fertiles tribú­
manforant, vtpote non
fuf.__
Edentia pro evpen- tanos, fi alienatfertiles,O- obboc efficitur
nonfoluedo: tenetur ad tributafertilium &
fis.Sí c it fupra de deC ed c x . Jienlium emplor-Barto.
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
Tofiidens pradia flerilia & fertilia non
petefirenunciarefierihbus, & fertilia retiHCrefed ómnibus debet cedere,yt pariter omnta cmialibus deferantur-Bart.
V. I mpp . VA L E N T I N I A N . &
T h e o d o s i v s .A
co ll.iij.
g Vel templorum.fimilirf
enim fiin t. fic fopra ne
re do.veltem p.
h Tojfijfor. id eft con - '
'd u fto r, qui & tributa­
ria praedia p o fsid e t: v£
V i vtilia reipublica loca
v^ po fsiden t, permixtione
fta
deferta
funfeipian
u a cetiam
uam u
c ia u iu
. i j / w . y j:^
• v. .t fi earum rpartium
------- :—
grauentur acceííü,, quas ¿ antea per faftidium relique­
runt,cedant aliis b curialibiis, qui vtraque hac condi­
tione retineant, v t praeftatione falúa cum defertis &
culta pofsideant, fublatac a paucis,quos in iq u u m eft
elefta retinere : cum municipes grauatura fit pars
relifta.
Tradinmflerile defertum iniur.fi debetpofidenti fur.dumfertile domi­
nicum,yel templar»: & fi mdus reperitur yoiens dich-mpradium pofide­
re,antiquo poffeffon reftituiturproflita cautione tributafoluendi, o - alii*
publicas functionesjSar.
v i . Iid e m . a A.
a x V ifquis4conduftor f fuerit inuentus pofi^ífor fun c . T . i c - f i
V^/di fert ilis,qui ex publico veltemplorfis iure de- 4 icendit, huic ager iungatur inutilior, quód ii
contra id reluftandum exiftimauerit, alius pofleifor11
C odicis Liber vndecimus.
195
in authent.de collatioi§.fi
p Soluturae.pro futuro, n o n pro pro terito: v t infra eod
a Preflatione,fo rte qu^
acmJ.
hac.
praeftabatur antequam
uatum pariter publicum que co- q Oir.nwm.muoicipnta
fyb eadem pra:ftatione 2quera­
eflet ñeriliSjfaluó trien­
v elm aion spartis.ficf^ .
pendium
excolere
feftinanvotur,
vel
fi
volútarius
qui
fit
códu
nio: v t fupra eodem .l.j.
pra d eiurifd i. om n.iu.
lútari fux noftrum nouerit ad- l.ij.
¿tor no inueniatur,tunc ad pof& fic non eft con tra fu­
& not. quod omnes
pra de iu. fif.Liij. §. diui
efle refponfum :1 ita tamen, vt & c .v t fupra de auSor.
feflores antiquos,b id eft decu­
fratres.
fi vacáti ac deftinito folo nouus prarft.l. finali.&.ff.de
rión es¿ vel quoflibet alios loca
b ^Intiquos. qui reli­
cultor infederit,ac vetus domi­ d ii.ed.Lquod G.§ii p j^
iuris prodictiadifictis inutilibus
querunt loca v tilia ilnus intra biennium cadladfuú res.& q u i & a quiApen.
reuertanturddoneis fideiuflbrilorum qui voluerin t fu §.j.Item facit.ft'. de tubuspraftitis. D a.X V .K al.F eb.
ius voluerit reuocare,reftitutis t o .& cur da.l.diui.& fu_
fcipere. Item h x c n o n
vere in u tilia : vt fupra
primitus qux expefa eóftiterit, pra de exa& o.tnbu. 1. r,
C P .M e ro b a u d e . II. & Saturni­
l.pro xi. d ic itu r. fed lo facultati loci proprij cófequa- locis.& fupra de cenfi.l.
no Coss.
eant heredes. & facit in­
tur.Na fi bieni) fuerit tempus, e- finali. Item facit quód
▼ II. I i d e m . a a .
fra de fun. patrim .l.quihic fua auftoritate inVicuque defertum fundit
menfum,omnis poifefsionisf & uafitribi
cunque.
a peraequatore
patrimoniale' exercuerit,
C F^\Vteunque.Patrimodominij carebit iure,qui filuit.
accepit.
\ J n ia le t n .id eft perti
Fundos patrimonialesprincipis iüedici~
& fertilem idoneámque prfftiF ~ \ V i agres domino.
nentem ad pa­
teritiialuo patrimoniali canone, _ tur pofsidere iure priuati, qut ipfosfteriles V ^ r ^¿ffonfum.i.có
trim onium principis,
accepti,O- fun culturafecit fertiles. Farto.
fenfum fine alia inter­
perpetuo ac priuato diure defen
d Priuata. id eft ipepretatione.
I I Jm pp p.T H X O D O S I V s , A s dat,& velut domefticú, & auita
ciali. & h o c quo ad fi. f Pojfefitoms. condiftio
c a d i v s & H o n o r i v s
fcu m , vel principem: v t
fuccefsione' quxfitum fibi ha­
ergo cx lege cum que­
R ufino p ¡ ? .
in fra de fu n.p at.l.iij.in
beat, fuifcjue relinquat, neq, eú
V i fondos patrimoniales rebatur , hic ceifar,que
fi.fed alius habens in eo
ad triginta ann. datur.
aut promulgatione refcripti,aut
iure priuato r canone ial— Item nec tit u . nec forte
ius auditur vfque ad fex
reuerentia lacra; adnotationis
m enfes:vt fiipra titu .j.l.
^ uo fufceperint: hanc bo n a fides hic exigitur,
quifqua á fruétus implfi operis
finali.
omnes fine vilius exceptione alias fe c u s: v t fupra de
e Succefiione. id eft fi
excludat. Ceterum eos qui opi­
perfona; propofitam fibi intel- rei v in .l.n u llo. Sed hoc
per patris fucccfsionem
mas ac fertiles pofsident terras,
ligant optionem , v t aut ea lo­ fpeciale fauore tributohaberet.& fac. infra de
runuvt fupra d eiu . do.
aut etiam núc fibi exiftimát eli­
fu n .p a.l.hi.& de fun.rei
ca quibus minor eft foli fee- im pe.l.finali. Item con­
gidas:11pro delerta fcilicet por­
p r i.l.j.& in fr a de d iu er.
cunditas , cum his ex quibus tra infra eodem.l. lo c o ­
p rx .l.iiij.
tione 5fummá debiti prxfentis k
fruftus vberes capiunt,fofeipe- rum . S o l. ib i v ocati fue­
f ^idnatationti . pro­
iubemus implere. Illos etia,qui
prim i d om ini, hic
re & tenere non abnuant: a aut runt
p rio m o tu . & fac.fupra
tion.
emphyteuticario nomine, nec
de refeind. ven . I.iij. &
fi eorum refugiunt fterilitatem, t F ~ \ V t fundos iure priad
plenti
idoneas,
nec
omnibus
de p r e c i. im pe. offe. 1.
opimioribus x cedant. D at.
uato. emphytcuquotiens.
modis vacuas detinet,fic ex illis
V I I I . Id. Nouembris. T y r o . tico.A ccurfius.
2
Fruclu. id eft v e quoque quas prxfidio1 indiget, c A rc a d io .I I I .& H onorio.II. u Non abnuant, id eft
lu t.
non renuant . Accur­
iuftam ac debitam quantitatem
AA .Coss.
h EJ.igendas.terras fer­
fius.
debere fufeipere, m vtindulto
tiles.
Stfifetu alicui fucccefiit qui finios ftex Opimioribus. id eft
teporis
fpacio,póft
bienniú
de­
i Partione, fcilicet defertilioribus . fic ergo
riles Gr fertiles pofiideb*t,& aliquis perpo
fe n a , qu x ei detur: vt fu
cretum canoril foluendum elle
tentiamfertiles occupauif. cogiturfteriles ex
fa.fupra eodem.l. here­
pra .l.p ro x.V el dicquód
meminerint.Nemo tamen qua­
eodefubfiatia proportione acceptare. £ ar­
des. & infra.l. proxi. &
habet aliam fterilem ,vel
tolas.
infra ti.j-l.fi. & in auth.
libet meriti & poteftatis obiepartem fterilis.nam vna
x . Im p p . A x c a p i t ! Jc
de coll.§. fi vero, colla.
itione
fiibmoueatur
n
quo
mi­
fupplet aliam : v elfta H o n o r i t s . a A.Eutjr-#
1x.& . ff.de adminift.tut.
nus ad diacatochis ° *vicem de*v id e U l- tim: vel poftbiennium :
chiano i». v .
cutii quaeritur. & ad ex­
statumine. vel poft tempora huius
fe&as poflefsiones patrimonia­
V i per potentiam fondos hiberi. 1. C elfu s.§. j. &
legis.ad quod in fra eo.
lis iuris accipiat, earú tributa &
fupra de cadu.tol.^.his C .T :
opimos
ac
fertiles
occupal.hac d efinitione. & fic
ita .& de damno infec.l. g.
canoni foluturus:P illud fpeciali
non eftcontra fiipra eo­
^ runr.cum quxftuofisr praetor.§.finali.
obferuatióe procuras,vt primo
dem .l.j.
vberibúfquc pro rata portione
Vi per potentiam,
k Prafentis.quafi dicat, vicinas, & in eodem territorio
y Cum quafuofis.
fufeipiat infeeeundos x ex eadl
non prx teriti temporis:
fortiatundehinc fi neque finiti­
facit fupra.l. proxi. A c ­
fubftantia.
v t fupra titu.j.l.fin. A c ­
curfius.
mas, neque in eifdem locis recurfius.
x i . Iidem . a a . H adria2 Infacundos . id eft
pererit conftitutas, túc demum D
I Prtfidio indiget, i. de­
n o .p . p .
fteriles.
etiam lógiuspofitasifed inquanfertis qu x eis dantur.
a T Ocorurr.. Sex menfes.
Ocorum
domini
intra
fex
Sc Sufcipere.fciMcct iu- tum fieri valet, pro interie&o
I . iupra eodem.l. qui
menfes * edidis vocati,re"t Naquod bem u s: rep ete, exaftoagros.in fi.coritra.Solu.
ípacio fibimet cohxrentcs, pro
oes tangit, rem. Sed videtur cótra .
uertantur. qui fi adfoerint,b v tib i.
modo &xquitate fufcipiat,vt id
ab cibus de huic iuperiori proxi.re& propria c teneant, & ea qux b u ifu erin t.li eft preconfenfu omnium "31 fiat, quod
letapproba fpon. fupra eo .L j.S o.ibi
ex prxterito contraxerint de­ fentes f u n t, & fic vene­
r i . Sic ar- fifcale , hic patrimoniaomnibus profuturum eft.
bita, redhibere cogantur. Sin runt.
diiepifcop9 le.Accurfius.
C PropriaSciVteet prx{grufierilc
,
tributariiÍ,
r
i
deferti
qui­
vero fe impares efle earum re­ d ia , vocati prius,
debet ab e- n Submoueatur . ho c Opifopis g -nus, cum habentur tunc- libet auEloritatetfria potefi inuaderejtue
rum tributis propria confiten­ d Confitentur. * no.cop- x V. £
inuadetfit
yicim
tsfue
nonfed
dominus
deutncuilibxs fe r tilia . volebant enim
tur.d abfentia, nec adefle vo ­ tumacem pro corrfeflo. ha»‘ i
ordinari: fe aliqui excufare, & ac- ferensintra bienmrecuperare potefi refiituluerint : e penes eos qui hxc fic in a u th e n .d e exhib.d c P n
tisexpefis cultori: quo elapfo n i iu d iu rJB .
y t extra de ciperc fterilia ad vicem
fufceperint, & certum quem f «.fivero-fed alias cótra. C r f 1
tep.ord.ca. cuiufdá hofpitalis,-quod
T 11 J .Im p p p . V A C E N T . T H E O ff.de cu fto.reo.1. diuus. & rn a
» O STV s & A R C A D . A A A.
fi ardnepi- excufatur, licet fertilem
tributorum canonem promit­ § .fic & diuus.
t-* *
fopus.tun- habeat.
V i agros domino ceflante
tunt , proprietas poflcfsionis e vo'uenm . intra fe*
cta gio.fup o Diacatochia. hofpi V / d e fe rto s , vel lo g e pofitos,
menfes vocati prias7^
intemerata
permaneat:
v
tp
o
ftytrb. ab o- tale, ad quod fupra de
i d eft ali- cenfif
yel in finitimis, ad pri­
quam ea exoluermt , fciant f
mntbui.
epi(co.& cleri.l.om n ia.
Q
1
Q
Q
Q
L
q u em .
Competí.
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
p
197
D e fundis limitrophis &c. T it. lix.
198
patrilLfi q u is . & fupra.e.l. quicun- A de prx.na.l.ij.& .iij.quibus tributa dabatur exp rx d iis aliquorii.
petitionis.infra d e iim *
*
« Xu.hfrA.atuitionisjma.
Superaquatiotas.xm di&io-fuDera?auarioms.Accuriiuis.
di<ftio,fuperxquationis.Accurfius.
.A ccurfius.
o Sa .fcilicet prxdia,quafi dicat,multa grauamina inerant in
q u e.in Prl" c''
anterio ri tem pore: v t fupra titu.jJ.fi.& fueis qax releuantur ab aliis, vt naualis fors integra foluatur.& fe­
b CH f< ^ c u n q u e.§ . exterum . Sed argu.contra.fF.de iure fifl.
cundum hoc ponitur hic ti.v t fupra de cano.lar.titu.& funt fimi- Crauat9 in
pra¿° & d“ p u b l.iniperatores.Solu.hic m agis m uito datur:alia, quód in vno releue- vno '
lm d in iftis qui fponte
8 c in alio graue- releuari de.
releuari,vt
grauis iors nauisf e f­
em unt.arg.s.lprox.& .F
fibi inquietudinem fubmouentur.fF d eiureiu r.l. eum bet..
q ui fundos.V el veri’ h ic
fle non poísit pro ea quse refle- qu i.& fupra lo c .l.b c e t. \al.nanalis
dam,nec fubreptione cuiufqua
d^ fteriLq& fiiaau aoriderit portiuncula: P ciim aliis fu- & fupra e o .l. quicuque.
cópetitionisat loca qu$ tenue­
tatcacc c d ,t:v tfu p ra .e.
§. exte ru m . & .§.illo s,&
erits dilpendiis liberata.
runt auferenda-.quibus etiá illud
^ S ia g r o s .
..
ff.de publiea.l.cotem .§. Mccipfintifundum patrimonialefterile
indulfim9, v t ex eo tempore ex
c T j M c defimttone.Mufub certi canonis annuapraftattone non de­
fina.
\ ~ ln ,ficu m p ra d iu m . l d
quo primum loca de quibus abet augeri catión ex melioratione. Bartolus. p- Portiuncula . ex d ie ft m u neri fu b d itu m gitur, cceperintbpofsidere, tri­
ftis prxdiis, quae dicunx vi.Iidem . a a .H erm ocrati. p . p .
¿ ¿ejkutiombus. fcilitur.deminuta, eo quód
I quis auftoritate noftri no­
buta
pofcantur.t
, táur cetfolutionis debiti, li
& fterilia funt t numinis.
Md tributa pradijfterilis nulluspefidens
minis t de fundis patrimo­ macra
^
autem ipfum prsd iu m
fafta.
defereretur, tunc bene fertilia cogitur, ni/ipoftquam adfecutusfie nialibus
fleriles
fub
certi
cano­
q
Fuerit,
alias fuerit,
rit.Bartolus.
adfignabiturahjcum ofcilicet portiu ncu la. an i . I n i p p . H o n o r i t s & T h i ^ nis pollicitatione fufceperit, fir­
nere:yt fupra eodem.l.
liás
fuerint,fcilicet
prae­
miter1eum volumus pofsidere:
o d o s . a a .Seleucb. p p ;
quifquisA c definitione fancimus
fub eiufdem tamen canonis fo­ dia.
C.Th.n.l- e D tfe th o n t. h per.or Q l quis. Firmiter, fic.
ri. 1 - competitio. , hic
nullum pofíeflorem neque lutione,quem noftras mai effatis
o infra de lo c a . p rx .
défpeftio . & alias eft
munificii praedium c pro alienis auftoritas per annos fingulos ciui.1. fina.in princip. &
dcfpefiione > alias d e debitis vel deftitutionibus defle foliiendum efle prgfcripfit: nul- 1,. quicunque. & fupra
fcftion e. f t not. quod
retinendumtneque eorum pras- Iámqueeos f defcriptione, fiue eodem .l. quicunque.in
fi habeo fertile p r x .
diorum deipeftione e prasgra- ádieftionem, aut innouatione 11 princip;.
dium: nonfoluo pro te,
f Nídlámque eos. tratifquihabesftcrile,veldcuari,quae ex iifde bonis quaere- in pofterum iuftinere:quoniam it de fingulari ad plu-.
jfertum.fed fi habeo ftetinentur,nequaqua efle fflóftrá- nimis abfurdum eff,eos qui no­ ralem numerum,fie eco
rile & fertile, vnuna fo l­
tur:ne vilis prgftigiisf atque co- bis hortantibus fiindos inopes tra fupra de in ius v o c .
ii it pro alio : vt hic , &
ilientis exaftio mutiletur, s
fapra de cenfi.I. omne;
atque egenos,magno labore im Lfina. ,
t Iimouationem. fic fu­
Domini pradiorum debent requiri yt f el­
adeo quod poftquam
penfo,aut exhauflo patrimonio pra de a g r i. & cenfi. 1.
Herile elfet mihi datum
uant debita contraña: & ipfis ceflaMibus,
vix
forte
meliorare
potuerunt,
cum fatis. §. caueant. &
á perxquatore:non fo ladfignantur volentibusfoluere. Bartot
vtpote deceptos, inopinatum fupra in quibus cau. c o .
x i i i . Iid em ; a a . ad P robum . ,
uo pro praeterito tema
c
e n .l.j,& fupra de^allu.
pore: vt fupra.e.l. loco ­
onus fufeipere: illádqüe velut
Mniu praediom h aflores
Lfinali.
rum, in fin. lieet fecusfi
ac domini requirant: quo- quadam circumuétione depo- u j vbemtts . Municipem.
fponte acceperim: vt.ff.
rü fi vitio probantur debita fuifC fci, quod fi le datqros pr$fcifi id eft muneri fubiede iur.fifc. 1. prxdiis. &
ie contracta*, in abfoluto eft v t fent, fundos minirfte fufeipere ftu m , v t innuit ex eo
d ep ub. I. imperatores,
quod fequitur , & . ff.ad
quae funt con tra. & fa­
debeat dominium commutari. aut etiam colere paterentur.
m unicip.l.j.Accurfius.
cit fupra ne v xo r pro
Si curialibus patientibus , & apud aña
x y ii.I m p p .T H i o » o s . a . ,
X Territorii. id eft te r- C .T h.lx.li
mari.& in áuthé.vt no n fatetibus pradia efle alicuius , tributa quis
Vbenlusu
neminem
curialem
rae:
v t fupra eodem. 1; iSS.
fi. pig. c o li. v. & in au- foluerit,apudfoluetes remanet perpetue depro aliem territor ij x debitis hae, & fic aliter quam
thent. v t nulli iudi. §.
miniumpradtorum: & nulla repetendi da­
ff.
de
verbo . fignifica.L
quia vero, colla. i x .&
tur licentia.Bano!us.
detiriéri, fed tátum municipem
pupillus. §. territorium ,
infra de exeeuto . &
x i m . Iid e m . a a . A u reliano, p . p .
pro gleba propria conueniri.
ye l dic quód licet alij
e xaftori. 1. nullam . &
Vra k&poifefsionesf quas
T lT l 'L V S
L ix .
rquádoque cogantur ex­
f Se hac fupra v t nullus ex vicacuriales quolibet padto pu­ D E F V N D I S L I M I T R O - tra territorium a cci­
matcriavi- rfis &C.
blicatis
apud afta prouincialia phis,7 f & terris, & paludibus, & pa- pere deferta p r s d ia iv t f l,mitotrodtp imán f Prafiigiis\. exp One v t
t.pinquifi- ff.de adul.l.ita.
defideriis fuis vel reliquerunt, fcuis,& lim itaneis,vel caftellorum .z fupra eodetn.1. quicun - phis,Cutá- "
tíoae.txtra g Mutiletur, id eft tarQuidam, prflelhts qui vocabatur Tibe­
que. §. fina. cúnales ta- cius.
J
vel pofsidere alios permiferunt:
icucu. <& detur.
penes eos qui eas excoluerunt, rianus,¡latuit quafdampoflefiones,ex qui­ men n o n : v t argu. fu­
iflbbatem h s~ \ M m u m f radiorum.
bus militibus cuftodiemibus limitta mperq
pra de decu.l. curiales.
&
funftiones
publicas
recogno
>«.c.olhn. \^ ) ;aro ruflicorum,
deferebantur frumenta.hocfiatutum hic
& fupra de a ft.& o b li.l.
ierefeript. qUam vrbanorum.
fcunt, firmiter perdurabút, nul­ firmat hac le x ,& iubet tnperpetuum obfer- ob caufas.&.l.rura.& il­
«i«.c.atfi i Contracía. id eft delam habentibus curialibus co­ uarvmandans quodrcfinpta in contrarium la qu x dixi fupra eod .l.
D impetrata,nulliusfint momenti.
tracta: vtqu ia ceffauehac definitione.Accurpiam repetendi.1
runt in folutione tribu­
i.Im p p .V a l i n t i . V a l ¿ N s ,
fius.
x v . Iidem . a a . Sebafto com . primi
torum . tunc enim pofiy D E . F V N D I S *x[,ad La&GRATIANVS.AAA.ad
o rdinis.
feflores exceptis eccleLicinium .* p p .
limitrophs&c.
tini,in meo
I quis deferta praedia quae
fiis amittunt p rx d ia : vt
Qmdam habent, hmt- mtlnufirip.
naualem m fuftinét funftioIberianus4ad pof- troplns , d trophos defcri­
h i c ,& fupra deepifeopis & clericis. I.He his.&
ne,& in defertis nunc vfque re­
fibilitatem b fin - ptio:
limite , id esi dede facrofan.eccle.l. pla­
manent, iuperaequationis** iure
gulorum quorun- feriptis ad yfum militum:
cet.ibLnulla& c.
qui
mihtei
imperium euperceperit: meliore conditione
_ que locorum in Vra. hac lege no.
fiodiunt : vt infia.l.j.&/
in omnibus titulis conuenit ea9 tuens,ftatüit certas poflefsiones fin.^
quod defiderium
fl in quibus ceflat a l,
apud afta publicatu n ó
luuio : v t.ff. ile aCqm.ye.
do.Lin agris. alias esi limitofis. hac fiue de nostris Jiúe de emetisf i n .
poteft com gi.fic.s.de liberali caúfa.l.cum precium .Sed argumé.
dis erant.
contra eo.tit.I.interrogatam .Sed ib i ipeciale,ne pereat libertas,
«em fácit ad hanc legem fupra eodem .Lquicúque. in principio.
2 Czike\\oram.fcilicetfindis:vt infra.l.ijt
& infra de fun.patri.l.quicunque.& fupra de exaft.tribu.l.finali.
a n p ^ » * s . v e l im perator: vel quia in eorum chronicis non
& fupra de cenfi.l.fi p erxq uatorem .
I m u e m tu ^ p r x fe ftu s fu ^ q m legem facerepoteft: v tiu m a
^epetendi.mtn b iennium, cum palam renunciauitrvt fupra de
de ofS.prxfe.prxt.O ri.l.form am .
P a
C paais-l-poftquam.
? » / t ó W q u o d f e c e r e debuit: vtfupra de an .& trib.l.pro
®J 1 2«K-V«4/o7j.nauicularij alicuius fu erát,vel erant:vt fupra
locis.
fechst
C od ex.'
S
H
O
I
R
S
fc
R
i
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
19 9
Codicis Liber vndecimus.
2 C O
a Ij,/;rtCTj.aIiásÍitnituni.itemalias conuenirenr.alias conuerte- A n e .& hoJ.fina.S.aB huiufmodi
reot: «lias conueherent.
.fina.
k ¿ón w rter.ficfup t
b ^ y jifn ii.r e fc r ip ta .fic & infra titu.ij.l.penuL& .Lom nis.
1 Cefahte. ceffbt h p rx ic rip tio . fic fupra de pn efcn V !
“ v icu n q u e.p riu a ti,v el milites n o a caftelia n i, fecundum P,
th
.&
p rxlcn pt.triginra
-..L " .
tem p.qus pro li.l.fin a li.& d
d ee prxfcrip
t.tn g.n ta ar.
an.l1 com
de decu.l.fi quis d e c u r io . & de meta.l.Snali. & ¿ e
; q '.i t in fi.h
d T errU o n a . id eft ca^ P « n e r e i d &. L j . & J
ftrum cum territorio,id
qua: adii mitem ai frumenta come audere debuerat) emptio­ aSr'- & c c n .l .c u ¿ fa.T;
\lnfcriptis, eft iu rifd ictio n e : v t. ft.
ueherent. Quocirca generali le
nis titulo,memorati iuris poisi- & d e v fu r .L neq[]e_& in *
a i limitum de verb.fign;.l.pupillus.
gefancimus Tiberianidifpofifrumenta.
| .territorium .V el etiam
det prgdia-.competens ei actio11 fr a d e c o h o r t .U r d in l
& de fUn.reipri
couenirent. ipfum caftrum ,& terram
tionem oportere obferuari: acontra venditorem intacta fer- narum
ua.L vfus. & .ff. defaLJin qua refidet.
mouentes quicquid vel poten­
Uabitur.
q u iu lia m . h iec fp c c ii,
e ^Idfcriptafunt.ab bis
T I T V L V S
LX.
tia cuiufcunque elicuit, vel fur­
fta funt,regulariter có­
qui primi agros con ftitra : v t fupra d e pr*_
tiua deprecatio: addétéfque ni­
tu eru nf.vt argu.ff.de aDE
PASCV iS
PVBLIfc n p t . triginta anno 1.
cis& p riu a tis.°
qua plu.l. quod princi­
hilo minus, in futurum nulli li­
omnes.
’
A n tiq u a penfi» pro pafcu isfalm um an­
pis . V e l dic adfcripta,
cere aduerfus vtilem vetuftaté,
ni Profcriptiorni . fc¡_
tiquitus conftituta, mconfulto principe au­
per exemplum feu fc ri& prffentem legem noftrá im­
geri
non
debet.
A
n
.
licet
bonorum
.Accurpturam principis, quod
fius.
olim dabatur magiftris' portuna & refpuenda b repo- B i.Im p p p .V A L E N T . T e o d o S.
n A e l i o , fcilicet pro
icere.
militum cuftodientibus
& A r c a d i i s . a a a .*,p p .
em ftione, quia fibi fteIn limite imperij nattas debet ejfecafletti
limina, quod exemplum
Vmnullat ratio fit, n t ftipulatus: vel
detentortniji k fnas cui per principem detefequebatur magiftri mi­
tioeft commijfa: contra.facientespcena hic
cur in pafcuis fal- bona fide em Srlicet in \Co,KorxS
litum qui etiam ftatueinfertapuniuntur. Bartolus.
runt numerum militum
tibus P rei priua- quibufdam cafifaus em-bac.U pr,
ptor de precio non a- h-.bmJ A^
11 . Impp . H o s o t i t s &
lim itaneorum : v t.s . de
tasl penfio debeat g a t : vt infra de fun. rei cta W.i.e*.
T H E O B O S I Í S.Ai.
offic.p rxfec.p rx to . A f r .
ampliari,nequaquam
pro
libi­
pri.I. nemo. & fupra de trade ce
1. in nomine dom ini.§. ^ . VjVicuquef
ic iK
caftellorum lodine ordinum augmenta facien­ p rx d i. curia.l.j. & de a- bi
quod autem,
v^/ca qu
quocunque titulo poff A ntiq u ita s .id eft anda funt. Etenim idcirco graui- g n . & cenfi. 1. quemad- turaeúd.
Ident,cedat ac deferat:
tiq u ftv tp rx d ix i. vel id
0 clum f s imponi
orem penfionem imponi ab or­ m
quia his tatüm fas eft pofsidere
0
D R 9ASCVIS
eft vetúftas, qu x pro le­
dinibus accepimus , vt anima­ publicis & priuatis. ■
caftellorü territoria, d quibus
g e habetur : vt. ff. de aVrouiditfundis limitum,
lia ex rebus priuatis noftris a lo
qua pluuia arcen.l. ij. in
adfcripta funt, €& de quibus iuC afiru cui- principio. E t fie nó .no n
eorum paftibus arceatur: rquod nuncpafcuis.
dicauit antiquitas.f quod ii v llibet habere j;c e re ' cuilibet habere
P / "Vmm-.Ua. Saltibusi
fieri non oportere diuas memo­
V—; fac-t hic vi :n ver­
nonpermit- ¿affrum . quod intelli— terius vel priuatse conditionis
r i s Iulianus prorogata iufsione b o faltibu s. non dicas
quifpiam in his locis, vel non
th—T.
ge in limite im perij, &
conftituit.
Quare
excellens
aupratis
vnde fructus col­
fic caftellum dicitur li­
caftellanus s miles fuerit deten­
mitis caftrum: v t.d .l.in
tator inuentusicapitali fententia c ctoritas tua f conuentis prouin- lig itu r aliter quám paftionervt fupra.l. proxi.
nom ine d o m in i. & hic
ciarum rerioribus, non eam li­
cum publicatione bonorum ple
& fi. & quod dicit prid ic it, his locis, at alib i
citationis necefsitatem patiatur u atx, fcilicet principis.
cietur.
quilibet poteft facere:
inferri,quam repentinam faciut nam in faltd priuati ho­
v t .C . de x d i. pri. 1. per'
A g ri limitanei donet per milites pofiiciuitates:fedeam manere decer minis non intromittit
pyouincias . nifi fiat ad
dentur, funt a tributis immunes.fi tamen afe o rd o , fed domino có
aemulationem, v el fcanlienatifuerint legeprohíbeme , yindicentur
net,quam ftatuit antiquitas.£
m ittitu r: vt fupra de iu.
dalum inde oriretur : v t
non obfiante temporis prsfcriptione. Barto.
i i . Im p p . A r c a d . & H o n o i .
l.nem o.
ib i n o l . nam nec pri­
i l i . Impp: T h e o b o s i v s &
a Á .ad Simplicium magift.m il.
q ?ri«4ia.fcilicet prin
uato d eb et com m itti
V a l e N t i n i a n v s .a a .
cipis.
Nfignis
auctoritas
tua
u
hac
cuftodia limitis: vt. ff.
Gros limitaneos b vniuerr Arceantur, quafi di­
de ope. pub.l. legatum,
conditione1
apublicis?
prafos cú paludibus omnique
cat, ideo poffelTor feu
fic nec v ili licet extra­
tis[ac amoenis] t pafcuis anima­ con
du fto r faltuá prin- t froinclu
neo m etrocomiam eme­ iure, quos ex prifea difpofitiolia militum prohiberi praeci­ cipis prius dat ordim,fislegitCane
limitanei
milites
ab
omni
r e : v t fupra non licere
piat, vtvniuerfi cognofcant,de & f i c ordo accipit , vt Apame
ha.m etro.l.j.& h x c cámunere1vacuos ipfi. curare pro
emolumentis eorum,tuique o f­ animalia militum ar -n is .i.S y ia
ftra fi funt niroi* ma­
ftio compendio,atque arare covt fua coada-locis, de
gnitudinis, per m agiftríí
fici] facultatibus, duodecim li­ ceantur,
fueuerant, & fi in praefenti co­
fto ris liberius pafcan- qmb. Stro­
militum poffunt ad m o­
bras auri fifci commodis exhi- var, & qux vult induci. tohb.i 6.
luntur, abhisfirm iterk ac fine
dum ren ovari: vt fupra
bendas , fi quiiquam pofthac Sc facit fupra noua ve.
de oific.prarfec. p r x to .
vllo cocufsionis grauamine de­
memorata prata mutilare ten- l.j.ij. & .iij. 8c facit fu­
A f.l.in nom inedom ini.
tineri : & fi ab aliis pofsidentur
tauerit: non minore decernen­ pra d c cano. fru.vr.R o.
circa fi.
(cuiuflibet fpacij temporis praeI.neminem . & d« priu.
g N o n caftellams. id eft
da pcena, fi etiam prata priua- vr.C onftantino.l. nulli.
feriptione ceifante)1ab vniuer­
talis m iles, cui non fit
torum
Antiochenorum
fue­
&.ff. de d eere. ab ordi.
fis detentatoribus vindicandos,
adfcriptum limitis carint cieuaftata: ita tamen,vt fine fa .l.ij.
ftrunr.nec fit á m agiftro
i iidem militibus fine vllo prorf
Tua. loquiturprxfb.
laefione
prouincialium
prouimilitum inter limitane­
fus(ficut antiquitus ftatutú eft )
os deputatus, ex m iliti­
deat curiales quo pario anima­ p r x to .
collationis onere volumus adt A n tiq u ita s. fic.s.titu.
bus enim conftituebanlium militarium 2paftui*confu- j.l.ij. Accu r.
* pafcuis.
fignaririnhis etiam contra eos
tur milites lim itanei,qui
latur.
u I Nfignis-Tud.magiftro
erant fub ducibus:vt fuqui praeceptionibus noftris ob1
militum
loquitur.
Prata
provincialium
non
debent
fatigari
pradifta.l.in nomine do
uiam venire tentauerint, prox Hac conditione, id eft
molefiia militumprincip,sAartolus. * .
mini.Sc d eo fficjn a . mi.
feriptionis 111 pcena valitura,
intantum.
l.fin. Accurfius.
m . Impp. H o n o r i V S &
y Pubhcis.ñfci vel prin
h i Cros limitaneos, id
Nam fi quis forte (quod miniT h e o d o s i v s .a a .
cipis.Idem in priuatis cu
\ eft militibus^ cu iullibet: vt in h ic.L ic.j.
ftodientibus limina imperij adfignatos: vt.j.titu .ij.kom nes.& .s.
l.prcxi.
l.j.Accurfius.
2 . . / ¡ta n « . ; a duobus con fu litu r peT hunc tit.animalibus mii Ai»arre.ergo tributorum . fed pro non limitaneis etiam mili­
Iinim :pnm o,vt hic;fecu nd o ,vt penfio non augeatur con du ao
tes tributa p r x fta n t : v t fupra de offi. p rx fe. A ug.l.j.& .ff.de mu xibus priuatis: v. ibpra.I.proxi.§.pe.
5
A
I
Prata
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
201
De fu n d is p atrim on ialibu s & c . T i
^ a t a . L e g e . j i U , quam d irig it ad pr*fec.8e fa. infra d ep r
% D I S
? M T * J M O N I M L I B & c.
r ld e p r o p r i» quam de fiftalibus dicitur
cumommsjintpn n ci-
P
Rata prouincialium noftrorum, & pr£cipué rei priuatj
Cii&t •
- j n o ftrf, pernicioium [vel peri1 * " * - r ° d
culofumt]eft militu moleftia fa
. * Lidam ex bis
tigariádeóquelege3 adampliít
% cari, rt conshtutt per
ydpe™ *- Mef opctam,am . y *
iimam praefecturam promulga­
Uf**
,, LiafuntmiUtibusadta, cenfemus, ne hoc deinceps
' e l a t i ? y t i n f m eodem.1.
vfurpetur: fuper qua re vniuer^ .^ .l.n u U .M c c u r ios quorunl intereft, conuenire
Et faltu
enfibuSi¿e bis tua magnificetianon moretur:
dicit lexfin.
_.
¿
EmphyteuticiSi ad neque permittat poffeffores vel
colonos pratorum grátia quali­
quamempbteufimnonperbet importunitate vexari.
littitu r accedere nifi dato
‘A l i d e m .f e
^ o iu a lib u ? tantum ¿t -
.ff.ne qutdinio.
fideiuffrre, etiamf i defertum
accipitur'.yt infra eoJ . qui­
cunque. & fupra de omn,
fCYo deferJ jij»
e
Conductoribus, f e i -
licet perfonalibus , quibus
feciale ius conceditur tam
pro eis, quam contra eos:
y t infra. l.itj. fitj not.quod
fi perpetuo accipiunt, domi-
-
t
ni funt' PU ideo donant: y t
t ,ic a .c. y t . ¿ . j '
$ JKC t m p e _
b v id e- rotorpoteft eisauferre:ytjn\uxtra
ioca.&i
T I T V L V S LXI.
D E
FVNDIS
PATRIm onialibus, b 8efaltuenfibus, ¿
& emphy teuticis, d & eorum c o
d u ftórib u s.4
Mccipiens fundum fifcalem in emphyteu/imperpetuam, ipfum donat etiam iriequifitofifco.Balt.
U Im p . C o N í T A Ü T Í . A .
I quis f f fundos s
emphyteutici iuris
falualege h fifei ci­
tra iudicis auftori­
tate donauerit, donationes fir­
xix». fxxxxx,
_
mas
i nt , 1_____
dummodo fuis quibuibuftem porib’ ea qüáefifto c
penfitanda fu n t, reprasfentare
cogatur.k
j efi'a de loca.pradio.cid.fina.
Mccurfius.
' { Qi q u i s . emphyteuJ ta .
g Fundos, ad fiícú per­
tinentes.
h Salualege. id eft fal­
Si pro re empbytéutica patrimoniali te­
lió canoneivt infra eo .l.
pore debitefoluta pénfio non probetur, mi­
vniueríi.&.l.ftmdi. & .l.
nori ipfo iure neninfertur damnum yel pce­
fundos.
na: fed tutori & curatori infolutione cefi Firmafint.vt inftitut.
loca.§.adeo.Sed anven- fantibus.Bartélus.
1 i.Id e m Auguftus ad Dracontium .
dere ? v id etu r idem : v t
ff.de reg .iu r.l. cuius eft.
'Atrimonialis fundi penfitafed in alio emphyteuta
tionemfeu aurariam feu fru
fecus-. v t fupra de iure
mentariam
intra tempus1 omifem phy.l.fi. circaprinci.
k Cogatur .n o n dona­ iám,minorum dominio nó no­
to r , fed donatarius. Gc cere™ praecipimus, nec ad frau­
,hec venditor p a d o etiá
dem niuris eorum acceder e,0 fi
interucniente : vt fupra
quod folenniter debetur, pau­
fine ceiifu vel re.l.finali.
ferius inferaranita tamen,vt
& facit fupra de epifeo.
permanente fubftantia paruu& cie. l.fi quis presbyter.& de heredi, decu.l. lorum,iudex tutorem vel cura­
finali.
torem per quem differtur illa­
1 TN Mirimonialis. Temtio , negligentiae fuas & deférti
X pus. triginta dierfi:
offici j p cenas ft exigat ,& dam­
vt.ff.de pufclica.l. impe­
ratores.
na deplorare1 compellat.
m Nocere, im o videtur
E-mpbyteuta ob fterilitatem non petat
Contra, fed reftituitur:
TcmifiionemifftJ referiptum in contrarium
v t. ft.de min. l.fi ex cau- impetratumper obreptionempton tenet.Item
f a • §: fi in commiflum. fundus fifealis coñcejfus in emphyteufim
Sed ibi in fifcali, hic in perpetuam* ab emphyteuta nonpotesi auelpatrim oniali. Item ad­
huc phis-.quia vidc-tur nec reftitu i,& fibi pra;iudicare: vt fu p ri de
ru.& iure haft.fifca.l.qutecunque. Sed ib i in fifcali & vltra
erat proceffum:quia folenniter venditum . & eodem m odo iolue
upra de adm.tu.Lfi tutoris.Ite nec fibi negat reftitutioiiem.Item
bodie videtur corrigi quod de.xxi.d iebu s d icitu r, vt ip fo iure
non currant: v t fupra in quibus cau.in integ.refti.l.finali. V e l
f C cluod
quando currebat tempus,& reftituebatur:at quánon reftituebam r, etiam hodie o ir r it, & n o n reftitu itu r, v t
C o d ex .
P
lop
diri quando vend id it fifcale.alias corrigitur,
n Mdfraudem.i.damuum.Gc.ff.de ¿d il.cd ic.l.cu m autem.§. excipitur.quaii dicat, euadere non adfert damnum,
o ^icrtdcrf.alias^uadete.Accurfius.
p Pauio.id eft parum inferatur & c.id eft, non totum quod de­
betur. v el d i t , ad fraudem, id eft occafionem
lifticet alius offerat meliorem conditionem.
iuris &c.g> eflet fraus eú
Bartolas.
eum euadere.& facit fu­
IIImpp.
V A I I K T I .&
pra d ev fn ca p .p ro em,V a i e h s. a a .
ptore.l.fina.
r \ V ic
VZcxem phyteutico iurefu- q 'Panes, quia forte fo lu it seftimationem p e n - 1
fceperint,eaadrefiin- fionis quam m inor fo l­
dedum'vti occafione non pof- uere debuiiTet. argu.fufunt,qua afferant defertasu effe pra v n d e v i. l.m em ineecepiffe, tametfi referipta per r in t.& . ff. de a ttio . empti.l.Iulian us.f.fed cum
obreptione meruerint: fed nec in
fa d o , tributa tamen Tribula
atíelli éas ab his poffe, nec fi li­ m inor fo lu it, cum in folmtmicitatio x abalio fiierit promiffa: Ktic- lócupletior eft: v t nor.
fed eas in perpetuum apud eos d.§. & n o ta poenas deferti officij.fic.fEde offi.
qui eas fufceperint, & eorum p rsfi.l. diuus. idem per
pofteritatem remanere , nec fi omnia in ecclefia & p re­
fuper hoc referiptum fueritad- lato :vt in authen.de n o
álié.§.finimus. collat.ij.
üerfus eos impetratum,
& .s;d e an no.& tri.l.o b mi.
Imppp. V a l e n s , G r a fifterei
T I A N . & V a i E N T I N I A.
r Deploraré.i. emendaA a a . a d Florentium .
Vndi patrimoniales, & qui re.Accurfius.
V i cunque pojfefiioex emphyteutico iure ad do
fcilicet patri­
mum noAram*" diuerfis generi- moniales.
büs'deuoluti funt:fie eis qui eos t M d refundendum.i. 2i
popofeerint¿ cedunt* vt com- rem ittendum canonem.
mifsi metus eife non pofsit.Nc- u Defertas. id eft fteri­
les, per quod excufabat
que enim magis comodamus 3 f e , v t non perdiderit^
noftra, quam tradimus ea iure lic e t non foluerit pendommijuta tamen, v t ea quas in fibnem . Sed arg.contra
noftra poffefsionehpofitiprae- ff.de allu.l. ij. fed ib i per
fuit deminuftiterin t, & in pofterum fol- principem
tum .A ccur.
uant.c
r Licitatto. in locatio­
Sufcipiens d peraquatore funium defer­
nibus enim' & venditio­
tum,if[umperpetu of oftJebtt.Bartolus.
nibus pradioru m fifcav . Irri pp. Gr a t i a n . & V a lium nonpatrim onlaliú
Í I N T I S . AA/
eft kicus adiedionihusi
I qui a prioribus colonis vel nifi citm locatio patri­
emphyteucariis deftitutüm monialis fu it tempora­
patrimonialem fündum a perae­ lis, fed nec ad vend itio­
quatore vel eenfitore fufcepe­ nes pertinet ciuitatum
ad d id io :v t fupra de vé.
rint: perpetuo deundem atque re.ciu i.L j.& in fra de lo inconcuflb iure pofsideant, nec ca.pr® .ciüi. l.fin .& n o .
quifquam fecundus petitor ac­ hac.I. vniim contra c o n
dudorertf,aliud pro eo.
cedat;
Donatariusprincipis remfibi donatam Ite facit fupra de omni
agro
defer.Lquicunque.
poftidet inconcuffam, & eam in alium po­
& d e a llu .l.iij.Sede v é.
teft transferre.Bartolas.
re.ciu
i.l.ij.& .ff.d ep u b li
V I.Im ppp. G r a t . V a l E N t j .
ca.l.licitatio.
¿ & T H E O D O SI V S. A A A.
yJ^Vndi.NoJh-J.CsCaI quibus patrimoniales
A ris-.cum antea eflent
poffefsiones per Afianam emphyteuticarij alicui*
& Ponticam dicecefim , vel a priuati, v e l ecclefia,vel
nobis, vel a ditiis parentibus fifei.
F
S
H
noftris facra largitate donata*
funt,inconcuiIe ' pofsideant,
2 Popofeerint.titulo em­
ptionis, v el alio per pe-
,
. .
,
,
a Commodamus.id eff ad
commodum percipiendum damus, v el ho c d icitur quantum ad
tranfktionem poffefsionis.
3
b Pojfefiione.fundi dati in emphytenfim.
C Soluontodus poteft efle metus commifsi.
d p i quiffkrpetuo. nifi intra fexmenfes
— r i c o r ■ , — ' e l d*e concefsiónis ver í t f
l"
fuPra de om ai agro defer.1.10
corum.8efupra.e.l.quicunque.
quibHs.inconcuffi.Gc fupra.eo.Lfimdi.8e infra de loca.p r*.
S
«H?
S
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
Codicisliber vndecimus.
203
pofte£TurD,vt
2 0 4
ipfe
ciui.l.finali.& fupra de cenfi.l.fina. & de omni agro d eferd.qui- A
v en d ito r non
em ptor prseftet. C y . & fecur), .
cunque.& de qu ad n en .p rxfcrip t.l.b en e a Zentfne.
h o c v erba iu d icio noftro,term inant retentatum. V e l diciudicifi
eft in hoc , v b i fine o bligatione eft conuentio : & fic foiuat emü
_ ContraclÜ us.íc'A icet v tv e n d a tiv e la lio titu lo pofsit alienare,
ptor:quia non v alet conuentio in praeiudicium fifci: valet tara -'
b / N E icu n q u e. Defert! sdd eft fi fian t fteriles,vt accedat fupra de
in t e r con trahen tes: vt.fridepac.I. in ter debitorem. & fic folu-u
A / omni agro d efer.Lquicunque.& fkcit fupra de m uriicgu.
l.penult.Sc inemptor. V e l dic quód
fra dc lo c a , prae.ciui.l.j.
ad
eos f nunquam patrimonialiú lig an tu r cum Inferiori
atque ad fuos polleros tranfmit
St. ft.de ptiblica.1. lic ita fiindorum peraequator accedat: litera iu dicio noftro. &
tan t: quod quidem non folum
eft fenfus idem^qui p*rotio .in prin.& .s. de vfur.
graui multa feriendo eo,qui fta- ximui.
1-fi bene.St in ftit. de f a - in heredibus, fed etiam in contuta noftrae elemétiae aufusfiie- 1 7><uedij. patrimonia­
tradibus* omnis generis volu­
tifda.tu to.§. penúltim o.
lis,
Accurfius.
rit temerare.
mus cuilodiri.
m Pefifionem. i(J .
C /^v M n es fu nd i . L i ^Occipiens m emphyteufim d fifco, debét
S i fu nd i patrimonialesf rtiles aliquibus
V
miti, id eft ad vc cluere de non deferendo fu b hypothecafu o15 llnc noftro iudicirt
fu nt eoncefsKCr fletóles nonzperaquatcr defum militum qui ftant
rum bonorumzahas fatifdare teneturzquam
betftertiiafertilibus aggregarentfic omntu emptor v etu fto tem p ^
Imperator in limitibus im perij: &
1
t!nue n t fic
P
fatifdationem Ji magiftratus o-niferd , ad
pnifio pr¿fletur, & dunjiojiat ficriiium <quadam a- id eo etiam im perator a- fuum redundat pericuium.Sarto.
, 9 uo d venditor
qua 'lance & fertilium.Bartolus.
tiend renon lienare non p o te ft: v t
VI I . Iid e m . a a a .C y n egio. p . p .
x . Iid em . a a .E u tychia­
noT !tCriteum
9 non
ipfenolumus
adiu^
:
poteft.
h ic dicit.
Vicunque ad emphytéuno . p . p .
d obfiaculo.G alius pof« vetuftate tempor?
ftm fundorn patrimoniaVndos patrimoniales eos qoo mm uspoft
fid e a t. & facit fupra de
lium vel reipublic^ iufdumtaxat qui faluo cano­ ^ f ^ P r o r , fecundum
fim . lim i-l.j. & .Lfina. &
fu. noftri numinis venerit, is ii
xvj.q.iij.c.inter.
nes iure priuato noftra liberali­ q u o fd am .& verbufflu®
e u A'iuerfi.Priuato iure,
redundantia fortunarum ido­
tate concefsi funt, h cum his tI0fa s Poteft leo¡. ¿ q
. V facit differétiá iter
neus fuerit ad reftituenda quae
patrimonialibus qui in có ditio­ P 'a -v e l vetuftate. nam
prsedia patrimonialia &
defertis b forte poflefsionibus
ne propria conftitutifunt,’ illu- tngennalis v e h . l . a n t
tributaria quae emit prirequirentur,
patrimonium
fuú
uatus á priuato,faluo ta­
ftris auctoritas tua iubeat exae­ F * f c n ptIO ex vitiofa
men c a n o n e : quia ali­
publicis implicet nexibus.Si ve­
quari: ita v t releuato onere rei poftefsione ontur.-vt ff
te r emere no n l ic e t : v t
ea cq u ir.p o iiefn j.p ' ‘
ro m inor facultatibus probabi­
quod imminet fatigatis,tranfla- Pd °nius.§.f,nal
in fra de fun.rei pri.l.nej . & Vetutur, datis fideiufforibus idoneis
tio in eos qui integris viribus
m o . & illa patrim onia­
s dic™ r .x l .a n n. vt
ad emphyteufim accedat:fcienlia quas quis acceperit
florent,& adferiptio tributorú, arS U* j nfra.de f un. rei
d irefte á principe in emtibus his quos talium rerum cu­
aequa lance diuidatur.
pn ua. 1. n e m o. V e l dic
phyteufim : cum his fe­
poflefsio fcilra folicitat,in fe negligentiae da­
Penfio pradtj emphyteutki a fifco defencundis poteft dari avniofa.& fecu nd u m hoc
ña,
fi
huiufmodi
cautio
defue­
diturper
empteremznen
obfiantepallo
quod
liud defertum , fi prius
d ic quod vitiosaccepit
venditor foluere debeat: nifi fnneipistudirit,effe vertenda.
data funt flo rida:& h o c
pofsidere p o O b r fine
ciofueritfirmatum.Bartolus.
F u n d i limitrophi militibus adfignatiper
per peraequatore: quod
t it u .S r tamen praeferi,
x i . Impp. H o n o r i v s &
referiptum principis, -vel adnotatienem, in q
pnmi fecus eft . &
bit.xl.ann.fed canonem
Th e o d o s i v s .a a .
emphyteufim, vei iure domir.ij in a liu trd ffecundum h o c p riu a­
fc lu e t per.l. fina. infrjV s k cmphyteutici praedij1 , e o.v el dic fecundum Ato d ic , id eft quia pri- f e m non p o jfu n t : &■tr anf a t i reueeantur.
Bartolus.
aatus á priuato em it.A quod fine obligationis vincu­ z o . ius empbyteuticum
v i n . lid etri a A A .N ed earch o.
lij dicunt, id eft fp eciali
lo retentatum eft iudicio no­ habebas m fundo T itiiM nes fundi t patrimonia­
iure.
ftro,immutabile
perdurare prg- illu d pradium p o ^ d it
TH ic net. f - A i eoj.emptos.& fales per Mefopotamiam,&
5>eius.xxx. annis nullo
cipimus:poíTeísionemm autem m o d o fibi obligatum
contra illos cit infra 'de metat.l. d e O idrochenát prouincias ,quos
quae fine obligatione fpeciali ab em phyteuticario.
qui dicunt uotum .& l.proxi.
conflat diuorum retro princiid
Romanum g U landos. Canone. ic
fuerit vitiofa,vetuftate tempo­ n u nc emphyteuta vinpum famftionibus limiti c de­
impertii nó X"1eft tributa ordinau ic at a Seio vtili in rem.
ris nolumus adiuuari.
putatos , ad ius priflinum fine
fmffeexten- ria , quae praeftant prinbeius o b iic it praeferiEmphyteutaf u n d o s patrimoniales emere ptione'.prohiberhec có
fu.n vitra cip is praedia : vt fupra
vilius adfertionis reuocentur
non coguntnrzdomtnium vero vtile habeat, ititu tio preferiptionem:
EMphrate. de exac. trib u . 1.fin.nam
obflaculo, d praebituri omnia ficutJi i principe vel alio ex quocunque ti~
t ofdroena. & ecclefia:vt.s.de facro&■ eft fpeciale iuri emquae antea impendenda neceftule acquififjlnt.Bartolas.
^tieJiic. fan.ec.l.placet.
ph yteutico non obiici
fitatibus limitis praeberi cófueh Concejil funt. in em Preferiptionem , fecunx i i.Imp. T h i o b o s i t s &
phyteufim, vel locatio ­
uerant: itavt nulli penitus au­
dum A z o . Sed ego cre­
V a l e n t i , a a.
nem .
diantur , qui aut referipto aut
OÍTeífores,veln emphyteu- d o melius d ic i li dica­
i Confiturí fu nt. defermus eum hábuifTe ius
adnotatione dominiu vel emticarij patrimoniales , qui emphyteuticum in p rxti p u ta : & ita apud nos
phyteufim vel condu&ionem ^ fundos minime nunc vfque có
fu n t nem ini con cefsi,
d io patrim oniali: nam
qu i conceduntur h a ­
quolibet genere largitatis de.no paraueruiit ° , eodem largitatis
& rub. de patrimonia­
benti a lia , v t illa defe­
libus loquitur, & £c hic
n .-i
*
modo P nequaquam ad eorum
ftra
liberalitate meruerint,
rat, v t om nia alicui da­
comparationem vrgeantur: fed fpeciale in patrimonia­
i x . Im p p . A r c a d i v s &
ri pofsint:vt fupra de o lib u s emphyteutiris feH O N O R . 1V S. A A.
tanquam preciis depéfis, fic eis cundum M .& fecundum
mr.i agro defer.l.qui v Niuerfi cognofcant nihil
noftri nummis beneficio po­ h o c adim atur polfeisio,
tilia.feus in emptis á pri
uato: v t fupra. 1. proxi.
priuato iure, e faluo cano­
tiantur: v t quod iuris alter infe­ id e ft dom inium ,vt non
-Accurfius.
ne, fundis emptis cum patrimo­
rendo precium confecutus eft, p r x fc r ib a tu r . x i x . ann.
fed .xi. r t infra eo.l.fin.
i í Es. id eft penfio emnialibus efle commune: ita v t
hoc noftra liberalitate praedi- & fa. fupra de prxicrip.
i phyteutici praedij:
quse penfio noftro iu­
xxx. an n .l. cum notifsid ic io , id eft permifsione n oftra fp ecialiter eft retenta apud venm i.§.finali.
dito rem ,vt ipfe eam praeftet,non em ptorfine vinculo o bligatio­
n r \ Ojfjfores vel.v el,p ro id eft.
nis. inefficax enim p a ftio eft feu o b lig a tio , v t ea alius qu^m qui
1
o ComparaueruntA me,vel a priua to , fed in emphyteufim
pofsid et praeftaret: vt fupra fine cen .ve l reli.l.fin.nifi fit facta no­
habent á m e.
ftro iudicio: ficut & ipfius praedij patrim onialis insfficax e fta p Aiedo.i.beneficio , quafi dicat, ficut eis largimur in emphylienatio fafta á procuratore p a trim onij , nifi iuflu principis:
teufira-,ita largim ur h o c ,v t non habeant necefle ea emere,& ta­
men habeant tantum ius ac C emilfent, excepto quod dicitur, s.
Vt.fF.de leg. j - 1- apud Iu lianu m .f. fina, itaque illud ius noftro
co.l.vniuerfi. Accurfius.
iu d icio reteritum immutabile p e rfe u e re t, ficut eft ab emptore
iuccefsone.
Q
F
I
O
P
V
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
quod videntur A quituiypttm alienare, & quo volu erit m odo transferre poterit.
quod ergo prxeeptio v el auftoritas fa cit,h oc facit hic p rx fc ri-
a
Sutcefiione. v t quia acceperant defertum , p
lenfibus fit tutus!
f u c c e d e r e deferenti:quo cafu bienm o v e l fex
v t ‘s -d e omni agro defer.l.qu iagros.& .l.ioco rum .
p t i o . A c c u rfiu s.
h ' ‘priuata. fa fía á nobis, vt fubiicit.
_
- r Ouocmiauemodo. quia ius in re temporis diuturnitate q uxfiTemf 0r ,,í-.r. ^ . eo . l ius.
¡nturnita-
ulMsalicui a
<£•&**'
20 5
D e fundís patrimonialibus & c.
2 0 ?
emphyteutatá
^'rjbertates. infra tit.j.
u j . contra. Sol. habent
hic quídam liberalitatc's.fec u sin libertate dic-nt. vel iilud in c o lo ­
no ¿mpbci vel alio:
h o c in emphyteuncar io , vel fim iü, qui funt
domíni faltem vtiliter.
arcm-in authen. de non
alic.§. alienationis, col.
ij .& facit quod d ixit.s.
de agri.& cenfi.l.quemadmodum. Accurfius.
£ - 7 yH i. -Saltuenfes. id
eft Ditos in qui­
bus funt p afcua.A ccur-
ftus emphyteuticarius habeat.
Illud quoque ius,in quibus co­
luit praediis,quod aut ex {ucceflíione,a aut ex cóparationé pri­
uata,b aut noftri numinis libe­
ralitate , aut quocúque modo c
poiTedit, iciat d illibatum intemeratúmqaé feruarhlicentiaeis
concedenda etiam libertates e
mancipiis ex fundis patrimo­
nialibus atque emphyteutica­
riis , cum fundorum fiat domi­
ni, pratftare.
. Pradia patrimonialia hic nominata non
poffunt aliena)! in alium , pana contra f a ­
cientibus imminente. Bartolus.
x i i i . Iidem a a . ad Florentium.
fius.
Vlli iam in pofterum lice­
<T Orientis ■localis eft
h s c l e x . nam a lix dore prg cipimus patrimonia­
m inics pofiefsiones fai­
les feu limitrophos vel faltuenno canone alienari pof­
ies f fundos qui per tractum
funt :vt.'j. de fim d .rei
Orientis s pofiti funt, ad ius
pri.l. fin. & infrá.l.proxi. & eft'fimilis prohi­
transferre priuatum: fiue dem­
bitio quodammodo in
pto fiue ialuo canone iuris fan­
p radiis redactis fub fo r­
dorum immutatio poftuletur:
ma patrimonij.fr. de le.
legis temeratores quinquagin­
j.l.apud Iulianum.§.fi.
b officium. id eft o f ­ ta librarum auri pcena coercenficiales. & facit.s. de ates:tam videlicet petitorem, q
quxdu.l. d ilig en ter. &
officium h quod petitione con­
de fun.limi.l. fin . & de
cedit adm itti: licet adnotatio
peti.bo.fubla.ij.
i r viemus. Agonothetici.
noftra vel diuina pragmatica
X fcilicet nominis fun
contra vetitum proferatur.
dos , vel nom inatos re­
jQ yuper quadraginta an. fundum pa­
leuatorum , vel alio fitrimonialem y el templorum pojftderit, yel
m ili:v t fupra de c o l- alterius iuris cumtitulo,yelfinemuUampro
la.d o .ad x.l.j. & dicun­
ipfo molefv.am yel quaJHonepati poteft-.Jed
tur agónothetici fecun­ Jbluetdebitucanone.fi yero ab initio pro­
dum M . fundi qui da­
bet titulum pojftjfor adempto canone d prin
bantur certaiitibus in
cipepradiumftbifuijfe concejfum , a cano­
agone, vel id eft rurenis praftationefecurus eft. Bartolus.
itres perducti ad ferti­
m u . Im p. A n a s t a s i v s . a .
litate agone,id eft laboVbemus omnes qui in qua­
re.ná prim ó erant ftericunque dicecefi,aut quacun­
Iia.agon enim G r^ ce,la
bor Latine : quia qui
que prouincia vel quolibet iallaborat,agit.vnde C h r i
tu vel ciuitate fundos patrimo­
ftus in agone fu it . E t
niales vel templorú,aut agono­
releuata d icu n tu r,'q u x
thetici,* feu releuatorum iugocum erant paluftria , fa­
rum ,k vel cuiufcüque iuris per
fta funt terrena: de qui­
bus etiam loquitur d iquadraginta iugiter annos(pof
fta lex de colla.d o . A c ­
íeísione fcilicet non folum eo­
curfius.
rum qui nunc detinent, verum
k I ugorum. id e ft te r etiá eorú qui antea poflederat,
r x quae m odó iugo arar
tu r ,o lim fte r ilis : vt in
computanda ) ex quocúque ti­
authen.de m an . prin­
tu lo , vel etiam'fine titulo hac­
c ip é - c o g e s. Item cutenus p o ffe d eru n tv e l poftea
iufcunque iu r is ,id eft
nominis á iu
ímpofiri,vt aurarium: vtfupra eo.l.ij- & de coi. d o.I.j. & n ot. fecun­
dum M . hic loquitur d ep rxd iis defertis q u x poisidentur ab áliquo nulla in tercedente auftoritate eius qui eam interponere po
tuit.Sc ideo hic per.xl.an p r x fc r ib it, v e l alius qui á tali pofleffo re titulo intercedente accep it, fecundum Ivi. & L quicunque
ergo talia prx d ia per con tra & im em phyteu.vcl per conductio­
nem perpetuam praeceptione imperatoris v el auftoritate comi­
tis priuati x r a r ij fufceperit, dominium cum pofiefsione confeC o d e x.
N
I
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
C
I Suumcjft. quia capitis cenlura fublata,iugatio terrena rem áf i t , & omnes pro his agris quos po fsid e n t, publicas prxftationes debent, ideo v iper memoratum quadragin­ debatur publico efle
quxfitum , quod fuerat
ta annorum fpacium poffede- prxfcriptum : quia fi­
rmt, nullam penitus foper do­ fcus folus pefionem re­
minio memoratorum omnium ceperat,fed non eft nifi
fundorum vel locorum,vel do- ei poflcdit.M .
m Monendam . annimorumá publico aftionem vel u érfarix folutionesper
moleftiá, aut quamlibet inqui­ rationalem rei priuaetudinem formidare,fed impo­ t x exigeban tur: qui alitum canone pro qualitate iu­ liás vocatur procura­
ris cuius praedia funt vel loca, to r fifcnvtTupra de mo.
m u l.l.ij. 3 r.- i i j . & fie á
per fingulos annos foluentes, publico mouebatur a pro certo habeant fuum efle 1 ftio : vt.'j.de fun-rei pri.
quod pofsident,vél poftea p o f Lvniuerfi.
federint: ita vt omnibus ad ex­ n Quadraginta an. iu­
gis. vt.'s-de p rxfcri.xxx.
cludendam omnem quolibet an .l.com p erit. & infra
modo ex publico mouendá m de fun. rei pri.l.fin.nee
quaeftionem, nuda ex quocun­ obft.fiiprane rei dom i,
que titulo vel etiam fine titulo vel templ. quia ib i de
corporalis quadraginta anno­ lon g o tempore dicitur.
Item nec fuprá de om­
rum iugis11 poifefsionis exce­ ni agro d efe r .l.q u i aptio pofsit fufficere: hoc etiam gros.'& .l.ldcorum . quia
adiiciendo, vt illi quoque qui ib i con tra priuatos, hic
adempto canone 0 huiufmodi cotrá fifcum. Item quid
fi erat priuati prxdium ?
fundos ab initio Pprincipali iufi R e fp o n d . multo magis
fione datos fibi fuifle confir­ fecundum P , fecus au­
mant: fi per quadraginta annos tem fi nihil eft folutum:
adempti canonis beneficiú iu- cu:a fifci non p r x ic igiter poffiederút: nec canonem bitur m canone priua­
to ,v t am odo non tenea­
cuius ademptionem quadragin tur foluere: vt.s".de p r x ta (ficut diftum eft)annorum fcript.xxx.an.l. cóperiti
poflefsio teftatur,pofsint peni­ quod tamen d ic vt.s. de
tus profligari: eo ap noftrae pie­ prxfci.xxx.an.I.m ale.
O A d ep to canone, im tati placuit in vtroq; cafu, id eft petrauí a principe p r x tam faluo, quám adepto cano­ diurri,vt fine canone li­
ne,poíTeíTorum noftrorum iu­ bere haberem.Sed c o n ra in eo ftatu in quo per qua- tra.j.d efiin . rei pri.l.S.
dfaginta annos ( ficut diftum Solu. ib i in dominico^
hic nortñmó hic á prin­
eft ) iugiter manferunt, abfque cipe :’ ibi ab alio accepit
vlla innouatione durare.
eo pafto . E tn o t. duo
neceffaria, quorú vniini
t i t v l v s
l x i i .
non fufficit. íic.íF. de
DE MANCIPIIS
ET
a d o p t.l.p o ft mortem.
colonis patrimonialiú,fálcuéfiíi,
AL'j dicunt quód hic
& emphyteaticorum fimdoru.
erat dubium de cano­
n
e . fi autem eflet cer­
Si yilla locata in emphyteufim conceditum: etiá «^principé fuftur.hópoffunt coloni. yju>faretotum terri­
toriis eiufde, 0 - yniue.jas aquas & fon­ hceret .'Item contra.?,
tes eiufdem, fed fruiium debent percipere de p r x fc r ip t. xxx. an.l.
cum notifsimi.in fi.Sol.
de his in quibus cuTturttrequiritur : C7" vt*
aaua quaxems eft ad culturam neceffaria: hic iufsio vel concefsio
principisfuit:ibi non.
reliquumyero cedit emphyteutisJBart.
p Á b ir.nio. innuit q>
1, Im p. C o n s t a n fi primo cceperit pofsi­
T 1 N V S. A.
Mphyteuticarios s dere,poftea beneficium
dempti canonis impegrauát coloni,r agros tnuien t,n ih iie g it.v L.5.
de anno.& tri.l.in i' audem .& de im m u.ne.có.l. j.M .& facit.s.de pro fef.& me.Lfi.
D & M A N C l P l I S E. T C O L O N I S & c,
q r * Mplnteuticarios.-cum fifcus fingula prxdia cuiufdam villae
I . iocafiet diuerfis certa mercede in nummis conltitura: p o ftea dederat alij Villam illa in emphyteufim: coloni fic omnia v o ­
lunt v furpare,vt in emphyteuta n ú remaneat-.quod n ó poflunt.'
ad quod facit.j.eo.l.iij.
r
Coloni, quibus locatio prim a fafta eft ad nummos.
§ iiij
C o d icis Liber vndecimus.
207
2C8
praeter connietudinem vfurpa- A gonifque conuertere.
¿ M o r aut z jrfirp tM " . f c t e e t
patrem ponentem
_
f
lector nopo eos quos & c .& eft arg.
T I T V L V S
LX III.
cum aliquo milite/dem' de
tes,4 quos nullis culturis erufsleh
tr r.ejfrf J) contra Prandenfem feri
D E F VGITIV IS COLOtamen fi magnus celfe- pt/abbcté
dierunt:cum folennitas b id eos
JubftUKti. ptoré,qni facit per fuos
u it fe a f o l o : vt.s.titu.j. ¡n
nis patrimonialibus,faltuenfiattrectare e permittat , quod
d iícip u losícrib i:& c ó ­
bus,Sr emphyteuticis.
L fin .c u m fuis concor. ci. extra ¿
eorum labore vel oliuetis eft
tra magiftrum qu i facit
Colonipatrimomaies ‘rei faltuenfes non
& .ff. de d ecu .l. ho no - indi.
obfrontibus aliquibus ftipendiis qua prome­
res-vpe. Accurfius.
feholaré pro fe legere,
infitum,d vel vinetis. Sed & ir­
ruerint, reuocantur adprimauam cultura
r Stipendia data . vel
b Solenmtas. qua’ á iu­
riguas fontium aquas vfurpaarronem. Bartolus.
ftatu ta. ad qu o d.ff.d e
r e eft inuenta circa emre conantur,quarum ff udtus foi . Imppp. V a l e n t i n í a N.
decurio.l.Herennius.
phyteuticos fundos.
C -JttreClare . id eft lis emphyteuticariis debentur.
T H E O D . & A R C A D . AAA.
f f~ ^ V if q iu s .? a t r im o ad vfum proprium tra­
Ideoque placuit,vt deinceps a\-Jn ta lem . idem for­
Vicunque paruuhere.
te in colono
quarum iura poteftatefque pe­
li i ex municipi­ crederem,arg-s. de f un.
d Injitum . quafi infer­
nes emphyteuticarios perma­
tum : & venit ab infe­
bus vel colonis pa pa.l.fina.in prine. St fe­
neant: tantumq; ex eis colonis
ro , in feris , in fe u i, in trimonialibus vel c it quod not. fupra de
impertiatur, quantum culturis
fin.inferere.
r.fu g i. 1-quicunque.in
faltuenfibus , quorum tamen fe
fi. Accurfius.
e Irrigationh. fa cit fu­
eorum agroru fufficere maniaui ac patres implicati huiuf- t S ' Vm fiunque . fecit
pra de fe r u i. & aqua.l.
feftum eft,quos ipfi colunt: pro
B modi functionibus fuerint, cópraefes.
V /s.eo.l.j.& .s.tit.j.l.
modo autem fuperfluae irriga­
f T ibertates . D om ini.
niuentia militaris officij ad fti- fi.cum fuis concor. & fu
tionis, e quá vitra culturas fuas
J L v t c o lo n i. & fic
pendium caftrenfe vel officia pra de decur.l. genera­
no n eft contra.s. titu.j.
li. & de agri. & cenfi.l.
vfurparít,emphyteuticariis p o f
diuerfa tranfierint: ad munera feruos.
l.pofTeftbres. & facit.s.
fefforibus penfiones accefsiopatrias,vel ad agrorum cultus u D E C O L L M de his q u ia non d o j. f i
néfque p raeoeant.
■
no n proprietatem,
tione fundorum patri­
conuentis ducibus,tribunis, ac
Manu.mtfiio fatla de mancipio fundi
g Rationales, id eft jp monialium & emphy­
praspofitis reuocentur, neque
curatores Ca:faris: vt.s. patrimonialis a non domino , refeinditur
teuticariorum.
per procuratorem Cafará. Bartolus.
his ftipendia datarprofint.t
de m odo m ul.l.ij.
-Ad quas collationes
%__
j E x fine
i i . Imppp. V a l e n s g r a Sufcipiens yel occultans colonum patrih
Ognouimus.Merueneantur ifli fundi, dice- huius i
TI AN. & V A L E N T . A A A .
momalem,poena hic infertapumtur.Bar.
V j-runt. in emphy­
re yult.
no.fecudum
l i . Iidem a a a . C yn e g io
ibertates quas mancipiis ex
teufim. & nota fpeciaI T~" Mpbyteutkarii. Mu- lo.de Tla,
pratfeóto p rs to rio -t
l e , v t teneatur c olo n o
fundis patrimonialibus at­
l'.nera ■non fuo fe - quod licet
fta refa uo re fifci, ne fi­
Vifquis colonum patri­ u ore,fcd fifci, vel prin- quis fbetfc
que emphyteuticis, qui fundo­
fcus teneatur ei: v t h ic,
V / mmonialem
oi
f aut folicita- cipis : vt.ft.de iu.immu. datiu exerrum non funt domini, f praefti& .fflde iu.fif.l.fin.§.pa­
1. fem per. §. condufto- cuijfe, & f»
tione fufceperit,aut res.8t
terint, rationales s huius prae­
tronus . alias regu lari­
facit fupra d e ’a-Jmenesdaoccultatione celauerit:non fo - g r i.& cenfi.l.j.
cepti auétoritate refeindant.
ter contra : v t fupra lo tmrum re.t
Emptorfundi patrimouiaik tenetur dalum ipfum refti tUCre,fed etiam y Impendant, fecit fu - piffetnen,j>cad.emptorem.&.fF.loc.
l.fim erces.§.j. & de v re colono-.quemf i expulerit, poffefione pri- Q libram aUri p Cense nomine in- Pra de facrofan. eccl.l. p
‘ ter hocffu fru c. 1. arboribus.§.j.
uatur. Bartolus.
ferre cogatUr.PP. V I I I . Kalen. ad inft™itlo.nero-& de batfectiuI U . Imppp. G R A T . V A L E Nquas funt contra,
pa.l.ij. 8c.fi de pri. ¿lore datij
Nouemb*. Conftantinop. H o- d o.A u g.l. abfit.
T I N-.& T H E O » . A A A .
i U f per. Fundorum, fcieffe,nifi f nojio N .P .& Euodio Conss/
. O licet defenorum .
% Trefaturum efi. alias bet legitme
Ognouimus á nonnullis
k Verterant. arando.
p ro d eii.fic in authen. detiumha.
qui patrimoniales fundos
Omnes adfcriptitij ad a picultura pra­
1 D irig en tes.fcilicet fe.
de non a lie .§ . quia ve- bmffecu fceliorum patrimonialium ,fi ad aliquam mi­
meruerunt,h colonos antiquifm -A d militiam, id eft
rifimile.in fin.
lennitatibus
litiam conuolauerint,reuocantur.B a r.
fimos perturbari, atque in eo­
reuocantur de militia:
a ‘TSMtrimoniales. Ter- requfitiside
m . Impp. H o n o r i t s &
vt.j.titu .j.i.j. & fin.
rum loeu vel feruos proprios,
i tta. portioms. quafi quibusin.!.
de a g ri.& m an.d o.l.iij.
TK EODOSIVS.AA..
d icat, foiuat tertiá eius tépora-'s.de
vel alios colonos íurrogari. E &.}'. qui m ili.non p o f.l.
dnfti itaque huius auctoritate
Viufcunque £ adnotatio- de collatione fundorú fi-mfiru.Gr
cura. &.'s’. de colo .pa.l.
patrimonialium & em- iur.hcffi.
1nis, vel oraculi dudum im­ phyteuticariorú , quod t Co.Theo.
fancimus eos qui deinceps ali­
j . & de agrie. & céfi.l.
petrati,vel poftea eliciendi au- ibluerunt alij. fed cerquid huiufmodi crediderint at­
colonos nulla.& .l.cum
fatis.§ . caueant. & ne
¿foritate fubmota: omnes quos te aut totum , aut nihil:
tentandum,hifdem poflefsionir ei dora.vel rem p.I.j.&
patrimonialium agrorum vin­ vt fupra de an n o . &
bus effe priuandos.
'j.de app.m a.m il.l.protrib .l.iij. & certe nihil:
culis fortuna tenet adferiptos, v t hic dicit.
Coloni ad aliquam militiam conuolanbari. nifi iam fa fti ve­
tes,reuocantur ad antiqua culturam. Item
fub quibuilibet gradibus militerani : v t fu b iic it. Et
milites yeterani ad quietem donati, rei run o ta quód non loq ui­
tantes,ad prouinciae moderatoris iudiciumilico fub
tur d e fimplici c o lo n o , fiica operam non debent dare.B a r .
idonea intercefsione mittentur.
fed ad fe rip titio : quod
i i i i . Iidem a a a . C y n e g io
T I T V L V S
IX IIIT.
p a te t,q u ia dicit auitas
praefcfto praetorio.
D IL C O L L A T I O N E F V N D O R V M P A c on d itio n es. Item.}', de
trim onialium ,& emphyteuticariorum. °
Vper
patrimonialium
refevetera-l.pe.contra.
Em phyteuta fund i patrimonialis debet pro parte qua fundos pofiidst,
n Meruerunt . v t quia
étione fundorum 'l dudum
munera r.gnofcne. Baldta.
honefte mifsi fu n t de
noftriseftlegihus conftitutum,
Im p. C o N s T A N TI N V S. A.
m ilitia.
o T eia- quse in militia * vt hi qui eos-colentes, folum
Mphvteuticarij poíTeííbres qui man- C .T .tfy^
eorum
verterant:k
nunc
ad
alia
habuerunt. Accurfius.
fuetudinis noftrae beneficio ad extraor­
p Fameris, ifta funt no- fe loca dirigentes,1 nunc ad mi­
dinaria minime deuocantur munera: x
m:na ¡nftrumétorú qua* litiam D1 conuolantes, ad auitas
ficut caeteri prouinciales , obfequium
funt in aratro.
conditiones & propria iura re­
fuum itineribus muniendis impendant, p Nulla enim
D E. F V G i T i v i s
uocentur . C sterum t eos
t F ile a i
colonispatmmoniaratione debent ab hoc quod in commune omnibus f i v
bocJoan.de
libusGrc,
qui caftrenfibus ftipendiis otia
futurum eft,1 feiungi.
V icu nq ue f
¥ ia J b ic & q
quieta meruerunt, “ iam vete­
u . Idem a . adO uinium .
L
o™
C
S
Q
^
& q-* docum funtfpu
Bor debet ri,feparanturafolo p e r
rani conftituti, nequaquam pla­
cet tela ■“ in vfiim vomeris P li-
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
Atrimoniales fundos extraordinariis oneribus, c .r .n .
vel mediae aut tertix portionis 4 obfequiis fati-16-«-
P
gari non
D e fundis rei priuata; &c. Tit.lxv.
209
a ^ -/.vt.'s'.d e mu.pa.
¡.iij. Accurfius.
b Tamatur. pcena eft
fupra de cxcu:mu.I.euidenter.
Mnes. Pro rata.
i-Co.ThM’ C
O
cura communi­
ter pofsidet.^
¿ ¡n fohdum. quando
ex af i e. Bt n o t - perti­
nentium : nam non ex­
tra ordinem jo c a tu r ,
fe d o rd in e: vt.s.l. prox.
& ¿ .d e excu. mu.l. cuidenrer.
-
* r
e friuratOTum. racit iup r a d e m u . p a -l.ij.& de
a n . & tri.l.omnes. & .I.
fin. & de a Ilu.l.ij.Sc fu­
pra fine cen. vel reh.l.
fin. & infra de col.fun.
pa: l.fin.
f _p
: ;tá
L
.id eft qui ha­
bent in emphyteufim
prasdia principis, vel
qux princeps habebat
ib alio in emphyteüfim : vt fupra de fun.pa.
l.fundi.
g Habuerint • contra
ff. de vfu r.htu t0r4 .L ucius.fed dic vt.ff. ficer.
petd.quidam.
h Januariarum, eft dies
hic circa medium Ianuarij.
i iduum. genitiu'u s plu
ralis nutneri,& fubftanriuum.
k Securitatis, que com­
prehendat inferétis n o ­
m en, diem & confir­
iera , menfem, caufam,
& ' fummam : v t fupra
d eapo.pu .l.j.& fi fun­
dus eflet priuati, hanc
apocham debet emphy­
teuta dare d o m in o : vt
fupra de iu r .e m p h y teut.l.ij.
Í g u p . facit.ff. de fo l.
l.qu i decem. & .L fi de­
b ito r . & fupra de fiifcep.l.j. &.ft'.de a ftio .&
oblig.l.quod quis,
m TA E f omnes. ^ib orX dinartis . prsefidibu s: vt fupra de m ode
muhl.eos.
n Dirigatur, ad sera­
rium: vt-fupra de fru.
vr. C onf.l. fin .
fupra
de his quae ex pu.col. il­
lata funtd.fin. & de his
qui ex p u .ra .l.j. & . ij.
& d e exad .trib .L in fifcalibus.
o D F. F f r j f o i S
rei priuata e2rc.
Jdeflfifalis ^yuapropria
priuata principis dicuniur.yr.ff. ne quid,n lo­
copubit.!.u;.%.itemhoc.
P T 7 Niueifi . %etraV hi. nifi alius adi’-ciat precio: v t fupra
de ven. re.ciui.l.fii& fa­
cit, ad.!. iftam.). de di­
cer .prae.1. iiij. & fupra
Si
Fifco alienante rem non poteflres auocari:fed perpetuopenes ipfum -rei eiasfuccejfoifs debet res permanere. Saldas.
Im p. t C o N s t a N t i S . a .
gari nó conuenit: cum eoldem
& auri 2 ipeciem,& frumeti piu
rimum modum conftet perfoluere: ita vt qui violare ftatuta
tentauerit,puniatur.b
N iu eríi c o g n o fcá t
has p o fle lsio n es
quas de; fifco n o ­
ftro cóparau eru t,
feu com p arat , n ullo a nobis iu­
re retrahi, P fed pro p ria firm ita­
te poíTefíás, etiam ad p o lle ro s,
fuos d om inij p erp etu i du rabili­
I H . Im pp. I v L I A N V S . A . f
Mnes qui patrimoniales
fundos iiue communiter
fiue ex afle retinent,pro his coueniendi fiint ad vniuerforum
munerum ad eoldem fundos
pertinentium pro rata c porti­
one vel in lolidum d funftiones , ficut vnumquemque pri—
uatoruménecefsitas publicf pe
litationis adftringit.Dai.V.Ka- ^
lend.ApriLMamertino & Neuitta Gonss.
O
tate dim itti.
ii
. Impp. V a l e n t i n i a n .
&V ALENS.AA.
r t I q u o s com m o d itas p r iJL J. uatat rei praediorum, ad ea
poftu landa fo lic ita t, J adeant
tuae d ig n a tio n isr o ffic iu m , &
I I I I . Im pp. V a l e n t i n i a .
m o d u m fuae deliberationis in­
& V A L E N S . A A.
dicen t p e r libellos:certu m q; ha
Lacuit vt emphyteutiori
b
é a t,q u ó d vnaquaeq; villa f efi
rum fundorum patrimonieo o n ere v e l form a cui nu nc
alxumque pofleiiores,f quo vo­
h a b etu r o b n o x ia , ad n o u i d o ­
luerint tempore,& quantum ha
m ini iura m ig ra b it: v t fi q uid
buerint s péfionis paratu: dum­
ad
iecerit lum ptus cura v e l lo modo non amplius q in tribus
le r tia , qu icq u id m an cipiorum
per Ungulos annos vicibus,offi­
V el p eco ris accreuerit, capitati­
cio rationalis adngnetrac de fu­
onis au t canonis augm enta n ó
fcepto ab eodem fecuritaté eo­
patiatu r,c t fed folis dom inis he
dem die pro more percipiant:
red ib u fq ; d o m in o rfi fit ceflura
modo vt intra Ianuariarum h
felicitas.Si q uis autem in annis
iduiim 1 diem omnis fumma ra­
fin
gulis n ó folu erit d e b itu " e x
tiociniis publicis inferatur: gra- q
re ipfius:quod in reliquis rem a uilsimse poenae iiibdendo offi­
fifte claru erit,fine aliquibus de­
cio,fi cuiquam quolibet anni
p en d eré co g e tu r ind uciis. Sané
tempore(dummodo nequaquá
fi quem p o ftea m in u sid o n eu m
numerum ternae illationis exeefa
ftu m efle c o n fte t, n ec ita v t
dat)folutionem facere geftiene x p ed it,ra tio n em re d d é re p l ti negauerit fulceptionis offi­
fionis:res quas ex noftris rebus
cium: vel fi moram fecerit in
acceperat, * ad alium id oneu m
chirographo fecuritatis k edeniu re q u o fancim us P transferendoduper quo polfelfores, aut
tur;nec tam en de co cto ris c u iu f
procuratores, vel magiftratus,
q u e reliqu is,qu i n o u us a c ce d it,
aut qiiicunque in locis fbermt
o n erabitu r. i
qui conficiendorum aftorú ha­
P
beant poteftatem,conueniat có
teftari :v t& de^fficij infolentia conftet, in quo 1 exercenda
viridifta eft: & his pofsit effe
conlultum.
v.
Impp. A r c a d i v s &
H O N O R I V S.A A.
Er omnes prouincias patri­
monialium fundoru ab or­
dinariis 111 iudicibus canon exigatur:& quicquid exactum fue­
rit, di rigat.n Sciát vero memo­
rati iudices nihil fibi ex priuata:
rei canone, vel ex eo q<J ex hif
dem titulis contigerit,ad necefi
fitates alias transieren dum: nifi
maluerint grauilsima feueritate
eorum licentiam coerceri.
P
T I T F L Ñ S
L X P~.
D E F V N D I S R E I PRI uatatj0 & faltibus diuin a domus.
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
2¡o
de fun.pa.Lbi. 8c de de­
bí. ci.I. fi. in fin. gris, ne
fif rem quam ven. éuin.
l . j . & : ij. & de quadri,
p r a fh p e .& fi.
f Tmp.Coq r J j quos. Solicitat. Jlattni edtJt~l quia videtur eis ciumadC 0expedire habere in em- j}¿t¿nopophyteüfim p rsd ia prin- iitanos. !ta
ciPis.
s fnptu rer T na dignationis .alias ^ertin vno
d ication is.& prafid ilo- manufcnftaiturpto.Com.
f Filia, eft in emphy­
teufim d a n d a ,fic d ifta
fecundum M . á con ti­
nuatione limitis,
t Non patiatur . fic fu­
pra de prtedi. iia.l.ij. &
de allu.Lfi.
u Debitum, fcilicet pé­
fionis.
x
Acceperat, i. prsediAam emphyteufim.
y - Sancimus, hac.l.fcilic e t, fine deminutione
veteris mercedis.
Onerabitur, id eft nó
grauabitur nouus em­
phyteuta reliquis non
folutis a primo qui fuit
d e c o fto r , id eft d em inutor penfionis. decod io enim deminuit. &
facit fupra de cenfi.l.
fin .in p rin cip .cu m fi. + „
r
c j
K' j
1 T Semt efbed c o n tra .ft.d e pub. ^ pc^d*’
l.Imperatores. Solu. ib i
(j
ih conductione v e d i- o fitJl0ne ■y
galjs: hic ín a lü . vel il- ¿ ¡ ¡ ¿ £ 5
fecundum hanc i n - */■extra j de
Z
ofe.ybi de
ceditur ab
qui conduxit:hi0 ab eo qui auferendi & dandi pote­
ftatem habebat. V e l hie
auftoritate principis, ib.I vero non. & facit.?:
de fu n .p a .l.fu n d i.& J .
h i. Accurfius:
a
Ficmque. Suo no-mine, pofsiaédáj
fibiqphabédá:
b' Perpetuo. id eft emn i . Impp: G r. a t i a n v s &
- p h yteutico.
c , Conduilimis. fcilicet
Y A L E N T I N I A N ¥ S . A A.
V icu n q u e po flefsion e rei temporalis.
d obnoxias.de fupra de
priuara n o ftra acceptam
pr$di.naili.i.fi.& in aulu o n o m in e ,2 v e l iu re
then.de man.prin.§. n ó
®
p erp etu o j 6 v é l titu lo co n d u perm ittas. c oll.iij.
de pac.Linter.
<ftionisc ei cre d id erit efle tradé
e T r Niuerfi. quidá hadam ,qui penfare vtilitaté patri­
V beht hic rubrica
m o n ij n o ftri fo lu en d o non va ­
fuperiorem .Ac:
le a t: is p ro éo que luccedanefi f Rationalium . id eft
lu rro g au it,p erp etu ae fo liitio n i procuratorii Catfaris:2 * Immof i '
fupra de modo mul.
' inaj Uit
ftatuatur o b n o x iu s .d
l.i.
1 131 . Iidem ad O rebium .
g Poftulatis . vel dicit
de his quse debentur
N iu e rfi e fundi tem piorfi,
ad ratio n a liu m f rei priua •ex prsd iis templorum
principi vel fifc o . ad
tae foiicitu d in em curám q; p er­
quod ;n authent.de ectineant:'atque ab his anniuerla- cle.tit.§.ad nsec.coll. ix .
rü s folu tio n ibüs p o ilu la tis, s
velqusepenfio debetur
p ecu lia ri k ( v tfe m p e rfd it)ftu - tem pla.
h Peculiari, id eft prsed io defendantur.
cipuo. & facit, xj.q.j.c.
v . Iidem ad N ebridiiim .
ii tributa. Accurfius.
Q
1
V
C od icis L ib er vndecimus,
211
m
a \ 7 Stu.Terfittk .repete dicitur. V t, & c.cófecu tiu e.fic & fupra A
V dc obfe.l.fi manumiflori.
b Prijhnos.hcit fupra de ferui.& aqua.I.C manifefte.&.l.praefes»
& de aquseduc.Ldiiigenter.
c p Vnoqui. Priuata. quia fit priuati colonus. & fa cit fupra de
XZL,agr:
agri- & cen. l.cum
fatis.§.j.& de decu-Lcú.
Sus aquae,qua; fundoru noSed c ctrafu p ra d e agri.
ftrof um vtilitatibusferuie& een. 1. cum fcimus. §.
bat,
plurimorú dicitur vfurpaillu d. SoLibi per agna­
tos feruiunt. Item con­
tionefublatus:idq; procurato­
tra fupra ne rei do. vel
rum conniuentia vel difsimulate m p lo .l.j.S e d ib i de
tione p erfeftu m ,1 vt agrorum
lon g o tempore, vel hic
fertilitas deftituta, nullos fruct*
fp eciale.
cultoribus praeftet. Q uia igitur
d lV 1 Emo dempto canoj_ N ne.id eft hoc paiatis iniuilii eft ftatú floretis an­
& o vt non teneatur em­
te patrimonij, aridae fitis molepto r foluere canonem.
ftia fatigariiad meat’ priftinosb
E t not. qu ó d hic tangit
vniuerfum aquae m otum , tem­
vltimam partem rubri­
poris praeferiptione fubmota,
cae,fecundum M .
e
Dominica. & impe­
praecipimus reuocari.
ratoris ex qua ipfe im­
v i . Imp. A R C A O .
perator foluebat alij ca­
nonem , v el penfionem:
V m qui c o lle g io ,v e l cu­
v t fupra de fun.pa.l.funris , vel burgis, casterifque
d i. & fui officiales ven­
corporibus per.xxx.an.fine in­
dunt dicto p afto . & ex­
terpellatione feruierit: res do­
cipe poflefsiones pofitas per O rientem & c.
minica,vel intetio priuata c non
quae nec faluo nec dem­
inquietabit,ii colonatus vel in­
pto canonepofluntalie
quilinatus quaeftionem moue­
nari: v t fupra de fun.paret tentauerit :fed in curia vel
■\alidS,oppc- tri.l.pe.
net e.
f Precia, nifi fuerit fti­
in corpore in quo feruierit, re­
pulatus : v t fupra com maneat.
mu.de lega.l.fi.§.6.Item
VI I . Impp. T H E Ó Ú O . & V
contra fupra non ii. ha.
X. e N . . . a .ad Eudoxium .
m e.l.j. & fin. in fi. Solu.
C
v t ib i.A ccu r.
Emo dempto canonedad
g
Fructuum, fi habes
comparationem domini­
fru ftu u m , planum eft:
q a p ro cu ra to r Caefaris
ca epofleisionis accedat.Quod
rem cum fructibus vin ­
li quis in pofterum ad interdid ic a r e t fupra de fi. in­
¿him contractum acceílerit, eú
ftru. & iu. ha. fif. 1. j. Si
volum 5 preciafperdere perpe­
habeas fruftum , dic, id
tuo: nec expenfarü, vel melio­
eft m elioratio rei’ non
in du cet cotnpenfatiorata rei fructuum s exactioni
nem exaftioni fcilicet
compilationem opponere:nec
fundi. & im proprie di­
temporis libimet contra noftra
citur com penfatio, fci­
commoda praefcnptione(exce~
lic e t can o n is. & fic ftabitu r contraftui v olen ­
pto vetuftatis h auxilio) blandite decepto : v t fupra de
ri:palatinumetiáoíficiú fi quo­
tranfac.Item contra in­
quo modo cotraétus eiufmodi
fra de di. p ra . I . pe. in
fuerit celebratus1 , vel fi talem
prin.Solu iV tibi.
petitione inftruxerit, quinqua- q
h VtiufiatU. fcilicet.xl.
án. opponenda tam pe­
ginta pondo auri poena nomi­
tition i rei, quam can o ne inferre priuato noftra manñ is:q u iah ic» o n agitur
fuetudinis arario:nulla liberali­
de canone tributorum:
tate noftra clementia , nulla
fed de canone fundorü
fan¿tione contra tanta rei pri­
r e i priuata principis. &
fie non ób.fupra de preuata commoda valitura,k licet
ferip. xxx. anno.1. com­
adnotatio,
vel diuina pragma­
petit.
tica iit, qua contra vetita ca­
i Cdebratui.p>er id o f­
ficium.
nonem vendere concedat, vel
k Valitura . facit fupra
pcenam palatino remittat o f ­
de preci.itnpe.offc J.h ec
ficio.
dam nofa.& fi contra ius
v e l vtili. publi.l.fi. & de
t i t v l v s
l x v i .
cano, frumen, v r. R o .L
V
E
N
ij.& infra tnu.j.l.ij.Item facit ad-l.iupra ne rei d o.vel tem J.ij.&
iü fra de przd iis tam ia.l.ij.&;¿.de fu n.p ai.fi.
-D -E F v n d i s
¿ t
s
ltihm rei dominica.
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
l f i qf.is.Crtges.quot animalia gregem faciant,n6 t, f j
N fl.ou
l
\
es.
alienus, id eft extraneus.
Vindicentur,fcilicet greges;
Cotm:uemia.id eft confenfus.
ET
tibus rei d om in ica .*
d e
f v n d i s
SA L-
Immittens animalia inpafcuaprincipis,
animalia perdif.procuratcrquefifci qui boc
confentit,g-auipime.punitur-.^npe.
I.
Impp. v
D o.&
L E N T.
C A f).
lR
quis o u iu m v e l
equarum g r e g e s 1
in faltus rei d o m i­
n ic a alienus”1im m ile riü fiíc o ilic o v in d ice tu r. ”
Q u o d ii venalis pro cu rato ru m
c ó niuentia ° v t id d einceps ten tetu r sd m iferit:eos P grauifsim o
iu bem u s fu p p licio fubiacere.
I m p p .A R C A D 1 V S & H Ó -
II.
s o n v s . i A.adsPaulum co­
mitem dominicae rei.*
I qua lo ca ad iacrum d o m iC Ic
O nuiiim pertinentia,cu iu fhbet
tem eritas o ccu p a u erit <1,fecu n­
dum v eteris ceniiis fidem in
fua iu rar retrah a n tu r: referiptis
p e f o b rep tio n em im p etratis,&
praeferiptione lo n g i te m p o ris,f
& notii cenfus p r a iu d ic iis , 1
in hac ¿aula fu b m o u en d is. N e que enim aut precatio co lo ra­
ta , aut incubatio d iu tu rn a , aut
n o u ella' p ro fe fs io ,“ p ro p rieta­
tis n o ftr a p riu ilegiu m x ab o lere
p o tu eru n t.
TITVLVS
LXVll.
D E
A G R I C O L I S
E T
mancipiis dominiciSjVel fifcalibusfrei publicae vel priuatat.
I.
I mp. C O N S T A N T I N. A
Vllus o m n in o o riginalis colonus rei
priuata y noftra ad
aliquos honores,
vel qualibet alia ciuitatis mune­
ra deuocetur.Non enim ciuitatum ordinibus, & cate ris, ex
quibus pro multitudine fieri no
minationes oportet, per omnia
florentibus, 2 ad h a c iuprema
prafidia iniuriola nomination eadefcendendumeft. ii-
Idem A .Iar.u ario p . p .
OIonos n oftros,qu i pri­
uati bfunt,vel ad ratio citiia
gerenda,c velad coledos agros
idonei,retrahiá iubem us,aeta­
tum coledis e nolfris rebus addichquin etia in pofterú obferuarif nequis eórú rem priuata
C
c
d
e
f
& G cu
pub.i.ij.
,
P3!-
O h o em p n y te
nente. Accur.
#»c
e m p h y t e u t a m , *
fuetum cenfum. Accnnr'
1 Longi templi, rlicet, xl. an. pr2fcr. ^
n o c eret, qui- j,- f 10
ig itu r de canone 3
d o m im c s q q u ito ij^
praferiptione ; vt ?
pra titu.pl. fi. canon“ '
mm tributorum nnU
tol htW Pr*fcr¡ptioí
n e ,n iiu n c a fu :v t f
de prafcnpt. xxx. jj^ j
com perit.& d efu n. pa
l.fi.§.fi.M .
P •
t Pramdiciis. id eft
• v tc J.io
noui non prsiudicentu
veteribus.
TW j
u P r o f e r . * r g .c o n - S ! i;
tra eos qui o c q q ^ L *
runt terras comitis
g on is , & impetraue-««¿j ,
runt referipta per obreptionem.
Prin hegum.
cenfus.& facit fupra ne
rei do.vel temp.l.fi.&.s.
t it u .ji. iij. & .l.fin.& L
vfus. & fupra de aqusdu. 1. diligenter. & dic
priuilegium abolere p»
tue runt.
DE.
U C -R J COLI S
&■mancipiis &c.
y X T rUus.Pnuata.cpx"
i N eadem eft, quae
& fifcalis.M .ar. fupra
de óff'i. co. re. priua.1. j. t injpp
& iupra de fun. rei pri- rupmuá. no. in rab. &. ff- ne eirp.iqp
quid in lo. pub. l.ij.§.
hoe interdiftum.Item h~
idem de colono pri-fl*‘- i-.'
u a ti: vt fupra de agri.» «V 1
& cen. L originarios. ^
facit fupra de man.&
co.l-fi.
••
^
2
Florentibus. innuit
qued fi,. alicubi fc co­
pia , ad. hos defcendendum eft . Idem videtur
de minoribus , xxv. anv tfu p ra qui 3fta.l.:j-&
de decu.l. eos qui- & de
mu.& ho.l.vt gracatum
§.j.& .§.ij.& J- bonor.j£n. Accurfius.
a Nominaitone-ihlstiom inatione: &
nominatione: alias ter­
minatione.
b i ^ '' 0 :onos.Pns“ itiAo7.
licet patrimomi
noftri.
Cerenda.imn domum,
Xptrahi.fi ad aliorum vium iuerunt.
Colendu.id eft adminiftrandis in agro.vel alibi,
di/er/;*.-*.iubemus,repete.& facit.s.de man.& colofu-'-- '
;i
213
D ecliu er.p rsd .vrb .& ru it. T it . lxix.
a n E rui . Militia. nifi
^ p e r a ft is ftipendiis
meruerunt oria vetera­
norum : vt fupra de má.
cuiufquam gerenda, aut aliquid A
adminiftrandum fufeipiat.
&coLl-fi-
S
D i f c i n g . No.diicini.nam cingitur cum fit
miles:vt.ff.de mil.tefta.1.
pe. & facit, s. ne rei do.
v eltem p.I.j.& . iij.& de
fer. fu g i-1 .6 .& d e c o lo ,
fu g i.l.j.& .iij.& d e c o lo .
fun.pa.L.jr&.ijt p x ingenuo- Deputari.
j u excepto eo quod
dicitur de c olo n o qui
lie iungitur tam iaca :v t . j.
¿.adFI»- tit.j.l.j.M .& fa-s.de d ecu. 1. nari. & de agri. &
< eJ.m u lier.& J.ne diu­
tius. & .1 .6 .& fupra de
m urilegu.hi qui.
d r x OmimceS . D sfcrii ) ptionem-Cpeciss il­
lationis : vt.s. de im po.
lu.defcript.l.ij.
e Extraordinarias.vt.s.
de col.fun.pa.l.j.& .'j.de
priu i.d o.A u g.l.j.
f p A ¡Totiens. Colonoru.
noftrorum .
g
Origjne.floh ad­
m ittitur quilibet ad eme
dum.fic.s.non lice.habi.
m e.l.j.& in auth.de c o lla.§.fi v ero .S e d arg .c 6 tra.s.de contrahen.emp.
l.dudum .
h
D E ?
diis tamiacis & -c.
JIutdam dicunt debere
fcribi de pradsis dominicis,
non tamiacis , in hac rubri.^yhoc ex eoprabatur
quod fubiicit : & de his
qui & c . ergo in. l.j. dica­
tur dominico yel domini­
ca , non tamiaco -vel ta ­
miaca . & tn viti .fundos
dominia iuris , nontamia\dtWnia- ci,fecundum?.quod nihil
cis prod is eft. V tl dicfecundum loan,
fttlcbrt A l . tamiacis , fcilicet proditi
b:c,& ? j r m quibus funt cellula. Vn~
thus. i.ad de tamiacus , id esi cellata.de f » . fius : alias cellulanus . tareipriua. rr.eion enim, grace , latine
dicitur cellarium. Eel ali?ro inelufis ter, pradia empta erant,-vt
•meus Lber canonem redderent inter celbab-t,pra- lulasfecundum loan. eopofuoJacri. rum coloni dicuntur tamtaford deeft Ci , id eft dominici colcni:
verbumpa- quia diña pradia eraiit itntr.mmq. Coparaturis.
***•
i £ / hier, aliud in ferO u o ,ve l adferiptitio:
vt.j.in .l. fina. Accur.
k
Dominico, per hoc
probatur no n debere
fcrib i tam jacú fecundó
P . & not. prout accidit
tamiaca, c o lo n o , eft fpeciale:vt.s.
Vrfic ¿en - de fer.fugi-l.fi.A c c u r.
«v*.
1 Sancimus, vt fequatur
matris conditione; v t &
s.tit.jJ.ex ingenuo.cum
fuis cóco r.qu o d in cafu
primo huius legis non
con tingit. Item eft arg.
i 11 .
Idem a . ad Equitium m agifirum equitum & peditum.
Erui atque coloni,& eorüm
filij vel nepotes,vel quicun­
que de fundis ac poflefsionibus
noftris clanculo ad officia conuolauerint diuerfa: reddantur,
etiam fi armatf habuerint facraiiienta militis *.Nos enimetia
eos difcingibiubemus, ac red­
di,qui protectorum fuerint no­
men adepti.
IIII.
Im p p p .f G R A T I A N Y *
V A L E N T.& T H E O D O .
A a A . ad Florum.
^
E
X ingenuo & colonis ancillífqué noftris natos natálve, origini ex qua matres eom
funt,facies deputaric,
V.
Imppp. V A L E N T . T H E CI­
B O . &
ARC AD .
Idem Sebaftiano p . p .
M
Eminimus pragmaticam
fanétionem iufsiffemfun­
dos tamiaci11iuris in prouinciis
poíitos,necnó etiam poífeísiones Gonatici0 *faltus fub certa
forma ( faluo fcilicet canone P ,
& tributariis collationibus) hifdem prsdiis impolitis, volen­
tibus diftrahi 1 ,quatenus quic­
quid ex preciis memoratorum
fundorú pofsit reftitui,publico
inferatur. Sedlicetper eandem
fanftionem huiufmodi vendi­
tionum contractibus plenifma delata fit cautio , attamen
perpetus emptionis fecuritati
confuientes, huius etiam per­
petus conftitutionis auctori
tate muniri eofdem emptores
prscipimus.
T l T E L V S
AAA.
D
Ominicos colonos neque
ad deferiptione d patimur
deuocari, neque extraordina­
rias'pati funedóes: maxime cú
adueríus cóíuetudinem memo­
ratis onera dicantur inferri.
VI .
11.
LX IX .
D e
DIVERSIS
PRAEdiis vrbanis & rufticis templorum
& c iu ita tú ,& omni reditu ciuili.
Aedificatis io fo lo publico debet foluere
debitampenfionempro a d ificio ji expediat
retpublica, alias ipfum foium cum adficio
yir.ducatur.Bar.
Im pp. T H E O D O. Sf c V A -
li
Imp. IV L I A N V S A .
A ttic o .
L E N T* A A.
Q
Votiens alicui colonoru^
R o sdibus quas nó agrum priuati patrimonij
nulli in folo r eipubli^ 'n o ftri placuerit venucs extruxerunt: pla­
darimo vnus tantum, qui forte C
citam prsftare pencóíortibus fuis grauis ac molefionemcogantur. i
ñus exiftat,fed alij quoque duo
ii.
Idem a . Secundo P . P .
A m phylis f etiam ciuitates,
vel plures ex fimili origines ac
& quaecunque alis , 1 quic­
iure veni Stes, in fupradida em­
quid fibi acquirant “ ,id fir mitef
ptione fodentur.
T ITÉLES
LXEltl.
habeant.
P
D E
P R AE D I I S
T Amiacis, b
de his qui ex colonis
dom inicis aliífqüe liber®
conditionis procreantur.
Tertia pars canonis qui red-,¿tur ex f i n
dis yel locis reipubii.ftjfiat ad reftauratioh;m murorum.B ar.
III.
Ñatus ex vno parente tamiaco, & alte­
ro libero,tamiacus eft: natus autem ex ad­
feriptitio,yel ex feruo alieno,f l ancilla do­
minica,yel adfcriptitta,yel ex ferua priua­
t i , f i ex colono yel feruo dominico, femper
fequitur conditionem parentis liberi.Bar.
1. Im p. Z E N O A. [ C H I S i R O T I
P P .]
I mpp. A R C Á D I V S
H O N O RI V S A A.
&
Eftaurationi meeniú1 pu­
blicorum tertiam portio­
nem eius canonis^ qui ex locis
fundisve reipublicg annua p rsftatione confertur, certum eft
fatis polfe fufficere.
R
_
liber* colonus v e lD Em ptor reipub. yel teploru ipfam per­
|colona libera tamia- petuo pofiideítt'Jiec ab eo poteft auclh, licet
! co vel tamiacae ma- alius ojf.rat meliorem conditi onem.Bur.
. l i 1 1 . Iidem a a .
brimonij iure copuletunfilij vel filis ex huiufmodi T 7 Os qui auctione z prima
r
.
fundoru
iuris patrimonia­
contubernio procreati vel pro­
creáis,colonis dominicis anne- lis,fiue téplorum poifeflbres efétentur. fi autem adfcriptitius fed i funt, vel fuerint, firmum*
vel feruus alienus colonam vel dominium tenere decernimus,
ancillam dominicam * ducat iit ne vlteriiis vacillet vniufcuiufque poffefsio, fed teneat quifq;
vxorem ,vel adferiptitia vel an­
cilla colono vel feruo nubat do­ ius proprium quod dato precio
roboratum eft,vel fuerit.
minico,k & ex huiufmodi coniI
iunctionibus nati funt liberi:
veterum legum ius tenere ian-
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
E m p tic r * emphyteuticafifta is facta d
friaatOj-vtl etiam a citatotefub pacto ne tenzatuT ad canonemjenerftdpachtm eji v ritum Jiartoi hs*
214
contra, fupra de fer. fugiti.Lfin.S o l-ibi in liberis.Accurfius.
m \ K Eminimsss . lufJ V l j ^ . q u o d ha­
bemus.
.
,
n T am iaci, e x p o n e -v t* Cunatbein ru bri.
ttci
‘ .'**
G Comatico.id eft Calzasgonaihetilaboribus ad fertilitate ci m odera
d ed u fti . gom os enim ri.-lnc.TyGraece , Latiné lab or, rhus gomar
A lij habent canonici, tü q sidetur.
id eftpraeftanris o rd in a -afftrere. s-^
rium canonem . canon ud. titu. a.e
enim Graece,Latine- o r-fisu.
d o.inde c a n o n ic i: quia U(t'
e- ***
e t ordine nom inatorú tactum /«c.
ib i funt po fiti fecun­
dum Mp Car.one.it ho c cano­
ne fit mentio.s.de colla,
do.& .s-de fac. fanc. eccle l.placet.
q Difiralr.. fibi fubau­
d i. ho c fa llit in hispan
trim onialibus qui per
Orientem fu n t: vt.s. de
fu nd . pa.l.pe. & fa cit, 'j.
titu. j. l. j.& J . eos.& .lJI
qu is.& .j.titu .ij-l.fi. & S .
de ftm .reipriua. l.j. & J .
fi.Accurfius.
D E
- D I V &
Jispradils O c .
X-
r r j ^ o adibas. Cogantur.
j . fi hoc publice ex­
pediat alias vindicentur
in publicó per praefide:
vt.ff.de ope.puJ.fi le g a tú .§.fi.& facit.ff.ne quid
in lo c o pub-l.ij.§-fi quis
nem inem .'
f r ^ A m p h y lia A lh
l phylse-& eft nomé
prouinciae.alias in cip it,
etiam ciuitates.
t
A h a . fcilicet ciu i­
tates . v el d ic aliae fci­
licet villae vel perfona:.
Accurfius.
u Acquirant. iufte tam e n . & facit fupra de
here.inftiJ.herediras.& 33*
de leg.j.l. ciuitatibus.Sc
fupra de fun.rei prima,
l.j.& .ff.ad T rebel J.oiHnibus.
m
Eftaurationi moeJ \ mu.ciuitatum v e l
caftellorum :iquod fieri
debet confulto principetvt.ff.de re.diui. Latitepenul.§.muros.
y Canonis, id eft annui
trib uti fifco praeftandi:
v t fupra de ope. pu.l.ne
fplédidifsimsb. & de v efti.l.fi.& in au then.d e
c o l l . § . iubemus nullam.
colla.ix.
2
Os qui auBione.id eft
I .acceptione per emptionem ;vt.').in fi.& fic
pro attu non pro sure
ponitur nomen au ftionisJic in authen.hoc ius
porrettum .fjpra de fa crofaiic.eccl.
,
•a Ftrmum.* quia u o n a ^ g L
C odicis L iber vndecimus.
215
hic dicit, f . eft locus adie& ioni in patrim onialibus, feu templorum polTcf- A
quod n on ft fionibus,fcdfoium in caufis fifcalibus : vt infra de ven.re. ci.l.j.
loe9 ancho- vel poteft d ici,vt in patrimonialibus fit locus ad icftion i: fed nó
ni tnysrtdi- nifi le m e l: & hoc c o llitione rerum g itu r in eo quod d icit,
Itnp. V A L E N T I ­
templorum prima auftione.ad quod
NI A N V S A.
eft correctu facit fupra de fun. rei
I qui t ex titulo donationis
per authen- priua.l.jiAccur.
vel emptionis, fiue ex alio
tuam hoc 3.Q J qui.Érgafteiia. acquolibet titulo poiTeisiones, vel
i 9porredii.
ceperunt, quód eft
'i.de facro- infra,fcilicet ab alio pri
domus,vel ergafteria*iuris du.—
fane.ccc. fe- u ato.
taxat ciuilis,qua? huius iuris eife
cisndum lo. b H nituSc ilic e tC o n veré probatur, cuiuilibet ciui­
iePlaJhic. ftantinopolis.
tatis,& prarcipué huius baeterne
t Sumpta c Ciuilti-tx qua reditus
vrbis,cui maiorem debemus faest N oueüit prxftari debet.
mártianide d Agonotheticas. expoüoréjtám ciuilise (vt dictu eft)
pr odiis ciui ne v t fupra de funi rei
iuris,quam etiá agonotheticas'1
tatam om- priuatx.Lfi.
poífefsionesjá cóflllatu Aufonij ^
nium. qua e .EiJ.poifeflo ribus.
& Olybrij,dempto ciuili canohodie extat f
Debita i id eft quod
inbreuiario debetur priuato.
ne acceperunt: eos impolitum
Alarici.
g Dominium in perpe­ eis 'canonem iuxta fidem pu­
tuum. contra fupra de
blicorum
monumentorum ci­
fun. rei priua. L fin. vb i
uitatis ad quam esedem res per­
aufertiir po flefsio . fed
ib i iti pra: dio C xfa ris:
tinuerint,praebete iubemus.Na
h ic ciuitatis.
fi priuati iuris debita f non pati­
h
Largitionibus, id eft
mur denegari,multo magis pre­
cam erx principis,
benda
fiint duitatibus,quf iure
i ^{demptum. canonem
d ico nunquam adem­
debetuncum fufhciat poifdToptum per paftum ab
ribus,quod apud eos dominiús
ernptore-.quia no n p o fin perpetuum ex noftra liberafe n v t fupra de fitn. rei
litate permaneat. Si quse tamen
priua.l.fi.
poflefsiones iuris ciuilis canone
k Impolitum. p oftquam
nouus pofleflbr accepit,
priuatis largitionibus15 iñ p rsfa cit infra de loc.prsed.
fenti praebet,vel nunquá adem­
ci.l.Sn .& de fiin.rei priptum,5vel poftea impolitum:k c
ua.l.j.
1 T J ^ L c in perpetuum. ad hanc iüfsionem non pertine­
X Í M arti anus c o n bunt,fed priuato serario canone
eefsitciuitati N ic e n en quem nunc agnolcunt, inferre
fium, & quibufdam n o­
ex more debebút,dominio fir­
bilibus de territorio
miter apud eos fucceíToréíquc
A pam enx ciu ita tis, v t
de reditu leu canone
eorüm & detetatores pari mo­
quem foluere debebat,
do permanente.
d ifta ciuitis exigeret fi­
VI .
I t llp . 2 É S O
A.
b i certa fummam: quod
A c in perpetuum1 valitupriuilegium á certo te­
r a lege fancimus Nicefifi555
pore m ale obferuattim
*D e N icia eis reparat Z e n o per. 1.
ciuitati,*leu habitatoribus eius,
intellige,me iftam.
tam ius exactionis XL.*folidotropoti yi- m Nicenfium.ciuhas eft
rum annui canonis ciuilis redi­
deheet Bt- in prouincia Syria: fe tus ad fuam patriam pertinen­
thyniajub eundum P.
qua fuit
n E om m .fotte nepote.
tis,& poiTeiToribusqd eft Calli—
S
ptum,quacumq; videlicet adie¿tione munitum, laepe didse ge­
neralis legis vires pofsit infrin­
gere. Quod fi quis aliter fecerit,
pcena graui pledetur.
t i t v l v s
LXX.
D E
L O
C A T I O
N E
p rx d io rú ciuilium * vel fifealiú, *
fiue tetñplórutax ,fiu¿ rei priu a tx ,v el d o m in ic i.
Pradiaprincipis qua in perpetuum lo­
cantur,funt locanda diuitthus.O aliis cum
fideiujforibus idoneis. & . officialis p radifla
negligens, de fuo refarcit omne deirimentu.
Baldus.
I . Im ppp. O R A T . T H E O D O .
& A F. C A D 1 V S
^
AAA.
Iui patris noftri a-
r$ ¡S sl perra prseceptione
cauetur, fundos ex
re priuata noftra ita
tradi perpetuariis, r vt periculo
collocantium officiorfimque 1
tradatur. Neq; enim quicquam
poteft ex deuotionis plenitudi­
ne vacillare, fi apparitione a iudiciaria & fundi idoneis attri­
buti funt,& indefifcalis indem­
nitas idonea fideiufsione h eft
munita, quorum fi alterum vel
vtrunque negledú e ft: quse ex
hoc titulo penfitatio canonica
defideratur, ex officiorum fa­
cultatibus feruetur c.
A colonisperpetuisfundorumpublicorii
non auferunturfundi, licet altus meliorem
offerat condilionem-Bar.
1 1. Iidem a a a .N ib r io .*
F
Vndi reipubliese abhis qui
nec titulo códudionis d eos
detinent, quique meliores cul­
tu patrocináte reddiderint: nec
noftrarú qüidem fandionum'
(fi forte quifpil per furreptionemmerucrit)nutibus auferan­
tur iuxta legé veterem:f femel
tantum licentia faeiendse adiemacho & Eliburno j necnon D &lonis indulta.
Subhaftatio in locatione perpetua fun­
Emptorio S c Veratorio cum
dorum publicorum ita yindicatfibi locum,
Epotio* eorum15 fub territorio
ficut in yenditione.Bar.
Apamene ciuitatis conftitutis,
III.
Iapp.H OVORlTJ &
ex nuper lapla tertia indiétioT H E O D O S I V S
A A.
ne°cumipíaPreftitui: qüám i fi
Oea omnia fundive reipu­
quid ex quo ianctio Martiani
bliese, propofitis prius lice­
diuse memoria; lata eft, ad eiuf­ re r edidis, s dehinc vbi in etim
canonis modum, contendentiii
dem ciuitatis rprseiudicium geaugmento fuccreuerint, v t ex­
ftum eft, infirmari, & quod ex
tendi vltra, aut fuperari alte­
eadem prouifione ciuitatibus
rius oblatione non pofsint:
delatum, interea qualibet occa­
perpetuariis condudoribus h
fione minutum eft, ex audori­
locentur.
tate conftitutionis noftrss fereSi finita locatione conductor primus o f­
nitatis eifdem ciuitatibus1red­
fert tanti quantum nouuS-Jn locationeprahiberi tira v t nec iudiciaria aufertur.Bartolas.
doritas, nec imperiale reicrim i . Iidem a Á .M iñ éniio.
H
oApamaa. o
Tenia inSfhone. ex
' alias, qua qu° tempore non fuerit
dringento- eis obferuatum.
rum.
p Cuipfa.ki\icet Apa* forte equi- mena ciuitate,qux erat
tío . yel en- fubdita N ic e á . vel diCj
thecio.Cuia- cum ipfa exaftione.
cius hic.
q ¿u d m . ho c relpicit
fuperius.Aeeurfius.
r Ciurtatis. N ic e ñ .A c curfius.f duitatibus•• p rx d iftis
duabus, quibus & alia
priuilegia data fuerant
Priuilegia i M arciano.E t eft hx c.L
yetera reno ar.pro priuilegiis ren ouan debet, uandisrvt in authenti.de
here.Se Fal.§.j.
BE. L OC
I one pr odiorum ciuilium
yelfifcaUum&c.
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
21(5
t C iuilium .fcilicet cuiuftibet ciuitatisrrtfupra titu .f l.j
u
U Fifcalium./«c non debent Iccan n.moribus.Item conduelo- *tbtt exinde exponan-.yt.ff.de iur.fifUn fra ud em fixp. §
™<k-
L
,,f“' rr’""....
’
trfe-eolUgiquid r t f ”
« * ^ f i e u dj £
poffunt iecari,
“ n tapetum,.
u , y t tn authentiAe a.t ^ V
pny.^.locationes. coiia
ybinony!tra.XxX aif J
mibus .fed -dicquid
“ “ Mtnpcrpetuum-.itJ
m autbemi.de no» ai,e /
nicnonilluduol.ii.
‘ s‘
7 D f r M ''
1 - ^ fcihcet colonis.
2 Ojjiciorum. id eit cf
hejorum colononl &e'
Accurfius.
f
Si «ppam,cne.id'A
iudice cum fuisa
.
tonbusiqui&difeufl'or
dicitur.
habent fufticientiapr^
d ia jv t fupra de 0IDn.
ag.defer¿Lquicunque^
defun.pa.l. quicunqUe.
Accurfius.
c Seruetur. fecit fupri
de fun.rei priua. l.qu i,
cunque.
d f T nd i. Conduflionis.
1 fimplicis tempora­
lis. nam tunc poflet au­
ferri primo,alio plus offerente: vtinfra.l.
. fi
v ero pro tali, quod fic
non licet poft contrafíum :v th ie ,& .y j.fin .
fed nec locabitur. fed
tempore contraftus fic:
v tin fi.hüius.l. & infra
l.proxi. tenebatur ergo atomi.
in emphyteufim. & ta-p. recti,»
cit.ff.de iure fi.i.iij.§.di- meo amui fratres.
fcnp£ti.
e Sanclionum.id eft priuilcgiorum j qux fan- Pmiitgt,
itiones perfonales di-pirfte*a
cuntur: v t inftit.de iur.f*nftu«s
na.§.plane<
_
f Veterem.quá non ha­
bemus. fed permittebat
aliú plus offerre tempo­
re cótraftus, nó poífcvt
in prin.l. dixi, i t nct.qf
fufficit fem el.fic.s.d e
iure dcli. 1 .fina. fed
quia. Ite f i cit. s,-de ven.
re.ciui J .j.& de fide inftru. & iur. haftx fif. 1. C
tempore. & . 1- quicunque.&.ff.ad mjinf.l- Lucius.§.fi.& fupra de mune.pa.l.tj.&.iijg v O ca.Bdictis. fone
“
ix . dierum fecun­
dum formam qux eft. y
defacr6fan.ecckauthe.
hoc ius porreftcm. &-shproxi.euip fuis fiimli"
bus. A ccur.
h Condudoribus. f *■*"
phyteuticariis.
I e
Conmit.
217
D e cod u ftorib . 5c procurato.&c. Tit.lxx;.
218
de con d u fiore A pu b li.l.licita tio . 5 .ad conducendum, inuitus ergo no n cogitur:
a /'"'i O ngruh. 'Pofftffires. id eft detentatores,
vt h ic ,& ib i. fed h ocveru m ,nifi maximos fruftus confecutus fit,
in t e m p o r a li dicit,non perpetuo em ph yteu ta: v t.j.
fed
& poftea tanti lo c a ri n on p o te ft: vt.ff.de pub.l-. cotem, contra.
n u n c .& .í.fí v e r o .& facit-s.de in diem a ddiJ.licet.& .l.necefle.
Solu-illa corrigitu r per.l.ff.de iure fifd. iij.§. cum quinquennii!.
b r j Xjzdia.Perpeitie. id eft in emphyteufim. quod ideo fic d icit,
E tn o .q u o d lo c a tio talis in quinquennium fitrvt.d.j.cum quin­
í quia quamdiu & c .v tín fti.lo ca .§ .a d e o .& . ff.fi a g .v e fti.v e l
quennium . vel ad mi­
em phy.l.j. v el etiam lo catio írtnplex & in per­
re liberalitas,qU£ p o fiid ltl iure nus m tricnnium : v t fu­
Ongruit squitati, vt vetepra de v efti. 1. penes;
petuum. vnde eft fimiperpetuo dominum vult v o - A ccu rfiu s...
res pofleflores a fundorum
le con traftu i em phycari.Sanefiquisnon perpetuo 1 Maneat, n o t. fic fu­
publicorum nouis conductori­
teutico.
iure,fed ad t^pus locata,ab illu- pra eodem. 1. con gru it.
bus prseferatur,íi Facta per alios
c - N o n oportetínsc ex­
traordinariis nec fo rd iftri viro comite rerú priuatarú Sed contra fupra loca;
augmenta íuícipiant.
Lne cu i. Solu. ho c ípe­
dis muneribus grauatur
poffefsionl videtur adeptusmo c ia le , ficut in fcholaPrí^-a domas Muguftalisinperpetuum
h xc r e s : v t fupra de exerit obftaculo principali largita­ rib u s: vt extra de lo ­
locata,ad alium non pojfant transferri fub
'cu.mu.1. priuatae.l. euiahquó fratextu,quandiu penfiofolmtur: ei
ti,fi voluerit in alterú donatio­ ca. & c o n d u .c a . ex redenter.
comes rerumprmatarum contrafacies, punem btrasferre, quod ad defini­ fcripto.
d Nec tamen. punitur
mtur.ltempradiu Muguftaie princeps po­
/io».teporalis c o n faftum ,etiam fi non te­
rá tlpus alter forte conduxit.SI
teft donare ei cui loeatterat in perpetuum,
ccur.
nuit: vt.ff. ad Sila.l. iij.
yel adtemfms.Item primas conductor con- £ vero pro tali prasdio ab altero
n
Superius, hac. 1. v i§. íi quis c o . & fupra d e
ductionefinitaf i offhl tantum,aliis profircóduftore offeratur1 augmltú, que ad. §. iáne quia. &
!eg.& c on .l.ij:& áe fun.
tar.fi yero rem conduXeritinperpetuum,0fit in arbitrio k coduftoris prio­ facit ad. 1. fupra loc. 1.
rei priua.l.fi.&.ff.de in tnni tempore eftJecttms.Bar.
emptorem. & . i. viam.
iu.l.item apud.§.j.& in­
ris cui res ad tempus locata eft, & fupra de om ni agro
V.
Im pp. T H E O D O . & V A ­
fra de c o h o r.l. fi. & fu­
vt fi ipfe,quod alter adiecit,ob­ defer.l.fi.
L E N T - A A.
pra d ep e.botíüb.l.j.Sed
tulerit, maneat1penes eumtem- D E . C O N D V Raecíiafdomus noftrse fi fe­
t g f * hic arg.cótra.fF. q u o d q u ifltori busxlf procurato­
poralis illa conductio . Si vero
mel iure perpetuo,bvel no­
jo¿.aeriU. qüe iur.l.j.in fi.
ribusfiue & c .
c Sed nec locabitur, non
idem mhanc ipfam rem aliquaftra praeceptione, vel auftori­
Ó A u gu Skx.adkfliuum.
turfop.it do folum non donabitur,
do meruerit iure perpetuo p o f nam deJuu bominibus , non
tate illuftris viri comitis aerarip
fed
Scc.vt
primo
aufera­
ittreresimfidere : habebit & ipfe fbpe- vxoris dicit: yt infra i n f i ^
priuati, apud aliquem fuerint
m bilesim- tur: nec tamen iniuria­
riusnexpreííám perpetuam fir- n a U .l.y el dum yxoru, in terra
vel iamdudum fint collata, ad
perij.& ar- rum & c . v t fupra vnde
mitatem.
S*'*
res,yiri dicun----------aliuntrasferri perpetuarii! non
gt-quidjic, vi.l.m eminerint. fed ius
tur-.yt fupra de pac.con.l.
TITVLVS
LXXI.
p-.r multa quod habet,poteft ven­
] , lg
merantur .
oportet.cAperte enim defini­
DE
C O N D V C T O R I ura & ra- dere alij: quia & priuamus hoc ed ifto , vt a perpetua.p
Onduftores. Mugu tus poffet.
biis & procuratoribus fiue afto - V_^/hJ?íi7í<e.adieft iuú,
rio nunquá poflefsio transfera­
concludit f
Retrahendam. N o t .
ribus prsediorum fifcalium
v t in rub.A ccur.
tur, etiá 11 alteri eam imperator
qtod non, res in perpetuum locadomus A u g u ft« .°
q Tenetur, no.fic fupra
fiuribus ra- tas poflé vendí & alie- v e l exoratus vel íponte donaConduBoresfendorum domus Mugitfiade le g i.& confti.l.leges.
tionibus & nari ab eo • cui locata:
uerit,ílue adnotatione,fiue pra- ^ lis, & alo homines dicta domus cum agere & de ludae.J.Iudsei.
¡unbus. y i- funt.Item not-quód res
yolunt,yel excipere,yel experiri,debent or­
gmatica:cui
fí
forte
contra
perr
Excipiant, apud ra­
de eum hic fie locata videtur dari
dinario iurehocfatere: & nulli eorum pa­
tionale iummae rei funt
petuariú vir illuftris comes pripulchre de in emphyteufim. ad qá
trocinium proflare debent, aut exicuiionis
con
uen ien d i: v t fupra
hocdijputa- facit in fti. loe. §. adeo.
uatarú rerú dú allegabitur, acminifierium: & contra facientibus pccna
v b i caufa; fifc.l. colowis.
tem.
nec de noúo poteft ei
quiefcet:& de proprio ipíeceimponitur-jiec eftpcemtentia locus.Bar.
v el apud Cubiculi facri
addicñvt no.íupra.eo.l.
tú libras auri, & alias eentú fiíci
I.
Im pp. T H E O D O . & V A pr^pofitum: vt fupra e o i
ij. Accurfius.
L E N T . A A . Bailó P . P . t
dem titu.l. fin. v el apud
g Donabit ei.Si fic mu­ iuribus palatinú inferre cogatur
tabitur ei caufa poffefOnduftores homi- prsfcfidem pro u in c ia : vt f
oíficiú.nec tamen” poft allega­
fupra eodem titu .1. v n i- h-lo -ti.yifionis:quod hoc cafu li­ tionem habebit huiufmodi iuinesve Auguftifsiuerfis.
tU -u
c et : v t hic, Sc. ff. de acmaeP domus noftrae r E xcipiant. fcilicet
fio firmitati,fed nec locabiture
qui.pofl.l. iij.§. illud. &
alteri,
licet
ingenti
fuperari
vi­
quotiens de caufa ad quando conueniuntur.
not. s. de acqui. poff. L
cum nemo.quod nó fiedeatur augmlto poflefsio. Iure
domú regia pertinente aliquid f intercedant, v t fupra
fe t fi extraneo dona­
igitur perpetuo publici cótraquaeftionis emerferit:non aliter de ag ri.& m anci.l.ij: &
arg.fupra ne lic.p o. 1. j. t Concor.ai
ret quód perpetuario
ftiis firmitate perpetuarius fe­
quám exlegumtordine(quibus Accurfius.
__ hoc Inno.tn^
(aliás perpetuo ) in ali­
curus fit : & intelligat neq; á fe,
fimiliter omne hominum ge­ t Sententia, qua eis c ó - c' mfr a
quo ius fuum mutare­
neque á pofteris fuis, vel his ad
nus tenetur ^) vel excipiantr vel ceditur accedere ad prq txtr* “ e
tur . Sed videtur quód
étiam extraneo: vt.ff.de
quos ea res vel fuccefiione, vel
inferant aftiones: nec aliorum d ifta .V el dic, fententia ".reman.
p u b l.l.cotem .f.j. cótra.
donatione,fiue venditione, vel
litigatorum negotio interce­ quam cito obtinerent
pro eo cui patrocinaréSo l. hic dederat prin­
quolibet titulo peruenerit, efle
dant:f nec fententia1 iudicantiú tur, propter fui magni­
ceps,vel comes r e íú priretrahldam.f Sané quia non ex
aut illicito patrocinij fui fomite tudinem.
uatarum, qui i principe
ho c ius habet. ibi aftor
omni parte excludlda eft largi­
iura“ conturbent: nullive .exe- u /«m .aliorum.Accur.
poflefsionis.vel fubaudi
tas principalis, rem diúinae docutionis fuae turbulentum mi- x Delatio.id eft non deibi, maxime, vel verius
aliquem in fifcum
nifterium audeant commoda- ferét
fouendo delatorem . &
ibi de agris publicis,hic mus fua: imperator,íi velit, do­
remon priuatis fe negotiis, non dic dom um , id eft ali­
nabit eis qui eam pofsidet,iure
de priuutis, fecundum
publicis mifceant:nec quiefcl- quem de domo priuati.
P .A ccu r.
perpetuo-.fiue ipfe iam merue­
h Donation-m.id eft da­
tem domum delatio x vlla folici- fic.ff.fi cer.pe.l.lefta. vel
rit, fiue cuiuflibet tituli iure fac
tionem, etiam intra té tet:ne eos inconfultae pertina­ dic qu ód non faciant
cefferit.videtur enim fiiam copora prim halias nullum
praedicta, ne aliquis no­
ciae fero perniteat. P G rauior2 bis deferat,qui quiefeecedere plfionemó alteri noceípeciale eflet.
i Ojpratur.eúom duráre volutnus.& fie dom ú,
id eft me de d om o,
te locatione prima temporali.8: fecundum hoc eft contra, ff. de
publ.l.licitatio.§.ad conducendum .ibi,finito & c.S ol. ibi in lo ­
y ‘Pxmteat.id eft non delinquat v t p ceniteat: quia fe ro pcenite- Tccmtudo
catione veftsgalium , hic in aliis-.ve'l in alia trahitur ad hanc fe­
ret.nam no n habet locum poenitentia.
f°ft foBu".
cundum quofdara.
2 Crati sr.quam in aliis.fic fupra de epife. & d e . S: fupra vnde nen hac et
k inarbittit.G non foluerit penfionem p rsteritam :vtfüpra de
viJ.m em in erint.& eft ar.ad id q uod not.ff.de re.di.Lfi.
¡.ocum-
C
P
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
Codicisliber vndecimus.
219
a E t noftra. expofte v i
in r u b r i.
b
JUlf tl BVS U D
ctndullionem & c .
c "V 7 Vütts . Perm ktimus. fi tamen he­
enim peena conftituenda eft in A ptorum bonis ad fifeú funt dehos qui noftri iuris funt, & nouoluta: eatenus ab huiufmodi
ftra a debent cuftodire mandata.Da.Prid.Non.Mart. Rauen.
T h e o d .X I I .& Valentiniano
II.AA.Conss.
priuilegiis & excufationibus
fubmoueátur, vt omnes fpecies
annonarias, curfitationes etiam
debitas, atque integram opini­
onem * feiant effe foluendam.
redes extiterint condufio ru m ,remanebunt in
T IT V L V S
L X X II.
eadem con du ftione: vt
QVIBVS A D CONDVT I T V L V S
L X X IIII.
fF.de decu.L decurio. &
ftionem b prxdiorum fifcalium
D E
P R I V I L E G I I S fe
& de rem ili.l. milites.§i
accedere non licet.
J domus Auguft® v el rei priuat®, &
£ .& facit.ff. de contra­
Palatini milites prohibentur a locatio­
* quarum collationum cxcufationé
llen. e m p t.l. qui offi­
nefundorum principis. Bartolus.
habent.
cium . & .I. non licet. &
i . Impp. A u c a d i v s & h o .ytd extraordinaria munera yel fuperindifupra quod m e t. cau.U
fta etiamffcahspcjfejfor non cogitur.
* C .T. 10. fi per imprefsionem . Se
I.
Im p. Co N S T A N T I N . A .
Vllus* palatinorum
$.6 .parsJ. fupra lo c.l. milités. & .L
qüi in officio rei
Riuatastpoffefsiovlt.s.dere- curiales. & .l. fi.& .ff. de
noftrse priuatae mi­
fim.ycnd. adm irii.re. ad ciui. pernes noftras ab v ti.l.ij.§ .j. & pro empto.
litant, condudhoniuerfis muneril.ij.§ .tutor. & .s. de d ebis nomine vel per fe vel per
bus fordidis pla­
cu .l. fi quis procuratio­
quamlibet perfonam,poffefsiocet immunes effemeq; earú cón em .& fu p ra de agri. &
num huiufmodi conducenda^duftoresj^eq; colonos ad ex­
m a n il.ij.& fiD É
COLLUTIOrum habeat facultate: cum ne­
traordinaria munera vel fiipernefunAorum.fifcaque militi , neque cünali hoc fa­
indictiones
aliquas conueniri.
lium yel & c .
Pradiaprincipis d tranjueñiom publi­
ciendum permittimus . t
d
fidinariorum iucarum
Jpecierum
nullatenus bodi; excufan­
t
i
t
v
l
v
s
l
x
x
i
i
i
.
\ _ ) decum ojficin. id
tur ,ficut! necpradiapriuatorum,licet ali­
DE C O L L A T I O N E
eft officialibus,
quando
excujata
fuerint,
quia ylira folitu
fu
n
d
om
fifcalium
vel
rei
priuat®
v
el
e
Prouinciam. qui funt
locumtales fpecies portabantur: quod hodie
dom inica v el ciuitatis vel templi.
o r d in a r ij: vt fupra de
nenpermittitur.
Bar.
firajes
provincia,
&
fui
officiales
pofm o d o mul.l.eos.
ii.
Imp. V a l e n t i n i a . a .
f Conueniedi. id eft CO- fiint exigere conductores dominicos,Cr im­
Empriuatam noftra, m leg en d i vt foluant p e n - pertiri fauorém curialibus Cafarla yolentibttsfacére diclam exaüi'oném. Barí.
fíonem .
uandorú n prouincialiu °
i . Impp. A r c a d i v s & h o g Immineant, d iíf i or­
caufa canonicas necefsitates ea
N O R 1 V S A Ai
d in a rij, quafi dicat, tam
conditione qua cunctos volu­
ipfi exigentes quám
Rdinariorú iudi­
mus fuftinere.fed excefsitoccac u .C x fa . reddent fo licum
officiis,
d
nec
c itu m . v el d i c , immi­
fio iuisionem : P quadoquidem
non ipfis reéto'rineant exig en d i, fcilicet
non locis folitis frumenta quae
ad periculum nifi exibus jpuinciarum,e
funt ex diueríis faltibus conueg a n t.& facit.s.de exac.
auótoresíiue conduétores, do­
benda,trahatur,fed
eoufq; por­
trib u .l. exa&ores. & de
minicos conueniendi f licétiaiñ
fun. rei priua.l. vniüertentur,quo gratie atq; damnodamusuta tamen, vt rationali­
fi.& v b i caufis fif.l. cum
fum eft jpuehere. Proinde fpealiq u id .&.ff.de iure im- bus priuatse rei ad exigenda fiéfabilis fynceritas tua remanem uni.l. femper. §. con ­ fcalia debita immineant, s
tes * in iifdem locis implere
ductores.
Palatimlranfmifii per comitem rerum
faciat proprias funftiones qui­
h Tf\ Ulatinos. Verfatí. priuatarumadprafidemcum Uteris ytfint
X qui4 concuflerút fioliciti circa exaftionem penfionum fifca­
bus antea frumenta praebebant,
pofleííorem iquod facelium , non deber, t inferre aliquam concufm .I m p p . H o n o r i t s &
re n o n debent: vt.s. de fionem. Bartolus.
T H E O D O S I V S AA.
offic.re.p rou in.l. nullú.
u.Iidem a a . Mefial®.
R o tyronibusr t in corpo­
\ Not. hic. Accurfius.
Alatinos qui a viro illuftri
ribus f po ftulatis preciacco
loasdcPla. i / ~ \ M m a . Opinionem.
comite rerum priuatarum
ferri ex fundis perpetuariis no­
P hurte tex. L ) expone vt.s .'de
cum publicis literis f deftinanquodamba- praedi.naui.l. fi. & facit
ftrae rei priuatae praecipimus.
fiatori Bons.de exac-tribu.l.vlt. &
tur ad commonitionem iudicis: £
Ir.ftruÜio iria publica,
pontium, Cr
creditur fi- de íun.pa.l.iij.
quo facilius ex praediis rei no- firatarum , interfordida munera noniium lieris k D É
P o l v i ­
meratur: & ideo nema exCufatur ab ea.
ftrae conferantur debitae pello­
fica amba- legiis domus Uugufta
Bartolus.
nes , cum fumma degere p reci­
fia : nifiifit
yel rei & c .
I i i i . Iidem a a . A fclépiod oto
pimus difciplina: de quorii no­
yir nobtlifiHoc expone adiecliue: yt
prsefefío pre torio.
fimos & no s.tit. iij. in ntb . quoniam minibus,fi temere verfatih fue­
Bfit * vt nos inftru&iones
tP.Ite quod idem priuilegiis quod harint,ad
fublimitatem
tuam
re­
v
is
publicae,& pontiú ftranoncio non bet Cafar , yel fifcus , habet
ferri per ordinarios iudices o creditur fi- O U ugofta: yt.ff. de iure
tarumq; opera,titulis ° maiorü
ne literis fifc.l.f i f c u s . fi.
portebit, vt in eos feuerifsime
principum dedicata,inter fordi
fua comif- 1 T> Bfftatas. Conduño- vindicetur.
da munera numeremus. x Igi­
fioiñs-.mfi
X res • facit fupra de
P rudia ex quacunque taufa ad fifcum
tur ad inftrudfiones reparatiofit nuncius pafcuispu.l.fi. & de ag. pertinetia,a tranfoechmepublicarum Jpe­
publicusfiu~ & m an.l. dominicos. &
nefq; itinerum pontiumq> nul­
cierum non habent immunitatem. Barí.
ratus & no de c o l.fo n .p a.l.j. & .iij.
lum genus hominú, hulliufq-,
m . Iidem a a . & T h e o d . a .
tus.yide hic & d e agri. & cen.l.j. &
P etro n io * p p .
dignitatis ac venerationis me­
per eum.
l.c o lo n o s . & fupra ne
Mnia praedia tam ea quae
ritis cellare oportet. Domos e* a l. Centro- rufti.ad vllum .l.j. & de
in
re
priuata
olim
detinen­
tiam aiuinas z tam laudabili ti­
nio.in meo.'excu. m u .l. euidenter.
Cenf.us.
& .- 1. maximarum . Sed
tur, quám illa qua: ex proferitulo libenter adfcribimus.
NÓRITS AA.
R
P
P
A
7
O
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
220
£ ordinario-^’
infra.l.proxi.A c
1
nes p r in c ip ii! ” efa°n Lcuandorum oll„ j
p lu r ib u s p o r t a t ,
niusportatur.fic i n 57 ^ r.;;then.de immen.do ¿ ^ ¿
fupra de exac. t r ib a s ^
aaores.
o
Prouincialiurn .
dicat h « conftitu “'
quod fo li prouincia°
les
préftabant canon»
tnbutoruffl:(3U0njm]c_
uandorum caufa dtad ,
aaferit.
1
doque hoc non eft ob
feruatum occafionetil i , quia frumenti redi,
tus ex eis pradiis por.
tabatur vitra folituai
& ideo id remonet vt
vitra folin, locum non
portetur.
q Remanentes . 2\ih
remeantem. & fac¡t fu_
pra de fun.lim.l.j. & fu.
pra de fun.pa.l.iij.jt fu.
pra titu.j.l.j. & de in.
d ic.l.j. & de an. & tri.
l.p r o locis. &.l.m editerranex.
rT)
tyronibus.ii
X pro eorum itipfndiis & necefliriis.
f In corporibus, alicuius
militi®. Accurfius.
t Precia, id eft penfien e s ,v e l quidam redi,
tus qui vocabantur pre*
c iu m : v t fupra de ex.
cu.mu.l.euidentcr. noii
enim aliud extraordi­
narium precium exigit u r : vt fupra de exeu.
m u.l.priuats. & fupra m « t,
de lo.fun.ci.l.ij.&.I.ii. hoctjl n
U A B f i t . Titulis. no- priiutcr.
minabatur opus
á principe qui fieri fa- fultis j*
ciebat.
pmmda
x Humeremus.fed coa- ircctjv.
ftruere publicas vel fa- &t.
cras ®des feu reparare,
inter fordida munera
era t: vt fupra de excu.mu.l.maximamm .§.publicis.
y Cer.us. nifi alicuius
fpecialiter fit vacatio
publici muneris: vt.ffi
d e m u n e . & ho.l. cui.
in fin.
2 Diu:nas£cnt ea qus
nauiculario noimni fút l-r
,
obnoxia: vt f u p r * . * ^
prxdi.na.l.j. & fi£ etla®
non excufatur vtraqne
domus á comparatio­
ne fpecierum: vt fuprt
ne li.in empt. fpe.L><?
facit fupra de facrofan.
eccle.I.ad inftruoionc.
& d c o p e , pu.l-ad por­
tu s. & de col.fun.p_y
*****■%£
j
1
I
I
221 D ecu p re ísisex lu co D a p h n efi& c. Tit.Jxxvi;. 222
tribu.l.fi.&.fKdepriui-vetera.I.penuIt.
r p Xcepto patrimonio.
p 1 q u o d neque r ec ipi t f upe r i ndi f t um , nec
Nuüus afuperindiBo exciufatur, exceptaprincipa pojfefiionc.Barto¡us.
f or di di s o n e r a t u r m u n e r i b u s : vt-s. d e excu-
v . I mp p .
T h e o d . & v a l e n t i N i a n v s
a a.
T j , j . fat . mu.l.pe. & . l . priua-
¿ Á '-s -e o -l.j. & de col.
p, qui ad eas admittantur, & reiiciantur. & qua privilegia cis competant,
&■ qu..nto tempore durent,
minore diipendio & illo Ferien­ ^frcuifius. ...
i fy t propo-
Xcepto patrimonio * piequidem
y -,
ta(.¿s fto fl.ra , . cuiUS
‘ pa ‘vei'reii.ia. fi! & reditus necefsitatibus b publi­
cis frcqüentiísime deputamus:
vniueríos pofTeíTores Functio­
nes in íuperindictis titulis abFque vilius beneficij exceptio­
ne
agrioíceré oportére certdominico,
i d eft principis,
Femus.
fine cen
de exaft. tr i.l.ij. in fin.
Accurfius.
b
fcilicet
ordinariis,
c DE CZJ~.CE
á T ) ftpPofitis.Tua. p ra I fe á o loquirur.
e M a xim iq; . homines,
f Singulas, id eñ vnam
li. auri pro quolibet eq u o . Ét dic q u ó d n o t.
differentiam , Íübtrahí
de grege principis eq u o s ,a n ipfos ex aliis
gregibus.
ct Hermogemanis • uuC
*f.r.io.6 . fint riati ex illa térra,
iJimteút. fiue non.
to q u i»
h N ifi eos. equ o?, vel
torulibusin equas.
C.T. 15.10. i Obtulerint. not.uc.ff.
j,
de alie.iu.l.iij.infi.
D E f i M .L U T 1 1 S
t i t v l v s
DE
l x
x v .
GR E G E DOm in ic o .'
Subtrahens equum de giege dominica,
ipfum reftrtuit: & in » libra a u n puni­
tur. fubtrahens autem degrege priuato,púnitur tu media lib r a : a qua poma releuatu r.fi obtuleritfponte.Bartolus.
1. Imperatores A r c a d i v s S í
H o N O R iv s
a a . ¡ C ifa r ió
prsefefto p re to rio .
Kopolitis* edicftts
íublimis magnifi­
centiae tuae, d mi­
nimi máximíque é
moneantur , v t Fciant fingu­
las f libras auri ex propriis fa- & • domibus dominicis.
cultatibus eruendas pro fingit­
\Dicit loa. k
Onfecratas . E x or f ila . <g K L id p im u s . .Excipe lis equis t vel equabus , fiue
a ftcd a ie iudices quireddumius: Hermdgenianis s fiue Palma­
in eq u u .n a vt.s.d e offic.rec. prtítis: nifi iponte eo sh obtule­
btcpana uin.l.nullum. & facit.s.
rint. 1 in his vero quos ex aliis
o¿habetlo- de ope.pu.l.quicunque.
cu iu cate-. & de Iudae.l.in fyriago gregibus occupatos eiTe conruanimali- ga. Accurfius.
ftiterit, Fex auri vncias fiFci iuD E
C v fiR E i
í»s.
fibus inFeredas. Dat. Prid. Kal.
fis & c .
filia s Jl<ypreftis : alidt Decembr. Conftantinopo. O cuprefiis. aliis perfeis: a- lvbrio & Prohino ConSS.
lias perfeidis : & fu nt no­
mina arborum, yel fierfeis
nomen loei ybi nafeitur
cupreffus.& eft ratib : quia
continent aggeres tenen­
tes aquam N i l i : qua op­
portunis teporibus fpargiturper agros cum in A e ­
gypto non p lu it : v t .s . de
N ilia g o e .1. 1 .
in Q / quis.fierfeidis. no-
, 3 mé lo c i,ficút D a ­
phnes : & eft genitiuus
Perfeidis.
n
M nes. Solatio . oV _ y lim eriim ‘ liceTHic luc9 bat vnam incidere, qui
eftinfubur aliam p lantab at: quód
eiit diutia- hic rem ou et:fed aliud
chu Syrta á fifco habet.
fiueTbeopo^ o Quinquaginta . iticifor plus punitur quam
•¡uifubca- em ptor: vt-s.l.proxi.
funt ama
DE.
d i g n i mfiimus: de
3*0 vide
_ a-
^
fiu u b .io .
^ ifia fti** fiotia
*
Coti*,
talibus.
Dichtm efiSi.de iure tu -
pvblicwn
exPe i n
P*
cosqui indignitatibus erigunturrrt.jf.de o ngáur J .
u.§.poft originem .ideo de
dignitatibus d icit, fcilicet
T I T V L V S
L X X V t.
DE
PAL AT IIS ET DOm ibus dominicis.
1 . Impp. T h e O d o s i V s &
V A L EM T I N I A N t S
AA.
lo a n n i CoiHiti rerum
priuatarum.
¡Oníecratas nobis se­
des , id eft incly­
ta palatia, ab om£i=dni priuatortfm v - J
Fu & communi habitatione ex­
cipimus. k
t i t v l v s
l x x v i i
.
DE
CVPRESSIS
EX
lu cd D aph n éfi t vel Perfeis
per Ae g yp tú n ó exciden­
dis vel vendendis.
Ementes & vendentes arbores cuprefii
iñ locis hic nominatis,puniuntur.B ar.
1.
Im pp. A r c a d i v s &
HONORIVS.AA.
>1 quis Daphnenfis
, luci Í Syria,vel PerFeis m in Aegypto
arbores com para­
vier it, quinque libris auri nouerit Fe efle multandum: non
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
do, qui vendere arbores aiiius
Fuerit,quas non licet emptori­
bus comparare.
:»s.Dua¡bus fo ro ibus lupp lica n ti~Lu£lontate propria nullus poteft in lu­
-bus relpondet.S: quod
co D aphnis incidere cupreffos, nec etiam
<iicit
auum
,
fcilicet
paeas coUapfas alio trajjortare . Item plan­
ternum.nam a fuperiotans cuprejfum nonpoteft ob hoc aliam in­
ribus agnatis iion co ­
cidere : fe d pro tali plantatione a fifco vna
g n a tis , venit dignitas,
libram auri confequetur.Bart.
honor,& familia: v tn o;
ii:
Im pp. T h e o d . & V A iF.de fta .h o .l. cum leg i­
L E N T 1 N 1 A N V S A A.
tim e . Item qu o d dicit
E u doxio P P .
Mnes iudices cuiuFcuque cófularéjid eft cófulem ,
v e l de genere cófulum ,
dignitatis Fciant pofthae & fic expone pra:toriii.
abique permiflii magnitudinis a d q c L ff.d e feria.l.j. E t
tuae arborem ex Daphnéfi luco -no ¡ cp huiufmodi ho-.
Antiochenj ciuitatis praeciden­ • n o r,v eln o b iíitasq u e v é
nit per accides.i.per di­
di , vel quolibet modo lapias g n itate,non v idetur ex­
trarisFerendi licentiam fibimet tendi vltra jpncpótes:vt
denegandam. Sed nec alytar- s-de qucéftio.l.diuo. Ite
cha f vnam cupreflum, aliis quidá hic habét virum , t -¿lytarplantatis, excidere fibi lice­ id eft homine: non auté cho. quod
:pro m arito ponitur. Ité etiam nbtare contendat. A t ne Folatio “ n o t. fecundum B . quód nit Mxo in
antiquitus ei conceffo priuari cófules clarifsimatus di- comentariit
per omnia videatur: pro eo q> gnitate perfruufitur: vt hüctituei cupreflum excidere denega­ infra de d om e.& prote. Iu,qui funt
i.ij.& .iij. fed certe im o integri petu r, vnam libram auri eum de illuftres funt:vt.*s.vbi fe. nes meiom
priuatis noftris largitionib’ ac­ v e l cla.l.quotiens. A c c . nes librococipere decernim9: quinquagin­ r firiuata.h ic d icit dif- dicis, alytar
ta 0 librarum auri condemna­ ferentiam inter patrem cha enim
& virum :vt.ff.defena.l. erat faceetione huius legis temeratore fo em in i.
d°s viniioplcdtendo.
f A T Equefamofis. V i- ehia inSyJL\i detur quinquies ria,qui pra
idem perideffl repetere, erat nlsaKu
fed dic,famofis, infamia nSmrñ. ma­
M I N I I V S T I N I A N I taris & per fentpmia.ra-.ftigbphoris,
lacratifsimi principis ex repe­ .vtin aftione fu rti,tute- Í ludis dsoke , & fimi. c&jp eis po- r»,vt recii
tita praelectione Liber
nit n o tatis: vnde qui- tx fihauoduodecimus.
dam habent iudicatis: rmo docuit
& de his habes.ff. de his la . Cuiaci9
t i t v l v s
i.
qu in o . infa.l.j.§. qui in hb.i.obferD E D 1 G N I T A T I B V S .P
iu d icio. ,V el dic, ñotant uatio.ca. 13.
Mulier patris conditione C r aui illuftris
in fam ia.^fafti.f. |> fen- huiusaiite
r'etinet-.dum tamen nubat clarifiim is. Bar.
tentiam cfefinitiuam v el -Llytarcha
I. Imp. A l e x a l d e r . a .
interlocutoria : vt.ff. de menti b jit»
Seuerinae.*
o bfeq.l.h on o ri.& .l.p a- Ce.Th.li.
I vtproponi­ rens. & .l. licet'. & .’s . de 10ctitunA.
tis, q & auum his qui notá.infa.l. v er- tz.qua lex
c6lularem,& bum. & .l. in terlocu tio . bic abrepatrem prae­ Ité quod fubiicit fcelus, gaí.Conti9»
v t ipfo fa fto infamis: * Seuenatorium virii vt miffus ab exercitu na.inmeo
habuiftis , & cum ignominia, & fimi- manuferi.
non priu atir les: vt.ff.de his qui not. fierpera aconditionis hominibus,ied cla- in fa.l.j. Ité quod fubii- li 9 tegit i r ­
ci t , turpitudo v i t i : vt uerino,cum
riFsimis nupFeritis:claritate ge- quia male viuuñt o bii- ad fiemina
fieris retinetis.
gado rem duobus: vt.ff. rejeriptisdi
N o ta ti infamia iuris & f a c li , ve! in­
de pig.aft.l.fi quis in pi- rigi luce
quinati fcelcrc, aut turpitudine v ita , ad
g n o re . §.fi.veíaiia cri-clariusfit.
diirmtutes nonafcendanc. Bartolus.
mina committendo qu^
I I . Imp. C o N S T A N T I Ñ . A .
ipfo fafto non inferunt
V olufiano p p .
infamiam iu ris: vt.s. de
Eque Famofis f & notatis, re is p o ftu .l.j.& h o c eft
& quos Fcelus aut v i t i tur­ valde n o t a b i l e , i n ­
pitudo inquinat, & quos infa­ famia fafti,fiue per /e n tentiam, fiue alias illita -jal.idcEr»
mia ab honeftorú coetu Fegre- repellit á dignitate . fie fiar.o fifi.
gat,dignitatis p o rti patebunt,
& .s. de in of. teft- 1. fra- -l.Z^finiam . Idem ad N u m p h id iu a .f p p .
tres. Ite qff fu b i ic it ,& no.
O
C odicis do-
N
C odicis L iber duodecimus.
223
22.
quos infamia fcilicet prsedifta. N am nori participant infames A
Voniam.Zxtruenda. quod d eno u o h o n lic c t iine au$
••
-------i
— - : l — integrae C.
V ^ / ta t e prtcipis,fed vetera
fupra
praedicti circa
dignitates
curo thominibus
famae :■
vt u:„
hic.
‘ “ reparare
•'•r — - - C c:vt
........r
- * de o"p e' l0r
D„ r
l.in tca.& J .n em o,& lic m telhgo.l. omnes. jn eo<j. V
& fupra de decu.l.nc quis.& de infa. l.j.lib .x .& .ffd e iu d i.l. c u p
& facit fupra de exc.m p J.m axiroarum.§.public ;s
praetor:§.non a u te m . ¿-ff-ad leg .Iu l.d e v i priua.l.j.ncc etiam in
Vs fenotoruoi..Ordinis.qiu.tepimm era iKvt. fupra de
aduocando: v t & .ff.d e poflnJ.j.§.ait prsetor.nec in adfidendo: vt
'F ti-h ere
d i,U lt¡;
fl'.de a d fe f.L ij.fed p ro curatores poffunt efle.
exiftimat vrbib’ extruecta,‘f ad f Numeramus. nn. r
A ior dignitas nulli debet
f a ad- l- l u l.mi¿
quia onus eft : v t in ftihuiufmodi necefsitate ienatorú fuPr
Lccirca prioris dignitatis feu
ftmfqqis. & . £ de m.j ‘
tu.de excep.§.fi.Item arfubfiantia non vocetur.
militis priuilegia prsiudieiuni
teita.L j.f.j.
uxb itriiv t. ff.de arb. L Pe­
t. Iniuria,
facere.a
Senatores in quorum numerteft impe­
dius. item fegregantur,
quod. dic
v t fupra eodem.L
rator,funt defendedi ab omni injuria. B a r.
Subftantiafenatorum habent immunita­
v t non habitent R o ­
tem ¡ummartbxsfordidu^Cr etiam extreorta s , vel alib i v b i im­
VI I I . Im p .i v L l A N V sr a .
dinarmJSar.
perator i i t : v t infra de
Sailuftio P . P . f '
1 1 1 1 . Impp. c o n s t a n t i v s
re m ili. 1. iij . & . f t . de
Vs
fenatorum, & auftoritate nui funttvt m ftit.d e tJ Tc«i?!
& C O N S T A N S P hilippo.
his qui not. in fa.jl.ij. §.
ftit.de
M
f tfta lex ignom inia.
fecundum a \ € ^iisr.Facere. quo
Bar. & Io. j . V i minus retineat
de T U .fa - priuilegium prioris di­
cit a i qua- gnitatis . pone exemftione agi- pium v t fupra de extatam inter cu • mu. 1. e o s . & infra
pralatos & de primice. L j. & infra
regem: quia de filen J-decurio nibus.
prttlati im- in princip. & infra dc
mutatdtem .proxi. f a c . feri. 1. iij. E t
conceffam 'n o t . de. m inori d ignirebus eccle- tate ad maiorem eligi:
fiafticis yo- vt. f f . de m u n e . & h o iebatexten- n o . 1. v t gradatim. & . 1.
dere adya- honor. §- gerendorum.
fallos eccle- non autem econuerfo:
f ¿perbone v t iirpra quemadma.
i.iifimiies. ci.m u.l. maioribus. A e ­
de qua qua- curfius.'ftione yide b Q Ziuterum. T émonapereude Io.
rüs.forte á temone,
, i» id eft plauitro fic diftis.
l.qu
alias temerariis:quia ad
nate, 'i. de tempus debebatur. A c imtner.pa- eurfius.
tn.
Necnon. inculcatio.
fal.fordee Accurfius.
d Vilioribus, id eft v i­
libus & m in oribu s. &
facit fupra de exc.m u.
1 . maxim arum. & infra
l.proxi.
e l G T Zmo.Senaterem.vt
A n fupra. 1. p r o x i. &
infra eodem. 1. prscip imus.
f Curiam, ergo nec fenatores, qui pars nof t r i
co rp oris fu n t: v t fupra
ad legem I u i.m a ie . 1.
quifquis.
g Immani. ( alias, im mani:aliás, in a n i: alias,
in manipulis ) fcilicet
iniuria,id eft malis m iniftris:fubiuget, repete:
v t fupra ad leg. I ul. re-
I
eius ordinisr (in quo nos quo
Enatorüffiíbftatias, quas in
que ipfos numeramus f) nec eife
diuerfis locis & prouinciis
pofsidct, & homines eoru, ta a £ efi ab omni mmna^defendere.
c^mnnariiqboneribuscofereniDat. N on. Februa. Copftantitemonariisboneribus coieren
nopól. Mamertino ’ & Néüitta
dis,quam acateris prsilatipniConss. . ,
bus,quas iudices defcribüt,neé-
S
n on cetia ab omnibus fordidis
muneribus extfaprdinariiiq; &
■yilioribus § liberos eife p tfd p ir
.musmulláque fo itet c.onftringi
functionis indigna?. .
ce-;
PrafecluSnepopjlfeoatoñb* abfpprs‘cipis cofcietia aliquodmun? indicad. Bar.
v . Idam ad Cleardhum.
E m o prafeetus vrbis dtra
prseceptidñé vel fcientíam
noftra vUi ffiuueri-fubitfget f e
N
■ s c
■
ix .
Id em Iulianus.
Ibertorúfiiios adipiici clarifsimam dignitatem non
prohibenuis.u
L
X .Imppp. V A L E N S G R A T I ANVS&VALEflTl.AAA.
ad Gracchum p . p . f
Eueram indagationem per
tormeta querendi,a clariisimo homine íubmouemus.2 D .
P rid.Non.ian. T reu. Gratiano
A
Merobaude-Conss.
S
gen. uvprin-in liberti- — ^
autem fecus vt fuf-V c
le g j 1; ' - Vjfel.
1. .& fupra fi feruus vJ
libf .l.i.fedhodic;deni
eft meissvtin authen.
v t ;» ^ r .d e c M .j. c o i.
iu j . & f a a t .s . depofta,
L i> & A d e a d fe f.U j.&
fupra de liber. &eorum
libd.fi.
xC& uram .- Submouo.
cJ. ikkS; nifi in crimi­
ne Isefte maieiiatis: vt '
fupra ad leg. Iui. maie.
1.nullus.& facit fupra,,,,
de -quaefto, 1. diuo. &. L
decuriones.
•’
Y QF-nator vel. f matos.
i3 hic refpon.Sed có­
rra infra in fi. L vbi di­
cit eos clarifsjmos. Sol u . hic funt priuati, id
eñ non illuftres, cla';
rifsimi tamen, ficut ibi:
& fubaudi ibi,tantum..
fie concor. ff'. de feria. 1.
fenateris filium, in fin.,
yehdic iñ fin. huius le- *¿j¿¿>
gis fufcep'um,fubaudi,
tantum, fcilicet poft di­
gnitatem fufceptam.&
fecundum hoc refert,
ante vel poft fuerint
na ti. & fie eft contra
dictam . 1. fenatóris. in
foiues fecundum
hanc lec . quod hic an­
te fuit conceptus vel
natus, & fic eft priuat u s :ib i & ante conce­
p tu s, fed poftea natas.
Item argu . contra fu­
pra de aduo. diuer. iudi.l.cum.aduocatio. vH
Iudices intfficio fm ta v e l fcelcra com­
ex eledtione & cohor­
mittentes , panis hic i n fn i t puniuntur.
tali conditione ad di­
Barlolus.
gnitatem filij ante vei
X II.Im p p p .G R A T I AN V s v a
poft nati cum patre exil e n t i n i a n v s & t h e o intur. Vel dic fecus:
b o . a a a .N eoth erio p . i>. f
v t fupra de decn. 1. fin.
|
& de aduo .diuer.iud i . 1 .cum a d accatio .fit fpeciale inaduocatis illis.V c ld u ibi
natorem :e nemo cunam 1 noftram immani §puliet iniuria.Si
qui poft natiuitaiem adeconquid enirii fenátoria prsditis C f m ef i dignitatem finatoriam^
dignitate fuerit forte mandan¿ f? *
m ftidign '■lefenatoria.dtq-antSylketfuediV.noftro id iudicio referuádti"
ept»Syeiusfequitur dignitatem.
eft.fit “ namq; dignitas-quse n o *
Bañaba i
x i . Iidem a a a .ad P rocopiu m .
bis iubentibus fuitinetur.^
q Enator, * vel alius clariisiNegotianteso tes ytlifimaSy ad digni0 mus priuatosy habeat filios,
tatesnonadjpirei : & adlbiraates expelía.
editos quippe antequam fufeiv i . Idém G rp hito .
peret dignkatem.quod non ioE quis ex vltimis negotialum circamafculos dignofeitur
toribus,k
vel monetariis1
t
conftitutum, verüm etiam cir­
abiectifq; officiis,111 vel deforca filias fimili conditione férmibu s minifteriis, vei ftationauaridum. Cum autem paternos
riis,“ omniq; ° officior ú fece, dihonores 1 inuidere. filiis non
uerfifque pañis turpibus lucris,
oporteat: a ienatore, vel folo
aliqua frui dignitate pertentet,
clariisimo3 fufoeptum,b in claied & fi quis meruerit, repellat:
rifsimatus fciendum eft dignirepulfos autem etiam propriisP D tate manfurum.
reddi conibrtiis oportebit.
N
Index y olens adificia in vrbe eonftruere.
fenatorumfubftantias non Udat.Bar.
v n . Idem ad Senatü.
P e-L v >
VoniS diuerfi iudices ño­
h
F it. fcilicet munus,
nulla opsrain quibufdam
illu d.vel fu b. nihilo itíS
ñus.
i Aijrii>rtap.aliquod munus in fenatore.
i V J N. qtiis.NegotiatmbusAafrz negotiatores ñe tniliftnt.l.j¿
A N 1 MonetariisSupra de murileg.l.ij.Iib.xj.
m officiis, id eft officialibus,-vt p ifto r : vt fupra de pifto. l.j. libro.xj.
Q-
ñ Siationariis. quia cuftodiunt portam in caftro lim itis,vel quil■tenent ftationem de v ili merce,vt oleoi fale,& cepa,
o Omni que.totum quod fequitur, ponitur pro v n o .& dic quod
fuit fal:uarius,vel cuftos porcorum , vel pafcuorum militum, vel
priuatorum.ad quod fupra de pafc.pu.l.vlti.
p 'Prcprns.ii eft primis confortiis.ad quod
quod fupra
fu:
de p a fJ .v k .&
fupra de profcf.L reddi:ur.& de ts b j.fi.
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
t ..
quandoque , dum tamen pofiea . Item aliud feruatur in Sliis eorum qui fp onté fe curiae cuiufque ciuitatis dederint
N am nati poft talem conditionem ,paterr.se n on’ erunt foccedanei fumftionis-.vt fupra de his qui fponte mu.fub.l. finali circa princip.
2 Ffoncres.pater honorem habens non inuidet filio,quin
fecum participem admittat.
a Ci«)-/jf?»»<>.tantum,fecundum primam kchiram .
b Sufteptum.yú dic etiam ante dignitatem .vei dictantum p°
vt in principio huius legis notatur7& facit frmra de liber. & e0"
rum libs.i.fi manumiffksv
J
D e dign itatib u s.
225
T it.j.
a j vdices.Co£cillorum.'td eft dignitatum ,quia p e r codicillos co n - A
deat.fic in fra de Drinr'
Í feruntunvt inftit.quib.m o.ius p a.po.folu .$ . filiusfcmilias. &
da.§.led hodie &
r rj hn.--lm
u h h -&
fEn-circa
fi.&infiirn.de
fu prade fati
epif.
clericis.§.j.Sed ib i nec iurat.regulariter con tra:vt
ftcit in authen.de fan.epifc.§.reuere'difSimis.& .§. preshyter.col.
“& clcri.l.cum
' -•'
ff.qui
fatifda.co.l.fciendum
.
.& .'s. de d ec.l. infamia. & infra de pa.fa. lar. l.ij. & .s. de offic;
m
bfuerint.per d ,fcilicet alibi:fed per b,planum eft. iupra de
p r s ftc - p r a t o . l.fi quos-&.s.de fu fcep.& arca-I.fi aliquid
epifc
cpnco . audi. 1. fi quis ex
b Indiguos. N o t.q u o d
tis,ad
tui referri culminis notio- conlenfu.
Vdices qui fe furtis & {celeri­
priuilegiú meretur
n Ordinabit, m ittendo
v t fupra de luda:. I. Iu nem:vt ita demum quid de ad- in
bus fiierint maculafle conuipoffef. rei petitae, vel
dxos. & .£ de pecu. l.Ii—
miffo crimine conftitui opor­ omnium bo no rú olim j
¿H, ablatis codicillorum 3 infibera.
teat,iudicetur.*
v el pro menfura debi­
gnibus , & honore exuri, inter
c -» r vlieres. Nobilitati h o d ie :v t.ff. qu i.ex
jV _ ¿ msts.vt in authenlUufires cotmenti eiuiliter yel criminali­
feísimos quofque & plebeios
cau. in p o ffef. eatu r. 1.
ti.de confu.§. finautem.
ter, adfatifdationem iudictariam non co­
habeantur: nec fibi pofthac de
j.&
in authen.de exhi.
gunturJed eorum conuttitur iurotaria caUeoi- iiij. &■s. de nup. L
eo Honore blandiantur, quo fe§.fivero quidam. V e l fi
tumi-.qua completa per eos, yel eorum pro­
fin . Sed nonne eft fu detur definitiua contra
ipibs indignos b iudicauerúnt.
perflua per. 1. fupra de
curatoresfit mifiio in eorum bona inciuih:
eum abfentem contu­
Dat. X VIII. Kalendas Februa.
incriminali yero tanquam periuri dtgniinco.l.fin? R eipo n d . v i­
macem, fit mifsio perii,
tium fcriptoris e ft.fic
tatepriuantur:& abfque relatione puniuTheflaLGratiano.V. & Theoproperandum. §. finau­
fupra de diftr. pig. I. ar­
turper iudicem. Item diEii zlluftres crimido.I.AA.Conss¿
tem .nam & Kte conterbiter. V e l dic v t fupra
B naliter yel ciuiliter non poffunt conuentri
V x ores durante matrimonio -viri genere
ftata poteft abefle, & no
de veter.iur.enu.l.ij.§.fi
fine ferip tura.B arlolus.
nobilitantur.& torumforum[eluuntur &
fifti iuri.
quid ante.
x v i l . Im pp. H O K O U T i &
O spolientur, i-pfo iure, *
Zeno,
domicilia.Bar.
d Statmmos.vt.ff.de iur.
t h e o d o . | a a .A rcadio p . p .
h h . v a i e S t i k i A . t h i o Vt fubiicit.
Comius.
oron.iur.l.pe.& de iudi.
D 0 . S . & A K. C A D . A A A iMaXp Triuatos. ipfo iure.
/^\
V
otiens
ex
priuata
k
cuiuf
1. exigere. & . ff. ad m utiano com iti O rien tis.t
v X lib e t interpellationeciuili N am eft infam is, quia Infamis eft
f Ctd.The. nicip.l.fi. §. item refcricontra promifsionem & qui Jpófioni
Vlíeresth'onore maritorú
•j.~.
pferunt.
— vel criminali viri illu- cótra facramentum v c - fua- contra•
erigimus,genere nobilitaf Facit ad e
friuata. nam quse ■
ftr es coueniendi funt, nulla d l- nit: vtas. de tranfac. l.f i uenit.
bac-l-c.de priorum eft oblita, ru rmus:c& forum ex eorum per­
da: fideiufsionis 1 concuisione quis m aior.ergo ipfó iu­
rcore. iun- fus a prioribus non ad fona ftatuimus: d & domicilii
•V.7fc
vexentur: fed per ipecialepri- re definitrvt fupra de dea¡¿- l.ex- iuuabiturtvt in authenH
mutamus.Si
autem
minoris
or­
trsdefipul. ti.d e nup. qui tamen.
uilegiú fuae committi fidei con- cu.l.infam ia.& .s. eod il.
ij.fecus v b i contra iuradinis virum poftea fortitae fue­
juclex ea- nifi á principe impetret:
fequantur,iuratoria ab his cau­ métum tantum: v t. ff.de
Jm femel vt.ff.de fena.l.fi. & fácit
rint: priore dignitate priuatae,e
tione tantummodo exponéda. ififa.l.Lucius.
¡cripta fiu - J. fceminje. Sc fupra de
pofterioris mariti fequetur coquam fi iieglexerint, & contra q inconfulta.hoc eft fpe­
re.'i. lib. nup.I.cumte.
ditionem. D at.IIII.Kal. Febr.
lodit. 39,/. f
x^cifimtu. facit fh infertum Cautioni íácramentú ciale contra füperioré
Conftantinopoli A rcadio. A .
Lproxim am ,vbi princi­
^
X pra eod.l.nem o.
ipfi,vel eorü procuratores ab­ pi referturfententia.fed
g /^Panfiim is. FacultaII. & Rufino Conss.
fuerint:111in pecuniariis quidem hoc propter periurium.
v tem. facit fupra de
Senatores in quacunquefrouinciafintf i
^ caufis íuper poflefsioné rerum & facit infra de lucris
ope.liber.l.fi.St infra de
muneribus publicisfunt immunes.B a r .
prsepo.fac. cubi.Lfin. &
adeospertineñtiú iüdex com­ ad.l. iij. & de curiofis. 1.
Im p . T H E O D O .
infra de confu. 1. fa n cipetens,quod etiam iuris aufto- penulti.
Rxcipimus,f vtfenatori in
r Exercere.qux feuerim us.& ad m unicip.l. firitas & rei qüalitas íbggeííerit, tas eft lite non contefta.
qualibet prouincia cóftituS I
lij.§.penul.
ordinabit.11In criminalibus ve­ v t bona ad n o ten tur: vt
* C 13 rAMU>- s «bfideiuf— to ,nulla habeant iudices inxiinO fioue. alias fubftituro negotiis dignitate, quoque s. de requiré.reis.fed li­
gendi aliquid forte publici mu­
tum.alias fub fideiuisioqua fe per iuu videlicet periu- te cóteft. pecuniaria pce
neris poteftatem.
ne(, id eft fub cuftodia
na,vel quae arftimationé
Clariftimi & ffectabiles pojJuMprcficifci
riu. indignos eife probauerint, con tingit,infligi poteft:
militari , v el cxecutofine licentia quo y olunt.Bar.
fpolientur: ° v t in eos, vtpote vt.ff.de pee .1. abfentem.
* a
ii rurmvt.ff. d c cufto. reo.
x v . Iidem a a .ad Euilaim m.*
illuftri dignitate per fuum faci­ §-j*
¿ T . I - i * h icad i“ n g e ,n o Larifsimis vel fpe&abilib9
um P P .
fu ggeri iubem us,&
nus priuatos,Pinc6iulta? etiam f fnuilegns.de fatifdansmeo. Cbt. h oc f Up er illuftribus,id
vniuerfis ad genitale folu,
noftra pietate, iudicibus legum tione vitanda,
eft dominis:id c ltfi quis vel quolibet alió , & fine com­
t Sententia, com m onifeueritaté liceat exerc er e.r qui­ toria.fic.s.de epif.& cleilluftriscbm m iferit d imeatu proficifcendi,& vbi vo­
bus illuftrium dignitatum pri­ r ij.cu m clericis,
ftum faciijus: fuper cseluerint
commorandi
habitanteris autem & c . & facit
uilegiis f hoc etiam adiiciéduífl ú Coriuentionem. regu­
dive permittimus facultatem, s
infra de proxi. fa. feri J .
eife cenfuimus,vt huiufmodi lariter iure ifto poteft
in facris.circa p rin .& .ff
fieri conuentio in feri­
lUkfiresde mmimbtsgrauioribusimpc- D perfon3E nu U am e x c u iu flib e c
de pce.l. diui fratres.
ptis , & fine feriptis: v t
ttti,m carcerem non detrudunturJed ciftox iudicis fine feriptis habita fen­ ff. de ed en .l. j. §. j. nifi
fin .& fupra vbi fena. 1.
iiuntur cuftodia militari : C5“ per aliquem
quotiens. Sed quasritur,
tentia, cconuentionemu neque in hoc cafu v b i libel­
iudicem rio puniuntur, fed de commifiisper
an hoc fit innouatum
eos relatiofit principi, cenfiituti yero in diin ciuili,neque in criminali cau- lus in feriptis eft dan­
per authenti. vt iudi. gmtate minorij e r prafeilumpratorio pudus , v t h ic : hodie re­
fa fuflineant.
non expec. fac. iuif. §. j.
niuntur.Bar.
gulariter id e m : v t luc o l.ix ? Refpond. non:
Vocati perprincipem ad aliquam maio­ pra de litis conteft. au­
X V I . Iidem A A . & A R C A D I V S
quia fpeciale eft in iftis:
rem dignitatem yel minore,poffunt de yrbe th e n ti. offeratur. Sen­
a . A p o llo n io .
v t. ff.de o fficio.procon.
& de[ rouinciis abfque licentia prijicipii
tentia autem ^ olim & Se., titia i»
I grauius vllú facinus admit­
I - f i q u id . & diftinxl
comitatum adtre-Bar.
h odie m feriptis ferenxcren- f crifüs ef i
tatur,nocente perfona extra
fupra de Iegi . & con_
da erat, nifi in cafibus: f ermda.
X V I I I . Im p. A S A S T A S I V I .
carceralem Cuftodiam fub fiv t fupra de fenten. ex
i / ^ c « * r . perteprseVbemus,faluo honorex qui lib el. reci.l. ij. & in au­
deiufsione ¿ habita, fuper illuha*
per reuocatione facrae reuo- then. nifi. & facit infra
ftribus quidi nobis fuggeri iule x ftlh t in cafu.j.l.proL
bemus:fuper
exteris
vero
qua­
catoria:
defertur, durante, lice­ de proxi.fa. fcri-1. pe.&
xi.§.inter eos. A ccu r.
prin.agen. in re. 1. fi.
k
r oriens expriuato. dam minori dignitate decoráre eundis tam minoribus quam &defupra
d em a n .p rin .l.
V ^ p n u a t u s accufat
j.Accurfius.
' yel conuenit illuftres.
vbemus.Hmcre.hónor eft illi,qué priceps vocat, v el reuocat.
1 EiddufiiorJt. id eft iudicio fifti, licet im mobilia non p o f
Se facitas.vbi de: cn
cri.agi
orouinciaún fin.
.a gi oportet.auth.aua
oportet.auth.qua in prouinciaJn
C odex.'
1
I
M
P
C
S
I
I
h
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
C o d ic is L ib er d u o d ecim u s,
227
a Cerentibits.qui digni­
tatem cum adminiltratione habent,
b
Honorariis, fine adtniniftratione.
c Confenfu.vel etiam fi­
ne confenfu : v t fupra
eod.l.darifsim is.qu* eft
có tra .V e l'd ic aliud có fcnium ,quia ad petitio­
nem volentis i r e : aliud
commeatus,
d Comitúty.m.noñrum.
e Sime facra. fed cum
'venerit , non recedat
ábfque licentia : vt fu* a l.& c o l- Pra de d e c u .l.fi quis
latione ¿ c - decurio . Item contra
la .
fupra de offic. re. prouin. 1. nullus. S o l . ho c
in perpetuis . arg . f f . f i
cer. pet. 1. pratfidis. Item
t Martia - & cit infra de filen. 1. iij.
ms.in meo Accurfius.
f D E
T K. M Elib.Cont.
t oribus, S honore & c .
fiars.l. a.s.
f
ilia
s
,
pratura,
alias,
deojp.prxprafeilura: alias,prxtoria:
'*praturam, v t pro eodemponat.
g
E t co lla tio n e . f a iicet fublata. E t not. quod
quadam ¡feciales functio­
nes erant , quas bic re­
monet.
h i c J E m o . Md prxfeI N ciuram .f c i l i c e t
praetoriam . nam tan f fic M.%? tum de vrbe debet feli—
notat f r i- g i:v t fupra de offic.pr*ptufuiffe in to.l.tres.
libro Mar- 1 Tutus. not. fic. ff. de
tmi .vulgo in ius v o .l.p le r iq u e . &
autem lege- de leg. j. 1. nemo. & de
batur ,u i e iniur l.qúi dom um .AcCom- curfius.
ñus.
Leham. alias deeft
tpbolimfor ~ V J glebam v e l folle':
te , inquit & incipit,fiue & c.
Mlcia.bic. 1 Huiufmodi coHittonem.
fimul 'Alo- fcilicet aliam á cenfura
cit hunc Mii capitis,& iugatione terpulcbernme rarum:vt fupra de c o explicat. tu lo .T h ra c en .l.j. in prin.
illum vide- & fupra fine cen.l. v lt.&
ft .
dé allu.l. hi qui. & facit
fupra de c a.ci.cen . exi.
l.j.Sed contra fupra d e
metá'.í.per fingulos.Sol.
v t ib i.
D E
C O N S Vlibtts & c .
m k Ntiquiius. Honoratos, fcilicet c ó fules. E t n ot. quód trat videSym- ^
eft v e ffe co n fu k _
viiU * ' ‘ ris,qua etiam imperator
i. epij . 7. v te h atur. & ideo fe c ó onttus.
fjle m vocabat fecun­
dum A l. yt in authenti.
d e confu.in fi. titu. co i.
iiij.ibi,aduen it,autcum
ip fe annuerit trabea
& c.
n
Mnteire. 'm eundo,
loquendo,decernendo:
v t infra titu. j.l.j. & .ij.&
de proxi. fa. feri. 1. vni­
cuique. & infra d e p ri­
m i. 1. v lt.& .ff. de albo
feri. l .j. §- & inter. A c -
maioribus poteftatem gerenti- A fuli debeat,quo ipfe non fuerit: curfius.
bus,anecnó etiam honorariis1*
hoc obferuando et fi iterata v i- 0 -*5fh U . ab ,n- •.
dluftribus,fiue ex hac regia vr­
ce faftigiacófulatus aliquis afeé- P°
/
derit. RepetitiP etenim faices, * ^ p e im .id' d t f * ^
be,principali videlicet pricemeruit dignitatem COq_
d e n t e c o n fe n fu , c p r o f e d i f u e .
virtutes fip e meriti compro­ fulatus.Si facit* fupra de
n n t j f iu e in p r o u in c iis h a b itan bant,non augent, quia nihil eft adfcf.l.liceat.
altius 1 dignitate. Quod fi quis q -^/'«as.hyperboUce;
tesfacratifsimü(fuisfcilicetpoprior coniul pofteriori coniuli quia deus eft altior. v ¿
ic e n t ib u s n e g o t ii s ) p e te r e m a­
fub audi,in co nfuleA c ­
eidémq-, patricio pofthabitus,1 curfius.
l u e r in t c o m ita t u m :d fin e fa cra•
patriciatum poftea confequa- r fioftbabttus. poftpo,
q u o q ; r e u o c a to r ia a d h a n c r e ­
tunvinci eum oportet,qui prior nitur enim prior coag ia m v r b e m p e r u e n ir e .
T I T V L V S
II.
meruerit patriciatum, poftquá fu l, quando fequens fit
maior fit
L
P R fA E T O R I B V S
ifti?honore patricii dignitatis patricius,cum
con fu le: vt infra eod.l.
° " ° r e , P o t u r a , & co lla tio ­
decoratus eft.
nemini, fed fi tunc pri­
n e , ? & g l e b a , & fo lli , & feptem
Confules hodie prohibeturper vrbe¡far
gerefecuniam: ne cufiditate lucri fofulus
B eosfequatur,fedeorum meritis: & quodpe•
cunta qua per eos iaciabatur,expendatur m
m prouinciis manens.Bar.
opus aquaduCtus:& quilibet confuí expen­
1 . I mpp. t A R C A B .& H O N o R >
dere debet.c.aun pondo.Bar.
A A .T a tia n o p . p .
11 .Impp. V A L E N T I N .8 c M A R E m o e x clariisinfis
c i a n v s A A .fA p o r a t io D o m .
&
qu i
£yel com .3& co n iu li.
in p r o u in ¿i is d e g ü t,
Rdinem.cófulatus ad an­
lo lid o r u m f u n f t io n e fu b lata.
^ m id dignitatempratonam nopotefi eligi
(peétobilibus
ad p fe c h ira b *p o ftea d e u o c e t u r ,fe d m a n ea t v n u fq u if q u e d o m i f u i tu tu s 1 a tq u e
fe c u r u s ,& iu a d ig n ita te le te tu r .
Ifta tres fimcliones publica qux o',n
f >jftab.antu>-,fcilicetgleoa^fodis,,Cx.vu.fi.
hdoru,tollantur,vt nullatenus prxjUtu,-^.
Idem a v g v s r y s ad
11.
S e n a t u m .f
Lebam,* vel follem,! fiue
O
tiqua reduximus fanctionem,vt feliam fnoftri honoris
merito, non rapiédi ftudio po­
pulorum agmina fe&entur: ac
lucrádi cupiditate depolita,ve­
ri erabilem parentum1 habitum,
& felicifsima antiquitatis orna­
menta confpicentur.u Hoc er­
go exemplo etiam citeros *
procedere confules volumus:
nec expendere eos fine effedu
patimur. y CeiTante ergo ifta
fpargendi vilitate , amplifsimi
-confules procedentes deinceps
abftineant hoc errore perden­
d i,! optimóque confilio operi
neceifario proficiat, quod erat
incompetenter proficiendum.
Adreftaurationem ifaq;aquiductuum huius amplifsimi v r­
bis centena1 podo au ripriftétur per fingulos coniulatus: v t
& confuí pa trii2 fe dedifle nouerit,& data notum fit manfu ra
efle perpetuo.
iG
mequamlibet
quamcircaresacpridiafun-hquuiiueffm
caotedxifaodpioit.aperpetuocÓ
v ij.fo lid o r u m fim c tio n e m
huiufmodi c o i
lationem i tam circa perfonas,
ditusiubemusaboleriivtomnis
t i t v l v s
m .
Dn
L fpCarg
O en
l ^dS^ ab
V Lb j1 Bcc
V S , E Ti
non
d e p r i f e f t i s & m agiftris m ilii
tum ,& p a triciis .
Nudus eligi poteft patricius , nifi primo
J) alteram dignitatum htc infertarum fuerit
adeptus.Item habens dignitatem confularem abfque adminiftratione,in opus aquxnUS A
ienafum vrbis C onduclus expendere debet centumpondo auri.
itantm opolitani.
Bartolus,
N tiq u itu s t fta tu tu m
m . Imp z e n o a .
e ftjc o n iu la r ib u s v iris
E mini ad fublimem patri-
fficiotupn o r, hoc cafuprxfirtur^Bar?
1 . im pp. Theodofius & Valentinia
ciatus honorem(qui cite ipfm
stra­ risNomnibus
anteponitur b)afce
dere liceat,nili prius aut coniu­
te­ latus
honore potiatur, aut p r ife ftu ri praetorio,vel * Illyrici:
dignitatis vel
vrbis adminiftrationem,aut
c i t e r o s q u id e m h o -
bes
poris
prior
n o ra to s«
lu m m it a t e , p a res v e r o in ­
fu lis ,c o n fid e r a t io n e ta n tu m
a n te ir e , n
e n im in
v n o e od em q ; gen ere
e fle d e b u e r a t , n ifi q u i
p n o r m e r u i t d ig n it a t e m ? c u m
p o f t e n o r e tia m ii e iu fd e m h o ­
eere
aufpiciaj
n o r is p n t e n d a t
cet i m e n iJJius t e m p o r is c 5 -
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
1
i-
r
r
mus fuit & ipfe patri­
cius , recuperat prioritatem extunc . & hoc
d ic it. A lij dicunt prae­
ferri eum qui primo
patriciatum,licet poftea
confulatum meruit. &
fubaudiunt,oportet,fcilic et ab eo qui prior
‘r-xa
& c . fed fecundiim eos “ fc"ft
male aduerfaretur, quisCt,niM& c.Ite hic verfus, poftquam ifte &c. m ás ftav
trnm 4
ret.
f
Zlinem. Sellam, id p *
( 3 eltfedem confu-^>‘:’*er!“ '
lis, qu * eft noftra: quia lemailU.
^
ei damus.fic.ff.de poftulan.l. j.§. refert. Accur­
fius.
t fiarentumM eft confulum , qui patres de­
b ent efle deuotis: vt in
authen.iufiu.quod pr*fta,col.ij.
u Conjficentur. agnana
populorum.
x Cate»:<w.futurós.
y f i utimur. corrigitur | £ j ¡¿
h ic quod eft inftitu.de
.
n n
•
rej dl”i*r‘h°u amPlius- n ik U
fed etiá hoc hodie cor­ quii
rigitur : & in voluntate wr¿>a
eorum ponitur fpargere 7 . ^
y e l non: pr*ter aurum,
quod foli principi \ Í ? Mxri¡kfpargere: vt in authen- w f ^ ¿
ti.de confu.^. fp arg ere.^ ,
col.iiij.
pnncfft
2 Centena, facit infra ^
cod .l. nemini. &.I. fan.cimus.
a ?d.r;>.vrbem vocat
patriam. Accur.
b \ i E m im . Mv.epeniter.immo pr*fec.
vrb.anteponitur: vt fu­
pra deoffic.pr*fe.vr.l.
pr*feñura.&'.s'.de omc.
pr* f.vr.l.j.q u * funt cotra.Sol. prsfeftusamepomtur d ign iu » us
vrbe tantum: fed pitrl
ciatus etiam extra vrbe
habet locum.
,
c
M ü u . vt infra
d ig n i.o r d o fe r u e - l- jj-^ .^
magiftri militú,áut tnagiftri officiorú in adu cvidelicet pofitus
gefsiffe nofcatur: vt huiufmodi tantum perfonis, fiue
adhuc adminiftratione gerendó/eu pofteajiceat,^^
do hoc n o ftri feaerit maieftati, patriciam cor.icó01
D e praefeótis praetorio & c.
219
a pigútaitm- fed illuftribut viris perm ití
batur patriciatus ~~di c illo s accipere . quanrns
huiufmodi dignitatibus
non fuerint prim ó de­
corati : vt in nouel. de
o rc i.fe -v b i etiam dicit
praffe&um vrbis prsceffe patricio.
b 1 Oibu terrarum, ff. de
leg .& íen.l.de quibus.&
s'.de vete. iur. enu. I.j.§.
fed & fiq u is .& inftit.de
fatifda.in fi.
C
Ccnfem
uS.'sd.pTOxi.Sc
infra.1. proxi. & feparatus arcarius debet elig i,
qui hoc cuftodiat: v t fu|>ra de aquatduc. 1. hac
d ° rítmale. ficut prseftat. c .lib .a u r i, qui per
annum impetrat v t fit
con fu í in actu: v t .'j. 1.
proxi. fio qui fit confu­
taris, id eft v t dignitaté
habeat fine adminiftratio n e.
e áentí'áí.f.ciuitas.
f £ vincimus . Proceden, 3 d i. v t im petret per
annum etiam adm iniftrationem.
Et retpfa
g
i p fo a & i .
. i d ef t e tiá
h Troce^ioS.per annü.
& alias eft prof efsio.
i Iterajfe.primo con fu íaris faft* cófu l in aftu,
non eft plus quám c o n litl.& facit fupra.l.j.
k iVcJira.i.nos purpura
veftitos: & dicitur ado­
rari,cum falutatur: vt.s.
dc fabricen. 1. ij. in quo
eft ordo & c .
1 Sacra confiitutionií.s.l.
proxi.fcd fi ante n ó fu if
fet con fularis,& fic non
foluiflet: nunc impetras
confulatum per annum
foluerettvt fupra.l.proxi.in fi.
m Denuo.Gc.ff.de regu.
iur.l.bona.
ti r> vincimus. Profati*,id
>3 eft prátfentatis fibi
literis e leftio nis ad patriciatumrvt h ic ,& infti.
quib.m odis iu sp a .p o t.
fo l. § . filiusfamilias. fic
eft & in quibufdá aláis,
quod dic v t fupra de
decu.l.fi. & ¡n authenti.
confti.quae d igni. § .g e neraliter.col.v.
o AfiW .quia quodam­
m odo eflemus in p o te ftate patricij patris qua. .
fi aui.
iSñiaaah p Satitl fleque parum
• -f/^-lseduntur patres: quod
■
‘‘“ "/"¡/i fecus eflet in confule:
“ - v t .ff.d e vfuca. 1. iufto.
.
& tamen in confule eft
p c Caf~ idem hodie: v t in -d.aufif" ?
thenri.
í g ?k - . 9
?
fecbs¿ratono e>r.
Codex.-
Tit.ii
fuis nexibus filium relaxare:imdignitaté.aQuoniam vero glo- Aperatoriam
autem celfitudinem
riofifsimse huic vrbi, quse caput
orbis terrarú b eft, omnifariam
credimus cóíulendum: vniueríos
honorarij coníulatus infignibus pñeipali mu­
nificentia decorantur* centú li­
bras auri ad reficiendum aquaedueftú pubiieü miniftrare ceníemus:c ad fimilitudinem eorü
qui per annale d tempus coníularium editionemunerum gloriantur.Nam ipfis quoque ex­
pedit vt florétiísima eiuitas ce­
tum auri librarum munificen­
tia íuftentata,honorarium quo- 3
que ientiateconfiilatum.
230
Omnesiftos dicit effe pa-
m yrli. IndiJcreta.unon d iferetK , feu feparaKe, fed ae­
qualis dignitatis,
f vfqueadeo.i.ad eo h o c
eft verum.
t ^ id priuatam. alias á
priuata : & .e ft plana,
alias,ad priuata: & tune
dic q> retineat aliquem
effeftum dignitatis:vt.j.
l.proxi. & fa cit.s. titu.j.
l.j. & . s. qui po. in pig.
ha.l.fifim dum .& d elo c .
prse.ci.l.congruit.
11 \ yifquis.Gefferit. id
V ^ e f t geftioné com
p le u e rit. idem
T i T y L fr S
IIII.
£ n ó com plcuit antequá
D E P R A E F E C T I S PRAEalius prjefeñus eligereS i Cui co n ced itu r a d m im ftr a tio d ig n it a to rio ,fiue v r b i,& magiftris tnilitú
tur.fic sequiparat m agif u d m a n te con ceJp e,non -vid etu r d e n o u o d i­
in dignitatibus ex®quandis.ff
-ftrü iftum p r x fe d o : vt
g n it a s ce ced iñ m m e iilts p o t ie tu r h o n o rib u s,
Trafectus yrbi,&prafeclus pratorio,ei
qui prior fuerit, praefeq u ibu s p o t i r e tu r f i eid e m a b in itio a d m in imagifterpeditum -vel militum, licet habeat ratur.in hoc en im eft fifir a t io co n ctffa fu i jfe t - ji e c ft lu e t. c . h b . a u r i
dignitates diftinñasttamen omnes funtpa­
m ilitudo.
m opus acp ia du ftuS yfi tep o re d ig n it a t is co n risg-adus:&ille prafertur,qui primo fuit
x Mocfrafedistid eft his
in dignitate eleñus.
ceffk foIu it-S a r.
qui poft magiftratú fue­
m i .Imp. z e n o Sebaftiano p . p .
I.Im ppp. V A L E N T I . V A L É N S
rint ele& i & defierunt,& G r a tia n 9 a a a . ad Am peliú P P .
Ancimus viris excellentifsipraeferatur mqgifter in
Raefedum Vrbi , & his qu£ fequutur.Et no.
mis conlularibus omnibus
praefedum
praetorio,
eos
retinere effethuji d i
qui facti funt, vel poftea fue­
& magiftros equitü gnitatis. fic.s. de adu.di.
rint,procedendif quoque & re
iu.l.petitionem .§.egrcac peditum,indiicreipia s per annum geredi confudientem.’& .‘j .titu .j.l.j.&
tae ducimus dignitatis -.vfque s.de excu.rau.l.eam .&.l.
latus,impetrato videlicet prin­
adeofvidelicet, vt cum ad pri- maxim arum.in fi.&.'j.de
cipali iudicio, legitimam tribui
uatam1feceflerint vitam, efi lo- priuil. e o. qui in fa.pa.I.
facultatem: ita v t peracta quam
meruerint proceísione, nó no- C cum * velimus effe potiore, qui ij.in fi.& .l.fin .D ic ergo f ut0‘ ege-‘
quód hic fuerfit p r o u e - ® ^ ” ^
alios jpmotionis tepore, & co- fti,fed defiéríitraliásfeuum aliquid,vel quod nondum
dicillorü. adeptióe p rf ceíferit.* cus:vt.j.de primi.L ij.in D<a’ n I*
habeant,adipifci;fcd confulatus
IS¡gmtat-i depofitaperplures in pari gra
ius, qüod femel eis confularis
fi.& fa.s.l.prox.cum fuis Non: Iu,L
du dignitatis exiflentes , ille eft potior, qui con cor. A lij d icü t p r o - Naf onac**
detulerat procefsio , h iteraife;
priorfuit in dignitate ehlhs^Bar.
u efti de n o u o :v t& .s.ti. ~/iCcel>beneficio videatur: & in adora­
I I .Imppp. G R A T I A .& V A L E N j.l. j.fe d & habent neda noftra kpurpura,vel in cofeT i . & Theod. a a A .R eftitu to p . v .
ceife dicere quód defie- m0eieft0 &
s~ \ Vifquis
Vliqui magifteriú equitu runt per.L j.vt digni.or. ^ r‘nt,K0
qüendis eundis confulú hono­
ribus & priuilegiis éx anteriore
V_/pedimmque fuieeperit & ferue.l.ij.§. fed adm ini- C<T '
tempore proüedionis ordine
geiTerit “ ante captam a ftra to re s.'
DE. ^I^UETOSIquoquam p rxfeftu ra m is cum
hbimetnouerintviridicandum.
tisfacri cubiculi,&■de
H oc etiam obferuando, v t hu­
priuatus erit, & honoré depoomnibus O-c.
iufmodi confuí nec centum li­
fiier it, expra“fectis,xqui proue- Y Q *etcri. Diftrstie.id eft
3 differetia.facit.s.ti.
bras auri aqusdudibus huius
cti fuerint,praeferatur.Sit igitur
.ij; & .s. titü. ij.l. j.
inclytas ciuitatis pro tenore fafédes prior ante proueftis, lo­ j.l.j.&
& .l.p en .& .j.d e fil.I.vlti.
c rs conftitutioms1 praebendas,
cus conipecfior,decernendi lo- Sed a r g u . contra, ff. de
quas cum effet cofularis praeftiquendique facultas antiquior, iudi.l.ij.§.-plane.Accurterat,confuí poftea creatus per- D cui eft fpledor adepti magiftra­ frvis.
quipoñhac
nó valere eum quem fibi patré
elegerit, ab aliena eximere po­
teftate?) ne fi contrarió appro­
betur per quamcunq; machina­
tionem,imperialis maieftas mi­
nui0 videatur . Ét hoc quidem
raro contingere fatis Pcertú eft:
nemo enim facile reípexit filiúfamilias in patriciatus honorem
proueftú,quemadmodü in cóíulibus h x c res vfitata eft:fed ne
quid in parte temporis tale eueniat,& fine legib’ inueniat,ideo
hsec nobis vifa funt fancienda.
S ia
1
foluere denuo ® compellatur.
t r u Ü t í * ”? ? d e a u i i t t P * * iciZ , a p a tua poteftate liberatur.Bar.
v.
I m p . I V S T I N I A N V S A.
loanni p.p.
Ancimus viros excelfos pa­
tricios, quos in huiufmodi
dignitatis apicem augufta maieltas retulerit,ilico ab imperiali­
bus codirillis proeftitis11 patreffamilias effici,ac poteftate libe­
rari patername videantur, qui á
nobis loco patris honorantur,
.en° iuri elTcfubicdi:(quis e nmi patiatur patré t qui de pof,e Per emancipationis modum
S
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
tus vetuftior.Dat.VIII.Kalen.
Iul.Theflal.Gratiano V . & Theodo. A A .Coss.
DE
T IT r L r s
E.
P R A E P O S IT IS
SACRI
CVBICVLI,
& de om nibus cubiculariis,& priuilegiis eorum.
Cuflodientes cubiculum principis yel ^tugufta, eandem dignitatem ha­
lent,quam prafettus -v r b i,& práfeftus p retorio,O - magefter militum-. g|/
hac dignitate depoftta,nuüa eft inter eos diftretiozferuata tamen reucrentia
temporis.Sartolus
1.
Im pp. H O N O . & T h m o d . a A.Plorentio p .v .
A cri cubiculi p rf pofiti ea dignitate fungan­
tur qua funt praediti qui eminentifsima prae­
torianam vel vrb anam meruerint praefectu­
ram,aut certe militarem magifteriam poteftafem: ita v t fit inter eos poft depolitas adminiftrationes nulla diferetio, f fiue noftrae ferenitatis ado­
raturi admittantur imperium f fiue pro fuo arbitrio
h ij
2Z7
a Cerentibus, qui digni­
tatem cum adminiiiratio n e habent,
b
Honorariis, fine adm iniftratione.
c Confenfu.vd etiam fi­
ne confenfu : v t fupra
eod.l.clarifsim is.qus eft
c ó tr a .V e l d ic aliud cófcnfum ,quia ad petitio­
nem volentis i r e : aliud
commeatus,
d Comitatum,noftrum.
e
Sine facra. fed cum
v en erit , non recedat
abfque lic en tia : vt fu* a l.& c o . pra de d e c u .l.fi quis
latione ¿ e - decurio . Item contra
ba.
fupra de offic. re. prouiri. 1. n u llu s. S o l . hoc
in perpetu is. a r g . ft'. fi
c er. pet.l. pratfidis. Item
t Martia - facit infra de filen. 1. iij.
nus.in meo Accurfius.
iib.Cont.
f D Z
? Z^M ZParsJ. z.s. toribus, & honore Crc.
de of f. fra- ' Bilias , pratura ,ahas,
to.
prafeftura: alias, pratoria:
*praturam, v t pro eodemponat.
g
E t c o lla tio n e . ftilicet fublata. Z t not. quód
quadam ffeciales functio­
nes erant , quas hic re­
mouet.
h \ J £ w . ^id praft1 N cluram . fcilicet
praetoriam . nam tanf fic
tum de v rb e debet elinotat f ri - g i:v t fupra de offic.pneptii fuiffe in t o i t r e s .
libro Mar- 1 Tutus, not. fic. ff.de
tin i. vulgo in ius v o . 1. plerique. &
autem lege- de leg . j . 1. nemo. & de
batur,ude in iu r l.qu i dom um .AcMM.. Con- curfius.
tías.
Lebam. alias deeft
t pholimfor V i glebam v e l follé:
te , inquit Si incipit,fiue & c .
-Aicid. hic. 1 Huiufmodi collationem,
fimul illo - fc ilice t aliam á cenfura
cühunc totú capitis,& iugatione terpulchernme rarum :vt fupra de c o explicat. tu lo .T h ra c e n .i.j. in prin.
illum vide- Sc fupra fine cen.l. vlt.&
te.
d e allu.1. h i qui. & facit
fiip r a d e ca.ci.cen . exi.
l.i.S e d contra fupra de
metá'.l.per fingulos.Sol.
v t ib i.
D Z
C O H S VItbus& c.
m i Nticjtiitus. Honoratos, fcilicet c o ,
fules. E t n o t. quód traU d eS ym - b e a eft veft^ con filk.
'"‘‘‘eb ñ ‘ " r*s’ ftua et*am imperator
*1
' 7 "- vtebatur: & id eo fe có or tus.
fi_,lein v ocab at fecun­
dum A l. y t in authenti.
de con fu .in fi. titu. coi.
iiij.ibi,ad u en it,autcu m
ip fe annuerit trabea
& c.
n
Anteire, m eundo,
loquendo,decernendo:
v t infra titu.j.l.j. Sr.ij.&
de p roxi. fa. feri. 1. vnic u iq u e .& infra d ep ri­
m i. 1. v lt. & . ff. d e albo
feri. l.j. §. & inter. A c -
Codicis Liber duodecimus.
maioribus poteftatem gerenti- A
bus,anecno etiam honorariisb
llluftribusjfiue ex hac regia v rbe,principali videlicet prsce—
dente confoniu,c profecti fue­
rint,fiue in prouinciis habitan­
tes íacratiísimü(íuis ícilicet pofcentibus negotiis) petere ma­
luerint comitatum : d fine lacrae
quoqi reuocatoria ad hanc re­
giam vrbem peruenire.
TITV LVS
II.
.
D E
P R A E T O R I B V S
& ho n o re f p rte tu rs, & collatio ­
ne, § * & gleba , & fo lli , & feptem
folidorum fu n ftio n e fublata.
fuli debeat,quo ipfe non fuerit:
hoc obferuando et fi iterata vi­
ce faftigiacofulatus aliquis afcederit. Repetiti P etenim fafces,
virtutes fepe meriti compro­
bant,non augent, quia nihil eft
altius dignitate. Q uod fi quis
prior confuí pofteriori coniuli
eidémq; patricio pófthabitus,1
patriciatum poftea confequatur:vinci eum oportet,qui prior
meruerit patriciatum, poftqua
ift{?honore patricis dignitatis
decoratus eft.
Confuleshodie prohibeturper vrbe ffar
gerepecuniam: ne cupiditate lucii populus
dignitatemprttoriam mpotefl elm
£ eosfequaturffedeomm meritis: & quódpe­
ahquu m clarifiima dignitate conftitutus
cunia qua per eos iaRabatur,expendatur m
m prouinciis manens.Bar.
opus aquaduRus:& quilibet confuí expen­
I . Impp. f A R C A B .& H O N O R .
dere debet.c.auri pondo.Bar.
a a .T atian o p . p .
11 .Impp. V A L E N T I N . & M A R Emo ex clariisimis
c i a n v s
A A . t AporatioDom.
& ipeciabilibus qui
in prouinciis degüt,
ad pfeci:urah*poftea deuocetur,fed maneat vnufquifque domi fu x tutus1 atque
focurus,& iiia dignitate letetur.
Ifta tres fmcliones publica, qua olim.
prefiabantur.fcilicetgleba,follis^Cr.xq.fohdorú,tolluntur,vt nullatenus praftetur.B.
ii.
Idem a v g v s t v s ad
Senatum.f
Lebam,k v el follem ,ffiue
vij.folidorum functionem,
fiue quamlibet h u i u f m o d i col­
lationem 1 tam circa perfonas,
quám circa res ac prsdia fun­
ditus iubemus abolerhvt omnis
huiuimodi iopita perpetuo cóquiefoat exadtio.
G
t i t v l v s
DE
iti
.
C O N S V L I B V S
ET
non fpargendis ab his Pecuniis,&
depratfe&is & magiftris m ilii
tum,& patriciis.
Inter habentes eandem dignitatem HU
frius debet antecedere,quiprius efi adeptus
dignitatem,etiamfipoftenor eandemfuerit
confecutusplunesfi tamenprior in confulatu patriciatus honoremfuerit cofecutuipod
* 4 i-
prtciatuprior,boc cafuprafirtur-Bar.
I . Im pp. Th eod ofiu s & Valentinia-
nus a a .ad fenatum vrbis C o n ftantinopolitanse.
N«quitus t ftatutum
eft>confiJaribus viris
g/ feh W exteros qmdem h o noratos m ipfius tra­
b es fummitate, pares vero infulis,confideratione tantum te­
poris anteire. n Quis enim in
vno eodémq; genere dignitatis
prior efle debuerat , nifi qui
prior meruit dignitatem ? cum
pofterior etiam fi eiufdem ho­
noris prstendat auipicia,6 ce­
dere tamen illius temporis có-
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
[vel com-3& confuli.
Rdinem.coiulatus ad an­
tiqua reduximus fanctionem, vt feliam fnoftri honoris
merito, non rapiédi ftudio po­
pulorum agmina feclentur: ac
lucrldi cupiditate depofita,ve­
nerabilem parentum1 habitum,
& feliciisima antiquitatis orna­
menta conipicentur.u Hoc er­
go exemplo etiam esteros x
procedere confules volumus:
nec expendere eos line effeéhi
patimur. x Ceflante ergo ifta
ipargendi vilitate , amplifsimi
-confules procedentes deinceps
abftineant hoc errore perden­
di, t optimóque confilio operi
neceflario proficiat, quod erat
incompetenter proiiciendum.
Adreftaurationem itaq;aqusdutftuum huius amplifsims vr­
bis centena2 podo auri prsftetur per fingidos confulatus: v t
& confuí patris a fe dedifle nouerit,& data notum fit manfura
efle perpetuo.
O
Nudus eligi poteft patricius , nifi primo
alteram digmtatumhic infertarum fuerit
adeptus.Item habens dignitatem consula­
rem abfque adminiftratione,m opus aqua—
duclus expendere debet centumpondo auri.
Bartolus.
m .
Imp Z E N O A.
ciirfius.
228
E f i k f it i. id eft
meruit d ig n ita te fulatus.& facit. f
adfcf.l.liceat_ Prads
q -</ri«.hyp.rboI¡
quia deus eft a]t;or
j
fubaudi,,nconfule.A c1
curfius.
r
?ofthab:tus. poftp(K
m tur enim prior cPa_
fui, quando feqUensfil
patricius,cum maior J
c o n fu le :v t infra eod 1
nemini, fed fi mncprfr
.m us fuit & ipfe p¿ ri_
c iu s , recuperat priori,
tatem extunc . & hoc
d icit. A lij dicunt pra;.
erri eum qui priffi(>
patriciatum,licet poftea
confulatum meruit. &
fubaudiunt,oportet,fci
licet ab eo qui prior'tj? f i » ^
« c .i e d fecundum eos m fCripu
male aduerfaretur, qui, Co**s.
& c.Ite hic verfus, poft_
quam ifte &c. male fu- U C04 1*ret.
tionem i t
f O
A*»-”®- SeOam. id
§•
V _ / eit fedem conCu-Jf“:rZm ‘Ui'
lis, qua eft noftra: quia “ "‘•“ “•4ei damus.fic.ff.de poftulan .l.j.§. refert. Accur­
fius.
t ?arentum.id eft confulum , qui patres de­
b ent efle deuotis: vt in
authen.iufiu.quod przfta.coI.ij.
;r
u
Confficemur. agmina
populorum,
x Ortiros.futuros.
y "Patimur. corrigitur x _ jhic quod eft inftitu.de
re diui.§ .hoc amplius.
ied etia hoc hodie cor> ■
eorum ponitur fpargere °
v el non: prseter aurum,
quod fo li principi licet^Uurítefpargere: yt in authen&
ti.de confu.§. fpargere.
co h iiij.
. r princeps}* |
Z Centena, facit infra ^
J
cod .l. nemini. & .l. fan­
cimus.
a ?a:ria.v rbem vocat
patriam .Accur.
b \ "i Zmim. Mnteponiter.immo prafec.
vrb.anteponitur: vt fu­
pra deoftic.przfe.vr.l.
prsefefiura.&.s.de offic.
prsef.vr.l.j.qua: funt cotra.Sol. prafeftus ante­
ponitur digm unbusde
V T E mini ad fublimem patrii - \ ciatus honorem{qui esteris omnibus anteponiturb)afce
dere liceat,nifi priüs aut confu- ^ e t i T m extraPv.bé
latus honore potiatur, aut prae- habct locum.
i
fe d u rs prstorio,vel * Illyrici: c u R u . vt infra vt
vel vrbis adminiftrationem,aut digni, ordo ferue- •*>’
magiftri militú,aut magiftri o fi
f i c io r ú in a<ftuc \ d d e lic e tp o fitu s
gefsifle nofcatur:vt huiufmodi tantum perfonis, h u e
adhuc adminiftratione gerendoffeu pofte2diceat,quado hoc noftrs foderit maieftati, oatriciam cor.fequl
1
d ig n t-
2
29
a
D e prxfeótis prxtorio & c. T
Dignitatem- fed illu ftribus viris permitte­
batur patriciatus cod i­
cillos accipere : quanuis
huiufmodi d ignitatibus
non fuerint prim ó de­
corari : vt in nouel. de
o rd i.fe .v b i etiam d icit
prxfechim vrbis prateffe patricio.
b * Orbii terrarum, ff. de
le<7.& faid -d e quibus.&
s'.de vete. iur. enu. l.j.g.
fed & fi quis.& inftit.de
fatifda.in fi.
c CenfemMS.sA.pTOxi.Sc
infrad. proxi. & feparatus arcarius debet eligi,
qui ho c cuftodiat: v t fu­
pra de aquatduc. L hac
2 3 0
dimítate.1 Quoniam vero glo- A fuis nexibus filium relaxare:imriofifsimae huic v r b i, quae caput
peratoriam autem celfitudinem
nó valere eum quem fibi patré
orbis terrarú b e ft, omnifariam
elegerit, ab aliena eximere po­
credimus cóíúlendum: vniuerteftate?) ne fi contrarió appro­
ibs qui pofthac h o n o rarij conbetur
per quamcuiiq; machina­
fulatus infignibus pricipali mu­
tionem,imperialis maieftas mi­
nificentia decorantur* centú li­
nui0 videatur . Ét hoc quidem
bras auri ad reficiendum aquae­
raro contingere fatis p certu eft:
ductu publicú m iniftrare cen­
nemo enim facile reípexit filiúfemus:0 ad fim ilituainem eoru
familias in patriciatus honorem
qui per annale á tempus confuprouedú,quemadmodum colarium editione .munerum glo­
fulibus hxc res vfitata eft-.fed ne
riantur .Nam ipfis quoque ex­
quid in parte temporis tale euepedit vt florétifsima ciuitas ce­
niat,& fine legib9 inueniat,ideo
tum auri librarum munificen­
hxc
nobis vifa funt fancienda.
tia iuftentata,honorarium quo­
T I T E L E S
IIII.
que fentiateconfulatum.
DE P R A E F E C T I S PRAE-
S i cui conceditur adm inifiratio dignita­
d
fírmale, ficut prattis diu ante conceffa,non -videtur de nouo di­
fta t.c .lib .a u r i, qui per
mitas coceiiúmme illis potietur honoribus,
annum impetrat v t fit
quibus potireturf i eidem ab initio admini­
con fu í in actu : v t. j . 1.
proxi. fic qu i fit confu­ firatio conceffa fuiffetm ecfoluet. c.ltb . au ii
in opus aquaiuBusfii tepore dignitatis contaris, id eft v t dignitate
cejfefoluk-Sar.
habeat fine adminiftra1 1 1 1 .Imp. z e N o Sebaftiano p . p .
tione.
Ancimus viris excellentifsie Sentiat.f.ciuitas.
f E vincimus . Procedenmis confularibus omnibus
C ) d i . v t im petret per
qui ia fa&i funt, v e l poftea fue­
annum etiam adm inirint, proceden di f quoque & re
ftrationem.
g E t re tpfa. id eft etiá ipíásper annum gerédi confulatus,impetrato videlicet prin­
ip fo a ihi.
h ProcefioS.per annü.
cipali iudicio , legitimam tribui
& alias eft profefsio.
facultatem: ita v t peracfta quam
i Iterajfe.primo con fumeruerint procefsione, nó no- C
laris faft* c ófu l in a ftu,
uum aliquid,vel quod nondum
non eft plus quám c o n fiil.& facit fupra.l. j.
habeant,adipifci-.fed confulatus
k Noftra.i.nos purpura
ius, quod feniel eis conlularis
veftitos: & dicitur ado­
detulerat prodefsio, b iteraife *
rari,cum falutatur: vt.s.
beneficio videatur: & in adora­
dc fabricen. 1. ij. in quo
eft ord o & c .
da noftra kpurpura,vel in cófe1 Sacra conftitutionis.i.]. qiiendis eundis confuid hono­
pro xi.fcd fi ante n ó fu if
ribus & priuilegiis éx anteriore
fet confularis,& fic non
tempore proüedionis ordine
foluitfet: nunc impetrás
confulatum per annum
fibimet nouerint vindicandum.
fo lu eren vt fupra-l.proHoc etiam obferuando, v t h\lxi.in fi.
iufmodi confuí nec centum li­
m Denuo£.C.SAe regu.
bras auri aquaeductibus huius
iu r.l.b ona.
inclytae ciuitatis pro tenore íári Q vincimus. Praftitit.ld
3 eft p rifen tatis fibi
craeconftitutionis1 praebendas,
literis e leftionis ad pa­
quas cum eflet cófularis prxftitriciatum: vt h ic ,& infti:
terat,confuí
poftea creatus per- ^
quib. modis iuspa. pot.
foluere denuo « compéllatür.
fo l. § . filiusfamilias. fic
eft & in quibufdá aliis,
Filiusfamilias eleftusin patricüí, a pa ­
quod d ic v t fupra de
tria poteftate liberatur..B ar.
decu.l.fi. & in authenti.
v . Im p .iv s t i n i A N v s A.
confti.quae d igni, j.g e lo a n iii p . p .
neraliter.col.v.
Ancimus viros excelfos pa­
o Minui.qma. quodam­
tricios, quos in huiufmodi
m odo eflemus in pote­
ftate patricij patris quadignitatis apicem augufta maie-
S
S
ttt p
«wr. appel- lseduntur patres : quod
lotumfu-jji fecus effet in confule:
patrem c¿- vt. ff. de vfuca. 1. iufto.
muni reip. ¿tram en in confule eft
U t S Caf- idem hodie: v t in-d.aufodorus in thenti.
formulapa-c^
D E
P Z ^ s lE f i b s protono Crc.
C o d ex .
ftas retulerit,ilico ab imperiali­
bus codicillis prxftitis11 patreffamilias effici,ac poteftate libe­
rari patername videantur, qui a
nobis loco patris honorantur,
alieno iuri efle fubiedi:(quis enim patiamr patré t quidé poffe per emancipationis modum
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
toriOjiiue v r b i,& magiftri s militu
in dignitatibus exsequandis.1
Profectus vrb i,& frofeclus pratorwfil
maoifterpeditum -vel militum, licet habeat
dignitates diftinilarsamen omnes funtpa­
risg-adns:&iUe profertur,qui primo fuit
tn dignitate elecius.
i . Imppp. V A L E N T I . V A L E N s
& G r a tia n 9 a a A.ad Am peliu p p .
RxfeCtum Vrbi , &
praefectum praetorio,
& magiftros equitú
ac peditum,mdiferetx r ducimus dignitatis : vfque
adeofvidelicet, v t cum ad priuatam1 feceflerint vitam, eu locum* velimus efle potiore, qui
alios jpmotionis tepore, & codicillorú adeptióe prgceflerit.*
Dignitate dspofitaperplures inpdrigi-a
du dignitatis exiftentes , ille eft potior, qui
p riorfiiit in dignitate elt cius.B a r .
11.Im ppp. G R A T I A . & V A L E N t i .& T h e o d . a a a .Reftituto p . v .
Omnes iftos dicit efle p a -
r
Pgfiel uní -vrbi. IndiX f creta.i.non diferet<B, fea feparatae, fed ae­
qualis dignitatis,
f Efqueadeo.i.dideo hoe
eft verum .
t -eíd priuatam. alias á
priuata : & .e ft plana,
alias,ad priuatá: & tune
dic q> retineat aliquem
effe&um dignitatis:vt.'j.
l.proxi. & facit.s- titu.j.
l.j. & . s. qui po. in pig:
ha.l.fi fundum .& de loe.
prat.ci.l.congruit,
u
Eifquis.Gefférit. id
y ^ e f t geftioné com
ple u e rit. idem
fi nó com plcuít antequá
alius prasfeñus eligeretur.fic equiparar m agiR r ü iftum praefedo: vt
qui prior fuerit, p rx feratur.in hoe enim eft fim ilitudo.
x Exprafeftis.id eft h ij
qui poft magiftraoi fue­
rint elerii & defierunt*
praeferatur mqgifter in
his qu^ fequútur.Et no.
eos retinere effeCrarp di
gnitatis. fic.s: de adu.di.
iu.l.petitionem .§.egrcdienteni."&.-j .tittt.j.l.j.&
s.de excu.rau:l.eam.&.l.
maxim arum.in fi.&.'j.de
priuil. e o. q u iin fa.pa.I.
ij.in fi.& .l.fin .D ic e rg q
quód hic fuerút brone- m f oex
ñ i,fe d defiéríitraliás fecus:vt.'j.de prim íd. ij.in
IIJ*
fi.& fa.s.l.prox.cum fuis A on'
.
c on cor. A lij dicÚt p ro - Nal onel^
u e ftid e n o u o :v t& .s .ti. ^ E p - n i .
j.l. j.fe d & habent ne- Xon.Sept.
ceíTe dicere qnód defie- modefi° &
runt pe r.l.j.vt digni.or. ^
ferue.l.ij.§. fed adm ini- CoI
ftratores.
D E P lg U E P o s itisfacri culiculi,&- de
Omnibus O-c.
y p Jtcri. Diftrsüo. id eft
differétia.facit.s.ti.
j.l. j.& .ij: & .s , titü. ij.l. y
& .l.p en .& .j.d e fil.I.vlti.
Sed a r g u . contra, ff. de
iudi.l.ij.§.plañe. A ccu r­
fius.
Viíquis magifteriú equitú
peditámque íuíeeperit &
^ geíferit “ ante captam a
quoquam prxfefturam : is cum
priuatus erit, & honoré depoíiierit, exprxfeftís,1 qui proue3
cii fuerint,prxferatur.Sit igitur
fédes prior ante proueítís, lo­
cus conípeftíor,decernendi loquendsque facultas antiquior,
cui eft ípledor adepti magiftra­
tus vetuftior.Dat.VIII.Kalen.
Iul.TheflaLGratiano V . & Theodo. AA .Coss.
Q
T I T I L E S
E.
DE
P R A E P O S IT IS
SACRI
CVBICVLI,& de omnibus cubiculariis,& priuilegiis eorum.
Cuftodientes cubiculumprincipis yel ^iugufto, eandem dignitatem halent, quam profectus -vrbi,&profectus protono,O- magtfler militum: gf/
hac dignitate depofita,nuUa eft inter eos diftretio-feruata tamen reuerentia
temporis.Bartolus
i.
Im pp. h o N o . &
t h e o d. a
A.Florentio v . v .
Acri cubiculi prf pofiti ea dignitate fungan­
tur qua fiintprxditi qui eminentifsima prxtorianam vclvrb anam meruerint prxfecturam,aut certe militarem magifteriam poteftatem: ita vt fit inter eos poft depofitas adminiftra­
tiones nulla diferetio, t fiue noftrx ferenitatis ado­
raturi admittantur imperium ,s. fiue pro fuo arbitrio
h
i>
231
C odicis L ib er duedecimus.
1
a í>/?íWtáí«.i,feíti c ó fo le n C s fe ftiliita te S a & c c e t % v e l A quenruum cum peculio vindic*tar.& praf D«»>taXatx ci]
u entus, qui fiebant in
fa lu ta tio n e s , b v e l q u s e lib e t alia
R a etia m ad cubiculatas extenduntur.
nentes.
''Oio,
M aio,Sc dicebátur cont si>telegitiniii
officia frequététivt in fedib9c&
•Vt.
uiuia: vt.s. de pag. & fa.
11 x i . Im p. l e o
A .P ufeo p . p .
bon.va.l.i
«•d*
T
‘Scantia
in cóiefluá eis ordo íeruet,qué'
l.v t fía n o s , v e l í MaiuVbemus0 omnes qui vel iam
U . Deda* - f c ¿ - J
m a : vt.s.de maiu.l. v n iordo prouedióis oftéderit:fub
^ do^
infacrú cubiculú cuiuípiamP nnnus.
ca.lib.xj. Accurfius.
habitu videlicet ipiis confueto:
liberalitate donati, alióve titulo x Iu ditium. v+^
b Salutationes. iudicú
cú mani fefté decretueiit eú efle
dati vel dandi principalibus ob- officiormn:vt ~ j aS!Rii
forte: vt. 'j. de proxi. fa.
potioré,qui prxeeiferit: vel illü.
fc r i. l.ij. & .s. de ofíi.difequiis inhxrere vel ante me- y Eum. reneri -r°^'
Pelb re .& n o t.pr’0> r'
u er.iu ai.l.vlti. A c c u r .
fubfequi, qué recentius probaruerút,vel poftea meruerint,li­ n t:q u l a proba; , ° ^
c Sedibus, fic. s. de fa uerit examen. Dat .V I II . Id.
cet nulla interueniete fcriptura, tiam .& fic ea C0gnoricrofan. e cc le f.l. decer­
Nou. C . P. H onorio. X III. &
nulla cófectione geftorú, poft­
nimus.
T heo.X .A A .C ofs.
Probat
quá deuotifsimis cubiculariis d‘ C
d Confejjit.yi.SAt albo
q u o d n o n prob° !'
Cubicularij principis etiam antiqua ad
■fcri.l.j.
fi^rint fociati:ad conditione li­ pc ofotrariuin
.fic ( Q,, • ^
diclum ojficmm obligentur , gaudet immu­
e Decretum.cm'mm^vú
bertatis ingenuitatífque rapian­ Ú. non p o flu n tlf® 1'
nitate munerumextraordinariorum: & fi­
fenatorum , vel curia;,
tur, «fraptíq; videantur, hoc no feru.s.&.s.deper ‘ P”
nita dignitate non recipiunthojpiteinuiti:
f |~ J pie noftraSxeunt.
li tutor.fed vbi fcir^
{ j quia finierunt o f­ O-prafides contrarium facientes, poena hac 3 folúcircaíuperftites, fed etiam
fumitur qUO(4
ficium , & tamen retinét lege infertapuniuntur.Bar.
circa mortuosrvolumus cuftoI l . Ii d é T H E O D 0 . & V A L E N.
Pñmbgm priuilegium quádiu v idiri.Nam cum hoc priuilegium
A A .P ro cu lo P . P .
de ep:f & d e. authen g
ojpaalium uunt: vt hic, & fupra de
videatur prícipalis eflepropriú
A c noftrae manfiietudinis
aignitateji- excu.mu.l. eos. & .í. ma­
maieftatis, vt nó famulorum, fi­
nirá no fer- ximarum.in fi.
aeterna lege íancimus,vt oz Caiumniandi. ar ff J.
dttur.
g Mntequam. fubaudi,
cut priuata conditionis homi­ accufaj.alij.
mnes cubicularij qui de noftro
d*
etiam.
nes,ied liberorum honeftis vta- a f i g e t u r . bc p
cubiculo
exeút,
f
antequáspri­
h ¿eíww .f.cubicularij,
tur obfequiis:periniquú eft eos ne de ftatu defbn . L
mó locum hobtineat (excepto *
ad quod p oflet re eligi:
duntaxatfpati fortunas deterio­ totum .& fupra de tabeL
vt.s.d e confu.I.j.
caftréli & comite domorú) his
ris incommoda: fed teftamenta
i £-xcepto.excipít dúos
priuilegiis perfruantur,id eft vt
h | rbtíhits.Comugü.VJm
pa latin o s, qui non ha­
qui dem ad fimilitudiné aliorum
neque pofíefsiones eorú anga­
i vm ,alter alteri cubi.
bent immunitatem in­
qui ingenuitatis infulis decora- culo pr*erat:fuper qui­
rias,
k
fiue
paragarias,
vel
etiam
fra feriptam. quinimm o
tur,pro fua liceat eis códere vo­ bus alij plures erant :vt
paraueredosin pofterú diípofinu il5 habet,nífi qui leg e
luntate : inteftatorum vero ne­ fupra.l.proxi.inprin.
aliqua fe habere often tione tui culminis, vel alicuius
c Sociati. per eleñioc
dat: vt.s. de excu. mu J.
mo dubitet facultates,vtpote fi­
calumnia daré cogátur, ne íbrnem, cum cenmm erant
maximarum.in princ.
ne legitimis' iucceflbribus de- numero: vtfupra de pe,
didis adftricii munerib9, decus
k mingarías, id eft mu­
m inifterij, quod militando vi­ q fundorum, fifci iuribus vindi- here.l.fi.Vel dic eo ipf0
nus fordidum .
cari.Ethxc omnia tunc diligéti quód illuftres erant :&
1
Vindicamus. id eft
debantur adepti, otij tépore &
excipim us. & facit in ­
obferuatione volumus cuftodi- fic largius dicuntur fequietis amittát. domos quoque
natores: vt.fF.de fena. 1.
fra de proxi. fa. fcri. 1.
ri,cum fponte, fuáq; voluntate fi.§.fina.
eorú
vel
in
hac
íacratiísima
v
r
­
in facris. & .íf. de m u.&
quis dederitu eunuchum iacri d Cingulo, enfe forte,
be,vel in qualibet alia pofitas ci
ho n o .!.v lti.§ ! patrim o­
cubiculi minifteriis adhxfurú. fic eft fpeciale.regu!ari.
niorum .
uitate,ab omni hoípitú cuiuílim
vbicularios. PeneSi vero cuidam fuerit violéter ter con tra: vt fupra vt
bet dignitatis inquietudine v í armorum vfus.l.j.& in
K^/tralibus. hic meri­
extortus,aut inuito domino vel authe.de armis. V el dic
dicamusdprouinciarú reétorito dicuntur penetralia,
ignaro intra íacrú auius fit mili­ cingulo,id eft titulo di­
quia nullus audet p e n e ­ bus,eorumq; apparitoribus de­
tare cubiculum: liceat domino gnitatis, id eft carruca:
narum librarum auri diípendio
trare .?.
n obne.id eft fu bire.&
deftinatum iacra ex lege cubi- vt fupra de ho. ve.l. j.&
feriédis, fi mafuetudinis nóftrx
loq uitu r magiftro. offi­
culariis interpellare iudicium:x facit fupra de dignita.l.
ftatuta diísimulare, & ex aliqua
clarifsima.
ciorum , cui hsec confti­
& eum 7 que probauerit nolenparte violare tentauerint.
tutio m ittitur.& fa.infra
Cubicularij principa & Mugufla no co­
te fe vel inicio íácrum penetrafle cubiculú,vt fuum fa­
de filen.l. ne aduerfa. &
gantur rejpondere nifi coram ojficiorü made caftrenfianis. 1. iij. &
mulum cum peculio confequatur.Sed & ficut laefisim­
de agen.in re.l. iiij. & .s. giftro.Barte!us.
plorandi praefidij facultatem denegari non cóuenit: ita
m .I m p p .L e o & Anthem ius a a .
v b i fe.vel cla.l.quotiés.
nec calumniandi2 viam patimur diutius efle patefactaIoáni com iti & magiftro officiorú.
& infra d ep riu i. fc h o .l.
V
b
icu
kn
o?trfacriT
u
b
iD
A
coque tempus quinquennij prsfinimus, intra qued
ij. nec o b . fupra v b i de
culi mei,a venerabilis A u- contra eu fuas debeant exercere quS ftiones:vTÚ me
cri. agi o por. auth. qua
in p rou in.ibi,nu llo p ri* - certum eft
dio tempore mouere diftulerint, vlterius eis tanquam
g u ftx, quos vtrofq;
u ileg io'& c.qu ia n ó erat
in fiium famulatum vindicandi, vel eius vt ferui pecu­
obfequiis occupatos,& auie pe­
ib i infertú in iuris cor­
lium,vel bona quafiliberti, copia denegetur.* Hxc onetralibus m inhxretes, diuería
pore.
mnia
qux fuper deuotiisimis cubiculariis íáncimus,
iudicia obire n no pofle: ab ob­
o s v kam u . fubaudi v t
etiam ad cubicularias,qux á dominis in íacrum cúbicui omnes & c .
feruatione aliorú tribunaliú li­
p CuiuJpiam.Ccilicetd.Q
lum datx vel dandx funt,iupefftites atque mortuas ex­
beram9, vt in fublimitatis folúm ini ferui.
tendi propagarique decernimus.
modo tux iudicio propofitas
q Rapiantur, ex hac.l.
C u bicu la rii etiam d ig n it a t e depojita^ cu m v a d u n t ex tra vrbcn^potem nj
aduerfus ie excipiant adiones.
v t in authen. de mona.
Vti cin g u lo d ign ita tis.B a ld u s.
§.ij.co l.j.
Si dominusprincipt feruumfuum cubiv . Im p .A N a s T a s i v s a . Eufebio
r
Mortuos, id eft m o culaiium obtulitAtc° talisferuus libertatem
m agiftro officiorum.
. f
rientes.vel proprie: fci­
adipifettur, & ea vtitui' inter viuos, & in
Vbemus duobus viris illuftribus prxpofitis vtnmfl»
licet valeant eorum te vltima volutate\& eidem ab inteftato fuciacri cubiculi,tá noftrx pietatis,q ferenifsimae noitr?
ftamenta.Et no t. hic ar- cedetur per agnatos O cognatoi-.quibus de­
gu. ad id quod habetur ficientibus, fifcus eius bona occupat tanqua
coniugis,b qui poft finita militiá fenatorio fuerint conin ftitu .d e lege Fu. C a .
■fiautem domine ignorante yel
fortio fociati, c licere quotiens' ad afpiciendos a^r ^
tollen.
inuito cubicular.us fUtus Jit, intra quiníuosjve! ob aba cauiam n m f i r i f n ,
rinsu10
I
H
I
aba cauiam prcficiici voluerint, cingm°
vtiicui»
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
233
D eq u x fto rib .& m a g ift.o ffic. T it.vj.
234
rideatur.Ge fupra de preci.im pe.offer J . referipta. & .ff.d e fe- A officialium , inter quos ifte coeperat numerari, minuitur ifto extin rio,id eft depofito.vel habeas m inuetur, fcilicet per ele& io naJ-vlri-in prin.
nem alterius ifto relirio .E t d ic quia ifti funt n o tarij, qui digni­
b D& £EUESTOXJBES E T
M^ICISTZJS
tates
non poflunt habere:vt h o . fupra in rubri.de tabu.item hoC
offcisri:m,& comitibusfacrarum largitionum,& rei piiuatsu
durante oft'icio.aliás fecus:vtinfra.l.p roxi.in fine.
oficia iftcrumfunt yt fupra. de offi.qusfto.cum tribusfequen.titu.
r I D B.sciar am. Militiam.
Cf \ É i e: qusfturS.
T inermem,
rnj ab officiofint remoti,tome ordine difcufV^ / d ug funt partes.
vti:cum hoc ad implendú eorú
f Tribunorum, i. prim i­
forum
&
pei'squatocumnongauontur:&
d
ytnufquc. f í i l i dcfiderium,& ad nullius Ixfioceriorum: fie d iiti, quia
inter eos prsrogatiua temporis eft habenda,
cet fifci, & rei pri uatas.
nem refpicere videatur.1
qua nulla rationepoteft celari: & hoc offi - tribuii fuffragio eligee -cíttonito.id eft terri­
bátur-qui.f. tribuni: v el
ciofinito ad officium magiftri officiorufunt
T E T E L E S E I.
bili.
q u i,fcilicet notarij.
aftumendi-Barto
{ riguerunt, id eft fe
D E Q fy AE S T O R I B V S
t Nonibil.i .m ul tu: vt.ff.
j i . Im p. Z E N O a .* m agibene gefferunt, v t tan & magiftris officiorum ,& com iti­
deverb.fign.duobus.
ftro officiorum.
quam tunc ab omnibus
bus facrarum largitionu m ,&
Rxclaram nobilémque mi­ u BentficiorX. quatuor
commendentur. A ccu r­
rei priuata:.b
t*
litiam0 fpectabilium tribu­ enim priuilegia dat eisPrimican*
fius.
Jiuiinadminiftratione publicorum of­
per hác.l. primo, vt pri-quatuer pri
g
Icclamatione . v inorum fnotarioru, qui glorio­ m icerius eorum tantum uileriis doficiorumfe benegefferunt,debent cldmorcfts
uat talis: vt faciunt R o lis obfequiis nonnihilc reipu- duobus annis teneatur natur.
yocibuspopuli commendari-Bar.
mani de pa p a: & etiam
ftare in officio: fecüd o ,
1. Imppp. G It A T I A V V S V A - ^ blicae commoditatis afferunt &
praeconum: v t fupra de
L E N T . & T H E O D O . AAA.
decoris, diueríis beneficiorú u cp a 'quibufdá muneri­
o Si. rec.prouin.L iij. &
bus eos e xcu fat: tertio,
R e ftitu to P . v .
in authenti v t or.prar.
titulis muniendam credimus & quia p rx fert eos aliis
4. j. coli. v .A l ij dicunt
V i exquxfturaechoaugendam, nam biennales me­ pofterioribus quarto,
quód ifti excipiuntur
nore,aut officiali ma
tas viro ípeétabili pro tempo­ quia finito officio habét
ab aliis qui commen­
aliam dignitatem,
r e primicerio agendis numeris
gifterio, aut comiti-dantur,fi alias tacita reStatuendas. v t &.S;de
ua vtriufque'1 aerarij
duximus ftatuendas.* Hos au­ xoffi.prxfe.
uerentia praebeatur eis:
v r b .l. primiv t fu b iic it. quod non
tem y tribunos", qui fuis nego­ ¿erius. Sed contra.}', de
noftri, attonito e fplendore vi­
placet.
guerunt:f
acclamatione
s
exci­
tiis
occupati,
minime
facrum
num e.l.ij.& J. fina. So l.
h
Excipiantur. id eft
palatium curauerint frequen­ ib i innotariis:hic in pri
piantur11 fblita, nec praetereaiirecipiantur cum laudi­
tandum : nifi intra annale fpa- miceriis tribus.
tu rv t incogniti.
bus populi,
y Hos autem.hic magis
i
D E
P T fl M Iciú reuertantur, quamuis com­ poenam quam praemium
TITELES
E li.
cerio & fecun.&c.
meatus i iura praetendant, pro eis donat.
DE P R IM ICE R IO i ET
frimiceri9 Id eft de eo qui primits
abfentia quidem vnius anni,v- Z CommeatusSzcit.j.de.
fe c u n d ic erio ,& notariis.
& fecundi-friptus eft in matricula nonius gradus: afivero duob9 an­ com mea. l.ij.& . fin.& .J.
cerius qui t antrum,O 1qai primum lo
Notarii principis licetfenecíate depofueI fnt,
cum obtinet. M . fecundíce­
rint efficiunt, aut maiorem dignitatemftsenis ab fuerint,duorum:fi tribus, de dom eJ.iij.
a Emus gradus, fcilicet
nos,quifecundum: ad quod rint adepti, nonob hoc notariorum nomen
- trium:fi quatuor, fimiliter qua- volumus fubire iafturá:
infra de domeftJ. ylti. &
perdunt:fed notariorum & dignitatis fe­
tuor
graduú
fubire
iad
u
ra:
his
quod eft. 'j. & fic fubau.
imtariif,id eft csteris poftea cunda retinent priuilegia: nec poffunt effe
qui inferiores eis fuerint, poft- in fequentibus.
feriptis.Mlq dicunt &,pro
difcuffores , aut persquatores, aut fimilem
id ft. nam idem eft fecun- dignitatem cum adminiftratione habete.
ponendis.bQin vero per quin­ b Poftponendis. alias*
dis : alias, d i . & d i& io
dicerius, quod primicerius,
Bartolus.
quennium integrum fe prxfen- his,datiui
cafus eft. nam
fecundum eoS.rel dicitur
i . Iidem Im ppp.E utropio p . p .
tare cefTauerint: exemptos ma­ poftponitur ifte fequenprimicerius , qui primus
tricula , tantum nomine tribu­ tibus in his quibus an­
Raecipua eft noftrae
portabat cereum in aliquo
ftfto , & erat in digtitate:
pietatis intentio cir­
norum,nó vero ordine perpo­ teponeretur nifi abfuifquia ffeilabilistyt infrad.
ca notarioru nomen:
tiri : his in hunc modum difpo- f e t . ad quod fupra de
proxi.
©ff.praefe.prae.l.ij.in fin.
atque
ideo
fi
vnqua
iitis,vacationem cenfus,difcuf- E t dic,inferioris gradus
k j \ facipua eft.fuiete.
huius ordinis viri labore quie­
fionis, c peraequationis, & cu­ fecundum prxdictam
X id eft in quietem,
ad quod fupra de e p i.&
te k mutauerint, vel abiecerint,
iuílibet alterius rei habituros. propo nio nalitatem . Icle.l.decernim us.
vel fenectute pofiierint^feu cu
Illud praecipue prouifionem tem not. geminatio df f ceminatio
Í Pofuerintdd eft depoalia dignitate pofthac qualibet
noftram flagitare perfpeximus, h d i geminat poenam.fic cri)mmi ^
fuerint.
fupra de epi.au.l. nemo. nam multi­
vfiíunt,m
non
omittant
prioris
ne
per ambitionem, vel gratia, in fi.
t -Vot.hic m r fi funt.defario.
plicat.
loíde Pia. n
Compendium. quafi yocabulum militiae,fed compeaut cuiuílibet occafionis obté- c Difcuffionis. h x c mu­
quod dici- non ho n o rem : v t fuprá
diumnfequentis honoris adfutu, vel laborum feu folicitudi- nera funt fupra decen.
fer ile ex- de decur. l.j. & facit fu­
mant:&fi quis ex officio vel ° D num fpecie,publicorú cuiquam d Surripere. N o t. fic. 'j.
fe»cius f f j pra de d ign. 1. iiij. cum
re.l. iij.
praecipuae fublimitatis tuae teliceat aliquádo graduum feriem &de.sprin.agen.in
mortuus, concor.
.d e confuí, l.j . & . j.
quiri, a li-o rel.pvo etiam, dic fi merario adfenfu in difcufsioC on tu rb are, & te p o ru m r a tio
A t proxi. fa. feri. 1. vniqua digni- quis adfenfus temeranes,perxquationes,aliam deni­
n e c a lc a t a , d u d u m m ilita n tib u s
cuique. & de re m ili. L
**1*
‘f - rius extiterit: & fub.im c oa tra publicam. & de
que vllam rem inquietator ex­
a n t e f e r r i:& quae lo n g i s p r o l i jtw cu de- ponendo difcufsi.& c.q.
tyro n ib u s. 1. fin . & fu­
titerit:
officium
fuum
nouerit
x
í
í
q
;
ft
ip
é
d
iis
d
e
fe
n
fa
*
ia
m
p
o
l
dedre re- d. fi notarius receperit
pra de offic.m a.offij.ne * ’rsef.it ¿
yel leuis p culpae offenfione de­
l ic e t u r f e n e d u s , g r a tio fa fe f t im*ustft.el dignitaté , & fic inquieta u itle g é iftam. A ccu r.
tecta, grauis multae diferimine
n a tio n e fu r r ip e r e : d h o c e tia m
e infulas, id eft digni­
**®» Mnd. p Leuis. etiam fi in leui
fatigandum: & numerariorum
a d ii c ie n d o , v t p r im ic e r iu s p o f t
tates. E t nota q uód lo ­
S*°d iudex re exerceat ofSciii, puquitur quádo per quin-,
d
e
p
o
fita
m
p
u
b
lic
a
m
n
u
m
e
r
o
­
corpus 1 extindo t iniuriae aif,aafatusfto nitur arbitrio iudicis:vt
quénium abfoit: vt.s. §.
d o re minuendum.
r u m f o l i c i t u d i n e m , a c fi ip fa m
" mortui h ic, & . ff.de pce. I.fanhos autem.& fic exd eli■t»r.
ftio . & r e p o n it u r , v t
g e f s ifle t a d m in ift r a tio n e m ,c u ­
Primicerq yltra biennium in officio mi­
fío habetprxm ium .fed
*BJ ¿r‘t-fu biicit,^ 'no.q) pro par
litare noncoguntur.Cr Ji d palatio per artiu s c o n fe q u i t u r d ig n ita te m , m a ­
certe no n ex delirio:
pro de- uo deliiSa poena magna
numfeabfentnuerint,ynum gradum mili­
bch faruo im ponitur, fic. s. de lifed quia meruit dignig i f t r i o f f ic i o r u m p r o a n tiq u a
tis perduntf i per biennium,duosfi per trietatem , gerat e am , v e l
c o n f u e t u d in e in fu la s e ibrriab e r.& eorum lib ej.ij.5 c
niumjresfi per quadriennium,quatuor: fi
nó : v t hic dicit, vel die
de hseret-I.ij-Accur.
t u r ,o m n ib u s v a c a n t ib u s ,q u a m fer quinquennium, quinque, fed non ytunquód perinde acquirit
q Corpus, id eft corpus
tur ordine
licet ob abfentiam quinqiieniiis t e m p o r e p r a e c e d e n tib u s ,
infulas per leges? iftam ,
C o d ex .
h iij
P
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
C od icis L iber duodecimus.
*35
»c fi per eleSionem hab u iflet & gefsillet illas
infulas.
ar Praponendus. pra:pon itu r vacantibus pri­
mis : quia habet nouam
dignitatem ; v t in fra tit.
j.l.ij. § . fed adm iniftraf a l.P .P . to res . v el priuilegio
prioris dign itatis, o b ­
tentu cuius prarfertur
aliis qui aliquando ha­
buerunt dignitates, fed
habere delierun t: & fic
eft fpeciale contra id
quod habes fupra de
praefe.pr®.l.ij.alias pro ­
ponendis.
V T D l G N I T Utum ordoferuntur.
f
'
k C 1 1uts ‘debitum, alij
O tamen debitum : v t
in fr a . 1 .p r o x i .v e l po ­
n e v t infra de priuileg;
e o . qui in fa cro pala. L
ij . v el vt. S . de mune. &
hono'.l . v t gradatim;
A ccurfius.
c Ignorantia, iuris, vel
fa fti. ad quod fupra qui
pc.tu . p o f.l. fi. & de eri.
fa cri. 1. j. & fupra vnde
v i.l.fi quis. &.I.E.
d Diuina. huius. 1. o c ­
cupando fcilicet alteriuslocum .ad quod in ­
f l a de ero. m ili. 1. lege.
& de priuile. eo. qui in
fa.pa.I.fi.& fupra de d iu e r .r e fc r ip t .l.fa c r ile g ij. & de cri. facri.1. ij.
Accu rfiu se T~\M nes . Peregerint.
V _ / & adhuc pera­
g u n t : vt ex fequenti•buspatet.Ss nota quód
haec praslatio valet ad ea
quse dicuntur lupra de
o ffic. prsefeéti praetorio
A p h . 1. ij. in fin e . cum
con co r.
f
V acames. id eft qui
habu eru nt dignitatem
cum adminiftratione,
fe d adiainiftrationem
depofuerunt : v t infra
§ . vacantes. & fupra de
F jS ' fZ
t
teft corfirri
§ nUm jliuftr«US- ad
abfenti de S uoc*in authenti. v t iuhoe eft cafus f '
3 “ °*. ^
§•
in. c. aece- . a-c° h i> & m a u th en dens '. extra ¿ T Í
«0 - CoLv»
derraben
,
hic>mjttitur,cum
O-dimita. adminvlftrM ione,vt d if*
' ferat a fequ en ti. Item
d ic quód fuit depoli­
ta adm iniftratio: n e fit
c on tra , in fra.§. fed adm iniflrato -res.fi emm
n o n eflet depolita, d e­
fic it ille cafus. Sed fo l­
u itu r per diftum . §.fed
adm iniftratores.Accurfius.
h
Sine c i n g u l o . id eft
fine adm iniftratione: &
t In feriptis fic expone in fequen-
A praeferatur.Et inter adminiftratores illos etiá numerari decer­
nimus, quibus illuftribus in fa­
cro noftro cófiftorio cinctis0
tu m ,crim n efa crilg ij punitur.Bar.
aliquid ordinaris dignitatis vel
i . Imppp. g r a T i A N . v a l e n ­
ante commifimus,vel poftea co
t i •& T H I O D O . A A A . a d
mittemus peragendu: verbi gra
Prsetextatum P . v . f
tia fi vacanti P magiftro militú
I quis indebitub fibi
belli cura committatur. Cur elocú vfurpauerit, nui
nim aut vir magnificus Germa­
la fe ignorantiac.de­
nus magifter militum vacas apfendat : fitq; plañe fap?Uetur,cui bellum contra hocrilegij reus,qui diuina dpraece­
ftes madauimus i aut cur excelpta neglexerit. Dat.XII. Kalé.
lentifsimus Pentadiusfl non eIun.Mediolani Richomere &
giffe dicatur praefedürá, cuius
Clearcho Conss.
^ illuftribus eundis difpofitioniHabentes dignitatem cum adminiftra­
bus vice prstorians praefedutione,prafieruntur habentibus eandefene ad­
r s milesr in expeditione copia
miniftratione.poftea,qui dignitatem folum
Cumadminiftratione depofuerunt:& In ha­
commeatuum rabundauit?
praeponendus.a
y iu .
V T
D I G N I T A T V M
o rdo feruetur.
Vfiurpans fetenter honmem fibi indcli-
236
u b .& not. fer,-, J
t i t v l v s
bere dicuntur dignitatem yacantcm .poftea
iUi, quibus dignitas cum adminiftratione
committitur.quarto illi , quibus dignitas d
principe conceditur m prafentiafine adminiftratione.ii hi bener.irq appellatur, quin­
te illi,quibus ¡Buftris digmtas fine admini­
ftratione committitur, item admimftrationem habentespmferuntur yacatihus. Item
yacantes prafériítur honorasiis'infimili di­
gnitate ceftitutis,non indijpari:ytpr*feftus
yacansprafirturprafeclo horwrario.lti nd
debetappedari yacanSyfi habet dignitatem,
cui poftea conceditur adminiftratio.Bar.
T I T V L V S
DE
IX.
M A G IS T R IS
crorum feriniorum.
S A-
M agiftri notariorum magna curia,etia
dignitate finita y na cum t e r i filiis a g ra uamine priuato & publico fiunt immunes;
& pocnagrauanti hic imponitur, & durat
priuilegium .Bur .
I . Impp. T H E O ® . & V A L E N ­
T I n . a a .Z o ilo p . p .orientis.
Iris fpedabilibus ma§'^ns omniú fiicroII.
Im p p i T H E O t> . & V A L E N y / M rum feriniorum, not i n i a n v s
a A .C y r o
p . p .
ftrsbeneuolentisliMnes priuilegia dignitatú ^ beralitas tribuenda eft, qui nohoc ordine ierulda cogno
ftrs quodammodo adfidere
fcant, vtprim o loco habeantur
maieftati videntur: ideoq; poft
hi qui in actu pofiti, illuftres
depofitumc etiam officium ab
peregerinte admimftrationes:
omni indictionis onere feu ci­
fecundo veniant vacant es, f qui
uilium feu militarium iudicum
praefhntes in comitatu illuftris
prorfus immunes effe prscipidignitatis cingulum meruerint:
mus:vt necab amplifsima qui­
tertiú vero ordine eorum prodem fede tui culminis eis vlla
fpicimus,quibus abfentibus cin
moleftia fuper fufeipiedo quo­
gulús illuftris mittitur dignitalibet grauamine priuato vel pu­
tisrquartum honorariorum,qui
blico penitus iniungatur. Hoc
praefentes a noftro numine fine
beneficium ad proximos u etiá
cingulo codicillos tátúm hono­
facroru feriniorum, & exproraris dignitatis adepti funtrquíximis, x volumus propagari:
tum,eorum quibus abfentibust
quinquaginta librarum auri of­
fimiliter fine cingulo hmittun
ficio tui culminis condemnariotur illuftris infignia dignitatis. D nemultando, fi quid aduerfus
Sed adminiftratores quidem
ftatuta clementiae noftrae innoetxam comites rei pnuatse va­
uari concefferit.Dat.V. Kalen.
cantibus 'l omnibus honorariis
M ar.Theod. A . XVIII.& A l­
anteponi cefemus.Vacates auté
bino Conss.
poft adminiftratores venientes,
t i t v l v s
x.
non omnes iam omnibus hono­
D E
e O M I T I B V S
confiftorianis.
rariis credimus praeponendos:
Comites confiftoriani fum idi, qui ftetefed eos vacátes illis honorariis,
qui fimilem adepti funt dignita- runttnprincipis conjftorio: & proconfulibus adaquantur.Bar.
té:vt praefedoriusk qusftorio,
I.
Im pp. a R c A D . & H o V o non quseftorius 1 prsefedorio
Rivs
a A -S eu erino.*p . v .
prTponatunpariq; modo quseOs qui tranquilliftoríus quseftorio: non vacans
tatis noftrse conficomes thefaurorum, vel comes
W tg j ftorij dici comites
rei m priuats, honorario quse' m eruerunt, fpedaftoriójvel magiftro11To£ficiorü
bilibus proconíülibus aequari r
O
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
poflunt termin *
te" tla cond emr. * n' t í
fini per prinrir,
abfolutoria
vicaritim:vt F
r id ^ o t ^ : ^
f-v ir os. Accur.
]'&
i
Cacantibus. fic e-
Item honorarios ^
nunc adminiftrat| | g
habuerunt. Item g
proferuntur aliis:vtf“*
pr.atituJ..fin-&fac.1“:
tT
k
fa ficlo r iu s.
fcilittt
vacans.pr£fe aorio>f
licet honorario.
1 j& fterins-. vacans
q u sfto u o honorario
m Cei comes mSch
vacans.
n Hagiftro.konótiñ0¡
eit ergo nomen digfii,
tatis: vt fupra de aduoca.
diuer.iudi.l.petitionem
§.egrcaientem.
o Cmclis. alias duftis:
& alias c unciis,
p Siyacanti . magifter
enim militum vacan,
tium era t, & fc ipfe
erat vacans.fed fi de no­
v o iniungitur ei cura
bellr,non erit habendus
vacans.
q
Propentadius. pro­
prium nomen: cui, ernn
eflet vacans, iniunctum
fuit vt faceret quod pr^.
feftus facere confueuerat.
r Miles, ¡.militaris co,
piam annonae habuit,
f Commeatuum, a tem*
pore cómeatus fupere.
rat de annoDa.
DE. MUGISTXJS
facrorum firmiorum.
.
-v
V quod fupra dc escu.mu.l.eam.& defibricen. 1. eos. & de sduoc.
diuer. iudi.I.j. & de.idfef. l.non tninus.& fnpn
d c prtepo. fa. cubi. 1. ij.
p e r qu * habes priuile-falfi
gium durare etiam fni-Jsrae*
ta dignitate.
fa u £ *
ti
H d proximos.otlj.de ¡ju.
proxi.fac.fcri.l.iiij.
x E x proximis, f.naris:
vt.j.de proii-fa.fcri.Lin
facris.ih princip.fed có­
tra. eo. titu-I.iubemas.
S ol.vtibi.ad quod infit
de agen.in rej.fi. & i°*
fra d e priuile.eo. qui in
fac.palaJJj.
D E
C O I I ltI B T s
confiftorianis.
V T J Os. Meqiai-i. erg®
l eft fpeáabilis: v:
in authen.deap.S: in#1
quz temf-
•
237
D e c o m itib u s S ítr ib u n .fc h o la r u m .
cuaté p .§ .ill» d - coI1-.lXjfr o S .V t u n tu r .V tm V fra de p rin . agen.
i n r e .l.fin a .& facit in fra
¿epriuileg.frt»o.l'U > &
d c p r o a i.fa c .fc r i.l^ fa .
cris.&fuPraa e p r o fe f.&
me.l-fina.
v ¿ C O M l T l B V S
& tribunis & t .
Mliasde comitibus W
tr.b u nis.^ s de prapofitu
Cr tribunisL bus.
_.
c o m it l-
c Scholarum, id eft eo­
rum qui obediebant ei
in officio.
d EpuLis.eñ. enim que­
dara inquietatio cog i­
tare de epulis: vt.ft.pro
focio.l.cum focietas.
c Mdorandi Ád eft falutandi.
f Inter quosfc'dicct pr£pofitos & tribunos,
g Numerantur, nam &
h x c pertinent ad officiú
prxdictorúm : V e l d ic
quód alij prx eran t, qui
fimiles erant p rx d id is.
Accurfius.
h Prapofitura. fcilicet
cum adminiftratione.
\líégel.yl. i Meruerint, á princi­
pie cawrá- p e propter bonum fer­
ta i retmi- uitium:Vt infra de filen.
¡itans.
l.j. & d ic qu ó d eft mulfPyrrh9.-) . tip les comitiua : id eft
ad m.deJ>-multi gradus funt c o ¡ci.fa.Jcrt. m ;tis.
inquirendis j.
N o t . d e cafu.
epaitc,putat efl. dignitas: v t n o t.fu ¡Ígendum. p ra ¿g leg .
conftitut.
CutaciusU i.d ig n ai
glt, qui O- [ Depofitof 'aeramento, id
aamu ep. £q finito officio com itiu x :v e l verius trib un i 5c
p rxpofiii.
m Par. P on tice & A e ­
g y p ti par eft dignitas.&
fa cit.L j.d e pala-l.vlt.
. n cilio s ^«¿.aliás qu ód,
quod eft melius,
o Honore. quia digni­
tatem Gne prxpofitura,
id eft adminiftratione
m eruit.
p Militia, (cilicet p r x po fitijvel trib u n i. A c c .
DE. C O M I T I B V S
rei militaris.
q
v i contemplatio K ^ J n e meritorum.nzm
p ro bi ad talia eligun­
tur.
r Duclo.id eftduftis mi
litibus.Gc.ff.de ver-fign.
l.in vfu.
f Confíenti. d ic v t fupra
titu. j.l.j.
_
t S u b ro ga n tu r. i. fubuciuntur,fiue adhibétür.
& d ic dignitatem p r x d iítoru m comitum , v t
h is fcilicet com itibusló
cú prxften t, illi qui Scc:
& eft alias adornatus:8¿
t .n c habeas p rxftet. al-ri nominantur.
C od ex.
generaliter decernimus.
Comites confiftoriani tam agedi
excipiendo -vientur priuilegus copetentibus
principibus fchola agentium rebus. Bario.
I lJ m p .A N A S T A SI V S .A .E u fe bio magiftro officiorum .
V
iros fpeftabiles comites
confiftorianos,& coniuges
& liberosjquinetiam feruos eo­
rum atque colonos iifdem priuilegiis,tam intentiones ab aliis
proponendas excipiédo, quám
iuas cotra.alios exercedo,pfrui,
quibus viri clariísimi principes
fcholaeagentiúin rebus, per fi­
era pragmatica fanclione diuing
memoris Zenonis ytuntur.3
£
T I T V L V S
E
O s t q u i f u b c o m it iu a p r i m i
o r d in is d ig n it a t e p e c u lia r i­
t e r 11 a d q u a l i b e t p r o u i n c i a , v e l
p r o u in c ia s d e fe n d é d a s m i l i t e 1
c r e d it o a u c to r ita te n o f t r i n u m i
n is d e f t m á t u r ,& e o s q u i v i c é i l lu f t r iú v i r o r ú m a g i f t r o r ü m i li t ú fu fc e p e r i n t p e r a g e n d a , x d u ­
c ib u s q u i praeter A e g y p t ü 2 &
P o n t ic a m i n aliis p r o u in c iis a d m in ift r a ü e r in t,ad ae q u am u s.
XI.
C O M I T I B V S
E T
tribunis fcholarum .
Prapofitifcholarum, él illorum quifunt
per principem ad aliquod offeiumdeputati,principem adorarepoffantiinter quos etia
palatini numeranturf i eis dataJitprimt or­
dinis comitiua cum adminiftratione:& of­
ficio depofitoji non adfpirauerint ad maio­
rem dignitatem, pares funt comitibus stegypti diocce. & Pontica . alii yerb milites
militiafotuta numerantur inter eos quifue­
runt proutnetarum duces.Bart.
T I T V L V S
D E
DE
T I T V L V S
DE
XII.
C O M I T I B V S
m ilitaris:
REI
Miffits ob fuam probitatem ad partes trafmartnas cuft odiendas, illis dignitatum tnftgntbtts adornatur,quibusproconfules. B a r.
I .Imppp.V a l e N t i . V a L e K s
S c G r. a t i * k t s .A A A .A m pelio p . v .
V i contemplatione meritorum, 9
m ( m ¡¡ ducto1 intra pro­
uincias tranftnarinas ftrcnuifsimo m ilite,prim i
Ordinis comitiuam fuerint confeeuti:f ea reueretia altifsimarfi
dignitatum viris fubiugantur,c
Vthis locum prseftcnt,qui pro-
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
ET
R c h i a t r o s in tr a p a la t i ú m i li t a n t e s ,af i c o m itiu ae p r i m i o r d i ­
h
n is n o b ilit a u e r it g r a
o s i v s . a A .P rifcia n o p . v .
R sp o fito stbactri
bunos fcholaru, fc
qui inquietudinis!
epulis d adhiben­
tur,& adorandie principis ficui
tatem antiquitus meruerunt:
(inter quos f comites etiam faCri
ftabuli,& cura palatij numeran­
tu r?) fi primi ordinis comitiua
cum prf pofiturah meruerunt,‘
& cafuk adaltiora non periienerinttdepofito fiera meto1 in­
ter eos qui comites Aegypti
vel Ponticae diascefeos fuerint
(quorum par mdignitas eft) ha­
beri praecipimus:alios,n qui ho­
nore0 comitium regimen fue­
rint na<fti,abfolutos militia, Pin­
ter cos qui duces fuerint prouin
ciarum,numerari iubemus.
X III.
COMITIBVS
archiatris! facrj palatij.
Mrchiatrifi primi gradus militiam ob­
tinuerunt,eá dignitatem adipifcuntur,quam
duces & yicartjprincipis qui militiam admmifirauerutfet etia comitesprimi ordinis.
i .Impp.Ho N o r . & T h e o d o s i v s . a a . P rifciano P . v .
i.I m p p .H o n o r i v s & T h e o d
T it.x ;'. 238
c o f iila t u s in fig n ib u s a d o r n a tu r .
Mijfits principaliter ad defendendumaliquamprouinciam citra mare , fimilis est
duci adminifiranti aliquam prouinciam:
excepto duce Pontica &• Megyfti.Bar.
n .I m p p .H o N o . & T h e o d b .
a A .P rifciano p . v .
d u s : in t e r v ic a r i o s t a x a r i praec ip im 9,f iu e ia p r id e m d e p o f u e r u n t m ilitia m ,fiu e p o f t e a d e p o l i i e r i n t : ita v t i n t e r v i c a r i o s c &
d u c e s q u i a d m i n ift r a u e r in t , &
e o s q u i c o m it iu a p r i m i o r d in is
m e r u e r it
,i
n i h il in te r fit,n if i t é -
p u s q u o q u is a d m in ift r a u e r it,
v e l c o m i t i u f a d e p t* e f t in fig n ia .
t i t v l v s
DE
x IIII.
COMITIBVS
QJT
prouincias regunt.
Comites qui gubernaueruntprouinciam:
depefeto officiopñuilegiis dignitatis -vicaria
funguntur.Barto.
I.Im pp.H o H O S I T S & T H E o .
d o s i v s a A .P riiciano p . v .
O s t q u i a d m in ift r a t i o n c c iu ii i, a c p r ó u in cise g u b e r n a c u ­
lis f u b iu r if d i é t i o n is lic e n t ia c o m it e s e q u o q u e
p r i m i o r d in is
e fle m e r u e r in t ,
v ic a r ise d ig n ita tis p o f t d e p o f i ta m a d m i n if t r a t io n e m p r iu il e g iis f t u i o p o r t e t .
T Í T V L V S
DE
UT J Os. Peculiariter. id
r f eft fpecialiter & intimfc de his confidendo,
x Milite, id eft m il iti­
bus eis datis a nobis: v t
fupra.1.p ro ri, q u x vltra
lnare,hic citra mare d i­
c it rniflos.
y Peragendam.vtTupn t Inngec*
v t dig. o rd o.L fiha.in fi. l.j.saitu .
& fa. iiifrá de prin.agé. proxi.
in re.l.eos.
2 Prater Megyptum.'úli
fo rte funt maiores.
D E CO M 1 T I B V S
archiatrisfacti pa­
latij.
Idefifemmis medicisuib ar
thos,quod eftprinceps.
a A Rchiatros. Militanfis.inerm i militia,
v t in rubrica,
b Ordinis .d ic v tfu p r a
de c o m i.& tr i.l.j.A c c . f medicos
c Vicarios, qu x eft qu^- prictpis hie
dam dignitas : v t fupra accipe ar­
de o ffi.vic .l.j.
chiatros.
d Meruerint.N o .Xqua- MlciatHi*
ri ttes d ignitates: quo d
valet ad id quod dici­
tur fiipra de p r x f e c .
p r x to .l.ij. in fine, facit
in fra de proxi.fac.fcri.l.
j. & fupra de conful.l. j.
& de p rx p o .fa .c u b .l.j.
& de prim ice.l.fi.in fi.
D E COMITIBVS
qui prouincias regunt.
VtTolofinus:&- eftffeElabilis: -vtin authen.de appella.§.iUud.colla.riq. Sed.
quidamfunt illuftres: yt in­
fra de erog.mili.annol.prouincialium.
e r Os.Comites, h o e e x I . pone vt.s.de com i.
& tri. 1. j. & fa cit in­
fra de prin..agen. in .re;
l.j.& fu p r a de excu.m u.
l.eos.
D E
Px^OFES-foribus qui in yrbe Conftantmopolitana docentes,
ex lege meruerunt comitiuam.
vtfuntcomites-.quqdtex- tin g e cu l­
tus non bene aperit.
j.'s.de comi
{/—: Rammaticos . qui Áb . rei mi*
v j Grammaticam d o lita.
cent.
g , Sophijlas. qui diale- d icam docent,
h Hac regia. C o n ftan tiriop olitana.E tno t a in D eceri ^
XV.
PftOFESSORIBVS
QVI
IN
VRBE
C o n fia n tinopolitana docentes,ex leg e meruerunt comitiuam.
Crammatici & fophifta & iurifperiti qui per -viginti annos fcientiam
uocuiricn: m ConJianttnopoli.ciunate,per tilms ciuitatis catum in arte do­
cendidigni aliimatijunt dgnt ea dignitate quafunguntur yicarfipnneipnEartolus.
'r
Ml.proin\.
t
Ciuf. —L —I .
Impp. T h E O » O i i v s [ a ] & V a L E K - V id etureft i n i a h v s fC xf.J T h eo p h ito p . v .
fe p a r s l. f i
R a m m a t i c o s f ta m G r á t e o s , q u á m L a - *•dejhtdus
t in o s ,
hac
fo p h ifta s ,
r e g ia h
S &
iu r if p e r it o s
v r b e p r o f e f s io n e m
h iS j
fu a m
C o d ic is L ib e r d u o d e cim u s*
239
bet publice reS ''s vrbibus tantum
t a n L ir e - d'“« ? ; « not. fupra dc
giisyrbib9 ftu d .lib .v rb . R o m z .in
a Statutos, qui debent
efle duo, qu ileges:p an dant:vt fupra d e ftu .libe.I.j.in fi.
b vltam.per m ores:vt
fu pra de profef.l.m agiftros.v.bi de facundia di
c Peritiam. v t r e fle
fentiat mentem legis:vt
in ftitut.in prooe.§ .cum­
que.
d Interpreeandi. id eft
exponendi: vt.ff.fi cer.
pe-l-jt In auibufe Differendi, id eft m
dam non efi dicendo copiofus. argu.
v e x, eori. íupra de tefta.l.teftametum.
f ^tmplifimoS. fenatorum. vel dic v t ift.d. 1.
magiftros.Accurfius.
Vicarmco g
fed v i­
tori O*
« riu* squtparatur c o -
exercentes, & inter ftatutos * A dicio meruerút,legis iftius praeconnumeratos, ii laudabilem in
ceptióe nouerít effe firmata,nó
fe probis moribus vitam b efle
prf iudicatura quacunq; generamonftrauerintjfl docendi peri­
litate pragmatica: ° nec anga­
tiam, cfacundiam dicédi, inter­
rias, P vel parangarias,fiue parapretandi df ubtilitatem,copiamueredos vlla eis amplifsime p rfque differendi efe habere pate­
ceptionis ípónat auAoritas. for
fecerint , & ccetu amplifsimo f
didis quoq, muneribus*, excoiudicante digni fuerint sftim aAione calcis, & fuperindiAi ^
ti: cum ad viginti annos obfergrauamine eos liberamus. D o­
uatione iugi, ac fedulo docendi
mos quoq; eorú,non tantum in
labore peruenerint,placuit ho­
hac facratifsimavrbe^edin qua­
norari, & his qui funt ex-vica­
libet alia politas ciuitate,immu­
rias dignitate,connumerari.
nes ab omni hofpim cuiuílibet
t it v l v s x v i .
dignitatis inquietudine vindiDE S I L E N T I A R I I S , E T
B camus:1 permiflá eis veniédi ad
decurionibus eorum .t
comitatúf licétia pr^ter 1 euoPoft depofitudecurionatus officium decu­
rio poteft eligere ytrum velit. ejfe magister
catoriz fecuritaté: t multa decé
officiorum domefticorum , yelcomcs-.&polibrarum auri iudicibus prouinteftatem babet adorandi principemy&faluciaru,eorumq; officiis uin fiigetandi admimftratorem ipfius.Bart.
da,fiftatutanoministnoftri cre
t.Im p p .H o n o r i v s & T h m o diderint effe conténenda. His
d o i i t s . A i . V r fo p . v . & A addimus,
v t cum optatá quiete
m iliano com .ord .P r. & Strateg io P p . Illy ric i.
a cceperint,x.& inter viros illuftres>' fenatores cceperint nume
Ecuriones noftri
rari: honore curiae fine aliqua
palatijpoft emenfun A ion e1 lf tétur,immunitatí£
1fumh fideliter obque
gaudio plena digni tatis lae­
fequium, póftque
titia potiatur:vt dignitaté fo li 1
depofita lacramenta militiae,1
habeat ex fenatu, lub hac vide­
electionem habeat, fiue ex ma­
licet definitione,vt trigintatangiftro officiorum, velut agen­
túmodo numero ea priuilegiab
tes, k dignitatem cófequi á no­
ftra maieftate maluerint : fiue C confequatur. decuriones quo­
que tresf: fed eos tunc demum
interviros illuftres comites do­
perpotiri decernim* beneficiis
mefticorum, videlicet inter afuprafcriptis,cum perteotinuos
gentes taxari:1vt tam in adora­
tredecim* annos inculpatas exda™ noftra ferenitate, quam in
cubiascperegerint.
falutandis ádmiiiiftratoribus, &
reliquis praediAi honoris priui­
Siientianj & eorum yxores ciuiliter &
criminaliter
funt conueniendi coram ojficiolegiis, necnon in noftro confirummagijho.Bart.
ftorio his honor omnifariam
m i .Imp. Z e N o . a . C ofm spraeobferuetur.
ri xquipa- m k i & .du« - e! g ° eft
rat r. i
comes & duxtvt fupra
de c o m i. & archia, l . j .
Se quia rub. ipfa h o c díc it.E t not.qu ód nouem
debent adefie: v t hic d i­
cit.& fa.ff.de excu.tuto.
l.fi duas,§.j. Se.l.fed re­
probari. §.finali.& . ff.de
m il.tefta.l.antepe.& fu­
pra de mur.l.fi quis.&de
pro fe f.l.ij. E t not.quód
fic d icit de magiftro Ioannegram niatico & A c
cur.iurifperito.Item fa­
c it infra de prexi.. fac.
fcrLl.iij-& .ff.d e v erb o .
fign.Lquíbus.
D E
S I L E . JVtiarns , ff/ decurionibus
eorum.
Silentiariifunt triginta,
decuriones tresrvt infra. I.
tij.infi.& dicuntur confiiiaDecurio& filerttidrius d tyronum tqr.criy.yt.jf. de miiio.1. yerum.
rúrnquepraftativne habetur immunis, nec
§ ex f año
Ecurioncs noftri. praftare cogitur praftationes extraordinarias}qua necejfario imponuntur.Barto.
Emcnfitrr. id eft
11 .Idem , a a . Venantio t p p .
finitum: quo dyeft ex vo
Nufquifque decurio vel
íuntaté principum. nam
no n eligitur nifi in cer­
filentiarius a tyronum etum tcmpustvt.ff.de exquorumque prseftationibus *
eu.tut.i.iurifperitos.
habeatur
immunis: nullam col­
i Ai/jna.prredictae in­
latione, qua? plerúque pofeitur,
erm is.Accurfius.
k figentes, id eft ha­ foluatmihil his vlla poteftas inbeant dignitatem fine
iungat, aut necefsitas imponat.
adm iniftratione, quam
Priuilegia data decurionibus&■filetiahabet magifier officio­
riisper hanc-Uonfirmaututp & eis. crniferrum cú adm iniftratio­
uantur, licet ad maiorem afcendermt dine , qui eft illuftris : vt - gnitatemmec eis preradicatur m hocper afupra de offi.m a.qffi.vbi liquodgenerale yeljfieaale referiptum dtfpo nitur inter illuftres:
ponens contrariumJiart.
1icet P . magiftrum o ffi­
I I I .Im p p ..T H E O D O S . &
V aciorum dicat ipedabrr e N t i N. a A -Flauiano P p .
lem . Accurfius.
I T a x a n - i . numerari.
Ecurionibus & filentiariis
E.t n ot.quód agentes in
etiamfi ad fuperiorem gra
rebus,& comites domedum fucceflu meliore tranfcefticorum,idem funt.
dunt:
omnia priuilegia quae iam
PrscepSad- ni ad ora nd a . adoradudum. diuorum principum iuoran dici- tur princeps: falutantur
D
V
D
pofito facri cubiculi.
N
E ad diuerfa traAi virideuoti filentiarij iudicia, facris abftrahi videantur o b fequiis: iubemus eos qui quem­
libet deuotiffimorum filentiaD riorum fcholae,á vel eius vxore
ciuiliter vel etiam criminaliter
pulfare maluerint:minime eum
ex cuiuílibet alterius iudicio,
nifi ex iudicio tatummodo viri
excellétifsimi magiftri officio­
rum conueniri.
Silentiarsj in poteftatepofiti quicquid acquirunt.retinent tanquam caftrefepeculii:
nec alias eisper parentes auferri poteft: nec
poftparentis obitumfr aeribus conferrtficnctur: nec etiam conferre tenentur dictisfra­
tribus illud quodparentes yel alii eis denaucrunt ratione militiafupradiña. Ite excu­
fantur d tutelis & curis, & f iq ipforum ad
praturam inuiti non yocantur:Cr per hanc
lege non derogaturpriuilegiis eis datis. Bar.
.v .Im p. A n a j t - a s i v s a . A n tio ­
cho * praspofito facri cubiculi.
J40
ll:i- a d quod;nr
iE & .j.v . &fup icti. ]
^ ta b -L j.
f
* q =c0 .
v “ °aibuS. (j; “ftgLP crf°nalia mn
v t.ff de mune. & nher^
™ ° n y fu nt:vth icP ^
JLSLentiartis.
J
tua . etiam fi
ftatutum fiat in cont^ *
num , nonvidentnriftcomprehendi,arg ff a !
f e a . l . C a f siuL . f ei J
enam fpeciali refei, c
m contrarium; veU e
neraliter dicam. & &f '
füPr a ded ign.l.iij. cumr i>con cor.
p f ’ íc angarias, genera
ioididórum munerum
qua: expone Vt fupra de
excu.mu.l. maximarum.
& de epi.& cle.l.ij.Sc de
|
'
\
fac.fan.ecc.l.neminem.
& fupra depraspo.fac.
cubi.l.ij. Accurfius.
q Superinditli. genu*
munerum : v t fupra de
•fuperindifto.l.j.
r V ¡ndtcamm. 'id cñ liberamus.
I
f -¿d comitatum.fcilicet
noftrum.
r Pratcr. etiam fi ñon
minamus pro eis: vt.'sY
•de digni.¡.fiñali.& infra
de proxi. fac .feri. l.ij. . „
Accurfius.
u officiis.id eft officialibus.
x -Lcceperint.i.d:r.ofu- ■
J. .
. r
m itdtum
erint ofihcium.Accur.
y illuftres.not.fenato- ¡Y T
res illuftres:vtfupra de " V ,
trnndSS
fena.l.fi.
r o
z Eunftione.i.munervsn ¿
exhibitione.
nfiauf
a Solam, nam fe n a to r^ ^ J j
quis effe poteft, & tamé
honores non petere: vt ier t.4T„
ff. de interd. & relega.
1. relegatorum . §.folet.
id eft,dignitatem habet
fine adminiftratione.
b E a priuilegia. fupra
d ifta.
c Excubias, id eft offi­
cium fuumi, quod eunt
v ig iliis fit.
E ad-diuerfa tracii.
Silentiariorumfth»
U . & c . id eft focietatis.
& facit fupra de fabricen .l.eo s.& .j. deproa
■fa.icriJ. in facris. & mfra dedeca. l.ij. S infra U f f .
de priuile.fcholar.I.j.St
infra d e agé.in reb. 1-ex *3 .
eo.&.j.depaiati.i.viros. Co&*&fupra deiurifd.om.iu.
^
l.fi.& .s.d ep roftf.& ®e' * '
di.l.fica.
Z*''
ubonuS'
N
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
J
I
.. |
{
I
i
*
241
D e domeffcicis & prote&oribus.Tit:.
242
1 t víem és tlar-fimonm.id cft clarifiimarum perfbnarum .funt e- A principc.-vndc obius O* Selifartusfuerunt ¿omefiici O*protectores I ustpmani } g|/ tam primi quamfecundi erant plures , g / habebant praooI nim fpeftabiies: v t fupra d e in ofd .tefta. Lom nirio.§. finali.
Jkos^xi primicerij djcütn
& infra de caftren.pec.
1-jb Etufmodi caufam. id
eft militias, v ta fociis:
vt.ff. de caítren. pecu.L
caftrenfe. & . L fi fo rte.
Accurfius.
c peüiderc. fie aduocát i : v i fupra de aduo.diu er.iu d ¡.l.iü j.& adfeffores: vt fupra de adfef.
Lveltib
¿ Fruclam. ad ho c fu­
pra de bo . quae lib e. 1.
cum o p o rte t. § .j. & . f f
de col!, bo n. l.j. § . nec
caftrenfe.& fiipra de inoffi.tefta.l.otnnino.§. fi.
& .l.fína. & infra de e a ftren.pecu.l.j.
e Racime. qua m ouemur ad praedicta.
£ Militiam. ícilicet ip­
fam , v el quod inde per­
cip itu r, vel eius a n i ­
mationem . Item fiiffrag iu m , id eft preció pro
ea emenda: & eft datum
' á fe filio , v ei á patre,
v e la b a lio :& non con­
fertur.
g Imputari. v t praedid is primis legibus: fe­
cus in aliis d ig n ita ti­
bus : v t d id a . 1. om ni­
m o do . & fupra de co l.l.
illu<fc
h Compeüantur.yt íupra
de excu.tu.l. fin.etiam fi
iam erat inchoata tute. la:v t.ffd e mi.I.verum.§.
ea fa d o . & . f f de excu.
tut.l.iurifperitos.
i Nolentes. volentes er­
g o poflunt, alias gene­
raliter inuitus quis co­
gitur ad magiftratumi
v t.ffd e m u.& ho.l.fi quis
» • ., magiftratus. Item nota
.
priuilegium tranfirc ad
¿ íI T í filios in aliquo, fic infra
fiaos
p r o ii.fj. fcri.l. in fa "•*
cris.AcCurfius.
k Obferuandis. fic fu­
pra de excu. m u -1. eam.& infra de agen.in reb,
l.fina. & infra de proxi.
fa.fcri.l.ij.
1 d e DO M E S T id s & protectoribus.
t Otmtfti. . fi’0'” "?»™,
" i accipe tlíríK ficundum quafdamt
( ^quod non placet: v t fupra
troxipis c i T ’ A'hytl
tobe
'vtfi*pradehis qm ad eccle*
coufuJ.fin.%fane.qucd non
placet^quia ingenui feruixnt
prinapi: ytfupra de prapo.
fauubi J Jubemus.%.boc non
folum. Tu dic de domeftieis yt accipiturfupra de adfijf.l. domesticas, yt funt
templarij , & quidam fra­
tres ad papam, fed hic laici
« milites f r u s : yt mfta
i . fina.i . Protector yero
uifis
b e m u s clariísim orum * filéI Vtiario
ru m praeditos m ilitia, et-
ratur, qui contingere noftram
purpuram digni font exifti m ati.i
fi genitorum fuorú in poteftate
'Primicerius domefticcru O protectorum
fint conftituti: quascunque fofugatur dignitateffeclabili-.ci aliifubfcqut
latiorum,feu emolumentorum, tespoft euihgradu -ficpadnumaií de.é in­
vel donationum,feu hereditatú terclanft imos nominctordta tame,quod qui
nomine per militiam vel quam­ prior eft in loco,priorjit in ordine. Sar­
to »s.
libet eíuímodi caufam b his acm . Impp. T h e o b o s i v s &
quifita íimt, vel fuerint,iure caV a l e n t i ñ i a n v s .a a .
ftrenfis peculij pofsidere', nec
H e lio d o r o . p . v . t
ea poífe vel parentes fuperftites
Rimicerius quidem do mefibi vindicare, vel auferre, vel
fticorum & protedtorum vetiam rpoft
eortim -obitum
cuurn
u cu.um
- “ fra
r ' • triufqucfichólasr poft adeptum
tres , vel alios eorum heredes^ b ... ^
f . r
r a.
tribunatum^, inter eos fpeciaquafi ad defunftorum dominiú
bili dignitate perfruatur,qui du­
pertinentia, in diuifione deducatum 1 gerere meruerint : alij
cere.nec enim oportet labores
Vero qui decuriis ftipendiisab
eorum aliis fruchim d vel lucrú
eodem decem vfque numero
adferre . Hac nanque ratione c
fubfequuntur a ,confillari,id eft
fimui & contemplatione, nec ielarifsimatus dignitate perfhiapfam militiam f vel fuffragium
tur ciim ipfa loci decemprimo­
quodcunque pro ea, vel ab eif­
rum accefsione.
dem viris deuotifsimis filentiaDomefticus yel protector quifine licentia
riis,vel a parentibus eorum, vel principis
fe abfentauit acuria,non ex caufa
a quolibet alio datu eft vel fue­
reipubhcajiper biennm abfensfuertt,debet
rit, ab his patimur in foccefsio- poni poft quintum in ordine ipforumfi trie­
nem defunctorum parentúcó- nioj n decimogfaduponitur.fi quadnénio,
ferri, feu nomine collationis in loco nouifiimo erithabedus.fi quinquennio,
eritf f otiandus cingulo. Sarto.
medium eafdem offerri pecu­
m . Iid e m . a a a . Sporatio
nias,vel his imputari, s A d hoc, .
com iti d om efticorum t
de tutelis & curationibus eos
peditum,
excufari fancimus : ne alienarú
o I quis domefticorum nulla
rerum adminiftrationem fubire
negotij publici abftrahentc
compellatur1*, qui propter no­
folicitudine, nec ei per cómeaftra minifteria nec filis cura feu tum folenniter vt abeifet facul­
prouifione diligerer deferre p o f tate conceffa,per biennium ob­
funt.iufoper eorum liberos,qui fequiis ferenitatis no ftrs dedignitate virorum fpechbilium fuerit:is retrorfum in ordinem
comitum feu tribunorum deco tractus inferiorem,quinque ferati funt,vel fuerint, nullatenus quentibus poftponatur.Si vero
nolctes1adminiftratione praefe- triennium eius abfentia conti¿turae fofeipere feu peragere:o- nuaiTemonftretiir,vfque ad de­
mnibus videlicet antelatis priui cimum locum proculdubio re­
legiis in perfona non tantum in gredietur . Quod fi quadrien­
praefenti militantium, fed etiam nio tenus abfuerit,nouifsimus*
poftea eidem confortio iníeré- collocetur. quinquennium audorum,tam tepore militis quá D tem fi fuerit diuagatus:ipfo iam
poft eam depofitáobferuldis^í cingulo fpoliandus y eft. indi
T lT V LirS XVII.
gnú quippe eft, defides a pro­
D E
D O M E S T I C I S t, E T
priis tandiu muniis aberrares 1
pro teftorib u s.I
(quoseflé conuenit adfiduos)
Domeftici Crprotectoresprincipisfalutates yicariosféprafeclumfpfes ofiu'aripof
numeran*.
P
fumate eis omnes debet reuerentm exhibere.
Sartoius.
l . Im pp. V a l i n t i s u . &
V a l e n s . a a .E u fig n ió.p . p .
Omefticimac pro­
tectores, ofculan! di,tí cú falutauerint
0^ vi cari os,mi culmi­
nis habeant poteftatem. Pcena
enim íacrilegij ° fimilis eritfi
bis honorificentia P non defe-
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
St domefticus ye! protector ante finitum
officium deceffcrit dieres eiusfatarium totius
anni ac etiamfubfequtntispercipiet. Sar­
toius.
l i l i . Im p . i r s t i N i A t t y s . a - [ V ig ili con­
fu ía n & P atricio .]*
Ege pragmatica fine fine
victura b praefiniendum ac
conftituendum credidimus, vt
fi quis virorum fortium p rz -
L
ifa j.fi
m r~\Omeftici. expone
t / v tin rub.
n Ofculandt.dando pa­
cem cum vicario prsefe d i:n o n d icit, p ra fe d o . fed papam o icu laPapdir,
fflur in pede,
pode oftuSacrilegft. facit fupra lart debet.
v t díg
fier.l.j.cum c ó
c or.
p : Honorificentia, maxi­
u .? ? .
me fupradiña.
q Existim ati, quem
princeps ho n o rat,ab o mnibus eft hón'orádus * a S:c et,arn
v t infra titu .j.l.j. & fu-v,,d¿etiir "*
pra de cri. fa. 1. ij. & de Zía' l M - faduo. di.iu.l. reftituen- ,,Amte-exd x . in fine. & . ff.de re tra de£ta'
iud. 1. quidam . & fupra & ei ual“ «’
titu.j. fj-S f, ff.de al.fcri.
l.j.& facit infra titu .ij.l.
ij.& fupra de o ffi.di.iudiJ.fi. Accurfius.
SgmictrtüS quidem.
ScboíaJd eft fo c ie tatis.
f Tribunatum. id eft p ri
miceriatum: vt fupra de
primi. 1. prseclaram. in
princip.
t Ducatum, id eft pri­
miceriatum pnédiftuni
& c .& habeas m eruit,iri
íingulari,alias tranfit de
fingulari ad pluralem. *
u Subfequuntur . ord icom,t*
ne enim erá n tp o fiti: & damorü.fed
Ge vfque ad decem p o ft reitUiS
prim icerium fu nt c ía - mef i 'c° i* i
rifsim i,du m tamen in­
fer eos fit ord o te m p o -ris, prout fuerunt in eo
ofncio el eft i : v t d icit
in fi. vt fecundum o rd i­
nem Íeruentur qu® d ixi
fupra de offi.prat.praéto'.
l.ij.in fin. & dic decu rfis,id eft currentibus.no
enim erat finituro offi­
cium, licet quidá cótra .
Item & aliis vltra.x. nó
datur priuilegium per
fegem iftam.
X f ' I quis.HoufiimuS.i.vl
J timus.adde qu® rio.
s.de offí.pr®.pr®toJ.ij.
in fine.
y í/jo/wítiaí.No-vaga­
bundum perdere priui- Vagabanlegium .fic fupra de epif. duspriuile& cle .l.generaliter, alia g í perdit.
form a feruatur.s.de prim icerio.l, ij. & infra de
commeatu.1. quicúque,
&.l.fin.
z aberrantes. ícilicet
cfle.quod feqüitur.
a Numerari.ii cft inue *Pro inel»
n ir iv t numerentur, v t fis legitur í
facit poteftas de his qui meo, Vsgtdeb cn tbab ere equos ,p latio comiti
communi: & de illis de domefhcor»
con filio.
cofulari ac
b T Egpragmatica-vi-patricio.
i cb*r<«.i-duratura. Centius.
P
C odicis L iber duodecimus^
243
Prafentalium. quiapraefentes ftare debét in curiatvt.s.l. proxi. A
’
«•
r
••
b E q u itu m . id eit in focietate dom
efticorum
,qui funt
milites.
C Secundi, abiicias fe cu n d i,& eft plenum. A lij habent fyn cerij,
& dicuntur efle idem quod prim icerij. A lij habent fecúdicerijl
& alij fecúdum locum prim iccrij:& femper fubaudi, etiam.nam
m ulto magis in prim icerxo . V e l dic femper
fentalium 1 domefticorum in
^fictexep . p0n; pro prim icerio: vt
equitum b fchola fecundicequodam no- y. d icit prim iceriatus.vel
rij*c locum adeptus,diem in­
jtro feripto j-efpeitu principis , qui
legitur.re- eft ib i prim us.ar.fl .d e
terea fupremum dauferit: he­
cie.Contius. 0ffi . procon. & le. li in
redes eius non reliqui tantum
aliquam, in fin. fed pri­
temporis quod eidé gradui iiimus erat refpeftu fepereife monftratur, d verum equentium . & uc dicit.j.
tiam infequentis anni,e hoc eft
primiceriatus,
d Monftratur. ad annú
primiceriatus folatiis ac emolu­
erat electus: non ergo
mentis fruantur omnibus: v t
, ,
„
0
tantum illius anni he­
quod ad quatftum & com pen- ,
res habet falarium , de
diiun
militiseq;
frudum
proliq u o c o n fla t: vx.'j.tit.ij.
xé f pertinet, fimilis s habea­
1. fi q u is.
de aduo.
d i.iu d .l. p o fl duos.§. fi. tur, ac fifuperftes permanfiifet
& . j . de prim ipi.l.ij. &
ad finem vfque fup remum.
in fra de agé.in reb .l.iij.
T I T V L V S
X V I I I .
fe d etiam alterius anni:
DE P R A E P O S IT IS
*Labaroru. qUOd eft mirum,quia fic
laborum , k *
Ter- beres habet plus quám
9*r&j>ofeti laborum durante efficio fu n t
tu’. . i» ttfo- <icfunQ:us.fic. ff.de macla n fim i :eojin;to inter confulares haben­
loget.cd.i6con ue.l. n on fimilitu r. Bartolus.
Sypdra ¡i- te r _ ¿ e peti.he.l. nec
1. Im pp. H 0 N 0 R I V S &
U t,exilio- v )lum.§ .v l.
T H E O D O S 1V S A A *
rU, inquit, e ^ „ „ ¿ .f.tépore. A c c .
Gr labaro-p yvo/;*«.i.longe vltra
rum, O c . quam vixerat. A c c .
Uíd'e Cu- g Sirmiis, quo ad eum
iaeium hic. anIiú ,fed difsimilis quo
a d fequ en tem : nifi di­
cas ipfum habere fala­
rium duorum annorum
p r o v n o.
h
DE
P ^ UE-
Vi prepofiti labo­
rum noftro iudi­
cio promouetur,1
clarifsimi fint in­
ter alleftos: ita vt ex cófularib*
habeantur. k Nam & immuni­
tate 1 digni funt,quos noftri la­
teris comitatus iliuftrat.
P
cedere ad confi!ium:& eis non debet denegariaCeiffieshd principem :Grets debetm
falutatione reuerentia exhiberi.Cr etia da­
ri potefias fedendicum iudicciprimates ffj,
apparitores ,fi contrafecerint,ternas libras
auri homine panafoluant. Bartolus.
I I . Impp. V i l l N T l N l A N i
T H E O D .& A R C A D . A A A .
t facris feriniis n oftris m ili­
I Ntantes,in
p ro u inciis e ordina­
ri) v e l fpeftab ilis iu dicis ad fa-
lutationem z non arceantur,&
^
m confeffjm x accipian,
tur:fcituris vel principe vel cor­
niculario,1’ vel capitibus officij,
ternas libras auri ex fuis facul­
tatibus eruendas, fi confiftoriú
noftrum fepe ingredientibus,
fecretarij iudicum non patue­
rit ingreifus,aut reuerentia non
fuerit in falutatione delata,d aut
fedendi cum iudice focietas denegata.
J2 u t riuletauerunt in fa cris feriniis per
xx a im o s ifi quieti pofiea fuerint per p n ncipem défltnati,confutarem retinent hono­
rem :necpoffunt quoquo modo ab impertito
eiio fepardrt. Bartolus.
1 1 1 . Impp. A s c A D IV S & H O N O R . 1 V S a A . C lau dio p . v .
N feriniis palatij militantes,
I
id eft memoria?,epiftohrum,
pofitis laborum.
libellorum cj ac diipofitionum,
t i t v l v s
x i x .
Quidam habent laborum,
DE P ROXIMIS SACROpoft viginti annos d tranfaits
in textu Cr rubr. nec di­
rum ** feriniorum ,cajterifqj q u i in
m ilitis fi difcedendum fibi effe
cunt cui labori funt pra­
facris feriniis m ilitant.
decreuerint: confuían honore
pofiti. alij labarum , a. la­
'P roxim i fabrorumferiniorum ea dignita­
biis. forte corrigebant eos te funguntur , quayicarijfrincipis\Gr of­
fulti,inter alleiftos e habeantur:
qui male loquebantur de ficio depofito fu nt prdponendt yicariis qui
huncq; honorem dignitatis te­
principe. Vei dicit hoc la­ primo 'yicariatus officium fu nt adepti: g /
neant, qui excófularibus f de­
barumfignum belhcum ex
eórum officium efifinitum.Item onus defertferri
confueuit: nec eos s quiiauro & lapidibus precio- ptionis nullo modofubire coguntur. B a rt.
f i s , quodfecitfieri Confianquam iniungendo aliquid vel
1 . Impp. G r a t i a n y s t a tinus preciofius inter alia
l e n t . & t h e o d . a a a .
iubendo pofsit ab impertito o figna bellica , fecundü HuR o x jm o s a m e m o _.
tio feparare.
gonem. & fecundi hoc po­
nitur pro genitiuo pluralh
rias, epiftolaru, ac
Poffefiio militantium in facris feriniis
yt fcilicet deum pro deoru:
folum tributum canonica indictionis pralibellorum , atque
Gr aduicariicm pro aduijlat-.a caten s yero muneribus non yexatun
difpofitionum,ita
■
.
... . . . . . . „
cariorum: ytij.titu. proxi.
V ,
1
,
r . O-fiadmaioremrfcendentdio-Mtate.non
vicarioru honore cumulamus, D p erd« ¿ k « p T m ie g ia fc r m U .B ¿ r .
l.fi. &deriuatur a labor,
v t inter eos 0 merito P- dignita­
qui ergo talibus fignis faj 1 11 .Idem a a . & T h e o . a . a .
ciendispraponebatur , dice­
tis habeatur, qui flproprsfeftis
Epiphañio. p . v .
batur prapofitus laborum.
dioecefes1 fibi creditas tempe­
Vbemus vt primum omnium
i
v i prapofiti. Prorarunt, f ex eo tempore ex quo
V y mouencur . id eft
fit eorum qui in facris feri­
cos fpledor indepti u proxima­
^
facti funt.
niis noftris,id eft memerif,epi­
i
H¡d eantur. etiam fi­
tus oftédatánfequétibus u pr$ftohrum
, libellorum,& diipo-*
nito o ffic io : v t infra tipon édi, qui vicarias poftea ad fitionum referuntur,fecura p o f
tu .j.l.iij.
miniftrauerint:
&
nullam
iniu­
i Immunitate, perfonafefsio, ab omnibus fordidis 11
lium mu nerum,non pa­ ria defcriptiois perhorrefeat. z
muneribus excuiata: iuperinMilitantes in facris fcriniiS , ordinarios
trim onialium : vt. ff. de.
dictum non timeant, venali y e lj f eñabiles iudices in prouincia e xi fie n excu.m u-l.induftis.
tium * noti petaiitur: fblumque
tesfalutare tten compedutur,nee etiam acm V E P \ o X I-
I
mis factorum ferm . O-c.
Jfiuidam habem.pr<epcfe:i¡\4l^pre x¡n,is-.quo¿ide efi-jit diEli, quia magis
Snimortsmfepr-.nctpiproximanequdm a lij quifu b eisfu n t qui fu n t plures : ytij.eo.
lJhacparU.E -tno.qubd tria funt fe n n ia , feu camera : de quibus dicitur
tria fim t
■ficad. I. epifielarum , quap rin.ipi, yel ab <
i antur, yt f i t Bononia.
genera.
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
244
item libellorum comtentionaliam,Cr cogmlionum,yt.'j.e,Ly/t/.jt,K j.
Jitionum,yteJingiftrmn:rtl).deagen.i»rebJdijJnfitse.
«**
roximos- E xponPvt in rubrica.& á je fecundü Pia. b; r,
quibus arcana principis com m ittuntur: vt-'j-e.l. proxi ^
eft etiam dignitas quae dicitur proximatus-.vt.j.eo.l. fi Cu;c ? os>
loproxm
culiari.
0
p
q
Eos.
vicarios.Acc.
Aiej-jio. nomen eft." '
-g ^ .rcilicet vicarij.
r Dicicef's.1. terras vel
prouincias cÓmiífasa>
h is quoni fiunt vicarij.
f Temperarunt . id eft Í
admimftrauerunt.
s^'
1
Indepti,
id eft ad
— epti, *tf*< is,
Injequentibus . j / eft
finito officio: qU0(j fi
fo ft annum: yt.j. eoj
pro biennio.vicarijad’
miniftrantes pr£ferun.
tur his vacantibus: vt j'
v ', d i§- .° r- rer-1-> §.fti
admmjitratores.
X Perhorrefcunt. vtin.
fra.l.m j.
Y | - V factis. /„ pm ^
A ctti ■fi forte pr;n.
ceps quandoque 3L.C
ib a t. Et nota q> et aliis:
ordinariis eligebaturppofits:vt fi ¿pifcop’ fbe.
rit ib i auditor contradi,
ff oriarum.
2 Md falutationeimqmt.
principen! & alios fa!utan t: vt &.s.defflen.l.j.
& de dcmed.j.
a Ccnfcjfim. id eft ccnfilium iudicum. Et fic
n o t. quod quis inui,
tus a tenetur ccnfule- * .
r e , ficut iudicare: vt.s. ^ ‘
de aduo. diuerfo.iudi.l. ’
far.cimus. & dic vt ibi 1 .H
diximus. & extra de
fi. delega, ca. paftoralis/
in prin . nen autem rccipero ccmpromiffim,
y t ib i. Accurfius.
b Cornicuuric. i. appa­
ritore prasfec.prato.
c Delata, ficfi.eo.1 peculiari.&.s *dc ofli* di- pwti
uer.icdi.l.vl.
d T Á feriniis pilat.Tofi
%xx.armos. De aiiiS
inferioribus dicit,^non
de prspofito qui no *»*fiperarmú:vt.;.e.!.pro
b ien n io . & faejt-j •d*
profef.qui ;n vr-i-J- ^
e m M os.i.fconorecoILfis,qn.i d iev i-f
n o r a r i j : vt.s.vt o ig- ° r>
rer-.Itn cta qriitefc^
n o r e m , Sc honores
h a b e n t & te n e n t.
£?
fi.&d.prori.
r é.I. PrCi!’
g " 'fi
T o s . ...
Vt.;-C
J jg fr
h T vbemits.Soriidis. quae fint fordida , dic v t fupra de eJ<rU
i
Í hfnaximarum.
^
j-.-ccr^9
Venalttnm. munus iordidumrputa v t quilibet vena’,
v in i pro vbertate.
.
f Exi onf i U- nl f i - ™'
pars . & facir-s-qe^ciB
T.j.&defilen.bj-Á-5-/.
-v--fac-cr01-
c a ^ ct‘
D e p r o x im is íacro ru íc r in io r u & c . T it .x ix . 24.6
a Caneara .im uiu
deter nec hic.alias con­
tra: vt.s. de magi. fcri.l.
ij. S o lu . illa fecundum
iftam. & facit. j. de pa­
la. fa. larg-l-j-&.l. palatinos-&. s- de facrofan.
eccfe.l-placet.
b Temoni- id eft plauftrorú,a remone. A cc.
c Equorum. vt.s.de filen.l.ij- & .j. eo.l. in facris-&.s.de filen.Liij.
d OmnibusSc'úicet p r | diftis militantibus in fa
f Contrarii cris feriniis.
facit truc, e Honoris, alterius d i¿e multa, gnitatis.
extra de p-£ Seruentur . facit.s. de
bi.Cr <%• filcn.Lj. & d e d ig .l. iij.
& de excu.mu.l.eos. &
J.depala.fa. la r.l.v lti.&
s-de primice.I.j.
g T yE culiari. id eft ípe
1 cíali. fic fupra de
fun.rei pri.l.vniüerfi.
h tn feriniis. fubaudi
militantes.
i Memoria. id eft difipofitionum : & militan­
tes fubaudi.
k Meüoproximes.vna. di
£Ko:& fünt nom ina gra
áuum militátium in fa cris fe rin iis: qui gradus
multi funt:vt in fra.l. v f ftualiter nicuique.
hoc aicho 1 Contributam . facit.s.
vfque,pona e o.l.ij.in fi.cú con co r.
tur,exclufi- m T V
bienmo. Mtrcue,velinclu
J[ re. id eftadm inifiu i, yide ftrare.fic.'j. de pala. fac.
hic per lo. lar.l.Palatinos. & . s. de
de Pía. & íufcep.l.neminem. & de
pMrchid. con fu .l.pe.& v lt ."
í.c.figratio n Memoria . fubaudi,
fe. derefer. diípofitionum .
in.6 . vide o Proximorum.tmc d iplenep le. c it de catteris in ferioriMndS.c.i. bus m ilitantibus, qui
extra déor. m aiori tem pore ftabát:
abeps.qui v t in fra eo.I.proxi.& fu­
tí, (pi/ce- pra eo.l.in feriniis.
A®""
P \ T Micuique. Sai Itci.
V ftatuti.A cc.
q Ordinem. fu n t enim
plures o rd in es:vt.j. hac
Linter omnes tamé cer­
ti erát numero : v t infra
l.h a cp arte.Ité alij erát
vltra numerum : & ill¡.
fuccefsiué el e ft i : qui
primas vacantes habe­
bant ho c ordirte,vt pri­
mo prim as, & fie per
ordinem v ocen tu r: nec
tamen in locum vacan­
tis : fed alij ftatuti poft
vacantem afeendent, v t
vltimus v acet: & e ü lo ­
cum acc-pit qui v o caw r & facit.s.l. proxi.
fc .ft. de mu. & h o.L vt
gradatim . & .?. v t ¿¡ 0n.
o rJ ér.I.j.& .jj.A c c .
r A*emmi. qu i eft vltra
+ C -7
XmdT-r
num erum , n on p r*Ced e tc o c í°cio s. Item nec
s&* sr** *“ “*■"
i r i . m n c nqui
n ; in
,'r, ffacris
, ..,'c A-rit . non mtlrtfs
nal
INoot.non
ex
ÍCri- f Superetur . N
canonica? aa indiAionis preftet A »- T VNicuique
m cjt diu ftuduiíle,ítd c -C. a ' j
niis militat,fui loci B meri­ lu
tributumrvt labore dignitas cóbene : nec H ie r o fo iv - *
ta feruari oportere conftitui- mis fuifle 5 ;c. E t not. Contius.
quifita, extraordinarium mu­
mus:& vniuerfos qui vltra nu- < xv. tefiibus h o c p ro b a nus ignoret: nec vllam temo­
merum ftatutorú in iifdem feri * V p o d vltimus vel p o ­
num b patiatur iniuriamrequoniis militát,fui gradus refpeAu, fterior fit m elior pri­
rum c tyronumque praeftatiomo , qui fupra ordinem
per ordinem <1 que fortiti funt, v u lt ad m itti. reg u lari,
nem nullus agnofcat qui vel
indeficientium ftatutorumlo­ te r ihfficiunr d u o . ad
adhucin feriniis militat,vel ho­
cum ( v t tamen vltimis foden­ quod dic vt.S'. de teftL
norem proxim i, & comitiuam
tu r) fubire decernimus,fcilicet I.v b i.
primi cüípoíitionum, lógi tem­
t E xtra filios, h z c eft
vt nemini r penitus liceat, cum exceptio exceptionis.
poris fudore quariiuit. Et h x c
fit pofterior tem pore, locum nam licet p ofterior me­
quidem patrimoniis ceníuimus
prscedentis ambire :mfi forte lio r admittatur : verum
deferenda. Quod autem t om­
ab eo qui tempore vincitur,la­ e ft, nifi p rior erat filius
nibus ¿ conftat deferri, adieAú
de fta tu tis. Et fic
borum comparatione fupere- nvinus
alterius dignitatis perire hó pao . priuilegium patris
timunvt etiam fi pro fuperioris ^ tur : c vt quindecimprimatum filio p ro d efle. fic fupra
eiiifde ferinij teftimonio cum d eadu o. d i.iu d i.l. petifortunae iudicio ad honoris e
fácramenti religione fubnixus tioriem .§.filiis.& de adornamenta procefferint, vetera
prscedentibus dignior iudice- u o .d iu e r . iudi.!. iu b etamen eis feriniis labore priui­
m us.§.& fiiios.& . i.petitur. Hanc quoque obforuatio- tiones.§.& filios,
legia quaefita feruentur.f
nem extra filios t proximorum u Parum ohferuaffe.fti
Omni i m ilita n s i n f a cris f e r i n i is , c u iu fen n q u e fit g r a d u s ,a d p r in cip e m h a b e t a c volumus cuftodiri. etenim vnl- parum p ro ficit: & fic
ceffum:f iu e f it i n t e r c l a n fir m o s r a tio n e f u i
cuique proximo vnum de fuis qui parum ftudet,parum
g r a d u s ,fi u e in ter ffe E la b ih s .B a r to .
proficit.
filiis qui temporis dútaxat fuf- x Infequentibus.xnz div . Impp. H o n o r i v s &
fragio nititur, (licet parum ob- ftio .
T H E O D O . A A . F a u f t i n O. P P .
feruaffe umilitiam cbgnofcatur) y Illum, extra nume­
Eculiarispraeceptionis noflrae fauore proflamus,vt iri
infequentibusx tempore qui la­ rum ftatutum haftenus
fti tutum.
feriniis h m e m o ris,5 epiftolaborum meritis muniuntur, an­ con
2 Prexim oihiceft pri­
rum,libellorumq;, ab excepto­
teferri poffe decernimus.Illú ? mus o rd o ,fc ilic e t pro ­
ribus vfque f ad melloproxi­
tamen qui locum ftatuti mere- xim u s, melloproximus
mos, k dignitate clarifsimorum
tur:proximo z quidem ducen­ fecun du s, adiutor ter­
honorémque percipiant i 8c fi­
tos quinquaginta folidos, mel- n u s , v el pars fecundi. M ilr
N am diucríí funt &ra- f - j
r
cut reliqui qui in iiidem feriloproxim ot vero vel adiutori dus militantium : v? in
niis militant,liberum cum ordi­
pro confuetudine vniufcuiufq; p r in e , h u i u s . ! . & f a . i n '
nariis iudicib* ingrellum fecreferinijvigitiaut quindecim-fo- authe'. de fan.epi.§. pro r mAof r°tarij, confeflumque habere le­
lidos offerre pr£cipimus.Quod confuetudine. colla, is .
& in authent. feriptum
gibus merueruntrita hi quoque
fi quis1 de fupernumerariis qui exemplar
.fe d hodie ho c f
^ T ‘
in quos hác ftipendiorum me­
in ftatuti locum fubire debue­
ritis clarifsimatus conferimus
rat,ne pecuniam offerat, ftatuti
dignitate,cum fpeAabilibus eetiam gradum recu.fare voluetia habere fefe reuerentiá recórit:fequenti tam oflferéds quan­
tutum numerum. & f a _ f
gnoícat: vt cófedédi, ingredietitatis prsdiAs,quam furroga- c a t r u p r a d e c o d i . i n f e r . ^ L t
díve fecretariú fibi feiant á no­
d i licentia permittatur: ita vi­
bis licentiam contributam.1
delicet,vt fi fecundus vel etiam
O ffid u m m ilita n tis i n f a c r is f e r i n i is otertius vel alterius cuiuílibet in j. Item facit in decr.
lim d u ra b a t b.-enio'Jjodié ad y n u m a n n u m
numeri
j in eadem excufationis v ij.q .j.c a .e o s facerdorefirin g itu r* B artólu S i
te s . Item arg. contra.'/,
voluntate dtirauerit: acceden­ de numerad.nulli. Item
v i . Iid e m a a . & V a l e n t . a *
ti femper eadem copia, quam fa cit./.d e p a la .i.vj.& d e
R o biennio annum iolurri
agere m deinceps decerni­ j . prscedens recüíauerit, tribua­ a g e n .in r e j.j. & f u p ra
tur. Hos autem qui ad ftatuto­ de p o tio , ad munera.l.
mus eos qui in tribus feriniisj
j . & de co n fu .l.j.& in fra
m em oris,n epiftolarum, libel— rum ordinem progredi nolue­ de eroga.m il.anno.l.iurint,nec de fuo gradu volumus bemus.
lonimque,ordine ac merito fti­
remoueri:& cum vacauerit fta­ b T y ^ xirr!os.Literatapendiorum ad gradrim peruc1 que militia.,m ilia
tuti locus, conditionem quam
nerint proximorum.6
antea repudiauerat, id eft & of- tant rtáque patroni cauM ilitates inferinio vltra numerum , lo­
farum & c.vt.s.d c aduo.
ferends pecunis, & adipifoenco deficientium fuccedunt f ¡eundum ordi­
d i.iudicie.haduocati.
nem gradusfu i: nifi quipofterior eorum eft,
di ftatuti locum , liberam ha­ c Comitem, hic comes
laborum comparatione fuperet antiquio­
bere prscipimus facultatem.
V
P
zzr
P
rem in ordine: quia tunc fuccedit in locum
defuncti exclufo priore m ordine : nifi de­
functus teneatur illi qui eft in ordine prior,
quia tuncpoftertor , licet melior , m locum
defuncti nonfuccedit f e d qui primus eft in
ordine.Bartolus.
v 1 1 . Impp. T h e o d o . f & v Aí e n t i n i a n . a a . Nom o
m igiftro officiorum.
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
Q u ijo n g o temporeproh c miHtauerunt in facris feriniis: finito officio,
cingulo cormtiuafacripalatq dum viuuntpotiuntur: Cr nihilo minus om­
nia priuilegia eis data falua manent. B ari olus.
vin.
P
Iidem a a . N o m om agiftro officioru m .
Roximos facrorum feriniorum, quos fides,ac diuturns obferuationis induftna, literatáque mili­
tia:6 comitem cquinetiam difpofitionum, quem pro-
C o d icis liber duodecimus.
247
e ra t’ proximus icrinij
difpofitionfi. nam pro­
ximus erat & comes,
a Ja/w’í.fic.s.l.iiij. & .l.
iubem us.m fin. & íupra
titu .j.l.j. & .). de pri. eo.
qui in fac. pa. mil l.j.&
ij . & fupra de prscpo.
fa c. cubi.1. i j . & de filen .l.iij.
b T A facris. militans in
X fa c r is ,ÍI liabita li­
centia ad tem pus, non
con tin u a, id eft perpe­
t u a , interim conuenietur coram communi iu­
dice, fed poft p ro fcftiohem ante reueriionem
e xcu fatu r: fed fixus iu­
dex eft.'j.eo.l. in facris.
Item & a muneribus.
C ^inte connentionem.ii.
eft antequam citetur.
Accurfius.
d
Indultum, id eft an­
te commeatum.ff. de iud i.l.ij.§ . in omnibu . &
fa c it.s . de com i, confifto .l.ij.& de filé.l. ne ad
diuerfa. Accurfius.
e Poft. n o n folum ea
durante.
F E.xcufaliont. dicto­
rum munerum. & facit
s. de praepó. fac. cu .l.ij.
'g Metatorum. de hoc
habes, j.d e metatis,
h r T ^ i f parte. id eft
X X i n t é r inilitantes
in facris fcriniis prinCipis.Nam fetus ih mi­
litantibus irt fcriniis in ­
fe rio ru m , v b i paucio­
res ad fu n t: vtij.e.l. c ó berimus.
i Mntiquarios. forte fe ­
ries. Accurfius
officia duo k Duplici. N o ta duo
non debet officia non debere haquis habe- beri. fic.S. de aflef. 1. fi.
re.
'&.ff. de o ffic . aifef.l.pe.
& ad m u n i. 1. libertus.
§;prsefcriptio. & in au­
then. vt iu d i. fine quo­
quo iuff*. §. illud. & in­
fra de ageri . ih rebus.l.
\Mntiqua- pen.§.~illi. & qü i m ili.
ríos (inquit pof.l.eos.
iM.tcia.hic) 1 Gemmis, faciefido fe
eos intellige feribi iñ diuerfis óffiqui attqua- eiis. Accurfius.
rü, rerio me- m Occupentur.úils itlmoria prirt cupefitur.id eft non dedpi Jugge- berit aucupari plura c ó runt.
m o d a ,q u ó d eflét per
h o c quód habent, plu­
ra ofticia illi qui funt
Collaturi in vnum , fci­
licet officium . & nihil
reliquis & c .id e f t , ille
debet tantum v ñ i in­
tendere,non quatratplu
ra. alias eft, occupentur
á fe,-fcilicet in fe diuer­
fa; officia collaturi & c.
& idem eft feníus.
n P Í quis. Subrogattu.
v jq u o d d ic v t no.
fupra eo.l. vnicu iq áe.
circa prin.
bitas ac ftrenuitas mérito com- A tus,ab hac hice fuerit fubtramendant,cópleto tempore fus
chis:ab eo quicunque, vtpote
vacante lo co, de fubftitutis in
militiae comitiu s facri noftricó
ftatutorum
confortio fuerit v líiftorij cingulo in diem v itf potimus fubrogacus,n pro folatio
tiri(manentib us videlicet iamvel fuffragio p roxim i, definita*
dudum praeibitis íáluis a priui­
faersque conftitutioni diu s
legiis propriis ) decernimus.
Quibus enim pietatis noftraear­
m em oris T h eo dofij & V alen cana merito committuntur: his
tinianif principú inferta qüan-*
titatem defuncti heredes & fucpietas noftra vitam cingulo fuceifores,vel liberi eius feu cre­
pradiflae comitiuae ornandam
ditores,qui fcemis cum mortuo
decorandámque decreuit.
Militantes in facrisfcriniis qui antequa
pro ftatuti loco éi acquirendo
cenucnirentur in iudicio, commeatu acce­
contraxerint, confequantur: ®
pto fe alfentant,durante tempore commea­
ita fcilicet, vt fi hereditas vel
tus prodicti conueniri non poffunt:& ab
indiclionibus munerumpublicorum offeio g fuccefsio defuncti minime fue­
depojito funt immunes: & domus quas in
rit fhicepta vel adita,talesperprouincia pofident, ab onere metatorum
fonSjid eft creditores quidem
nonyexantur. S artolas.
contra esteros P prsrogatiua
i x . Im perator l e o
a . Patricio
fibi feruata: liberi autem vel amagiftro officiorum .
gnati feu cognati, non heredi­
N facris b noftris fcriniis mitatis , fed priuilegii nomine filitates,per commeatum non
mili modo huiufmodi fummam
continuatim praftitú ante conpercipiant:fibiq; petersrac vin­
uentioneeprofecti,intra indul­
dicare pernaittanturmulÉus ma­
tum d temporis fpacium erunt
chinatione huiufmodi noftra
cum fuis coniugalibus & liberis
difpofitione retractada feu vio­
a cóuetione fecurhab indictio­
landa ; maxime cum ff viros enibus etiam publicorri & ciui­
tiam pro tempore fpeftabiies
lium munerum etia poft e com­
eorundem proximos ferinio­
pletam militiam excufatione f
rum,fi quis eorum ante comple
potiantur.fuper domibus quo­
tum proximatus aftum morte
que quas in prouinciis pofsidet,
metatoriis moleftia liberentur. C prsuentus fit, ad heredes fucMilitates in facris fcriniis principis de­
ceflorefque iuos refidui tempo
bent effc.lxxq.Juper epiftolis vero.xXxiitj.
ris proximatus folatia fine qua­
fuper libellis ccnuentionalibus. xxxiiij. '§ /
dam imminutione tranimittere
quatuor qui funt omnibus pradiclis feniorion dubitetur.
rtsmec duplici officiofungi poffunt.Bar.
I
x Idem Auguftus H iiariano co­
m iti m agiftro officiorum .
H
Ac parte hftatutos memo­
riales praecipimus eife in
ferinio quidem memorias fexagintaduos, epiftolaru vero trigintaquatuor, libellorum quo­
que trigintaquatuor: antiqua­
rios 1 t vero qui habeiitur in
fcriniis memoris,nunquam mi­
nus efle quam quatuor. fupraferipti autem memoriales nul­
lo modo duplici k fungatur o f- ^
ficio,nec geminis1 chartis irrepferintrvt non occupentur™
plura in vnum fe coincida collaturi,nihilq; reliquis relicturi.
Si militans in facris fcriniis decefferit,
& in eius locumfuerit alius furrogatusfalarium ei debitum inter creditores diuiditur
hereditate nondum adita, falua tamen priuilegiorumprarogatiua.ea yero aditaJ.ala­
rium heredibus debeturpro proterito tempo
r e ,O etiam rejidui temporis. Bar.
x i . Im p. A n a s t a s i v s . a .
t u fe b io magiftro officiorum.
quis in facris noftris feriS Iniis,id
eft m em oris, diipoíitionum,epiftolarüm,& libel­
lorum,ftatutis iam connumera-
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
Militantes in facris fcriniis , O eorum
parentes , yxores ftb eri, coloni adfcriptitij
O ferui cerum ciuiliter & criminaliter co
rfm officiorum magiftro funt conneniend iz& fi in prouincia conueniunturjatifdare non coguntur de iudicio fiftificet immo­
bilia non poftideant:fed eorum iuratorio
Cautioni committitur: & nomine¡portula­
rum nihilfoluent. nam executonbus aren­
tium in rebus ynumfolidum proftabuntigr
cum ingrediuntur iudicium dicti maoiftri,
foluent folidos duos: & pro editione aclo-
° Confiq*ant~r
ergo o l L per. i . ^
vn.cu iqu e.§. lllum_Pra
batur diuerfis praJ:i
hoc
adiK
perfonis vt hic ^
dic quod iila fe c a j,,'*
hac loquebatur. &
“
~ uut.
P^°_. atj ° ■
fic infi
ad °Tertu
U ' ^iteia
Inftitu'
ad
T ertuL§.j.
acquirendo*!’ S T r n°'
% ra
- r .r -3 --"".o ca u th en .,’
ibi pofita.
p Contra cateros. fcj|cet filios, non heredes' ‘ t * 5*-’
& no. ordine' hunc fer‘ f
? a r i > f a n d ix im u s.fF .d e
le g a j ficu patér.§. i te. N
V el dic esteros, fe¡j¡ ‘«'u.
c et etiam cunáos alios
creditores quauis tem.
pore priores; vt ftpri
pi§ l -v lt .& qui »ot
in pigno.l.diuerfi. Sed
hodie ita demum,fi ad
ho c eft mutuata: aliis
non p refertur aliis: vt
in authen.de equa. do.
f.qu a vero, colla. vij*
& de exhi.§. optimum’
colla.v.
q Maxime cum. acci­
pe finem, non dubite­
tur viros & c . fi ergo
datur heredibus fal st
r iu m , ergo & hoc lu­
crum: ad quod fupra de
domefti.l.fin.St infra tit u .j.l.iij. & de primipi.
l.j. & fupra de inoffic.
teft.l. omnimodo. & de
aduo. diuer. iudi.l. poft
d u o s .§ .j.& in authen,
de exhiben.§.optimuH.
& de var. & extraerd.
cog.I.j.f.penult. & in­
fra de ero.mi.an.l.per
h a n c . Item n o t. quód
aliquid habeiit filij non
v t heredes patris, fed ^
v t liberi, fic.s. de Lati, qualumlib . t o l . §. fed & fi fub
conditione.
fliiitqet
Arfacris ferinas. fcili-'
1 cet principis: qu«
notaui. Accurfius.
f P
‘ arentes . tranfit ad
rum notariis dimidiumfolidum :&• f i liti­ fuperiores priuilegium.
gant coram delegato yel arbitro , eifdem fic infra tit.j.l.fi. & in­
nomineJportularum ynumfolidum tantum fra de caftren.l.fi.§. hoc
praflabunt .pro omnibus yero aliis in iu­ autem. Sed contra.ft.de
di ció a¿¡tandis tertiumfolidum tantum:&
fena.l.j. in fin. Solu. vt
ft non coram magiftro ,fed coram aliis iuib i. Accurfius.
dicibus maioribus fuper annonis ciuilibus,
tutela yel curatione^ yel nunciatione tioui operis conueniantur ¿Mes fumptusfacient in tali iudicio quos facere tenebantur coram officiorum mar
gtslro. ft yeroconuemantur corampr afeito , W fifeipatrono, Mt rrbi*
tantum proficio , yel apud architectos ullos fumptus pralíabuiit imr-tne
Jportuiarum.quos coram arbitris proflare tenentur ,& • non yltra. & ha­
bent locum¡.radíela fiueper fe ffiueper procuratorem litigent: & adpridiclasflorín! as tenentur cumproieffus ordinarie agitatur in feriptis .fi­
cusf i extraordinarie. Item dictis militantibus donec militant,& tt,tM
depofto off ctopnutlegta data funt falua :&■tb ¿qualitatem in nthcui
obferuaneUm,priuilegia eis competentia circa praftattonem ftortuU:**
ad aduerfenos porriguntur . Item mutatione loci priuilegia 'eis concifi*
twnperduntur. £arto!ns.
x i i . Idem A u g u ft ü s C eleri magiRró ofticioru n i.
I
N facris fcriniis * militantes,& parentes f atque v*0-
res eorum ,necnon liberos,ex fententia tanta©m0^3
249
D e proximis facroru feriniorum.
Tit.xix.
250
rvfflriorutfl loquitur
lo q u itu r, vt.s.d e filen.l. A u en iri,vt in princip.huius.l¡Refpon.íponte.vel fpeciale in tali­
x ^ F u d m t s . m agiftro officioraifl
bus, v t certos habeant iudices: v t infra d epala.L viros.A cc.
, & dtc,fententia,citatoria.fic.s.de ep if.& cler.1. cum clencis.
t Maiore, fcilicet iliuftrium v el fpeftabiiium : quia feparat fp elem .& dic,ftatutis, vt.s.to.l.vnicuique.
& dearbi.l.qu
Ctabilescum dicit
feruis principis: v t fupra v b i caub Sernos, in his fpeciale.
u Patronum, ex curia prsefefti era teleflu s patronus fifei qui aufae fif.l.fin.
diebat de his caufis vt
c Committendos. dictos
Accurfius.
cio eminentise tuse dependere iudex.
modo tuse celfitudinis a crimi­
militantes,& eorum fa­
x
Architectos . iudi­
praecepti fiint, apud virum cla- ces de teftis cogno—
miliari:-^ h o c in vrbe:
nales & ciuiles intentiones agéfed in prouincia iu ratium excipere iubemus: infu— riisimum prafeftum anno - fcentes : v t fuper nun­
b u n t : v t fubiieit. A c c.
nse, feu fifei patronum u vrb i- ciatio ne noui operis,
per etiam colonos feu adferid Etfi. id eft quanuis.
cariae magnifica? pra?feftur£, alias fumrai m agifiri te ptitios, & ferubs b eorum in
alias contra.ff- qui fatifftorum vocabantur, v t
vel arcbkeftos, x pro modo con fu leren t.flc in aud a . cogan.l.(ciendum .
hac regia vrbe degentes , eo­
Sc de ho c loquitur in eorum quae fuper arbitris,& th en t.d e non aliena. §.
dem beneficio potiri: fidei pro
fii.de fatifsda. j.fe d ho litibus apud eos exercendis fu- quod autem .Al.
tempore adiutoris viri ipeftad ie.& facit.}, de prine,
cnfores . procu­
perius ftatuta'funt, foluentes Y
bilis proximi, vel vnius ex fta­
agen . in re.l. finali. &
rator afto ris, defenfor
expenfas,nihil amplius agno- rei: vel procurator cum
de priui. fcho.l.fina.
tutis , committendos:c itavt fi
e F id e i , fcilicet cau­
fcere feu dependere cogatur, m andato, rei vel a fto in prouincia quiciinque memo­
tioni iu d icio fifti-Acc.
rialis repertus fuerit, iuratorias ® Quse omnia cuftodiri iube­ ris:d efenfor,fcilicet rei
f E ius . memorialis in
mus , fiue per fe , fiue per pro­ fine mandato: & h o c in
cautioni committatur :v t etfid
prouincia : & con ueciu ili,n on in crim inali:
curatores aut etiam defenfonientur ib i coram de­
non pofsideat immobilem fubvt.E d e p u b l.iu d .l.p e n .
legato á magiftro oftires y lites exercere maluerint. §.ad crimen.
ftantiam , ferui nihilo minus
c io r ú , vel prsefide pro H oc, fi prolata feriptis fen­ Z Sententia. citatoria:
& coloni ad eum pertinentes,
u in ci*: argumentum.?,
tentia z moniti fu n t. Si vero vtputa per album v el
fideie eius f tradantur. M o­
de epife. & cler.l. om­
ex depofitione feu aliter quis p e r feripturam miflam
dum iniuper fportularum, ad
nes qui. j. & . ij. refpon.
lib i vt veniat,
dimidiam . & faeorum eonuentus fuerit, nihil a E x depofitione. quia
mediocrem deduci, quantita­
cit.s.d e d ignita.l. qu oeum vel ferinio viri clarifsi- a fto r dicit quod petit,
tem:? & exeeutoribus de fchotiens.&.'j.de agen.in re.
mi adiutoris,b vel cuilibet alij & notarius fe r ib it: vel
la agentium in rebus attribuen­
l.fi. Accurfius.
nomine fportularum offerre tantum verbis d ic it : &
g Quantitatem. R epe— dis,11 vnum folidum fingulos 1
extraordinarie : &
te,iubcm us: vt ecce , &
compelli: omnibus antelatis c fic
vfque ad finem negocij : prótunc nihil d eb etu r. &
execu .& c.
priuilegiis j quibus poftea d per fic eft argumen . qu ó d
que ingreflu in iudicio tuse ma­
h A t tn buendis. magi­
anteriores diuorum princi - iudex medius nihil ac­
gnitudinis quolibet modo fa­
ftro officiorum qui afpum fanctiones defenduntur, cipiat de decimis,quan­
ciendo , duos iolidos: k & pro
fumebatur de fch ola alia : v t d efenfor ciuita­
editione geftorum 1 excepto­ ^ in perfona tam eorum qui ad­ d o extraór.agitur.
b Adiutoris. de curia
tis de fchola prafidis:
huc militat,6 & qui poftea ean­ m agiftri o fiicioni erat,
ribus dimidiam iolidi partem:
v t in authen. de defen.
dem militiam fortiti funt: quam c Omnibus antelatis, an­
& fi apud arbitrum mnegocium
ciu i.§ . ex prouinciali.
eorum qui prasdiftam mili­ te hanc legem per alias
ventilari contigerit, ipfi qui­
collatio . ij. Item dici­
f yocante.
dem arbitro vnum folidum, &
tiam gradu vacante f t iam de- leges huius tit.
tur exeeutor hic,qui fa­
c it partes in iudicio c onihil amplius: exceptoribus n
pofuerunt, vel poftea depo- d Poftea. id éft p o ft­
quam fuerint concefiá.
parere:vel aliter & 41autem eum 0 obferuatibus,tam
fu erin t, feruandis : vt eorum e M tiitant.de his qui
prié v t fupra de exe.rei
pro ipfo quod implere viden­
commodo ipfi quoq; vna cum tempore priuileg ij m i­
iudi.l.executorem .
vxoribus & liberis,colonis prf- litant : vel poftea ccei Singulos, fcilicet pro­ tur minifterio, quam pro edi­
ximos conuentos.
tione geftorum feu relationis
terea & feruis propriis,perflua­ perunt. V el d ic, funt id
eft erunt.
k Duos fiados, non avel definitionis, tertiam par­
tur. Et qiioniam t in contro- f Facante . alias g ra- t Concor.c.
perit cui dentu r, qui­
tem iolidi prsebere fancimus:
uerfiis quas in iudiciis moue- du v acan te : alias gen e- ’n iudicu¡.
dam dicunt oftiariis.
nec pro tempore virum fpeftari contigerit, sequalitatem liti­ re vacante perfruantur. c* f»aglof.
Y e l d ic , ipfi praifefto,
bilem fifei patronum, vel exeargu .in au then t.d e iu­
gatoribus volumus feruarij& Gc fupra de filen.l. fi. in circa med.
fi.cum con co r.
extra de red i.§. ne auté .&.'}'.pro­
cutores P quibus imminendi t
aduerfariis eorum : pro fum- g Cufiodin. Sc id eo eo- g¡*.tu.& m
u -™
xi . & .l. fi ad arbitrum.
nuenit.
litibus iolicitudo iniunfta eft,
ptibus & expenfis fimilem an­ rum aduerfarij non d á- t-f taas.
& d ic folidum , id eft au
quicquam ab eis exigere feu
telatorum beneficiorum prae- n ifican tur. id circo ha- Eiuglo .fit,
t profiañ- reum : v t in ftit. de poe.
profligare t concedi: dimidia ft D rogatiuam cuftodiri. s propter beant a g e n d o , v el d e- yerboyexture.
te.li.§.finali.
} Ceftorum . id efl: eo­
fcilicet expenfarum quas in iu­
hanc etenim' caüíam, & viros fendendo. & no. sequa- celler.tiorU.
litatem in iudiciis fe r- extra de
rum quae aguntur in iu­
dicio tui culminis a memoratis
deuotos memoriales non tan­ uandam.fic.s. de fru. & fimo.
dicio. Accurfius.
perfonis prseberi ftatuimus,por
tum agetldo in quolibet iudi­ I i t . expen.I. fi n . & de
m Arbitrum. id eft de­
tione in iudiciis prouincialicio , fed etiam aftiones ab aliis p o f t u la n .l. p r o u i d e n d f i.
legatum . v el proprie,
v t in au th en . de iudi.§.
busabhis agnofeenda: ita vt fi
ingerendas excipiendo, priui­ & in fra de re milit.I.
appellationes.colla. v j.
de ciuilibus r annonis, vel tu­
legiis a nobis induitis potiri fin .§. ita v id elice t. &
n Exceptoribus. id eft
ff-dere iudica.l.no tantela feu curatione, vel noui o decernimus: his videlicet qui tunl.- f fiupra commu­
notariis.
peris nunciatione litem eos f
militiam virorum deuotifsimo- ni diui.l. penul.&r in aro E am . conuentum
coram arbitro.
fiibire contingat: in maiore
rum memorialium gradu foli— bitris: v t.E d e a r b L l.fi
P Fxeculores . fcilicet
quidem iudicio ad fimilitudito b depofuerUntjfeu depofiie- cum dies.§.penuJt . &
aliquos ab his coram ar­
in p aclis: vt.ff. pro f0_
nem fumptuum quos in iudi­
rint,etfi quietis amore per pro- c io .l. fi focius p r o filia.
b itro conuentis.
q D im idia. N o t . mi­
arg .co n tra.ff.d e aftio .
emp.l.Iulianus.§ .penult.
nus praeflatur fi conueniatur iñ p ro u in cia, quám fi Roro se. fic.s,
de epif.& cle.l.omnes. j.ij.& .iij.
h Solito, alias fo lu to .& facitad prin.L s.de com i.confi.l.ij. & de
r
D t cim ibus. & de his habes.s.de diuerfis prsefcrip.
filentiariis.l.pe.&.s.vt omnestam c iu iJ .j.& in auth.de litigiofis.
f 22ai.militantes in facris fcriniis-.alias eorum familia, fed quo­
§.ad excludedas.col.vij.& .}.de caftréua.l.fina.& .j.de prin.agen,
m odo hoc,cum coram magiftro officiorum tantum debeant c o in rebus.l.£n.item ad fi.s.de pri.fcho .l.ij. Accurfius.
3
1
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
2 * 1
C o d icis L iber duodecimus.
a Domicilium. Ex diffe­
rentia enim loco rii & c .
v t fupra de tem po.in inte .reííi.l.íin . Accurfius.
b
Praftita. in.l. quá no
habemus.
u in c ia s d o m ic il iú * f o u e r e m a - A
C f ~ ' Omperimus. D.Jpofi-
b e r a lita te praeftita b fu n t ,m u n ié -
C
t»w».in.l.quan n on
habemus.
d T x í.q u x ílo r i loq ui­
tu r,v tin fra .l. fi. A ccu r.
e Duodecim.fupra eo. 1.
h ac parte. con tra.S o.vt
ib i.Á lij quia ib i in me­
m o ria lib u s , hic in a d iu toribus. Accurfius.
f Numerum.. N o .du as
fch olas feu numeros
memorialium adiuto rum .
g Longum.id eft lon g e ,
c ii memoriales debeant
efle plures.
h Numerus, fic in auth en .d e referen.c o l.iij.
& d e m enfu.ordinando.
clericorum . & vt deter­
minatus fit numerus cie.
in p rin -co l.j.& fupra de
facro fan c. eccle. 1. non
plures.
i Laterculenfis. gradus
quidá in ferinio memo­
ria: difpofitionum principis.A ccurfius.
k Mliis. f. libellorum ,
v e l 'epiftolarum : quod
d ic v t in rubrica.
I ?ro xim t.\d eft in difiis gradibus fuerunt incorp orati.
orati
m Inter, ho c continet
fubfcriptionem , quod
in ter adiutores ei quem
p ro fe furrogat.
n Temporum, fic infra
de priuile. eo. qui in fa.
pa.l.fi.Accurfius.
O Meruit . id eft qui
d ifcefsit ab ad iu to rib ^ ite r quos erat prior:
nunc eft vltimus inter
memoriales : fed furrogatus ab eo inter ad­
iu tores erit primus in­
ter e o s , fi m odo ordo
temporis libellorum ei
dederit,quia preced en­
tes eum funt mortui:
ne o bftet fupra eo. ib i,
qu i pofteriores erant
e x te r is . V e l die quód
memorialis vltimus fit
adiutor: & poterit efle
prim us, idem fi definant
pre ced en tes, argu.infra
Officia duo l.p r o x .& fic duo habent
regulariter officia: quod con trad iqas habere c it fupra hac parte :nifi
non potefi. dicas quód hic quafi vnum reputatur,cum fint
eircaid em .
p offLdis. puta in feri­
niis principum . V e l dic
etiam in feriniis aliorú
m agiftratuum . nam &
a lij h aben t: v t in fra. 1.
p ro xi.
q | j M c lege . ‘P raciJ p ie n tis . id eft a-
l u e r i n t , o m n i b u s n ih ilo m in u s
p r i u ile g i is , quae h u ifm o d i p e r ­
fo n is p e r fa c ra tifs im a m l e g e m
n u p e r p r o m u lg a t a m a n o f tr a l i­
d is , & e o r u m c o m m o d is a tq u e
a u x ilio p o t i tu r is .
Numerus adiutorum primo determina­
tus,# poftea per ambitione ampliatus , est
ad primi ampliatum mimerú poft pr¿(en­
tes adiutores reducendus.LLtfi ynuo ex diclis
adiutoribus fuerit incorporat tis interferiniarios memoriales libellorum yel epifto.arit,poteft alium coadiuporem locofutfurrogare, dummodo quafioriin feriptis yel per
libellum votificet nomen,tempus &meritum
fmrogati,0‘ quaftorum fubfcriptto apponatur. O adiutor talisfiurrogatus remane~
bit in ordine, qualis tempore dati libellifue­
rat. _£uod ettamindigmtatibus obferuatur.&hoc ¿iciftota.l,focundi Ioan.de ? la .
x i u . I m p . I v s t i V i a . A .P ro cu lo
q u xftori facri palatij.
C
m us, v tp o tc nonnu llis an terio - gcr.tis,vcl accufan .
ribus exem plis fu b n ix u m , n e c - Í .
n o n iuftitise co n g ru u m , v t ab fciPtur,E f t n t c n ^ j
rÍÍ>
his quibus co n ceflu m eft adiu­ prxeeaetium frilic,
conuent
to ru m agm ini p ro fe fo cia re d i- cit fupra 1 rn7 U'(3if»'
bellüs efferatur v ir o illuftri p ro
h ^ fip ro Íata .& C-IS-.§tem p o re q u $ ftcri,p e te n d a q u e gR-1-!.quotiens. e °1'
eius f u b fc r ip tio , tem pus atque Í P.obatiombm
p ro cu ration ib u s'. !!•?
h o m in e m , n ecn o n etiam rem
ipfam continens : id eft q u o d P^vocationibusbS
p ro c u r a tio n ib u s ,, p
in ter m ad iu tores ei quem p ro
h o m in e s vocátur la
& f i c funt d u * L r
fe fu rro g a t, m e re ri permifTnm
A c c u r fiu s.
P ttcsefbo rdin andis v id e lic e t hifdem
t Deduttiene. v:j
ad iu toribu s p ro ratione tem p o
^ fle ,q u ia b e fifc
rum n quibus lib elli p o rrec ti commeatu quo ad
ben d am .& ficftcif
, fu n t : v t etiam fi in m em orialiú
* m atricula in ferio re lo c o fit,q u i clericis abfentibus.ltem rT*
quo adpriuilegiun,. Z.
p rio r in ad iu toribu s m e ru it0: fupraeod.1. i n f t c r i ^ ^
ad iu to r qu id em habeatur fupe*. has fecus: vt fupra de ^
domefticis.l. iij. &
,
r io n m e m o ria lisv e ro p o fte rio r
wtB.
pro -v triu fq ; o rd in is m o d o v e l
dife rim in e . q u o d etiam in aliis
O m p e r im u s d iu in itu s q u i­
q u o q u e pen é om nibus officiisP
o b fe ru a ri d ig n o feitu r.
d e m p r i d e m fu ifle d i f p o f i -
t u m , c v i r o s d e u o t o s a d iu to r e s
^.¿tutores cum coueniunturfineferiptis,
? rms-\áz
eorum nomenyccefila fufficit demonftrcri:
fapra eodenij
aiids'tam inferiptis,tam m caufa,quam in
actis eft demonftrandum.Itemf i adiutores commeatu acceptofe alfemu.
uerunf.du,re.ntetempore abfentia integrum debent haberefalarum ae t
prafeutes ejfent-lBa.tolus.
x 1 1 1 1 .Idem a . T a tia n o m agiftro officiorum!
t u £ d m a g n itu d in is , c e r t o s e f í e í
n u m e r o , n e c a d h u iu fm o d i n o ­
m e n v e l o p e r a p lu r e s l ic i tú e fle
a d lp ir a r e , q u a m in fe r in io q u i­
dem
facrae m e m o r i s
duode­
c i m 6 ta n tu m : fe p t e n o s v e r o in
H
d u o b u s r e liq u is fe r in iis, i d e ft ,
fa c ra ru m
/
e p ifto la r u m ,
... ‘
. *
fa c r o
“ '
r u m q u e l i b e l l o r u m : fe d p o f t e r io ris lic e n t ia m t e m p o r is fu p ra
n ib u s ,d ift u r b a f fe r e i m e r it a , a c
m u lt it u d in e d iu u lg a ffe : v t in t e r
m e m o r ia liu m & a d iu t o r u m n u ­
m e r u m f n o n l o n g u m s p e n e in ­
te r f it . S a n c im u s ita q u e r e d u c i
e is a c r e n o u a r i fta tu tu m o r d i­
nis t e r m i n u m : n o n v t e x im a n ­
tu r a d iu t o r ib u s h i q u i praeter
praedi c la m d if p o f it io n e in p raefe n t i e x u b e r a n t : f e d v t in t e r e a
in te r d ic a tu r ab
a d fe d la n d o h o c n o m e n , d o n e c
e x e u n t ib u s fin g u lis a c r e c e d e n h n c Ar-ereCr* *
^
c o n g lo m e r a n . Ü J L J S Í !
c o n g lo m e r a t io , le g i t i m u f q u e
ia m r e f id e a t n u m e r u s : h n o n
p r o h i b e n d i s v ir i s d e u o t is
iu t o r ib u s
ad­
d e fifte n tib u s a b e o ­
d e m o f f i c i o , c u m v e l a d la t e r c u le n fis
cr z
‘
A c le g e fan cim u s , fiquan do adiutores viri ma­
gnifici pro t em p o re quaeftoris facri noftri pala-
t i j , in a c c u fa t io h e m c iu ilis caufse v e l crim inalis deduC f t i fu e r in t; ftri(ftum iu ris &
te g
gr
& in
in te
r ita
ita tis
tis congruum
congruum oror­
m o d u m in d u l g e n d o a m b it io ­
o m n i b u s a liis
fiper°5‘
u Fiterint.íacit fupra Í
p r o r i.& in fr a .l.prMi;§;
d in e m c o n fe r u a r h v t fi fin e fe r ip tis con uen iendi fint,
n o m e n e iu s p ra e cip ie n tis “2 o r e defignatum effefuffic ia t .S i n a u te m fe r ip tis in q u e r im o n ia vn u s adiutorum
a u t p lu r e s fo r t e fe r e n d i fin t: m o n u m e n ta 1 fententiaru m
in p e r fo n a ta n tu m m o d o c o n u e n ie n d i adiutoris
p r a e c e d e n t iu m , aequum & iu ftu m in itiu m futuropraef t e n t c e r t a m in i. E t q u o n ia m p r o b a tio n ib u s r& exem­
p lis p o t iu s q u a m in d eco ra e c o n fiie tu d in i deceat in­
d u l g e n : q u o d i ñ v n i u e r f o d e u o tifs im o r u m ferinio lib e i le n f iu m e iiiciffe m o n ftr a tu r , id in adiutores faene
m e m o r ia e,fa cr a r u m e tia m e p ifto la r u m transferendum
c e n f e m u s :V t q u i lib e r a m p r o f ic ifc e n d i licentiam pro­
n u n tia t io n e c o m m e a tu s in d e p t i f u e r i n t , fine quali­
b e t f t i p e n d i o i u m a ut e m o lu m e n t o r u m deduétione *
j
•
• •
,
p e r e g r e ele ga n t. e t e n im p r o t e m p o r e viris clariisimis
P ¿ J X3mis &
M e l l o p r o x i m i s , a u t e o r u m adiutoribus,
a b icn tia ? c au ia v e l o ffe r r e d e f u o p r o p r i o , aut ex an­
n o n is fe u ft ip e n d iis q u ic q u a m r elin q u e r e cogendis:
q u a m u is Ianuarias K a le n d a s in d u lt u m e x ce d a t fpaci»,
& in tr a f e f e f t u m d ie m c o n t i n e a t . A d h o c illud ob­
fe r u a r i fa n c im u s , n e aiius a d iu to r p r o p te r quamcúque
g r a d u m in fe r in io f a -
m e m o ria e p r o u e e t i fu e r in t,
v e l fe c u n d u m l o c u m
r i n t , in d u o b u s aliis
o b tin u e ­
k
fe r in iis ,
a m b it io n e m h is q ü i in p ra e ie n tifu n t,
v e l p o ft eorufll
d e m in u tio n e m a d d a tu r , l ic e t in v e t e r e m numerum 1É~
d a í t i fu e r in t ” .
t u r , l i c e t n o n d u m re d a d la fit
M-diu tor esfacrarum feriniorum etiam fupemumeratipojfint aliosfif
rogare loco ipforum,yt ipfi ad fumantur initerferiniariei coUegatosyun ■
“
tem propter morbum y ei jenium ,yel aliam neccjfanam cauJam: f<®r
q u a n tita s p r i f t in a , ta m e n alio s
tiene boc permútente b a cín parte corretla.B amitos.
p o ftq u a m p r o x i m i 1 crea b u n ­
pro
fe q u o s
e le g e r in t f u r r o -
g a n d o s a d iu to r e s p e t e r e : q ü i
p o f t e r io r e s e ru n t caeteris.
Il­
l u d e tia m d ii p o n e n d u m d u x i -
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
x v - I d e m . A . e id e m .
C
. -
E rta? q u id e m fu n t d if p o f m o n e s n o ftri num»®»
qu a s fu p e r a d iu t o r ib u s v i r i illu ftr is p ro tem po^
quaeftoris n o f t r i p a la t ij, q u o r u m o b fe q u io res agi3®
q u a f t o r i a , d e d i m u s : q u a r u m p r i m a x q u id e m a d iu r
D e agentibus in rebus.Tit.xx.
2 (3
l.con>per*ains'
„ ,
a _A.iir.tor~rr.. id eftadiutoriornm . fy neopafíe fupra de p r s p o . la­
borum. & fic in hac le„5 frequenter j>onitur.
Accurfius.
expone vtm. d.i.
ccomperimus*
üufceni.furrogates:
nonautemdicasquod
vnushabeatduoofficia
vtfupraeo.l. hacparte,
vel dicvtnota.in.d. 1.
b UteraAenfis. H 3: c o mnia
r S S ó c lG r » ca.Accurfius.
e Deminutio^™, nam eu
¡nulti erant fupra nume­
rum , non poterant mi­
nui : fed liceat cuilibet
feni, vel m orbofo. A c corfius.
f Venditleni*. quia fitig en sv e ln o n fingens ae­
gritudinem vendebat lo
cum furrogato.
g Mdepti fuerint.Vt .l.CQ
perimus.
h SecSda.C.Graeca, quá
ho n habemus,
i /&>. facit, s.l.proxi. §.
finali.
k Midatur. v t fit vltra
numerum.
1 Sanctionis . fcilicet
Graece. Sed argu. c o n ­
tra infra titu.j.l. peiiuL
Item fa cit in authen. de
d efen.ci.f.n ulla.coll.iij.
& vt iudi. fine quo. fuf.
f.ñ u lli.co ll.ij. & d e m á .
prin.§. eos. autem, coi.
iij. & fupra de adfef.l.
nullus.
m
D E .
M C E N —
tibus in rebus.
H i funt quibus eletlionssm cur* mandaturwt in­
fra ¿e decurio.l.ylti.& erantpium diuijiper diuerfos numeros: yt infrdd.q.&
quilibet numerus habebat
prapojieum: ytfupra de offijna.ojfJij.fi dicebatur pro
cipes: ytinji-a titu. j.per to­
tum . nam de illis ibi dicit.
^tccurfins.
n X I fe’Jus. fc ilice ta ll N ter quam ille de
qüo dicitur,
o De fcbola. neque de
extraneis: adeo quod fi
tnilitauerit in officiis
fpedabilium , no n acci­
piet hic locum: v t fupra
d eof.m ili.iu.l.pe.
p Obiechone . alias o b ie & io n e : alias obre­
p tion e. & facit fuprade
p roxi. fac.fcri.1. vnicuique.& infra de caftren.
l.j. & in authen. de inon i 4 .ordinationem, coi.
j. & fupra de offi . ma­
g i .o fb .l.n em o A de a<Juo. di.iud.l.petitionem .
5- quando anrem . & de
aduo.dL iu.l.fi.in prine.
p lic a tio n é e o r ú d e m a d iu t o r ú 1
254
A v i d e l ic e t o b fe r u a d o ,n e alius a d -
& in fra d e t y r o . I . f i n . &
é m iflá ,n u m e r o e o r u m q u i e ra n t
i u t o r p e r q u á c u m q ; a m b it io n e
{“ p r a d e m a n l - l . f iq u is .
il lo t e m p o r e q u o p r e c e s n o b is
h is q u i in pfienti f u n ', v e l p o f t e-
& fupra de profef.l. nugiftros. & fupra de fta.
o b t u l e r ú t , n e q u e a liq u e e x im i ,
lib . vr. R o . L j .& fupra
>=
v 1 „
,
de o f.re. pro.l. fi quis.&
t e r e n u m e r ii r e d a d i f u e r i t ) a d ­
n e q u e a d d i p r e e e p it , p r x t e r q u á
infra de diuer.ofti.l.j.S:
d a tu r fc .n a m fi p e r m u ta t io n e m ,
i i q u is e o r u m v e l a d la t e r c u le n fupra de o ffi.p rs fe c.v r.
l ic e t f o r t u i t i C afus in c i d e r i t , j p í i s b g r a d ú in íc r i n io íácrae m e ­
l.fin.
h i b e r i d ifp o iu im u s : m u lto m a ­
m o r ia : , v e l ad f e c ú d u m lo e u in
q X T u 2(.fiiudici.
g
is
p
r
i
o
r
ib
u
s
m
a
n
e
n
t
ib
u
s
a
lio
s
IN r Difcingenii.i.
d u o b 9 a liis fe r in iis , i d e ft (aera­
deponendi.fic fupra de
in t r o d u c i v e t a m 9: caeteris f c i li­
r u m e p i ft o la r u m , íá c r o r u m q u e
a g r L & m in iiij- Á c .
c e t a n te r io r is f i n i t i o n i s 1 c a p i­
lib e llo r ú & c o g n it io n u m , p r o f Eximendi, a matricu­
tu lis in fu o r o b o r e p e r m a f u r is .
u e & u s f u e r it .n a m h is lic e r e d e la feu lib ro in quo -n o ­
t i t v -l v ^ s
xx.
mina eorum erant fe rifift e n t ib u s a b a d iu t o r is o f f ic io ,
DE
A G E N T IB V S f IN
pta : fed ipfá. 1. exim it t Quinam
a lio s p r o fe q u o s v o l u e r i n t a d rebus. m
quandoque propter dé- hijint,yide
iu to r e s (u r r o g a r e , v l t im u m l o ­
Nudus de numero agentium in rebus lolicium cius: vt infra de apud ?yrc u m in h i f d e m a d iu t o r ib u s o b - jj f» mortui per pecunia debet inuaderefed in
com m ea.l.fi. & arg.s.d e rhu tn hunc
loeu ei9ille debet fsecedere, quisgradu poft primice. 1. n .& facit fu - titulum.
té tú r o s ,l i c e t fu p e r io r e m in m e ­
eum erat proximus,& dignus labore. Sart.
pra de decú.l.ñemo.
m o r ia lib u s h a b e a n t 0 . A l t e r a 11
I.Im ppp. A R. C a d i v s H o N O R .
t ladicis.ilicuius.
v e r o p e r fa c ra m p r a g m a t ic a f a & T h s o d o s i v s a a a .A s iv Militatis, viles v o ­
themio m agiftro officiorum . ,
c h e ft ,p e r q u a e x ce lfa e m e m o cat alios iudices : vél
V l l u s 11 d e fc h o la 0 pa­
r if v ir o P r o c u lo ( u g g e r e te p r g refpeftu eius agentis
d ic it: quafi vile fit ti­
g e n t iu m in r e b u s d e
c ip i m 9 illo s e tiá a d iu t o r e s p o f mere: vt.ff.de regu.iur.
c aetero l o c u m m o r ­
fe in fu u m l o c u m a lio s in d u c e ­
l.vani.
t u i c o n e t u r in u a d e r e ,q u i p e r a liq u e m f o r t u it u c a i \ J C Mtriculam . id eft
r e : f e d is q u i o r d in e f t i p e n d i o ­
f u m m in u s im p l e r e fu ú o ff ic iú
i V l librum vb i n tjmina infra feriptorum
r u m , & l a b ó r ú m e r it o a d g r a d ú
v a l e a t ,v e l u t i fe n i ú , v e l m o r b ü ,
erant
deferipta per or­
m ilitiae fe q u e b a t u r ,ft a t im a tq u e
v e l alia n e ce fla riá c a u la m : q u o d
d in e m , & fuerant v o illu m fata f u b d u x e r i n t , in eiu s
e x ip fo r u m a d iu t o r u p e t it i o n e
cati.Acurfius.
praem ia p e r c ip ie n d a ( u c c e d a t ,
id e m m agnificae m e m o ria e P r o ­
y M tua. magiftro of­
o m n i o b i e d i o n e P c e flá n te .
c u lu s a d n o s r e t u l it .S e d in p raeficiorum loquitur, vt pa­
algens in rebus,deponedus yel eximendis* tet fupra de offi.magift.
f e n t ia b aliis m e m o r ia lib u s t a m
de libro agentiu non eftper alique iudice ad
offi-l.j.
i n f e r i n io (aerae m e m o r ia e ,q u a m
C cuius ojficiisnonjpeilat cognitio contraeos.
z In cingulis, hi quadra
i n caeteris d u o b u s , faCrarú e p i­
11 .Im pp. H o m o r i v s & T h e ^ in ta o fto erant prin ci­
f t o la r u m ,( a c r o r u m q u e l ib e l lo ­
o d o s . a A .H elion i*m a g iftro offi,
pes d id i: v th ac.d .I.j. & *al.Heliequilibet p is e r a t forte doro.
r u m & c o g n i t i o n u m r e la tis ,a d V l l i "i p o f t h a c fin e noftrae
ducentis. A ccurfius.
ii c i c ó p e r i m u s , d e m in u t i o n e e
m a ie fta tis a u d o r i t a t e d i f a Mdmiferint, accipe
e o r u n d e m a d iu t o r u m im p e d ir i
c in g e n d i r a g e n t e m in r e b u s ,
im pleant,quod eft. 'j. &
p e r m e m o r a ta p r a g m a tic a ia n n u lli e x im e n d i f p a te a t c o p ia ,
hi d ucenti ftium princi­
< ftio n e m ,& in f u p e r v e d i t i o n i s f
n a m p r o b a t a f c h o l a ,& a n im a d pem h a b tn t, qui cente- (
narius d icitu r : & fic fer
q u o d a m m o d o m e m o r a t i o ffic ij
u e r l io n e m v e r e r i i u d i c i s 1 , &r
quentes numeri quilibet
l o c u m i n t r o d u d u m e fle . q u o d
n u lla m t im e r e d e b e t c o n t u m e ­
fuum :vt.d.I.j.
n e d e ca e te ro fiat, p r í f e n t e (an lia m v i lit a t is 11.
b Circitorum-ciccito res Circitores
Matricula agentium in rebus non debet
-¿ r io n e m a d tu a m m a g n itu d in e
dicuntur quibus veftia- qui-fint.
ejfe nifi quadragjntaoño^quorü qui: ibet peft
m irtim u s:p e r q u a m iu b e m u s il­
r ij vel lintearij dant yeducetis::ircitorcs yero debent ejfe treceti: &
ftem
circunfercndam &
lis ta t u m p e r m if lu m e fle fe c u n ­
equites quadringenti quinquaginta. Sarto.
diftrahendam : vt- ff. de
d u m p riu s n o f t r f fe r e n ita tis r e ­
11 i.Im p. L e o . A .P atricio m agi­
inftito.l.cuicunque. §.j.
fe r ip tu m alio s in íu ú l o c u m furftro officiorum .
& dic quód omnia funt
r o g a r e ,q u i v e l la t e r c u le n f is g r a
,
K A t r ic u l a m * t a g e n t iu m in
nomina numerorum mi t Multa in
litantium inter agentes hanc legem
d u m in ( cr in io m e m o r ig:, , v e l f e - D ] V [Lrr e- b u s-a t u a y c e lfitu d in e
i n rebus.
Micis, hic
e u n d u m lo c u m in a liis d u o b u s
c o n f e f t a a d m it t e n t e s , iu b e m u s
e Quotannis.i . fingulis & Tyrrh*
fe rin iis a d e p t i f u e r i n t s : fe c u n ­
n e d u c e n a r ij p lu f q u a q u a d r a g l annis.
da*1 n o ftr a ( a n d i o n e fu p e r h o c
t a o f t o in c in g u lis 1 h a b e a tu r in
d Lucrum diffeñfent. fic
c a p it u lo d e ca e te r o c e f la n t e m u lfupra de proxi. íá c.fcri,
p o f t e r u m : & n u m e r ii c e n t e n a ­
1.
fi quis in facris. & de
liq u e d a n d a l ic e n t ia e o r u n d e m
r io r u m d u c e n t i v i r i ,q u o s v a c a ­
aduo. diuer. iu d i.l. poft
a d iu t o r u m ,p raeterq uá fi a d m e ­
te te m p o r e g rad u s co m p e te re s
duos.§.j.&.*s,de dom e.
m o r a to s g r a d u s a fc e n d e r it ,a li ú
á d m if e r in t a :p a r iq u e m o d o b i - - Stprote.lifi.
o r u m d e m in u tio n e ( li c e t in v e -
N
p r o ■fe e ifd e m a d iu to r ib u s e x
arch orú
q u o c u n q u e f o r t u i t o c a fu c o n ­
d u c e n ti q u in q u a g in t a v i r i d u m ta x a t: praeterea c i r c i t o ­
n u m e r a re ; v t e o m o d o a d v e t e ­
r u m b t r e c e n t i ,& e q u it u m q u a d r in g e n t i q u in q u a g in ta
r e m n u m e r u m ii d e m a d iu to r e s
im p le a n t .
r e d e a n t t & .X I I .q u i d e m i n f e r i ­
q u e tuae fu b lim ita tis d i f p o f i t i o : v t fi q u is d e n u m e r o
n io fa e r s m e m o r ia e, fe p t é v e r o
d u c e n a r io r u m ^ q u o s q u a d r a g in ta o ft o q u o ta n n is c e f ­
in aliis d u o b u s fi n t , id e ft (aera­
f e c é n fu im u s , , ( o r itta n d e l u c e m i g r a u e r i t ; l a b o r u m
r u m e p i ft o la r u m ,f a c r o n i m q u e
e iu s fr u c tu m fu c c e f lo r e s
h b e llo r ú & c o g n i t i o n u m . I l l o 1
m e n to
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
nom en
m e r it u m q u e
S it in a ete rn u m
v e n i e n te s , &
illa q u o q u e fix a f t a b ili f -
a b in t e ft a t o v e l. e x t e f t a -
lu c r u m
d if p e n f e n t , d &
ita
*55
Codicisliber duodecimus.
o m n i b * in te r e s t e r o s f u p e r f t i - A fig n ia in v n o q u o q u e fe r in io faa t a c a r e . vfque dum
tit.iu .iiij. Sed contra ~
— -j-i.h §. pe. So¡. ibi
debebat durare defunté s p o tia n tu r f o k t i i s : t á c u a m fi
b r i c a r u m ,& b a r b a r o r u m t quafíu s fi v ixifíet: ne duo­
aho officiali quám h ;'" , .
t e m o s íü b a d iu u a r u m n f o lic it u v i u u s , q u i h s c e a d é d iu íp e r a l<.em facit cu is
1
bus falariis grauaretur
d in e p e r a n n u m d u n ta x a t i n t e u e r a t ,f i b i m e t v i n d ic a f f e t : q u a
p e r fubftimtúm5facit
reipublica. Accurfius.
g r ú p r o c e d e n t e s g r a d a tim l u b d e cau la l o c ú e tia m e i u s f u c c e f b
^íccipere . h o c eft
& fu o periculo :vt J,:*
& fupra de épif. & .»
quafi regiftrum . fic.'J. f o r ú in tu itu v a c a r e a c ó u e n i e t .
ir e h a c in s t e r n u t a v a b tu ra l e ­
j.quifquis. & .l. ad fi •
d e diuer. offic.1. proba­
g e d e c e m i m iis : e x c e p t is v i d e b N e m o a u t é fin e d iu a li j p b a t o htudinem . & de admü
torias.
c e t v n iu e r f is n e g o c ia t o r ib u s q r ia ,q u a c ó d i c e s in la c r o n o f tr o
hi.tut.l. d ecreto . & 5([
c
fcilice t temb u l l i b e t m e r c im o n iu m p e r l e
fe r in io m e m o r i s p o l it i d e b e a t
muni.l. quid e r g o . & <je
l l : pore.
Gradum . A d quem
g e r é t ib u s jin t e r p o fi tá ív e p e r f o P01-1- de pollicitationi.
in f e r e n d a a c c i p e r e , b m ilita rib *
n o n fu ffragio, fed labo
n a s:c ú eis a n te fa c ra tifsim is c ó f“ Pra„de Peri-r
e iu f d é d e u o t if s i m s f c h o l s f t i mina.l. fin. & quo quis
re quis péru enit: v t.s.
f t itu t io n ib u s i n t e r d i f t ú fit m i­
p e n d iis v e l p r iu ile g iis p o tia tu r .
or.l.fi. & de deeuri0.L
d e offi. ma. o ffi.l.j.& .ij.
N ullusde numero centenariorum yel du
lita r e : 0 e x c e p tis n ih ilo m im u s
& .s .e e.l.j.
hu llus.& .ff.de conftit*
ctnariorum in rebus agentium moram con­
pe.l. quod a u t e m . fe<j
C Definani. alias deftíh is q u i p o lfe f s io n u m alie n a r u m
trahens in ciuitate Confiantinopolitana,co
& fi quis. Accurfius.
tu ant:& alias definant:
fo
l
ic
ít
u
d
in
é
p
r
o
c
u
r
a
t
io
n
é
m
v
e
ueniripotefi coram alio quam coram offi­
& alias deferant,
^T T
’ '^>rocutateres.
ciorum magiftro in cauja ciuili -vel cnm t- ^ fu fc e p e r i n t .e o s e iiim a d h p c o f
f ^ibfurdum. fic.íF. dé
J rlq uo flib et,n ififiit
nalf.quo priuilegio non utitur , f i extra ci­
ficia v o l u m u s a d lp ir a r e , q u o r u
p o e .í. capitalium . § . &
llluftres & fupra : v t in
uitate illa degat,-vel depojito officio. Ba rt.
Vt generaliter. & de fe l a b o r e s ,i c h o l s a g e n t iu m in r e ­
authent. vt illuftres.s.j1 1 1 1 . Idem a . P atricio ma­
na.l. qui in d ign u s. Sed
c o ll.v .& füprade prob u s t e f t im o n i o c o m p r o b a t u r i
giftro officiorum.
cu.l.pe.
argu.contra.ft. de iu d i.
I
l
l
i
q
u
o
q
u
e
f
u
n
t
a
b
h
a
c
l
i
b
e
r
a
X e o c q u o p r im u m d u c e ­
l.folem us. § . latrúculat indulta i V t.s ; titu .ij;
lita te n o f t r a m a lu e tu d in is e x ­
1. in facris.
n s v e l c e n t e n a r io r u m g r a ­
to r.& facit. J. d e appar.
c lu d e n d i, q u i c u m f c h o l s e id e
p r$ .p r|to .l.fi.& de pala
u V e eadem fchola. fa
d u m d in fc h o la a g e n t iu m in r e ­
t ij.v ir o s . & de caftré.I.
praedi.I.in facris.§.j. ,
fo c ie n t u r , in ia c r is fc r in iis q u i­
b u s m ilita n te s m e r u e r in t , d e fi­
fi.& de vétera.l.fi. & de
x impertita . per leges
b u s v i r I p e ft a b ilis p r im ic e r iu s
n a n t e in fa cra tifsim a v i d e l ic e t
diu er.o ffl.l. viros. & de
quas noti habtnms.nam
& t e r t io c e r iu s p r a f u n t , a d iu u á - i‘eges que funt fupra,5
c iu it a te c ó f t it u t i a lteri* iu d ic is
p riu i.fch ola.l.ij.& .s. de
te s e o s p u b lic a r u m c h a rta ru m
dicunt de priui! co’m«len tia .l.p e. Accurfius.
c u iu l lib e t a u c t o r it a t e p u llar i,
Subadiuuis. nomina
tr a f ta t ib u s o c c n p a n tu r if t d u o - petentibus poft depov e l in a lio q u o li b e t e x a m in e p appellatiua quorundam
b u s o ific iis p o p e r a m ib a m a d fi" m
' & ftcif
t e r q u a v i r i m a g n ific i m a g if t r i
militantium inter agen,
.
mira titu.1.1. eiagentio íf íc i o r ú , & c u i fo r fita n ip fe c ó h i b e r e n o n p o f lu r iw ia m p r f t e r
bus. fed contra.s.tit.j.Ltes.-vt.j.l.proxi.
e m o lu m e n t a quse d e p ra e d iftis ex eo. ib i,v t tamen & c
h P ofidepofitum .'j.th.j.
c e lfe r it, a ft io n ib u s lu i q u ilq u e
i.principes.contra. Sc.)'.
fe r in iis c o n fe q u u n t u r :p r in c ip a - & verbum ib i pofitwr,,
a d u e rlá r ij r e í p ó d e r e : q u o d m u l
'éo.l.fi.Soíu.vt ib i.
t u s e tia m fo la tio d e b e n t effe c o - fi “ 6 intf r '& c :,vbl
t o m a g is m c r im in a lib u s c a u fis
i Executioais. alias exC
- „
- 1r
1
1
a u d i, vel iraníes pnnt e n t i . Q u o d fi m o r b o v e l s t a t i s cipes’ : foluit con¿ an&
o b fe r u a r i d e c e r n i m u s . a b fiir ecutoris.
s . - fe n io c a p t i,& im p e r i t i h u iu lm o
Accurfius.
k O r d in a r ip é m .fc i li­
d u m f e ft e n im , v t in e iu s ía lu té
cet prafidmn : vt.s. de
d i r e r u m ,v e l q u o c u n q - a lio v i ­
v e l e x if ti m a t i o n é v a le a t q u i f m oiroul.fflos.A cc.
d
E
.
D E . P X ^ A E P O S Itis agentium in rebtts.
I A Centes.Per ordmem.
fra rega matricula decurt u a m h u e - rente : v t. ‘s’. de o f f U a .
t,a qut fu b o ffiJ.j.M .
f K cin'¿ *; m 'P rincipatus. V t fiat
Ln innem u- princep s. agentium • v t
t u r ,p r i té - d .l.j.& .j.tit.j.l.j.
po n b u sd ef. n Subadiuuam m . qui
praeponebantur ceteris
agentibus: minores ta­
tú en erant principibus:
vt h ic c o llig it u r : qua­
les erant antiquarij in
fcrin iis memoriae: vt.s.
tit.ij.l.h a íp a rte . & h e c
fu n t nomina ;’fquorun­
dam numetorum in re­
bus agentium.
Vegociato- o M ilita r e . Ñ o t . ñ eres militare gotiatorés n o n m ilita­
se
r e :v t.;.n ^ . n e m i.&.sV
de dign i.l.n e quis. Ítem
& (•
conduftorés & procu­
ratores : vt & fupra lo ­
ca. l.fin.
t principi, p V uokusofficH s. N o .
bus, m m a - G c.'i. tit.ij. 1 . hac parte.
nufcnpt. a- cum c on cor. A cc.
has non esi q Laboribus . prodeft
ncua tuhaftenus fuifle bonum.
brica.Cont. G c.fi'. d e.re m ili.l.ifj, §.
is q u i
n o n omnes.
§.á barbaris.
r
q u a m p r o f e r r e l e n t e n t ia , cu iu s
t io p r s p e d i t i , p e r fe m e m o r a t i o ffic ij c u r a m fubire
d e n u lla r e p o f s it p e c u n ia r ia iu ­
n e q u iu e r in t-.co n fid e ra tis p r s c e d e n t i b u s e o ru m labo­
d ic a r e .
r i b u s ^ p e r fu b f tit u tu m 1 c h a rtu la r iu m eiu fd em feri-
H u iu s a u t e m b e n e f ic ij
p r s r o g a t i u á lu b a d iu u is s * e t i a
. q u i fin g u lis in u e n iu n tu r te m ­
n ij c u i p r s f u t u r u s e f t ip fe , i d o n e u m , & ta m
moribus
o p t im is p r s d i t u m , q u á m fc ie n tia m p e r itiá m q u e rerú
p o r ib u s , d e fe r r i iu b e m u s : lic e t
h a b e n t e m ,e l e f t i o n e f u a , fu a r u m q u e p e r ic u lo faculta­
h á c in e o r ú p e r lb n a m o r e q u o ­
t u m , p r s f a t u m m u n u s e o s im p le r e p r s c ip im u s .
q u e v e t e r i fe r u a ri c o g n o u e r i -
fig entes in rebus,Cr eorum ferui , 1vxores C r liberi , fiue a<rantperfe,
fiue per procuratores eorum , fiue conueniatur , habent circa foiuer.ias
fportulaspriuilegium quod habent in facris fcriniis militantesrjiec cogun­
tur darefideiujf ires extraneos de lu d k to fifli : fed fufficit fideiuffer de fuo
numero m rebtu agentium :& per hocpriuilegiisnon derogatur aliis pnuilegiis eis concefiis.hoc dtcit.Ioan.de P ia .
m u s : v t ta m é p o f t d e p o l i t u h o f fi c i ú m e m o r a r á ,fi n o n in t e r c é te n a r io s n u m e r e n t u r ,c o m m u n i
ia m l e g e r e f p o n d e r e n o n a m b ig a n t .P r p d ift a s a u té o m n e s c é . r
:
t e n a r io r u m p e r o n a s in p r o u in
c iis r e p e rta s , c o c e fla n u n c ip e ­
c u s r e o e r ta s. c o c e a n u n
c ia li fo r i p r s r o g a t i u a , ( n i f i p u b lic s
e x e e u t io n is 5 fo l ic it u d o
b is in i ú ft a f i t ) v t i p r o h ib e m u s :
e d f q ; o r d in a r io r u m k e tia m in ­
d ic u m p r o v e t e r i iu r e fe n té tiis
X X I.
DE
P R A E P O S IT IS t Agentium in rebus.
1 . Im p. L é o a . Patricio
m agiftro officiorum.
P er fu b fiá u tu m .G c.T .'
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
Im p. Anaftafius C eleri magiftro officiorum.
la r u m e x e e u t o r ib u s p r s b é d a r u m , p r o quátitate^ fiim p t u u m ,q u s c irc a lit ig ia fib im e t ab aliis in fe re n d a , vel
á f e c o n tr a a lio s p e r f e m e t i p i o s , f e u p e r o r d in a n d o s
á ie p r o c u r a t o r e s f e x e r c e n d a , c o n u e n it ab his agnofc i : b e n e fic iis q u e in la c r o
n o ftr o
m ilita n tib u s mi-
n if t e r io ia m p r id e m p e r d iu in a s ía n f ti o n e s
o b e d i r e p r s c ip im u s .
T itP -L r s
.
t t A c ia lu b e r r im a fa n f t io n e d e c e r n im u s , agentes
J ^ I i n r e b u s p r o c o n u e n t i o n ib u s , & m o d o fportu-
' G e n t e s in r e b u s
indulta £
fu n t ,p e r p o t ir i: & fid e iu flo r e m id o n e u m d e e a d é ích o l a ,u n o n a u te m e x tr a n e u m o ffe r r e c o m p e l l i : ita tamen
v t p r im ie g ia
q u s c u n q u e c e n te n a r iis fe u d u c e n a r iis ,
v e l c h a r t u la r iis , fe u v ir is c la rifsim is p r in c ip ib u s po**
d e p o f it a m
quoque
m ilitia m ia m
p r in c ip a le s im p e r t i ta ,1 &
per
d i l p e f it io n s
n u n c v f q u e o b fe ru a ta effe
qu i p er ord m em *
n o f c u n t u r ,in ta f ta in u io la ta q ; c u ft o d ia t u r : cuna p e r a b -
c o n fe q u i
fo l en t
fu r d u r a p e r q ; te m e r a r iú fit ,h a n c n o f t r s lib e r a li cate®
p r in c ip a tu s “ i n -
p ie ta tis q u e n q u a m a ftu ta in te r p r e ta tio n e n o n ad au-
257
p e principibus agentiumin rebus.
' extendú tur- vt.ff.de c ó fth p rin - l.v k .ité A ™
Conuertert.
„ Hufiegiato,non ideo aufertur primum
n o .e ü d a tu r p r i u i l ^ " P
"
a f t . & o b l i g . UL u c i o ,
Priu| e§ ^ £ . de m a tribu s & de feruis d ic v t n o t . s . t i t u . ij .l . m
j p f r
Liventes
facris.in priacip.
c
« ^ « .fa « t.d .
g m é t u m a n t e r io r u p r i u i l e g i o -
fc4ríg*¿fl£
¿e
quonens- oc.s- ^
1 pe. &
excu. mu. l .
eam.&-y-'3ui,mili-.n° n
pof.l.eis. & de pm ule;
eo. qui in facro.l. i> &
infra de m u .l.fcriniarios. &• ]■de caftren.l.
iij.& .l.fin . &.ff. de libi
aa.l-fi quis ali.§.fi.& dé
fabrLl.eos q u i.& infra
de priu ile.fch o.L had
iegc*
r u m ,f e d d e m in u tio n e m c ó u e r t e r e * c o n c e d i , fim ili v i d e l i c e t
fo r m a » p r o m a trib u s b & v x o r i b u s e o r u m 5n e c n o n e tia m l ib e ­
r is iu b e o r u m p o t e ft a t e c o n f t i t u t i s , n e c alia fo r titis v e l f o r a ­
tu r is m ilit ia m ,n e c n o n e t i l f t r u is a d e o s p e r t in e n t ib u s , f e r u á d a : i t a v t i n p r o u in c iis q u o q u e
fu p r a d ifta e p e r f o n f d e g e n t e s f i m ili b e n e f ic io p erfru a tu r: f p o r -
258
U Litna. fcilicet d ifti vocati principis fecundum primum
fum ,vel fub eo militantis fecundutn alium.
Definitio. fcilicet huius legis.& facit, j.de re mili.l.nem o.& .s.
tit.iij-l.in facris. Accurfius.
M nia citatoria, qua: habent fieri coram principe agentium
in reb u s, vt de his qui
gnitasprafalgeat in cisutftus yero foCtti e x m ilitát fu b fe : v t fuprá
l.p ro xi.
pedrii per catum feriatus , expedientur per
P D ignitati, . fcil¡cet
ipfum , aliquo referipto fubuentionum non
qui fu b eo militant: &
objlante. Bartolus.
II;Im p p . A r C A D . & H O K l J « c ex eonfenfu impera­
toris qui fe c it legem i r i v s . a a .T h e o d o to p . v .
« » m , hoc permittitur:
M n i a c it a t o r i a ,0 o m n i u m
«e fit con tra fupra d e
f c ilic e t c a u ia r u m a tq ; p e r d jg m ta tib j.n e m o . vel
fo n a r u m ,lic e t fin t fenatoriae d i­
c honorem fenag n ita tis ,P a d p r in c ip e s 1 fp e c ia ­
S -t- ilb lh a h e t
O
O
l it e r r e u o c a r i praecip im us-.aftus
v e r o caeteros q u i a ia c r a tifs im o
1 c ce tii fe n a tu s tra c ta r i c ó í u e u e -
q ^ principes. f c i l i cet agentium in rebus.
r Ce'lf ua I i u m .i d e ñ c o ram m agiftro cenfus,
cum d icat a ftu s, ftilicet legitim os , fc iiiCet
tn fiim a tio , & iimrlcs.
¿ Denarum* \¿ eft der ü n t , c e n iu a liu m 1 fo l ic it u d in e
tu la s t a m e n & litiu m e x p e n ia s
cem: v t .f f . de leg.j.ldi
c e le b r a r im e c a liq u o d p raeiudij p te r t ia fu p e r iu s enarratae q u á qnis teiiam ento. & fa.
c iu m f e x fu r r e p t it io r e f e r ip t o
s. de legi. & confti.hiji
tita tis £ p a r te fo lu tu r £ ,d e ria r u (1
fu p p lic ib u s in fe r r i.
in fi.
vel fubaudi coram alio
lib r a r u m a u r i c o n d e m n a t io n e
Principes agentium in rebus decorantur cuius nt iu rifd iñ io .
e D E. P J ^ I N C ia liá q u e g r a iiifs im a in d ig n a t io ­
dignitateprecifulan.Bartolus.
pibus agentium in rebus.
f fratud.cm m . i(J eft
n e h is fe r ie n d is ,q u ie ú n q ü e ú o D ic yt fupra U tu .z.i»
i i 1. Imp. H o N o R .A .
qu o d p r* iu d ic et p r * ft r a iu fla q u o li b e t m o d o fe u t e ­
rubri.
N h á R o c o n f u la r is a p ic is d i g n i diftis,alias male •viden­
f i Certes. E th o c exp o r a v i o la u e r in t , fe u v io la ri
1
tatis a d ie c t io n e p r in c ip e s a tur fonare leges.
poiie v t in rubr.
P ^ S ce"f* ‘ aris . D e c o n fe n fo r in t .
g e n t iu m in r e b u s p ra e cip im u s
s.tit.j.& dicpalm am , id
d
e
c
o
r
a
r
i.*
r a T m .” * erg °
eft vifi oriam , & finem
Ipeftabilis : v t i „ au.
Principes agentes tnrebus poffunt habe­
Jtiuecatm laboris. fic aduocatus
D E P R IN C IP IB V S Ath e n .d e non alie.§.fin.
re domejlicos,quorum tnduflriam & fidem
»T incitin habet palmam cum vin gentium in rebus.*
co l.ij. n ec o b . infra eo.
putant effe comprobatam,licet iEi domejliimjh, pal- cit caufamivt.fF. de var;
I-vIti. m princip. v t ib i
F in ito U bore agentium in rebus , agens
m¿ habet. cog.I.j.§;& fi palniarij.
ci eodemefficiofcpefunth fuerint: & f i in
not.
g Principatus, id eft vt princeps agentium creadus ejl:nec poteft ad
dicio oficio perxcxwan.feruire no ¡ ofmt
U C X agentibus . L i .
aliquas publicas yelpriuat asf.nbhoncs vo _ corporis valetudine i mp e d r i , o b hoc ad
fit princeps agentium in
- L " f . quod non li­
ca
n
nifi
de
principis
conf
tetuiatnec
vexari
rébus: quod fit per la­
honorariam dignitatem principis beneficio
c e t, fcilicet habere d o b o re,n on fuffragio de- potejl cera aliquo iúdtce ñifi cora principe:
tranfnigrauertnt:hifdem priuilegiis & b e tnefticum r e ñ o r i p ro nec
patronus
caufarupotejl
ignorante
prin­
currente m atricula: vt
nefi. iispotietur,quibus potitur faclusprinfupra d e adcipe contra eum aliquidpoftularc: & confupra de o ffic.m agif.ofceps agentium. Bartolus.
fef.l.nullus.
¡rafaciens pcena .xjib.a u n punitur. B a rt.
fic j.j.
illl.I m p p .T H E O D O & V A h
principe . id eft ab
i.Im p p p . G R A T t A N v s Valét.
L s N t i . V alerio M ag.oftl.
& T h e o d .Á a a .C y n e g io . p p .
imperatore, vt nó c o n y
Corporis, facit fupra
úeniatur nifi cora im­
X a g e n tib u s in r e b u s p r in ­
G e n t e s f in r e b u s
titu.j.1 agentes.§. qu ó d
peratore d ift9 princeps.
J L c i p i b u s d o m e f t i c o s i n fuis
p
o
f
t
p
a
lm
a
l
a
b
o
­
fi
m
orbo , f t n o. q u o d
V e l d ic a principe praea ó tib u s h a b e r e lic e a t “ e o s q u o ­
non dicit h ic quód e d icio :& dic ad citandfi,
ris e m e r iti,p r in c il
ig
a
t, & alium fu bftir
u
m
fid
e
m
in
d
u
ftr
ia
m
q
u
e
p
r
o
­
v el eligendum aliquid
____
p at’ s h o n o r e r e tu a ti& fic n o n eft con­
ab eo qui eft de fuá m ib a t a m fib i e x if tim a n t j e tfi fazpe
m u n e r a m ü s .a tq u e i d e o o ffic ia ­
litia:vt.;.l.proxi.
tra fupra titu.ij.l.fi. Se d
e o d é o ff ic io fu e r in t x a n te p e r ­
lis tafn a d ñ e ce fs ita te s p u b lic a s
J la ,a g e n te s , d icit ib i
i Perfonarum . Vel dic
fu n c t i . E t fi q u is a g e n s in r e b u s
fo iu i.
q u a m p riu ata s n o ri iiifi a p r i n d iñ o rú principum , v t
p o f t . x x v . a n n o r u m c u r r ic u la ,
fc Te/limonio, forte to t
fine ipfo fcilicet impe­
ci pe h m itt a t u r a u c t o r e : n u lla ratore . V e l dic peribtitIS.& fic non iurant:
o b a d u e r fa m c o r p o r is y v a l e t u ­
r u m q u e fin e ip fo c u iq u a m m a ­
fed v erb o tenus bo­
narum, fcilicet militand in e m , m ilitias fin é m in im e v a ­
d e t u r e x h ib it io p e r fo n a r u m :*
num d e eo d ic u n t, fic
lium fub principe, nam
lu e r it e x p e é t a r e , f e d a d h o n o e t ia m fi in te r c e fs io in lo c is d e .
in authen . d e mona.S.
n ó vexabuntur ab alio
1 raria m e x p r in c ip e d ig n it a t e m
cogitandum .coIi._ j.vel
iu d ic e , nifi á d iñ o príg e n t is o ffic ij fu e r it im p a r a t a .
d ic qu od turent.xv.ar.
c ip e . & quód fu biicit,
t e f t im o n i o z í c h o l f p r o f iln e r it ,
C a u ia r u m e tia m p a tr o n o s ita
fupra titu. iijd . v n ic u jetiam fi intercefsio, id
h i f d e m e u m p r iu ile g iis m u n ir i
v o l u m u s efTe c o n u e n t o s , k n e
eft praeceptio fuerit im­
q u A fe c u s e r g o fim ile s
c
e
f
e
m
u
s
,
q
u
ib
u
s
h
i
q
u
i
a
d
p
r
in
­
ig n o r a n t e p r in c ip e v l lá p o f t u feciflet prius : v t in fra
pertita otti. in loco, de­
c ip a tu s a c t u m p r o g r e ís i íriñt3
de re mili.L miles. & .ff.
gen tis, id eft citati v el
l a t io n é in t r o d u c a n t : 1 n é v e fiib
de in fa.l.ij.§. ignom ip o tiu n tu r .
S e d in fa lu ta tio conuenti coram impe­
v n iu s p e r fo n a f u f c e p t i , fr a u d e
nia.& .fl.de re mili.Lmiratore fecúdú primum,
n ib u s iu d i c u m c o n fe is ib u f q u e
q u a d a m a lie n a m n e g o c i a in fe ­
lites-S-j.&.ij.
vel corá principe fecú­
p r io r e s e o s q u i p e r lon gae m ili­
r e n d a effe p e r t e n t e n t . q ü ó d fi
a P ofienores. facit fu­
dú alió intelle&um. vitiae m e ta s a d p r in c ip a tu s a f t u m
:
debatur enim tunc con­
pra de con fu l-l.j.in fi.
fu e r it d e fi n it io 0 c o n te m p t a ,d e ­
p e r u e n e r i n t ,e t f i a f t u s t e m p o ­
tra , quafi non trahatur
Sed cótra fupra de praec e m libra s a u ri fifc o n o f t r o a b
extra locú fuú : ar.s. de
po.fac cu biJ.j. & de fir e p o f t e r io r e s * fin t,e fle p ra e cio ff ic io t u o iu b e m u s in fe r r i.
epi.& deJ.om nes qui.
len.l.j.vbi
videtur pro ­
p im u s tn ih il c e n fu a lib u s v e l a p ­
Omies agentes in rebus funt fub eorum
k Conuentos. id eft ad­
ferre eum qui eft tan­
p a r it o r ib u s a d u c r iu s p r i u ile m onitos.
principe cenueniendi,etiam fifenateria ditum honorarius . Sed
1 Introducant. contra
d ic illas in telligi fecun­
dum iftam:vt qui eft in a ñ u ,femper proferatur honorariis eiufpraediftos in permifló examine vocatos fecundum vtrum que cafu m : vel nec pro eo,nec contra:quia in v e tito examine vocatur
dem vel alterius dignitatis : vt fupra v t digni. or.ferue.Lij;§. fed
fecundum vtrumque cafum.
ádminiftratores.
C o d ex .
titvlvs xXII.
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
1
159
C o d icis L iber duodecimus,
2 ^ 0
a Tanquam.
^ uricjHUTTi* vere
v ere nihil:quiahabentur
iiiiiii¡L|uiu. nuDcntur pennae
11 tument
perinde ac
ac fi
fuiffent m
in \ uiamus verbis:vt ¡nfii.de dona.§.eft & aliud.
-- M UMuwuuuai|ídEK
aihi,& com pleuiflcnttn
ilitiam :quia omnes precedentes eú delem flcnttnilitiam:quia
-t
r- f Praftanda. nomine fportularum pro fifco . nam pro f ■
cefsifl'er.r,& fic ifte fuiffet princeps. & facit ad.l.iftam .j.de pala.l.
accipient.
P
le m fr,
palatinos.& fiipra tku .ij.I.ij.
t Btxiftimauerit. de fuo forte numeroivt ar.fupra tit i i i j ‘
b |~ Os qui ordmt. q u od
--
JC, eft laciendum t v t
fiipra de o i c . ma. o -
„ ; a e o r u m e x c o g i ta n t ib u s , t a n q U am * ¿n a d :u p rin cip a tu s f u e -
^ ¡L w m -d ig n ita s eft,
r in t v e r f a t i : v ic e n a r ii lib r a ru m
v t d iñad.
’
d Principis. fcilicet agentium in rebus,
e E x titer in t. quia tunc
debet fieri princeps , cú
fteterit in ducena per
an n u m : vt fupra tit.j.1.
matriculam . aflumptus
enim adiutor fuit magiftro o fficioru m ,q u ia
a u r i c ó d e m n a t io n e c o n tr a e o s
p r o p o fit a .
Vucariana dignitatis titulis honoratur,
qutprincepsagentium , aut magifter offi­
ciorum eft effeilus.Bartoius.
Iidem . a a .C y r o . p . p .
v - q
„ tr / f„ p p o m . pericuU r it - a .s & S ffp u .f~ J .
....
& .j.tit.j,l.v it
i Comitiua. & hoc cin­
gulum coinitiuae eft fpeCtabile : v t n o ta . fupra
de offic. éius qui pro .l.
j. & con cordat cum fuperioribus & duabus
proximis. Accurfius.
k Saluis. facit infra de
priui.eo. qui in fac.l.de
cubiculis. & fupra de filen.l.fi.
1 / \ vicu nqu e . P o in \ ) c i p a t u s . fubaudi
& princi. & c.
quod fit matricula dccúrrente
Él Tu:fari, v t fupra de
decu.l; fina.§. viri quoque.& facit in eadeBi.l.
§. necnon .t^ giftri. &
fupra de <^ignita.l. feftatores.&.ff. de fenato.
l.em ancipatum .&. ff. de
decürio.l.ij.§.j.
n W
V itis . Clanfsi1V 1 mos. id eft clane
dignitatis: fpeftabiles
ta
_______
men fu n u vt fupra eo.
l.p ro c o n fu k n s. & fub.
o Sementi: s . citatot ficle g eju , riis. Accurfius.
Zeno , non p V e l f e n i , de his dic
'naftafi*. v t.s.titu . iij.i. in facris.
n a h a c lex in princip.
cttxtur.i. q Procuratores, d e hoc
i n . i. i . de fupra tit.j.l.fi,
comitio9 co- r Sportularum , in fififttrianis. fcum
fcura danaaram
dandarum rideo
fiftorianu.
jdeo m
Contius.
fporta ponitur : v t fer-
. . . . . .
eu n ttq u o tie n s e x m aioris iu d i-
"rÍSt M « - & JfiÍr a ftí
cis fe n te n tiis 0 ip f i , v e l e o ru m
u cc^ us‘
§. fidciuff0renu
“7 ^
c o n iu g e s ,a u t lib e r i, v e l ferui, P
?
^
a u t c o l o m , fiu e p e r f e , fiue p er
neraliter omnes pofibr'
p r o cu ra to res 1 cóu en iaritu r,n ó
f ° r« immobiliUn, 7
q u a m v ñ u m fo lid u m
*,um ^=bere iurare iu_
e x e c u to r ib u s fp o rtularum ^n o -
am p liu s
c | S S e n ¿ 3 K 2 S 011.
ffiin e praebere c o m p e lli: a p p a -
fatifd. cog.l.frie n d u ^
O s q u i o r d in e b tra n fcu r fa
rito rib u s vica rian i fe u p r x f id a -
Irem quid fi non p0¿
m ilitia , p o f t u
du
m c »“
ad
u c^e n
l,aa l“
d e li d e r a tu m p r in c ip is d p e r u e -
lis iu d ic i j , n o n n ifi tertia p arte
I***61 • Refpon.idem, vt
E
fuper omnes iftos prin- n e r in t g r a d ú , a u t a d iu t o r e s v i r i
ceps erat, nam ipfe .f t - iU u ftris m a g ¡ftr i o ff ic io r u m e x ciebat m atriculam : v t
t i t e r i n t : ' c u m in te r h o n o r a to s
fupra titu.ij.l. matricu­
c o e p e r in t n u m e r a r i, f v ic a r ia ­
lam.
f Num erari, h o c ipfo.
na; 5 d ig n ita tis titu lis d e c o r a r i
g Vicariana . qui eft
cen fe m u s.
fp efla b ilis, v t pro conPrinceps agentium in rebus cingulo co­
ful.quod p a tet: quia in­
mitiua primi ordinis f 'ungitur.B arí.
ter fpeftabiles ponitur,
v i . Iidem . a A .N om o m ag.offic.
vt fupra de o ftic.vica,
p R i n c i p e s a g e tiu m in r e b u s ,
cui proconfuli sequipaq u o s fsepe f e u a p e r ic u la ,v irauit fupra e o .l . procon fu la ris.. & fa cit.j.l.
tseq; in t e r d u m r e n u n c i a t i o h a d
proxi
r ™ . a .
m e m o r a t u m g r a d u m a d d u x it :
T S S T i e S
c o m p le to te m p o r e m ilit is l u s ,
¡¡fi
aliud.
c o m it t u s e * p r t m t o r d im s c t n g u *
fo li d i ta n tu m praeftanda:f n u i-
: vt fu'
i la fq u e iifd e m co c u fsio n e s aut
ibi,4 rVfi &c.nunc?u'
v e x a t io n e s in praebendis fid e -
ratfatifdare nón poffij
iu ifo r ib u s in g e r i , fe d e o s f id e -
j.icct hoc alij faciant; Vt
iu ifo r es q u o s lo c o r u m d e fe n -
uP¡'1<3e epifco . & cle.
f o r e x iftim a u e r it,1 d a r e : ita v i -
J o t e s h if'¿ c e r e 'S
d e li c e t , v t p r o te n o r e g e n e r a -
quám in proximo fac.
l iu m e d i d o r i i h i q u i v e l in fa -
feri, vt fcilicet fatifdet
c r a tifs im a v r b e , v e l in p r o u in -
“ n° n habet immobi-
c iis
im m o b ile s p o fsid e n t fa c u l-
fu bfta n tia .
TT__
ff fc jn n m t
9
fí
f_
fu bftan tise fuse c re d a n tu r . H o c
fidet Romm, euitet in
e tia m a d ii c ie n d o , v t n u n qu am
n i f i e s f e K e m ■¡ u fJ r ip t i’ p r T
n ifi e x fe n té tia x in fe rip tis
Ap
Pdrfoi _
Prouino a : & econtra.
put° • c- m^lo~
m ilt a d l n e m infup er aliorum r
l o . u < lie m v .K p o t . n ( m a u « u -
o ific io r u m ,q u o t ie n tc iu ile s v e l
A m n d e ltc e tju d u m p r ilh n s
ia lu is t p r iu ile g iis ) d e c e r n im u s .
c r iu tlo a le s c o n t r a e o r d e -c o g n i-
Militans i»fch ola agentium f i fu erit de
corpore cohortalm: licetprinceps agentium
fa tlu s jit,filiu m curia obligatum relinquit:
fe d f i ipfum fufceperit poftqteam princeps
fa élu s fu erit,líber erit a cuna.Bart.
"Stólfc?11' n“l-
t a t e s , a d iu r a to n e c a u tio n i,u & -^ C* k 61" not-
^ tif» np < m n n e n n t r
« e ilo l,
r
— ------— ------
l.infacris.&.s.dedi£
" • ° c-s-a e dign¿
tio n e s m o u e n t u r , e x e e u to r e m
q u id e m n e g o n jv fq u e a d fa e m
Im s ciu u is fe u crim in alis, v n iu s
fe accepit.
e lle
a ¡ufmuandit. id eft frii
io lid i
p r s ft a t io n c
con-
t e n t u m' : 1—& rp‘r~o .uinufin
u uuaan
u udis
u -1
‘ '
pro
P
h o r ta liu m m ilita s in f c h o -
“ m p h e i c o n tr a o b n o x io s e o rú
bendo referipto
. —r-~ prinr w“ *
cipis, velfimplici petipeti~
libro
iudicis. Accurfius.
^ l a a g e n t iu m in r e b u s f i -
P ° ft u la t io n e d e p o n e n d a , b in o s
h
luiu
o c r e a ü e r it ; a n te q u a
,—m p r------------------------------ a dv
fo lid o s ab his v e l c o n iu gib u s
laeadem «emplifican
v ii.I m p .L e o . a .N icofterioa p . p .
Q
V ic u n q u e e x c o r p o r e c o -
m e ta s
.
m ilitiae fuae p e r u e n ia t,
.
r '" ''" " '’
” o f t7
l e n i t a t i s apicibus , v e l
..
,s.&.c^ua
----- !__ • . as
.
.
e o r u m p ra e b e ri: & q u o tie n fc u -
N xem pU n a . hic ii
tur.&
rnr.tlv fic aliud pro feribendo,& aliud precium
& l ic e t ip fe p o f t fin ita m m ilitia ,
q u e e x e m p la r ia b p o ftu la n tu r ,
h i q u o r u m in te r e ft,a c c e p to f o -
pro exemplatura datur;
Accurfius,
v t p o t e l i b e r , n u lla d e b e a t h u ­
l i d o , q u o d p e titu r praebere n o n
J ro^ “
iu f m o d i c o u e n t i o n e p u lla r i : m
d iff e r a n t. P r o im p len d is v e r o
m o n u m e n t is c v n d e c o n u e n ie -
citatoria: v t fupra eod.
omnia,
p r in c ip a t u s 1 h o n o r e d e c o r e t u r :
f iliu m t a m e n c o h o r t a li c o n d i-
da'epiftob
elt
e x e c u to
r ibitro.ia
u s fa cu l-deled M rhitro. ;d eft delet io n i r e lin q u a t o b r io
x iú . S i v. eC-- Q d i t r ib u itu r---------U
-----------ar
t o p o f t q u a a d e p tu s fu e r it p r i n tasin o n v ltr a q u a m tre s fo lid o s
Sat0- vel proprie,vt no
1
-------- r*
.
‘ qui
q u ib u s c o p e tit-I m p e r tir i prje- s-titu-iij.l.infácrS
c ip a tu m , e d i d e r it fi li u m : is
e F ifci patronis, qui C0c ip im u s :a r b itr o « v e r o n o a m
n a tu s e f t , e tia m fi in f c h o la d e ■----a u i- gUnt arbitrii procedep liu s q u á m fo lid u m : & fifci p a - re:vt.d.l.in facris.
u o t i f s im o r u m a g e n tiu m in r e ­
b u s m ilitia m fo r titu s n ó fu e r it,
tr o n is e d im id ia m fo lid i p a r -
f
N ota nb. arbitn.
te m :n o ta r iis f v e r o te rtia m ? v f - |
ne
j c
rr
j-n .
h Dilhtm eft. m exeeuq u e a d fin e m ( fic u t d iftu m tore erprefil-, & in alri»
it a f i b e r fi t a c f e c u r u s , v t n e c
v ftis c o h o r t a li s o ffic ij n e x ib u s
o b ji o e t u r ,q u a fi ia m e x p a tr e li­
e f t b)caufifeprseftare-.fuper e d i- fenfitidem.
b e r o & a b h a c c o n d i t io n e p e ­
t i o n e ' q u o q u e chartularum f o - i
n itu s a lie n o p r o g e n i t u s .
d im id ia m p r x b e - 'dandis; exemplis ge 0L v , r
j
t • rum. fed.s. p ro xi. pr°
r e . Q u o d fi n o n a p u d a r b i- fcribendo
qUaterno
1 1 1 . Im p. Z e N o . A . t
SMtione.
id eft pro
fid i p a r te m
t r u m ,fe d in c o m p e te n tib u s i u -
;U(j¡c¿s.
d ic iis m a io rib u s c o g n i t i o ‘c e l e -
k
b
du
u cc ee n
nd
d ii q
e -b rr e
e tu
t u rn:in
in d
qu
u id
id e
em
m n
ne
bbunti
u n tiu d i e e s :v tm a u
v.r°°xr>. hoc
V i t i s d e u o tifsim se fcholae
T V l a ga e
nnt ti iu
um
ge
m in
in r
re
eb
bu
u ss a
ad
d itio
i t i o­-
n ib u s
g o t i j gratia
d c h td .*.ne aure' in
harc.cóH.vj.fed iupr
prin.l.fifcus.
1 Cejiorum. his de no-
M
p e r m o t i , v i r o s cla rifsi-
m o i a -em
iu ia
fdeem
m ifccrhioollef pprin
r inccip
ipeess
q u i f i m t is m i lit i s f t ip e n d iis e x -
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
n o n nifi q u a tu o r
fo
if
folid
lidooss eeoofd
fdeem
m vvir
irooss ccla
larriffim o s e r o g a r e : k g e fto r u m *
De curioíis,& ftationariis. Tit. xxiij.
uditum & non a rb itri,de quorum nomine fupra A quia animalia vocantur ad publicum curfum
mine aliorum
k P ro animalibus, mulis puta,vel pro equis,quifque accipiat pro
p r o n - a i i J - c . - — q u o d h x c ° m n ia p r i u ile g ia h a b e t c o m e s c o n XíCum non habeat niíí.viij.
f ií tori jtvt fupra d e c o n u . c o n í i . l . j . & . i j . & f a c i t in fr a d e p r iu ile g .
1 Cogatur, ad hoc infra de erb.m ili.an.LexceIlehtii.8t fupra de
fch o.l.h aclege.& fu pra d e a g r i .& c e n . l .o m n e s . d e f p ó r . l . i j . &
excu.mu.l.plaeet.
- /1:. a.- fir ifd i§ .ftd h o d ie .& in a u th e n ; d e n u p .§ .j. c o l .ii ij .& .J .
in ftit.d c fa u fd ;§ ;í
decaffren.&mimfte.L
ante om nia. Item non
no
turberis fiinahqu
f ijn a l^ u o ddif­
t
ferat lei ifta ab 1
facris. Accurfius.
a d & C E X JO S IS
ftationariis.
¿ itlu m eft iu
i'arentibus in rebus, g /
eorum fnn ctfibu s : ruine
de duabus ffectebus.^ P n tfrrlofeí tnodeeuriofis, quorií o ff~
Ifum at eium urat «undare c n I t h c i i - rrám,Cr remittere e nna f Mn aut nofts: r t .y . f i . ttemfecun¿ M - J ' d e quibufl«m q u if r * fyítrent erait euelhombus: yt m
¿gua:ia- tribus fequenttbus legibxs.
bit u fa - b f ^
r n o f i C r ftationa-
V ^ r ii.p r o eodem cu(,iuBtwn riofi & ftationarij, fo r Liámijfa te q u ii flabant certo
, » a r u p i lo c o vnde confueuecif¡s,yel in rant fugere d eiinquenimitat»
te s. idem dicitur irep f t í per n a rch a: v t.ff. de cufio.
mtu p ro- reo.I.diuus.
taciti re- c Probationis.n o t. er■¡irentad g e no n credi officiali
ptfñum. nifi & jp b e t. quod dic
Shtionarif v t fupra de aCcuf.l. ea
att[inquit quidein. & facit.l. fin­
gí) pro bis gu li . & de cufl.reo.Lj;
tuqiendi Sed a r g . contra.ff. de
ftat f t i fta o ffic. prsefee. v rb . l.j.
utmnorú §.fin.
mlití^hoc d immittebant, vt infra
efteoruqui de c o h o r .l.j.it e m q u o d
edaiiquem co n fu e t u d o prauareii¡KÍtuendu c itu r ,fa c it in au th e n . v t
deputati
ftu l.iu .§ .j.C o l.ix .
/«) ¿elida e k Cernes. Publici curdefenent.
J \ f u s . officium huNthUtame jus erat portare pecu­
lor» ex le- n;am publicam per propbusbuius uJncias , & conducere
p jtm r .
w ^ re~naues & anima^a a(^
ferendam annonam reid. tuba- pUb. & tempore com “ *-/l- ’» petéte facere incipi iter
tue" manat yel ctirfum^Se: prouide: quid fubtrahatur:
vt h ic, & in fra.l.fina. &
infra de cur. pu.l.iij.Ss
l.fin.
f Credimus, fic d e p r s fefto credit princeps:
v t. ff. de o ffic . prsefec.
prseto.l.j.
g O fficio . id eft, alius
no n intromittat f e . vel
dic quod ifle non in­
trom ittat fe de alio o f­
ficio, ad quod fupra de
agen, in re.l.pe. & vlt.
prima placet,
h Curfum . arripiendo
iter ante alio s : v el alias
facien do contra prae­
ceptum iflius.
i E s tec h o . id eft quod
vehitur.vel id eft quan­
do iter arripitur , dica­
tur huic. alias eft,aduoc a tio . fic dicla eueetio.
oeudts.
0,
v e r o ex cip ié d o rü m caufa duos
ta n tú m o d o fo lid o s dare:& nul­
lius v ltra fiiprafcriptas quatitates c u ilib e t alteri p rffta d i fumptus e x a ftio n e vexarnhis o m ni­
bus lo c ú habetibusjfiue ipfi aliis
lite in g e ra t,fiu e ab aliis pulfent»
t i t v
DE
-l e s
q u o d a c c e p it ,in fe r r e c o g a t u r .*
Condemnatio p ra fcB i fa c la de agente m
rebus f i nullainifi talis agens aliquid cotra
honorem,honeftatem,& decusfu i ojficij camifertf.quia tuncgrauiuspunitur-Bart..
i u . Idem. A.ad agentes íñ rebus.
Er
P
id
te m p u s q iio
c u r fus
tu e n d i f o l ic it u d in e m i u f t i -
n e t is , m c o n d e m n a t i o n e s p rse -
x x i i i .
f e f t o r u m c ir c a e o s fo lo s irritae
C V RIO SIS, t ET
fta tio n ariisa .
fu n t fu tu rae,q ui fe r u a u e r in t h o -
Denuntians maleficium punitur f i non
probat: Crideo alium pro delido non incarcerat. Bartolas.
i . I m p .C o n s t a n t i n V s
ad L o llia n u m .p .p .
n e ft a t e m : e r g a e o s v e r o q u i i n ® h o n e f t e , & c o n tr a d e c iis fe c u li,
a.
v e l h o n o r e m m ilitiae v e r f a b u n tu r ,n o n ío lü c o n d e m n a tio m a ­
V r io fi & ila tio n a r i j , b v e l quicun­
q ue fungu ntu r h o c
m unerejcrim ina iud icib u s nuncianda m em in e­
rin t,& fib i necefsitatem p ro b a­
tio n is 0 in c ú b e te ,n ec citra p e r iculü lu i,fi in io n tibu s eos ca lú nias n ex u ilfe c o n ftite r it . ce ifet
e rg o praua c o n fu e tu d o p e r qua
ea rceri aliqu os im m ittebant. i
lu r a e f t ,v e r u m e t ia g r a u io r p c e ­
na e fti!a tu e n d a .a
Jlgentes in rebus fingularibus per fin ­
gidas prouincias funt m ittendi: qui in euechonibus tnfptciendis curam tantum habe­
bunt cum aliis iudteibus , yel prouinciahb u s :& alios illicite non yexabunt-.de cau­
fis non cogncfcettf.Cr non detrudent in car­
cerem. Bartolus.
I I I I - Im pp. A R c A u . & H o n o . a a . M arcello mag.off.
A
G e n t e s in
r e b u s f in g u ío s
p e r f i n g u l a s jp u in c ia s m it­
officium agentiuin rebus eft curam ha­
t e n d o s e lle c e n fe m u s : 0 q u ib u s
berefuper euedionibus curfuspublici por­
in íp ic ie n d a r ü e u e f t io n u m t a n tando pecuniam publicam per prouincias,
Cr conducendo naues, Cr animalia ad de­ ^ t ú m d e b e a t Cura m a n d a r i: v t
ferendum annonas : C r alius officialis fu b
n ih fi p r o r fu s c o m m u n e P a u t c u
poenaf e intromittere non debet:Cr recipiens
iu d i c i b u s , a u t c u m p r o u in c ia lipecunia pro animali in curfumpublicünon
b u s h a b e a n t:n e c naues d e b e ­
edido,pcena quadruplifunitur.loa.de P ia .
1 1 . Idein. a .& Iulianus catfar
ad T au rum , p . p .
A
G e n t e s in r e b u s ,in c u ris a g e n d i s , & e u e é ü o n ib ü s p u ­
b li c i c u r lu s e i n i p i c ie n d i s , n o f t r o r u m m e m o r e s p r a s c e p to r ü ,
b u n t illic ita C o n c u fs io n é v e X a r e : n e c l ib e l lo s a u t a t t e f t a t i o -
Qr rerUm priuxtarum.
n e s v e l c o n te f ta t io n e s litis g r a ­
Scilicet principis. nam
ytrifque priuilegium idem
datur.yt.j-eo.lfi. ^
t ia f u f c i p e r e t l a u t i n c a r c e r e m
q u e n iq u a m t r u d e r e , 1 f e d c u r fu i f o l u m v a c a r e .
c r e d im u s f in o m n ib u s v e l le j p -
T IT E L E S
fu tu r a r e i p u b l i c a : id e o q u e f o -
D E P A L A T I N I S t SAcrarum largitionum ,& rerum
priuatarum .f
lo s a g e n t e s in r e b u s in h o c g e ­
n e r e iu is im u s o b fe q u iu m a d h i-
X X t llt .
f i c i o . § H i v e r o p e r u ig ili d il ig e -
Palatinipro capitihus eorum C r iugis
tantumpenfttationemfifcofoluunt: ab aliis
ttro muneribus fordidss -vacant. B a r.
tia p r o u i d e b u t it ,n e q u is c o n tr a
I . Im p ^ C o N S T A N T I N N S . A .
b e r e : & n o n a b a lio p e n itu s o f ­
e t ie c t io n is a u ft o r it a t e m o u e a t D
A l a t i n i c* p r o c a p i-
c u r i u m ,h v e l a m p liu s p o i l u l e t
t ib u s “ fe u iu g is x
q u a m c o n c e fs i t e u e f t i o . 1 Q u i f
i fu is t a n tu m
q u is ig i t u r a liq u id ta lé p e r p e ­
‘ ta tio n e m
tr a r e te n t a u e r it , im p r o b i c o e p ti
p r i u e t u r e ff e f t u .D e m o n f t r e t u r
p e n fi-
a tq ; o 'b -
fe q u ia r e c o g n o f c e n t , e x t r a o r ­
d in a r iis &
fo r d id is m u n e r ib u s
e t ia m iu d ic ib u s v e l c u r io fis e -
& f u fc e p t io n ib u s p & t e m o n a ­
u e f t i o , e tia m fi q u is n o b is i u -
r iis z o n e r i b u s l ib e r a t i .
Thefaurarius,yel comes thefaurarirrum
repertus fem el culpabilis in officio , iterato
ad eandem militiam non adfpirabit: nec
etiam aham acquirere poteft.B a r .
b e n t i b u s fe ftin a r e m e m o r e t in
o b f e q u i ú n e c e ílá r iu m ,n e c p rse u a le a t c o n tu m a c ia v e l d ig n it a s .
E r g o n u m m ú ia m v e t a m u s e x p o f e i p r o a n im a lib u s k in c u r lu m in im e
fi f o r t e
c o n ftitu tis . Q u o d
a liq u is
e x iil im a u c r i t
P e r p e tr a n d u m : e iu s q u a d r u p l i
C o d ex .
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
^
r
1
id . Suftinetit.
loquitur agenti­
bus in rebus. A cc.
n Statuenda. N o t.n o n
iuuatur officio v e l di­
gnitate , qui male eam
feruat.fic fupra de d i- officit* aut
g n i.l. iudices; & .l. quo- dignitatem
tien s. & infra de cur. male fe r p u .l.iij. & de vete.Liij.u a n s,e is na
item & tacit.ff.de in ius iuuatur.
v o c .l .i j. & de m iho.l;
auxiliam. jh fi. & fupra
de epifco¡& cle.l.generaliter.
O k Centes . Cenfemus.
ad quam cura &
curfum illi ex fch ola agentiurU debent exire
quos o rd o militiae v o ­
cat , & laborum adiut o r : vt fupra de offic.
ma. o ftic.l.j. plures er­
g o & alij agentes erant
in rebuslvt.d.l.Sr fupra
de agen.
re.1.1
culato. E t no .huius o fficiutovt fupra e o .l.ij. _
p Commune, fic/j.tit.j.
l.n ih il.
q Suftipere. ad audien­
dum. Accurfius.
r Trudere, v t fupra eo;
L j.in f i.f e d fi in ueniat
fu gitiuos , in cuftodia
detinere p o fsit: vt.ff.de
fugi.Lfi. in princi. cum
ifti dicantur flationariji
vt.s.e o .l.j.in p rin .
f p E
P U L U T U
nis facraru largitionum,
11.
N
Imp. G r a t . a .
V l lu s t h e ía u r e n fis , v e í o f ­
ficialis c o m it is t h e f a u r o -
r u m fe m e l
d e p r e h e n fiis e u e r -
io r ,a q u o cú q , p a fto b a u tre p e-
t - r ^ A la tin i. alias v ica1 rij p a latin i. quia
quodam m odo geru nt
vicem principis. & fic j P alatini
p ro eodem, alias deeft ( , nq Ui t ^ i l
vicarij.
eia h i c ) diu P ro capitibus. N o .fic c¿ tur omnes
s.de agri. & c en .l.cu m i palatio ha
antea. & ne rufti-ad vl- bitates: alif
lum & c .l.j. Sed contra epudemfem
s.de ca. ci.cen.exi.Lj.8¿ pSr ln ¿orr.o
d e c o l o . T h race n .fe d U u g u fu p & illa fpecialia.
f euerantes,
x Iugis. fcilicet boum: ^ comitav t in au th en . de man. tenfes d ic ipri.§.co ges.col.iij.A c. turxom itay
Sufceptioiúbus.hoípi-tuautelocii
tu m : v t de clericis di- appellabat
citur fupra d » epife. & ¡fiquo y i t í
c le .l.j.
¿..Cibat im 2 Temonariis. alias te- perator.qu*
m erariis: alias temona- -,ero inpróriis. & facit.j. de priui. mactas m it
eorú qui in facr. p a .l.j. tebantttrfti
Accurfius.
cebatm-mit
a
~ EÜh s.E e ie rfo r.q p tendaris , ‘
i \ m a l e—g e f s i t .
nuncio m
mtt
ttb P a tio , id eft m o do , tendo.
& fa .s . de itifce.l.fi ali- * c . T . t i .
quid.& .s^ie d ig .iriu d i- z 6 .S .
C odicis liber duodecimus.
z6 i
vii.
t a t m ilit i a m f u a m ,a u t a lia m f i b i A
ces.&.ft'.
ss.&.fi de fufpe. tiit.l.
ijuseri. in fi.§. & de
r e q u ir a t p e r a m b itu m d ig n it a ­
iíj.§.qti
.§
.
h
ifd
é
.&
.j.
c .i. fi c
t e m ,v e l fe fe tr a n s fe r a t a d a lia m
de co h o r.l. fi coh orta­
q u a m c ü n q u e m ilitia m .
lis. & -'s.ad legem Iuliam
Singulis annis ynus ex palatinis mitti
de am bi.l.j.
debet ad regedumprincipatum comitis du­
a T N ^ j/ o • principatus
morum Cappadocia.Bartolus.
X Cappadociae lp e I I I . Im ppp.G H A T . V A L E N T i
cialiter deputatus pro
& T H E O D O S 1 V S . A A A .
fuis ftipédiis com iti doPancratio com iti, r . p .
morum ,ad quem regen­
R i i c o a ia m n u n c o r d i n e r e dum mittitur d e palau o c a t o , b d e p a la tin o p o t iu s
tinis:quem etiam vere­
bitur comes inale ali­
o ffic i o a d r e g e d u m p r in c ip a tu
quid per fe vel per aliti
o f f ic i j c o m itis d o m o r ú p e r G a p
gerens.
p a d o c ia m m itta n tu r ,q u a le s c o ­
b B.euecato . antea fic
m e s e tia m d o m o r ú fi i n h o n e fu e ra t: fed in defuetudinem habitu reuocat.
ft u m a liq u id g e f f e r i t , v e r e a t u r .
C
Mittendariorum . i d
eft palatinorii, qu i fu n t
habiles ad mittendum,
d Debebis, c om iti d o morum loq uitu rivtq.I.
Pralatus p ro xi.& n ot. h ic ar. g>
malus boni malus praelatus timet
bonum fnbditum.
fubdi
met.
e\TÍlias
Í’'Í•militibus: a&_
alias com itib u s, fcilicet
prouinciarum.
f
Coniuncium. dum pa­
latini gerant fuum o f­
ficium . & fie non o b ftat.s.de agen, in reb.l.
ex eo. in fi.
ita.
quse funt contra. & facit.s.titu.j.l.fina.
tm erentia g M b inferioribus, n o .
debet m i- reuerentiá m aion á m inor maiori nored eb eri:& econtra.
impendere, fic.s.de o flic. re .p r o .l.
Cr econtra. p o tio re s .& d e oniC. diuer. iu d i.l.ij. Item n o t.
q u ó d archiepifcopus in
h ac terra honorare de­
b et epifeopu m : v t hic:
nec fuam iu rifdidione
per illius prsefentiam
p e r d it: vt in authenr.
d e d efe n . e i.§ . nulla,
c o l.ij.
h
vida.mtd exceptoK ^ J-ru m . id eft ad aliam dignita­
tem. Accurfius.
i Militando . fubaudi,
elegit. & facit-s. vt d ig .
o r. fer.l.j. & de proxi.
fa cr.fcrini.l.vn icu iqu e.
k
k B
. T r ifo lio . C om . s .L ar
2(5.
C r in i is m * o m n ib u s la r g it io n u m c o m ita te fiu m iq ^ s
fr a fc rip ta s d e c e r n im u s d ig n it a t e s : v t b is cofeten ti,
lu e r it im p e tr a r e . A n n o n a s e tia m iu x ta d e fin itu dign ita­
t u m m o d ú v o l u m u s p r g ftari-.nec a m p liu s q u ic q u á p r e fu m i.
B r e u is , q u a s d ig n it a t e s p e r fin g u la ferin ia offi­
c iu m fa c ra ru la r g it io n ú h a b e r e fta tu im u s:S cr in ij e x c e p t o r ú p e r fe d t if iim u s o r d in is fe c u n d i n u m e r o v n u s , id
e f t p r im ic e r iu s e x c e p t o r ú v n u s : d u c e n a r i j d u o , id eft
t e r t io c e r iu s ,& q u a r to c e r iu s ic é te n a r iu s v n u s ,id eft p rim ic e r iu s in f t r u m e n to r ú :e p if to la r e s n u m e r o duo -fo ~
ma? prim ae n u m e r o trigin ta fe x-.fo rm se fe c u n d g n um e~
r o q u a tu o r : fo r m g tertiae n u m e r o tre s .S c r in ij numero^
r ú p e r fe d r ifs . o r d in is te r t i j n u m e r o v n u s:d u c e iia ri9 nu­
m e r o vn u s :e e n te n a r ij n u m e r o d u o : e p ifto la r e s num e­
n i im e r o m i t t e n d a r i o r ü ¿a d h o c
r o d u o ff o r m g prim ae n u m e r o t re sffo r m g fecúdae num e
e li g e r e d e b e b is d & m i t t e r e .
Palatini ntbil habent comune cum aliis
indicibusprouinciarum:fed excepta reuerentia qua eis debetur , nonfolumper iudi­
ces minores,yerumetiáper maiores quilibet
iudex debet in fuo officio deferuireiBart.
i i i i .
Iidem a a a .
I h i l o m n in o v il is iu d ic i-
r o v n u s ffo r m e tertiae n u m e r o d u o .S a c r if c r in ij tabella-
^ í b u s * cu m palatinis n o ftrg
cle m e n tig , q u icu n q u e a co m i­
tibus dirig u n tu r,fit có m u n e at­
q u e co n iu n ftu m : f fed ex ce p ta
reu eren tia quae n o n io lu m ab
in ferio rib u s, s fe d etiam a m a­
io rib u s j & in pro u in cia degen-
p r im g n u m e r o q u a tu o r ffo rm a e fe c u n d g n u m e r o qua­
officiis . Meque
t ib u s r e é t o r ib u s p r o u i n c ia r u m
\-a
CilU
-s
q
^
I d o n e o s i ta q u e f in g u lis an n is é
ipfa. fcilicet ex­
cellentia tua. A c c .
1 Poftm cd u m .ii eft poft
legem iftá. V e l d ic poft
finitum officium-: & di­
c it in fordidis & fim iiib u s , ne fit cotura.s.
e o.L j.
m Q Criniis. hac.l. n o v J m inantur ofliciaJesqui fubfunt com iti­
bus dom orum : & h i foli habebant ftipecdia:
& eft faifa h^c.l.in om­
nibus fere libris circa
literam.
n Suffragio . fic .s . de
p r in . agen . in rebus.1.
omnia.
a a
a m b ie n d i fi b i a d it u in t e r c lu iu m e ife c o g n o fc a n t ,e t iá fi ““‘f**
o
“ “ ijc n a
Cnamiy l#>Kpnpfiriú
«G .fiC
fp e c i a l e b e n e f i c iu e m e n d ic a t o lu ftr a g io = q u ifq u á v o ,
P
1
Iid em . a
n u m e r o v n u s :c e n te n a r iu s n u m e r o vn u s:e p ifto la r is nu­
m e r o vnus-.form ae p r im g n u m e r o tre sffo r m g fecundae
n u m e r o q u in q u e .S c r in ij c a n o n u m p e r fe d ifs im u s or­
d in is te r t ij n u m e r o v n u s :d u c e n a r iu s n u m e r o vn u s:cete n a r iu s n u m e r o v n u s :e p ifto la r e s n u m e r o duofform g
t u o r . S c r in i j m itt é d a r io r ü d u c e n a iiu s n u m e r o vnus:céte n a r ij n u m e r o d u o :e p if to la r e s n u m e r o oétofformae
p r im g n u m e r o .v i j. f o r m g f e c ú d g n u m e r o trigintatres.
S c r in ij a u re g maifae p e r fe c r iis im i o r d in is te rtij num ero
v n u s u d e ft p r im ic e r iu s ía c r g maifae,n ú m e r o vn u sú té fec ú d o e e r iu s n u m e r o v n ’ rdu ce n a rij n u m e r o d ú o ,id eft
c
t e r t io c e r iu s &
q u a r t o c e r iu s : c éte n a rij n u m e r o fex: e-
d e b e t u r a tq -, d e fe r tu r ,filis q u ifi-
p ift o la r e s n u m e r o q u a tu o r .A u r ifi c e s fp e c ie r ü p fe ft if -
nu enecefsitatibuS ó bíecun det,
íl m 9 n u m e r o v n u s :d u c e n a r ij n u m e r o q u a tu on ceten a-
effetius princeps palatinorii, ad aliam
di<rnitatem contiolar¿ non- potejl.Bar,
v . lid em a a a .
r ij n u m e r o fe x :e p if to la r e s n ú m e r o , v i ij . fo r m g primae
n u m e r o .x v i j. f o r m g fecúdae n u m e r o .iiij. A u rific e s foli-
V id a m p'oft im p letu m o r diné militiae palatinae q u i
^ g e ífe rá n t, h o n o réq u e
d o r ú d u c e n a r ij n u m e r o v n u s ,c é t e n a r ij n u m e r o o cio :
tra n fa d ú ,a d e x ce p to rú h feri­
c é t e n a r ij n u m e r o v n 9:e p ifto la r e s n u m e r o .v .fo r m e pri­
nia tranfire n itu n tu r . H a c ig i­
tu r le g e faneimuSjVt nulli p r o u
fu s de h in c ifta au den di relin ­
quatu r o c c a f io : fe d v n u fq u ifq u e eius ferinij, q uem prim u m
m ilitand o 5 eleg it o rd in é p erfeq u a tu n n ec in alterius lo c o fi-
m g n u m e r o fe x f fo r m g fe c ú d g n u m e r o .x v iij.S c r in ij au­
Q
n em m ilitó
r e q u in té q u íla m
p r o p r i j o r d in is t r a f e g e n t p r in -
cipatum .
Prafes palatinus iniügere tío potejl fordidum munus. Bartolus.
v i.Iid e m a a a .ad P ro b u . p . p .
o fficiis p alatin o rú e x c e lléria tua fciat ita penitus
effe re c e d e n d ú ,v t nequ e ipia k
p o ftm o d u m 1 licitu m fibi cre ­
dat iifd em aliqu id in iun gere: &
p rgterea prou inc.arum recto ­
A
B
res pro h ib eat q uicqu am v lt e rius tale conari.
H at lexejlkodie modica ytilitati, ideo
non eft circa eaminjijicndum.yide eam per
teipfum,quia circa com laborare ejfet littus
arare. Bartolus.
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
’
r io r ú p e r fe c tif.o r d in is te rrij n u m e r o v n u s : ducenarius
e p ifto la r e s n u m e r o fe x f fo r m g p r im g n u m e r o noucffor
m * f e c ú d g n u m e r o .x x x .S c u lp t o r e s &
cg té r i aurifices
r i a d r e f p ó f iim p e r f e & if f .o r d in is p r im i n u m e r o vnus:
p e r f e f t i ís im i o r d in is f e c ú d i n u m e r o .ij.d u c e n a riu s nu­
m e r o v n u s :c é te n a r ij n u m e r o .ij.e p ift o la r e s n u m ero .iiji
f o r m g p r im g n u m e r o .iiij.fo r m g f e c ú d g n u m e r o .ij.f o r m g tertiae n u m e r o v n u s .S c r in ij á m ilia réfib ü s pfectifsim u s o r d i.p r í m i n u m e r o vn u srd u c e n a riu s n u m e r o v n :
D f ° r m $ P r im g n u m e r o v n 9:form ae fe c Ú d g n u m e r o dúo:
tertim n u m e r o .ii j.S c r m ij vertíspe rfe criísi.o rci.
i i j.n ú m e r o .j.p f e é r if s i m u s o r d i.ij.n u m e r o vn u s:d u c e n a rij n u m e r o .j.c é t e n a r i j n u m e r o .} .e p ift o la r e s nume.
i j .f o r m g p r im g n u m e r o .v ij.fo r m g .ij.n u m e r o .x .fo r m e
ii j. n u m e r o . iiij .O f f ic ia liú ía cr a rü v e f t i ú ducen arij nu m e r o . iij . c é te n a r ij n u m e r o .ii j. e p ifto la r e s num ero.ij-
J g fecú dg
z _n_u
_m ero, x.- f o i fo_________
rm g prim g n u m e.xij.fo rm
m g t e r r ia u iu m e .v iij .D e p u t a t f fa c rg v e f tis p f e f i i f i f t c^'
d i o r d i.n u m e . ij .d u c e n a r ij n u m e r o .ij.c e te n a r i j nume.
ij .e p ift o la r e s n u m e .ij .f o r m g p r im g n u m e r o .iij. Scrimj
a b a r g é t o p f e c t if s .o r d .f e c ú d i n u m e .j. c p ifto l.n u m e .j.
f o r m g primae n u m e .fe x ff o r m g fecúdae n u m e .iij.fo n u ?
t e r t ig n u m e .j .S c r in i j a p e c u n iis p e r fe c r if.o r d , fecund»
n u m e . j. f o r m g p r im g n u m .j .f o r m g fe c ú d g nu m e-i}-i°r
m g te rr ig n u m e . v .A r g é t a r i j c o m it é íe s d u c e n a r i j num*
j .c e n t e n a r i j n e m e r o . ij . e p ifto la r e s n un aero.fij . form1
D e ftratoribus.
20$
2 -p» Lacuh. E t palatiX nis. &■pro id eft.
t E x iifdeni.fe i Iicet p 1
latinis. A ccurfius.
c Tertti .
tamen.
alias tantum , alias ter­
ni. & qui fint centenarij
ducenarij, & cer­
ti numeri, habes.'s'.l.prox i. de quibus fingulis
armis aliquot quiefcút,
v th ic.
d Prtniifioms . fcilicet
tuae. & pratfe&o io qu itur.
c X 7 0 » aliter. ^tdnoj . \ | tationem.id eftpri
uilegium no ftro niotu,
fed cum confilio p ro ­
ceru m , eft pragmatica
fanfrio. & facit.s.d e agen .in re.l.matriculam.
in fi. &.').de re m ilitad,
neniinem.
p rim a * n u m e .v iij.f o r m a e fe c u n ­
f TT\~rliatinos . ^ td calJ_ ctm. id eft finé.nam
N
alias
calx c a lc is ,pars pedis
extrem a, v t vbi eft iu n ftura tibiae & pedis.fubcel eft pedis concauum:
in de fubcellaris, fe cu h duín P .
g ^ity r o m m . ab his
excufantur p rin c. agen,
in re.vt.s.deprin. agen,
in re.l. ex agentibus. &
facit.s.de jf x i.fa c .lc r i.
l.j.in fi.
h
A
D fimihtudinem.
A I b i , ad fimilitud in e m , incipit leirv t.s.
de proxi. fac. fcri.l.pro
bien n io .
i N T Iros. Videatur cauV f a .fic.s. de proxi.
fa .fcri.l.in íácris.§.ita.
k Bgffondere. fic.s. de
iilen.l.pen. & de agen,
in re.l. ex e o .& .l.fin ,§ .
ita. & facit. s • de offic.
prae. v r .l.j. & de offic.
tom i.re.priua.l.pe.
1 P e m ú fe rit . fic.s. vbi
fena. v el clarif.I.fi.& in
authen. v t cleri.apü d
p r o p r i. e p ifco . § . pe.
coL vj.
m T N t e r .T res. alias res:
i alias tres,
n T n b u n i.'j.l. proxi.
Ó Necesítate, nifi ordínaria-.vt.s'.eo.l.fi;
ím c ifis P T
• ¿ a in
fatom ua. Á omn‘a Punt princi-
’ p is : v tfu pra de quadri.'
prjefcri.l.fi.
q iu flu m . v h i eadem
r a tio , idem ius.fic.s. ad
le g . Falc.I.fi. & .ffi ad.l.
Aquil.l.illud. cum íéq.
r JP ofin t. « . y . proxi.'
& -s.eo.l.j. & .s. de p r o xi.íá. IcrLl. iubem us. &
xxxij.q.v.ca.ité anud.
f d e . s t ^ U to .
ribus.
o f l!n cf i Tat°riu m , id ejl
3 '£* fi-dmUm . -vnde n Cenefñ
tiesas *
Xfichel hoc -ndens pofint
•dóla patris fu i ia firato-
C odci
A
255
T it.xxv.
a p u d v i r u m il lu f t r é 'p r g f é f t u m
d a ; n u m e r o . x x v . B a r b a r ic a r ij
v r b i lit ig a r e c ó p e ll i,n if i d e f d i -
c e n t e n a r i j n u m e . d u o : e p ift o la -
fic a t io n e d o m o r u m &
r e s n u m e r o q u in q ;: form ae p r i­
tib u s &
fe r u itu ­
a n n o n is o r t a v i d e a t u r
cau fa:* in aliis v e r o cau fis ta p e ­
m a; n u m e r o .v i i j . f o r m f fe c u n ­
c u n ia r iis q u á m c r im in a lib u s a -
d a n u m ero vn u s.
Palatini tranfmifíi per prouinciis , an­
p u d v i r o s illu ftr e s t a n tu m o d o
no elapfo ángulo liberantur.B ar.
v m . Iidem a a .
m o r ib u s a u t e m p r o u ir ic ia r u in ­
c o m it e s fu o s r e f p o n d e r e .k r e ­
L a c u i t i u f t é o m n ib u s m itt e -
t r a a d m in iftr a tio n is f u f fin e s in ­
d a riis & .Palatinis 4 o ffic iis
te r p r g fe n te s p a la tin o s n e c c au ­
P
p r o f u tu r a f u g g e f t i o q u a m in f in u a fti, v t e x o f d e m
fis p u b lic is o c c u p a t o s
b a n n is fin ­
cogn o-
f c e r e t a m p r o c iu iii q u á m p r o
g u l is e x d u c e n a r iis t e r n i , « e x
c r im in a li caufa p e r m it t im u s if ic
¿
t a m e n , v t n o n a lite r c rim in a lis
c é te n a r iis h a b it o p r o u ifio n is
in t u i t u ,c i n g u l o l ib e r e n t u r .
fe n t e n t ia a d u e rfu s c o s p r o f e r a N aBu s officium facrarum yel priuata- i
B t u r ,n ifi e x f u g g e f t ib n e p r o u i n rum largitionum adfumerepotefi , nifi me­
c ialis iu d ic ij v i r illu ftr is c o m e s
diante principisaucloritate.Bartolus.
fu b q u o m ilita t,c e r tio r a tu s h o c
i x . Irilp p .T h j ó d o . & a i .
C A D . A A.
e i p e r m i f e r i t .1
Palatini prim icerij, & tres feriniorum
O n a lite r q u ilib e t in o ffi­
primicer<ji& tres tribuni pratoriani m ili­
tari dignitate fu n g u n tu r :& nulla poteft eis
iniugt neceffitas publica yel pnua ta .B a rt.
c i o fa c r a r u m la r g it io n u m ,
v e l p r iu a ta r ú r e r u m c in g u l u m
xiii.Idem.a.&VaLeNti­
ni a.Csef.
m i l i t i f fi b i í u m e i id u e x if t i m e t ,
n ifi n o f t r a m á íiie tü d in is a d n o t a t i o n e m e m e r u e r it .
P alatini adiutores & primicerij finit»
officio ficu t agites m rebus i p rab itione tyronum catcrifque muneribus fordidis fu n t
tmmunes. Bartolus.
x . Im p. H o Er o r . a .
■ rN ter alias p r e r o g a t iu a s q uas
1 a n te a m e r u e r a t fcholae f o c i e tatis fa c r a r u m l a r g it io n u m , p r i m i c e r i * ,& t re s m p r im ic e r ij fc r i
n io r ü t r i b u n i” p rae to ria n i,m ili­
A la t in o s q iii ia c r a rii r e m i i -
P
t a r i d ig n it a t e fr u a n tu n n u lla eis
n e r a t io n u m r a t io n e t r a f t S -
t e s in c u lp a n tu r ,a d c a lc e m f t e r -
e x c u iu f lib e t iu d ic is p r f c e p t i o c
n e in iu n g e n d a p u b l ic a v e l p r i­
m in u m q ; m i li t i a p e r u e n ie n t e s ,
u a ta n e c e fs ita te . °
n e c n o n e tia m a d iu to r e s &
Palatini principis cifde priuiligiis fu n ­
guntur,quibus palatinifacrarum largitionum-.Cr ideo primicerij & primates fe r iniorumptmcipif, finito officio inter milita­
res tribunos numerantur: & • nudafolicitudine negottj publici y e l priu a ti poffunt u r­
g eri.Bartolus.
p r i­
m i c e r i o s d iu e r fo r ú o ff ic io r u m
p r g c ip im u s
h a b e r e p r iu ile g ia
q u a n u p e r a g e n t iu m in r e b ü s
i c h o l a n o f tr a fu n t in a n i iie t u d in e c o n tr ib u t a r íc ilic e t v t a t y r o -
x iiii
n ú S p r a b itio n e m e m o r a ti r ed ­
d a n t u r e x o r t e s , c g te r a q u e o n e ­
r a n o n a g n o fe a n t .
x i.
A
lis , feu equis flantibus in
fiab u lo.
t r ) £ r omnes . PofcereJL tur. fi. d e o ffic .p r o c o n .lt ii j.§ . n e m o . c o n ­
t ra . S o l.h ic in . c o g n i tiohe,, caufa rum & de­
finitione pru d en te s n o
debent eis v t i, fed cir­
ca equos fic . V e l aliud
in p ro c o n lu le , & aliud
inprsefide: vt hic.im mo
ib i aliter a c c ip itu r,id
e ft birid ariu s: hic qui
p r ie ft equis ferrandiSj
& fellis & frenis prsefidis. vnde verfu s: Ster­
nitur sequiuocé mare,
leftus, afellus,& hoftis.
Aureum hic habet p ro
fu o . ftipendio fingulis
diebus. Item & quando
praefes, vel rex, vel c o ­
mes donat equum, ha­
bet á donatario folitam
quantitatem :puta alium
aurcum.fic enim faciunt
reges Hifpanise. nam ia
prsefidibus prouincia *
rum loq uitu r,& eorum
ftritoribiis.
U Cognofcant . illi d o ,
natarij. & fie nota quód
dans punitur ficut lim e ,
ni acu s, quafi corrúpés
eum ,vt equum donan­
dum vituperet principi,
fic.s. de epife. & e le r .l,
fi quequam.Item facit.)',
de metatis, l.deuotú. &
s.neru.ad vllum o b fe qui.l.ij.
x fih m . prouinciales,
id eft donátores.A c.
Iidem A v g v s n .F I o r e n t io . p .p .
.
V b e m u s v i r o s d e u o t o s p a la tin o s r e i n o f tr i n u m i­
I
nis p r i u a t f ,e ifd e m p r iu ile g iis d e c o r a r i,q u ib u s e tia m
p a la tin i q u i in
Id em . a .
rio cameli \ & f i d i t fuper
ipfum . ynde Jlratotes di­
cuntur, epui pra funt ftabu-
fa c ris la r g it io n ib u s d e f e r u n t u r . C u m
D fim ü it u d in e m * f a m f t io -
e n im p ar P fim ilif q u e m ilitia fit ,iu f tu m M & c o m p e t e n s
n i s q u a d e p r o x im is i a c r o -
v i d e t u r iifd e m v t r u m q u e o ffic iu m p r iu ile g iis g lo r ia r i.
r u m p r o m u lg a u im u s f e r in i o r u ,
P r im ic e r io s ita q u e o ffic i j , tr e fq u e p rim a te s fe r in i o r u
e t ia m in o ff ic io fa c ra ru m l a r g i -
r e r u m p riu a ta ru m ,fin ito t e m p o r e m i l i t i f , in te r t r i b u ­
t i o n u m a t q u e p r iu a ta r u m r e r u
p r o b ie n n io a n n u m f u b p e r p e ­
tu a
o b fe r u a t io n e
c u f t o d ir i: ita v t &
p r ? c ip im u s
p r iu ile g ia
n o s m ilita r e s p r a e to r ia n o s , fa lu is iifd e m p r f f t it is p r i D u il e g iis f a c r is c o n f t it u t io n ib u s , n o ftr a m
c le m e n t ia m
a d o r a r e d e c e r n im u s : ita t a m e n , v t n u lla m i n i u n f t i o n e m , n u lla m fo lic it u d in e m p riu a ti v e l p u b lic i n e g o -
q u a h u iu fm o d i o ffic iis v e l p r i­
t i j q u o li b e t iu d ic ia r io
m ic e r iis
f e d e x c e p ta o m n i n e c e fs ita te o m n iq u e f a t ig a t io n e ,in - * » *» * » *•
fa c ris
le g ib u s
d e fé -
f u n t u r , in t e g r a illib a ta q u e f e r O e n tu r .
l n ciuitate ConfiantinopoU faLuinus a pua prtfechtm yrbis non compellitur litinifi proferuiMibus,dom ibus, yel an­
nonis qu.aftio moueaturanprovincia yero
cognofit prafes contra palatinum-, fe d in
caufa cnm inah contra eum non fe r t fen­
tentia nifi exfuggejhoneprincipis fu b quo
m u ta t palatinus.Bartolus.
X I I . I m p .T H B O D O S I v S .A .
V
p ra e ce p to f u ft in e r e p o f s in t : r
f c' ’P‘,síe£¿
d e p t e d ig n ita tis h ó n o r e p o tia n tu r .
T I T V L V S
X X V .
tur,dejtra-
D E * S T R A T O R I B V S .P
1 . Impp. Valérin. & Vales a
a
tort b » s ,y t
. a íZ o fim á pnefídé nousE E piri.
* n‘
E r o m n e s p r o u in c ia s e d if íu m g e n e r a le
*m i f im u s , v t
ftr a to r ib u s v n u s ta n tu m
lid u s p ro b ae * n o m i n e
f o - S - dc # c*
PrOCOni-c i"
p o fc e r e tu r , 1 &
in o ffe r e n d is e q u is c e r ta m fo r m a m , fta - T
t u r a m & a etatem p r o u in c ia le s
ljb Z X
n o f tr i c u ft o d ie n d a m b* mauulti
e ffe c o g n o f c a n t : u q u o s x e t ia m fifc o c e r t o m o d o f o -
* frob*.i.
ir o s d e u o t o s p a la tin o s n o
l i d o r u m o b n o x i o s f e c i m u s , f i q u o d ftr a to r e s p e t e r e
o p o r te t in h a c r e g ia v r b e
in t e r d ic t u m e ft ^ lli d a r e ftr a to r ib u s n o n t im e r e n t, o f - hic.
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
Codicis Liber duodecimus.
267
a d ECU STXJEM fu n it & m niftri'arás.
In libro I r . de confiftoriaJM , ,M cafirenfiariis,
qui forte praerant caftris
principis irdlrnañdis : &
erant piares : & eligeban•fmaois L a -tu r ¿ecani: -vt.j.titu. 1. &
t i n e f nqutt menfores qui menfurabant
M í a . hic ) quantum rrnenia tuxtacadicerctur , ftrum ,yelfim iliaiyt. j.tit.U
de cafiren- & .i.U c c u r fiu s .
.
f i o u s m m i - b l M o f f c i o .M e n t o . ü c
fir is .t u iBS
yideto.
fic iú q u o q ; g r a u ita tis t u a c e n t ú
A nis e x a m in e p r a b s a n t a liq u a n -
a r g é t i lib r is m u lta b itu r ,f i f c ie n s
d o r e f p ó f u m .S e d n e in h o c ip -
p r e d i d a re g e ft á fu iíT e ,n ó illic o
ío iu d i c i o e n o r m ib u s m o l e f t e -
e á íé u e rita ti iu d ic ia r i f jp d id e r it .
T I T V L V S
X X V I .
tu r d if p e n d i is ,v e l e x n u d is e ó -
N
o ff ic io
xA h u n cb reu cm nó
habes.
g Conueniri. fu b a u d i iu­
bemus: v t n u lli pulfatitium & c.q u o d eft.'j.
h Sinefcriptura.fi Cfupra
de d ig .l. quotiéns. Sc.'j-,
de proxi.fac.fcri.l.in fa­
cris . & quod fu biicit,
v el,p ro etiam.
i N o n edita, in feriptis.
k
U flu a r iu m d i.it p r o -
xi.fa c J c ri.l. in facris.§.
fid e i/
1 Comentionis . fcilicet
íportulis quse dantur á
conuentis.
m inducendorum, id eft
executorum qui indueunt partem in iudicio
quádocunque eft opus.
n SimpiiciÁn caufa prícipali.
o U lio modo, puta ex­
traordinarie,
p Praftarifoüdos- fcili­
cet exceptoribus,
q Matrum . tranfit ad
fuperiores per. priuilegium . quod dic vt not.
s.de proxi. fac. fe r ii. in
facris.circa princ.
r r x o r u m f ic .'i .i c dig.
Lmulierés.
f F il. is. fic fupra qui fa
tifda. cog.l.ij.§ . ij.& . s.
de proxi. fa.fcri.l. in facris.^.vt ita.
t Vades, id eft fideiuffores. in de vadinm , vel
vadim onium ,id eft piu Ipfofque. fcilicet de­
putatos noftro m inilterio .
X Eanenfian . id eft fi­
nitam. fic.s. de filenJ.fi»
in fin.
y
UdiuratOTta tantum-
S c in au th é.'q u ain pro.
& . j . v t om nestam ciui.
d e p o fita , ac
p r o r o g a t a tuse
quám m ili.l.j.in p rin c .
6e.j.d e p r i u i. fcho.l.ij.
A ccu rfiu s.
'
fe n te n tia
m a g n itu d in is ,
n ifi actua ­
r iu m , k v e l v r iu m e x p rim a tib u s
b ie n n iÚ ,p r io r ib u s d e c e d é t ib u s B ^
e x e cu to n b u s
l.i p & f) . d e priui. feho.
l.q u o t ie n ■
. Accurfius.
in fe q u e te s 'a d ío c u p r o m e n t ó b
N t e omnia . Breáis.
l a t io n e
e a d e m q u e n o n e d it a ,¡ c o n u e n ir i p o fs ín t: c o n u e n to s v e r o n o n
fp o n f o r ú p o f t c ó -
cipe.
d v ltim u s . tertia for­
ma erat maior a liis : v t
in n u it, & patet, s. titu.
ij. l.fcriniis. v b i paucio­
res femper ponuntur in
tertia forma,
a
Legumpracepta. v t.i.
v b i d e c r í. a g í op or.l.j.
d o fin e fe r ip tu ra h v e l in te r p e l­
f o r m a d iu a liú r e -
p le t u m té p u s p r a fin it u m , id e ft
f
Z
a n te o m n ia d e c e r n e n t e s ,n e q u á -
fp e d a -
C f / quts caelitus. id eft
diuinitus,vel á prí-
í - 1 cit.'j. e o.l. fi.&.s'.
de agen.in re.ufi.
in fa c r is .§ .v t it a & c . cú
fuis c o n c o r .
d u m c o n ft it u im u s o b fe r u a n d ú :
b ilita tis tu g fe c ú d ú
t it - j.l- j.
T I qu i.E xa m ine.fa -
c u n q u e m a n d a t is : ip fis q u o q u e
fp o r tu lis & fid e iu fs io n ib u s m o ­
a In jp rculis. fic.s. de
p r i. c a í'.l.j. & fa . ad.l.s.
d e a g e n . in fe .l. ex eo.
& .l .f i.& .s . d e c o . confi.
& ') • d e t y r o n i b u s . i. h.
íte m f a c i t .s . ad le g e m
Iu lia m d e a m b i.l.j.& .J .
e J
au th en .vt nulli i/b-U
S .n e c e fla n ^ .^ nrn»;
_***•
(X.s. ade
e p
r o x i . faferij.
u e n ía n tu r fa c ilé iu d ic is c u iu f -
C A STR E N SIA nis a 1 & minifterianis.
Caftrenfiani & nunifteriam ojficiofinito
per lapfum hiena,aliasfurrogaturvpfe ye­
ro ad ideojfictum nullatenus eligetur.Bar.
I . Impp. H o N 0 . & T H E O . A A .
N arfi v .fpeftab.com iti& caftréfi-s.p.
d e
l s . d e a g e n , m r e .l . j .
J 6 8
modo cautioni...
ad .e f.l.j.§. fup fuPrad¿
a liu m fid e iu ffo r e m
r e f p o n rl o n e
la b o r ú ft ip e d io r u m q ; fu e c e d á t,
n e c v lla lic é tia tr ib u a tu r his q u i
f o s , fiu e p e r p r o c u r a t o r e m d a ­
im p l e t ú d e p o í u e n n t o ffic iu m ,
t u m in iu d i c i o r e fp o n fu r i fu n t:
d e n u o a d e a n d e m m ilitia m v e l
fiu e in cau fis c iu ü ib u s a p p e ta n ­
fo l ic it u d in e m r e m e a n d i.
t u r , fiu e ,in c r im in a lib u s a c c u -
Si yltbnuí inter minifieríanos gradum
primó., fecundó , yel tértióformó ínter caflrenfianos fuerit adeptus, fcribendus efi in
matricula tertió formó.Bartolus.
1 1. Iidem
A A.
f e n t u r : n e c v lt r a c o n u e n t i o n i s 1 n o m in e ip ortularum
q u a m v n u m a u r e u m e x e e u t o r ib u s s v f q u e a d finé litis
p r a f t e n t ,q u é c u n q ; c o n t i g e r it c o n u e n ir i. In ducen d o ­
r u m m fa n e n o m i n e , & c o g n it io n u m exercen darum ,
I q u is prim as v e l fecundae
S
f t a n d a q u e p e r f o n a g r a t ia , e x ii m p lic i B p oftulatione
v e l tertiae f o r m a íp e c ia lite r
c o n tr a e o s h a b it a , fiu e e x a p p e lla t io n e fu b fe c u ta , vel
ín t e r ft a tu t o s g r a d u m c ce litu s ¿
a lio q u o li b e t m o d o 0 in iu d i c i o d e p o n a tu n tr ib u s tan­
v a lu e r it im p e t r a r e : lu p e r n u m e r a r iu s
Militantes ¿n hac militia,& eorum m*
tres Cryxores nonpoffmt conueniriin cau­
f a ciuili yel criminali nifi fub conutc cafirenfianorum. Bartolus.
1 1 1 . Im p p .L E O & A n th e . a a .
Io á.com iti & m agiftro officioriu
H
t u m m o d o fo lid is v fq * , a d t e r m in u n e g o t i j eo s qui ac­
v lt im u s d f o r m a t e r t i a
in m a tric u lis h a b e a tu r .
I q u i in f c h o l a v e f t i s i a c r a
m i lit a t , v e l m a tre s e o r u m
v e l v x o r e s , c r im in a le m v e l c i -
b D £ D E C U N 1í.
Dec.mts, id efi decem
yirorumfocietas fecundum
H-yel q-.i próefi decemi
ynde decanijft, id efi y.
or decani. & dic yt.'itit.
, inrubr.
fu $ p c r fo n a > fm e
íc r i p t o p r a f t a r e : fiu e p e r f e ip -
c e p t u r i l u n t ,p r a c i p im u s fe m p e r e fle c o n te n to s:in coc
g n i t i o n a l i b u s v e r o g e ft is e d e n d is ,d u o s tan tu m m o d o
p r a ft a r i fo l id o s .P H a c a u t é p r iu ile g ia n ó in e o rú ta n t ú m o d o ,f e d in m a t r ú
q u o q u e & v x o r ú r perfoiiis va­
l e r e ^ a d in t e g r ú p e r m a n e re :filiis f q u o q u e & maritis
e iu f d e m fid e iu fsio n is n o m i n e , fi n e ce fsitas interpella­
tio n is e x e g e r it ,t r a d i:n e c a lio s v a d e s c e xig i:ip fo fq u e “
d u m m ilit a n t ,& p o f t e m e n ia m x m ilitia m ,c u m his qui
e x t e m p o r e p r io r is p r a f t i t a fib i p r a g m a t ic a fanctio-
u ile m l it e m c o n tr a fe c o m m o -
nis e iu f d e m m i lit ia f t ip e n d ia im pleiTe n o fcu n tu r , om­
u é d á in n u llo a lio n ifi in f u b l i-
n ib u s p r iu ile g iis p e r fr u i ( e u n d i s n ih ilo m in u s capitu­
m ita tis t u a fu fe ip iá t e x a m in e .1
lis, fa cris a ffatib u s d i u a r e c o r d a t io n is M a r tia n i,q u o s
fe m e r u iffe a d fe r u n t , v a l it u r i s : e x c e p t o h o c q u o d in
Cafirenfiam O- minificriam eorüq; m i­
tres,yxores & filii .JoLum coram magifiro
officiorumfiunt conueniendi, nifi pro tribu­
tis & muneribus fufcipiendis,& dtliñis
commifiistpro quibus poffunt coram iudici-
-d iu e r fis iu d ic iis t u n c r e l p o n d e r e p r a c e p r i fu n t)h a c
f a n d i o n e d e c e r n im u s :a d u o c a t o q u o q u e fifci,e xce p to ­
r ib u s e tia m q u i a p u d a r b itr o s h o c
v t u n t u r officio,
a b e x o r d i o i n c ip ie n d o ,v iq u e a d te r m in u m finem que
b u s i o c o r u m c o n u e r u r D n e g o t i j t e r tia m d u m ta x a t f o lid i p a r te m p r a b it u r o s J a
legium circa minores
h u iu fi n o d i a u té a r b it r o r u m g e f t is e d é d is n ó vltra p ra­
dum hic deferiptumfoiuendas,ac e
ft a r e ,q u a m d im id ia m f o lid i p a r t é : & c ú p e r .prouincias
fideiufforemiudiciofiftiprtfiandumiyt ynum ex comunctis,yel de fuo numero prac o n f t it u t u s , fid e iu ffo r ib u s c o n u e n tu s c a r u e r it,a d iu ftarepefint.
r a t o r ia t a n tu m m o d o c a u tio n i-x c o m m it t im e c vllo te­
. Impp. L e o & Z e n o Maria­
no com .& magiftro officiorum.
p o r e n ifi e x t u a d u ta x a t m a g n itu d in is fe n te n tia c on ­
N t e o m n ia n u lliu s p e n itu s
& c r im in ib u s q u a in l o d s in q u ir i,fla g it a r i, & vindi­
a lte riu s iu d ic is m in o r is v e l
c ari g e n e ra lia l e g u m p r a c e p t a
iiii
A
m a io r is ia c r o m i n ift e r io n o f t r o
u e n ir i : e x c e p tis trib u ta r iis &
m u n e r u m fu n d io n ib u s, ■
z
c o n ft it u u n t ,p r a f e n n
f a n d i o n e d e c e r n im u s : v i r o cla rifsim o a d iu to re fiib li-
d e p u ta t o s ( q u o r u m o ffic ia fin -
m ita tis tu g in ip c c u lis a c o n f t it u t o ,n e q u id e x his q u a t
g illa t im b r e u is f fu b te r a n n e x u s
fta tu im u s,a liq u a f u b r e p t io n e v i o l e t u r .
c o n t i n e t ) n ifi á t u a
d u m ta x a t
TITVLVl
m a g n itu d in is ie n te n tiis c o n u e ­
n ir i,? v t i n n u llo p e n itu s a l t e ­
r iu s iu d ic is f o r o p u lía n tiú ,n ifi
in t u a t a n tu m m o d o a m p lit u d i-
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
D E
D E C A . N I S . b f .
P m t uor ex decanis qui primum locum in ordine tei nerunt fer
nium, ad primiceriatus cfft.ium adfumufitur : & alqm locum eorum ^
hentfubrogari tranfacio biemiH. Bartolus.
I-Iffl?-
V r*
D e priuilegiis eo.quiinfa.pa.& c,.Tit.xxix.
69
I m p p .t í o
& t h e o . a a . A‘ t a 1 'dí,fT
ig nnita
" n ó^ . *r
,wte
‘*
s~ \ E atuer.Prinúceria^ —
H e íio n i C ó m .& mag.offic,
V a tu o rtq u i e x c o r ­
facit infra tit.
j . l . j . & fupra
Cubiculofij principis qutbtts y acatio eft
conceffa,&-memorialesferiniorum,
li­
bellorum,O- epiftolarum , O etiam p a la tim ,& a g en tes in rebus
filij & nepotes
torum, ad honores & munera ñor. y nean­
tur in u iti:& d perfonalibus f l j corporali­
bus muneribus fu n t immunes.Bar.
p o r e d ecan o ru m ad
» * ! %
bNí
. . * * * -1
o ffic iu m m e q ; v lt e r iu s c u iq u a n i
c
l ic e a t i n h o c im m o r a r i :v t o m n i
Scholarium.V t .j.n tu .
iij.l-ij*
PuifatosiVt fupra t i-
¿
tu.j.l.finae
p E
M EN SO ribus.
Ctlumnarum, y e l lign o­
rum,x l hom iimm.d m etior
m etitisfecundum H .& dic
y t in rub. d e c afir en. y e l
d ic meaferes frumentarios:
y t f f . dc iu.im . l .fi . y el tilos
qm nietiebanturhoffitia m ilttum :ytl).de metatis.l . i . y el
etiam h ac om nia officia ha­
bebant.
í r \ B fr r .ic e r ia s . facit. s-
s.
JL tiru.j.l.jD E
g
P ^ I E I -
legiis eorum & c.
J lu y ca y ; o fficio .y t.j.l.l.
Calurn~
m as. id eft munera
h a P a la tin is.
p a trim onialia. efíét ení
calumnia fi ab eis exige­
rentur.
i
Nominationes, f c ili c e t
ad perfonalia: v t.j. hac
1.& infra.l.proxi.
k Ordinef anguinis. not.
ar.contra. fF. de leg. ij.l.
f »afores cum pater.§ .á te .& facit
ft»:,qui in s.de proxi.facro. feri; 1.
uftns ad iij.& .l.in facris;
fvkftmtm 1 Indifrreta. id eft non
¡emetiuntur attenta necconfiderata.
ÍKi 'mqui- m I \ £ cubiculis, s. de
Iustentoria
1 Á p rxp o.fa.cu .l.ij.
ruines fi- n Memonaies.Cupra dc
¡jit,yel qui proxi.fac. fc ri.l.iij. & .l.
bcjfria in in facris.
ctuuubus o
Pentaprotia. nomen
ftsftmt.
Gra: cum eft:& dicitur á
pente,quod eft quinq;,
& protia quod eft d ecim a,ideítm unus quin ta
* Imrno partis decimarum: * fic
T“”$ fr i- dicitur munus decapronurrummu- tia:,fcilicet á decem : &
"U'ft,quos efj. munus patrim onia/aerx ie;vt fUpra de muñe. pa.
<*Jktu,io. L nec protoflafi£?. & . ff.
* s qumq; de mune. '& .h o.i. fin.§.
Pjwwtu jHixta.& .l.iij.§.d ecapro
^fet-rlcc. tos.& ib i no.
-
p r im u m m i l i t i s g r a ­
fic.s. átu-j.l-fin-8:
áeprspo-í'ac.cu.l.iij-&
defilen-l.pe.& de agen.
in re.l.exeo.& J .fi;
p Caftrenfe.Vtlj. de ca—
ftren.om.pala.pecu.l.j.
q
fu n t. ad hoc
s.de adfef.l.non parum;
& de agen, in re. 1. fin;
Sed
d arg.contra. s.de teña.
mili d v l u Pe-& dC rCfti’
r M ilitaribus, id eft li—
cet fuam militiam com­
plere debeant, quse cft.s.
de decurio.l.j.& fi.& f a.
Cit.s-de agen.in re.l.fi.St
5-t.proxi.
f P X aular.osira afee—
i f - dentes .' ab aliquo
Cód ex;
Donati
p e e n a s d e b ita s
e x o lu a t .
d u p e r ú e r ie r in t jb ie n ij fp a t io p r im ic e r ia t u s a g e r a n t
Id e m .A .a d Rufinum p . p .
II.
E
g r a tia & a m b i t i ó e c e f f ir i t e ,p o f t
c u b ic u lis m n o f tr is v a ­
:
d
d u o r i i a n n o r u m c u r r ic u la f i ic -
c a tio n e d o n a t o s , v e l d iu e r ­
fis o b fe q u iis p alatin is s m e m o ­
c e d a n t p r i o r ib u s fu b f e q u e n t e s . /
r ia le s 11 e tia m q u i in fc r in iis m e ­
Decam alburentes famulatortbusprin- "
m o riae , e p i f t o la r u m , lib e llo r ú ,
tipis, coram liluftrt magiftro officior» fu n i
fa c ra ru m q ; d if p o f it io n u m r e f e -
conueniendi.Bar.
r ú tu r : n e c n o n & fi q u i in v t r o -
i i . Iinpp. t h e o » . St v a l e n .
a a . N o m o m ag.offic.
5 q u e o ff ic io p a la tin o r u m c o m i -
I ^ r d f t r s p ie ta tis fa m u la tio -
t a t e n f iu m ,fin g u la r ú g ív e v r b i ú ,
J L \ n ib u s a d haerentes d e c a n o s
&
o f i c i o a d m if s io n u m , & c a -
n o n o p o r t e t p r o d e f i d e r i o p u l-
ftr e n fis fa c ri palati) m ilita n f.p r i
ía n t iu m á d alia p e r t r a h i iu d ic ia :
n ile g ia v o l u m u s h a b e r e , v t n e c
f e d v i r i illu ftr is ta n tu m m a g i -
ip fi ,n e c filij n e c n e p o t e s e o r u m
ft r i o f f ic io r u m o b fe r u a r e e x a -
a d h o n o r e s v e l m u n era m u n i­
m e n . H o c n a r iq u e m o d o n e q u e
c ip a lia d e ü o c e n t u r .q u ib u s o m ­
m a n fu e tu d in is n o ftrse o b fe q u ia
n ib u s c o n d o n a m u s n e e x a c t o ­
d e c i p iü n t u r : & a g e tib u s a d u e r ­
r u m v e l tu r m a r io r u m * ( q u o s
270
officio aulcrvt.s.I.proxi.
.
§ .habeant.*
t Iniunilis.id eft ab his
qua: iniungerentur.
ÚL E a ftus.id eft qui funt
numerarij.
x Experientes.id eft ex­
perti : licet fint idonei,
non vocentur,
y s^\Mnes.Posieriori te\ J p o r e . h c fupra de
offic. prae. prae.l.j. & . ij.
& vt di. or.fer.l. fi.& de
con fü. & non fpar. 1. j;
& . ff.d e albo fc r ib .l.j.
& .:ij.
2 Sacrilegij. fic.s. v t di.
o r. fe r.L j. &.'j. de ero.
miliiahilo.Llege.
á Ü E
P ^ 7 E Ilegiisfcholarum.
In quibus tyrones milititam addifcuiit,ideftfacietotem militum.nam. 'j. I. ylti.
yccatfertifiimos.
b v T Iris.Cúmitibus.úiás
com itib’ íaliásm i
litibus'; quia forte fuñt
m agiftri militum,
c Senotores.id eft nobi-
V
.
kfummde
c a p itu la r io s v o c a n t) c u r a m iu b e a n t: v e l o b fe q u iu m t e - rmrum.
,
fu s e o s iu r e a d h ib e t u r r e f p o n f i i m . b a d e x e m p l u m ita q u e d e -
m o n a r io r u m ,iv e l p en ta p ro tia e , ° a ut é tia t y r o n i s p ra e - 7 Telona-^
u o t if s im o r u m fc h o l a r iu m 0n u l­
f e n t a t io n e m a g n o f e a n t . N a m b e n e fic iis n o f tr is ita d i -
l i lic e r e m e m o r a t o s a d a liu d iu ­
g n i íim t ,v t e tia m c e n iu a lib u s v e l p e r fo n a lib u s v e l c o r -
d
p e r m itti
p o r a lib u s m u n e r ib u s lib e r e n t u r ,& h a b e a n t c a flr e n fe P
d ic iu m
t r a h e r e , & p u lfa to s
p r i o r u m fi d e i fch o lae
p r s c ip im u s .
T I T E L E S
q
X X E III.
q u ie t e d o n a ti fu n t. ff Q u ib u s o m n ib u s p ritiile g iis c o n iu n g im tis a g e n te s iñ r e b u s j li c e t m ilit a r ib u s r v id e a n t u r
e f f e i u b n ix i.
Difcedentesab aliquo efficio inpalatio principis , licet fint idonei &
experti , tamen ab omnibus oneribus eifdem tmundis funt immunes.
R im ic c r iu s f m e n io r u m b i e n n io e x p l e t o
Bartolas.
Imppp. 6 R A . T A Í. E N T I N . &
III.
a g e n tis in r e b u s m ili­
i> o . a a A .E t i t r o p io
t is m ilitiS io r t ia t u r .
T I T E L E S
p r
E
X X IX .
i v i l e g
i i s
E O -
d i s * h a b e a n tu r i m m u n e s : n u m e r a r io r u m q u e fa­
g u im ifio n e m meruit ab officio qued in palatio principis exercebat,
anteferri debet omnibus aliis quipoft ad regendas dignitates yel prouincia»
funtadfumpti.Bartelus.
0
ipfis &■eorum mancipiis nulla iniuria de­
bet ,n fe r r i: & contrafaciens punitur. B a r .
1111.
Im p .C O N S T A N T IN V S .A .
Palatinis bene meritis.
O
P a la tin is t a m h is q u i
c u lp a ta
..
_
T H E O-
.p .
i d o n e i n o n p a tia n tu r .
P a la tin i d eundis muneribus fordi Jis
fu m immunes, - eorum filij,C r nepotes:&
o b fe q u iis n o f tr is i n -
p
X aula n o f tr a d if c e d e n t e s f v i r i ,a b o m n ib u s m i u n -
f t u s , 11 v e l r a p a ce s q u x f t u s , ta n q u a m e x p e r ie n t e s * &
rum qui in fa cro palatio m ilitant.S
I.
•
Iidem V A L E N T I N . T H E G D . & A R C A ® i v s. a A A .P in ia n o p . v .
M n e s q u i in p a la tio m i lit a n d o , d iu e r fis a d i b u s
p a r u e r i n t , v o l u m u s in ta n tu m eiu s d ig n ita tis c u ­
iu s m e r u e r i n t m i f s i o n e m ,o b t i n e r e i n f i g n i a , v t h is o -
o ffic ia p r s -
m n ib u s p raeferantur in o r d in e a tq u e c o n fe flu , q u i p o -
b u e r u n t , q u á m illis
f t e r io r i t e m p o r e r r e g e n d a s p r o u in c ia s , d ig n it a t e fq u e
q u i m lc r ft m s n o f tr is jid e f t m e -
fiifc e p e r in t p a la tin a s . S i q u is a u te m te m e r a r ia v f u r -
m o n ?,e p i ft o la r u m ,li b e llo n im q u e v e r ía t i í i m t :p r o c ü l v n i u e r -
p á t io n e fta tu ta v i o l a r e t e ñ t a u e r it : fa c r ile g ij z pcenam f
fn ftin e a t.
fa s c a lu m n ia s *1 fi u e n o m in a t io -
T I T E L E ,
PR IV ILE G IIS
n e s r i u b e m u s e ife iu b m o ta s : i d -
qu e b e n e fid u m ad filio s e o r u m
atcl u e n e P ° t e s ip tb o r d in e ia n g u in is p e r u e n ir e ,a t q u e i m m a ­
n e s e o s á c u n c t is m u n e r ib u s f o r
ciatum Kt
p e e u liu m , fiu e .a d h u c p a la tiu m o b fe r u e r it s fitie o p t a t a
d e
M E N S O R I B V S . 't
I . Im p p. h O N O P..& T H E O » .
a a . A em iliano mag.offic.
d e
riorumffor-
S C H O L A R V M .* t
Y s é o la r ts
eüigo
Maoiftri militumfenatores,militesfuos fiholares yerberare yel degradare nonpojfrntfed iftud Jpedatad cffciorummagiftrum. Item magister militantes
milttumfuos domefttcosfenati ducénams yel centenarios facere m n fo - Z { T 1Í \ Í ,
teft.Bartolas.
1.
Im pp.
hic.
e o d . a r c A n . & V a le n tin i.A
P leitio C o m .& mag.offic.
t h
& p e r fo n a lib u s p e r m a n e ­
r e , c u m v n iu e r f is m o b ilib u s &
I r is fp e d a b il ib u s
m a n c ip iis v r b a n i s : n e c in iu r ia s
e is a b a liq u ib u s in fe r r i : i t a v t
r u m , v e r b e r a n d i d e g r á d a n d iv e f e ñ a t ó -
<pu h o c c o n t e m p fe r i t ji n d i fc r e -
g a m u s . é a lla n q u e q u a : ta li c o m m o t i o i iiij
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
res
c ac
c o m itib u s b
d u c e n a r io s , l ic e n t ia m
fc h o la dene­
C o d icis L ib er duodecimus.
»
& .iij.
a M d tua. magiftro o ffalias Bar- liciorum loquitur: v t &
buricorum: fupra de ofiic.m a. ofti.l.
alias Bar- fcholarium .
bonorum, b Barbarorum, si d e a g en . in re.l. agentes, in
p rin.& .s. d e com m er. &
m er.l.ij.
c Voleat yfiurpare. not»
con tra eos qui dicunt
dominum O ttonem poteftat-em in fraudem v o ­
cari defeiiforem Jic.s.de
nat.Ii.l.j. in fin. & . ff. d e
tu t.& cura. da. ab his. 1.
fcire o p o n a . §. j. & de
tranfac.l. cum hi.§. fi cú
lis.A c cu r.
d T JT U c lege. Scholis, id
X
eit fo cietatib9 mi
litum armatorum,
e Tua cefitudinis.mzgilir o officiorú loquitur,
fic.s.de d ec.I.ij.in fi.
f Óbfiru'ari.fíc fupra de
caftr.l. vlti.in fi.& eit ratio in vtroque v t fu bii-
n e d ig n a fu n t , a d t u x 1 fu b l i m i - A v i u e r e n t e a r u m m a r iti,fiu e p o f t
ta tis v o l u m u s r e fe r r i n o titia m
m o r t e m e o r ú in v i d u it a t e c o n -
ci dclegáto.fic.
a
peU .ex cófeufu .A* cc^* r
I n f u p e r e t ia m d o m e f t ic o s e o ­
ftitu ta ek fu n t) m a tr é s v e e o r u m
P
ru m , n o n fe n a to re s, v e l du ce ­
in v id u it a te p e r m a n é t e s , a u t l i -
n a r io s c e n t e n a r i ó s v e fie r i d e -
b e r i q u i n o n fp e c ia lite r a lte riu s
c e r n im u s :p c e n a .v .lib r a r tfm -a u -
iu d ic is iu r if d if t i o n i fu b i e f t a m
armatis loquitur,
q ^m eandi, ad mili­
tiam.
r i p l e f t é d o , q u ifq u is h á c d ruina
c o n d it io n e fo r t it i f u n t ,& f e r u i1
i
iu f s io n e m e x c e fle r it: fe r in io v e ­
a d e o s p e r t in é t e s c ó u e n iu n t u r :
r o b a r b a r o r u m , b t fi ta le q u id
de miiiubus
d e iu flo r is e x a c t io n e v e x a r i :f e d
p r o c o n f u e t u d in e m v e t u f t i f s i -
g e f f e r it ,d e c e m lib r a r ú a u ri c ó -
m a & iu g it e r o b fe r u a t a , n u m e ­
d e m n a t io n e - p l e f t e n d o . I ll u d
r a r iu m f u x f c h o l x n fid e iu flb r e
Excep tis criminibus.
proprie excipit i fan_
itionibu s: improprie i
tributis.& facit.s.de C4_
ftren.l.fi.§.fina.
m in im e e o s e á s v e e x t r a n e i f i -
v e l a tte n ta r i p a ftu m f u e r i t , v e l
a tt e n t a tu c o n tr a l e g e s n o n f u g -
e tia m o b fe r u a r i n o n fin e r a tio ­
■
Fortfi?ftn<’s-per hoc
f Ibi quoque, fcilicet in
prouincia . nam poterit
cónuemri poft quinque
m enfes: fed certo mo-
p r x b e r e iu b e m u s x h o c v i d e l i c e t
d o ,v t dicit.ad qucxT^ft
n e c ó u e n i t , n e is c u i d o m e f t ic i
o b fe r u a n d o , v t in "crim in a lib u s
o f f i c i u m p e r m i l i t i x g r a d i i, v e l
g caufis q u in q u e a lio s p rim a te s
diftus.§.& fac;t fUpra
mi.fori pr ^fcri.non vtátur.l.j.
J.
cit. &,fo.in au th enti. v t
iudi.fine quoquo fuff. § .
quod autem . c o i . ij. &
v t non fiant p i g . circa
prine. & v t neque m il.
neque foe. circa fi. & . ff.
de offic. prsefi.l. iij. &.s»
v b i fe.vel cla.l. quicunque.in fi. & in qui. cau.
mi.fovprae.l.j. Sed con­
tra fupra de agen, in re.
1. ex eo. § . quod multo
magis &c.&.ft'.de re.iur,
l.n o n debet cui quod
plus eft & c . fed illa ex
e o , erat in v r b e : hic in
prouincia.
g
Votiens. Sententia.
m onitoria,
h
T u i culminis, l o quitur magiftro officiorum:vt no.s.l-proxi.
i
Scholares, expone v t
in rub.
k Conflituta. hoc dic v t
s.de dig.l.mulieres.&.fF.
ad muni.l.fin.§. viduam.
& in authen. de n u p.§.
non tam en.col.iiij.& ad
id quod de matribus di­
cit,facit. s.de quaefto. 1.
ij-Scd contra.ff.de fenat o .i.j. S olu. v t not. s, de
proxi.facro. fcri.l.in facris.circa prin.
1 S rui. hoc dic v t. d .l.
in facris.
m Confuetudine. fic.s.de
diuer.off.f.viros.
. n Sua fiho la . officialis
quidam e ra t. & facit.1.
p r s d ift a , in fa cris. §.
fidei.
o M rbitr». id eft iudi-
q u in q u e n n i) t e m p u s in t e r d ic i
e x tr ig in t a v ir i s á p r im ic e r io v f ­
c e n fu im u ^ fa m ilia r ita te c o m it is
q u e a d tr ig in t a r e t r o n u m e r a n ­
f i m u l a t a , r e m p r o h i b i ta m a lio
d is ,v n a c u m n u m e r a r io v o l e n ­
n o m i n e v a le a t 'v fu r p a r e .c
M ilitans in aliqua militia qui fiip e n diis decuifisprimicerius fachts eft, omnibus
priuilegiisfibi competentibus pcrfruatur-.éí
etiam in caufis ciuilibus coram officiorum
magifirotantiim cogitur reffondere. in cri­
minalibus yero caufishoc priuilegium non
t e fc ilic e t & n o n r e c u la n te p r g -
fo rtitur.Bar.
ix .
J
Impp. l e o & t l N O . i A .
E ufebio mag.oflficiorum.
J A c l e g e d e c e r n im 9, v t q u i
.in fin g u lis fc h o l is d m ilita t
q u iq u e p o f t e m e n ia f t i p e n d i o r t i c u r r ic u la a d p r im ic e r io r u m
t MdiuratorUSic fupra
de caftren.1. ffo.j. fin.&
de proxi.fac.fcri.l.in fa».
eris.
u SenttBtin.fcilicet ci­
tatoria : & dic d ; fafto. .
nam de iure in feriptis
funt conueniendi : nifi r
fit caufa v ilis , & p a r / “ Á<*
tium confenfu , vt fub­
iicit.
b e a n tfid e iu flb r e s r a u t r e c u fa n tib u s q u in q ; ( fic u t d i f t u m e ft )
v ir is e x t r a n e i s , in c r im in ib u s
t a n tu m m o d o
p u b lic is fid e iu f-
f o r v n a c u m n u m e r a r io p r X b e a tu r ú ta v t e x e cu to rib u s n o n
x
Ccnfentiemibus. not¡
a m p liu s a b h is q u a m v n u s f b l i d u s ,fiu e p e r fe ,f iu e p e f p r o c u r a t o r e m r e fp o n d e r e ma*
lu e r in t, p r x b e a t u r . I n fu b e u n d is a u te m c o gn itio n a li­
b u s c e r ta m in ib u s ,q u o tie n s caufa fu e r it a rb itr o ° d e le g a ta :p r o c o n te f ta t io n e litis v n u m fo lid u m , & p r o de­
g r a d u m p e r u e n iu n t , & a d o ra ta
fin it io n e a b a r b it r o r e c it a n d a , a lte r u m v n u m , & nihil
no ftrae d iu in ita tis p u rp u r a , v i ­
C a m p liu s d a ri d e c e r n im u s . Q u o d fi caufa in iu d icio tui
r o r u m c la r ifs im o r u m c o m it u m
c u lm in is a b ip fa c o n te f ta t io n e litis , v e l r e la tio n e iudi­
m e r u e r in t d ig n it a t e m :ta m c in ­
c is , a u t a p p e lla t io n e in t e r p o f it a v e n t il a tu r : p r o indu­
g u l o q u a m p r iu ile g iis o m n ib u s
c e n d a c o g n it io n e n o n a m p liu s q u a m tre s fo lid o s , &
fi b i m e t
p er-
c h a r t a r ú ,v e l r e c it a n d o r ú i n c o g n it io n ib u s iñ ftru m en -
fr u a r ttu r : a c d e in c e p s v f q u e a d
t o r u m ,n o m in e e d itio n is ,q u in e tia m g e ft o r ü ,d u o s tan­
fi n e m vitae f o r o t u x c e l fi tu d i -
t u m m o d o fo l id o s d a b u n t . Q u p t ie n s fa n é a p u d viros
n is e t a n tu m m o d o fu b ia c e a n t:
c la rifsim o s p r o u in c ia r u m m o d e r a to r e s , e x d elega tio ­
c o m p e t e n t ib u s
n e c e x a lte riu s c u iu ílib e t fe n t é -
n e f c ilic e t f e n t e n t ix t u x m a g n itu d in is c ó tr a v ir o s fo r-
t ia c iu ile fu b ir e l it ig iu m c o m ­
tifs ittio s P fc h o la r e s ,v e l e o r u m c ó i u g e s ,v e l lib e r o s, v e l
p e lla n tu r . I n c rim in a lib u s íá n é
fe r u o s c o g n it io c e l e b r e t u r : n o n a m p liu s q U am dim i­
c o n t r o u e r f iis , & in p u b lic is t r i­
d ia m p arte c o n fu e t o r u m fu m p tu iim prqsberi d e ce r n i-
b u t is ita e tia m a d u e rfu s ta le s v i ­
m u s :h o c e tia m a d iic ie n d o , v t q u ia c c e p t is c o m m e a ti­
ros
m o d e r a n t iu m
b u s a d p r o u in c ia s p r o f e f t i fu e r in t , v f q u e a d quinqu e
iu r if d if t i o n e m v o ­
m e n f iú fp a c iu m ,in tr a q u o d ip fis e rit r e m e a n d i “3licen­
lu m u s o b f e r u a r i / n e fu b p r x -
tia ,n u lla m p e n itu s a f t io n e fu p e r c iu iii v i d e l ic e t n e g o ­
p r o u in c ia s
con gru am
t e x t u c ó c e f s i p r i u ile g i j, v e l fla - D t i o ( e x c e p t is c r im in ib u s r & trib u ta riis fu n ctio n ib u s)
fu ft in e á t .N e ta m e n ib i q u o q u e , f p o f t q u in tu m fcilicet
g it io r u m c r e fc a t a u ft o r it a s ,v e l
p u b lic a v a c ill e t v t ilit a s .
c ó m e a t u s m e n f e m ,e x fe n te n tia iu d ic ij t ü x m a gn itu d i­
Imperator in h ac leg e concedit fch elisfid
efifiocietatibus m ilitum ,priuilegia qua con cefitt m agifin s fa croru m feriniorum O- a gen tiu m in rebus, & eorum principibus f i j
confifloriam side quibus in.I .fi.'i.de coififlo.
fcilicet circa firu m ,circa fideiuflbrem flctlicet de iudicio fifii, etrea fioluttonem ffo r tu lorum ,& fim diatam in yrbe,quam m p ro uincia.BU hocfitp rofu m m a n o.
n is c o n u e t i ,in e x ig e d is f id e iu flo r ib u s a liq u o d ientiant
m . Imp. z e n o . a .* m agiftro
officiorum.
Q
d e t r im e n tu m :a d iü r a to r ix f e o s c a u tio n i iu b e m u s co m m i t t i. Q u o t ie n s a u té e x v e r b i s ,& fin e v lla fe rip tis p ro ­
lata fe n te tia , u iid e fo r tifs im i fc h o la r e s ,v e l e o r u m ma­
tr e s fe u c ó i u g e s ( v t d i f t u m e ft ja u t lib e r i a ut fe r u i m o ­
n e a n tu r ,n ih il p r o i p ía e x e c u t io n e íp o r tü la r ú n o m in e
p e n itu s e o s ,v e l e o r u m m a tre s fe u c ó i u g e s aut libero s
( fe c u n d ó fu p e r iu s d a ta d if t in f t i o n e ) v e I feru o s p r x b e r e d e c e r n im u s .S e d fi talis fit n e g o t ij v ilita s ,v t etiam fi­
*
v i d e l ic e t p artib u s, fupe5
V o t i e n s fu p e r c a u ia c i u i -
n e fe r ip tis , c o n fe n t ie n t ib u s
! i , v e l e tia m c r im in a li , e x
e o p o f s it c o g n o f o i : e x p e f t a t o fin e fe r ip tis ( fic u t dictu
^
fe n te n tia s v i d e l i c e t iu -
e f t ) h a b e n d x c o g n it io n is e u e n tu , fi d e t e r io r e m calcu­
d ic ij tu i c u lm in is k fc h o la r e s '
lu m r e p o r ta u e r in t, fp o r tu la r u m n o m in e v n u m tan.ru-
v e l e o r u m c ó i u g e s ( fiu e a d h u c
m o d o fo l id u m e x e e u t o r i p r x f ta b u n t . S i v e r o
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
I
les qui erant fcholares,
id elt de focietate militu m .fic & .ffd e iu d i-l.fi
Degrada- longius. §.fin. Item noti
tur quis, d i aliquem d eg rad ari . fic
dignitate ft'. de his -qui not. infa.
fpo.iatur. l .i j . 5. ignominiat.& fu­
pra de agri. & m an.l.ij.
ft
i y \
273
Qui
eonfenfu panium fentcntiari poffe fine fc n 3tura.Cc fupra de epi.&
£je-I.generaliter. m fip •
fed hodie etiam fine c ó jfenfu parri m i v t fupra
defent.ex libel. re.auth.
nifi.& ñ.adkg.'s‘.d ed ig .
1. quotiens. & idem in
fimilibus ib i not. in. 1.
quotiens. & fupra de
proxi.fa. fcri.l.in facris.
& de prin. agen, in r ehus.I.fi.
a
DE
C U S T 7J P N f i omnium pala. & c . id efi
de militibus pqlatbj,qui prin
cipem
fequuntur-.yt fupra
titu.f.penori : fe d
hic
c.rca
ptcuiium.
b / —y Mnes. Supetfundut.
id eft locupletan­
tur. R . & d ic, edifti, de
legibus quae funt fupra
titu.ij.l. j.& .ij. quae funt
C onftantini,vt ifta.V el
dic,quod non habemus,
c
Si quam . alias fi
qu an do . alias fi quam
dum See.
f f Parfimonia. abundat
fi.Et not.parfimonta, fic
& .s.d e epifco .& cle.l.ij.
& .ffd e p e c . 1. peculium
e x eo .
e Praipim us. v t fuprá
de bo.quae lib.Lpe.& fa.
fupra de adfef. 1. velut.
& de aduo. diuer. iud.l.
fo ri. & de inoffic. teft.l.
fin.it de filen. l.fin.& de
e p if.o ;& cie. l.eum lex.
& . 1. facrofanftae. & fu­
pra titu. jj.-ij.in fi. & de
b o . pof.ex tefl.mi. l.j. &
fami.er.l.fi filius.&. ff.de
c o lla .b o .l.fi.§ . ñec caftrenfe.
•f Signa noftra. quia ftát
hobifcum , & fcquuntur
nos: licet non fint in c aftris, quse fácit fieri ali­
cui per aliquem ducem
belli: vt in fra de re m i.l.
nem o miles.Item no. de
puluerc.
g D E
E £ v E firi dignitate.
Conuentt procedentibus.
h r - -^i_rts^o»i..«os.qui
J C R omam cuftodiút:
nam 8c illi habentur pro
abfentibus reipubliese
caufa: vt. f f ex qui. cau.
m á.l.m ilites.&dic quód
._
aliqui praefidentes aliis
Militiafim erant:non enim firiiplex
í “ * non efi militia eft dignitas: v t.j.
gktas.
titu.ij.l.fin .in prin. A c ­
curfius.
i Ciariftimatusád eft c ó fulatus:vt.s. de d om e.&
protcc.l.ij.
k
d e
P E ZFE Ihfi,matus digmtate.
Dignitas erat, forte y t effet dictus pirfechfrmus mi­
les. ,
1
NOdiciUis
V ^ v iH .
Negotio.
militare poliunt &c. Tit.xxxiii;.
q u a lita s h a b e n d a in ic r ip tis c o ­
g n it i o n e fla g ita u e r it:in h o c n e c e f le e ft c a fu , i n t e r l o c u t io n e in
I c r ip t is p r o f e r e n d a , e a q u T fu p e r iu s d e q u a n tita te f p o r tu la r u
d e c id e n d a r u m q ; c o g n i t io n u m
d ilp o fit a f u n t ,o b f e r u a r i.
t i t v l v s
x x x i .
DE
C A S T R E N S I
OMniuiapalatinorum peculio.*
Pa,atmi habentes aliquod pn.ilgjum ,
quicquid quofierintin officio morantes ex
donisprincipis, aut eoruminduftriaprinci­
pe conficio,retinent tanquam cafirenfepeculium'.Cr a labore cafirerum nó fiunt immunes.BartoluS.
I . Im p .c O N S T A N t i N V S A .
adSeuerum p . v .
274
funtjVelnópoffunt:&deferuisPad
militiaveldignitateadfpiraubus:&
ytnemo'Iduplicimilitia, veldigni­
tate&militiafimulvtatur.
m
-Honorem . fcilicet
iftum . probitate ergo
datur,non precio, fic. s.
de epifc.&.cle.l.fi quenVolentes militare f i debent etiam offeire
quam.
ei qui habet iusprobandi.fici ncet officiet ■
■
■
.m n Mlicuius.prh13.ti fine
tnatiftre . Item nullus caufa titu yitanda
aliquo v ili officio : vt.s.
militare potef i . B a r.
de dig.l.ne quis.& facit
I . Im p p .s e v E R V s & A N T O — fupra de ag en .iii r e .l.
. N i N v S. A A
agent es.§.j.
o
p jf I
M I L Ii.
I m ilitiae n o m e n d a re
pof.yel non. & c . D e arma­
v u lt is :o f fe r te /o s h i s r
ta. militia loquitui : & de
q u i p r o b a n d i ius ha ­
hac prima p..rte loquitur, j .
.Antonio.
b e t . f N o a u té ig n o r a ­
tis,eos qui litis ‘ caufa m ilitia a p ­
eoJ.}iqar & J i q .
feruiS.de
p. E t de
hoc tnfra eoj.p e.& y lti.
q E t Vt nemo.ck hoc inftr iis fo lu i fa c r a m e n to fo le r e .
f a. eo.l.his. \
In fraudem ciuitin munerum nullus a r r r i militU.HisScWicei
rnatLm tiononunpotefiadfum ere.Bar.
^ m a g iftr o militum,
M n e s p a la tin o s q u o s
BIOCLETIANVS
& ducibus:vt.j. titu.ij.l:
M
A
X
I
M
I
A
N
V
S
A
i
.
I fO v is f
n o f t r i ia m d u penul.
d u m c e r ta p r i u i le g ia
v - r O n ta n tu m d e c u n o n u h f Habent, fcilicet de­
fu p e r fu n d ü n t ,b r é f i
bitis, vel habeas offer­
P 4 H is,fe d o m n ib u s in fr a u d e
re: nec tamen fine pro­
q u a m c d u in p a la tio n o f t r o m o ­
c iu iliu m m u n e r u m n o m in a ar­
batoria
principis aggrer a n t u r , v e l p a r fim o n ia p r o p r ia
matae m ilitiae d i t i b u s , fr a u d e m
g antu nvt infra titu. iij.
q u £ f i e r it ,v e l d o n is n o ft r is fu e ­
p r o d e íf e d i l p l ic u it .ü
l.neminem.alias nó m ir in t c ó í e c u t i: v t c a ft r e n fe p e c u Co oni v elfJtuenfes ad militia armata
litetrvt in aúth. de man:
yolentzs yel im titi rióf i n t admtttedi. B a r .
l i ü h a b e r e p r a e c ip im u s .' Q u i d
princip. §. fin. colla, iij:
I I I .i m p p .A R C A D . & h o n o r .
& fa fupra de fabricem
e n im ta m e x c a ftris e f t , q q u o d
aa
l.iiij.
r t o b is c ó f c iis a c p r o p e f u b c o n ^ V r a p u i g i l i o b fe r u a r e d e t Litis, fcilicet. vitan i p e f t i b ’ n o ft r is a c q u ir itu r ? S e d
dse:vt.ff.de re mil. l.iijs
V _ > b e b i t fu b lim ita s tu a , n e c o ­
h e c a lie n i fu n t a p u lu e r e & l a ­
§.non omnis. & J.fin. &
l o n i v e l fa ltu e n fe s ,* a u t v i t r o fe
fa.s. fi propter p u b .l. j:
b o r e c a f t r o r u m , q u i fig n a n o ­
o ff e r e n t e s ,a d m ilitia ^ fu fc ip ia n & de ta.l.j. & de dec. 1.
ft r a f c o m ita t u r : q u i p r s e fto fu n t
t u r a rm a ta m ,a u t c o g a t u r in u iti.
qui derelifta. & . l.n e
fe m p e r ac rib u s: q u o s in t e t o s
C..nalis yel coliorta.is conditionis exiquisi& .l. omnes. & .s.d e
e r u d it o s f t u d i is ,i t in e r u m p r o - C ftens ad armata militia noadfim itur.B a r.
procur.l: maritus. § .j. 5i
11*11. Imp. 1 e o .A .D io fc o r o .
lix ita s , & e x p e d it io n ú d iff ic u l­
jnfra.l.proxi.
u-m M n e s o m n i n o cu rialis v e l u"V ' On tantum. Difplita s e x e r c e t .I d e o q s P a la tin i n o ­
1 v cuit. v t.ff de mui
c o h o r ta lis c o n d it io n is c o f t r i ,q u i p r iu ile g iis e d i f t i v t i p o & ho.l. iij.§. fih.& facit
ftitu ti,n u lla m a rm a ta m m ilitia m
tu e r ú t :p e c u lia fu a p r e c ip u a r e ­
fupra.l. proxi. cum fuis
in p o f t e r u m a r r ip ia n t.?
tin e a n t , qtn e d u m in p a la tio n o ­
con cor.
b o as militias diuerfi gen:ris,aut digmf t r o c o n ft it u t i f i i n t , a u t la b o r e
x /— Vt-a.Saltueiifes.pY
tateiu Grm ilitam eodem tempore quisbaV_> diorum c o d u d o ( v t d i f t u m e f t ) p r o p r io ,a u t d o . bers nopotefifiecusfi ad idem tendant. B a r .
res, c o lo n i: pratorum,
n a t io n e n o f t r a q u se fie rin t.
v . Irop.i v s T t N.A .*mag.oitic.^
faltuenfes d icu n tu r: v t
t i t v l v s
x x x i i .
is q u id é z q u ib u s in d u lt u
füprá de fun.pa.l.fina.in
d e
E Q V E ST R I DIGNIh a ft e n * d e m ó f t r a t u r , q u o
prin.& facit fupra de atate.E
g ric o .& céfi. 1. colonos.
b in is ,a u t t e r n is ,p lu r ib ú s v e m e H j u i n t i n u h t s a.
& d e fu ,c o .l.j.& b.& dc j mereant
aa Mamertinum p - p .
r e a n tu r t c in g u l is , n o n c o n i u n marici.l.iij.
forte :.-:ut
f t i s e x p r ife a c o n fü e t u d in e , fe d
Q u it e s R o m a n o s b fe
y
M nes-A m piai. fa. certe, ytana b f e f t is ,* a tq u e d ifc r e p a n tib u s ,
fupravbi curi.vel tur.
^ c u n d ü g r a d ü p o f t c la
cohor.1. j. & .ij. & . s. de
d e t u r e le f t i o q u e m r e tin é d u m
. r if s i m a t u s 1 d ig n ita te
tabu.fcri.I.j.& fupra eo.
o b t in e r e iu b e m u s .
D fib i p o t i u s c e n f e a t , q u e m d e fe ­
titu.l.j.cum fuis concór:
r e n d i c o g n o f c a f .v t in e o q u o d
t i t v l v s
XXXII/
Accurfius.
ó p t a u e r in t ,fifm ite r m a n e a t : e o
DE
PERFECTISSIM A1J J Is quidem.úiís eis.
tus digni tatc.k
q u o d d e fp e x e r in t , f i n e d u b ita ­
alias hi
1 . Im p. i v s r i N j A N v s * .ad
IXlfechs .id eft fepa- f 'Facit ad
t io n e r e p e lla n tu r .t i r t p o f t e r u m
Paternum Valerianum.
ra tis . fed valeret ho c fi hoc cap. de
v e r o n e m in i p r o r fu s fa cu lta s p a
( O d ic illis p e r fe ftifs ifeparatimpoffe: v t i : v t multa.ext e a t e o d e m t e m p o r e p lu s q u a m
j 4 .fi.Accurfius.
tra de praI m a tu s fr u é t u r ,q u i im
v n iu s o r d in is b n o m e n a fte c ta b
Ordinis.fcilicet m ili- ben.tib.6 .
p e t r a u e r u t ,f ia b h o r r e -in te r d ic e n d is in c o m u u e c u t i s armatas,vel inermis, ubi dicitur
r e a n t a c ó d it io n e f e r
f t i s ( v t d iftu m e f t ) b in is p lu r i­
v t fubiicit.
quod nullus
u d i, v e l f ifc o a u t cu rite o b n o x i j
c MiLti.-s.not.s. de ad. poteft retib ú s v e m ilit ii s ,e n e c d ig n it a t e m
n o n f i n t ,v e l fi p i ft o r e s n o n fu e ­
fef. 1. fin. & de po ftu .l. nere duas
c o n iu n g e r e c u ilib e t a lij c in g u ­
quifquis. & . s. de proxi. djgn tates.
r in t , v e l n o n i n a liq u o n e g o t i o 1
l o c ó c e d e d i s : * v t & q u i fu p p H ' fac.fcrin.l. hac parte.cú * concedi.
c ó f t it e r in t ,n e c fib i h o n o r e m m
fuis
con co ré& .ff d ec o L
c a n d ú d e re v e t it a n o b is e x i f t i v e n a lifu ffr a g io e m e r in t, n e c r é
illi.L j4 .ij.
m a u e r in t, p e e n a d e c é lib r a r u m
d /nfrucluofa. n ot. pu­
a lic u iu s « a d m in iftr a u e r in t
a u ri p r o te m e r it a t e q u a n u is i n ^ i r v c v s
X X X , ! T, .
niri affeftum ,etfi non
f r u c tu o i a d p le c t a n t u r : & q u i
feq u itu r effectus.fic.s.
Q y i M IL IT A R E 0 PO S-
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
p e tie r in t, p o f t u la n t ib u s a d u e r -
IlJmpp.
d
*mag.vtriufquemiliti*.
8c
(J
H
6t
275
d e le g i. & c o n fti.l.ij.ín
fin.& in Lom bar.de co fll.m or.l.fi quis.& ne.ad
regen, neria fin.l.iij-ar.
contra, ff. quod quifquc
iur
fin.
a Sufceperint . iudices
ad quos deuenerunt: vt
fiipra de precii impera,
offeren. 1. referipta. Fac.
fupra fi nu.ex refcrip.pe.
l .j.in fin e. & de petit,
b o . fubla. l.j. & fupra vt
lite pen.l. ij. & fin. & in
auth.vt o m nes obe.iu d.
C odicis Liber duodecimus.
fu fc e p e r i n t a iu fs io n é a u g u f t l A
ig n o r a n t ib u s dom in is,praecipi—
p c r f u r r e p t io n e e licita m ( q u o d
m u s , fi q u id e ign o r a n tib u s his
n o n n u n q u a c ó t i n g i t ) d e c e m li­
e am m e r u e r in t,n licere d o m in is
b ra r ú a u ri m u lta fe r iá tu r.fcr iniis
a d ir e c o m p e te n te m iu d ic e m ,&
ctiá > n e c n ó o ffic iis q u o r u m hoG
fu a m ign o r á tia m * ( e o q u ó d c ó
in te r fit,fi n ó r e f t it e r in t ,b & h a c
tra r iu m m in im e t p ro b atur) o -
p r a g m a tic a l e g é a b ie c e r in t, d e ­
ft e n d e r e , °
c é lib r a t u auri d if p e n d io p u n ié -
lia to s e o s m ilitia in fuum d o m i­
d is . S i q u id a u te m c o n tr a h o c
n iu m tra h e r e . S in v e r o fc ie n ti­
p e r p e tr e tu r : fc ia t o m n e s ,q u o d
b u s h is fe r u i m ilitauerint: P c a ­
eóque m odo fp o -
e x tr a c o n c e f l u m a d m iflu m e ft,
d e r e q u id e m e o s n o n tan tú d o .
a u t a f t u m f u e r i t , v e l n o tis c o n -
m in io e o r u m ,fe d etiá o m n i p a ­
fe r ip tu m p u b lic is , fim ile h a b e a ­
t r o natus i u r e : illo s v e r o in g e ­
7<5
2
yeriu^ & ;nft;t0id .
«.quod autem.& £ ?*
adm in.tuto.l.hoca; e
& .s .d e p r * po. r
;
1. iubemus. mfi ne. & f *'
p radepeth ere.! ; “;
Item quod a!citUr „ r *
b it u r ,, quomodo pr0 r
batreus?Refp0ndP
C* ^ . >
excipit adfercndo.ff.dc
proba. 1. in exceDtmfibus. Item eft ei mo
0,' c#•/*»
renaus:vt.fi'.de proba.L hu*1'" t!
orca.& fac.s.dehb.cau.
I.non mutant.
p Mtlnam rm . tempo,
re huius. l . & f acit f d l
in authen. cooftitu.qus’
co l.ij.
b ¿J lh e r in t. N o t. fic.s.
tu r ,a c fi n e c im p e tr a tu n e c p r o n u o s e f l e d o s , fi q u id e m v t ile s
de decu.l.omiies. & de
n u n c ia tu m o m n i n o , n e c in fe r­
a d m ilitia m eis datá v ifi fu erin t,
appel.l.quoniam .
d ig n .§ .j.& fupra neret
t u m e fle t v ilis m a t r ic u lis : fc it u , in ea durareffin v e r o m in im e i c Gradus. id eft o rd o ,
domi, v e l templ0J &
ris e tia m o m n ib u s q u i m e r é te s
d o n e i fin t,e a priuari. S u p er illis
quem percipient ante
j.i.p roxi.
fufceptam adminiftra­
in o r d in ib u s a rm atis fiu e c iu ili­
a u te m fe r u is , q u i iam m ilita u e ‘I f
¿,onb»oferui.
tio n e . M . & repete fue­
b u s a d m in iftr a n d a s p ro u in cia s ,
r u n t , & a d h u c in e adem m ilitia
O h a :c lex facit libe-'
rin t fortiti.
rum:ytfupra.l.proxi.cfi
fe u g e r e n d o s q u o f l ib e t n u m e ­
p e r f e u e r a n t , lice n tia m d a m u s
d fa r e m . fcilicet qua.
fimihbus . Sed contra
r o s v e l ia m iu n t fe u d e e sete ro
d o m in is in tra trig in ta d ie r u m
lem dixit fupra e a .l.in
fupra detabu.l.generafu e r in t iu fs io n e n o ftr a f o r t it i:&
prine, ib i, detur elcftio
fp a c iu m ab e o te m p o r e c o n n u ­
li. Solu. illa trahitur aft
& c.
v t fe r u e tu r eis g r a d * , c A u g u f t a
m e r a n d o r u m ,q u o prsefens f a n iftam: immo ibi nmnusj
e _g^5>».f.titulum.
hic dignitas,
p r o m e r it i f a n d i o n e , p a r e m d
¿ r io d iu u lg a ta fu erit, v e l n o ftr a
f v e r m a . pro fe d .& ar Mcapient's.m m do­
in d u lg e n d a m fib i lic e n tia p o f t a
d
ir
e
c
le
m
e
n
t
ia
m
,
v
e
l
c
o
m
p
e
­
lias defiftente. & alias
namus noftris militibus
q u a m d e p o f u e r in t f o l ic it u d i­
deiiftendo, & alias d i.&
te n t e s iu d ice s ,& fuam ig n o r a n ­
ftipendia &alia:vt fupra
idem eft fenfus.
n e m , a u t in p rio r i c in g u l o p r o ­
tia m c ó m e n d a r e , e ó fq u e in fu ú
de caitren.om.pa. pecu,
*g Metiente, alias m ó­
t in u s p e r fift e n d i,n u llo v i n d ic a ­
l.j.&.j'.titu.ij.l.j.
d o m in iu m r e c ip e r e .q u o t e m p o
cen te ; & alias m ode­
f Imperfeñum. ad hoc
d o t it u l o d ig n it a t is , q u a m f o l i r e t r a n ía d o jfim ili m o d o tá d o ­
rante.
s.ad SiLI.fi.
c it u d o m e d ia p raeftiterit:au t re­
m in io q u á m o m n i p atro natus
h Conferendi, id eft con
t fraterna, vt fupra.l.
fe r r e . ad quod. s. de »nt in e n d i i p le n d o r e m ,q u e m c a c iu r e c a d e r e eo s n e c e fle e ft.
proxi.
offic.teft.l. om nim odo.
Dominus patiensferuum in dignitate efq u ifie r in t a d m in iftr a tio n is o b ­ m
u iVoiw.not.fic.ff.quide p ig .l.vlti. & in
" f e , priuabitut domimo,& ime patronatus,
do app.fit.I.j.§.fina.&.l.
t e n t u , v e r i i m f p r io r e c in g u lo
authé.ibi pofita. & .s. de
fe d f i eo ignoranteferuus ipfamf e r i t ade­
hna.&.FF.de cal.l.annus.
d
e
fift
e
n
d
i.
M
o
n
é
t
e
s
ta
m
e
n
in
­
pro xi.fa.fcri.l.vnicu iqj.
ptus,tunc tntra triginta dies tantum ex quo
& de excu. tut.l. quinna ta n o b is c le m e n t ia , lib e r u m
& .l.in facris.
fciuerit,daturfibi yindicadipotefiaS.Bar.
quaginta.Accur.
i Cenfequendi. id eft c ó e fle e u n d i s p e r fp e x im u s , fi m i­
r 11 .Idem, a .1 oanni p . p .
x Spoliari. armata vel
fequi.
inermi militia: vt infra
litia q u a d e c e d e n d u m e ft ,in t e r
I q u is fe ru u m fu m d ig n ita té
k M. fecretis. nomen oftitu.j.l-j.
eas h a b e a tu r , q u a s v o l é t i b u s li­
Ih a b e r e jq u e m a d m o d u m m i­
ficij.
c e t d iftra h e r e : & in a lio s e á c o n
litia m ,fu e r it paifus: fp o lietu r &
1 £ u e s . fcilicet praediN B G 0 T 1 M . T 0& os omnes.
f e r e n d i,h & p r e c ia c o n f e q u e n d o m in io f e r u i , s & iure q u o d
res ne militent.
m iungunturS.per legé
p e r t in e t a d p a tr o iio s .C u i e n im
d i : 5p r o u t in iifd e m a g m in ib u s
fcriptam ,non perpriuic o n fu e u e r it h a d e n u s : e x c ip ie n fe r e n d ú e ft,h o m in e s á n o ftr a m a n u d o n a tio n e s accipi­
legium principis viuen*
d is v i d e l i c e t , n e c d e d u c e n d is in
e n t e s / a d h ü c in te r feruos h a b e r i,& fo r te c ú fuis d o m i­
íis.& no. per hác legem
D uas pra - non licere habere duas
n is n o ftr á p urp urá adorátes? I n h is ita q ; cafibus,in qui­
h a n c p e r p e t u o c o n fe r u a n d a m
h endosad- prebendas.b u s n ó m ilitia , fe d dign itas v o l é t i b u s d o m in is feruis
l e g e m p ra g m a tic a m , h is q u i b i ­
hete tton It- u
ffp tr feruis . MeTuea c q u ir itu r , e ad é iura fe ru é tu r, quse an tea p ofita funt:ne
nas m ilitia s fim u l c o m p o f it a s , &
Cit'
N o . quod lex
v i d e a t u r n o ftra fa n d io a liq u id h a b e r e im p e r f e ft u m /
fecit liberfi.fic in authé. fo c ia li n eX as c o n f o r t i o fu e r in t
S c ia n t a u tem d o m in i ad e x e m p lu m praeteritae' noftra:
de fart.epifco.§.fi feruus. a d fe c u ti:V t ih v ir is d e ü o tifs im is
c o li, i i . & de nup. §. fi
fc h o la r ib u s a tq ; c a n d id a tis fie r i D c o n ftitu tio n is qüae de h u iu fm o d i fe ru is lo q u itu r ,q u ó d
v ero ab eo . c o fl.iiij.&
m o r is e ft: n e c n o n in v ir is d c u o
n ifi h o c intra trigin ta dies e x q u o e is h o c fu erit n o tu ,11
de m on a.§ .j.co ll.j.& de
tis
la te r c u le n fib u s & p ra g m a ti­
m a n ife fta u e r in t,& c o m p e te n te m iu d ic e m adierint, &
bo.iib .l.fin . in fin. & fu­
c a r iis , v e l a fe c r e tis k c o n ti n g it !
fp o lia r e e o s d ign itatib u s c u ra u e rin t:d o m in iu m eorum
pra de prsepo.fa. cubi.
I.iubemus.in princi.Sed
& ius p a tro n atu s a m ittan t:n o b is d e lib e r a n tib u s , p o f t q u o s 1 m e m o r ia liu m , a u t e tia m
cotttra.ff. de re mili.I.aq u a m d o m in io ferui fu erin t lib e r a ti,& in te r in gen u o s
a g e n t iu m in r e b u s a d o r n a t c i n lienum. v b i n 5 fit liber.
c o n n u m e r a ti,fi o p o rtea t e o s h a b e r e d ig n ita te m ,-ve l ea
g u l u m : & fi q u if im i li ft i p e n d io S o lu . hic c o r r ig it : v e l
r
u
m
iu
n
g
u
n
t
u
r
m
c
o
p
u
la
.
q
u a fi in d ig n o s fp o liar i . x
hic erat e le ftu s: ib i fua
auftoritate vfurpauit.
D ominúspatiens feru u m m ilitare, domi­
* Dcjidcratur cmjlitutio Graea, c x pratermifsis refetenda.
Item con tra fúpra de
nio p riu a litu r, & iurepatronatus.fedfi eo
t i t v l P- s x x x v .
tab.l. g en erali. S olu .vt
ignorante feru u s militiam fu erit aaeptur.
N E G O T IA T O R IS NE MILITENT.
.
ififra.l.proxi.
tunc intra triginta dies tatum ex quo fcitseNegotiatoribus ejl omnis militaris dignitas interdicta, exceptis argerM
, O Oflenderc. N o t . pro- rit,d atu r fib i eum yin dtcadi potejlas. B a r.
difiracloribus, qui non ad armatam militiam, fed ad aliam quamcunqse
Ignorsntia p)3r- ignorañtiam eo
Y I .I m p .lv s T I N I A N V S. A.
accedere poffunt. ¿ f fi, yero ante hanc hgem affumpferunt illam, retinete
probatur eo -p|-Q ^ b d contra non
Menna: p . p .
poffunt, dum tamen a negotiatione fe abfiineanf.alias militia pnuaretturquod cona p ro b a tu r. fic & . fF. de
V p e r fe r u is q u i p o f t e a a d
armorum tamen confiruCtores , militiam obtinere , e > f a m negotiatione0
no p ia tu r . acc.l. ii cui.§. j. quilibet
q u a n d a m m ilitia m a d fp irare
retinare yalent.loan.defla.
enim ignorans prsefuI.Im p .I r i T I N I A N v s . A.Mennse P . P .
ie
n
t
a
u
e
r
in
t,
v
e
l
fc
ie
n
t
ib
u
s
,v
e
i
mitur: vt.ff. de proba A.
fl
S
S
*
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
Eos
t
277
D e re militar;. T it. xxxvj.
278
A pr® tor.§.nó o m n es.& .ffd e his qui no.infa.l.ij.§.ignom inia.A c.
m Arguentur, fcilicet Romae: & etiam alibi vbi iit im perator,
j n b 7’ra/jibemm.hoc non nobilitatis defeftu.nam & libertus
no n flabunt:,vt.ff.de his qui not.in fa.l.ij.§.ignom inia.& de exmilitat: vt.ff.de tefta.mi.Lfi duobu s.& de bo . l i b j . fi filius.§. P acufa-tuto.I.fcd & m ilites.§.fed& ignom inia.& .ff.eo.!.m ilites.§.
pinianus.& fupra titu.j.l.penul.fed quali e i v i l i officio non de­
mifsionum. Accurfius.
beant ad£umi:vt fupra de dig-l-neque. & de perfediisiiria.dignin ] v Efunctorum.Ccnfiia
tate. l.j. & infra de c o \_ J tu it.tcá S i v iu en c ia lite r a r g u e n t u r .m *
horta.l. antepen. & per
Ó s q u i v e l in h a c a lti defertori pcena im- * arcentur.
Sona m ilitis deferentis in defertione de­
id quod fu biieit,argen­
p
o
n iru r: quod d ic v t 'Cuia.
lw i£ / ® ^ in a v r b e , v e l in p r o fu i, ch onfifcantur. Sartoiits.
tariis, quafi non iit hoc
ff.eodem.l. iij.5. qui mi­
.^ u i n c i i s c u id a e r g a m i.I m p .A i E X AN. A . *
vile officium : v t fupra
l itis . & .I. r.cn omjies.
tit.j.l. omnes, quia fem­
f t e r i o ap r a ;fu n t,m i­
E f u n & o r u m in d e fe r tio n e
per totum . & .l.penulti:'
per ibi animum habent,
b o n a c o n fif c a t i d iu 9 M a r ­
lita r e d e e s e te ro p r o h i b e m u s , b
& fupra quarido lice, v-*
arg.s.loc.l. milites. Sed
ni.fi.iudi.fe vindi.I.ij. &
c u s & A n t o n in u s p a t e r m e u s
e x c e p t i s a r g e n t i d if t r a ft o r ib u s ,
contra.s.de iur.om .iud.
in fra. L p r c ii.
c o n f t it u ir .n
q u i Í h a c a lm a v r b e n e g o t ia t u r .
1. v ln v b i negotiatores
0 f ' Em allegatis. H a D
efertor
indulgentia
principis
reflitutus
m ilitant. Solu. hoc n o H o s e n im , c v t p o t e v t il e s o m ­
\_jbeatur. v t.ff e .l.iij.
nonhabetur p ro tem pore quo deferu tt, p er­
uum: illud v etu s. nam
n ib u s c ó t r a c H b u s ,arm ata q u id é
§.qui militias.&.l.penul.inde a c f i m ilitaffetm ca ftris: & id eo p ro
hic dicit d e c s te ro . V e l
Sed arg.con tra.ffde ali.
m ilit ia p e n itu s a b f t in e r e ia n c iillo tem pore fttpendtum non petit.B artolas,
fo l.vt ibi.
& ciba.Iega.l.is cui.Sol."
m 9:aliá v e r o q u a c u n q ; fin e m e - g v . Im p.G o R t> 1 a N v s . A.Valenc Hos enim.vt fu nr c e ­
ib i fpeciale in alimen- -XlimSttorH
tin o ,& aliis militibus.
tu p n e fe n r is fa n é tio n is p o f lf e fiteri piatter argentarios,
tis: v t.ffd e his q u s pro caufa priui
d Iam. ante hanc le y ^ V m a lle g a tis fe p t e m a n n o s
b i a c q u ir e r e . S iq u i v e r o n e g o ­
n onferip. haben.l.fi in legtata ifl.
gem.
V - V i n d e fe r ti o n e e g if le m a r i­
tia t o r e s ,q u o s o m n i m ilitia p r o ­
metallum.
e Extruclionem . quia
p Potent.fupn e o d j.j :
t u m fo r o ris v e ftr a ? ,& in d u lg e n ­
h
ib
u
im
u
s
,ia
d
m
ilit
a
r
iit
s
e
is
lic
e
arma fa ciu n t, vel facta
& fupra de decur.1 .n e
tia n o f tr a e ffe r e f t it u t u m m ó r e ­
tiá d a m u s n e g o t ia ti o n e m q u i vfui coaptant5. & facit
quis .in fi.
d é d e fid e r a tisj v t i d t e m p u s , ac
ad.l. fupra de ad uo.did é r e lin q u e r e ,m ilit ia v e r o r e ti­
q P £ » e / . Concedi, fine
iier. iu.l.ne quis-& fupra
fi in caftris fu e r it h a b e a t u r . 0
n e r e : fc ie n t ib u s , q u ó d ii p o f t e a
k j Augufti affatibus: vt
de pig.l.fin.&iS.de prin.
P r o in d e e x c e p t o e o t e m p o r e
in fra de diuer .offic .l.ij.
n e g o t ia t e s a p p a re a t,m ilitia p ri—
ag e n .in re. 1. agentes.f.
& ar.infra de cohor.l.fi
q u o d a d d e fe r to r e s p e r t in e t ,
exceptis.& fupra in qui­ u a b u n tu r . Q u o d & in a rg é ti d i quis'.
r e ftitu tu s e x in d u lg é t ia n o ftr a ,
bus cau.m i.fo.prs. l.j.&
ftr a c io r ib u s h u iu s almas v r b is ,f i
r guando.pro quia. .
s.de fa J.iij.
quod n o.
r e f id u o m ilita re d e b e b it r i d e o q ;
a rm a ta m ilitia ia m f o n i t i fu n t ,
f Aíeá/íis.nó.cónfuíenfupra qu ib .e i cau.m aio.
n e c ftip é d ia t e p o r is q u o Í d e fe r
t e n e r e v o l u m u s : v t r c l if t a n e g o
dos qui fciunt. fic & iri
l.v lti.
authent.denon alienan.
t io n e fu e r it, e x ig e r e p o t e r i t .?
tia t io n e lic e a t eis in e a d e m m i­
D E,
M I L i­
§.quod autem,
Mijfus d m ilitia ex caufa agritu din isjd tari.
litia d u r a r e . N e g o t ia t e s e te n im
( lusfanus,inftaurandus non eflitam en m it­ t riVf»a»?.aii;mi,vel corf c ' T ipendta & donatiua.
p o f t h a n c { a n d io n e m ,h u iu f m o
ti n i debet nifi medicis hoc denuntiantibus, poris:vt & .ff eo.l. m ili­
, 3 ponit pro eodem,
d i m ilitia p r iu a b u tu r d ilis q u i a d
tes. §. mifsionum. licet
& iudice hoc inqitirente.B ar.
vel quia qtiandoque v l­
a r m o r u m e x t r u & i o n e m ' fu a m C
v 1 . Idem A .*
vitium non fit proprie
tra ftipendia con tulit
corporis: féd vnum pro
E m e l caufaria m ifs is m ilit i­
p r o f e f s i o n e m c o n t u le r i n t , m i­
praefentibus.
altero p o n itu r: v t.ffd e
g Non iure. quia caufa
n im e p r o h ib e n d is a d c o m p e t e b u s , in fta ü ra tio n ó fo l e t c ó sedi.edic.l,j.§.fed feienfa fii nó cótinetur poftced i
o b te n t u r e c u p e r a t a v a ­
te m fuse p r o fe fs io n is v e n i r e m i­
dum.
lim inio: vt. ffquibusex
lit ia , & h u iu fm o d i n e g o t ia t i o ­
le tu d in is m e lio r is :q u a n d o rn o n
u l jlfluflra. miles damcaufis maio. 1. denique;
j r 1natus 'crimine mi­
t e m e r e d im it ta n t u r , n ifi queis
Sed contra, ff. eodem.1. n e m n ih ilo m in u s r e tin e r e .
litari veicom m uni,non
T I T E L E S
x X x e i .
iij. §. is qui ad hoftes.
c o n f t e t m e d ic is f d e n u n c ia n t ifit
infaifiis,fiet dum mi­
D E
R E
M IE IT A R I.
in fí.§. &.I. non omnes.
b u s , & iü d i c é c o m p e t e n t e d ili­
lita t, id eft dum m ili- Infamis f *
Miles captus ab hoftibus dum ibi eftjli$.penult.&.l. pen. Solu.
g e n t e r e x a m in a n t e ,v i t i u m f c ó fia
durat.nam ftatim vt cius digntpendiu
yel
donariis
habere
tio
poteft.Sarto.
hic fuit captus in prtet r a x iffe .
infim is eft , miles effe tate-sptreit
I . Im p. A n t o N I N v s . a .
fid io , ib i et im prouifo
D
amnatus
de
crim
ine
m
ilita
ri
m
iles
éxiAnna;
m
iliti.
definit
t quia iam non
dum iter fa cit, aut epiflenspion infam atur etiam faiiu.Syeteranus. pollet ftare vb i prin­
ftolam f e r t . vel ibi ex
^ T ip e n d ia & . d o n a "
v n . I d e m .A.*
ceps : vt fuprá eod.l.m ifpeciali indulgétia prin
Jtiua f t e m p o r is q u o
lites.' in fin. nec faftus
cipis,non communi iu­
R u f t r a u v e r e t i s , n e n o ta x
veteranus,'vt hic: & fi c
re: vt dicitur in deferf a p u d h o f te s fu ifle t e
q u a p r o p te r d e l i d u m m i­
mititis agitur .cum mi¿
tore:vt.’j.eo d .l. cum al¡d ic is , r e f t it u i t ib i
lita r e in t e r c e f s i t , e x if ti m a r io 0.1.qu
lite , quám Ciim alio iri
legatis.& .ff.eo.l
p o f t li m in i o r e g r e flo r e f t i t u t ó n e tn 7 tu a m z ia m v e t e r a n i a l a infamia , fecus iri pcena
cubias.
:ubias. & fac. s .d e doq u e ,n o n iu r e § d e fid e r a s.
D fifle v j d e a t u R m a x im e c u m n e c
debita quandoque r iv i
m e.l.vlti.
11 -Idem, a . militib.cohortisprima:.
h v j iginti. fcilicet atjff.de poe.l.qtóedam.quá
"■
e i e o d e l i d o q u o d in p a g a n o ­
I g i n t i h ft ip e n d ia fi i m p l e eft contra. & eft ratioj
V norum .
r u m p o t e f t c a d e r e p e r fo n a m ,
i J»rdida.fcilicet patri­
vt d ix i. furit antem eri- ftis , f o r d id a 1 m u n era m ili­
n o t a to s m i lit e s ,p o f t m ifs io n e m
monialia : fed honiefta
iniria militaria, v t .ff eo:
tiae v o b i s n o n in d ic e n t u r .
p la c u e r it e fle fa m o f o s .
fubibitis: vt. ff. de p ri­
per totum, cómunia pa­
Mijfus d militia ignominia caufa, efl in­
V II i-Im p .P H 1 x I p . a .
uile. vetera.l.i j.§.finali.
tent. ' " '
famis : & dignitatem confequi non poteft:
fe d á perfonalibus ex­
A u fa r ia m i f l u s , n u lla e x i 1 Nota, id eft infamia,
morari tameri petefl ybiqut,praterquam tn
cufantur : v t fupra de
y Exiflimatumem. id eft
ftim a tio n is m a cu la a d fp e r interdictis locis.Bariolus.
his qui iion imple, ñipé,
famam.
g itu r .5
11 u ld e m . a J u lia n o .
l.penult.
2 Tuam.id ¿fttu i.
Dans operam y t barbari Romanos Jea p-eteráni. f.fiuSI.
^ \ \ Il,tes ‘
Citm’
ilit e s i g n o m in ia m i f s ik c u
i V i c o n i u n a i o caup radentur, y e l prodam faciam cum eis d ih / ' Muftr: a.Mdfpngiin fa m ia n o te tu r m ü llis h o ­
falis.
uidens-.yiuus combm uur-Bartolus.
t»r. v t.ff. éo, 1uni 1i1 Eti pejfrnt. v t fuprá
n o r ib u s q u i integrae d ig n ita tis
i x . Imp. C o n s t a n t i S i i
tes.§.m ifsionum .& .ffde
de his qui nó imple, ñi.
a . & Csefar.*.
h o m i n ib u s d e fe r r i f o l e t , v t i p o f
his qui n o t . infa i L ij.§ .
l.j.& de infa. 1. j. lib .i.
mifsionum.
J
1 Co.Th.RI q u i s t b a r b a r i s fc e le r a t a fa f u n t . 1 h a b e a n t a u te m m o r a n d i
& de digni. 1. neque. &
C Q I quis . Ded rit . Vt yai.l-l-1d i o n e fa c u lta te m d epra da= 1. iudices. & de adfeffd. v b i v e l in t , p o te fta te m ,p r a e te r ­
^ potefta s-C eftrifran t
ió
is
in
R
o
m
a
n
o
s
d
e
d
e
r
i
t
,
'
v
e
l
q
u
a
m
in
eis
lo
c
is
in
q
u
ib
u
s
f
p
e
liherti.& de iudic.l.cum
cip m ifit venire Nluti, t —' os.Hrgafterto.id eit itationr,quau negotiationi,
i
D
S
F
V
C
M
S
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
Codicis L iber duodecimus.
27 9
nenfes corruptus ab cis,
v el forte diuifit cum
eis praedam quam fece­
rant fine eius con fcientia.Accurfius.
a F a ila m . deprsedatioñem.
b D iuiferit . cum eis,
vel d ic inter eos. & no.
fimilis pcena fupra v b i
cau. fifc.l. vniuerfi. A c ­
curfius.
C
V x o r inter
domeflicos
fam ilia
res ruunt tatur.
Ficunquc.Coniuges.
aliás con iu gia.E t
not. vxorem dom efticá
feu familiarem : v t not.
iupra de his qui ad ecc.
con fu .l.vlti.§. fa.ne.& fa
cit ad.l.ff. de o ffic.proc6 .1.iiij.§ .ij. & fupra de
V x o . m ili.l.j. & . ff. de
paft.d o . I. inter.J. con­
uenit.
d S m p to s.h i enim nec
p u n S o & c . vtfu pra dc
ag rico l. & cen fi.l.co lonos.
e r r ^Bfibuni. Maneant.
J . id eft manere de­
beant.E t nd. quód h s c
v erb a j cum.fignis pro­
priis, poflurit legi cum
p rzc sd éti & fubfequenti litera. & fac.'j. de có-*
m ea.l.j. Accurfius.
f D e e o . fcilicet milité
qui contem pfit. A ccu r.
g F~ ^ F m fu p ra. Flaentu.
V ^ ih o c fluentum,hu­
ius fluenti.
h Sudores, id eft equós
ipfos fudaiites.ñam fpolia t fe fcutifer in aqua.
E t n ot. curialem legem
con tra eos qüi m ore beftiaru m ife in uerecu íide balneánt in nauigió.
& facit ad. 1. ff. de aqua
plu . arcen.l. apud T r e ­
batium.
t finiere.'
i \ T É-m o.Deputati funt.
IN qui dicuntur pa­
latin i,& ad eius menfain
fiint.
k F r í e . C onftantinopo litan a: nec tamen ad
menfam eius.
1 Legionihusfiatt. Icilicet in aliis locis.
m Vacet .id e ftn e cp ro pna nec aliena faciat:
palias p r a - v t iupra de p rocu.l.m ifentes ejfe iitein. & a r g u . fupra de
comitatui, aduoc. diuer. iudi. l.ij.
& d e prin. agen, in re.I.
j . Sed contra fupra de
pró cü.l. qui ftipcndia.
So lu . ib i non offenditur
difciplina: hic Gc:vt in­
fra eo.l.m ilites. V e l ib i
permiflu principis. V e l
dic vacabat:id eft ociofus ftabat.
n g u ip q u e libris auriAic
fupra de fer.fu gi.L qu icunque.
o Citam. id eft v e lo c é .& fá c it in auth. quo.
opor.epife.S.non aliter.
c o i.j.
fi q u is a lio m o d o f a f tá * d iu i f e ­
A
280
e o s h o c fa c e r e v e t a m u s ) ilic o fe
r it , b v i u 9 c ó b u r a t . D a . l I I I - K a l .
v i r i s illu ftr ib u s c o m it ib u s fu b
k f iS d g jjr *
M a ijS e u e r o & R u fin o C o n f s .
Miles <pui aprincipe meruit fuam fa m i­
liam ad fe veiure,comugem fuam potefi fa ­
cere venire.Bartolus.
q u o r f ir e g im in e c ó f t it u t i fu n t,
Sc quando liceat vnf ] ‘
ij.& s.de primi.l.ij.
x.
Q
o ffer r e fe f tin e t: & caufas p r o f e f t i o n is e x p o n a t : v t & r e f p ó f u m
c c e le fte m e r e a tu r : & citam ® r e ­
Idem , a *
V i c u n q u e m ilit u m e x n o ­
m e a n d i a c c ip ia t f a c u lt a t e m . S i
ftra a u ft o r it a t e fa m ilia s fil­
q u o s a u te m m ilit e s p e r p r o u in ­
as a d fe v e n ir e m e r u e r in t , n o n
cias r e l i d i s p r o p r iis n u m e r is p a f
a m p liu s q u á m c o n i u g e s ,c l ib e —
fim v a g a r i P p r x f id e s ea r u m c o -
r o s ,fe r u o s e tia m d e p e c u l io ca­
g n o u e r in t , c o r r e d o s fa c ia n t c u
ftr e n fi e m p t o s ,d n e q u e a d f c r i -
ft o d ir i, d o n e c d e h is c le m e n t i s
p to s c e n f iím s , a d e o f d e m e x c e l
n o f tr g a u r ib 9 in tim e tu r , & q u id
le n tia tu a d ir ig i fa c ia t.
T r i í m i vel milites in loco deputato fia ­
re debent,nec poffunt yagari.Bartolus.
x i . Imppp. G r a t i a n v s V a u n t i n h k í s & T h b o p o s i v s . a a a . C y n e g io p . p .
T
R i b u n i v e l m ilite s n u lla m
e u a g a n d i p e r p o f le f s io n e s
h a b e a t fa c u lta té :fe d c u m fig n is
p r o p r iis in m a n fio n ib u s fo litis
fieri o p o r t e a t d e c e r n a m u s .
Miles de vno numero ad alium fe tranfiferrenon debet-, nifi vtilitatis publica caufa
B princeps confenferit.Bartolus.
x 1 111 .Iidem . a a -Stilichoni
magiftro militum.
C
O n t r a p u b l ic a m t v t ilit a t é
n
r o lu m u s á n u m e r is a d alio s
n u m e r o s m ilite s n o f tr o s t r a n f fe r r i.S c ia n t ig i tu r c o m i t e s 1 v e l
á c p u b lic is m a n e a n t. e a t fi q u is
d u c e s q u ib u s regeda e m i l i t i s cu
r a c ó m i í l a f e ft ,n o n f o lú á c o m i -
rít: d e e o , f ac t r ib u n o e ius a d n o
t a t e n f ib u s 1 a c p alatin is n u m e r is
ftr a m fc ie n t ia m ,r e ft o r ú a c d e -
a d a lio s n u m e r o s m ilite s tr a n f fe r ri n ó lic e r e : fe d n e ip fis “ q u i­
r e fe r a tu r : q u a te n u s fe u e r iís im e
d e m ,[ A f e u d e c o m it a t e fib u s le ­
iñ e o s a n im a d u e r ta tü r .
g io n i b u s , x fe u d e c a f tr is r ip a r e -
PraJ'entibus militibus quis fe balneare tio
prafiumaf.aut cquos laxare,nifefecrete.Bar.
c u iq u a m e o r ú tra n sfe r e n d i m i -
b u s f c a ftr e n fia n is,] c s t e r íf q ü e ,
x i i . Iidem a a a .R ichom eri com iti
£ lit e m c o p ia m a t t r i b u t i : n ifi h o c
& magiftro Vtriufque militiaéf.
C
V m fü p r a v ir e n té s flu m in ú
r ip as o m n is l e g i o n u m m u í
t it u d o c ó f if t i t u d e o p r o u i d a a u ft o r it a t e d e c e r n im u s , v t n u llu s
o m n i n o itx im u n d o f i m o f o r d i d a tis flu e n tis s u o m n ttu n e p o c u ­
lu m p o l l u a t : n é v e a b í u e n d o e q u o r u m fu d o r e s f h deproperas
p u b l ic o s o c u lo s n u d a tu s i n c e f t e t j fe d p r o c u l á c u n c t o r ü o b ­
A u g u f ta m a ie ft a s p u b lic a : v t i l i ­
tatis y gr a tia fie r i iu f fe r if.q u ia h o
n o r is * z a u g m e n t u m n o n a m b i­
t io n e , f e d la b o r e a d v n f iq u e m q u e c o n u e n it d e u e n ir e . q u o d f i
q u is c o n tr a fe c e r it ,p e r fin g u lo s
m ilite s fin g u la s a u ri lib ra s á fe
n o u e r it e x ig e n d a s .
M iles armata militia , agrorum cultui,
cufiodia animaliü,mercimoniorum quafiui
non efi deputandus.Bartolus.
x v ilm p .L e o . a -Afpari magi­
ftro militum.
tu tib u s in in fe r io r ib u s p a r tib u s
flu u io r u m h o c ip fu m fa c ia t,
x 11 i.Im pp . A r c a d 1 v s & H o ­
n o r 1 v s a A .R om uliana P .v .
N
É m o m ile s e x h is q u i p r g f e n te s d iu in o o b f e q u i o no'
Ti
r H ite s q u i á r e p ú b lic a a r -
i . V l m a n t u r & a lú tu r , fo lis d e ­
b e n t v t ilit a t ib u s p u b lic is o c c u ­
p ari: n e c a g r o r ü c u ltu i, * & c u -
f t r s c le m e n t ia d e p u ta t i fu n t , ‘
D f t o d ig a n im a l iu m ,v e lm e r c i m o
& q u i in h ac a lm a v r b e k p r g f e n
n io r u m q u s f t u i , fe d p r o p r i s
t e t e o m it a m c o n c e fs i f u n t, q u i -
m u n iis in fu d a r e m i l i t i s , n u llu m
v e d e aliis n u m e r is v e l l e g i o n i ­
p r s t e f e a e x m i litib u s p o f t h a c
b u s fu n t :1 v e l f i b i v a c e t , m v e l a -
p r s d i f t i s o b fe q u iis v a c a r e m a­
lie n a .o b fe q u ia fin e n u t u p r in c i­
g n i t u d o tu a p atia tu r efed fr e q u é
p a li p e r a g e r e a u d e a t .q u i a u te m
te s in n ü r iíe r o fu o effe iu b e a t:
in h u iu fm o d i fa c in o r e fu e r in t
v t a r m o r u m q u o t id ia n o e x e r ­
c o n u ift h m ilit ia e x u t i poenas c ó
c it io 6 a d b e lla fe p r s p a r e n t .
fe n ta n e a s lu e r e c ó p e lla r itu r .h i
v e r o q u i in p r iu a t o
o b f e q u io
o p is adiit au6tonta,-vt
Jiifra patet.
f Comites, quj dicantur
tom jtesreim ilirwis <j;c
v t fupra de com i.reimi.
li.l.y & .ij.
f Commiffa. immediate
in ali qua prouincia.
t ■¿omitatéfibus.quifunt
in v rbe, nó ad menfam:
fed palatini ad menfam’
v t fupraJ.proxi. AccurÍ1US.
u /¿ ^ fc ilic e t comiti­
bus,yel ducibus. Acc.
4
tana rtéceffafia fe ita c o n t e m p f e -
fe n f o r ü m r e la tio n ib u s p r o t in u s
v - j/,tóí!K*quc d fen)_
perprafm nitur5n;fi
x
-CegiombusA cilk ctr tii
liti*,q u o d eft in fra. & t Facit a
nominat quafdam militias de quibus non tra- &c:turi.c,
hitur , v t & alias ponitu r.& caue, quia abundatjipfis quidé: vel quod
eft infra, cuiquam eorú.
fed oblitus d ixit,cuiquá extta ie7e.
eorum.
gula.
y F ’tilhatis.Sc cum folenitate, qute eft.s.de of.
ma.m ilit. l.milites.& fa.
cit in authé. vtom . ob e.
iudi. prouin.§.anipiat.colla, j . Et not. ;quód
interim dum extrahi- cajheuf*.
tur ab v n a , & mittendús éft in aliam , teftaf";
tur iure inilitum: vt.ff. ua-c-'->u
de bo.pof.exteft.mili.L
j.m fi. Accurfius.
Z JpKta honoris.Gc infrá
cx‘~
de diuer.offic.l.j.&.s.de-^”)^
. rr 1 ■o ■
■ emiUlUioffi.magi. otfic.l.j. & .q. .
& .¡.d etyro .l.fi. Accur. cut'
^ i!nes.C ultui.f 1c r n m? r i
j y i p r a e o d . l . nemo ^
miles.& ftpraloca.l.mtlites.j.& .l. vln . & fupra / ^
n e g o . ne mih.l.j . & 1ft
authen.neque miles ne- *
que fcem.&.s.deprocu.
l.m ilitem.
feu tui.trb Exercitio -quo fcien- J ' ¿e díC¡
tia crefcit: vt. ff. de leg. yy recita
jij.l. legatis.fo ornatri- turj,tíy tr
cibus.
ba .& g 0!c Diuinis. id eft ffta- ^cnj K.c.d
libus.
.
t ftfi
d ^ ? g *.id eft patrimo n „ u c-,x.
nialibus,vt differant. _ ^ nefiu.
e obfequiis. fcilicet fi- .¿¿iaglo.u
fcalibus.
¡¿¡{¡¿eat*
f Sciat fe . alias fe . &
túc dic m agnitudo fua.
alias, á f e : & tunc dic
iudex qui coiicefsit mi-
Q u o d f i q u i s e x m ilita rib u s iu ­
d ic ib u s v l lo s m ilit u m ta m d iu i n is c q u á m r e g iis , <fv ei
m ilit e m r e t in e r e fu e r in t r e p e r ­
p riu a tis d o m ib u s a c p o f fe f s io n ib u s ,
t i,q u i n q u e lib r is a u r iB m u lt e n o
o b f e q u i i s e c o n tr a in t e r d ift u m fe r e n ita tis n o f t r s cre­
m in e f e r ia n t u r .
Si v e r o q u if-
d id e r it
d iu e r fifq u e aliis
d e p u ta n d o s : fc ia t fe f a b é ó q u i c o n tr a ve ­
q u a m m iifu s a n u m e r o , v e l á tri
t it u m f e c e r i t , & a b e ó q ú í aüíus a c c ip e r e m ilite m fue-
b u n o a d c o m it a t u m fe r e n ita tis
r it , p e r fin g u lo s m ilite s fin g u la s libra s a u ri p r o o n u 3
n o f t r s p e r u e n e r it ( a l i t e r e n i m
e x ig e n d a s .
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
M iitiS
D e re militari.
8f
lites accipere in locis
p riu atis. fu p ra. e-l.nemo
miles.
a A J f i:itares- c¡trd5- v l
J \ d muneraperfonalia:vt fupra qui pet.tut.l.
armar*. & facit fupra.l:
pr0i-i.§. quód fi quis.cú
fuis concor.
b TemeritateS. fua, v el
aliena.
c A 1 Fmrnem . Limite.
_ [ \ cuñodiédo.f. ftét
m ilites,vel pedites.
<1 Probatcrias.G c.s.eoá.
contra publicam . & in ­
fra de d iuer.of.l.probatorias.
de coh or. 1.
ij.& .'¿de pal.fac.largiti.
l.non aliter.A ccu r.
e Sortiantur .fie. ’s .de o f.
mág: .m ili.l.m iíites.
f
collatores. D ica -
X tifiimúS.id e ñ d itiffimos: á dito ditas,id eft
diuitem facere, v el.i.fácratos:inde dedico,
g .j^e?B«fi»fB.facit.s.de
o ffi.p r*fe.p r*to . AFri.l.
in nomine dom ini,
h MgentibnsScilicet co
tra m ilites.vel h isagen tibus.
i Magnificam. h o c non
v t detrahatur ho no ri
m agiftri militum, cum
& duces fint iub eo: v t
infra eo.l.fina.
k ihbafurus . alias in
ipenfuris : & alias inhsefurus.
1 Curaturos, alias ctiraturus.aliás curaturis,
m Spontanea . fic infra
de faigam o. l.ij. & .s.de
rap. v ir.l. j. circa finem.
B
Ordinando.v t.ft. quod
cuiufque v n iu e r .n o .l.
hu lli.& .l.feq uenti.
. . . . o F orm a, quia sq u a li­
da*»- tas jg b e t eife jn iudiciis:
n
M ilites ciuilem cufamnon debent a d fi- A
mtre.Bartolus.
x v i.Id e m . A .D itifco ro .
M
firio n e s ta m e x ce lfse tuse fe d is , fu b c u iu s iu r it d k ft io n e
^ id rejponfum quod prius pr afelio mittebatur ad magifteriam poteftatem.debet pofl hanc legem mitti ducibus belli. Item 'acet etiam ducifacere
fuam folicitudinem G“ exeeutionem ad rejfonfumprocedens ab oficio ali­
cuius magiftri militum , in locis in quibus non extant apparitores 1 refecti,
hoc dicit.
aut fi aliqu am h u iu fm o d i íb licitu d in em forte íu fe ep erin t, &
m ilitia ftatim & p riu ilegiis ó m ­
nibus d enudari de ce rn im u s,fo r
m idantibus his m o tu m n o ftrg
ferenitatis, qui tem eritate b faluberrim is ftatutis o bu iam iré
E o f c il ic e t o b f e r u a n d o , v t a d r e f p o n í u m , q u é d e
o f f ic io tuse fu b lim ita tis h u c v f q u e ad p r s e d id a m m a g i­
fte r ia m p e r O r i e n t e m p o t e ft a t e m m o r is e ra t d e f t i n a r i , v i r i s f p e d a b i l i b u s d u c ib u s in h a e fu n is k m itta tu r , ta
p e r fe ,q u á m p e r a d iu to r e s fu o s e o f d é iu d i c e s o b f e r u a -
te n t a u e r in t.
N
e q u itu m v e l p e d i t u m , v e l
in q u o li b e t lim ite c, fin e n o f t r i
n u m in is fa cra jp b a t o r ia in p o f t e r u m fó c ia r i c o n c e d im u s ,c ó -
2 8 2
c o n f if t u n t ,q u á m e o r u n d e m d u c u m r e l p o n d e a n t .
ilitares v ir ó s , ciuiles cu rasaarripere prohibem us:
Nullus in aliquo numero militumpotfi
militare[me hcenttaprtncipts-.fi tamen ali­
quis de numero deficiat, magifler mihtum,
& d u x bellt in iüius locum altumfiubrogabit'.fuclaprius declarationeprincipi.Barco.
x y 11 .Im p.Z e N o . a .* magift.m ili.
E m in e m in v i l o n u m e r ó
Tit.xxxvj.
p r s e c e p tio n ib u s e iu s ,f e d p e r in t e r lo c u ti ó e s fe u d i l p o -
r e , & iu is io n e s e o r u m im p le r e c u r a t u r u s : 1 l ic e n t ia e i
n o n d e n e g a n d a & a d r e f p o n í u m q u i d e o f f ic io a lt e ­
r ius v i r i e x c e l li m a g iftri m ilitu m p r s e fe n ta liii p r o h a e
B
n o f tr a d if p o f it io n e d e ft in a t u r , in lo c is in q u ib u s app a ­
r it io n is tua; fu b lim ita t is a d r e í p o n í u m n o n c o n t i g e r it
r e p e r i r i, fu a m fo lic it u d in e m p r o e m e r g e n t ib u s m a x i­
m e caufis p e r a g e r e :c u iu s e tia m illi q u i d e a lte r o o f f ic io
m itt e n d u s e f t , p rasb em us f a c u lt a t e m , v t n o n t a n tu m
p e r a d iu t o r e s f u o s , a d r é íp o n f u m , f e d e t ia m in u ic e m
fe a d iu u a n d o ,n e c p u b lic is , n e c p riu atis cau fis v e l e x e -
fu e t u d in e q iia; h a c le n u s t e n u it ,
c u tio n ib u s a b e fle v i d e a n t u r .a d f in g u lo s e t e n im d u c e s
a n t iq u a t a , quse m a g ifte r ia ; p o -
a d r e f p o n f u m d e a p p a r ito r ib u s n o ftr is n o n p e r i p e x i -
t e ft a t i v e l d u c ib u s jp b a t o r ia s d
m u s o p o r t e r e d e f t in a r i: n e p e r m u lt it u d in e m e o r u m
m i li t u m f a c e r e ,v e l m ilitib u s a d -
q u a lib e t m a c h in a t io n e d a m n a c o n tr a fh ilite s n o f t t a s
iu n g e r e lic e n tia m t r ib u e b a t: v t
a u g e ri c o n tin g a t.
h i t a n tú ih n ü írte ris v e l l im i t i­
Milites conuenti caram indicibus , foluunt ym m folidumpro Jportulis^
b u s m i l i t é t , q u i a n o ft r a d iu im -
t ffj duosfohdoscum -vnus numerus, feu ymueifitas militum conuenitur. ex
qu ib u sf olidus ynustantumpro expenfesingrejfushtisfoluitur: quod etiam
ínperfotia adua farq feruatur. F t pro yniuerfitate duo tantum primates,
feu principaliores ipfius yniuerfitatis, & fyncLcus conslitutus comeniri debet.hoc dicit.
t a te p r o b a to r ia s c o n f e q u u n t u n
v i r o s a u t é e m in e n tif s im o s p r o
t e m p o r e m a g iftr o s m i li t ú ,n e c n o n & v ir o s íp e c ta b ile s d u c e s ,
V t a u té o m n ifa ria tam p u b lic a ; c o m m o d it a t i , q u á m
fi íu p p le r e n ú m e r o s p r o h is q u i
fo r tifs im is p r o f p ic ia t u r m i lit ib u s , ip o r tu la r u m n ih ilo
fa ta lib u s f o r t ib u s d é c r e í c é t , n e -
m in u s e x a d i o n e m m e r it o c e n fu im u s m o d e r a n d a m :
c e ííá r iu m e fle p u ta u e r in t, v e r i ­
&
ta t e d ifc u ffa ,p e r í u g g e f t i o n e m
é o r u m p r o c r ijn in a lib u s fe u c iu ilib u s c a u f is ,
fu a m n o ftrae m a n íu e t u d in i d e ­
é x p u b lic is ca u fis d e f e e n d e r e , v e l a d p u b lic a m c a u -
c la r a r e , q u i & q ú a n ti, & in q u o
fa m p e r t in e r e d ic a n tu r ,lic e r e a liq u id p lu s q u á m v n u o i
n u m e r o v e l lim ite d e b e a n t f u r -
f o lid u m á lin g u lis v e l n o le n tib u s v e l fp o n ta n e a m v o ­
r o g a r i :v t ita d e m ü ,p r o u t n o f t r j
iu b e m u s n e c ip fis a d r e l p o n f u m , n e c a d iu t o r ib u s
e tia m fi
lu n ta te o ff e r e n t ib u s fu fe ip e r e m i lit ib u s : ita v t fi v n i -
ttpe de- y 1 *“ Pra
Pr0xi * P3?* f e d e r it m a ie fta ti, d iu in a f u b n o "
fc n n i. 1. m facris. §. &
.
r , . .
....
r
quoniam. Accurfius.
t a t i o n e f u b m x i m ilitia m íb r t i a t u r : e o ffic i o q u o d tuse í u b li m i-
h is e te n im c aufis n e c p lu r e s q u á m d u o s p r im a t e s ,q u o ­
ta tis a é tib u s o b f e c u n d a t ,c e n tu m 4 ib r a r u m a u r i d if p e n -
r u m n o m in a fe m e l a c p r i m u m g e ft is in t e r u e n ie n t ib u s
U erfitas n u m e r i fe u p r in c ip io r u m m o n e n d a fit , d u p li­
c ata
q u a n tita te t a n t u m m o d o fp o r tu la s a c c i p i a n t . in
d io fe r ie n d o ,fi e x a liq u a p a r te , quse fta tu it n o ft r a fe r e -
fu e r in t p u b lic a ta , p a t im u r c o n u e ñ i r i : l y n d i c o v i d e l i ­
n ita S jfu e r in t v io la t a .
Mitttes in partibus Orientalibus morantes oíedire debent iufiiítts ducuni
torum in cafibus occurrentibuspro communi
ytilitauprouidédis-.Onuncytintauprouiaeau^mcaujj
fts ctuilibus & criminalibus non coram manftnsmihtum,ledeorampra- debent, hoc
- r di­
fecío pretorio Ori ent i sel coram ducibus eorum rejpondere
cit -vfque ad yerficulum, eofcilicet cbferuando.
x v u i.Im p .Á N a s t a s i v s . A.Ioánim ag.m ili.pnefentáliiu
A m c o lla t o r e s & p r o u in e ia le s , q u á m f o r tifs im o s
c e t p r o u t c o n f u e t u d o d e p o f e i t , le g i b ú í q u e c a u t u m
T
e ft ,o r d in a n d o . 0 H o c q u o q u e a d i e d d , v t p r o o m n ib u s
q u i b u flib e t e x p e n f is fa c ie n d is in g r e flu s in iu d i c i o d u -
K
r
.
c ia n o v n u m t a n t u m m o d o f o lid u m j m h ilq u e a m p liu s
m ilite s v e l f y n d i c i litig a n te s d e p e n d e r e c o m p e lla n t u r :
v t h u iu fm o d i fo la tiu m a d c o m m o d u m a d r e lp o n fu m ,
& e iu s a d iu t o r ú & e x c e p to r ii p ro ficia t: n ih il fib i v f u r -
m ilite s , p r o u t o p o r t e t , g u b e r n a r i,m in im é q u e lae-
p a r e , v e l f u o n o m i n e p o f c e r e , v e l v ir is d e u o t is p r in c i­
f io n e m a liq u a m f e u d ifp e n d iu m p e r p e t i ¿ p ro p e ra n te s ^
p ib u s q u i d u c ia n u m o b fe r u a n t in d ic i u m ,v e l d u c ia n a m
e fle n e c e flá r iu m p r o f p e x i m u s , d ic a t i fs im o s f m ilite s ,
a p p a r it io n e m ,d e prsefatis litib u s c o n c e d e n d i s : ita v i ­
q u i d e d iu e r fis p rs e fen ta lib u s n u m e r is p e r O r ie n t is
d e l i c e t ,v t f u p e r litis e x p e n f is ,in p e r fo n is e tia m e o r u m
p a rte s n o fe u n tu r c o n f if t e r e ,v ir o r u m fp e c ta b iliu m d u ­
q u ic u n q u e m ilite s p u lfa r e m a lu e r in t , e a d e m fo r m a
c u m iu fs io n ib u s o b e d ir e : v t q u ic q u i d e m e r fe r it q u o d
fe r u e tu r .
p r o c o m m u n i f e c u r it a t e c u r a d u m e ft :h o c p r o t in u s ,v t -
Duces poffunt caifas militares per fe cognofiere, ac f i effint prin­
cipalibus delegata . Item ad curam ducumJpeclat, quando conuocant ad
fe milites de ynolocoad alium, quod collatores nubs graumtur expen­
fis : nulla necefiitate cogente milites accedant.fi autem exigente necefinate,
tunc intra triginta, dies milites debent febiexpenfas mimfirare.i ofi tri­
ginta yero dies tenentur collatores prouineiales expenjat itineris exhibere.
Bar, olus.
p o t e m ilita r i p ra efid io in p r o x i m is l o c i s c o n f t it u t o ,
c o m p e t e n s p o ís it m e r e r i r e m e d iu m : s ita v i d e l i c e t , v t
e tia m a g e n tib u s h c a u la s ta m c r im in a lite r q u á m c iu ili­
t e r ,p r a f a r i m ilite s ia m n o n a p u d m a g n ific a m * m a g i f t e n a m p e r O r i e n t e m p o t e ft a t e m , y e l e x fe n te n tiis fe u
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
9
Codicis L iber duodecimus.
a
A r b itr ii, id eñ dele-
atis priuatis hom inius.fic.ff.4ui fatifda.cogan .l.arbitro.
b ylterioris temporis.hc it con ftitutio F rideri.
de Feudis.
C
Sententias. quod eft
abfurdum: vt.ff.de libe.
caufa.I. fi pariter. & facit.ff.de in ius v o .l-iij.&
"iiij.in princip. & de iu d i.l.ij.f.le g atis.
d A ntela ta s, fcilicet in
principio huius. 1. & fa­
c it ad legem in authen.
de qusefto.§. fi vero ali4uis.c0lla.vj.
f
D E
C U S T l^ E N -
fip ecu lio militum
prafeñianorum .
D e hoc non dicitur in
tex tu .fic fupra de relig.in
rubri.
Z Q inpotefiate.Non dubitatur . v t fupra fi
1
quis alteri v el fibi. 1. ij.
& inftitu.de inuti. ftipu.
§.ei qui. & Iupra de b o .
p ro ferí. 1. fi quis poft
hanc.§.j.
f Mobiles.non ijpm obiles:vt h ic ,& fupra tamil,
ercif. l.fi filrus.Sí fa. ff.e.
l.iiij.& .v . Sr.l.fi forte. &
l.caftrenfe. & .l.p e. &.ff.
de faIJ.fi pater.
g Donatum¡nifi n otitia
caftrenfim .'j.proxi.
h Conditionis.vt funt caStesquado- ftrenfia. & fic no t.qu ó d
que prectj res fuccedit loco precij
toco fiucce- fauore militias, fic. s. de
dit.
te i vin. I. fi v t proponis.
alias con tra:vt eo.titu.l.
fi ex ea.
i j p lliusfamilias. facit.ff.
í -1 de contrahen. emp.
L inter pares. & de d o.l.
filiu sfam i.infin.& .s. de
p a .p o J .iij.in p rin c. etiá
iure nouo , quo habet
proprietatem aduentitiorum : v t fupra de bO.
quas li.l. v lt. §• filiis autem .fa. ff. quas res pign.
p b li.p of.l.j.
k T~ ^rat.Sacramenti, fiii
lZ(litiae:vt inftit. qui­
bus modis ius pat. pot.
fo lui.§. filiusfamilias.
I “P a tris s/i.vt.ff.co.l.ex
nota. & . 1 . miles prascipua.§.j. & .s. d e b o , qua:
íib.l.cum óportét.§. exceptis.A ccúr.
m P Em allegas . In eifiV> d«».fic.ff.eo.l.m iles filiusfamilias. fecus fi
in i.Iiis,& nuiiquam fe Cum in eadefli prouin—
cía m ilitaflet: vt.ff. eoJ.
dotem.§.fi.
n Noimihi!.i.non partí.
Confuetudo E tn o .q u ó d confuetudo
a ft e - í p a - auget afteftionem pareZ u U au- telsivt-ff.e.l.pe. irip íin .
E r i t a u te m a rb itri) a tq u e a -
A
204
m ilit é fe u m ilite s p r a fe n t a le s d e p o lit a , c o n u e n t i o n '
ft im a t io n is v i r o r u m f p e f t a b i -
o b la ta ,e u n d e m v e l e o fd é c r im in a lite r v e l ciu ilite r
liu m d u c u m , p r o q u a lita te n e -
iu f s io n e m v i r o r ii fp e ft a b i liu m iu d i c ü v e l d u c u m ^
^
in­
—u ie ta r e
° a n tc~—
- p
—r io r i a f t io n e p rio r e •
q
q u asn e g o t i u------m ex
g o t i o r ú v e l q u a n tita te quse d e u o tifs im is m ilit ib u s a b a d u ir fa -
c o u e n t i o n e fin e m le g i ti m u m fo r tia tu r . I d é m q ; V f*riia
r iis e o r u m i n g e r i t u r , v e l lu a m
v i c e o b f e r u a r i ,v t fi q u id é m ile s fe u m ilite s p r a fe n ta -
a u d ié tia m in t e r p o n e r e l it ig iis ,
le s p r o u i fio n e v i r i I p e ft a b ilis d u c is ih e u ia tia c adm o ­
v e l e o r u m d ifc u fs io n é d ic a t i f-
n it i fu e r in t á n c u fa t o r i lic é tia d e n e g e tu r a g e n ti p o ftu la-
fim is p r in c ip iis f e u a rb itr is a in
t io n e m fe u a c c u l á t io n é in iu d ic io tuse fu blin iitatis c o ­
l o c is d e g é tib u s c ó m it t e r e . q u i­
tra e u n d e m m ilit e m v e l e o fd e m ilite s d e p o n e r e : n e c fi
b u s v ir i s f p e f t a b i lib u s d u c ib u s
e u n d e m v e l e o f d e m ta m c r im in a lite r q u a m ciufiiter
& e o s o b fe r ü a n tib u s a d r e f p ó -
o b n o x i o s efle fi r m a u e r it , fa c u lta te m e id e m a °e n t i fu -
f u m ,f e u a d iu t o r ib u s e o r u m c u ­
p e r e f l e : & fe p ara tis in t e t io n ib u s fu is, p r o crim in a libu s
rse fit ,liq u a n d o a d e o fd e m d u ­
q u id e m tuae c e lfitu d in is iu d ic iu m ,p r o c iu ilib u s autem
c e s m ilite s a c c e r im f u e r i n t , v e l
v i r i ip e ft a b ilis d u c is íiib lim it a t é , fe u V erfa v i c e , occu-.
d e lo c is in q u ib * c ó f t i t u t i fu n t,
p a r e .S i q u is v e r o a d h u iu fm o d i ta m a ü d a cifsim ú , tá in -
m o u e r i p r a e c e p ti, n e q u o li b e t
q u e a sq uitati c ó t r a r iu m c o n a m e n p ro filu e r it: e u m p ro
m o d o c u ria les fe u
c o lla t o r e s
p e c u n ia r iis q u id e m n e g o t iis ,ia f t u r a litis ,& da m n o rum
q u ib u f d a m
a ffician tu r d if p e n -
quse v i t i o eiu s c o n t i g e r u n t ,f o lu t i o n e p er ce lli: p ro cri­
diisrita f c il ic e t , v t p ro -m ilitib u s
m in a lib u s a u te m q u a fi c a lu m n ia to r e m c o n u if t u m , le­
in f p ic ie n d is q u á d o c u n q u e v o ­
g u m a c u le o s fe n tir e .
lu e r in t v i r i fp e ft a b i ie s
n o n a d im m in u e n d a p o t e ft a t e m m a g if t e r ia p er O ric­
du ces
e tia m p rsefentales d e u o t ifs im o s
D i f p o f i t i o h e s auté antelatas,d
t e m a d m in iftr a tio n is , fe d p r o t u it io n e lo c o r u m , ac fe*
m ilite s a d h ib e r e ,n o n im m o d i­
c u r ita te p u b lic a n o f e im u r p r a f t i t i f l e : c u m n ó d u b iu m
c a m m u l t it u d in e m e o r u m t e m ­
fit ,ip fo s e tia m d u c e s ,q u ib u s fo r tifs im i p ra fe n ta le s m i­
p o r e p a c is c ó u o c a f e p r o c u r e t .
l ite s p a r e r e p ra ecepti f u n t ,fu b e a d e m e x c e lia p o te fta te
S in V e r o e tia n e c e fs ita te p o f e é -
e fle c o n ft it u t o s .
t e m ilite s a d alia p e r u e n ia n t l o ­
c a ,lse lio n ib u s c ó t r a c u ria le s f e u
c o lla t o r e s n ih ilo m in u s m o d is
o m n i b u s a b f t in e a n t: & fi ta m in
e u n d o q u a u r e d e u n d o t r ig in t a
t a n tu m d ie s o p o r t e a t e o s p r o f ic i f c i , ip fi íu a s e x p e la s f i b i p r a -
T IT E L E S X X X E II.
C A S T R E N S I
PE CV LIO
MILITVM,
& prséfe&ianorum*
Filius inpotefiate militans,qua eb cam caufam accepit ex done apaire,
lia ez occafione militiafi
funt nuama¡re,yel alia pí'opinquts yel am nii,& qua
fita,incaftrer.fipeculio nt.mcranti.r-. non autem mattis hereditas.pradtum
Q yero donatum,in caftrenfipecuho non efi-fedfifit emptum ex caftrcnfi pe■
culto,tfiicttur caf.renfie.Xar.
1. Imp. a l e x a n d e r . a . P rifciano.
E
b e n d a s ( c o l!a t o r ib u s fe u c u ria ­
l ib u s
m i n im e
I in p o t e f t a t e tu a filiu s tu u s fu it e o te m ­
p r a g r a u a n d is )
p o r e q u o quaedam n o m in e eius em ifti:
f u fe ip e r e n o n c e ffe n t. fin a u te m
ea tu a e ife n o n d u b ita tu r . * P e c u lio au­
v l t e r io r e t e m p o r e in aliis lo c is
te m
n e c e f le fit e o s c o m m o r a r i : e x -
q u is v e l a m ic is donatae fu n f.it e m q u x in caftris p er o c -
e ft ) t é p o r i s a d quae p e r u e n e r in t
c a f io n e m m i li t i a q u a r u n tu r : in q u ib u s fu n t etiam he­
lo c a m in i ft r a r i.
r e d ita te s e o r u m q u i n o n alias n o t i e fle p o t u e r u n t , nifi
Iudicium ciuile -vel criminale intetatum
contra militem coram yno iudice,tt6npotefi
intentari criminalitercoram alio,nifiprim.»
peraclo:£? idem e. onuerfo:& contra fa ies
f unitur.Item per hanc turifdiclionem concejfam ducibus,nem derogatur iur fdicltoni
magifirorumfub quibusfunt ipfi duces, hoc
dictt yfque adfmcm.l.
p e r m i lit ia o c c a f io n e m , e tia m fi res im m o b ile s in his
e r u n t.M a t r is a u te m h e r e d ita s q u a m u is in m ilitia dela­
ta fit,a d p e c u liu m c a f tr e n fe n o n p e r t in e t . I n caftrenfi
v e r o p e c u l io p r a d iu m
Q u o n i á v e r ó e ó p e r i m ’ q uofi- D
n o n e fle con ftat:
Idem a . F elici.
iliu s fa m ilia s 5a lie n a tio n é n u lliu s r e i fin e vo lu n ta te
patris h a b e t,n ifi c a ftr e n fe p e c u liu m h a b ea t.
Licet quis militet,nonprcpterea liberatur afairiapcteJlate.Xar.
11 1 . Idem a . Feliciano.
c e r t o s d e m e m o r a t is m ilitib u s
E
q u a m a p u d e x c e lfa m m a g if t e r ia
O r i e n t e m p o t e f t a t e m , in
R r a t q u i t i b i p e r fu a fit, q u ó d n e x u p a t e r n a p o te ­
fta tis ,iu re fa c r a m e n t ik fo lu tu s e s .M a n e n t e nim ni­
h i lo m in u s m ilite s in p o t e ft a t e p a r e n tiu fe d p ec u liú ca-
a c c u ia t io n e m d e d u x if le :& e o f ­
ft r é f e p r o p r iu fti h a b e n tm e c in e o v lk r n i ius patris e ft -1
d e m e o d e m t e m p o r e a d d iu e r -
iifd é m q ; cau lis & n e g o t iis p r o ­
11.
F
t a m in i u d i c i o fu b lim ita tis tuae,
d iu e r la fq ; fu p e r ii f d e p e r fo n is ,
s
d it io n i s 11 e ffic ia n tu r .
d á te m e r a r io a n im o a tq ; in i q u o
fa q u o q u e p r o t r a x if le iu d ic ia :
d o n a tu m
q u a m u is e m p ta e x c a ftr e n fi p e c u l io p r a d i a , eius c o n ­
p r o p o f i t o , a n t e r io r e t e m p o r e
p er
c a ftr e n fi c e d u n t res m o b ile s f quse
e u n ti in m i lit ia m , a p a tr e v e l a m a t f e a liisv e p ro p in ­
p éfa s e is v l t e r i o r i s b ( v t d if t u m
-
Hereditasfratris quajittz militati in caftris,ícafiréfipeculio nu»ieratuT-X.
1 1 1 1 . Imp. g o r d i a n v s
a .*
C
V m a lle g a s t e a fra tre t u o e o d e m q -, c o m m ilito n e
in e i i d e m m c aftris in f t it u t u m h e r e d e m :fu c c e f s io -
latas fu ifle íe n t é t ia s :c n e p o f t e a
n é eiu s p o t iu s in c a ftr e n fi p e c u l io t u o , q u a m patri tu o
n ih ilo m in u s tara? c ó t r a m ilite s
c u iu s in p o t e ft a t e e s ,p e r t e q u a fit á v i d e r i, r atio n is e fl.
n o f tr o s in f id ia ,t a n t á q ; c ó f u f i o
q uerelis quas eis ingeri c o n tig erit,g e n e ren tu n n e m ín i
lice a te p u d fed em m agnitudinis tuse accu íatione c ó tra
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
E t e n i m p e r e g r in a tio n is la b o r e m t fo c ia tu m c ó m ib o j'
e iu s ,& o b e u n d o r u m m u n e r ü c o n fo r t i ú ,a ffec tio n i fra­
t e r n a n o n n ih il “ a d d i d i f le , q u in i m o v i c e m u tu a ena-
2g f D e erogatione militaris annonx.Tic.xxxvii;.
r io r e s in u ic é fib i e o s r e d d i d if fe c r e d e n d u m e ft .
Falci-1. filiusfamilias-^
ru p r a d e b o .q u s lib e .l.
¡j^Sed hodie co n tra : vt
' ¿ a u th é .d e h e r e .a b m -
V.
Jrnpp. D
I O C L B T I A N T S &
. a a .
m a x i m i a n v s
N t e l l i g i s , f i l i o q u i m ilita u it,
I
d e f u n f t o , p e c u l iú e iu s p e n e s
p a t r e m r e m a n f if le m o n h e r e d i­
f- g S r S ,^ * \ c h >x>
f t r* %vel adm tri-
c e n o ftr x -S e d v td e m r
contra fupra de tefta.
m ili-1. p e n . S o lu .h i c
fcriniarius erat miles:
ib i non.vel hic in rufticó-ib in o n :vt in eo. tit.
l.bna.&.ft-de b o . pof.ex
tcfta.mili.l.j. V el m c ha­
ta t e m p a tr i q u x f i t a m . 1
M ú itesfcriniaris & exceptores,& exte­
r i militantes habent caftrenfe peculiis. Bar¿
V I . Im pp: T H B O D .& V A L E N T I N . A A . Z o ilo r . V .
I
V s c a ftr e n fis p e c u lij ta m f e r in ia r io s ,q u a m e x c e p t o r e s , c x -
t e r ó í q u e q u i in o f f ic io tu i c u l­
bet ius caftrenfe : non
tamen dicit qu ó d iure
militari teftetur. & facit
infra de appari.m agii
m in is m e r e n d i lic e n t ia m h a b e ­
milid.ijd &
cae m ilit e n t ,in u io la t u m h a b e r e
o u ~
tione m ilit iis & c .
Ideftqs'id ,& -rn d e ha­
beant miitesftipendia.
c f ) ¿ p e t it a . quia fd c-
r e n o f c ü t u n a c fi in l e g i o n e p r i­
m a a d iu t r ic e n o ftr a e b r e i p u b l i-
p ra s cip im u s.
T 1TV~ L K S
X X X VIIT .
DE
E R O G A T I O N E M i­
litaris annonte.
I; Imp. C O N S T A N T 1 N V S. A.
& Iulianus C ef.H e lp id io .
A
m
Superinftantts. pu­
Conftituti ad deferendum feu d fc r ib m ta forte procuratore?,
d u multares annonas,fiintra.yo. dies an qui inflabant annonas
nonam receptam & militibus adfignatam
collig ere & accipere,
non oftenderintptrpublicum iifirumentis,
fecundum A I. fed B o­
tam reipublica quam militibus de fuo in­
nonia: dicutur qui p r a ferre cogentur.B a r.
func captis M utinenv . Imppp.Valentín. Valens & G ra ­
fibus. & facit infra de
tia, a a a . ad Probum p . p .
falgamo. l.j. & de me­
tatis . 1 . deuotum . & . 1.
C t u a r ij, n if i e x p l e t o t r ig i n ­
fe
quen.& infra e o.l.feta d ie r u m l p a c i o , p i t t a c i a 1,
ptem.
a u th e n tic a c o n f e f t im tr a d id e ­
n F icu t.L im ite s , alias lir in t : I p e c ie s q u a s e x fifc a lib u s
»3 mites: & alias m ili­
c o n d i t is d ifs im u ia u e r in t e x c lu ­
te s . ad quod iupra de
an n o.& tri. 1. pro locis,
d e r e ,v e l n u m e r o c u iu s r a t i o c i­
cum fuis con cor.
n ia p e r t r a c t a n t , iu p e r fe d e r ir tt
O
Ordinabis . loqui­
e r o g a r e : d e p r o p r ii s fa c u lta tib 9,
tur p r s fe fto p re to ­
rio .
B v e l m ilitib u s ip fis , v e l fiic a h b u s
p
In yeteranis. id efl
h o r r e i s a d d ic a n t u r f in f e r r e .
antiquis vb i horrea pu­
M ilitibu s praftanda eft annonafingulis
b lica ,& annona? publi­
diebustgpr ante lapfum anni. & f i eam no­
c e funt repofitx.fed fu­
luerint recipere,fifci commodis applicatur.
pra proxim o cafu vel n 6
Bartolus.
erat caftrum: vel erat fi­
v i . Iidem a a A .a d M o d e ne annona.
ftum p . p .
q 'Conditis, id eft de
O r t i f s i m i a c d e u o t iis im i m i­
annona publica ib i r e l it e s a n n o n a s & c a p it a ‘ fin ­
p o fita .a d qu o d fuprá
g u lis d ie b u s ,a u t c e r t e c o p e t e n de c o n d it . in publicis
horreis, per totum . A c ­
t i t e m p o r e ,id e ft p r iu iq u a m aiicurfius.
n ü s e la b a tu r , d e h o r r e is c o n f e -
A
rat primo c ó fu e { Tenorem tudo, fed defiit: deinde
E p e t it a cf c o iu e tu d o
hus. I. re- rediit.
m o n f t r a u it e x p e d s
i a gloan d Buccellatum.'i¿ eft buc
t
io n is t e m p o r e b u c ­
¡Mito f -cellas panis aliquas ltue
yerbo, a liq u o t, ficut habent
c e lla t u m * d a c p a n e '
■a.ia- fratres, v e l fecundum
v i n u m q u o q ; a tq u e a c é t ü ,f e d &
Utre* me- P . d ic v t in fra titu. j. 1;
q u a n tu n a u t fi p e r c e p t io n e f u i
la r d ú ,c a r n é e tiá v e r ú e c in á m i­
¡¡.extrade ij . alias aliter ponitur
a c fi t d e b it a m , f t u d i o v o l u e r i n t
lite s n o f t r o s ita fo le r e p e r c i p e ¡oftbus.
buccellarius fupra ad
p r o t e la r e d d q u o d c o p e t e n t i t e ­
'U rfifi-a- leg.Iu l.d e v ipu b l.l.om r e : i n d u o b ü s f d ie b u s b u c c e ll a p o r e m i n im e p e r c e p e r i n t , fifc i
nmtum ad nibus.
t ú , t i n t e r t io d ie p a n e : v n o d ie
rfos itatur- e ?ai»ei».integrum.
£ n o f t r i c o m m o d is v i n d ic e t u r .
v i n u m ,a l io d ie a c e tú :8 v n o d ie
taatem co- f
In duobus. alias b itempore fertilitatis annona negle­
l a r d ú ,h b i d u o c a r n é v e r u e c in a .
&tm:gt£i- d u o :& alias duobus die­
xerit recipere dt publico,tepore cariftixprei
i . Imp. Iouinus. a .S ecundo p . p .
ta lingua bus.
cium ipfius,aut annonam nonpctet-Bar.
I c e f i m o n ó n a m p liu s lap i­
ruimus
g ficetum , cum laftu V I I . Imppp. V A L E N T . T H E O ,
Vftut-Am cis agreftibus. im o ad
& A R C A B . A A A . R ufino P .P .
d e ‘ m ilite s f i b i iu b e m u s pa­
mita? Mar b ibend um : quia etiam
leas c o n u e é h r e . k
"T V i l i m ilita r iu m p r o h is a n ahjib. i8* de vino d icit. & fic faM ilites y t aliquid in cama habeant, d
Jl \
n o n is quae in p r o u í c ii s d e ­
t.
ciunt Florentini, qu i aptouindalibus nihil pofifsnt accipcreiBar.
le g a t u r , u r e p u d ia ta a d t e m p u s
Caxius.
cetum in exercitu por—
n i . Im p p.V álentini.& V ale n s. a a .
U .f i c , i n t in t , & faciunt hoc v t
ip e c ie r u m c o p ia ,& inopiae o c ad V id o re m mag.militum.
itut it-i refpub . non grauetur.
c a f ió e c ap tata , p r e c i a l i c e a t p o O e n a t i c o r ú 1 n o m in e m i li­
kcctütui, a rg .in fri eo-1. iubemus.
ft u l a r e ú t a v t f i q u is jp p t e r a n n i
t e s , e o r ú fu p c fin ft á te s ®
i» tres pa- Item vt adfuefeant ad
a
b ú d a n tia íiiíc ip e r e o b la ta n e ­
*nmalum : v t.ff .d e mili,
n ih il p e n itu s a p r o u in c ia lib u s
g l e x e r it ,a c p o f t e a im p o lit is p r o
tefta.l. j . Item quia n o n
a c c ip e r e a u d e a n t.S c ia n t e t e n im
fiunt eb rij: ficut fi quo­
iie c e fs ita te r e r u m p r e c iis ,r e p u ­
m ilit e s q u ó d o p o r t e t e o s c o m ­
tidie vinum & carnes
d ia ta ta x a u e r it: n e q ; i d q u o d c ó
m o d a íu a q u x in an n o riarú p e r ­
haberent, fed an de fuó
tr
hoc poffent facereiForc e p t i o n e a d ip ife u n tu r , a c c ip ié . a. h a n c l e g e m. e x p e t it , x fin a tu r
te f i c . & facit infra de
t e s ,e x t r i n f e c ú s d e t r i m é t i s p r o - £ ^ § e re | necli id q u o d a c c ip e r e
fal. hof. non praehan. 1.
u in c ía le s n ó n a d fic e r e .
d iis im u la u e r itjC o n fe q u a tu r .
j. & fupra de fru. v r.
F a n u m militibus &■ y exiU ifris oppor­
-ctr.nonariaJpeciesprouineiales tribuen­
C on ftaii.l.j.
tunum,ac etiam feholarám tribunis,& co­
da fu n t militibus exiftentihus in caftris y ih
Lardum, ad con di­
mitibus illuftribus ad domum eorum habi­
CtrucnbxstCf milites conftituti in caftris yementum.
tationis apportatur.Bar.
terams duas partes tantum annona ibidem
i T r Icefimo lapide . id
V I I I . I mp p . A R C A . & . H O N O R;
retinere debent, teruam yero partem e xtrd V eft miliario : v t here.Bartolus.
A A . H ilario P . p .
in ftitu . de excu. tu t. §.
m i .
Iidem . a a . a d A u x o R o u in c ia liu m c ó m o d is n o s
quod autem. & clt ra­
, nium p p .
có u en it fubu en ire. A d o m ­
tio fecundum Pia. v t fa­
n iu m itaque n ü m ero rii fiue v e ­
cilius de proximo p o fO te sn ia lu b r i( p e c t io n e p r g fint vocari, & v t paleas
x illatio n u m aut etiam ích o la rú
in area dimittant; & fa­
cipim u s,ipecies annonarias v i ­
trib u n o s, v e l v iro s illuftres co ­
c it infra éod. 1. proaincin io ribu s lim itibu s a p ro u in ­
m ites x fublim itas tua faciat p e r cialium.
cialibus ordinabis ° ad caftra c ó u e n ire ,z v t m em inerin t fcenum
k Cauueflare.iliis con uelare.
fe rri.fe d in veteranis P caftris c ó
m ilitibu s iuftis capitibus p r a -
t
F
V
C
P
1
O;»o:iconm .tn ali—
V _ . quid forte in cat­
ata habeant.
ftituti m ilites, duas alim oniaril
partes ib id em de co nd itis q fu m antm ec amplius quam te n ia
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
28'6
p a r te m ip fi v e h e r e c o g a n t u r .
ftan dum ,iuxta l e g e m 1 diui V a ­
lentiniani :nec tam en ad op p id ú
d e feren d u m .
r A Ctuarij. "Pittacia, id
eft feripturas bre - t a c f i l i deues fecundum H . q u e bitam;
continent quantum ex
publicis conditis rece­
perint vt militibus da­
rent . fed ad diftribuendum aliud tempus d a­
tur ; quod dic v t infra
éo.l.per hanc. §. ho c vi­
delicet.
f -Addicantur.i& eft co­
gantur.
t r Ortiftimi ffiCapita. id
A eft quod pro cu iu flib et militis perfona
preftabatur. É t not. hic
honorem in recipere M onet no—
nolentem , fic. ff. d e ad . U ti conferemp.l.ratio.§.fi per ven- tur.
ditorem.
u \ j r f i . Delegantur.
I N hodie non dele­
gantur : vt infra e o .l.
annonas .q u é eft c on ­
tra.
x E x p e titip u ti preciu.
E t not. contra A lb ert.
Calu i.in eo quod fic fa­
ciebat contra rufticOs.Iteris facit fupra de cond i.inferd.fi. & .ff.d e ftatu lib. 1. iij. §. Stichus,
Accurfius.
y T ) Bpyuinciahum . Co1 mites . N o ta illu­
ftres comites. A rg .co n tra fupra de com iti, qui
pro .rcg .l.j.
2 Peruenire. fcilicet iirnotitiam.
a Iu xta legem, id eft a
vicefimo lap id e, & n on
amplius:vt fupra. e. l.ij.
vel ad caftra tantú: vt.s.
eo.l. ficut. alias v b i ille
funt,valenc.
C odicis L iber duodecimus.
28 7
Omnis erogatio annona reoper fufeptores A
lo i .
q u itu r p r s e fe c .p r xfa- fta ,mfcriptts ejl reiigeda: Cretia quantitat tpfius annona fufcepta , quam debent
t o r io .
b P er fufceptotes. fcili­ principi declararet d f i quid yltra accepcrintqudm fer pferint,in duplu tenetur ^ a r .
cet qui fufcipiebant a
ip e ft a b il is d u x , m c é tu m líb r a rú
au rj}¿£ e ius e tiá o f f i c i ú p a r i C O n -
prouincialibns,& dabát
m ilitibus.
c Optiones. id eíl e i aftores:vt.;.eo.l-.opinatoribus.
d Datorum- iunt enim
dandi nobis: v t iníira. e.
l.v lti.
r ii v i o la to r e s p a la m in fe q u itu r .
E x aft er m ilitans annona f b o la n ad
numerum cogendum deputato ynum foiidu
praftabit: deputate yero ad onus prafiandi
equis annonam , /alarium debitum dabitur
yna cum annona, ettamfuis heredibus ipfo
defuncto. Bartolus.
a ' r X cd kn tia tua .
.
e Indtftioms principium.
f\ c
v t in authent. de colla.
fe d M e & in p rin c ip . c o l l . i x . &
opinatote
eo d. 1. opinatodicuntur.l. bus< & fu p ra d e ap o .
j.s .d e e x - ^ .
*
*
actorib.tti. ^ y lem u s.r in e. nota v iontius.
£ nutn annonam dicí.
A ccu rfiu s.
g
Putatoribus. Commertium. V t & fu­
pra de fufcept. l.j.S t.ijj
& fupra de o ffi.re.p rou in .l.n u llu m . Item fa­
c it fupra de e x a ñ o . tri.
l.tnifsi. & in fra d e e x ecu.St exaeJ.fiue. A c c u r­
fius.
h r ' JEpte diebus, habeas
¿5 inflantes , quod eft
infra. alias dierum , &
d ic fpecies feptem die­
rum & c . fed fuperfluit
refiftentes . & dicas <$
jp m inori precio quám
aliis dabatur his : v t­
puta plauftrum lig n o ­
rum nomine . A c c u r­
fius.
i Stellatura, quod rernouet . E t n ó t. fo ro
venalium . fic infra de
c o h o r . 1. fpeciebus. &
ad. 1. Aqtiiliám . l.fi fer­
uum.
k M.darentur. id cft in
ásrarium deferantur per
ho c quod daturprsediftis.aliás adhibenturjaliásaduehentur.
I T E g e . Temauerit. im I pediédo ex aflores
exigere quod debet fo l­
ió .
m
Dux.Cx ip f e h o c f e ­
c e r it , v e l eiu s o ffic ia lis .
V e l d ic ,n ifi p u n ie r it f a c i e n t e in .& fe c u n d ú h o c
fa c it i n a u th . d e d e p o .&
d e n u n .§ .j.
*f f t ellatur a T _ T / s fcholaribus.
interptatur n I { Per opinatores. &
hic C rin l i . expone v t fupra.
pter.t. M I- o Heredibus . facit in c i a a jf t p r i - í n eod . L per hanc.in
uilegium
fine. & íupra de ad u oquoddam i- c a. diuer. iu dic. 1. poft
htum ,qu o - duos."§. j. & de. pro xi.
y ilis n p c io fac. Tcri.l.fi quis . & de
annena co- domeftid.fina. & fupra
fequuntur, de an .ciu i.l.j.& infra de
quáie quid prim ip ilo.l.j.
eft aliis tef- p
A Nnonas . Mera fera fru m e- . J \ r i o • id eft ad
taria.
aerarium pertinere , &
* erogatio^ de aerario fo lió. videtur
Ȓ s.
e rgo contrarium fupra
lx.
Iidem. aa.* P P
.
X c e ll e n t ia t u a * e r o g a t io n is
E
p e r f u lc e p t o r e s b f a d a m o ­
d i i q u a tita te b r e u iú c ó f e r r i p e r ­
fic ia t , ita v t q u o d ie
n u m e r is
d a tú fit ,d ilig e t iu s e x p l o r e t u n a c
H
b r e u iu d a t o r ú d fc r in iis n o ftr is ,
v e r it a s c ó t in e t , m e m o r a t i in d u
i s fc h o la r ib u s q u ib u s l a b o
r u m in t u itu r e g e n d o s n u ­
m e r o s d e d i m u s , d e serariis a n ­
p lü r e d d e r e c ó p e l l a t : f u f c e p t o -
n o n is fi n g u l o s f o l id o s p e r o p i -
r ib u s ea fu m m a im p u t a d a , q u a
fe
fa c r ile g ij p oena, q d iu a liú f c i t o -
x m i . I i d e m a Á .C ,onftantioma­
g iftro militum.
fi q u i d a m p liu s a d u a r io s v e l o p t i o n e s * c a c c e p ifle c ó f t it e r it ,q
f e m e l fla g itá tib u s e o f d é e r o g a f -
d é n a tio n is fú m a q u a ti a t ,a d ie d a
B
m ó f tr a u e r in t. na a d illu ftr e s
q u o q ; v i r o s m a g if t r o s v t r iu f q ;
m i l i t i a fa c r i a p ice s c ü c u r r e r ú t ,
q u ib u s p r o u id a f a n d i o n e d e c r e
u im ’ jV t b r e u e s a n te i n d i d i o i s e
p r in c ip iu m fu m m a fid e a c v e r i­
ta te c o n f e d i , a d n o f tr a fe rin ia
n a t o r e s ,* c a b a l l a t io n i s q u o q j r a
t lo n e m P r o a d m in ift r a t o t e p o r e d e b it a , q u á d o m i lit ib u s e r o ­
g a t u r , fin e m o r a p r a b e r i o p o r ­
t e t t v e l fi q u is e o r ú a n te q u á a c ­
c ip ia t , in fata c o h c e fl e r i t, q u o d
e x v t r a q u e c au fa e i d e b e b a tu r ,
h e r e d i b u s 0 e iu s r e f t it u i.
^innona debita inpublicoynmerfis offi­
d ir ig a t u r ,f e c ü d ú q u o s a f u f e e p t o r ib u s e r o g a tio " c e le b r e tu r .
Poft calendas /v duembris militibus y inum nouum non ‘vetus tribuitur.Sart.
x . Iid e m . a A .E u ty c h ia n o p P .
ciis, S l facripalatij mtnifter'ñsfacrijque feri
ruis, f t coieris adminiculis dignitatum prOberi eis debent in precio taxato.Bartoius.
eo.Lnulh.djb vt ibi Vel
W n o n p ro h Jb
fPec!« , fed debe- P « c i fifco. t a x a t o f
fac°ereqU° ? ib in o C
ft Tui culminis . (
el ° P o to r io ]0GP * fe"
Accurfius.
^ t0r-
T rbemus. p ^ ^
r 1 Sublimitatis.l0o • ’
rna§iftro equitumT
f Pro iuftitia . c_ r
pra de iudic. l . rem u'
no u a m. t n princi ° “
§ - p « r o n i.& inaufhe«
Vt lu qu. obli.S.ij. col‘
t
negotiatio^ n,m
aliquid pacifeebatur fi
bi reftftui afiuarius vt
fubiieit.
U f i e k t u m . * ideturo,
mutuabatur militlbuf.
& dicit tremis {K o n '_
dum H id eft tertia®
forte iolidi ad plus
fed plerunque ffilnus‘
v e l a triente. fic infra
d em ili. Vefte.Liij. Ac­
curfius.
x v . Iidem a a . A fclep ied oto p . p .
N n o n a s o m n e s quse v n iu e r f is o ffic iis a tq ; facri pa-
I
A
b u s a N ó ü e m b r i m e n fe d e n o -
r u m a d m in i c u l is d ig n it a t u m a d fo lé t d e le g a r i, quáíque
V b e m u s p e r o m n es p ro u in cias c u n c tis n u m e r is a c m ilit i­
u e ll o v i n o f a n n o n a m d a ri:q u o ^
la tij m i n ifte r iis , & facris fc r in iis c s te r ífq u e cúcta-
q u i a d e a r ú e x a f t i o n e m i t t u n t u r , p r o cupiditate &
n ia m v e t e r •is
is d i f p c n d i o f a v i t l e - C
lib i d in e fua g r a u it e r e x p r o u in c ia liú v ifc e r ib u s erue-
t u r e r o g a t io .
b a n t:a d íim ilit u d in é m ilit u q u ib u s srariaeP prabentur
E x a cto r militaris annona eum prouincialibus nullum debet habere commercium
ad hocyt communem fummam intra annum
pofiit
lig n a tis e m o lu m e ta d e b i t a in p r e c iis d iíp o fitio .tui i cui
COrferre.Bartclus.
x i .Iidé a A .(puícialib* p .c ó fa la rls.
O
P in a t o r ib u s ,id e ft e x a c t o ­
rib u s m ilita ris a n n o n a ;,n u i
lu m fit c u m p r o u in c ia lib u s c o m e r c iu m :S ita v t a d u c ib u s v e l
o f f ic io p r o u in c ia li o m n is fu m ­
m a d e b i t i p o f t u le t u r in tr a a n n i
fp a t iu m c o n fe r e n d a .
Septem diebus fori militibus non yendutur resprecio yihon.Banolus.
x i i . Iidem a A .& T h e o d o .A .
Anthem io p . p .
a n n o n a e , adaerari p raecip im us : v t o m n ib u s fupra de-
m in is p r o p u b lic a v t ilit a t e ta x a tis praecipiat erogari.
Erogator iur are debet fe officiis iegalitei- O - fecundu ¡uftitiiptrdmrí,
C r fu a manu numerare debet militibus annonam eis debitam. Bartolus.
x v i .Imp. ft N a s A .L ongin o magift.equitum peditum.
t .a
ac
V b e m u s p e r h a c d iu in a d if p o f it io n e , e o s quibus ex
I
o f f ic io t u a e fiib lim ita tis 1 m ilit a r m m e r ito r ú feucu-
iü í li b e t p fta tio n is c o m it t i t u r e r o g a t io ,in prim is iurare
p r o i u f t i t i a f r a t io e in iü é tá fib i fo licitu d in e p era ctu ro ft
&
f e c u n d u m p r a f e n t e m fa luberrim ae n o f t r a difpofi-
t io h i s o b fe r u a t io n € f o la t iu m ( f ic u t d ic t u m eft)publica
e r o g a t o r m a n u fu a fin e v i l o d o l o &
fr a u d e fingulis mi
lit ib u s e n u m e r e t: q u a te n u s v n u fq u if q u e m iles accepto
p e r fita m a ñ ü f o la ti o ,ip fe c u m a fiu a r io d e nego tiatio -
E p t e d ie b u s h p e r q u o s t r i - I ) n e ' a d u a r iis p e r m ifla fe c u n d u m r a t io n e m agat iufti-1
b u n i p r a t o r ia n i e m o lu m é t i
t ia r h o c v i d e l ic e t o b fe r u a n d o , v t p r o fin gu lis folidis a-
g r a t ia f o lé n it e r fte lla tu r a 1 t n o
d f i a r i o , fiu e ft a t im , fiu e p o f t v n u d u ó f v e fe u ampüu*
m i n e fp e c ie s c o n f e q u ú t u n í p e -
a n n o s r e f h t u t ü fu e r it d e b i t u m ,0 m in u s q u id é vn o tre-
c ie s r e fifte n te s n o n a lite r a d a -
m ifle ,p r o t é p o r is f c il ic e t b r e u it a t e p a c if c i lice 3t : am­
r e tu r , t n ifi v t in fo r o r e r u m v e ­
p liu s a tit é q u á m v n ü tre m ifferh n u llu s a d u a riu sjp quo­
n a liu m d if t r a h u n tu r .
M iles impediens exactionem annono,y é l
confuetam erogationem , pa na hic inferta
punitur.Bartolus.
x ill.I n ip p .H o N o r . & T H E O '
d o i i v s A A .A n th em io p . p .
L
E g e r e p e t it a c é f e m u s , v t fi
q u is m ilit ú in te r c lu ía n ! fp e -
c ie r u e x a d i o n é r e frica re t é t a u e r i t ,1 v e f a d a r a ti o n e s * fta tu ta s
áu fu s fu e r it im m u t a r e : ta m v i r
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
q u o t e p o r e fe u a n n o r u m fp a c io p a c if c i p en itu s perimt
ta tu r ,n e c v l la p o f s it a d u a r iu s m a c h in a tio n e pro tenapo
r is p r o lix it a te v ñ iu s q u a n tita te m tre m ifsis excedere.
Sitim pore erogationisftipendiomm oriatur quaftió interrni-itemp'*'
fer.tem ftaftuarium de lucro ex p aftione atiuarq dcbitc:petur,ia deperi*
apud principes militum,-denéeper eos principes pro-ofitis eis f i o ‘i 1"***
euangeliis caufa interimfuerit terminata. S i yero erogationis
^
les fuerit abfens ex legitimo commeatu r, intra taxatum numerumf t p
ftratur pecuniam inftrumento contenta apud, d ifo s principe5f i sf re f "
reuerfior.em militis f i e r i caufa determinata inter militem C ' a c k * » 0
per ipfis principes.Bartolue.
S i q u a t a m é in t e r a d u a r i u m & m ilité f u p e r p J ^
2
gp De erogarione militaris annonx.Tit.xxxvii/.
rUuetudmem. fic.j. de
4 Coufuetxdi
Qiuer.ofti.
n e , v e l n e g o t ia t i o n e t e m p o r e
e r o g a t io n is
{, Retineri. videntur ex
eo retineri, qp n ó dan­
tur militi , ficut mulier
videtur ftare iri primo
inarrimonio, eo cp non
nubit fecúdo: v t i auth.
de nup. § . foluto. colla,
iiij. nam ftat apud % >eriorem in fequeftro, vt
t io r iu b e m u s
A
e m e r f e r it d ub itae id e m m ilit i da n ­
das p e c u n ia s ,a b e r o g a t o r e p r i c ip is dari-, &
fe c u n d ü h a ft e n u s
o b f e r u a t l c o n f u e t u d in e 1 e a fd é
p e c u n ia s v e l ab e r o g a t o r e p r in ­
c i p i s ,v e l a b a c tu a rio r e tin e r i: b
q u a te n u s c a u ia a p u d d e u o t if s i m a p r in c ip ia , p r o p d f it i s c fa c r o -
290
c o r ii v i d e lic e t ,q u a m v n u fq u if q u e c a p u f fc h o l e iura tu s
d e p o n a t fu b p r x f e n ti a fu a r é fic u t fu p e r iu s d if p o f it u m
e ft,fu iffe f u b f e c u t l , & f u b o b tu t ib u s fu is v n ü q u e m q u e
m ilite m fo la tiu m fu ú m a n u fu a ab e r o g a t o r is d e x te r a
fu fc e p if fe :& h u iu fm o d i g e f t a , r e la tio n e á v i r o c la r i ffim o t r i b u n o ,v e l d e u o tifs im is p r in c ip iis intra tres m e fes m itt e n d a ,e x q u o p r o fe é tu s fu e r it n u m e r a n d o s , a d
n o f tr a m r e fe ra t p i e t a t e .H o c v i d e l ic e t a n te o m n ia c u ­
r a n d o , v t p r o t e m p o r e e r o g a t o r , p o f t q u l datae fu e r in t
e x p u b lic o p e c u n i x , in tra d u o s v e l tre s m e n f e s , fe u
dicit.
q u a tu o r ,p r o q u a lita te fc ilic e t íp a c io r u m ,c ó m if T a m l i­
c ‘Propofitis. non t ait is.
ia n f ti s fe r ip tu r is in t e r a ft u a r iü
b i f o lic it u d in e m e r o g a t io n is n o n d u b it e t f a c i e n d i : v e l
fic.s.de epifco.& cle.au.
& m ilite t r a f t e t u r : v t e x o m n i
fiv l t e r iu s a p u d fe p e c u n ia s p u b l ic a s , d iffe r e n d o e r o ­
then.fed& iudex. & d e
p a r te m ile s n u llá d a m n u m iiib
iudi.l. rem nonnouam .
g a t io n e m , aufus fu e r it r e tin e r e ,fc ia t fe m o d is o m n ib u s
q u a c u n q ; o C c a f io n e ( p r x t e r q u l
d Negotiatione, fc ilice t
d a m n u m q u o d e x n e g o t ia ti o n e 1 iriiles fu ft in u e r it , e x
i d q u o d e u e x iu fta & p er m ifta
decreuifle.
p r o p r iis fa c u lta tib u s m ilitib u s fo l u t u r u m . S c ie n tib u s
e Cóftitutio. fcilicet ifta
a ctu a riis n e g o t ia t i o n e d d e b e r e
h is q u i p r x f a t x d if p o f it io n is o b fe r u a n tia m fiu e in d i f ­
Vtinfra.§.proxi.
e ó ft it e r i t) p a t ia t u r .
S u p e r h is
fe r e n d a v lt r a fig illa t im d e fin itu m t e p o r is fp a c iu m e r o ­
f Sequeftrentun fic.s.de
v
e
r
o
q
u
o
s
d
a
tis
f
o
r
t
e
c
ó
m
e
a
t
iprohi. fequeftra. pe. l.j.
g a t io n e ,fiu e in q u a lib e t alia p a r te fu e r in t e g r e f s i , n o n
b u s a b e ffe c o n t i g e r it ,h o c v o l u ­
contra.Sol.hic ípeciale:
í b lü f e f e m i l i t i f c in g u li a m if s io n e m ,v e r ü m e t il fa c u lta ­
v t & fupra de ag ri.& cé.
m u s o b fe r i ia r i,v t pecuniae q u x
t u m q u o q u e fu aru m p u b lic a t io n e p r o ta n to fu b itu r o s
IJitibus.
e r o g l d x fu n t , v f q u e a d t r ig in ta
fl a g i t i o : & in fu p e r e r o g a t io n u m q u o q u e fo lic it u d in e m
Pyciacia. i. fcriptura
m i lit e s , q u o s t a t u m m o d o d a tis
reuem,fecúdum H u g.
a b o ff ic io t u f c e l f i t u d i n is , fi im p e r a to r ia fu e r it v i o ­
c ó m e a t ib u s d im it ti lacra c ó f t i ­
h Decem ex deuotifimis.
lata d if p o f it io ,a d a lio s tra n s fe r e n d a m .S i v e r o id e m ofiN o t . decem teftes ne­
t u t i o ' c o t i n e t , a p u d d e u o t if s i fi c i ü fim u l a tq u e k h u iu fm o d i fu e r it á q u o li b e t fa c in u s
cesarios , fieut & alias m a p r in c ip ia f e q u e f t r e t u r : f i l p e r p e tr a tu m ,a d n o titia m n o ftr a : m lfu e t u d in is ,v e l c e r ­
quindecim , v t fupra de
lo r ú f c il ic e t t a n tü m o d o m ilitü ,
proxi. facro. fc r i.l.v n it e a d fe ie n t ia m illu ftr ifs im g m a g if t e r ix r e fe r r e c q r a u e q u o r ü in tr a t r ig in t a c ó m e a ta le s
cuique.regulariter conr it p o t e f t a t i s , v t e iu f d e m a p p a r itio n is t p e r ic u lo ta le | apparitov i r o s c d n f t it u t o r ü a ftu a riu s t e ­
tra.ff.de tefti.l. vbi.Item
f la g it iu m p r in c ip a le s m i n im e p o f s it au re s la te r C : q u a not.fub prsibntia.fic.ft.
p o r e e r o g a t io n is p y ¿ la c ia , S v t te n u s e x o m n i p a r te e o d e d e l i f t o r e u e la t o ,q u ic u n q u e
de tefti.l. teftium . & in
p o t e h a b ita fu p e r p a é t io ü e ,p r o ­
ajithé.de here. & Fal.§.
fa lu b e r rim a s n o f tr g c o n ft it u t io n is v e l p ie ta tis o rd in a ­
tu le r it , q u a te n u s CÜ iid e r e d ie ­
hinc.
tio n e s au fu s fu e r it v i o l a r e , in te r m in a tas m in im e p o f r in t m ilite s ,c a u fa a p u d d e u o t if i Negotiatione, quia fo r
fim
a
p
r
in
c
ip
ia
f
e
c
u
n
d
ó
p
r
x
f
a
t
ü
C
fit p a n a s e u a d e r e : ita y t fin g u lis m ilitib u s q u i n o n o b ­
te in ea eft erogator,
ii .
fe r u a to in e o r u m p e r fo n a te n o r e d i c t x d if p o f it io n is
k Simul dfjae.i.poftq.
m o d u t r á f ta t á , v t r iu f q u e p artis
1 Miniftrandae. facit, s.
l x f i fu e r in t,lic e a t fa c ra tifs im ü m n o f tr u m p e r v n ü fo r ­
in d e m n it a t i fim ilite i' c ó fu la tu r .
eo.l.h is fcholaribus.
t e ,v é l e tia m b in o s m ilite s p r o o m n ib u s v e r b a f a f t u m /^ V m fa p e. Rationes.
Tribunus triginta militibus tantum po­
r o s p e t e r e c ó m e a t u m : & p o r r e f t is p r e c ib u s , q u o d c o V__jpropter timorem
teft dare licentiam comeandi:&f i pluribus
t r á n o ftr a m d if p o f it io n e m p afsi íu n t,a p p r o b a r e :e o q u é
forte galdan*.
dederit,itliplures non habebuntftipendium:
n Caufam.f. forte pro­
fed erogator rationi publice reportabit.ipfe
fa f to ,f t a t u t is v i o l a t o r im p e r a t o r i x d ifp o fitio n is f u p pter du&um perfonarú
tamen tribunus eis de fuo proprio fatisfap lic iis p e r c e lla tu r .
I llu d p r x t e r e a o m n ib u s E n o d is
v el rerum.
cict.Bartolus.
d b fe r u a r i d e c e r n im u s , V t e r o g a t o r o m n e s p e c u n ia s
o Ingeratur, pro ftipen
N o n dada p ro te p o r e trib u ­
q u x m o r tu is m i litib u s v f q u e ad d ie m m o r tis e o r u m
dio puta talium militti.
n o lic é t ia t r ig in t a v i r i s a m p liu s
p Mgrwfcere. videtur
d e b i t f fu e r a t, f e c u n d ó ia m d a í l d i u a l e m d ií p o f it io n é
fu b c o m e a r o s o e c a fio n e d im it ­
cp cuftoditus a nuncio
v x o r i b u s v e l lib e r is e o r u m n o n d u b it e t m in iftr a n d a s .1
t e r e . S in v e r o ia lu b e r r im a c o n ­
cóm unis, debeat folue­
Milites deputati ad cuftodiam alicuius peifone -bel loci, annonam de
re n uncio, non cóm uni
ft i t u t i o n e o ff e n d e n d o , a m p liu s
publico non percipiunt -.fed a conftituta perfona falarum habebunt dé
per.l. ilia, fed certe im ó
q ü á m t r i g in t a v i r o s d atis c o m ­
publico. Item milites non debent ad cuftodiam alicuius deputarifineprin­
ille qui facit cuftodiri:
m e a tib u s t r ib u n u s d im itte r e au­
cipis licentia obtenta in feriptis. Bartolus.
vtpate¿jj. ib i, v el li an­
fu s fu e r it:p e c u n ia s q u id e m q u x
x v 1 1 . Imperator I v S T 1 N I A N V s A. * p p .
telatam & e.
q Imputando, i. quod
p o f t p r x f a t o t u m tr ig in t a v i r o - q
V f f i f x p e c o i it in g a t p r o p te r q u a fd a m m a x im a s
fo liti erát antea de pu­
r u m n u m e r ó p e r c ó m e a tü s d iS fi n e x c u f a b ile s r a tio n e s ,™ q u ib u f d a m a d c u ft o ­
blico habere g fa la rio ,
m ifs is m i litib u s e r o g a n d x fu e ­
d ia m v e l o b a lia m h u iu fm o d i c a u ia m n m ilite s d e p u ­
hoc habeat: non autem
t a r i,v e l e tia m ia m d e p u ta to s e ffe ,& n o n c o n u e n ia t h o c
ran t , p u b l i c x r a tio n i e r o g a t o r
piusa p u b lic a , fed ab
eo in cuius ftát feruitio.
m o d o p u b lic u m a liq u o d d a iim u m fe u d if p e n d iu m
n ó d u b it e t r e p o r ta d a s .S c ia t v e -
f
C
f ó t r ib u tiu s p r s t e r ia m c ó f t it u -
i u f t i n e r e i i u b e m u s , f i q u i fo r t iff im i m i lit e s -e x q u o ­
tas fu per h u iu fm o d i fa c in o r e in t e r m in a tio n e s , fe fe d e
c u n q u e n u m e r o , c u r i i s , v e l q u ib u f d a m c o r p o r ib u s ,
p ro p riis fa c u lta tib u s fin g u lis m i litib u s q u ib u s v lt r a nu­
v e l fa c ro fa n d tis e c c le fiis , v e l aliis p e r fo n is p r o
(
v t d i f t u m e f t ) v e l tali alia c a ü íá
a
eu-
m e r ó t r ig in ta v i r o r u f t ib n o m i n e c ó m e a t u u m e o s d i­
ft o d ia
n o ftr d
m itte n d o caufa n ó c o n f e q u e n d i p u b lic a fo la tia d e d e -
n u m in e d e p u ta t i f u n t ,v e l fu e r in t,n e p e r e o r u fh t r a n f -
¿¿apU
tuum. o f .
caplt¡* Tr£~
v e l hen¿‘ ‘
r ic q u ic q u id o b in iq u a m d im ifs ió n e m a m ife r in t, f o lu -
l a t io n c s , c irc a a n n o n a r u m v e l c a p itu m "j" eis p r f e b e n - j
tu r u m .N e c p riu s i d e m t r ib u n u s a b e o d é d e c e d a t n u ­
dorum
m e r o , n ifi o m n e s h u iu fm o d i m i lit e s , i d e ft q u o s p o f t
I x f io in g e r a t u r :
p erm iffa m tr ig in t a v i f o r ü q u a n t it a t e m , c ó m e a t ü s n o ­
fe u e tia m p e r fo n a s , c u i v e l q u ib u s d c p ü t a t i fu n t
m in e d im ife r it,in d e m n e s in h a c p a r e a tq u e il lx f o s r e d ­
fu e r in t , b x e m o d is o m n ib u s a g n o fc e fC , f h o c ta n tu m ­
d id e r it.
m o d o d e p u b l ic o p r o iifd e m a n n o n is &
H o c e tiá a d iic ié d o , v t f u b g e f t o r u m t e ftific a -
r io n e ta m d e c e m e x d e u o t ifs im is 11 p r in c ip iis p rim a te s
C od ex.
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
e r o g a t io n e m
°
p u b lic is
r a tio n ib u s
quxdam
e a n d e m r e m d e p r ó p r i o p e r fo n a m
c a p itu p r x -
b e o d o & im p u t a n d o , ? q u o d in lo c is e x qfpibus p rg fa ti
C odicis Liber duodecimus.
291
a íufiione. Ce. s.de máda.prin.l.j.
b Tv.a cefitudinu.loq ui­
tur p rx feflo .Á c cu r.
m ilite s p e r u e n iú t,fe u p e r u e n e - A n ó o p in a m u r )im p le r e q u e fiin t
e
D E
E X C 0ciione o -tr a n f.tk c .
E xp o ne yt patebit in­
fracto.
'
d /~ \?n « í« -ei . id eft
V^_/ exaftores milita­
ris annonse: v t fupra ri­
tu. j. 1. opinatores. aliás
optiones.
e
Delegantur . vt ib i
exigant , & militibus
dent qui ib i funt pro re­
pública.
f M milis. id eft non
petant ab illis familiis
excoftioné p a ñ is, quas
Confuetudo confuetudo e x c u fa t.&
regio»» at- fie not.pro confuetuditenditur.
ne prouincialium. fic.ff.
de offic. procon. 1. o b feruare.§. obferuare. &
l i in aliqüam. § .& fe­
rias. & . s. de tefta. 1. te­
ftamenta. & . ftl de aqua
plu. ar. 1. C prius. & de
decu.l.non enim .§.vlti.
& .s. de expen. ludo. l.j.
& .j.d e diuer. ó ffic.l.vir o s .fe d ab aliis omni­
bus quos-cófuetudo nó
excu fat, efflagitent: vt
infra.l.proxi.
g TiM.rrragiftro militú
liquitur.Accurfius.
h T N excoctione buccellaÁ d . i. panis azym i:
qui ideo buccellatus di­
citur , quia facile per
buccellas,id eft per par­
tía & minima frufta d iuiditur P .
i i n tranjlatiene, id eft
in deferendo ad milites
qui ibi prope in lim iti­
bus fuSt.' k N ullius, nifi conftretüdo excufet:vt.s.l.pror
i i .& ad ídem. ff. de mune.&r hono.l.iij.§.eos.
1 D omus.fi quam in ea
p rou incia habemus, ad
quod fupra vt in em­
ptione fpecierum. l.j.&
'j.de cur.pu. 1. nullus. &
fupra de p rin ileg . do.
Aug.l,H ij.
m Inprocuraiorem.Cum
dominiis abeft. ad quód
fupra vnde vi. 1. meminerint.& d efal.m o.l.j.§.
a flo re.
n ? ojlbabita. id eft fine
dilationé.
D E
O
M IL lT M X J
yefie.
Mncm. Eefiium . mi
\ _ J litum: v t ex rubr.
p a te t.'
p
MpriSs. N o t . in kalendis A p rilis veftien dum pro xftate : fe d &
tune nauigkim incipit:
vt.s.de naufraJ-quotiés.
In fi.
q Tta-loquirér prxfefto prxto .A ccu r. :
rp
I
^
' ^
,
/„
tnce
r in t,im p u ta b a tu r :v e l fi a n te lata
praecepta n e g l e x e r i t , in p r o c u -
p t x f t a t i o n é f u p r a d i d f p e r fo n e
r a t o r e m m eiu s fc u e r ifs im e v i n ­
r e c u ía u e r in t, e o fd é m ilite s n o n
dicetur*, ita v t fi h u iu fm o d i c ó -
r e c e d e r e d e fu is lo c is , v e l e o s
t u m a c i x d o m in u m |
q u i r e c e fle r in t,fin e q u a d á m o r a
e fle c o n f t it e r i t , q u a d r u p lu m id
nu . forte p rofi
gulis tricenis ius,isv" :
aureum dabic
Item pro tot c a p i £
alium aureum ad vefte ,
Militum.
a d ea r e d i r e : h o c o m n ifa ria c u -
q u o d p r o eiu s c a p ita tio n e p o -
f
f t o d i e n d o , v t n e m o d e u o t ifs i -
f c i t n r , p o f t h a b i ta
m o r ü m ilit ú e u ic u n q ; perfonae
fo lu e t u r .
fe r e n ita tis iu f s ió e afc r ip tis p r o fe r é d a d e p u t e t u n o íf ic io tu q c e l
fi t u d in is ,b fi h á c noftrae m á fu e tu d in is fo r m a ,q ü o t ie s íu p e r m i.
litib ü s q u ib u fd á d e p u ta d is ali­
D|
t i t i l e s
fe u c o r p o r i fin e fp e cia li noftrae
c o n fc iu m
d ila tio n e
x l
.
D E. M E L I T A R I V E S T E .
Canonem yefitum d Valendis Septembru
yfque ad Valendas Aprilis refihblicafoU
uet.Bartolus.
I.Im pp .V A L E N T. & V A L E N S
a A .A u xonio p p
. .
q u id fta tu tu m fu e r it,g e ft is in f i-
M n e m canone v e ­
n u a r e , & q u id e o s q u ib u s d a ti
ftiu m 0 e x k a le n d is
fu n t ,p r o u t n o b is p la c u it, a g n o -
S e p t e m b r is a d k a -
f c e r e o p o r t e t , it id e m p u b lic a r e
le d a s A p r il is P n o ­
m in im e c u ra u e ritttá d if p e n d iu
ft r is la r g it io n i b 9 t r a d i p r g e i p i -
r e ™ i-¡d e fttr ;gim ;^ - T ^
Q
uatuorfecundumTin' S%er-irc,^
fh?e'
gohem .
1
Cem? aratitium. id eft
S
e r parabuntfiD 0 - : ,
Tremijfes. feihcerL ^
1 luujfi.
quia m trientes remir-'g ofiet \
tú tu r.P .& de his fit mé-t
-luiinerex
tio.s.de eroga mi.ann0.ponitur
Lper hanc.N.hocvide- We,
« ceti
. ^*j,
y
Chlamydibus.fo rit¡p bna^ Tc
furrura,vel fibulis, nam meT n n '.
pro toto param efl'et. jhn»m..x.
cau ia i u f t in u e r if , ei d e p r o p r i o
u i n c i f v e l e iu s o f f ic io c o n d é n a z \ ff llitaris adaratio.iátra de«
r e ía r c ir e ,q u á m tr ig in t a lib r a rii
t io n is q ü £ t u x a. iu ftitie v i d e b i t .
I V l e f t arris congre-iud.
11 I. Imppp. V A L E N S ,G r . A T •&
au ri m u lta m p r o p te r d e fid ia m
gatio certo tempore: vt
V a L E Ñ T I N I A N V S. A A A.
fupra eo.l.j.
l u a m ,im m o m a gis c o n n iu e n t ia ,
M o d cfto p p
a ¿¿gynaciariis.hoe ex­
d e p e n d e r e c o g e d o : r e d o r ib u s
pone vt.s.de murilegu.
R o u i n c i x T h r a c ia r u m p e r
n ih ilo m in u s p r o u i n c ia r u ,& a p ­
in rubri.
- -x x . * iu g a fe u c a p ita c o t t f e p a r ito r ib u s e o r ú , fi fta tu ta n o ­
b Gregariis, id efL vili- * . tr:«.
r a n t v e f t e m . S c y t h ia & M y f i a
bus,
puta
de
plebeis ni-na.al.cao.
ftra v io la u er in t,fe u v i o la r i c ó n i n . x x x . riu g i s f e u c a p i t i b u s i n tis : ficu t'g re r eft inf C-qucgau-*
c e f le r in t ,e iu f d e m c ó d c m n a tio »
t e r im an n u a fo l u t io n e d e p ó n - 1 riorum pecorum , fcili- notat At)
n is ib lu ti o n e p e r c e lle n d is .
cet ouiutn.maiorum au- hic.Cituu.
d a n t:p e r A e g y p t u m & O r i e n * Defideratur h ic d u a cojlitutiones
■tem dicitur armentum,
C tis p a r tes in * tr e c e n is te rn is f i u fecudum H u g .N o . er- * in.xxx.
G r/ec¿,expr*tem ifsü repetenda. *
g is : p e r A fia n a m v e r o & P o n ­
go a¡> fortifsimis quin-tenemur
T IT E LE S x x x i x .
'que dantiir partes in pe-gw.
tic a m d ic e c e fim a d e u n d e m flu D E
E X C O C T I O N E
c u n ia : inferioribus dam e r ú i n c a p itib u s fe u iu g is a n & tranflatione militarium an­
‘tiir fexta in p á n o : quod
nonarum .6
n u x v e f t i s c o lla t io d e p e n d a tu r :
volunt eligere.
Opinatores delegati yt militibus annona,
q u o d c u n q u e p u b l ic u m h a c -ex
m u s :p r o p o f it a p ce n a r e d o r i j p -
. .
P
exigant,& eisfo lu a m ú prouincialibus non
petant panis excoclioném , nifi Jit inter eos
confuetudo contrana.Bar.
1 .Impp. A f i e A B .& H O K O. A A.
Stificoni C om . & raag. vtriu fque m iliti*,
i P in a t o r e s d q u ib 9 ip e
ll c ie s in d iu e r fis p r o ­
u in c iis d e le g a n t u r ,6
c ó tr a o m n é c o n fu e t u d in e m a n u l l is f c o n fif t e t ib u s
fa m iliis e x c o c t i o n e p an is e ff ia -
ita v t p e r O r ie r it e m p r o u i n c ix
C
in t it u lo a u ri c o m p a r a titij q u o d
O epideméitei) . '
Metati dicunt» - milites
in terminis cajh-erum qui Metati p>
cafira yailo yiidique circii- dicantur,
p e r iu g a t io n e m r e d d it u r , c o m p e n ia t io n is g r a tia p e r ffu a n tu r:
e x c e p ti s O f r o e n a ,
&
’í ía ü r ia .
iia m eas d e m u m c o n f t a t a u ru m
c o m p a r a t it iu m r m in im e d e b e ­
re. a t
^id yeftptn militis non praflabuntur bi­
ni tremijfes,fed yiitts folidas.Bartolfts. I I iJ m p p .A R c A d . & H o n o R.
.M arciano C om . . .
aaa
sl
DE
1
M ,E T U T IS ,
dabant ynde in E x o . Ca­
fir a metati funt filij lfrae..JZxo. IJ-4fi c ponitur fuprdde e p i.ffl
cleri-l. emma . Sed epidemetici dicuntur qüi fupraireab
milites fiunt confit..lt, me- Dp¡dm¡>^
tientes fiue dimetientes mt-Miqui
litibus hofpitia. * ab e ffit* # " ;
quod esi fupra,
metis, a Catace
m iis m ilitib u s nc
n o ftr is
g it e n t .I llu f tr is ig i t u r a u d o r i t a s D ' p O'Omf tfi fssi im
i d e f l metatis, id e n dehts*?f**»r
qui fupra milites
tiuntur, id e n diuerfis di­
uerfa adfigiianl' hofpitia.
tu a S n o u a m v íu r p a tio n ^ m c ó -
- T p e r I ll y r i c u m n ó b in o s t r e -
g r u a a u d o r i t a t e r e p e ll a t : v t c ú
m ifle s x p r o fin g u lis c h la m y d i
y
o p in a to r e s in p r o u ic ia s d ^ e g l -
b us,
t u r ,v e t u s c o n fii e t u d o fe r ife tu r .
p r x e ip im u s .
^ib excoctione panis mdlá jemus etiam
prtneipu.excufatur;. &■f i proeuiktor domi­
ni cui panis coquendus mandatur,comuma
citcrfacere neglexerit,punitur ipfe,p~ d».
minusfifuerit confotus..Barteins.
11.
Iidem. A . Adriano P P :
_CDf-nque partes precq y eftis militaris in pecunia debent datifortifimis
militibus-.debiiibus yerc fexta pars inpanno.Bartolus.
a
N e x c o d i o n e b u c c e ll a t i f q c f
I
d e u o tifs im is m ilitib u s c á u e -
n it p r x p a r a r i, in tr a n f la t io n e 1
e tiá a n u o n a ,n u lliu s k e x c ip ia íS r
p e r fo n a iv id e li c e t v t n e c n o ftr a
q u id e d o m u s 1 a b h is h a b e a tu r
i m m u n i s . E t f i q u iiq u a m ( q u o R
f e d fingulo fs fo l id o s d a ri
1 1 n .I m p p .H 0 N o r . & T h e o d . a a .A fclepiodóto p -P*
ilitaris ad xratio z v eftis aco llato ribu s exigatur,
facratifsimis v id e licet largitionibus inferendarita
y t quin que eius partes fortifsim is m ilitibus erogentur
in preciorfexta v e ro p o rtio a g y n x e ia riis a clem entis
n o f tr x ab fq u e vlla v e l ip ib ru m v e lp u b lic a incom m o­
ditate,p ro eadem c ó tex tio n e fu fc ep ta,m in o rib u stg re-1
g a riifq u e b m ilitibus in ipfa q u a m m axim e eos d e fid e - n
M
ra r e c o n f t it e r i t , ip e c ie p r x b e a t u r .
t i t e l e s
DE
M E T A T IS
ET
x l i
.
EPIDEMETICIS."
Mofar.
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
293
D e metatis & epidemeticis. T it. xlj.
Videtur d i-
^ c e r e quod epidejuetici habebant fub fe
o en iores, qui quidem
menfurabáthofpitw, se­
rpientes tertiam: vt in­
fra l.p r°sb & in emine­
ri joco feribebant n o jjjen eius qui ib i debe­
bar hofpitari : quibus
„ 6 licet delere, nec va­
riare poftquá fecerint,
quafi fuo officio fontti:
vt.if.de re iud.l.iudex.&
fupra de offi.procu.Caefa.i.fi.
„
b Metatorum.aicti m eforestde quibus habes.s. _
de menforibus.
c PoJIiIms. id eft oftiis.
fic.ff.de inftito.l.fed & fi
pupillus.§.de quo.
d Hejppitaturi. f.m ilitis.
Accurfius.
e F a l f i . quia delet ve­
ru m:vt &.ff. de fal. l.j.§.
qui in rationibus,
f r A qualibet.Metatorum.
1 expone vt fu p r a .l.
proxi.
g E t reliBam. praefer­
tur qui maiorem habet
de re: vt.s.de d o a.l.fancimus.§.j. & fa cit.s.de his qui fe defe.l.
j.circa prine. A r g .c ó tr a
s.quari. & qui.quar.pars
debe.l.ij.circa prin.Sed
quis diuidet?Re(pó.m éfo r: vt-i.hacd.icnu.it: &
sJ.proxi.
h Ergafieria. quae funt
in plateis,vel angipor­
tis: vt.j.I.vltim a.
i Si libet-, fi habes qui­
lib e t, videtur abundare
propter verbu m , alter,
fi habes quibuflibet,fcilicet de p radietis illuftribus.
k E t alter.puta holpes •
nam & fupra prius eligit
hofpes.Accurfius.
1/ ^ E n c lo s . H is . ord iV_>nariis iudicibus.Et
!%ttiapo- n o. contra legatos cufehei non r ia R o m an a , qui h o hbit in efi fpit3ntur in dom ibus efafomdo- pifcoporum & aliorum
numshsffi praelatorum eis p ra fen UrK
tibus.& facit in authen.
de defen. ciui.§. nulla,
v b i defenfor n o n per­
dit iurifdifiionem pro­
pter prafentiam prafidis.
m r^M bricenfium.hi funt
T quifaciút publica
armatvt nota.s. de fabr.
in rubri.
n Comitat»,
parte
294
Profientibses iudiabus qui de caufa cogtofcendipoteftatem habet,™debent eorum
proteres adiri. Bartolus.
r M clori. id eft caftalda per epidemeticos, & militibus danda f e
dioni domini eo abiete,
adfignanda.fi in h o fiu s domofenpferit no­
f Conceffum. N o . fic &
fupra de iur.fif.l. prohi­
men militis cuifit hojpiiium adfignatum ,&
m .Iid e m .A A .V incentio p . p .
bitum. & eft argu .ad id
poftea deleite, it,puntturp<enafalfi. Bario!.
V n f t o s iu d ic e s fc ir e v o l u ­
quod no. ff. de iufti. &
1 .Imppp. V
ri.T
m u s ,a praetoriis o r d in a r io ­
iu r .l.v tv im . Item facit
.T h e o d o to mag.of.
r u m iu d i c u m h is 1 prae le n t ib u s
fupra quandolice. vn ia b f t in e n d u m .
I q u is a m e t a t o r iib
cui.fine iu. fe vin. L j. &
Domusfabricenfturn adheftites recpien- ij.& de iure e m ph y.l.ij.
n o f tr o r u m a n ú q u a
dos nongrauantur. Bartolus,
&
de adult.l. G racchus.
d e p u ta ta s lin g u lis
1 1 u . I i d c . a A.A em iliano mag.offi.
& . ff.de adult.l.m ariti.&
q u ib u f q : d o m 9 d e ­
A b r ic e f iu m m d o m ib u s v b i ad .l.A qu il.l. f e d & quin o t a t, & p o f t i b u s c h o f p ita t u r id
cunque.&.l.quem adm o
c u n q j c o n ft it u t is o m n é m o d um .§.j.& in authen.vt
n o m é a d fe r ib iit ,d e le r e n o n d u le f t ia m h o f p i t u m p raecip im u s
lic e.ma.&auia:.$.his. &
b ita u e r if.a d in fta r falfi e r e u s ,c o
a m o u e r i: q u ó d & A n t i o c h é f i fuprade decm-.!.eos.&
f t i t u t i h u i9 a u d o r i t a t e te n e a tu r .
b u s , & c e t e r a r u m c iu ita tu m f a l.generaliter. Item no.'
1 1 Im pp. A r
quód hic permittit v la a. ..O
u ifio
io m
m aagift.offic.
g u t.o r n c .
b r ic is fim ilis d o m o r u m e x c u i a tionem , non folum deN q u a lib e t v e l n o s ip fi v r b e ® t io praebeatu r,a b le n te f c ilic e t f a
fenfiqnem, fic.ff. de bo.1
c rr o
om
lib .L qui cum m aior.§.
fu e r im u s , v e l in q u a h i q u i n o
e
o c
co
m it
it a
a tt u
u .. *
v.Im p p . H o n o r . & T h e o t>. fi libertus. in fi. fed hic
b is m i lit a t ,c o m m o r e t u n o m m u
a
pro deféfiorie ponitur.
t a m m e t a t o r u m ,f q u a m e tiá h o E u o t u m 0 p o fle flo r e ab o & d .l . qui cum m aior,
f p it u in iq u it a te fu m m o t a , duas
per iudicium vindicat:
m n i in q u ie tu d in e lib e r a ­
d o m in u s proprias d o m u s , te rtia
vt no.if. ad leg . A q u il.L
m u s . P r im o ig i tu r o m n i u m a d
fcientiam .§.qui cum ah o f p i t i d e p u ta ta , e ate n u s in t r e ­
n u llu p raed ium p p u b lic u m v e l
iiter.in fi.
p id u s a c fe c u ru s p o fs id e a t p o r ­
p r iu a tu m d o m u s noftrae, v e l c u
t Hojpitdttatem. id eft
t io n e s , v t in tre s d o m o d iu ifa
iu f c u n q u e iuris v llu s m e t a t o r i
recipiendo hofpitem i a
p a r te s ,p r im a e lig e n d i d o m in u s
tertia vel dim idia parte
a c c e d a t ,f i a q u o q u a m fu e r it d e h a b e a t fa c u lta té :fe c ú d á h o f p c s
dom us: vt.s.l.i j . Accur.
ft i n a t u s . L ic é t ia m e n im d o m i­
u Poftulauerit. fic.s. ne
q u a m v o l u e r i t e x e q u a tu r .te r tia
n o , a d o r i , r ip fiq ; p le b i ie r e n irufti.ad vllú .l.ij.& de ed o m in o r e lin q u é d a . P le n u m e tas iio ftr a c o m m if it , v t e u m q u i
roga. m ili.an.l.iij.
n im aequitate a tq ; iu ftitia e f t , v t
x Sponte, fic & .’s .ne rupraeparandi gratia a d p o i f e f s i o q u i a u t fu c e e fs io n e f r u it u r ,a u t
fticani ad vllum. l.ij. in
n e m v e n e r it ,e x p e l le n d i h a b e a t
fi.& .j.titu .ij.l.ij. A c c u r. t H a c-r ir e m p ti o n e v e l e x t r u d i o n e g a u fa c u lta te m , n e c c r im e f a liq u o d
y i 1 Oc profectum . I n - ba recitartd e t , e l e d l p raecipué iu d i c i o fu a c
im efca ’t.. c u m fib i a rb itr iu m
J T J fa u fta . id eft- h or- turin g l.fuoar
rte
i d aa m
m ,. s E r g a ^
^
c a a c c f J»
p
te te n e a t & r e l id
renda fecundum H u g . fe r -verbof
fte r ia h v e r o quae m e r c im o n iis
alias
pro malo omine: expelli, in
íu m : f r e d é q u e fa c r ile g ú p r io r
d e p u ta t u r , a d p r a e d id a d i u i f i o vt.s.de repu.Lconfenfu./rwj.r. Wf.
a r c e a t,q u i p rim u s i n u e n i t . A d circa
prin.A
ccu r.
extra de lo.
n is in iu r ia m n o n v o c e n t u r , f e d
m in ift r a n t e m v e r o , e i ú í q u e o f ­
Z N e c balneum, f. nec ca .& codu.
q u ie ta fin t & lib e r a : & ab o m n i
ficij p r o c e r e s , q u o r ü p raeceptio
comitibus lauacra.
& p e r hiic
aliascomia
tatutaliascommeatu.
oTN£«ísoj! . quales
_L>» debét efle om
nes
prouineiales.
p Pr odium. Q
uiafecus
indomo:vtinfraea.l.§¿
io lam.
q Metator.id eft miles:
vt-sun rub.not.
Codex.-
Mcnfor d.putatus adhoftitia menfuran- A
ALEN
Arcad.aaa
HEo.&
C
F
.
c ad.&Ho nor.
I
A.Ioannx. p.p.
D
h o l p i t u m in iu r ia d e fe n f a t a ,fo -
lis d o m in is c o n d u d o r i b ú f q u e
d e fe r u ia n t. S a n é fi ft a b u lu m ( v t
a d f o l e t ) m ilita ri v i r o in te r tia
d o m u s p a r te d e fu e r it :e x e r g a fte r iis ( n ifi id d o m in u s q u a li­
b e t o c c a fio n e p r o u i d e r it ) p r o
a n im a liu m n u m e r o , v e l d o m u s
q u a lita te d e p u ta b itu r .
I ll u f t r i-
b u s fa n é v ir is n o n te r tia m p arte
in h ib ifa m p e r fo n a m a d a g r u m
a liq u e m d e ftin a u e r it,in t e m p u s
prerferibi d e b e r e c e fu im u s . S o ­
la m f a n e h o f p i t a l it a t e ' fu b h a c
o b fe r u a t io n e
c o n c e d im u s , v t
n ih il a b h o f p i te
quod vel ho­
a T ^ v Euetifiim os. Muri, tex.-pultibi
I J g e n itiu i cafus eft. d icla g l.diAccurfius.
cere quod
b Pedeplanis. id eft, in dominus pa
pedibus turrium & mu- teftpropria
rorum vrbis, quse CpiiT^auBoritiite
■xpedere
m in u m v e l an im a liu m p a fcu is n e c s fla r iu m c r e d itu r ,
p o f t u le t u r : o m n iu m q u e fit a c c e le r a tu m ite r a tq u e
c 6 - ei canoni;
Confuittame HUgio
t in u u m ,n e c v i l i lic e a t r e fid e r e : n e d iu tu r n ita s c o m m a n e n tiu m v lla e x p a r te praedium v e x e t . D e c e m e tia m
n A g r M ¡ ? * p u t r d e c ™ ím ^ D übnru™
f a i e t u r q u ifq m s ü d m i n i f t m o r , i ? * *
•
r
i-•
ir
r o g a t o r , a p p a n t o r v e v l lu s ,m ilita n s f c ilic e t , v e l ite r a - m h
d u m ta x a t c o n d it io n e o b f e r g e n s ,v ll o in l o c o a liq u id ab h o í p it e p o f t u la u e r it .u I n - tam Mdic¡s
u a t a ,v t a lte r e x his ( f i. li b e t ,‘ at­
ta n tu m e n im in h ib e r i fe e le r a tu m m o r e m iu b e m u s , v t aucíoritate,
q u e m a lu e r it) d iu ifio n e m a rb i­
ip fis q u o q u e p ra eben tib u s im p u n it u m e fle n o n p a t i a - f ^ - B - c tra r ia aequitate f a c ia t , & a lte r k
m u r , fi q u id fp o n t e 1 c o n tr a p ra e ce p tu m n o f tr u m p r o - ‘^ P ‘¡.nar,z
e li g e n d i h a b e a t o p t i o n e m .& fir
b a t i fu e r in t o b tu lif le .
m ifs im u m p e r p e t u o q u o d i u f -
v i.Iid e m
fim u s p e r fe u e r e t: i t a v t t r ig in t a
lib r a r u m a u ri, q u i illu ftrifsim a
fu n t praediti d ig n it a t e , fifc o n o ­
H
m ilitia
b it io to lle r e t u r ,n e c b a ln e u m z q u ifq u a m á d o m i­
n o aedium p o f t u le t .
ft r o fe p o e n a m illa tu r o s e f l e c o
g n o f e a n t :’ caeteri v e r o
aa.Adrianoprocur.Afric® .
O c p r o f p e é t ú e ft , v t in fa u fta ^ h o fp ita lita tis prae­
v i i. I id e m
aa.Euftathio l> .? .
y - v E u o t i f s i m o s m ilite s e x
p r o c in c tu r e d e u n te s , v e l
fc ia n t fe e fle p r iu a n d o s ,fi g e n e ­
\_ )
rale p ra e ce p tu m a m p liu s v f u r -
f i n g u l s tu r re s in p e d e p la n is 1» luis fu fe ip ia n t.
p a n d o q u a m iu f s im u s ,r e p r e h e -
Medici facri palati],& vrbis ftema magtílri liberalium artium,& piíloros ingenui,quoad yiuuntfiunt immunes ab onere hoft.itandi.Bar.
fi b i li te m e rita te v io la u c r in t .
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
p r o f ic ifc e n t e s a d b e lla , m u r i a fa c ra tiísim a e v rb is
k
ij
Codicis Liber duodecimus.
295
v u i . I m p p . T H e o .& V * i e N . A
funt, poterunt m ilites
a a .H elio ni roagiit.offic.
defcedere,vt fe ib i prxparent aliis veftibus ad
R c h i a t r o s a n o f tr i p a la tij,
eundum & redeundum.
n e e n ó v r b is R o m a e ,& m a & videtur vna d iitio in
g if t r o s l i t e r a r ú ,b jp n e cc fla riis
pedeplanis.
a
r
t
ib
u s ,v e l Iib er a lib 9 d ifc ip lin is .
%chiatros. id eft
n e c n o p ic t u r e jp fe f lo r e s f li m o ­
icipes m e d ieorum , feu maiores med o in g e n u i fu n t) h o f p ita li m o d icos.& facit.s.d e in o fl e f t ia q u o a d v i u é t lib e r a r i prae­
lic.tefta.l. fi .& d e proc ip im u s .
fe f.& m edi.l.m edicos.&
Hofpitantes milites in domibus habita­
l.n .A c c u r.
ti
onumtpforum , nullam aliam difcuftonem
b Literarum . non pri­
y el poenam debent j l birc. Item nullus debet
marum: vt.ff. demUne.
impetrare y t a munere brjpitandi militesf i t
& ho .l.v r gradatim.§.fi.
immunis , & yteini domusgruuetur.Sarto,
Accurfius.
i x .Iidem . a a -N om o m ag.offic.
c / \ A t nes. M eta ta , id
M n e s q u i m e ta ta c in fu is
C J L f t caftra vel hod o m ib u s p r a e ftlt,fiu e h o fp itia , v t poftea expo­
fp itia p ra e b u e rin t m e ta to r ib 9, d
nit.
d Metatoribus.i d eft m i­ fiu e q u o li b e t p a ñ o fatis eis fe ­
litibus.
c e r in t , n u lla m v e l p e n fio n is v e l
e l^indicare.Gc.fi. quod
d ifc u f s io n is d o m u s gratia m o quifque iu .l.j.
f Cingulum, ad quod.s.
le f t ia m fu ft in e r e c o g i t u r . D e ­
v t dig .o rd o fe r.l.ij.& in
in d e n e m in e m v o l u m u s c u iu f authen.vtordi.prae. coi.
lib e t l o c i v e l o r d in is in fia c f l o v.Item & facit, j.l.p ro x i.
r é tifsim a v r b e d o m ü p r o p r ia m
§.fi qui.
e x c u f a n t e m , m e ta tu m fib i in a g Tertia, s.eo.l.ij.
h P n u tleg iis.iS o t. eum
lie n is aedibu s p r iu ile g io militiae
carere priuilegiis legfi,
v i n d i c a r e .e q u o d - & in p r o u in ­
qui eas fraudare eonac iis o b fe r u a r i o p o r t e t . caeteris
tur.fic.s. de Iu d a ü . Iu v e r o q u ib 9 illu ftris d ig n it a s fu b
dasos.& .ffde mino.l.auxilium . in fin.& facit, ff.
c i n g u l o v e l c itra c in g u lu m f p r o
de pcenis.l. qu ad am .&
fu o fo l o h o n o r e d e la ta e f t ,e x c u
s.de epife. & cle.l. preffa n d a r ú aedium lic e n tia p en itu s
b y teros. Sed argu.cótra
jt e n e g a m u s . H o c iu ris etia in h is
ff.de iu d .l. properandi!,
v b i etiá contum aci fer­
p ra e cip im 9 o b f e r u a r i, q u o s ip fa
uatur ius.
q u id é a d m in iftr a tio n is c ó d i t i o
i T T ~Lc Ifge.Dignitatem.
f p e d a b i l e s n o u it r h o n o r t a m e n
i i & fic habet duas.
a d d itu s a n o ftr a lib e r a litá te r e d ­
Accurfius.
k D u a ru m . minus ha­
d it i l lu f t r e s . S c itu r is o m n ib u s
b et heres quám defunq u ó d fi q u is c ú c in g u l o p e r fr u <ftus.& fic eft ar. contra,
a tu r , & e x c u f i t i o n é i t a p ropriae
f f de re. iu .l. heredem.
d o m u s i m p e t r a u e r i t jV t a p e f i o Item n o t . priuilegium
n e e tia p o r t io n is tertiae S fit im ­
tranfit ad fuperiores.
quod d ic vt.s.de pro xi.
m u n is ,& m i li t i f c au fa m e ta tu m
fa c. fcri.l. in (acris, vel
in a lienis d o m ib u s fib i c r e d id e ­
non funt fuperiores, efi
r it v in d ic a n d ú : fi q u id é h o n o r e
iam d efu n d i n on fint.
1 Semis.td eft medietas, p d itu s e x c u f a tio n is iu s h a b e a t,
v t infti.de here, inftitu.
c a r e b it le g u m p r iu ile g iis ,h q uas
§ . hereditas. A li j ergo
fr a u d a re c o n a tu s e f t . S i v e r ó in ­
fem ifiespro tertia pra;t e r e o s q u ib u s n u lla fu flra ga tu r
ftabant hoipitium: v t .j.
d ig n it a s ,n u m e r e t u r ,c e n tu m li­
eo.§.com ites.
b r a r u m auri ia cra tifsim is la r g i­
ro Ca itus. id eft á principe:ad quod.s.l. proxi.
t io n ib u s p e n d e n d a r u m illa tio ­
n £ ;-g ijierirs.id eftftan e m u lta b itu r .
tionibus: vt.s. e o .l.ij. §.
Quidam in hac lege nominati, dum y i ergafteria.
m n t,& p o fi mortem eorum heredesfi!q,pa­
o P ateis. nam quafi o-
A
'A
O
mnia funt in plateis, vel
angiportu: quod expo­
ne vt.ff. de v erbo, figni.
l.porrus-in S .
p M u xi;w .£ c. s.de peti,
bo .fu b J .j.& .ij. aliud fi
p.l.fcriptá j corpore iuris:vt.s.hac.l.& .l.proxi.
q r ^ L ^ e m . fupra . 1.
D E
S M .L G M .mo & c .
c u r a s :h e r e d e s v e r o e iu s filij,a u t
p a te r ,a u t m a te r ,n e p o te s ; .aut fra
LLot expotie „ t
I .fedPJiy..
t e r ,a u t f o r o r , a üt v x o r ,d u a r ú k
d o m o r u m fu ar u m e x c u f a tio n e
p o t ia n t u r . S i q u is v e r o
}ecundumf í . j ^ - H
e f l c ur~i-c ri-t r at iJ'í Sltn'>^i
c o n fu -
gamos ft/ faiica L
u o @/ gam,
latu t a n tf im o d o g l o r i a t u r , duas
f e m i s 1 d o m o s fuas im m u n e s ha-
miih
quia n.aximefro.
ptertalu. fi^mcuUitra.Q/
efi neutrigeneris.
b e a t :p o ft fa t a v e r o eiu s m e m o ­
ra ti h e r e d e s v n a m fe m is d o m f i
f u i h a b e l t n u llis h o f p itiis praegr a u a ta m . P a r i p r i u ile g i o p e r fr u a t u r c u m m e m o r a tis h e r e d i­
b u s ,q u i fo liu s patriciae d ig n it a ­
tis fin e c o n fu la tu d e c o r a tu r i n fig n ib u s .p r a t f e d o r ij v e r o , n e c n o n & m a g if t r im ilit ú d u a s d o * m o s fuas h a b e a n t , q u o a d v i x e ­
r in t ,h o f p it ib u s lib e r a t a s .H e r e d es v e r o e o rú m e m o rati v n a m
d e fe n d a n t d o m u m
fu a m fim ili
e x c u f a tio n e m u n ita m . M a g if t r i
v e r o o f f ic io r u m ,v e l quaefto res
v n a m fe m is d o r m i fu a m ,q u o a d
v i x e r i n t , h a b e a n t h o f p itu m o n e r é lib e r a ta m .
Ira. i
gam: o - oh
‘>ne
gamos, id eTt
esi ~
H ered es vero
e o r ú p r a e d iñ i v n a m a b h o f p i t i­
b u s iu r e d e f e n d a n t .C o m i t e s au
f 'ft. i E- q-is. ^lufirat.si
l N eft accipiit.&hoc
ad officia prafidis per­
tin e t: v t .f f . de offic.
pra fi .1. illicitas. Et not.
etiam á volente : quia
femper praefumitur co‘ cu fsio. fic fupra titu.j.1.
deuotam.in fi.& fupra
de re mili.l.fa.§.vt auté.
& de offic.procon.l.obferuare.& fupra ne mft.
ad vllum.l.ij. & ne quid
a c o l. exi.l. j.& derap.
v ir.l.j.& .s. de ero.miiis
an.l.j.& .iij. Item ficati
falgamum hoc compre­
hendit: fic penus omne
id quod efui & potui eft
deftinatum:vt. ff.de penu le.l nj.m pnn.
D E. C OM M E U T v .
te d o m e ft ic o r u m , & p r o t e ñ o r u m ,& fa cra ru m l a r g it io n u m ,& r e rú p riu ata ru m ,& vir
f p e ñ a b i lis p r im ic e r iu s n o t a r io r ú , A n gulas d o m o s fuas
ab h o f p i tu m g r a u a m i n e ,d ú v i u u n t , ga u d e a t e fle fe cu r a s .M e m o r a t i v e r o h e r e d e s e o r u m m e d ii parte vnius
C d o m u s fu a e f c il t e x c u f a tio n e m uniritrefiduae v e r o par­
tis d im i d i f te r tia m p o r t io n e m h o fp itib u s deputandam
e fle c o g n o f c a n t .
S i q u i illu ftr e s ho no rarias dignita­
te s q u a fc u n q ; fin e a d u caelitus m im p e tra u e ru n t, aequo
a n im o fuas d o m o s h o f p itib u s p o f t h a n c le g e m padant
p r o t e r tia quae l e g i b u s praefinita e ft p o r tio n e :e x c ep tis
v i d e l ic e t e r g a fte r iis n quae in p la t e is 0 v e l angiportis efi
fe n o f c u n t u r .q u o d i n o m n i b u s d o m ib u s quaehofpitale s fu n t,o b fe r u a r i iu b e m u s u ta v t n e m o v e l e x fiero re­
fe r ip t o v e l e x d iu in a a n n o t a t io n e ,f e u p ragm atica ianc ti o n e c o n tr a h a n c l e g e m v t i p o fs it e xcufation is au­
x i l i o . P h is o m n ib u s quae p e r h a n c l e g e m conftituim us,
in h a c aeterna v r b e o b fe r u a n d is .
T n b u ti e x primicerio immunitatem habent ab hojfite recipiendo in do­
mibus quas tenent inyrbe Confiantinopoiitana.Bartolus.
x i.
D
D
Im p.
Z e n o . a.
E c e m ff p o f t p r im ic e r iu m
tr ib u n o s in domibus
q uas in h a c r e g ia v r b e p o f s id e n t , m etatorum iufi
fim u s v a c a t io n e m m e r e r i.
*
Deeji conftituti» Graeca,expTdtemifsis repetenda.*
t i t v l v s
DE
S A L G A M O 1
x l i i.
H O SPITISVS
non praftan do.f
i.I m p .C o n s t a n t i n v s . a .
E q u is c o m it u m , v e l trib u n o ru m ,au t pr^
rentes,nepotes,frater,foror,yx or, & eorum
tres domus a m olefia recipiendi milites ha­
bent immunitatem: quidam duas,quidam
ynamtatum,quidá dimidiam tantu.Barto.
X.Im pp.V A L E N T I N I A N V S &
M a r t i a n v s . a a .*
h o f p i ti b u s in praedictis f p e c ie b u s a liq u id auferat: f ftd
A c l e g e f a n c i m 9, v t fi q u is
fin t p r o u in c ia le s n o f tr i ab h a c p ra ebition e fecun: co­
c o n fu la r e m
m itib u s ,tr ib u n is ,v e l cerré p ra e p o fitis,m ilitib á fq u e
H
a c p a tr ic ia m
m e r u e r it d ig n ita te m , 5 tr e s d o ­
m o s p r o p r ia s d u m fu p e r e f t ,h a ­
b e a t h o fp it u m im m u n ita te f e ­
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
- v w - K . p o l i t o r u m , a u t m ilitu m n o m i n e , falgan31
t t llL -
gratia c u lc it r a s , lig n u m , o le u m a fuis ext o r q u e a t h o f p itib u s , f e d n e c volentibus
u i v e x a t i o n i iu b ia c e n t ib u s .
t i t u l e s
DE
x l i i i -
C OM M EATV.
Tempore expeditionis nullus militibus commeatum dan petefi
97
D etyron ibus. Tit.xliiij.
2
A
298
n . Imppp. G R a t i a n v s , V A -
fnn ttyron ef: vnde non
faciens, capitepunitur-Bartolm
L EN t i n i a n v s & T h e o eflet poft quos poneren­
a-v f E c u i .......
I . I m p p .C o V S T A N T I N T S &
d o s iy s a a a .
J N n i f i vfque ad tri­
tur . Sed dic quód ty C O N S T A N S. A A .L e Ó tio . P . P .
ginta milites: v t fupra de
ro eleftus in ter milites f Similis efi
V if q u is t a l i e n i iu r is m a n c i^ E c u i lic e a t p rsepo
| r.mil. an.1. per hanc.§.
fiet loco pofteriori in coftitutio ti.
"p
i
u
m
in
t
y
r
o
c
i
t
í
i
ó
m
ílítiaé
mu
fcholis, id eft in fo cie- ^.Co.Theo.
fi t o r ú v e l t r i b u n o vt autem. V e l hic bar­
f c r ib i c u r a u e r it r c o n u itatibus m ilitum -,feu in tit.$.l.z.
bari erant p ro p rie , v t
r ú a c o h o r tiú , v e l
<ftus a c p r o d i t u s a u r i lib r á m se­
matricula: vt.ff.de tefta.
fubiiritribi non.
t l v ic a r io r ú & fa m iniili.l.ex eo.’& fu pratir a r io n o f t r o c o g a t u r in fe r r e ¿ m á
b Dare, facit.s.de teft.
lía r iü e o r ú te p o r e e x p e d it i o n is
tu.j.I.pe,& v lt. & fic be­
militis.l-tribuni.&.l.nlic ip io fc i li c e t d o m i n o ( f i fa ftu m
ne fequ itu r, nec enim
q u o c ú q u e g e n e r e c u iq u a d e m i
lites.&.l. fi.in princi.
ig n o r a u e r i t 0 ) r e d d e n d o .
& c .& .s. de offic.ma.ofc Capite, fed qui in pa­
l it ib ’ á c a ftr is a tq ; fig n is , v e l his
ii l . I m p .H o n o R i v s . A .
fic .l.j.& .ij. & de proxi.
ce deferit militi am,perr - p Y r o n e s in fc h o lis P l o c o í e etiá l o c i s i n q u ib u s p e r te n d a n t,
fac. ferid . vnicuique.&
diz eam:vt.ft. de re milii
de agen, in re.l. vnicu id if e e d e n d i c ó m e a t u m d a r e .b S i
X p e r p o f t e r io r e p o n á t u r .n e c
.¡¡citia- l.non omnes. § .j.E t no.
q u e.& fa. infra de d i.o fq u is v e r o c o n tr a h á c l e g e m fa­
e n im p a tim u r q u é q u a m c e l f i o Ltquef» puniri licentiantém &
fic
.& app.l.j. & fupra de
.«tiii-. licentiaium.
c e r e a u fh s fu e r it ,& m i lit e m c ó ­
r e m g r a d u m o b t i n e r e , n ifi c u i
o ffix o .rei m ili.l.j. & de
d / ~ \ V ic u n q u e . Sacrat r a in t e r d i ¿ t ú c ó m e a t ú d i m i f e & la b o r u m a d fid u it a s , & f t i p e profeffi
l.m a g iftro s. &
K ^ Jr u tn .m ca lin m .
ff.de al.fcri.l.fin.Sed ar.
f i t e o té p o r e in q u o B a r b a r o rú
5 d io r u m p r o lix it a s fu ftr a g a n tu r .
e Priuatarum.
contra,
s.
de offic. reft.
iu
c
u
r
fío
e
x
t
i
t
e
r
i
t
,&
t
ú
c
c
ú
praeprincipis.
t i t v l v s
x lv .
prouin.l.petioris.
f Tempus.fub au d i, 'cu d e
l i t t o s .v m
ET
f e n t e s i n c a ftr is a t q j a p u d f ig n a
D
E
.
L
l
T
TO
f it
rauerit ad fuum officiú
itinerum cuftodia. .
m ilit e s e ife d e b e a n t , q u iíq u a m
gr itinerum cuftodia.
red ire.& habeas, m ili,
jilm p p .H o n o R . & T h e o d o .
a b f u e r it:c a p it e c v i n d ic e t u r .
q
rp
Mluberrima
.
Illicita.
tantium non immeri­
a x .E u fta th io .p .p .
11.Im p p .G R a t . & V a l e n t . &
v t v iflu alia & a r ­
to & c.habetur tamen ra
T h i o . a a A.Syagriom ag.ofiic.
A lu b e r r im a i a d i o ma. alias pcena capitis
tio temporis, & valetu­
cum amifsione b o n o rii
/ ^ V V i c u q u e d e fe r in iis , a u t a dinis : vt. ff. de re m ili.
n é c e f e m 9,n e m e r ­
im ponitiir: vt fupra quas
/. qui commeatus . &
V c g é t i b u s i n r e b 9 , v e l e tiá e x
c e s il li c i t a 1 a d n a resexp or.n o n d e .l.j.&
facit infra. l.proxi.cum
o ff ic iis p a la tin is,h is v i ­
^
r t ió e s b a r b a r a s d e ­
fuis con cor.
ij.&.ff.de pubii.l.cotehi.
d e li c e t q ü i la c ra r ú ¿ & p r i u a t a fe r a n tu r : & q u s c ú q u e n a u e s e x
g £ / quis, differt a pra;in princip.
r ü e r e m u n e r a t io n ü c o m it ib u s
r Suftineant.&c fupra de
,J c ed en ti:q u ia hiefiq u o li b e t p o r t u fe u l i t t o r e d i ­
ne commeatu:ibi fic.
n aucle.l.j.
.
o b fe c ú d á t, fe x m é fiú íp a c iú íü m itt u n t u r ,n u lla m c o c u is i o n e m
h In penatibus. id eft
f DE DESEXjrop ra d i e c ó m e a t u s ,a u t iu fs io n e m
v e l d a m n a fu ftin e a n t: rita t a m é
domibus p ro p riis: vt.s.
ribus,& occultatoribus
e
u
e
&
ió
is
a
b
f
u
e
r
i
t
:
is
in
íf
e
r
io
r
é
v
t
e
a
r
u
m
n
a
u
c
le
r
i
d
e
p
o
n
a
n
t
in
de exhib.I.ij. Accurfius.
eorum.
i E xem p to . alias e r- l o c ú ,q u i n q ; a n te la tis p o f t e r i o q u a m p r o u i n c ia m it u r i fu n t: v t
Defertores milites , occul­
Cmfuetudo emplo , & augetur poer ib 9,d e u o lu‘9
a t u ;r ..I s v e r o q*.u i an­
tatoris priuatos
vecat.
.h o c m a n ife fta to ,n u lla c ó t r a e o s
..................
.
b ¿etique- n a , quia afluefeit d elim
v aa cc a
a tt iio
on
a rb
r b itr
it raatu
t ujp
^ pp rrio
i o,iu
q u-- c
f t c a in d i
a tio fe u c o n c u fs io
i Q l ^ . -Amiftionz. fic
ni v
ne
éa
kcggra- Qum.fic fupra de domed , m r , , P c e p t . o b l m S a ir u m p fe f
| do
d a t.
S_ f t p r .de
* fa l.m o.l.ji
uSpecna. fti.I.iij.li.xj.& de primi& de his qui latro, v el
r n a d e ce p o ft fe m ilic a u b tr a flT t T r J
t
x u r I ,
c erio.l.n .& de aduo.diali j. ij.& de cap.& po ilu er.iu.l. finali. & de fue a t u r .: da ct d
e i.n. i d
a m a liq u is
DE
D E S E R T O R I B VS,
CULUI
u>
. ^ev c—u i ------------li.re.l. fina. & de inceft.
perexa.tri.l.j. & fupra.l.
& occultatoribus f eorum.
d e f i d ia q ü a d r i é n i o o f f ic i ú p r o nup.l.iij.
proxi. Sed arg.cótra.ff¿
Recipiensfcienter defertorem in agro vel u prodiderit, id eft map r i ú a d ir e n e g le x e r it ,q u a d r a g í de poe.I.fi diutino. & .ff.
in domoji eft aBor vel procurator,capitepo nifeftauerit. A c c u r.
t a d e f e q u é t ib u s p o f t f e r a t . Q u i
de rit.nu.l.qui in p r ó niturzfed domus vel pradtum conftfcaturf i X Mediocris. id eft ho­
uincia.f.fin.fed v tro b iv e r o n e c p o f t q u a d r ié n ij q u id e
ipfius eJidominus.ltem manifefians defer
^
mo pauper, fic econtratorempromidtur.Item defertor eft qui tepo­ • rio honefti lo c i diues:
t ¿iis nec qtie patet ratio.
t e m p u s :f t m ilita n tiu m n o n im
k D E
r r ^ O A ' 7re
belli
f
e
abfentauit
a
fignis
.
I
t
c
f
e
f
e
ipfiun
m e r it o m a tr ic u lis a u fe r a tu r .
vt.ff. de tran faS .l. cum
in.quidem
bus.
prodiderit , veniam meretur. Punitur vero
jg u ifin e commeatu biennio, aut triennio,
hi.§.fi in anftos.
«vfusmiId esí nouis militibus:
defertorpccna d legibusftatuta: quam f i iu­
y Immunitate . mune­
v el quadriennio varauent,modo hic infershaurit, qui» adhuc non erantfe r idex difttmulauerit,vel gratia diftulerit,ipfe
rum fo r te . feruus v ero
pto pu nitur.B artolus.
C-r. ptt inter milites fo rtiftipunitur.Bartolus.
I I I .Im p p .H o N O . & T H E O .A A .
.
fit lib e r : vt fupra f qui.
mos z v t .f f .d e miUt.teJl. L
I.Impp.GR A T . V a L É N f I N . &
caü.fer.pro p r s . a c.lib .
H a ifo n i com .& mag.miiitum.
exeo .
T
h
e
o
d
.
A
a
A
.S
y
a
g
r
i
o
p
>
p
.
l.fi.& facit in authen.de
I q u is s fin e c o m m e a tu ali­
1X 7 vüus.Vagus. quia
non alie.§.fi.& .s. de eq u o a n n ú in p e n a tib u s h p r o ­
I q u is fo r t e d e f e r ­
A > firmiter debét lia­
pifcop
.& cler.1. nulli.in
re in militiarvt fupra d e
to r e m a gro t e é t ó p r i is ,v e l in q u ib u il ib e t l o c i s d e fi.& fuprá lo c .& c ó d u c .
tdnlaris re m ili.l. milites . E t fic
v e iu f c e p e r it , a tq u e
f i d i o f a q u ie t e t r á f e g e r i t ,d e c e m
Lfi.
ntn eft arg.quódvagus felio
2 M ilitaribus. licet n o
fe q u é t i b u s p o ft p o n a t u r . in q u o
“ a p u d fe d iu p aflus
laris non fiat magifter.
fint proxime applicati,
v e r o b ie n n a lis c u lp a d e p r e h e n ­
fu e r it d e li te f c e r e : a f to r q u id e m
b ítn .
m Veteranus, vel pro­
a M fig n is.tlib s largius:
pter debilitatervel quia
d it u r , v ig in t i fi b i a n t e p o fit o s
v e l jp e u r a t o r l o c i q u i h o c fc ie s
vt.ff.de re m ilita. l.iij.§.
diu labórauit: vt. s. de
p r u d é n f q u e c ó m i f e r i t , c a p ita li
c o n g e m i f c a t : t e rtiu s a u te m a r iemanfor.
his qui non imple, fti.].'
fu p p li c io f u b iu g e t u r : d o m in u s
n u s t r ig in ta p r o la t o s iu r e d e f l e b Procejfcrit. id eft qui
j.& .ij.A ccnrfiu i.
Q
S
n MUt cerfibus. s. qui
m ili.non po f.l.j.& .ij.
° r ^ \ p~pfye.is. Ignoraue-
V ^ r r t.fa c it fupra qui
m ili.non pof.
J * p e im lt ;& fi. &
fu p ra
ae tabuJ.gcnerali. & .ff.
depu.l.cotem .^ . domi­
nus. & Í.I. proxi. in fin.
Accurfius.
P T b lW !»
fcUlis.
&
1 non dicas v b i addifcunn quia ib i omnes
C o d ex .
b i t d t a v t q u a r tu s e x e m p t o 5m a ­
v e r o fi h u iu s r e i c ó í c i u s fu e r it,
tr ic u la : n u ih m v e n ia m d e r e li n ­
praedi} ín q u ó la tu e r it d e fe r to r ,a m if s io n e xp u n ia tu r.
S i q u is a u te m d e fe r to r e m p r o d id e r it , ° m e d io c r i s x
q u at.
T IT V L V S
X L IIII.
DE
T Y R O N I B VS.k
1 . Im pp. V a l e n i i . & T h o D.
aa. M od efto.
p.p.
V l l ü s t y r o v a g u s ,1 a u t
v e te r a n u s , “ a u t c e n fib u s a o b n o x i u s , a d
m ilitia m a c c e d a t .
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
l o c i in g e n u u s im m u n ita te
r
p o t i a t u r .N e q u e f o I u m .d e
h is lo q u im u r q u i j p x i m e fig n is fe lic ib u s a p p lic a ti, m i­
litiae r u d im e n ta tim u e r u u t: v e r u m e t ia m q u i ft ip e n d iis
m ilita r ib u s * d e g e n e r e m la te b r a m p raebuilfe m o n f t r a tu r .
D e f e r t o r aüté h a b e b it u r , q u ifq u is b e l li t e ífip o -
. r e a b e r it á f i g n i s . a H o r u m q u i ip o n t e p r o c e f le r it : b
p e c c a t i a n te r io r is fu p p lic itim n o n t im e b it . S in v e r o
k
ii j
299
Codicis Liber duodecimus.
fe prodiderit antequam
ab alio m anifeftetur.fic
s.de pce.iu. qui ma.iu i n
auth.nouo iure.
a ln officq primores. id
eft in officiales praefiToenx le g i dis. E t not. con tra praedijferri non fidera & officiales qui
debent.
poenas legibus impofita s , v el gratia vel difsimulatione differunt, fe­
cundum A l.
b u / defertores.Opprima-
J )tar.vt fupra quando
li.vn icu i.fi.iu .fe vin.l.j.
c Tracloriarum. id eft
abfentiarum, vel licen tiationú . ad quod in fra
de trac-l.j.
D E
V E T
Er­
ronis.
d / — ' V m iiitroifiet princi\ _ ^ p ia . fcilicet nume­
rorum.
f la g it io fa ign am a d e lite fca t: p e r A te ra n is i d e ffe^ có ce ffu m p e r f p i g ila n tib u s e x trin fe cu s q u o q u e
n e r e c iu iii ,h n e c in o p e r ib u s p u
o ffic iis p u b lic is , v b ic ú q u e c o r ­
b lic is c ó u e n ia t u r ,n e c v lla c o lla ­
eon.l.fi.
q D E
r e p tu s,fe u e r ita ti iu d icis o ffe r a ­
t io n e ," n e c a m a g iftr a tib u s , n e c
tu r , d e g e n e r is m o r tis g la d iu m
v e c t i g a l i b u s , in q u ib u f e u n q u e
fu b itu r u s .S in a u te m r e d o r p r o ­
n fid in is in te r fu e r in t,vU á o b v é d it io n é
b e b ú t .P u b l ic a n i q u o q ; ( v t a d fo
f t u le r it, p a tr im o n ij a tq u e e x if t i
l é t a g e tib u s fu p p le r e ) a b e ifd e m
v e te r a n is a m o u e á t: q u ie t e p o f t
in o ff ic ij p rim o re s a c a p ita lite r
la b o re s fu o s p e r é n ite r p e r fr u a -
v i n d ic e t u r .
. Defertor inuentus refifiens,yt rebellis op­
primitur . Item diligens debet effe iudex ne
fu b pratextu alicuius licentia defertorpofiit
euadere.Bartolus.
tu r . F i f c o q u o q u e n o f t r o e a d é
o m n i n o e x h is in q u ie te t: fe d l i­
c e a t eis e m e r e & v é d e r e , o p t i­
m is n e g o t iis p e c u n ia t r a f ta r e ,&
I d e fe r t o res in u e t i, r e f i f t e n -
S
in te g r a b e n e f ic ia e o r ú iu b fe c u
d u m p u tau e rin t: tá q u a m r e b e l ­
t u r ,fe d e tiá n u llo m u n e r e c iu iii,
filen.l.j. & facit.s.de fen
v t p ro u in c ia r u m iu d ic e s f o l i c i ten.paf.Lj.
t a c a u t io n e d ifq u ir a n t, n e fu b
f Indica qua funt. N o t .
fa lia ru m tr a c to r ia r u m 0n o m in e ,
• benignam refpofionem .
d e fe c t io n is fu a c rim e d e fe n d e ­
fic.s. de tranfac.l.vt rere m o lia n tu r :n e c fu p p o fit is &
fponfum .
g Magnificentia, ablati­
c o m m e n t it iis e p ifto lis e u a d é d i
ui cafus.
h a b e a n t fa c u lta tem .
h Ciuiii. fcilicet perfo1 1 1 .Iidem a a . L ongino P . P .
nalirvt infra in S.fed pa­
V i r e l id is m ilita rib u s c a trim oniale ordinarium
f tr is ,fe ad d e p r a d a t io n e m
fubeunt.fic.ff. d ep riu i.
v ete .l.iij.& .iiij.
v e l la tr o c in iu m c o n tu le r in t , fe i Collatione, extraordi­
u e rita te m iu d icis n o n e u a d a n t .
naria . in ordinariis eni
T IT V L V S
X L V ll.
fecus,vt d ixi,
DE
VETERANIS.
k ob -venditionem . hoc
Veterani gauden t priuilegiis bic infertis.
eft vt aliquid detur pro
Bartolus.
lo c o v b i tenent pergu­
N S T A N T I N T S.
lam. ad quod eft fupra
V m t i n t r o if f e n t d
de nundiJ.j.
1 Deportatorio . depor| p rin cip ia , & f a lu \ w n o n u l- tatorium d icitu r onus
» t a t u s e effet á p r a Itscodtcfic quod redemptor p o n fe d i s , & t r ib u n is ,
incipit hac tjs b tranfeuntibus pro
& v i r i s e m in e tifsim is, a ccla m a ­
Í . im pera- onere vehendo exigetor Confia» baf.vt innuitur, ff. loca.
t u m e ft: A u g u f t e C o n f t a n t i n e ,
tinus cum l.cum plufes. %. vehicuD e u s t e n o b is fe r u e t, v e f t r a i a introijfet
Ium.& de verb.fign.l.in,
lus n o ftr a fa lu s, v e r e d ic im 9,i u principia, lege.Accurfius.
licet.
Q
I.Imp.Co
adfcriptitij.
o E x u ti . v t fupra- de
dign.l.iudices.& facit.s.
de circén. l.iij. & d e e pifco. & cler.l. genera­
liter, m agis enim pcena
funt d igni & c . vt fupra
de epifco. & cle.l. presb y teri.A ccu r.
p \ t r l L i . Coepta, v t
. j / \ . ff.de iurifd. om n.
iud. 1. cum qusedam. &
e p ift o la in t e r d ic i m ’ , v t n u llu m
i i . Im p p p .A x c a b . T h e o © .&
H o n o r . a a a . Adriano p . p .
d u m ,a tq u e arm is o p p u g n a -
A.
rati d ic im u s . A d u n a t i v e t e r a n i
p j
*bellomoria
S*
muka futit'
vtex jHf,eriorik:st
Stltu.
p r o p o n e n d a d a re d e -
m a tio n is d a m n o f u b iic ia t u r : &
t ib u s o p p r im a n tu r :b ita t a m e n ,
fie & c . re- man:& col.p a.l. fin. fed
cte.Cotius. ibi non colu nt v t fiut
k
u in cia : p r o p o fita m fe u e r itá te m
v e l g r a t ia v e l d ifsim u la tio n e d i -
cuique ne» tare principe® : vt.s. de
Ota
So o
&.1 v b i . & ^ | ° flej-
le s in ip fis te m e rita tis f u a c o n a ­
9
-
c u ú fit .n
eo
m ui,.
,n e a
qn
u is e
o rú
r ú in v
v lilo
lo m
Salutare Q Salutatus. N o .q u ó d
principem non licet cuilibet falu-
G-Jaiutat rnT\X euidendi*. Cumulaeffst apra-, i n.quia fa& i funtjp.
f e c h s & t r i teflores. ad quod fupra
bums, & d ¿ e dorne.& prote.l.j.
'viris emi - a 'r jE t e r a n i.N e c r u S C O nenafimiir
\ ¡U,u . N
m iliacdam atí tes veteranos rus cole ­
n t M ugu- re. Sed contra fupra de
deiúdi.É.ff
e u m in cu iu s d o m o f u e r it ,i n u i-
m e r c im o n ia a g ita re : n e c fo lu m
h n o ftr i o t i o &
p a c e p e r fr u a n -
id e ft c o r p o r a li fe u .|> fo n a li v e l
f * l il t a n u m :vtexnj.
Lri.patet.
f Sum.cnm filij voecntut.q.d. non in alij mi-
Im am .adquodconcor.
*-.de
& .p . pro_
n . non enim debentdi.
ui familia» : vt fupra
e o m .v tr i.iu d j.p o 4 f.
fionum.fed v bi eft emo.
iumentum, praefertur fi,
lius omnibus aliisivtíu,
pra de pfoxi. fac.Vcri.L
vmcui<que.§.j.
s-1 ‘ P r o j i - c u m
T l ^ T io
™ votorum-
d e o
d e p o r t a t o r io 1 o n e r e e o s a ffici
c o c e d i m u s . D . K a .M a r .c i u i t a t c
B e l o u o c o r ú . C 6 f t a n t i n . A . V I . , & C ó f t á t i o C te f.C o s s .
VeteranusfaBusprotector nullis iniuriis eflpulfandusteontrafaciens efi
fecundum qualitatem fa ci i-puniendus per reclorem prouincia.Bartolus.
ii.
Idem . a . Maximo.
R o u id e n d u m
P
e ft n e v e te r a n i q u i p r o te c to r ía di­
g n ita t e c u m u la t i,m a u t h o n o r e s v a r io s p ro m e r itis
fu is c o n fe c u t i lu n t ,in c o n g r u is p u lle n tu r in iu riis.q u b d
fi q u is in h o c c r im in e fu e r it d e p r e h e fu s:re & o r e s p ro ­
u in c ia r u m p r o iu r ifd id tio n e iua e xam in a n te s factum,
p r o fu i q u a lita te eo s c o e r c e a n t .
Veteranus qui fe latrocinio dedit.pmulegiis nudatus,competentibus pu­
nis d reñoreproumcix punitur.Bartolas.
m .
V
Idem . A.Euagrio p . v .
E te r a n i q u í e x n e g lig e n t ia vitse n e c rus c o l u n t ,0
n e c a liq u id h q n e f tu m p e r a g u n t,fe d latrocin iis fe-
fe d e d e r ú t: o m n ib u s v e te r a n o r u m p r iu ile g iis e x u t i ,0
p ce n is c ó p e t é t ib u s á jp u in c ia r ú r e d o r ib u s fu biiciatur.
Veteranus ejfeftus imitus v el y olens ñon m ilita t: (¿rféj.fcntid contra
tum lata ta li ordine norifematopton valet,nifi dum ipfe militabat,quaflio
in cognitionem effet dduila-.quia tunc tbifinitur, licet veteranusjit effeclus, nifi fpeciali priuilegio f t indultumfib i contrarium.Bartolus.
1 1 1 1 . Impp. H o N o R i
vs & T
h i o s o i i y s
aa.
X ~ t V l lu s e o r u m q u i fa c ra m e n tisin h a ere re defierit,
i \
v e l v o l e n s p e r m it t a t u r , v e l in u itu s m ilitare co ­
g a tu r ,fe u fta r e fu d ic u m fe n te titiis: quae n o n h is o b fe ru atis latae fu e r in t,n u lla m firm ita te m h a b e n tib u s :
nifi
e x c l a m a u e r u r iC o ft a n t in e A u g u j-, fo r t e r e p e r i a t u r íb i t e p o r e militiae cce p ra P c o g n itio ,
f t e , q u o n o s ve te ra n o s fa d o s ,
t u n c e n im v e l u t n e c d u m c in g u lo d e p o l it o ,iu b m ilita-
fi n u lla m in d u lg e n tia h a b e m u s?
r i i u d i c e r e m t r a d a r i fin ir íq ü é p ra e cip im u s: nifi prin­
C o n f t a n t in u s A u g u f t u s
M a g is
d ix i t:
m a g ffq u e c o n u e te r a n is
c ip a li b e n e f ic io íp e c ia lit e r in d u it o q u id a m e x his fefe
d e fe n d a n t . T I T V L V S
m e is b e a t it u d in e m a u g e r e d e ­
b e o q u á m m in u e re . V i d o r i n u s
v e t e r a n u s d i x i t : M u n e r ib u s &
'o n e r ib u s v n iu e rfis lo c is
con­
u e n ir i n o n fin a m u r. C o n f t a n t i ­
n u s A u g u f t u s d ix i t : A p e r ti u s
in d ic a quae -funt f m a x im a m u ­
n e r a quae v o s c o n tu m a c it e r g r a
DE
X L V llI.
FILIIS
OFFICI-ALIVM
MILITArium qui in b ello moriuntur. Í
i.Im p . G o N s r a N t i N r s . a . E m g rio .
i I q u i e x o ffic ia lib u s q u o r u m c u m q u e o ffiL c io r u m rg e n it i iim t,fiu e e o r u n d e m p a r e n ^ te s a d h u c fa c ra ra e n to t e n e n tu r ,fiu e iam di, m ifsi fiunt, f in p a r e n tu m m ilitia m v o c e tu r .
11Jmppp. GratianvsVal
e N t i h Í a S u S
T h e o D 0 . A A A.
u a n t . V n iu e r f i v e t e r a n i d i x e r u n t :I p f e p e r f p ic is . C o n f t a n t i ­
- ' I l i o s 1 p rim ip ila r io ru m p a t e r n a m fe q u i c o n a k io -
nus A u g u ftu s d ix i t : Iam n u n c
. nem o p o rtet.
m a g n ific é tia S m e a o m n i b u s v e -
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
* D c e jl co n jlittitie G r x c * , c x fr / ttc r m ifsis isferccta *^ ^
j E ~ \ Eando yolis . id
V ^ / e ft voluntati d o, ¿ ii-n a n d i principibus an'¿ ¿ o n e nus aperitur. A c c u r W -^ -fin s .
_
^¿e sili- b 7# yna libra a u n . io r
one- num er3t in ‘lbra ~auri
’
per obolos puri auri
quod vocatur o b ryza­
tum : vt fupra de vete.
n u .p o .l.j.& iin .E t n o t.
quod qui donat , de
melioribus rebus debet
dare.
DE- N E M E \ y trus, /¿boariis,& char­
tulariis & c .
c T J Orax.lic.s.n e lice:
T j TTTLES
A
X li x .
e / ^ v E i numerarij . E o -
In omniprouincia duo numerar] Cr ta­
bulari cqSocanturtynut ad ratiocinium arcefifcalis,aliusfuper titulis largitionalibus,
nullailfque alterius oficio fe imifceat. Bart.
i m .Imppp. G r a t . V a l e n t .
& T h e o d o . a a a .omnibus refloribus prouinciarum .
DE
OBLATIONE
VOtorum .f
l.Lupp. A RC A i & H o N O R . A A.
n
Bafilio p
v.
V an d o v o tis 1 co m
m u n ib u s fe l ix a n ­
N p r o u in c iis fin g u lis d u o n u -
nus a p e r it u r , in v -
I
na lib r a a u r i, b &
l o c e n t u r : 1 q u o m a d v n u m fifc a ­
m e r a r ij,q u i & ta b u la r ij,k c o l ­
la r g it io n a le s 0 p e r t in e r e t itu li
fufeipimus: fta tu e n te s , v t d e m -
i u b e a n tu r : h o c fe itu r i, q u ó d
ceps fequétibus a n n is v n i t i f c i i -
e x a lte riu s q ü ic q u a m a d i b u s a d
iufque fedulitas p r in e ip ib 9 fu is
a lte ra m p a r te m illic it a fu e r it v —
de-nonorvus. de decu J.
talia inferat fe m p e r & d e fe r a t.
T IT E L É S
L.
fu r p a t io n e tra n íla tu m : P is q u i
vniuerfos.
c u lp a m iu d ic is d if s im u la tio n e
quse decurio£ 'Munera.qu
1 t e x er it,g r a u ifs im o fit fiip p lic io
ni us
t Curiam. i.0fficium de­
lis n a r e s r a t io c in iu m , a d a lt e r i l
Numerarifenúentes rcBoribus in diuerJis obfequiis, tormentis &
lacerationibus
pumuntur.Bartolus.
fi
iu b iu g a n d u s .
Licet feriptor alicui iudici obfequens ef­
ficiatur decurio, non definit effefe r ip to r .# /
agnofeere debet munera ciuitatis,/peTaclo
officio ad propriam curiam redit-Bartolus.
v . Iidem A a a . P rincipio p . p .
,
I .Ifflp.C0NsTANTlNVS.A.ad
E
S.illud.
Veronicianum V ic . A fiz .
f Teflficatione. fic.s. de
O r a x c & fr a u d u le ap.l.precipimus.§.in his
t u m n u m e r a rio r ú
autem omnibus.
perfiluta. p re d iflo rú
p r o p o íit ú , q u i d i efídia,quafi litem Tuam
u e rfis o b fe q u iis r e
quodammodo faciát v t
d o r ib u s o b fe q u u tu r ,ita in n ib e iudexrvt inftitu. de o b d u m e ft,v t a n tea fa n c iu im u s , &
lig- quae ex qua. deli. in
X c e p t ó r e s ft o m n e s iu d i c i­
b u s p r o u in c ia lib u s
o b fe -
q u e n t e s , q u i n e c c o h o r t a le m i­
litia m fu ft in e r e v id e n t u r ,n e q u e
f
cium tabularij triennio
durare.
i \ 7 E/nerariOSampkfii{ > ma tua fedis. p r e fe flo praetorio ló q ú itur.
k i A'prouinciis. Tabulai r>;.fcilicetvocantnr:
vt-s.eo.l.ij.
1 Collocetur, vt.s.de fufcep.l.duOsi
m £uo ad. alias quo
p ro v t , alias qu o pro
quia.
n Fifcalis. fifcalis au­
tem arca dicitur , quia
a principio confuetudo
fuit populi R o m a n i, v t
pecuniam quam ex tri­
butis percipieb ant, in
marfupium ab initio re­
ponerent : fed fi marfu­
pium non fufficeret, ad
fifcum , id eft ad faccum
deuenirent. H o c idem
& in principe fu it, v t
primo in burfa, deinde
ad fifcum deuenirent,id
eft ad faccum. & fíe quádoqiie ratio fifcalis di­
citur ratio imperatoris,
poftea cum nec fifcus litf
ficeret,ad domum deuétum cft,quse v ocatu r‘ae­
rarium , eo quód aes ib i
'¿eris ap- reponebatur. Aeris vero
/■Eatiene appellatione forte tunc
pecu-teporis omnis pecunia
**- ciune- continebatur: & fic po‘*rpulas Romanus auftus
eft.
O Largitionales. id cft
C odex.
qui ipfi principi largifitu r,feu dantur: vt.s. de
ca n o .la r .ti.l.j.& J ij.
p TrOnfatum, iic. s, d e
compen. l. f. & de e xafl.
l.ij. E t no t. inferiorem Superiorem
debere accufare fup?-jitóet accurio rem .A ccu r.
fareinfeq F ^ NceptereS.i. fcripto- 'rior.
r . r c s . H . vt.ff. loca.l.
fed addes.§.fin.
r 'Prohibemus , fi quis
ex feriptore fit decurio,
remanet feripto r. idem
in notario:vt.s.de fa l.l.
folidis obiT zatisprincipib’ o f­
ferendi deuotioné anim o libeti
V po.l.ij.
DE N V M E R A R I I S , A c ­
d Sañcimus.in quadam
t u a r l a chartulariis, & a d iu tori1.
quam non habemus:
bus feriniariis, & exceptoribus fe­
fexcefe. *• & f acit, s. de decurio. 1.
dis excellantc i terorfimque iu d ia i
prucriaruuquilibet.
tam militarium,quám ciuilium.
Jlotationo \ ^ / c a b u n tu r .N o . mu*
minisefifi- tari nom en.ficin authé.
mjfi.
v t iudi. fíne quoquo iu£
302
p e numerariis & c. Tit.l.
301
a fifc o v lla s ¿ o n fe q u ú t u r a n n o ­
nas, a b fq u e m e t u d a re coe p tis o p e r a m ,e tia m fi d e c u r io n e s fi n t ,
s-He paganis.I.j.
m in im e p r o h i b e m u s - d u m m o -
^
n ú c it id é fa n c im u s d c o n d it io n i
d o m un era
e os fu b d i t o r m e t o m , ' & e c u le is
g n o fe a n t, & p e r a fto fe c u n d u m
atque la c e r a tio n ib u s f u b ia c e r e .
. m o r e m e x c e p t i o n is o f f i c i o , a d
Numerari confulañum qui hodie tabu­
lar] appeRantur,torm*tisfubiiciuniur, nifi
iudicibus -vel aliis adprouinciam per p r in ­
cipem destinatis nomen debitorumfu b ocio­
rum tefiificatione monftrduerint,yt eis indi­
p r o p r ia m fib i c u r ia m c r e d e u n ­
V I . Im pp. A ¿ C A i>. & H o N o r i v s . a A.Seuero p . v .
N
lito concludituraitArtolas.
I I .Impp. V a l * n t i N i a . & V a l e n s . A Á .C learch o.
Q
n ic ie m a & u a r ij u n u m e r a ­
lu ftr is a u d o r i tá s tu a * e u n d o s
fu eu e r a n t C o n fu la r iu m a t­
e £ n u m e r a riis a d u a r ió r u m f o ­
q ue praefidum , d u m t a x a t ta b u ­
c ie ta te p r s c ip ia t a b f t in e r e , a t­
larij p o f t h a n c n o ftr a m ia n c r io -
q u e a b e o r ú c ó m u n io n e d i f e e -
e fc ie n te s le
d e r e . q u ó d fi h o c m o n i t i x c u -
to rm e n tis eife f u b i e d o s ,n if i iu ­
ft o d ir e n e g l e x e r in t ,h if d e m p ce
d ic ib u s ,v e l his q u i p r o u e d i n o ­
n is f e q u i b u s a d u a r i o s , n o n a m -
ftr o iu d i c i o a d p r o u i n c ia s v e n e r in tjv e l e x a c t o r ib u s d e b i t o r u m ]
E d iu tiu s a d c u f t o r u p e r ­
r io r u m c o n íb r t iis a d iu ü é tü r , il­
V i nu m era ri j a p p e lla r i c o -
n e m v o c a b u n tu r :
p r o p n s c iu ita tis a - _ y
d u m e fle n o n n e fe ia n t.
Num erar] a communione añuariorúm
abfiinere debent. Bartolus,
cantibus omnesfifei debitores ad folutionem
compedanturiempúfque tabulariorum trie-
im minent.
curionum . & facit.s. de
adfef.I. v lt. & .C .d e ad u o.diuer.iu d i.i.ij.
u l V “T .E diutius. -AciuaT N r ] . qui recipiunt
pecunias publicas: v t.s.
de er. mi. an. l.aflu a rij.
numerarij enim fcietes
de ab aco, d oceret face­
re T reb e ilia n u m : vnde
n o n debét e isfo ciarh y t
j. e o .l.n u lli.& .j.d e d iu er.offic.l.in h is.& facit
^
X
a
c c T
'
M o m ti.n n m t ra r ij.
z Subiacere. fo rte extra
o rd in em :vt.d.I.inh is.
a A Ctuarios.er:p o n e v t
s.í.proxi.
b ThymeU.i.Ccenx v b i
hiftriones ludunt,
c Diuerfarum. fc ilice t
afiuarios.
d N ifi. accipe manus
& c . Accurfius.
e Sublimitas tua, loq ui­
tur prsefeflo pre to rio ,
f Contrectauerit . N o t .
non valere q u z fiunt á
no n iure ele flo . a r.c ó fra.ff. de o ific .p r e to . 1.
Barbarius.
g 7~' Criniarios . T u e maJgnitudm is . loquitur
p r e fe flo p r e to r io .
h Sumere. ü c .s .G c e r-
b i g a n t fu b ia c e r e . *
d u m fr e q u e n t e r in g e ife r in t fu b
-Actuarijfecundumconfuetudinemantiquam funt o r d in a n d i:# /fia literfiaclum fu e r it, facium ab eis non y alet:
ipfe faciens punitur.
Bartolus.
a d o r u m te ftific a tio n e : f q u o s
v ii. I m p p .T h e ó d . & V a l e N t i . a A .H ie rio P . v .
aut r e liq u o r u m n o m e n & m o ­
fcire o p o r t e t , c u m h is q u i d e b i­
to re s fu n t ,fe fe a d fo l u t io n e e fle
r e t in e n d o s , n ili o m n ia d e b ita
ipfis fu e r in t in d ic a n tib u s s p e r f o l u t a . s t r ie n n ijh t a m e n fp a c io
t a b u la r io r fi d e c e t te m p u s o m ­
n e c o n c l u d i.
Tabularius prsfcFli pretorio cingulum
o ordinem militia retm et.fiart.
m .I id e m .A a .R u fin o
N
A
fe d is c in g u lu m h a b e r e , &
m i l i t i s o r d in e te n e r e iu b e m u s .
C t u a r i o s 1 ta m c laisiuiri v r b is C o n f t a n t i n o p o l i t a n s , q u a m ' , T h y m e l s , b e q u o r ü q u e c u r u liu c iu ita ­
t u m d iu e r fa r u m ,c n o n a lite r n if i4 v t c o n fu e u e r a t m a ­
n u s fa n x e r it p r i n d p a lis , fu b lim ita s t u a 'p r s c i p i a t o r d in a r i .q u ó d fi q u is talis fu b tu a fu e r it iu d ic a t io n e c ó u i d u s : p r o f e d o ir ritis his q u s v e t it a c o n t r e d a u e r i t / e t ia m c o n g r u a m in d ig n a t io n e m in c u r r a t.
Scriniarij yel numerar] nonpoffimt a p ra fk lo pretorio pecunia fumert
mutuo:ycl aliquid pro expenfis publicis a h cuipromittere. Bartolus.
p. p
V m e r a r io s 1 á p l if s im s t u s
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
1
v n i .Iidem . a A .P ro togen i, p p .
C r in ia r io s v e l n u m e r a r io s o ffic ij m a g n itu d in is 5
S
tu a ; iu b e m u s n u lla te n u s in p o f t e r u m
a u t m u n ia m '
p e c u n ia m fu m e r e , h a ut p o l lic e r i c u iq u a m p r o p u b l i k
i i ij
3 0 3
3o,
C odicis L iber duodecimus.
tum peta, t eos. & . ff. fi
c is e x p e n fis C o g i ,a q u o s n u lla m A b é d a ,n e c e f s it a t é in c u m b e r e . S i
certum peta.l.pnefidis.
p o f t d e p o l it a m m ilitia in q u ie q u id a u t é fin e h a c o b fe r u a t io n e
'ra’»en„„
a C e g i. f. fcrin iarios.
e x O r ié t a li,v e lA fia n o ,v e lT h r a
t u d in e m fu ft in e r e v o lu m u s
Accurfius.
f ac' nnt'°nduCi®:
c ia n o fe r in io f u e r it e m iflu m , fa l
Is ullus in num ero m ilitum memoratui
b v o lu m u s.G c .i.d e ad bas dnnaii
A».
litibus
annonam
acluariuS jie r i p o te s i, n ec aflu ari s offi­
fi f u f p i c io n e n ó c a r e a t :e x c e p t is
ttini.tut.l.cum quedam.
in t Uufi™
cio depofito ad aiiquam m ititiam 'adfpitare
fic fupra
tur
cum
equis,
^
p u b lic is in ftr u m e n tis quae a fe r i
~
d ee p ifco p .& cie. p oteft. B artolus.
n io P o n tic ae d ic e c e fe o s e m i t t i i ii
eo
l.officiales. & argu-s.de
t u r , q u ó d in iifd e m in f t r u m e n ­
2 e S O .A A .
tiens.
J t-fro.
agen.iri re.l.fi.§.fideiuftis fo iu m n u m e r a riu m e iu fd e m .
q p _gaoj.0fftrs;
fores.
E m in i .'E c e r e d e in c e p s i u d \ T Vlli.^ ldiuu a r e . f i d ic e c e fe o s e iú f q u e a d iu t o r e m
- t ff-ad S H a .^ T :'
b e m u s in q u a c u n q u e m i­
puberi.
L N ¡ pter tim orem ra­
& c h a rtu la r iu m f u b f e r ib e r e m a
litia c o n n u m e r a t o , fo lic it u d in e
tio n is corrumpendae,&
g n i t u d o tu a d i i p o f u i t : ita v t fi
aiftuarij fu b ir e : v e l p o f t d e p o f i­
corruptibiliter notan­
-pro.
q u id h u iu s l e g i s f u e r it v i o l a t u ,
ta m e a n d e m c u ra m a d m ilitia m
dae.
Z ndrpatidt parauae«d
nu m er a ri) q u id e m ta m g r a d u s
e Chartulariis • chartlr— a d fp ir a r e :q u a te n u s in t e r p r i u a ¿ • I d .elf quadrigatij.
la rijfn n t fcriptores qui'
& d,e,mr a;par
y
n
fu i q u á m fo le n n it a t u m fe u f o l a t o s a g e n s ,o m n i que m ilita ri p r iiron funt T crin ia rij, id
eft iu xta, & veredo
tio r u m v n iu e r i i v n iu s a n n i i a u il e g id d e n u d a tu s , n ih il n u n d i­
e ft notarij:vel id eft qui
eft equo ducente rhe:
c lu r a m :a d iu to r e s v e r o q u in q u a
n a t io n is v e lfr a u d is c ir c a c o m n o n praéfunt feriniis.
dam . a veho& rheda
g in ta lib r a r u m a u r i ,& c h a r t u la f ^idiutorum. id eft feri
m é d a n d a r a tio c in ia q u ib u s o b ­
fecundum A’.& f i c b u »
,
niariorum .
r ij q u in d e c im it id e m lib r a r u m
bulci vel auriga dicunn o x iu s e f t , a tte n ta re v a le a t.
g NuOJr. N o t.afce n tur paraueredi. AccurScriniarq adiutores non debent fodari
a u ri p o e n a m fu b e a n t.
dendum ad dignitates
11us.
numerariis & chartulariis, mfifecundum
Officium actuaru quod olim durabat bien­
per gradus,non defeent Derogetur. id eft de­
modum hic declaratum. Item, numerariis in
nio, hodie concluditur anno.Barto.
dendurtt: vt.s. quem ad- proumciis hic defcnptis adunguntnrferia
negetur.
x i.Idero. a -C o to n i magift.mili.
m o.ci.m u. indi.l. m aio­
martj adiutores ordine hic declarato . Item
F
fic
io
t
u
x
m
a
g
n
itu
d
in
is
h
ribus. S’ .fT.de m u .& ho.
adiutonhus & troElateribus incubit necef1 datis p r e c ib u s * p o f t u la n t e , v t n u m e r a r io r ú actas
l.v t gradatim.
fitas firibendj pracepta & commonitiones
h / ~ \ Fjieio tua magniiun o n in b ie n n iu m ,fe d in v n u m a n n u m ftatuatur: k no­
& euechones quefiunt prouinciaUbus:
loquitur ma
fcnptura fine forma pradtfta factaprafuftr a p ie ta s h u iu fm o d i p e t it io n ib u s a n n u e n s ,1 difpo fig iftro militum officio­
munturfa lfa ,& contrafacientes poenis bie,
t io n e m quse fu p e r b ie n n io p r o m u lg a ta ™ fu e r a t, iuper
rum.
declaratu pumuntur.Bartolus.
v n o t a n t u m m o d o a n n o r e u o c a u it .11
i
‘p /eabui. fcilicet po r­
x . I m p . Z s N O . A. * p . p .
Officialesprafecli pratono lllyricane.fi dignitatem comitheam adipifiiU
rectis. ■
'
V l l i ic r in ia r io lic e a t p r o t é
k Statuatur, id eft ftatur,proferturfententia mterlocutoria ,feu decretum eledioms. Ea illud tis
p o r e n u m e r a r io s p lu s q u á
tueremus, quod & feci­
dart debet quod ante hanc legem dabatur cum officio pradiclo depofito elu­
gebanturpratoriani trtbuni .Bartolus. *
mus tunc.
q u a te r n is v i c ib u s , n e c h is ta m é
1 ^inruientS.tunc.
x i r.Im p .A N a s t a s i v s . a * . p . p .Illyrici.
c o n tin u a n d is , a d iu u a r e .d id é m - C
m “P rom ulgata . ad po—
T ) E r h a n c d iu in a m p ra g m a tic a m fa n d i o n e decerniq u e h o c fu p e r c h a r t u l a r iis e in
ftulationem tui o fficij.
1
m u s ,q u o d a n tea tr ib u n is p raeto rianis,dum dignitas
p ra e b e n d a p r o t e m p o r e n u m e ­
n ^jüordaít.f.tunc, v el
e is q u i in fe r in iis fe u g r a d ib u s o ffic ij tuae cdfirudin is °
rariis o p e r a o b fe r u a r i d e c e r n i p o fte a . & fic n u n c ‘r e d
e
p
o n u n t m i lit ia m , p ra e b e b atu r, & c u fto d itu m fiiilfe
uocamus quod tu nc c ó - - m u s ,ita v t a d iu t o r u m f q u id e m
ccfsim usad petitionem
d ig n o fe it u r , h o c fu p e r h o n o r e q u o q u e comitiuae di­
officij t u i. fed quanto
g n ita tis eis i m p e r t i r i : v t fe n te n tia p r o fin e eo ru m m itempore durabunt?Re - n iu s a n n iin t e r u a llo c e n t in u a tio
l i t i f p r o f e r e n d a ,d ig n i ta t is e tia m m e n t io n e m cotinear.
in t e r r u m p a t u n n u lla s a d iu t o r i­
fpon.triennio fo r te : vt
H o c q u o q u e t a n tu m m o d o , & fin e fp e c ia li c o d icillo rú
s eouj.ij. in fi. V e l aliter
b u s a d c h a r tu la r io r u m f o l ic it u ­
v e l d iu in o r u m a p ic u m f a n d i o n e a d e a n d e m dignitate
expone legem: qu iaftad in e q u a f e m e l d e d ig n a t i fu n t ,
tuerat vt per bienniii du
a d ip ife e n d a m , & p r iu ile g ia e a m fe q u e n tia fufficiat: ita
d e f e e n d e n d i d a n da lic e n t ia : ita
raret: nunc rem ouet q<f
t a m e n v t p r im i o r d in is c o m it iu a m p e r in terlo cutio n e
v t O r ie n t a li s q u id e m t r a & u s
eft vitra annum ad peti­
e iu fd e m p o t e ft a t is m e r e a n tu r h i ,id e ft cornicularius,&
tio ne tui officij.ad quod
p r o t e m p o r e n u m er a riis n o n
c h a r tu la r iu s ,& p r i m ifc r in iu s ,& nu m era riu s ferinij M a
s.d e proxi.fac.fcri.l.p ro
n if i ab h is fe rin iariis q u i in t e r tri
biennio*
c e d o n is e , & fe rin ij D a c ia » ,& fe r in ij o p e r u m , & ferinij
.Imperatores L
'
Iun.&
N
'P S S * " *
O
N
O j \ E-rba
|_ ditiis, loquitur prsE-
fe ffo prastorio I lly r ic i,
nam eius officiales depo
nebant officium , & fie­
bant tribuni praetoria­
ni afcendendo ad ma­
iorem dignitatem : vt
5. 1. nulli.Sc tunc pro fe­
rebatur quasdam interlocutoria, feu decretum
eleifiottis, & aliquid ei
dabatur . hic ergo ftatu itidem feruari in il­
lis qui eliguntur ad c o mitiuam de d id is o ffi­
cialibus.
p D £
C v 7^ S V
publico,& angariis,
parangariis.
Jtv jnd eq u : ponitur
turfes pro officio currendi-,
quandoque pro loco per q u i
g in ta v i r o s á n u m e r a r io r e t r o
n u m e r a n d o s ,A fia n a e v e r o d ic e ­
c e f e o s n u m e r a riis n o n n ifi ab
h is q u i in tra q u in q u a g in t a á h u ­
ra e ra rio fim ilite r r e t r o n u m e ­
r a n d o s in u e n iu n tu r ,P ó tic s e v e ­
a u r i .H o c e o d é in his e tia m q u i p o f t n o u e ll a m difpofit i o n e m d iu a e m e m o rise Z e n o n is quae d e e ifd e m poenis
® l o q u i t u r ,& d e e ifd e m p e r fo n is ,d e p o f u e r u n t militiam)
o b tin e n te .
T I T V L V S
D E
r o & T h r a c ic a e d ic e c e fe o s p a f fim , & p r o f u o l ib i t o e x o m n i
LÍ.
C YR SV t
PVBLICO,P
ET ANGAriis, & parangariis.
i.Im p . C o n s t a n t i n v s. A.T itian o.
f i tn r '
m u lt it u d in e e li g e n d o r u m a d iu
Q u o s q u i p u b l ic o c u rfu i d e p u ta ti f w t , n ó ¡ >;(l¿ . á
t o r ú t r ib u a tu r f a c u lt a s . O m n i a
lig n is v e l fu ft ib u s ,f e d fla g e llis ta n tu m m °-
fa n é c o m m o n i t o r i a , v e l praece­
p ti o n e s , a u t e u e d i o n e s , fe u q l i b e t p u b lic a in f t r u m e n ta n o n
fo l u m a d iu to rib u S jV e ru m e tia m
•p ro uincise illiu s d e
qu a d ifp o -
d o a g ita r i d e c e r n im u s :
n itur? tra é fa t’o r i in íp ic ié d i, iri—
d é m q ; fu b f e r ib e d i, a lio r ú q u o ­
q u e q u i v n á c u m e o t r a d a n t , in
e a d é fu b f e r ip t io n e m é t io n e h a -
1
poena n o n de fu -
p
tu ra c o n tr a e u m q u i a life r fe c e r it.
Prafides & r añónales quibusper rempublicam annona fu b m id fir cn -^ ^
tur pro pecoribus gubernandis, -vfurparenenpcjftnt bubulcos. Ite» n th s
cum onnona aliam yiam debettenere n f i per curfiempubiicym,q,‘ ° j r>'
fidfcendi lia n tia efi cor.:effa.Bartolus. '
i.Id c m .A .A c y n d in o p . p .
R a e l id ib u s ,& rationalibus^ caeterííqu e quibus pro-1
P
p t e r e a r e í p u b l i c a & a n o n a s & a lim éta p ec o rib u s'
fiib m in iftr a tjV Íu r p m d i p a r a u e r e d if iicé tia d e ro g e t-5
Sed
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
t
305
l Digaofiter . vt.). e o.
l.fi quis.& • ft". de re. di-
D e curfu publico Scc.
S e d n e c p e r a lia v i á e u n d i q u if -
A
q u a n lh a b e a t f a c ú lt a t e , n if i p e r
q u a m c u r fu s p u b l ic u s fi a r e d i -
l.fin.
,
g Tu*, lóquiturprseg n o f c i t u r : * e x c e p ta v i d e l ic e t
fefio pretorio,
tu a b í u b l im if s im a f e d e ,c u ic u r c 9 nfio eft.id eft c o n fils p u b l ic u s ,& p r o f ic i fc é d i p e r
cefli eft, vel prseítita:
c ü m l i c c t i a , & v b i r a tio e x e g e ­
vt.). eo-1. iu d icib u s. &
loquitur pre fe & o p r e r it ,p r s í l o e f t . 0
tório.vel eft aduerbium
Nsidus iudex yel cufios publici curfus
temporisüd eft prefen - pati debetperpublicum curfum alique iré,
tialiter conceíi'a.
nifi vadensprimoferiefu*, euechoms oftend r Vechones ab omni- datxv yoles refifltreptut yltra tempus yer .b u s . fc ilice t pro- here,fe repertusfuerit,retinebitur.3 ar.
uincialibus,nifi ípeciam . Imp. Conftantinús a .
li lege excufentur: v t
T au ro p . p ;
infra eo.l.curfum.
V e d i o n e s a b o m n ib u s d
e Cuftodes. V t funt ap o f t u l e n t u r , & ta m iu d ic e s
gentes in rebus : vt.s.de
q u á m c u f t o d e s e p u b l ic i c u rfu s 1
curio.l.ij.& .l.fina.
f Infertum, fic.ff.ex qui.
m i n im e tra n fir e p a tia tu r a n t e cau.maiod.fi cui.§.fi.
q u á f e r ie m e u e d i o n i s a í p e x c g v b i repertus, aliás re­
r in t . Q u o d fi q u is p u ta u e r it r e petit. fic.ftl de off.prefi.
f i f t é d u m ,& fin e e u e d i o n e it e r
l.iij.
h Treuidentiam tuam. fa c e r e d e t e g i t u r ,v e l v lt r a t e m ­
loquitur pra*fefto prae­
p u s q u o d e u e d i o n i in f e r t u m f
to rio.
e f t , p u b l i c o c u r fu v t i c o n a tu s
i Trotinas . facit. s. de
f i t :v b i r e p e r tu s s fu e r it , ib id e m
deferto.l.ij.
k Militia. fic.ftl de o fiu b e m u s r e t ir ie r i:& f i q u id é d i­
fie. praefi.Liij.
g n ita t e p r a d it u s fi t ,d e e iu s n o ­
1 T ^Mrhippum .Veredis.
m i n e a d p r o u id e n t ia m t u a m , b
i expone V t .s .l. ij.
& a d illu ft r e m v i r ú c o m it e m ,&
v é l fecundum P . vere­
dus dicitur c u r ru s ,á m a g if t r u m o ff ic io r ú r e fe r r ita d v e h o & rheda.inde d i­
u e r íu s v e r o c u te r o s p r o t in u s '
citur veredus, id eft ve­
in d ig n á t io c o m p e t e n s e x e r c e hens rhedam;
e f t ___
, q u ZJÍu*
o s -íy n c e r i t á s tu a p r o
m Terttúmve. alias te ftd a _
l o c o g r a d u q u e m ilitia :k i b id e m
tiú m ve: alias tertium
v e l & c . & dicas agens
c o e r c e n p o f fe c r e d id e r it .
in rebus qu i praeeft eTarhippus appellatur qui licentiam ha­
u ed io n ib u s: v t.s.e o .I.
bens de duobus yehendis,tertium yehit, aut
éueftiohes.
euedion* extra ordinem facit. Si autemfe­
n Mn . aliás nécne. acundum licentiamfibi datant quis euebit^
liás an ne.
non debet. delidum reputari fiue euedione
0 C J ?*« /’«■publicum faciat eueñiom prapofitusfiue mulio. Bar.
i j curfum. expone vt
i M I . Imp. I r L I A N V S A.
t f'iíé C*f irL rubr"‘ & facit.s. eo. 1.
Á l h i p p ú t e u m v i d e r i,& ha ­
fiiu í Ub.
• §•> & eft ratio
b e n d u m e f f e , q u i v fu r p a to
f í t tV a vt tollatur copia fe fu -
E
^.ép,fio-rpínd
i¡j.
Competens, id eft ar-
bitraria.ff. depoe.l.faiíd ió .
q r - VeClionum copiam
\ .fenatui. quia parificatür principi,
r Difctdtt. fic.s; de d ecud.fi quis decurio;
f Vetitum, omnibus eft
vetitum , nifi cerní;: vt
infra eo.l.iudicibus.
r M ómnibus . Puarid
[pan.nam non om*.i;
nes fimul i fed feparátim. & expone veredo­
rum yt.sd.parhippú;
v. Tubhcis. fic.s. de o per.pu.l.turrés.
x Solati o. id eft ftallaiic o .
Y \ TT agenli.DemytV redi, id e ft. xx. vt
ff.de Ieg.jd.fi quis' teftamento.
X Ter fingulos dies. vt
non fefe inuicem impe­
diant.
6
30
Tit.lj.
á E x ytraque parte. íc»
licet mittentium , & re­
m e n t i f n o f t r f v e n e r a t io n e d i f mittentium. ad quod.'j.
c e d i t . r S i q u is e r g o p o f t h á c
eod.fi.
b Dimittantur . id eft
c ó t r a v e t i t ü f f i b i c u r íiim p u ­
m ittitur & remittantur.
b lic u m i l l i c i t i t e m e r it a t e p rs e C T vdicibus. id eft, alij
f u m p f e r it j m o t u m in fe noftrae
T m ag ifirat9 quám in­
m a n íiie tu d in is é x c i ta b it .
feriores non debent de
Stabula prouincialium non debent fieri
publico habere euefumptu publico,fed expenfisprouincialium,
ttio n e s , fed accipiant
pro quibus habebunt animali» fiercusjlar.
adve& uram .
y u . Iidem a a á .
d Tffruandum . & CeN o m n ib u s p r o u in c iis v e r e n am i:vt.s.eo.l.eiieftionum;
d o r ú q ú a r t a p a r s 1 r e p a r e tu r ,
e iudices. qui przfu n t
fta b u la a u té v t im p e n f is p u b li­
m ittendis,& agentes in
c is u e x tr u a n tu r ,c ó tr a r a tio n e m
rebus:vt.s.eo.l.iij/
e ft: c u m p r o u in c ia liu m fu m p t u ,
f Confiitutos. id eft deputatos.ifl quarta vere­
in q u o r u m l o c is fta b u la c o n f t i­
dorum : vt.s.l.in omni­
t u t a fu n t, c itiu s a r b itr e m u r a p bus . non autem alium
p a r ld a , & v t iliu s fit t a m p u b li­
pro alio:quia tunc eflet
c o , q u á m h is ,q u o s fte r c u s ani­
parhippum: v t . s. eo.l;
parhippum.
m a liu m p r o fu o f o la ti o x h a b e ­
g
T^quifiimd.. Conr e c o n c e d im u s ,
V_J trachu . id eft re­
y m . Imppp. V a l e n . g r a t .
rú quse vehuntur, quod
S í v i u N s . a a A .F lo r o C o .R .p .
dic v t fuprá de iiauicu.1.
T a g e n d i itin e r is p o f s it e f p e n .& quse res ven .n on
fe m o d e r a t io ,d e n i v e r e d i /
p o f.l.iij.
p e r d ie s f i n g u l o s 1 e x V tra q u e
h. Merces. quia locan t
alicui ad vecturam ap a r t e * d im it t i t u r :b p cé ñ a q u in ­
nimalia publico curfui
q u e lib r a r ú a u ri m i n im e d e fu ­
deputata.
tu r a c ó t r a e o s q u i fta tu ta n o f tr a
j
T Vilus . f risum.
quinimmo nec
n e g l e x e r in t ;
Facienda eueclienis copia ómnibus iudi­ magiftratus,nifi duo; v t
cibus denegetur , exceptopraféelopretorio, ‘¿ .eo.l.iudicibus.
&■officiorú magiftro,nifi ad tranfmittcda
k
Vomam. VeredoC
\ ^ J r u m . expone v t
publicas
functiones eueólionimfactat¿Bar»—
fupra eo J .ij.
t. Imppp. G r a t . t a u s t ,
1 Muerta, id eftpefto & T H E O B . A A A . * P .P .
rale equorum,
V d i c i b u s f faciendae e u e d i o m Nontranfeat. fc ili­
cet fella & auerta.
n i s c o p i ld e n e g a m u s : c u m i d
n Muri centenariis, alias
ta n tu m n o f t r o n u m i n i , & t u x
áurigenariis: stliás auri
fe d i ,n e c n o n v i r o illu ftr i m a g i­
centenariis.
f t r o o ff ic io r ú fit r e f e r u l d u m :d
o Sacculis, fine fella aa u t á n o b is e u o c a t u r ,a u t á c l e -
I
V
I
P
c u m n e q u e p ra e fe fto v r b i , n e c
v n o v e l d u o b u s v e r e d i s ,1 q u o s
q u a m a lij p ra etef m e m o r a ta s duas p o t e ft a t e s á n o b is
f o l o s e ü e d i o c o n ti n e b it , a lte rú
h o c c o h c e ff u m fit. H is , e n im ta n tú a m b u ll d i fa c u lta ­
t e r t i u m v e m e x t r a o r d in e m c ó -
m a g iftr is m ilittim , n e c d u c i b u s , n e c v i c a r i is , n e c c u i­
t e m iu d ic e s * e x fu o a r b it r io praebituri f u n t , q u o s in
m o u e a t . N ih ila u t e in te r e ífe d e ­
t r l f m if s i o n e m
b e t , n e c á d e r im é v o c a r i, v t r u m
r es v i d e r in t c o n f ii t u t o s :f f c i t u r i , fi d e f i n it io n e m n o ­
a g e n s in r e b u s fu o i t i n e r i , an
a
p u b lic a r u m
f u n d io n u m
p e r fe c u to -
ftr a m e x c e ife r in tjfe q u id e m v i g in t iq u i n q u e a u ri lib r is ;
m u iió n is fu b iu g a iid o m o d o e - D o ffic ia v e r o q u in q u a g in ta effe m u lta n d o s .
u e d i o n i s datae form ae íic é tia m
n o n e x ce d a t.
t . Im p p .V A L E N 1>I H I a . &
V A L E H S. A A.
í q u is p e r p i t b l i c ü c u r iu m °
S
it e r fa c ie n s , c ú iU fc u n q ü e d i­
g n ita t is v e l m ilitia e , a b itin e r e
r e c i o d i u c r t e r i t , p eená in e u m
c o m p e t e r is P p r o fe r a tu r .
Senatus habetpoteftatem euedionis,Cum
adprincipe yadtt. yehéns yerb citra publi­
c i curfum,poeria hic infertapunitur. Bar.
v i . ¿ d em . A A . & G r a t i a h . a ;
G
R a u ifsim a e peenaé a c e r b ita te p r o p o f i t a , e u e é t io n ú
c o n t r a d u s ,? a n im a liu m q u o q u e p u b l ic o r ú m e r ­
c e s , h & e m e tis & d iftra h é tis c o e r c it io n e ^p h ib e m u s.
x i.
N
Iidem A A A .C y n e g io .
V l i u s e u e d i o n e v ta tu r p r iu a ftu s ,1 ta m e tfi v a lu e ­
r it im p e tr a r e .
x ii.I m p p p .V A i e n . t h e
Q
0 . & Á R Ó a d . A A A .C y n e g io .
V o n i l v e r e d o r ú k q u o q u e cu ra p a r i r a tió ñ e t r a d a d a e ft :f e x a g in t a Hbras a u ri fe lla c ú fr e n is ,fe x a ^
g in ta it id é á u e rta 1 n ó t r l f e a t :m ea c ó d i t i o n e ,
c o p ia m fe n a ­
v t fi q u is p r f fe r ip ta m o d e r a m in is im p e r a to r i j líb r a m e ­
C u m p T o f ic ifc e n d i a d
l a t r a f e é d e r it,e iu s fé lla in fru ftr a C f d a ú a u er ta v e r o fifc i
n o s n e ce fsita s f u e r i t , fe r e n ita s
h i n b * d e p u te t u r ,e x c e p tis a u r i c é te n a r iis ,n t q u f n e c e í1
n o f tr a la r g ita e ft: ita t a m e n , CÚ
Codée
fa r iñ e ft a b h i p p o c o m i s in fo litis fa e cu lis ° r e p o r t a r i,
E
V e & io n u m
Superanimalibuspublicis ad euedionem curfuspublici deputatis, nul­
lus contradus locationis etiam ad yeduram emptionis tcrtet.Bar.
x . Iidem. a a Á . P hilagio.
tu i
9
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
k
v
T
i lnmiM n
usapplins»
3°7
liqua forte.S: quod di­
cit hippocom os , expo­
ne v t.j.l.p ro ti.
a -V j ó » patimur hippoT N cornos . hippocot hippocomi mus , eq u ifo , feu e q u odicunturfia rum c u ra to r: a g r s c o
bulari, , f u verbo hippocom eo 5 id
tcruoru cu- eft equos curo.
ratores.
b K e r ^ r i;. i. ducentes
equos.alibi p ro ipfis equisivt no.s.eo.l.ij.
c Saga eorum.hoc fa gu
fa gi,veftis tenuis & ab r a f a , fecundum H u g .
d Notam, id eft infamiamtvt.s.de dign n b i j*
r e i fecundum P . id eft
bullam fingulis m anib9
eorum imp reflam: vt.s.
d e a q u s d v c .l. decerni­
m us. & de fabricen.l.
ftigmata.
c 'y N f 'b lici. N o .c o n j_ fu e tu d in e .)..e o .l.
Codicisliber duodecimus.
N o n ¿olent ru/h qui hippocomi ap- A animalia indebita ad curfum pubitcup
rauentur.quia fatii eftf t ionferunt inpapellantur , perducendo equos per publicum
%uiu c pecuniis equoru deputatorum curcurfum indigna Jpoliationeycx.iri.Bar.
f u i publico.Bartolus.
x i i i . Iidem a a A. P loro.
On
N
p a tim u r
x i x . Idem A v g v s . & t h b o d .
a . Septimio P rocu r.A fric.
h ip p o c o ­
m o s * tp e r eos q u i ve r ed is
C
v t e n t u r ,in d i g n a fp o lia t io n e v e x a r i .f i q u id e m n o n n u lli v e r e d a -
fe c u s e tia m g a r a u e r e d o r u m 1 o - .
c u r io f b s m i -
n e r e p r s g r a u a r i. P r o u in c ia r u m
ftr a b ilis r e m o u e a t iniu ria: f c i e -
ig i t u r r e d o r e s
tib u s c u n c tis q u ó d fi o b fe ru a ta
Committi, v t faciant
onerari plauftra.
g E x c ip iu n t. id eft ac­
cipiunt.
h Q l quis, fcilicet oflfiO c ia lis . Accurfius.
i - Mutatione. M ittit equos non mittendos, &
releuat m ittendos: ad
quod.s. eo.l. parhippú.
k T ] / i tantummodoScii j licet leg atis, qui
8tc .S c dic gentibus n o n
fubditis , fed de fubditis fe c u s : vt.‘j.eo .l. curfvHpiibi,quoniam etiam
legatorum & e . & fa cit
fypra eo.l.iudicibus.
1 j\ T Emo . MutationiT N bus. id eft eueftio
ftibus q u s fiunt per mu­
tationes perfonarum &
equoratn:vt.s.eo.Lin omnibus. Accurfius.
m i N im alia . id eftequos ducétes ve­
in q u e r e l a m , &
l u m d a m n a r e f a r c ir e , v e r ü e t i á
le s a n im a lia in d e b it a p raeftare
x e r i t,fu b ir e c o g e t u r .
E x h ib itio curfus publici fecundum co-
1 c o m p e lla t .
Nudus dux poftquam ducatumfuum intrauit,yti debet curfu publico ,fed tumentis
propriis '.quod etiam obféruatur in officia­
libus cohortalibus: pcena contrafacientibus
imminente-Bartolus.
x x . Iidem a a . A n them io.
f netudinem locorum committitur, y t plauftra fa cia nt onerari. Bartolus.
x 1 1 1 1 . Iidem a a a . Potam io.
V b l i c i 6 c u r iu s e x h i b i t i o fe ­
P
cu n d u m lo c o r u m c ó fu e tu -
q u i fu o p e r ic u lo ab e m in e n t if -
m e l p r o u in c ia ,“ fu á , p o f t -
m o d u m in itin e r ib u s fa c ie n d is
fim a p r a e fe ftu r a iu b c o m p e t e n ­
c u r iu a tq u e
t i c a u te la e x c i p iu n t , s
Mittens equum in curfum publicum non
mittendum , quadruplumprcaj dicti equi
fifco reftituat. Bartolus.
t io n e m m ilita r e m iu m é tis p r o ­
X X j US«s. Habeat.Gc
s. de fac.fan. eccbr.b nem iné. & -de eicu. mu.l.maximarum.&
fppra de quib.m u.vel
prae.l.ij.
a s ^ K r f u m . T u i culmiV in is, loquitur pti-fe fto p retorio.
b :. Confuetudmem. s.eo^
l.publici.
c Tranflatione. s. defabrii.fi.§.quotiens.
d Legatorum.'i.eo.\.)ñs
tantum m odo, eontra.
Solu.ibi.
e Traclorias . id eft li­
teras dat* lic étis vehéd i anim alia. & adde vt
fupra titu.j.in rub.^
f T vbem u s. Veredi. boc
1 expone vt.j. e o i. ij.
-Accurfius.
g
i u d ic ia li . prsfefl),
nis e tia m o ffic iis e a d e m l e g é fa n c im u s , n e quis e x h ls
p e r p r o u in c ia m fu a m d iic u r r e n s ,v e r e d o
in p o f t e r u m , c u m
n e 1v e r e d u m fu p e r d u c e n d u
e ffe c r e d i d e r i t , i n q u a d r u p lu m
I N id eft ducatum.
x V ro p m s. facit.s. de
ftatúi. imagi.L & vit_
totum . Sc in authen.de
m an.prin.§.illud.
y , Veredo. expone vt.s.
co.l.ij.
p r i is * e x e q u á t u r . D e c o h o r t a li­
o N o-
S
a n g a riis ip fe fiu e
fu u v tá tu r o ífic iú , fe d e x p e d i­
I q u i s k v e l j p v n a m u t a t io ­
fu p e r d u f t o r u m
E m o d u c u m fin g r e iT u s fe ­
N
ta lib u s d e b e t c o m m i t t i ,f v e l h is
h
o c c a f io d e c e ­
p ti o n is c u ria le s v e l p r o u in c ia ­
n o ta m 4 & m u lta m q u i n e g le ­
i v . Impp. A r c a d .8 c
p ro c u re n t, ne
v n q u a m c u r fu s p u b lic u s v e n ia t
n ó fu e r it n o f tr a f a n f t i o , n ó f o ­
d in é v e l c u ria lib u s v e l c o h o r ­
f
& p a b u la & p e c u n ia m p r o
le n n i r a tio n e c ó f e r r e , & e x t r i n -
r e , v e l p ra e cid e r e . q u o c ir c a p e r
curfum. &.1T. de tefti.l.
p r o u i n c ia l e s :
c u r fu e q u o r u m c u r fu a liu m f o ­
r i j b fa g a e o r ú c d ic u n t u r aufer­
o m n e s iu d ic e s &
O m p e r im u s
lo l
v c ft i.l. vfurpationem.
& .ff.d e offic. praefidii.
licitas.
facra p r o h i b i tu m
f
v t i conetur
fá n ftio n e c o -
^ g n o f e a t . Q u o d fi q u is . d u c u m , v e l a p p a r ito r u m ,v e l
a n im a liú p r e ­
c o h o r t a liu m o ff ic io r u m t e m e r a r io a n im o ea quse de­
c e r n im u s , c o n te m n e n d a p u t a u e r it p e r fin g u la anima­
c iu m fife i iu r ib u s in fe ra t.
Legati gentium principi nofubditarum
curfupublico pcjfunt vti.Bart.
x v i . Iidem a a . Rem itheo duci,
r is t a n t u m m o d o k v t e n d i
c u rfu s p u b l ic i facultas c ó ceffa e f t ,q u i le g a t i d e d iu e r fis
g e n t ib u s a d n o f tr a m c le m e n tia
p r o p e r a r e f e ftin a n t.
lia q u ib u s v f u s fu e r it , l in g u la r u m lib r a r u m auri illa­
t io n e m u lta b itu r .
Etiam tccifia tempore expeditionis ñon excufatur ab angariis yd
parangariis. Bartolus.
XXI . Impp. T H B O D . & V A t E N T . A A.
N
V l lu s
p e n it u s c u iu f lib e t o r d in is fe u
dignitatis,
v e i fa c r o f a n f t a e c c le f i a , v e l d o m u s r egia tem ­
p o r e e x p e d it i o n is e x c u f a ti o n e m a n g a ria r u m fé ú pa­
ra n g a r ia r u m h a b e a t. z
Subtrahens mulionem euechoni deputa­
redos.
x i i i . Imp. L e o . A. * p . p .
tum,dece libras argentififcopfoluat.Bar.
n ? e r mancipes. qui ma
V r f u m a m b u la r e * ab o m n i O r ié t a li t r a f t u , nec- *c¡ñ¡á
x v i i . Iidem a a . L u cen tio .
nu capiunt.
n o a b h is c iiiita t ib ’ aliarú r e g io n ú ,q u a r ú íftruftio ^
E m o m u l io n e m m u ta tio ­
O appa ritores. id eftf
t u i c u lm i n is 3 m e m i n it ,t o lli a m p u t a r i q u e decernimus;
n ib u s 1 d e p u ta t u m ,v e l p e r
publicanos: vt.s.de v e & i.l. fi quis.P. nam cum
i t a t a m é j V t i n t r á f i t u f o r t i í s i m o f ú m ilitu m quádo n o fo l ic it a t io n e ,v e l p e r r e c e p t i o - J -IIInro< A lt- n o s ’
T altas ob- f¿3ncjpcs eareuendunt, n e m t fu b t r a h e r e a u d e a t ,d e c e m D i.tl-M
ft r a fe r e n ita s d if p o f u e r it e x a liis a d alia e o s loca dereptionem. parum datUr eis:& fic la
C
N
^
b o r e perferre nequeút.
E t fic n ot. q u ó d equus.
" male pabulatus,male va
Accurfius.
p N c i d . fbb .v n d e n e
& c.A ccu rfiu s.
q Sublimi:m tua . lo ­
quitur praefefto p r e to ­
rio. Accurfius!
r Mutationibus. id eft equis qui perm utationes
veh un fvt.svilprosi.
f Pragrauentur.quia n ó
d ebent minus v el v ili
precio véd ete. A c c .
t /—"sOmpcrinius . ’P ara\ _ ju ereio ru m . expone
vt.s.eo.l.i}-& facit.), de
l u e - a d u o J - i> & .s . d e
lib r a s a r g é ti pcenae n o m in e i n -
d u c i, e u e & io n e fq u e a ñ im a li ú fe c u n d ú con fu etu d in e b
fe r re r e fo r m id a n s .
á n o f tr a fu e r in t fe r e n ita te c o n fe c u t i, & in a f m orii tam
Curari debet ne equoru curfui publico de­
putat orii pabula,¡d eft proh ida cariori pre­
cio yenda tur,& etiá y t no teneantur proui riciales yiliori precio yendere.Bar.
x v 1 1 1 . Iidem a a . MeiTals p . p .
A
t r a n fla tio n e c feruata con fu e tu d i-
m in is q u i ea f o l e n t a c c e p ta m e r c e d e l o c a r e , pra b en d a p e n f io ,a r c £
tu i c u lm in is i m p u t e t u r , tractorias'
N im a l ia m p u b lic a d ú l o n ­
v i d e l i c e t a n im a liu m fu p e r m e m o r a tis caufis nulh. alij
g e m a io r e a c p e r in i q u o p r e
i u d i c i ,c u i u f c u n q u e f i t . d ig n i t a t t s ,n if i t u o tantummo­
c i o p a b u la a eftim antur, p e r m á c ip e s “ a tq u e a p p a r ito r e s f
g a t , fu b lim ita s tu a 1 d if p o n a t ,v t
n e c p a b u la m u ta tio n ib u s r d e fi n t ,n e c jp u in c ia le s v ltr a q u á m
iu f t i t i f fin it r a tio ,p r e g r a u e n t. f
_ Troumcioles gzctiriales
d o c u lm in i,fa c ie n d i lic e n tia m p a te r e d e ce r n im u s. ■
XXIII.
a-
p e r t e v e x a n t u r , n e i d P c o n ti n ­
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
c o n fe ftio n e q u á m
n e ,in p r o f e ó t io n e q u in e tia l e g a t o r u m ,4 anim aliú do­
praftandum
Imp. A n A S T A S I V s A-
V b e m u s n e m in i l ic e r e c u iu f c u n q u e fc h o l^ A rel o f f -
I
c i j, v e l militiae fe u c o n d itio r iis p e r t o tiu s O rien tá is
tr a f ta t u s p a n e s ,o b q u a c ü q u e paufam p ro ficifc en ti
r e d e u n t i,fu p r a v n ú v e r e d ú f v n ú q u e paraueredú,cum
e u e e t io n e t a m é i u d íc ia li s m o u e r e :n ili fp ecialis ei prí"
f t i t a f i t n o f t r a fe r e n ita tis q u a n tita te a n im a liú coW f - o .
Deapparito.praffeft.pneto.&e. T it. liij.
} 0 9
non alteriusrvt." .l.p ro i S
e u e f t i o : e x c e p tis p r o c u P d u b io A p r i f u m e r e his d e n e g a m u s .H o -
k
T K S C T M ta r h & fta tiu if.
forte declinatur
^ U*c tractatoria: &
hic
e~
Z * y iri CU, troBabant
'
contrectabo* arumoU aP cb ' c a , & ^
h is q u i p e c u n ia s p u b lic a s d é u e -
r u f r q u is praefentis l e g is t e m e ­
h u n t :c ú in h a c p a r te fin e n o f tr a
r a to r e x if ta t , v o l u m u s e u m c o -
q u o q u e fp e c ia li a u ft o r it a t e ta ­
d e p o f c it :
q u in q u a g in t a lib r a r u m a u ri his
0 Tfc, dep«tot“S . Vel
fore tractatoria dicuntur
fe r ie n d is c o n d e n a t io n e , q u i c ú -
litera d o * Ucentia yehen-
q u e n o f tr a iufta q u o li b e t m o ­
d ia mmal,*-.vt.s.m u .i.l.
^rjuir-m juvelvt
d o fe u t e m p o r e v io la u e r in t, fe u
liceret
ad trodandum-t. od ap
le n te .iiij.A A .C o fs .
Cornicularij,pnmifcrinq,& numerarii
prafecli pretorio fortita laborum requie
priuilegiis hic infertisgaudent. Bar.
i u . Impp. T h e o d o s i v s & V A L E N T . A A .Z o ilo P R.
T IT V L V S
r, . 4 euo- fu la .
1
S S - t
n e v tm r u . e ip o '
r* ? * *
d P ?= % , « * * " - id efi
qui deputat! fut ad,hoc:
\er{on*& v t fupra titu .j.l. iu d ic iJ fo m b 9, bus.vhis enim. _
qab* a V a -t Corpore, fcn b eb atur
L fumptu dies datarum an q u o J i c o . C u - dam lib ro v b i omnes
L iusbic. fcribebantur, & biduu
adincboandum iter, ¡X
quinqué dies alij qui­
bus pofsit ftare in iti­
nere v b i v elit,non plures.aliás capitur vbi inuenitur: v t fiipra titu.j.
L i i j . 'E t n o t .'q u o d fic
biduum datur his qui
accipiút literas ad tráfeundum per caftrum
Francum.
D E
M T T M ^ Itoribus profectorum pra-
torie & c .
f r \ j j a f i t u r a . fcilicet
Í. p to rix , vt in rub.
& cornicularij erant
qui cornua fonabant
quando milites' ibant
ad bellu m , fecundum
H . de quibus infra.l.
i.
i i j . & fupra de o f. di.
iu d i.l.fc ia n t.& facit ad
h a n c .l. infra titu.j. &
fupra de pala. fac. lar J.
i.& d e d o m e .& protec.
I.j.Accurfius.
g
Sufcéptionem. id eft
officium fufceptoris, de
quibus habes fupra de
fu fcep.l.j.
h TA R cfeñ u tn eí. id eit
t officiales praefefti.
i Perniciem .id eft quod
effet pernicies prouin­
cialium.
k S u if. fic.ff.d e neg.
geft-l.fi pupilli.§. fed &
fi quis.
C .T jj.Ii.l /forrfonw». public oO.I.
rum.Aldri.
m Curiarum . fcilicet
v t funt agentes in rer
b u s : v t fupra dé curiofis.l.ij.
n
Ornicularij . ExV_> pone v t fuprad.
j.omnes ifti erant offi-
O r n i c u la r ij n & p r i m i f c r i -
C
v i o l a r e co n ce flfe r in t.
LZT.
DE
i** L ,¡r céntia m iM data fo rte
y t a e m - °ff t r
in d ig n a t io n e
p e r c e l li .D . x ii ij . K a l. D e c e m b .
M e d i ó l a . V a le n t in ia n o & V a -
l iim m a & e ius t u it io
ÍJ-
p c te n ti m o tu &
ta c o n u e n ia t anim a lia m o u e r i,
q u a n ta tra n fu eh en d a e pecuniae
n ijjflu m e r a r ij in f u p e r q u i
T R A C T O R IIS *
in o ff ic io t u f fu b lim ita tis p e r
& ftatiuis.1
o r d in e m o b fe q u iis m ilitiae t e r ­
Licentia datapro animalibus ad vchcm in a tis, d e fid e r a ta m la b o r ü r e du & arripiendi iter,debet bidui cotineretadmo, á yero trahenda quinque dies: &■ ’ q u ie m fo r t iú t u r : p r o m u ltis er­
nulli debet dori profe,& ne.ejforiis fibi £ g a r e m p u b lic a m f u d o r ib u s , a b
fonis,nifi dhs tatum,qui animalia yfui pu­
o m n ib u s in d if t io n i b ’ t a m m i­
blico deputataprofequuntur.Bar.
lita r iu m q u á m c iu iliu m 0 iu d iI.Imppp. T h e O D O s . a R—
c a d .& h o n o .a a a .
c u m f e m p e r h a b e a n tu r i m m u vr: R a f t o r is
b cum
^ A fta tiu is fo lit is t a n tü m o d o b id u ú té -
n e s,P &
c iu iliu m ta n tu m iu d i -
c u m ,n o n e tia m m ilita r iu m iu r i f d i f t io n i fu b ia c e a t. H u i c fa n -
p u s a c c ip ia t :0 n u l­
f t i o n i a d d e n d u m effe c e n f e m ’ ,
li v e r o p e n itu s c ú n e c e f f a r ii s ia -
v t fi q u is p r f f e f ti a n u s d u m m i­
b i p fo n is p r f b e a t u r ,n ifi h is t a n -
l it a t ,v e l p o f t d e p o l it u m c in g u ­
_
t ú m o d o ,q u i anim a lia a tq u e e -
lu m ,fin e t e ft a m e n to q u o d l e g i -
q u o s fa c r o v f u i n e ce fla r io s j p -
b u s c o m p r o b a t u r , n u lifiq u e a b
f e q u u n tu r :d ita t a m é , v t h is d im ifsis in tr a f to r ia r u m c o r p o q u in q u e d ie r u m n u m e r u s
in t e ft a t o fu c c e f fo r ib u s d e r e l if t i s , f i t i m u n u s im p le u e r it: o m ­
nes
e iu s p a t r im o n ij fa c u lta te s
a d f c r i b a t u r : v t n u llu s v lt r a h o c C p r o u i fio n e
t e m p o r is fp a c iu m a d r e f íd e n d ú
m agnificae tuse f e -
d is n o n fifc i iu r ib u s ,
?
f e d arcae
in q u o lib it u m fu e r it l o c o , c o ­
t u i c u lm in is r a tio n ib u s v i n d i ­
p ia m n a n c fic a tu r .
c en tu r .
T IT V l v s
L iti.
DE A P P A R IT O R IB V S
pr|fe¿torú ptorio,& priuilegiis,eorú.
Cornicularijprofectorum copleto munere
prine ipispurpura adoret:& cisfint otio do­
nati,ad aliud officium nodeuocatur-Bar.
i . Im pp. V a L e N t i . & v A l e v s . a a .Mamertino, p p .
R a e f e f t u r g f c o r n i­
o ft ic ib t u i c u lm in is m e r e n t: c ú
m
TTm
z j
DE
M T ftM B J t-
toribus magiftromm m i­
litum 0-C.
"
in l e g i o n e p r i m a r a d iu tr ic e n o ­
ftr a m ilita n t,a u d ie n tia m t a n tu m m o d o i n c au fis in q u i­
b u s p u ll a n t u r , tuae c e lfitu d in i d e p u ta m u s . I n p r o ­
u in c iis v e r o c o m m o r a n t e s 5 r e f t o r ib u s e a r u m e o s r e f p o n d e r e iu b e m u s ,1" n ifi p u b l ic u m o ff ic iu m a liq u o d
eis in i u n f tu m fit .
cu la rio s , q u i a n nis
i
DE
T I T V L V S
fin g u lis e x e u t , p o f t
L IIII.
DE
AP P A R IT O R IB V S
P R AEfe clivrb is.
- •. .
Qm
adminifirauerunt
officia,officio
finito
principis
purpuram- no»
l o s n o f tr a m a d o r a r e p u r p u r a m
adorant. Item apparitor jedisyrbona illuftris de concujfo.piftofe conuiv o l u m u s : q u o h o n o r e p e r fu n ftus punitur-h .d.cum.l.fequen. Bartolus.
f t i s , c u m i a m m i f s io n e m t e n u e - ® i.Im p p p .G R a t . t a i e n . & t h e o . a a A .P ric ip io . p . p s
t r a n fa fto s c o r n ic u ­
r i n t ,l i b e r u m o t iu m d a m u s , v t
J
a d fiifc e p t io n e m s v e l c u iu f li-
'
R a ^ C T e o s q iu - d e o f f ic io
p o te fta tu m , * n um ero
b e t n e ce fsita tis o ff ic iu m m in i­
Trafetliani exactiones prouincialium
facere non debent , ne: etiam habere ctfiodiam horreorum.Bartolus.
e m in e n t iu m
ft i p e n d ío r ú m &
c u rr ic u lis e ü ó íü t is , v r b ifq u é . p r s e fe ftu -
m e d e u o ce n tu r .
rae , fe r e n ita tis noftrae
u annis
fin g u ­
lis ,a ttin g e r e p u r p u r a m v e n e r a r iq u e p ra e ce p ti f u n t : x
n u lli p r o r fu s e o r u m q u i p r o u in c ia lia o ffic ia p e r e g e ­
r i n t , tra n q u illita tis n o f tr g m u r ic e m ^ ia d o r a r e f i t l i b e -
1 1 . Iidem a K . Z o fim o p rifid i
E pirin o uE .
r u m ,o m n i u m f u f f r a g i o r u m ^ f c r e p t i c ^ ^ i r a n t e .
1 1 . Im pp. H o n o r .& t k e o
a A/Paffladio p p .
R a e fe ftia n o s ‘ b a d p e r n ic ie 5
-a V i c u n q u e illu ftris vrhanaE fe d is a p p a r it o f * c la n -
p r o u ir iá a liú e x a f t ió ñ ib * in
d e ft in a f r a u d e p ift o r e m c o n c u f f e r i t , á c c u ía tu s
P
p r o u i n c ii s , v e l p o tiu s ,lu e r is &
q u a e ftib u sfu is1" fe f e im m ife e r e
v e ta m u s rpraeterea v e l h o r r e o ­
r u m 1 g e r e r e c u ft o d iá ,ve l, cu ria ­
r u m m iu s a tq u e a r b itr iu m f i b i
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
*"
a tq u e
c o n u i f t u s , p e r p e t u i p a n ific ij z
n e x i­
b u s a d d ic e t u r .
.......................... T I T V L V S
DE
'
-
tonbzs prafecli vrbi.
1
qui . ?o1 tejiatu.vt funt prsefe fti pra:to.
u Serenitatis noftra'. hic
p one fuperioré verfum,
numero ftipen .& c.
x Tracepti funt. vt.s.titu.j.
y Muricem, id eft nos
muriceo colore veftito s : vt.s.de vcft. o lo b.
L ij.li.xj.
2 /
V i cunque . Tan f i
^ J c i j . fi habes beneficij : ha­
beas abdicetur . f i panificij, habeas tunc addi­
cetur. & tunc eft c o n tra.s.de pcenis.1. ne qs.
So l. hic fp e c ia le . nam
& alias toleratur talis
fen ten tia, licet fit inciuilis:vt.ff. de pee J . mo­
ris^ .fed damnare.
S cr in ia r iis a u te m &
e x c e p to r ib u s ,c ^ t e r if q u e q u i in
310
cíales prasfefii p r s to .
o Ciuilium '. fic.s.de jagen. in r e.l.ex e o .§ 'v t
antem non.
p Immanes, v t.s.l.j.
q F .f c i tun ta s . fic.ff.
de iniufto rup. teft.l. fi
quis exheredat5".^, eius,
ib i,quód fi taedio & c .
r Tnma . multse enim
e rant.fic.s., de caftren.
pecu.l.fanali.
f Iubemus, fic.s. de o ffic.refto.prouin.l.in officiales.&.s. de agen, in
rebus.l.ex eo. in fin.
LV.
AP PA R IT Q R IB V S
M A G l S T R Orum militum,& priuilegiis eorum.
a í ~ \ P i f i f '. s . ú m . i j . L
I . Impp. V A L E N . &
b í \ V i in officio. OrdiV / niífin t militaris.(ci
licet eius mili­
tiae iii qua funt puta num erarij,& fiiñilessvt in­
fra. 1. num erarios. n o n
tamen m odo militari
pbfíunt teftari i v t. s. de
tefta. 1. ftriniarios.quaé
eft contra i V e l dic v i
not.s.de caftren. pecu.1.
fi.Accurfius.
C T A ^ s k i ¿ Volumus'.
X v t & fupra dc ag r i.& cen.l. colonos. &
facit fupra qui mili, n o á
po f.I.iij;& ; iiij. & infra
titu.j.l.j.
a \ j Vmerarios. D e his
XN habes fupra de
numera.
e 1\afcntalium ¡ id eft
eorum qui p rsfen tialite r nobifeum funt:vtfupra de re milita. 1. nemó
miles.
f E xeuntes. de officio
numerarij.
g
Deferentes , fcilicet
numerarios beneficium
partis militiae . q. d . li­
cet finiatur militia pri­
ma, deferunt tamen fe­
cum partem berteficij
fe u honoris: quia fó ciátur tribunis , v t habeant
eam dignitatem fiue a d'riiiniftrationem quam
habent tribuni.ad quod
fupra de filen. 1. fina, in
fin. A ccu r.
h Immunes. fic fiipra de
adfef.I.non parum. A c ­
curfius.
i
Principatus. & hi pricipes erant quidam o f ­
ficiales magiftri m ilitü
, maiores aliis j qtiafi pri-.
m a capientes fecundum
H u g . & fa. infra de c o ho rd.j.
DE.
^ T ? ^
tsribus Proconfidu &■
Legati.
C f - \ F f i c u > . Loquitur
V _ y P r o c e n fn li A fr i,
ese . & facit fupra tit». j.
I ij .
p i P paritionitua.V ra . con fiili Africae Io
i
F f ic io ° q u o d tu is m e
V r itis o b fe c u n d a t ,n o n
i V i fe fe 1 in o ffic iis
m a g if t r o r u m
/j c u r ia le m q u e n q u a m ,
e q u i­
t u m a c p e d itu m m i -
nec ex
c s t e r is c o r -
io r ib u s v o l u in u s a g g r e g a r i : at
quitur.& ftcit.S.ti
q M m bra .y tcnim V
m o h a b „ mu]tam¿ ^
ficrefpubhca habet
uerfaoft.cia.qil0d
Í
per hunc librum & tra
fratuin de officiis & in'
a b o m n i n o m in a tio n is in iu ria
iu f m o d i,r e ft it u i e o s m u n iis d e ­
e x cu fe n tu r.
b it is m o x iu b e m u s .
fti.in pro a .infi.n'on e f
g o alterius curis adftr. '
Ctum accipiet
1 litar e m ó f tr a u e r in t,
11 .Iidem . a a .M amertino p . p .
^ v V i in o ff ic io m a g iftr o r u in
i q u i e r ü t in te r a p p a r ito r e s h u ­
J I. Impp. A r c A B i v s & h o N O R . a A . D o m in a to riP ro con fu li Africae.
V ¿ e q u i t u m a c p e d itu m m i li-
^ ^ iia m
fo r t it i i u n t : o r d i-
h is fin t m ilit a r is .15
T j R o b a r i a p p a r ito r e s m a g i-
X
A
P p a r it io n i t u s P & le g a t o r u
A A q u a d r in g e n t o s
effe
r ia le s in a liq u o o f f ic io , n e q ; c o ­
h o r t a le s ,n e q u e c e n fib u s a d fe rip to s v o lu m u s .6
Numerarq illuftrium cbmpleta militia ;
&■principatus munere fu ncli gaudent p r ijtilegiis hic itifeiiis.item qui funt de numero
militantium,gaudent priuilegiis eorumiqui
yero fu iityltra numerum,lionJioc dicit c i
l.feq .B a r.
f i b i d e t t a A o s r eip u b lica e
m em b ra
iii.
fteriae p o te fta tis n e q u e c u ­
h u í
"3n o n
N p r o c ó f u la r i p r o u i n c ia * o f­
m ilita ris* fiíd ó r ib u s e o r ú b e n e fic iu m d e fe r e n te s , s fb c ia r i p re­
TlTÍVLVS
LVll.
A P P A R IT O R IB U S
com itis O rientis.
I . Im p p.T h e o D .& A réa .! a A.
t) E
N o f f i c i o 1 c o m it is C i­
ri e n tis n o n a m p liu s q
f e x c e n t i a p p a rito r e s
h a b e a n tu r , q u o s q u i d e m p u b l ic is n e c e fs ita tib u s n o u im u s a b tin d e f u p p e te r e .*
T I T V L V S
L&III.
D E C O H O R T A L 1B V S ,» t
principibus,4 corniculariis,ac
primipilariis.
d i A io n ib u s ta m m ilit a r iü q u a m
Stationarij,qui irenariha appellantur,
non debent facere exacl tones , nec aliquem
in carcerem mittere,etiam f i crimenf i t mu­
nif i l u m . B a r .
c i u il iu m i u d ic ú fe m p e r h a b e a ­
1.
c ip im u s :ita v i d e l i c e t , y t p o f t c ó
p le t a m ilitia m a b o m n ib u s in ­
ImpsC O N S T A N T I N V J . A .
e d ifio fuó ad A fros.
tu r im m u n e s .h p r in c ip a tu s 1v e ­
M nes
r o m u n e r e f u n d o s , tr ib u n is v i ­
g il u m k m ilita rib u s a g g r e g a r i
v o lu m u s.
Im p. A N A S T A SI V S A *.
magiftro militum.
V.
E
fta tio n a rij
7
neq;
fu p e r e x a A io -
nem
a u d e a n t,* n e ­
q u e c a r c e r é h a b e a t,
n é v e q u is p e r fo n a m * lic e t p r o
O s q u i in o ffic iis v e f t r i s 1
m a n ife fto c r im in e , a p u d fe h a ­
m e r e n te s ,fta tu to r u m m t a -
b e a t in c u ft o d ia , 1 fc ie n s q u ó d
t ú m o d o n u m e r o íf e r t i fu n t,fo ­
fi ta le fu e r it c o m m if fu m , c a p ite
r i p r s f c r ip t i o n e m u n iri: “ e s t e -
p u n ie n d u s e ft .
_____________
r o s v e r o q u i fu p ra
h u iu fm o d i
A ullus iudex yolentem militare appro-
n u m e r ú m ilita re n o f c ú t ü r ,q u a fi D
dehetf i n' f * ™ pro ba to ria ,nec per. ..
„
l - i i n- r
mittere ettamyehere,exceptis prouinciaofn e c m ilita n te s, & a p u d iU u ft r if- .
qui curfiu p M ic ifo tetu d in L
fim a s p r o f e c t u r a s , & a p u d c la r ifs im o s
&
DE
LV l.
A P P A R IT O R IB V S
proconfulis & legati.
Obfecundans froconfiuli yel legato, non
debet effe curialis, y e ladfiriliusalicui cerf o r i l & f i adftricbuo eft,debet reftitui:^ apparitores legatorum debent effe qua dnngtti.Bartolus.
I . Imppp. V A L B S T 1 N . T Ü S O -
TS O S . &
ARCADIVS.AAA.ad
Elauianum ProcOnfnlem A f r fe s .
COH07V
talibus c rc.
in fi.not .Jed quidam ha­
bent ru b r i.y .p r o xim u P i
Y /^~\ -bines ftationarij. ^
V _ / ftabant in confia
nibus: qui & dicúturlimenarch^ & irenarche:
vt. ft. de cu. re, 1. diuus.
A ccu r.
2 Incuftodia.ytik.s.de
curió.l.j.in fin. &.l.'fi.& * f t f m
de pri. car. l.j, & de aecúfa.l.fí quis.
a X I V i u s . Probare , idjw t Uio,
A N eft approbare in bic) tino
officium,vel prouehcre, taiitua tu
id eft promouere fine¿»e,pat
litera principis qtiae efi qua edaapprobet:vt hic, &.j.de ta h b .fi
diuer.offic. l.in his. &.1; ‘ n
pe.& fin.&.s.deremili- c‘ mltai
ta.l.neminem,
aliemos tu
b
Suftinentia. vt. s. de bnrús efat
agen.in re.& nó alij: vt gemm
s";de decu.l.j.& fi.in fi. lites.& ia
e M uneri.id eft gereti- ln £Xmr
bus tantum munus;
ru..m \r
d «idminiculum. qtiod ‘tS mdt2~
eft per officiales quos
^ ,ar‘
fibi eligit.
* altas *
e Q ° h t a . alias incipit, ’>eu‘u
O folita cohonalibüs
S y r is priuilegia &c.
aiias incipit, priuilegia.
& estera defunt.
f Baftaga. baftaga feü
Impp. C O N S T A N T I N V S & C O N S T A N »
a a . T auro p . p .
V l lu s iu d i c u q u é q u a m fin e fa cra p ro b a to r ia pro-*
fín e c in g u li p ra e fe rip tio n e
T I T V L V S
DE
fiuftinem.Bar.
p r o u in c ia r u r e c t o r e s
d e q u o li b e t p u lfa r i & c ó u e n i r i ,
r é l p o n d e r e n e g o t i o fa n c im u s.
nbiu comitis Orientis.
tT iV ojficio. S. titu. j.ljj;
1 Accur.
q<f e x ig e r e c 5 fu e u it ,n e c a lien is
fe p a r tib u s im p u d e t e r f in fe r a t.
m i l i t i s fu e r in t d e e o r a ti,e x e u n ­
t e s , f trib u n is p raetorianis partis
cofu l regit, nam aliqua
regutur per alios. f. c0_
mites pirefeiftos.
f Impudenter.fic .ff.de
p ro c .l.q u * omnia.§.i
£ & <$Kiocuri* erant
coartati.^iccur.
x Principibus, hoc S c
y t. s. titu i i i j .l . numera-, ics.
;
f t ip e n d iis
proconfulari prtuinl c i a . i.meaquam Pr0.
U
fic iu m p r o c o n fu la r c p o f t u le t
f tr iú m a g if t r o r u m m ilit u
t a l iu m ,q u i o r d in e &
rI
I
lidetH A A .ApoD onio.
ta m p r a e fe n ta liü e q u a m O r i e n ­
q u e r u n tu r .
Im pp. a R c A B .& h «5N O R . A A.
r V m e r á r i o s a v i r o r u m ilh fr
n
c e n fu im u s
d e p u ta d ó s d e h is d u t a x a t ,q u o s
tn .I m p p ¿ T H i o i i . & v a l e n ­
t i n . a A>Baffo r . ? :
Trihunis yigilum .non
loquitur de illis q uifunt
fupra de offici, praefec.
Vigi. l.j.fe d de his qui
fu nt.j.d e coh or.l.j.
1 ' p O s. Veftrif . lo q u ir tur magiftro offi­
ciorum .
m Statutorum, taxatus
erat eorum numerus. &
facit fupra de fa n .e e c le.l. non plures. & fu­
pra de offic.m agi.m iliJ.
.jjlSc.iij.
h M u n ir i; nam fub te
fi6 fub alio conueniuntu r i & in ciuilibus & in
crim inalibus caufis.
VA LE N S
.ad Artem iii correftoré.
a a
k
3ir
C odicis Liber duodecimus.
3 U
X \
b a r e 3a u d e a t,v e l p r o u e h e r e . E x c i p im u s tam é of­
ficia p ro u in c ia lia c ü rfu s p u b lic i fo lic itu d in e m fu ftinét i a . b n e c e n im t a n to m u n e r i6 a d m in ic u lu m a d e n e g ó
p u b lic a p e r m it t it v t ilita s .
Priuilegia folita cottceffapeT dominum Diocletianum principem, cor.fim antor,Cr etiam extenduntur,prout infra deftcribitur.Bartohs.
III.
Imppp, v A L E N T . & V a L E N S & G R A T.
a a a . Fefto confulari S y r is .
D io c l e t i a n o p o r r e A a fu n t a tq u e c o n c e f f f n o s quo-
q u e p o r r e x im u s : a c iu b e m u s
eo s n o n ad f o lic it u -^ '.^ *
d in e m b a fta g s e , f f n o n a d fu n A i o n e m nauiculariam
d e u o ca u d o íj
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
,
O l i t a e c o h o r t a lib u s S y r i s p r i u ile g i a , q u z a diuo
S
¿ íl*
3*3
vafiagi(vtrum que enim
dieitur)ofíicium publiSaflttaru cum eft ( vel militia)
.
quod gerentes,baftaga-.
rij dicebantur: qui rufticos ad 'quintam beftiam
principi dandam c o g e bit:vt.s.d e m u rilej.iiij&\l.sternam.
a 'P rim ipili. quia fue­
rat primipilarius.& not.
quidam h abetpaftus prim ip ili: & leges,
tranfaSa fu u ftione paftus primipili com pe.
fe.& c. & dicitur paftus
per fim ilitudinem : quia
ficut hom o prim o co ­
m edit,fecundo digerit:
fic ifte primo g erit o ffi­
cium,fecundo rationem
reddit , & ita digerit
quodam m odo: v tin fra
eod. 1. ordinariorum . &
* & h a c le- ahás faftus. * & eodem
&• Pyttho m odo legitur.ve! careas
¡x
v tro q u e : & punita poft
■
¡t m ed i- d iftio n é prim ipili. A c S * kpnore curfius.
cc effictum J, j^eciijatiorii. a p r s d ipriunpili. ¿lis folicitudinibus bajuiias efrhe
& nauiculario¡Uum. a liis rum.
quód
Ofdroenam. c c ^ s F f i c i a . Ojfido pro-'
\ ^ J p r ¡ o . fcilicet tuo.
& vel,p ro etiam,
Eicwtque . Su bK ^ sjh tu a t.vt fupra de
fil. o ffic . m ilitarium .l.ij.
e Ofroena. i.p rou in cia
p r s d i ñ s . & fic habeas
Ofroen^.alias eft A e d efe n s :& b e n e ftat.
f Impetratis, per quam
curiam euitabant: v t &
fupra de d ecu r. 1 . euacuatis.
g p I apparitor. ConditioD ¡«.nifi ad talem die
v en e rit, proferet fen­
tentiam condem natoria m . fic enim perem­
ptorium m ittitu r: vt.ffl
de iudi.l. ad perempto­
rium, nam hic quodam
m odo eft perem ptoriú.
poteft enim damnari li­
cet abfens o fficialis: v t
& fupra de poe. 1. diuus.
fed alias regulariter có ­
tra,fupra de accuf.l.abfentem.
h Subleuamus. fic fupra
de apofta.l. iij. & . ff.de
s d il. edi. 1. quis fit fu g itiuus.
^
d
\
1
( ~ \ * ^ inarÍ0Tum-£é¿/
D e cohortalibus.
d e u o c a n d o s ,n o n in u lt o s c u r i a - A
l ib u s c o e tib u s a d f c r i b e n d o s ;v e -
COS.
r it o r e s,q u i* v e l f p e c u la to -
r u m p e r a c t o l a b o r e m ilitia?, p a ­
r u m v e l o r d in a r io r u m fc a t t i g e ­
ft u s p r i m ip ili a c o m p e t e n t i f e -
r in t g r a d u m , n u l l o a n n o r u n u ­
t r an fa c ta ,
m e r o ,n u lla I t i p e n d i o m c o n t e -
p r a s r o g a tiu a m h is r e c u ia t io n is b
p la t io n e la x e n t u r p r iu íq u á p r i­
d u lit a t e
fu n c t io n e
m ip ili p a f t u m
o ff e r im u s .
IIII.
Iid em , A A . & c R A T I A .
a P rob o p . p . .
reé to ru m
r a t io n e
b it u ™ l o c u m , q u i h u ic fu n é t i o -
p r o u in ­
n i h a b e t u r o b n o x i u s , v e l aegri
c ia r u m tuse m a g n ific e n tia ?
c o r p o r i s la b e , v e l defefTae f e n e -
l it e r is v o l u m u s a d m o n e r i ,v t f u -
d iu tis e x t r e m a a d im p e t r a n d a m
f c e p t o s i n o ff ic io p r o p r i o c v e l
q u ie t e m c r e d id e r it p ra e te n d e n ­
p r o b a t o s , c o h o r t iu m n o m i n e ,
d a , n o n p riu s o t io c o n d o n e t u r ,
O
F fic ia
1 d ig e f t a
c ó p l e u e r in t . Q u o d f i a n t e d e ­
.
v e l l e g i o n u m p r iu ile g iis e x i f t i m e n t in f e r e n d o s .
Habens plures filios debet cohorti fiu e
collegia cui eft 4dftrichtsyymrm ad ferm en-
^ o m n e q u o d p r i m ip ilo d e b e ­
B
dum deputare,alterumfisa p a tr ia . S i yero
habeat ynum tantum,potius cuna fisa pa­
tria,quam collegi0 eum deputare debet.B a r.
v.
Q
Iidem .
aa.M od efto p.p.
V ic u n q ; p e r O fr o e n a m
f
p r im ip ila r iu s m a io r e Isetat u r n u m e r o filio r u m ,
v n u m l o c o f u o v e l u t i h e r e d it a ­
r i o iu r e fi ib ftitu a t , d a lte r u m p r o
am o re p a tr ia , A ed e fem e* cu­
ria? tra d a t o b ie q u iis te se te r is q u a
v o l u e r i t m ilitia p r o u ifu r u s .S in -
t u r ,e x p é d e r it . E o s e tia q u i p r o
f c e le r ib u s fu is f o l u t o m ilitise c í g u l o a d d ic ú tu r i n f a m i s : n e in ­
t e g r o p e c u l io
a fu b
h a c o c c a f io ­
n e laeten tu r,ita c ó d ig n a e v l t io n i
eo s v o lu m u s fu b ia c e r e , v t fu n ¿ t io n i q u o q ; q u e e x t r e m s ° m i­
l i t i s d e b e t u r ,n ih il e x e o r u m fa ­
c u lta tib u s fu b tr a h a tu r .
v 1 1 1.Im p p . A r c a .& h o n o P„.
a a .Éuthym io Vic.Afiae.
P e c i e b u s p r im ip ila r ib 9 a d s -
S
r a n d is P e a d e p r e c i o r u m t a -
.x a t io f e r u e t u r ,q u s in v e n a lib u s
a u t e m d u o s ta n tu m p r o c r e a u e -
p u b lic is p o t e r it r e p e r ir i.
r it : c o h o r t i fa tis fa c e re c o g a t u r ,
In Illyrico centum apparitores fingulis
iudicibus obfiecundsnt,0 “ non yltr.i.ad qua
obfiequia non deputantur mi qui.fed illi qt.i
tantisfolicitudinis debitas exequittur.Bar.
1 x . Iidem. a a .
& c u r i a . Q u o d fi v n u m p r o c r e a u e r it ,e u n d e m o r d in i p a tr ie
r e f t it u a t ,n u ll o c o n tr a h a n c f o r - c
m á b e n e f ic io v a l it u r o . D a m u s
f i n é l ic e n t ia ta m p a tr ib u s e o r ú ,
q u á m ip fis q u i h u iu s l e g i s a u é t o r it a t e c iu it a m o b f e q u io a g­
g r e g a t u r , v t fi q u o s c u ria le s p a ­
t r o c i n i o p r in c ip a liu m i n u e n e n n t e x c u f a r i,in m e d iu m p r o f e ­
r a n t : v t & ip f i fim ilib u s o ffic iis
E r I ll y r i c u m ( i n q u o p lu r i'
P
m a a c m a x im a n e c e fs ita tu m
p u b lic a r u m
e m o lu m e n t a o ff i­
c iis c o n ft a t p r s f id a lib u s e x p e d ir i) c e n t e n i ff n u m e r o fin g u lis
iu d i c i b u s o b fe c u n d e n t: n e c v l ­
3 1 4
pofitio. & dic locum , id
eft tempus, ficut in vul­
gari dicim us,non eft ad­
huc locus,id eft tempus,
v el dic,ante áduerbium
tem poris, v el dic q u e d
locum adducebat ad im­
petrandam excufatione:
quia fcilicet diu in eo
lo c o , id eft officio fteterat, vel irt infirmitate,
v e l in feneihite. Accur­
fius.
n Peculio.id eft falario,
quod p e r ib it: vt.)’. eo.l.
quiffquis.§.dehiric.
0 Extrema.id eft fi etiá
in minima m ilitia erat
o bnoxius,om niafua bo
na ei relinquit,
p r -Pedebas. adorandis.
J ) alias adhasrendis,
aliás ad atrandjs,id eft
ad srariu m deducendis
pro dando primipilari­
bus. & fa cit.s .d e erog.
mili.an.l.feptem. ■
E !'
r Illyrie
q |")£
lUyricum.Centeni. fíe. "5.d( e apparii
procoriful.l.ij.
r Immania, id eft c r ü - '
delia & in iqua.aliasinan ia.& fic idem ,
f / A Vicüque. Tabulas.
officium emendi
chartas & pa­
randi: & fic de tabulis,
id eft pugillaribus di­
ca s , v b i afta v el me­
m o ris p u b lies feribebantur.
t F u erit.f í e . 'i. de fabri,
l.fi quis.'
P
7
• B * S 'eZe'
^ p r o p te r
vilitatem
d icit gregem . fíe fu­
pra de m ili, vefte. l.fin,
in fi.
tc, ^¿degandum. fic. 'j. de
UC
tr a h u n c m o d u m v e l a d m ilitia
vllu s a d fp ir e t ,v e l c o n n iu e t ia iu d ic u n i p e r fe u e r e t . A d ­
d e p u ta t i,p a r e a n t im p e t r a t is .f
a ppa rito r criminofus fugiens citandus
efi. quod m fi intra talem diem yenerit con
tra eum proferetur fententia condenatoria:
h i b e n d i a u te m fiin t a d h u iu f m o d i m in ift e r io r u m o b -
‘M* nsn c°ParenteSondennabitu r. Bar
VI . I m p p p . G R A T I . V A I , E N . &
t he o aaA .N eo th e rio p p
b u s d e b it is e x e q u a n tu r .
.
.
I a p p a r it o r d e fu g e r it c r i m i -
S
fe q u ia , n o n illi q u i v a n o m i l i t i s n o m in e im m a n ia 1 lu ­
c ra fe f t e n t u r , f e d q u i n e c e f s it a t e m o ffic ij fo l ic it u d in i­
iVemo poteft ad officium cohortalium accedere , nifi prius in matricula
cohortalium receptus & def.riptusfucrtf.pcna contrafacientibus imminete.Bartolus.
x.
n o f u s ,e d ic t u m q u o r e u o c a - n
n
p o f s it,a d ie c t a c o n d itio n e s
l e g i b u s fu b f e q u a t u n c u in i fif u e -
Q
r i t ia tis fa c tu m ,m e r ito in latita n ­
t e m á iu d i c e p r o q u a lita te p e c ­
c a t i fe n te n tia p r o f e r e tu r . V e n i a
e n im ta lib u s n o n p e r m it t im u s ,
fcilicet * iudices.
n e c in d u lg e n tiis c rim in a f u b l e Speculatorii, quales fu t
u a m u s .11
pnefides: v t-i.d e priua.
-Apparitores quoruncuncp iudicumno»
caree. l.j.
r
pojfimtficnht m numero ahquotum m ilitú,
k
Ordinariorum. Tciliaut contemplationi ah enu s fiipend u reU cet aliorum.nam & pr s ^
x*n jr,u fq u am p n m ip U ra tso n em red d ifides o rd in irij fu n trv t
r .riKr ? ' Cttmm i’fttre yt ¥ “ n i donentur,
fupra de m o.multa. 1.
1 ?a/rwn.expone v t fupra eo.l.folita.
01 -^ate debitum. p r * -
O
1 ir.lvii/.
R d i n a r i b r u iu d ic ii a p p a ­
itemfolutus m iliti a ob delicium,non ob hoc
tfia nuntia. rehnquuntur.Bur
Iid e m .a A .& T h e o d .a .A n th e m io
p.p.
V i c u n q u e c h a r t a s , v e l tab u las, r v e l q u o d c u n ­
q u e a liu d m in ift e r iu m c o h o r t a lis o p t a u e r it, n o n
a n te a c c e d e r e p e r m itta tu r , n ifi eiu s n o m e n
m a tr ic u lis r e c e p t u m p r im itu s fu e r it :
fita h is q u i
c p ce n a
pro p o ­
c o n tr a fta tu ta c c e le ftia c r e d id e r in t
fc ip ie n d o s a liq u o s , a u t q u o d li b e t
fu -
eis o ff ic iu m in -
iu n g e n d u m .
E-xcmptus degrgf cohortalium propter crimen.fi y oluerit ad idem facramentum repedare,allegaredebet & oftendereprincipis oraculum ex certafii'ttM coibcefum.Bar.
X I.
Im p p .H O N o R .& T H E O D O . A A. A n t h e m io
P.P.
I q u is e x greg e** c o h o r t a lin o r u m ,v r g e n t e c r im in is
S
in ie c t a t io n e ft ip e n d iis fiie r it e x e m p tu s ,a u t o t io tr a
d itu s q u ie tis a rtib u s im m o r e t u r ,a u t f i a d p r if t in a f a c r a m e n ta p r e c u m m ife r a tio n e m a lu e r it r e p e d a r e : in d u lt u
n o f t r s m a ie fta tis o r a c u lu m a m p l i f s i m s t u s f e d i o ffe ­
* c a . a a A .T a tian 0 p . p s
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
rat a lle g a n d u m .1
3*5
C odicis L ib er duodecimus.
diuer.offi.l.iij.Sed co n tra.s. dc fufcep. 1. li aliquid.Solu.hic alias,non
in officio deliquit. V e l
h o c ex certa fcientia: vt
ib i patet. Item , j.titu .ij.
l.quicunq;. contra. S o l.
ibi.itemfacit.'s'.de dign.
l.iudices.
t Coi. The. a q j cobonaiis.Xgtocetur.
12.I.1S8.
^ fic. s. v bi decu. v el
c o h o r .l . j . & .s . qui m ili,
non po f.l.iij.
b T a tria .pa tré filius fequitur-fic-s.de m urile.l.
fi.lib .x j.& de fabricen.
I.iij.& d c ta b u .l.j.& fin.
& .§ .fed n e c.
C M nn n. xx x .fic .s.d e
prscfcrip. xxx.an.l. p r s ic rip tio n e . con tra . v b i
d icit, xl. So lu . h ic pro­
pter dignitatem in qua
f legendum ftetit. argu.s. de fun. rei
quadragm- pub.l.eum .fe d ib i non
ta :y tin c e - fuit in dignitate.
dice Theo- J
E x e m p la maiorum,
dofian» & quos fequitur: vt.s.ea.1.
meo retere §.lib eris.& fa.C .dc eme.
manu fc r i- propinquo.l.j.
pto.CótiuS. e Cundios. non folum
a
viles cohortales repel­
lu ntu r
dignitatibus,
fe d etiam omnes artifi­
ces : v t fubiicit, & . s.de
digni.I. ne quis. & neg.
ne m ili.l.j.
f T V T E llum . E x p r in c i i . N pe.ho c expone v t
s.de ap.ma. m i.l. num erarios.in fi.
g Blandiri, quafi pofsit
deferere fuum officium,
h Concedim us.s.l.proxi.
in princ.cum co n co r.
i k jjp o f* . repete cótra.
k / " V Eifcjuis. Carent, v t
V V f u p r a d e offi.rec.
pro.l.fi quis. &
fa .s.l.pro xi.& .l.fi cohor.
t a lis . in princip . cum
co n co r.
1
Interpojitam perfonam.
quod non poteit per fe,
nec per alium : vt. ff. de
ad m i.re.ad c i.p e r . l.ij.
§•>
D E
M ? T M A l­
toribus prafecli annona.
m a T paritores. TrafeX X ciura. id eft pra»-
fe fti vrbis. nam v n i c ó miflum alter facere non
debet: vt.s. de tefta.l.hac
cófultifsim a. & .s.de o f­
fic. prsefec.vrb.l.ftudentibus. & argu. j . de exe—
en.l.ij.
n Secreta.id eft feparata,rem ota,vel diuifa.
o Fungantur, cum fuis
apparitoribus : v t infra
l.p ro xi.
P T ) A # ^ • CompulX fores, id eft appari­
tores.
q officio, id eft officia­
libus.
r obnoxius, f.praefeftw
ánnonse.
etia ex privilegio prin
Si cohortalis apparitor,relcoborti ebno- A
obligatus coi:
proprio ad dignitatem
scius,boc officio derelicto ad aliam adffiracipis cenceffo
aliam non adffirabit,Gr c arebit cffcttu príuertt dignitatem, tam ipfe quam Uberi eius
uilegij:Gr commodum cohortalis militia nó
tali dignitate Cr militia ffo!iati,ad pnfubabebii.Bar.
r.am coditionem retrahunto r,nulla niji.30.
x i n i . I m . L E o .A .C ó ftá tin o .P p .
annorumprafcrtp.ione obfiante.
XI I . Im pp. T H E O D O S I V S &
V
V iuf q u iis
s c o h o ir t a lib u s ad
Q
Y A t E K T m u X V S . i l .
I SI D O R O .P P .
S
c in g u lu m c u iu íl ib e t militiae v e l
o b n o x iu s c o h o r t i, a d v l la m
r u e r it:a n te o m n ia c ó t r a lic itu m
o m n i b u s im p e t r a t i h o n o r is i n -
v íu r p a tis im p e t r a t ís v e c a r e a t ,k
fi g n ib u s ,a d ft a t u m p r i f t i n ü r e -
e tia m fi v l t r o n e a n o ftr a lib e r a ­
u o c e t u r : a lib e r is e tia in ta li eiu s
lita te ius geréda e p r o u in c ia ; ,v e l
c o d i t i o n e fu fc e p t is ,fo r tu n e p a ­
m i l i t i s fe u d ig n ita tis c u iu íp ia m
triae b m a n c ip á d is . Q U jó d fi q u is
g
f i b i ia c la u e r it fü iífe d e l a t ú . d e ­
h i n c v n iu e r f is fo la tiis c ó d i t i o -
m i l i t i a , n u lla p rfie fcrip tio n e te ­
lepando. Mi’n¡aa
f
_k3 prapofituratt). "
t Deuocatur.i¿ eft reno,
catur: v t & .‘¿. titu.Ij. ¡jj
cohortalis,
u Infigma. fic.s'.de
inre l .j .& d c t v t o .^
curo luis corcor.
fupra de cohorl
fi qms ex. Sed contra í
ad le.Iul. am.l.i.Sol.hic’
ex certa frientia:ibin6>
argu . fupra de fufce.fi
fi aliquid, ad Ídem facit
quod in.l.contraria nó
Item facit. s. de re mili'.
Líeme!.
ñis q u a m fp r e u e r a t d e fr a u d a ­
p o r is m u n ia tu r , praeter ea fc ili­
*•loqui­
tur prsefe. prato.
2 Larem. 8c ita animó
conftituit ibi domiciliú;
vt.s.de incó.l.ciucs.
a Commoratus, licet nú
habeat ibi domiciliuih;
vns.l. proxi. cú concor.-
r á s ,n e q u id e o r ú o m n i n o p e r fe
c e t q u s e x t r i g i n t a f a n nis c c o l ­
v e l p e r in t e r p o f it a m p e r í o n l 1
lig it u r : f e d a d c o n d it io n e p r o ­
p o f s it a c q u ir e r e ,p r im ip ili ta n tú
p r i a r e tr a h a tu r m e c ip fe , v e l li­
m u n u s im p le r e
b e r i eiu s p o f t ta lé ip fiu s fta tu m
c o g a tu r: m o x
cu r ia lib u s c iu ita tis in q u a n a ta s
p r o c r e a ti , q u o d c o h o r t i d e b e ­
e ft ,i n d ié v i t s fuse fu ii i t io n i b u s
t u r ,v a le a t d e c lin a r e .S e d n e c a d
in h s e fb r u s : ita fc il ic e t , v t e t i ! h i
a l i i c o h o r t a lin u s v e l c o h o r t a ­
q ü i p o f t i m p l e t ! ta lé m i lit i! q u o d li b e t m ilitia ; dignita-
l in i filius a u d e a t a d fp ir a r e fo r ­
t is v e g e n u s a ffeó ta u er in t,curia; patriae fuse reftituan tu r.
t u n a ,c ü i m a io r u m fu o r fi e x e m -
T IT V L V S LIX.
A P P A R IT O R IB V S
PRAEFECTI
annonse.
I. Impp. V A L E N S G R A T I A . & 7 A I É N T . A A A.
p l a d p rse iu d ica n t. S e d e tia c u n ­
DE
ó lo s e q u i d iu e r fa r u m r e r u m n e ­
g o t ia t io n ib u s d e t in é t u r , tr a p e xita s f c i l i c e t ,v e l g é m a r á a r g é n -
P p a r it o r e s vrh a n se prsefeiturse, * annonario
t í q ; v e f t i ú m v e v e n d i t o r e s ,a p o th e c a r io s e ti!,c a e te r ó fq ; in f t it o -
bus Grc.
f C
d ig n ita tis q u o q u o m o d o m e -
a d fp ir a u e r it d ig n ita te s fp o lia tu s
e x h is a u ius fu e r it v l l ! a ffec tar e
h u c o b fe q u iis o b lig a t 9, v e l
^ '-'r é g im e n p ro u in cia ? ,v e l
I c o h o r t a lis t a p p a r it o r , a u t
P %
c , i sGr
V appa,-,t„._
P~E ' ^ ¡ t s
officns
o ff ic io fe f e n o n in f e r a n t : f e d a pp a rito ru m
^
2 m u L t i ° n e fe c r e t a ,11 m i n ifte r io f u o annone
p ra e fe ilu rse fu n g a n t u r .0
re s a lia r á m e r c iu m ,q u ib u f b u n -
II.
q u e e r g a fte r iis a d h a er e n te s, iu ­
Im pp. A R C A D I &
h o n o r
,a a .
R s e fe c tu s annonae c a n o n é q u i a d o ífic iú fu u m p er-
r e m o u e r i: v t o m n is h o n o r a tq ;
P
m ilitia á c o n t a g io n e h u iu fm o d i
r e tin e a tu r o b n o x i u s ,r q u ia d im p le n d u m e a n o n em de­
íe g r e g q tu r .D .I I I .N o n a s A p r i .
u o t io n is fiiae e x a c t io n e m n o n o ft e n d e r it .
b e m u s a p r o u in c ia lib u s o ffic iis
C o n f ta n tin o p o liI fid o r o & Se­
n a to re C o n f .
Nullus pri mipilaris Gr cohortalis ad aliam militiam adffirabit etiam ex aduocationeprincipis, Grfiatimrejlituendus efi cu­
ria ciuitatis ynde oriundus cft.Bar.
x i i i . Iidem a A.Florentio P .P .
t in e t ,p e r c ó p u l f o r e s P f u o s e x ig a t : & c u o ffic io 1 fuo
DE
TITVLVS
LX.
DIVERSIS OFFICIIS & APPARITOribus iudicum ,& probatoriis eoram .
.¿ d ftr iflu s chartarum efficio,yelpublicis ratiocmiisfi ad militiam couelauit,ad primum officium reuocaturp&in locum talis reieElifubftituitur
alius,quem merita dignum faciunt.Bar.
1 . Imppp. Valenti. Valens & G rar. a a a . Seuero mag.militum.-
V l l u m e x p r im ip ila r ib u s ,
I q u a n d o p rse fe & u s p ra e to r io , v e l vicarius,
n u llú e x p r i n c ip e f c o h o r ­
a u t r e ó to r p r o u in c ia ; fig n ific a u e r it eum qui
talis o ff ic ij, v e l a d a l i l p o ífe m i­
ch a rtis a c r a tio c in iis 'p u b lic is in u en itu r ob­
N
n o x iu s , a d p ra e p o fitu m c a ftr i a c militum
l i t i ! a d íp ir a r e ,v e l m i n ifte r iis f i - D
b i c ó t r a p u b lic a m v t ilit a t é b l l d i r i , ? v e l a d q u a m lib e t alia d i -
t r a n f iff e : retrad tu s illi a d fig n e tu r o f f i c i o , a q u o ad n ec e fs ita te m praeftandi r a tio c in ij d e u o c a tu r : * in reiecti
g n ita t é a d p raeiu d iciú praeteriti
v e r o lo c u m is p o t ifs im u m d e f t in e t u r , c u i m eritorum
fta tu s a c c e d e r e c o n c e d im u s .* 1
a d ftip u la n tu r in fig n ia . “
.
^efolutus a militia^ad eande nen adJbirabit fine licentia firix& pfi Cf
impetranscotrai'iuper obreptione^pumty.rpa n a quincp librar» aun. B®1 1 . Im p pp p.G ra .V a lé .& T h e o .& A rc a , a a a A .E u fig n io f f-
Q u o d fi c ó t r a h a n c ta m ía lu b e r
r im a m f o r m ! , v e l r e f p ó f a * c c e le ftia ,q u a e d ! m ilitia a ut d ig n ita s
a u d a c te r e li c ia t u r : p r o in g e f t is
h a b e r i,e tiá fi íp e c ia l ia d n o ta t io n e noftrae in d u lgé tia e e a m o b t i -
N
V l lu s e x h is q u o s c la ru e r it m ilitia r e f o l u r o s , inde­
b it a d e n u o fe c ra m é ta fin e A u g u f t i affatibus3 5a io
p ia t.S i q u is a u te m id p e r o b r e p t i o n e m fo r t e meruerit,
q u in q u e lib r a r u m a u ri m u lte tu r in c o m m o d o .
n u iífe v i d e a t u r : n e c a d f e it io n é
m .
Iid e m .a a a a . E ifig n io p f -
e i q u o q u ó m o d o p a t e r e , q u i fe
" V T V l lu s a p p a r it o r a m p litu d in is
m e m o r a tis a rtib u s p u b lic ae f t u -
IN
p alatin is ad
te x ff
e am p r o u in c ia m
- -
v e l d e e f t cus
e x q ú a oriundus
d e t c ó m o d it a t i íu b t r a h e r e : f e d
e f t ,v e l in q u a c o llo c a u e r it l a r e m ,z v e l q u i iam m -U -
ft a t im c iu ita tis v n d e o r iu n d u s
iu f m o d i o ff ic io fu e r it c o m m o r a t u s ,* o b te n t u pubu
e ft,c u ria ; tr a d i praecipim us^
n e ce is ita tis , v e l e x e e u t o r p r iu a ti n e g o t ij f t n g u f ^
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
3'7
a" y d .pro etiam6 L a r.m i fubaudi, vel
ibi iam fecitidem offí;
cium, vt prsd ix it. & fac;t.s'. de eri. facri. 1. ti.óC
de adfefd-in cófiliariis.
5f.ff.quib.es cau.m a.l.hi
qui.& d.fi.
C
V i yel . A ron vetentar. fic inftitu.
de fu fp ec. tu.
D e diuerfis officiis. & c. Tit.lx.
fti jid e fto b ]igati:puta quia funt códemnati. alias d ifoin& i
ab officio , iudicato, id
eft fententia feparati.
ad quod eft fupra de offic. p r s fe ít . prieto .} . fi
quos.
e N ec e x referipto . v t
fupra tjt.ij.l.fi quis c o n - t r a .S o lu .h ic iq offi­
cio deliquit: ib i ñon, Vt
ib i not.
f f N hit o ffíc iis .i.o S ic iiI libus iftorum qui fequuntur. & facit.j. eo.l.
probatorias. &.I.S. & .s.
de coh or.l.ij.& .’s .de nume.l.curialis.
g Sub tea.loquitur pnefefto p ratorio.
h A D fplendidioris. id
j t x eft maioris,
i Cupiditatis. fie &.s.tit.
ij.l.per Illyricum . & de
re m ili. 1. contra publiutfcendeie cá.Item no.quód afeentm defeen- dere licet,non defeédeiere licitum re. vt.s.de numera J.nulli. §.nulLa. Accur.
k y elut. cum proxima
litera legitur. Item not.
Uaiorude- delida magnorum celaS8 a celan- r; , g fno n puniri: quód
fape Coñtingitdicet iuftitia clanes errént.
l t r Iros.LimitaneosÁ liV mitibus im perij
prafi.m- fie d itto s : v n d e & agri
títrat‘
militum limitanei dicút u r ; vt fupra de fun. limi-l.fi.
m T u i iudicij. loquitur
magiftro officiorum.
f. r
n obtinnit, circa iurifd iaionem . & fie not. ap
lunj 1- conpuetudo dat iurifdiCtionemJic. s. de eman.
libe. l .j. & fin. & . ff'. ad
muni. 1. magiftratus. &
1. f in .& in electionibus
valet-.vt.fF.quod cu.vniu er.l.nulli. & . 1. item.§.
fed hodie. & in aliis: v t
s- de ero. mili. anno. L
t
d eleg .S c fenatufcon.l.
fed ea. & .t.d e e x a c .í. j.
& de priuiL feho. 1, iij.
& J . probatorias, in fin.
& fupra de aquadu&u.
l.vfum .
OT q
rtoriao manar:aA ¡¿««.litera» quibus
approbantur memoria­
les per principem , Se fie
p o fito S jta n tÚ m o d o e x iu b lim is
t u i i u d i c i j m fe n té tia c o n u e n ir ij
tú? Videtür valere: **■
A v e n ié t e s a d m itte m u s ,q u i ea v o *
p r im ife r in iu s tre s libra s auri f i -
t o a d i p i í c é d i h o n o r is c r e d i d e ­
í c i v tilit a t ib u s fin e d ila tió e p e r -
r in t e x p e t e n d a in o e o s q u i il u ­
fo lu e t ,fift a t u t a fu e r in t te m e r a ­
d ió e xe rc e n d a s c u p id it a t is 1a m -
ta . A p p a r it o r v e r o q u i h ú ic fe
b i e r i n t ,v t v e l u t k in m e lio r i fo r
m u n e r i pafíus e ft d e p u ta r i, m i­
tu n a p o f it i, a u t ea fc e le r a quse
litia fp o lia b it u r . H asc v e r o p e e -
p riu s c ó m ififfe d o c e a n t u r , o c ­
n a e tia m caeteris ir ro g a ta e f t , v t
c u lte t,a u t alia d e in c e p s p o f s in t
fi d o m e ft ic u s ,a u t p r o t e c t o r ,a u t
n a tu s e f t ,v e l a d e am in q u a c o l -
im p u n e c o m m it t e r e .
Duces & apparitores , & limitanei caftrorurr, fu b officiorum magiftro conueniitter.no tamen per hoc derogatur iurifdicitoni magiftri m iliti Thracia O - ¡Hyriei, qui
ex confuetudine contra eos iunfdicl.onem
lo C a u e r itla r e m ,* 5 c ú h u iu fm o ­
habent,Bar.
ft a t o r , v e l a a g e n s in r e b u s ,v e l
«.6na...
¿
v ricunque . D ifim p alatin u s v t r iü íq ü e o f f ic ij , v e l
V.
/ ñ t . alias adftria d e a n d e m p r o u in c ia m in q u a
vin. Impp. L
e o
d i v f u r p a t io n e p e r r e x e r i t : m a ­
t r ic u lis q u id e m e x e m p t u s ip fe
& Z e n o .a a .
Ioañni magiftro officiorum.
B "c x l r o s f p e & a b i l e s d u c e s , e o -
V r u m q ; a p p a rito r e s, n e c n o n
q u i fe v o l u e r i t m i t t i , a u ri l i b r i
v n a m fifc i iu r ib ü s in fe r r e c o g a -
l i m i t a n e o s ,1 c a ftr o r u m q ; pras-
tu r .a d iu t o r e s v e r o o ffic io r u m ,
& p a la t in o r ü , ac n u m er a rij c o ­
m itu m illu ftriu m v i r o r u m , fiu é
n e c aliis lu b ia c e r e i u d i c i b ’ p r f -
a d u a r ij,lib r a m a u ri fifc i iu r ib u s
c ip i m ’ ii llu ftr ib 9 fc il ic e t a c m a ­
f o l u a n t , n ifi fta tu ta fu e r in t c u ­
g n ific is v ir is m a g iftr is m ilitu m
f i o d ita .
I U I . Im p p p . T H E O D O S . A E.—
C A D;& H O N O R . AAA .
c ó f u e tu d in e a c p o t e ft a t e ,fi q u a
a d lim ite s a liq u o s O r i e r i s ,T h r a
Ciarú & I l l y r i c i , e x l o n g o t e p o ­
Q
V i v e l e x i g u i r e i fa m iliaris
fu b fta n tia m h a b e n t , m ili­
r e h a c le n * o b t i n u it ,11 refe ru a ta.
t a r e in a p p a r ito r u m n u ­
Memoriales & agentes in rebus,& ap­
paritores prafech pratorio Orientis,non fora
m e r o n o n v e t e n t u r .c
appa ritor ob culpam yel negligentiam
amotus officio per fententiam, adnullamiUtiamadffirabit.Bar.
V . Im p p . H O N O R . & T H E O D .
a a
. G racch o, P . v .
tiuntur pramia militia nifi fecundum confuetudme fin t eorum eleihones manu prin­
cipis approbata , non perliterarum exeat_ pla.-Cr debet dtch officiales efffideles Chtfr.
flia n i.B a r .
i x.
Iidem . a a .H ilario magiftro
officiorum.
V i c u n q ü e a p p a rito r e s o b
v ^ e u l p a v e l n e g lig e n t ia fu e ­
R o b a t o r ia s m e m o r ia liu m 0
P
r it iu d ic a to d i f e m d i , d
& a g e n tifi in r e b u s ,e s e te r o -
iá m a d n u lla m ilitia h a b e a n t fa­
r u m q ; n ih ilo m in u s a p p a rito r ü
c ú lta te a dfp iradi.-n ec e x r efe ri­
prsetorianae p e r O r i é t é a m p l i f -
p t o 6 his v llu s a d itu s r e fe r e tu r ,
fimae p r a f e d u r s e , e o r ü etiá q u i
q u o s c o n g r u i t poenas g r a u ifs i-
in d iu e r fo r u m iu d ic u m o ffic iis
m a e fu b iu g a r i,fi c o n tr a in h ib it a
n u m e r a n t u r ,e x facris p r o b a to -:
q u o q ; facra tifsim is C o n ftitU tis
riis f o l it o m o r e militias fa c ra m e
a d ip ira r e c o n te m p fe r in t .*
Nullus debetfieri proconful M fia, comes
Orientis.profectus augufta:is,yel eorum y i-
t a fo r tir i d e c e r n im u s: P n ó p a f f i m , n e c lic é t e r ,f ó lis a u c lo r ita t ib u S jv e l ía cra rii m ilita riú lite ­
carius, nifi facri firin tj probatoria confecretur.Bar.
V I . Im p p . T H E O D .& V A L E N .
A A .H ierio. p p .
N h is o ffic iis , f i d e f t v i r o r u m
I
fp e d a b i l i u m p r o c o n fu lis A -
f i x , c o m itis O r i e n t i s , p raefecti
A u g u f t a l i s ,& v ic a r io r u m ,q u o s
e tia m m o n u im u s fu b . x x x . in ­
t e r m in a tio n e lib r a r u m a u r i,n e m o a lite r a d m itta tu r n ifi e u m
emilTa fa c ri fe r in ij p r o b a t o r ia
c o n fe c r a u e r it . Q u o d fi q u is ta­
lis fu b t u a s fu e r it a b d ic a t io n e *
c o n u i c t u s : p r o f e f t o irritis his
vil.
raria e x é p la r ib u s , fe d e x a u t h é -
_
& n o f t r o a r b itr io prasftad isdiarvt n u llu s his d o lu s r a u t
D
fraus p o f s it a n n e c li. d e his e tiá q u i fu n t veras & c a t h o ­
licae fi d e i,f iu b e m u s a d m it t i.Á I it e r v e r o m ilita te s , n i f i
e x h is fin t q u o s fo lis a u c l o r i b u s c a p p a ritio n i a g g r e g a r i
v e t u l i a c o n f u e t u d a 0 p e r d o c u it , d e t e d a fr a u d e c u iu f i
c u n q u e a c c u fa n d i f l u d io , n o n f o l u m e n d a c i c a r e r e m i­
litia ,fe d & p r o fe r ip t io n is ft y l t im fu b ir e d e c e r n im u s ,&
b o n o r u m o m n iu m a m if s io n e m u lta m u s .
Mpprobatio fa cía per principe m ilitis militare y olentis habens fubfiriptionsm prmstpts, & adminiftrantium fu b quibus ipfe debet militare, ipfi
traditunexinde yero eorundem iudicum fubfcrtptienem habens,apud officii
dimittitur.Bar.
x.
l id é m . a a . A n a tp ljq m il,
Iidem .
a a
. Erithrio. p p .
• A c f a n d i o n e d e c e r n im u s ,v t in p o f t e r u m n e m in i
Hi
" l i i c e n t i a fit e d e n d i e x e m p la r ia his q u i f o c iá d i fu n t
fp lé d id io r is h p r iu ile g ia
c u ic u n q u e m i li t i ? , q u a m fin e -d iu in is p r o b a t o r iis a d i -
m ilitia e ,p o fte aq u a p r io r e m
p i i c i n o n p o f f u n t ; fe d p e r ic u lo p r im a tu m v n iu f c u -
c ó t in u o la b o r e c ó p l e u e r ít , e o s
iiifq u e o ffic ij ip fas a u th e n tic a s x fa c ra s, quas d iu in a m
A
D
authen.vtfra. fil.§.j.fed
hic puto feciis i quia di­
cit,manu noftra fu bferi
ptis.A ccu r.
r Dolus. N o .ñ ü llu s do Dolus cum
lus poteft com m itti cú principeceprincipp, nec am bitio: mitti ho po~
vt.fF.ad.Llul. d e am bi.l. tefi.
j.n ec deficere folennitas: vt.ftide tefta. 1. om­
nium.
f Catholica fidei . Hsee
lex Leonis eft: qui ca­
tholicus multum auxit
ftatum eccle.vt in auth.
de nón alie.iñ prin. col.
i j .& fáeit. s. dé p o ftu .l.
fin.& dé epifclaudien.l.
iubemus.
t M utloribxs.tia his.A ct
u
Confuetudo. N o t. fic
fupra.I.proxi.in fin.cum
coñ co r. Accu r.
x r T M c leget Muthenti1 A
ex- quibus fo ­
lis probatur: v t fupra.l.
proxi. & not.qiipd mit­
tebatur probatoria ad
eú fub quo erat Futurus
officialis,vel ipfo proba
to portate, Vel aliquo q.
t ic is 4 ta n tu facris p r o b a t o r iis m a n u n o f tr a ib b ic r ip t is ,
q u ? v e t it a c o n tr e d la u e r it,e tia m
c o n g r u a in d ig n a t io n e in c u r r e t.
318
de aliis.
p Decernimus. fcilicet
v t aliter non teneat de
eis fa&a eleftio , nifi
principis fit fubfecuta
approbatio : v t h i c , &
fupra.e.l.in h is .& fu p r a
de agéán r e.l.vlti.& .iij,
in fi.& de c o h o r .l. n u i- ■
lus.& de re milita, l.nem inem .&caué: quia n ó
omnes officiales d e ­
bent habere pro batorias:vt infra.1. proxi. § .
quanuis.
q Authenticis. N o t. au­
thenticum non exemplú E x e p lu rió
probare.ficin authen.vt probat, fed
fpon.lar.§.& ha:c infu- autheticum
per.& . s. dediuer. re. l.f i c,
fancimus.&.s.de eden.1.
p ro cu ra tor. led quid fi
ho c exemplú au fto ritate ordinarij fit publica-
E t e n i m o ff ic ij tua? c e lfitu d in is
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
3 1 9
Codicis Liber duodecimus.
iiibfcribeb2t,& exéplaf t o f t r s p ie ta tis c ó t in e n t a d n o ba t, & authenticum aat a t i ó n é c ú f u b f e r ip t io n e a d m ibat approbato.Ac.
n if t r a n t iú ,fu b q u o r u m iu r if d ia Ceterorum. alias esc*
f t i o n e c o n fif t u n t ,h is q u i m ili­
tero n u n .& dic túc pre­
ta r e v o l u n t , p r s f ta r i:e x e m p la r ito r nominatos in .l. fu­
pra proxi.Sc in eius có-b u s v i d e l i c e t e o r u m c ú fu b fe r i­
cor. alias certo rum . &
p t i o n e e o r ú d é iu d ic ú a p u d f i n tunc d ic quód officia­
g u la q u o q ; o ffic ia p r o u t c ó u e lia iudicia curfus publi­
n it r e fe r u á d is . Q u a u is a u t é m a c i folicitudinem fu ftinentia,fecundum A l.
n if e ft ú fit d e h u iu fm o d i p r o b a ­
b Notitiam. quse eft.),
t o r ia r u m o b fe r u a t io n e e x c e p ta
ib i,& eft notitia.
effe c e t e r o r u m 3 iu d i c ú o ffic ia :
P a n a fa lfi c
Capitis, nam h s c eft
ta m é n e v lla e i i g n o r a n t if r e ­
eftpana ca poena fa lfi: vtfu pra de
l in q u a tu r o c c a f i o , o m n i ú o f f ifalfis.l.vbi
ptus.
d E t eft notitia. Q u i­
c io r ú q u ib u s n e c c ffe e f t p e r f a dam habent rubricam:
cra s p r o b a to r ia s m i i i t i f fo c ia r i,
E t eft n otitia ferinij
n o t it ia b in fa c ris a p ic ib u s f u b memoriae probatoriae:
d e n d á effe c e n fu im u s . S u b h a c
& in c ip it.l. agentium
& c .fe d melius eft v t to ­
ig i t u r o b fe r u a t io n e o m n e s q u i
tum fit de lege praece­
fiu e in h o c fa c r o p a la tio n o f t r o
d enti • & d ic quod n o­
fiu e in aliis q u ib u f c u n q ; o ffic iis
m inat officia quorum
d e in c e p s m ilita re c u p i u n t : q u i
officiales efle non p o ffu n t nifi approbentur
t a m e n ( v t d i f t ú c f t ) n o n p o l iu n t
per principem: v t fupra
p r o t e n o r e ía cra rú c o n f t i t u t i o l.iftaprom iflt.
n u ,v e l v e t e r i c o n fu e t u d in e ,n ifi
e Scrinij. fubaudi,& eft
p
r o c e d e n t ib u s fa c ris p r o b a t o ­
notitia Src.Ac.
r iis m i iit if f o c i a r i , fic u t f u b i e f
O jfictj proconfislis. ité
eft notitia :&• fic in fc f t a n o t it ia d e m o n f t r a t , a d ip ife i
quentibus.
D E - E X E C E T Oto rib u s,& ex&ftonbus.
g X l £ fer, d,uet^ '
X N H anc legem in­
tellig e per id quod ha­
bes fupra de ca. lar. titu .l.ij. & in au th en. de
c o i. §. eos autem. & de
exafto.tri.l.m ifsi.
h f^ \ E ic u n q n e . P alatio. fubaudi de,
^ - v e la .
i T itu ii.fa n t en im mul
ta officia in palatio qui­
bus prcuinciales refpód ent pro principe,
k a pprobetur, in feriptis,non aliter:vt fupra
de iu. filii, prohibitum .
In 6. & dc man.prift.l.j.
1 /are.nota vnum non
debere tangere de of­
ficio alterius.?. de mune.l.in prouinciis, & d e
tc fta .l. con fu lta, & eft
ratio , ne rationes fifca-k s per h o c turbentur:
v t fupra de cotapenfa.
l.j. Accurfius.
m r ' l u e . K ^ n e a r t. vt.s ,
« Jd e exac. trib.l.pen u l.& de erog. mi. ahfto.l.opihatoribus.
n T er Vices, alias v icarios:alias vices, id cft
vicarios. Accurfius.
O Examen, ad eum a
quo fu it m iflus. & eft
fimilis red u Sio de praefide qui aufugit ante ra­
tionem red d itam : vt.?.
t Phanicia v t omnes tá cini. quam
ofdroena tnili.l-j-Scalibi.-vt fupra
legit M e i . ad.l.Iul.repe.l.j.
h ic.
p
M iferam us, n im u u l -
p r a e c ip im u s : fc ie n t ib u s h is q u i
t ia v e l n e g l ig e n t ia q u a d á c o l ­
lu d e r e t e n t a ú e r in t :n o n t a n t ú a m ifs io n e b o n o r ú o m n i u m , f e d
e tia m c a p i t i s c p e r ic u lo , v t p o t e
c r im in i fa lfita tis o b n o x i o s , f e m e t ip fo s e ffe p le f t e n d o s .
e f t n o t i t i a d h s c .S c r i n i j
ria: p r o b a t o r io
Et
'memo­
a g e n t iu m in r e ­
b u s p a la tin o r ú fa c ra ru m la r g i­
riiam debet reci_
pere:• vt
w & infr i eo-L
fancimus.
t a p o l e o s , v t r iu f q u e A r m e n ia : ,
v t r iu f q u e P o n t i , S c y t h i s , M y fiae p r i m s , fe c u n d a :, D a d e , P a n o n i f ,o f f ic ij v ir o r u m
fp e fta -
b ili u m c o m it is A e g y p t i , P a m p h y l i f , I fa u r if, L y c a o n i f , &
P ifid iar.
TITELES
DE
L X 1.
E X E C V T O R IB V S
& exaftoribus.
i v i v t& fu p rsvtnul
lusex vicariis.l.j. 8,- d
omni agro deferto.1
hac definitione^* ar • ’
auth. vt non fiant p '?
& fupra fte vxor
1.11). fed argn .COntrii>
de fabri.l.iure.
rc
0ntra . Audebit,
quia pofleiTorem
H e apparitores yel palatini exaclores per prouinciam yogando infe­
rant protiinciahbus tnoleftiam, peri culum geftorum per eos pertinet ad eos
quorum fu nt apparitores & exañores.Bartolus.
i . Imperatores A r c a d .& h o n o r . a A.adprouificia]es & ad proconfules.
E
p e r d iu e r fa s s p r o u in c ia r u m
partes aut
p alatin u s e x a f t o r a c c e d e r e t,a u t illuftrium
v i r o r u m a p p a r ito r v a g a r e t u r , v e l milita­
ris t e r r o r in f e r r e t f o r m id i n e m :h a c l e g e fancim us,vt
om nes
m e m o r a t i in t e n t i fin t a d p rouincia?
r tfto -
r e m , & c u m e o a g a n t : il lo in f if t e n t c , d if p o n e n t e ,&
a g n o f c e n t e , & fu o p e r ic u lo r e m p e r a g a n t , & impleant
v n iu e r f a .
Deputatus a i ynum cjficium , f e non intromittat de ejf icte fui ceU rti
BartoluS.
u .
Q
Iidem a a . Androm acho p . v .
V i c u n q u e e x p a la tio h n o f t r o
c u iu flib e t t it u li:
a d p r o u in c ia s c o m m e a u e r it ,c o m p u l fo r , e x a fto r,
a d m o n it o r ,p o r t i t ó r v e p r fc e p ti,a g e n s in re­
e x a liq u a p a r te p r f fe n tis n o f t r f
fe r e n ita tis l e g is fo r m a c ó n i u é -
320
& A u g u fta e E u p h r a t e n fis , A r a ­
biae & T h e b a i d i s , L i b y a e , P e n -
b u s ,v e l p a la t in u s , v e l a p p a r ito r illu ftriu m p oteftatum :
h o c t a n tu m p o t e ft a t is a r r ip ia t,q u o d m andatum curif
C f u f fp e c ia lit e r
3 p p r o b a t u r :k
n e c q u ó d in iu n ftu m al­
t e r i f u e r it ,c o lle g i j iu r e 1 p r f fu m a t m e d u m h o c fibi in­
u ic e m m u t u i c f fi c ij lic e n t ia p a r t iu n t u r , a gan t cuncli,
q u o d fin g u lis c r e d e b a t u r .
E x a fto r intra annum debet oftendere quid exegit:& f i non exegit,
caufam denotare cur non exegituzliaspunitur. Bartolas.
m . Im peratores H o n o r . & t h s o . a a . Palladio P P,
l u e e x p ra e to ria n o o f f i c i o , fiu e illu ftris
S
cor&itiuf
fa c ra ru m l a r g it io n ú , n e c n o n & rei priuata: noftra?
t io n u m ,r e r ú p n u a ta r u m p a r tis
m i iit if , v e l e x q u a c u n q u e a p p a r itio n e ad quam cu nque
A u g u f t f . I t e m fe r in ij facrarum
n e c e fs ita te m p r o f lig a n d a m q u is fu e r it deftin atus: fciat
epiftolarum G c:in
o ffic iis v i r o r ú
fc in tra a n n i m e ta s d e b e r e c o l le f t i s ratio ciniis ad p ro ­
illu ft r iu m p r s f e f t o r ú p r f t o r iis
p r iu m iu d ic e m r e m e a r e ,™ e iq u e fu am efficaciam ofté-'
O r ie n tis & I lly r ic i, & v r b i, o f -
d e r e ,& q u id in e iu s in ftá tia e x a f t ú fu e r it,q u id v e in de­
fic ij p r o c ó f u l is f A f i f & A c h a i f ,
b it is h a b e a t u r ,& p e n e s q u o s r e f e d e r it ,v e l cuius culpa,
o ff ic ij c o m it is O r i e n t i s , o ffic ij
a u t q u a c au fa in e a d é p r o u in c ia fu er it d e r e l if t ú . Q u o d
p r f f e f t i A u g u f t a l is , o ff ic ij c o
fi e x a f t o fp a c io anni in eiu s r e g io n is v ifc e r ib u s Prf^ a_
m itis d iu in a r ú d o m o r ú , o ff ic ij 35 t o r in f id iá s t d e p r e h e n f u s fu e r it r em o r a ri: tu n c a b fo lu -r i
TUn^
»- a_ tus c i n g u l o , m i lit ia a b i ic i e t u r , p r im o r ib u s e iusm ilitif
v ic a r io r ú T h r a c is , P
n o™n ,t;i & A
T h c fa u -
d e c e m lib r a r u m auri m u lta p r o p o fit a fi r ed ire difsimu-
r e n fiú c la fs is .I t e m fe r in ij faertrum libellorum ii c :o f fic ij v i r o r u m
fis & M a c e d o n is , &
l e t : & p e r v i c e s 11 o ffic io r u m lig a tu s fe rre is nexibus,cu­
ra p r o u in c ia lis o ff ic ij a d d e b i t ú m itta tu r e x a m e n ;0 nec
m a g if t r o r u m m i lit ú v t r iu f q u e
ei lib e r u m fi t ,v t h o c fe p r i u ile g i o a u t o c c a fio n e defen­
p r s f e c t i O r ie n t is & i l ly r ic id n -
d a t , q u o d fib i a liu d n e g o t i u m , v e l aliam necefsitatem
ü ita to r u m , a d m i f s i o n a l i ú , m e -
p o f t in i u n f ta m e ffe e a u fe t u n c u m h ifd e m licentiam au
m o r ia liú ,o m n iu m q u e p f d a g o -
fe r a m u s p in e a d e m p r o u in c ia c ó tin u a r e exaftio nem .
m1.
g o r ú ,c e l la r io r ú , m e n f o r ú ,l a m p a d a r io r u m e o r ú q u i in fa c ris
fc r in iis d e p u ta ti fu n t, d e c a n o r ú
p a r tis A u g u f t i , & c u r f o r ú p a r ­
tis A u g u f t s : o f f i c i j v i r o r ú í p é ft a b ili u m d u c u m P a ls f t r r r s &
M e f o p o t a n i i s , n o b ilis c o m itis
P h c e n ic e f é ó s C o r f e n s , f S y r i f ,
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
N
Iidem
a a. Ioánñi pp-
...
V l la m p o f fe f s io n e m a lte riu s p r o alienis debitis p
b lic is v e l p riu a tis p r s c ip im u s c o n u e n ir i. ff
Facienti exaftionem contra modum , f ot eft licite rejifti '.C ? f ifT
crimino fu s, poteft pumri. Bartolus.
v.
C
Impp. H o n o k . & t h i o h . A * . V c » anC
O N T R A
t o a c t e m e r a r io a u fú e x a c t io n e m
c e b it p r o u i n c i s
f
•
n o f tr a p r f c e p t a fi q u ifq u am
a u d e b it.
^
m e a e r a to r i e u n d e m c o r r e p t u m ^
32!
Tit.'
D eluerisaduocatorum Scc.
322
1 X 1!.
■ ' T,m exi«rit a l i t e r quám p r*fes v elit,ve l co n cu tit, cum A l.ccm perim us.& .l.anim a!ia.& fupra.bproxi.cum concord.
P roum cules. accufatiui cafuseft. Accurfius.
S S f i v o lu m S e pnrfidis facere debeanvt.s.e.l.j. Accurfius.
O1
• praefefto praetorio.
nr-prnnn.
Tu a. ,loquitur
Sub f^ e c m io n c . id eft fub fida cuftodia,forte etiam in cate-
■
vt fupra eo.l.fiue.in fine.
c Preitrnctdii . poflfeffu b lm iita tis tua; 4 iu d ic iu m fu b
fori. S- not. dari licen dam refiftendi officiali
p r o l e c u t io n e b d ir ig e r e : & li­
t£jcid*m ¿xCedenti modum-.vt &
f' r o’ ra d e iur-fir-L Prohi"
ri,‘bUftum.&ru?rad em eta'
-* •
¿ ^ r X t - r . ipfo fa & o.
,
Obr.oxn*dxccutor. reoelHtur exeeutortem eje vindicas fibi exactionem contravetitum .
f
J n c im u s. Sic c o n S ftru e .S an c im u s vt
fflinim e liceat & c.liceat
dico-f-eumcui ex indi­
cio tui culminis. & lo ­
quitur praife-praeto.
a S u e fiudio. quia nu­
merarius procurauit vt
mitteretur, v e l alius o f­
ficialis : vt in fi. illws.1.
vel ille m ifit, qui loco
p refefti quandoque eit,
v t eius v icarius,
h Intungendi. fubaudi,
licécia.aliás eft in textu,
i K rj l 'onJiirn' fortduerit»
qui binos lepores & c .
fic.s.de adfef.l.fi-&.S. q.
m ili-nonpof.l.eis.§.j.
Jj Secundum. in alia^pu in cia: v t non contra­
dicat fuperiori refponf o . V e l tertiam in eadé,
v e l in alia.
, j- 1 Num marium, not.puÍ S r f f n i r i qui imponit vel
k a u tter
im poni illicitam
V ^ U o a m b a fia ta m .
.r
D E
L V C R TS
nibus officiorum ,fi¡» appa­
ritorum.
ilicet prauos ■vt.J.l.
l . & . i - de hteris di: v t.s.
de fu f.l.v n ic a n o t. licet
quicLm dcaitt de hoc non
dici in hoc tit» . f t d de aduncatis.
o b n o x iu s e x e e u t o r e c ó t r a v e ­
co m p e te n ti
f
qui
c o n u i d u s fu e r it,
fe u e r ita te
v in d i­
cetu r . D a t . K a le n . N o u e m b ,
t e m e r it a t e l e g i t i m e r e p e lle r e .
T r e u e r . C o n f t a n t in o .A .iiij. &
E x a t l o r .profecti p r a e n o antequam
exactionem p u b lica ri pecuniarum fifc e ptam impleat,a!iam fufeipere non p ctefl.fi
tamen fu erit necefinasfiuas exactiones f i mul in eadem p r o jn cia faciendas f i f i p e repoteft, fed non tres-B-rto us.
L ic in io .iiij.C o ls .
vi . l mp. Z e m o
A r c a d io . p p .
II.
Idem a . Eubulida; V ic.
Afric2e.
R s t e r lo le n n e s &
c a n o n i­
P
cas 0 p e n fita tio n e s , m u lta a
p r o u in c ia lib u s in d ig n ils im e p o
S
A n c i m u s / v t e u m c u i e x iu ­
ílu lá tu r a b o ffic ia lib u s & P I c h o -
d ic io tu i c u lm in is q u o c u n q ;
la ftic is ,^ n o n m o d o in c iu ita ti­
m o d o ,f iu e ft u d io S n u m e r a r io -
b u s r l in g u lis ,le d e tia m m a n f io -
r u a u t tra<5la t o r u m ,v e l i p fo r u m
n ib u s ,d u ip fis & a n im a lib u s e o -
i u f i u , q u i j p t e p o r e am plifsim ge
r ú d e f a lim o n ia ; fin e p r e c i o m i -
tuae fe d is a d m in iftr a tio n e f u ic i -
n ift r e n t u r .P r o u in c ia le s t ita q u e
p iu n t,e x a < ílio p u b lic a r á p e c u ­
e u n d i iu d ic e s tu e a n tu r ,n e c i n -
n ia m in iu n g a t u r ,m in im e p riu s
iurias in u lta s tra n fir e p e r m itta t.
lic e a t alia fo lic it u d m e g e r e d a m
1 1 f. Impp. A r c a d . & h o N o r i v s a a . P o m p e ia n o
fu í c i p é r e , q reu e r lu s m i uncias
fi b i caufas r e f p ó f u m praebuerit.
S i t a m e n ita fo r s t u le r it ,v t in ea
p r o u in c ia a d q u a m e x e q u e n d i
c a u la p u b lic i n e g o t ij a liq u is ^pf i c i f c i t u r , alia q u o q u e ca u la fit
e x e q u en d a m ó p ro h ib e r i v n u m
P roc. Africas.
O'
V o t ie n s c o m p u l fo r a r g u i­
V / t uturr in d e p r a s d a tio n e c ó u i d u s ,e t ia m n o n c ó ful­
ta c le m e n t ia
fi m u l ,n o n
p lu r iñ n e g o t io r u m
e x e e u t io n e fu fe ip e r e , d u m ip fi
q u o q ; te r t ij n ó f i t i n i u r g e n d i b
n o ftr a p oen a m “
c lu b e a t l e g ib u s c o m p e t e n t e m .
m i . Impp. H o n o r .& T h é o d .
a a .A driano p p .
e u n d é m q ; e x e e u t o r e ab h a c v r b e r e g ia p r o f ic i f c e n t e m , d u o r u
V r ia lib 9 &
C
m n ib u lq u e
n a u ic u la r iis ,o c o r p o r ib u s x
it a fu b u e n ir i v o l u m u s , v t n ih il
a p p a r it o r ib u s v n iu e r f o r u m i u -
lic e n t ia a n te q u a d e f u p e r io r i -
d ic u m lie ea t^ ,q u o d a d prsedam
b u s r e f p ó f u f n p o r t a u e r i t '. E x e -
p r o u in c ia liu m p e r tin e t.
c u to r ib u s h is q u i fe c u n d a ,k fi­
TITVLVS
L X 111.
D E P R I M I P I L L O .1
1. Impp. V a l e r i a n v j &
u e fim u l d u a s ,v e l e tia m t e r tia m
ca u fa m pafsi fu e r in t e x e q u e n d a
GALIEMVS
lu lc ip e r e m o n lo l u m c in g u li &
p d a tu s p o f t
r a m q u o d v i o l a tu e ft p e r t in e t ,
f o r m id a r e .
*
n iftr a tio n e m b i n c i -
T IT V L v S
L V C R I S
¿X II.
A D V O C A ,
Co-iiofcns fe la fi m d ducenariis, cen­
tenariis,vel atL. ocatu, pandat minrtain , y t
dicti ofiéctal' i conaich p . nuinturJSart.
I . I m p . C O N S T*A S T l M f S . .
4
ad Aelianum proconfulem Africa?.
q u is t
r e b u s h u m a n is e x im a t u r , h e r e ­
1 1 . Impp. D i o c l e t i a n v s
& m a x i m i a N v s a a .Alexádro.
torum ,& concufs'om bus officiorum,
feu apparitorum .m
I
p iu n t d e b e r i : & fi is
D q u i ea p e r c ip e r e d e b u it , p riu s
d ib u s c p e t it i o falua fit.
Deeft conftitutiogreca,ex pratermifsis repetenda. *
D E
a d m i-
a ducen a­
O
B te n t u n o m in is p r im ip ili,
c iu ile s a d i o n e s ¿ a d a lio s
iudices tra n sfere n d a : n o n
III.
V
lu n t.
Iidem A a . D o m n a .
T ilita s
p u b lic a praeferen­
d a c e ft p riu a to r u m c o n t r a -
d i b u s : & id e o fi c ó f t it e r it fifc o
fa t is f a d ú f e fle o b c a u la m p r i­
riis , “ v e l c e n t e n a -
m ip ili,p o t e r is o b lig a t a t ib i p o f t
r i i s ^ e l fi Ici a d u o ­
fe f s io n e m d o t is t it u lo p e t e r e ,v t
catis lasfum
la tis d o t i fier i p o f s it .
fe
e ife
Eorundem . fcilicet ofiiciaiium . ad quod fupra de cur. pu.
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
f
V n a lih u s. Corperi-
\~ a bu s. iimilibas pub iic * vtilirati intendetibus. Accurfius.
y
L ice a t. accipere ab
incorporatis pradiCtis
c o ip o rib u s, quod licet
ab aliis, fed effet prteda
accipere ab iftis . ad o<f
s. de filen.1. drcurion'íb « .J .j.& .ij.& ...iJ.ííau té
diceres mon accipi ab
iftis, quod nec ab aliis:
in nu llo videtur eis
fubuenirei
z D E P fiiM lP r c o ,
?rim iptlarq d,Cantttr
primiadm.mfirutores. g /
'fic accipitur.'i. de c ih o r .l.
Johta. O -.!. ordinariorum.
& .S . de ep ficp . & cier.l,
officiales, alias pro his qui
prim ip ili ferú nt fecundam.
E . potefi accip; hic vtro-
que modo . V e l di: primi-,
pdi» portante aliqua eccafio n e fii officij admm ifira' re,O -fic vtrisqae com met.
a s
Ommoda. i. fajaría.
v
fic accipitur.fi'. de
re iudi.l. commodis,
b P ost admimfiraliont.
fcilicet finitam. & hoc
in n uit feqtiens litera. &
fit no t. argu. cp in fine
anni fit foíuéda penfio. A'(íf¿ :,
quod die vt no.s. lo cati.l.iij.& .iiij.A c .
c H eredi: us. N o t . heredibus dari faiariu. fic
-s.de proxi. facro. fcri.l.
fi quis. & de domeft;. &
pro .i.fin .& de aduoca.
diuer. iudic.l. p o li da~
os.& .ff.de offic. adfef.l.
dié. Se.s.de eroga.m ili.
anno.l.penul.in fi. arg.contra.s. d eleg a .l.ij.
d
1 O m m o d á 4 p r i m i-
n a m n u m e r a riu m 1 q u o q u e , &
e iu s a d iu t o r e s , a d q u o r u m c u ­
AA.
D o m itio .
b o n o r u m íu o r ü a m if s io n e , v e -
c iú íu b it u r is . E a n d e m h a c poe­
1 eit regulares.fic fu
pra de facrofan. eccle.l.
placet.
p E t .p onitur & pro
id eft. Accurfius.
q Sckolafiicis. id eft ab
h is lp i funt de fcholis,
v el eiusfocietatibus. fic
enim accipitur fupra
fym-i.i.s. depriuileJcho.
de txaciio- r Ciuitatibus. id eft in
■ A jii.io . ciuitatibus,vel in villis.
*“ *9-Cr-i. v e l id eft faciunt deter­
as . de ad- ri ad ciuitates,vel etiam
i. ad domos eorú mittunt.
eum
t it u m e x a é t io n é fi b i v in d ic a n s ,
ri)qu i p ruerant du­
centis,quod d ic v t fu­
pra de agen.in re.l. ma­
triculam. & facit fupra
v fii cau fx fifil.vniuerfi. St de fuperexac.l.j. &
infra.l.proxi.
O rx Z fec.C a n o m cn ? . id
b a r e in iu r ia m n o n m o r e t u r : v t
in
r u e tia m p e r p e tu i e x ilij fi ip p l i-
Í
1
c o g n o f t it ,a d ir e iu d ic ia , & p r o ­
c e b i t j p u i n c i a l i ,c fi p r o b e t u r d
d ducenariis.
n r
u f~\Vot;ens.?oenam. omnem honorem excludit reatus : vt fuV ^ / p r a v b i fena, vel ela rif.l.j.in bn. & facit fupra de ofRc..
pra2fed.pr2eto.Lfi q u o s.
Ciuiles a~
V /t-iw ie i.q m b u s te­
netur primipilarius abcu i p riu a to , qui non
fub procuratore C * fa ris, vbi con uenit eum
fifcus, fed coram com­
petenti iudice a g e t: v t
fupra de iur. om. iudi.l.
iuris. & . 1. in criminali.
V e l dicas quód d eb ito ­
rem debitoris primipi­
li conueniat fifcus c o ­
ra fuo iu d ic e , & fic lo ­
quitur fupra de con .ex
lege. l.j. vt cum grauetur quód conuenitur in
iudicem j non grauetur
cum nec cum rifco .0 traxerit.arg.ff.d e i urelur.l.eum qui.
e T J T r it a s . Praferen-
v ¿ .V t A .f f .^ fo c .
i-actione.§. L a b e o . &
fupra decad u . tol.^.pe-
Satisfichtm.i.\dx.cj: non: v t fupra quib.cau.pig.ta. con tra.l.iiij.
Codicisliber duodecimus.
3*3
f 7{rgalk‘.m. quia fit im perator,rex H ie ro fc 3ymitanu?i Vej
ful Romanus.nam acclpieban t c ó fuiatum quand o q u e.v n d e^ '
fter luftinianus ter fuit confuí
m procemio.ft.in fine.
— b**
g T r abearum.tr:.xhez. veftis
is de purpura fecundum H „
¡T
confules veftiebraitar
^
^
& nunc
ft u s , c fi h o n o r d a tu s fu e r it r e ­
.«uperator
confuí.
& facit fupra de doria.inter v i.& vxo.I.fi non verum.
A
st /^>y"mexfola..Comteniri. not. non conueniri v t heredem, eum
V ^ q u i heres non eft: vtfu pra arbi.tn.Leum .& de repu.hcre.l.
j.& iij;& .s.d e reuocan. his qu® in frau. credi, l.ij. & .iij. fed hoc
fa llit,v t hic.Item quandoque aliter quám pro
Solunt ex caufa primipili filius nonexihereditaria p a rte : vt.ff. fiens heres patris potefi cou-uemri pro patre:
de pollici.Lex pollicita­ in aliis -verofecus.B ar.
tione.
i i i i .
Iidem . a a .D io n yfio.
b
? P' B L I C U É .
latltia,ycl confulum nucia-,
tores,~eel infinuatores & c .
Latitia,fcilicet nunciato* al.Traia- res & dic,-vel quia principi
m s.
aliquodfelix nunciabatur a
fidelibus,-vel quia confuí eli
gebatur, y d quia princeps
etiam mittebat eis aliquam
conftitutionem, & nuniius
da ba t, & fubfcribebat fe
dtdijfe.
c
Im m od icu m . id eft
magnum, licet parum acci­
piant ab his quibus hanc latitiam portant.
d / ^ \ Vicquid.Si definiit.
V ^ f l s c eft laetitia,
-R
Bellum ani-
^
.
cu m bellfiperditionem anima* & c or-
Z f p e r d ^ p o r is & fu b fta n ti* in J , tn - d u ca. t:. v t in. authen. de
„ Ítioncm
¿u¡clt9
C
g a li u m ,f v e l c o n fu iu m , v e l tra ­
b e a r u m , s c o m p o fita e v e p acis
V m e x io la p r im ip ili caufa
e r it o ffe r e n d a h tra n q u illita s, fi
lib e r o s ,etiá'íi p a tr ib u s h e ­
fa c ro s v u l t u s 5 in h ia n tib u s fo r te
r e d e s n o n e x if ta n t ,t e n e r i diu u s
p o p u lis in f e r im u s :h o c fin e im ­
A u r e lia n u s * f i n x e r i t : fi n e q u e
m o d ic o p r e c i o n u n c ia r i e x c i -
fu c c e fs iftis
y e f t r o , neC
p iq u e fa n c im u s; a c t u effe iu b e ­
q u ic q u a m e x b o n is eius te n e tis;
m u s c a ftifs im u m : in d ig e n t ib u s
c o n fe q u e n s e ft a p a te rn is c r e ­
n o n u m e r a r iis fc effe p raeben dú:
d it o r ib u s v o s n o n c o n u e n ir i. *
T IT V -L r s
LXIIII.
iu d i c e s 1 fta tu im u s effe fo lic it o s
p a tr i
L S N T I N I A N V S & T H E O D O SI V S . A A A .F lo fo P . P .
j V i c q u i d n o f tr o r t i
ármis 5in p n n . A c c u r.
vn qu am
n u n cia r i
1c o e p e r it p r o f p e r o -
T 84 i
m’s & etiáfuperbus prot l 'm i j a - pter triumphum.
fi n u n t j d fi o r iu n tu r v ic to r ia ; fa -
r u m ,v t b e lla fi d e -
C O D I C I S
D O M I N I
I
N
k..^ ^ i id
ciis noftris . nam rales
m ittu n tu r.E tn ot.in d i-,..
g e fitib u s potius dandú
fic fupra de epif.&derl‘ $
Q u o d fi i d fa c r ile g a fu e r it clif— hfigu is ad declii>andá.
fimunla
lattín
íim
io nnee vviín
o iW
a tn
um
m ,. & aacrcci­i - §.penul.
1 Indices, terrarum vbi
p ie n t e m “ p u d o r is fo r tu n a r u m huiufmodi mittuntur,
q u e m a n e b it e x c i d i u m , & c o ­
m K x miferisAd eft p ju.
peribus.
g e n t e m p ar poena m u lta b it, &
n ^ifcipientem.z iponte
o ffic iu m ° t r ig in ta lib r a r u m a u­
dantibus.& not.cogenr i v e x a t i o n e q u a tie tu r . D a t .
tem '& fporite accipien­
I I I I .N o n F e b .C .P . M ero b au tem pari pcena adftringi. fic fupra de re mili.1.
d e . I I . & S a tu r n in o C o s s .
fin.§.vt autem,
o O fficium. id eft difti
Deeft conftitutio Graeca,ex pratteriudices cum fuis officism if is repetendae.
libus.A ccur.
I V S T I N I A N I
I
S
.
De o optimp maximo laus & gloria.
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
& nu nciu s vadit Sidicii®*^^
populo v t -veniat Vid. 7 " * *
re.A ccu r. .
'
m ife ris m p r e c iu m g a u d io r u m ,
cratifsimi Principis ex repetita prale&ione
F
vel oftedim usnos alii
n e t u r p i c o llu d io quaeratur e x
PVBLICAE LAETITJAEb t
v el confulum nuHciatores, vel in finuatores€onftitutíonum ,& aliarum facrarum vel iudicialiumi llterarum, ex deferiptione, vel a b in uitis ne quid accipiat im m odicu.c
I . Imppp. G R A T 1 A N V S , ? A —
H a c le x co- e
Fafi uS' * quia.homo
firmatur C . fit f*ftuofus,id eft fubli-
h f jferenda p o p ^
nob,s per n o f t r u m ^ ^
cium .Accur.
i Sacros vultus.quia te_
nemus p u b l i ^
S A-
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
D e heredibus & Falcidia & c.
Tic.;.
_
d o m i n i
n o s t r i a fec.praeto.Afri.l.quas laudes.in princip.^
n y ero. vel fuppletiuelegas’: v t ibi.ff.de iufti.Sí iure.l.ius ciuile.
T fu C n fri -1 Iuftiniamu optls fiuum laudabile deo attribuit:
§.h oc igitur.vel legas aduerfatiue: q.d. aliae gen tesn o ftrisco gi¿ .¿ í. C. d e o fic .p r a fic .prato. H f . l.in nomine dommi.
tationibus per fe quiefcunt, v t fupratfed V an dali non per fe,fed
''L ñ o d n p r .i c x o lU . . & d earm u.inprinc.col. . E x quo*
fa fto noftro:quia fubiugauimus eos:vt-C .de oífic.praefe. prteto.
*
. ^L:hí,m _meiius medmm 5 O* fihtsdeo acceptaBUn:
¡rideglo.
0Üar¡ ñ> feq u itu r
r.
A fr i. 1. quas lau d es. v el
f i f j i f i i t . v t iu fia quomodo opir. ffif.
Air
nnLA
d
ic qu
ód Perfsefuit ---noT ^ 0 OE 7d I V M.
in prmcip. coüat. I. n tn er­
men gen tis: vnd e d ic ig o tonquom ip fe ,fe d tantü r r e í P erfarú: & vero
quam deas faceré yideC c u p a t is f nd
ponitur pro certe. .
D O M I N I
N O S T R I
iffe cy e r * tur.'» rt.fiid e a d q u ir .fo f.
b is S c ir c a t o ­
o
E a Carchedontj. gétes
00t d tipo l. quod meo. & non fita y ifu n t:& rep ete,eligen titiu
s r e ip u b liI e f u b C h r i f t i , clib e r c o n f t i roda, non ce , fe d delegantis, feilicet
■
«J
O M IN I
6
6
t ^ I n nomine4
t a!, parad
n ihil. q.
n ony ibbu s
n-q; tenuib*
cogtatioib*
occuparisnó
. V , muí
b:s,fed
tis ¡ífiporauifim ¿s,yc
latid;paca
de fid e r e
Grc-Cotiusi
bus cogitare quatenus *l^geh:ftoC arch eao n ij & c. H D - ria.A iuonip a r ú n ih il k t
A u th e n tic o r u m .
D I T 1 0 . C arch ed o n ij ni de l u fiie lig é t ib u s c o
d iiit retéto verbo Grse- niano im T i t v ¿ v s i.
g it a r e ,f e d q u a te n u s 1 Pcrfce q u i­
c o , cum latiné dicantur peratore in
de fl a .Q / coda.6.
Cartliaginenfes.
z.yolu.
d e m c o n q u ie fc u n t , V a n d a li™ *
Porcus in b Jefu. Hebraice,¿a tine
DE
H E R E D IB V S i ET
p H.ntiquam. d ie q u ó d * pro íclu fi
v e r ó n c u m M a u r is o b e d i ú t , &
proa.infiit. filua tor:c y t patet in p u f
primo fuerunt de R o - iegitur in
F aícid ia:4 [S tjfih eres legata
[C r] deefi.fine, & e x fuperfcnptiene
C a r c h e d o n ij ° a n t i q u a m P r e c i­
mano im perio, fed poft mana ficrifo luere n oluerit.
reciedioc e~ in crucefic ta ,
fa fti fuerunt ferui h o - p tis, quam
p ie n t e s h a b e n t íi b e r t a t é : [ q u a Chrifti. Crace,Latine
uimeftpriftium:vt de A frica d ici- nifi. IcgedJ*
u i s ] * n ú c l p r i m ü m fu b R o m a T IO
P RIM,
C O N ST I
«iíiegts ca­ yncti.
tUr:vt.C .de offi. p rafec. a .i;e,T ran i
d Heredibus.A t e d in o r ú f a f t i r e p ú b lic a , in te r f u b PRIMA.
NOVELLA
pa ,S i Iteres
pra:to.
A fri. 1. quas lau- aute,ex nokgíta fo l - cat infiuuendis,fed aó be­
i e c io s h a b e a n t u r :( q u o d n o n d ú
Communit reipublica cura occupatprin­
des. V e l d ic iq u ó d nun­
Craza esar: iwlue- reditate repellendis m ifiy o h a f t e n u s , n ifi fü b im p e r io n o cipem ad cogitídum pro república: fubquam
fuerunt
füb R o ­ diúone.qua
rit.Similis turn impleant fefiatOris: y t
ieFtorum ytilitas , & eorum interpellatio,
mano im perio,nifi nunc leñiocqftrleñii
ñ r o , d e d i t R o m a n is d e u s ) in ­
retío efi t e tnfra eod. § . f i qu¡6 autem
'legiscondenda occafionem probent. Liberis
prim um ,vtfequitur:vn- matur e s i'
jgfcriptione non implens. G " hac pars
c u r r u n t ^ e tia p r o p r i x f o l ic it u G»parentibus,interdum etiamfratribus ex
de vocat anriquá lib er- Ldgathiah.
¡ilri.iz.Di rubrica expeditur infra
d in e s a n o f tr is fu b ie c t ís íe m p a r
necefittate debitaportio debcturiaiiis ex yotatem á iure naturali in - q .íÍN o u e l.
grjr.Dereb. eod. yfque ad ilu m . § . h,nc
n ú t i a t z : q u a r u m q u id e fin g u lis
luntate.Bartolas.
U entam :vt. ff.d e nata. zS .'j.e .H a aeétis. S inobis.
d a m u s c o m p e t e n t e m f f o r m a .4
re.l.ij.quod eft vetufti9:' ¡oadri edicení peta- e E t Faícidia. d / ¿ ¿ e t
Im perátor Iuftinianus Auguftus Io áv t inftit.de re.diui.§.fin- tíofinuliter
br.&c Ce- heredi femando, f t f o t in­
Q u a s c u n q u e 11 v e r o f r e q u e n t i*
ni gloriofiísim o facrorú per G r ié ­
gulorum .Sed quom odo-vt haz es?
tius.
uentarium: nm alias. &■
q u id e p o t i á t u r r p e r p a r tes z a u ­
ten) praetoriorum p rsfeñojiteru m
per captíuitaté eam re- corrupta.
1 ¿ p e lo t a hac pars expeditur m fra
x
i
l
i
o
,
4
*
p
o
f
s
ib
ilia
t
a
m
e
n
f
u
n
t
b
eXconfuli Se patricio.
cipiunt?im o perdunt:vt T r a m a .te
efiiFalci- eod.§.hinc nobts.yfque m tt.
infti.de iure perfo.§.pe. g¿le¡ P iu ca
dio tribuno
Ccupatis. poteft legi datiué cum illo v e r b o in­
R efpon.am ittunt:k fed ex quo definunt efl’e rebelles, recipiunt fin t.C on t.
cu rru n t, quod eftinfra.idem efi de illa dictio­ _ primam libertatem .i.quá de iu re naturali habent,v t di&um eft: ¿ ifid tenit
v e l quam prim o habebant ante captiuitartm.
úng.
ne,eligentibus. Item poteft in vi ablatiui a b fo luti poni. e fic inftitu. de iure natura in prinq ¿ u e j n nifi mtnc. inquibufásmi eftj quam nunc p n nráar& c. & * ■&u\a¿H
non eft ibi nifi:& fubaudi, per.q.d-perhanc libertatem habent r~s
/A' cip. v b i dictio v n a poni poteft nominatiue &
* ablatiue.
quod deus nobis hactenus vel eis non conCefsit:.nunc primú fub ^ ¡S rd sixc.
g A o fe .N ot.fim ilia d e occu p a tion e.).d e ap p .§.j.coI.iiij. Sc.'j.
R o .& c .n ifi fie exponasúnnuitur quód omnes hoftes antequam ,,; ef i q»a
de iu d i.§.j.col.vj.& de quadrien.pr®fcrip.l.fi.in fi.
cápiantur,furit ferui:quod non eft verum. Item aliasdicit, quafi negotiafieh X^ipuhlica.id eft totius im perij.fic in prooemio, ff-in princip.
nunc primum & c .& h$c plana.& expone quafi.pro ficut.q.d.ita cta¿e quide
Et n o t. quód tribus modis reipublica d ic itu r. Prim o R o m a­
recuperant libertaré,ficutnouiternobis adh^rentesl hoftes fp é- remedium
norum : v t hic.Item pro ciuitate R o m an a tantum : & tunc pro­
te retinent, quam habent.Itetri alias eft, quam nifi nunc. 8c hanc admittunt,
prie : vt.ff.de verbo.fign. l.eum qui. Item pro qualibet ciuitaego h a b c o :& e ftb o n a ,h o c m o d o :q u am , feilicet libertatem m
’ - fe d fi m lege
te:& tunc im proprie:vt.C .de offic.eius qui vicem al. iu^obt.l. j.
b ent,id eft per óm nia funt lib eri, nifi nunc & C .q.d. nifi in h o c , airqua te ­
Ponitur & quarto pro qu olibet municipio: vt.ft.de pu b .& v ec.
quia erunt in terfu bied os. Etfecundum b u n cte rtiú m & p rim ú eludatur,co
l.fe d & h i.§ .p e n u lt.
intelleauffl inferiora verba,qu od nódum & c.fic expone,quód, num en &
i Curas.Sc dicitur cura quafi cor vrens.
feilicet v t fubiugarentur,& fub república R om .ponerentur, tá- generalem
k ‘P arum n ihil, id eft m odicum eligimus cogitare de fingulotum n obis concefsit deus.fed fecundum medium d ic,quod non- pojfint y ti/ Notabilis rum vtilitatibus.hatc enim d iftio parum, faliqu id ponit: licet ildum & c.fcilicet quód recuperarentur.
litate fr a Í» •*1 hoc la d iftio nihil,totum videatur negare.fed qua: funt vrilia in vnir in c u r r u n t& c .q .d .n o n folum n o ftrs,fe d etiáp rop ri* feilicet bere.Cont.
quid quado uerfo,eligimus curare,vt fequitur infra,arg. infra de non alie.§.
fingulorum fpeciales:vt.).e.§.fi vero aut non.Vel dic cp fuas pro- k i d e - 4 ng.
s ifus d i- quia vero verifim ile.ibi,oportet enim & c. c o l.ij. V el dic parum
prias appellat priuatorum folicitudiries:vt.C.de cad u .tol.§.fi.. <¡¡i efi no.gl.
f i fer», >» nihil. S id eft parum vel nihil ho c tempore poflumus
cogitare de
____________
f CompetentemSt competenter petatur.quod d ic v t in fra de má- p hanitis,c^
detur fio ¿I fingulorum vtiTitatibus. V e l dic p a rim n íhii, id cft nihil quod D da.prin.§.fi vero .col.nj.
..
. f‘ i r e b im íe,tidelieú,feilicet princert
y . d r !fit
, - cparum.nam
' f - l . L - - - - curamus
_______alta:vnde
1....... 'i - - -appellatio
--J
r--,ad
: -----------------*t ForTwcB.quandoquegeneralem, quandoque fpecialem: v t in - tu r ,p rc fti«t quod ha cipem,non venit nifi fit caufa.xx.lib.auri:vt.C .de appel.l. in o ffti.de iure na.§.plane e i his.
tutio-u li n ­
ba,o-qut>d ferendis. V el dic parum eligimus h oc, feilicet nihl co g ita re : fed
es Quacunque Tira.bic ponitur vero , pro fed. q .d. vere fingulis teg m recli_
"oduí ha- femper volumus cogitare: v t infra v t diui. iuf. fu b fc rip jia b . in
damus competentem formam:fed ne nimium grauemur, hoc o - perae bona
let^ingei p rincip.col.ij.8 tvtiu di.fine quoquo fuffra. fi. coi. ij.in princip.'
portere putamus & lege fancirej& tradere.fubieítis per fe iuuan- f i
V f if & f o - S t.C d e quadrien. praeferip. l.fi.§.pe. V e l dic parum, id eft non.
tia,nori femper & c .
nofumfrupetes expo fic.C .de tranfac.l.fratris.
fr e q u e n ti.fic.ff. de legi.St fcnaturcon.l.nam ad ea.
ft9 etiáexfiim espla- 1 Sed
repete,eligentibus nobis.St leg e duobus modis,y PotiunturAd eft in digent,vel fruuiitur.Accur.
t antes recucer-t^inge. v el v t refpiciat caufam praeteritam , vel praefentem, fic feilicet
z Perpartes.id eft perfin gu los homines v el caufes a quibus c ó - pera b u t,a *«•.&- ta - eatenus cogitamus ad h unc cafum, quatenus, id eft propter qua
fulimur.
lias nonJ e ■
“ a on.ms cogitationem : v t ponatur quatenus pro q u o d :& fic caufam in
a A u x ilio , fe ilic e t noftro,quod damus per refcnpta.
cudii-L.-.g.
‘ tfiobat, praeteritum vel praefens notet,non futurum,fecundum A z o .V e i
b Pofiibdta tamen fu nt. feilicet euenire & frequenter, v t dixe- / ifiam g /
etiapri- m elius^dic proprie poni v t futura caufam notet. 8c cóq u iefcút,raí.nam de his m qute raro accidunt & c . v t infra vt fine pro hi. f eq»ae e x ^ !ponitur pro conquiefcant.f.gentes R o m an i im perij,vt fequitur:
m a.debi.& credi.5-quia vero frequenter, coi. vij. & fubandi, v t: poficionifi^traque & femper ponitur quatenus,pro q u ó d .^ í D D I T 1 O . Q u aliter
& dic, v t feripta. 1. & c . V e l dic quaecunque vero frequenti qui- qa,tur U n .
r*eet Bar. ifti diftio quatenus fumatur, vide Bar. in. l.j. in. ix. coi. in ver.
dem potiuntur per partes a u iilio,feilicet plerunque,propter fui m y id eferi
q u s r o de aduerbiis.ff.de Condit.& dem on. & Bal.in.I. antiquifrequentiam noftris indigent referiptis: ea tamen (cripta, id eft henees m . I.
tas.in primo n o ta.C .d e vfufiru.
pofsibilia funt:St fubaudi,vt communem praeftent vtilitatem o - nam ad ca.
m y a n da lt.h o & es fuerunt populi R om ani : vt. C .d e o ffic .p rzm nibuSjfcilicet cafibus in quibus habent opus:haec oportere & c . fi.de tegi.
Authentica.
qoo a d f i i - deifungitur', y i .f i . de o fic.
rttuaha. eiuscu: man. efiiunfdi. i .t .
Unge.
i» fin . & infi-a de inftru.
C ídem lo . ca*.§. quia igitur impettu,
t u t io n u m n o u e lla r u m
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
c g b curas,
Authenticorum C ollatio prima.
3
V e i dic tertio,op.pu.8t le.fan.3t tra.fub.8rc.id eft fcripta om nia A _ Prim um itaque.cpiii oportet leges antiquas reparare.¡t _
y
A liis , ho c refpicit infra aliis autem & c.fim ilis rem otu^’
quse cunque prseftcnt communem omnibus vtilitatem ,icge,id eft
ftus eft inftitu.de aft.§ .j.in illo verfic.aut cum. & d ^ .ai-.SrciP°~
per aliquata virtutem legis:q u x quatuor funr.vt.ff.de legi.Sc fealiquibus.
natufcon.l.legis virtus.repete, & haec o por. qusecunque fre.po.
T _ff u a leeftfiliú . e his enim defeendentibus naturafdeb
& c .V e l dic,quidem h x c p u.& lc .& c . quxcuncg fre. quidem pb.
auxiliotpofsibilia tamen
l.n n .in D rin r
ar
fo* ,u ..
fu n t , repete , & pu . &
fla n t ib u s a liis? q u id e m n c c e fs i
f c r ip ta l e g c ^ v t c ó m u n e m o m ­
haec, fcilicet lex fcripta
t a t e m im p o n it l e x d if lr ib u e r e
n ib u s p r ¿ f t e n t (in q u ib u s o p iis
hx
l Cc M
Rm
r . ifto
:n
U!l H L
quxcunq; prseftcnt c o h
pars
inre
q u a n d a m p a r te m p e r fo n is q u i­
h a b e n t) v t i l i t a t e m : h z c o p o r ­
ta eius quod ab ¡r
naunem vtilitaté omni­
tefta. J *
b u f d a m , ta n q u a m h o c fe c u n d ü
t e r e p u ta u im u s & l e g e fa n c ir e ,
to d eb etu r:• v t-C.de i • " t u li
bus . P ofsibilia , fcilicet
offic.tefta. 1,
eueriire fecundum p ri­
ip
íá
m
n
a
tu
ra
eis
d
e
b
e
a
t
u
r
,
q
u
a
­
& tr a d e r e fu b ie c t is p e r fe iu u á m am,& tertiam ,& quar­
tur. & infra e o s ^ V ? t9s I
le e ft fi li is 1 & n e p o t ib u s , & p a ­
t i a , b & n ó fe m p e r iu fs io n e im ­
tam expofitionem.
t r ib u s 4 a tq u e m a t r i b u s : in t e r ­
autcm.fed h o d V s t e n u i ‘! - &
p e r a to r u m e g e n t ia .S e m p e r ig i­
| ¿yrvfti- a Scripta lege, fubaudi
vei xemis fecundum nn
? *
d u m v e r o e tia m fr a t r ib u s ,b & i i
tu r ' n o b i s im p o r t u n iá fu n t, alij
yai ,fic re- fecúdum primam expomerum liberorum-v t: '
q u a m 'h u i u f m o d i p e r f o n a , au t
fr a d e tr ie n.& fe mir
iiiu s , quam fitionem ,& fecundam.
q u id e m n o s p r o l e g a t is r e li& is
quod Ha- b Pcrfciuuantia. id eft n o n ta m é p r x b it is ' a d e u n t e s :f
mfi m cafu vbi
eft d0.
IJ
**’<
in iis q u i e x n o b is f u n t , d a ut e x
vbi eft
drans: v t i i naturali o ,. 3** « i .
Uander im- ea qu® per fe iuuant, vr
a lij v e r o p r o lib e r ta tib u s : s alij j, q u ib u s n o s fu m u s , e e n u m e r a r ^ d a to
pudeter yer non fit opus noua impe­
u e r u n t l e g é s . f A lii s a u te m n ulla
o b a liu d h q u id d á : q u i t r a n f m it r ó .fuit exi tratione
& fc.§ .excipitur, coi iij'
c o n f if t it n e c e fs ita s s p a r te m da­
tiegansiüM c Sem ferigitur. quiafint e n t e s 5 q u id e m h e r e d ita te s d a ­
& infra v t c u m de
teporib 9 de- g U]orum caufx cotidie
r e q u a m li b e t p ro p rias f i lb f t a n r i k q u ib u fd a m a u t f i e r i1 c o n f t i cog.§:fiquisautem. c o l . ^ i ¿
uoti & in- n obis nuntiantur:igitur
vnj.nifi forte in fili 0 J h x Z
deuoti hoc
fsnfu fig nt- ¿
t u e r u n t : ™ in d e u o t e n t a u te m &
tia s : fe d fu a p o t e ft a s e is h la r g i­
r o g a to , cui quarta d e - # ,
betur omnium h o ñ o t ú j immiu
fecundum quofdam, ¡i..-- cüa
c u m v t iq p e e tia m a v e t e r i b u s ?
cet
plures exiftant filij: qM f i
C j í f . I. St heres !e¿atd
^ 5 ®®Wtidne diui Pij: datm ,(
le g ifla to r ib u s d if t u m f i t , c o m ­
foluere noluerit.
v
tin
fti. de adop. §. cum f»?* ¡fi,
p e t e n t e s ^ d e fic ie n t iu m d if p o f iHeres &■ quilibet oneratus iujfum t f l a ­
autem.
de adop.l.fi 3*
t io n e s ,q u a s c u n q ; n o n r e p u g n a t
n e a . C. de cet reliftis p e rfid e ieó toris adsmplere debet,alias commodo hredtarrogator pater . Alij i»¡M »
annontfi
miifum,non praebitis,
le g i b u s ,o m n ib u s m o d is im p le ­
tar.opriuatur,,m filex reprafci.tet facium
quartam eius quod
ConiWi
b
üb aliud quiddam. Vt
quod ab ipfo erat fuciendum.Bar.
biturus erat ab inteftar i. S e d q u o n ia m ita p o fita s le ­
per fideieom m ifla, qux
to .& h x c eft verior.
^ n-ku
g e s ia m p le r u n q ; n e g l e f t a s f i n H I S ig i t u r 1 a n o b is p ra so rd ih o n funt legata fecun­
a Patribus .nam St fi &c. 6‘ &
u e n i m u s : rep a ra re f eas iu d i c a n a tis ,fa n c im u s e o s q u ia b a liq u ia Z t Ua dum quofdam , cum le­
vt.ff.de inoff.f'áfta.Lnam/®*^
u im u s o p o r t e r e : & ta m v i u e n habes ex Si gata ex teftamento tanb ’ f e r ip t im fu n t h e r e d e s ,a u t m e
& fi. Item nunquid h x c t0'0,c'
^aed lega- tum praeft entur,fideicóquarta q u x patri debe-£nrif ‘
t i b u s f p ra sb ere e x eis c a u te la ,*
r u e f u n t f id e ie o m m if la ,p e r v n i t* porticu- jnifPa vero etiam ab in tu rjeftau ñal h dicvt.j
q u a m m o r ie n tib u s 8 h u n c e x h i - c u e r fit a t é ° fo r fa n ,a u t p e r fp e c i e ,
t* r,a ita
teftatoivt infti.de fideide trien. & femif. §. ij.
b e r e h o n o r e m . P r im u m it a q ;*
au t le g a t ü : ° n e ce fs ita te h a b e r e
debentur f i cóirrif.here.§.prxterca.
coi.ii j.
«'«f*, . »
illu d e f t c o g i t a n d u m , q u ia t e q u ^ c u n q ; t e ft a t o r & h o n o r a s ?
oditur he- fed hoc reprobo: 4 quia
b F ratribus.vt fi frater
Ka*
réditos ab fecundum h x c iura fe meus inftituit turpem &
inteflato ji- cundutn q u x loquimur^ñulla eft difterentia:vt.C.cómmunia de
notatam perfonam h ered em : non a lia s: vt. C .d e inoffi. tefta.l/"^ C'
tut ex tefta- le .l.ij.& etiam iure v eterid icet nón vetuftioriivt.ff.de lega.j.l.j.
fratres.fed & tunc ita demum,fi n on fum ingratus:non alias:vt.j.
metofecun- j) | c ergQprepter donationem caufa mortis qu# differt b á legade nup.§.ingratitudinem .col.iiij.
# ?*
dum H n g t. t0,v t diximus inft.de dona.§.m ortis caufa.Itcin propter pr x e e c ílg M ^ íí.fup ple# aliis quidem perfonis fi quam & c.vel d i c G ^ ^ j
fij
hae p£um,quod facit teftator interdum v t fiat monumentum ab v n o
pro quia:& quam,id eft aliquam huius.
^
materia y i- de heredibus:pro quo agitur fam ilix ercifcundxtvt.ff.fa.ercif.l.
d E - x nobis fu n tiv t defeenderites.
deind.eam his confequenter.§.iij.Irem propter fideicoihmiflum vniuerfaic
e Sum us.vt afeendentes.
quam .C.de qu oddiftert á legatis:vt no.ff.de leg .j. 1.}.
f ¿cgfí.nam dicunt.ll.omnibus inferioribus & fuperiorib’ ali- ■ „
fideicom.
j Tranfmittentcs. id eft moriétes: quia fua borfa ad heredes t r if quid deberitvt h ic,& Ji.d e inoftic.teft.l.j.interdum etiam extrablnbocta ~ mittunt.
neo quo ad fanguinem ivt patrono cui debetur tertia:vt inili.de
men eft coit- h xr^/.quando in dando eonfiftunt*
fu c.lib erto .§.fed noftra.&.'j.eo.§.non autem.
^ r
form»s\quta j
quandd in facien doconfiftuntlvt iriftitut.de leg .s'fed
g Nectfiitas. etiam inter viuos p a c lo fe adftrinxerint: v t.C .d e1
ficu t in le- tale.
pac.l.fi.
gato domi- m Cotfiituerunt.fcilicet ab heredibus.
h
E is S c ilic e t teftatoribus.
nium dire- n
i„d eu o te .id eft non feruata deuotiorie naturalis iu ris i q uod
______________________
Largitur.id eft relinquitur
fuo arbitrio,cui aliquid dimittal
Cio transfer dicit: v b i eft emolumentum,ibi fit onus Scc.vt.C.de fur .Lfi-V .pe. D t Proferenda.vt ad extraneum vel eoniun&um : \ t . C . de here.
t u r : ita in &.ft".de re.iu.Lfecundum naturam.
irifti.l.extraneum.dummodo pofsit ille eapere.quod dic vt dixi*
donatione Q H d e u n t.fcilic et heredes.
m usinftit.de leg.§.legari.
caufa mor- p ^ -¡.eteribus.iic.'j.dc nup4.difporiat.col.¡iij.& .ff.ad legé Falc.
1 H is igitur.fim ilis cótinuatio eft infti.de iufti.& iur.^.is ergo,
tu exprejfa. ].j.refp on.j.& .§.j.
m Scripti fu n t. quid fi nuncupatiue aliquis eft inftitutus? Refpo.
^I>ge.
q Com peum es.zlih com pettre.& tunc expo n e, id eft competes
idem :vt infra eod.§.pe.
effe.& eft omnis voluntas com petens,nifi fit cótra leges vel b o n P er yniuerfitatemivt in quota parte hereditatis confidente, cu
^ nos mores,fiue turpis:vt.ff.de leg.j.l.fi quis inquilinos.§.pe.& fi.
autem dicitur per fpeciem ,eft in re certa:vt in feruo, vel domo:
t U ide. c.ci* &.I.feq.§.fi.Sc.fF.de condi.iiiftiJ.quidam .in prin.
v t infti.de fideiconfm if.here.§. nihil autem. A ccu r. N o t . T u
dilechss. de r Heglettas.fcilicet per defuetudinem: vt infra de iudi.}. refpó.
dic per fpeciem, id eft fideicommifla vniuerfalia vel finguiaría,
confir.yti. CoU a.vj.& in prooemio in ftitu.§.igitur.& de iure natu.§.fed nafiue Angularium quirundam rerum .Contius.
yel inutt.
turalia.
o Lcgutum .fed nunquid legatum eft aliud a fideicommifio lp«d Quando f X^porare. A r g .p r o priuilegiis0 antiquis & negleétis: v t po fciali iure ifto?R efpom *on .& quod d icit legatum, dic, id eft eo
litera poteft fint & debeant renouari.Itc ar.pro inftrumentis antiquis & fere
m odo,quó cófueuit relinqui legatum :vt.C .cóm unia de leg.wj*
le g ,Jecun- coñfumptis,vt pofsint & debeant renouari. ¿fic.'j.vt fp on.lar.§.
p E tbo n era n s.po n z & ,p ro id eft: v t h x c diftio teftator, & hzC
dum Barte infuper.colla.ix.&.jj.de quxfto.in princip.colla.vj.& .ft.ad.l.IuL
honorar.s,ad idem ponantur.nifi enim teftator honoret có
( y notarius nraie.l.non contrahit.
d o pecuniario,n on poteft onerarem .ff.de lega, j.l.plane-ij- 5.^.
diligens fa - t y m entibus.quibu s eft aliquid á teftantibus ielictum .
V e l pone & ,p ro aut:vt fi in codicillis aliqué honorauerit^t-®'
eiat de hof u jtforientibus. fcilicet teftantibus: vt eorum feruetur v o lu n de verb.fign iJ.fxp e.A ccur.
t . T u d ic honorans (quod
mentionem. tas.hxcenim lex neque in paupertatem &e. vt infra eod .§.nn .
in G r x c o eft n ¡jir a s ) id eft qui honorauit. fed lacini carent n»
Ang.
jn S n .
-eirtieipiis.Contius.
importuni. i.valde in -
r e s a d e u n t, ° & eas p e r c ip iu n t:
t u r , 1 a d q u o f c u n q ; t e ft a t o r v o -
ficetio. L. 8. fiantes, fic. C . qui po .ili
C.de v cftt- pjg.ha.l.aisiduis.
g a .l.ifr a u - e P ra bitu .id eft datis.
d e m . & . l . p ^ídeuntes.fcilicet nos.
mediterra- „
"Pro libertatibus, fcili-
& q u o d e ftiu fT u m ,n o n fa c iu n t:
lu e r it ,p r o f e r e n d a .k
* ¿.cyL-
111
no
3
cjc
D ifrf**-
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
D e heredibus,& Falcidia & c. Tit.].
i
Necejja.ru. id ell quibus ex necefsitate relinquitur: Yt fupr.eo. f
f’£
§.primum.
Jlabl-mv,
k UiíZf.fcilicet neceflarió.
id efl partú
1 Secundum quartam, id eftquartam illiuspanis quam ab inte- J , intflatm
qui honorati d eb en tcomplerer.vt infti.de fing.re. per fideicom.
flato haberct: vt.C .d ein o ff. tefla.l. parentibus. & .l. cum quxri- debita. Cot.
réli.§.j.fed nihilo detrafto: vt.ff.de le .ij.l. im perator.& de vulg.
tur. fed hodie eft femis g immo
f ^ a r a - fu bfti.l-coheredi. §.cum
v el triens fecúd u m n u -p 9 eflfentife r ip tu s e ft h e r e s :ta n tú a c c ip ia t
i.filis , licet quídam d ie o s jd i íp o í u é r it i1 o m n i m o d o e a
merum liberorum : vt tia 'declarafo iu m ,q u a n t ú l e x e i dari f e c u n ­
... „
cant
c o m p l e r e ,b fi i d q u o d praecipi­
infra de trien. & femif: tiu a.A n g e.
M fecun. ff. aA l. Falcid. I. peenad u m q u a r t a m 1 a b in t e f t a t o f
§» j. coi. i i j . Accurfius.
aut u r , c l e g i ti m u m f i t , t a u t fi n o n
‘f i a v r . le s .§ .fin .b Sed qu x eft
p a r te m c o n c e d it :™ a liu d v e r o
K o T -Secundú quar- th ib o ca m i l lu d a liq u a l e x p r o h ib e a t : v e l fi
SaTla . ratio fecundu nos quod
tam ,
pd rtw -lí^áprlw phus.C.de
t o t ü m a u f e r r i . E t fi q u id é etiá
n ó fiat a b e o q u i h o n o r a tu s e f t ,
.J e
heres detrahit , reliqui
in noua e d itio n e . fe d fideicom.
alij q u id a m fe r ip ti fu n t h e r e d e s:
'
non? R efpond. quia h e t a m e n r a tu m eOé e x p r e fle ia m
H aloander ediderat,**- h J?uo ad
Z u d c tr * - rede non adeunte(quod
a c c r e fc e r e 0 illis f e c u n d u m p ar­
rpd,
rlm xeivio.abfurdéjCÚ hoc yt pater
d e m o n f t r a t .d
L prepur faceret fi nihil habet e m in f t it u t io n is V q u a e v n ic u iquarta primum in trien- teneatur ei
Heres cui e x necefitatc portio legitima
J o r r e o ret) nullum eflét teftaté verfafit per N o u e ll. relinquere
q
u
e
d
if
t
r
ib
u
t
a
e
í
F
S
i
v
e
r
o
n
u
l
debetur, indeuotus omm commodo heredita­
mente tejía- cjentumtalias non valexviijcexqu o & aliis ar- tepore morlü s a lte r fit h e r e s : a ut fin t q u id é
rio yltra legitimampriuandus eft,applicaP^ J icu n - ret teftamentum: vt. C .
gumentis co n ftat, lib rú tis.alias fe doperfonisfuo ordine enumeratis.B a r .
¿jjfs a r t. de fideicom. l.eam qua.
B fe r ip ti q u id á jñ o n a u t e m a d e á n t
quo vfus eft H aloander, cus fecundu
\ Ji-r». 4 fed non ita reliquis non
h e r e d it a t é :t u n c q u o d a u fe r tu r,
hominis cuiufdam pri- Sa rto , f f /
S i q u is a u le m n o n im p le n *
fe- quod a ccip ien tibu stvt in ftitu .
uati fuifle , qui libere .*ingel.
a d iie ia tu r a liis r e b u s : 1 & lic e n ­
q u o d d iíp o f it u m e f t ,í e d d u c o p o d o ali- adj.Faí.in prin. & infti:
verb a legum per fe q u é - > D t hac
tia p raebeatu r & le g a ta riis ,& f i p e t a t e i e q u i h o n o r a tu s e ft , q 3
cui Jm itti- de fideicom. here.§. retes correftarum cóm u- qu&ftmne
toraUqaidp ftiruta.&.'j.eo.$. hinc no
d e ic ó m ifla r iis ,1 & f e r u i s l ib e r ­
r e lié t u m e ft ,e t iá e x d e c r e t o f iu
tauit.Contius.,
-ride melius
¡¿et /üW bis.Accur.
ta te h o n o r a tis ,a d ir e , & haec a d d ic is a d m o n it u s ,» a n n u m t o t ú h
m Concedit, id eft. p r x - in .c . \ q y ¡,»itimefi- c Si id quod proripitur*
q u i r e r e : ita v t o m n ib u s m o d is
cipit , v el con ced it ad m tius.cum
p r o t r a x e r it n o n a g e s h o c q u o d
tr f.& r ií- q . d . femper eft com minus.
gl.fisperyer
q u o d p ra e ce p tu m e f t p e r t e f t a p ra e ce p tu m e f t : fi q u id é aliq u is
ctf. c. cau- plenda: nifi in tribus can A u fe r r i. vt ipfo. iu- bo , legitijisj»a.f»fibus. c Primus,quando
te m ,im p le a tu r :c a u tio n e f v i d e ­
illo r u m fu e r it , q u i n e c e fla r ió *
re
S
efle
heres
delinat:
mam. extra
j i / i j w - quod p rx c ip itu r, non
lic e t p riu s ab e is fadta, íé c ü d u m
e x l e g e p e r c i p i ú t ,in p lu s a u te m
& alius ipfo iure efle de tefta.ybi
¿efi tomen eft legitimum: fed legi
cp p e r fo n a r u m c v e l r e r u m u r e q
u
á
m
q
u
o
d
l
e
x
e
i
d
a
ri
v
u
l
t
,
k
incipiat,
v
t
infra
eod;
§:
tene contra
idónea. ex*- timum intelíigo , fluí
in o m nibus. Sed quare hacglo.fritrade dee. l cx expreffa fit,fiue nrilho c debitum noti perdit curri defonfto n on o bed it ? naíñ 12 legi licet quod
yUmonta- l a inueniatur con tra:V t.C ex quib.cau.m a.l.necnon.§. ied quod
non obedit in facietido in uentarium , perdit iure iriftitutionis duas quarlescttulerat e¡s,& (upra eo.§.fem per.& in tra d e n up:§.difponat.cOll.iiij.Sedebitum-vt infra eo.§.fi vero non fecerit.cum mitius confueue- tasfilius pofstefa ti d i eundus eft quód punitur nifi im pleat,dummodo aliqualex illud
rita g i cum lege,quám cum homine:vt.ft’.de arbi.l.Celfus? R efp. teft detrapendi abba■non demonftret fa&um propter culpam eius cui debetunputa fi
quia hoc natura debeturtvnde iriimutabile eft:vt in ftitu.de iure here.
tijfamfuam res periit,non debet propterea hereditatem heres perdere,cum
natu.§.pe.Item hoc erat debitum h etiam priufquam m oreretur k ifta y e r t epifcopu: non £t ¡ n mora.nam eius periit periculo cui debetur:vt.ff.de fo l
tenet electio l.qUi decem.& de excep.do.l.fi opera. T ertiu m eft neceflariuffi, C teftator-illud non: vt fupra e o.§.j. non eft ergo eadem ratio : v t ba referida
ficta p e p i- v t hic puniatur fi lex non demonftret faftum , quod erat faeien—
^
1 c - r~J iure inftitutionis
- s t - - - - - - debitum
j - l •-----------j - . /r
o funt ad rejh
C .d e codi.l.fin.fed
tperdit
fi di .efunfto
fcopüjita- ,}um per homincm:vt in fideicommiflaria libertate reliñ a , q u x
non paret: vt infra e o d .§ .& hoc .Item nunquid > filius pollet ha- tutione^non
men idonea reprxfentatur per fehatufcófuhum R ubrianum & Damafianun
bere duas quartas aliquo cafu? R elp on .vt in fum.huius tit. §.hie aute ad indegerit.
& Artificulianum & Vincianum:vt.iF.de fideicom. li.l. cum veautem qu éritu r.yt fi filius fuerit inftitutus, & ih totum reflatae- fiitu rio n efc
tJjtamglo. r0.§.fubuentum .& .ll.fequentibus.& .l.ncfl tantum.§. fed & A r re grauatus:an qaartamTrebelliariicam & quartam iure naturx cundí B a r.
tificuliano.& .ff.de m anu.l.caufam .§.puellam .&.C.fím á.ita fue.
Eabeat.vel fi fuerit legatis o neratus: an iure iriftitutionis & iure & tfiam gl.
fa *
Strt.Cr
alie.l.fi.& fic fecundum h o c verbum illud,dem onftrat,in fi.pofinaturx quartam habeat, v el eft filius arrogatus: an quartam ex tenet totut
rinpt.
tum ,refertur ad vtrumque vltimum diftum . V e l dic fecundo g»
eonftitiitiorie diui P ij, & iure naturx debitam pofsit habere: & mundus: y t
tantum funt duo cafus-.fed primus diuiditur quando le í exprefle
idem in fina ilibus qu x ri poteft. F t puto in his omnibus cafibus r cfe -tla .in
confirmat. Item quando non prohibet. & habeas prohibeat, vel
vnam quartani fufficere-vt irifra eod.§.fi quis autem.&4F. de in - Ifiliu queni
fubaudias.Tertium autem non m utatur: fed fecundum hóc de­
oflS.tefta.l. Papinianus.§.pe. nifi in c a fu , v t cum rogatur de he- habettm .C.
eft hic ille cafus quando per moram accipiétis:nií¡ dicas lub te rfeditate reftitulda filius iriftitutus fub códitiofte v e lin d ie m k ./ d .« 'r if.&
, tio com prehendi.
nam ftatim poteft; retinere debitum bonorum filbfidium ,lcilicet idem in . ct
i Kdle. * d Z><roo»yir«t.fcilicet.l.aliqua. <1& alias eft,dem onftret.
trientem vel femiflemivt infra de trien.& fem if.§.j.& .ij. coll.iij. ^ aynutius.
©• boc * e Ccpetatei.id eit iam cefsit dies eius r e lifti, v t pofsit peti: quia
fe d adueniente die poteft habere Trebelliariicam quartam : v t extra de te" purum elfefecus fi eflet in diem v el conditionale, e & nondfi dies
C .ad T reb el.l.iu b em u s.
•
fla .
vel conditio extitiflet: v t.C .d e cad.tol. §.in nouifsimo.
§. fin
o Accrefcere. fcilicet 1 fi nullus eft fubftitutus. alias c o n tra : vt l Iftam glo.
Ccntiue.
jutem .& .ff.de verb.figni.l.ced ere.A cc. N o t . Dum com petat,
infra eodem.§.fi v ero in ftitu tio. Sed nunquid primo coniun-- approbat
e Sequitur mJje híc"tranflatú,& peius ab H aloandro.poteft ita dici.fed có<5ti quam difiunñi veniunt? R efpo n. fic. m arg. C .d e cad. tol.§. Ar.%e.
em A ug e.
debitum iam reliftum,totum annum foluere diftulerit, j j 11 vero quidam. Sed nunquid etiam inuitis? Videtur q u ó d fic
F . •
boc
i quo iudiciali fententia foluere iuflus ^
^ n J
Jc. j
—
, . tamen
.
‘ ex
efi.C ontius.
v t.C .d e cadu. tollen.§.his ita. Sed contra dico, n v t infra e o- eam A n o e ,
1 ‘ n e~ f Decreto, fcilicet ad m onitorio, quod eft quafi interlocutoria
dem. § .fi v ero nullus. & . ff. de adquirenda hered. l .fi m inor. & efi de
dmeruori fluae<l 5:vt-£ <l earbi-l.qualem.in fin. A c . K o T .D e creto iudicis,
Accurfius.’
mente B a r .
fecundi
'f’"?0” éby-nxií-dc adm onitorio e d iñ o fiue decreto, an de defip Inflhutionis.vt quem plus amaucrit teftato r ° inftituendo,huc i t E t bene.
nitiua fententia accipiédum ¡Accurfius d e ad m o n ito rio , duitus
pius h x c lex diligit ad iu figend o: yt hic, & .ff.ad T re b e l. 1. quo- A n r .o - efl
demAnge.
auftoritate forte epitomes N o u e lla r ú , in qua in quibufdá exétiens. & inftit. de heredniti. §.fi plures.Sc de vulga. fu hftl.§.& fí de mente B .
plaribus legebatur,m onitricem fententiam. at in emendatiori­
ex difparibus.
„ 7jfd
bus manu feriptis legitur viftricetn.quam interpretationem ma­
q A lu s rebus.id eft habentibus alias res. & ponitur contentum ad hoc % gis p robo,non aucem H aloand ri de adm onitione interpretan­
pro continente. Accur.
gatur,qriod
tis. V id e leftor quam pericuiofa fit harum legum trállatio ei qui
r Fidacem m ijfarnsAecundum ordmempofitum.j.eod-S.etenim tttum quem
ias ciuile per tran (ennam infpexerit.Contius.
in legatariis.qui e ftcontra.
u flator plus
g A d m o n itu sS cilicci femel & fecundo,fecundum quofdam: v t
f Cautione, h x c etiam cautio iure veteri p r x lh b a tu r : vt. ff. dé d ilriit etiá
arg-j*vtli.m a.& auix.§.fi quis in fua.col. v iij.& de eccle.titu.§.fi
l e g .ijj.lii tibi.
‘
i ' Xj ' f un¿ ¿
J E t lene autem qui hoc.cól.ix.& d cfan.ep if.§.presb yterisauté & d ia c o t ?erfm arum .vt fi fit impófsibile v el difficile fatifdare propter B m
Io. n -.tcolxadcra.Sed ego contra, f nam dico vnam admonitionem
paupertatem,remittatur ei fideiufsio: Pvt.ff.fi cui plus q u ir ip e r P l d Í A n g .
* imo. m futticeretvt h ic.& quód diñis.U.bina exigim r,eft ideo,quia malegem FaLLcum non facile.
V
**■> heres, iorpeena imponitur.cum incontinéti relictis priuetur: hic poft
u V-drerum. fi magnum fit relictum,fatifdeturab eo qui poteft: q X m a . J
. eri.-e.es annum :vt.C.de poeJ.fi vindicari, neque enim iudicis au&oritas
alias caueatur.Sed cui prxftabiturtRefpOn.iisquorum interefl, ticet.O- v i'fcf.o s qui debet efleludibriotvt.if.de iud.l.fi p rxtor.
Vel feruo publico:vt infti.de inuti.ftipu.j. akeri.Sc.ff. rem pupií. de ib-. e i d i
*d*tefto. h A m a m totum, fc ilic e t continuum.
fa l.fo re .U ij.& .iiijJn p rin cip .
"
cr ?o r .
a
b
Dijpefuerit. f c ilic e t ho n o ran d o.
Cumplir?. aliter tamen & aiiter.nam heres iraplet detraíta
fp an sfi Falcidia fi fecerit inuentarium: * v t infra eo. §. h inc nobis. reli-
A u th e n tic a .'
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
A
ij
Authenticorum Collatio prima.
a .g d are s.h xc eft form a cautionis huius,
A caufa:vt infti.de eo cui liber, cau. bo.addi.$.j.& C . deteft
b ^ ca p ien tes.
o t .xaCór«iíf,id eft cum acceperint, hic aoriftus
l.vlti.S ed quare ante fifcum admittitur extraneus?Refp5 gf' ®aperperam explicatus ambiguitatem parit,vt alias fsp e: quod fen ó v olebat vel ignorabat:alias fic admittitur v t extraneus •
C
e
mel atque iterum admonere fufficiet.Contius.
de fideicom .liber.l.iiij.§.eadem con ftitu tio.& infti.de eo ^ ]■^“s H c fig u n t, id eft agent & com plebunt in eis bonis,
ber.cau -bo.ad d i.§.& ne huius.A ccur. ■
d
recle.iá eft legiV Etenim. ^
--.a
N
tim e:non alias : vt fupra
e ° ‘S
i i§ exc'epto filio
exheredato.quod dic y t
'j.e.§.exheredatos.
f
P oft eum .h& c poften-
tas notatur in eo quod
i funt ablata
poft (
bona , defertur ad eos
c e p c r it m o d u s : q u ia r e s á a cci^
F f f es’ b a g u n t «= in eis quae r e «e
v o l u e r u t te ft a t o r e s . S i v e -
d im u s m ta lib u s fi d e i c o m m i f fis l o c u m : P e g a fia n i c i r c u i t i o n e s c o d io h a b e n te s , &
e x p e la
r o n u llu s h o r u m , d e q u ib u s t e -
l e n te s .
f t a m é t o m e m o r ia la c ta e ft , v o ­
q u ifp ia m p e r v n iu e r f it a t e m h o ­
S i v e r o a u t n o n fu e r it
l u e r ¡ t a d ir ¿ ¡ h o c e ft ,c o h e r e s a u t
n o r a tu s : a u t f u e r i t , f e d n o lu e ­
le g a ta riu s a u t fid e icó m iíT a r iu s
r it a g e r e q u o d iu ifu m e ft: d a d
& c .V e l dic quod pro xim ior erat inftitutustvnde qui erat poft eum m
a u t ie r u u s lib e r t a t e h o n o r a tu s :
e o s q u i m a io r ib u s p r o p r i is t le ­
tu n c a d a lio s q u o s l e x a b in t e {]-a to v o c a t} e p o f t e u m f q u id é
g a tis e a ut fid e ic ó m ifs is h o n o ­
fericTreft? lttUUr'Pnm a
q 111 fr r ip tu s e f t , & le g itim a s p e r
g Legitima .immo ex te itaméto habebat-.fed extunc ex lege habere d i-
h a n c h l e g é p arte e x c l u f u s ,1 d e -
d a ri t e m p u s t q u i 'lib e r t a t e h o ­
fe r r i r e s : & ip fo s fim ilite r p rse-
n o r a ti fu n t, & a d ir e , & lib e r is h'
6
h
Per hanc, id eft per
b e n te s
Ple n t k
c a u t io n e m , q u ia C O m t e ft a m e n to c o n t i -
ra ti f u n t ,h u i u f t n o d i v e n i r e f i B d u c ia m : f * fic q u o q u e s fe ru is
c a u t u m 1 e ffe ,& r e s p e r c ip e r e ,&
c o m p le re
q u a : iu ifa fu n t c u m
n e n t u r .1 I n o r d in a tu m v e r o ®
praedicta d u d u m k c a u tio n e . S i
hanc conftitutionem. &
n ih il n e q u e c o n fu f u m H n e c in
vero
habes hoc.J.eo.§.fi vero
h is ° fie r i v o l u m u s : íe d p r im u s P
r u m v e l f id e ic o m m iff a r io r u m
f e c u n d u m o r d in e v o c a t u s , p o f t
..
n xf
e u m q u i ia m e x c lu fu s e ft a l e g e
p e r v n iu e r f it a t e m a u t p e r f p e -
n u llu s
fu e r it
dm em im er e0s qui a^
^
;
ínKftatoveniunt?BlJfcá^ ¿
m
tereiito:&
nominato
ftam
Cosntin^^.§.^
tur d cum illa litera % ? * * *
p r o x § m ord;natQm - ^ ^ ^
ro nihil.
9 *1%,
u E xiftentibH,.aeneT
HbusfideicomJS'^.
Accurfius.
'j
x
* * -'9
^
l.maiorem.&.C.qufb ‘*38**
ce.Pof.l.fi.Sed„q
uU
nÍd
P e™
«
c o h e r e d ib ^ t
eft
loco htrsdum habil e *
tu n v t inft. de fideicom-
'
le g a ta r io ­
2 M axime.nam & idem f i í k jw, >
apud alio s: vt.ff. de bo . ¿tuá.' ’
liber.l.fi necem.§. fin.&
c ie m m a io r i p a r te a u t in le g a ­
demum locus eft ex quo
ff. quod cum eod.fifilius./wtw¿
barbaram & inepta v e - n o f tr a , ita v o c e t u r p r io r : S d e ­
t o a u t in fid e ic o m m iiT o h o n o ­
§-J_
‘ ccfttue,
teris huius interpretis in d e q u i p o f t illu m e f t : i t a d e
r atu s, f e d o m n e s a q u a l e m 1 ha­
a ^¡«.feilicet impera-áifi/caá,
tranflationem probare c $ t e r o ,d o n e c v ltim u s r e lic tu s r
to r lultinianus.
hocmtiti
b u e r in t fo r tu n a m : t u n c praepo ­
quidam nitu n tu r, qui
,
.
.
. . .
b Dogmcti. id eft folibertiitinj
n i q u id e m e tiam fic p e r v n iu e r ÍVC« verterit exl o c u r a fa cia t e tia m a lic u i e x t e doftrinae. A cc. n T.herekÁ
clufum,cum potius c on - rius f v e n i e t : u m ,& a d ir e ,& qua:
f ita té fid e icó m iíT a r io s p r o p te r
D ogm a Grseci appellit
trarium fignificet, nem- r e l ié t a í u n t ,im p l e r e : p o f t q u o s
d i d a m ia n d iid u m r a t io n e m ,®
Senatufcófultum :quod
pe coclufum. quafivero e t iam fifc u m , fi v o l u e r i t , p o n i verbum hic Accurfium
a u t e u m q u i e x e is v o l u e r i t i m decepit.Contius.
t n u s .E t e n i m c in lega ta riis & f i - C p le r e q u o d p r a c e p t u m e ib r e l iC
Circuitiones. e quod e ftMmtentiam. hoc enim v u lt d e ic o m m if la r n s h u n c e lle v o q u o s a u té le g a t a r io s n v e l f i d e i d ie v t inftf.de fideicom. tan ¿da»
Iuftinianus, illum fola lu m u s o r d in e m ,v t d e tu r l ic e n c ó m iíla r io s q u ic u n q u e n ih il al­
hered. §. fed quia, cum ftr. l.m1
legitim a particula c ir- t ia a d itio n is p r io r i p e r v n iu e r f iprsce d .
ftnim-i.
t e r u t r o s 0 in h o c q u o d r e l i d u m
cumfcriptum & circu ng fid e ic o m m ilia r io : a u t m u l d g o o d iuftum eft. fcili-fenom.0
e f t ,a n t e c e d ü t ,e tia m o m n e s , fiP
clufum, reliqua heredi.
.n
cet a lege ifta,feilicet qa certi ftu.
¿ate per hanc legem effe tlS e x if t e n t ib u s , « m a io r e m p a r v o l u e r i n t ,v o c a r i, a u t q u i e x eis
non vúltbonafub difta
exclufum . nam & p a u lo t e m h a b e n t i : x q u o n ia m & i n f i v o l u e r i n t . S i v e r o n u llu s le g a ­
cautione.Alij autem ex- ?-rCtsa.
poft in. §. inordinatum , m ilit u d in e m 7 h e r e d is c o n f i ponútáteftatore: quod & 1‘f
ta r iu s *1a u t fid e ic o m m ifla r iu s e iterum repetit
f t k . & m a x im e z a p u d n o s , q u i*
verius eft.
l e g e r i t h o c a g e r e : d a m u s fe r u is
c-gv-ci,& jtem vertit ex— _
, ...
r
e Legtfto.fpecialibus.
lic e n tia m lib e r t a t e h o n o r a tis ,
clufum, com m ode fane. T r e b e l h a n o f o h d o g m a t i b d e f Frduciam.fub wdi VÓ
Scio H aloandrú tü c le­
lumus.
.
g ere, uafsxxíxx^^or, v t fine periculo pofsit trásferre exclufum:
g Sic quoque.id eft reieftis legatariis: quia nolunt implere vel
fed noua Grseca editio H e n rici Scrim geri doctifsimi viri, & in
bona accipere fub d ifta cautione.& quod d icit dari tempus, fefeadem mecum Baronis fchola inftituti, minus mihi fufpefta eft
licet hereditatem adeundi quae eft ablata ei qui n ó vult implere
quam Hak>andri,qui in plerifq; fine exemplaris au& ontate im voluntate teftatoris:& nil fubaudias: & accipe adire, quod eft.).
* ide ~Ln- mutandis fane audax fuit. An to.C ontiu s.
h E t /¿¿w .fcilicet iam faftis feruis quon dam.
g e i. hic. & k
Complent, id eft com plebút. fic tempus pro tempore ponitur:
i Liberis cautil e jfi.pei hác.l.f. vt pofsint adire,vt fequitur. Accur.
W ( Fed). v t.C .d e le g i.& c o n fti.l.j.
p N o t . L ib. cau.ejji. v erti debuit, & liberos fecure & inconcufté
O - ¿ in g il. 1 Continenter.quis poft iftos admittitur?Refp.extranei:& poftea
fieri.Contius.
in . §. 3. m fifcus:vt.j.eo.§.proxi.& .§.fi v ero .A c c u r.
k Dudum.y t fupra eo.§.fi quis autem.in fi.
prooemia
m Inordmatum yero, hic n ot.de ordineivt infra eo.§.fi vero n ul1 Omnes aqualem .nam legatarij & fideicom.fpeci.iles inter fe pa­
in flit.
Ius legatarius. A ccu r.
res funt.Item generales in terfepares funt:fed ifti prius,vt fubuh E xtra n ei n Confitfum .m m omne inordinaturii eft coiifufumffed non c o c it:v e l tantum habebant in legato fpeciali quarum erat in fideidicutur iUi uertitur.
commiflo vniuerfaii:vt.'j.ftatim ibi,reliquos autem & c.
' f fD e $ *
quibus n il o N ec in his. h o c abundat: * vt.ff.de dani, in fec.l. fluminum.§.j.
m rand u d u m ra tio ne.vt.s.e.§.etenim .vbi dicit,& in fimilitudine / ^
in teftameto V e i melius dic in ord inam nihil in aliis,feilicet nominatis in teconfiftit & c .& ho c fi voluntralias obtin et quodfequitur.
relrclu eft, ftamento,de quibus dicit.}. ftatim.§. etenim. N e c in his, feilicet
n Legatarics.&t fideicommiílários fpeciales.
. .
fm e fin t de qui veniunt ab inteftato.
o N i h i l alter.nros.U D D I T I O , w t iu i n k m S r c . i d e f t q ® T ,
yementtbus p Jeiipr/mws.fcilicetin ordine cognationis.
inuicem tequaliter honorati fu n t, vt nemo ex his maius vel 1ab inteftato q P no r.cu m efFeftu:yt illa d iftio primus,ordinetn cognationis
gnius legatum habeat, vt in ea hereditate praeferi pofnt.Ccnt. ^
ftue rwn.pl. denotet:hascdiftio prior, vocationis prioritatem fignificet. V el
p Omnesf i . bene dicit, omnes fi volunt: quia fi primo no®®*
ftn .in auth. fecundum vocat priorem (alias primum) & vnum, feilicet poft
tus v elit d iis praeferri,poteft:vt.s.fecundum A zo .arg.pro ^°'
beca m p lF. primum: eadem ratione tertius eft prior v el primus poft fecunde here.inftitu.l.qui foluendo.& .ff.qui & á qui.l. fi qntshabens.^
C.deftdticd. dum .& ita de fin gulis.
Sed nos contra: 8 v t hic innuitur, nec enim in t e r heredes cu^
jj
qua ibi a p - r ^ elichts. qui hereditatem n ó v olu it fub difta adire cautione.
quis primo nominatus fir.vt.s.eo.§.fi quis autem, q u o d autem -^
'probatur
f E x t e n u s .ia eft qui ñeque funt nominati^^in teftaméto , heque
contrariis.ll.dicitur,locum habet ratione necefsitatis m ¡ e
’ ^jfgs.
per Sal. $ /' ib inteffato vocaturrfed prorfus funtextranei: *>vt.J. eo.§.fi v ev t n o n fraudentur creditores,
Corheum. ro.Sed quare hi vocan turftffpon.forte libertatum feruandarutn
q Legatarius.fp eci alis.
1
, r
E xc lu fu s. N O T . h l C
o
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
D e heredibus,& Falcidia. Tit.;<
a
Ordinem denominationjs.v t primo nominaws accipiat hered i- A d e s & legatari0s,quim extraneos heredes
•
, »ti(1entibus. fecundum R . E t fic n o t. o rd i- f ^
^
d
io
de hae F a l .
adita he& . aLis
reditate e tp ira u it:rt.C .d e im pu.& ali.fubfti.l.poft aditam. q u i quartis
eft contra?Refpon.quidam dicunt illaiii corrigi. A lij dicunt ho c debo.gl.
fruft.l.quoDes-ar.Luni.-------------- ___
fp ed ale vt n on expiret.V el d ic fecundum Ioá. f quód non ex v i ru cana .
¿ U ¿ tex- enim. “ Sed quid ii ordo n on appareatíRefpó.poteft dici
fubftitutionis admittit: ca. J^ayi
jJ b w » . te dirim atur : v t.fi.d e
fed huius legis benefi- titu. fuper
I é g é ( í!c t ít p riu s d ix im u s s ) i m fe c u n d u m o r d in e m d e n o m in a ­
„ i i i t c l-. aiundui.l.in
cio .A ccu r.
ysrb. Tre- — tr
- ib
—u s .&
. .J .fe q .
p e r a u it. S i v e r o rin f t it u t io e tiá
/y*.r. & .C . communia de leg.
t i o n i s 1 p e r q u a m e o s d o m in u s
t ¿Volente. fcilicet fu b- betlianum.
f u b f ti t u ti o n e h a b u e r it : c e r tu m
Á g jp k . 1.(1 duobus. §. fancimus.
ftituto. A ccu r.
extra de te*
d e n o m in a u e r it :fafe c ú d u m h o c
¿¡radere- V el dic fecundumm eu ^ íd coheredas. immo fta.
e f t , q u ia p r iu s a d f u b f t i t u t u m f
h a b e r e in a lte r u tr o s p r x p o f i bift. ca. rita cuiufque eum prsevidetur primo & im me- / iftam fev o l é t e m v e n i e n t o m n e s res fe ­
t io n e m . E t h x c q u id é o m n ia c
■rfan
cedere: vt. ff. de fideidiate trinfire ad c oh e- quútur Bar
c u n d u m l e g é c o p íe n t e q u x r e ­
pjuJp.
com.I ib.l .gener al iter .§.
f a n c im u s , v b i n e ce ffa ria '1 q u x redes:v t fupra eo.§.pro- to.&^Cng.
l ic t a fu n t: & fic illo n o l e t e ,1 t ú c
ifin .
quis e rg o . V e l melius
x i.& .§.fi quis autem.Sed h ic & B .P ,
d á f u b ia c e t d a tio in a liq u o c u i
Ijtpfrobd dic •> omnes vocandos:
dicS quód non erat fu b- "P.Sal.^tle
a d c o h e r e d e s " & leg a ta r io s , &
e x n a tu ra d e b e t u r q u x d a m fu c ¡^ per Bar vt in legatariis & aliis:
ftitutus aliquis : vnde x a n .& Ia .
f e r u o s ,& q u i ab in t e ft a t o ,& q u i
e e f s io á t e ft a t o r e & m o r ie n t e .
„.¿-^ ag . vtfupra diftum eft,cum
tranfit ad coheredes im - in.l.poftadi
e x tr a fiin t ,& fi fc u m ,fe c ú d u m á
non appareat quis d e S i v e r o n u lla l u b e f t h u iu fm o d i
m ediate. hic autem e - tam. in glo.
beat admitti vel p ra fer­
rat: v t patet ex illa d i- Jle .& ftrip e r fo n a in in f t it u t io n ib u s :e fe d j n o b is d a ta m x o b fe r u a t io n é , ea
ri propter squalitatem
q u x a u fe r u n tu r ,v e n ie n t: * c o m ­
fiib n e, vero. & ilia etia betes in aufp o n t a n e a la r g ita s d if p o f it io n is
partium: v t fupra proxi.
q u * (urit in prim ó cafii the.hoc amp
le
n
te
s
v
b
i
q
;
d
e
fic
ié
t
iu
m
l
e
g
i
­
á te ft a t o r e f i a t : d e in d e fe r ip tu s
diftum eft.
huius.§.
piius. C. de
tim
a
s
d
if
p
o
f
it
io
n
e
s
.
p
r
o
p
te
r
ea
b Denominauerit. fc ilih e r e s n o n c o p l e a t q u ó d praeci­
x Datam: v t fupra eO.fideicom.
cet dominus,
n a n q ; e tia a d tan tas r e f p e r im u s
p it u r , in tr a p r x d i & u m a n o b is
§.etenim. Accur.
g Ide -etng.
c F t h x c om n ia.qux d i­
f u c c e í s io n e s jv t n ó r e m a n e a t fi­
v rcnientSed ñútiqüid i» cotrano,
d u d u m t e m p u s :f illu m q u id e m
ximus ab illo. §. fi quis
liberatur ille á quó res & hic Bar.
n e a d it io n e 2 ip fiu s m o r ié tis h é p r iu a r i o m n ib u s r e l if t i s ,? n ih il
autem.vfque huc : id eft
auferuntur? V id etur qj & idem
r
e
d
ita
s
i
E
x
h
e
r
e
d
a
t
o
s
“
a
u
te
m
p e n itu s n e q ; p e r F a l c i d i x h o c v t totum quod eft v lfie interiiétu noua: per- JLng:
;lf.t tftde tra debitum naturale,c
l ib e r o s ( f i Í u f t c b á p a tr e e x c l u í!
c a f io n e m , n e q ; p e r aliam « c a u ­
fo n * obligatas:vt in ii it.
jjcXcB at. auferatur.
f i n t , & n ih il ¿ e x p a tr is h a b e a n t
ia m p e r c ip e r e v a le n te :fim ilite i‘
quibus m o.tol. o b lig .§.
* ■ * & ' d ¿Veceffaria. v teft in ­
v o lu n ta te ) n o v o c a m u s , n e q u e
práterea. Item id eo te­
a u té k talia 1 o b tin e r e : & íi q u id e
ter afeendentes & d enebatur j qüia erat he>
r e f p i c im u s ,d l ic e t d e c ie s c m i l f in t c o h e r e d e s , h o s v o c a r i v o ­
fcendentes: v tfupra eo.
res: fed defiit effe, cum
lie
s
v
é
l
i
t
.
V
n
a
e
ft
e
n
im
l
e
g
i
s
f
§ .} .& inter fratres quá­
lu m u s : a lio q u i a d f i d e ic ó m i fl á alius fit faftus heres in
d o turpis perfona in ftii n t e n t io : v t q u x d if p o f ít a fu n t á
r i o s , & le g a ta r io s ,& fe r u o s ,™ &
folidum :vt infra eod. §.
tu itu n v t in ftit.de in o fm o r ie n t ib u s , im p le a n tu r , e u m
o
m
n
e
s
a
b
in
te
fta
to
fe
c
u
n
d
u
m
in om nibus. ergo defiit
ficio. tefta. §.j. & . C . de
teneri ceftante caufa. h h Scilicetfie n im q u i ab ip f o t e ft a t o r e p r o p r i u s 11 a n o b is tr a d itu m o r d in e
inoffi. tefta. 1. fratres. &
Sed contra videtur fe- naliiyt.c'.
fupra eo .§ .j.& in ter pap ria fu b f ta n t ia p u lf u s e f t , q u o res v e n ir e ,0 v b iq ; o n ere c o h e ­
eundum A z o . vt. ff.fo . c» cejftante.
c tronum & lib ertu m : vt
r e n t e , P q u a te n u s o p o r t e a t c o - c m o d o e r it iu ftu m v o c a r e a d r e s
ma. 1. fi áb hoftibus. §. fi de appel.&
lScilicet f i infra Có.§.non autem .&
q u a r u m e u m ille p e r e x h e r e d a p le r i ea q u e t e ft a t o r f e c u n d u m
v ir .& de n ego. geft. l.fi- ^iogc.in.%.
prjcueraue ¡nftit.de fucccf. liber. §.
ue hereditaria. & . C .d e t .mftitu.de
««* tontu fed noftra.
decu.l.ne
quis,
lib.x.in
fin
.
prima
tamen
v erior i videtur. Item mili aefta .
rucia y f e e infiitutionibiu.vt quia extraneus.
quid fi nullus vult habere illam hereditatem aprim o vfque ad i BU bent.
eifeatetia. f ¡Dudum tn»p»«.fcilicetannum:vt.s.eo.§.fi quis autem.Sed v ivltimum:nunquid compellimus heredem vel alium qüi doli c ó - Dart.
C- yiic /<*- detur quód non vltra fex menfes expeftetur-.vt.j.de eccle. tit. §.
pleu it voluntatem defumfti,eam aflum ere,& dare reIicla?Reip.
áu dc hoc gnautem legatum .colla.ix.R efpon.diftinguc,locO religiofo le fic.vt enim h * c regula,quod fauore & c .v t.C .d e legi. & con fti.l,
ftr Nico. t,etur,vel n on.Prim o cafu eft fauor:vnde in continenti d ad duquod fauóre.vera eft: ita & eius contraria; fcilicet fi aliquid iri
otopl. & pium tenetur,& elapfis fex menfibus p erd ittotu m : v t inftitu. de
odium alicuius eft induftum ,nori debeat irt eius vtilitatem red iIajnjlit.de aft.§.item mixta.&.j.de eccle.titu.§.fioautem legatum. Secundci
re:vt.ff.de in terd i.& releg.l.relegatorú.§ .fi.& de leg.j.Lfi fenius
ac.^ex ma cafu obtinet quod hic dicitur, fic & alias eft fa u o r: v t inftitu. de
p lu riu m .vij.
¡fo i.
obli.quae ex quafi contrafl.§:fin.
z íi»ea¡i/t.'o»e.No.intereft enim & c . vt.fF.de id ter.atl.l.S: quia.
~ g ^eZ»i®s.No.verbum re lid i adaptatur ad inftitutionem.fic.C.
& infti.de bo:pofi§.quos autem.Accur.
hmai in~ j e fecun.nuptiis.l.hac e diftali.circaprincip.& eft notandú pro fittuionem pter hodiernam confuetudinem fecundó quam n ó fit quandoq;
a Exheredatos, fcilicet caufa a d ie ft i. alias exheredatio for­
maftctur. ¡nftitutio:fed teftator d icit,illi omnia bona mea relinquo.videte non noceretjfecundam Al.arg.ff.de bo .lib er.l. fi patronus.§.
tur enim quód non valeat teftamentum in quo n ó eft inftitutio:
fi quis.immio fine forte:vt irifra v tc u m de appellat. cOg.§.aliud.
c ol.v iij.
y t inftit.de leg.§.ante.& de tefta.m ilit.§.plane.fed quod dicitur
ibi de teftamento militis qu ó d non
____________
, valet teftam entum: non eft
b ^ c .b i c e x ig o iuftitiarn legis & hominis.íegis,vt refte exhe- k * W « ell
ideo,quia verbum relinquo,non fit aptum vel fufficiens ad infti- D redetur, Í:fcilicet nominatim hoc modo:filius meus Sempronius recundiii
•_____ r- J quia teftes non fuerunt ib i voeati.Item
T*.«m r/vnAI-A
An
Ii r exheres.vt
K
in ff!
C ; 9>. ir
J . 1-1
_ &
O- pofthu.I.j.
- n 1 % -■J [. Uktof te
du.
tutionem:fed
repete,fan
fit
infti.de
exhere. lib e.§.j.&
ff.de
lib e.
cimus.Sed quid eft reliftum heredi nifi hereditas?Refpon.fit ita:
ij.& .iij.Item ab omnibus heredibus eiufdem gradus: vt.ff.de Ii- de acquire.
& priuabiturilla:& fic hereditas reliftum dicitur. V n d e & h o c
b e .& pofthu.l.iij.§.fiIius.& .C.de Iib.pr*te.l.j.alias reftitui debet p eJf. &■ifta
eftteftamentú:illi bona m earelinquo:vt.fFdem ili.tefta.l.diuus.
ei hereditas:vt.ff.de bo.lib.l.fi patronus.§.fi quis hominis-vr quia prima e x .
& de tabu.exhi.l.j.in fi. Itein nunquid fruftus quos m edio tem­
fit ingratus:& caufa ingratitudinis exprimatur a teftatore: & ab pofitionefcJ
pore vfque ad annum habuit,amittantur?Reipon.iic:vt.ff.de his
herede prdbetur:vt.'j.vt cum de appel.cog.§.aliud.& .§. fiue ig i- ^ it u r U n .
qui.vt indig.l.heredem.&.l.eum qui.
tu r.c o ll.v iij.& .C .d e inoff.tefta-l.om nimodo.vel dic iufte, id eft gei.
1fo i i ftt h Falcidia . 6quam habent alias: vt infti.ad leg.F alci.in prin.
refte. quod qualiter fiat vel non • dic vt. ft*. de lib . & pofthu. I.fi
pofthunrus.&.ll.feq.vfque ad.I.Gallus.
fi/1 "* *
caufam-pata per prslegationem .
*J*tdap- k ^rattm.pro fed.Accur.
c
N ih il ex patris, quid fi aliquid habuit iure pr*legati fo rte,
1 Taiia ofctinerf.fcilicet fan cimus: qualia in eo cafu diximus quáquod efle poteft:vt.ff.de irioffic.tefta.I.fi?Refpon.tunc ficut qui­
^ perfona fuit inftituta cuifriitneccffe relinqui h * C , fcilicet
lib et legatarius vel fideicommiffarius tanta; quantitatis adm itti- l F id e p u lq u z fequuntur.Accur.
tur:vt fupra eo.$.etenim.&.§.fi vero aut non fuerit. & .§.fi vero cine U lh e .
»ah.-,n- m SeruosJibertate donatos.
nullus.Accurfius.
de rof.in.d.
n
quis autem.&.-f.fi vero nullus.
d Hejbicimsas. quia pro mortuo habetur: vt.ff.de coniun. cum §. j i pater.
r f.iB a r. 0 ycnire.t ep ete, fan cimus.
eman.lib-l.j.§ di pater. I Accur.
_
& fequen.
'**&• p Coharente. fcilicet cautionis;
e Dedes miUies.dc.j v t omnes obe.iu. pro .in priri. col.v. & .’j .de B a tto, tnd.
Ieno.in prin.coll'.iij.& de nup.§Xed haec.col.iiij.
quida ciift. vtfu p raeod .§.h isigitu r.& .§.fiqu ka u tem i. in fin.1
Accurfius.
f ¿ í ««.fcilicet huiustvt fupra eod.§. femper. & .§.his igitur.fed t:u .ie yerr Si yero. ifte. §. cum tribus feq. refpicit tam legitimos herea liz m u lt* ho c v olu n t & in tendunt:vt infra de nup.§.difponat. bo.oblig jf .
Authentica.
A iij
_
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
Authenticorum C ollatio prima.
n
& ff.ad Ie».¥al.l.j.in prin.vnde poteft d ici legis in genere.prim u A tañ a f u e r i t : Vt.‘s‘.§.proxi.ibi,vna.efl enim & c.accipiCnt er
verio r eft?'
creditores,&
here.
creaitores,<x diitribuent
aiuriDuciu prout
pi uul voluntrvt
y l in
m fti.
u i. de
aehere
i
diffe.^.j.fifcus
autérion
per hanc.
1. r~
fed fuo iure tannuj
e ftnom inatiiB .& hoc< ' gitu
' r fiue fit mafculus
*-■«* - r r
' 1
*
- ..—
y
E x p¡ .rr^im.id
potefi accipere fi vulr.vt.ft.de iure fil.l.j.v t tamérefDÓrí.'Cínt6
fiue faemina,iure ifto:vt.C .d e Ii.praete.l-fi.§.j . olim có tra in foej-c. Z - te j . :iure- efif.I.non
r i -«y. p oflu nt.6
e aA___
ditoribus:vt.flf.de
ccu r. r u"-atcre.
minis:vt inftit.de exhere.Ii.§.j.
g N e c quafi 4
b A>/(«i.q.d.nullo mo
Heres extrañan &■ quii bet honoratus
do.fed nunquid q u i di­ t io n e m f a < f t a i n e u ,e x p r e { s im *
inobediens,omni commodo hereditario priñ a ' funt in exheredato,
fie r i p a r tic ip e m n o lu it? b S i v e ­
Haturfiuo ordine applicando perfonis enu­ heri h£cconftitutio
locum habent in p r e te r o 6a b lata m p a r te m a n o n r o m ­
meratis, exheredatu penitus exclufts, yoca.« h ,c v „ r „ ,W w ^
a ld c B a r . riro íR cfp on.1 fi a patre
p ie n t e m o r ie ris v o lu n t a te ,p r iu s
tis a iure heredibuseffeftisJhoc dicit.
. in cuius eft poteftate,eft
praeteritus: ipfo iure n ó
H x c q u id e m e tia m a ntiq uiCd e d u x im u s d ad fu b f t i t u t o s , d e ­
valet, teftam entum : fiue
f i m x 11 le g e s e x p r o p r ia a u c t o ­
in d e a d c o h e r e d e s , & p o f t illo s
caufam priterition is ex*
Annuntiantibus
r ita te p r x f ta b a n r .g t h e r e d e s fa ­
a d le g a ta r io s & fi d e ic o m m if l a prefsit,fiue n o n :v t.C .d c
exprefle.Sedqmdfi^4^ .
c ie b a n t e o s q u i n e q u e fe r ip ti
r io s ,n e c n o n & a d f e r u o s , & ita
repudiat neque acci ;
libe.pi£te.l.fi.§.pe.& inR e fp o n rinftantibut
h e r e d e s , n e q u e ab in t e ft a t o a d
a d e o s q u i a b in t e ft a t o v o c a n ­
ftit.d e exher. lib .j. refp.
qui confequenter debér
fi autem ab aliquo de li­
h e r e d it a t e m v o c a b a n t u r .0 H is
t u r , c & a d e x t r a n e o s { a tq u e a d
admitti , compellentnr
nea m aterna, fiue cum
f i fc ú v e n im u s :n o n a b iu r d e h o c B o m n i b u s P o b t in e t ib u s li c e t n o
caufa exprefla fiue n on,
m tra tres mefeseamre
f a d ú e ft n e c in a n ite r , n e c q u a fi
a b h e r e d e , f e d a le g a ta r io a ut
valet teftamétum: v t in­
n untiare: v t.C . de .uri
a liq u e m la te a t s q u o d d e c e t : fe d
f i d e ic o m m iif a r io , a u t m o r t is
deli l.vlc.f.fimiliqj mo_
fti.d e exhere.lib.§.pe.&
d o .A z o .
ff.de contra tab. l.illud.
e x p r o u i d e n t i a ,& f e c u n d u m le ­
ca u fa p e r c i p i e n t e ,d a r i a liq u id
k I n omnibus, fcilicet
i
§ .at teflamenta.Sed h o g e m : h v t fin itis p r i m u m o m n i­
a u t fie r i te ft a t o r v o lu e r i t: i e o ­
cafibus.
h ifla g l. eft die caufa preteritió isb
b u s fe c u n d u m te ft a m e t a p e r f o d e m o r d in e in o c c a f io n e a bla­
1 F ie r i heredes, ergo &
fing .fecu n- debet inferi á teftante,
n is , d e in d e a b r e n u n tia n tib u s ,*
t a r u m r e r u m f e r u a n d o : & in ille qui erat,definit:cuffi
dum l a . in & probari ab herede: v t
duo m folidum nó pof.
authen . e x 'j.vt cum de appel.cog.§.
ita a d ea quse e ft a b in t e ft a t o v o ­
c h o a n te q u id e m a f u b f t i t u t i s r
caufa.C. ¿e aliud. & . § . ii a e igitur.
fint efle heredes:vt.£de
c a t io n e & a lio s v e n i r e m u s . I n
le g a ta riis: t e r m i n a n t e 1 v e r o in
here.inftitu.i.item qU0d
libe.prate. col.viij.Idem de eman­
o m n ib u s k a u te m c a fib u s ,in q u i­
f i f c o . 1* E t n u llu s 3* h a n c l e g e m
Sabinus.Accur.
cipato filio , fcilicet q>
b u s fc r ip t i s n o n c o m p l e n t ib u s
d u r a m h a b e a t , ta n q u a m r e l idebeat inferi caufa p r i ­
m ^erefliiB.interpofi- '
vo ca m u s aut e x te fta m é to p e r teritionis: v t.j.vt eum de
tio eft,vt demóftráthsc é tis p riu a tü s,P fe d c o n fid e r a n s 1
appel.§.fiue i g i t u r §.
verbajadire &pro bere-fcS^
f o n a s , a u t a b in t e ft a t o , & e s t e ­
q u iá o m n i b u s t h o m m ib u s ter-;
a liu d , vnde apparet <p
de gerere:quae eiponfi-teiM
r o s e x t r a n e o s ,& fifc u m : d a m u s
m in u s * vitas e ft m o r s : b & n o n
in duobus vltimis cafi­
tur v t infti.de here.qua iK* u
o m n ib u s ta lib u s p e r fo n is fie r i
io l u m a{? aliis ip fe fe p e r c ip e r e
li.& difte.§.fi.
^
b u s , quando praeteritus
h e r e d e s , 1 & a d itio n is a u t p r o
n H-ntiquifima. vt il-i,& ¿.
a linea materna^vel á pa
• c o n t e m p l e t u r ,ie d c o g i t e t 6 q u ia
tre emancipatus olim eIum
qu
i
petit
fibi
bona
g-)»A
h e r e d e g e f t io n i s h a b e r e iu s ,
& ip fe aliis m o r ie n s im p e r a b it:
dari caufalibertatú fer- ckiuu
f p e f u t hac tiam fipe cau fa, hodie
( h x c e n i m m le g i s v e r b a f u n t t ) C & fx n £>h u iu s l e g is m e r e a tu r a u­
uandarum: vt.ff.de fidei- cmtA»
■vain ita e- vero cum Caufa , locum
ge tá q u á h e r e d e s o m n i a g e r e r e
x iliii ,n ih il h o r u m q u j c u m o m com. liber. l.iiij.§. j. vf-jUifj.
ttam accipi,habet quod in h oc.§.d ige c o n u e n t o s & c o n u e m e n t e s .
n i f t u d i o d if p o f u e r a t , a d e f f e que in firi.l. & ÍDÍlim.de
y t dicat J e c h n r . Item quare non
legisconde-v ocatur exheredatus inper totum.Item cognati
dtt auFtori-tcr eos qui nominati fuet ace habere runt in teftamento,cum ipfe fuerit nom inatus?Refpon.c fuit no
licet neque a lege.xij.tab.neque ex teftamento vocentur: tamen,
admittuntur iure pretorio quod antiquifsimum efbvt inftitu.de
C r haneco- minatus ad damnum,non ad lu cum :& hoc m odo in tellige hunc
fu c.co g.& .ff.vnd e cogna.per totú.Item emancipati:? vt i n f t i t u . i
fututionem f.Item nunquid finitis perfonis nominatis in teftamento v o cayimlegfsha bitur inter eos q u ia b inteftato v eniunrcum & ipfe de illis fit,&
de here.quseab inteiM .em ancipati.Sed hate non videntur bonag.
le r e , ideo j; quidem prim us:vt.ff.defuis& legi.here.l.filius? R efpo n. nó nifi
exempla de cognatis & filiis emancipatis, cum non fint heredes: tum » f
v t infti.de b o.p of.§. quos aurem. Sed dic quód quo ad effeftum n^»K
poffe facere per querelam :vt.C.de inoff.tefta.l-fi heredum Q u intiniani. & .L
■yereheredi, filiam .& ratio eft:quia vid etu r adhuc teftamentum valere: cum
heres eft:vtifF.de bo.por.hered.pe.l.j,& de fideicom.here, pe-1-íj.fósá *
non filu m , lex faciat etiam alios ab inteftato venientes heredes lo c o repul­
fed & nouae leges ho c faciu nt:vt.C .d e epif.& cle.í.fi quis adde- ¡ufes
i t prator, fi:vt.y.e.§.in om nibus.& heres heredis teftatoris eft heres: v t.C .
clinandam .A ccur.
fdhu
boncripof- de heredibus inftitu.l.fi. & quod d icitur filium agnatum p ro xio Vocabantur .innuit qu ó d iflis duobus modis tantum fiant he- ti&J-1.
redes.quod verum eft:v th ic,& infti.de bono.pof.§.quos autem.
ftfforem.
inuro,& id eo admittendum:verum eft non fa ñ o teftamento: vel
p His omnibusScsMcct vt á non complente auferatur commodit: ntijcn**
Contius.
eo fa ñ o ,non tamen adita hereditate-.vt.ft.de contra tab. 1. filiú.
c ifta eft de §.fed cum exheredatio . Item nunquid inter extraneos prorfus
& quód detur aliis fecundum ordinem: vt fupra.§. fi quis autem. i«a~v
& .§ .inordinatum .&.§.feq.
mente B a r, admittitur vel cum fifco vel etiam p o ítíR efp ó .quidam ¿ n ó ,fo r­
q Voluerit.nam omnes iftos potuit onerare: r t hic, & inftita.de g ff
e r H nge. te propter prae diñas rationes in proximo.§.fed poteft contradid idem te- c i v t non tanquam ipfe,fed tanquam quilibet extraneus admittafing.re.per fideicom.re.in prin.
i>et5.S.C"-tur:vt.C.de adop.l.fi pater.§.qui duos. Item quid fi teftator vnii
r
fubftttutis.ablatiui cafus eft.
tm'.,,
f
Legatariis.datiui.
Sa .m autb. nummum m ihi leg au it, & heres itiftitutus non com pleuit fuam
t Terminante .id eft finiente.
S^rS
hoc amplius voluntatem: nunquid occafione huius nummi totam habeo heC.defid-tco. reditatero,& priuabo agnatos qui quafi ex debito íperabát: vt.ft.
ü F ifco . fcilicet ponendo, fed quis admittitur poft fubftitaquáuisBar .pro fo c .l.& quiasRcipon.fic.nam plus me dilexit teftator, cú eis
tum legatario? Refpon. heredes, vel alij qui magis fuerunt a tedicat quod nihil,m ihi aliquid legauerit:vt in ftit.de here.inftitu.§. fi plures.
flatore honorati: vt fupra eo.§.etenim i& in feq.^.Sed quid
buerit collegatarios & co n iu n ñ o s& r e & v erbo ?Refp°nd. j,
relinquitur & .s.eo.§.fi quis autem .& .§.fi vero aut non.
idem quod fupra, fcilicet vt heredi d e tu r : n e c a lte ri accrefcia ^
arbitrio tu- c S t vero, vero,accipitur pro eninuvel pro certe. Accu r.
quia iam erat fciflum iuris praefumptione: vt inftitu. delega-S-j^,
dicis.
d Leduxirnus.vt.s.co .§ .(¡ vero inftitutio.
e Vocantur .alias fcilicet. nam hic velut ex teftam ento admitti­
tu r huius-1-auñoritate.
f E t ad extraneos, qui admittuntur caufa libertatum feruandarum.Sed quid fi nulla libertas eftreliftafR efp on.ad hu c admitti­
tu r extraneus v t e*tera re liñ a foluat.Sc fic in tellig e quod h ic &
alibi dicitur de extraneo per hác conftitutioné.Sed quid fi nulla
funt reliña:fed forte propter tim oré cred itorú tantú praecede­
res extranei noluerúr adire?Refpó.adhuc videtur id é, vt habeat
Iocfi haec cóftitutio.arg.infti.qui m a.nó p o f.C j.S e d contra cre­
do,cum propter vltimam voluntatem feruandam haec cóftitutio
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
ii eadem.
j ^
x
A'fc¿i«<.fcilicet heres vel alius oneratus. tacire enim refp°a
d et o b ie ftio n i.
-utd
y
Priuatus.per hanc.1.Accur.
2 Sed confiderans.fic quia &C.
a Terminus.licet incertus: vt.ff.de condit.St demon.
b Mors, fcilicet naturalis: i vt hic, & infra de nup. §• deincep
coll.iiij.n on ciuilis.
f
c Cogitet, fic infra vt cum de appel. cog. §. h x c autem difp°luI a*
m us.col.viij.
1
*
feriae*'
De heredibus & F a lcid ia & c.
13
c e n t,d ic ic i l i c e t h ere d es esus.
b A'»» enim- a R e ip o n .ta c irz obiectio ni. Accurfius.
Tempori,non autem ad praeterita tempora trahitur:
'c
r i ' j X !egi.& conftitu.l.leges.
“¿ . d . d ¿ñiK O ob ú .q .á .cx quo
& . c . de incommodo heredi?
•f — *- Xr
rhm o—
7 . , j* vidimus,
& Ae>
dem
commo
f j t Í d o v i d e a m ’ .f.l.Falcidi5.
l i a nota.
V
cft
vt.C . de
T it.j.
14
neficio.&.l.herediratum.f.fi. Accur.
t Tem pera.per quz dudum vtfigüó crucisprzpofito'incipiat eÉ -ins tafieri intra.xrx.dies ab apertura teftamenti, ¿rcompieatur intra
omifti,
dúos menfes alios rebus & perfónis in prifentia pofitis. alias in- non
tra a n n u ra : v t .C .d e
tarium ab hered e m etuente ne
fo rte non habeat p o ft debita &
legata Falcidiam ,fe c u n d ú m o ­
dum & tem pora 1 per qua: du­
dum fanciuim us quando " ho ­
m ines excepim u s * t e x dam ­
Heres Falcidiam detrahit de legat*,[i
no
reru m fu aru m , in ad itio n i­
nihil malignitatis in hereditate commifit, 0 “
bus ftatuentes on era v fq u e ad
inuentariumfolicitefecerit tempore & ma­
doJlatutif.ahasfecus.^inge.
fubftantiae r e lic te m en fu ram :
illo a d ie d o r fo lo j v t o p o r C < s fP .
. D e le g e F a l c i d U .
teat h u iu fm o di heredem qlii
H I N G n o b is d in g reila eft
cu rae & q u ^ d á co fid eratio F a l- B n o n cred ito rem fc^ugR, fed etia
c id Í 2 f le g is , q u x etiam in u itiss
legatarios & fideicfoiqrnHIários
v e re tu r,& m etu irh o n dardnifiteftato rib u s,fi ex p ed an tu rh res
c a r i 1 io lu m , fe d etiam n on lu­
perleg a ta jp rseb e t'etia retinere
h e red e s quantum eis im pleat k
crari, co n u o ca re 1 om nes leg a­
tarios & fid e ico m m iflario s, b
quartam fubftan tif .E t h ic enim
quanticunque in eadem d u ita ­
repugnare quidá v id e n tu r1 v o ­
te funt c o n ftitu ti: aut quofdam
luntati m deficientis,11& incu m p ro eis ag e n te s,' fi forte p e rfo b e re le g i0 talia p erm ittéti. S anarum natu ra, * aut dign itas,e
ciffius ig itu r ( quoniam tuenda
n o b is t v b iq u e eft d eficien tium
aut q ualitas, f aut aetas , s aut
v o lu ntas ) h eredes fi v o lu erin t
quaelibet riecefsitash facultatem
h ac vtilitateP p otiri,pu ram fereis n o n dat ad inuentarij prseu are legis p oteftatem : H. & n on
fentiam . S i v e r o 1 abfunt ali­
p e r ea quae fo rte fubripiunt aut
qui, k interelfe te fte s1 in ipia cim alignantu r,r in tro du cere p e r uitate fid e dign o s, & pofsidenten te n tF a lc id ia m : c u m v tiq u e G tes iubftantiam , t m& optimae
fi nih il malignati eifen t, n o f o r o p in io n is" exiftentes, non m it e f c6 p etere t. Fiat ig itu r in u en nus tres:° (tabulariis P enim fo ¿fo m p e rd u c e t.aN o n enim b iis
•r 1
1 •
quiiU D n o b is , nequ e q u i nu nc
fo lu m funt h o m in ibu s,fed o m ­
n i etiam p o ft h o c c u rren ti tem ­
p o r i ' leg em po n im us.
muentanu.
delibd.fi.g.finautem du- B a r J n c fS
biuS. vfque ad.§.8di pre- lexan.in
fatam.Accurfius.
^ rubrica da
u g u a n d o . fubaudi eó °pe.no.nitempore quahdb &c. ‘ tia.ff.
x Hxcepiinus. id eft de- '
liberauimus.
y
^idteSlo fole.C.WW có- t
ftitutioni-C. de iure de- exemtmut.
liberan.l.fi.per hanc cp
ftiturionem.
2 N o n damnificari.repe­
t e , metuit dico &c.
cifusvel euentus.vude
illud: Grata fupuenier,
quz non fperabitur ho­
r a , vel dic hora, id eft
pars temporis vel tempus.ná dicitur hora pars
temporis ex momentis
plurimis conftituta : &
2 Conuocare. o p o r t e t d i
per tales paniculas diCO &C.A20.
uiditur dies & riox:vt.ff.
b
Fideicommiftarios.nCide verb.iignifi.l.ij.&.C.
quid etiam creditores?
¡d¡¡_
detranfac. non minoré,
Kelpon.qüod lie : qura n:oS(. ¡
fecundum P.nam.xxiiij.
&
eorum
interefcvt.j.vt
^
°~s
h o r x diem naturalem fa
fpon.larg.§.ad hic,coiciunt.xij. faciunt artifila.ix.plus
etiani
quid
da¿
D
'
ic
k
cialem:vt.ft.de verbo.fimnumeuitaht:vt.C.de É m . ' f M
gnifi.l.ij.§. fi. & de adul.
iure <Jeliberan.l.fi.§. li_ ^ £ ^ 4
iridíelo. 1-capite. b Accurfius.
U^ P a le id ia . dicitur audccrettl fufc -fgentes. procurato-^f;t c¡tatig
nfiMacl. temFalcidia á falcc:quia
res.fed qualiter hocfiet? proturatb0ibi feri, ficutfalx refecat: fic &
Refpond . mittetur ad ñs-.adfecS.
f Concor.e. h ic lex. Vel á Falcidio
5 vt aut veniat dit ?enutri*
¡a tpide. auftore: vt Publiciana
vocatus : aut alium pro tur citati»
ili,cunela a Publicio prztore :vt
fe mittat: d vt.ff. quib. domini:^/¡tunda y o inftitut. de añio.f.aliz.
ex caufis maio. item ait y itrA d ic it
'datem de- Et not. quód fuper hac
fo¿ü con- materia primó íer. xij.
pr¿tor.§.peh.&.§ Jfiri.Sí
in u e fimcrc. &■ tab.inuenta eft,quzpleC . de auQor. prx.l.j. in t a ñ í debet
ttoaiubis. num ius tribuit teftatofin. Accurfius.
fieri coram
cm gl.fn- ribusivt.íf.ad leg. Falci.
d N a tu r a .v i quia mu- iudice.
ftr yerbo, l.j. dic vt ib i. Secundo
lier, q u i .non debuit in e idrmditytilíntate, lex Furia & Voconia.
iudicio cóparere: vt.C. eat de deri­
txtrade te- T en io IexFalcidia:quia
d e procu. l.maritus. iro- cis qutbufdiftae d u i legesnon erantfufficientes.-vt infti.ad.l. Falc.j.refpó.
mo punitur vocans-.vt.C.de offic.diuer.iudi.I.j.
cunque,qua
fa.
quiaFalcidia fuit modificata per Iuftinianum, vt demum fafto
e V ig nita s.vi facerdotij:'vt.C.de epifco.& cle.l.omnes.iriprin large dicSinuentario haberet locú: vt.C.de iure deli.l.fin. & iterú plus per
cip.&.íF.dein ius vocan.l.ij.
tur babe.e
eundem fuit modificata, vt ei tantum competat quinonfubri£ g u a lita s.v t quia valetudine eft impeditus: vt.ff. de iureiuran. dignitate.
puerit, & qui folennitatem in inuentario adhibuerit: vt ftatim
l.ad perfonas.
__
g l o .& i b i
fequitur. Accur.
g U eta s.v t pupilli & adulti curatores haberes: quia per omnes doctan.c. ~
g 7n»it«j.hoc eft verum per.l. iftam Falcidiam , & de iure vetefereprsefehtant-.vt.C.deih integ.refti.mi.l.iij.&.C. fi aduer. rem y „ic o d e v tl
ri:vt hic,& infti.ad.l.Falc.§.j.&.ff.ad.l.Falc.l.quod dcbonis.§.j.
iudi.l.& cum minores.
efi]jone.de'
hodie vero contra:vt.j.eo.§.fi vero exprefsim. Sed quo­
h Ncccfiitas.wx. quia captus fit,vel in vinculis,vel latum iis,vel nu- ri.in.6 .
modo etiam iure veteri fiebat contra voluntatem teftatoris:vt.s:
dus:vt fine luo dedecore in publico app:arere non pofsit: vt.ff.ex f i d é Bart.
eo.§.femper ? Refpon.hoc fit lege permittente,feilicet Falcidia:
quibus cau.maio.l.fuccurritur.&.l.in eadem.
& -in g e U
vt hic dicitur.
i Siyereabfunt.Ced de qua abfentia hic dicitur, cura multa fint /„f.
h E-xpendantur.C.ia totum, vel ita quód non remaneat heredi
genera abfentiarum:vt diximus.j.defideiuflo.§.j? Refpon. fi ex-g Sequunquarta illius partis ex qua fixit inftitutus:vt inft.eo.g.j.Accur.
tra ciuitatem,dicitur abfens:vt.j.próxi.innuitur.
t u r B * r .&
i ?r«e¿fí.i.concedit heredibus vt retineant.Accurfius.
k ^ iliq u iS .e x legatariis,vel creditoribus.Accurfius.
^tngel. &
k Impleat.G\ie aliquid deerat,fiue non: vt.).eo.§.hoc autem.
1 T efics.o p o rtet repete.
n
r
1 Videntur .feilicet heredesfecundum A20. fed non repugnant D m Subftantiam. alias facultatem,id eft fubftantiam: vt inftit.qui t i d í l ú i ,
pnfumptionc huius legis,infra eo.§.proxi.&.§.fi vero abfunt.in
manu.non poC§.przualuiiTe.Vel dic facultatem,id eft pofsibili- l.fideiujfor,
fi. Accurfius.
tatem dandi aliquid:vt.ff.deverbo.oblig.continuus.§. illud.fed j f q u i f t i f m ^ff/#«ari.tacitae.in exprefla fecus:vt.'j.§.fi vero exprefsim.
pofsidensfacculum habet facultatem,fed inelligcf idoneam pro da.cogd.oe
n Deficientisád eft morientis teftatoris.
motu iudicis.-vt.ff.de iure delib.l.j.§.fi. & .C. de epifco.audien.l. id é B a L m
o Lrgi.fcilicetFalcidiscde creationibus.nam facit facultas vt libi magis credatur:yt.'j.de autbem.fei
p r't/ZiMte.fcilicet'legis Falcidiz.
tefti4.fancirous.c0l.vij. Sed quale erit iudicis arbitrium v tz fii- Cu teftatorl
q Potefia tem .iliis voluntatem,
met idoneum? Refpon.vt habeat tantum quantum id fuperquo C.ad.lev. '
r Malignantur.Icilicet deftruendo. Accurfius.
poteft effe 5 quzftio,'vel fi fit par iniúfto oneri: vt ihft.de excufa. F á c .
f Aon firte.cúa non fic lege,-fi non fubripuiflet, ceflaret:quia
tuto, vel cura.§.item propter paupertatem.
b ' r i d e de
fufficienter erat ibi pro quarta. & poteft poni exemplum,vt fi en Opinionis.eptx formatur ex bonis moribus.-vt.ff.de tuto.& cu. hocfcrib.in
rat patrimonium centum aureorum, lxxv. legauit. heres fubtrada.ab bis.l.fcire oportet.§.fi.Accurfius.
| .í.mfii'.de
xit.n v .& quod dicit^non forte, id eft non haberet locum,cum
o Tres id eft tribus qui heredem cognofcant: vt.C.de iure de- i „ .p e ifo
non efTet neceffaria.Yel fi nó habes non:dic quód erat patrimolíberan.l.fcimus.§.fináutem dubius.Se dic vt ibiplene nota. Ac- i Sequüur
nium.c.legataerant.c.vel nonaginta: fubtraxit aliquid , puta. v.
curGus.
ed B a r.R /
„ nunc non poterit vtiFalci.'& fi hoc non fecifletjpotuiiTet. Nam
p Tabulariis, interpofitio eft hic verius, & ponitur hic plurale eftfin * , f e priuilegium meretur amittere,qui conceda fibj abutitur poteftaprofingulari. hfic.C.de epifco.& cleri.l.orphanotrophos.&.C. cundí L u d i
«A ^’U te:Vt
ludzis.I.IudzQs.in fi.& in decrctis.i3.q.iij.pri
de iis qui in eccle.ma.l.j.&.ff.de hego.geft.l.ait prztor.Sed quid %o .in repe
uilegium.5: quod dicit forte,fit fuperfluum. Vnde hoc rafu pu­
fi fint tabelliones tres in confeftionc inuentarij?Refpon.i valet, ti.rub.ft.dt
nitur plus quis per legem iftam quam per.l. C.de iure detiberi. 1.
a i non ideo mintxs quód fint tabelliones tres,creditur eis:immo afbu
11
Authentica;
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
A
fiij
IJ
Authenticorum Collatio prima.
16
plus,cum íiñt publica: perfonx:vt.'j'.dejefti.§.fancim us.coll.vij. A tum :vt.ffde verb.obii.I.T itia.§.idem refpondit.Vel di
& propterea refoluitur plurale in fingulare
in odium non venientium,cum minus non dicitur:vt ff HuorO
a ¿ E jn t u m ad hoc. ergo a con trario fenfu alias foli tab ellio ­
l.vbin um eru s.arg.C .d ecadu .tollen.l.vnica.§.p en ul" e tefti.
m £>efcriptiomm.id eft inuentarium .
ni credim u', etiam fine teftibus confecto inftrumento.& eft pro
Ide ^ rfrt.hoc.C.de d onat.l.in donationibus. Sed certe^ non creditur ei
n ^epofito.id eft rem oto.q.d.non iurabit heres nem
fo li, nifi teftes adhibue
rur feruus iD oditu° r?le'
1 F a cit ad rit ipfe tabellio inftru- lis ,q u a n t u m a d h o c a c o m p e t it ,
n i b 9 0 o b fe r u a tis ,h a b e r e e x F a l ven(entium, fecund ° n
¡ hunc te xt. mento: v t infra de fide
n o n c r c d im u s ) t c o r a m q u ib u s
c id ia p r x f i d i u m . P S ic e n im n ó
n"un'o f d a m ’ - v e u S g
q
•rle.i.m ca. inftru. § . fed & fi initrurepofito, id eft refe^,
v i d e b im u r n e q u e l e g e ita h a c ­
c o n u e n it fie r i in u e n ta r iu m : b
*poft ceftto- m enta.colla.vj. & quod
to ,v t nihilo minus d¡* ;
ita
v
t
fu
p
e
r
u
e
n
ie
n
tib
u
s
c
lega
rat
e
n
u
s
a
p
p
r
o
b
a
ta
m
m
i
n
u
e
r
e
,
1
nem . circa in.d. I. in donationibus
mediu g lo . continetur , verum eft,
r iis ,& q u e r é tib u s d fo r fa o f u b n e q u e in iu ftitia m fa c er e m o ib i, necfc ri v t non fint neceíl'arij
O H iiom nibm . f e } ; r ie n t i. S i e n im o m n in o q u id e m
r e p t u m a liq u i d r e r u m , a u t n o n
ptu ra ta le l eum fubfcriptionibuSjpqux diximus fupra
x
fib i v u l t a liq u o s fie r i h e r e d e s ,
m a n if e ft a t u m : lic e n tia fit n o n
lionis.extra pria manu feriptis . ta nob,s.vfque huc. Accur
& h a b ere q u a n d a m c ó fo la tio fo lu m p e r f e r u o r u m e x a m in a ­
de freba . bellio tamen feribere
t dia. r i t debet eorum n o m in a,
t io n e m c t c a u ia m q u e r e r e ,(n a m
n e m r e x fua fu c c c f s io n e , S c a r p TraCidtum.. co
tot oV-STBr v t dictum efl . E t quod
b itr a tu r fu ffic ie n te m fe h a b e r e
e tia m h o c p r x b u im u s p e r p r o ­
legatarios & fidcic.om,
£a<skw . id hic dicit quantum ad
miliarios. Nunquid COn
lata m d u d u m a n o b i s f in fe r u i- ^ fu b f ta n t ia , n o n ta m e n h o c c a u ejltormeta. h o c : ideo eft, quia alias
tra creditores? Vide
lib u s e x a m in a t io n ib u s , o b f e r ­
f x v e r ita s o ft e n d it : f c e r tu m e ft
f i c iulianus tabellio & duo teftes
tur q u ó d fic n p ia f
u a t io n e m ) fe d e tiam p e r iu fiu ­
q u ia n o n h x c co n tr a rie ta s e rit
antecejjcr quoru nomina non funt
dixerat eum timere le.
tranfiulit. fcrip ta, fufficerent: hic
r a n d u m h e r e d is , s & iu fiu ra n ­
f e n t e n t ix m o r ie n tis , fe d i g n o gatarios & creditoresComitii,
autem exigutur tres .fed
& coniunfiim dehislol
d u m t e ft iu m d ic e n tiu m fe & a fi
r a n t ix p u rita s illiu s. S i v e r o n ó
b S e r it u r videntur h x c omnia efcutus e ft: & ficconcluf
e
c
e
r
i
t
1
in
u
e
n
ta
r
iu
m
fe
c
u
n
d
u
m
fu
ifle
iis
q
u
x
g
e
ft
a
fu
n
t
,
&
v
i
eii -Angel, fe corre& a:& quód fem
ditur hic. h Item eftard iife h q u x tu n c a g e b a n t u r , &
h a n c fig u r a m , fic u t p r x d i x i C 'e j l fing. per foli, tabellioni cregum. inftitut. deheredú
fecud» Ln. datur per ius nouiffiin n u llo t c o n fc io s e fle f a d x a b
m u s , n o n r e t in e b it F a lcid ia m :
qualit. & diffe.§. primo.
Xgs.fin. 35. mum : v t.C . de fide in Item « p r e fs im in f r ^ t
h e r e d e m a li g n it a t is : f ic q u e in
fe d c o m p l e b it l e g a t a r io ® ! ^ f i t Hac -ver- ftrum. fi vero neque anfi
vero non fecerit . in ^ r 5
iis q u x r e l i d a fu n t á te ft a t o r i­
d e ic ó m ifla r io s : lic e t p u r x f u b ba ponitur numerator. R efp o n .d ifin.§. & h x c vidétur per w .
b u s , in u e n ir e v e r it a t e m : 1 n ifi
ft a n t ix m o r ie n tis tra n fe e n d a t
tnglo.in.c. ftinguendo b tempus
hanc conft,«t.fed per.!. ^
benamem» quo conficitur in flu i­
fo r t e k p r x f e n te s le g a ta rij o m ­
m e n fu r a m le g a t o r a m “ d a t io .
C.foium habeat hoc* vt í m ^
ría, i/áper mentum : v t tunc teftes
vltra vires non teneatur lmu¡¡e.
n e s aut q u id a m c o n te f ta t io n e
E t h o c d ic im u s n o n n o ftr a m
■verbo, fin- fint neccflarij á tem pocreditoribus:
vt.C .de Jiam ,
fib i p r x m ifia n o lu e r in t v e n ir e ,
m in u e n te s x l e g e m q u a m p o gulares. in re quo vult aliquid proiure dehberan.l.6nali.§.
n e c a d e fle in u e n t a r io . t u n c e lu im u s , v t n ih il d e p r o p r i o d á pnn. extra bari ex inftrumento : v t
fc d & fiprxfatam.&po- Fdau.
de elec.
tunc foli inftrumento,G
n im lic e n tia e rit h e r e d i e tia m
n ific e n tu r y h e r e d e s c r e d it o r i­
teft efle r atio : quia hic Ctm
fmeottetui- non negetur publicum,
n o n a d u e n ié tib u s lega ta riis c ó b u s : z f e d d a b it e i p oenam e x a maior folennitas eiqui- b .V«io
ru.id eftfal alias fi negetur publicú,
ritur in inuentario: vn- ylntfa
te n t u m efle t e f t iu m 1 p r x f e n tia , ^ ¿ tro l u x m a li g n it a t is , cu r t r a n vo 9? refer- credatur ei cum iuraméde maior fit vtilitas: vtreptir
& fa c e r e d e f e r ip t i o n e m : m r e ­
fc e n d e r it l e g e s e x q u ib u s c a u te
v.ate.
to tabellionis,& per cóff. d e regu.iur. 1.fecun- nefit*
p o l i t o 0 t e tia m fic lega ta riis &
tffta eft de parationem : vt infra de
o m n ia a g e s , n ih il p o te r a t d a m ­
dum naturam.& inftitu. ucm i
mente Far. inflrumé.caute.& fide.§.
iu r e iu r a n d o h e r e d is , & fe r u o ­
n ific a r i,fe d e x d iu e r fo e tiá q u x
de legi.patro.tu.§.finali. dfultu
©* -Angel, fed & fi inftrumenta. &
Sed contraria fententia tundió
r u m e x a m in a t io n e . & his o m fu n t e x F a lc id ia l e g e lu cr a r i. a
d N ifi itn- §.fi vero moriatur. & .§.
vera efl. E &quod dici- c,tfetaf ediment» fi vero neque tr e s . id eft
tur infra eodem.§.fi ve- dttpé*
fupuenidti tribus.Accurfius.
r o ,in fine,expone vt ib i diximus. Item nunquid aduerfus liber- te pa
Farto, g \/ b Inuentarium. id eft fola fcriptura in quas res inuentse in heretates vtetur Falcidia? R efpon.non:vt inftit.ad legem Falci.§.cú ¿atan f
c A n g e l.ffl ditate confcribuntur: vt.ff.de adrr.ini.tut.l. tutor qui repertoriii.
ratio.Se arg.ff.de inoffi.teftaroen.l. Papinianus.§.fedan liberta-faiata. J
canonifta j.refpon.Sed nunquid vno cótextu fieri debetfvidetur quód fic,
tes.Accurfius.
i4 l«'a j
in.c.quoad inftarteftam enti: v t.C .d e tefta.l.cum antiquitas. Sed contra
q Minuere. immo augere.f.vt conuocentur teftesrvt.s.diñú eft.
nia contra d ic o :c vt.C .d e iure delibe.l.fi.§.finautem dub iu s. Item nunquid
fed & iftud eft reftringc-re illam legem.
jit Jit b \
fa lfo m . de idem tabelliovfquead finem debet adhiberi?Et idem in teftibus
r
Confolatiouem.üc.ff.\ic in terrog .a d .l.& quia.
uaftJt I
p roba. e x - qu x ro .R efp en .fic. d
f oftendit. nam plus f^pe de facultatibus fuis quam in his eft,hol,mm"
tia.
c
Supervenientibus.id eft redeuntibus,
mines fperant. arg.ff.aui & a qui.l.in fraudem.& inftitut.quinia- M c "
t H o c ye- d ¿u erentib tu . pro conquerentibus.
nu.non pof.§.in fraudem. Accurfius.
r» fuper a- e Exam inationem . q u x fie t p e r t o r m e n t a :v t .C .d e iu r e d e lib e .1 .
t N onfeccrit.de vt.s.eo.§.fiat igitur.Accurfius.
tIv qu ia lio fi.§. licentia.
Legatorum, olim contra,etiam quando non habebat locum ^
fenju cptam f M nobit. v t.C .d e iure delibe.l.fin.§.licentia. V e l dic vt.C .d e D Falcidia contra legatarios: Vt.ff.ad T reb cl 1 i « fiis o u i.8 r 4 .d e - 1 » 4*
*«.„• quxftiO.l.j.Si
1 ; fifi
.• __ r. i - . .. .. .
.I
. .
...
A 'y' ... J
, . o.. ey ifu percimque.fed in creditoribus idem,fcilicet quod in folidum tenebapita r fecu- g
H e r e d i s . iurabit nihil malitiofé fecifle,vt fequitur.
tur etiam vltra vires hereditatis: v t.C .d e iure deliberan.!.fi.§.tu
dii -Angel, h S t W ijJe.Not.teftim onium de auditu non recipi fecundum
igitur.Accurfius.
JQualis de- noflra iura:vt h ic ,& .C .d e tefti.l.teftium.nifi in cafo,v tin acliox Minuentes, immo augentes eam firm am us ftatuendomaiorem
beat effete- ne aquse pluuix arcendx.& ./fde proba.fi arbiter. Item not.tefté
poenam.nam peream folum denegabatur Falcidia contra legata- .
ftU.
debere videre.vnde cxcus non admittitur hoc cafu . N u nqu id
rios:hic autem plus dicit v t i n fo lid u m teneantur heredes, fcili­
f H o c y e - alias?dic quód admittitur*cum non innenitur prohibitus: v t.ff
cet vltra vires: vt h ic ,& .C .d e inre deliberan .l.fin.§.fi vero poft'
rum in his de tefti.l.j.Item no.eum debere dicere fic effe vel non e u e , non
quam.
5«« 'm ye- autem de credulitate: f v t h ic ,& .C .d e tefti.l. teftium. aliter in fa­
y
D am nificentur.fcilicet fa & o inuentario.
_ _
r i certitu- cramento calum nia:: v t.C .d e iura.calqm .l.ij.§.quod obferuari.
2 Creditoribus.ablatiue accipe,& large etiam pro legatariisrvt
dinem teftis Item no.quód negatiua probatur.quod eftcon tra .C . d ep ro b a aliás.ff.de a¿t.& obli.l.hereditariarú.& de ver.fign.l.creditores*
caderepof- tio .l.atío r.fed habet ^quipollentiam affirmatiux.cum enim Siu& .l.fic u i.
..
f u n t : alias rerfe ftetiflé vfque ad finem inuétarij, & nihil potuifle fieri quin
a Lucrari.hirc facit pro eo quod diximus, v t etiam cótra cre 1
fecus^Ang. ipfe viderer.perinde eft ac fi affirmatiuam proponeretrvt.ff.de co
tores pofsit vti lege Falcidia: vel vtreferaturltantnm ad legata
g Trufa eft di.l.nec codicillos.
rios id quod de lucro dicitur.nam qui de damnó cenant,P1* .
fecundum i Uer/tatfm.No.quód iudex d ebet omnino inquirere veritate:
rendi funt,fed de fuo heredes non folu u n t.-v targ u .C .d e iu re
-Angel.
v t.C .d e eden.L is apud quem.
libe.l.fin.§.licentia. Item nunquid priuabitur debito iure. ” ^ v{
Feritaeem k Aijy»rte.hoc nifi,refertur.s.cum dicit,conuocare omnes qui
rse,fi non facit inuentarium ille cui ex necefsitate rehnqúiWt)
debet iudex funt in ciuitate & c .
eft filius,& fimiles:vt fupra eo.§.primum ?Refpon.m no- '
c -iV
impuirerc. 1 Teftium. fcilicet trium: vtfu pra dixerat.nam videtur repetinon o b ed it teftatori legan ti,& legi prxcipiéti:vt.s.§-
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
17
D e heredibus & Falcidia &c.
1 it.j,
18
*- -dici decernentkvt fupra eodem .§.fiquis autem, n ó punitur: A T reb e llian ica quod in if ta ,q u iiu r e inftitutionis debetur ?R 5 .
,U ‘J .
1 ■ aaando fo ii legi non obedit.praeualere enim
fic:c quiafim ilis eft effeñus quodam m odo:vtinftitut. de fideicó. c ld e B a r t.
in u lto 1
multo minus m , 4 . - ,
.f i,.
-n .*
h e re .§.fed q u ia .& .C .a d le g .F a lc .l.fi vt allegas.ar. con tra.C . de O A n g e l.
iie b e n t iu ia p unv»»
r
.
71
.
_
appel.l.praecipimus.in fi.& .C .d etefta.l.fan cim u s.
huftetjcri“ a]¡ & infra de confangui. & vter. fratn.§.finah .coila.vj. quod
n N o n autem,licet heredi inuentarium facienti demus F alcid ij bentes in. I.
cum non eft: ergo & h oc non debet pe rd e re . Irera quod fupra
commodum: hic autem Marcellus.
diftum eft , non perda
non damus.
ff-a d T r e h .
tur , hic intellige re qucttione. t
H x c a u te m d ic im u s ,3 v b i e rra s
o Subcilitcr .non erran - 1 Sic in re­
petitum: v t argu.mftitu.
N O N a u te m n d a b im u s l i­
t e ft a t o r d e fu a fu b fta n tia h o c edo in fa ñ o : v t.C . eod .\ .terib.mams
legem A q u h . § .c i t e c e n tia m h e r e d i m e n fu r a m f u b error.
fcriptss g /
g i t : b a u t f o r t e c ú d e b u iíf e t e t iá
rum • licet quidam dicat
P J f ft f'f d a m . forte a- epitome Iu f t a n r is fu b t ilit e r 0 a g n o fc e n t i,
a m p lio r e m q u a n tita te m h e r e d i
contra quód m hoc. §.
micis_heredis.
lU n i anteloquitur indiftinñé. &
l o l u e r e q u id e m m o x a b in it io
r e l in q u e r e , p r o m i n o r e d if p o q ¿ f t a i etiam interpo-^ cefforis.
C .de iure delibe. 1. fina,
q u ib u f d a m P i n t e g r a t le g a t a , &
fu it . c e te n im e tia m h o c e rr a n ­
fitio eit.
Mnt.Cott*.
vbi etiam plerumque fit
a d p le n u m fe n te n tia m t e ft a t o ­
tis d le n te n tia ; e f t , & n o n p u r g &
r T r acedentium, id eft t c>.lx\r px
mentio huius verbi miimperatorum qui fueriit Iuiian9yet
ris ie r u a r e , ( q u o d e tiam f p r o ­
in te g r a ; d e lig n a tio n is . S i v e ­
fcuerit,quod ad filios p
ante nos. pone exeropl ú titfohda.
c e d e n t iu m * n o s d ic u n t c o n f t i ­
tinet: vtinftitut. d eh er o e e x p r e fs im d e íig n a u e r it n ó
vt. C .ad .l.F al.I.j.& .l.er- Contius.
reduin quali.& diff.§.tet u t io n e s ) ab a liq u ib * a u te m r e v e l f e h e r e d e m f r e t in e r e F a l c i ro r . V e l died quód eas d Sequitur
ftamenti. Item quaero,
t iñ e r e f v e l l e : 1 n e q u e e x p a r te
d ia m m e c e fla r iu m e ft t e fta to r is
non habemus qu* hunc eaBart.Zir
quid addit haec con ftiq
u
id
é
c
o
m
p
l
e
r
e
te
ft
a
t
o
r
is
fe
n
­
cafum fic exprefle po- efidem ente
v a l e r e fe n t e n t ia m ,& aut v o l e n ­
tutio illi.l. fcimus. nam
nant, vel fi habes in \ite- A g e t .
t e n tia m , u e x p a r te v e r o e a m x
&ibi fic puniebantur n ó
t e m e u m p a r e re t e fta to r ijfo r la n
ra,
praecedentes, d ie v t
fjito inuentario ? R em in u e r e : f e d o m n i n o n o n e r ­
e tia m q u e d l iu f t é & p ie r e l in t.eod era.l.fin aii.
t Iftamgl. fpon.ahic tenetur legar a n te m c ir c a f u b f t a t ix q u a n ­
q u e n t ir lu c r u m t n o n in p e r c ip i­
f
%etinere.dc
non fo lilyfqueadf tariis vltra viresheredit ita te m , fe d a g n o fc e n t e m r 8c
e n d o ,f e d f o l u m m o d o s p i e h a tis.Accurfius.
úfequun- tarias: quod n ó erat ibi:
t
Velle,
immo
videtur
m
o
x
fe
q
u
e
n
t
e
m
fe
n
te
n
tia
m
1
g
e
n
d
o
h
a
b
e
n
te
m
:5
&
n
o
n
v
i
d
e
­
w 3a r.& vt hic, & in . d. 1. fi vero
con cedhvt.ff.eo.l.quod
jo p é,
poftquam. Item per iftá
t e ft a t o r is , 3 p e r o m n ia e am f e ri fin e l u c r o k h u iu fin o d i e ife
de bonis.§.non id circo ,
■\yoltspo vocantur legatarij, per
q u i, b & n o n ad p e io r a p o e n ite ­
h e r e d ita te m r a u t fi p a r e re n o l u ­
contra . fed dic eá c or­
Jithu-U ad illam non: v t fupra.§. fi
r e . n e q u e e n im h o c c e rit c u r o
e r i t , e u m q u id e m r e c e d e r e a b
rig i per iftam . 1. V e l d iCmti.y.Cu vero abfunt. Item hercftingue:aa voluit in t o - 1 Inham a
ie q u e n t is d h e r e d is , t S e d n e ­
h u iu f m o d i in f t it u t io n e , l o c u m
fjthbtr ex des fubripientes carent
tum foluere , & ho c epitomator
mttib’ yOm to to :ib i puniebantur in
q u e c o n c e d im u s eis a b i n i t i o
v e r o fieri ( f i c u t d u d u m p r o d i ­
conftituit in animo , vt ^oc amP u9
tmmefer- duplum : v t fupra eodé
fc ie n t ib u s e q u i d e m , & in c a u te
x im u s 1) fu b ftitu ris, m & c o h e ­
hic : aut n on,vt ib i. V e l enucleat,yt
¿feci,y t Cfancim us.& .C . de iur.
fo l u e n t i b u s , p o f t e a lite s p e r c i­
r e d ib u s ,& fid e ic o m m iflá r iis , &
melius e & verius hic f i p ro P arte
plureslucri deli.d. l.finali.§. illo. Ifubtiliter agnouit , & foluere cecp ie n t ib u s f in f e r r e ,? & r e c ip e r e
lega ta riis, & fe r u is , & iis q u i ab
fatrcm.
tem & quidam cafus po ­
totum foluere incepit: ¡>er,t >
nuntur infra de hac ma­
v e l le a b e is q u o d c u n q u e c o n ­
in t e ft a t o f u n t ,& a liis ,fe c u n d u m
vnde pr^iudicium in re- beat fecun*
teria qui n on ponuritur
t ig e r it e x o lu i íf e 11 e o s . O p o r t e t
p riu s a n o b is in u e n ta m in ta li­
liquis fibi parauit: vt ar. ^itm hliut
ib i: vt.). §. fi vero. & .§ .
C e n im a n te e x a é t io n e m 5 c o g i t a ­
b u s v ia m .
ff.ad M aced.l.fed I u lia - P ^ » * * non autem.&.§.illud. 3c
r e , & a g e r e , k & n o n c o g it a n ­
Heresfubftantiam defuncti fubtUiterv■quod hic d icit, non mi­
nus.§. finali.& . C . de fi- Uenem f f l
deicomnaif. l.j. & .ij.fed propensione
nuentes & c.R e fp o n . eft gitofcen$yyni integraliterperfoluens^omnit e m r e d é , 1 d e in d e tra n sferri ad
bus alits in folidumfoluere compellitur^p^
in contrario non fffbti -fo fie r e ca veru in inuentarij con i n d e u o t i o n e m : nifi fo r t e iu fta
nitentia O* inconfantia repulfa: nifi inopifeñio ne.
' liter ag n o u it. Item v i- ter,s- Cont~
q
u
x
d
a
m
cau
la
h
o
c
in
t
r
o
d
u
x
e
­
nobile emergat damnum tempore inflantia
a Hac autem dicimus.
detur contra, f f eo. fi ex o-^ppfobar it in o p in a b ili m q u o d a m x r e
caufafoluttonifatuto fiis-obtinentibus in &■
*
fcilicet vt fa fto inuenpluribus . Sed hic f diperB a r .
mnt yltima noluntate,& perfonis omnibus,
tario habeat locum. 1.
a lie n o a p p a r e n t e , q u o d m in u a t
cas non efle contramata ^ ~^ngel.
minoribus dumtaxat exceptis.&arto.
Falcidia: vt fupra eod.
nullum
folidum
le
g
a
/
Sequatur
fu b fta n tia m ,& l o c u m r e c e p t io ­
§. fi vero abfunt. in fin.
tum fuit ib i folutum , vt Farto, 'tftft
n i 11 fa c ia t.
C ^ iT . I i t . Delegatorum txrtib i, & his omnibus & c.
ex illa litera p a tet: quia A g e l.
Accurfius.
omnes res erát vnius legatary.
b Hoc egit.id eft tantum reliquit, v t nihil apud heredem remaneat.Accurfius.
u Sententiam.fcilicet in folutis.
C Dijpofutt.mm reliquit,fed minus Falcidia: fed fupra nil dim ix .E<a».fcilicet in non folutis.
ferat.Accurfius.
y Agnofcentem. fcilicet fubftantiam.
d Errantis.fspe enim & c .v t infti.qui manumittere non pof.§.
Z Sententiam.id eft voluntatem in non folutis.
in fraudem. Accurfius.
a Teftatoris.qui folida voluit prasftari: vt.ff de dona.inter virú
e Si yero heredem. cui certam portionem non cogebatur relin & vxo.l.fi fponfus.§.fi quis rogatus,
,
quere per legem hanc.
bu iSe<j<«'.fubaudivolumus.
penitus extraneum . Sed quid in fuo vel quafi: vt'in ^ c //ac.fcilicet poenitere.
per afcendentibus & patronis & fratribus? R efpon. b in ea grauari
Sequentis heredis,fequeotis voluntatem teftatoris.
p r' & e i l n o n poteft filius a patre, v el econtra: vt infra v t cum d eap. c o g .
e Suentibus, fcilicet quantitatem patrimonij.
ie
§.aliud .& .§.ho cqu id em .col.viij.& .).d etrien . & fem if.§. prohif Tercipientibus.f.legatariis qui percipiunt legata,
Mngel.
bemus.colla.iij.nec patronus á liberto: vt infra eod.§. non auté.
g Inferre.fcilicet velle.
& inftitut.de fuc.liber.§.fed noftra.nec frater fratrem turpi per­
h Exolui/fe.redarguitur enim varietas fiue particularis approfona inftituta:vt fupra eo.§.prim ú. & .C .d e in offi.tefta.l.fratres.
batio.lic.fF.de adminiftr.tut.l.cum quaeritur & debon.Iib.l.nam
& idem in om ni perfona cui neceflarió debetur: v tin coniuge
abfurdum. & de leg a.iij.l. neminem. & ad exhi.l.C elfus.§. item
fuperftiteapud morientem diuitem rvtinfra vt lic.m a.& auise.§.
Celfus.
quia vero legem & c.coll3 .v iij.A ccu r.
i Exactionem .quam legatarius ad heredem facit. .
g S?dfolummodo.o lim contra: vt.ff.ad legem Falci.l.quod de bo
k A g e r e . id eft Falcidiam retinere.
nis.§.j.&.§.fin. Accurfius.
1 H ecle.dc foluendo to to,ac incipiendo,
h ?»r.fed hic hodie non eft neceflaria exprefsio : vt.'j.de eccle.
m inopm abili.vt quia grauems alienum fit, quod latuerat prius:
titu.§.fin autem .colla.ii.
v tin ftit.d e hered.quali.& diffe.§.fciendum eft.quae enim de no- A u x i li o s Habentem.cx qn0 etiam lucro locuples habetur-.vt.ff. de v erb.
uoem ergunt,auxilio nouo indigent: v t .ff de inter, aft.l.de aera- ger.t qua de
O b lL lii quis.in fi.
re.§.ex caufa.&.ff.vt in pof.leg.l.plan e. 5c.'j.de sequali.do.§. quia nouo actik ¿« « .fic.ff.d e reg.iur.l.fi in duabus.
vero .colla.vij.
i<ai.
1 ^red>»TO«.vt.-s.eo.§.G vero.
n ^fffptiOTH.alias retentioni, nam cui damus Sec. v t.ff de fuperf1
^ “t^-lcilicet hi & coheredes iure com muni, alij autem
fi.I.j.§.quod autem.fed fecúdum ea q u i hic dicuntur, fatíú cura
u ontate huius legis fpecialiter vocantur. N u nqu id idem in
vno,in ter alios faciet priiudicium :quod effe non deber:vt.ft'.de
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
19
Authenticorum C ollado prima.
2 0
o Sequitur iareiur¿l¿qüia.& de re.iudi.I.faspe.j.rá.fed dic a hoc ideo eueni- A nam per h o c minor & heres non perdit hereditate quo
ba.cgl.M n- rerquia quaíi ex vno fo n te ,& quafi vnú faftum v id etu r: v t.C . de
Aftum.Idem
— TJ— J
dico
:— in illo
:n-----------anno qui A
datur
^r" r pro in ftan
— m
• c au fj
g e l. & eft duo.re.l.fi.Sed quid fi partem legati legatario foluit ? nunquid in
Sc. fi fua interfit forte litibus n ó vexari,quia oportet á can'"01111
nn / »r*»t-íiíV l«iP H iv intra
in f m illum
i!ln m íannum,vt
n n 11111 VT non
non vt
, ~._ * Hi—
cipereireftituetur
videatur
de mente
refiduo multo magis fibi praeiudicat?Rn.non:quia quádo folidú
eucurric. > « ,
m inoribus.& ecotra fi agat id em minor &
B a r.
fo lu it vn ijvn á volútate cóp leu it in folid ú.at hic nó fic.prseterca
feivt.ff.d e idí.L
fi debeantur.xx.nomine
‘
tat legatum : Cüa’ ¿ í V ^
le g a t i. x v . funt debita:
fit h e res: nam refti. ^
t r o n a tu s n iu c c e f s i o n e s . & ib i
C ^ Í P . 1 1 1 I.V t Iegata intra annutri
& alia, v ¿indebita iure
t u r : vt.C .deindid
e n im l e g i ti m a eis fe ru a ta p a r te ,
n-odis bmnibu-s prxficnturf
i-pro.
t Til yete- ía lc i d i * . vnde foluta
peraridum .in fi.
q u a n o s d e fin iu im u s , ° q u ic q u id
I
L
L
V
D
q
u
o
q
u
e
p
r
o
f
p
e
r ib .& e p i- parte, in duriore vide1 P er reftitutiones, e.
v lt r a h a n c e is r e l i d u m fu e r it,&
tome lulia- tur aceep.iüe : v t.ff. de
x iiiiu s jn e te m p u s fiat l o g u m iri
g o cu currit. Sed
tu. Centms- fol.l.j.refidui ergo nulla
quid e lig it quam vilia
a liq u id a lib e r t is p e t it i fu erit,- P
ta lib u s q u s f t i o n ib u s . a N u lla n i
eft petitio, at cum- fo li­
p n u sv eh t? Videtur J
iiii c o m p le r e d e in d e n o lu e r in t:
e n im ta liu m q u a sftio n u m a u t li­
dú vni foluo,ceífat h s b
fic iv t.C .fi tu.velcu. pct
h
u
n
c
o
r
d
in
e
m
te
n
e
r
e
fa
n
c
im
u
s
,
t iu m tr a n fe e n d e r e a n n i te m p u s
ratio eleftionis . Item
totum .quod verum o-e.
q u é in c h o a n te s fa c ra m n o f tr a m
ia n c im u s :n e e e fs ita te m b i m p o ­
b Iftaglo. n o t.fa quatuor cafus in
do quo ad annum qui
datur foludon i.
'i
babctlocü quibus cetíat fa lc id ia
h S c c o n f t it u t io n e m d ix im u s , ft
n e n t e s o m n i n o in tra a n n u p o f t
inT rebéi- h o c iure ¿Vnus eft.s.§.
aliud n o n : im¿ pti
ita v t le g a iis r q u id e m pars m a a d it io n e & le g a ta f o l u i , e & quas
anica.Mn- proxi.alius eft in hoc.§.
contra
tntorem
vel
cu
a t e ft a t o r e fu n t reli c t a ,c o m p l e ­ £ n e a t a p u d e o s p u ra ta lib u s -/ r e ­
g e .b ic.P a r alius.).de eccle.titu.§.fi#
ratorem agit:poftea re'
liq u a v e r o v e n i a t fe c u n d ii v i a m
r i fe c u n d u m fu i n a t u r a , & o m ­
to. & Mn- autem .col.ix. alius.'j. vt
hituitur in fubfidiom.
a n o b is n im e a p e r ta m in ta lib u s:
& eft r a n e : quia perai_
gel.ingl.fi. fp oti,lar.§.p e.col.ix.eft
nia a g i q u a scu n q u e p riu s e d i x i § .procede. & alius. s.e.§.h in c n o tum n o n eft ius defen
m a x im e q u o n iá n r in ip fa d e iu r e
m u s .I n it iu m a u te m a n n o d d a ­
bis.eft & fextus.s . eo.§.
dendi yel agendi, Üc¿
p a tr o n a tu s p o fita a n o b is c o n ­
m u s , fic u t p riu s ia m d ix im u s , é
fi vero n on fecerit,
inftantia perierit: vt.C
a b a d m o n it io n e e x iu d ic ia li d e ­
f t i t u t i o n e , 1 a d fim ilit u d in e m
a jgu^ftionibus. puta adeiudLl.properandum;
p e n é in g e n u o r u m jC tia m lib e r ­
m fin.c r e t o * f f a f i a . A n n o e n im p e r
* E x indi- gitur pro le g a to , vel ficiali defini- deicom m ifib generali,
c u lp a m h e r e d is tra n fiu fto , tu n c
m
ifta,id eft de
tin ita te s u o r d in a u im u s . Q u i a
tiuaftnten- v el fpeciali; ex tem pop a n a noftrse legis,
file q u id e m c a d e t r e l i d i s , ? alij
v e r o d u p le x e ft t e f t a m e n t o . tia , yertit Fe Jfiis conteftatas vfque
n Patronatus. id eft fi
r ü m m o d u s ,a u t in fe r ip ta m d e ­
v e r o ad hasc v e n i e n t q u o s p riu s
Iulianus e- ac¡ annum defiet finiri
patronus inftituatur i
v o c a u im u s . P u p illis a u te m t &
la tu s r d if p o f it io n e m , f a u t in
p tom ator. hsec cau fa: quod intellib erto.
quod nec ligas con tin u ú .& ita eft
m i n o r ib u s aetate,h n i h i l 5 n o ftr a
n o n f e r ip ta m 1 v o l u n t a t e m i h f C
o Definiuimus. fcilicet
Mccurjium hoc fp eciale, vt lis duhodie
tertiam,fi moria­
p rasiud icat M e x . E f t e n im e is ( f i
o m n ia o b tin e r e f i m il it e r , & fe ­
latm t , yt r et an n o:licet aliás citur fine filiis condito
q u id e fe c u n d u m d i d a s a n o b i s
c u n d u m a n tiq u a m o b fe r u a t io ­
bic in glo. uilis trie n n io : v t.C . de
teftamehtorfed ab inte­
c a u f is ) n e l f d a n t ,d u p le x q u o d ­
n e m & in n o n fe r ip tis tefta-^
ait.Contius. iu d i.l . properandum.],
ftato totutn.-fed iure ve­
t Facit ad rfi. criminales biennio
d a m l u b f i d i u m , & p e r r e f t it u m e n t i s , & i n o m n i v lt im a a v ó teri erat aliter.qttod oie
bic. %.glo. d u re n t: v t . C . vt intra
v t inftitu.de fuc.liber. á
t io n e s ,1 & p e r v i a c o n tr a n e g l i­ c lu n t a t e f a n c im u s , & in o m ­
tn caaiudi- cer> t emp. c ri. qu *. ter.
prine,
tit u . vfque ad.§.
g e n t e s c u r a t o r e s . N o n a u te m
n i p e r fo n a ,f iu e p riu a ta ,fiu e m i­
tu. fuper l.fi. fie eft etiá alias fpemultis autem.Ácc.
e
x
c
i
p
im
u
s
á
l
e
g
e
m
n
e
q
u
e
p
a
l i t a r i , h fiu e fa c e r d o ta li , fiu e
y erb o , mi- c iale, vt minus triennio
p Peritifuerint.ii eft li­
ñores. ante fiuret.'j. vt cie.apud jp berti peti erút quód patned .y erfi. p ri.ep if.§ .j.co l.v j.& .C .v t omnes iudi.tam ciu i.qu am cri.l.j.in
tro n i aliquid deht vel faciant. Accurfius.
fe d in q u i- fi.& .ff.de excufa.tu.i.quinquagm ta.& .C.de naufra.l.pe.& de deq D ixim us ., vt.s.eo.§.fi quis autem,
bas cafibus. cur.l.gcneraliter.& de alTer.toiU.j.& de aidifi.pri.I.fi.Acc.
r Legalis, id eft lege debita.
extra de re - fi Neceflitatcm. id eft aditionem & adm onitionem , v t fequitur
f Para ta lib td S c ilk e t pa n is d ic e t de ea n o lit prseftare: vt fupra
f i t .i n integi fhi,initium auté.& .s.eo.§.fi quis autem.
eo.§.fi quis autem.
C Solvi, hic annus computatur huic fa d o , id eft folutioni:fed.s.
t Conftriufione. f. G ratea, qutemulta continebat, cum multoties
, proxi. refpon.iuri,id eftinftantix finiendaj.Sed quid fi in .xj.mó­
eius memoriam habeamusrvt inftitu.de fuc.lib.§. fed noftra. &
fe poft aditionem & adm onitione fuit caufa pro legato inchoade ferúílf cogna. itf prin.&-áe legi.agna.fuc.§.pe¿
ta?Rn.fi vult legatarius h o c dicere éum cecidifie á fuo iure, non
u E t ia m libertinitates, id eftxquauimus fuccefsionfc ingenuo­
- agitur caufa contra eum plus:alias poteft caufa durare vfqúe ad
rum & libertorum fere. & b o c ideo dicit,quia patroni vfque ad
annum:ne quod in odium eius eft in du 6 u m ,in eius vertatur vtiquintum gradum : cum agnati vfque ad.x.cognati vfque ad.vj.
litatem:vt.ft.de in ter.& relega.I.relegatorum .in fi.
fu cced an t: v t infti.de fuc.lib.§.m ultis.& de fuc.cog.§.fi. & alias
d ^ inno . fcilicet vtili,qui datur folutioni leg ati.A cc.
adiicias differentias, vt in pra»di.§.multis.diximus.
e Dixim us. v t.s.eo.§.fi quis autem non im plens.Aec.
x l n fcrip.delatus. in cuius cópofítione quatuor funt neceffaria
f Decreto, per quádam ¡nterlocutoriá:quod praecipiat ei v t fo l­
fcilicet numerus fepté teftium:quod quilibet fubfcribat:& quód tutfjcii at, vel per fe iudicem ,vel per nuntium : vt.ff. d earb i.!. qualem.
fint ib i figilla feptem teftium : vt inftitu.de tefta.§.j.&.ff.< l.ad
iti fi.arg/j.de fanc.ep ifc.§.pe.col.ij.& .j. de eccle.tit.§. fi quis au- jj teftiú.§.íi quis exteftibus.& quód teftator propria voce&
é í(e¡Elé-& té.col.ix.licet dicatur in nouellis contineri, equod debeat in de
nu nomen heredis ftripferit: v t.C .d e tefta.l. iubemus. quod vltih o cin e u e l- finitiua dari.
m um hodie tóllitur:vt.j.vt fpon.lar.§.quia vcro.col.ix.
lis Lugduni g ^ r iiñ is. fcilicet hereditate. Accurfius.
y. Difpofitionem. fcilicet folennetn.
impréfts
h E t minoribus otate, fcilicet adultis curatores habentibus :v t
% N onferiptam . in qua fufficit cóuocatio feptem teftium:vt manno. 1 ^ 6 . C .d e in integjrefti.ffli.l.fi cúratórem.aliás iion habet nifi viam
ftitu.de tefta.§.fi.
cUmettiT.in reftitutionis.
a v ltim a . fiunt enim quinque m odis v ltim s voluntate: pert*" r ;r
feripto ta- i N ih il, fcilicet qúo ad effeftutnipreiudicat tamé ipfo iure:alias
ftamentum fcriptum.Item non feriptum : vt hic. Item codicillis
me Cuiacij non effet neceflaria in in tegrum reftitutio,de q ta fequitur: vt.ffa
in quibus quinque teftes fu fficiu n t: vt infti.de f i d e i c ó ¥ l¡'
deeft y erb i de m ino, l.in caufe. E t ita erit hoc fp eciale, v t temporalis pratIté illa qu^ fit aparre inter filios: v t.C .d e tefta.I.hac confultffbj*'"
defiuitua. feriptio currat contra m inorem.regularitcr có tra :vt.C . in quibj
ma.§.ex 'tnperfcCto.Item voluntas militis qua: fit etiam coram
Conrius.
csu.in integ.refti.non eft necef.l.fi.fic eft ípeciale & Circa iudi—
duobus teftibus:vt.ft.de mil.teft.l.diuus.Ité donatio caufa m°r'
P ro ferí- cía in fpacio.x.dierum,qui dátur appellanti:vt.j.dc ap.;& in.quse
tis:vt.ff'.de dona.cau.m ór.l.j.
,
p tio tépora- tem p.§.j.col.iiij¿Item in inflantia caufse-.vt.C.deiudi.l.properáb M ilitari, vt miles heres inftitutus pofsit repelli fi non obelis quando- dum.in fi.Item in praeicriptionequa» o beft m inori volen ti acCudiat dcfunQo.Item teneatur in folidum ,fi non fecerit inuentaque contra fare-vt.ff.de mino.l.auxilium . Item in prseferiptione quinquénij
riúm.vtídé corrigitu r.C .de iure delib.l.fi.§.fi. Nam hunc.§-ge'
minore cur- quas obiicitur m inori ad tuendfi ftatum d efu rc tk v t.C .n e de fta.
neraliter intelligo referri ad vtranque partem huius cor--®'
rtt.
defun.Lfi mater .Ité in prmfcriptione dotis non numerarse , quas
v t fe q u ittr: communem namque & c . Item fi miles inft!tu3
obiicitu r m inori fuccedenti alij,vt etiá nó reílituarur vltra téheredem , herés pofsit retinere F alcid ia m ,fi fecerit
pora:vt.j.de tép-non fo.pe.luper d o.§.fin autem m inor.col.vij.
rium .vnde córrigitur.C.detéfta.m i.l.in teftamento-&k Proiadicaii fcilicet in fpacio illius ánni qui datur folutioni.
Falcid.l.in teftamento.Sed quidam dicunt v t L o t. S: Ban- *1“^.
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
21
D e non eligendo fecundo nub.& c.
22
b z c litera Ct inrélligenda tantum in milite inñituto, non autem ■
d i Leg ijia to n lo i .id eft iis qui faciebat leges,vel erát imperatores,
te fta n te .p r im u m v e riu se ft.
ná alius nó poterat poftquá populus tríítu lit imperiú in prícipé:
v tin ft.d e iure na §.fed & q d pricipi.& .C . d e le g .& có ft.l.v j.A c.
a imperial*- fi“ e inftitutus,Gue mftituens fuerit princeps: v t m
m ilitediximus:fed hoc ex voluntare,non necefTario:vt.C.de le k Omnempa-,teni.c[.d£ in aliqua parte leges lat® defiderarét ©rd inationé,m odú v el c orreftio n é aliqiaa, etiam nosfecimus. V e l
- s COn fti.l.d ig n a .& infti.quib.m o.tefta.infir.§.fi.
melius dic a¡> ipfe o rd ii, Metrofo’rtam . id eft
archiepifeopi. N O T .
? R 0 ÓE 7H I V M .
Cluic reiPu-11- latas anim p e r i a l i,1 fiu e a lterius c u iu íl iv,
uquas
in feptem partes •
Ma!e Accurfius de arb e t .C o m m u n e m n a q u e o m n i­
chiepiftopis. e rit enim
T a n t e * t n o s b l e e i f D |gefto™ • ^ - d e v e > s im ile ^
b u s h o m in ib u s h a n c l e g e m p o ­
te. j n o s l e g n
t eiureen u.l.ij.§. igita r.a m ium hametropolitani iudices,
la t o r ib 9 1 R o m a n is
& fe q .§ .& hoc faciendo beiit N ou el
id eft qui in m etropoli n im u s . H se c n o s , v t c ó m u n it e r
corrigebat corrigenda. Ia Theodoc o n ti n u a le g ifla t io ciuitate alicui9jp uin ci*
o m n ib u s p r o iin t h o m i n ib 9, fe r i
quod fecit p e r.C . quan -fis,G r M ar
iudicabit: & hi pleriiq;
nis o c c a fio n e m t e p fim u srq u a te n u s & v iu e re s r e ­
doq; per interpellatio -tiam nouelerant pfides totius p ro m e r g e n ti u c a u ía r ú d a b a t v a r ie l i á i s p o t i a t u r ,& d e fic ie n te s c ú
n é : vr.C .qu i po.in pig. Ia. Contttts.
uincisiftc rexFrácorum
t a s : & n o s o m n e p arte k le g i f l a ha.l.afsiduis.quahdoqüé f Gocor. ci*
fe c u r it a t e m o r ia tu r :fc ie te s q u ia
leges fu as Balliuis eoiudicaiido: v t.C . de le- hocp rin.in
tio n is 1 o r d in a te s ,m r e i p u b l ic z
nimve legatis deftinar,
l e x e is e tia m fe p u ltis m in ift r a g i.& Confti.l.fi.
prooe.lrb. 6 i
vt hi vicifsim eas Angu­
c
u
n
c
t
a
p
e
n
é
11
c
o
r
r
e
é
t
io
n
e
,0
ab i t : & q u a ec ü q u e illi d i l p o f u e 1 Legifiationii.i. coffipo decreta.ibi,
lis p u in c i* fuse eiuital iq u á d o q u id é p r o e g e n t iú i n r in t,a d e f f e d u m ip fa p e r d u c e t .
fitionis. A ccurfius.
5? quot h »- tibus dirigát.fedent aút
® t e r p e lla t io n ib u s ,a liq u á d o v e r o
m Ordrnantes.C.fub cer- mana naQ u a o b r e m ( q u o n ia m c ó m u n is
gi iudicat balliui in m e in iu d ic ia lib u s q u g ftio n ib u s c e tis titulis & cóiunftis: vt lura Q J c .
tropolibus prouincise
hsec v tilita s o m n ib u s e ft h o m i ff.d e fta.ho.l.j. & .ij. A c. t ¿ f c fp ir .f u z , vt balliuus A q u i­
l e b r a u im u s :& m u ltas l e g e s h in c
n ib u s ) fia n t q u id e m a tu a e m i­
n 'P ene. & ho c ideo¿
tan is prima; in m etrofü b ie é t is n o ftr is c ó fc r ip íim u s :P
n e n tia h i c p raecepta c u n c h s d e ­
quia & m u lts rem anfe' •
ioli Biturigum,& fimiq u a le i e ft q u o d e tiá n ü c e m e r ­
clarantia
le
g
is
v
i
r
t
u
t
é
d
ir
ig
a
t
u
r
rút
corrigendi- in volu- \¿noCáxiter c atteri in fingulis
g e n s r ad h á c n o s v o c a u it l e g é . f
mine digeftortl, quas p
proprie
m etropolib. C ontius.
a u te & p e r p r o u in c ia s in o m n i­
h ú c librum corriget.ve! figrificat
G r e g o r i a c enilxi fu p p lic a u it d i­
c Taupertaie.n&m con­
b u s g e tib u s q u | d u d ú fu e r ú t &
dic fecundum quofd icg m n ita m ficedit retinere Fal.
c e n s h a b u iíf e fe d u d u v i r u m ,“
n u n c a d e o p e r n o s fu n t a d i e á g
ideo dicit pené , quia didiffe mad Permittit.nam prseci& d ú o s fe c iífe filio s m a fe u lú Se
p r in c ip a tu i R o m a n o r ii .M e t r o quádóque corrigit fpo- ntd.Cbtms.
pit feruari voluntatem
fc e m in á ,& e x t u lifle x T q u id e m
p o lita n i b v e r o iu d ic e s haec f u taneo m o tu : v t . C . de t ?*r<>
m o rien tis: vt.s. eo.§ .fi
quis aüté.&.§.his igitur.
m a r it ú ,p lu r im u m [ q u e ] t a filio
le .& cenftit.l.leges. A lij legendum
m e n te s ( fic u t d u d u m fa n c it u m
« Data . íhbfcriptioné
dicunt quód ideo , quia fe r o , pro
e x p e r t a y fa u o r é ,e x ift im a u it o á n o b is e ft) v n ic u i q u e d ir ig a n t
hanc reperi in meo ve­
& alij imperatores ali- Graea pa r-'
p
o
r
t
e
r
e
,
2
n
e
r
e
lin
q
u
e
r
e
t
e
ú
fin
e
c iu ita th n u llu fq u e m a n e b it n o n
teri manuferipto, D ata
qua correxerunt, prima ticula A',
re m u n e r a tio n e ¿ n e c e x tra c ó p e ­
a u d ie n s l e g e m quae n e q ; in p au ­
í t c . fed pro indidiione
verio r eft.
& qua fe ­
t e m e h o n o r é d im it te r e t. I g it u r
duodecima puto debe­
ci Corretlionem. p C o - qmnturjiip e r ta te c v iu e r e , n e q u e m o r i in
r e legi decim atertia,vt
dicem.
.
legit
Muloa n te n u p tia le d o n a t io n e m , lic e t
a n x ie ta te p e r m i t t i t .d D a t a e k a ih noua Scrim geri edi­
p
Confcripfimm . quae ander, exee
n ó v e n i é s a d f e e ú d a v o t a ,t a m é
le n d is Ian u ariis C o n f t á t i n o p o tione . N am robu r ac­
funt in .C . Accurfius.
pta fumre.
r e f t it u it a & d e d it filio :q u i ta m é
l i , F l a u i o B ilifa r io v i r o c la r ifceperunt D igefta. iij.
q Q ua le, f.negotiu m , rnuiirr. tan ó v iu e n s e i b p m á f it ,f e d a b iit
K a.Ia. I u ftin ia.iij.C oniftud quale j refpieit q d me experta
fim o c o n fid e I n d ic t i o n e d u o ­
íu le , in di& ion e duode­
eft.S.aliquando quidem fauorem,vt
e x h o m in ib u s c a n te q u á ad í e d e c im a .
cima , vt ipfe in prooe­
pro egeiitiiim & c .
m feriptie
cú d a s v e n ir e v e l le t n u p tia s m a t r t v l v s
i i.
mio digeftorum ait.C or E-mergensS.negotifl. libro quib*
DE N O N E LIG E N D O
t e r : & l e x ta a n tiq u a d q u a m n o f ¿í^-ra.f.códendam. Graea rejpi
tCraifn dex auté editus e ft. xvji
fecundo nubentes mulieresrt &' de aftr a e v o c a u it a m b as & filiam &
K a l. Decem b. Iuftiniat Gregaria, proprium dent^-vafu.
id'ft
lie n a tio n e f& lucro ahtenuptialisdo
f o i W t n o.iiij. C o n fu le . ln d im a tr é ad m in o r is fu c c e f s io n e .
nom e eft mulieris. A c . jusv» >r w nationis:& de fuccefsioiiibusS earum
u Virum, primum.
yelxt.Coti9.trc.InCra & 1° erg ° tum fllit de~
É t fi q u id é in p r io r ib u s m a te r
filiis fuis.
u fequitur, «m atertia, qua> & curS JtxtulijTe. id eft extra t S ic, hae
Mater filio neo fucced.it to tuere ante—
n u p tiis p er m a fiiT et,f n ulla q u f Criealüs te° at cum hsec lex edi­
ciuitate
ad
fepelienduiri
yerbap ,
nuptialo donationofiliofuperfltte, ubereta eft, v t quae riienfe &
ft i o S fu eratrfed illa q u id e m a d po“
e ! & | . v t exaft. terpofmoné
ctfitulis.
r» electione matri iure prohibita in dicio
fexdecim tantum dieb.
v ir u m d e ic e n d it f e c u n d u m , v Ctaius.
inftati.
do.§.)
■
c
o
l.v
ij.
legeda
fu n t
lacro. Bartolo!.
poft editum codicem
riam in ciuitatibusnon '
fu m fr u & u m q u i fu e r a t,o m n e m
Imperator Itiftin ian us A ugu.H eremifTafit. Iuftiniani eh a b e n s a n te n u p tia lis d o n a t i o - ei'atm sfepeliendiolim : Graea edi-.
m ogeni gloriofif. magiftro facrorum
nim quarto confulatui
/ / '- + - •
- v t.ft. de fepul. v io .l.iii. tione.hicau
officiorum,exconfuli & patricio.
m s . ( G c t e m m e am e tia m o m n e §.diuus.& Pc . de rcJ
fuccefsit B ilifafij conlhlatus, v t ex C afsiodol.m ortuórum . A lij di- perperam
rifaftis & aliis locis notum eft.A n to.C ontiu s.
j j cuntextulifléjideftfufcepifle virum ,feilicet fecundum:quod ni- *» Haloart-
f
DE . N O N E .L ÍG E N D 0 &e.
T ribu i modii hoc inteUige. Trimo quod illa dua dicliones, feilicet na.
mu.fint neminatiui cafiu.&- hac ii£liojligtndo,cenuertatur in yerbum.
fubaudi^eo qued.q.d.ae eo quodfecundo nu.mu.non eligant in lucro prim i
matrimonii -vnum defilUlprimi matrimon-li: yt. j.e.§ . frofpcximns. fim tlk
efi hac oratio in 7 fa l. In conuertedo dominus captiuitate Sion.Secundo dicy
quod iIU dua dictiones,feilicet n u .m u .fn t accofatiui cafus,G- conuertan‘ urin nominatiuum-M yerb»,eligendo,couertatur in yerbum.femilis efi io cw.iQ,In coucniendopopulos in ynum,id efi duconueniret populus in ynum.
Ifel m e liu s p la n iu s dic , quod ha dictiones,rui.mu .fint uommatiui caJus- • yerbu,eligendo,fit gerundiuu,ficut e fi- O fubaudi,habeat potejlate-q.djmu. fecundo nu. de eligendo ni habeat potefiate.
quod dicit nu.
0
dicaeiuyiriefecundos accipientibus yxores:
quia mero con­
tra binubos.&- prima pars rubrica expeditur, jieo.yfque ad .§. hoc autem.
Alienatione. hacexpeditur.j.e.§JiOcaute. yJquead.jaum igitur.
E
HeUra s t
f t d e CuccersioaibuS.aiHuelegitur.qid-qualitermulieres fuccedat
y t.ja o .§ x u m igitur, yfquc ad.§.aliud yero. Mccur.
P T ante nos. n on foluffl n o b is .N i cotidie natura deproperat
P nouas inuenire form as: vt.C .d e vete.iure enuclean.l.i j. §«
fed quia.
J
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
hil eft,vt fequitur ib i:licet non veniens & c.arg.pro eis.ff. de c 6 - dri tranfiaiuri.cum eman.lib.l.qui duos.circa priiici.
tione habey
M filio experta, quia filius magis fibi feruierat quam filia. A cc. *»r. Cotiru.
2 Oportere. N o ta nos adftringi iure naturali,benefacere iis qui
benefaciunt nobis.fic.ff.de peti.here.l.fed & fi.§. confuluit. & .ff.
de fur.l.fi pignore.§.j. Accurfius.
. .
a R efiitu it. eo quód á patre habuit:& fuperfluit afterum. & dic
quód dedit retento vfufrufturvt.j.fic enim & c. Accurfius.
b E i . feilicet m atri.q.d.fion tantum iñ vita feruiuit matri' fed
etiam in morte feruiuit m atri,omnia bona fua dimittendo ei ab
inteftatorquod eft pro expreíforvt.fl'.de iure cod i.l.cóficiu n tu r.
j.refpon.&.ft'.de bo.li-I.j.in fine.A zo.
c E xho m tm bu s. alias ex omnibus.q.d.feparauit fe ab hom ini­
bus relinquendo eos:vt.ff.de tab.exhi.l.j.§.fi.
d M-ntiqua. vt infti.ad T er.§.foror. Accurfius..
é N o fira . vt.C .ad T ertyl.l.fi.S ed quidam dicúwpiód illam ve­
terem n ó habemuSjfed in .d.l.C .dicitur,pro veterum legum & c .
f Termafilfet. id eft non peruenifiet ad fecundas nuptirs.Ac.
g N uSa quafiio. quin debebat fuccedere:quia eft cafus le g is : v t
C .a d T ertyl.LantepenuL
23
Authenticorum Collatio prima.
H
A h Mater, allegatio matris:& habet tres rationes,^vt ex fe
a Donauit. fcilicet filio.
rapatet.
^
b Fio-et-id eftrem aneret.fic.ff.deferui.rufti.pradio.il vnus.§.
i Ciementia.fc ilic e tv t corrigatur.& hac ratione prima . .
c i- f 1;'
a U iie
fi.& de iudi.l.Iulianus.-* vel melius propriéponitur.
hoc m atenvt.j.eo.^.fi autem.ibi,nequaquam igitur.
° tlnet 4 ^^?text.in.l. c Omnem. h ic eft allegatio filiae.
k Veruntam en.q.dM cet videat fufficeredifta prima ratin
interdií.jf. d ?r»pn'eí.ít«B.f.antenup.donationis,quam mater donauerat fi­
& fecunda dicit.
5^4^
de nauti.fa lio qu o ad proprietate.
a m b a b u s v o l e n ti b u s quas talia
V
¿ ' C : ad Tert.i'
no.& Jau- Accurfius.
d o n a u it ,1 v t v fu s q u id e m a p u d
bemus.§.fi. e guantu m . i. non fo d e c e r n u n t , s m a te r h q u i d é v a l dicit n¿ & !*-c
e a r e m a n e r e tjp r o p r ie ta s a u te m
C.defacro- lú pro ca parte qua fucd e c r u d e lite r h a b e r e c o n f t it u legauttfftia:cum<)U^ al'
f i é r e t b a p u d f il iu .o m n e m c v e ­
fiwMclc. cefsit fratri, fed in fo li­
priores
tio
n
e
s
illas,
&
d
ig
n
a
s
t
c
le
r
r
ic
n
r o p r o p r ie t a t e d filia p e r c ip e r e
dum. Accurfius.
adpofteriorestrahátur,
non econtra:
t i a 1 n o f tr o r u m t e m p o r u m a f i Habere. f.fratrem mo
m in a b a tu r ,n ó f e c u n d ú q u á tu m
vt-ff-de
leg.
&
fenatufeon
rienté.q.d.non credidit
fir m a b a t:v e r u ta m e n k v f a e f t a
h e r e s e rat fr a tris,fe d fe c u n d u m
eft nonum.
matrem fuam nupturi.
n o b is p o fitá c o n f t i t u t i o n e , d i­
q u a t t i * ' p a t e r d e d e r a t m a tri,d i.
1 Subdi,i. corr¡?; -i-,
*ideftinfo nádim ififlét túc donac e n s h a n c n o n fu b d i 1 c o n f t ifubd¡UÍdl.& tunSc‘ d;c¡S "“ ‘-/.I.
c e n s n u lla fid u c ia h a b e r e f m a ­
Udutn.Con. tionero propter nup.fot u t io n ib * p r io r ib % m a tq u e m a­
determinari, hoc tam¿D
rori. vel dicas maritum
tr e a d fe c u n d a v o t a m i g r a t e ,jp e ftq u a d o q u e fa lf^ ^ T ^
f id e li cum huius mulicris.ná fi fcit
re
s
q
u
id
e
m
n
ó
d
u
m
a
d
v
i
m
fe
­
p r ie ta té h a b e r e d o n a tio n is q ua*
ff.de leg.& fenatufcó.L
et. 1.hanc nupturam
nupturam:
1„
h
beredime rnffet.f.hanc
c u n d u m v e n i e n t e s ,* c u m filiis
ditniíiflethac donac u q u e r a tio n e , v e r u m s m a t e r *
fed & pofteriores. vt
confit famv o c a r i : 11 q u j v e r o fe c u n d is c o ­
colligim us in.ff.quif
n
e
q
u
a
q
u
a
h
o
c
a
n
te
n
u
p
tia
le
e
f
Contius.
tione ei. V e l dic habep u la tu r ° n u p tiis ,n e q u a q u a m . P
tifd .c o g .fc ie n d u l& \ Cl ^
fe d o n a t io n e m o m n i n o affirm a­
* r f s n W r e , fcilicet matrem.q.d.
de exhiben. & introdu!
h
i
c
a
u
te
m
i
e
tia
a
liq
u
id
a
d
effe
comentem nulla habeat mater ip e
b a t ,f e d p e r m ix ta t ia r e b u s filij,
reis.§,fancimus.col.v
j ^
ei effe & c . ex d onatio ne, er quo
p e r e g r in u m :* 1 fe e n im f in filió
& ta n q u a m h e r e d i t a t i s ,1 n o n
m
Prioribus.concludit y J * *
Comius,
nubit.
la r g ita te m c ó f e r e n t é 1 o c c a fio ­
a d h u c ta n q u a m d o n a tio n is e x i expradiftis duabus ra. r ^ g reru m . W red.
tionibus.
Hrk
n e e le d io n is ,u r u r fu s d e d o n a ft é t is ,c ó p e t e r e e i * k f e x v n c i a qu in is u- h Mater, relpofio ma,
t i o n e x p o tiu s r e c e p ifle v id e r i,^
pui Gríteos tris.
r ú 1 & p r o p r ie ta te ™ & v fu m t n
l.C .a d T e n y } .l.mater_
ieneradofif. i Hereditatu.q.d . non
q u a m fie fim p lic ite r lu c r ó irra­
h a b e r e .E t n ó fo l u m ° h o c d u ­
o Copulantur.mxiSlii. W P
tem ible f i- amplius dicetur donatio n a b ile h a b e r e . H aec n o s d iu
b it a b a tu r ,f e d e tia m d e ip f a h e ­
P Nequaquam . vt diqnificat y- tio antenup.fed filij hep
e r fc r u ta n te s ,& o m n e m ta liu m
r
e
d
ita
te
fratris
c
o
n
tr
a
eam
filia
eebat falia per.l.fcemi- n p .,^
fum ñ-uclü , reditas dice'daeft.fic.C.
& per totu de inoffi.tefta.l.fi.in fa.
n$.§.fa.C.defecun.nup. & fa¡,
e l e d i o n u m z ¿ ¿ h e r e d ita t u m a
r e lu c ta b a tu r , P m a tre q u id é p e cui legi Gregoria non fo f iM
buius leges k B u id eft fibi matri.
c o n te m p la t io n e c o n fid e r a ftte s,
t e n t e e iu s h e r e d ita te m p r o m e refaftit,quia non loqui- tur,pZ
contextum: 1 Vnciarum.tanquí heo p o r t e r e c r e d id im u s c ó m u n é
c h a p a r t e , fe c u n d u m q ü a m eam
tur de cafu fuo.
puUufa
quod hicfe- redes.fic.C.de inofti.tefu p e r his fe r ib e r e l e g e m , f e c u n o s ad h e r e d it a t e m filij v o c a q H ic autem, id eft hoc &»«¡.
mel admo- fta.l.fi.in fi.
cafu.& hic eft tertia rj- *U.<k
d u m q u a m & pra?fensb quasftio
» « # / # - m. Proprietatem.J¡> me- u im u s 1 v n a 1 e x il íe n t e fo r o r e ,
tio matris.
ciat.Con.
dietaté.
m o r ie n t e v e r o t filio , c u m e a f c fu fe e p it t e r m in u m
r Peregrinum, ideifeit 'Particula n B t yfum í>.i. vfumv o c a t a : 1 filia u v e r o o b tin e r e
traneú.q.d. quadam rayerb , abeft fru fiú .f.in totum proC d . f i . 1. De electionefu hiatu.
h e r e d it a t e fratris v a l d e fo r tite r
tio fingularis eft in ifto
a yetenbus pter paftum quod po cafu,per quá eeffant qu£
e x p r io r ib u s fa n é iio n ib u s x i n P R O S P E X I M V S ita­
libris manu fuerat in donatione-; v t
dicit filia contra matré.
f criptis.aori s'.íbi, fic enim & c. fed f i f t e n t e , & d ic e n t e q u ia m a te r fi
q u e n o n c o n fu f u m h o c d e e l e f Se enim, fie cótinuaftu s r e r o n - h x c allegatio.f . <y víq u id e m ad fe c u d a s n u p tia s n o n
¿ tio n ib u s in d ife r e t u m q u e re­
b is : Bene dico hic alixivrmecy- deatur fa d a hereditati,
l in q u e r e , fe d h u iu fm o d i d a re
q d extraneu.em,jp qa:
t i ,fic reddi reprobatur infra eo.§. v e n i f l e t , r e c le v in d ic a r e t f h e ­
tes moriete'i ahtenuptiali. vbi vider e d i t a t e m 1 filij:v e n ie n t e m a v e ­
quia affirmabat matcr.f.
o r d in e m c a u f e m a t r e fe m e l ad
fenfurñred- tur quod toní vfumfrufe conferentem largita­
r o a d v i r u m a lt e r u m ,b o m n in o
fe c u n d a s n u p tia s v e n i e n t e , v tem in filium, videri po ,
dit obfcurSS dum pérdat mater dip riu ari iis quas e x p ate rn a f u b fu m t ¿ m o x t a n tu m o d o eius,fi*
tius rurfus donationem j M f f
fe fu se fifiu - d® donationis fecunfta n tia filius a c q u if iu i t : c q u ia fi
lio r u p ro p rie ta te m a n e te , a n t e occafione electionis rc-fiV
ftinianu yo do ñufeens.
p o f t fe c u n d a s n u p tia s filius m o r
caro m atri o B t non. folum. h oc.f.
cepillé, quam fie fim- Ícsí“i
nup tia lis fieri d o n a tio n is : a &
ad fitecef- q u o 'd dídu nseftd e d o pliciter habere lucrum
tu u s e íT e t,v n d e c ú q u e d a c q u if in u lla m effe l ic e n t ia 'm a t r i alio s
irrationabile.
ftonem mor nation éiíía.
ta e fle t ei fu b fta n tia ,ip fa e efTet
q u id é filio r u e lig e r e , f alio s a ut
t Conferentem.mttremi
tuifilijcu i p ^ eluilabatur .¡fedhqC
d o m in a :f h $ c c o n ft it u t io n ib u s
e x h o n o r a r e : q u o n iá f o m n ib u s
ynaforor fecunda qu sftio folui& repete, dicit.
fupereft, in tur.’j -eo.§.cum igitur.
u Bleclionis. nameli0tuesu
dimidii,& q Vocauimus. v t infti.ad T e r ty l.f.ita ta m é .& .C .íd T ertyí.l.fi.
g it filium rnater,& donationem propter nup.largita fuit ciavt.s. *
fororem in r Vna. maxim e.ná id é fiefletplu resfo rores:vt.C .ád T e r ty í.l.fi. J) §.G
recroria.
S-Gregoria.
alia dimi- f Cum ea. forore.
Donatione, ante nuptias. Accurfius.
u‘
dia. id au- t Vocata, fcií jeet matré.
y Videri, prafutnptione natur®: vt.ff.de peti.heredi.l.fed&u
te conftituit u Filia yero, nunc incipit allegatio filis .
lege.§ .confuluit.&.ft’.de donat.l.boc iure.§.pe. & prsfumpnon'
in.l.ylt.C. x Sanilionilus.C.duibus:qu3.m vna e ftin .C .d e fecun.nupJ. fce.
iuris:vt.ft.mand.l.fivera.§.inde Papinianus,
ad Tertul- min^.f.fin.alia eft in .C .ad Tertyl.l.tnater.quq funt priores ad pz EleEtionum. hoc ad primam quatftionem refertur: vt.i-'0^'
lia.H ac a» dic.l.vlti.eiufdé titu.q I uftiniani eft:& de his dicit in feq. litera.
G regoria. quam foluet ftatim.
te medida/ y
Vindicaret, pro medietate. Accurfius.
a Hereditatum, lioc ad fecundam;vt.s. eo.§.& non folus»- fi04®
fe.in fchola z Hereditatem filij. v t inftitu.ad T erty l.f.fed ho s.& .C .ad T erfoluet.‘j .eo.§.cum igitur.
Biturigum tyl.l.m ater.j.refpon.
b
Prafens. duplex.
i
ante biemu a vementem. repete,& dicente filia matrem venientem &e»
c v fu m .id eft vfumfruciuroivt.j.de nup.§.fi vero expeu't-c0
quam Gra- b Hlterum. poft mortero filij:vt fuit in cafu noft ro.
la.iiij.fic & i j.eo.§.aliud.ibi,fed diligentiam & c.
rl, bet
ca hoc con- c Hcquifimt. fed per fe & filium quarta veniet ad ambos.
d Donationis.cpioi hodie eft generale i quolibet lucro qa 3
fiitutio ede- d Vndecunque. apatre,vel aliunde.Acc.
fjperftes cóiunx fiue titulo donatio.fiue le g a ti, fiue fideico® retur, teftes e Ipfa. fcilicet filia.
fiue alio:vt.‘j .de riup.§.fi vero expeñet.&.§.fi vero fit f«>b0
fu n t pluri- f Domina, h o c in plena proprietate, licet filiisprimum femare
e B t nullam ejfe licentiam, ex hoc.§.&.§.veniet.’j . de nup.*® ^
tn i fide di- deberet.
authé.lucrú,qu® eft.C.defccú.nup.pofita fuper.l-falfflins. _
gni audito- g Decernunt, quarú vna loquitur fi mater primo n u b a t, & poft
^ B h g n e . C .d e fecii.nup.l.in quibus.contra.fed ilia c°rr^
res-Mnto. moriatur filius:vt.C.defecú.nup.Lfoem ¡n?.infi.alia quádo poft
Contius.
tnortem filij nubit; v t.C . ad T e r ty l J. mater.in fi. & infra eo.§.fi
b Tex. eft autem ñon.
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
per h ác.A zo .^ t D D l T Í o . D ic q> lex cótraria loquitur q
ap rietas donationis refertur p tranfitú ad fecúda vota,3 1 1 ^
eligere vnu ex filiis,& ibi preuidere d e d i d a donatione- ^
*
25
5
D e non eligendo fecundo nub.& c.Tit.ij.
2
fic e c h o c r e p e r i t u r correftfi:lic'et g l.ib i dubitarer, A nubit,quám eiquas n ubit:vt/j.vt fratrum frlij.§.£na.colla. ix. A c .
tex.dicir q> c ,n
r que facit iniuriam filiis primi macrih E x lege. i.ad ípfat
ám m atré,finem o eft de in ferioribus: vt.jYd'e
h :c v e r o loq uu
- J fecunda vota, v t hic dicitur, p o fsirp ro heredi.ah intefta.§.j.<colla.ix.S: nó ex ifta,vt fratres vel ibrores:
monij per t- anntu ,
vt/j.eo.§.antenuptiali.
alios autem excludit in hereditate:ergo &
mT ' J r ni er filiis quibus fecit iniuriam, magis quam prouidear
in donatione ifta:vt.j.proxi.§.fin a. Accrirfius.
“l S t dicitur quód n ó n .& ifta eñ vera fo lu tio , fecundum Bar.
1 P e r d iu m . cum inuiti
1 Iniuriam. fic.s.de
'Y/c.de fe-
í r / f í
c u n .n u p s - v e n ie n t .
'
? > j r * ’g
í ij
f n; modf , . f i £n0iD d l: vt
ff.d e p a b li.l.i i.& iiij.
k fig a tu r .
ex
' e
com r-w . f t u1 1 v , u f '
y
fruftus ettinguitur mor
. te vfafruftuanj.
f jr.fo.f.moriatur.
ta a n te n u p tia lis d o n a t io c ó p e -
in fir m u s a p p a r e b it: h o c e i t , l e c ú d ú h o c q u id é q u ó d p m a n e t
m j. Accurfius.
fmte.nOpn1 M odu. euacuatur te- totumea ia
E x fd lo n o n e x ijte m -
t i t . c fi v e r o filia ,f m a n e t q u id e
a p u d m a tr é o c c a fio n e p a d i f i -
pete,ratione furti.
*
"'¿ a circa hoc d iligen-
...p u. .d. . m a tr é lu c r u m e x .p a. é. t o
. í. s. .
a
ii o r ii n & e x i f t c t i u m ,v a ! e b i t : f t -
CM’
7 Tú ?,
- f '
j " & y ite rdiftingue cu mulier
d at doté, vir aute dona­
y*-*»*
c ú d u m p a f t u n o e x i f t é t i u m 'f i ,
r ,
.
.,
.
r
l io r u . q u o d n o s in t r o d u x im u s f
r ia . * q u a p r o p t e r & in p le n t i bip -
'f f
“'
“
íi m u l fe c ú d is n u p tiis f e c it in iu ­
fi ln rrtjenti.'-. m quarftione G re g o ris
fufruftu.A c.
,c
"
¿J Corfotuuont. .C .d e
vfufrud-corruptio n em.
p rie ta s a n te n u p tia lis d o n a t ic i s
p r im i, & fta tu im u s n u p d c h o e
t o t a a d filia v e n i e t : v f u c a p u d
fe r ib é te s l e g e . 1 * E t f e c u n d u m
quo propriétds red it ad
filios,patet matré ré a- * ridetur
m a tr é d o n e c v i u e t l e r u a n d o . &
q u a d á q u id e m parré e r it c ó t r a -
1,e!?a aI!enare n°
f e c ú d ü n o f tr a c ó i lit u t io n é j * 1 fi
d u s fi r m u s ,f e c ú d ú q u i d á v e r ó
q u id e m a te r p m o r ia t u r ,filie t o -
n ó e x i f t e n t i u m filio r u m , t r e l i -
5 e u n d i h o c v e r o q u o d tr a n im it-
q u u m v e r o e r it filire:& m o r ie n s
t it u r a d filii fu cc eiT o r e s,in fir m u s
Poír¿: al,a l-gem
extare.Ck.
^
praefenseft.ficinfti.qui. UftRdo ./«-
m o.ius p apo/fol.§.fi ab
t io n e m
ter nupt. aüt
hoftibus.&.ft'.devfufru. dicitur.
e r i t : v t fi m a te r fo la filio f u c c e h o c tr a n f m it t e t a d iu o s h e r e ­
W i « n u l l u apponit paftú de
l.fed & fi quis ftipuletur.
d é s in u e n ia tu r ,o m n is c ó t r a d u s
' rS lucrádo:& túc dos mud e s q u i e x le g e h v o c a u tu r .
§.j.arg. contra.fft fi c er,
licri, & donatio mari- Cty4 9 . I I . D e alienatione dotis aut
r u rfu s fir m u s e r i t . Q u i a v e r o c ó
pe.l.itaque:& :l.cum ad
to,vel éorú parétib» ret
r
a
b
in
u
b
o
s
p
e
e
n
f
c
o
m
u
n
e
s
1
1
&
propter nuptias donationis extra­
pferis.&.l. reípiciédum.
- ftituenda eft matrimoc-m 1*#*
& in fti.de verb.ob li.§.
v
i
r
i
fu
n
t
S
t
m
ulie
risrille
*
q
u
id
e
neo
fa
cla
.
i- nio foluto:v t .j.d e sequa¿
n>f
cód ition a!es.& faciunt
Si lucra antempiiaUa tranjiens adfecun­
in d o r e y a d fe c ú d a s v e n i é s n u ­
*:*, do.§.j.col.vi;.aut appoh^c ad id q<f diximus inda
y
ota
extraneo
donaueritjnanet
ahenan itu r: & tunc aut eit sep tias p e r ic u lu m f u f f i n e b i t : haec
ftit.
quib.m ó.ius pa. po.
.
- •
r- ■
t.o tn ftfpenfoiquia pntor¿ente matre filiis
fmpti re-quu,aut iniquum, li inia u t é 1 in a n t e n u p t ia li fe u j p p t e r
fol.«:fi ab hoftibus.A c ­
fupflitibus
alienatio
yirib9
y
acuatur,
^ing.
fir d o cf* q u ú ,maius trahit ad micurfius.
n
u
p
tia
s
d
o
n
a
t
io
n
e
.*
E
t
h
f
e
l
e
x
fl»nfniter nus: vt.C .d cp ac.co .l.leH O C a u té q u o d fit q u id e m
n Superfeites.f.p o ft m orin v t r a q ; fit p o f it a perfona^ h s e
¿ iujhnia- ge.nullú tn trahitur ad
f e m p e r ,e x p r e f s im v e r o n o d u m
té matris:qüia tune v íu f
w m e n ti aliquod: vt fi in dote fit
& d e e l e d i o n e & d e a lie n a tio ­
l e g e d e t e r m in a t u m e f t : h o c a d
fruftus redit ad p p rie ^¡piod ita paftio tin donatione ven e & d e l u c r o ia n c ie n s .
m e liu s i n c r e m é t ú , & in t e r p o f itaté:vt. 5.J )ii.§ . Idem fi
p-.Siliberi ro n u lla: v t.C .d e dona.
C d £ f. 1 1 1. De fuccefiione f i filius aliás fit finitus: vt inft.de
t i o n é d a m u s h u ic l e g i .n a fi n o n
ex eó ante nupt-l.fi.§. finauté.
vfufr.§.firiitur.& hoc eft.
iritefidtús
mortuusfuerit.
tutximo- licet q i nihil eft , pofsit
f ilio fo r t e i f e d a lic u i e x t r a n e o
verum per hanc con^
st nati e- dici minus:vt.ft.de trib .
m a te r a d h u c fe c u d a s n Ó e x p e r a f i l i o m boym njb* excepta anftitutioríerri , etiam fi v ^
¿ temtptoah donationefuccedit, nubat Jecuttnutjoftca l.illud.Si sequú, aut fimta n u p t ia s , p a r t e m q u á d á a n te
nus tantum filius fuperdo yel non:antiqmt cdflitutionib9 n í obfta
mtrtuifue- pliciter , aut noft.fi fimfi t : qiiia iri tdtum va­
n u p tia lis d o n a t io n is , a u t a li q u i
iib9, & rationib9 plurib9 copr»bati'o9.B .ir.
nnt,tanta pliciter: piita quifquis
cuatur alieriátio. aliud.
pnuonelu- morietur,alterlucretur,
C V M ig i tu r b r e liq u u m fit
r é e x e a , v e l t o t a d o n e t ,a u t p e r
per aliam autbcn.vt.j.
cruberis ex v a le t: vt.j. de sequa.do.
a liu m 1 fo r t e a lie n e t m o d ü ,d e in ­
c o g i t a r e d e h e r e d it a t ib u s filio —
de nupt.§. quoniam in­
¿He yel do- §.j.hic tamen luem perd e a d m a ritú v e n ia t íe c ú d ú t p a t ú ,p r o q u o e tia p r s f e n s e ft d u firmas.
tutiene p - di-,ficut & alia fi ad ielá e ft q u ia fu p e r u e n ié tib u s f c b it a t io : c o p o r t c r e c r e d im u s g e ­
O R ejficieiite . fcilicet .
fttr nupti- eunda conuolet vota:vt
iege.
• Centón. j.denu p.§.fi v ero expec u d is n u p tiis a lie n a tio e u a cu a ­
n e rali l e g e & p r g f e n t é q u p f t i o p S i quid egerit, id eft
fte t.co l.iiij.& .§ .fi vero
tu r : B n e c h o c o m n ib u s m o d is ,1
h é d ir im e r e & d e t e r m in a r e , &
álienauerit.
Ct.& in hoc.§.fi vero nó
f e d in fu fp é f o m & a lie n a tio &
in fu tu r o m o u é d is o m n i b 9 d d e q Omnes. hodie etiam
fim pliciter, aut iri cafu
e
u
a
c
u
a
tio
m
a
n
e
t
.n
á
fi
m
a
fe
r
in
t
e i f i o n é d a r e . E t ía n c im u s alias
fi vnus: vt infra de nup.
filiorum exiftétiurií, aüt
§.quoniatninfirmas.
rió sexiftétium,aut v triu f f u p e r ftite s “ filij,e u a c u a b it o m r es p o f t a n t c n u p t ia lé ' d o n a t io ­
r Non extfientium . vt
q;:quia fi in cafu filioru,- ■n iñ o q d f a d ü e f t : l e g e j p p r ie t a n e a d filio s v e n ié t e s ,f i q u id é fi­
íi fiat paftum liberis exputa fi fint filij,percipia­
t é a n ten u p tia lis d o n a t ió is a d fi­
liu s m á fc u lu s ,a u t feem in a fo r t e
tur lucra,nó alias: valet.
tantibus de tota dona­
l io s d e d u c e n t e ,& n ó r e l p ic i e n t e ft e t u r ,f e c u n d ú le g é v e ñ i r e ad
Idem in fecundo quádo
tio ne lucranda.Item eis
t e 0 m u lie r e m fi q u id e g e r i t P in
f e r ip to s h e r e d e s íh ic m arre n o n
non exiftunt.hoctameri
no n extaatibiis de ter­
intereft,quia primo ca­
tia ,& extan t: tune to tú
lasfio n é filio r ú .S i v e r o p m o r t á jp h ib it a fe r ib i a filio h e r e d e :fe d
fu poteft perdere qui lu­
Kabetfí nubit fecundo,
t u r o m n e s ft m atris filij,e r it c ó - D e tia m c ó t r a t e f t a m e n t ú ei d atis
cratur propter fecunda
Sc totum perdit ratio­
t r a d * firm u s n ó in t o t ú , fe d í e a lle g a t io n i b u s , í fi fo r t e filiu s ea
vota:in fecundo non:vt
ne proprietatis. fi mo­
’j .de nup.§. fi vero experiantur omnes filij, lu­
ftet.fi auté vtrúque apponitur paftú:puta fi erút filij ex h o c ma­
cratur tertiam fecundum vires.pafti quod eftfafturn filiis nó extrim onio,fuperftes lucretur totá donationé vel d oté.fi auté non
tantibus:vt dixi.s.proxi.§.in fi.
erút,túc tertiá forte lucret vel dim idiá: túc quidé extátibus filiis
f N o s introduximus, nullus alius imperator,
valet primú paftumrnó auté fecúdú.Si auté n ó extent,valet fe cú
t Legem. vt.s-Vprofpexim us.in fi.
d ú ,& nó primú:& tune qá cxtát,fi cóu o let ad fecunda v ota ,p d it
u Communes, fie.j.de nup.§.fi vero expeftet.
lucra ratione primi pafti:vc in hoc.§.fed fi moriátur omnes, p o x ille, fcilicet vir.
teft reuiuifcere lucríi ratióe fecúdi pafti:vt hic,&.j-¿>xL§.&/j.e.
y
n e te, id eft lucro dotis qu ód habebat ex p afto .
S.a!iud.ibi,aut fi oés & c .& fic tertiá lu cratur, vel dimidiá donat
z H a c autem, fcilicet foemina.
v t d o t é : ? ™ fecúdo pafto infertú fuit.Sed fi vnus moriat ex plu
a Donatione, fubaudi,periculum fuffinebit.
r ib 9,puta ex quatuor,vnus tertiá quart^ lucret: fi vnus ex tribus,
b Cum igitur. quia vidimus de prima parte & fecunda rubricae:
tertiá tertie,nó per hác atíthen.fed per illa.j.de nup.§.quoniá in._ : <
de tertia videamus. %
igitur
firmas.& femp intelligas m oritur fine filiis. Si auté non có u o Dubitatio. v r.s.eó.p roxi.§.& non folum. Accurfius
Iet,lucret fecúdú vires pafti,nec p d it nec feruat filiis ho c iure: v t
d Omnibus, fcilicet fimilibus quaeftionib us.fic.s.tit.j.§.j. N am
de ea dicitur fpecialiter.j. eo.
5^.^.
§ 0 ria.& .j.d e nu p.^.fiyero.& .§.h inc nos.fed hodie Se
é P o ft antenupttdem. id eft praiter antenup.dona. nam de ea di­
° Í 5. ‘ e™ at f i 115 totaá 5Prietaté:vt.j.neque vírú q í ex d ot.eíl.col.
vxij.§.j.íed & illa corrioirur g parte.ná pro virili parte admi::icitur fpecialiter.j.eo.§.antenuptiali.
tur mater ad proprietate c ú filiis: v t amplius fit ei aliquid que nó
f ^allegationibus, in quarta iure ifto:Yt.s.tit.j.§.fi quis auté’.hodie'
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
27
Authenticorum C ollatio prima.
S
2
tertiam -.rt.j.de trien.& fem if.§.j.coI, ¡x. fed quidam intelligunt A Tettul.l.roater.Accurfius.
augmentum in filiis tantum efle,& non in afcendentibus.
f £ u i . feilicet titulus. Accurfius.
TreU ritu s a Tratermifcrit.q uod pro exheredatione habetur: vt inilitut. de
. .Fmre.fupcrfluuum eft dicere illas duas legesh ic c
tam exprefic h ic co rrig u n tu r. fed videtur q uód illa ] 7'?'»<lu*
f exhereda- exhere.libc. §.penul
to habetur, b Intejlatui.quod fit fe x
n o n fitco rrc iS ^ 1^?*m odis, quod d ic vt in m u s . S in a u te m n o n v a lu e r it *
& illa —
• '
p r s t e r m ife r it , 3a u t ir r a tio n a b i­
permittit
ftit.d e here, quae ab in fucccdcre.SeJdi ®5Lri
( c u m fo r fits n & iu u e n is * h o c
lite r e x h e r e d a t a m fe c e r it .S i v e ­
tefta.j.rcfpon. ,
per illam non
W
n o n p a t ia t u r , f n e c p o fs it c ó t r a
r o in te fta tu s b d e c e if e r it j r e f c r c F ilio s . hac appella­
l A f :fC n C° ? Ebat«rfi'f^ - - :
fe r u o r é s n a t u r a r e f if te r e h ) n ó
u ans illiu s p a r te m ,ii q u id e m h a tio ne omnes defeendé
no fupcrfiiti din,;t4 > W S
e f t t o r q u e n d a p r o p te r h o c :n e c
tes c o n tin e n t u r : v t . ff.
b u e r it fi li o s * p r o p r i o s ,a d filio s
d e v e r b o .f i g n if i c .l.l ib e -
' v e n j r e . f i n a u te m n o n h a b u e r it
in tc r d ic é d s e fu n t e i c o m m u n e s
q u id e m fi li o s p r o p r i o s , fit fra­
l e g c s : f é d a d v ir i a lte riu s v e n i a t
rorum. a licet vulgari
ter tantum primo gradu
conftituti cótineantur:
vtin ftitu .qu i da.tu.pof.
§.fi.fie accipitur: v t hic,
S i.'j.v i exaft. inflan, do.
in p r in .c o l.v ij.
d frairem .appellatiorofa. in .l. ne fratris & fo ror con quifquis.
tinetur: v t fupra eo. §.j.
yerfi. item & eft hoc verum nifi fint
quaritur.
ingrati: quod eft tribus
C .a d .l.lu l. e x c a u fis:vt.s.d e n u p .§ .
m afi.
ingratitudinem .
e Sancitum e ft . feilicet
Vt cum fratribus v oce ­
tu r in virilem : c u m fo róribus in vnam dim i­
diam :in altera vero di­
midia omnes fo r o r e s :
v t. C .ad T e r tu l.l. fin.&
Inftit. ad “T ertul.§.pen.
fed hódie innouatur.ná
cuin omnibus vocatur
in virilem : vt.}. dc nu ptiis.§.quoniam .&."j.de
t Verbuhoc here.ab intefta.§.fi vero
abefi a y e - CUm afcendentibus.col.
teribus l i - ix.Accurfius.
brts,C“ re- f M a teres . alias ad rnaíle. Cótius. jores.
t V e r b i e- g F a cim u s, id eft p o tiaagnoiii- hjmus, feilicet q u a íin ó
mus , hic venirent.
abidat, & h Seruorum corruptiones,
obfcuritate quod válde eft illicitú,
gigm t. C it. & ideo acrius puniend um :vt.C .d e mulie.qu^
fe r.l.j.A c c u r.
i N o n [icet, id eft non
pofiunt cafte viuere fi
legaliter v iu a n t, id eft
iifccu n d o non nubant:
& ideo luxurientur: vel
d ic fecundo nubendo,
k Umere, f. fecundo n ó
nubendo.
1 Luxurientur.cum fer­
u is,vt dixerat: vel etiam
mulier cum alia fcemin a tvt.C .d e ad u l.l.foed if
fim am .fic.j.vt non luxu,
con tra natu.col.vj.
m Conflitutionem. V t.C .
,
^
d efecu n . n u p .I.fo em it afyenlv- n *.§.fin .
y n .i. op ta -n
Venientes, iam enim
dum,dtgnU venerant ad fecundum
yoto.Cont. virum .
f u ndeTau o Traebeuntes.id eft ani 9.i.a d T i. t e fe m orientes . A c c u r.
c.^.Viduas p
ConfcrtptionisScilicet
Ixmoraqua C od icis.
yere ytdua q S u btitu lo , not. fu f.
fu n t.
ficit allegare titulum . &
Titulum al fa.ff. de p o llic i. 1. j. §. fi
legare f u f - quis.
ficit.
r Tertulliani, vt. C .a d
Mdde
tex.tnd.qui
filiabus. &
l.q u iqu a rtd .% .fin.&
l . liberori.
j f . d e leg .i.
Co-M.lbe.de
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
tru m d v o c a t i o & m a tris v n a c ú
n u p tia s h o n e f t é , & o m n i lu x u ­
f r a tr ib u s ( fe c u n d u m q u o d a n o ­
ria a b f t i n e a t : & fru a tu r f u c c e f -
b is fa n c itu m e f t e ) a d h e r e d it a ­
íi o n e filio r ú . S ic e n im c o s * a d ­
t e m v e n i e n ti s , & eam fir m é ha ­
h u c a m p liu s d i l i g e t , & n ó q u a fi
b e n tis , fiu e a d fe c u n d a s v e l l e t
B q u o fd a m o d ib ile s r e lp ic ie t , p ca
v e n i r e n u p tia s,fiu e n o n . N e c e -
n is f u b d i t a a m a r is . S ic u t e n im
n im m a io r e s f p ce n a s a d u e rfu s
p a tr e s fi ad fe c u n d a s v e n i a t n u ­
m u lie r e s q u a ; a d fe c u n d a s v e ­
p tia s ,n ó fra u d a m u s filio r ú f u o -
n iu n t n u p tia s, fa c im u s : s n e q u e
r u m f u c c e f s io n e , n e c q u se lib e t
e x h o c eas a d n e c e fs ita te m d e ­
e f t l e x a liq u id ta le d ic e s d ic n e ­
t e m p o r u m in d i g n a m , v t m e t u
f u c c e f s i o n e , fi m a tre s a d v i r u m
c afta r u m n u p tia ru m (lie et f e c u -
v e n i a n t f e c u n d ó ,l ic e t a n te n u ­
dse fin t ) a b his q u id é a b ftin e a n t,
p tia s fe c u n d a s a u t p o f t f e c ú d a s
& d e fe e n d a n t 3d q u a fd á in t e r -
filii m o r ia n t u r . A l i o q u i e x a b -
d if t a s p e r m i x t i o n e s , & fo r fa n
fu r d ita t e le g i s ,l ic e t p ra e m o rian ­
e tia m a d f e r u o r u m c o r r u p t io ­
tu r fi li j o m n e s n ó r e lin q u e n te s
ne s: h & q u o n ia n o n 1 lic e t le g a ­
filio s a u t n e p o t e s , n ih ilo m in u s
lit e r c a f ié v i u e r e , k c o n tr a le g e s
fu p p li c iu m k m a n e t : & n o n f u c -
l u x u r i e n t u r .1 N e q u a q u a m ig i­
c e d i t eis m a t e r ,n e c fi fin e filiis
tu r [ h o c ] t v a le r e v o l u m u s , n e q ;
m o r ia tü r : fe d in h u m a n é n b e o ­
^
r u m e x p e llit u r fu c c e f s io n e ,f r u -
u im u s jtn o f t r s e p ie ta tis p o lit a m
fir a q u id e m p a r ie n s , f r u f t r a ii-
c o n f t it u t io n e m m d e c e r n e n t e m
m u l & n u tr ie n s , p r o p te r le g a le s
d e h e r e d ita tib u s filio r u m q u o s
n u p t ia s 1 f u b i e á a poenis: & f u c -
m a tre s a d fe c u n d a s n t p t i a s v e ­
c é d é t q u id é illis a liq u i e x l o n ­
n ie n t e s “ v i d e r u n t p r a ? o b e u n -
g a c o g n a t io n e : m a te r a u te m ir­
t e s : 6 n e q u e in f e x t o l ib r o e iu f -
r a t io n a b ilit e r e x p e l lit u r . Q u a ­
4
p r o p t e r & ip fa fu c c e d a t filiis: &
d e m c ó f c r ip t io n is P fu b tit u lo
T e r t u l l i a n i , r q u i f d e m u lie r ib *
fit haec l e x c le m e n s & m itis,m a ­
d if p u ta t fe c u n d is q u id é n u p tiis
tr e s filiis c o n c il ia n s . C o l l i g e n ­
iu n d is ,a n t e fe c u n d a ta m e n c o ­
te s m ig i tu r h u iu s l e g is p a r tes,
p u la t io n e m filio s a m itte n tib u s :
fa n c im u s ,q u o n ia m m a tr e m ( fe ­
f e d v o c e t u r a d filij h e r e d it a t e iii
c u n d ó q u o d ia d u d u d ix i m u s 15)
m o d is o m n ib u s m a te r c u m fra­
a is im ila m ’ p a t r i in a n t e n u p i ia -
t r ib u s , & h a n c h a b e a t f i r m é , *
li d o n a t i c U e : & ip fs m f i ft in e r e
n ih il e x fe c ú d is Isedéda n u p tiis ,
tju id e m p oe n a s, fic u t fu ftin e t pa
q í &
in f u b i e ñ a q u a eftio n e u f> t e r in d o t e . ° in h e r e d ita te m a u ­
q ua; l e g é h a n c m o u i t , o b ti n e a t ,
t e m filio r ú fin e te r g iu e r fa t io n e
& m a t e r * v n a c u m filia l u c c e -
v e n i a n t & p a te r & m a te r f e c ó -
d a t h e r e d i t a t i : a u t e tia m fu c c e dens
y
d ó f u b i e á a s v t r iq u e c a iu i q u z -
h a n c ir r e fr a g a b ilite r ha­
ft i o n e s . P P r o i n d e q u o d p a tr e s
b e a t: n ih il e x fp e f e c u n d a r ú l z -
h a b e n t fitie a d fe c u d a s v e n i e n ­
d é d a n u p t ia r u m , f e d d o m in a e -
te s n ü p t ia s .fiu e n o n : h o c e tiam
iu f d e m h e r e d ita tis c u m filia a b f o l u t é z c ó f iñ e n s .
m a tr e s h a b e a n t, v o c e t ú r q ; m a ­
O p tim u m 1
te r ad filij h e r e d it a t e m , fiu e ia m
it a q u e e ft a tq u e la u d a b ile ,& d i­
a d fe c u n d a s v e n i t n u p t ia s , fiu e
g n u m o r a t i o n e ,t v t m u lie r e s ita
p o fte a v e n ia t.
l e h o n e f t é tr a é té t,q u a te n u s q u g
Materfilio nonfuceedit in lucro antenuptiahs donationisfuperflttefi!io , immmixtioms rationejuhlatdúm obtinetibas in pro­
teritis cajibtfá & pendentibusaBüriolMu
fe m e l a d v i r u m v e n e r u n t ,b fe r u e n t in u io la t u m m o r ie n t iu t h o
r u m . & h u i u f m o d it m u l ie r e m &
m ira m u r p ar ite r & la u d a m u s ,&
n o n p r o c u l á v i r g i n it a te c p o n i -
vt fupra
eode.§.nonautem'.Ac
curfius.
X
M ater. Gregoña.
Sucjedens. fcilicetfi)_
la,fi n o fuperfit fi[ia j
y
q u e m a tre s p riu a b im u s filioru rij
d u c im u s a m a ra m ,& n o f tr o r u m
in q u in t o lib r o G o d i c i s [ a g n o -
fed hodie pro parte Cor
riguntur ; vt
nupt. §. hinc.& , s r “
Accurfius.
A n t e n u p t ia l i v e r o d o n a t io ­
n e , a d fe c u n d u m v e n ie n s c o n f o r t iu m , n e q u e fe c ó d u m q u a á -
f.
bitanter.
a
eft inda-
opt,>m.m.£e infra de
nup.§.folut0.
b - fd y tr u m y e n e n n .
»cs eft femel habuenmt
virum .
c
Virginitate . diffe­
runt enim incdleftiord in e.d N on y aluerit, feilicet
m orientium feruare tho
rum inuiolatum.
e iuuenis. Cc.ff.manda.
1. fi vero non remune­
randi.§.fi adolefcens.lic
C .d e b o.qua lihe.l. fiu.
Accurfius.
f Non patiatur . alias
eft fine non : & vtrum<jue legi poteft, feilicet
non patiatur,Spatiatur,
g Contra ferum . quod
efiet pPi ilpfbphiae:vt in­
fra quibus mod. natu,
effic. legi. §. illud, cella .v j.
h ^effere. Melius eft A'»W^
enim nubere quamvrheatfii»
vt d icit Paulus.
fcnri F o s .f. filiosquos ha-1.Cir-p
buerit ex primo matri­
m onio.
k Supplicium . id eft
pcena.
i
N u p tia s. quod non
debet effe: vt.C. de adulte.l.Gracchus.Accurfius.
in Colligentes. ti(\ccpcp
q n id d ix it a.§. cum igi­
t u r, v fq u e huc, hreutter
comprehendir.Accur.
n vixim us.y t.s-e0<1‘ ^
quia vero.
o m dote, y t quabbet
ad m itta tu r fecundo nu­
bens,fiue vir,Coe
ratur, an mater luc
ftliis ? Refpond.fioS
quaeratur, an pateri R5fpon.eaam fic.
29
D e non eligendo fecundo nula.
4 F r u a titr S c ilic e tp r o prietate:fed vfufruc. fie:
quod dic vt.s'.eo.§.profp exin ius.
{
s d hocfiiormn.quos
habuit ex pri®0 matri­
monio.
c Tars. nunc caute refp o n d e t cuidam allega­
tioni quam pofutt fupra
eo. 5-veruntamen'
¿
fcilicet omnia
p rsdiaa.
llt.lj.
JO
A íu m q u id é n o n e x if t c n t ió f i l i o -
jem 1« iubet:. vt & mo-
f e d h o c filio r u m b f i t ío l u m lu ­
r ü ,m a tri: r e liq u u m v e r o filio r fi
c r u m ,eis á l e g e d a t u m ,& n ó v i ­
h e r e d ib u s c o n f e f u a n d u m .*
dojdixirivfu fcilicet exiftéte apud matrem , exi­
ftentibus dominis j feilicct filiis, in proprie­
tate . fed prima magis
placet.
x M u ti quas.cjuó ad hác:
y t.C .d e fecund.nupt.i.
hac ed id a li.§. his- Se. §;
t u m h e r e s e x if t e t fi li j, fr u a tu r :*
d e a t u r e fle p a r s c h e r e d ita tis fi­
Si
a u te m o m n i s b f o r te c o n fif t a t in
lij, f e d a d h u c a n te n u p tia lis d o ­
p e c u n iis , a u t aliis m o b il ib u s r e -
n a tio n is n ó a b iic ie n s n a t u r a m .
b * a n te n u p tia lis t r o n a d o : te rtia
Q u a e a c o m p e t it t e n e r e e tia o r ­
v lu r a r u m p a r té p é r c i p i e n té m a ­
ea eas quae n ú c ia m fu n t v i d u a ­
t r e m c u m c a u t io n e ia m d e fin ita ,
tae m u lie r e s , & p r o p r iis f u c c e f -
h o n e x ig e r e á filiis a u ru : n ifi fo r
fe r u n t filiis: & quae n o n d u m a d
t é i d o n e a ' fit v i r i fu b fta n r ia , &
fe c u n d a s v e n i u n t n u p tiá s , l ic e t
h a b ea t auru m & a rg e n tó & v e -
H ic. i. quodcaütuth
f t e m , & q u ic q u id c ó f c r i p t u m d
p o f t e a v e n i a t . Q u p d ig itu r h ic
cfthac.L Accur.
fu e r it m a tri, t u n c e n im e le c ti o ­
h a b e t u r , fic o m n i t e m p o r e í a n f M liu d .h ic eft expedi­
n e m m a tri d a b im u s ,fiu e v o l u e ­
ta rubrica:fed adhuc po
c ia t u r .
r it res p e r c ip e r e ,& p rseb ere cau
nit duos cafus p r ite r ex.
C o i P . I I I I.D e admintfrationc
v tin h o c ;§ . & .p ro xi. §.
t
io n e m : fiu e ifta m q u á d ix im u s
donationis propter nuptias Jt mul'tá
¿lud.
v f u r a m a c c ip e r e & fe c u n d u m
i d fecundus nuptias tranfierit.
g Confiitutiembus v t.C .
Mulier feudo nubes,donationis proprie­
p r io r e s l e g e s , c & íe c u n d ü m n o
defecan.nup.l.hac editate amittit-, eifitn immobilibus rebus cofif t r á . f S i v e r o p erm ix ta e fin t resj
ctaii.§.his illud,
h _£^.fcilicet con fti- f i t , recipiet eas.fi yero in mobilibus,recipiet
& d o n a t io a n te n u p tia s a liu d
cautione,nifi yirfubfiatias habeatihis obti­
cutio pruna,
q u id e in p e c u n iis , a liu d v e r o in
nentibus & inpernuxtts rebus.Bartolus.
i Vsta.Sc propter hoc
im m o b i lib u s h a b e a t r e b u s: im ­
Á L I V D v e r ó f q u id d a o c ­
amifit proprietatem lu ­
m o b il ia q u id e m m ó d is o m n i­
cri donationis,
c a f io n e f e c u n d o n u b e n t ió m u ­
k Soluerent.fiW).
b u s m a n e r e a p ú d m a tr e m , v t a lie r ú & a n te n u p tia lis d o n a t io ­
1 .E/.mulieri.
lim é tu tn h a b e a t in d e : p o r r o d e
n is , a d iic é r e p r i o r ib u s , b e n e fe
(attjima m Centefi ma. eft autem
m o b il ib u s haec v a le r e quae fa n h
a
b
e
r
e
c
r
e
d
id
im
u
s
.P
r
if
c
is
n
á
q
j
centefima, qux forti in,
rfira.
. c iu im ü s p r i u s , fi e fle n t in r e b u s
anno xquiparatur : tr ic o n f t it u t ió n ib u s s p ra e b e n tib u s
cefima , quae in tribus
m o b il ib u s o m n ia a n te n u p tia lis
e le c ti o n e m ü lie r i q useHa d f e c ó annis : vt. C . de vfur.L
d o n a t io n is c o n fif t e n t ia .
d a v o t a 1 d e fe e n d it , f i v e l í e t a c ­
eos.
C o i ? . V . De doteferiptit & non
c ip e r e a n te n ü p tia s d o n a t io n é j
it Minores, fiu e filios ma­
numerata vel proflita.
riti, fiue non: qui fuccefe c u n d u m q u o d ei p e r m it t u n t
? aiiis inter yirum
yxorem de lucradebant marito.
p a i t a , & e x p ó n e r e filiis c a u t io ­
C do appefitis, multer que. ml omnino de dote
Ó V eniente, id eft ren e m q u ia m o r ie n s h x c r e f t it u e dedit,nibsl de donatione lucrabitur.qua ye­
deunte : v t.C . de fecun.
r e t:fiu e c u m rió V a le t d a re c a u ­
ro pariem didit,partem lucrabitur donatio­
nup.Lhac edidali.ü.ornt io n e , a ut n o l le t f o r t e , m a ñ e ré t
nis.Bartolus.
hibus.q.d.hoC efl’et in i­
quum quód m odo filij
I L L V B q h o q j d u d ó a ce r ­
q u id e m res a p u d filio s a n te n u ­
otftnia venderent pro ea
b e q u id e m f a n c it u m ,s r a r o a u ­
p tia lis d o n a t io n is : fb lu e r e t k au ­
fcilicet pecunia quae et e m ih iu d i c i o e x a f r iin a t u , e x i t e m e i 1 e tiá te rtia m p a r te t c e r illi'íiy fu . tiaro ad eos redire debet
ft im a m 9ó p ó r t e r e clara l e g é c ó tefim ae™ vfursetdOs e x q u s e ft io timenti, mortua matre,
p le ó t i, & tr a d é r e v í ü i , & d e d i i n u m c m e r g e n t iu v a r ie ta te m o ­
tam omnes p S i quis. fcilicet ma­
lfᣠquafi ritus.
t i,q ii o n ia in u e n im u s m in o r e s a
c e r é a d iú d ic ia ,p r o c ó m u n i p o fanes ad q ^rs. fcilicet in v x o in h o c p e r ic u lu m p a tie n te s ,a n fitu m a d iu t o r i o .S i e n im c ó i u n ¡nmaffem rem: & paftum fecerunt
t e n u p t ia li d o n a t io n e iñ p e c u ­
g a n tu r a liq u i a lte ru tr is c u ín d o ­
fc ai céte- de lucranda donatio­
niis e x i f t e n t e : & a lio s a ü rú q u i­
tis & a n te n u p tia lis d o n a tio n is
fimamrefe­ ne, fi ipfe prxm oriarur:
ríaur-Igno. alias haec d onatio patri
d e m n o ii h a b e n te s , c o a c to s a tid o c u m e n t is : b d e i ñ d e v i r q u i­
¡cetiurafi mariti reftituenda eft:vt
. t é o m n ia p ate rn a v e n d e r e , q ua­
d e m a n te n u p tia le in praebeat d o
Mem hic ‘j .de ^quaado.§.j.col.vij.
te n u s e x fo lü e r e t u r a n te n u p tia ­
n a t io n e m , m ú lie r a u t e m f e r i ‘¿ccí.rfioyt Accurfius.
lis d o n a t io n is d e b i t u m , a d e o s
b a t d o t e m , a ü t ip fa p rte b e n te
mnihui ia r Ipfa eum colligat, quo
litis ínter- ad im mobilia n iiinno'v t i q ; fe c u n d u m l e g e m a n t e n u - í 5 e a m ,a u t d a n te p a t r e , a u t q u o ­
pretii. cum uatur:cum idem eftetop tia li d o n a t io n e v e n ie n te : ° j p l i b e t e x t r a n e o : p o fte a a p p a re a t
<dt centeji- lim , quod hic d ic it : vt
p te r e a iiid ic a u im u s o p o r t e r e
in a t r im o n ij t e p ó r e d o s n ó d a ta
’nsayfurS C .d e fecun.nup.l. hac eh u n c da ri o r d in e m c a u f e , v t fi
tftpscfor- diciali.§.hls illu d.A ccar
m a r it o ,f e d fu ñ in e a t o n e r a ^ a hnanno fiusq u is P c o n tu le r it res i fe c u n d u m
t r im o n ij, & m a t r im o n ió m ó r equaturu- f H a ru m . alias earum¿
a n t e n u p t ia l é d o n a t ió n é :f i q u i­
t e k v i r i fo l u a t n r m o n e f t iu f t u m
tpttttar ení íeiKéet rerum: alias e od e m o m n e s im m o b i le s fin t,m a ­
o m n i n o m ü l ie r é d o t e m n ó d á "laclo rum.f.prxdiqrum .
n e a t h a rü v fu s a p u d m a t r e m : &
t e m m a r it o , a n ter .u p tia le m a c c i
r L e x subet.h\c cftfen fus: hx c mater talé p r x i p ia 1 e ú c o l li g a t ,& n ó refp u atr
p e r e d o n a t io n é . S in a u te m n o n
ftet dii.-gentiam qualem
n ecf, e x ig a t filio s p r o h a r ú s é ftito ta fn d e d it d o te m : & ip f a p ró
K toe efi prscepic lex dominis
t a n to e x ig a t d o n a t i o n é , in q u a m a t io n e v fu rasrfe d & d i l i g e n t i !
tt centum exiftentibus.
"ekiíu!.
íu m d e d e r it d o t e m . A e q u a íi ta c a r u m f h a b e a t ,f ic u t l e x i u b e t r
u v f u .id eft vfufru& u.
- * * . Cors- q. d. fructuarius vtatur
t is t e n im & iuftitiae fu m u s a in a v f u “ q u id é e x ifte n r ib u s d o m i*u.
fruatur arbitrio b onivin is : & c u ft o d ia t eas f e c u n d ó le ­
t o r e s ^ u á r i n o m n i b ’ a liis, a &
r i: vt.8. vfufruc.quem»
g e s an tiq u a s * filiis fu p e r ft it ib 9:
in c ó f o r t ii s 11 v o l u m 9 o b tin e r e .
admo.ca.l.j.Se inftitu.de
Q u a p r o p t e r quse m u lie r n il o m
a u t fi o m n e s r m o r ia n t u r ,fe c u n v fijfru d . §. fin itu r. V e l
dic fecundum A l. quaó ú n o f tr á le g é 2 v e te r e m in c a n i n o d a t ,° n il o í n o p e r c ip ia t. P
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca
fe *
y
Omnes.alias non, per
hanc cóftitutionem : vt
fupra eodem .§. hoc autem.fed corrigitur infra
de ntlpt.§. quoniam in­
firmas.
2 Legem, fcilicet hanc:
vt fupra eod .§. profpeximus.
a Confersiaridum . tale
quale accepit: v t.‘j . d e
ñüpt. § .& quia parum,
iú fi. Accurfius.
b S i autern om n is.n ho c
§. colligitur auth. fed fi
aurum, quam habes. C .
de fecun.nup.l.hac ediftali. Accurfius.
^ idonea i
Idonea, fic. ‘j . de fide[u¿ q u o d aüeem.coL>
AccurfiuS.
d Cenfctiptum. nom ine
donationis antenuptialis.Accurfius.
e Leges.xt. C .d e fecun.
nup.l.hac ediéUli.§.his.
Accurfius.
f N ofiram . f.h a n c p rsfentem .Áccürfius.
g Sancitum . quod faricitum hon habemus.
h Documentis . id eft
iñftrüm entís. fic difraj
qúia veritatem docent,
fie accipitur infra de
fideinftrü. §. in p lerifque locis. colla, vj.nans
h in cin d e fa ñ a erat jpínifsió , fed ñon dona­
tioi Onera.y t alere eam,&
feruientes ei: vt.ft'.foluto matri.l.fi cum.§.fi au­
tem . quód eft iniquum:
vt.ff.de c on d ic, cau. da."
l.fi doñatarius.§.j.
k M orte.q ux om nia e- jt t o r i omtiam foluit.'j.de nupt.§. nía tura redeinceps. _
f oUlU
L ¿ u $ m . alias quandoque.aliásquam . & tur.c *
d ic quam ,fcilicet sequalitatem.
rn otitis, fcilicet co n traítibus & iu d iciis: vt
ff.de regu.iur.l.nón debet.arg. contra.ff.de fe riis.l.fi.
n Coi.fortiis. id eft ma­
trim oniis de quibus ag i­
tur : & hoc debuit prae­
m ittere. A ccu r.
o D a t . nomine dotis,
v el aliudpró ea.
t Corsear.c.
p ?ercipsa t.hoc f i c i n - f l chetuim.
telligo , fcilicet nomine ¿ ' aiie.fiu.
lu cri donatióis propter coi.se.
nup.& haeceft meñs hu­
ius literx. Sed contra .Y.
3i
Authenticorum Collatio prima.
v texac.inftát.§;fi.col.vij.R efpon.ib i fuit parata dare , fed mari- A e Programmata. programma eft feriptura publica Co fl- '
tus n oluit accipere:quare videtur con ditione imj>lefle,vt ib i d ipientis fa fta , v t patet fere in fine cuiuflibet conftin i f 0
t fubCcri- citur.& .ff.de con dic.cau.da.l.iij.§.fi.& .ff.dc condit. & deroon.l.
ius lib r i.S d icitur.C .de diucr.rcicr.l.vniuerfa.
UOtUs hu.
ptionefic o- iu re ciu ili.A lij d:cunt,nii recipiat,neq; donationis nom ine, nef D itio, id eft iurifdi& io.fic infti m procenno.§.j.
iim reftitui que etiam dotem quam non dedit,neque aliqubd om nino lucrú.
D E T & \ M 1N M T V S S I T
N V M R j.
* **
e x Nouctta Sed contra eos e ft.C .
clericorum o-c ^ ^
!ide nuptiis de dote cau .l.fina. nam
q Ua3 y e r o m illU S q u á m jp fe ffa 1
§ 'Ecclefi* . ^ onfii
p e r r e u e r é d ifs im is c le r ic is fiu t ,
c oüa .q.tit. dos non data recipitur:
¿ e ¿ j t jt á turn r e c ip ia t fo lu m ,
s u t fu p e r r e u e r é d ifs im is d i a c o í.& .M m c
& refpondet eam c o r,
, ~
u
h Ecdefiarum ./» ¿ ¿ .'3
1
q u á t u a b t u l i t : b htq-, e n a h o c c
n ilsis, ° fieri tan ta s, v t iü o r ó e x ; alia .D . reftamKper •h a n c . Item
l ‘ ° patriarchata
o p t i m ú in p r s f e n t i ! e g e in c r e ­
X V l I . J f a . contra infra de tem pop e n f is i a n d i f s i m a e c c le fia in c i­
tutarum . E t ita - cH i-r.
'fth a e l
MpñlisCo- n o n folu.pee.§. genera- m e n t ó , p lu r im a d e c e r n e t e , quae
lex localis, fi. a, f T J"***,
d a t in c a u ia m m u t u o r u m m a x i­
fiatinopoli. lite r.R efp o n .h a n c c o rfr
a .d e e c c l e f i a f i ^ 'l ’p ' ^
f e m p e r in d u b it a tio n e fu n t, v i x
m o r u m ,& p a u la tim a d n o u if s iJ3iiifc.no
reftam per illam , vel
mobi.a iena. H na
a u te m m o d o ad le g i íl a t io n é d e m a m in o p ia d e p o n a t u r . N o u i V . C . Conf. dicunt h oc veru m , nifi
4 - & infra de tabe,. « ¿ ' S
d u é t a . H I c a u te m v a le r e v o l u m u s e n im j p p t e r h u iu fm o d i o c N a in no- prmfcriptio teporis in coUa. 4. g / centra \
^
ua Scrimge teru em at: vt in dictis
m u s l e g e & in c a íu ^ d á te ei p r in
c a f io n e m , h u iu s regise d u it a t is
dam yalent dias , f e f
tbf.yt.C de m q l l ^ ^ .
ri editione duabus.11.contrariis dir i p i ó , & in p é d é t ib u s l it ib u s , &
fa n c tifs im a m a io r e m e c c le fia m
perperaferi citur. ítem contra.), de
in o m n ib u s d e e f t e r o p r o u e n ié n o f t r iim p e r ij m a t r e m ,P d e b it is
p tü e ft.x v . nup.§.fi q u is.R efp o n .
t i b u s . Q u a ; ig itu r p la c u e r u n t
in q u ie ta r i m a io r ib u s , & n o n a JQ.M priiis , illud propter d eliñu m
n o b is ,t u a fu b iim ita s o p e r i e ff e cuipfe lufti m ariti. Item contra.]'.
h t e r v a lé t é fa c e r e lin g u la s e r o ­
nianus ye- de exhibé.& intro, reis.
d u i q u e tr a d e r e f e f t i n e t , & m a g a t io n e s r e u e r e n d ifs im is c le r i­
bis C onftantinop olili’^ l
ruin die ex- § .quoniam .col.v.fed ilta n s.
/¿ ^ |
n if e ft a v n iu e r fis p e r p r o g r á m a ­
c is , a n te q u a m a u ru m n ó p a r u m
prejferit.
lud pietatis caufa dik Patriarchas, antecef-c^
la e p r o p r ia f a c ia t , q u a te n u s in
m u t u u m fiirn at,fa cie n s ta m h v - . fores tuos.
Mut.Con. cunt. N am vnius ióelio m n ib u s d u it a t ib u s q u a s n o * Cocor. cu c itas alteri p ro d e ft: vt
p o t h e c a s q u á m p ig n o r ó d a t io ­
I Menfura. f . nongen.
hac rubri. C .d e nup.l. fina, fed vftra d it io ^ co n ti n e t,h s e c v a le a t,
t1 quinquaginta • vt Cn e s in o p t im is filis p r g d i is r u f t i& autben. trunque horum duorum
de íacrofan.eccle.l.noñ
& c e r ta o m n ib u s f i a t , íe c ó d u m
c is & f u b u r b a n i s . P r o p t e r h o c
ca. cjuoráa cótrariorú recipit moplüres.
q u o d á n o b is d if p o f it u m e f t . t
ig i tu r p e r fp e x im u s n o f m e t i p yt a it. ex- dificationem h o d ie : vt
m Mifiofidirus.ícpiii
r i t v l v
s m .
tr ad ey iM in fra vt lic e .m a . & afo s d e p o n e r e ad h u iu fm o d i cau
lege G r* ca :& p arsfen.
V T
D E T F R M I N A bone.cleri. uise.§. quia v ero legem
tenti*, illius eft in.d.l.
f s i n q u if it io n e m ,* ! & a g n o f e e Cr.c.confii- dudum. c o l . v iij. Item
tus* fit numerus clericoriirn fanftilsiC .d e facrofan.eccle.L
re q u é a d m o d ú p riu s fe h a b u e ­
tutus, cum contra infra de exhib.
in* maioris ecclefis,S&cseterarú ccnon plures. nam & ilia
r
it
,
q
u
id
q
u
e
l
o
n
g
i
t
u
d
o
te
p
o
r
is
glo.i.extra § .fin a. fed ib i exprefle
clefiarum. h
multa in illa contine^
dereferip. volu it relinquere. Item
In ecclefia maiori & aliis Jibi adi acen­
a d in u e n e r it .I n u e ft ig a t e s ig itu r
bantur :v t patetinhác
t Tro hiela c o n fr a .C . vnde vir Se tibus & fubieBtSjciericoru numerus fe cu iu
litera.dlud fatufi eft dii
illu d v n d iq u e , in u e n im u s q u o fisfinGroéis y x o r .i .j. v b i etiam in
facultates debet effeftatutus:&debet obfercere,q> loquatur hic dq
C n ia m f in g u li h o r ó q u i fa n c iifsi­
efi acame- totum v xorfu ccedit viuari-jie ad inopia ecclefia deducatur. Bart.
illa.Lnon plures.cum i f
m as e c c le fia s x d if ic a u e r u n t in
nico, quod r o . fed ib i non eft qui
Inipera.Iuftinianus Augu.E piphala non fit luftiniani.
h a c fc e licifsim a c iu it a t e : n ó p r o
n io regiae huius vrbis archiepifeopo,
in latina obiieiat hoc m ulieri,
n Bonum , nam omne
tranflaiione cum nullus fit legitimus
[ & vniuerfi eius traftusjtpatriarchq.
quod eft nimium, verti­
e d i f i c i o fo l u m m o d o c o g i t a u e retineripo- fucceflor.fic.ff. de in o ftur in vitium : vt hic,& j.
r u n t ,fe d e tia m v t e x p é f a s í f u f í> X y í E F Í A T I 0 .
tuit. Cotias, fi.tefta.l. pofthumus. §.
J.de refe. facripa.§. fin.
fic ié te s d a re n t á fe fá & is v e n e ­
fi quis ex his.Sed quid e
! V d u m q u id é c o m col.iiij.&:,-.demen.órd. ‘ ,■J '
• ecótra fi muliere dáj;
r a b ilib u s :1 & d e t e r m in a r é t q u i ­
JJalci.ro: rit
cie .c o l.i j.in princ.nifi rdc ^
1 m u n i & g e n e r a li *
iytumtr.»
t e d otem , maritus non
in cafu if to : & ideo
t o s f q u id e m c ó p e t e o s e ffet p r e f
I l e g e & a d tu a m 1
in Scrimge- ¿ at donationem ? R e c itp en e , v t imperato- :v¡..^
b y t e r o s p e r v n lq u a q u e e e d e •b e a t it u d in é t & a d
riana edi- fpon. ia e m . nam aq u irem donare eccleíia:vt
fiam
,
q
u
a
n
to
s
d
ia
c
o
n
o
s
m
a
fe
u
r e liq u o s fa n d i is im o s patriar­
tione.Con. tatis & c .v t hic dicitur,
infra de non alienan.§.
lo s a tq u e fe e m in a s , & q ü a n to s
t hic E-pi- non tamen d ico quód
finimuf.colla.ij.
¡portífu
ch a s k fc r ip t a ,d e o r d in a tio n e v e
phamus
teneatur maritus vxoo
Diaconiftis. ordo eft
f
u
b
d
i
a
c
o
n
o
s
,&
r
urfus
c
a
n
to
r
e
s
n e r a b ilió e p i f c o p o m j & r e u e r e X V I . annis T1 £c dare donationem
mulierum qu* non pof
a tq u e l e á o r e s & o f t i a r i o s c ó d
il
s
im
o
r
u
m
c
le
r
ic
o
r
u
m
,
n
e
c
n
o
p r o fu it ec- v t f l uatur mulier ea:
funt dicere euágeüum.
ft i t u i : & fu p e r haec e tia m o r a t o m u lie r u m d ia c o n iff a r ó ,& v t n o
c lefia Cofia qU;a Cum tantum fit in
Sed nunquid in illa ma­
rij e x p e n f a s * d e fin ie r u n t: & r e ­
tinopolita- donatione quantum in
a m p li9 fin t ab a n tiq u a m é fu r a 1
io ri ecclefia flabant me *
n a ,& loa- d o te ,ia m n o n feruiret
d itu s p r o p r i o s d e d e r u n t fu ffí
lieres.cii maribus ? Re- rt^ „a it
q u i o r d in a tu r , d if p o f tiim u s :m f
m fcholafii^ ¿ os oneribus matrimofpon. n o n : vt.j. de roo- a te& jt
q u o d n o b i s v i d e b a t u r b e n e fe n c ie n t é s i i s 1 q ua; á fe c ó f t it u t a u
co qui ynu, nj j . v t pnfra ¿ e a:qua.
na.§ . cogitandum.,col. tíí ¡é»
& c ó p e te n te r hab ere , & r e g u f u n t .S iq u is a u t é a d i e c e r i t m u l­
anrM pra- ¿ 0.§.j. colla, vi j . Q u id
j. fed erant monaftcria(ifl^.i»
fuiijucccf- ergo proderit mulieri?
la r u m fa c ra ró d ig n é : * p rje fe n té
t it u d in e m n e q u a q u a m . p e n itú s
foeminarum, q recipis-,
fit-.yt Nice- R xipond . deficientibus
e x t e n d e n t i fuffi c ie n t e m ,p m a n bant fuftentationcm
v e r o l e g e m íp e c ia lé a d t u l b e a phorusferi - z Piis bonis m a riti, has
maiori ecclefia : vt.j.e. ¿ Suitfe r u n t v f q u e a d m u ltu m t e m p u s
t it u d in e m fe r ib im u s , d e n u m e ­
bit h . I j. c . res mu}¡er poterit vin§.in aliis.
issiaJr.
talia
c
o
n
fe
r
u
a
t
a
:
&
d
o
n
e
c
h
o
c
r o r e u e r e n d ifs im o r u m c le r ic o ­
p . Contuis. ¿ i care ; & Hcet alia fint
p Matrem. fic.C.de f«'pa. —
fu it jd o n a u e r u n t fa n á ifs im a r u m
r u m q u i in h a c v r b e íu r it d i f p o t In lege obligata, facile illi iuri
crofan.eccl.l- abemus.
¿■ v**
e c c le fia r u m d o m ib u s q u x f u f Gracade or hypothecarum poterit
§.j.in fi.
n a i t e s . Q u ia e n i m t p e n é n ih il
q Inquifitionem. Vt
dinatienee- renflt¡ar é:vt.C.ad V elfic e r e n t. C u m v e r o D e o am a­
im m e f u m b o n u m n e ftr c ó p e té s
pifcopom,
etiam . & .1 . iu b eoporteat nos omni¿tftataf&Z
b ile s e p i fe o p i a d a liq u o r ó p ee s
e f t n e q u e o r d in a tio n e s q ua: íu ~
de hoc cogitare: vt.squa ” ° f x - m u s. quod hic non fit:
tat-.fed.jimiJnf ra vt im mo.antede here.& Fal-§-jltsf z
núpt.do.iti pi in .c o l.v . Accurfius.
r Veneralihbus. feilicet domib,us. Accurfius.
C
' $
cbet-t
ta bm excu : a
id e ft quam dareprom ifit.
f ^ »«»ies.i.quot.& fic dicas inferius,
f a eft Croce h
o b tu ih .id eft dedit.
t iis. locisvencralibus.
. :I' f 'jd
in capite co- c
j, oc- quaii d icat, non folum fuperior.S. fed etiam ifte
u Confiituta.h o c cótinuatur.'f.& pm áferint &c.&q<I^5 'r
C '4
d im Lu g d » fo it benum augmentum hu ic.l.p rzter rubricam, nam in ea tanm edio,cáceüádú eft.Vel d ic,fi q u is aute.f.ecclefias *dmcai°r;
nenfium .& tura tria Continebantur quse iam erant expedita ante hunc . § .&
quod d icit, extéáéti n ó fufficiété.q.d.plures etiam p o f f e : ‘
decent de fUpe n crcm.,
habeat. V el dic,fi q,saute.f.ep;lcops.& de eo d ic v t modo
quibus
d ‘ i nCa ft. feilicet G r e g o r io .
«ja n ó adiecit vitra m odú.& Iteri ^dificator largiebat nec
tff& rZ X Z*
S 'f í t s
Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca