ESTRENALDIA / ESTRENO TEATRO ARRIAGA ANTZOKIA 2014 URRIAN / OCTUBRE 2014

ESTRENALDIA / ESTRENO
TEATRO ARRIAGA ANTZOKIA
2014 URRIAN / OCTUBRE 2014
MASKARADA
659 131 291
ARKIMEDESEN PRINTZIPIOA
ESTRENALDIA: ARRIAGA ANTZOKIAN
URRIAREN 29an (11:00 etan) Euskaraz
URRIAREN 30ean (11:00 etan) Euskaraz
URRIAREN 30ean (20:00 etan) Euskaraz
BESTE EKITALDIAK:
AZAROAREN 7an SOREARU ANTZOKIAn. AZPEITIA
AZAROAREN 23an SAN AGUSTINean. DURANGO
ABENDUAREN 3an PRINCIPAL ANTZOKIAn. GASTEIZ (2 emanaldi)
OTSAILAREN 6an HERRI ANTZOKIAn. ORDIZIA
MARTXOAREN 13an LIZEO ANTZOKIAn. GERNIKA
MAIATZAREN 16an GAYARRE ANTZOKIAn. IRUÑA
EL PRINCIPIO DE ARQUÍMEDES
ESTRENO: TEATRO ARRIAGA
31 de OCTUBRE a las 20:00 h. Castellano
1 de NOVIEMBRE a las 20:00 h. Castellano
2 de NOVIEMBRE a las 19:00 h. Castellano
OTRAS FUNCIONES
6, 7 Y 8 DE FEBRERO TEATRO QUINTERO. SEVILLA (5 funciones)
13 DE MARZO LIZEO ANTZOKIA. GERNIKA
14 DE MARZO ANDRES ISASI. GETXO
16 DE MAYO TEATRO GAYARRE. PAMPLONA
Arkimedesen Printzipioak udaligerilekuko
kloro
giroan
murgiltzen gaitu gure gizarte
axolagabearen
muturreko
parabola da, benetakoa ala ez
den gertaera abiapuntua izanik. Haur igeriketa taldeko entrenatzaileak mutiko bati
ahoan musua ematen ikusi duelakoan dago neskatila bat.
Masailean musu bat baino ez da, entrenatzaileak nekatzeraino dioen bezala edo
benetan bazegoen asmo lizunik?
Une honetatik aurrera sare sozialak irakiten hasiko dira eta saihetsezineko
zurrunbiloan hedatzen eskandalu bihurtuko den berria, beste aldetik inork
egiaztatzerik ez daukana.
Obrak aukera ematen digu
gertaera hau; pertsonaia
bakoitzaren ikuspegi eta
iritzitik
jasotzeko
protagonistarengandik,
igerilekuko
zuzendariarengandik,
lankideengandik,
gurasoengandik … .
Baina zein da gure iritzia?
Esandakoak egia hutsa dira
edo gezurrik beltzenak
osatzen ari dira. Inguratzen
gaituen gizartearen psikosi gaisoak gure iritzia ere kolokan jartzen du eta ikus daiteke
zurrumurru soil batek nola astindu dezakeen gure barneko beldurra eta neurrigabeko
indarkeria askatzea lortzeraino.
Sare sozialen nonaikotasuna era kritikoan jasotzen da gaurreguneko egoera lazgarriak
direla eta.
Maskaradak Arkimedesen Printzipioa eskaintzen digu euskarako eta gaztelerako aktore
talde bikain biri esker. Obra honek 2011ko Born Saria eskuratu zuen baita nazioarteko
arrakasta ere hain ezberdinak diren Mexiko, Argentina, Colombia, Frantzia, Italia edo
Errusian besteak beste.
Euskarako eta gaztelerako aktore taldea beste batzuen artean honako hauek osatzen
dute; Tessa Andonegi (GOENKALE), Eneko Sagardoy euskaraz eta Javier Pereira
(2014ko Aktore Berri Onenaren GOYA saria), Lola Baldrich (ERCILLA saria, EL
INTERNADO, Amar en Tiempos Revueltos, … ) gaztelaniaz.
Egilea JOSEP MARIA MIRO I COROMINA
Zuzendaria CARLOS PANERA
Itzulpena: IÑAKI ZIARRUSTA
Euskarako taldea
ENEKO SAGARDOY
TESSA ANDONEGI
XABIER ORTUZAR
Reparto en castellano:
JAVIER PEREIRA
LOLA BALDRICH
ÁLVAR GORDEJUELA GORKA MÍNGUEZ
EskenografIa: GORKA MÍNGUEZ
Soinu espazioa eta ikus-entzuneskoen edizioa: URKO HERNÁNDEZ
Teknikoa: ARANTZA HEREDIA
Banaketa: IÑAKI ARKOTXA
Ekoizpena / producción MASKARADA
AITOR FERNANDINO
KRITIKAK / CRÍTICAS
“Arkimedesen printzipioa”
JAIME VALVERDE
(GARA)
Carlos Paneraren taldeak ongi bete du lana. Eneko Sagardoy aktoreak, begirale
susmagarriaren paperean, asmatzen du pertsonaia behar den anbiguotasuna
irudikatzen. Tessa Andonegi sakontasuna eta samurtasuna ematen dio begiralearen
ardura duen zuzendariari. Xabi Ortuzar ondo aritzen da begirale lañoari bizitza ematen,
hala nola Aitor Fernandino aita kezkatuta jokatzen.
“Arkimedesen printzipioa”
AGUS PEREZ
(BERRIA)
Denbora egitura interesgarria eratu du, ispilu apurtuaren antzekoa, eta horren
ondorioz ikusleek zerbait jarri behar izan dute beren aldetik, gertaeren benetako
irudiaren bilaketan. Ikuspegi eszenikotik etekin ona atera dio taula zuzendariak
denboraren izaera zatikatu horri, eszenak aurreko zein atzeko aldetatik erakutsiz.
“El principio de Arquímedes”
PEDRO BAREA
(EL CORREO)
Ha dado en la diana, en alguna diana que escuece…Su trenzado de tiempos con saltos y
paralelismos sucesivos, los trazos cada vez más nítidos en ese doble enfoque de la cara
y el envés del rumor. No es un texto pomposo, a veces parece el bloc de notas de una
terapia, con combinaciones a dos para decir frases comunes que cargan la tensión por
su sencillez, con aroma como de Harold Pinter, para grandes actores. Y sobre todo por
el final sin fin, sin moraleja, y la desazón que nos obliga a decidir. Mucho teatro.
Izu globala
Lan egiten dutenek beldur diote lana galtzeari. Lan egiten ez dutenek beldur diote
sekula lana
ez aurkitzeari.
Goseari beldur ez dionak janari dio beldurra.
Gidariek ilbiltzeari diote beldur eta oinezkoek harrapatuak izateari.
Demokraziak oroitzeari dio beldur eta lengoaiak esateari dio beldur.
Zibilak militarren beldur dira. Militarrek beldur diote arma faltari eta armek beldur
diote gerra ezari.
Beldurraren garaia da.
Emakumeak gizonaren biolentziari dio beldur. Gizonak beldurrik gabeko emakumeari
dio beldur.
Lapurrei beldur. Poliziari beldur.
Zerrailarik gabeko ateari beldur, ordularirik gabeko denborari beldur.
Telebistarik gabeko umeari beldur.
Lotarako pilularik gabeko gauei beldur eta beldur, esnatzeko pilularik gabeko egunari.
Jendetzari beldur, barkardadeari beldur.
Izan zenari beldur eta izan daitekeenari beldur.
Hiltzeari beldur, bizitzeari beldur.
Eduardo Galeano
JOSEP MARIA MIRÓ I COROMINA (Vic, 1977) autorea dramaturgian lizentziatua
Bartzelonako Institut del Teatren eta Kazetaritzat Universitat Autonoma de Barcelonan
(UAB). “Arkimidesesen Printzipioa”ren egilea (2011) –XXXIV. Born Saria - “Una historia
explicada del revés, o no? (2009), “ La dona i el debutant” (2008) -Teatre Principal de
Palma Saria-, “La gran nit de Lurdes G.” (2008) Cristina Clementerekin eskuz esku
egina. – I Premi Ramon Vinyes – eta dramaturgietan “5 contes direrents” (2011), “Com
si entrés en una patria” (2010), “Cocaina, absenta, pastileas de balda´ i cafe amb llet”
(2010), “Capitus” (2010) eta “ El dia que vaig coneixer Harlod Pinter” (2009) beste
batzuen artean. Zuzendu ditu bere idatziak eta “La voix humane” (J. Cocteauk idatzia
eta F. Poulenc-ek musikatua) eta ikuskizun sormenetan (Marc Artigau-rekin batera)
“M3”, “Eva i Adam: ell darrer génesi” eta “Liturgia E/XXI”.
CARLOS PANERA MENDIETA 1956ko irailaren 14an
Bilbon jaioa Bilboko Lizeo Fantsesean Ikasia eta
Arte Ederretan (Ikus-entzunezkoetan) Euskal
Herriko Unibertsitatean, Másterra Arte eta
Ikuskizunen
Zientziatan
eta
Diplomatua
Psikodidaktikako
Graduondoko
Ikastaro
Aurreratuetan.
Gaztetatik izan du harremana antzerki munduarekin hastapenetan musikari eta aktore
lanetan Comicos-Kilikalariak taldean azkenean zuzendari aritzeko.
80ko hamarkadan sortu zuen Maskarada taldea Euskal Herrian dagoen talderik
beteranoenetakoa eta bertan zuzendutako obren artean aipa daitezke; “Gastibeltzaren
Karabinak”, “Harrizko Aresti Hau”, “El cartero de Neruda”, “La importancia de llamarse
Ernesto”, “Kontrabajua”, “Ohean”, etc …
Antzerkia kalekoa eta kaletarrena izan dadin plazaratu ditu bertakoekin Lekeition
(“Gastibeltzaren Karabina”), Mungian (“Lauxeta”), Gernikan (“Gernika Sutan”) eta
Bermeon (“Urperatutako Argiak”), …
1986 Eusko Jaurlaritzako beka jaso zuen Parisen lan egiteko Théatre de Soleil-en
Arianne Mnouchckinek zuzendutako “Histoire du Pays de leur Réves” obran.
Bere ibilbidean hainbat sari jasoa da esaterako; “Ercilla” 1984 eta 85ean, “Rosa Agirre”
1994an, “Egunkari Saria” 1996an, Nazioarteko zuzendari onenaren saria Mydland,
AEBko Texasen 2006an.
“El Mendieta” (Hiru Argitaletxea) liburuaren egilea da. Hainbat aldiz izendatua MAX
sarietara. Beste lan batzuen artean itzulpenak ere egin zituen, aipagarriak, “Le
menteau” (J. Cocteau), “Combat de négre et chiens” (B.M. Koltés), e